Signaal is een uitgave van Pharos, Landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen
Larpen
April 2014
44
Fries dammen Asterix en Obelix
Signaal - april 2014
1
inhoud
pharosnieuws
Van de redactie
3
BestuursMededelingen
4
Van de redactie
Bekend talent
8
Grieken en Romeinen, daar gaan we het deze
Volgt dan toch de oproep voor de volgende
11
keer over hebben! Onze redactieleden hebben
Signaal. Het thema daarvan is Lijf. Alles wat
zich de pen weer sufgeschreven om leuke
te maken heeft met je lijf, van binnen en
verhalen te verzamelen. En dat terwijl buiten de
van buiten, wat stop je erin en hoe verzorg je
lente alweer is begonnen. Maar goed, een échte
het. Leuke artikelen zijn welkom, vragen en
winter hebben we dit jaar dan ook niet echt
ideeën ook.
PharosNieuws Optische illusies
16
Puzzel
23
PharosNieuws
33
RegioActiviteiten
36
PharosInfo
38
No.44 Colofon
gehad. Voor de één (lees ondergetekende) een gemis, voor de ander een zegen.
Ik wens jullie veel leesplezier en feedback, ook via Social Media, is meer dan welkom, dat
In deze Signaal wordt ook de nieuwe ALV
moge duidelijk zijn!
aangekondigd, waarbij we iedereen oproepen hier vooral naar toe te komen. Ook in deze
Janet Kooren
Signaal een verslag van de zoektocht van de redactie naar input, en de resultaten daarvan. Blijkbaar zijn we zover in het tijdperk van Social Media geraakt, dat reacties alleen daar los te peuteren zijn.
39
Anja Kuiken vond een boek van 25 jaar geleden. (Hoe) is de kijk op hb veranderd? We lezen over Larpen, Fries dammen, en natuurlijk, hoe kan het ook anders, over Asterix
Reageren
en Obelix en nog veel meer.
Wilt u reageren op een artikel? Bent u het niet eens met een mening of stelling in Signaal, of juist wel? Wilt u uw mening kwijt? Hebt u leuke ervaringen of suggesties voor onderwerpen in Signaal? Laat het de redactie weten. Dat kan door uw reactie, mening, ervaring of suggestie te mailen aan
[email protected] onder vermelding van ’Signaalredactie’. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven en verhalen in overleg met de
2
Signaal - april 2014
auteur in te korten of te weigeren voor plaatsing.
Signaal - april 2014
3
lllllllllllllll
pharosnieuws
Bestuursmededelingen Met het samengaan van deze regio’s is de
Naast dit overzicht gaan we aan de slag met
afgesproken om vaker met elkaar in overleg te
totstandkoming van de regio Zuid-Holland ook
een wegwijzerfunctie en folders voor ouders
treden en dit te combineren met de overleg-
Op 8 februari 2014 hebben de regiobesturen
reeds een feit! Vanaf deze plaats dan ook aan
en onderwijs. Voor meer informatie verwijs ik
cyclus van de Koepel (onze gezamenlijke
en het dagelijks bestuur vergaderd op een
de leden en het bestuur van deze nieuwe regio
graag naar de notulen van de Regiocontactdag
belangenvereniging). Op deze wijze kunnen
Landelijke Regiocontactdag. Een landelijke
mijn gelukwensen.
op onze website.
wij direct agendapunten naar een hoger plan
Beste leden,
tillen of hiervoor als intermediair naar de
Regiocontactdag is gelijk een vergadering van het hoofdbestuur dat bestaat uit het dagelijks
Verder is er behoefte aan meer kopij voor de
Zoals vorige keer medegedeeld zijn wij op
regio’s optreden. Organisatorisch zijn er diver-
bestuur en een vertegenwoordiger van elke
Signaal en het ophalen hiervan in de regio’s.
zoek gegaan naar een verdergaande vorm van
se verschillen waarbij wij zeker van elkaar
regio. Er was sprake van een redelijke opkomst
Ook van de vertegenwoordiging van Pharos
samenwerking met de ouderverenigingen
kunnen leren. Wat is een handig format voor
en met elkaar, onder het genot van een hapje
en bezoekers van het Festival van Talent 1 op
Choochem en HINT. We zijn daarom in overleg
de ledenadministratie? Hoe bereiken jullie de
en een drankje, best gezellig. Naast de gezel-
29 maart en de Kinderconferentie 2 op 24 mei,
getreden met de beide voorzitters van zowel
leden en andersom? Vooralsnog voldoende
ligheid zijn er op deze bijeenkomst uiteraard
zou het leuk zijn als hier een leuk verslagje
Choochem als HINT. Beide verenigingen zijn
voor een gezonde band en om de toekomstige
diverse actiepunten naar voren gekomen waar
voor in de Signaal zou worden opgesteld. Bij
ooit voortgekomen uit Pharos en hebben nog
samenwerking verder te verkennen.
wij als dagelijks bestuur ons in 2014, naast
het delen van ervaringen bij het organiseren
dezelfde doelgroep en ambities. Choochem
onze gewone werkzaamheden mee bezig
van activiteiten, kwam naar voren dat er meer
viert dit jaar overigens zijn 15 jarige jubileum.
Het dagelijks bestuur heeft inmiddels ook de
gaan houden. Waarschijnlijk zal de Algemene
bekendheid gegeven zou kunnen worden
Vanaf deze plaats dan ook hier onze hartelijke
openstaande vacatures kunnen vervullen. Ik
Ledenvergadering, begin mei, ook in Lelystad
aan de landelijke barbecue en de kampen en
gelukwensen voor deze mijlpaal! Waar we bij
ben blij mee te kunnen delen dat wij verster-
worden gehouden. De uitnodiging volgt nog.
weekenden (achterin de Signaal bij de Regio-
deze eerste verkenning op uit zijn gekomen
king hebben gekregen van Marian Habermehl
(Komt allen!)
activiteiten). De activiteiten worden wel bij
is dat we gaan kijken of wij onze leden van
voor communicatie en Ellen Dawson als secre-
een specifieke regio georganiseerd, maar dat
elkaars voorzieningen en activiteiten gebruik
taris. Het bestuur heet hen van harte welkom
Hierbij alvast een tipje van de sluier van de
wil niet zeggen dat als je uit een andere regio
kunnen laten maken. (Rest nog een terugkop-
en wenst hun beiden een fijne tijd bij het alge-
naar voren gekomen actiepunten:
komt dit kamp, weekend of andere activiteit
peling en een akkoord van de betreffende
meen bestuur van oudervereniging Pharos.
Het uitzoeken van de mogelijkheid voor meer
voor jou en je kinderen niet ook hartstikke
besturen) Wat Pharos betreft is dat echter
samenwerking tussen de Noordelijke regio’s,
leuk kan zijn om aan deel te nemen. Ieder lid is
prima. Dat is gelijk ook een mooie winst.
het betrekken van de regio Amsterdam bij de
daarbij van harte welkom!
Er zijn nu eenmaal regio’s die bij de ene
activiteiten van de regio Zuid-Kennemerland
Hartelijke groet!
vereniging wat actiever zijn dan bij de andere
Patrick van de Heisteeg, Voorzitter Pharos
en het met behulp van de Regio Tilburg opstar-
De regiobesturen gaven ook aan behoefte te
en andersom. Op deze wijze kunnen wij onze
ten van de Regio Zuid-West. Mogelijk kunnen
hebben aan richtlijnen voor samenwerking en
leden optimaal bedienen.
de voornoemde regio’s ook wel net als de
hoe de website en de andere faciliteiten opti-
Gezamenlijk hebben onze drie verenigingen
1 http://www.festivalvantalent.nl/
regio’s Rijnmond en Haaglanden samengaan.
maal kunnen worden ingezet voor de leden.
op dit moment wel 1900 leden. We hebben ook
2 http://www.begaafdincontact.nl/kinderconferentie.html
4
Signaal - april 2014
Signaal - april 2014
5
De grote kracht van een kleine school Verscholen in de landerijen van Limmen om te zoeken naar een andere school, waar onze zoon gelukkiger zou zijn. De scholen die ik belde ligt op het terrein van het NTI NLP instiof bezocht, bleken steeds vergelijkbaar onderwijs tuut een kleine basisschool, het Kleurenaan te bieden. Tot ik op een informatie-ochtend orkest. Het is de eerste school in de wijde van het Kleurenorkest kwam. omtrek die leerlingen trekt van Alkmaar tot Beverwijk. De eerste keer dat ik erheen Het verhaal van Els, de direcreed, was ik verbaasd dat teur, sprak ons aan. Kindgericht daar middenin het groen een Hier werd onderwijs, in gesprek gaan met het school stond. Nu ik er dagelijks voor het eerst kind en zoveel mogelijk passend kom, verbaas ik me erover dat echt naar hem onderwijs bieden. Tevens waren er er geen rijen met kinderen geluisterd een ouder en een leerling aanwezig, staan, die hier ook naar school en mocht hij die enthousiast vertelden over de willen. Elke dag ravotten zeggen wat hij school. We maakten gebruik van de mijn kinderen in de bosjes, wilde leren. mogelijkheid om de kinderen twee spelen voetbal op het enorme dagen mee te laten draaien. grasveld en komen thuis met Daarna was het besluit snel genomodderige spijkerbroeken. men. Onze zoon was heel duidelijk; dat was de Wat een meerwaarde voor de kinderen.
www.kleurenorkest.nl
hiervoor de basis. Daarnaast zit mijns inziens
Verbaasd over dit aanbod gingen we akkoord. Op
de kracht vooral in de persoonlijke benadering.
zijn oude school hadden we zo gestreden om hem
Het kind en zijn ouders serieus nemen, positief
te laten versnellen en nu kwam de leerkracht zelf
benaderen en uitgaan van de grondgedachte dat
met het idee. Het blijkt een schot in de roos te zijn
elk kind wil leren!
en onze zoon leeft op nu hij ineens breuken mag vermenigvuldigen, Engelse woordjes moet leren
Met onze zoon gaat het nu goed. Van een overwe-
en huiswerk krijgt!
gend boos en ongelukkig kind dat overal tegenaan schopte, is hij nu (meestal) blij en gelukkig.
Onze zoon is uiteraard slechts een voorbeeld om
Hij volgt de lesstof van zijn groep (6) versneld en
aan te geven hoe de leerkrachten van het Kleu-
waar mogelijk krijgt hij extra werk. Tijdens de
renorkest werken. Alle kinderen zijn welkom en
projectweken kan hij zich uitleven op een van de
door pijlers van de school is er aandacht voor elk
vele onderwerpen die hij interessant vindt. Daar
kind, ook het kind dat zich snel terugtrekt, dat zo
duikt hij dan helemaal in.
druk is, dat moeite heeft met lezen, dat zo graag
Het is fijn dat de klassen klein zijn (gemiddeld 18
wil buiten spelen, dat altijd lekker meedoet, dat
kinderen). Hierdoor is het voor de leerkrachten
geen vriendjes heeft en noem het maar op.
mogelijk om elk kind in het oog te houden en de
Van heinde en ver weten inmiddels ouders deze
lesstof waar nodig aan te passen.
school te vinden. Wie eenmaal binnen is geweest,
school waar hij naartoe wilde! Hier werd voor
wil niet meer weg, zeggen ouders wel eens
Toch was dat niet de reden dat wij voor deze
het eerst echt naar hem geluisterd en mocht hij
Recent gaf de juf aan dat ze hem toch nog te
gekscherend.
school gekozen hebben. Mijn oudste zoon van
zeggen wat hij wilde leren.
weinig extra uitdaging kon bieden. Of wij er
Met de ontwikkelingen in het onderwijs die zijn
toen 7 is slim. Hij zat op een grote school in
akkoord mee gingen dat hij een paar weken op
ingezet, ben ik helemaal blij dat we ooit deze
Heemskerk, vlak bij ons huis. Hoewel de school
Inmiddels zitten de kinderen 2 jaar op het
proef ging meedraaien in de bovenbouw? De
keus gemaakt hebben. Het Kleurenorkest heeft
goed meedacht om hem een passend lesaanbod
Kleurenorkest en zijn we nog steeds enthousi-
meester van de bovenbouw had namelijk gezien
een duidelijke voorsprong op andere reguliere
te kunnen bieden, bleken werkelijke veranderin-
ast. De wijze waarop er gewerkt wordt door de
dat onze zoon daar goede aansluiting vond bij de
scholen ten aanzien van Passend onderwijs. Zij
gen langzaam te gaan en moeilijk in te passen in
leerkrachten is heel bijzonder. De pijlers van de
andere kinderen en op die manier kon hij naast
vormen een voorbeeld in de regio!
de dagelijkse praktijk.
school, het Systemisch Werken, Oplossingsge-
zijn eigen werk profiteren van de lesstof van de
Uiteindelijk namen wij na 2 jaar de beslissing
richt Werken, Natuurlijk Leren en NLP vormen
hogere groepen.
