Leesplan maken? Introductie basisonderwijs Op de www.leespan.nl kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek op school is een andere versie van het leesplan beschikbaar. Let op: het leesplan wordt niet automatisch opgeslagen. Kies opslaan om het te bewaren.
Voor wie? Deze versie van het leesplan is voor basisscholen die betrokken zijn bij het project de Bibliotheek op school in samenwerking met de lokale bibliotheek. Bij de Bibliotheek op school werken school, gemeente en bibliotheek samen aan het verbeteren van taalvaardigheid, leesplezier en informatievaardigheden. Door een gezamenlijke aanpak wordt de ideale lees- en mediaomgeving gecreëerd waar kinderen betere resultaten behalen.
Wat is een schoolleesplan? Een schoolleesplan, kortweg leesplan, geeft houvast bij de inrichting van leesbevordering binnen de school. In een leesplan legt een school vast wat de stand van zaken is en op welke wijze er in de verschillende groepen in het komend schooljaar aan leesbevordering wordt gewerkt.
Over deze pdf-versie Het online bewerkbare leesplan is te vinden op www.leesplan.nl. Deze pdf-versie is enkel bedoeld om inzicht te geven in welke vragen er worden gesteld, zodat school en bibliotheek zich kunnen voorbereiden op het invullen van het leesplan. Daar waar een blanco blokje voor een vraag staat, wordt online een meerkeuze menu aangeboden. De oranje blokjes staan voor open tekstvelden in de online versie. Deze onbewerkbare pdf heeft niet de intentie de online versie te vervangen.
Aansluiten bij bestaande plannen Een leesplan is een aanvulling op of een onderdeel van het taal- of beleidsplan (schoolplan/schoolwerkplan) van een basisschool.
Wie stelt het leesplan op? Binnen de Bibliotheek op school stelt de leescoördinator samen met de leesconsulent het leesplan op. De taalcoördinator en intern begeleider worden zoveel mogelijk bij het opstellen betrokken. Het leesplan wordt uiteraard in het team besproken en vastgesteld.
Wat vul je in? Je vult in wat je belangrijk vindt; vragen die je niet belangrijk vindt, kun je overslaan. Het leesplan is niet bedoeld als keurslijf maar als een werkdocument dat ieder jaar bijgesteld wordt. Het leesplan is geen vragenformulier dat je zo snel mogelijk moet invullen maar een hulpmiddel om na te denken wat je belangrijk vindt voor je school. Houd steeds in je achterhoofd: wat willen we echt bereiken?
Wat doe je met het leesplan? Het leesplan voor de Bibliotheek op school is gebaseerd op afspraken die met de school, bibliotheek en gemeenten gemaakt zijn over het project. Ook heb je informatie van je collega’s nodig, bijvoorbeeld wat er in de verschillende groepen al aan leesactiviteiten gebeurt. Als de eerste versie klaar is, bespreek je het leesplan met de directie/IB. Het gaat immers ook om inzet van menskracht en geld. Na goedkeuring kun je het presenteren in het team om te zorgen voor consensus en enthousiasme over de inhoud. Je kunt vervolgens afspraken maken over de uitvoering. Je kunt je leesplan opslaan en naar behoefte weer oproepen en wijzigen. Je kunt het plan ook mailen naar collega’s of als pdf of word-bestand bewaren. Het is handig om het jaarplan en de ‘te-doen-lijst’ geregeld te raadplegen om te bekijken wat er gepland is. Tip: neem in de ‘te-doen-lijst’ ook evaluatie en aanpassing van het leesplan op aan het einde van het schooljaar zodat je school voor het nieuwe schooljaar weer een actueel leesplan heeft. Je leesplan is alleen in te zien en te wijzigen door degenen die over je inlogcode beschikken.
Algemeen Titel: ________________________________________________ [uploaden: logo/foto] Auteur: ______________________________________________ Laatst opgeslagen op:__________________________________
Meerjarenplan Visie Onder leesbevordering wordt verstaan: het stimuleren van de leesmotivatie (zin en interesse in lezen), het leesplezier (genieten van lezen), het leesgedrag (veel en vaak lezen) en de literaire competentie (inzicht in het boekenaanbod, inzicht in verhalen en teksten, een oordeel kunnen geven over een boek etc.) (zie hoofdstuk 9 van Handboek Open Boek). n Beschrijf het belang van leesbevordering voor jouw school. n Welke elementen vind je belangrijk? n Waar ligt de nadruk op?
n Wat waren de beweegredenen om mee te doen aan de Bibliotheek op school?
