Voorproefje van:
Leiderschap van binnenuit Lessen van legendarische leiders Sujith Ravindran
‘Wij mensen vinden onze grootsheid niet zozeer in het opnieuw vorm geven van de wereld – dat is de mythe van het atoomtijdperk – als in het opnieuw vorm geven van onszelf.’ M.K. Gandhi Oorspronkelijke titel: The Being Leader
Oorspronkelijke uitgever:
You-Nity Project Academy, Vancouver, Canada (2014) Deze uitgave copyright Het Eerste Huis (2014) Alle rechten voorbehouden.
Dank Toen ik eenmaal aan dit boek begon te schrijven, ontdekte ik al snel hoe miniem mijn eigen rol was in het creatieve proces. Als het neerzetten van vingers op een toetsenbord een reden is om hier krediet voor te krijgen, dan moet dat maar.
Er staan talloze mensen en bronnen bovenaan de lijst van de echte schrijvers van dit boek. Ik ben hun eeuwig dankbaar. Ik zal ze niet allemaal noemen, maar mijn dank gaat uit naar allemaal.
Het innigst dankbaar ben ik de vier Pure Leiders die in dit boek nader worden bekeken: Abraham Lincoln, Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson
Mandela. Zij hebben mij zo veel jaren geïnspireerd en kracht gegeven. Meer dan welke levende man of vrouw ook, hebben ze me vervuld van spirit en
doelgerichtheid bij al mijn werk in organisaties en daarbuiten. Hun energie is overal in dit boek aanwezig. In de late jaren negentig werkte ik voor Boyd van der Plas, een ten onrechte nog niet overal bekende maar zeer ervaren leider. Als hij in mij geen
leiderschapskwaliteiten had herkend en me vervolgens niet gesteund had op mijn leiderschapspad in de organisatie waarvoor ik werkte, zou ik de cruciale
leiderschapsleermomenten niet zo vroeg in mijn leven bereikt hebben. Ik sta bij hem in het krijt vanwege zijn rol in het faciliteren van het eerste stuk van mijn
formele leiderschapsreis. Ik heb ook het geluk gehad van een welwillende raad
van bestuur in de organisatie. Ik kreeg de gelegenheid om mijn pad te gaan terwijl men heel goed wist dat de kans dat ik terug zou komen na mijn eigen innerlijke reis, klein was.
Een enorm groot deel van het krediet voor dit boek gaat naar mijn lieve vrouw Camilla, zonder haar zou dit boek zijn vorm niet hebben kunnen vinden. Zij
verdroeg mijn lange periodes van afwezigheid gedurende het project zonder klagen. Ze toonde een oneindig geduld met mijn creatieve proces en schiep
zonder aarzeling een omgeving van rust en liefde die mij hielp mijn innerlijke deuren te openen. Mijn eigen leven is een reeks van bewustzijnsexperimenten. Deze experimenten
zijn begeleid door de vele wijze leraren en meesters die de wegen van mijn leven gekruist hebben. Elke keer waren zij als spiegels die hielpen antwoorden aan te voeren voor de ogenschijnlijk verwarrende vragen die het leven ieder mens toewerpt. Ik zet graag mijn leven in als instrument voor hun missie.
Ik ben ook Mark Vandeneijnde dankbaar omdat hij de partner-in-bewustzijn is met wie ik het voorrecht heb het werk aan het leiderschap van binnenuit te
faciliteren bij leiders in de zakenwereld en politieke en non-profit organisaties. (-)
* ‘Ik heb geen enkele twijfel dat iedere man of vrouw kan bereiken wat ik heb bereikt, als hij of zij dezelfde inspanning doet en dezelfde hoop en hetzelfde vertrouwen koestert.’ M.K. Gandhi *
Voor diegenen van jullie die ervoor kiezen je te laten leiden door wat je ten diepste bent. *