6
Signaal - april 2014
Evelien Groen Signaal - april 2014
7
Bekend talent
René Goscinny en Albert Uderzo
De geestelijk vaders van de strips Asterix
regiment en maakt illustraties en posters voor
tijdschriften. Voor O.K. maakt hij Arys Buck
en Obelix zijn René Goscinny en Albert
het leger. Na de dienstplicht keert hij terug
(ook een onoverwinnelijke Galliër), Prince
Uderzo. Ze ontmoeten elkaar in 1951 bij het
naar New York. Eind 1948 gaat hij werken voor
Rollin en Robber de Onkwetsbare. Vaak zijn
persagentschap ‘World Press’. Ze vullen elkaar
een tekenstudio in New York. Daar ontmoet
het opgepepte spierbundels waar hij een
met hun talent perfect aan, Goscinny als
hij o.a. de tekenaars Harvey Kurtzman, Will
voorkeur voor lijkt te hebben.
humoristisch tekstschrijver en Uderzo als
Elder en John Severin die later het satirische
Zijn dienstplicht vervult hij in Tirol en daarna
tekenaar. Over hun samenwerking zeiden
blad ‘MAD’ oprichten. Ook ontmoet hij daar de
gaat hij werken als tekenaar-verslaggever van
ze zelf dat Goscinny zich goed voelde bij de
Belgische tekenaar Maurice deBevere oftewel
France Dimanche en France Soir. Een jaar later
ontwerpen van Uderzo en dat Uderzo de
Morris, de tekenaar van Lucky Luke. Morris
gaat hij werken voor de persagentschappen
scenario’s van Goscinny feilloos aanvoelde.
vraagt Goscinny als tekstschrijver voor Lucky
‘International Press’ en ‘World Press’, waar
Luke en dat accepteert Goscinny graag.
hij Jean-Michel Charlier en René Goscinny
René Goscinny
ontmoet.
René Goscinny wordt in 1926 geboren in
Goscinny tekende ook graag zelf. Hij creëert
De tekenstijl van Uderzo is merendeels (semi)
Parijs waar zijn Poolse vader en Oekraïense
held Dick Dicks. Tekenen was echter niet zijn
karikaturaal maar ook met de realistische stijl
moeder elkaar ontmoetten. Als Goscinny 2 is,
sterkste kant. Het best is hij in humoristisch
kan hij prima uit de voeten.
verhuizen ze naar Buenos Aires in Argentinië
schrijven.
omdat Goscinny senior daar een baan krijgt.
Morris stelt Goscinny voor aan Georges
René Goscinny gaat daar naar school.
Troisfontaines, de baas van ‘World Press’, en
Hij haalt een letterendiploma en gaat
aan Yvan Chéron de baas van’ International
In 1938 verhuist de familie Uderzo naar Parijs.
resulteert in verschillende series zoals: Pistolet,
vervolgens naar de kunstacademie. In 1943
Press’. In 1951 vertrekt hij naar Parijs om voor
Uderzo denkt erover om vliegtuigmonteur te
Luc Junior, Benjamin en Benjamine, Bill
overlijdt zijn vader en moet Goscinny een
hen te gaan werken. Bij het persagentschap
worden en wordt toegelaten op de technische
Blanchart en Hoempa-Pa. Hoempa-Pa wordt
baan gaan zoeken. Ze kunnen niet terug naar
‘World Press’ ontmoet hij Albert Uderzo. Het
school. In 1942 vertrekt Uderzo’s broer Bruno
gepubliceerd in het blad Kuifje. Hierdoor
Frankrijk omdat de oorlog is uitgebroken, veel
klikte meteen tussen die twee.
naar Les Villages vlakbij de stad Saint- Brieuc.
komt Goscinny in contact met bekende
Albert gaat mee en heeft het er erg naar zijn
tekenaars zoals Franquin, Berck, Tibet, De
familieleden van de Goscinny’s in Europa overleefden de oorlog niet.
Albert Uderzo
Samenwerking
De samenwerking van Goscinny en Uderzo
zin. In de Tweede Wereldoorlog gaat hij echter
Moor, Attanasio en Mancherot en maakt daar
Albert Uderzo wordt in 1927 in Fismes, Frank-
terug naar Parijs om zijn vader te helpen die
scenario’s voor.
In 1945 gaat hij op uitnodiging van zijn oom
rijk, geboren. Zijn Italiaanse ouders emigreer-
houtbewerker is.
Boris naar New York en een jaar later gaat
den in 1923 van Italië naar Frankrijk. Al op
Goscinny naar Frankrijk om zijn dienstplicht
de kleuterschool valt zijn tekentalent op, hij
Na de bevrijding werkt Uderzo bij een
met Jean-Michel Charlier en Yvon Hébrard
te vervullen bij het 141ste bataljon van
tekent graag Walt Disney figuren na. Op 14-jari-
tekenstudio aan een tekenfilm. Dit bevalt
medeoprichters van de agentschappen
Alpenjagers. Hij wordt de illustrator van zijn
ge leeftijd wordt zijn eerste werk gepubliceerd.
hem niet zo en hij gaat werken voor diverse
‘Edipresse’ (pers) en ‘Edifrance’ (reclame).
8
Signaal - april 2014
In 1956 worden Goscinny en Uderzo samen
Signaal - april 2014
>>
9
Bekend talent >>
En zo zijn ze eigen baas. Het is hard werken.
afzonderlijk door aan andere series. Maar na
Ze pakken van alles aan en spreiden een
Het IJzeren Schild, besluit Uderzo zich alleen
geweldige creativiteit tentoon. Uderzo slaagt
nog maar aan Asterix te wijden en laat hij al
er zelfs in om 9 getekende pagina’s per week te
zijn andere helden in de steek.
maken en dat is een enorme hoeveelheid. Door Asterix werd een van de belangrijkste strip-
potloodopzet overgeslagen en worden de
helden van Frankrijk. Onze beide vrienden zijn
tekeningen meteen geïnkt.
dolgelukkig en richten ook een tekenfilmstudio op, studio Idéfix.
In 1959 richten Goscinny, Uderzo en Charlier
Op 5 november 1977 komt het afschuwelijke
het stripweekblad Pilote op. Voor dit tijdschrift
bericht: René Goscinny is gestorven tijdens een
moet een nieuwe voor Fransen herkenbare
medische check-up. Hij werd maar 51 jaar. Het
held worden bedacht. In eerste instantie
album Asterix en de Belgen was tot pagina
komen ze uit op een modernisering van Roma
37 gevorderd. Sindsdien zette Albert Uderzo
de Renart, de streken van de 13-eeuwse Reintje
de avonturen van onze Gallische held alleen
de Vos. Omdat dit idee al eens bleek toegepast,
voort. Hij creëert ‘Les Editions Albert René’ om
moeten ze iets anders verzinnen. Ze komen uit
nieuwe albums van Asterix uit te geven. Het
op het Frankrijk van de Galliërs.
eerste album dat hij alleen tekent en schrijft
Zo kunnen op 29 oktober 1959 de lezers van
is De Broedertwist, het 25ste album van Asterix.
Pilote op bladzijde 20 kennis maken met
Tot groot genoegen van zijn nog steeds groei-
de avonturen van Asterix de Galliër. Het
ende lezerspubliek brengt hij nog 8 albums uit.
tijdschrift wordt meteen een groot succes.
In november 2002 verschijnt ter ere van René
Op de eerste dag worden er al 300.000
Goscinny een speciaal album, een luxe uitgave
exemplaren verkocht. Vele jaren lang kent
van Asterix en de Belgen.
Landfort 109
8219 AK Lelystad
Sluiting:
16.00 uur
Agenda 1.
Opening
2.
Mededelingen en
7.
Decharge penningmeester over 2013
ingekomen post
8.
Decharge bestuur over 2013
3.
Notulen ALV 26 mei 2013*
9.
Begroting 2014*
4.
Jaarverslag secretaris *
10. Benoeming kascie
5.
Financieel verslag 2013 *
11. Rondvraag
6.
Verslag kascommissie 2013
12. Sluiting
* De onderliggende stukken kunt u schriftelijk opvragen bij het secretariaat van Pharos, Postbus 1340, 8001 BH Zwolle of per email:
[email protected]. Deze worden u na 1 mei toegestuurd. Ze zijn ook vanaf een half uur voor aanvang van de vergadering in de vergaderzaal te verkrijgen.
Wij verzoeken u vriendelijk voor 1 mei bij het landelijk secretariaat Het Dagelijks Bestuur schrijft deze vergadering conform de eisen
In vijftig jaar tijd is Asterix een fenomeen René Goscinny werkt mee aan een groot
geworden in de uitgeverswereld. De cijfers
aantal stripseries: natuurlijk aan Asterix,
spreken voor zich: 34 albums, vertaald in 107
maar ook aan Iznogoedh (met Tabary), Le Petit
talen en dialecten, 11 films, een gelijknamig
Nicolas (met Sempé), Lucky Luke (met Morris),
pretpark, honderden afgeleide producten en
Valentin (met Tabary), de Dingodossiers (met
nog vele andere dingen...
Gotlib) en nog veel meer.
Signaal - april 2014
Plaats:
aan te geven of u voornemens bent op de ALV te komen.
Pilote een groot succes.
10
Uitnodiging Algemene Ledenvergadering Pharos 24 mei 2014
Aanvang: 14.00 uur
tijdgebrek wordt daarom vaak de gebruikelijke
Nog enige tijd werken beide auteurs samen of
llllllllllllll
pharosnieuws
in de statuten uit. Graag zien wij u op de ledenvergadering van 24 mei 2014.
Hoogachtend en vriendelijke groet, Namens Het Dagelijks Bestuur van Oudervereniging Pharos
Ginny de Jong
Patrick van de Heisteeg Signaal - april 2014
11
Terug in de tijd? De bibliotheek hield opruiming en ik kwam ‘Hoogbegaafdheid. Onderkenning en beïnvloeding’ tegen, een vriendenboek voor prof. Dr. Pieter Span. Het verscheen in 1988, ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in de psychologie. Vijfentwintig onderzoekers uit Nederland en daarbuiten leveren een bijdrage aan de ‘gelegenheidsbundel … met interessante beschouwingen over begaafdheid en de betekenis daarvan in opvoeding en onderwijs’ volgens de achterflap. Nou, die nemen we mee!
