Jaargang 11, november/december 2011, nr. 3
“Kritisch kijken naar de voorraadsituatie loont zeker de moeite”
6
10
22
Formele status voor Platform Logistiek in de Bouw
GroenLimburg stimuleert realisatie duurzame bouwambities
Site Hibin Opleidingen overzichtelijker en toegankelijker
Belangrijke stap voor betere aanpak
Kennis- en adviescentrum schakel tussen
De site werd in 2008 gelanceerd en
knelpunten bouwlogistiek
theorie en praktijk
mag zich gehuld in een nieuwe jas in steeds meer belangstelling verheugen
Advertentie
Met IsoBouw kunt u altijd ‘ja’ verkopen. IsoBouw brengt nieuwe ideeën in praktijk. Door steeds goed naar u en uw afnemers te luisteren, komt IsoBouw telkens met doordachte, innovatieve oplossingen. Die zorgen ervoor dat u makkelijker, sneller en winstgevender kunt werken. Zo zorgen onze duurzame isolatieconcepten ervoor dat u kunt uitblinken in de markt. Onze uiterst betrouwbare leveringen en kwalitatief hoogstaande producten zorgen ervoor dat wij een klanttevredenheid van 99,9% scoren. Zoals uw klanten van u verwachten. Daarbij zijn het de details die een wereld van verschil maken. Meer weten over onze innovaties? Kijk op onze website of maak een afspraak: 0493-49 81 11.
www.isobouw.nl/handelaren
2
210x297.indd 1
04-09-2009 18:22:32
Hi-BIM koploper Het gaat hard met de opmars van BIM (Building Information Modeling) in Nederland. Onlangs werd bekend dat de Rijksgebouwendienst BIM voorschrijft bij nieuwe projecten. En er zijn meer bewegingen aan opdrachtgeverszijde. BIM wordt gezien als een belangrijk instrument om efficiency te bevorderen en faalkosten terug te dringen. De winst zit vooral in een betere informatie-uitwisseling tussen alle relevante partijen in de bouwkolom.
Inhoud
Het is essentieel dat ook de bouwmaterialengroothandel zich verdiept in BIM en dat we als branche onze positie claimen in de verdergaande digitalisering van het bouwproces. Vanuit Koninklijke Hibin zijn we daarom zeer actief om vanuit de bouwtoelevering een uniforme artikelcodering (UAC) tot stand te brengen. Daarmee voorzien we in een leemte in het BIM-systeem, dat de component materialenstroom nog niet goed heeft ingevuld. Op dat terrein willen we als branche koploper zijn. Het is van groot belang dat we daarin een eigen positie opbouwen en niet afhankelijk worden van bijvoorbeeld commerciële partijen die met soortgelijke initiatieven aan de slag zijn. Vanuit die eigen positie kunnen we de rol van de bouwmaterialengroothandel in de juiste goede materiaalkeuze goed neerzetten, samen met de overdracht van (kennis over) innovaties bij fabrikanten. Bovendien zal een commercieel ontwikkelde variant altijd tot hogere kosten voor individuele bedrijven leiden. Kortom, we werken er hard aan
‘Amsterdamse aanpak werkt, maar kan nog beter’ 7
om mederegisseur te zijn in dit proces en zodoende de belangen van Hibin-leden te behartigen.
Nieuwe opleiding logistiek 9
Tegelijkertijd is het van belang dat Hibin-leden voldoende kennis over BIM in huis heb-
Duurzaamheidscertificaat smaakt
ben en straks terdege zijn voorbereid op implementatie van de UAC. In deze editie
BOVAG-leden naar meer
12
van Hibinfo vindt u meer informatie. “Ook de bouwmaterialenhandel profiteert van BIM”, zegt Willem Pel van Balance & Result, elders in dit blad. Meer publicaties zul-
Bouwwerk Informatie Model als katalysator
len volgen. Houdt u daarvoor ook de website en de digitale nieuwsbrieven van Konink-
voor betere ketensamenwerking
14
lijke Hibin in de gaten. Gert Smit
Bouwkolom verschuift focus richting renovatiemarkt 18
Voorzitter Koninklijke Hibin
3
Tom van ‘t Hek leidt Branchedag opnieuw Op de Branchedag 2012 zal voormalig hockeycoach, presentator en gastspreker Tom van ’t Hek optreden als dagvoorzitter van de Hibin Branchedag. Hij deed dat ook al in 2010. Het evenement vindt dit jaar plaats op dinsdag 12 juni 2012. De Hibin Branchedag zal vooraf worden gegaan door de algemene ledenvergadering. De locatie is nog niet bekend. Houdt u hiervoor de digitale nieuwsbrieven in de gaten.
Nederlands elftal speelt niet tijdens de Branchedag! Op 12 juni zitten we midden in het EK-voetbal. De loting heeft nog niet plaatsgevonden, maar we weten wel al zeker dat het Nederlands elftal op die dag niet speelt. Noteer deze dag dus alvast in uw agenda!
4
Duurzame bouwdochters
De enkele maanden geleden opgerichte
industrie. Vaak gaat het om restpartijen
aannemer of bouwmaterialengroothandel
website www.bouwdochters.nl biedt een
en showroommodellen. Bedrijven kunnen
kent het verschijnsel dat incourante rest-
groeiend aanbod. De door Hartman Wit-
uiteenlopende spullen, van dakpannen tot
partijen, artikelen met een lichte bescha-
teveen – in het dagelijks leven werkzaam
kanteldeuren, slijten waarmee ze anders
diging soms jarenlang in het magazijn blij-
bij
Erven
zouden blijven zitten”, zei oprichter Wit-
ven liggen. Bouwdochters.nl biedt een
Feenstra - bedachte website is speciaal
teveen eerder al in Cobouw. In de praktijk
kans op hergebruik en past daarmee in
opgezet om overtollige bouwmaterialen
is de website vooral opgezet om te voor-
het duurzaamheidsbeleid van de aanbie-
aan te bieden en staat daarbij alleen open
komen dat goed bruikbare materialen uit-
dende bedrijven.
voor aannemers, handel en toeleverende
eindelijk in de container belanden. Elke
Bouwmaterialengroothandel
Bureausluiting Het Hibin-kantoor is in de week na kerst, van dinsdag 27 december tot en met vrijdag 30 december, geslo-
Jubilea en overdracht stokje ● Op 11 november 2011 vierde BouwCenter HCI te Hengelo zijn 90-jarig jubileum.
ten. De Hibin-medewerkers zijn u vanaf maandag 2 januari 2012 graag weer van dienst.
● Op 3 december 2011 wordt het 50-jarig jubileum van Jef Opreij gevierd. ● Op 1 januari 2012 geven na veertig jaar Raymond en Lia Gelsing van Steenhandel Gelsing te Elst het stokje over aan Marc Mathijssen.
