KRUISPUNT. Geeft het recht op vrijheid van meningsuiting

BLAD VOOR KERK EN SAMENLEVING

KRUISPUNT

Geeft het recht op vrijheid van meningsuiting ook de vrijheid om jouw opvattingen te publiceren, zonder rekening te houden met de Gevoelens van je medemensen? Wie leven wil aan de hand van de Tien Woorden weet dat de kern van die Leefregels in de Bijbel wordt gevormd door de Geboden

MAART 2015

INHOUD & ADRESSEN

3

Meditatie

18

Kerkenraad

4

Erediensten

19

NBG

7

College voor het Pastoraat

19

Collecten

8

Leren

20

Kerkrentmeesters

10

Gastendag 2015

21

Gemeentegroet

11

College van Diakenen

22

Bloemen

Wederkomstkerk

12

Ingezonden

24

Historie

Dhr. E.A. van der Schans tel. 073-6138095 [email protected]

13

Essay Peter van Helden

25

Vuur op de Parade

14

Jeugd & Jongeren

25

Doopfoto’s

15

Exodus

26

Colofon

16

Pastoralia

26

Advertenties

Adressen

Grote Kerk Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

Beheerder/koster Dhr. E.A. van der Schans tel. 06-21486555

Predikanten Kerkelijk Bureau Mw. J.E. Bosch-Versteeg Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected] www.pgdenbosch.nl

Openingstijden: ma, di, woe en vr van 8.45-11.45 uur

Ds. P.J. van Helden Koedijkstraat 4 5212 SE ‘s-Hertogenbosch Tel: 073-6895531 Email: [email protected]

Mw. Ds. J.E. Scheenstra Schout van der Dussensingel 5 5237 TE ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6446090 Email: [email protected]

Kerkelijk Werker Scribaat Mw. M.E. van Tilburgvan der Weij Kerkelijk Bureau [email protected]

Mw. E. Zandstra-Gladpootjes Puccinistraat 15 5283 JS Boxtel Tel: 0411-674026 Email: [email protected]

2

MEDITATIE

De Veertig Dagen in 2015 Op de eerste zondag van de Veertig Dagen voor Pasen wordt vanouds een gedeelte uit een van de evangeliën gelezen waarin verteld wordt over Jezus, die direct na zijn Doop door Johannes in de Jordaan, veertig dagen in de woestijn verblijft, voor Hij zijn werk begint onder de mensen.

Geboden van God Tijdens het verblijf in de woestijn vastte Hij en werd Hij door de Satan op de proef gesteld. Bij die beproeving probeert de Satan er achter te komen of Jezus in staat is gehoorzaam te blijven aan de geboden van God, of dat hij net als de eerste mensen in het Paradijs verleid kan worden tot ongehoorzaamheid. De Satan probeert op drie manieren of hij Jezus dingen kan laten doen die haaks staan op wat God van Hem verwacht. Bij die drie situaties kun je in het algemeen de vraag stellen: Moet je altijd maar alles doen, wat je kunt of mag? Of is het beter op bepaalde momenten terughoudend te reageren zodat je niet in strijd handelt met de bedoeling van de Tien Woorden? Vasten In de Bijbelse verhalen over ‘vasten’ ligt het accent op het niet of hooguit beperkt gebruiken van voedsel en drinken. Het is niet goed te denken dat voedsel het enige is dat een mens nodig heeft, zegt Jezus in de discussie met de Satan. In onze tijd spelen daarom ook andere dingen mee als we het over ‘vasten’ hebben, zoals anders omgaan met je tijd, minder aandacht geven aan TV en sociale media, bewuster inkopen doen.

Vrijheid Rondom de afschuwelijke aanslagen in Frankrijk en Denemarken doet de vraag zich voor of de aanslagen een gevolg zijn van het onvoorwaardelijk gebruik maken van de vrijheid van meningsuiting. Met name komt die vraag naar voren bij de aanslagen die gericht zijn op de mensen die met hun cartoons anderen bespotten en kwetsen op het gebied van hun geloofsovertuiging. Geeft het recht op vrijheid van meningsuiting ook de vrijheid om jouw opvattingen te publiceren, zonder rekening te houden met de gevoelens van je medemensen?

De Kern Wie leven wil aan de hand van de Tien Woorden weet, dat de kern van die Leef-regels in de Bijbel wordt gevormd door twee geboden: God eren en liefhebben en je naaste behandelen zoals jijzelf behandeld wil worden.

Respect Jezus heeft in de discussie met de Satan tot driemaal toe laten horen dat het respecteren van de geboden van God, voor hem belangrijker was dan zijn eigen honger, zijn macht en zijn aanzien. Die terughoudendheid op het moment dat Hij moet kiezen, kunnen we omschrijven als een bijzondere vorm van ‘vasten’. Wellicht kunnen wij in deze Veertig Dagen en in de tijd erna, zo'n manier van ‘vasten’ in praktijk brengen ook als het gaat om de vrijheid van meningsuiting. Bram van Zweeden

3

EREDIENSTEN

Wederkomstkerk Zondag 8 maart 3e zondag 40-dagentijd Dienst van Schrift en Tafel Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Zondag 15 maart 4e zondag 40-dagentijd Ds. P.J. van Helden Zondag 22 maart 5e zondag 40-dagentijd Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Zondag 29 maart Palmpasen Ds. P.J. van Helden

Donderdag 2 april Witte Donderdag aanvang 19.30 uur Dienst van Schrift en Tafel Ds. P.J. van Helden Vrijdag 3 april Goede Vrijdag aanvang 19.30 uur Mevr. Ds. J.E. Scheenstra

De diensten in het Jeroen Bosch Ziekenhuis vangen aan om 10.15 uur en zijn altijd diensten van Schrift en Tafel.

Vrijdag 27 maart Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel Palmpasen

Bethel

Vrijdag 3 april Ds. Alice Bremmer Goede Vrijdag Viering Aanvang 15.00 uur

Zondag 8 maart 10.00 uur - Ds. M.A. Kuijt 18.30 uur - Ds. C. van der Scheur

Dinsdag 10 maart Biddag 19.30 uur - Ds. W. Stijf

Zondag 15 maart 10.00 uur - Ds. S.A. van der Veer 18.30 uur - Prof. C.G. Baart

Zondag 22 maart 10.00 uur - Ds. W. Stijf 18.30 uur - Ds. C. Bos

Zondag 29 maart 10.00 uur - Ds. S. Jumelet 8.30 uur - Ds. C.D. Zonnenberg

Zaterdag 4 april Paaswake | aanvang 22.00 uur Ds. P.J. van Helden Zondag 5 april Pasen Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Tenzij anders is vermeld is de aanvang van de diensten om 9.30 uur

Jeroen Bosch Ziekenhuis Zondag 5 april Pasen Mevr. Ds. B.A. Rose en Mevr.Pastor M. v.d. Zande

Nieuwehagen Vrijdag 6 maart Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 13 maart pastor Ad van Wezel Eucharistieviering Vrijdag 20 maart Geertje Vogel Woord en Tafel

Zaterdag 4 april Ds. Alice Bremmer Paasviering Aanvang 19.00 uur Parade

Noorderkroon Vrijdag 6 maart pastor Martien v. Stiphout Eucharistieviering

Vrijdag 13 maart Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 20 maart José Vos en Lia Franken Woord en Tafel

Vrijdag 27 maart pastor Martien v. Stiphout Palmpasen Vrijdag 3 april Ds. Alice Bremmer goede Vrijdag

Zaterdag 4 april Ds. Alice Bremmer Paasviering Aanvang 15.00 uur Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Noorderkroon om 10.15 uur 4

EREDIENSTEN Zondag 8 maart 2015

Zondag 22 maart 2015

3e zondag van de 40 dagen

5e zondag van de 40 dagen

Kleur: paars

Kleur: paars

Lezing: Exodus 20: 1-17 en Johannes 2: 13-22 Lied van de week: lied 1001, De wijze woorden en het groot vertoon Thema Kinderdienst: Handel of bidden?

Lezing: Jeremia 31: 31-34 en Johannes 12: 19-33 Lied van de week: lied 852, U komt mij, lieve God Thema Kinderdienst: De graankorrel

Toelichting: In deze dienst is er een strijkorkest aanwezig, dat de mis van Leo Delibes zal spelen – de onderdelen van de avondmaalsliturgie. Door andere instrumenten en klanken krijgen bekende woorden opeens een andere kleur. De bekende lezing over Jezus die de geldwisselaars de tempel uitgooit, krijgt ook een andere klank als je het leest in het perspectief van de verwoesting van de tempel. Johannes wil zijn gemeente op een nieuwe manier van aanbidden wijzen: niet in een gebouw, maar in het lichaam van Christus, als gemeenschap van gelovigen.

Toelichting: Jezus zegt dat de Mensenzoon verheerlijkt moet worden, maar dat zich dat volkomen anders zal volktrekken dan de verwachting was. Jezus gebruikt het beeld van een graankorrel die sterft en juist door in de aarde te vallen – en ogenschijnlijk ‘dood’ te zijn – veel vrucht voort kan brengen. Dat is de manier waarop God zijn Naam verheerlijkt op aarde. Bij God gaat het daarin om trouw aan zijn Woord. De trouw van de mensen aan elkaar en aan God is daar een afspiegeling van. Jezus roept de mensen op om trouw te zijn en te leven als kinderen van het licht.