Twaalf regels verder: Ook
begrip, nieuwsgierigheid
Het zou mooi zijn als het
hoogbegaafde kinderen
die niet bevredigd kan
ook voor de ouders van
krijgen vaak door klasgenoten
worden, professor, labeling,
hoogbegaafde kinderen de
een label (studiebol, of
overvraging.
goede kant op gaat. Hopelijk
professor) toebedeeld. Vaak
komen we ooit met z’n
zullen kinderen met een
Vijfentwintig jaar later
allen tot het inzicht dat een
dergelijk label alles doen om
wordt er voor onze kinderen
hoogbegaafde ook gewoon een
het kwijt te raken… of door
flink aan de weg getimmerd
kind is, niet alleen maar een
het verwachte rolgedrag te
met plusklassen, Leonardo-
kind met een mooi rapport
versterken. Labeling kan er
onderwijs, verbredende en
waar het niks voor hoeft
bij hoogbegaafde kinderen
verdiepende materialen,
te doen. Hopelijk kunnen
toe leiden dat ze zich op
coaching door ECHA-
we met z’n allen ooit van
mogen verwachten om tot een
een verkeerde manier gaan
gecertificeerden, officieel
elkaar accepteren dat onze
fijne uil of valk op te groeien.
aanpassen.
regeringsbeleid dat zegt dat
uilskuikens en valkenjongen
1988, dat is 25 jaar geleden,
hoogbegaafdheid kan soms
Natuurlijk is dit niet op
excelleren mag en een wet
prima met en naast elkaar
Hopelijk wordt oudervereni-
het boek is dus net zo oud als
tot irritaties leiden, omdat het
alle scholen het lot van de
op passend onderwijs heeft
kunnen leven, dat ze er niks
ging Pharos ooit overbodig.
Pharos.
nog lang geen ingeburgerd
hoogbegaafden. Maar het is
gemaakt.
aan kunnen doen in welk nest
Hoe zou het zijn over 25 jaar?
Hoe keek men toen tegen
begrip is.
belangrijk voor hun gezonde
hoogbegaafdheid aan? Is er
Twee pagina’s verder lees ik: Op
ontwikkeling om ‘peers’ op te
Maar toch. Het begrip
iets veranderd in een kwart
school zijn hoogbegaafden vaak
zoeken.
‘hoogbegaafdheid’ leidt in de
eeuw tijd?
niet zo graag gezien, en worden
ze zijn geboren. Dat ze van iedereen alle mogelijke hulp
Anja Kuiken
maatschappij nog vaak tot:
ze vaak eenvoudig genegeerd.
Samenvattend stelt Mönks
‘Daar heb je weer zo’n ouder
Professor Pieter Span (Nijmegen, 1931) studeerde na de HBS politieke
De een na laatste bijdrage, De
Vaak kan hun nieuwsgierigheid
dat pedagogen – dat zijn
die zijn eigen uil een valk
en sociale wetenschappen aan de Gemeentelijke Universiteit in
rol van de sociale omgeving
of leerbehoefte niet bevredigd
ouders én leerkrachten – vaak
meent te zijn’. Dus wij als
Amsterdam. Hij hield zich vanaf het midden van de jaren tachtig
in de ontwikkeling van het
worden, omdat dit niet past
worden overvraagd in hun
ouders verzwijgen het maar
van de vorige eeuw bezig met begaafde leerlingen in het onderwijs.
hoogbegaafde kind, van de
binnen het lesrooster of de
opvoedingstaak ten opzichte
liever, en vertonen net als onze
Op verzoek van de staatssecretaris van Onderwijs verrichtte hij
hoogleraar ontwikkelingspsy-
schoolorganisatie. Menige leer-
van het hoogbegaafde kind.
kinderen sociaal aangepast
onderzoek naar het onderkennen en onderwijzen van hoogbe-
chologie Franz Mönks slaat in
kracht, aan wie in zijn opleiding
gedrag door niet al te trots
gaafde leerlingen. Hij was onder meer één van de oprichters van de
als een bom. De eerste zin na
nooit iets over hoogbegaafd-
Ik denk dat velen van ons –
op onze kinderen te zijn. Of
European Council for High Ability (ECHA, 1987) en ontving in 2000
de introductie pakt meteen,
heid is verteld, weet eenvoudig
25 jaar na dato – veel zaken
eigenlijk: te lijken, want we
een Koninklijke Onderscheiding voor zijn werkzaamheden met
ook al is hij 25 jaar geleden
niet hoe hij met deze kinderen
herkennen in het stukje
zijn het stiekem wel natuurlijk!
betrekking tot de acceptatie van hoogbegaafden in de samenleving.
geschreven: Het spreken over
om moet gaan.
hierboven. Geen ingeburgerd
(En terecht!)
12
Signaal - april 2014
Signaal - april 2014
13
LARP
‘De dochter van de burgemeester is ontvoerd. Breng haar weer terug’
Meer lezen? www.gamesnstuff.com www.larpen.nl www.castlefest.nl www.arcana.nl
Vind je geschiedenis interessant en zou je bijvoorbeeld wel eens willen
ken waarmee hij of zij weer in
gekookt in potten op vuur. Er vin-
Omdat de spelers improviseren
ervaren hoe het is om in de Middeleeuwen te leven? Dan is LARP wel-
het verhaal kan stappen.
den ook gevechten en veldslagen
en zelf bepalen wat ze willen
plaats. De wapens die gehanteerd
bereiken en op welke manier,
tiedrang van kinderen en
worden, zijn omhuld met zacht
kan het gebeuren dat tijdens het
het plezier om buiten bezig te
licht een uitdaging. LARP staat voor Live Action Role Playing en is een vorm van improvisatietoneel. Een LARP evenement wordt gespeeld door tientallen tot honderden spelers tegelijkertijd, op een groot terrein, bos
Verhaallijn Een voorbeeld van een verhaal-
materiaal, zodat er geen echte
spelen de verhaallijn aangepast
zijn. Op die manier ontstaat
of veld. Iedereen is bij het verhaal, dat in grote lijnen door de organisatie
lijn kan zijn: ‘Op planeet Aarde
gewonden vallen.
moet worden door de spelleiding
er voor de kinderen een heel
is uitgezet, betrokken. De spelwereld en de verschillende volkeren en ras-
is een scheur in de tijdruimte
nieuwe belevingswereld,
ontstaan. Maak hem weer dicht’
ook het vervolg zijn op een vorige
waarin gerend, geklommen en
geschiedenis, mythologie, moderne fantasyverhalen, horror of science-
Veiligheid
(organisatie). Een LARP spel kan
sen die zich in die wereld bevinden, zijn meestal gebaseerd op een beetje
of ‘De dochter van de burgemees-
Veiligheid is iets wat de organi-
dat gespeeld is. Er zijn diverse
gefantaseerd mag worden. Een
fiction. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Tolkiens Middenaarde; veel LARP’s
ter is ontvoerd. Breng haar weer
satie hoog in het vaandel heeft
LARP verenigingen verspreid
avontuurlijke wereld die bij de
spelen zich af in een Middeleeuws aandoende wereld. LARP bevat veel
terug’. Om zo’n opdracht te laten
staan. Daarom zijn er duidelijke
over Nederland, die regelmatig
speelse mindset van kinderen
elementen van ‘fantasy’, gecombineerd met historische gebeurtenissen.
slagen, is samenwerking een
regels en afspraken, waaronder
evenementen organiseren.
past. Middels het spel worden de
Er zijn ook rollenspelen waarbij het doel is historische gebeurtenissen of
belangrijke factor, waarbij zowel
uitroepen die de organisatie
tijdperken zo realistisch mogelijk na te spelen. Deze worden geen LARP
de sterke als de zwakke kant van
bezigt wanneer bijvoorbeeld het
genoemd, maar reënactment.
Kinderen
een personage gespeeld wordt.
spel onderbroken dient te worden.
LARP wordt ook georganiseerd
kan leveren aan de persoonlijke
Als speler in het spel hoort er dan
Een LARP evenement wordt vaak
voor kinderen. De organisatie
ontwikkeling op sociaal, licha-
gedurende een weekend gespeeld.
van LARP gaat uit van de explora-
melijk en creatief niveau.
Spelers
spelers zijn dus niet van tevoren
ook bij dat eventuele verliezen
Een LARP bestaat uit drie groe-
vastgelegd.
worden geaccepteerd. Het doel van het spel is niet het ‘winnen’,
pen, als eerste de spelleiders die
kinderen zowel fysiek als mentaal uitgedaagd, wat een bijdrage
Adverteren in Signaal
een verhaal bedenken met con-
Voor het spel begint verzint elke
maar om het personage, dat jij
flicten en/of morele dilemma’s of
speler op grond van aanwijzin-
als speler speelt, te laten groeien.
obstakels die overkomen moeten
gen van de spelleiders zijn eigen
worden. De tweede groep wordt
personage en probeert tijdens
Om het spel een zo reëel mogelijk
Onderdeel van de nieuwe mediastrategie van Pharos is sinds kort ruimte bieden voor bij de
gevormd door de figuranten. Zij
het spel naar de persoonlijkheid
uiterlijk te geven, worden er pas-
doelgroep passende advertenties in Signaal.
helpen de spelleiders het verhaal
van dit personage te handelen.
sende kostuums gedragen en ook
Adverteren in Signaal kan tegen onderstaande tarieven:
zo overtuigend mogelijk neer te
De personage kan groeien tijdens
de omgeving wordt aangekleed
• 1 hele pagina per keer
€ 250,-
• 1 kwart pagina per keer
€ 85,-
zetten. De laatste groep is die van
het spelen van het spel en krijgt
met referenties aan de tijd waarin
• 1 halve pagina per keer
€ 150,-
• 1 achtste pagina per keer
€ 50,-
de spelers. Zij weten niets van
daardoor meer mogelijkheden,
het verhaal zich afspeelt. Zo wor-
Deze prijzen zijn inclusief 0% btw. De afmetingen en formats waarin de advertenties moeten worden
het verhaal en moeten erachter
maar het kan ook doodgaan. In
den er allerhande oude ambach-
aangeleverd sturen we op verzoek graag toe. Tegen een meerprijs kunnen advertenties worden opgemaakt.
zien te komen wat er aan de
het laatste geval dient de speler
ten uitgeoefend, worden ‘dorpen’
Advertenties in Signaal dienen aan te sluiten bij de doelstelling en doelgroep van Pharos. Pharos behoudt zich
hand is. De handelingen van de
een nieuw personage te beden-
gebouwd van tenten en wordt er
het recht voor om zonder opgaaf van reden de advertentie te weigeren.
14
Signaal - april 2014
Signaal - april 2014
15
Optische illusies Trompe l’oeil Trompe-l’oeil is een schildertechniek die bedrieglijk rea-
listisch aandoet. Het woord trompe l’oeil is Frans en betekent letterlijk: “bedrieg het oog” ofwel gezichtsbedrog.
