Teams in de frontlinie
Geert Stroobant De Heide/ leertafel TOM
De invloed van incidenten op een team incident
Het gedrag begrijpen
Strategie
Wat als het zich nog eens voordoet?
Team
Hoe worden we een vaardig team.
Relatie – Ruimte – Ritme – Regels attitudes
systemen
Sociaal klimaat
Teams onder stress
Splitsen in drie groepen.
The ‘Out-group’ The ‘In-group’ The ‘silent-group’
Wanneer het water tot aan de lippen staat kan men niet meer spreken.
Hoe gaan we aan de slag met teams onder stress?
Kunnen we ze begrijpen? Wat zijn de onderliggende processen. Welk instrumentarium hebben we om dit proces te beïnvloeden?
relatie
Autoritair
permissief
regel
ruimte
Laisser faire
Autoritair permissief
Regel relatie
regel
permissief
autoritair
relatie
STRESS flight
permissief
STRESS
fight
freeze
Laisser faire
autoritair
Iedereen is gehoord… De mogelijkheid van De groep om te dialogeren
A’ mogelijkheid Om gehoord te worden
A bereidheid Om te luisteren
A’s verlangen om gehoord te worden
A’s verlangen om Het idee te realiseren Effectief groepsgesprekl
A’s idee
B’s idee
Focus op het proces B’s verlangen om het idee te realiseren
spiegelen
B’ verlangen om gehoord te worden
Geef kleur aan het conflict Instrumenteel invalshoek
Sociaal emotionele invalshoek
Invalshoek van partijen en posities
incident
Invalshoek van Meningen en hypotheses
Team-Ontwikkelings-Model Ontwerp
Missie – Visiel
Ontwikkeling
leiderschap
structuren Machtsdynamiek
systemen
1 – 2 – 3 - 4
strategieën
competenties
1 – 2 – 3 - 4
Socio-emotioneel klimaat
Groepsdynamische ontwikkeling
Intern – externe gerichtheid
Missie – Visie
Erg is een geexplicteerde visie met betrekking tot het omgaan met kritieke incidenten. (aanwezig)
De visie mbt kritieke incidenten wordt op regelmatige tijdstippen gevalueerd en bijgestuurd. (dynamisch)
Medewerkers helpen de visie mee ontwikkelen. (participatief)
De visie is een toetsteen voor het alledaagse handelen op de werkvloer. (gedeeld)
Structuur en locus of control
Er is voor iedere medewerker een duidelijke taak – en functieomschrijving (mandaat) Het is duidelijk wie het team aanstuurt (staf vs leidinggevende) Er zijn duidelijke beslissingslijnen bij kritieke incidenten (beslissing) Medewerkers hebben voldoende ruimte om te experimenteren. (voldoende locus of control)
•
Er zijn uitgewerkte procedures voor het opvolgen van kritieke incidenten. (procedures)
•
Er is een efficiënt systeem van informatieverspreiding na kritieke incidenten. (rapportage)
•
Er is voldoende tijd om af te stemmen binnen het tijd. (overleg)
•
Er is een flexibel uurroostersysteem zodat middelen aangewend kunnen worden wanneer nodig. (flexibel)
Strategisch handelen •
Kritieke incidenten worden methodisch aangepakt. (individueel)
•
Het team evalueert zijn sterktes en zwaktes in functie van het vergroten van de draagkracht. (zelfevaluatie team)
•
Er is een jaarplan op niveau van het team. (jaarplan team)
•
Er is een meerjarenplan met betrekking tot het omgaan met moeilijk gedrag op niveau van de organisatie voor de volgende vijf jaar. (integrale lange termijn visie)
Leercompetenties -
Medewerkes hebben een gezonde grondhouding om met moeilijk gedrag om te gaan. (grondhouding)
-
Medewerkers zijn leergierig en bereid om te leren. (individueel leren)
-
Het zoekgedrag in het team is hoog. (teamleren)
-
De diversiteit in het team is voldoende groot (opvoedingsstijl)
Leiderschap •
De leidinggevende kan sturen en coachen waar nodig (situationeel leiderschap)
•
De leidinggevende kan zijn medewerkers inspireren en boeien.