Zondag 15 maart 2015

4e zondag van de 40 dagen Wederkomstkerk | Rijnstraat 20 Kleur: paars Lezing: Markus 8: 1-9 Lied van de week: lied 546, Wees blijde nu, in ’t midden van het lijden Thema Kinderdienst: Vijf broden en twee vissen Toelichting: Deze dienst gaat over brood en wat dat betekent. Breng het brood naar de schare. Je brood verdienen en hoeveel moeite dat soms kost; daar wist Vincent van Gogh alles van. Hij had de armoede gezien in Brabant en in de Borinage, de beruchte mijnstreek in Noord- Frankrijk. Hij wilde er het evangelie brengen als brood, als troost. Zelf kende hij armoede, een sober leven. Hij moest altijd om geld bedelen bij zijn familie, met name bij zijn broer. Het werpt licht op de bede uit het Onze Vader: Geef ons heden het brood dat we nodig hebben. Maar hoeveel onrecht moest en moet daarvoor worden bestreden, denkend aan mensen die leven van afvalhopen. We lezen van een wondere broodvermenigvuldiging, op de zondag die Verheugt U betekent.

Diensten onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente te 's-Hertogenbosch Internet De diensten zijn live te volgen via: www.pgdenbosch.nl/live

Iedere zondag voor de kinderen Crèche: 0 t/m 3 jaar Kindernevendienst: Jongste groep: basisschool groep 1 t/m 4 Middengroep: basisschool groep 5 t/m 8

5

Zondag 29 maart 2015

Zaterdag 4 april 2015

6e zondag na de verschijning van de Heer

Stille Zaterdag, Paaswake, Doop & Belijdenis

Kleur: paars

Kleur: wit

Lezing: Markus 11: 1-11 Lied van de week: lied 555, Dans en zing: hosanna voor de koning Thema Kinderdienst: De intocht in Jeruzalem

Lezing: o.a. Genesis 1 en Markus 16: 1-8

Toelichting: Palmpasen – de intocht van Jezus te Jeruzalem. “Bestemming bereikt” zo juicht ook de pelgrim, na een lange vermoeiende tocht. En dan? Dan overvalt je een enorme leegte. Dit is, dit was het dan! En nu? Terug in de werkelijkheid, terug in de rommel, het lawaai en de drukte, de pijn en de teleurstelling. Moed gevat, inspiratie opgedaan, rust gevonden, jezelf ontdekt en leren aanvaarden, en dan? Palmpasen leidt ons door Jeruzalem naar Golgotha, en dan?

Donderdag 2 april 2015

Witte Donderdag, Feestelijk begin van de viering van Pasen

Toelichting: Er komt licht, terwijl het duister ons nog omgeeft. We lezen over bevrijding, verlossing en vernieuwing en we belijden dat God zelf in Christus de weg door de diepste diepte maakt. In het evangelie van deze avond wordt verteld hoe de vrouwen tot engelen gemaakt worden – tot verkondigers van de boodschap dat Jezus, de gekruisigde, is verrezen uit de doden. Zo blijft het licht van Pasen door de nacht brandend tot op de morgen. Paasvuur op de Parade Aan het begin van deze avond, van 19.15 uur tot 20.30 uur, wordt op de Parade een groot Paasvuur ontstoken. Iedereen is uitgenodigd daarbij aanwezig te zijn. Vertegenwoordigers van kerken zullen de paaskaars aan dit vuur ontsteken en het licht meenemen naar hun eigen kerkgebouw, zodat het licht zich over de hele stad zal verspreiden, als een lopend vuurtje...

Kleur: wit Lezing: Exodus 12: 15-20 en Johannes 13: 1-15 Toelichting: Het loopt allemaal door elkaar: Jezus en zijn leerlingen eten samen en bereiden zich voor op het feest waarbij de uittocht uit Egypte herdacht wordt. Wij lezen daarover en horen hoe Jezus dienend de voeten van zijn vrienden wast. Wij hebben zijn dood én zijn opstanding in gedachten. Hier wordt een levenshouding voor ons uitgetekend: de keuze om in dienstbare liefde tot het uiterste te gaan.

Vrijdag 3 april 2015

Goede Vrijdag Kleur: paars Lezing: Johannes 18:1-19:42 Toelichting: Aandacht, stilte, zwijgen, eerbied, inkeer, bezinning – ze vinden alle hun hoogtepunt op Goede Vrijdag bij het aanhoren van het Grote Verhaal van deze uitzonderlijke Grote Verzoendag. Hierbij passen ook onze gedachten, onze gebeden en gezangen. Karin Jochems, dwarsfluitiste, verleent muzikale medewerking aan deze dienst.

Zondag 5 april 2015

Paasmorgen Kleur: wit Lezing: Johannes 20: 1-18 Lied van de week: lied 629, Ik ben in mijn hof gekomen Thema Kinderdienst: Het lege graf Toelichting: Het Paasverhaal zoals de evangelist Johannes dat vertelt, zet in met Maria als hoofdpersoon. Johannes vertelt dat het nog donker is. Hij verwijst daarmee terug naar het begin van zijn evangelie: “In het Woord was leven en het leven was licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.” Het is nog donker maar de lezer weet al: er zal licht komen! Johannes laat zien dat Pasen een feest is van opstaan, in beweging komen en navolging. Dan is er sprake van nieuw leven. Daar ga je vrolijk van zingen. Het projectkoor onder leiding van Jamie de Goei gaat ons daarin voor!

6

COLLEGE VOOR HET PASTORAAT Omzien naar Elkaar Door heel veel mensen wordt er voor en vanuit de gemeente heel veel werk verzet. Ook op pastoraal gebied, door om te zien naar elkaar. Het bord in de kerk, de kaartenactie eens per maand, een bezoekje of een telefoontje, het koffiedrinken na de dienst of de Kerst Engelactie – op al deze manieren kunnen gemeenteleden bij elkaar betrokken zijn. Het College voor het Pastoraat probeert mogelijkheden te scheppen voor ontmoeting en onderlinge betrokkenheid. Onder het College vallen diverse wijkteams en werkgroepen. In de vergaderingen van het College wordt, om het overzicht te behouden wat waar door wie gedaan wordt, verslag gedaan uit de verschillende geledingen. Hieronder in vogelvlucht wat er, onder de paraplu van het College, allemaal voor activiteiten ontplooid worden: Wijkteams In de afgelopen jaren is er in het College voor het Pastoraat voor gekozen om de wijkteams die er al waren te versterken en in de wijken waar er geen wijkteam meer was, een wijkteam op te richten. In Centrum wordt aan een wijkteam gewerkt, in Noord moet het wijkteam nog helemaal van de grond komen. In de andere wijken wordt geëxperimenteerd met Kerkcafe’s of een maandelijkse lunch. De combinatie van eten en ontmoeting lijkt bij te dragen aan onderlinge ontmoeting en versteviging van de onderlinge band. Taakgroep Jeugd & Gezin Voor en met de jeugd worden er activiteiten georganiseerd. De taakgroep Jeugd en Gezin probeert het overzicht te houden dat er voor alle leeftijdsgroepen voldoende aanbod hebben. Ook hier zijn heel veel enthousiaste vrijwilligers bij betrokken!

De Taakgroep Leren Deze groep zorgt voor een gevarieerd aanbod van kringen en lezingen. Ook wil de taakgroep graag middels themadiensten meehelpen aan gemeenteopbouw en zorgen dat men geïnformeerd is over elkaar, in de gemeente, zodat iedereen weet wie is wie en wie wat doet. De Taakgroep Vieren De taakgroep heeft het afgelopen jaar een plan uitgezet voor de kennismaking van onze gemeente met het nieuwe liedboek en er is een begin gemaakt met het instuderen van een nieuw ordinarium. De muzikale omlijstingen van de erediensten werden ook vanuit de taakgroep gecoördineerd.