Geschiedenis
In de klassieke oudheid wordt al
DEEL 4
Signaal - april 2014
natuurgetrouw schilderden, dat het toeschouwers in verwarring bracht. Zo zou in de 4e eeuw voor Christus de hofschilder van Alexander de Grote, Apelles, een slang hebben geschilderd
pilaren of standbeelden aanwezig.
die de kwetterende vogels tot zwijgen
Met plafondschilderingen kan het
bracht.
hoogte suggereren, bijvoorbeeld doordat je naar buiten lijkt te kijken
In de 5e eeuw voor Christus leefden de
Iets wordt zo levensecht afgebeeld dat
naar de blauwe hemel. In de kerk van
Griekse schilders Zeuxis en Parrhasi-
en de trompe l’oeil was favoriet om
de toeschouwer denkt dat het echt
Sant’Ignazio in Rome is een prachtige
us. Ze waren rivalen van elkaar. Het
de ruimtelijkheid van hun huizen te
is. Voor deze vorm van gezichtsbe-
plafondschildering gemaakt die het
verhaal gaat dat de 2 een wedstrijd
benadrukken. Ze maakten op muren
drog is het nodig om heel naturalis-
idee geeft dat er een koepel op het
hielden. Zeuxis maakte een schilderij
bijvoorbeeld doorkijkjes naar een
tisch te kunnen schilderen. Om het
dak is. Door op een markering op de
dat zo overtuigend was dat de vogels
tuin. Voorbeelden hiervan zijn overge-
platte vlak 3-dimensionaal te laten
vloer te gaan staan heb je de perfecte
probeerden de geschilderde druiven
bleven in Pompeï.
lijken en zo een illusie te maken die
illusie. Deze plafondschildering is
op te eten. Parrhasius vroeg daarop
overtuigend genoeg is, is een perfecte
gemaakt door Andrea Pozzo in 1685.
Zeuxis om één van zijn schilderijen
Hierna is de techniek even
te beoordelen dat achter een paar
uit beeld verdwenen totdat
weergave in perspectief noodzakelijk
16
geschreven over schilders die zo
gecombineerd met een consequent
Trompe l’oeil wordt ook toegepast in
gordijnen in zijn studio stond. Parr-
het perspectief werd her-
uitgewerkte belichting die aansluit bij
stillevens en kan ook humoristisch
hasius vroeg Zeuxis de gordijnen weg
ontdekt in de Renaissance,
de ruimte waar de trompe lóeil zich
zijn. De beroemde Florentijnse schil-
te trekken, wat natuurlijk niet lukte
in de 15e en 16e eeuw. De
bevindt. Dit laat dan ook meteen het
der Giotto di Bondone, 13e - 14e eeuw,
omdat ze geschilderd waren. De wed-
techniek werd in deze tijd
verschil tussen een trompe l’oeil en
besloot een grapje uit te halen bij een
strijd werd hierdoor door Parrhasius
geperfectioneerd. Het werd
een muurschildering zien. Objecten
oudere kunstenaar Cimabue, waarbij
gewonnen.
in kloosters, kerken en
in een trompe l’oeil worden op ware
hij in de leer was. Toen Cimabue even
grootte en zo waarheidsgetrouw
niet keek, schilderde Giotto een kleine
De techniek was dus al bij de Grieken
om de ruimtelijkheid te
mogelijk weergegeven.
vlieg op de muurschildering waar zijn
bekend maar helaas is uit die tijd
vergroten. Maar de tech-
meester aan bezig was. Geïrriteerd
nauwelijks schilderkunst bewaard
niek werd ook gebruikt
Vaak wordt door de trompe l’oeil de
probeerde Cimabue de vlieg weg te
gebleven.
voor stillevens.
bestaande ruimte uitgebreid. Een kor-
jagen en het duurde even voor hij
Wel kennen we voorbeelden uit de
Een Nederlandse Renais-
te gang kan zo oneindig lang lijken.
door had dat het een geschilderde
Romeinse tijd. Rijke mensen lieten
sance traditie is het
Kleine ruimtes lijken zalen. Er zijn
vlieg was.
hun villa’s toen uitgebreid decoreren
beschilderen van de
andere ruimtes gebruikt
>>
Signaal - april 2014
17
Optische >> illusies Trompe l’oeil
buitenste panelen van een altaarstuk.
Vandaag de dag worden huizenhoge
In de Renaissance maakte Hans Holbein
Als een altaarstuk niet diende in een
muurschilderingen in trompe-l’oeil
de Jonge ´de Ambassadeurs´, een van
religieuze ceremonie was het geslo-
gerealiseerd op kale muurvlakken,
de beroemdste anamorfoses. Op het
ten. Dan waren afbeeldingen te zien
zoals in de Franse plaatsen Cannes en
schilderij zijn 2 ambassadeurs te zien. Op
van heiligen in grisaille waardoor
Langres en het Zweedse Gävle. Vracht-
de voorgrond is een vreemd vervormd
de panelen onderdeel werden van
wagens worden zo beschilderd dat
voorwerp te zien. Vanuit het juiste
hun omgeving en de kerkbezoeker
men de indruk krijgt erin te kunnen
gezichtspunt blijkt het een schedel te
niet zou afleiden van het bidden. Het
kijken en auto’s worden zo beschil-
zijn, een verwijzing naar de verganke-
woord grisaille komt van het Franse
derd dat het net is alsof de chauffeur
lijkheid.
woord ´gris´ en betekent ‘iets schilde-
iets heel anders aan het doen is.
ren in verschillende nuances grijs’.
Anamorfose
Anamorfoses werden gemaakt met behulp van rasters. Het ontwerpen en
Een specifieke vorm van trompe l´oeil
het dan vervolgens overbrengen van een
eeuw, hadden de protestantse koop-
is de anamorfose, Een anamorfose
afbeelding was een tijdrovende bezig-
lieden een voorkeur voor huiselijke
is een vertekende afbeelding die
heid. Tegenwoordig is het een stuk een-
scènes, landschappen, portretten
maar vanuit 1 gezichtspunt of met
voudiger om een anamorfose te maken.
en stillevens. Ze hielden niet van
behulp van bijvoorbeeld een speciaal
Er zijn hiervoor computerprogramma’s
overdaad. Ook de trompe l’oeil viel in
gevormde spiegel een realistisch
ontwikkeld waarmee je eenvoudig een
de smaak. Er ontstonden schilderijen
beeld geeft. De betekenis van het
anamorfose kunt maken.
die bijvoorbeeld kasten lieten zien
woord anamorfose is: ´terug in beeld
waarvan de deur een stukje open-
brengen´. Het woord stamt van het
Praktisch wordt van de anamorfose
stond zodat je kon zien wat er in stond
Griekse ‘ana’ (terug) en ‘morfein’
gebruik gemaakt met verkeerstekens op
of brievenrekken compleet met brief-
(vormen).
de weg zoals een fiets op het fietspad of
opener, zegellak en linten. Dit werden
De anamorfose onstond in de renais-
het woord stop. Wanneer gewone letters
ook bedriegertjes genoemd.
sance. In de renaissande bestudeerde
of tekeningen op de grond zouden aan-
De beroemdste Nederlandse schilder
men het perspectief en later ook de
gebracht zijn, zou dit van een afstand
een kijkje op de volgende websites:
uit de 17e eeuw die gebruik maakte
mogelijkheden daarvan.
niet goed zichtbaar zijn. De verkeerste-
http://brekend.nl/tag/anamorfose
In de Nederlandse Gouden Eeuw, 17e
kens zijn van bovenaf langgerekt maar
http://planetperplex.com/nl/catego-
De oudste anamorfose is van Leo-
vanuit het gezichtspunt van degene
ry/index/; op deze website staan vele
nardo da Vinci uit 1485. Het is een
voor wie het is bedoeld, een fietser of
vormen van optische illusies.
vlot getekende kinderhoofdje. Wan-
een automobilist, heeft het normale
Bij gezichtsbedrog, vind je ook de
neer men met één oog dicht bij het
proporties.
trompe l’oeil en bij verborgen vind je
van de trompe l’oeil was Samuel van Hoogstraten.
ook anamorfose.
blad langs de voorstelling kijkt, dan
18
Signaal - april 2014
wordt het kinderkopje tot normale
Op internet zijn veel voorbeelden te
Ook in de straatkunst wordt vaak
proporties herleid.
vinden van anamorfoses. Neem eens
gebruik gemaakt van de anamorfose.
Ginny de Jong
Signaal - april 2014
19
llllllllllllllll
Spellen: Khet Khet is een bordspel dat de strategie van schaken combineert met de spanning van lasergamen. Spelers bewegen om beurten hun Egyptische stukken rond het speelveld, waarna ze een laserstraal afvuren met het doel de tegenstander te elimineren. Mensa heeft het spel al eens bekroond en in de Verenigide Staten heeft het een nominatie Toy of the Year gekregen.
dan verdwijnt het direct van het speelveld. Het ultieme doel is om de farao van je tegenstander te raken, maar pas op dat jouw farao niet geraakt
onthuld: the Eye of Horus. Dit speelstuk geeft de
wordt, want dan ben je uitgespeeld.
mogelijkheid de laserstraal te splitsen, wat het
Er zijn inmiddels verschillende versies
spel nog meer dimensie geeft.
verkrijgbaar met nog meer mogelijkheden dan in de hierboven beschreven versie.
Hoe werkt Khet?
Om de beurt beweeg je één van de speelstukken
Bron: Wikipedia
met of zonder spiegel. Je hebt 4 typen speelstukken: • Farao.
Dit is de Koning, voor elke speler is er één. Als de farao geraakt wordt
Geschiedenis
Janet Kooren
door de laser, verliest zijn eigenaar
Het idee voor Khet ontstond in de Verenigde Staten tijdens een cursus Productontwikkeling
Wordt een speelstuk geraakt door de laserstraal,
het spel. • Obelisk.
Dit zijn grote pilaren zonder
Elke speler begint met zeven
Oude tijden in Nederland, of vlakbij
piramides.
Heb je van al dat gelees over Romeinen zin gekregen die tijd eens te beleven? Dat kan! In het Duitse
Deze stukken hebben een spiegel
Xanten, vlak over de grens bij Arnhem. Ooit was daar de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana. Nu is
in de lente van 2005 op de New York Toy Fair,
aan de voor- en achterkant en
het een openluchtmuseum, waar reconstructies te zien zijn van de Romeinse gebouwen die er ooit
onder de naam Deflexion. Het eerste Deflexion
kunnen daardoor in het spel niet
stonden. Maar natuurlijk zijn er ook échte resten te zien. Die van het oude badhuis, de thermen, zijn
wereldkampioenschap werd op 10 december
geëlimineerd worden. Ze komen erg
imposant! In het museum zijn meer dan 2500 archeologische vondsten uit Colonia en de kampen
2005 gehouden in het Massachusetts Institute
goed van pas bij het aanvallen of
van de legionairs te zien. Je kunt je zelfs in nachtelijk ‘Rome’ wanen, van maart tot september wor-
for Technology.
verdedigen. Elke speler krijgt twee
den er rondleidingen na zonsondergang gehouden.
van dr. Michael Larson. Eén van zijn leerlingen,
spiegels. Als deze stukken geraakt
Luke Hooper, kwam na een aantal pogingen een
worden door de laser worden ze dus
product te creëren dat gebruik maakt van lasers
automatisch geëlimineerd.
en spiegels, met het idee voor Khet.
• Piramide. Deze stukken hebben één spiegel en kunnen een laserstraal afbuigen.
Luke ging met een klasgenoot, Del Segura, aan de slag om het spel daadwerkelijk te produceren. Het spel werd voor het eerst geïntroduceerd
• Djed.
djeds.
Natuurlijk moet ons eigen Archeon in Alphen aan den Rijn genoemd worden. In dit openluchtmu-
Onder de nieuwe naam Khet werd er in april 2006 een regionaal kampioenschap gehouden
Als je aan de beurt bent, mag je één speelstuk
seum reis je nog verder terug dan de Romeinse tijd. Archeon is vooral: zelf doen. Maak vuur als een
in het Cafe du Monde in het New Orleans
één stap verzetten of draaien. Elke beurt wordt
jager in de steentijd, exerceer mee met Romeinse soldaten, ga boogschieten als een middeleeuwse
French Quarter. Daar werd aan het einde van
afgerond door je eigen laser af te vuren. De
Robin Hood… duik in het verleden en verbaas je hoeveel dat soms op onze tijd lijkt!
het kampioenschap de nieuwe uitbreiding
spiegels bepalen het pad van de laserstraal.
