Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Startles
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Onderwerp
Tekstsoort
35
Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? Nu en straks op de middelbare school?
Tekst Soorten teksten Vlot lezen Woordenschat Leesstrategie Begrijpend lezen Studerend lezen Soorten leesdoelen Leesdoel bepalen Bedenken wat je met de tekst gaat doen en hoe je hem gaat lezen Leesdoel – schrijversdoel
Begrijpend lezen
Alle tekstsoorten
Wereldhavendagen Les 1 - Wat kun je zoals zien en doen? - Kaartjes te koop voor zeiltocht - Gedicht over varen - Inhoud programmaboekje Les 2 - Drie expedities voor scholen de Week van de Alfabetisering Les 1 - Waar gaat het om in die week? - Wat kun je doen? Les 2 - Het ontstaan van ons alfabet Dam tot Damloop Les 1 Wat is de Dam tot Damloop? Les 2 - Hoe bereid je je voor op een hardlooptocht?
Les 1 - informatieve tekst (nieuwsbericht) - reclametekst (advertentie) - fictietekst (gedicht) - systematisch geordende bron (inhoudsopgave) Les 2 - informatieve tekst (informatiefolder) Les 1 - informatieve tekst (artikel) - instructieve tekst (internettekst) Les 2 - informatieve tekst (schoolboektekst)
Leesdoel bepalen Waarom lees ik de tekst?
1
36
De leerling kan: verschillende leesdoelen noemen uitleggen hoe hij zijn leesdoel kan bepalen vertellen wat zijn leesdoel en wat het doel van de schrijver is
Voorspellen Waar gaat de tekst over?
1
37
De leerling kan: uitleggen waarom voorspellen belangrijk is uitleggen hoe hij het onderwerp van de tekst kan vinden vertellen wat globaal lezen is
Voorspellen Globaal lezen Titel, illustratie, kopje Onderwerp
Kennis ophalen Wat weet ik al over het onderwerp?
1
38
De leerling kan: uitleggen wat voor –en achtergrondkennis is uitleggen hoe hij voor- en achtergrondkennis kan gebruiken in een tekst
Voorkennis Achtergrondkennis Woordweb Nieuwe kennis verbinden aan bestaande kennis Tekstbegrip
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
Les 1 informatieve tekst (artikel) Les 2 instructieve tekst (handleiding met hardlooptips)
Pagina 1
Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Onderwerp
Tekstsoort
Herstellen Wat doe ik als ik het niet meer snap?
1
39
De leerling kan: vertellen wat hij kan doen als hij een woord in de tekst niet begrijpt zoeken naar de betekenis van een woord in de tekst of in een woordenboek
Betekenis zoeken Nog eens lezen Verder lezen Betekenis zoeken in illustratie Dezelfde of tegenovergestelde betekenis (synoniem/antoniem) Woordenboek
Les 1 deels informatieve, deels meningtekst (artikel) Les 2 informatieve tekst (artikel)
Vragen stellen Welke vragen zie ik?
1
40
De leerling kan: vertellen wat WH-vragen zijn uitleggen hoe hij antwoorden op WHvragen kan vinden in de tekst
Vragen stellen WH-vragen Wie, wat, waar, wanneer, welke, hoe, waarom Antwoord (zoeken) Zelf nadenken Markeren
Visualiseren Welk plaatje past bij de tekst?
1
41
De leerling kan: uitleggen dat verbeelding belangrijk is om plaatjes bij de tekst te kunnen zien vertellen hoe de voorstelling van een tekst in zijn hoofd eruit ziet
Zich inleven in de tekst Verbeelding van tekst (foto, tekening, strip, film, animatie, schema, geur, geluid, emotie)
De Kinderpostzegelactie Les 1 Hoe is de actie ontstaan? Waarom is het leuk om mee te doen? Les 2 Wie heeft dit jaar de foto’s gemaakt? Wat gebeurt er met de opbrengst van de actie? Vluchtelingen Les 1 Waarom vluchten mensen uit Syrië? Waar vluchten ze naartoe? Hoe is het leven in een vluchtelingenkamp? Les 2 Fragment uit Toen mijn vader een struik werd van Joke van Leeuwen Film De nieuwe wildernis Les 1 Waar en hoe is de film gemaakt? Les 2 Mogen mensen de dieren in de Oostvaardersplassen wel of niet helpen?