De Open Kerkgroep Deze groep bood bezoekers gelegenheid om ons kerkgebouw te bezichtigen, de sfeer te proeven en stil te zijn. Men kon ook verschillende exposities van diverse kunstenaars bezichtigen. Daarnaast waren er mooie orgelconcerten van bekende organisten en was er in de maand augustus gelegenheid om, op verschillende dagen, een spirituele reis te maken door het labyrint. De taakgroep gaat zich in dit seizoen oriënteren bij verschillende andere open kerken in het land om in de toekomst nog beter te kunnen inspelen op de behoefte van onze bezoekers en de Grote Kerk een plek te kunnen laten zijn van ontmoeting, inspiratie en bezinning. Boekentafel De collectie boeken op de boekenkar kan op grote belangstelling rekenen. 7

LEREN

Ontdek de Rode Draad in je Leven Een zoektocht naar de ontwikkeling van je persoonlijk geloof en hoe dat met jouw levensverhaal verbonden is. Elk levensverhaal bestaat uit verschillende gebeurtenissen, herinneringen en ontmoetingen. Hoewel iedere afzonderlijke ervaring de moeite waard is om op zichzelf gezien te worden, is er ook samenhang tussen al die verhalen. Met elkaar vormen ze een beeld van de mens die we, tot nu toe, zijn. Zo is ook de Bijbel tot stand gekomen, een verbinding van allemaal verschillende verhalen, uit verschillende tijden, die samen één boodschap willen doorgeven en waarin we de verbinding tussen God en mensen kunnen ontdekken Tastbaar Door middel van creatieve werkvormen gaan we samen proberen dit te ontdekken hoe ons levensverhaal verbonden is met die boodschap. Aan de hand van thema's gaan we hierover in gesprek en maken we er voor ons zelf een mooie tastbare herinnering van. Data: donderdagmiddagen van 13.30 uur tot 15.30 uur in de Wederkomstkerk, Rijnstraat20 op 5, 12, 19 en 26 maart en 9 en 16 april. In verband met de organisatie is het belangrijk dat u zich opgeeft bij Elly Zandstra via tel. 06-36496719 of e-mail: [email protected]

Kruip in de huid van een Ander Zondagochtend 15 maart om 10.00 uur gaan we Bibliodrama spelen met de 12+ groep in de kerk. Door in een rol van een verhaal te stappen worden de jongeren uitgedaagd om op verkenning te gaan naar de betekenis van een Bijbeltekst en wat dat met je kan doen. Omdat het een ochtend vullend programma is, wonen jongeren deze keer niet een gedeelte van de kerkdienst bij, maar gaan ze meteen naar hun eigen ruimte. Leiding: Elly Zandstra

Spiritualiteit in je dagelijks leven Hoe geef je je geloof vorm in het dagelijks leven? Dit is het onderwerp voor een nuchtere, vrolijkevrome gespreksgroep om met elkaar van gedachten over te wisselen en handvatten aangereikt te krijgen. Thema’s Spiritualiteit en gezondheid staat centraal op 8 april 2015. Spiritualiteit en groei, wijsheid en opvoeding zal het thema zijn op 13 mei 2015. De kring wordt bij één van de deelnemers thuis gehouden. De avonden zijn los van elkaar te bezoeken. Voor meer informatie kan je contact opnemen met Erica Scheenstra via e-mail: [email protected]

Bijbelkring in de Hooghe Clock Ouderen uit de Hooghe Clock of uit de omgeving van dit woon– en zorgcentrum gaan maandelijks in gesprek aan de hand van een Bijbeltekst over thema’s die raken aan hun eigen geloofs- en levensvragen. De volgende bijeenkomsten zijn op woensdag 11 maart en 8 april van 10.00 uur tot 11.00 uur in de Suite van de Hooghe Clock, op de begane grond. Welkom!

8

LEREN

Lezingen ds. Jean – Jacques Suurmond Op uitnodiging van de taakgroep leren heeft ds. Jean -Jacques Suurmond een tweetal lezingen gehouden in de Wederkomstkerk in de afgelopen decembermaand.

Ds. Jean-Jacques is gestalttherapeut, werkzaam als geestelijk verzorger in een verpleeghuis en columnist voor het dagblad Trouw. Zijn laatste boek is getiteld Bestaat u? Over aandacht, gebed en de ziel. Het bevat korte columns, waarin hij ons voortdurend op een ander spoor in ons denken en onze manier van kijken zet en dat maakt nieuwsgierig. Bij deze een korte impressie van de twee lezingen. Middaglezing Ds. Suurmond begint met de uitdagende vraag: “bestaat u? Besta ik, bestaan wij zelf?” Zo op het eerste gezicht bestaan wij, immers wij zijn er, wij leven. Toch leven we vaak als een kopie, we imiteren anderen en/of passen ons aan. We zijn geen eenheid en God leeft apart van onze opvattingen, net alsof ons alledaagse leven en ons spirituele leven twee wegen zijn. Terwijl het juist gaat om een leven in eenheid. Alledaags leven is spiritueel leven en spiritueel leven is alledaags leven. Wij zijn bedoeld om uit te groeien tot een mens uit één stuk. Plato Als beeld gebruikt hij Plato: we zitten in een grot en kijken naar de schimmen op de wanden. We zitten en staan met de rug naar de opening. We zijn een schaduw van wie we werkelijk zijn en we denken dat dit leven is. Ieder mens draagt een Goddelijk vonkje in zich waardoor de eenheid met God kan groeien. Dat betekent voor ons, dat we uit de grot mogen en durven stappen en ons toewenden naar het licht. Een grote verandering, want al onze vastigheden, zekerheden en onze illusies moeten worden losgemaakt. Toch hebben we deze moedige stap nodig om volledig mens te worden. Etty Hillesum - gevangen in kamp Westerbork, vermoord in Auschwitz - noemt dit: spiritueel ontwaken. Een proces dat niet zomaar tot stand komt. Zelfwording Uit de grot stappen roept kritiek op, het is een eenzaam proces en tegelijk nodig om tot zelfwording te komen. Wel kunnen we spreken van drie stappen in dit proces:

-De contrastervaringen: de innerlijke tegenstrijdigheden die we in ons zelf ontdekken en waar we ons bewust van worden. -De loutering: het loskomen van ons ego; leed dat gedragen moet worden, de donkere nacht van de ziel. -De ontdekking van het licht, verlichting: komen tot overgave waardoor er ruimte komt in de ziel; in het zicht van de dood gaat de groei van de ziel door; alle illusie tot zelfbehoud kan worden losgelaten. Als er sprake is van een eenheidsbeleving, worden we mensen uit één stuk en ervaren we een krachtige universele verbondenheid. Om terug te komen op zijn eerste vraag: als u bestaat, als ik besta, dan bestaat God. Het draait niet langer om mij, maar ik mag God een handje helpen. Tot zover de middaglezing. Avondlezing In deze lezing gaat het vooral om geloof en crisis. Allereerst zijn visie op een crisis: een crisis is een poort naar verrijking, een donkere gave die wijsheid vereist. Elke crisis betekent een nieuwe kans, waarbij we los mogen komen van onze ik – gerichtheid. De strijd en de oorzaak van de crisis bij Job is, dat hij mag leren, dat niet alles om hem draait. De grote vraag die wij ons zelf in een crisis stellen is: hoe sta ik hierin? Kan ik door de crisis ontdekken wie ik ben en vooral: erkennen wat ik niet ben? Als we om ons heen kijken, is ook ons geloof, onze levensbeschouwing in een crisis. Kerken worden gesloten; er is sprake van een breuk. Ook deze crisis vraagt om een nieuwe manier van denken en kijken. Wát doe ik: werkt de crisis louterend of haak ik af? Wát doe ik met mijn vertrouwde Godsbeelden? Durf ik het uit te houden in de donkere nacht van de ziel om zo ruimte te scheppen in mijn ziel? Zo ja, dan kom ik, net als Job, tot de ontwapende conclusie: mijn leven draait niet om mij, mijn leven draait om God. Een ontroerende eenheidsbeleving dwars door de crisis heen. Bij beide lezingen zijn er vragen gesteld; verhelderende en kritische vragen. Er was sprake van een boeiende en intensieve dialoog. Voor u als deelnemer en voor ons als taakgroep een prachtige middag en/of avond, die ons telkens weer tot nadenken stemt. Bestaat u? Over aandacht, gebed en de ziel Ds. J.J. Suurmond Uitgeverij Meinema ISBN 978-90-211-4342-2 Verkrijgbaar bij Readshop Hedel, zie pagina 22 Namens de Taakgroep Leren, Greetje Poelstra-Weeber 9

LEREN | GASTENDAG 2015

Dialoog en Dialoop Het sacrament van het gesprek en het sacrament van de ontmoeting – daar gaat het om in dialoog en dialoop. Gesprek en ontmoeting werken als een sacrament: ze bevrijden, helen, halen uit isolement en vooroordeel, brengen mensen samen en tegelijk tot hun recht. Wat de wereld nodig heeft, wat de kerk nodig heeft, wat elke relatie nodig heeft, is ontmoeting en gesprek. Uiteraard echte ontmoeting en echt gesprek, want dan merk je ook hoe goed en heilzaam het is. Je kent die ander beter, maar ook jezelf. Je bestaat weer als mede-mens en hoort er weer bij. Bruggen slaan Racisme, discriminatie, radicalisering, oorlogen en ruzies, de tweedeling in de maatschappij enzovoorts: al deze zaken vragen om gesprek en ontmoeting. Daarom die inzet voor de Dialoog en daarmee samenhangend de Dialoop: de dialogische wandeling door de buurt. Er is zoveel te winnen, maar het vraagt wel om actie, om mensen die bruggen willen slaan. Zij vormen de werkgroep, die zich steeds vernieuwt en uitbreidt. Dialoog/p werkt als een virus – het steekt mensen aan. Anderen haken in, komen uit hun veilige schuilplek. Vier stappen De dialoog gaat in vier stappen: kennismaken, ervaringen uitwisselen, dromen en doen. De wandeling gaat van de ene plek naar de andere en steeds is er een toegevoegd verhaal: van een speelplaats, een senioren- of jongerencomplex, van kerk of moskee, van winkelier en particulier. Zij voegen zich allen in en naar het thema van de Dialoog dat elke keer gekozen wordt: Erbij Horen, Respect Deel Je Samen en andere thema’s.