Inhoud Deel 1 Introductie: de opstelling Inleiding
1. Wie is de Pure Leider?
2. Kennismaking met de vier Pure Leiders Deel 2
Vertrek: de vuurdoop
3. Beproevingen van de jonge strijder
4. Het vuur waardoorheen de Pure Leiders gingen Deel 3
Initiatie: praktijk en voorbereiding
5. Het labyrint waardoor de Pure Leiders liepen 6. De tijd van het scherper worden
7. Kijk in de spiegel en zie twee keer jezelf 8. Deel van een grotere zee
9. Ruimte geven aan iets dat groter is dan jij
10. De verheffing van de mensheid heeft een martelaar nodig Deel 4
Aankomst: het bereiken van meesterschap 11. Een nieuw leven in meesterschap 12. Doelbewust ‘zijn’
13. Jij bent de som van alles wat je hebt gedaan 14. Laat je leiden door je hoogste ideaal
15. Leef volgens je meest nobele overtuiging 16. Drie kanten van dezelfde munt
17. Denk anders, maak iets nieuws 18. Doelbewuste actie
19. Hoe je het beste een olifant kunt eten
20. Het vermogen tot compassie en verdraagzaamheid 21. Epiloog
22. Verwijzingen
Deel 1
Introductie: de opstelling Inleiding voor het boek
‘Uiteindelijk gaat het niet om de jaren in je leven, maar om het leven in je jaren.’ Abraham Lincoln
‘Noem eens zes praktische leiders die je bewondert,’ vroeg Willie mij. ‘Het kan zijn uit de zakenwereld, cultuur of welk gebied dan ook, ook de politiek,
maatschappelijke organisaties of sport. Het kunnen leiders zijn van nu of uit het verleden. Ze kunnen echt zijn of fantasie,’ legde ze uit. Willie was directeur leiderschapsontwikkeling in de Fortune 500-firma waar ik
rond de eeuwwisseling was gaan werken. Ik was toen eind twintig. In haar rol als hoofd leiderschapsontwikkeling was Willie verantwoordelijk voor het klaarstomen van veelbelovende jonge medewerkers tot toekomstige leiders.
Willie was een stevig vrouw met een zachte, betrokken gezichtsuitdrukking. Een dame die iedereen onmiddellijk op zijn gemak kon stellen. Mij leek ze niet op haar plek in die formele, door etiquette geobsedeerde vleugel van het
bedrijfsgebouw. Bij de aanstormende jonge managers van de firma gold dat het een goed voorteken was wanneer ze zich bij je liet roepen.
Ik zat tegenover Willie voor mijn eerste beoordelingsgesprek met het oog op een snelle doorgroei tot uiteindelijk een CEO-positie. Net klaar met mijn
businessopleiding, vond ik haar vraag niet moeilijk. Daar was veel aandacht geweest voor zakelijke leiders die wankelende ondernemingen tot enorme
successen hadden omgevormd en van grote bureaucratische organisaties strakke en slanke reuzen hadden gemaakt. Ter plekke maakte ik mijn lijst van inspirerende leiders. Er stonden een populaire leider van een bekende multinational op, twee bankiers, een eigenaar van
mediabedrijven, een populaire dame die succes had gehad in de technologische
hoek, een uiterst geslaagde zakenman en tv-persoonlijkheid en ik kwam zelfs met
een toen heel bekende sportheld die herhaaldelijk grote prestaties leverde nadat hij tegenslagen te boven was gekomen.
Iedere manager in het Westen kent deze geslaagde mannen en vrouwen. Ze hebben op de omslag van Forbes Magazine gestaan en de meeste – zo niet
allemaal – hebben vaak deelgenomen aan het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos. ‘Welke eigenschappen van deze leiders inspireren je het meest?’ was Willie’s volgende vraag. Ik dacht terug aan een aantal studievoorbeelden van mijn
opleiding en somde er aantal op. De lijst bevatte leiderschapscompetenties als het vermogen om strategieën uit te zetten, diep zakelijk inzicht te ontwikkelen, zinnige actie te ondernemen en uitdagende doelen te stellen, congruent te communiceren, je standvastig in te zetten, mensen te betrekken en te
mobiliseren, strikt te focussen op wat succes kon bevorderen, alle neuzen in één
richting te krijgen … het werd een lange lijst. Ik voegde er ook mijn wensenlijstje bij. De beste leiders zouden ook hoogvliegers moeten zijn, initiatiefpakkers,
vooroplopers bij ontwikkelingen, de kansen moeten grijpen voordat anderen die zien, zo zag ik dat. ‘Prachtige lijst,’ reageerde ze enthousiast. Daarna zei ze iets dat ik al wist: ‘De kwaliteiten die jij opsomt, zijn eigenlijk verborgen verlangens van jezelf.’