5
Belangrijke stap voor betere aanpak knelpunten bouwlogistiek
Formele status voor Platform Logistiek in de Bouw
Het Platform Logistiek in de Bouw krijgt steeds meer smoel. Begin 2012 krijgt het een formele status. Het platform werd twee jaar geleden opgericht door Transport en Logistiek Nederland (TLN) en Bouwend Nederland met als doel gezamenlijk het bouwproces en de bouwlogistiek te verbeteren. Inmiddels weten steeds meer partijen het platform als serieuze logistieke partner te vinden, getuige de subsidie die onlangs is verkregen via de zogenoemde SIA RAAKregeling. Hiermee kan onderzoek worden gedaan naar de verschillende mogelijkheden om bouwtransporten efficiënter te organiseren. Ook de toegevoegde waarde van de groothandel in de bouwketen wordt hierin meegenomen.
6
Naast de oprichters zijn TNO, TU Delft,
Afwachtende houding
Utrecht, waar Hoek Transport, samen
Hogeschool van Rotterdam, EVO (Eigen
Volgens Van Merriënboer zijn de deelne-
met Heijmans, een consolidatiecentrum
Vervoerders Organisatie), het duurzaam-
mers aan het platform gretig en vol ambi-
voor bouwmaterialen introduceert om
heidsnetwerk Connekt en Koninklijke Hi-
tie, maar zijn die elementen niet altijd te-
het laatste stukje transport door de bin-
bin vertegenwoordigd in het platform. De
rug te vinden in het veld. “Werken aan
nenstad beter te laten aansluiten bij het
huidige formele status van het platform
betere bouwlogistiek mag nog wel wat
bouwproces en te komen tot Just-In-Time
vertaalt zich naar een convenant waarin
meer in de actieve stand. Bouwbedrijven
(JIT)-belevering.”
de deelnemers hun bijdrage aan het plat-
en handelaren hebben vaak nog een te af-
form vastleggen. Het platform heeft zich
wachtende houding. Ze zijn niet altijd even
Draagvlak
tot doel gesteld om huidige knelpunten
happig op vernieuwende concepten. De
Van Merriënboer verwacht dat de rol van
van bouwlogistiek in kaart te brengen, on-
bouwwereld is nu eenmaal van nature tra-
het platform de komende tijd alleen nog
derzoek te initiëren naar oplossingen voor
ditioneel ingesteld. Het is aan ons – het
maar zal toenemen. “Belangrijke innova-
een meer efficiënte en meer duurzame lo-
platform – om de achterban te overtuigen
tieve spelers in het logistieke veld nemen
gistiek van bouwprojecten, keteninitiatie-
van het nut en de noodzaak om bouwlo-
er al aan deel. Bovendien is logistiek een
ven bij elkaar te brengen en kennisuitwis-
gistieke processen anders en beter in te
van de door de overheid benoemde top-
seling te faciliteren. “Het platform is
richten. En vooral de verschillende bedrij-
sectoren die extra aandacht nodig hebben
harder dan ooit nodig nu de bouwwereld
ven in beweging te krijgen om gezamenlijk
en krijgen. Daarnaast zie je ontwikkelin-
onder grote druk staat. Zo zie je bijvoor-
de aangedragen oplossingen te implemen-
gen dat bestaande bouwlogistieke initia-
beeld een verschuiving naar meer binnen-
teren. Dat er al initiatieven zijn waarin
tieven aansluiting zoeken bij het platform.
stedelijk bouwen, dat (verkeers)overlast
verschillende ketenpartijen innovatief en
Verder hoop ik het draagvlak van het plat-
en meer CO2-uitstoot in de binnenstad
duurzaam met elkaar samenwerken, be-
form uit te breiden en nieuwe deelnemers
met zich meebrengt. Dat vraagt om inno-
wijzen projecten als ‘Vracht door de
te kunnen verwelkomen, waaronder ge-
vatieve en duurzame oplossingen die wij
gracht’ van Mokum Mariteam in Amster-
meenten. Ook zij kunnen vanuit hun erva-
op basis van onderzoek kunnen aandragen
dam, waarbij allerlei producten, waaron-
ring een belangrijke bijdrage leveren aan
en waar alle deelnemende partijen vervol-
der bouwmaterialen, vervoerd kunnen
verbetering van de bouwlogistiek.”
gens zelf een invulling aan kunnen geven”,
worden met elektrisch aangedreven sche-
aldus Siem van Merriënboer van TNO.
pen; en het Bouw Logistiek Centrum in
Conclusie TNO-rapport ‘Bouwlogistieke oplossingen voor binnenstedelijk bouwen’
‘Amsterdamse aanpak werkt, maar kan nog beter’
Het ontkoppelen van buitenstedelijk
Inzet bouwcoördinator
en stedelijk transport, innovatief bou-
De specifiek Amsterdamse aanpak op het
wen, waardoor er minder logistieke
gebied van bouwprocessen kent een aan-
stromen nodig zijn, het outsourcen
tal sterke punten, waaronder het toepas-
van bouwlogistieke activiteiten aan
sen van een standaardwerkwijze voor het
een partij die de regie voert, het
afstemmen van bouwprojecten (het coör-
Standaardisatie
gebruik
en
dinatiestelsel). Maar ook de inzet van een
Voor aannemers, onderaannemers en
materieelcontainers en een pendel-
bouwcoördinator en het toepassen van
hun toeleverende producenten en
dienst
parkeergelegenheid
modellen om de bouwlogistieke vervoers-
groothandels zal een gestandaardi-
en bouwplaats. Dit is slechts een
stromen te berekenen, leveren resultaten
seerde benadering in Nederland (en
greep uit de talrijke oplossingen die
op. Ondanks deze sterke punten in de
mogelijk zelfs daarbuiten) gewenst
worden aangedragen in het onlangs
huidige werkwijze is de Amsterdamse aan-
zijn.
gepresenteerde TNO-rapport ‘Bouw-
pak nog niet optimaal geschikt voor uitrol
logistieke oplossingen voor binnen-
naar andere gemeenten en dus nog voor
Kennis delen
stedelijk bouwen’.
verbetering vatbaar. De genoemde sterke
De initiatieven in Amsterdam en de
van tussen
combicontainers
Belangrijkste aanbevelingen TNOrapport op een rijtje
punten worden namelijk niet standaard en
ervaringen die daarmee worden opge-
Het onderzoek werd uitgevoerd op basis
overal toegepast, en het ontbreekt daarbij
daan, moeten breder worden (afge-
van de vraag van GOVERA (Goederen-
aan specifieke aandacht voor bouwlogis-
stemd) en uitgerold naar andere ge-
Vervoer Randstad) welke maatregelen het
tiek.