De tocht voert ons dan naar de Wijk Werk Winkel, een bijzonder initiatief van en voor hen die buiten het arbeidsproces zijn komen staan. We vinden hen in het voormalig Ketelhuis bij de Gen. Rosslaan. Na de ontmoeting daar gaan we naar de Kooikersweg om kennis te maken met een paar boeiende projecten onder de oude galerijflat: de Doorgeefwinkel, de Buurtvaders, het Benkske, terwijl we inmiddels begeleid worden door jeugdige straatportiers. Daar sluiten we de Dialoop af met een stevig nagesprek. Want al wandelend heeft ieder zich gehouden aan de vier rondes van de Dialoog: kennismaken (met iemand die je niet kent), ervaringen delen over het onderwerp: dit keer is dat: Respect Deel Je Samen; dromen hoe het kan worden in de wijk, waar Respect wordt gedeeld, en doen: wat jij zelf kunt bijdragen aan dat gedrag. Wie wil aansluiten in deze dialoogkaravaan, kan zich aanmelden bij Peter van Helden via e-mail: [email protected] of tel.: 073-6895531

Gastendag 2015 Op zaterdag 25 april staat de jaarlijkse Gastendag weer gepland voor Gasten van 65 jaar en ouder. We beginnen deze dag om 10.00 uur ‘s ochtends en eindigen om 15.30 uur. Voor het middagprogramma is niemand minder dan Nelleke de Laat uitgenodigd. Kent U haar nog van de mooie lapjes voor de mantel van de zoete Moeder? Of heeft U haar eens zien zitten op de Parade in haar prachtige gewaden? Deze kunstenares komt ons deze middag iets vertellen over haar leven. Het belooft een boeiende middag te worden dus zet deze datum alvast in Uw agenda. De uitnodiging krijgt U zeker ook nog thuis gestuurd... Namens de PCOB en het College van Diaken, Henk van Tilburg en Jelske Faber

De tweede Dialoop in West Dinsdag 14 april wordt de tweede dialoop gehouden. De dialogische wandeling begint dit keer bij de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt aan de Jan Evertsenstraat. Daar wordt ieder gastvrij ontvangen en volgt uitleg en inleiding op de Dialoop van die middag. 10

COLLEGE VAN DIAKENEN

Vakantie 2015 Nu de dagen weer wat langer worden en de bollen alweer hun kopjes boven de grond uit proberen te steken,komt de wens om er eens even uit te gaan weer boven drijven. Voor diegene die nog zelfstandig op reis kunnen gaan, een tijd van reisgidsen bekijken en dan uiteindelijk een keuze maken. Dan kan de voorpret beginnen. VakantieBureau Voor diegenen voor wie alleen op stap gaan er niet meer in zit vanwege lichamelijke ongemakken of de zorg voor een hulpbehoevende partner hebben is er het VakantieBureau.nl voor vakanties met aandacht. Op acht prachtige locaties kan er vakantie gevierd worden: Lunteren, Doorn, Ermelo, Mechelen, Wezep, Lemele of een vaarvakantie op de Prins Willem Alexander. Er worden vakanties aangeboden voor echtparen, mantelzorgers met thuiswonende partner en voor mensen met een visuele beperking. Ook zijn er vakantieweken beschikbaar voor mensen met een lichamelijke beperking en voor mensen tot 65 jaar. Begeleiding Er worden tijdens deze weken verschillende uitstapjes aangeboden maar kiest U er voor om bij de accommodatie te blijven dan is ook daar volop te beleven. De ervaren vrijwilligers en verpleegkundigen begeleiden U als U dat wilt tijdens de activiteiten zowel binnen als buiten de locatie. Ook zijn er vakanties voor eenoudergezinnen zodat U als alleenstaande ouder niet zelf een vakantie hoeft te organiseren, Uw kinderen overdag aan verschillende activiteiten kunnen deelnemen en U als ouder lekker een boek kunt lezen of contact kunt maken met andere ouders.

Vragen Is U belangstelling gewekt en wilt U meer informatie over bijvoorbeeld prijzen, vervoer en andere onderwerpen, zoek dan contact met een van de diakenen. Zij kunnen U op weg helpen met het aanvragen van brochures en Uw overige vragen. Namens het college van Diakenen, Jelske Faber-Bouwhuijsen

Uitleg over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Zoals U vast wel gelezen en misschien ook gemerkt hebt, is er heel wat veranderd sinds de nieuwe WMO wet in werking gegaan is per 1 januari van dit jaar. Daarom heeft het College van Diakenen samen met de PCOB Jos Leenderts gevraagd om ons daarover bij te praten. Jos Leenders is werkzaam bij de gemeente ‘s -Hertogenbosch en heeft de WMO onder zijn beheer. Jos zal uitleg geven en er is ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Deze uitleg wordt gegeven op woensdag 4 maart van 14.00 uur tot 16.00 uur in de Wederkomstkerk. Bent u 65 jaar of ouder of heeft U belangstelling voor deze uitleg, dan bent U van harte welkom. Namens het bestuur van de PCOB en het College van Diakenen, Henk van Tilburg en Jelske Faber

11

INGEZONDEN

Denk mee over de toekomst van de kerk Meedenken over de toekomst van de Protestantse Kerk? Dat kan! Vul de vragenlijst in op: www.protestantsekerk.nl/kerk2025. Hoe ziet de kerk er in 2025 uit? Welke uitdagingen komen er op de Protestantse Kerk af? Een vragenlijst voor gemeenteleden, ambtsdragers, kerkelijk werkers en predikanten. De vragenlijst is in te vullen tot en met 31 maart 2015. De vragenlijst is een initiatief van de landelijke Protestantse Kerk in Nederland.

Voorjaarsconcert Arrangement Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg Op zaterdag 21 maart is er weer het voorjaarsconcert van Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg, bestaande uit een wandeling en/of een concert. Wandeling en Concert De wandeling vindt plaats in het Renkums Beekdal. De ontvangst is om 10.45 uur in Het Koetshuis en voor een lunchpakket wordt gezorgd. In de middag is er het Koetshuisconcert met Marjolein de Wit op fluit en Martin Zonnenberg aan de vleugel. Het concert begint om 14.30 uur en de ontvangst is vanaf 14.00 uur, met een kopje koffie. Het concert vindt plaats in het Koetshuis van Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg, Pietersbergseweg 19, 6862 BT Oosterbeek Kosten: Volledig arrangement: € 25,00. Alleen het concert: € 15,00. De musici verlenen belangeloos hun medewerking; de netto opbrengsten van deze dag komen volledig ten goede aan Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg. Aanmelding: bij voorkeur via e-mail: [email protected] of telefonisch (alleen op werkdagen tussen 9.00 en 12.00 uur): 026-33 42 225.

Lieteboek foar friezen om utens liedboek voor friezen in de verstrooiing Op zaterdag 25 mei 2013 werd het nieuwe ‘Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk’ gepresenteerd in Monnickendam aan de Protestantse Kerken. Wat blijkt

nu? In Friesland hebben ze nu al dat hele Liedboek in het Fries vertaald. Zaterdag 18 april is de officiële aanbieding in de Grote Kerk van Leeuwarden. Maar zullen Friezen uit de rest van Nederland naar die aanbieding gaan? Een idee wordt geboren. Stel je voor dat we dit boek een week later ook presenteren aan alle Friezen om utens. In het midden van het land, in Culemborg, de navel van Nederland. Er zijn immers meer Friezen buiten het Heitelân dan er binnen! Daarom zijn Friezen uit heel Nederland welkom op een verassende, muzikale en feestelijke dag in de prachtige binnenstad van de Lekstad: Presentaties, zingen, muziek, lunch, workshops, gasten en aanbiedingen. 25 april, 12.00 – 17.30 uur, Barbarakerk en binnenstad Culemborg. Voor meer info & aanmelding: www.pknculemborg.nl

Muziek om in te lijsten Voorjaarsconcert Filharmonisch Orkest ’s-Hertogenbosch (FOH) Wanneer de muzen samenwerken komt er iets bijzonders tot stand. Dan krijgen kleuren extra diepte en klanken extra kleur. Dan gaan beelden bewegen en wordt muziek omkaderd. Zo’n artistieke symbiose vormt het hoofdthema van dit concert: beeldende kunst als inspiratiebron van muziek. Dat geldt zowel voor ‘Schilderijen van een ‘tentoonstelling’ van componist Moussorgski als voor Rachmaninov’s Dodeneiland’. Maar waar Moussorgsky een totale schilderijententoonstelling ter nagedachtenis van de schilder Victor Hartman omzet in muziek, zo raakt Rachmaninov geïnspireerd door één enkel werk, het gelijknamige schilderij van Arnold Böcklin. Beide werken worden muzikaal omlijst door de ouverture ‘Sakuntala’ en een solistisch optreden van ons koper-octet Fokhes. Datum: 21 maart Locatie: Wederkomstkerk, Rijnstraat 20 ’s-Hertogenbosch Aanvang: 20.00 uur Toegangsprijs: €15,- | Jongeren tot 18 jaar CJP €7,50 Reserveren: [email protected] Informatie: www.fohsite.nl 12

ESSAY PETER VAN HELDEN

Voor de cursus Missiologie ‘De wereld op de stoep’ moest een essay geschreven worden. Het werd een lang verhaal, daarom heb het voor u in stukken geknipt. Deze keer deel 1...