Doel Denk bijvoorbeeld aan het lees- en taalniveau, de kennis en het inzicht van leerlingen aan het einde van groep 8. n Welke afspraken zijn er gemaakt met betrekking tot jullie Bibliotheek op school?
n Wat wil je school in algemene zin (niet per groep of per bouw) met leesbevordering bereiken?
Stand van zaken Taal- en leesmethodes
n Welke methodes gebruikt je school voor taal, technisch lezen en begrijpend/studerend lezen?
n Is er in de verschillende taal- en leesmethodes aandacht voor het stimuleren van belevend lezen (inleven in de tekst) en leesplezier? Kun je kort aangeven op welke manier?
n Hoe ziet je school de relatie tussen technisch, begrijpend, studerend lezen, woordenschat en leesbeleving?
Checklijst Hoe ver is de school met de 13 factoren die bijdragen aan leesmotivatie en leesvaardigheid? Stand van zaken
Op orde
Werken we aan
Komend schooljaar
Binnen enkele jaren
Succesfactor Leescoördinator aanwezig Leesconsulent aanwezig Geoormerkt budget voor boeken/lezen Actuele boekencollectie Samenwerking bibliotheek Voorlezen en vrij lezen dagelijks ingeroosterd Boekenkring/boekgesprekken Wekelijkse boekintroducties Aanpak sterke en zwakke lezers Ouders zijn betrokken Leesbevordering bij zaakvakken Taal- leesresultaten zijn basis voorleesbeleid Leerkrachten zijn enthousiaste leesbevorderaars
Jaarplan Coördinatie leesbevordering
n Is er een opgeleide leescoördinator op school? Nee, er wordt een leescoördinator opgeleid in: _____ ____________ (jaar + evt. maand) Ja, er is een leescoördinator. Naam: ____________________________________________ Ja, er zijn twee leescoördinatoren. Namen: ______________________________________ ______________________________________
n Wat zijn de huidige taken van de leescoördinator(en) en hoeveel uur heeft/hebben de leescoördinator(en) daarvoor?
n Wie is de leesconsulent voor de school vanuit de bibliotheek? Naam:__________________
n Samenwerking leesconsulent en leescoördinator aantal uur pw
Leescoördinator(en) Leesconsulent
taken
wanneer
taak/uurwijziging in komend schooljaar (te-doen-lijst)
n Hoe en wanneer wordende taken van de leescoördinator(en) en leesconsulent geëvalueerd? (te-doen-lijst)
Scholing team
n Op welke andere wijze wordt er gewerkt aan verdere professionalisering van het team op het gebied van leesbevordering? Meer antwoorden mogelijk (te-doen-lijst). Studiebijeenkomsten Workshops Cursussen Vakliteratuur/digitale informatie Anders, namelijk: __________________________________
Budget Het gaat om geoormerkt geld dat bedoeld is voor de boekencollectie, scholing en leescampagnes zoals de Kinderboekenweek, niet om geld voor leesmethodes. N.B.: Wel goed om de vergelijking ‘budget voor leesbevordering’ en ‘budget voor leesmethodes’ te maken. n Hoe hoog is het jaarlijks budget? Is dit per leerling/groep/voor de hele school?
Boekencollectie Zie: Handboek inrichting, collectie en beheer van de Bibliotheek op school [link naar pdf] n Hoe zit het collectieplan voor komend jaar eruit? [uploaden: foto schoolbibliotheek] Opzet van de schoolbibliotheek binnen de Bibliotheek op school-aanpak n Hoe is de schoolbibliotheek georganiseerd? Er is een centrale schoolbibliotheek: uitleen door leerlingen zelf uitleen door leerlingen van groep 7 / 8 uitleen door vrijwilligers / ouders uitleen door leerkrachten uitleen op een andere wijze, namelijk: ______________________ Er is een wisselcollectie vanuit de bibliotheek op school aanwezig Kinderen lenen via de catalogus boeken die op school afgeleverd worden Er zijn boekencollecties in de groepen De schoolbibliotheek is anders georganiseerd, namelijk: _________________________
n Welke verbeteringen zijn gepland wat betreft de boekencollectie/schoolbibliotheek (te-doen-lijst)?
n Collectie (denk aan: nieuwe aanschaf, meer variatie in boeken, opruimen oude boeken, lenen van wisselcollecties en thema/projectcollecties).