meenten in Nederland.
beste passen voor het verbeteren van de
worden door meer regulering in de plan-
bouwlogistiek in Amsterdam (en andere
vormingsfase, contractfase en de uitvoe-
Inbedding
grote steden) en hoe de gemeente(n) deze
ring van het bouwproject. Dit biedt de
Rond bouwlogistiek spelen meerdere
maatregelen kan (kunnen) invoeren en de
meeste mogelijkheden voor een gemeente
initiatieven in Nederland, vaak in sa-
betrokken uitvoerende partijen kan (kun-
om de uitvoerende private partijen te stu-
menwerking met bedrijven en organi-
nen) beïnvloeden in het verbeteren van de
ren in het verbeteren van bouwlogistiek.
saties uit de bouwsector. De plannen
bouwlogistiek in de verschillende fasen
Ook het vroegtijdig opzetten van een goe-
uit deze studie kunnen daarin een
van een bouwproject. Om Amsterdam
de organisatie- en overlegstructuur met
plaats krijgen. TNO adviseert aanslui-
bereikbaar, veilig en schoon te houden,
alle betrokken partijen is cruciaal om
ting bij het Platform Logistiek in de
zijn er al verschillende acties op touw ge-
winst te boeken uit het afstemmen van de
Bouw en het programma Duurzame
zet, waaronder het ‘Actieplan Slimme en
bouwlogistieke
Logistiek van Connekt. In het Platform
Schone Stedelijke Distributie Amsterdam’
meerdere bouwprojecten. Ook valt te
Logistiek in de Bouw zijn de organisa-
(februari 2010) en het programma ‘Schone
denken aan ontwikkeling en ter beschik-
ties Bouwend Nederland, TNO, TU
lucht voor Amsterdam’. Maar nog niet
kingstelling van infrastructuur voor speci-
Delft, Hogeschool van Rotterdam,
eerder is zo nadrukkelijk gekeken naar de
fieke bouwlogistieke oplossingen, zoals
Connekt, EVO, TLN en Koninklijke
mogelijkheden tot verbetering van de
multimodale overslagterminals en consoli-
Hibin vertegenwoordigd.
bouwlogistiek, met daarin meegenomen
datiecentra aan de rand van het stadsge-
alle af- en aanvoer van bouwmaterialen,
bied. De groothandel in bouwmaterialen
-materieel en -personeel van en naar de
kan hierbij, als logistiek dienstverlener,
bouwplaats.
een prima rol vervullen.
Die aandacht kan bewerkstelligd
vervoersstromen
over
7
Duco Buijze, directeur Operations Lekkerland
“Kritisch kijken naar de voorraadsituatie loont zeker de moeite” “Het loont zeker de moeite voor groothandels om kritisch naar hun voorraadsituatie te kijken als onderdeel van een gezonde werkkapitaalpositie. Veel bedrijven hebben (te) veel kapitaal vastliggen in voorraad die onvoldoende tot niet beweegt. Dit kan, zeker in een neergaande conjunctuur, leiden tot druk op de liquiditeit”, aldus Duco Buijze, directeur Operations bij Lekkerland Nederland BV in Son. Hij nam onlangs als ‘logistiek expert’ deel aan de rondetafeldiscussie tijdens de Hibin Branchedag en gaf de nodige tips en adviezen.
Buijze werd in 2010 nog verkozen tot Logis-
en vanuit die insteek moet je ervoor zorgen
Voldoende operationele handen
tiek Manager van het jaar 2009. Vanuit die
dat de voorraad minimaal, maar wel toerei-
Op de vraag wat er moet veranderen in het
ambassadeursrol voor de logistiek is hij ver-
kend is voor de aangegane serviceverplichtin-
denken en doen rondom logistiek, is het in
volgens toegetreden tot de Raad voor Lo-
gen. Daarnaast loont het altijd de moeite om
de optiek van Buijze vooral een kwestie van
gistieke Kennis van EVO, en is hij deelnemer
goed inzicht te hebben in de opbouw van de
voldoende operationele handen hebben om
geworden in een meerjarenproject van Di-
operationele kosten. Ook hier geldt een
het basale logistieke werk te doen. “Denk
nalog, gericht op stedelijke distributie. Daar-
80/20-regel. Focus op de grote beïnvloedbare
aan orderverzamelaars en chauffeurs die
naast heeft hij lezingen gehouden voor op-
kosten en ga hiermee aan de slag. Dat zullen
bereid en in staat zijn om 24/7-werk te ver-
leidingsinstituten en brancheverenigingen.
in groothandels veelal magazijn- en distribu-
richten. De vergrijzing zal dit probleem al-
“Een leuke ervaring en erkenning van het
tiekosten zijn. Pas hier slimme technieken en
leen maar erger maken. Los van het pers
belang van logistiek”, zegt Buijze.
software (warehousemanagementsystemen
neelsvoorzieningsvraagstuk is er in Neder-
en transportplanningssystemen) toe om effi-
land de laatste tijd veel aandacht voor logis-
Slimme technieken
ciencyslagen te maken. In het verleden is hier
tiek. Veel instanties zijn hiermee bezig en
“Het liquiditeitsverhaal dat ik hield op de Hi-
te weinig focus op geweest, omdat het de
timmeren aan de weg met allerlei initiatie-
bin Branchedag, komt zeker niet uit de lucht
markt meezat. Er is nu dus veel te winnen”,
ven. Denk aan Dinalog, EVO, TLN, VlM, etc.
vallen. ‘Cash is King’ wordt weleens gezegd,
aldus Buijze.
Daarnaast is er voldoende opleidingsaanbod op hbo- en hoger niveau. Aandachtspunt is nu dus vooral zorgen voor voldoende menskracht.” Logistieke topprestaties Of de aantrekkingskracht van logistiek laag is vanwege het stoffige ‘dozen-schuif-imago’, betwijfelt Buijze. “Denk niet dat dat imago er nog is. Logistiek is inmiddels een dusdanig veelomvattend werkgebied geworden dat het te makkelijk is het imago de schuld te geven. Kijk maar eens naar bedrijven als Nike en Apple, die een logistieke topprestatie leveren om alle prachtige producten mondiaal beschikbaar te stellen. Vanuit mijn eigen bedrijf willen we ook niets anders dan topprestaties leveren. De focus binnen Lek-
8
kerland ligt de komende tijd op kostenbe-
voor de bouwmaterialenhandelaren waar ze
heersing in relatie tot de commerciële af-
hun voordeel mee kunnen doen.”
spraken die wij met onze klanten maken. Werken aan een maximaal doorgevoerde
Belangrijk
samenwerking om integraal in de supply-
Buijze ziet de toekomst van logistiek in al
chain ‘Leverancier - Lekkerland - Klant’ de
haar facetten als positief en uitdagend. “Lo-
beste kosten-batenverhouding te realiseren.
gistiek zal altijd zeer belangrijk blijven om de
Onze inspanningen zijn erop gericht om on-
consument te kunnen blijven geven wat deze
ze klanten verder te brengen en succesvol
vraagt. Energieschaarste, duurzaamheid en
te maken. Daarnaast is er maximale focus
vergrijzing zullen het alleen maar belangrij-
op kwaliteit, distributie in relatie tot duur-
ker maken. Voor alle betrokken partijen is
zaamheid en beschikbaarheid van voldoende
het dus zaak om te blijven werken aan opti-
gekwalificeerd personeel de komende jaren.
malisatie van de logistiek.”