Een autobio deel als opmaat.. In 1971 ging ik theologie studeren in Amsterdam aan de VU. Kennelijk ben ik door mijn opvoeding en achtergrond nogal van het praktisch Christendom, want al vanaf het tweede studiejaar deed ik huisbezoeken voor de Gereformeerde Nassaukerk in de Staatsliedenbuurt. Een jaar later raakte ik verzeild in het werk van de Stichting De Regenboog na een inspirerende preek van ds. Douwe Wouters. Ik ging bij De Regenboog een paar jaar de coördinatie doen van het Zomerjongerenproject; een op toeristen en preventie gericht onderdeel van het drugsopvangbeleid van deze interkerkelijke Stichting. Hoezo: de wereld op de stoep? De 'wereld' is en was mijn werkveld. De Dam en het Vondelpark, de Warmoesstraat en de Kloveniersburgwal werden door mij gefrequenteerd. Al doende leerde ik tal van andere spiritueel geïnspireerde hulpverleners kennen. Over de periode dat ik dominee was in de ZuidWesthoek van Friesland kreeg ik later van een catechisant te horen: je was meer een maatschappelijk werker, bezig met nieuwe levensstijl, acties voor vrede en tegen kernwapens, voor aanvaarding van homoseksuelen in kerk en samenleving enzovoorts. Hoezo: de wereld op de stoep? De wereld zit in onszelf, en dus ook in de kerk. Dat ging zo verder in Slikkerveer en Rotterdam. Het lid-zijn van het bestuur voor sociaal cultureel werk/jongerenwerk, het mee

uitvinden en opzetten van de Dag van de Dialoog, een Kerkplein organiseren voor mensen met een verstandelijke beperking, meedoen aan de kunstroute Kralingen, mee initiëren van een Platform van geestelijk leiders uit de godsdiensten ten behoeve van een loket eerstelijns geestelijke zorg voor Levinas Gezondheidscentrum. Hoezo: de wereld op de stoep? Wereld, werk en kerk horen bij één! In 's-Hertogenbosch anno 2014 is het niet anders: een wekelijks spreekuur in het Inloopschip voor Dak- en thuislozen, samenroeper van een Stuurgroep voor een Winterinloop, samenroeper van een overleggroep asielzoekers en ongedocumenteerden, deelnemer aan het Platform voor Religie en Levensbeschouwing, organisator van Dialoop, creatieve kunst projecten met diverse niet-kerkelijk betrokken kunstenaars: een glazen kerststal, een project gebroken glas, OOGden Bosch en Kerst(m )is… met kijkdoos. In het kader van de stadsherdenkingen van Bevrijding en dodenherdenking: kerstfeest met veteranen, een fietstocht langs oorlogsmonumenten en joodse gedenkplekken, kerstverhaal op de Parade en in het sociaalcultureel Centrum in de buurt.

Hoezo: de wereld op de stoep? Die 'wereld' komt naar mij toe met vragen, om mijn betrokkenheid, inzet, creativiteit, bewogenheid. Voor die betrokkenheid krijg ik de ruimte vanuit het beleidsplan van de PGH, die zichzelf verstaat als missionaire gemeente. Van de predikanten wordt verwacht dat ze ‘in het veld’ aanwezig zijn, om zo verbindingen met mensen te maken. De missie, visie en attitude van de missionaire gemeente is: open en gastvrije kerk zijn, gericht op mens en samenleving. Peter van Helden

13

JEUGD & JONGEREN

Paasproject kindernevendienst 2015 Heb je wel eens naar je handen gekeken? Gespreksochtend in de Maaspoort Rare dingen zijn het eigenlijk! De meeste mensen hebben er 2, met in totaal 10 vingers. Met je handen Op dinsdagochtend 17 maart is er van 10.00 uur tot kun je van alles doen. Je kunt dingen vastpakken, 11.30 uur een oecumenische gespreksochtend in de maar ook weggeven. Je kunt Willibrordkerk, Kwartierenzwaaien, iemand een hand laan 90, in de Maaspoort. geven en je handen laten Tijdens de koffie wordt er, wapperen. Je kunt je handen onder leiding van pastor ook vragend openen als je Ad van Wezel en ds. Erica iets niet weet of als je ieScheenstra, gesproken over Met Open Handen mand met open armen wilt wat ons bezighoudt in het Met Open Handen ontvangen. dagelijks leven en geloven. laat ik weten wie ik ben, U bent van harte welkom in wat ik verwacht: Open Handen de kring! God zal mensen niet vergeten, In deze 40- dagen tijd gaat Hij geeft Open Handen kracht. het over open handen en wat Om te geven en ontvangen, je daar allemaal mee kunt om te delen in verlangen, Agapèviering doen. We bekijken elke week dat de toekomst op ons wacht. in de Maaspoort een poster van Eef. Zij gaat op reis naar haar opa en Eric Idema Op vrijdagavond 27 maart oma met de trein. Wij zijn wordt de jaarlijkse Agapèook op reis; dus onderweg… viering gehouden. In de Wij weten niet wat wij zullen 40-dagentijd komen we meemaken, maar als wij onsamen vanaf 18.00 uur en ze handen openen krijgen wij delen een eenvoudige broodsteeds een stukje van Pasen maaltijd met elkaar. te zien. Meer informatie en opgave bij pastor Ad van Wezel via tel.: 6415070. Palmpasenstokken Op zaterdag 28 maart gaan wij weer met de kinderen Palmpasen stokken maken in de Wederkomstkerk. De kinderen versieren dan allemaal 1 stok. Op palmzondag lopen de kinderen met hun stok door de kerk en daarna mag hij mee naar huis! Jullie krijgen hierover nog een mailbericht van Margriet.

Bachcantate

Taizéviering De maandelijkse Taizéviering wordt, gedurende de herinrichting van de Grote Kerk, gehouden in de kapel van het klooster van de Zuster van de Choorstraat, Papenhulst 5. De viering begint om 19.00 uur. Om 18.50 uur worden de te zingen liederen al geoefend. In de viering is ruimte voor stilte en gebed. Na afloop van de dienst is er gelegenheid tot ontmoeting. Ook kunt u informatie inwinnen over de reis naar Taizé die begin mei vanuit ’s-Hertogenbosch zal worden ondernomen. Heeft u hiervoor belangstelling? Kijk voor meer informatie op de website: taizeindenbosch.nl.

In de tijd dat de Grote Kerk wordt heringericht vinden de Bachcantates plaats in het theater aan de Parade. De eerstvolgende uitvoering van een Bachcantate is op zaterdag 7 maart a.s. Uitgevoerd wordt dan cantate BWV 131 Aus der Tiefen ruf ich, Herr, zu dir en het motet Der Gerechte kömmt um. Het koor en orkest staat onder leiding van Jeroen Felix. Weet u welkom! 14

EXODUS VRAAGT VRIJWILLIGERS

Exodus vraagt vrijwilligers voor het nieuwe Re-integratie Centrum Waarom een re-integratiecentrum? Veel ex-gedetineerden ervaren problemen op de primaire leefgebieden: identiteitsbewijs, huisvesting, werk of inkomen, zorg en schulden. Door juist op deze gebieden de problemen aan te pakken, wordt de kans op recidive direct na detentie verkleind. Bij het ondersteunen van ex-gedetineerden staat het versterken van hun zelfredzaamheid voorop. De ex-gedetineerden werken daarom zoveel mogelijk zelf aan hun problemen en zij regelen hun zaken ook zelf. Om ex-gedetineerden hierbij te faciliteren kunnen zij terecht in het zogenaamde re-integratiecentrum. Wat is een re-integratiecentrum? Een re-integratiecentrum is een ruimte ex- gedetineerden met een hulpvraag terecht kunnen. Zij kunnen zich in het centrum voorbereiden op hun terugkeer in de samenleving. In het centrum wordt maximaal een beroep gedaan op de zelfstandigheid van de ex-gedetineerde burger. Zij kunnen zich in het centrum voorbereiden op hun terugkeer in de samenleving door de regelzaken op de leefgebieden: -Id aanvragen, inschrijven in de gemeente e.d. -Werk- en inkomen -Huisvesting -Zorg -Schulden en financiën

Wat kan er in een re-integratie centrum? In het centrum zijn vele re-integratieactiviteiten mogelijk zoals: -Voorlichting (folders/brochure) bekijken of ophalen -Sollicitatiebrief, cv of portfolio schrijven -Invullen van digitale formulieren -Bepaalde websites bezoeken voor bijvoorbeeld -Inschrijven voor een woning, naar vacatures zoeken of inschrijven bij het UWV -Zorgverzekering opstarten, enz.