20
Signaal - april 2014
Anja Kuiken Signaal - april 2014
21
Creativiteit, een kostbaar goed
week weer ervaren wat het is om concurrentie- en prestatieloos te mogen zijn. Temidden van anderen ervaart het wat het is om zonder opdracht en verwachting weer tot creati-
Een hokje meer of minder
puzzel
Meerdere keren per jaar komen de ouders en de kinderen van de
viteit en spel te komen, een
Neem een vierkant van 8 bij 8 hokjes. Dat zijn in totaal 8 x 8 = 64
vereniging Pharos naar atelier ‘het Schilderoord’ om naar hartelust
schilderspel.
hokjes.
te schilderen en met elkaar te praten. Creativiteit van het hoogbe-
Wanneer het kind ervaart dat
gaafde kind en ruimte voor creativiteit binnen het onderwijs zijn
het gewoon mag zijn en niet
onderwerpen die iedere keer weer in de gesprekken terug komen.
gezien wordt voor wat hij doet maar voor wie hij is, kan de
Het woord creativiteit wordt
en aanhoudend plezier in het
Niet alleen de leervakken, zoals
bron van creativiteit weer volop
in de verschillende weten-
leren en ontdekken. En, ook niet
rekenen, lezen en schrijven
stromen. Een creativiteit die de
schappen nogal verschillend
onbelangrijk, het maakt deze
lopen via deze vastgelegde
muren van het atelier overstijgt
uitgelegd, maar verwijst in het
kinderen tot de ‘out of the box’
structuur, ook de kunstzinnige
en het kind sterkt in het aan-
Knip dit vierkant zoals op het linkerplaatje in vieren. Leg deze vier
algemeen naar het vermogen
denkers waar de maatschappij
vakken zijn vakken geworden
gaan van de dingen die op zijn
vormen in een rechthoek van 5 bij 13 hokjes. Nu is de oppervlakte
om iets nieuws te scheppen. Dit
zo naar op zoek is.
waar niet de creativiteit van het
of haar padje komen. En omdat
opeens 5 x 13 = 65 hokjes geworden!
kan een originele oplossing zijn
Kijken we naar het onderwijs,
kind, maar de verwachtingen en
het kind zelf ervaren heeft hoe
voor een bestaand probleem
dan zien we dat onderwijs en
leerdoelen van de leerkrachten
goed het doet om ruimte te
En wat is er
of de creatie van een nieuw
creativiteit niet altijd samen-
de weg bepalen. Een dertigtal
krijgen, kan het deze ruimte ook
mis met deze
concept of object.
gaan. Overwegend liggen de
dezelfde tekeningen, een dertig-
weer aan een ander gunnen.
legpuzzel?
Creativiteit en hoogbegaafd-
wegen en het tijdpad die bin-
tal dezelfde knutsels voorzien
heid zouden van nature hand
nen het onderwijs bewandeld
van commentaar en een cijfer.
De vertaalslag van de ruimte
in hand kunnen gaan, want een
worden, vast in de leerlijnen en
Vanuit de opleiding bij de
voor creativiteit in het atelier
kind beschikt over een enorme
einddoelen van de voorgeschre-
pedagoog Arno Stern en mijn
naar de ruimte en aandacht
creativiteit. Een onuitputte-
ven methode. Deze cultuur laat
jarenlange werkervaring in mijn
voor creativiteit binnen het
lijke bron van kennis, inzicht,
weinig tot geen plaats voor de
atelier weet ik dat de drang om
onderwijs is niet zomaar een
nieuwsgierigheid, leergierig-
enorme ontdekkingsdrang van
creatief te zijn en zich expressief
twee, drie gemaakt, maar er
heid, speeldrang en expressie is
het hoogbegaafde kind en resul-
te uiten bij iedereen aanwezig is
wordt aan gewerkt, want de
het kind eigen.
teert niet in het uit- en beleven
en (weer) tot uiting kan komen
creativiteit van het hoogbegaaf-
van de creativiteit, maar in frus-
wanneer je de juiste condities
de kind is een enorm kostbaar
Krijgt een kind de ruimte om
tratie, buikpijn en storend of
schept.
bezit.
zich in deze creativiteit uit te
juist enorm aangepast gedrag
leven, dan resulteert dat in een
om maar aan de verwachtingen
In de afgeschermdheid van
hoge mate van welbevinden
van anderen te kunnen voldoen.
het atelier mag het kind iedere
22
Signaal - april 2014
Mignon Engel, Vierkant voor Wiskunde Meer informatie over deze en soortgelijke puzzels kun je vinden op http://www.maths.surrey.ac.uk/hosted-ites/R.
Sandra Joosting Bunk www.schilderoord.nl
Knott/Fibonacci/fibpuzzles2.html http://nl.wikipedia.org/wiki/Wigparadox Signaal - april 2014
23
hApp je deze al?
Kaasfondue Helvetiërs
lllllllllllll
Romeinen en Friezen Het Romeinse Rijk was een machtig rijk. Maar waren nou de bewoners van dat dorpje in Frankrijk de enige mensen die weerstand boden aan de Romeinen? Nee…
De spelen daar vonden ze niet
verzet hadden werden gevangen
Maar hoe langer ik het speel, hoe
zo interessant, maar wel de
genomen of een kopje kleiner
langer het duurt voor ik verlies.
uitheems geklede mensen die
gemaakt”.
tussen de senatoren van de stad
Wie weet ga ik ooit winnen… en
zaten. Tacitus vertelt in hoofd-
Het hardhandige optreden mocht
durf ik het dan op te nemen tegen
stuk 13:
niet baten. Het Romeinse Rijk
een échte tegenstander. Want ook
“En toen zij nadrukkelijk vroegen
is ten onder gegaan, het Friese
die mogelijkheid biedt de app,
wat dat voor mensen waren en te
bestaat nog steeds, min of meer.
die gratis is te downloaden in de
In het Nederland van toen leefden
horen gekregen hadden dat deze
Met nog steeds een eigen taal, en
Appstore: fries dammen.
in de Romeinse tijd allerlei stam-
eer bewezen werd aan de gezanten
eigen eigenaardigheden.
men, zoals de Bataven, Canane-
van die volken die uitmuntten
Zoals het Fries dammen, een
Geen app? Geen nood! Op inter-
faten en Friezen. We weten dit
in moed en vriendschap met de
variant van het damspel, dat al
net staat een handleiding met de
omdat Tacitus, de Romeinse
Romeinen, riepen zij uit dat geen
sinds de 17e eeuw gespeeld wordt.
spelregels van Fries dammen, op
geschiedschrijver, er melding
sterveling boven de Germanen uit-
De belangrijkste regel die het
de website www.fryskdamjen.nl.
van maakte in zijn Annales. Hij
stak in wapengeweld of trouw en
spel écht anders (en zeker niet
Wil je Fries dammen in actie
doet onder meer verslag van een
zij liepen naar beneden en namen
eenvoudiger!) maakt is dat een
zien? Kom dan op 24, 25 of 26 april
bezoek van twee Friese koningen,
plaats tussen de senatoren.
schijf in 8 richtingen een schijf
naar Franeker. Daar beproeft de
van de tegenstander mag slaan,
wereldkampioen ‘gewoon’ dam-
Verritus en Malorix, aan Rome in het jaar 58 n. Chr. Deze koningen
Dit is vriendelijk opgevat door
dus ook horizontaal en verticaal.
men zijn geluk met de Friese vari-
woonden op land dat de Romei-
de toeschouwers, bij wijze van
Ga er maar aan staan!
ant, samen met de nummer twee
nen als hun eigendom zagen.
opwelling van ouderwetse spon-
Daar ontstond onenigheid over
taneïteit en als voortkomend uit
Zeker als je nog niet zo ervaren
(sub)toppers. Zaterdag 26 april
en Verritus en Malorix wilden op
edele wedijver. Nero verleende aan
bent, is het spelen tegen een
wordt een open eindspeltoernooi,
audiëntie bij Nero, om hun gelijk
beiden het Romeinse burgerrecht,
virtuele tegenstander erg handig.
waaraan iedereen mag meedoen.
te halen. Na een maandenlange
maar gaf de Friezen opdracht
Die tegenstander beheerst de
De wereldtoppers doen in ieder
reis kwam het tweetal in Rome
uit de bezette gebieden weg te
regels uitstekend, en zorgt ervoor
geval mee. Dus grijp je kans om
aan en moest toen nóg even
trekken. En daar die dit bevel in
dat je eerst de dingen doet die je
tegen een wereldkampioen dam-
wachten.
de wind sloegen heeft de ruiterij,
moet doen, zoals bijvoorbeeld het
men te kunnen spelen! Veel speelplezier!
van de ranglijst en zes andere
die er plotseling op afgestuurd
horizontale slaan. Frustrerend is
Om de tijd te doden bezochten
werd, hen daartoe gedwongen en
natuurlijk wel dat die tegenstan-
ze het theater van Pompeius.
diegenen die zich al te hardnekkig
der het spel al heel goed kent.
24
Signaal - april 2014
Anja Kuiken Signaal - april 2014
25
Kaasfondue In Asterix en de Helvetiërs zijn onze helden in Zwitserland. Er wordt kaasfondue gegeten, een prachtig stuk geschiedvervalsing. Op het laten vallen van je stukje brood in de ketel staan flinke straffen. De 1e keer krijg je 5 slagen met de stok. De 2e keer volgen er 20 zweepslagen en bij de 3e keer word je met een gewicht aan je voeten in het meer van Genève gegooid.
Geschikt om te dopen - Stokbrood m aar ook Turks br ood, stukjes rogg ebrood en ciabatta
Goed om te weten
mag niet te hoog worden. De alcohol
Veel recepten gaan uit van ongeveer 150
in de wijn kookt bij een temperatuur
gram kaas per persoon. Maar dan eet je
van 70 graden en dat is prima voor een
er iets bij zoals een voorafje, salade of
kaasfondue. Bij een verkeerde tempera-
een toetje. Ga anders uit van 200 gram
tuur wordt de fondue een klomp. Bij
kaas per persoon.
kaasfondues die geen alcohol bevatten is het opletten dat het vocht niet kookt.
