Lectoraat GGZ-Verpleegkunde
LVG en Verslaving ‘s Heerenloo 30 juni 2010
1
Wat komt aan bod?
• Overzicht programma LVG en verslaving • Prevalentiegegevens • Casus Brijder en ‘s Heerenloo • Discussie nav casuïstiek
Tekstpagina Geïntegreerd behandel- en begeleidings programma
3
Resultaten scoren LiteratuurPraktijkervaringen Bestaande consortiumleden programma’s Problemen Sociale netwerk
Cliënten
Professionals
Kennisdeling en -circulatie In Netwerkgroepen
Andere projecten Trimbos-instituut Ontwikkeling preventief interventie programma
Novadic-Kentron Kliniek en ambulante Kernteams ism VG
NISPA Twee promotieTrajecten 1. Prevalentie 2. Toetsing interventies
De Borg Hoeve Boschoord Gespecialiseerd Intramuraal Verslavings Programma LVG Promotie?
Prevalentie alcohol algemeen
• 8% alcoholmisbruik (850.000) • Dak- en thuislozen •
35% meer dan 25 glazen/week
•
23% meer dan 56 glazen/week
•
13% meer dan 112 glazen/week
• 50% Maatschappelijke opvang LVG
Prevalentie cannabis algemeen
• N= max 500.000 •
10% probleemgebruiker
• Dak- en thuislozen •
52% actuele gebruiker in 2002
• Gedetineerden •
33% mannen dagelijks in 2002
Prevalentie LVG
• LVG •
IQ 50 – 70: lichte/moderate beperking
•
IQ 71 – 85: zwakbegaafd/borderline met beperkt sociaal aanpassingsvermogen
• ± 50.000 lichte beperking • Bij IQ normaalverdeling •
2,14% = ± 342.000 lichte beperking
•
13,59 % = ± 2.174.000 zwakbegaafd
Prevalentie LVG en problematisch gebruik
• Politiek: enige honderden • Hulpverlening: duizenden • Internationaal onderzoek: •
Lager dan bij algemene bevolking
•
0,5 – 2% substance related disorder
•
2 – 10% bij zelfstandig wonen (Sturmey et al., 2003)
•
26% triple diagnose bij zwakbegaafden (Strain, 1993)
Prevalentie LVG en gebruik (2)
• Internationaal onderzoek •
Bijzondere groepen: • Voorarrest Canada: 19% SUD (Crocker et al., 2007) • Forensisch vooronderzoek Finland: 45% abuse/disuse alcohol, 68% middelenafhankelijkheid (Männynsalo et al., 2009)
Prevalentie LVG en gebruik (3)
• Onderzoek Nederland •
Steenhuis en Van der Poel (2009) • 32,1% (N=81) drinkt doordeweeks • 76,5% in het weekeinde • Zonder 24-uurs begeleiding drinken vaker
Prevalentie LVG en gebruik (4)
• Steenhuis en Van der Poel (2009) •
± 50% ooit softdrugs
•
± 33% afgelopen 12 maanden (recent gebruiker)
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Algemeen
LVG
Ooit
Recent
Prevalentie LVG en gebruik (5)
• Onderzoek Nederland (2) •
Didden et al. (2009) • 46% van 39 cliënten met ernstige gedragsproblematiek en emotionele problemen op speciale unit misbruikt alcohol en/of drugs
Prevalentie LVG en gebruik (6)
• Onderzoek Nederland (3) •
SGLVG, Tenneij en Koot (2007) • 42% (N=201) middelenmisbruik voorafgaand aan opname in de Borg instellingen • 21% As I diagnose middelenafhankelijkheid, bij mannen 3 keer vaker (p= .03) • Bij persoonlijkheidsstoornissen vaker problematisch gebruik (63-37%) • Bij indexdelict vaker sprake van middelenafhankelijkheid
Prevalentie LVG en gebruik (7)
• Esdege-Reigersdaal (2005) •
3,4% van wooncliënten verslavingsproblematiek
• AveleijnSDT (2009) •
± 4,5% van cliënten problematisch middelengebruik
Prevalentie LVG en gebruik (8)
• Voorlopige conclusie •
Middelenmisbruik > 2%
•
Middelenmisbruik > enkele honderden
•
Prevalentie hoog bij • Psychiatrische en gedragsstoornissen • Delinquentie • Dak- en thuislozen
Prevalentie LVG en schadelijk gebruik
• Neemt toe bij •
Hoger cognitief niveau
•
Hogere leeftijd (> 22 jaar)
•
Psychiatrische stoornis (3x hoger)
•
Zelfstandig wonen (8x hoger) (Edgerton, 1987; Sturmey et al., 2003)
Risicofactoren Specifiek LVG
• Intensiteit van ondersteuning • Psychiatrische en gedragsproblemen • Beperkte executieve functies • Gebruik door leeftijdgenoten • Minder vaardigheden om middelengebruik te voorkomen • Delinquentie
Redenen gebruik
Bij normaal begaafden begin gebruikerscarrière: •
Bij LVG adolescenten •
Niet vanwege persoonlijke
de leeftijd voor drinken bereikt hebben
problemen
•
hun vrienden drinken
•
Wel uit nieuwsgierigheid
•
vermijden om uitgelachen te
•
Omdat vrienden er positief over spreken
•
worden •
Stoer of aantrekkelijk imago
(Van der Stel, 2007 p. 12)
bij de gemeenschap behoren
•
Het gaat dus meer om ‘erbij horen’ dan om het ‘plezier’
Cocco en Harper (2002, p. 36 en 38)
Redenen gebruik (2)
LVG volwassenen • erbij horen • normaal zijn • stress reductie • plezier Cocco en Harper (2002, p. 36 en 38)
• gebrek aan gezelschap • geen vrienden hebben • eenzaamheid door zelfstandig wonen • misbruikt worden door hun drinkgenoten • Isolatie • Eenzaamheid Taggart at al (2007)
Kwetsbaarheid
• Kwetsbaarheid van verstandelijk beperkte mensen voor middelenmisbruik kan veroorzaakt worden door •
een gebrek aan kennis • over de middelen • en de consequenties van gebruik
•
een tekort aan sociale vaardigheden
•
en de ontkenning van sociale invloed die nodig is om de gevaren het hoofd te bieden (McCrystal et al., 2007, p. 156).
Effecten
• Cocco en Harper (2002, p. 37 en 38) noemen dezelfde effecten van alcohol als bij normaal begaafden, maar bij mindere hoeveelheden in het gebruik.
Effecten (2)
• Bij de meerderheid van mensen met een verstandelijke beperking zijn negatieve consequenties van middelengebruik •
onafhankelijk van de hoeveelheid
•
treden op zonder een toename in het consumptiepatroon Cocco en Harper (2002, p. 38)
Intermezzo
• LVG jeugdigen •
beperkingen in sociale vaardigheden • minder geaccepteerd en afgewezen door leeftijdsgenoten • hebben moeite om relaties met leeftijdsgenoten op te bouwen
Intermezzo (3)
• LVG jeugdigen •
afwijkende sociale informatieverwerking
•
verschillen in de stappen van sociale informatieverwerking
•
door cognitieve beperkingen
Intermezzo (4)
• LVG jeugdigen (2) •
executieve functies veelal beperkt ontwikkeld in • selectieve en volgehouden aandacht • oorzaak-gevolg denken • plannen • zogenaamde ‘meta cognitie’
