Ledenaantal 6 Voordelen voor leden 6 Leden informeren 8

Jaarverslag 2013

Inhoud 1 Ledenwerking Ledenaantal Voordelen voor leden Leden informeren

2 Lokale werking

Speerpunten in 2013 Aantallen Communicatie Vormingen Nieuwe service aan de afdelingen Samenwerking van de Fietsersbondafdelingen met overheden Voornaamste activiteiten van de Fietsersbond per afdeling

3 Bike to Work

Situering mobiliteit binnen de ondernemingen Het programma Bike to Work Werkgevers en werknemers op de fiets krijgen Zomerwedstrijd voor teams en Winter Trophy City Cycle Challenge

4 Beleid

Verkiezingsmemoranda Mobiliteitsplan Vademecum fietsenstallingen Fietsroutes Het 30/50/70-principe Snelle investeringen in fietssnelwegen en veilige fietsroutes cruciaal Eenzijdige fietsongevallen onderschat probleem Meldpunt Fietspaden

5 Fietsacademie

De Fietsacademie en de lokale werking Fietsdocenten Coördinatiecel Fietsacademie Draaiboek Handleiding fietsdocenten De Fietsacademie gaat online De Fietsacademie en de Verenigingen voor Verkeersveiligheid De Fietsacademie en de Vlaamse Overheid Ondernemingsopleidingen: de fiets werkt: veilig en comfortabel

5 6 6 8 9 10 10 12 12 14 14 15 21 22 22 23 24 26 27 28 31 32 33 33 35 36 36 37 38 38 38 38 39 39 40 41

6 Organisatie

43 Huisvesting 44 Personeelsoverzicht Algemeen secretariaat 44 Raad van Bestuur 46 Algemene Vergadering 46

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Inhoud

3

1 Ledenwerking

Ledenwerking De Fietsersbond is een onafhankelijke ledenvereniging. Wij ijveren op lokaal, provinciaal, Vlaams, Brussels, nationaal en Europees niveau voor een doorgedreven fietsbeleid en betere fietsvoorzieningen. Voor een ledenorganisatie telt elk extra lidmaatschap: hoe meer leden, hoe meer fietsers we vertegenwoordigen. Hoe harder we op tafel kunnen slaan, hoe beter er naar ons geluisterd wordt. Op die manier willen we de veiligheid en het comfort van alle fietsers verbeteren.

Ledenaantal Aantal leden per provincie 2013 3000

2728

2500 Antwerpen

2000 1500

1814

Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest

1256

Limburg

1000 500

Oost-Vlaanderen

547

465 205

West-Vlaanderen

24

0

Wallonië en buitenland Totaal: 7039

Voordelen voor leden Verzekering ➔ D.A.S. rechtsbijstand inbegrepen voor fietser (dit is een gespecialiseerde en onafhankelijke verzekering) ➔ 10 procent korting op de premie van een Callant fiets(diefstal)verzekering ➔ 15 procent VAB fietsbijstand, hulp bij fietspech onderweg

6

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Ledenwerking

Nie uw in 20 13 !

Mobiliteit ➔ 5 à 10 procent korting bij meer dan 150 fietshandelaars ➔ 2 ritten gratis met Blue-bike, de fietsen aan NMBS-stations ➔ 10 euro korting op Cambio autodelen

Recreatief ➔ 5 procent korting bij Vos Travel, gespecialiseerd in de organisatie van sportieve reizen ➔ 15 procent korting op alle knooppunterproducten, officiële fietsnetwerkkaarten ➔ 2 euro korting bij het Centrum Ronde van Vlaanderen, een uniek bezoekers en belevingscentrum in Oudenaarde ➔ 2 euro korting bij WieMu, het Wielermuseum in Roeselare

Nie uw in 20 13 !

➔ 30 procent korting in het Zon en Zee Appartementenhotel in Westende

Nie uw in 20 13 !

Fietstijdschriften en -boeken ➔ Gratis driemaandelijkse Fietsersbondnieuwsbrief ➔ 16 euro voor een jaarabonnement op De Vogelvrije Fietser, het ledenblad van de Nederlandse Fietsersbond ➔ 7 euro voor een jaarabonnement op Grinta, het magazine voor de actieve fietser ➔ € 4,5 korting op een abonnement van Fietsen Moet Kunnen, een niet-commercieel tijdschrift, samengesteld door vrijwilligers ➔ 15% korting op boeken van Uitgeverij Lannoo ➔ 15% korting op handleidingen van het Opleidingsinstituut Verkeer en Mobiliteit, o.a. handboek Het verkeersreglement voor fietsers ➔ 20 procent korting bij een jaarabonnement op MO* Magazine, betrouwbare en betrokken berichtgeving en duiding over de hele wereld

Nie uw in 20 13 !

Divers ➔ 5 euro korting op je eerste lidmaatschap bij EVA vzw, de belangenorganisatie van vegetariërs


7

Leden informeren

Naast de driemaandelijkse, gedrukte Nieuwsbrief voor de Fietsersbondleden, communiceert de Fietsersbond ook via onder andere haar website en sociale media. Op www.fietsersbond.be staat alle informatie over ledenvoordelen, het beleidswerk van de Fietsersbond en de wegcode. Je vindt er ook tal van adviezen en tips. www.fietsersbond.be

2011

2012

2013

Totaal aantal bezoeken

94.199

121.022

131.447

Unieke bezoekers

68.681

88.605

89.619

3,57

3,01

2,62

02’13”

02’02”

01’48”

Gemiddeld aantal paginaweergaves per bezoek Gemiddelde bezoektijd

Via sociale media houden we de vinger aan de pols en vergroten we de interactie met ons publiek. Het is duidelijk dat dergelijke media belangrijker worden. Het aantal mensen dat de Fietsersbond leuk vindt op Facebook en het aantal Twitter-volgers is in 2013 dan ook significant gestegen.

8

2011

2012

2013

www.facebook.com/FietsersbondBE

650 vinden dit leuk

1.990 vinden dit leuk

2.896 vinden dit leuk

www.twitter.com/FietsersbondBE

290 volgers

369 volgers

1.686 volgers


2 Lokale werking

Lokale werking Speerpunten in 2013 Voor de lokale werking van de Fietsersbond stonden in 2013 drie hoofdpunten op het programma. ➔ Door de wijzigingen in het mobiliteitsbeleid in Vlaanderen waarbij veel nadruk komt te liggen op de Gemeentelijke Begeleidingscommissies (GBC) was het belangrijk om zoveel mogelijk vertegen woordigers van de Fietsersbond aan die commissies te laten meewerken als adviserend lid. Vandaar dat het actieterrein van de Fietsersbond dit jaar zich uitbreidde buiten de formele afde lingen wat resulteerde in 15 vertegenwoordigers in GBC buiten afdelingen. ➔ Een groot aantal afdelingen van de Fietsersbond was in 2013 werkzaam rond de fietsroutes. Dat was het jaarthema dat de Fietsersbond zelf op de agenda had gezet, namelijk de overheden aansporen om te denken in termen van fietsroutes en niet meer louter fietspaden. Het algemeen secretariaat stimuleerde de afdelingen om daarrond te werken. 16 afdelingen gingen dan ook grondig aan de slag met deze thematiek. ➔ Daarnaast vormden de recente wijzigingen in de wegcode aandachtspunten. 13 afdelingen werk ten rond doorlopende straten met over het algemeen positief resultaat. Eveneens 13 afdelingen gingen aan de slag met fietsstraten, met wisselend resultaat. 6 afdelingen ijverden voor Rechtsaf door rood waarbij ze op sterke tegenstand stuitten van alle overheden en dus met teleurstellend resultaat.

Aantallen In Vlaanderen was de Fietsersbond in 2013 actief in 110 gemeenten in Vlaanderen en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat resulteert in Vlaanderen in 61 erkende formele afdelingen die actief zijn in 82 gemeenten. In 11 gemeenten heeft de Fietsersbond een contactpersoon, in 15 gemeenten zetelt iemand van de Fietsersbond in de GBC zonder dat er een afdeling is. Er wordt nauw samengewerkt met gelijkgestemde organisaties in 2 gemeenten. De gemeenten waar een nieuwe afdeling van de Fietsersbond werd opgericht in 2013 zijn: ➔ Dendermonde ➔ Duffel ➔ Heist-Op-Den-Berg ➔ Kapelle-Op-Den-Bos ➔ Londerzeel ➔ Malle ➔ Melle ➔ Schilde ➔ Sint-Genesius-Rode ➔ Zoersel

10

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Lokale werking

De volledige lijst van Vlaamse gemeenten met een Fietsersbondvertegenwoordiging wordt aldus: Aalst, Aarschot, Aartselaar, Antwerpen, Beerse, Beersel, Begijnendijk, Beveren, Boechout, Bonheiden, Brakel, Brasschaat, Brugge, Buggenhout, De Pinte, Deinze, Dendermonde, Dilbeek, Duffel, Edegem, Eeklo, Essen, Gent, Geraardsbergen, Grimbergen, Halle, Ham, Hamme, Hasselt, Heist-Op-DenBerg, Herent, Hoeilaart, Hove, Huldenberg, Kapellen, Kapelle-Op-Den-Bos, Kessel, Kontich, Kortrijk, Lebbeke, Lennik, Leuven, Lier, Lierde, Lint, Lochristi, Lokeren, Londerzeel, Maarkedal, Maasland, Malle, Mechelen, Melle, Merchtem, Merelbeke, Merendree, Mortsel, Neerpelt, Niel, Ninove, Oostende, Oostkamp, Opwijk, Oudenaarde, Oud-Turnhout, Overijse, Ravels, Roeselare, Ronse, Rotselaar, Scheldewindeke, Schilde, Sint-Genesius-Rode, Sint-Niklaas, Sint-Truiden, St-Pieters-Leeuw, Temse, Tervuren, Tielt, Tongeren, Turnhout, Vichte, Vilvoorde, Vosselaar, Waarschoot, Walsbets, Waregem, Wommelgem, Zaventem, Zoersel, Zoutleeuw, Zwevegem en Zwijndrecht.

Antwerpen Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen

Vooral de Provincie Limburg en in mindere mate West-Vlaanderen blijven een blinde vlek op het actieterrein van de Fietsersbond ondanks verschillende pogingen van het algemeen secretariaat tijdens de laatste jaren om daar verandering in te brengen. In Limburg is het verschijnsel des te meer opmerkelijk aangezien verschillende gemeentebesturen vragende partij zijn om samen te werken met (afdelingen van) de Fietsersbond. De tendens van het ‘domino-effect’ van de laatste jaren zet zich door. Er komen frequent nieuwe afdelingen als in de buurgemeente reeds een afdeling bestaat. Opmerkelijk is het verschijnsel dat vanuit verschillende gemeenten de vraag kwam om afdelingen op te richten. De vraag om feedback van de ‘ervaringsdeskundige fietser’ en de behoefte aan draagkracht voor het te voeren mobiliteits-


11

beleid liggen daaraan ten grondslag. Dit vereist van een startende afdeling van bij de beginfase de nodige deskundigheid om het beleid te adviseren. Door het secretariaat werd daarop ingespeeld daar een vorming aan te bieden die de kernleden van de afdelingen wegwijs maakt in heel het mobiliteitsgebeuren in Vlaanderen, een cursus ‘Mobiliteits-beleid voor beginners’. In de afdelingen van de Fietsersbond in Vlaanderen zijn gemiddeld 9 kernleden actief. Dit resulteert in 578 permanent actieve vrijwilligers, inclusief de contactpersonen, de vertegenwoordigers in de GBC’s en de samenwerkende organisaties. Daarnaast kan er per afdeling beroep gedaan worden op een pool aan vrijwilligers die sporadisch deelnemen aan acties en publieksmanifestaties.