Duco Buijze
Neem aan dat dit ook aandachtspunten zijn
‘De waarde van logistiek voor uw klanten’ start begin 2012
Nieuwe opleiding logistiek Een belangrijke toegevoegde waarde van de (bouwmaterialen)groothandel is de logistieke dienstverlening. Om deze toegevoegde waarde te kunnen verkopen aan klanten, moet een commercieel medewerker goed zicht hebben op de logistieke mogelijkheden en de kosten hiervan. Deze deskundigheid kan worden opgedaan in een opleidingstraject rondom de verkoop van logistiek. Vanaf begin 2012 biedt Hibin Opleidingen een nieuwe opleiding logistiek aan met als doelgroep verkopers binnen de bouwmaterialenhandel (balie, binnen- en buitendienst) die in hun functie te maken hebben of krijgen met logistieke dienstverlening. Om de opleiding zo goed mogelijk te laten
een middel is dat tot meer succes kan lei-
`De waarde van logistiek voor uw klanten’
aansluiten op de dagelijkse praktijk, hebben
den in de verkoop. “De toegevoegde
is een blended learning-opleiding. Dat wil
enkele Hibin-leden een inhoudelijke bijdra-
waarde van logistiek is iets waarmee je je
zeggen dat de opleiding een mix is van
ge geleverd aan de opzet en inhoud van de
in de groothandel in bouwmaterialen kunt
contactbijeenkomsten, werkplekopdrach-
opleiding. Zij hebben input gegeven en aan-
onderscheiden. En dit moet je dan niet al-
ten en e-learning. Er zijn drie contactbij-
dachtspunten benoemd. Een van hen is Hu-
leen roepen, maar ook waarmaken.
eenkomsten waarin de lesstof wordt uit-
go Kok, directeur logistiek en inkoop bij
Je moet je logistiek dus zo inrichten dat
gelegd en waarin de praktijksituaties
Van Buren. Volgens hem moeten de voor-
klanten ook echt het voordeel gaan bele-
worden besproken. Daarnaast voert de
naamste ingrediënten van de opleiding zijn:
ven. Sowieso hebben we bij inrichting van
deelnemer via een digitaal leerplein werk-
het zo efficiënt mogelijk inrichten van je lo-
de opleiding de wensen van de klant cen-
plekopdrachten uit. De opleiding wordt
gistieke apparaat, waarbij je toch een toe-
traal gesteld. Dus simpel: uitzoeken waar
afgesloten met een voorstel voor een
gevoegde waarde creëert. “Deze toege-
behoefte aan is en hoe je hierop kunt
klant met de bijbehorende interne logis-
voegde waarde moet uiteindelijk de sleutel
inspelen als bedrijf.
tieke werkprocessen.
moeten hierbij aan de orde komen: maga-
De opleiding moet naar mijn mening een
Informatie/aanmelden
zijnen, voorraadbeheer, transport, inkoop,
aantal ingrediënten bevatten: klantbehoef-
Voor vragen over de opleiding kunt u een
klachten, kostprijsberekening, en hoe meet
te, mogelijkheden inrichting logistieke ap-
mail sturen naar:
[email protected]
ik mijn logistieke prestaties?”
paraat, kosten logistiek (en de klant wil
Deelnemers kunnen zich aanmelden via de
natuurlijk niet (veel) meer betalen voor
website www.hibinopleidingen.nl.
Het nut en de noodzaak van de opleiding
onze toegevoegde waarde) en hoe logis-
Leden van Hibin ontvangen 10% korting.
is volgens Kok dat naast kennis logistiek
tieke prestaties gemeten kunnen worden?
tot succes zijn! Alle facetten van logistiek
9
Kennis- en adviescentrum schakel tussen theorie en praktijk
GroenLimburg stimuleert duurzame bouwambities Wie het over een tijdje in Limburg heeft over duurzaam en groen bouwen, noemt in een adem GroenLimburg. Dat is een van de ‘ongeschreven’ doelstellingen van dit onafhankelijke kennis- en adviescentrum. Onlangs opende GroenLimburg officieel zijn deuren in het Multifunctioneel Gebouw Imabo Budé in Beek. Vier partijen (Imabo Budé, Lejeune Multi Electra, Caris & Reiner BV en Installatietechniek Ubaghs) uit de bouw- en installatiewereld participeren erin. “De komende tijd willen we onze naamsbekendheid aanzienlijk vergroten, maar uiteindelijk gaat het erom dat er ook echt duurzamer en groener wordt gebouwd in onze mooie provincie. Ambities moeten nu echt gerealiseerd gaan worden”, aldus Peter de Gussem van GroenLimburg.
Duurzame technieken en toepassingen
king met relevante partijen een actieve
relevante stakeholders ten doel het fos-
moet je volgens De Gussem kunnen zien,
bijdrage aan een versnelde ontwikkeling
siele energiegebruik in de gebouwde om-
voelen en ervaren. “En daar biedt het ad-
van duurzaamheid en innovatie in het
geving versneld omlaag te brengen. Hierbij
viescentrum een prachtig podium voor.
bouwproces in de regio Limburg. “Wij ge-
staat deze integrale aanpak centraal. Zo-
Hier bieden we de mogelijkheid aan fabri-
loven in een toekomst die bijdraagt aan
wel bouwfysische als installatietechnische
kanten en producenten om hun producten
het verbeteren van onze leefomgeving en
aspecten worden belicht.”
letterlijk te tonen aan gebruikers. En dat
het welzijn van iedereen die daarin ver-
kunnen bouwmaterialenhandelaren zijn of
blijft.”
woningcorporaties, maar ook particulie-
10
Meer weten over GroenLimburg? Kijk op www.groenlimburg.nl.