Kaasfondue wordt gegeten uit een
Ingrediënten: lei soorten kaas ndue kan je aller Voor een kaasfo d zoals n gecombineer worden er kaze gebruiken. Vaak menthaler. al Gruyére en Em l staan een aant w.brambring.n pten. Op de website ww ce re al k een aant s genoemd en oo op internet. kaascombinatie cepten te vinden urlijk talloze re tu na er n zij er Verd smeltgedrag. t weer zijn eigen Iedere kaas heef ooie draden. trekt van die m eld be or jvo bi er kt voor Een Emmenthal azen zijn geschi auwschimmelk bl e nd lle hi rsc . Ook ve zen wel geschikt enlijk zijn alle ka stukjes kaasfondue, eig e t of in hele klein t de kaas gerasp da is k rij ng jn la Be (droge) witte wi ast kaas is ook Na . gd oe ev tte eg wordt to eren kun je de wi basis. Met kind e ed go n ee or belangrijk vo ete appelsap. nsap of ongezo or witte druive do n ge an rv orbeeld ve wijn k. Zo kun je bijvo zijn naar smaa en ng gi oe ev to Verdere r toevoegen. kaat of chilipepe pan peper, nootmus kun je de fondue knoflooksmaak e iel bt su n ee Voor rkere ook. Voor een ste een teentje knofl men met inwrijven met ar rw ntjes mee ve lve knoflooktee een smaak kun je ha uithaalt en voor na je ze er weer ar wa p sa of jn de wi ook uitpersen en aak kun je knofl m ks oo ofl kn e nog sterker dig omdat zout is zelden no toevoegen van t He n. ge oe ev to zijn. n al zout genoeg de meeste kaze
26
caquelon, een dikwandige aardewerk
Kaasfondue is een stevige maaltijd en
pan. Maar een hoge ovenschaal kan
behoeft eigenlijk iets dat de spijsver-
ook. De fondue moet tijdens de maaltijd
tering bevordert. Een goede drank bij
warm gehouden worden met bijvoor-
kaasfondue is thee. Neem geen kool-
beeld een spiritus- of gelbrander. Een
zuurhoudende dranken, die kunnen
waxinelichtje werkt niet goed genoeg.
maagproblemen geven. Een glas witte wijn kan wel maar drink dan dezelfde
Het binden van de kaasfondue is niet alleen nodig voor de gewenste dikte van
-
- Kaasstengels (eventueel omwi kkeld met ham ) - Nachochips - Gekookte kriel tjes - Gekookte ravi oli - Groenten: ge blancheerde bl oemkool en broc coli en prei (blancheer dit 3 minuten in koke nd water en sche in koud water), p daarna kerstomaatjes, komkommer, pa prika en champignons
- Fruit: ananas , banaan, druive n en stukjes ap pel - Augurk en zil veruitjes - Olijven
- Blokjes ham, salami of cervela at - Mini-knakw orstjes - Garnalen
- Etc.
wijn als die in de fondue gaat.
de fondue maar ook om te voorkomen
Algemene bereidingswijze
Voeg een scheutje citroensap toe.
dat de kaas en de wijn uit elkaar vallen.
Voor elke kaasfondue kun je de vol-
Hierdoor smelt de kaas beter, daarnaast
Water en vet mengt niet van nature. Bin-
gende bereidingswijze aanhouden :
zorgt het voor een homogener mengsel
den kan met elk bindmiddel dat neutraal
- Kaas (laten) raspen of in heel kleine
- De geraspte kaas beetje bij beetje toe-
is van smaak, bijvoorbeeld maïzena. Deze
stukjes snijden, heel zachte kaas laat
voegen en onder voortdurend roeren
kan je aanroeren met een scheutje wijn,
zich moeilijk raspen. Zorg dat de kaas
laten smelten.
water of kirsch. Je kunt ook allesbinder gebruiken die je rechtstreeks toevoegt
op kamertemperatuur is. - Een teentje knoflook pletten en
- Het kaasmengsel niet laten koken en niet te lang verhitten. Dan wordt
Leuke websites - www.kaas.nl/
aan de fondue. Voeg de binder in beetjes
halveren en de pan ermee inwrijven.
het rubberachtig en moeilijker te
toe. Bij teveel bindmiddel krijg je een
Voor een sterkere knoflooksmaak het
verteren.
kaasklomp.
teentje uitpersen en in de wijn mee koken.
Een belangrijke factor voor een
- De benodigde hoeveelheid wijn in de
kaasfondue
- Naar wens kirsch en kruiden toevoegen (bv peper, zout, nootmuskaat)
allerhande/recepten/
- De fondue binden met maïzena of
goede kaasfondue is de tempera-
pan gieten en aan de kook brengen
allesbinder totdat een homogene
tuur die het mengsel bereikt. Deze
tot het bruist.
massa ontstaat.
- www.ah.nl/ R-L1383828427879/ kaasfondue
>>
- www.fonduen.net Signaal - april 2014
27
Kaasfonduen met kinderen op zijn Helvetisch Ingrediënten:
Verzin met kinderen in de traditie van
toe en roer alles goed door. Roer de maï-
de Helvetiërs van Asterix en Obelix
zena los met koude melk en voeg dit toe
leuke ‘straffen’ voor degene die zijn
aan de kaassaus. Laat het nog 5 minuten
stukje brood of iets anders in de fondue
zachtjes koken.
nbouillon - 400 ml kruide kaas te jong belegen - 600 g gerasp lsap - 100 ml appe - 2 el maïzena e melk - 100 ml mager in de schil - 300 g krieltjes
- 1 bloemkool - 1 broccoli stoletjes - 4 volkoren pi den ham - 100 dungesne - soepstengels tomaatjes - 250 g cherry druiven - 200 g pitloze
laat vallen.
Houdt de kaassaus warm boven bijvoor-
Kaasfonduen is
beeld een spiritusbrander.
zelfs mogelijk op de
Asterix en Obelix “Rare jongens, die Romeinen”, deze gevleugelde uitspraak van Obelix is opgenomen in de Van Dale. Obelix is de grote vriend van Asterix, een kleine slimme Galliër die de hoofdrolspeler is in de Franse stripreeks ‘Asterix’, gemaakt door tekenaar Albert Uderzo en scenarioschrijver René Goscinny.
werd gekozen uit een strengen selectieprocedure. Een 10-tal scenaristen werden uitgenodigd om
Voor bij de kaasfondue:
De albums
zijn gemaakt door Goscinny en
een tekst te schrijven die ´blind´
Snijd de pistoletjes in plakken, wikkel
Het eerste verhaal, ‘Asterix de
Uderzo. Na het overlijden van
werd beoordeeld door Uderzo en
fen’ is het gezellig
plakjes ham om de soepstengels.
Galliër’, verscheen in 1959 in
Goscinny in 1977 ging Uderzo
Anne Goscinny, de dochter van
tafelen.
Was de tomaten en druiven. En verder
afleveringen in het Franse strip-
alleen door met het uitbrengen
René Goscinny.
kun je alles wat bij het recept voor
blad ‘Pilote’ en het was meteen
van nieuwe verhalen. Het laatste
In het album ‘Asterix en de Picten’
volwassenen staat om in de kaas kunt
een groot succes. Het gelijkna-
album waar Goscinny zelf nog
is nog 1 tekening van de hand
dopen, natuurlijk ook voor kinderen
mige album kwam uit in 1961. In
aan heeft gewerkt,’ Asterix en
van Uderzo. Op de voorkant van
gebruiken. Wees creatief!
Nederland werden de verhalen
de Belgen’, verscheen 2 jaar na
het album werpt Obelix een
gepubliceerd in het stripweekblad
zijn dood in 1979. Uit respect
boomstam van zich af. Het is
‘Pep’. De verhalen van ‘Asterix
wordt de naam van Goscinny nog
symbolisch. Uderzo droeg het
gaar en snijd de
le Gaulois’, zoals hij in Frankrijk
steeds op de albums vermeld.
stokje over aan Conrad en Ferri en
bloemkool en
heet, zijn vertaald in meer dan
Uderzo maakte nog 8 albums. Ook
Hier een kinderrecept: Kook de krieltjes in circa 10 minuten
En eet smakelijk!
de toekomst van
de broccoli in kleine
100 talen en dialecten waaron-
maakte hij een verzamelalbum
roosjes. Kook de bloemkool in circa 3
der het Fries, Limburgs, Twents,
met 14 korte verhalen en een ver-
minuten beetgaar, schep ze uit de pan
Esperanto en Latijn. Vanaf 2002
zamelalbum ter gelegenheid
in een kom met koud water. Voeg dan
verschijnen de albums in Neder-
van de 50e verjaardag
de broccoli toe en kook het in circa 1
land in een nieuwe vertaling. Een
van Asterix.
minuut beetgaar. Schep in de kom bij de
aantal eerder onvertaald gelaten
bloemkool en spoel koud na.
Franse namen kregen alsnog een
Het 35e album, ‘Aste-
Frankrijk toen) bezet door
Nederlandse versie. De hoofdman
rix en de Picten’, is
soldaten van Caesar, de
Abraracourix heet nu Heroïx en
gemaakt door
bard Assurancetourix Kakofonix.
de opvolgers
lië?’ Zo beginnen de verhalen
van Goscinny
over Asterix en de andere
het vuur lager en voeg al roerende de
Signaal - april 2014
Ferri de nieuwe schrijver. Ferri
toepasselijke ‘straf-
Breng de bouillon aan de kook. Zet
28
nieuwe tekenaar en Jean-Yves
camping. Samen met
Kaasfondue maken:
Ginny de Jong
oktober 2013. Didier Conrad is de
Asterix ligt nu in hun handen.
De personages ‘Zo’n 2000 jaar geleden was heel Gallië (zo heette
Romeinse veldheer. Heel Gal-
geraspte kaas toe. Blijf roeren tot alle
Er zijn 35 albums verschenen
en Uderzo. Het
dappere bewoners
kaas gesmolten is. Voeg dan de appelsap
van Asterix. De eerste 24 albums
verscheen in
van dit Signaal - april 2014
>>
29
Asterix en Obelix >> beroemde dorpje. Het dorpje blijft
kan hij niet waarderen. Hij is als
verse vis, kreeft en aardolie
onderwerpen. Meestal is hij dus
weerstand bieden aan de Romei-
kind in de ketel met toverdrank
doorheen moet. Panoramix is de
de vijand van onze Galliërs. Maar
nen. Dat doen ze met hun moed
gevallen. Sindsdien is hij zo sterk
verstandigste van het dorp. Hij
zo nu en dan helpen de Galliërs
en de toverdrank van de druïde
dat hij geen toverdrank meer
doet nooit mee met scheld- en
hem ook wel en hij is dan op zijn
Panoramix die hen onoverwin-
krijgt. Dat weerhoudt hem er niet
vechtpartijen. Zijn naam komt
beurt niet te beroerd om er iets
nelijk maakt. De inwoners van het
van om toch iedere keer weer aan
van het woord panorama en bete-
voor terug te doen. In verschei-
dorp zijn een nachtmerrie voor de
een slokje proberen te komen. Hij
kent ‘met uitzicht in de verte’.
Romeinse legioenen uit de omlig-
is dol op eten en houdt vooral van
gende legerplaatsen en een doorn
everzwijn. Het hondje Idéfix wijkt
in het oog van Julius Caesar.
niet van zijn zijde. Hij komt voor
dene albums komt zijn relatie met De bard van het dorp is Kako-
legendarische gooi- en smijtwerk
Cleopatra ter sprake.
Het stamhoofd van het dorp is
fonix, zijn naam is afgeleid van
met vissen waaraan het hele
Cleopatra is de koningin van
Heroïx, afgeleid van hero dat held
kakofonie. In de oorspronkelijke
dorp meedoet. Kostunrix haalt
Egypte. Haar tijdgenoten heb-
het eerst voor in de ‘de Ronde van
betekent. In de oorspronkelijke
vertalingen heette hij Assuran-
zijn ‘verse’ vis uit Lutetia (Parijs)
ben ontzag voor haar woede-
Asterix is de held van dit verhaal.