Communicatie Vanuit het secretariaat vertrokken 10 nieuwsbrieven met specifieke informatie voor de medewerkers van de afdelingen. 12 afdelingen informeren de leden op hun grondgebied via lokale periodieke nieuwsbrieven, digitaal of op papier. Op die manier wordt contact onderhouden met 2402 leden van de Fietsersbond. Om verder contact te onderhouden met de basis verzorgen de meeste van de afdelingen een eigen homepage op de site www.fietsersbond.be of linken naar een lokale fietsersbondsite. 25 afdelingen hebben ook een Facebookpagina en een klein aantal onderhoudt een blog. 15 afdelingen communiceerden hun activiteiten en standpunten via de pers, met positief resultaat.

Vormingen 16 februari 2013 - Fietsroutes 9 deelnemers Fietspaden verliezen aan waarde als ze eindigen in een gevaarlijk kruispunt of gewoon zomaar stoppen. En een fietsbrug zonder comfortabele fietsverbinding ernaartoe zal weinig fietsers aantrekken. Om het belang van fietsroutes wat hoger op de agenda te zetten, is dit een thema voor alle pijlers van de Fietsersbond in 2013. Om de afdelingen te enthousiasmeren werd een vorming opgezet. In het eerste deel van de vorming werd er ingegaan op de theorie: wat is een fietsroute, waar vind je ze en hoe kan je ze beoordelen? In het tweede deel werd er overgeschakeld naar de praktijk: wat kan je afdeling doen met dit thema?

12


1 juni 2013 - Mobiliteitsbeleid voor beginners 34 deelnemers In juni organiseerde de Fietsersbond voor haar leden en afdelingen de vorming ‘Mobiliteitsbeleid voor beginners’. Samen met een dertigtal aanwezigen kwamen we te weten welke structuren er achter het mobiliteitsbeleid zitten, welke organen er inspraak hebben en hoe je als afdeling mee gewicht in de schaal kan leggen. In de namiddag gingen we verder in op het ontwerp van plannen, hoe je deze het best interpreteert en met welke elementen je het best rekening houdt wanneer er een (her)aanleg is gepland.

19 oktober 2013 - Uitstap Den Bosch 40 deelnemers Jan Loos van Landschap vzw loodste Natuurpunt naar tienduizenden leden. Tijdens de vorming lichtte hij verschillende vormen van ledenwerving toe: van passief via folders tot heel actief via direct dialogue gesprekken. De vorming was volledig op maat van de Fietsersbond met aandacht voor onze opportuniteiten, sterktes en zwaktes.

30 november 2013 - Communicatietools voor afdelingen 49 deelnemers Tijdens deze sessie gaven we de lokale afdelingen een inleiding tot de nieuwe ledendatabank en de actiemodellendatabank. We hadden het over de communicatietools waarmee een afdeling aan de slag kan gaan voor zowel interne als externe communicatie zoals: het intranet van de Fietsersbondwebsite, de eigen webpagina, sjablonen, sociale media. Dit was ook de gelegenheid voor uitwisseling en feedback. De vorming maakte deel uit van een themadag waar de volgende onderwerpen eveneens aan bod kwamen: ➔ Educatieve pakketten op afdelingsniveau ➔ Fietsrouteanalyse met databank en webapplicatie ➔ Memorandum en thema’s 2014 ➔ City Cycle Challenge en afdelingen ➔ Knelpunten en routes online

7 december 2013 - Mobiliteitsbeleid voor beginners en plannen lezen 18 deelnemers In de voormiddag voorzagen we een korte toelichting over het Vlaamse mobiliteitslandschap. In de namiddag kon men deelnemen aan de sessie plannen lezen. Fabien Stienon van Mobiel Brussel gaf meer duiding bij het technisch ontwerp van straten en pleinen, hoe je die leest en waarop je dient te letten om de aanleg zo fietsvriendelijk mogelijk te maken. We trachtten een antwoord te geven op vragen als: Wat is het doel van het ontwerp? Is dit het juiste wegprofiel voor dit snelheidsregime? Hoe ziet de globale inrichting eruit?


13

Hoe zien de oversteekplaatsen voor fietsers er uit? Zijn ze logisch en goed ingericht? Zorgt het ontwerp voor continuïteit van een fietsroute? Wordt het STOP-principe gerespecteerd? Plannen van de eigen gemeente of stad konden meegebracht worden. In totaal namen 167 personen deel aan de vormingssessies.

Nieuwe service aan de afdelingen Databank actiemodellen De Fietsersbond biedt op haar website een databank actiemodellen aan. Via dit instrument kunnen leden en afdelingen inspiratie opdoen voor een actie of activiteit, zonder dat ze het warm water opnieuw moeten uitvinden. Via deze databank hopen we de informatie- en expertise-uitwisseling tussen de afdelingen te stimuleren en te stroomlijnen. Alle actieve leden kunnen actiemodellen indienen.

Ledenbestand In 2013 werd een databank op webbasis in gebruik genomen waardoor de afdelingen op ieder moment een volledige up-to-date lijst van de leden en ex-leden binnen hun gemeente(n) kunnen opvragen zonder de vraag te hoeven stellen aan het algemeen secretariaat.

Samenwerking van de Fietsersbondafdelingen met overheden Met gemeenten en steden ➔ De 13 afdelingen samen met 15 individuele leden die bij de GBC's betrokken zijn resulteert in 31 gemeenten die de Fietsersbond daarbij betrekken; ➔ 62 burgemeesters of schepenen houden contact met Fietsersbondafdelingen; ➔ 27 afdelingen overleggen met mobiliteitsambtenaren of mobiliteitsdiensten; ➔ 17 afdelingen hebben een formeel zitje in een overlegorgaan rond mobiliteit en verkeer buiten de GBC. Dat kunnen zijn: een mobiliteitsraad, een verkeerscel mobiliteitscel, een mobiliteitsplatform, een verkeerscommissie of een gemeentelijke adviesraad voor verkeersveiligheid; ➔ 16 afdelingen zetelen in de milieuraad; ➔ 8 afdelingen zetelen in de cultuurraad; ➔ 14 afdelingen ontvangen steun van de gemeente onder de vorm van een subsidie of materiële ondersteuning zoals het ter beschikking stellen van vergaderruimten of hulp bij de logistiek bij publieke activiteiten; ➔ Daarnaast waren er nog 7 afdelingen die rechtstreeks geraadpleegd werden bij het opstellen van het mobiliteitsplan van de gemeente, het meerjarenplan of een fietsbeleidsplan.

14


Andere overheden 12 maal was er contact met hogere overheden. Veelal was dit met de provincies in het kader van het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk. Op gewestniveau werd meestal onderhandeld met het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) rond specifieke dossiers. Verder waren er ad hoc contacten met Infrabel, Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) en het kabinet van de Vlaamse minister van Mobiliteit.

Voornaamste activiteiten van de Fietsersbond per afdeling We illustreren de werking van verschillende afdelingen van de Fietsersbond aan de hand van de activiteiten van 20 daarvan. De selectie gebeurde in de mate van het mogelijke op basis van de geografische spreiding maar vooral het illustreren van de verscheidenheid aan activiteiten was een criterium. We kunnen daarbij putten uit de activiteitenverslagen van 33 afdelingen die we binnenkregen op het einde van 2013. We geven de activiteiten van de afdelingen mee in alfabetische volgorde. We structureren de activiteiten aan de hand van: ➔ overleg met overheden, een activiteit van praktisch alle afdelingen; ➔ sensibilisering en beleidsbeïnvloeding, waarmee eveneens de overgrote meerderheid van de afdelingen aan de slag ging; ➔ educatie vormde een activiteit van 13 afdelingen, dit ondanks het feit dat de ondersteuning door het algemeen secretariaat in 2013 noodzakelijkerwijs moest afgebouwd worden; Gelukkig waren er enkele gemeenten die de initiatieven op dat vlak ondersteunden. De afdelingen die bezig waren rond de thematiek van de fietsroutes dat door het algemeen secretariaat werd voorgesteld vermelden we niet in dit overzicht. Het betreft hier Aalst, Aarschot, Antwerpen, Begijnendijk, Beveren, Brugge, Buggenhout, Dendermonde, Edegem, Eeklo, Gent, Geraardsbergen, Halle, Kortrijk, Lokeren, Mechelen, Mortsel, Oudenaarde, Sint-Niklaas, Tervuren, Tongeren, Zwevegem en Zwijndrecht. Hun engagement daarbij kon gaan van een volledige ‘audit’ van een route tot het onder de aandacht brengen van de thematiek bij de gemeentelijke overheid.

Aalst - provincie Oost-Vlaanderen Overleg met overheden De afdeling nam deel aan de oriëntatiegesprekken via de Gemeentelijke Begeleidingscommissie ter voorbereiding van het Mobiliteitsplan van Aalst. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding ➔ Lokale Topdag (mei) en tijdens het mobiliteitsdebat (september) ➔ In de lente werd een fietsherstelcursus gehouden in samenwerking met de Fietserij Aalst ➔ Aalst was een van de twee uitdagers in de City Cycle Challenge en werd daarbij gesteund door de afdeling ➔ De afdeling onderhoudt contact met de lokale Unizo.


15

Aartselaar - provincie Antwerpen Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding De afdeling Aartselaar zette zijn schouders onder de campagne 'Mijn korte ritten' met als opzet automobilisten te laten proeven van andere vervoersmodi zoals de fiets voor korte verplaatsingen. In 2013 haalde de gemeente Aartselaar in samenwerking met de plaatselijke Fietsersbond een bijzonder goede score met maar liefst 226 deelnemers en 13.193 kilometer aan korte ritten.

Antwerpen - provincie Antwerpen Overleg met overheden De Antwerpse afdeling was praktisch uitsluitend actief als overleginstantie met de overheid. ➔ Overleg met diverse districten over knelpunten en de verwachtingen van de Fietsersbond (Deurne, Borgerhout, Antwerpen, Wilrijk, Berchem, Hoboken) ➔ Verspreiden en bespreken van het Fietsrapport van eind 2012 ➔ Overleg over werken aan het Singelfietspad ➔ Overleg over nieuw mobiliteitsplan ➔ Overleg over problematiek Kennedy-fietstunnel met Vlaamse Gewest in samenwerking met naburige afdelingen ➔ Overleg tweede fase werken Leien (Vlaamse Gewest) en heraanleg Operaplein (stad Antwerpen) ➔ Betrokkenheid bij afwerken BYPAD

Begijnendijk - provincie Vlaams-Brabant Overleg met overheden De afdeling Begijnendijk bood actieve input bij de verdieping van het Mobilitietsplan. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding Er werd een online kaart geproduceerd met fietsroutes en knelpunten en men zette een Meldpunt Fietspaden op. In dat kader wordt intensief gecommuniceerd met de gemeente.