ren. Verder zullen we door opleidingen,
Integrale benadering
thematische bijeenkomsten en lezingen de
Een écht duurzaam gebouwde leefomge-
nieuwste ontwikkelingen en mogelijkhe-
ving is volgens De Gussem alleen mogelijk
den laten zien op het gebied van efficiënt,
via een integrale benadering op alle fron-
duurzaam en groen bouwen. Al met al wil-
ten. “Integraal ontwerpen en integraal
GroenLimburg
len we een inspirerende schakel zijn tus-
bouwen of renoveren betekent dat je de
• is het fysieke kenniscentrum voor
sen theorie en praktijk en tussen vraag en
gebruiker centraal stelt, in een vroeg sta-
aanbod voor oplossingen voor duurzaam
dium begint met samenwerken en nadenkt
• voorziet in kennisoverdracht naar
bouwen.”
over en (hoge) ambities formuleert op het
bouw- en vastgoedbezitters over relevante, actuele duurzaamheids-
duurzaam bouwen;
gebied van binnenklimaat, materiaalge-
Verbeteren leefomgeving
bruik, leefbaarheid, milieu en levensloop-
aspecten;
Volgens De Gussem heeft de maatschappij
bestendigheid. Bovendien is het belangrijk
• onderhoudt contacten met opdracht-
behoefte aan verantwoorde en op de toe-
om al tijdens het proces van ontwerpen
gevers, toeleveranciers, ontwerpers,
komst gerichte duurzame oplossingen in
rekening te houden met de fases van uit-
adviseurs, onderwijs- en
de gebouwde omgeving, zonder dat het
voering, gebruik, onderhoud en beheer.
kennisinstellingen;
comfort voor de eindgebruiker eronder
GroenLimburg stelt zich door kennisbun-
• richt zich op kennisdeling en samen-
lijdt. GroenLimburg levert in samenwer-
deling, kennisdeling en samenwerking met
werking tussen diverse partijen;
Duurzaamheidsscan geactualiseerd De Hibin Duurzaamheidsscan is geacOnlangs werd het kennis- en adviescentrum GroenLimburg
tualiseerd. Nieuwe ontwikkelingen die
feestelijk geopend
in de scan worden meegenomen, zijn: • strategie en beleid (richtlijnen,
zoals ISO 26000 en de zelfverkla-
ring NPR 9026, MVO-prestatie-
ladder en andere manieren om
MVO in te bedden in organisaties);
• sociale innovaties (gerelateerd aan
verhogen arbeidsproductiviteit
en ESF- subsidie);
• ontwikkelingen vanuit Hibin
Opleidingen, Personeel & Zorg,
Hercules, etc.;
• sociale media en andere communicatiekanalen. Bovendien worden alle hyperlinks getest en alle teksten nog eens doorgenomen op actualiteit. De duurzaamheidsscan is sinds 2010 operationeel. Verschillende Hibin-leden, waaronder Bouwmaat Nederland BV, MONIER BV, Wienerberger BV en Koninklijke Mosa BV, zijn vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van de scan. Ze zijn stuk voor stuk enthousiast over dit instrument, omdat het Peter de Gussum
bedrijven niet alleen inzicht geeft in hun
duurzaamheidsprestaties,
maar
ook omdat daaraan meteen concrete tips zijn gekoppeld die bedrijven verder kunnen helpen. De Hibin Duurzaam• faciliteert thematische bijeenkomsten
• ontzorgt in subsidietrajecten;
heidsscan geeft inzicht in de duurzaam-
• onderzoekt concepten met
heidsprestaties op zes bedrijfsproces-
• stimuleert innovatie in de
sen, te weten: personeel; materialen,
mogelijkheden;
producten en toepassing; logistiek; in-
• is de schakel tussen theorie en
• brengt valkuilen en
terne
aandachtsgebieden van duurzame
markt, inkoop en verkoop, en pr en
• brengt de praktische toepassing
toepassingen in kaart;
communicatie.
van duurzame oplossingen objectief
• is een schakel tussen (semi)overheid
in kaart;
en relevante opleidingstrajecten; bouwkolom en in duurzaamheid; praktijk, tussen vraag en aanbod;
betrekking tot financierings-
en marktpartijen; actieve markt-
• stimuleert ontwikkeling van nieuwe
benadering;
technieken;
• is onafhankelijk.
bedrijfsvoering
en
financiën;
De geactualiseerde scan is te vinden op www.hibin.nl.
11
Duurzaamheidscertificaat smaakt BOVAG-leden naar meer Veertig deelnemende bedrijven eind 2009. Dat was het doel van het duurzaamheidscertificaat van BOVAG. Het werden er tweehonderd. Carla Neefs van Beco: “Aanvankelijk wilden we dit certificaat opzetten als teaser, als beloning voor BOVAG-leden dat zij bezig zijn met duurzaamheid. Maar door de snelheid waarmee het opgepakt is, bleek overduidelijk dat bedrijven de behoefte hebben zich op dit onderwerp in de markt te onderscheiden. We zien dan ook dat het certificaat een andere invulling moet krijgen, verder moet professionaliseren. Bij BOVAG is het doel gaandeweg veranderd, de leden van die brancheorganisatie vragen om meer. We ontwikkelen dus verder op die vraag uit de sector.”
“Drie jaar geleden diende zich het idee
Eén ondernemer in Zoetermeer, onderdeel
meer en meer het basisniveau waarmee
aan dat BOVAG ‘iets moest met duur-
van de Volvo-organisatie, was al voor de
ondernemers de eerste stappen naar
zaamheid’. Maar in alle eerlijkheid hadden
officiële introductie van start gegaan met
duurzaam ondernemen kunnen zetten.
we geen idee waar we moesten beginnen”,
het behalen van het certificaat. De toen-
Deze scan is vergelijkbaar met de niet-ge-
zegt Frans Kragten, senior beleidsmede-
malige minister Cramer kwam het certifi-
certificeerde Hibin Duurzaamheidsscan.
werker bij BOVAG. “Voor BOVAG was
caat feestelijk overhandigen. Publicitair een
BOVAG en Beco ontwikkelen nu een
het belangrijk dat duurzaamheid op zake-
mooie start. Nadat de Volvo-dealerorgani-
nieuwe en zwaardere variant op het certi-
lijke wijze geïmplementeerd kon worden
satie het concept omarmde, pikten ook an-
ficaat, waarin de internationale MVO-
in de bedrijfsvoering. Bij de leden leefde
dere dealerorganisaties dit op; het balletje
richtlijn ISO 26000 wordt toegepast.
namelijk sterk het idee dat duurzaamheid
ging toen snel rollen. Aan het einde van
Voorafgaand aan het verkrijgen van het
iets is uit een geitenwollensokkenwereld
2009 hadden tweehonderd bedrijven het
certificaat ‘Erkend Duurzaam’, zowel de
waar ze ver bij vandaan wilden blijven.”