Dit was rond de eeuwwisseling, een periode waarin multinationals voor een meer integrale benadering kozen van wat leiderschap inhield. De verantwoordelijken voor leiderschapsontwikkeling werkten vanuit het gezichtspunt dat geslaagde
leiders bepaalde kenmerken of eigenschappen deelden en dat opkomende leiders in de juiste omstandigheden deze eigenschappen kunnen omarmen en in bedrijven goed kunnen toepassen.
Mijn vertrek Bovenvermeld gesprek met Willie was de start van een langdurig proces van leiderschapsontwikkeling in mijn leven dat me in de vele jaren daarna in contact bracht met allerlei leiderschapsscholen en verschillende leiderschapskaders. Ik luisterde naar tal van sprekers over leiderschap en ik volgde wat zich als
effectiefste methode had bewezen. Ter ondersteuning van mijn ontwikkeling, kreeg ik hulp en aanmoediging van een hele reeks van mentoren en
leiderschapscoaches. Gedurende de volgende zeven en een half jaar kreeg ik verschillende leerprojecten zodat ik me kon ontwikkelen als leider en me de waarden van de onderneming
kon eigen maken. Ik ging naar leiderschapsworkshops en conferenties en leerde in topsettings allerlei over verschillende leiderschapsstijlen.
Achttien maanden na mijn inwijding tot het pad van de leiderschapsontwikkeling, nam ik mijn eigen leiderschapspositie binnen de organisatie in. Ik werd
verantwoordelijk voor het benutten van de rijke bronnen in de organisatie om de weg te bereiden voor een grote nieuwe zakelijke kans. Nog eens achttien maanden later kwam ik in de positie van een uitzonderlijke
leiderschapsverantwoordelijkheid waarin ik een groot deel van de organisatie moest mobiliseren om een lucratieve markt aan te boren. Mijn voorgangers
hadden dat herhaaldelijk vergeefs geprobeerd. Ik kreeg te horen dat ik speciaal voor die verantwoordelijkheid was uitverkoren omdat ik kwaliteiten aan de dag had gelegd die essentieel waren voor het slagen in deze missie. Tijdens al deze carrièrestappen bleek ik nauwgezet de leiderschapscompetenties
toe te passen die ik uit mijn leiderschapstrainingen had opgepikt. Ik gebruikte de leiders van mijn lijstje Inspirerende Leiders als rolmodel. Ik vroeg me bij
tegenslagen af wat de leiders van mijn lijstje gedaan zouden hebben. Ik was steeds op een bezeten manier bezig met hun opvattingen en waarden. En als
dingen niet lukten, ging ik opnieuw kijken naar de voorbeelden van de levens van de leiders van mijn lijst. Al spoedig kreeg ik erkenning voor het bezitten van de beste kwaliteiten om de hele organisatie in de toekomst te mogen leiden.
Zeven en een half jaar deed ik deze leiders na en ik had er een aanzienlijk zakelijk succes mee. De kansen die ik pakte hadden elk op hun gebied een grote
uitwerking en veel mensen die ik onder mijn hoede nam kwamen tot ongelooflijke successen.
Toen kwam er in de zomer van 2004 een keerpunt in mijn leven. Midden in mijn komeetachtige opmars, begon me iets aan mezelf op te vallen. Ik werd steeds
rustelozer en verwarder vanbinnen. Een twijfel aan mijn keuzes die al die jaren in mijn binnenste was blijven knagen groeide langzaam uit tot het besef dat ik het verkeerde pad had gekozen.
Alle objectieve toepasbare kennis die ik tijdens mijn businessopleiding en in de jaren van mijn werkervaring had verzameld, leek achterhaald. De subjectieve
intelligentie die ik zo enorm nodig had om van mezelf een beter mens en een
betere leider te maken, ontbrak. Ik moest daartoe een stapje terug doen en iets nieuws zien te vinden. Ik voelde me vaak opgesloten zitten in een soort omhulsel dat luxueus en
rooskleurig leek. Er vrat een diep gevoel van zinloosheid aan me. Al mijn succes door de initiatieven in mijn werk droeg alleen maar bij aan mijn gevoel van
ontgoocheling. Hoe meer ik me inzette voor welomschreven praktische doelen, hoe verder ik me van mezelf af voelde staan. Ik voelde me vastzitten in een fantasiewereld met personages die het daarin
uitstekend leken te doen maar die – net als ik – de weg naar de uitgang niet meer konden vinden. Ik raakte steeds geïrriteerder en had steeds minder geduld met veel mensen om me heen. Ik begon neer te kijken op de beperktheid van hun dromen. Een gedachte die door mijn hoofd ging was dat ik dan wel heel veel waarde had gecreëerd, maar dat ik helemaal niets van waarde zou achterlaten. Ik had het
gevoel dat ik mijn kantoor zou kunnen uitlopen en dat ik binnen de kortste keren
uit de herinneringen van mijn collega’s en ondergeschikten verdwenen zou zijn. Ik mocht dan een positieve invloed gehad hebben op het nettoresultaat van mijn
werkgever, maar ik had in de levens van degenen aan wie ik dienstbaar was, geen verschil gemaakt. Ik had dan wel in een aantal behoeften van klanten voorzien, maar ik had in hun hart geen dankbaarheid geoogst.
