Leefstijlverandering na TIA of herseninfarct DECIDE MOTIVE. Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

Leefstijlverandering

na TIA of herseninfarct DECIDE

MOTIVE Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

 Stroke en TIA patiënten na opname of TIA analyse  4-6 weken en na 3 maanden consult • actuele gezondheidsituatie

• uitleg ziektebeeld • doornemen risicoprofiel en geven leefstijladviezen • uitleg medicatie

• algemene voorlichting (autorijden, FAST, vliegen enz) • datascoop en/of lab • medicatie aanpassen • vragen van de patiënt

Recidief beroerte  Risico na een TIA of beroerte is 17% in de eerste 3 maanden.  Veel groter is het risico op andere vaataandoeningen na een herseninfarct of TIA, dit kan oplopen tot 50%.  Recidief is een onafhankelijke prognostische factor voor invaliditeit, hospitalisatie en overlijden.  Secundaire preventie is van groot belang.

Secundaire preventie na een TIA of beroerte  Farmacologische en chirurgische behandeling zijn goed ontwikkeld.  Leefstijlmodificatie nog weinig onderzocht.  Sterke associatie tussen leefstijlfactoren (lichaamsbeweging, roken, dieet, obesitas ) en het optreden van een beroerte.

Gezonde leefstijl

 Kan vasculaire risicofactoren zoals hoge bloeddruk, hypercholesterolemie en hoge glucoses positief beïnvloeden.  Zou een gunstig effect kunnen hebben op het verlagen van het recidief risico na een TIA of beroerte.

Leefstijlverandering na een beroerte of TIA  Nog onbekend hoe de begeleiding moet plaatsvinden.  Bij coronaire aandoeningen is het effect van leefstijlverandering wel aangetoond.  Mogelijk bemoeilijkt door hoge leeftijd, cognitieve stoornissen en functionele beperkingen.

Praktijk: Hoe kunnen patiënten beter worden begeleid bij leefstijlverandering?

Literatuur: Nog veel onduidelijk, zowel over determinanten als interventies

Wetenschappelijk onderzoek: Welke factoren spelen een rol?

Studies  DECIDE naar factoren die een rol spelen bij leefstijlverandering  MOTIVE naar het effect van begeleiding bij leefstijlverandering door middel van Motivational interviewing

DECIDE Determinants of lifestyle behavior change in patients with TIA or mildly disabling ischemic stroke

Dorien Brouwer, Lenneke van Genugten, Hester Lingsma, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

Roger’s revised Protection Motivation theory Threat Severity Seriousness of getting another stroke

Susceptibility Perceived risk of getting another stroke

Fear Worries of risk of another stroke

Coping Response efficacy Believe that liefstyle change reduces risk of recurrent stroke

Self- efficacy Patients confidence to carry out lifestyle behavior

Behavior intention

Behavior change

Doel DECIDE  Onderzoeken welke factoren motivatie tot leefstijlverandering en verandering in leefstijlgedrag bij patienten met een TIA of beroerte beϊnvloeden.  Nagaan wat de effecten van leeftijd, geslacht, cognitieve en functionele beperkingen op deze factoren zijn.

Studiepopulatie  100 patiënten opgenomen op de stroke- unit of gezien op de TIApoli binnen 1 week geïncludeerd  Inclusiecriteria

• Patiënten met een TIA of klein herseninfarct (mRS<3) • 18 jaar en ouder

 Exclusiecriteria • Patiënten die zijn ontslagen naar het verpleeghuis • Patiënten met een ernstige taalbarrière • Afasie

Studieopzet Stroke- unit of TIA-poli  klinische eigenschappen  VG  demografische gegevens          

NIHSS + TOAST motor supplement Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik

 CES- d  MMSE  MOCA       

Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions

Polikliniekbezoek 2- 4 weken (stroke- patiënten)

Preventiepoli na 3 maanden (stroke- en TIApatienten)

        

         

NIHSS + TOAST motor supplement Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik

• mRs

   

mRs CES-d MMSE MOCA

      

      

Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions

Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik

Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions

Vragenlijst

Vragenlijst

Vragenlijst

Vragenlijst

Vragenlijst

Uitkomstmaten  Primaire uitkomstmaten zijn de motivatie tot verandering in lichaamsbeweging (20 minuten verschil en minimum van 30 minuten), dieet en roken en daadwerkelijke verandering in deze gedragingen.  Secundaire uitkomstmaat zijn BMI en middelomtrek na drie maanden.