certificaat `Erkend Duurzaam’ verworven.
bestaande als de nieuwe variant, wordt de
Carla Neefs: “BOVAG is tot nu toe de eni-
prestatie van een bedrijf door een onaf-
De signalen
ge brancheorganisatie die al meteen kwam
hankelijke organisatie getoetst tijdens een
Frans Kragten moest iets met de maat-
met het certificaat. Dat is voor hen blijk-
bedrijfsbezoek.
schappelijke trends en signalen die zich
baar een goede manier om leden te bewe-
steeds prominenter aandienden. De over-
gen mee te doen. Onze ervaring bij een
Frans Kragten: “Duurzaam ondernemen
heid wilde duurzaam gaan inkopen en
aantal andere branches is dat zij helemaal
moet op den duur winst opleveren. Ik laat
vroeg naar duurzame producten in aanbe-
geen certificaat willen. Bij BOVAG-leden
daarbij in het midden of dat financiële
stedingsprocedures. Vanuit de zakelijke
bestaat dus duidelijk behoefte om naar bui-
winst op korte termijn moet zijn, of ima-
markt ontstond er druk om te kiezen
ten te treden met het certificaat, zich te
gowinst.” Carla Neefs: “Een mooi voor-
voor auto’s met een A-, B- of C-label.
willen onderscheiden op duurzaamheid.”
beeld uit een strategische sessie vond ik
Frans Kragten: “Verkopers zagen dat oor-
Frans Kragten: “De communicatie in onze
het moment waarop er gesproken werd
spronkelijk vooral als beperking, want die
branche richt zich vooral op de auto, niet op
over auditing en wie dat zou moeten be-
auto’s zijn vaak kleiner en lager geprijsd.
het bedrijf achter die auto. Wij adviseren
talen. De twee ondernemers in de groep
Het in de zakelijke markt promoten van
onze leden juist om het certificaat te gebrui-
vonden het vanzelfsprekend dat zij daar-
kleinere auto’s, terwijl er even verderop
ken om ook het bedrijf achter de auto be-
voor gingen betalen. Zij vonden dat een
een groter exemplaar staat te blinken, dat
kendheid te geven in de buitenwereld.”
goede investering, omdat het hun een be-
was wel even slikken.”
12
hoorlijk onderscheidend vermogen in de ‘Erkend Duurzaam’ wordt een
markt oplevert. Zij kunnen dan bijvoor-
De introductie van ‘Erkend
keurmerk
beeld zonder terughoudendheid inschrij-
Duurzaam’
Nu, twee jaar na de introductie van ‘Er-
ven voor internationale tenders. Dat is
Eind 2008 was BOVAG klaar voor de in-
kend Duurzaam’, zijn er bedrijven die zich
hun directe winst.”
troductie van ‘Erkend Duurzaam’. Net op
in verschillende stadia van ‘duurzaam-
het moment dat de leden midden in de cri-
heidsontwikkeling’ bevinden. Het bestaan-
sis zaten en bezig waren met overleven.
de certificaat ‘Erkend Duurzaam’ wordt
Certificaat `Erkend Duurzaam’? Het certificaat ‘Erkend Duurzaam’ is
fileren. Met behulp van een scan wordt
soneel. Als de antwoordscore binnen
een initiatief van BOVAG Autodealers
in kaart gebracht in hoeverre de be-
de juiste bandbreedte valt, kan de on-
en ontwikkeld in nauwe samenwerking
drijfsvoering van een dealer duurzaam
dernemer het certificaat ‘Erkend Duur-
met Beco. Het stelt BOVAG-leden die
is. De scan bestaat uit 42 vragen, ge-
zaam’ van BOVAG Autodealers aanvra-
duurzaam ondernemen in hun bedrijfs-
groepeerd rond zes bedrijfsprocessen,
gen. De resultaten van de scan worden
voering aantoonbaar een warm hart
te weten: bedrijfsvoering, communica-
gecontroleerd door specialisten van
toedragen, in staat zich daarmee te pro-
tie, financiën, inkoop, verkoop en per-
ARN (Auto Recycling Nederland).
Aandacht voor duurzaamheid in opleidingen Hibin Om als bouwmaterialenhandel in de komende jaren een rol van betekenis te spelen op het gebied van duurzaam bouwen, moeten alle commercieel medewerkers er actief mee aan de slag. Vandaar de aandacht ervoor in de verschillende opleidingen van Koninklijke Hibin, waaronder Bouwen en Bouwmaterialen B en C (CTB-1). Het werken met duurzaamheidscatalogi, -la-
van binnen, koudebruggen, warmtewisse-
bin komen al deze aspecten uitgebreid aan
bels en -certificaten zal steeds belangrijker
ling en isolatie. De commercieel mede-
bod. Deelnemers bestuderen tekeningen
worden. Als bouwmaterialenhandelaar moet
werker van de bouwmaterialenhandel
en details en worden uitgedaagd om mee
je weten welke denk- en rekenwijze achter
moet die details kennen en weten welke
te denken en de klant te wijzen op moge-
de gepresenteerde waarden schuilgaat. In de
materialen en systemen in combinatie met
lijkheden en beperkingen van de beschik-
opleidingen van Hibin, vooral de nieuwe op-
elkaar worden toegepast. Ook moet de
bare producten. Bijvoorbeeld in de oplei-
leiding Bouwkunde, Bouwen en Bouwmate-
medewerker antwoord kunnen geven op
ding Bouwen en Bouwmaterialen (CTB-1)
rialen B en Bouwen - en Bouwmaterialen C
vragen naar het waarom en hoe (de ach-
rekenen de deelnemers met een model
(CTB-1) wordt hier ruim aandacht aan ge-
terliggende concepten).
waarmee energiebesparing wordt gerela-
schonken. Naast alle andere selectiecriteria
teerd aan isolatiewaarden. Zij leren niet
wordt van deelnemers expliciet geëist dat zij
Commercieel belangrijker nog is het ad-
alleen de kostenkant van investeringen in
het aspect duurzaamheid meenemen in de
vies aan de klanten die werken uitvoeren
woningverbetering te berekenen, maar
uitwerking van opdrachten op het gebied
in of aan de bestaande bouw. Op het be-
ook de baten, zoals wooncomfort, ge-
van materiaalselectie.