Omschrijving werkzaamheden Je begeleidt en ondersteunt de ex-gedetineerde burger bij het organiseren van zijn regelzaken. Daarbij maak je gebruik van voorbeeldbrieven, formulieren en websites op speciaal beveiligde computers. Als vrijwilliger/ re-integratiecoach bij het RIC help je ex-gedetineerden met allerlei zaken om een succesvolle terugkeer in de

samenleving te realiseren. Je adviseert en motiveert ex-gedetineerden zelf aan de slag te gaan. Dat kan bijvoorbeeld door mee te kijken bij het inschrijven bij een woningbouwvereniging, door voorbeelden te geven van sollicitatiebrieven of door te helpen bij het in contact komen met schuldeisers. Uitgangspunt is en blijft dat de ex-gedetineerde ondersteund wordt in het zelfstandig regelen van zijn zaken. Je adviseert de exgedetineerden bij het maken van keuzes en je geeft de ex-gedetineerden het zelfvertrouwen dat ze het na hun detentie gaan redden in de maatschappij.

Werktijden Het RIC Den Bosch zal in februari 2015 starten. Het zal 2 werkdagen open zijn van 09.00 uur – 12.00 uur en 12.30 uur -15.30 uur. De werkdagen zijn nog niet vastgesteld. De vrijwilliger zal minimaal 4 uur beschikbaar zijn voor deze functie. Er wordt gestreefd naar een inzet door vrijwilligers van 1 jaar of meer. Locatie Stichting Exodus Den Bosch Sonniusstraat 3 5212 AJ Den Bosch www.exodus.nl

Vaardigheden -Goede communicatieve en sociale vaardigheden -Samenwerken in een team, met ketenpartners en ex-gedetineerden -Administratieve vaardigheden en kunt goed met de computer overweg -Snel schakelen tussen de steeds wisselende vragen van de gedetineerden -Integer zijn -Afstand bewaren, met distantie problemen bekijken en oplossen zonder daar emotioneel betrokken bij te raken -Niet overnemen maar ondersteunen

Wat wij bieden -Een toegepaste training -Een prettige werksfeer; -Reiskostenvergoeding. -Professionele begeleiding door de beroepskrachten die werkzaam zijn in Stichting Exodus Den Bosch. -Er worden intervisiebijeenkomsten georganiseerd. Een VOG (Verklaring omtrent goed gedrag) is noodzakelijk. 15

PASTORALIA

Reizend Leren Levensreis, wegen en paden, stations, berg op, berg af, pelgrimstocht en bedevaart, woestijnen door, topervaringen en diepe dalen, de hemel vieren en door een hel moeten, lief en leed, lot en God, een heenreis en soms genezing zoeken in een helende reis – we gaan die weg, met God. Jezus ging die weg tot en met, wij met Hem en Hij met ons. Leven leren. Liefhebben leren. Vertrouwen leren. Het is een leren-reis, het leven met God. Zo met elkaar naar Pasen toe.

Ik ben verzekerd dat niets mij kan scheiden van de Liefde van God! Paulus

16

PASTORALIA

In ons Hart en in ons Huis De Zegen van God In ons Komen en in ons Gaan De Vrede van God In ons Leven, op onze Zoektocht De Liefde van God Bij het Einde, nieuw Begin De Armen van God Om ons te Ontvangen, Thuis te Brengen. Amen

Tenslotte De bovenstaande tekst komt uit het Liedboek, pagina 1317 Met hartelijke groet van Erica Scheenstra, Elly Zandstra, en Peter van Helden

17

KERKENRAAD Vrijwilligers | Beleid & Vacatures Wij mogen blij zijn met de bereidheid van veel gemeenteleden om vrije tijd in te zetten ter ondersteuning en behoud van onze kerkgemeenschap. Als Kerkenraad vonden wij het zinvol om ‘vrijwilligersbeleid’ te formuleren. Marieke TomeijBlom heeft het daartoe een Notitie Vrijwilligersbeleid opgesteld. Na bespreking in de Kerkenraad is deze vastgesteld en aan de voorzitter/contactpersoon van alle vrijwilligersgroepen toegestuurd. Het document zal ook op de website geplaatst worden, zodat u het daar ook kunt lezen. Het beleid is bedoeld als leidraad en hulpmiddelzonder al te rigide te willen zijn, om het vrijwilligerswerk in goede banen te leiden.

In het beleid het volgende opgenomen: -Het is van belang dat vrijwilligers goed kunnen functioneren en dat zij hun functie met plezier blijven uitvoeren. -De inzet van vrijwilligers is ondersteunend aan het behalen van de doelen van onze gemeente. -Elke groep dient te zorgen voor een verdeling en omschrijving van functies en taken. -Om overvragen te voorkomen en vernieuwing te waarborgen is het goed om een termijn te stellen die een vrijwilliger kan vervullen. -Sta periodiek stil bij het functioneren van de groep als geheel en van de individuele leden (vrijwilligers). Daarbij kunnen uiteraard ook gewoon de praktische zaken besproken worden. In het beleidsstuk is hiervoor een suggestie opgenomen: Eerste ronde: “Wat bevordert voor jou het plezier en het effect in de uitoefening van je taak?” Tweede ronde: “Wat belemmert voor jou het plezier en het effect in de uitoefening van je taak?”

Inventarisatie Als eerste stap zijn we een inventarisatie van alle groepen en functies en taken die daarbij horen aan het maken. Met behulp daarvan kan ook gerichter gezocht worden naar nieuwe vrijwilligers.

We denken er aan om als vervolg een lijst te maken van gemeenteleden en specifieke kennis en/of vaardigheden hebben, waar we gebruik van zouden kunnen maken. Of van gemeenteleden die aangegeven hebben beschikbaar te zijn voor specifieke taken/ projecten.

Vacatures Uit de inventarisatie rollen naar alle waarschijnlijkheid diverse vacatures. Wij weten nu al dat de volgende zaken urgent zijn: Versterking van het College van Kerkrentmeesters; deze groep is kort gezegd verantwoordelijk voor de financiële middelen, het personeel en de gebouwen van onze gemeente. Nieuwe scriba; Marieke van Tilburg stopt na ruim 4 jaar als scriba. De scriba bereidt samen met de voorzitter van de Kerkenraad de vergaderingen voor en legt ze vast. De scriba is een belangrijke spil in ons bestuur.

Enthousiast team Wij weten dat al deze werkzaamheden tijd kosten, natuurlijk, maar ze leveren zeker net zoveel op: samenwerken in een enthousiast team, waar ruimte is voor ieders eigen inbreng; persoonlijke ontwikkeling; nieuwe mensen leren kennen, zowel in en buiten de gemeente; gelegenheid om actief aan onze gemeente te (blijven) bouwen; (nog meer) deelgenoot van onze gemeente worden. Als u gevraagd wordt… denk dan niet alleen aan de tijd die het kost, maar ook aan wat het u en de gemeente oplevert! Zonder vrijwilligers valt er een heel groot deel van wat we doen of willen doen weg…. Vragen, opmerkingen of suggesties -ook voor invulling van bovengenoemde urgente vacatures? Neem dan gerust contact op. Met vriendelijke groet, Ab-Jan Jacobse Voorzitter Kerkenraad 073-6423904 [email protected]

18

NBG | COLLECTEN Nieuws van het Nederlands Bijbelgenootschap Hieronder weer een greep uit het veelzijdige aanbod van het NBG. Ten eerste het hoe en waarom van een NBG lidmaatschap. Vervolgens informatie over debijbel.nl, waar u zeker eens een kijkje op zou moeten nemen. Tenslotte een bijzonder initiatief van het Bijbels Museum in Amsterdam om oude Bijbels een nieuw leven te geven. Misschien een leuke tip voor een dagje uit?

Lid worden Uit ervaring weten we dat velen van u al lid zijn van het NBG, bent u dit nog niet en wel geïnteresseerd in een lidmaatschap, dan volgt hier wat aanvullende informatie. Het Nederlands Bijbelgenootschap brengt de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Kerndoelen van het NBG zijn Bijbelvertalingen maken en verspreiden, begrip van de Bijbel bevorderen en de relevantie van de Bijbel laten zien. U kunt het NBG hierin steunen als lid, al vanaf 25 euro per jaar. Als lid profiteert u onder andere van de volgende voordelen: u krijgt 4x per jaar het ledenmagazine De Bijbel dichtbij, u heeft exclusieve toegang tot de complete Bijbelwebsite debijbel.nl en u krijgt korting op enkele Bijbels en uitgaven, seminars en tentoonstellingen over de Bijbel. Bovendien heeft het NBG op dit moment een leuke wervingsactie, waarbij u als welkomstgeschenk de dwarsligger Bijbel bij de hand met een selectie teksten uit de Bijbel in Gewone Taal ontvangt, zolang de voorraad strekt. Lid worden kan heel eenvoudig via de website bijbelgenootschap.nl of vraag een aanmeldingsformulier aan een van ondergetekenden.