Resultaten Table 1: Baseline characteristics ( N=100) Sex (male), n (%)

60 (60)

Age (years), mean (SD)

64 (12)

Vascular history, n (%) TIA

18 (18)

Ischemic stroke

15 (15)

Ischemic heart disease

36 (36)

Atrial fibrillation

11 (11)

Peripheral arterial disease

8 (8)

No vascular history

49 (49)

Event characteristics: Event type (TIA), n (%) Stroke etiology

(TOAST)1,

53 (53) n (%)

Large-artery artherosclerosis

13 (13)

Cardio-embolism

15 (15)

Small-artery occlusion

19 (19)

Other

0

Undetermined

53 (53)

NIHSS2, median (IQ)

3 (1-5)

Resultaten Cognitive performance: MMSE3, median (IQ) scores from 0-30

27 (26-29)

MOCA3, median (IQ) scores from 0- 30

24 (21-26)

Risk factors: Hypertension, n (%)

65 (65)

Systolic blood pressure (mmHg), mean (SD)

135 (22)

Diastolic blood pressure (mmHg), mean (SD)

78 (13)

Hypercholesterolemia, n (%)

79 (79)

LDL level(mmol/l), mean (SD)

3.17 (1.0)

Blood glucose level (mmol/l), mean (SD)

5.9 (1.4)

Diabetes Mellitus, n (%)

30 (30)

Resultaten Lifestyle: Smoking, n (%) Alcohol abuses, n(%) BMI (kg/m2), mean (SD) Overweight (BMI>25), n(%)

36 (36) 5 (5.2) 26,5 (3.6) 64 (64)

Diet: Overall dietscore4, median (IQ) scores from -17 to +19

0.5 ( -2 – 2.5)

Physical exercise: Physical exercise5 (min/day), median (IQ) Physical exercise > 30min a day n(%)

129.6 (60-218.6) 75 (87)

Threat: Severity6, median (IQ) scores from 0-4 Susceptibility7, median (IQ) scores from 0-4 Fear8 , median (IQ) scores from 0-32

4 (3-4) 2 (1-3) 16 (7-21)

Coping: Response effectiveness9 smokers, median (IQ) scores from 0-12 Response effectiveness non smokers, median (IQ) scores from 0-8

10 (9-12) 8 (6-8)

Self- efficacy10: Non smokers total, median (IQ) from 0- 24 Smokers total, median (IQ) from 0- 28)

20.5 (17.5- 23) 23 ( 20- 26)

Resultaten  28 (40%) patienten veranderden hun leefstijl door meer dan 30 minuten per dag te verbeteren in fysieke activiteit  9 patienten (31%) stopten met roken.  1 patient (2%)verbeterde voedingsgewoonten  44 patienten (53%) vielen af, gemiddeld 1.21 kg  Geen veranderingen in middelomtrek.

Resultaten

Intentie tot veranderen was niet significant geassocieerd met daadwerkelijke verandering van leefstijl.

Resultaten Self- efficacy, response effectiveness, en angst waren onafhankelijk geassocieerd met intentie tot veranderen.

Self efficacy was de sterkste voorspeller van

Conclusie  We vonden self- efficacy, angst, response effectiveness en severity als voorspellers van intentie tot veranderen.  Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op interventies die deze factoren kunnen beinvloeden.

Discussie

MOTIVE Motivational interviewing als begeleiding bij leefstijlverandering na TIA of herseninfarct op een Verpleegkundige secundaire preventiepolikliniek

Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

Motivational interviewing Directieve persoonsgerichte gesprekstijl, bedoeld om

verandering van gedrag te bevorderen door ambivalentie ten opzichte van verandering te helpen verhelderen en oplossen.

 Verandering komt uit de patiënt/cliënt en word niet opgelegd. • Begrip

• Vermijden weerstand • Verhogen van eigen effectiviteit • Ontwikkelen discrepantie huidig gedrag en mogelijk toekomstig gedrag

Motivational interviewing  Positieve invloed op het veranderen van ongezonde leefgewoonten bij zowel chronische als cardiovasculaire aandoeningen  Blijkt nuttige methode om verandering in gezondheidsgedrag te begeleiden door verpleegkundigen.  Motivational interviewing is met name effectief in korte gesprekken die vaker gevoerd worden.

Motivational interviewing na een TIA of beroerte  Effect van MI op leefstijlverandering bij TIA of herseninfarct is nauwelijks onderzocht.  Twee kleine onderzoeken lieten hoopvolle effecten van MI op lichaamsbeweging, eetgewoonten, bloeddruk, self-efficacy en therapietrouw zien.

Doel  nagaan of motivational interviewing patiënten met een recente TIA of herseninfarct kan motiveren en stimuleren een gezonde leefstijl aan te nemen en vast te houden.

 Daarnaast de toepasbaarheid en haalbaarheid van deze interventie op onze verpleegkundige secundaire preventiepolikliniek onderzoeken.

Studieontwerp

 gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek

 Geblindeerde uitkomstevaluatie  Eén centrum

Studiepopulatie  Patiënten opgenomen op de stroke- unit of gezien op de TIA-poli (binnen 1 week geïncludeerd)  Inclusiecriteria

• Patiënten met een TIA of klein herseninfarct • 18 jaar en ouder

 Exclusiecriteria • Ernstige invaliditeit • Patiënten met een ernstige taalbarrière • Afasie