En het steeds weer herhalen van wat ik – en vele succesrijke zakelijke leiders vóór mij – al hadden gedaan, ging daar niets aan veranderen. Ik had het gevoel dat ik
de grenzen van mijn wijsheid bereikt had als het ging om het opklimmen van het zijn van een goed leider naar het worden van een voorbeeldig mens. Gebukt onder de loodzware last van een rol waarvoor ik niet geschikt was, kreeg
ik slaapproblemen. Mijn huid begon er ongezond uit te zien. Vaak had ik last van ademnood, alsof er een knik in mijn luchtpijp zat. Steeds meer kreeg ik het gevoel dat de mensen in mijn omgeving mijn DNA niet
konden begrijpen en dat ze me alleen maar ter wille waren om bij mij een goede indruk te maken. Ik raakte dat gevoel maar niet kwijt en het duurde niet lang
voordat het leven mijn dilemma voor een deel oploste. Een paar weken voor ik zou trouwen, ging dat niet door en was ik ineens alleen. Ik weet niet meer precies
hoe verdrietig ik toen was, maar er was ook een gevoel van vrijheid en vrede dat voortkwam uit de wetenschap dat het tijd was om mijn leven in eigen hand te nemen. Ondanks de ruimhartige steun die ik van mijn meerderen ontving, diende ik drie maanden later mijn ontslag in. Toen ik op mijn laatste dag mijn kantoor uitliep, liet ik op mijn computerscherm een citaat van Abraham Lincoln achter:
‘Uiteindelijk gaat het niet om de jaren in je leven, maar om het leven in je jaren.’
* Mijn reis De laatste keer dat ik de ashram (soort klooster) bezocht had was twintig jaar geleden toen ik nog studeerde. In 2008 dreef mijn doorgaande
zelfontdekkingsreis mij terug naar die ashram. Terwijl ik de grote entreehal
binnenliep, werd ik meteen weer getroffen door de stilte die hierbinnen heerste. Alles zag er precies zo uit als twintig jaar geleden, de kleur van de gordijnen, de geur van de agarbathi (wierook) en het reciteren in de verte.
Voor mij waren de voorgaande vijf jaar zowel onstuimig als verhelderend geweest. Ik had meer duidelijkheid voor mezelf. Veel van mijn innerlijke conflicten waren opgelost. De duisternis en de ontgoocheling door het feit dat ik zolang nietauthentiek en alleen maar zakelijk gefunctioneerd had, leek grotendeels
vervangen te zijn door een vredige en kalme gesteldheid. Er leek minder drang te zijn om dingen te doen en meer vreugde om alleen maar te zijn. Ik voelde me zekerder over waar ik voor stond, over wat mijn unieke gaven waren en hoe ik een betekenisvol leven kon leiden en tegelijk verschil kon maken voor
de wereld om me heen. Ik voelde meer zekerheid over mijn waarden en idealen, maar ik had steeds minder behoefte om mijn ideeën aan anderen op te leggen.
In terugblik zijn alle stappen die ik gezet heb op een mysterieuze manier zinnig
geweest. Ik zou rationeel niet kunnen uitleggen wat de oorzaak is geweest van de gebeurtenissen in mijn leven de laatste vijf jaar, noch in alle jaren daarvóór, toch had ik het gevoel dat er heel wat subtiele verbanden lagen.