Beveren - provincie Oost-Vlaanderen Overleg met overheden Een belangrijke activiteit van de afdeling Beveren is het overleg met het kabinet van de Vlaamse minister van Mobiliteit, AWV en Maatschappij LinkerScheldeOever (MLSO) voor het tot stand brengen van een veilige fietsverbinding tussen 2 grote woonkernen Beveren-Melsele met Kallo en de Waaslandhaven over de E34. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding ➔ Sensibilisering rond fietsenstallingen aan het station Melsele ➔ Promotie van samenhangende fietsroutes samen met de afdeling Sint-Niklaas ➔ Middelen die gebruikt worden zijn promotionele fietstochten en acties rond scholen ➔ De afdeling maakt er een punt van zoveel mogelijk samen te werken met andere organisaties: vzw Boks (fietstocht met 170 deelnemers), AMT en MLSO, gezins- en milieuraad

16


Brakel - provincie Oost-Vlaanderen Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding Brakel haalde uitgebreid de pers naar aanleiding van haar actie met betrekking tot de school die langsheen de N462 zelf een fietspad aanlegde.

Brugge - provincie West-Vlaanderen Overleg met overheden De afdeling Brugge wil de 'kasseienplaag' verhelpen voor fietsers in de Brugse binnenstad. Ze blijft ijveren voor fietscomfortstroken. Lobbywerk met politieke partijen en andere gelijkgezinden (cfr: fietsambtenaar). De comfortstrook werd goedgekeurd tijdens de vorige legislatuur. Het is zaak de huidige bewindsploeg aan te sporen tot de uitvoering.

De Pinte - provincie Oost-Vlaanderen Overleg met overheden De afdeling slaagde er in enkele van haar voorstellen te laten opnemen in het meerjaren beleidsplan 2014-2019 van de gemeente. De voorzitter van de Fietsersbondafdeling is tevens voorzitter van de Mobiliteitsraad. De afdeling De Pinte maakt er een punt van met een zo ruim mogelijke waaier aan instanties met verschillende beleidsbevoegdheden in contact te treden: burgemeester, schepen van Verkeer en Mobiliteit, Schepen van Onderwijs – Personeel – BKO – Gezinsbeleid – Gelijke Kansen, Schepen van Openbare Werken, de communicatieambtenaar en de duurzaamheidambtenaar van de gemeente, de mobiliteitsbegeleider (MOW).

Deinze - provincie Oost-Vlaanderen Educatie De afdeling Deinze organiseerde reeds voor de 9de keer het fietsexamen voor alle zesde leerjaren van alle basisscholen van Deinze met: ➔ een infoavond voor de leerlingen en de ouders met zelfgemaakte instructie-dvd ➔ een oefenweekend op eigen fietsbehendigheidsparcours ➔ 3 halve dagen effectief examen-afname

Edegem - provincie Antwerpen Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding Edegem organiseert traditioneel een Midzomeravondfietstocht "omdat fietsen in de eerste plaats plezant is" samen met de naburige afdelingen. Overleg met overheden De afdeling maakte tijdelijk deel uit van de Mobiliteitsraad i.f.v. het opstellen van het nieuw mobiliteitsplan.

Halle - provincie Vlaams-Brabant Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding De afdeling Halle nam deel aan het fietsonderzoek van de provincie Vlaams-Brabant. De Fietsersbond Halle heeft op verschillende locaties een standje bemand en flyers uitgedeeld.


17

Overleg met overheden Positief is de oprichting van het mobiliteitsplatform in Halle. Hierdoor is de afdeling meer betrokken bij het bestuur en wordt ze gehoord voor advies. Er volgden adviezen rond gemeentelijke dossiers bijv. het kanaaldossier. Het lobbywerk rond fietsenstallingen leidde onder andere tot meer stallingen aan het ziekenhuis. Educatie De afdeling nam deel aan de opleiding 'Veilig en preventief fietsen' in het verkeer bij Colruyt.

Kontich - provincie Antwerpen Overleg met overheden De afdeling Kontich zat met verschillende overheden rond de tafel rond de volgende onderwerpen: ➔ Advies verlenging fietsostrade ➔ Opmaak van volledig dossier rond gewestwegen ➔ Evaluatie trage wegen ➔ Aanleg fietspaden langs N1 tussen Duffelsesteenweg en Antwerpsesteenweg ➔ Pleidooi voor aanpak sluipverkeer Bij de realisatie van de fietsostrade werd terdege rekening gehouden met het advies. Het dossier rond de gewestwegen ligt op de tafel van AWV (met kopij aan administratie Mobiliteitsbeleid en kabinet minister Crevits). Opmerkingen over de N1 werden meegenomen in het ontwerp via informeel overleg en deelname GBC. Educatie De afdeling bood hulp bij de verkeersweek in de basisschool Sint-Montfort en organiseerde een verkeerseducatieve fietstocht voor Kontichse basisscholen. Voor het eerst stond het Groot Fietsexamen voor alle Kontichse basisscholen als activiteit op deze fietstocht.

Leuven - provincie Vlaams-Brabant Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding De afdeling Leuven was erg actief rond de verkeerde planning rond fietsenstallingen. Rechtstreeks overleg met het bestuur bleek niet mogelijk. Vandaar dat er noodgedwongen een polemiek diende gevoerd te worden via de pers. Deze polemiek leidde nog niet tot resultaat. Wordt vervolgd in 2014.

Mechelen - provincie Antwerpen Overleg met overheden In heraanlegplannen Bruul is in beperkte mate rekening gehouden met desiderata Fietsersbond: doorgang voor fietsers blijft behouden; drempelloze overgang rijbaan-voetpad; relatief veel fietsenstallingen voorzien op Botermarkt. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding (09/02/2013) Choco-Vélo (aanmoedigen van mensen om met de fiets naar de stad te komen, ook bij winterkou) De afdeling lag aan de wieg van de ‘Fietsersapplausacties’ (i.s.m. Mechelen-Klimaatstad): mei – juni -

18


september – oktober – november - december (Sint-actie). In 2013 werden door het secretariaat de voorbereidingen getroffen om deze actie ook bij andere afdelingen te laten doorgaan.

Mortsel - provincie Antwerpen Overleg met overheden De afdeling hield verschillende werkvergaderingen samen met bevoegde schepen en ambtenaar om het eerste Fietsplan Mortsel op te stellen. Het eerste Fietsplan Mortsel zou begin 2014 goedgekeurd moeten worden door de gemeenteraad. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding De afdeling organiseerde een knelpuntenfietstocht met bevoegde schepen en ambtenaren met een verdere opvolging van die fietsknelpunten. De aanpak van de belangrijkste fietsknelpunten is opgenomen in het Fietsplan Mortsel.

Roeselare - provincie West-Vlaanderen Overleg met overheden De afdeling Roeselare krijgt van de huidige legislatuur duidelijk meer gehoor dan van de vorige. Ze zat dan ook aan dezelfde kant van de tafel bij onderhandelingen met Infrabel en een studiebureau om een tunnel die gepland was om een spoorovergang te vervangen onder een spoorweg te verbeteren voor het fietsverkeer. Verder moesten ze herhaaldelijk wijzen op de vele onwettelijke signalisaties voor fietsers en de foutief gemarkeerde fietspaden en kaartten ze de verbetering van onduidelijke en onveilige fietsinrichting aan.

Sint-Niklaas - provincie Oost-Vlaanderen Overleg met overheden De stad betrok de afdeling bij het inventariseren van de doorlopende straten en is sinds 2014 bezig met het plaatsen van de borden. Zij werd eveneens betrokken bij de eerste fietsstraten. Ze bood ook input aan het Intern Verkeersoverleg en de vergaderingen over de 'fietsversterkende maatregelen'. Een behoorlijk aantal aandachtspunten uit het memorandum van de Fietsersbond is terug te vinden in het Witboek van het nieuwe bestuur. De voorstellen zijn ondertussen in uitvoering: een informatiecampagne rond de fiets, fietsstraten en doorlopende straten.

Tervuren - provincie Vlaams-Brabant Overleg met overheden De actiepunten van de afdelingen waren: ➔ Heraanleg N3 tussen Tervuren centrum en grens met Leefdaal ➔ Wegwerken fietsknelpunten in de gemeente ➔ Veilige verbindingen voor schoolkinderen


19

➔ Bekomen van fietsstallingen in winkelstraten en bij haltes openbaar vervoer ➔ Heraanleg van fietspad langs Tervurenlaan ➔ Aanleg nieuwe fietspaden in asfalt i.p.v. klinkers Sommige acties leidden reeds tot resultaat. Andere zijn in uitvoering. Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding Ondanks de resultaten rond de onderhandelingstafel was het toch nodig een publieksactie te voeren rond de Tervurenlaan. Educatie ➔ Behendigheidsparcours voor de kinderen van de lagere gemeentescholen ➔ Lezing Kris Peeters (januari) i.s.m. KWB en Transitie ➔ Infoavond autodelen (maart) i.s.m. KWB en Transitie

Regio Turnhout - provincie Antwerpen Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding Een bijzonder succes van de afdeling was 'Turnhout trapt het af', een campagne, samen mat andere verenigingen, om korte ritten in de stad per fiets te promoten. Het doel was met 100 mensen in zes maanden tijd 100.000 kilometer bij elkaar te fietsen. Het doel werd ruimschoots bereikt en de teller stond aan het slot van de campagne op 155.007 kilometer. Een belangrijk deelaspect van de campagne was het onder de aandacht brengen van de fietsstraat. Het stadsbestuur engageerde zich om als ‘tegenprestatie’ een Turnhoutse straat om te vormen tot fietsstraat, wat ook werd gerealiseerd.

Zwijndrecht - provincie Antwerpen Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding De afdeling is de trekker in een actieprogramma om een nieuwe fietsverbinding te realiseren over de Schelde of de bestaande te verbeteren. Ze doet dit samen met de afdelingen Antwerpen en Beveren. Het betreft hier een meerjarenprogramma.