Gallia’ waar hij tot het einde van
vertalingen heette hij Abrara-
cetourix wat is afgeleid van het
terwijl het dorp op een steenworp
uitbarstingen en bewondering
Hij is klein, slim, vol ideeën en
het verhaal achter Obelix aanliep
courix. Hij wordt rondgedragen
Franse ‘assurance tous risques’
afstand van de zee ligt. Kostunrix
voor haar schoonheid. Ze komt
avontuurlijk. Hij draagt altijd
zonder dat erover gesproken
op een schild. Hij is dapper en
wat betekent all-risk verzekering.
heeft een vrouw, Forentientje, en
ienkele keren in de strips voor. Ze
een flesje toverdrank bij zich,
werd. In het verhaal daarna gaat
lichtgeraakt. Hij wordt door zijn
De meningen over het muzikale
een zoontje. De naam Hoefnix
krijgt samen met Caear een zoon
want je weet maar nooit wat je
Idéfix mee naar Egypte waar hij
mannen gerespecteerd en door
talent van Kakofonix zijn ver-
slaat deels op zijn beroep als smid
Caesarion. Cleopatra heeft zoveel
onderweg tegenkomt. De naam
een reddende rol speelt. Hij begint
zijn vijanden gevreesd. Heroïx is
deeld. Zelf vindt hij dat hij geniaal
maar betekent ook ‘ik hoef niks’.
respect voor de Galliërs dat zij
Asterix is afgeleid van het Franse
altijd spontaan te janken als er
maar voor één ding bang, en dat
is maar de rest van het dorp vindt
De naam Kostunrix komt van
haar zoon aan hen toevertrouwt.
‘astérisque’ dat ster betekent.
een boom wordt ontworteld.
is dat de hemel op zijn hoofd valt.
dat niet. Maar als hij zijn mond
‘kost een riks (= rijksdaalder, voor
Het achtervoegsel –rix is afgeleid
De naam Obelix is afgeleid van
Maar daarover zegt hij altijd: “Het
houdt, wordt hij zeer gewaardeerd.
de jongeren onder ons: een munt-
De piraten komen Asterix en
van het Latijnse woord rex dat
obelisk, een lange slanke zuil.
zal mijn tijd wel duren.” De naam
Het komt regelmatig voor dat, als
soort uit het guldentijdperk)’en
Obelix steevast tegen als ze een
koning betekent. In Caesars ‘de
Idéfix is van het Franse idée fixe
Abraracourix is afgeleid van het
hij toch gaat zingen, hij gekneveld
dat gaat weer mooi samen met de
zeereis maken. Alleen tijdens de
bello Gallica’ waarin hij schrijft
en betekent dwanggedachte of
Franse ‘à bras racourcis’ dat let-
aan een boom wordt vastgebon-
naam van zijn vrouw Forentien-
zeereis per roeiboot van Nicae
over de verovering van Gallië,
stereotype.
terlijk ‘met korte armen’ betekent
den. Een andere manier om Kako-
tje, ‘voor een tientje’.
naar Massilia, in ‘De Ronde van
zien we diverse Gallische namen
maar figuurlijk ‘altijd klaar om
fonix van het zingen te houden is
die eindigen op –rix, onder andere
Panoramix is de druïde van het
erop te slaan’.
een tik met de smidshamer van
Andere steeds terugkerende
tegen. De Piraten staan onder lei-
Vercingetorix, de beroemde leider
dorp. Hij is de enige die weet hoe
Hij is getrouwd met Bellefleur. Zij
Hoefnix, de smid van het dorp.
personages zijn Julius Caesar,
ding van kapitein Roodbaard. Ver-
die het opnam tegen Caesar.
de toverdrank gemaakt moet wor-
vindt het heerlijk om de belang-
Cleopatra en de piraten.
der zijn er nog Triplix het hulpje,
Gallië’, komen ze de piraten niet
den. De toverdrank bevat in ieder
rijkste vrouw van het dorp te zijn.
Hoefnix heeft vaak ruzie met
Obelix is zijn onafscheidelijke
geval een maretak, die met een
Ze houdt zich voornamelijk bezig
Kostunrix, de visboer van het
Julius Caesar staat aan het hoofd
Baba een voormalig slaaf die het
vriend. Hij is steenhouwer. Hij is
gouden snoeimes moet worden
met het huishouden en met rod-
dorp, door niet bepaald vleiende
van de Romeinse legioenen en
kraaiennest bemant en de ‘r’ niet
groot maar zeker niet dik (!) en
afgesneden. Uit andere verhalen
delen. Ze beklaagt zich vaak over
opmerkingen te maken over diens
hij wil niets liever dan het dorp
uit kan spreken waardoor de sug-
opmerkingen over zijn omvang
weten we dat er ook onder andere
haar man.
vis. Vaak mondt dit uit in het
van de onverzettelijke Galliërs
gestie wordt gewekt dat hij
30
Signaal - april 2014
Erix de zoon van Roodbaard en
Signaal - april 2014
>>
31
Asterix en Obelix
pharosnieuws
>> eigenlijk Barbaar heet. Er is nog
soldaten uit de keizertijd en niet
Sunnyva van der Vegt. Zij zochten
een stel bijfiguren maar die blij-
uit de tijd dat Caesar leefde. De
heel wat feiten uit.
ven naamloos. Bijna elke keer als
kleding van de Galliërs daarente-
ze de Gal… de GAL… de GALLIËRS
gen is niet onwaarschijnlijk, zelfs
Er worden ook vele verwijzingen
tegenkomen, wordt hun schip tot
de kleuren niet.
gemaakt naar het heden. Voor-
zinken gebracht.
De chronologie van gebeurtenis-
beelden hiervan zijn: in ‘de Ronde
sen klopt soms niet. Een aantal
van Gallia’ draagt Obelix een
gebeurtenissen zoals de opstand
gele zak op zijn rug, wat verwijst
De strips spelen zich 50 v. Chr.
van Belgae en de invasie van
naar de Gele Trui van de Tour de
af in een dorpje in de streek
Britannia, die ook in de strips
France. En op weg naar Spanje
Armorica, het huidige Bretagne
voorkomen, hebben niet na de
komen Asterix en Obelix in een
in Gallië, 2 jaar na de nederlaag
nederlaag van Vercingetorix
lange file terecht, een verwijzing
van Vercingetorix in Alesia in 52
plaatsgevonden maar ervoor.
voor Christus. Vercingetorix heeft
Het Colosseum is meer dan een
echt bestaan. Caesar trok in 58 v.
eeuw na de gebeurtenissen in
Chr. de Alpen over om Gallië te
de stripreeks gebouwd en pas in
Succes
veroveren. Dat ging voorspoedig
80 na Chr. voltooid. Ook andere
totdat het Vercingetorix lukte om
gebouwen in de afbeeldingen van
een aantal stammen te verenigen en verzet te bieden. Dat lukte aan-
Historie
regio tilburg
Regio aan het woord Wie is wie?
Het bestuur van de regio Tilburg bestaat uit drie personen: Kitty Schollen is bestuurslid activiteiten en regiocontact-
persoon, Esther Rijnen is secretaris en Miriam Gianotten is penningmeester, regiocontactpersoon en voorzitter a.i.. We kunnen nog wel hulp gebruiken…
De oudervereniging Pharos is vernoemd naar de vuurtoren Pharos van Alexandrië. Als de regio Tilburg een
vuurtoren mag bouwen, dan bouwt ze een vuurtoren die schijnt met heel divers licht,
Welke werkgroepen zijn er in de regio…?
naar zowel de volksverhuizingen
In Tilburg is een werkgroep
Wat organiseren jullie voor de leden? Hoe vaak?
Het bestuur richt zich op het
water op zijn eigen manier,
als het moderne toerisme.
onderwijs actief. Deze
organiseren van activiteiten
waardoor andere vaarroutes
werkgroep wil de erkenning
voor kinderen en hun ouders.
worden gezien en verkend.
en acceptatie van hoogbe-
Voor komend jaar staan
Zo ontstaat er een nieuw net-
Het succes van de verhalen is te
gaafdheid in het onderwijs
onder andere een schilder-
werk van vaarroutes, waarin
danken aan de hilarische gevech-
bevorderen en de belangen
workshop, een fotoworkshop,
elk schip zijn eigen koers kan
Rome dateren van de eerste jaren
ten met de Romeinen, running
van hoogbegaafde kinderen
een Amerikaanse fuif en
varen.
van onze jaartelling. Julius Caesar
gags zoals de piraten, anachronis-
en hun ouders in het onder-
een circusworkshop op het
vankelijk maar uiteindelijk is hij
heeft wel expedities ondernomen
men waarbij hedendaagse perso-
wijs behartigen. De werk-
programma.
bij Alesia verslagen. Vercingetorix
naar Engeland maar daar nooit
nen en situaties in het verleden
groep is bezig met in kaart
is door Julius Caesar beschreven
een bezettingsleger achtergelaten,
wordt geplaatst, knipoogjes naar
brengen van mogelijkheden
Jaarlijks organiseren we een
in zijn werk ‘(Commentarii) de
Dat gebeurde pas veel later.
diverse culturen en geschiedenis
voor hoogbegaafde kinderen
techniekmiddag, waarbij de
Bello Gallia’.
Julius Caesar en Cleopatra heb-
en de vele woordspelingen. Aan-
op de scholen in de regio.
kinderen (onder begeleiding
ben elkaar inderdaad gekend. Ze
gezien in de originele Franstalige
Verder bouwt de werkgroep
van hun ouders)
De strips bevatten vele histori-
waren minnaars en kregen ook
versie veel grappen zijn gericht
aan een netwerk van ouders,
elektrische
sche verwijzingen. Vele ervan
echt samen een zoon, Caesarion.
op de Franse cultuur, viel het vaak
schoolleiders, leerkrachten,
apparaten uit
niet mee om een goede vertaling
docenten en hoogbegaafd-
elkaar mogen
zouden zo kunnen zijn geweest,
Er zijn verscheidene boeken
te maken.
heidspecialisten. Daarnaast
halen. Deze
maar de makers hebben zich wel
geschreven over de historische
Bij Toutatis!
verzorgt de werkgroep lezin-
workshop wordt
wat vrijheden gepermitteerd.
juistheden en onjuistheden van
gen voor ouders en voor het
jaarlijks goed
Zo is de kleding van de Romeinse
Asterix door René A. van Royen en
onderwijs.
bezocht.
kloppen ook daadwerkelijk of
32
Signaal - april 2014
Ginny de Jong
uit het hele kleurenspectrum. Elke kleur belicht het
Signaal - april 2014
33
Signaal en haar lezers Nul
van Signaal. Alleen feedback komt
jullie eigen redactie, hebben
Al geruime tijd maakt de redactie
er eigenlijk nooit, dus ik probeer
(besloten) Facebook groepen
van Signaal zich zorgen over de
deze weg maar eens:
ingericht, waar het gemak-
input van de leden voor hun eigen ledenblad. In vroeger tijden was het gebruikelijk dat leden verslag deden van een activiteit in hun regio, of bijzondere verhalen over hun wederwaardigheden omtrent het fenomeen ‘hoogbegaafdheid’ (ook wel ‘ervaringsverhalen’ genoemd) deelden met medeleden. De redactie vraagt zich af of
Helpt! Wat wil je lezen in Signaal? Lees je het blad überhaupt? Wat moet blijven, wat mis je, etc.
Wil je zelf iets bijdragen! Graag!!
de redactie, wie nog meer? We horen het graag en zullen er dan melding van maken, zodat iedereen zijn of haar weg daarvoor basison-
naartoe kan vinden.
Onderwijs
derwijs maar ook zeker voor voortgezet onder-
Verder vragen we ons af hoe de
wijs een fase waar
verschillende ervaringen in het
de problemen vaak
En wow, wat een reacties!
onderwijs zijn en wat de huidige
weer opnieuw
winnen valt laten de lezers NIETS
Aanbiedingen voor hulp, compli-
plannen over Passend Onderwijs
beginnen.