n Beheer en inrichting (denk aan: bemensing, openingstijden, uitleensysteem, uitleen voor thuis, kasten, leesplekken, aankleding). n Samenwerking met de bibliotheek binnen de Bibliotheek op school Beschrijf hoe er het komend jaar wordt samengewerkt met de leesconsulent van de bibliotheek (te-doen-lijst).
n Incidenteel (denk aan: groepsbezoeken, lenen thema/projectcollecties, samenwerken tijdens campagnes, jaarlijks advies en informatie aan het team en aan ouders).
n Structureel (denk aan: opstellen leesplan, lidmaatschap leerlingen, boekintroducties door de bibliotheekmedewerker of andere terugkerende activiteiten op school, deelname lokaal leesbevorderingsnetwerk, introduceren mediawijsheid, monitoring en evaluatie van leesbevordering.
Structureel lezen Juist deze terugkerende leesactiviteiten dragen bij aan de leesvaardigheid en leesmotivatie van leerlingen. [uploaden: foto leesactiviteit] n Welke verbeteringen zijn er het komend jaar gepland wat betreft (noteer eventueel per groep):
n Voorlezen (alle groepen).
n Dagelijks stillezen (vrij lezen) in groep 3 t/m 8. n Een boekenkring organiseren.
n Gesprekken voeren over de leesbeleving volgens de aanpak van Aidan Chambers (alle groepen)
n Introductie van nieuwe boeken (alle groepen).
n Inzetten van boeken bij de zaakvakken (groep 4 t/m 8).
Differentitatie
n Op welke manier wordt rekening gehouden met verschillen in leesniveau en in leesvoorkeuren van leerlingen?
Ouderbetrokkenheid Ouders zijn van onmisbare betekenis bij de leesontwikkeling van kinderen. Juist betrokkenheid thuis bij (voor)lezen is zinvol. [link naar pdf ‘Ouders betrekken bij lezen’] n Hoe wil de school het komend jaar ouders betrekken bij leesbevordering? Informeren. Activeren, actieve rol bij (voor)lezen thuis. Stimuleren van het boekbezit thuis, geleend bij de (school)bibliotheek of gekocht/
Evaluatie Binnen de Bibliotheek op school is het vanzelfsprekend dat het leesplan jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld wordt. Door dit ieder jaar in mei/juni te doen, ligt het leesplan voor het nieuwe schooljaar steeds klaar. n Hoe wordt het komend jaar de opbrengst van leesbevordering geëvalueerd? Meer antwoorden mogelijk (te-doen-lijst). Via de taal- leestoetsen die we gebruiken. Via de monitor de Bibliotheek op school. [link naar webpagina] Anders, namelijk: __________________________________________________________
Activiteitenplan Naast de structurele activiteiten als voorlezen, stillezen en praten over boeken kan deelname aan landelijke campagnes of aan lokale leesactiviteiten een waardevolle extra impuls zijn voor het leesgedrag en de leesmotivatie van leerlingen.
Landelijke projecten Op zoek naar een specifiek project? Raadpleeg de projectenbank. n Aan welke van de landelijke leesbevorderingsprojecten neemt je school in het komend schooljaar deel (te-doen-lijst)? [uploaden: foto] De Nationale Voorleesdagen met de groepen: ____________________________ De Kinderboekenweek met de groepen: _________________________________ De Kinderjury met de groepen: _________________________________________ De Nationale Voorleeswedstrijd met de groepen: __________________________ De Poëzieweek met de groepen: ________________________________________ Anders, namelijk:
Eigen projecten Dit kunnen projecten van de school zijn of projecten van lokale culturele instellingen, waaronder de bibliotheek. n Aan welke eigen/lokale leesbevorderingsprojecten of -activiteiten neemt je school in het komend schooljaar deel met welke groepen (te-doen-lijst)?
Begroting leesbevordering Schooljaar
Kosten per groep/leerling
Totaal
Coördinatie/scholing
___________
___________
Boekencollectie
___________
___________
Inrichting schoolbibliotheek/mediatheek
___________
___________
Samenwerking Bibliotheek
___________
___________
Landelijke projecten/campagnes
___________
___________
Lokale projecten/activiteiten
___________
___________
Overig, namelijk: ____________________
___________
___________
Totaal
___________
___________
Te-doen-lijst
n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________ n __________________________________________________________________________