20


3 Bike to Work

Bike to Work Situering mobiliteit binnen de ondernemingen Werkgevers hebben er alle belang bij dat werknemers zich goed voelen op het werk. Woon-werk mobiliteit maakt hier deel van uit en meer en meer werkgevers beseffen dat zij een meerwaarde kunnen bieden. Op die manier krijgt mobiliteit een steeds belangrijkere plaats op de ondernemingsagenda. Binnen het huidig fiscaal kader en vanuit het oogpunt van kostenefficiëntie zijn werkgevers zeker bereid om te helpen bijdragen aan een oplossing. Ze zijn bovendien bereid om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. De aangestelde mobiliteitsverantwoordelijke binnen de onderneming (dienst HRM, mobiliteit en/of milieu, andere…) krijgt een beperkt tijdskader om duurzame mobiliteitsalternatieven voor het personeel uit te denken. Bike to Work wil haar/hem op weg helpen om de fiets een sterkere uitgangspositie binnen het bedrijfsbeleid te geven. Momenteel kan een werkgever al een aantal fiscaal interessante maatregelen nemen om duurzame dienst- en woon-werkverplaatsingen te promoten: gratis trein- en/of busabonnement, carpoolvergoeding, fietsvergoeding, 120% fiscaal aftrekbare investeringen in fietsen en infrastructuur enz. Een eerste stap. Werknemers moeten ook echt wel nog verleid worden om deze opties in plaats van de wagen ook effectief te gebruiken. Het ter beschikking stellen van een door de werknemer persoonlijk gekozen bedrijfsfiets kan hierbij helpen. Toch moet de fiets permanent onder de aandacht gebracht worden van werkgever en werknemer als een optimaal mobiliteitsmodus voor afstanden tot 7,5 km, met de elektrische fiets zelfs 15 km. Bike to Work is het ideale platform om dit te realiseren.

Het programma Bike to Work Voor werkgevers en werknemers is de fiets in het woon-werkverkeer een duurzame keuze. Het programma Bike to Work zet sinds april 2009 meer Belgische werknemers op de fiets en brengt het voordeel voor werkgevers in kaart. Werknemers registreren zich gratis op de drietalige website www.biketowork.be. Als ook hun werkgever is geregistreerd genieten ze vanaf dan van een uniek fietspuntensysteem met voordelen, de zomer- en winterwedstrijd en een heleboel praktische tips. Deelnemende ondernemingen krijgen uitgebreide online rapportering over hun fietsgraad en beschikken via Bike to Work over een rapportagemiddel voor het elektronisch beheer van de fietsvergoeding. Voordelen van Bike to Work voor de werkgever: ➔ Een verhoogde beschikbaarheid van het personeel, want minder zieken ➔ Een verhoogde bereikbaarheid van de onderneming, want minder files ➔ Minder parkingkosten, want minder nood aan parkeerruimte ➔ Een actieve manier van maatschappelijk verantwoord ondernemen

22

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Bike to Work

Voordelen van Bike to Work voor de werknemer: ➔ Geen verkeersproblemen, dus geen vertragingen of ergernissen ➔ De rit van het werk naar de woonplaats is een dagelijkse portie sport ➔ De fiets is het goedkoopste vervoermiddel ➔ Een milieuvriendelijke verplaatsing ➔ De fiets zorgt voor een verhoogde onafhankelijkheid

Werkgevers en werknemers op de fiets krijgen In 2013 hebben 45 nieuwe ondernemingen zich geregistreerd op Bike to Work. Het jaar werd afgesloten met 24.583 geregistreerde fietsers en 351 ondernemingen. Het betreft vooral werkgevers waarmee Bike to Work al langere periode contact hield maar die pas in 2013 zijn ingestapt. Enkele opvallende namen: Elia, Boss Paints, Ablynx. Bij de meeste werkgevers is een beslissing tot deelname een kwestie van verschillende maanden of jaren. Om dit beslissingsproces op te volgen vanuit Bike to Work is de opbouw van een persoonlijke relatie met de mobiliteitsverantwoordelijke noodzakelijk. Die rol werd in 2013 ten volle opgenomen door de Bike to Work accountmanager Sabine Vermeiren (in dienst sinds oktober 2012).

Communicatie met fietsers De communicatie met de fietsers gebeurt via een periodieke nieuwsbrief, de website, de coördinatoren en de Facebook-pagina met inmiddels 1.500 aanhangers. www.biketowork.be Aantal bezoekers Bezoekersloyauteit

Gemiddeld aantal bezoekers Absoluut unieke bezoekers

2011

2012

2013

377.143

360.281

360.281

9-14 keer

8%

7,33%

7,91%

15-25 keer

10%

9%

9,38%

26-50 keer

13,50%

11,92%

11,67%

51-100 keer

13,50%

12,06%

11,10%

1.033,27

987

957

70.367

78.385

82,239

Gemiddelde paginaweergaves

3

3

3

Gemiddelde bezoektijd

2'

2'

2'15''

Gedownloade voordelen In 2013 werden leveranciers van fietsproducten gemotiveerd om hun (fiets)aanbod kenbaar te maken op de voordelenlijst. Met succes! De voordeelbonnen bij Rose Versand en AS Adventure werden vlot omgeruild tegen fietspunten. Meer dan 600 fietsers hebben een waardebon voor één van de beide winkelketens opgevraagd. Promotionele aanbiedingen van de boekhandel Limerick, Moochie Frozen Yoghurt en Rainmates gingen eveneens vlot de deur uit. Ten slotte zijn ook de gratis Blue-Bike en Villo-jaarabonnementen na drie jaar nog steeds een succes.


23

Zomerwedstrijd voor teams en Winter Trophy Zomerwedstrijd De vijfde editie van de zomerwedstrijd voor teams telde 2.700 deelnemers uit 137 verschillende ondernemingen. 694 teams verschenen maandag 20 mei aan de start en deden een maand lang samen een poging om het vooropgestelde doel van 50% of 75% van de woon-werkverplaatsingen met de fiets af te leggen. “P(l)ak je collega’s op de fiets!” was de slogan van de zomerwedstrijd. Werkgevers kregen naar jaarlijkse traditie een pakket promotiemateriaal op maat van het totaal aantal werknemers in hun onderneming. Ook kregen ze post-it blokjes met motiverende slogans die ze op de werkvloer verspreidden om de collega’s aan te moedigen zich aan te sluiten bij een team. De wedstrijd: vorm met je collega’s een team van twee tot vijf personen en leg in de maand juni (vier weken) samen 50% of 75% van je woon-werkverkeer met de fiets af. Teams die dit doel halen maken kans op mooie prijzen. Prijzensponsors waren dit jaar AS Adventure en Happy Rainy Days!

De winnende teams Team

Onderneming

Prijs (voor elk teamlid)

AG EB Marketing

AG Insurance

Basil Mand Denton Basket L

Belfius Risky Bikers

Belfius

Ortlieb fietstas Downtown QL2

Belfius marmotte

Belfius

Columbia Sun Godess hoed + Polar Bottle drinkfles large

SPF SPSCAE

Deuter Fietsrugzak

Universiteit Antwerpen

Ortlieb fietstas Downtown QL2 + Sprayway jas Venus II

Genzyme

GSI Outdoors kookset

Caw Stimulans

Garmin GPS Edge 810

SPF SPSCAE

Polar Bottle drinkfles large + ColumbiaSun Godess hoed

Stadsbestuur Sint-Niklaas

Happy Rainy days - cape

Belgacom

Vaude slaapzak Arctic 450

Ludo & Co

Gemeente Bierbeek

Topeak - pomp Joe Blow Sprint

Nie neute, nie pleuje

AZ Maria Middelares

Sprayway jas Venus II + Ortlieb fietstas Downtown QL2

Bruxelles Environnement

Sprayway jas Venus II + Ortlieb fietstas Downtown QL2

Centrum voor Gelijkheid van kansen

Liix fietsbel Ding Dong + Sigg drinkfles

Gemeente Lochristi

Liix fietsbel Ding Dong + GSI Outdoors kookset

Familiehulp Interregio 3

Sprayway jas Venus II + Basil Mand Denton L

Bicycle race Biodem De door-trappers De Flandriens Fietsistes Groene Sint 1 IDC Bikers Roeselare

SFBD Smile 'n' bike Lochrisit De lustige fietser

24


Winter Trophy 2013 Ook dit jaar slaagde Bike to Work in het opzet om nog meer werknemers de winter te laten doorfietsen. Er namen maar liefst 4.000 werknemers uit 200 ondernemingen deel aan de Winter Trophy 2013. De Winter Trophy is een wedstrijd tussen ondernemingen in vier categorieën, gebaseerd op het totaal aantal werknemers (S,M, L, XL). Doel: fiets met zoveel mogelijk collega’s, zoveel mogelijk dagen bijeen tussen maandag 18 november en vrijdag 13 december. In elke ondernemingscategorie (S, M, L of XL) won de onderneming met de hoogste fietsgraad (aantal gefietste dagen) gecombineerd met de hoogste participatie-graad (aantal deelnemers) een fietsherstelzuil.

Fiets de stukken eraf!

Win voor alle ﬁetsende collega’s een Bike to Work-assistance en een Blue-bike jaarabonnement.

Dit zijn de winnaars:

De winnende teams Categorie

Aantal werknemers

Winnaar

S

1-99

WEBS Internet Solutions

M

100-799

Centexbel

L

800-3.499

Stad Mechelen

XL

3.500+

Janssen Pharmaceutica

Statistische gegevens Fiets tussen 18 november en 13 december 2013 met zoveel mogelijk collega’s zoveel mogelijk dagen naar het werk. In elke categorie wint één onderneming

Deelnemende werkgevers 1 – 99 werknemers

100 – 799 werknemers

800-3499 werknemers

3500 + werknemers

Zomerwedstrijd

Winter Trophy

125

230

Deelnemende teams

750

n.v.t.

Deelnemende fietsers

2.250

4.199

Aantal bezoeken www.biketowork.be

38.454

37.282

Unieke bezoekers biketowork.be

11.673

13.016

Aantal bezoekers per dag op biketowork.be

1.640

1.434

Nieuwe bezoekers

17,38%

23,01%

2'35""

2"54""

4,3

3,73

Alle informatie op www.biketowork.be.

Duur bezoek biketowork.be Gemiddeld aantal bezochte pagina’s biketowork.be


25

city cycle challenge De Fietsersbond organiseerde in de Week van de Mobiliteit voor het eerst de City Cycle Challenge. Een fietswedstrijd om medewerkers van de Vlaamse steden Kortrijk en Aalst aan te moedigen hun woon-werkverplaatsingen op de fiets af te leggen. Met 5.665 fietsritten is die strijd gewonnen door Kortrijk.

16-22 SEPTEMBER 2013

YCLE CHALLE YC

NG E

CIT

daagt uit:

AALST KORTRIJK VS

IS KORTRIJK WEL QUICK GENOEG? SCHRIJF JE IN OP:

WWW.CCC13.BE Een fietswedstrijd tussen Aalst en Kortrijk. Welke stad krijgt haar medewerkers op de fiets? Wie maakt tussen 16 en 22 september de meeste fietsritten? Fiets mee en trap Aalst naar de overwinning in de City Cycle Challenge ‘13.