•
Leidinggevende is relevant aanwezig bij kritieke incidenten. (symbolisch leiderschap)
•
Medewerkers nemen hun eigen leiderschap op (inbreng en eigenaarschap)
Politieke competenties
Het team heeft een wisselende voorgrond en achtergrond. (flexibele machtsstructuur)
Macht wordt pas aangewend wanneer dit nodig is.(assertiviteit)
Teamleden kunnen ontwapenend werken in conflictsituaties. (de-escalatie)
Er is een mooi een evenwicht tussen individuele en groepsbelangen. (evenwicht)
Socio- emotionele competenties
Het team kan over emoties praten zonder dat er winnaars en verliezers zijn. (non-zero-sum houding)
Er is een sfeer van vertrouwen tussen het team en de leidinggevende. (vertrouwen in de leider)
Conflicten worden communicatief doorgemaakt. (communicatie)
De hulpverleningsstijl van eenieder kan openlijk besproken worden.(openheid)
Groepsdynamische competenties
In het team blijven de medewerkers voldoende lang zodat een vertrouwensrelatie met de bewoners kunnen opbouwen. (continuiteit)
Nieuwe teamleden worden vlot opgenomen in het team. (openheid)
Teamleden vertrekken op tijd uit het team. (natuurlijke vloei)
We kunnen in schoonheid afscheid nemen van teamleden en bewoners (ethisch afscheid)
.
Netwerkcompetenties
In het team kijken de teamleden naar de ontwikkelingen binnen hun werkveld. (veranderingsgevoelig)
Medewerkers hebben een relevant netwerk opgebouwd. (hulpbronnen)
Het team kan hulp vragen. (nederigheid)
Iedereen heeft toegang tot een brede set van communicatiemiddelen. (brede communicatie)
Verbinden van de drie systemische niveaus Team
Leidinggevende
Medewerkers
Kantelteam
Flow leidinggevende
Flow
Vriendenkring
Moeder van het team
Moeder
Goeroeteam
Goeroeleider
Goeroe
De gekookte kikkerteam
Leidinggevende met rust
Medewerker met rust
procedureteam
Manager
Functionaris
Chaosteam
Starter – stopper
Starter - Stopper
Innovatief team
Innovator
Innovator
Kantelteam Kenmerken: “het” draait veranderingsgevoelig Acties: genieten, blijven innoveren Stroomafwaarts naar gekookte kikker team of chaosteam Stroomopwaarts naar zichzelf of innovatief team. Allergie voor stilstand TERUG
kantel
stilstand
Overdrive verveling
Genieten innoveren
Innovatief team
Innovatief
inertie
hyperkinetisch
Afwerken verbinden
Sterktes: Innovatieve visie. Nemen veel initiatief valkuilen: Veel beginnen – weinig afmaken Alleen op weg Uitdagingen: Afwerken en verbinden terug
Vriendenkring Kenmerken: Pioniersteams, gemeenschappelijke geschiedenis Acties: structureren, plannen Evolueert stroomopwaarts naar een kantelteam Evolueert stroomafwaarts naar een chaosteam of goeroeteam terug
vrienden
procedures
commune
discipline
procedureteam
procedure
Emotionaliteit inefficientie
kadaverteam
Kenmerken: werken volgens procedures en regels. Weinig verbinding Acties: klimaat activeren, socio-emotioneel klimaat activeren Stroomopwaarts naar kantelteam Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam
terug verbinden
Chaosteam
Exploderend chaosteam
vernieuwing
Getraumatiseerd chaosteam
structureren
Kenmerken:uitdijende teams, imploderende teams (trauma) Acties: eerst de harde kant ontwikkelen dan de zachte kant Evolueert stroomopwaarts naar vriendenclub op procedureteam (links of rechts) Evolueert stroomafwaarts naar getraumatiseerd chaosteam terug
Goeroeteam Kenmerken: sterk en enig leiderschap, sterk en enige visie Acties: delegeren, visie expliciteren en implementeren Evolueert stroomopwaarts naar kantelteam Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam terug
goeroeteam
Andere goeroe
sekte
Delegeren verbinden
De gekookte kikkerteam
Team met rust
Gekookte kikker team
Kenmerken: een dode visie, geen inspirerend leiderschap, geen persoonlijke uitdagingen Acties: urgentiegraad verhogen Evolueert stroomopwaarts naar een innovatief team Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam
terug verandering
Leiderschap Externe gerichtheid
Uitdeinend chaosteam
Innovatief team
procedureteam
+
+
+
-
+
+ -
Imploderend chaosteams
+
kantelteam
-
+
-
+
-
goeroeteam
vriendenkring
Gekookte kikkerteam
coaching van teams 95 % van het gedrag van teamleden wordt bepaald door vroegere ervaringen en hun persoonlijkheid. Slechts 5% van het gedrag kan beïnvloed worden door inzicht. Gebruik de 5%. Time is een bondgenoot, geen vijand.
Tenslotte Teams hebben tijd nodig om de ‘achterkant’ rond te krijgen. ‘reculer pour mieux sauter’.
Als je één jaar welvaart wil, doe dan het koren groeien Als je tien jaar welvaart wil, doe dan bomen groeien Als je honderd jaar welvaart wil, doe dan mensen groeien (chinees gezegde)