Pas, een paar maanden eerder, had een vriend me gevraagd wat het verband was tussen mijn eerste jaren in het hoger onderwijs en mijn huidige pad. Mijn
antwoord overtuigde hem niet echt, maar ik wist zelf dat ik als tiener aan die
studie moest beginnen om te kunnen zijn waar ik in 2008 was, hoe los die twee dingen ook van elkaar leken te staan. Om een stapje hoger te komen, moet je eerst op de tree daaronder stappen. De stappen zijn dan misschien niet echt gekoppeld, maar ze hebben elk hun plek. Hetzelfde geldt voor onze
levenservaringen. Dat zijn lessen die altijd op het perfecte moment komen. Toen ik de hal van de ashram binnenliep, moest ik even wennen aan hoe donker het daar was. Terwijl mijn ogen zich erop instelden, werd ik getroffen door
dezelfde ruimtelijke sfeer die ik er twintig jaar eerder had ervaren, het was een ruimte vol stilte en verwelkoming. Aan het andere einde van de hal merkte ik het silhouet op van de leraar in meditatie. Het zien van het donkere interieur,
spartaans met kleuren versierd, gaf de ruimte iets kalmerends. Ik kon voelen hoe mijn ademhaling een trager, zachter en dieper ritme kreeg.
Terwijl ik daar zo stond, nam ik opnieuw de geur van agarbathi waar en ook het geluid van een gong ergens in de verte. Ik deed zachtjes mijn schoenen uit en,
bewust van de leraar in meditatie, liep ik op mijn tenen naar het altaar. De rijke geur van de wierook trof me krachtig toen ik op het verhoogde podium stapte dat bedoeld was voor degenen van ons die willen mediteren. Toen ik naar voren
leunde om een meditatiekussen uit de stapel te trekken, hoorde ik de woorden van de leraar: ‘Welkom zoon, welkom terug.’
Geschrokken van het plotselinge verbreken van de stilte, liet ik mijn kussen vallen, keerde me naar de leraar en begroette hem met mijn handen voor mijn borst gevouwen, de traditionele begroeting op het Indiase subcontinent. ‘Namaste,’ antwoordde ik. Ik kon duidelijk zijn ogen zien stralen en hoewel hij niet zichtbaar glimlachte, las ik zijn glimlach in zijn ogen. Ik glimlachte terug. ‘Het heeft je wat tijd gekost om hier te komen.’ Hij liet die opmerking in de lucht hangen.
‘Ja, ik besloot hierheen te gaan lopen in plaats van de jeep te nemen,’ zei ik. ‘Ik wilde genieten van de wandeling en de frisse lucht.’ ‘Goeie keus, de wandeling zelf is je bestemming.’ Hij keek naar een punt ergens
op het plafond. Daarna voegde hij eraan toe: ‘Ja, je tocht duurde even. Je deed er zelfs nog langer over om je keus te maken.’
‘Ja, ik was even in de verleiding om lekker met de jeep te gaan. De ochtend leek wel fris, maar het vooruitzicht om zo lang te moeten lopen, was niet aanlokkelijk.’ Ik had het gevoel dat ik me moest verdedigen.
‘En hoeveel tijd kostte het je om de keus te maken voor dit pad?’ vroeg de leraar met een ogenschijnlijk ontwapenende glimlach. Anderzijds verraadde de glinstering in zijn ogen dat zijn vraag iets ondeugends had.
Op dat moment wist ik wat hij bedoelde. Hij had het niet over mijn tocht naar de ashram, hij doelde op de keus die ik had gemaakt om mijn leven van zekerheid en luxe in te ruilen voor een leven vol betekenis en heelheid. Ik vertelde hem kort over mijn reis van de afgelopen jaren en vroeg hem naar wat hij dacht over leiderschap.
‘Vergeet het zakenleven,’ stelde hij kalm voor. ‘Kijk om je heen, kijk naar de geschiedenis, kijk naar de mythologie, kijk goed naar de mensheid. Zoek
inspirerende leiders, leiders die de waardigheid van de mensheid en de wereld hebben hooggehouden.’ ‘Waaraan herken je een inspirerende leider?’ drong ik aan, omdat ik uit was op
een kant-en-klaar antwoord. Tenslotte wist deze mysticus alles over eeuwenoude wijsheid. Hij had eerder ook uitgebreid gesproken met leiders uit de zakenwereld en de politiek en hen gecoacht, dus hij zou wel iets moeten weten. Hij spoorde me aan in mijn innerlijk te zoeken naar mijn eigen waarheid. Nadat ik een uur met hem gemediteerd had, wilde ik weggaan. Bij mijn afscheid vroeg ik hem: ‘Hoe wist u dat het me veel tijd heeft gekost om op dit pad te
komen?’ Hij glimlachte alleen maar. Hij knikte wijs. Na enkele seconden die eerder een minuut leken, sprak hij: ‘Dat kan ik zien.’