Debijbel.nl | veelzijdig & uitgebreid Op debijbel.nl zijn De Nieuwe Bijbelvertaling, de NBGvertaling uit 1951 en de Statenvertaling voor iedereen beschikbaar. Inmiddels zijn er bijna 20 verschillende Bijbelvertalingen te vinden op de site. Voor leden van het Nederlands Bijbelgenootschap zijn al die vertalingen -bijvoorbeeld de Bijbel in Gewone Taal en de Herziene Statenvertaling- beschikbaar. Ook veel extra informatie, zoals uitleg over allerlei onderwerpen uit de tijd en cultuur van de Bijbel, geschreven door Bijbelwetenschappers en theologen, zijn beschikbaar. Daarnaast vindt u veel archeologische illustraties, een tijdlijn, foto’s en video’s en bovendien alle studie aantekeningen uit de NBV-Studiebijbel.

Ook niet-leden van het NBG kunnen kennismaken met alle functionaliteiten van debijbel.nl. Na de eerste keer inloggen, kunnen ze 30 dagen lang gratis kennismaken met alles wat de site te bieden heeft. Debijbel.nl is een website die in ontwikkeling is en blijft. De website wordt dan ook inhoudelijk voortdurend uitgebreid.

Bijbels Museum is opvanghuis voor oude Bijbels Het Bijbels Museum in Amsterdam wordt een opvanghuis voor Bijbels, tijdelijk, want bezoekers van het museum mogen een andere, eerder ingeleverde Bijbel ook weer meenemen. Het doel is om Bijbels die ongebruikt bij mensen thuis staan een nieuw leven te geven. Het Bijbels Museum roept iedereen op oude Bijbels in te komen leveren in het Bijbels Museum. De toegang tot het Bijbels Museum is voor iedereen die een Bijbel komt inleveren gratis. Iedereen die een Bijbel inlevert wordt gevraagd een opmerking of herinnering in deze Bijbel te schrijven. De Bijbels worden gepresenteerd in de Bijbelzaal van het museum, in een speciale wisselkast-op-zaal. Adres: Herengracht 336, Amsterdam. Hartelijke groeten, Jacoline Goossen en Liesbeth Verhoeff,

Collecten uit de Erediensten December 2014 Januari – Februari 2015 ZWO

€

198,55

Diaconie

€

779,96

Kerk

€ 1166,02

Winterinloop

€

441,36

Taakgroep Vieren

€

155,00

Voedselbank

€

17,10

Pastoraat (landelijk)

€

129,60

Straatpastoraat

€

411,27

Catechese & Educatie

€

192,86

Werelddiaconaat

€

230,86

Missionair werk/Kerkgroei

€

143,38

Bethel december 2014

€

33,35

Bethel januari 2015

€

94,55 19

KERKRENTMEESTERS Stand van zaken Het besluit om de Grote Kerk aan te houden en daarin enkele verbeteringen aan te brengen, leidt ook tot het afstoten van de Wederkomstkerk. Daaraan wordt al een aantal jaren gewerkt door een groep onder leiding van Jaap Kaai. Om in de wereld van het vastgoed goede zaken te doen is de hulp van makelaars onontbeerlijk. Na een periode van oriënterende gesprekken zijn we nu zo ver dat verschillende belangstellenden zich gemeld hebben. Dat heeft in een paar gevallen geleid tot een aanbieding de kerk over te nemen. In deze tijd worden deze plannen uitgewerkt, zodat we de gunstigste kunnen kiezen. We verwachten een goede opbrengst te kunnen realiseren. Wat er daarna gaat gebeuren met het gebouw is dus onzeker, dat is afhankelijk van welke keus gemaakt gaat worden. Dit geldt ook voor de bestemming van belangrijke inventaris, zoals orgel en klokken. Mocht het gebouw als kerk blijven functioneren, dan blijven de gebruikelijke elementen, maar als het gebouw wordt vervangen, bijvoorbeeld door woningen of een zorghuis, dan kunnen we voor deze elementen een nieuwe bestemming zoeken. Zodra daarover besluiten vallen, zult u nader geïnformeerd worden. Interieurelementen Wederkomstkerk Een werkgroep onder leiding van Willem van Geest heeft nagedacht over interieur elementen die uit de Wederkomstkerk worden meegenomen naar de Grote Kerk, om daar een mooie plek te krijgen. Denk aan de steen uit Dresden, de steen uit de Pelgrimskerk, de banier van het Conciliar Proces en de fotogalerij van oudpredikanten in de consistorie. Werk in uitvoering In de Grote Kerk is het werk in volle gang. Na een tegenslag door de aanwezigheid van meer asbest dan verwacht, is het sloopwerk gedaan. Muurdelen zijn verwijderd uit de keukenmuur en de muur aan de Gasselstraatzijde. De vloertegels zijn verwijderd en liggen op het kerkplein te wachten op herplaatsing in de kerk. De heteluchtverwarmingsinstallatie is verwijderd uit het kachelkot en de bijbehorende luchtkanalen zijn weggehaald van de galerij. Ter plaatse, waar de nieuwe muren moeten komen tussen de kerkzaal en de keuken en tussen kerkzaal en de nieuwe toiletten, is fundering gemaakt en worden de muren opgebouwd. 20

VERBOUWING GROTE KERK

Binnenkort zal de vloerverwarming worden geplaatst zodat de vloer gemaakt kan worden. Daarom moeten we nu weten waar de kabels en leidingen gaan komen, om die netjes uit het zicht te kunnen aanbrengen. Intensief overleg met diverse instanties heeft plaatsgehad. Met name over de keuken is veel overleg geweest onder leiding van Toos van Helden. Gelukkig hebben we in onze gemeente veel mensen die van bepaalde zaken veel verstand hebben. Nevenruimten | Klus mee De situatie is nu zover dat we kunnen beginnen met het opknappen van de nevenruimten, zoveel mogelijk in eigen beheer, onder leiding van Frans Brouwers. In de hal van de Wederkomstkerk hebben we een intekenlijst gezet met de titel: klussen met Frans. Als u nog wat tijd hebt en het leuk vindt op deze wijze een bijdrage te leveren: van harte welkom. Meld u aan bij Frans of ondergetekende.

Bätzorgel Pels & Van Leeuwen is druk bezig met de restauratie van het Bätzorgel. De verschillende onderdelen, zoals orgelpijpen, windladen en de onderdelen van de tractuur zijn, na vervoer, in de werkplaats weer zorgvuldig uitgepakt, gerangschikt. Ze zijn aan inspectie onderworpen om na te gaan wat er exact aan moet gebeuren. Overleg tussen de orgelbouwer, onze orgeladviseur en de vertegenwoordiger van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft plaatsgevonden. In een windlade is een klein document aangetroffen waarop is aangegeven dat het onderdeel in 1829 is gemaakt door de gebroeders Bätz.

Fondsenwerving Intussen loopt de fondsenwerving door. Met verschillende instanties gaan we nog in gesprek over bijdragen. Wat giften betreft zitten we nu op de helft van het begrote bedrag en met laagrentende leningen van gemeenteleden en sympathisanten zitten we al tegen het verwachte bedrag aan. We kunnen wat meer geld gaan lenen, maar een wat hoger bedrag aan giften blijft zeer welkom. Daarom herhaal ik hier wat ik vorige maand al schreef: Lieve lezer, wellicht bent u er nog niet toe gekomen, maar lees dan de brief van vorig najaar, met die mooie folder erbij, nog eens en overweeg wat uw reactie kan zijn. Hebt u al gereageerd? hartelijk dank! Luc Batterink, Kerkrentmeester 21

GEMEENTEGROET Gemeentegroet

22

BLOEMEN | JANUARI & FEBRUARI Kaartengroet

Bloemengroet

Bloemen uit de Kerk

Bloemenfonds Van 8 Januari tot 20 Februari hebben 10 gemeenteleden samen een bedrag van € 311,-- aan ons Bloemenfonds geschonken. Hiervoor nogmaals mijn hartelijke dank! Uw gift is altijd welkom op: NL 47 INGB 0003 250711 t.n.v. Bloemenfonds Protestantse gemeente ‘s-Hertogenbosch op adres van: L. Peters –Rietkerk Admiraliteitslaan 32 5224 EH ’s-Hertogenbosch