WEEK VAN DE MOBILITEIT.BE

16-22 SEPTEMBER 2013

Officiële partners van City Cycle Challenge ‘13

Voor winnaar Kortrijk hebben 525 medewerkers van het stadsbestuur deelgenomen. Samen registreerden zij 5.665 fietsritten, goed voor 30.783 fietskilometers. Voor Aalst registreerden 271 deelnemers 3.988 fietsritten met een totaal van 15.603 fietskilometers. Naast woon-werkverplaatsingen telden ook recreatieve fietstochten en de fietsritten naar de winkel, school of het café mee. Kortrijks Schepen van Mobiliteit Marc Lemaitre is trots op de personeelsleden die in zijn stad hebben deelgenomen aan de City Cycle Challenge. Belangrijker dan het winnen, vindt hij dat de City Cycle Challenge een mentaliteitsverandering met zich meebracht: “Mensen die vroeger niet fietsten, hebben de fiets genomen en zullen dit blijven doen. De City Cycle Challenge heeft ook het belang en gemak van de fiets voor verplaatsingen in en rond Kortrijk onderstreept”.

Dat heeft burgemeester Vincent Van Quickenborne niet verbaasd: “Uit de inspraakactie Kortrijk Spreekt blijkt dat Kortrijk Fietsstad voor Kortrijkenaars de belangrijkste prioriteit is. Het winnen van de City Cycle Challenge is een belangrijke stap om die ambitie waar te maken. Niet voor 1 week maar voor de volle 52 weken per jaar”. Ook projectcoördinator Dieter Snauwaert van de Fietsersbond, initiatiefnemer van de City Cycle Challenge, kijkt tevreden terug op deze eerste editie: “Bij een bezoek aan beide steden heb ik vastgesteld dat het spelelement teamspirit en spelplezier opleverde. Dat zorgde voor een totaal van 796 deelnemers, bijna 40% van het totale werknemersbestand in de deelnemende steden. Bij Stad Kortrijk was deze dynamiek ook zichtbaar op Twitter, waar de medewerkers onder aanmoediging van burgemeester en schepenen voluit voor de overwinning gingen”.

De komende jaren bestudeert de Fietsersbond een wedstrijd- en financieringsmodel om dit wedstrijdconcept over heel Vlaanderen uit te rollen. Met de City Cycle Challenge krijgen de Vlaamse steden een krachtig concept om hun stadspersoneel, ondernemers, studenten, klanten en inwoners op de fiets te krijgen. Dieter Snauwaert: “Een goede manier om de veiligheid van fietsers te verhogen, omdat we met meer fietsers als groep meer zichtbaarheid verwerven. Dat versterkt ons als Fietsersbond ook bij het ijveren voor een fietsvriendelijke infrastructuur, een verkeersreglement op maat van de fietser en fiscale maatregelen die het fietsen bevorderen.”

26


4 Beleid

Beleid Verkiezingsmemoranda Ook voor de Fietsersbond zijn de komende verkiezingen van groot belang. In 2014 worden dan ook op het regionale, federale en Europese vlak nieuwe volksvertegenwoordigers aangeduid. De Fietsersbond werkte hiervoor aan 2 memoranda. Een algemeen memorandum en een Brussels Memorandum. Op het Europese niveau reikten wij heel wat ideeën aan voor het Europees memorandum van het ECF. Op Brussels grondgebied werd er een memorandum gemaakt in nauwe samenwerking met de GRACQ. Voor het federale en Vlaamse niveau werd er voor 1 allesomvattend memorandum gekozen. Om ervoor te zorgen dat het memorandum gedragen werd door de leden van de Fietsersbond hielden we een beleidscafé waar de verschillende voorstellen werden besproken en geëvalueerd.

Ruimte voor de fiets Al sinds enkele jaren leeft bij de Fietsersbond de overtuiging dat niet enkel het aanleggen van fietsinfrastructuur zal volstaan om echt meer mensen op de fiets te krijgen. De fiets mag niet langer een aandachtspunt zijn, maar moet echt het uitgangspunt zijn van een duurzaam mobiliteitsbeleid. Om dit te verwezenlijken moet er een omslag komen op vele beleidsdomeinen. We denken hier in de eerste plaats aan fiscaliteit maar ook aan ruimtelijke ordening.

De Fietsersbond schoof 3 grote doelstellingen naar voren voor de volgende legislatuur: ➔ Tegen 2020 wil de Fietsersbond dat 20% van alle verplaatsingen in Vlaanderen met de fiets gebeurt. Voor afstanden onder de 5 km moet dat aandeel op 45% liggen voor het woon-werkverkeer, en op 50% voor het woon-schoolverkeer. ➔ De Fietsersbond wil dat fietsen de meest veilige manier wordt om je te verplaatsen. Met de fiets moet het risico op een ongeval per gefietste kilometer kleiner zijn dan bij verplaatsingen met andere vervoersmiddelen. ➔ Waar fietsers rijden moet de luchtkwaliteit voldoen aan de normen van de Wereldgezondheids organisatie.

Fiscaliteit Om deze doelstellingen te bereiken zijn beleidsmaatregelen nodig op verschillende niveaus. Voor de Fietsersbond is een vernieuwde, eerlijke fiscaliteit van cruciaal belang. De Fietsersbond organiseerde op 19 juni een beleidscafé rond het thema Fiscaliteit. Op de bijeenkomst waren een vijftiental mensen aanwezig. Dit waren zowel externen als leden en personeelsleden van de Fietsersbond.

28

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Beleid

Bij de opmaak van onze memorandums ging er dan ook extra aandacht naar fiscaliteit. Hier onze belangrijkste voorstellen. ➔ Algemeen verplichte en verhoogde (30 eurocent) fietsvergoeding. ➔ Lagere RSZ voor fietsende werknemers en lagere RSZ voor bedrijven met fietsende werknemers. ➔ Een mobiliteitsbudget als volwaardig alternatief voor een bedrijfswagen. De keuze voor fietsge bruik - al dan niet gecombineerd met openbaar vervoer en autodelen - moet fiscaal veel voordeliger zijn voor zowel werknemer als werkgever. Details in ons uitgebreid memorandum. ➔ Verhoogde aftrekbaarheid voor bedrijven voor alle fietsgerelateerde kosten, inclusief onderhoud en fietsvergoedingen ➔ Invoering vóór 2020 van de slimme kilometerheffing, om te komen tot bewuster en meer gestuurd verplaatsingsgedrag. In afwachting van de uitvoering moeten verplaatsingen met niet-duurzame vervoersmodi worden teruggedrongen via de bestaande taksmechanismen, zodat meer mensen de fiets nemen en fietsen in gemengd verkeer aangenamer wordt. Op dit ogenblik is er duidelijk een groeiend draagvlak voor een andere en betere fiscaliteit, het is dan ook van groot belang dat de komende fiscale hervorming niet voorbijgaat aan de fiets. Om onze fiscale eisen kracht bij te zetten hielden de fietsverenigingen een Sinterklaasactie. Op 5 december deelden Gracq en Fietsersbond samen met Sinterklaas chocoladecenten uit aan alle fietsers op de Brusselse Ring. Wie kiest voor de fiets houdt zichzelf gezond, vervuilt niet en veroorzaakt geen files. Helaas stimuleert het fiscaal systeem die keuze niet. Een fietsvergoeding voor iedereen (en een verlaging van de RSZ voor fietsende werknemers) zou(den) op korte termijn al veel veranderen. Het huidige fiscale systeem duwt mensen in de auto. Het fiscale voordeel van bedrijfswagens is naar schatting € 4.1 miljard per jaar. De jaarlijkse totale som van de uitgekeerde fietsvergoedingen daarentegen bedraagt slechts 43 miljoen. Een juiste fiscale hervorming kan niet anders dan een thema zijn voor de verkiezingen. Een verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op vervuiling moet daarin de rode draad vormen. Voor mobiliteit betekent dat meer lasten voor autogebruikers, minder lasten voor fietsers en andere gebruikers van duurzame vervoersmiddelen. In afwachting daarvan pleiten beide fietsverenigingen voor een vergoeding voor alle fietsende werknemers. Nu is de fietsvergoeding een gunst waar werknemers zelf om moeten vragen. Velen van hen krijgen die nog niet. Om de lasten voor bedrijven niet verder te verhogen en hen aan te moedigen om mensen aan het fietsen te zetten, vraagt de Fietsersbond in het geval van fietsende werknemers een evenwaardige vrijstelling op de RSZ-bijdrage. De kosten van een RSZ-verlaging worden gecompenseerd door een verlaging van de uitgaven in de gezondheidszorg. Uit recent onderzoek [3] blijkt dat een licht gewichtsverlies bij personen met overgewicht de staatskas alleen al jaarlijks 200 miljoen euro kan opleveren. Fietsende werknemers bewegen al snel een half uur per dag, wat hun gewicht ten goede komt. En fietsen heeft nog tal van andere gezondheidsvoordelen. Studies hebben uitgewezen dat het uitbetalen van de fietsvergoeding leidt tot een toename van het aantal fietsende werknemers met 50%. “Een prima maatregel dus om het aantal fietsers te doen stijgen”, vindt Roel de Cleen van de Fietsersbond. Meer fietsers betekenen een meer milieubewuste, gezondere samenleving en dat moet absoluut aangemoedigd worden.


29

Ruimtelijke ordening Op dit ogenblik stimuleert onze ruimtelijke ordening (verre) verplaatsingen. Men kiest geregeld voor een eenzijdige invulling van de publieke ruimte. Terwijl net het mixen van functies het basisrecept is voor het vermijden van onnodige en lange verplaatsingen. En hoge functionele densiteit die fietsverplaatsingen impliceert is tevens een noodzakelijke basisvereiste voor een goed toekomstig ruimtelijk beleid. Het nieuwe Beleidsplan Ruimte en de daaruit volgende reglementering moet volgende elementen expliciet opnemen: ➔ Bijkomende woongelegenheid moet aansluiten bij het bestaande stedelijk weefsel, en gelegen zijn in de buurt van bestaande voorzieningen en bij multimodale knooppunten. Monofunctionele ver kavelingen zijn te vermijden. ➔ Grootschalige voorzieningen zoals kantoorcomplexen, shoppingcentra en campussen van het hoger onderwijs (dienstensector) kunnen enkel worden ingeplant in de omgeving van een bestaand mul timodaal knooppunt, met zwaartepunt op OV en fiets. ➔ De fietsbereikbaarheid van nieuwe projecten moet gegarandeerd zijn. Nog voor de ingebruikname moet er een hoogwaardige fietsinfrastructuur aanwezig zijn.