Terwijl hij dat zei, voelde het alsof de woorden in de koele lucht van de hal zweefden. Zijn woorden stuiterden tegen de muur en wilden niet verdwijnen. Toen ik de ashram uitging, voelde ik hoe zijn woorden zich vermengden met een zacht zoemen op de achtergrond dat ergens buiten hoorbaar was.
* Mijn wederopstanding Midden in het eerste decennium van deze eeuw, op het hoogtepunt van mijn ontgoocheling over het leven, omarmde ik de vier ‘Pure Leiders’ die ik in dit boek onderzoek: Mahatma Gandhi, Nelson Mandela, Martin Luther King en Abraham Lincoln. Ik maakte een nauwkeurige studie van de verhalen en lessen van hun leven en nam deze gretig in me op. Deze exercitie was onderdeel van mijn in
zekere zin rituele overgang van een zakelijke carrière naar een bewustere keuze
voor leiderschap. Vergeleken bij mijn vorige lijst stonden er nu leiders op uit het maatschappelijk en politiek domein, leiders die de tand des tijds doorstaan
hadden en tot de collectieve verbeelding spraken. Deze lijst was niet altijd zo kort. Er stond een aantal andere eminente persoonlijkheden op de lijst, allemaal beroemde mensen. Ze hebben allemaal onvermoeibaar gezwoegd om de waardigheid van de mensheid of de planeet overeind te houden. Toen ik echter hun kenmerkende eigenschappen op mijn eigen leven begon toe te
passen, en toen later mijn leiders in opleiding dat bij hun leven deden, begon ik te merken dat mijn referentielijst kleiner werd. Hoe dichter ik bij al deze eminente
persoonlijkheden kwam, hoe meer ik getuige werd van hun waarheden. Sommige van deze persoonlijkheden zijn nog niet lang genoeg door de tijd op de proef
gesteld en zij zijn daarom als het ware niet helemaal uitgekristalliseerd. Ik moest hun meer tijd geven om hun geïnspireerde reis te vervolgen en het schaven aan hun nobele nalatenschappen tot het einde toe af te maken. Voor enkele andere
leiders hebben wij in onze collectieve verbeelding geen gebrek aan eerbied, maar zij waren actief in een context die verschilt van die van onze tijd. Ze inspireren ons door hun lessen, hun context valt buiten de specifieke focus van dit boek.
Dan was er een kleine groep leiders op mijn eerste lijst die ofwel op een cruciaal moment van de geschiedenis de boel uit hun handen lieten vallen of die zich
doelbewust anders hebben voorgedaan dan zij waren. Zij hebben het bestaan van hun duistere kanten ontkend, deze gecamoufleerd of zelfs degenen die hun duistere kanten onderzochten, zwartgemaakt.
Door de jaren heen heb ik de vier Pure Leiders bestudeerd zoals ik dat gedaan had met de rolmodellen uit mijn periode in de zakenwereld. Ik was op zoek naar voorbeelden van hoe deze leiders de uitdagingen in hun leven aanpakten.
Wanneer ik in een lastige situatie was, vroeg ik mezelf: ‘Wat zou Gandhi doen? Of
Mandela? Of Lincoln? Of King?’ Als een tegenstander hen keihard aanpakte, hoe
keken ze daar dan innerlijk naar? Als ze ergens succes mee hadden, hoe vierden ze dat? Hoe redden ze zich in tijden van crisis? Hoe reageerden ze als ze problemen kregen met vrienden of familie?