reiken van de beoogde resultaten ten aan-
zondheid en energiebesparing. Een bijko-
zien van hoge isolatiewaarden en een ge-
mend aspect is dat in de renovatie en het
Keuze bouwmaterialen
zond binnenklimaat heeft de klant van de
onderhoud veel kleine zelfstandige onder-
–concepten
bouwmaterialenhandel veel invloed. Deze
nemers werkzaam zijn. Met het verkopen
worden tegenwoordig ontworpen met
heeft te maken met de vele beperkingen
en leveren van materialen alleen zijn deze
2020 in het vooruitzicht, het jaar waarin
ten aanzien van de maatvoering van mate-
ondernemers niet geholpen. Heel belang-
energieneutrale gebouwen min of meer de
rialen en constructies. De klant die er het
rijk is dat de commercieel medewerker
standaard moeten zijn. Aannemers die
beste in slaagt oplossingen te realiseren
van de bouwmaterialenhandel hen wijst
duurzame nieuwbouwwoningen realise-
voor vocht, luchtdichting, koudebruggen,
op de juiste toepassing van de materialen.
ren, krijgen te maken met vele kritische
gevelopeningen en geluidsoverlast, heeft
Het gaat daarbij vooral om het nauwgezet
details op het gebied van luchtdichting,
over het algemeen een goed gevulde or-
opvolgen van instructies en voorschriften.
ventilatie, installaties, waterkering, vocht
derportefeuille. In de opleidingen van Hi-
Nieuwbouwwoningen
en
13
Bouwwerk Informatie Model als katalysator voor betere ketensamenwerking
“Ook bouwmaterialenhandel profiteert van BIM” De Rijksgebouwendienst schrijft sinds 1 november het Bouwwerk Informatie Model (BIM) voor bij geïntegreerde contracten in de bouwwereld. Het model is nu al niet meer weg te denken. Al meer dan 50% van alle architecten in Nederland, maar ook talloze aannemers, installateurs, toeleveranciers, adviseurs en opdrachtgevers passen de BIM-methodiek toe om informatie over bouwwerken eenduidig vast te leggen voor ontwerp, realisatie, onderhoud en exploitatie. “Ook de bouwmaterialenhandel profiteert van BIM. Beter samenwerken in de totale keten is daarbij het credo voor succes”, aldus Willem Pel van Balance & Result, organisatieadviesbureau voor de bouw en toelevering.
Het gaat er bij BIM vooral om dat alle par-
standaarden, waardoor iedere partij, ook
terugverdiend. “Virtueel bouwen heeft nu
tijen die betrokken zijn bij het bouwpro-
de toeleverancier, weet wat hij moet leve-
eenmaal de toekomst. Ontwerpen in 3D
ces, dezelfde informatie hanteren. Deze is
ren om het bouwwerk als samengesteld
heeft zoveel meerwaarde. Bovendien kun
continu beschikbaar en altijd actueel. “Of
geheel te produceren. Verder kunnen
je je als bedrijfstak ook een stuk aantrek-
het nu gaat om maatvoering, productei-
door visualisatie van het bouwproces al-
kelijker maken voor nieuwe aanwas door
genschappen of energieverbruik … alle
ternatieven worden afgewogen en kan er
te laten zien dat je niet traditioneel, maar
gegevens gedurende de hele levenscyclus
in een eerder stadium bekeken worden
juist heel innovatief bent. ICT speelt daarin
van een gebouw worden opgeslagen, (her)
wat de effecten zijn van een ontwerp. Bo-
een belangrijke rol. Ook bij BIM is de com-
gebruikt en beheerd aan de hand van een
vendien leveren visualisatie en koppeling
puter de dragende factor. Er wordt mo-
digitaal (3D) gebouwmodel. Doordat di-
van ‘keteninformatie’ tijdwinst op, waar-
menteel hard gewerkt aan het optimalise-
verse bouwpartijen samen met dat model
door er sneller en efficiënter gebouwd
ren van de techniek waarmee een BIM
werken, ontstaan transparantie en een-
kan worden en er ook meer tijd is om ge-
wordt opgeslagen op een speciale server,
duidige communicatie. Hierdoor worden
bouwen te optimaliseren. Alle partijen en
ook wel modelserver genoemd. Een mo-
faalkosten gereduceerd”, zegt Pel. “De
de klant hebben dus baat bij het model.”
delserver is in dit geval de software die de
bouwmaterialenhandel kan het model be-
14
verschillende modellen samengevoegd kan
schouwen als informatiebron met toege-
Virtueel bouwen heeft de toekomst
presenteren aan de gebruikers. De ver-
voegde waarde. Zo krijg je een betere
Wat kost dat nou? BIM vraagt om een ba-
schillende partijen kunnen vanuit hun
bouwlogistiek, doordat benodigde hoe-
sisinvestering van zo’n 5.000 euro (soft-
software(teken)pakketten toegang krijgen
veelheden nauwkeuriger bepaald, getra-
ware en opleiding). Maar zodra het model
tot deze server.
ceerd en ingepland kunnen worden. De
wordt gebruikt voor samenwerken, nemen
geometrie, maar ook vele andere eigen-
de kosten toe. Toch kunnen volgens Pel de
Ook overheidsinstanties en opdrachtgevers
schappen van een gebouw voldoen aan
investeringen uiteindelijk makkelijk worden
kunnen gebruikmaken van deze modelser-
vers. In Noorwegen en Singapore zijn er
binnen de keten willen samenwerken,
te brengen. Uiteindelijk is BIM de katalysa-
modelservers in gebruik voor automatische
moet men dezelfde taal willen en durven
tor voor beter samenwerken in de bouw,
onlinetoetsing
bouwaanvragen,
spreken. Duidelijke afspraken met elkaar
waarbij iedere schakel even belangrijk is.”
waarbij procedures worden verkort en de
maken en vertrouwen in elkaar hebben.
kwaliteit consistent is. Op het moment dat
Ook daar kunnen wij een ondersteunende
Voor meer informatie:
een partij een wijziging of toevoeging wil
rol vervullen om partijen nader tot elkaar
www.balance-result.nl • www.bimguide.nl
van
de
maken, krijgt deze de beschikking over dat deel van het BIM. Zo kan iedere deelnemer
santer wordt voor de klant.”