Infrastructuur Een goede fietsinfrastructuur begint bij een veilig fietspad maar het verhaal eindigt daar natuurlijk niet. De Fietsersbond pleit voor goede en coherente routes. Fietspaden, fietsstraten, veilige kruispunten, Zone 30…, het kan allemaal deel uitmaken van een veilige omgeving waar niet langer het gemotoriseerde verkeer maar terug de (fietsende) mens centraal staat. Hieronder vind je de belangrijkste voorstellen van ons memorandum terug. ➔ Invoering 30/50/70-principe als hefboom om sneller de veiligheid van fietsroutes te verhogen. De aanwezige fietsinfrastructuur bepaalt het snelheidsregime. ➔ Gerichte en snelle investeringen in fietsroutes en fietssnelwegen. Focus op de centrumsteden, Brussel en de onmiddellijke rand: daar zijn de meeste verplaatsingen en valt ook het meeste winst te halen. De Fietsersbond vraagt jaarlijks minimum 200 miljoen investeringen vanuit het Vlaamse Gewest, met een juiste investeringsbalans tussen het invullen van missing links (70%) en de opwaarde ring van de bestaande minderwaardige infrastructuur (30%): • 25 miljoen euro voor het Fiets-GEN rond Brussel • 15 miljoen voor fietssnelwegen rond Antwerpen • 15 miljoen voor fietssnelwegen rond Gent • 50 miljoen voor fietssnelwegen rond de overige centrumsteden • 100 miljoen euro voor het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk in de rest van Vlaanderen ➔ Uitvoering van fietsroute-audits in heel Vlaanderen om gericht te investeren in de verbetering van het bestaande netwerk. Alle investeringen gebeuren met meetbare kwaliteitsdoelstellingen voor veiligheid, breedte en trillingscomfort. Er is jaarlijks rapportering van de vooruitgang. ➔ Ontvlechting van fietsen autonetwerk als garantie voor veiligere en aangenamere fietsroutes. ➔ Toepassing van het principe dat de fiets de snelste en meest comfortabele vervoersoptie moet

30


zijn binnen de steden, en van de stadsrand naar het centrum. ➔ Uitbouw stations tot multimodale knooppunten van OV, fietsverbindingen en autodelen. In voor steden transferia voorzien om snel en vlot van de ene modus op de andere over te schakelen. ➔ Voldoende, comfortabele en diefstalveilige fietsenstallingen zijn hier een must. ➔ Realisatie fijnmazig fietsparkeernetwerk: gewestelijke minimumnormen invoeren voor het aantal fietsstalplaatsen en fietsparkeerplaatsen bij de bouw of verbouwing van kantoren, winkels en flat gebouwen,... ➔ Structurele samenwerking en overleg met de Fietsersbond. De Fietsersbond moet deel uitmaken van het Fietsteam.

Sensibilisering, gezondheidszorg, educatie & onderzoek Naast infrastructuur blijven sensibilisering en educatie belangrijk. Hier vind je onze belangrijkste voorstellen over dit onderwerp. ➔ Elk jaar 2 mediacampagnes koppelen aan de positieve aspecten van fietsen. Focus op fietsen als prettig, slim, sociaal en onderdeel van een gezonde levensstijl. ➔ Elk jaar 2 grote campagnes langs de weg gericht op automobilisten over gedrag t.o.v. fietsers ➔ Elk jaar minstens 1 campagne naar fietsers over o.a. dode hoek, fietsdiefstal… ➔ Wetenschappelijk onderzoek ter waarde van 2 miljoen euro/jaar rechtstreeks gericht op de voor delen van fietsen voor gezondheid, milieu, economie,… en brede publicatie van resultaten. ➔ Praktisch gerichte mobiliteitseducatie met focus op duurzaamheid en fietsgebruik opnemen in de vakspecifieke eindtermen van het secundair onderwijs. ➔ Verbeterde en correcte registratie van fietsongevallen en aansluitend diepteonderzoek naar de oorzaken van ongevallen met fietsers, bij eenzijdige ongevallen, en bij specifieke doelgroepen. ➔ Fietsen als integraal onderdeel van het gezondheidsbeleid, bijv. met doelstellingen in de bestrij ding van obesitas, hart- en vaatziekten, stress,...

Mobiliteitsplan Er is meer nodig om van Vlaanderen een fietsregio te maken! De Fietsersbond vindt dat het ontwerp mobiliteitsplan te weinig ambitieus is. Dit plan stelt geen duidelijke prioriteiten. Om onze mobiliteit duurzaam te maken is de fiets een essentiële basisschakel.” Het ontwerp mobiliteitsplan beschrijft de enorme uitdagingen op vlak van verkeersdrukte, luchtkwaliteit, gezondheid, klimaat en leefbaarheid in steden. Jammer genoeg bevat het plan enkel voorzichtige doelstellingen en te weinig elementen om zelfs die te realiseren. De fiets biedt nochtans op al deze domeinen een eenvoudige en krachtige oplossing. Ook kun je zelfs op korte tijd veel veranderen, kijk maar naar Londen, Parijs of New York. In Vlaanderen - zo stelt de overheid zelf vast - stagneert het fietsgebruik al enkele jaren en verbetert de verkeersveiligheid voor fietsers nauwelijks.


31

Van uitstel komt afstel Vlaanderen in Actie (VIA) streefde er nog naar om 40% van het woon-werkverkeer duurzaam te maken tegen 2020. Het mobiliteitsplan stelt deze doelstelling met 10 jaar uit, zonder enige motivatie. Uitstel leidt volgens de Fietsersbond tot afstel. Dat betekent stilstand op de autowegen en een gebrek aan veiligheid en comfort voor fietsers die elke dag opnieuw de duurzame keuze maken. Het mobiliteitsplan plant een netwerk van fietssnelwegen rondom Brussel, Antwerpen en Gent. Dit juicht de Fietsersbond toe, zij het met uitbreiding naar alle Vlaamse centrumsteden. In de steden, maar zeker ook errond is volgens ons nog veel winst te halen. Met de opkomst van de elektrische fiets willen meer mensen langere afstanden afleggen. Wie dat veilig en efficiënt wil doen, merkt niet enkel de vele missing links, maar ziet ook geen duidelijk of kwaliteitsvol netwerk. Dit plan ondersteunt de realisatie van zo’n netwerk ruim onvoldoende. Ook ontbreken concrete doelstellingen voor de luchtkwaliteit op fietsroutes. Veel fietsers en verkeersexperts willen de invoering van het 30/50/70-principe: hoe minder afscherming voor fietsers, hoe lager de maximumsnelheid voor het aangrenzende verkeer. Het mobiliteitsplan voorziet geen dergelijke maatregelen om de veiligheid ook in een overgangsfase te vergroten. Tot slot vindt de Fietsersbond geen coherent plan terug om mensen te motiveren zich duurzamer te verplaatsen. Er is niet genoeg aandacht voor sensibilisering en de beslissing om de slimme kilometerheffing in te voeren, wordt uitgesteld. Nochtans is dit een Vlaamse bevoegdheid en erkent het ontwerpplan de internationale consensus over de effectiviteit ervan.

Vademecum fietsenstallingen In samenwerking met Gracq-Les Cyclistes Quotidien en in opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werkte de Fietsersbond een uitgebreid Vademecum fietsvoorzieningen uit. Het doel van dit vademecum is een hoogkwalitatief en bijna volledig overzicht te geven van het onderwerp fietsen stallen. We behandelen zowel het perspectief van de gebruiker als dat van de uitbater. We bespreken nabijheidsstallingen, middelgrote stallingen, evenementenstallingen en grote stationsstallingen. Zowat elke onderdeel van het fietsparkeren wordt dus behandeld. Het is de bedoeling dat dit door zoveel mogelijk mensen wordt gelezen en gehanteerd. We denken hier aan mobiliteitsambtenaren, gebruikers en overheden.

32


Fietsroutes Goede fietspaden aanleggen is één ding, maar de focus moet verlegd worden naar het aanleggen van samenhangende, aangename fietsroutes. Daartoe moeten er nog heel wat strategische schakels aangepakt worden. Fietsers moeten hun bestemming op een comfortabele, veilige en aangename manier kunnen bereiken. Fietspaden zijn slechts onderdelen van totale fietsroutes, en het is niet dat enkele fietspad maar de totale route die telt voor de fietser. Recreatieve routes zoals het knooppuntennetwerk zijn in Vlaanderen goed uitgebouwd en veel befietst. Maar recreatieve routes maken grote omwegen en zijn niet geschikt voor functioneel gebruik, waar de fietser zo snel mogelijk van punt A naar punt B wenst te gaan. Wil de overheid het fietsgebruik doen toenemen, dan zal ze moeten afstappen van het fietspaddenken en fietsroutes als één geheel benaderen.” De Fietsersbond ijvert voor een aanpak die focust op drie belangrijke werkpunten, om zo tot een succesvol fietsbeleid en een hoger functioneel fietsgebruik te komen. 1. Fietsroutes moeten veilig, samenhangend, herkenbaar, comfortabel en direct zijn. Pas deze richtlijnen toe in de realisatie van fietsinfrastructuur. Functionele fietsroutes zijn vaak fragmen tarisch doordat overheden, wegbeheerders en aannemers aparte projecten realiseren die samen hang missen met de rest van de fietsroute. De kwaliteit wisselt en bewegwijzering is zelden toe reikend. 2. Fietsers weten best waar ze kunnen en willen fietsen. Verzamel en gebruik hun ervaring als basis voor een verbindend beleid op de verschillende niveaus (gewestelijk, provinciaal en lokaal). 3. Verbeter het werkkader om snel en gericht de bestaande infrastructuur te verbeteren. Richt de budgettaire focus op het wegwerken van zwakke schakels op functionele fietsroutes met een hoog potentieel. Subsidieer en prefinancier het wegwerken van deze zwakke schakels voor 100%. Werk de belemmeringen in regelgeving en financieringsmechanismes weg.

Het 30/50/70-principe De onveiligheid van fietsgebruik wordt te makkelijk aanvaard, is te vanzelfsprekend geworden. Het is nu eenmaal zo, we moeten er mee leren leven, hoor je vaak. De Fietsersbond denkt dat het weldegelijk anders kan en wil fietsers niet beschermen tegen de gevaren van de weg, maar wil de gevaren zelf weg. Veiligheid vanzelfsprekend maken. Fietsers weer vertrouwen geven in plaats van angst voor het autoverkeer. Hesjes, helmen, het opleggen van een minimumleeftijd waarop kinderen alleen naar school zouden mogen fietsen, het zijn allemaal 'beschermende' maatregelen die alleen maar noodzakelijk zijn wanneer de veiligheid van fietsers door de overheid niet kan gegarandeerd worden. En dan schiet voor ons het beleid te kort. Voor ons is veiligheid een basisrecht voor fietsers. De Fietsersbond stelt daarom voor


33

om een kader te creëren waarbinnen fietsveiligheid vorm kan krijgen, op elke plaats, voor elke fietser. Om de omslag van bescherming naar veiligheid te maken, zullen kleine ingrepen of aanpassingen niet voldoen. Ons verkeer moet grondig herdacht worden en volgens nieuwe principes weer opgebouwd worden. Volgens de Fietsersbond is ‘30/50/70’ zo’n principe. Het 30/50/70-principe vertrekt radicaal vanuit de fietser: kerngedachte is dat snelheid en de aard van het gemotoriseerd verkeer afhankelijk zijn van de aanwezige fietsinfrastructuur. Snelheid en vooral snelheidsverschillen zijn zeer belangrijke factoren bij ongevallen. Maar ook de aard van het verkeer moet meegenomen worden. Daar waar veel zwaar verkeer komt, zijn er extra risico’s, denk maar aan de dode hoek, die elk jaar opnieuw fietsslachtoffers maakt. En tot slot is er ook de drukte van het verkeer. Als verkeersdrukte ervoor zorgt dat fietsers niet vlot kunnen doorrijden, moet er ruimte gemaakt worden, bijvoorbeeld in de vorm van een fietspad, om fietsers vlot te laten doorrijden. Die drie dingen samen leiden tot het 30/50/70-principe.