Aan deze observaties voegde ik dan mijn eigen overwegingen en experimenten toe. Door er nader naar te kijken, kon ik de overeenkomsten, verschillen en
onderlinge verbindingen zien tussen hun ervaringen en de mijne. Vaak stelde ik vast dat hoewel de uiterlijke situaties van de Pure Leiders anders – vaak volkomen anders – waren, mijn keuze hoe te reageren op zulke gebeurtenissen in mijn
leven, wel degelijk verband kon houden met die van hen. Hun levens herinnerden mij eraan dat ik op elk moment keuzes had. Een ware leider is tenslotte een keuzemaker, niet een slachtoffer van omstandigheden. Nadat ik dat dan had overwogen, ging ik over op experimenten. Ik kon
experimenteren met de lessen tijdens de tegenslagen waarmee ik te maken had in mijn persoonlijke relaties. Hoewel mijn levenssituatie anders was dan die van de Pure Leiders, merkte ik dat ik ervoor kon kiezen dergelijke tegenspoed zo te benaderen als zij dat deden. Daar leerde ik heel veel van en het troostte me enorm. In het begin voelde het navolgen van zulke eminente leiders nogal
gekunsteld. Het voelde alsof ik iemand nadeed die niets te maken had met wie ik
was en dat dit daarom niet authentiek was. Terugkijkend kan ik zeggen dat hoe ik me bij dit praktisch oefenen voelde, geen verrassing was. Tenslotte was ik
geconditioneerd om anders op situaties te reageren dan zij. Vandaar dat het adopteren van een nieuwe manier van reageren nogal ongemakkelijk voelde.
Toch bleef ik genoeg inspiratie vinden in de levenslessen van deze leiders om het ondanks de problemen te blijven volhouden. Ik troostte mezelf met het feit dat het proces van het vormen van nieuwe gewoonten pijn meebracht. Ik kon het
ongemak en de kwellingen die deze leiders doormaakten, niet overslaan en dan het meesterschap bereiken dat deze legendarische leiders zich hadden eigen gemaakt. Dus verbeet ik de pijn. Onthoud dat je bij het bereiken van het
leiderschap dat deze iconen aan de dag hebben gelegd, nergens bochten kunt afsnijden. Na een periode met zulke persoonlijke experimenten, ging ik deze leiders dan
opnieuw bestuderen. Ik dook opnieuw in de experimenten van hun leven en keek dan uitgebreid naar hun ervaringen. Vervolgens ging ik weer in contemplatie en experimenteerde ik verder. Deze cyclus duurde van midden jaren 2000 tot vandaag.
Gaandeweg begon ik te merken dat er iets belangrijks gebeurde. Ik was mijn eigen stem aan het vinden. Ja, ik volgde de levensvoorbeelden van de Pure
Leiders, toch begon ik mezelf open te stellen voor wat ik in mijn eigen kern voor zeer waardevol hield. Ik was minder bezig met het navolgen van de stijl en de
waarden van anderen en meer met het uitdrukken van datgene waarvan ik voelde dat het voor mij klopte.
De spoken van de chaos, de verwarring en de wankelmoedigheid die mijn leven hadden beheerst, begonnen te verdwijnen. Het doel van mijn leven begon
helderder te worden. Eerst stelde ik vast wat ik niet fijn vond om te doen, niet fijn vond om te zijn en hoe ik mijn leven liever niet wilde leven. Daarna begon er mettertijd een nieuw besef in mij te gloren. Ik begon me bewust te worden van de dingen die mij het meest inspireerden, van de mensen die mij de meeste energie en steun gaven en het soort leven dat mijn dagen met de
meeste zingeving vulde. Ik begon in mijn eigen leven af en toe een glimp van de Pure Leiders te zien. De vier Pure Leiders werden al snel mijn favorieten. Bij crisismomenten of als ik leiding nodig had, merkte ik dat ik vanzelf naar een boek, een audio- of videoopname van een van deze favoriete iconen greep. Dat betekent allemaal niet dat deze leiders tijdens leven volkomen meester waren over hun eigen leven. Deze iconen voelden zich dikwijls heen en weer geslingerd
tussen hun publieke image en hun privéleven. Ze worstelden vaak met de last die
de geschiedenis hun had opgelegd. Maar wat hen bijzonder maakte, was dat deze leiders zelf openlijk en herhaaldelijk hun tekortkomingen hebben toegegeven. En
hun hele levensreis is één lange strijd geweest van het temmen en integreren van hun duistere kanten, het leren van de lessen die voortkwamen uit hun onvolkomenheden en van een zich blijven ontwikkelen.