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
Les 1 informatieve tekst (artikel) Les 2 pleziertekst (fragment uit een boek)
Les 1 informatieve tekst (artikel) Les 2 meningtekst (internetartikel plus reactie)
Pagina 2
Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Onderwerp
Tekstsoort
Samenvatten Hoe vat ik samen?
1
42 of 43
De leerling kan: verschillende doelen van samenvatten noemen onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken in de tekst met behulp van markeren een samenvatting maken
Studerend lezen Leesdoel Kernzin Kernwoord Hoofdzaak Bijzaak
Tentoonstelling Strips! 200 jaar Nederlands beeldverhaal in Museum Meermanno, Den Haag Les 1 Strips, goed of slecht voor kinderen? Les 2 Kom naar de tentoonstelling Strips! Haal kaarten voor ‘Asterix en Obelix’
Les 1 informatieve tekst (artikel) Les 2 twee reclameteksten
Leesdoel bepalen Waarom lees ik de tekst?
2
46
De -
Voorspellen Waar gaat de tekst over?
2
47
Kennis ophalen Wat weet ik al over het onderwerp?
2
48
Herstellen Wat doe ik als ik het niet meer snap? Vragen stellen Welke vragen zie ik?
2
49
2
50
De leerling kan: uitleggen waarom het onderwerp vinden in een tekst belangrijk is bij voorspellen uitleggen hoe hij globaal leest De leerling kan: uitleggen hoe hij beelden en schema’s kan gebruiken om achtergrondkennis op te halen uitleggen hoe hij zijn achtergrondkennis uitbreidt De leerling kan: uitleggen wat letterlek en figuurlijk is vertellen hoe figuurlijke tekst kan helpen moeilijke woorden uit te leggen De leerling kan: uitleggen waarom jezelf vragen stellen hem verder helpt in de tekst vertellen dat zelf WH-vragen bedenken, helpt om de tekst te onthouden
Betogende tekst Instructieve tekst Soorten teksten: reclametekst, folder, poster, advertentie, meningtekst, artikel uit de krant, ingezonden brief, recensie, interview, blog Meerdere tekstsoorten in één Globaal lezen Titel, illustratie, kopje, opvallend woord, illustratie, onderschrift, schrijver, bron, vorm, opbouw, alinea Onderwerp en tekstverloop voorspellen Achtergrondkennis Schema Beelden Nieuwe beelden verbinden aan bestaande beelden
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
leerling kan: vertellen wat betogende teksten zijn vertellen wat instructieve teksten zijn een tekstsoort zoeken bij zijn leesdoel
Letterlijk taalgebruik Figuurlijk taalgebruik Tussen de regels lezen (afleiden) Studerend lezen Leren en onthouden Toets
Pagina 3
Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Visualiseren Welk plaatje past bij de tekst?
2
51
De leerling kan: uitleggen waarom het zien van de volgorde van tijd in een tekst belangrijk is signaalwoorden herkennen in de tekst die gaan over tijd de opbouw van een tekst herkennen
Volgorde van tijd Signaalwoorden over tijd Opbouw van een tekst Markeren
Samenvatten Hoe vat ik samen?
2
2
De -
Schrijversdoel Hoofdgedachte Markeren
Leesdoel bepalen Waarom lees ik de tekst?
3
5
Voorspellen Waar gaat de tekst over?
3
6
Kennis ophalen Wat weet ik al over het onderwerp?
3
7
Herstellen Wat doe ik als ik het niet meer snap? Vragen stellen Welke vragen zie ik?