Maximum 30 • Daar waar fietsers en gemotoriseerd verkeer de weg of straat delen, wordt de reële snelheid voor het gemotoriseerd verkeer beperkt tot maximum 30 km per uur. Is de verkeersdensiteit echter hoog en/of is er veel zwaar verkeer, dan is een aanliggend fietspad noodzakelijk (dit is een fietspad naast de weg, niet fysiek van de weg afgescheiden).

Maximum 50 • Daar waar de aanwezige fietsinfrastructuur bestaat uit een aanliggend fietspad is de maximaal toegelaten snelheid voor het gemotoriseerd verkeer maximum 50 km per uur. Echter, als de verkeersdrukte hoog is, of er zwaar verkeer op deze weg wordt toegelaten, volstaat een aanliggend fietspad niet, en is ofwel de aanleg van een vrijliggend fietspad nodig, ofwel is een verlaging van de snelheid naar 30 km per uur nodig.

Maximum 70 • Daar waar een vrijliggend fietspad ligt (d.w.z. een volledig van de rijweg gescheiden fietspad), is de maximum toegelaten snelheid 70 km per uur. Voor de Fietsersbond moet er dringend een tandje bijgestoken worden om van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest fietsvriendelijke regio’s te maken. Regio’s die uitnodigen om de fiets te gebruiken voor alle soorten verplaatsingen. De technologische oplossingen, zoals bakfietsen, fietskarren en elektrische trapondersteuning zijn er om een bredere inzet van de fiets als mobiliteitsoplossing mogelijk te maken. Maar de infrastructuur, de budgetten en een duidelijke ruimtelijke keuze voor de fiets hinkt achter. New York heeft drastisch ruimte gemaakt voor de fiets. Londen trekt een miljard euro (1.000.000.000 euro!) uit voor de aanleg van fietsinfrastructuur en voor het bevorderen van het fietsgebruik. In heel Europa komen regio’s en steden tot de vaststelling dat auto’s het verkeer, de ruimte en het milieu verstikken. Het fietsgebruik in Vlaanderen gaat ondanks de geleverde inspanningen voor de aanleg van fietspaden er niet op vooruit. Er is meer nodig om Vlaanderen en Brussel vooraan te brengen in het peleton van

34


regio’s die begrepen hebben hoe belangrijk de fiets is voor mobiliteit, milieu en volksgezondheid. De fiets is de basisschakel voor mobiliteit, bevordert de economie en belast het milieu niet. Een sterke verhoging van het fietsgebruik levert een wezenlijke bijdrage tot de volksgezondheid en dus tot een verlaging van de ziektekosten. De invoering van het 30/50/70-principe plaatst de absoluut noodzakelijke versnelling in het verhogen van het fietsgebruik, laat toe het fietsgebruik sneller te doen stijgen dan het ritme waaraan fietspaden kunnen aangelegd worden.

Snelle investeringen in fietssnelwegen en veilige fietsroutes cruciaal Uit de cijfers van het Onderzoek Verplaatsingsgedrag blijkt dat de Vlaming, zelfs voor korte verplaatsingen tussen 1 en 3 km, nog steeds te vaak de auto neemt. De noodzakelijke ommekeer naar het gebruik van duurzame vervoersmiddelen zoals de fiets, blijft uit. Koning auto blijft regeren, en dat mag niet eens verwonderen, aangezien de infrastructuur hem op al zijn wenken bedient. Zolang de auto de snelste en gemakkelijkste manier is om van A naar B te geraken, kan er niets wezenlijks veranderen. Gelukkig zijn er wel positieve signalen vanuit centrumsteden als Gent en Antwerpen, die de laatste jaren erg veel geïnvesteerd hebben om opnieuw ruimte te creëren voor de fiets. Al van in de jaren ‘60 worden steden systematisch ingericht op maat van de auto, waardoor fietsers en voetgangers nagenoeg verbannen worden uit de stad. De laatste tien jaar echter draaien vele steden die klok terecht terug, en wordt de ruimte voor de auto schaarser, ten voordele van de fiets. Slechter is het gesteld in de stadsrand. Vele mensen daar wonen ook maar op enkele kilometers van het stadscentrum, maar kiezen toch nog veel te weinig voor de fiets. De belangrijkste oorzaak hiervan is het ontbreken van goede fietstoegangen naar de stadscentra. Zolang kinderen en hun ouders geen veilige en aangename fietsroute hebben naar school zijn ze gedoemd om te kiezen voor de auto. Daarom is het dringend tijd voor een herinrichting van de openbare ruimte waarbij de fiets het uitgangspunt wordt. Bij nieuwe infrastructuurprojecten moet de focus verlegd worden van autobereikbaarheid en autodoorstroming naar de fiets en het openbaar vervoer. Binnen de steden zou de fiets de snelste, kortste en goedkoopste manier moeten zijn om zich te verplaatsen. Tegelijk is het nodig om stevig te investeren in de fietsontsluiting van onze steden door de aanleg van fietssnelwegen van in de rand tot in het centrum van de stad. Fietssnelwegen zijn kwalitatieve en snelle verbindingen, waar de fietser alle ruimte krijgt en zo veilig en comfortabel de stad kan bereiken. Zelfs afstanden tot 15 km worden op fietssnelwegen aantrekkelijk, temeer omdat de steeds populairder wordende elektrische fiets er ook beter tot zijn recht komt. Bij de aanleg van nieuwe infrastructuur moet bovendien ook gefocust worden op de Vlaamse economische ruit en de centrumsteden. Het kan immers niet dat net daar waar de meeste files zijn, de broodnodige fietsinfrastructuur ontbreekt.


35

Eenzijdige fietsongevallen onderschat probleem Eenzijdige fietsongevallen - vallen met de fiets zonder dat er een andere weggebruiker bij betrokken is - zijn een onderschat probleem. Uit de aangiftes bij de rechtsbijstandsverzekeraar DAS blijkt dat bijna de helft van de eenzijdige fietsongevallen te wijten is aan de staat van het wegdek of het fietspad. Een derde ligt aan obstakels op de weg zoals paaltjes, verhoogde stoepranden enz. Bijna 20% van de ongevallen wordt veroorzaakt door slecht onderhoud van de infrastructuur, en ook gebrekkige verlichting is vaak de boosdoener. Eenzijdige fietsongevallen worden zelden aangegeven. Zelfs een fietser die in het ziekenhuis belandt, valt meestal buiten de statistieken. De ongevallen die wél geregistreerd worden, zijn bijgevolg slechts een topje van de ijsberg. Voor Vlaanderen zijn momenteel nog geen cijfers beschikbaar, maar uit Nederlandse ziekenhuisregistratie blijkt dat 60% van alle zwaargewonde fietsers slachtoffer is van een eenzijdig fietsongeval. En dat terwijl de fietsinfrastructuur in Nederland van een veel betere kwaliteit is dan die in Vlaanderen. Het is dan ook aan de wegbeheerders om voldoende zorg te besteden aan het onderhoud van wegen en fietspaden. Zij moeten immers de veiligheid van alle weggebruikers zo veel mogelijk kunnen garanderen. Diepe putten in een slecht verlicht fietspad bedekt met bladeren, is vragen om problemen. Aangezien de gebrekkige infrastructuur zo vaak voor ongelukken zorgt, is het zeker in de herfst- en winterperiode zeer belangrijk dat bladeren of sneeuw geruimd worden en dat fietspaden voorzien worden van voldoende verlichting. Een aangepast veegplan met een overzicht van waar om welke reden dan ook vaker moet geveegd worden is absoluut nodig. Voorlopig stelt de Fietsersbond vast dat veegplannen nog niet voldoende ingeburgerd zijn bij de steden en gemeenten, met gevaarlijk gladde fietspaden tot gevolg.

Meldpunt Fietspaden Bij het Meldpunt Fietspaden kunnen fietsers gebreken melden zoals putten, gevaarlijke paaltjes of slechte signalisatie. Meldingen worden automatisch doorgestuurd naar de bevoegde wegbeheerder. Een mooi initiatief volgens de Fietsersbond, maar nog veel te onbekend en niet gebruiksvriendelijk. Met een oproep om het meldpunt te ‘overrompelen’ slaagde de fietsvereniging erin om alvast die onbekendheid aan te pakken. Eerder hield de Fietsersbond een enquête over het Meldpunt Fietspaden. Hoewel alle 1.000 ondervraagden fervente fietsers zijn, had maar liefst 40% er nog nooit van gehoord. Op de enquête en het Facebook-evenement kwamen veel positieve reacties van fietsers. Mensen waren blij nu wel op de hoogte te zijn. Op Facebook weerklonk aangename verrassing als een melding meteen effect had. Anderen klonken gefrustreerd en de resultaten van de enquête geven ook enkele knelpunten aan. Aanbevelingen aan het Meldpunt Fietspaden ➔ Maak het meldpunt bekender. Regelmatig actief promoten is de boodschap! De Fietsersbond zal dit graag mee ondersteunen. ➔ Maak het meldpunt gebruiksvriendelijker. Het uploaden van foto’s moet veel eenvoudiger en ook een app zou geen overbodige luxe zijn. ➔ Laat fietsers knelpunten ter plaatse melden, zo vergeten ze het niet. Laat weten wat de stand van zaken is. Wat zal er gebeuren en wanneer? Is er al vordering? Ook als er niets gebeurt, willen mensen dat weten. Velen geven het op na één melding, omdat ze denken dat er toch niets mee gebeurt. ➔ Laat weten of (en hoeveel) anderen hetzelfde probleem al meldden.

36


5 Fietsacademie

Fietsacademie De Fietsacademie en de lokale werking De Fietsersbond bestaat mede door en voor de vrijwilligers. Zij houden lokaal de vinger aan de pols en betekenen de ideale inspiratiebron voor de lokale implementatie. Tijdens de Algemene vergadering (voorjaar 2013) is beslist de Fietsacademie te integreren in de lokale werking. Een pool van opgeleide vrijwillige fietsdocenten geeft sindsdien met een grote zelfstandigheid vorming aan een vragende partij. Daarnaast worden ook vrijwilligers van externe organisaties opgeleid tot fietsdocenten om vorming te geven binnen hun eigen organisatie. Met deze werkwijze garanderen we een groot bereik en bieden we een betaalbaar maar degelijk educatief aanbod.

Fietsdocenten Doelstellingen: ➔ Gebruikersexpertise inzetten voor ondernemingen, organisaties en individuen ➔ Iedereen de mogelijkheid bieden om: • te leren fietsen, • de wegcode te kennen, • nieuwe fietsevoluties te ontdekken.