#
De structuur van het boek Dit boek gaat evenzeer over mijn zich ontvouwende weg naar leiderschap als over de vier legendarische leiders. Toch is dit boek geen uiteenzetting over mijn reis, maar eerder een uiteenzetting over de reis van de vier Pure Leiders die een
diepgaande invloed hebben op mijn leven. Stukjes van mijn reis zullen in dit boek
zichtbaar worden, maar dat betreft niet meer dan een weerspiegeling van de
reizen van de Pure Leiders die ik gevolgd heb. Wat je van mij ziet, zijn alleen maar een paar stappen die ik heb gezet op een pad dat deze Pure Leiders hebben afgelegd.
In heel dit boek staat de uitdrukking ‘Pure Leiders’ voor de vier iconen: Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Abraham Lincoln en Nelson Mandela. Er zijn zeker
ook andere leiders die even compleet en legendarisch zijn als deze vier. Deze vier mensen hebben echter mijn leven diepgaand vormgegeven en hebben daarom
mijn eeuwige bewondering en een plaats in mijn leven en in dit boek verdiend. Het boek bevat vier delen. Deel 1 Introductie: de opstelling, legt de fundering voor het begrijpen van dit boek en de vier eminente Pure Leiders. In de woorden van degenen die de Pure Leiders het best hebben gekend, geef ik van ieder een essentiële schets. Elke held heeft een rituele overgang moeten doormaken van het afdalen in de hel, het strijden met hun uiterlijke demonen, het overwinnen van hun innerlijke
demonen en het bereiken van innerlijke helderheid voordat zij zichzelf konden verheffen naar een waar meesterschap. De cyclus geldt evenzeer voor echte
helden als voor onze mythologische helden die ons als betoverd achterlaten. Deel 2 tot en met 4 nemen je mee door de cyclus die alle helden moeten gaan ten einde hun meesterschap te herwinnen. Deel 2 Vertrek: de vuurdoop, ontfermt zich over het begin van de reis van de Pure
Leiders. Deze fase omvat het pijnlijke afscheid van mensen en dingen die hun ooit dierbaar waren. Hierdoor moesten zij de kwelling doorstaan van de confrontatie met de conditionering en de wonden uit hun verleden. De vele levenservaringen
die de instelling en de geneigdheden van de Pure Leiders hebben vormgegeven, worden hier nader bekeken.
Deel 3 Initiatie: praktijk en voorbereiding, onderzoekt de fases van de wederopstanding waar de Pure Leiders doorheen gingen. De levensworkshops en het leerlingschap van het leven waaraan de Pure Leiders werden blootgesteld, worden in dit deel nader toegelicht. Deel 4 Aankomst: het bereiken van meesterschap, is gewijd aan hetgeen de Pure Leiders in essentie iconisch maakte. In dit deel gaat het over de helderheid van
esprit, de consequente acties en de krachtige keuzes die door de Pure Leiders op
het hoogtepunt van hun leven werden belichaamd. Ik nodig je uit de delen in de gepresenteerde volgorde tot je te nemen. Elk deel
staat vol met verschillende levensgebeurtenissen en anekdotes uit de levens van de Pure Leiders. Deze gebeurtenissen en anekdotes zijn bedoeld om het
bewustzijn toe te lichten dat in de achtereenvolgende hoofdstukken wordt bekeken. Voor de rest gaat elk hoofdstuk over de definitie en omschrijving van een bepaalde leiderschapskwaliteit of een leiderschapsbewustzijn. Delen van
anekdotes of bepaalde voorbeelden uit het leven van de Pure Leiders worden soms herhaald om iets aan te tonen of om een leiderschapskenmerk te verduidelijken. In het boek maak ik gebruik van de voorbeelden en getuigenissen van talloze
mensen die hebben aangetoond dat ze door hun focus op wie zij in pure zin zijn, niet alleen in hun leven meer vreugde en vervulling hebben gekend, maar ook
verschil hebben gemaakt in het leven van anderen, en daardoor in hun zakelijke resultaten. Talrijke discussies en anekdotes uit het leven van moderne leiders zijn
in de tekst opgenomen om verschillende zaken toe te lichten. De namen van deze mensen en hun organisaties zijn veranderd om alle eventuele belangenconflicten te vermijden.
Heel af en toe heb ik stukjes gedeeld over mij en mijn levenslessen. Ook worden gedeeltes van het gesprek weergegeven dat me op dit verlichte, op idealen
gerichte en doelbewuste pad heeft gebracht. Dat heeft de bedoeling je ervan te overtuigen dat ieder van ons de hulpbronnen heeft om zelf tot dergelijke prachtige leiders uit te groeien.
(-)