3
8 of 9
3
10
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
leerling kan: herkennen wat een schrijversdoel is herkennen wat de hoofdgedachte is uitleggen hoe hij een hoofdgedachte en/of schrijversdoel gebruikt in een samenvatting De leerling kan: uitleggen wat een fictieve tekst is vertellen welk leesdoel bij een fictieve tekst past
De leerling kan: uitleggen op welke onderdelen je in een tekst kunt voorspellen vertellen waarom voorspellen op verschillende onderdelen van de tekst handig is De leerling kan: uitleggen dat hij tijdens het lezen zijn achtergrondkennis aanpast vertellen hoe hij achtergrondkennis aanpast als hij een andere mening krijgt De leerling kan: verwijswoorden herkennen verwijswoorden koppelen aan een woordgroep of zinnen De leerling kan: vertellen welke WH-vragen bij welke teksten passen bedenken welke WH-vragen meer bij bepaalde teksten passen
Onderwerp
Tekstsoort
Fictieve tekst Soorten teksten: verhaal (avontuur, dieren, humor, school, sprookje, verliefdheid, geschiedenis, detective, sport, oorlog, …), strip, mop, liedje, gedichten Meerdere tekstsoorten in één Voorspellen van onderwerp, tekstsoort, soort tekst, inhoud globaal, inhoud per alinea, structuur, taal en stijl, Leesdoel Feit Mening Argument Nieuwe mening verbinden aan bestaande mening Verwijswoord Woord, woordgroep, zin(sdeel) Verschillende verwijswoorden Soort tekst Vaste WH-vragen
Pagina 4
Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Visualiseren Welk plaatje past bij de tekst?
3
11
Samenvatten Hoe vat ik samen?
3
12
Verband probleem-oplossing Verband doel-middel Signaalwoorden over probleem en oplossing Signaalwoorden over doel-middel Markeren Opbouw van een tekst Verschillende soorten samenvattingen (korte tekst, schema, tabel, grafiek, tekening, woordweb, stappenplan)
Leesdoel bepalen Waarom lees ik de tekst?
4
15
Voorspellen Waar gaat de tekst over?
4
16
Kennis ophalen Wat weet ik al over het onderwerp? Herstellen Wat doe ik als ik het niet meer snap?
4
17
4
19
Vragen stellen Welke vragen zie ik?
4
20
De leerling kan: signaalwoorden herkennen in de tekst die gaan over het probleem en de oplossing signaalwoorden herkennen in de tekst die gaan over het doel en het middel de opbouw van een tekst herkennen De leerling kan: vertellen welke samenvatting bij welke tekstsoort past uitleggen dat het nuttig is om een korte, duidelijke samenvatting te maken De leerling kan: uitleggen wat een informatieve tekst is vertellen welk leesdoel past bij informatieve teksten uitleggen dat leesdoelen en tekstsoorten soms door elkaar lopen De leerling kan: uitleggen wat hij doet na het voorspellen van de tekst uitleggen hoe hij controleert tijdens het lezen of je voorspelling klopt De leerling kan: achtergrondkennis verbinden aan wat hij leest na het lezen uitleggen of zijn achtergrondkennis is veranderd en hoe De leerling kan: enkele bijwoorden herkennen in de tekst uitleggen waarom bijwoorden herkennen belangrijk is bij het lezen De leerling kan: WH-vragen voorspellen teksten vergelijken door vragen te stellen uitleggen dat WH-vragen je helpen met studerend lezen
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
Onderwerp
Tekstsoort
Informatieve tekst Soorten teksten: schoolboek, informatieboekje, artikel (uit de krant, tijdschrift of van het internet), verslag, werkstuk Meerdere tekstsoorten in één Globaal lezen Precies lezen
Kennis uitbreiden Mening uitbreiden Woordenschat uitbreiden Terugkijken Bijwoord Verschillende bijwoorden
Vragen voorspellen Vaste WH-vragen Teksten vergelijken
Pagina 5
Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Leesstrategie
Blok
Week
Leerdoelen
Begrippenkader
Visualiseren Welk plaatje past bij de tekst?
4
21
Samenvatten Hoe vat ik samen?
4
22
De leerling kan: signaalwoorden herkennen in de tekst die gaan over overeenkomst en verschil signaalwoorden herkennen in de tekst die gaan over oorzaak en gevolg de opbouw van een tekst herkennen De leerling kan: uitleggen welke vorm van samenvatten zijn voorkeur heeft uitleggen dat goed samenvatten, zodat je het onthoudt, studerend lezen is vertellen dat eigen woorden gebruiken in een samenvatting belangrijk is Slotles Terugblik: wat heb je geleerd? Moet je altijd alle leesstrategieën gebruiken?
Verband overeenkomst-verschil Signaalwoorden over overeenkomst en verschil Verband oorzaak-gevolg Signaalwoorden over oorzaak-gevolg Markeren Opbouw van een tekst Studerend lezen Hoofd- en bijzaken Kernwoorden en kernzinnen Kopjes Hoofdgedachte Schrijversdoel en leesdoel Eigen woorden
Slotles
25
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
Onderwerp
Tekstsoort
Pagina 6