Coördinatiecel Fietsacademie Een coördinatiecel van fietsdocenten is opgericht. Vier ervaringsdeskundige docenten hebben in 2013 de verdere uitbouw en implementatie van de Fietsacademie gecoördineerd.

Draaiboek Handleiding fietsdocenten Het hoe, wat en waarom van een fietsdocent bij de Fietsersbond wordt in dit draaiboek op een laagdrempelige wijze online voorgesteld en is zo permanent beschikbaar.

38

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Fietsacademie

De Fietsacademie gaat online De evolutie staat niet stil. Ook de Fietsacademie heeft ervoor gekozen het aanbod on line te ontwikkelen. Dankzij de steun van de Vlaamse Overheid en de Nationale Loterij is de Fietsacademie erin geslaagd het aanbod on line te ontwikkelen en ter beschikking te stellen van onze vrijwillige fietsdocenten.

Een overzicht: ➔ Anderen leren fietsen ➔ Bedrijfscursussen ➔ Elektrische fietsen ➔ Fiets je vaardig ➔ Nascholing Goed Gezien? ➔ Van planning tot evaluatie. Alle stappen zijn overzichtelijk on line beschikbaar voor de fietsdocenten. ➔ De Fietsacademie filmt

De Fietsacademie en de Verenigingen voor Verkeersveiligheid De elektrische fiets is niet meer weg te denken uit de dagelijkse fietsverplaatsingen. In het Laatste Nieuws van 27 augustus 2013 lezen we:

‘…De verkoop van elektrische fietsen stijgt het sterkst in ons land in vergelijking met de buurlanden. Dit jaar zullen er 50.000 elektrische modellen zijn verkocht. Dat is één op de acht fietsen. En de markt van de elektrische fietsen zal blijven groeien tot 2016, meldt Federauto, de Belgische Confederatie van de Autohandel- en Reparatie en van de Aanverwante Sectoren, in een persbericht. Op de Europese markt zouden jaarlijks 690.000 elektrische fietsen worden verkocht. Hiermee is ze de sterkst groeiende markt binnen de sector van de elektromobiliteit. In verhouding met onze buurlanden stijgt de verkoop in België zelfs het sterkst. Op twee jaar tijd steeg de verkoop van elektrische fietsen met 150 procent, van 20.000 tot 50.000 verkochte exemplaren. Ter vergelijking, in Duitsland steeg de verkoop met 180 procent, van 250.000 naar 450.000. Momenteel is één op acht verkochte fietsen een elektrisch model en Federauto verwacht dat dit cijfer enkel nog zal stijgen. Op Europese schaal wordt een verkoop van 3.000.000 eenheden verwacht voor 2015. Ondanks de stijgende populariteit blijft zo'n elektrische fiets wel een dure investering. Bij de betere merken schommelt de prijs tussen de 1.500 en 2.500 euro per fiets…’ Samen met Verenigingen voor Verkeersveiligheid organiseerde de Fietsersbond een aantal opleidingen over de elektrische fiets met trapondersteuning, voor senioren.


39

Het programma is opgebouwd uit: ➔ De aankoop van de fiets ➔ De werking van de fiets ➔ De elektrische fiets in het verkeer (preventie en wegcode) ➔ Praktijkoefening Uitgevoerde vormingen (16) 14/03/2013

OKRA Waas en Dender

Brussel

2/05/2013

Dienstencentrum ZIAC

Zele

4/07/2013

VZW+3

Brasschaat

27/05/2013

Kuurnse ouderenraad

Kuurne

24/04/2013

Neos W-Vlaanderen

Ieper

2/09/2013

Dienstencentrum Ter Hooie

Genk

19/04/2013

Dienst mobiliteit Beveren

Beveren

5/06/2013

Lokaal Dienstencentrum Zonneheem

Eeklo

3/06/2013

Lokaal dienstencentrum De Kim/Sportdienst Wervik

Wervik

30/05/2013

LDC De Lindeboom

Brecht

9/09/2013

Ldc 't Bruggeske

Kapellen

25/09/2013

LDC Kortrijk

Kortrijk

3/10/2013

Sportdienst Stabroek

Stabroek

3/10/2013

Sportdienst Stabroek

Stabroek

27/09/2013

Het senioren- en dienstencentrum De Zandloper

Heusden-Zolder

De Fietsacademie en de Vlaamse Overheid Nascholingen Goed Gezien? In samenwerking met Transport en Logistiek Vlaanderen en de Vlaamse provincies biedt de Fietsersbond nascholingen aan voor lesgevers. De nascholingen zijn provinciaal georganiseerd. Er is zeker nood aan blijvende aandacht voor de dodehoekproblematiek. Dankzij dit project is de Fietsersbond erin geslaagd het aanbod te actualiseren en te digitaliseren. Tevens hebben een aantal fietsdocenten, naast een theoretische opleiding, voldoende praktijkervaring opgedaan. Zij kunnen ingezet worden en tevens nieuwe fietsdocenten opleiden.

40


Overzicht nascholingen Provincie

Stad

Datum

Aantal deelnemers

Oost-Vlaanderen

Gent

3/10/2013

25

Turnhout

9/10/2013

5

West-Vlaanderen

Brugge

10/10/2013

12

Limburg

Hasselt

15/10/2013

10

Asse

17/10/2013

24

Antwerpen

Vlaams-Brabant Totaal

76

Ondernemingsopleidingen: de fiets werkt: veilig en comfortabel De Fietsersbond heeft in het verleden reeds opleidingen georganiseerd voor ondernemingen. Dit gebeurde enkel op vraag van de onderneming. De opstart van het programma Bike to Work deed ons stilstaan bij de (potentiële) woon-werkfietsers. Met de bedrijfsopleiding willen wij een aanbod opbouwen gericht op ondernemingen. Tevens willen wij een zicht krijgen op de samenwerkingsmogelijkheden voor de toekomst.

Het aanbod ➔ De bedrijfscursus ➔ Fietscontrole lesvoorbereiding ➔ Fietscontrolekaart ➔ Fietsen in groep ➔ Opmaak educatieve route ➔ Parcours bedrijfscursus ➔ Praktische fiche en draaiboek


41

Overzicht ondernemingsopleidingen Onderneming

Datum

Sessie

Aantal deelnemers

Gezinszorg Villers Brasschaat

26/042013

Sessie 1

9

Gezinszorg Villers Kapellen

30/04/2013

Sessie 1

9

Bayer Antwerpen

10/09/2013

Sessie 1

8

Sessie 2

12

Sessie 3

8

Sessie 4

12

Sessie 5

8

Sessie 6

5

Swift La Hulpe

26/09/2013

Sessie 1

3

CM Antwerpen

1/10/2013

Sessie 1

14

BNP Paribas-Fortis

8/10/2013

Sessie 1

8

Crop Design Zwijnaarde

18/10/2013

Sessie 1

12

Sessie 2

12

Sessie 1

9

Kluwer Mechelen Totaal

42


29/11/2013

129

6 Organisatie

Organisatie Huisvesting De secretariaten in Berchem en Elsene verhuisden naar één algemeen secretariaat op de Oude Graanmarkt in Brussel. Het team kan vanuit één gerenoveerd kantoor nog nauwer samenwerken met elkaar en de lokale afdelingen.

Personeelsoverzicht algemeen secretariaat

44

Naam

Functie

Anuschka De Coster

Medewerker Fietsacademie

Bea Vanelslander

Communicatiemedewerker (in dienst vanaf 1/10/2013)

Bruno Coessens

Coördinator meetfiets

Dieter Snauwaert

Coördinator Bike to Work

Eva Herrijgers

Verantwoordelijke ledenservice

Eva Van Eenoo

Beleidsmedewerker

Francis Beel

Projectmedewerker Binnenband

Jan Treunen

Algemeen directeur

Julie Degraeve

Coördinator lokale werking Brussel

Katrien Van kerkhoven

Medewerker Fietsacademie

Renske Witteveen

Coördinator Fietsacademie

Roel De Cleen

Beleidsmedewerker

Sabine Vermeiren

Accountmanager Bike to Work

Stef Leroy

Coördinator lokale werking

Wim Vandonck

Communicatiemedewerker (in dienst t.e.m. 20/08/2013)

Fietsersbond Jaarverslag 2013 I Organisatie

Stagiaires Famke Vandenbroele

Stagiaire communicatie

Sarah Meraga

Stagiaire administratie, Bruxelles Formation

Kantoorvrijwilligers Chantal Van Houtryve Ledenadministratie, mailings Michel De Sadeleer

Logistiek

Rudy Engels

Bike to Work

Rudy Verhelst

Betalingen, mailings

Vormingen en opleidingen Datum

Cursus, congres, opleiding

Organisator

Plaats

Fietscongres Brussel

Brussel Mobiliteit

Brussel

26 april

Opleiding Mobiliteitsambtenaar

Cema-Mobiel Brussel

Antwerpen

25 mei

Inspiratiedag Fietsbeleid

VSV

Den Bosch, Nederland

28 mei

Cursus: Maatschappelijke kosten-baten-analyse mobiliteit

VSV

Mechelen

4 juni

Voetgangerscolloquium

Brussel Mobiliteit

Brussel

Velo City

ECF

Wenen, Oostenrijk

Geld voor fietsinfrastructuur

Provincie Antwerpen

Mechelen

Symposium: Brussels Metropolitan, from Bottleneck to Gateway of Europe

Brussels Metropolitan

SintLambrechtsWoluwe

8 oktober

De inzet van de Fietsersbond voor een gemeentelijke fietsbeleid

Fietsberaad

Gouda, Nederland

22 oktober

Inspiratie- en ontmoetingsdag: Duurzaam recreatief verkeer in de praktijk. Slimme investeringen, straffe resultaten

Netwerk Duurzame Mobiliteit

Boom

5 november

Studiedag: Anders naar het Werk

CdenV

Brussel

20 december

Hoe maakt u het woonschoolverkeer in uw gemeente veiliger?

VSV

Mechelen

14 januari

11 tot 14 juni 19 juni 19 september


45

Raad van bestuur Samenstelling Naam

Functie

Dirk Bauweleers

Voorzitter

Yve De Weerdt

Ondervoorzitter

Guido Vanden Wyngaerd

Secretaris

Dirk De Weerdt

Lid

Ruth Flikschuh

Lid

Vergaderdata 4 en 24 januari, 21 februari, 7 en 21 maart, 18 april, 16 mei, 20 juni, 11 juli, 2 en 19 september, 17 oktober, 21 november, 18 december

Algemene vergadering De effectieve leden bestaan uit de oprichters van de vereniging en zij die door de Algemene Vergadering worden benoemd als effectief lid. De effectieve leden die door de Algemene Vergadering worden benoemd, worden voorgedragen door de lokale en regionale afdelingen. De Algemene Vergadering bestaat uit 109 effectieve leden en kwam samen op 13 april en 30 november.

46


www.fietsersbond.be | [email protected] V.U.: Dirk Bauweleers Oude Graanmarkt 63, 1000 Brussel

Ledenaantal 6 Voordelen voor leden 6 Leden informeren 8

Recommend Documents