(!) van zich horen! Aangezien ook
menten, maar ook vragen waarvan
gaan betekenen voor hoe de ver-
En er zijn ook
de Signaal in de vrije tijd van de
ik denk dat we daar niet zomaar iets
schillende onderwijsinstellingen
veel vragen van
redactieleden gevuld wordt, vragen
mee kunnen. Maar eindelijk! Feed-
met hb omgaan. Ook die verhalen,
ouders met HB+ kinde-
zij om jullie aandacht en medewer-
back! Yes! De antwoorden waren
van ouders, én van leerkrachten
ren, PDD NOS, dyslexie,
king. Klim in de pen, vertel jouw
heel divers, maar stroken met de
en schoolbesturen, ontvangen we
autisme etc., dus ook
verhaal! Het is de moeite van het
vragen die ook bij het secretariaat
graag.
daarover plaatsen
lezen waard!
landen. Voor ons reden om bin-
Het secretariaat krijgt met name
we graag jullie
nenkort eens te bespreken hoe we
veel vragen die met het onderwijs
ervaringen.
hier invulling aan kunnen geven.
te maken hebben, dus hoe meer
We deden een oproep op LinkedIn.
Wil je weten wat de reacties waren?
input we daarover krijgen, hoe
We zijn trots
Blijkbaar werkt de sociale media
Kijk dan, en reageer zelf ook, op de
beter. Er zijn veel ouders die infor-
op onze
toch beter dan een oproep in een
LinkedIn groep van Pharos.
matie zoeken over HB in relatie tot
kinderen en
blad. Waardoor dat komt? We kre-
En Social Media blijkt nog veel
onderpresteren. Er komen veel vra-
dragen dat graag
gen ineens reacties. We vroegen let-
vaker hét medium waar leden
gen over passend onderwijs en hoe
uit!
terlijk: Wij van de redactie buigen
gemakkelijk met elkaar commu-
pak je dat aan met de leerkrachten,
ons iedere editie over de inhoud
niceren. Diverse regio’s, maar ook
hoe leg je ze uit wat HB is. Dit geldt
Social Media
Signaal - april 2014
Friesland heeft er één, Tilburg,
als er met weinig moeite iets te
het blad wel gelezen wordt; zelfs
34
kelijk vragen en reageren is.
De redactie Signaal - april 2014
35
36 Apr
|
Mei
|
Juni
| Sept
| Okt
| Nov
10.00-12.30 en 14.0016.30 14.00-17.00 14.00-16.30
13.00-15.00
za 12
zo 13 vrij 9/ za 10 za 10/ zo 11 zo 18
20.00-22.00 n.n.b. 19.45-21.45 14.00-17.00 11.00-15.00 14.00-16.30
di 20 zo 25 zo 1 di 3 zo 8 zo 15 zo 15
Diessen
Tilburg Zuid Kennemerland Zuid Kennemerland vrij 28/ za 29 za 29/ zo 30
Diessen Son en Breugel
Haren
Den Haag
volgt
Son en Breugel
Den Haag
Almere
Gouda
Tilburg Eindhoven
Noord-Oost
Tilburg Zuid-Holland Flevoland Zuid-Holland
Eindhoven
Flevoland Flevoland Zuid Kennemerland Zuid Kennemerland Zuid-Holland
BSO Kamp
Floorbal en oudercontactmiddag Techniekmiddag VSO Kamp
Roofvogelshow Spelletjes inloopmiddag
Circusworkshop Jeugdweekend Geocaching Oudercontactavond met thema Lezing
Lezing over … (volgt) door Martine Delfos Spelletjs inloopmiddag
BSO Kamp
Een echte brug ontwerpen en bouwen Bezoek Oostvaardersplassen Schilderen VSO Kamp
BBQ
VSO Kamp
Strand activiteit Spelletjes inloopmiddag
Inloopmiddag: barbecue
Amerikaanse fuif Lezing over Top-Down leren door Jet Barendrecht
Oudercontactavond
Combi activiteit: Lezing rondleiding klassieke Griekse kunst en cultuur & bezoek op eigen gelegenheid Gezinsuitje Fotoworkshop Circus workshop
BSO Kamp
VSO Kamp
Spelletjes inloopmiddag
Zuid Kennemerland Zuid Kennemerland Zuid-Holland
Groot- Ammers
v.a. 7 jaar
4 - 12 jaar alle leeftijden ouders
8 - 12 jaar
gezinnen v.a. middelbare school v.a. 4 jaar
ouders en kinderen volgt
6 - 12 jaar n.n.b. ouders
ouders en kinderen
belangstellenden
gezin n.n.b. v.a. middelbare school v.a. 4 jaar
v.a. 7 jaar
v.a. middelbare school gezin
gezinnen ouders en kinderen gezinnen
gezin
gezinnen belangstellenden
ouders kinderen 5-14 jaar
gezin v.a. 6 jaar kinderen
8 - 14 jaar (**)
ouders en kinderen vanaf middelbare school v.a. 4 jaar
Inloopmiddag: paasdecoratie gezin maken
Familie kampeerweekend
Scouting Alverna, Den Berg 7, 6603 CV Wijchen Scheveningen Son en Breugel
Diessen Vlaardingen
Oud-Beijerland Almere
Helmond
n.t.b.
Leiden
Scouting Alverna, Den Berg 7, 6603 CV Wijchen Son en Breugel
Zuid-Holland
14.00-16.30
volgt zo 9
Schilderworkshop Schaken (toernooitje) Lezing voor ouders "slim opvoeden" Lezing met Ellen Sinot
Muziekworkshop en oudercontactmiddag
Berkel en Rodenrijs Workshop Glas mozaïek
Haren
Diessen Son en Breugel Son en Breugel
Den Haag
Stedendriehoek Markelo
Zuid-Holland Eindhoven
Nijmegen
Tilburg Zuid-Holland
Zuid-Holland Flevoland
Nijmegen Tilburg Eindhoven
Zuid Kennemerland Zuid Kennemerland Zuid-Holland
Eindhoven
Nijmegen
Zuid-Holland
Noord-Oost
Tilburg Eindhoven Eindhoven
Zuid-Holland
volgt
20.00-22.00
n.n.b. za 8
volgt volgt volgt volgt
14.00-16.30
n.n.b.
volgt volgt vrij 19/ za 20 za 20/ zo 21 volgt zo 14
13.30-16.30
za 28
vrij 20/ za 21/ zo 22 vrij 20/ za 21 za 21
10.30-12.00
zo 18 zo 18 zo 18
n.t.b.
19.30-21.30
woe 9
zo 13
9.30-11.30 20.00-22.00
11.00-13.00 en 15.0017.00
zo 6 zo 6 woe 9
zo 6
Regioactiviteiten
|
37
[email protected] [email protected] [email protected]
[email protected]
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected] [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected] [email protected]
[email protected]
[email protected] [email protected]
[email protected] [email protected] Een ochtend vol plezier. Leren jongleren, bal lopen, koord dansen etc.
[email protected] [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
volgt
[email protected]
[email protected]
leden gratis/
[email protected] niet leden € 5,00
[email protected] gratis aanmelden kan via
€ 27,50 n.n.b. gratis
€ 3,€ 8,- (*) gratis
€ 7,00 € 10,00 (*) n.n.b. n.n.b.
volgt
volgt
gratis gratis
n.t.b.
gratis € 7,- (*)
gratis € 10,- p/kind (indicatief)
gratis
n.t.b.
€ 3,€ 7,- (*) excl. entree museum
gratis
€ 1,-
leden gratis/
[email protected] niet leden € 5,00 € 7,50
[email protected] € 12,50 (*)
gratis € 5,-
€ 15,€ 20,- (*)
regiocontactpersonen
Pharos is de landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen, met twintig actieve regio’s als basis.
ACHTERHOEK
NOORD-OOST
Caroline de Groot, 0573-461070
Christa v.d. Poel, 0598-421840
Pharos, landelijke vereniging van
AMSTERDAM
NIJMEGEN
verschijnt vier maal per jaar.
Pharos wil bereiken dat de Nederlandse samenleving in het algemeen en ouders in het bijzonder hoogbegaafde kinderen herkennen, erkennen en accepteren, en op een positieve manier met hen omgaan. Voor Pharos is hoogbegaafdheid in de eerste plaats een gave. Het is een genoegen ouder te zijn van een kind met een ontwikkelingsvoorsprong dat de mogelijkheden heeft om een belangrijke bijdrage te leveren aan het welzijn van deze wereld. De bestaansgrond van Pharos is mede gelegen in het feit dat door onbekendheid en onbegrip van hoogbegaafdheid bij hun omgeving kinderen ernstig in de knel kunnen komen. Daarom verspreidt Pharos informatie over hoogbegaafdheid en behartigt de vereniging de collectieve belangen van ouders en kinderen bij overheid, onderwijs en hulpverleners. Binnen de vereniging helpen ouders elkaar door het uitwisselen van ervaringen en het organiseren van bijeenkomsten voor ouders en kinderen.
Het algemeen bestuur bestaat uit:
milou@wereldvanrooij
EINDHOVEN Marco Schutter, 0499-479695
FLEVOLAND Melanie van de Heisteeg,
[email protected]
FRIESLAND Stefan Spekreijse,
HOOGEVEEN / ZWOLLE
communicatie
Vertegenwoordigers uit de regio’s.
Voorzitters van de landelijke werkgroepen.
Zij zijn allen bereikbaar via het secretariaat.
redactie
Janet Kooren, Anja Kuiken, Karin Ebben, Jolanda Wijshake, Ginny de Jong
Ingrid Berndsen, 06-44862578
TILBURG Lieke Peek, 06-47937578
TWENTE Vacature
Michel Lambeek,
secretaris
Marian Habermehl
STEDENDRIEHOEK
ZUID-HOLLAND
Ellen Dawson
penningmeester
[email protected]
UTRECHT GOOI EN EEMLAND
[email protected]
vice-voorzitter
Sabine Beurze,
0515-880317
voorzitter
Heiko Imelman
Signaal - april 2014
Milou van Rooij,
Patrick van de Heisteeg René van der Horst
38
colofon
pharosinfo
Marijke Blommendaal, 0528-362911; Pauline Senf, 038 45 36 234
LIMBURG Vacature
NOORD-HOLLAND-NOORD Vacature
0346-354232; na 20.00 uur
VELUWE Vacature
ZUID-KENNEMERLAND Martijn Bras, 023-7850494
ZUID-WEST
Signaal, het verenigingsblad van ouders van hoogbegaafde kinderen, De redactie van Signaal is bereikbaar via het secretariaat.
Secretariaat Postbus 1340, 8001 BH Zwolle. E-mail:
[email protected] Webadres: www.pharosnl.nl
Abonnementen U kunt lid worden door het inschrijfformulier ingevuld aan het secretariaat te sturen. Het inschrijfformulier kunt u downloaden op de website of opvragen bij het secretariaat. Het lidmaatschap gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de ontvangst van uw aanmelding. Opzeggen kunt u zowel schriftelijk als per email, bij het secretariaat. U kunt per direct of per 31 december van het jaar opzeggen. Er vindt geen contributieverrekening plaats. Opzeggingen per einde van het jaar dienen voor 1 december te zijn ontvangen. Bij opzeggingen die na 1 december zijn ontvangen, wordt het lidmaatschap en derhalve ook de contributieverplichting automatisch met 1 jaar verlengd. Uw opzegging wordt aan u bevestigd.
Kris Park, 0118-624772,
Vormgeving
na 20.30 uur
AzimDezign.nl Signaal - april 2014
39
lllllllllllllll 40
Signaal - april 2014
Postbus 1340, 8001 BH Zwolle