23

UIT ONZE HISTORIE 48

Ik wil u, mijn trouwe lezers, graag mededelen dat er in overleg is besloten om de rubriek Uit Onze Historie in de Grote Kerk te eindigen bij nummer 50. De redactie van Kruispunt wil laten weten dat, na deze prachtige gedegen serie, nieuwe bijdragen een kans krijgen: “Hulde en grote dank, Jo, voor al jouw inzet!.” Nu nemen wij de draad weer op. Over de aanschaf van de lichtkronen voor de nieuwe kerk: Notulen kerkvoogdij d.d. 20 september 1821: Hr. Goekoop is ter vergadering verschenen. Met hem de voorhanden zijnde kronen nagezien. De grootste zeer geschikt, doch de kleine niet gelijkvormig. Volgens de heer Venema hangt er in de protestantse kerk in Engelen een gelijkvormige kroon, zoals de grootste. Aan Engelen ruiling voorstellen, hun grote tegen onze kleinste kroon, op billijke voorwaarden. Engelen ging niet op dit voorstel in! Nieuwe koperen kroon Er wordt opdracht gegeven aan kopergieter Dussel alhier om een nieuwe koperen kroon te maken van gelijkvormige grootte. Een andere kleine te versmelten en voor de nieuwe te gebruiken. Twee voorhanden zijnde kroontjes te herstellen en die onder de tribune, boven de vrouwenstoelen te doen ophangen. Tevens maken en leveren van 12 kandelaren, 121 blakers en daarvoor gebruiken het koper van de oude kandelaars uit de Geertruikerk. Wel is het nu zo dat de huidige kroon in Engelen identiek is aan de vroeger in de N.H.Kerk te ‘s-Hertogenbosch hangende kaarsenkronen. Orgel In de notulen van de kerkvoogdij d.d. 30 september 1821 staat het plan en bestek voor een orgel dat is ontvangen van de orgelbouwer Nolting uit Emmerik. Het wordt ‘ter visie en lecture’ gegeven aan de organist Kliebisch alhier. Nu in het kort een indruk van de ‘Condities en bestek nieuw orgel’. Met twee handklavieren en een vrij pedaal. Manueel – 13 delen (902 pijpen); Borstwerk – 10 delen (708 pijpen); Pedaal – 7 delen (325 pijpen). Totaal 1785 pijpen. Spekende registers 30; stomme 6. Totaal 36.

Dan volgen nog 14 artikelen, waarvan ik alleen artikel 10 noem:”Te gebruiken voor den openbare Godsdienst in de maand November 1824”. Getekend D. Nolting. Prijs F 6500,-. Op dinsdag 16 oktober 1821 zijn Nolting en zijn zoon aanwezig in de kerkvoogdij vergadering. Afgesproken wordt dat hij het oude orgel uit de Anna Kapel hier zal opslaan en op de galerij opstellen voor vier gulden per dag voor beiden, buiten kostgeld wat nader wordt afgesproken. Op 13 november 1821 staat in de kerkvoogdij notulen. “Voorts gezien dat het oud orgel door Nolting opgezet en gestemd en door organist Kliebisch als zeer voldoende bevonden zijnde is bepaald”.

Inwijding nieuwe kerk Op woensdag 31 oktober 1821 neemt de kerkvoogdij een voornaam besluit: “Inwijding nieuwe kerk op zondag 6 january 1822, en van dien dag af aan de openbare eeredienst in gemelde kerk en niet meer in de Geertruikerk zal plaats hebben”. In de vergadering van donderdag 22 november 1821 ziet men dat de “lezenaars van den Predikstoel en voor de voorzanger uit de Geertruikerk die in de nieuwe kerk zouden worden gebruikt, niet overeenkomstig het ameublement in de laatste kerk, maar te zeer antiek zijn voorgekomen”. Men besluit nieuwe te laten maken. Op 5 november 1821 leest men in de kerkenraad een brief van de kerkvoogden d.d 31 oktober 1821. “Waarbij de kerkvoogden kennis geven van de godsdienstige inwijding der kerke, als zullende plaats hebben den 6 january 1822 van welke dag aan, de godsdienst bij uitsluiting, in gezegde nieuwe kerk zal worden gehouden”. Zo lazen wij deze voorname mededeling twee maal. Het is ook de aankondiging van een mijlpaal voor toen, onze nieuwe kerk. Tot de voorlaatste aflevering en de groeten van Jo van Veldhuizen.

Opnieuw mijn groeten, Jo van Veldhuizen

24

VUUR OP DE PARADE | DOOP

Het Beraad van Kerken in Den Bosch heeft zich vanaf het moment van oprichting ingezet voor de eenheid en de verbondenheid tussen kerken en christenen te bevorderen. Vanuit dit perspectief heeft zij het initiatief genomen om op zaterdag 4 april om 19.15 uur tot 20.30 uur, vlak voor de Paaswake, een vuur te ontsteken in het midden van de Parade in Den Bosch.

Verbondenheid Alle kerken, kerkelijke denominaties en geloofsbewegingen zijn van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Christenen putten uit dezelfde bron en weten zich verbonden in de goddelijke harmonie van Licht, naastenliefde en Vrede, samen met alle mensen van goede wil. We willen aan deze verbondenheid uiting geven door een gezamenlijk licht te ontsteken op de Parade, hieraan onze Paaskaars of Lantaarn te ontsteken en dit Licht mee te nemen naar onze eigen kerken. We realiseren ons dat we onderscheiden zijn en verschillende tradities hebben, maar erkennen dat we toch een zijn in Christus die het fundament is voor ons geloof. Leven in Eenheid Met Pasen vieren we dat Christus is verrezen en waarlijk is opgestaan, nadat Hij bereid was voor ons te sterven en zijn leven voor ons heeft gegeven. Opdat wij zouden leven in eenheid, vrede en verbondenheid. Voorwaarde voor dit Licht en deze eenheid is wel dat we, ook als kerken, in zijn liefde met elkaar verbonden dienen te zijn. Dat spoort ons aan om de

kerk van de ander net zo lief te hebben als onze eigen kerk. Licht delen Wij willen dit Licht delen met heel de stad, met de straat en ook in verbinding met onthechte mensen. Er zijn mensen in onze stad, de meest gastvrije stad van Nederland, voor wie die verbinding niet vanzelfsprekend is. Zij worden niet gezien of gehoord en leven in ongehoord isolement, onthecht. Dat heeft zo zijn redenen. Scheiding, verlies van een dierbare, van werk, van een baan, van een huis, het kan iedereen overkomen. Vaak zijn verslaving, psychiatrische storing en/of illegaliteit oorzaak of gevolg van onthechting. PUB Het Pastoraal UitzendBuro (PUB) biedt via dagbesteding ontmoeting en activiteit. Een plek op een stoel met een bak koffie, samen de straat schoonmaken, fietsen repareren en onderhoud van groen, het gaat om mensen zien en waarderen zoals ze zijn. Dat is het beroep dat het PUB uitoefent. Deelnemers en medewerkers van PUB delen verhalen rondom het vuur. Zij vertellen over hun werk, hun present-zijn, hun delen van geloof en vertrouwen met hen wier levens en dromen gebroken zijn. In het delen van Paasbrood zal symbolisch en ritueel het verlangen om samen mens te zijn in het Licht worden gezet. Namens het Beraad van Kerken wensen we iedereen in Den Bosch Vrede, Licht en verbondenheid toe, niet om het Licht voor ons zelf te houden. Maar om het daar te brengen waar het nodig is, of je nu christen bent of niet.

25

COLOFON REDACTIE Erica Scheenstra | Wilke Havinga| Hanneke Blom

BEZORGING & BEDANKJES BLOEMEN

EINDREDACTIE & VORMGEVING Jantine Geurts -Kettelerij | Matthijs Kettelerij

Kerkelijk Bureau, Kerkstraat 20 5211 KG ‘s -Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

KOPIJ VOLGEND NUMMER Uiterlijk 20 maart 2015 Inleveren bij: [email protected]

VERVOER OP ZONDAG

Of Kerkstraat 20, 5211 KG ‘s -Hertogenbosch

Contactpersoon: Ad Sluijmers tel. 073-6412526

REDACTIE KRUISPUNT

Bereikbaar op donderdag van 19.00 tot 20.00 uur

[email protected] De redactie behoudt zich het recht

BETALING VRIJWILLIGE BIJDRAGE

voor om bijdragen te weigeren,

NL 69 FVLB 063 58 16 024

te redigeren of in te korten.

t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kerkelijke bijdrage

ABONNEMENTEN

College van Diakenen

€ 20,- per jaar

NL 13 INGB 000 78 59 696

NL 47 FVLB 063 58 16 032 t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kruispunt

ZWO Commissie t.b.v. bijdragen Missionair Diaconaal Aandeel NL 08 INGB 000 13 88 625

WEBSITE

COLLECTEBONNEN

www.pgdenbosch.nl

Verkrijgbaar via het kerkelijk bureau of door betaling

[email protected]

op betaalrekening NL 04 FVLB 06 99 64 26 12 met vermelding ‘collectebonnen’

26

LOVELY LADY BRUIDSBOETIEK ATELIER Stationsstraat 86 5141 GG Waalwijk Tel: 0416-337388 [email protected] www.lovelylady.nl

Collectie Lovely Lady La Sposa |White One | Villais | Cala Cymbeline | Sweethearts |Sincerity | Lilian West Linea Raffaelli | Cosmobella | Oreo Sposa Rembo Styling | Marylise | Mark Lesley

Vraag naar onze speciale VIP avonden! te boeken van elke dinsdag t/m vrijdag avond. Maandag middag is eventueel bespreekbaar. Ook voor de (Schoon) moeder van de bruid en de bruidsmeisjes hebben wij een mooie collectie hangen.

27

KERKCAFÉ IN DE BIECHTEN HINTHAM

Maandag | 30 maart 2015 17.00 uur - 19.00 uur Gesprekken Rond De Maaltijd LUCIA BASEMANS

Onderwerp Het Lot

PETER VAN HELDEN

28