BIM en UAC sluiten naadloos op elkaar aan
Duidelijke afspraken
Uniforme artikelcodering (UAC) staat hoog op de agenda in de bouwmateria-
Volgens Pel zijn er hier en daar nog wel
lenbranche. Een branchebrede standaard moet zorgen voor gecontroleerde
wat valkuilen bij het gebruik van BIM.
uitwisseling van uniforme stambestanden, waarbij bedrijven eenvoudig gege-
“Vanuit Balance & Result ben ik betrokken
vens kunnen up- en downloaden. “Ook hier zie je dus het nut en de meerwaar-
bij de implementatie van BIM. Dan merk je
de van het hanteren van dezelfde informatie. In die zin sluit UAC naadloos aan
dat de praktijk soms wat weerbarstiger is
op de basisprincipes van BIM. Alles met het doel om te komen tot betere en
dan de theorie. BIM is niet zomaar een me-
meer efficiënte informatie-uitwisseling. Niet voor niets neemt Koninklijke Hi-
thodiek die je een-twee-drie toepast. Het
bin in het UAC-proces ontwikkelingen als BIM mee”, aldus Pel.
aan het proces beter inspelen op ontwikkelingen, waardoor je ook een stuk interes-
vraagt om een andere manier van werken en organiseren van processen. Als partijen
15
Ondanks crisis stijging aantal leerbedrijven én stageplaatsen
De crisis heeft vooralsnog geen invloed op
mbo-stageplaats in de bouwmaterialenhan-
25 bedrijven die zich aanmelden. Stageplaza
het aantal (erkende) leerbedrijven. Er is
del, zou nu redelijk snel een gepaste stage-
is de grootste database voor stagezoekende
nog steeds een stijging waarneembaar. Zo
plek moeten kunnen vinden.
studenten van Nederland. Het doorlopend
blijkt uit het meest recente overzicht van
Om die zoek-en-gij-zult-vinden-tocht nog
aanbieden van stageplaatsen kan Hibin-leden
Kenniscentrum Handel. Op basis hiervan
eens extra te stimuleren, kunnen Hibin-
voordelig en structureel in contact brengen
werkt Hibin Opleidingen haar stagebank
leden gratis stageplaatsen aanmelden bij Sta-
met jonge en ambitieuze stagiairs. Er is nog
regelmatig bij. Er zijn momenteel dus ook
geplaza.nl. Dit voor een periode van twaalf
een aantal plaatsen beschikbaar. Aanmelden
meer stageplaatsen beschikbaar en te ver-
maanden. Dit aanbod is exclusief voor
kan door een mail te sturen naar g.hoender-
geven. Iedereen die op zoek is naar een
Hibin-leden en geldt alleen voor de eerste
[email protected].
Erkenning leerbedrijf via Kenniscentrum Handel Om erkend leerbedrijf te kunnen worden, moet een bedrijf zijn goedgekeurd door Kenniscentrum Handel. Daarnaast dient men de beschikking te hebben over een erkende praktijkopleider. Via mijnKCH hebben bedrijven sinds kort meer mogelijkheden om een erkenning als leerbedrijf aan te vragen of, voor de al erkende leerbedrijven, om hun bedrijfsgegevens aan te passen en actueel te houden. Bedrijven die een erkenning willen aanvragen, kunnen dat digitaal doen via mijnKCH. De opleidingsadviseur van Kenniscentrum Handel maakt daarna een afspraak voor het erkenningsgesprek. Praktijkopleiders van al erkende bedrijven kunnen met mijnKCH veel eenvoudiger dan voorheen hun bedrijfsinformatie actueel houden over bijvoorbeeld de beschikbare leerplaatsen en ‘wat’ er kan worden geleerd in het bedrijf. De gegevens die de bedrijven in mijnKCH opslaan, worden voor leerlingen in het mbo zichtbaar gemaakt via Stagemarkt.nl.
16
Kaderleden in de schijnwerpers In besturen, commissies en werkgroepen leveren heel veel mensen belangeloos een bijdrage aan hun brancheorganisatie en hun sector. Koninklijke Hibin telt meer dan zeventig kaderleden. Met ingang van dit nummer zetten we er elke keer een in de schijnwerpers. Ditmaal Rian Mourik, HR director at Saint-Gobain Building Distribution the Netherlands B.V. Op welke manier bent u binnen Koninklijke
Hibin
actief
en
sinds
wanneer?
Rian Mourik, HR director at
Rian Mourik: “Eigenlijk al vanaf het moment
Saint-Gobain Building Distribution
dat ik bij onze organisatie (Saint-Gobain) in
the Netherlands B.V.
dienst trad (1997), ben ik actief bij Koninklijke Hibin betrokken. Als een van de grootste werkgevers in de branche ligt het voor de hand dat ik vanuit mijn discipline (humanresourcesmanagement) betrokken ben in de diverse sociale commissies, zoals momenteel de commissie sociale aangelegenheden, de onderhandelingscommissie CAO, het bestuur van de stichting Fonds Collectieve Belangen en het P&O-overleg.” Wat is voor u de reden geweest om op deze manier in Hibin-verband actief te zijn? Rian Mourik: “Als branche kunnen we meer bereiken dan alle bedrijven separaat, zoals op het gebied van een gezamenlijke cao. Maar vooral het aangeboden opleidingspakket heeft voor ons bedrijf een grote meerwaarde. Niet alleen om de competenties binnen de organisatie te verhogen. Het brengt de hele branche naar een hoger niveau.” Heeft u in uw huidige functie baat bij de Hibin-activiteiten, en zo ja, hoe uit zich dat? Rian Mourik: “Als HR-verantwoordelijke is het van belang te bewaken dat brancheprocessen en bedrijfsprocessen op het
“Als branche kunnen we meer bereiken dan alle bedrijven separaat”
gebied van HR elkaar aanvullen of versterken. Dit betreft onder meer aspecten op cao-niveau die wij nastreven, opleidingen die wij inkopen, een loon- en functiegebouw dat aansluit op ons gebouw, enz.”
17
Bouwkolom verschuift focus richt De verhoudingen op de woningmarkt staan onder druk. De woningbouw behaalde tot voor kort het grootste deel van zijn omzet uit de bouw van nieuwe woningen. De focus verschuift echter richting het woningonderhoudssegment. Partijen in de bouwkolom krijgen hierdoor onder andere vaker te maken met andere opdrachtgevers. Hoe werkt dit door op het beleid van handelaren in bouwmaterialen? En welke kansen biedt deze ontwikkeling? BouwKennis onderzocht hoe de verschuiving richting renovatie zich ontwikkelt, waardoor dit komt en wat dit betekent.
Het renovatiesegment wint aan belang. In
focus binnen de woningbouw ook de ko-
2008 kwam gemiddeld iets minder dan
mende jaren meer op renovatie dan op
een kwart van de omzet van bouwende
nieuwbouw ligt. Slechts 8% ziet deze ver-
partijen uit het woningonderhoudsseg-
schuiving niet. Van de handelaren in bouw-
ment. In 2011 loopt dit op tot 35%.
materialen is bijna driekwart het (zeer)
Architect Consumenten/ particulieren 38 Woningcorporaties
17
Bedrijven
25
eens met de stelling dat de focus binnen Deze verschuiving is meer dan een tijdelijk
de woningbouw de komende jaren meer
fenomeen. Van de partijen in de bouw
op renovatie dan op nieuwbouw komt te
denken gemiddeld zeven op de tien dat de
liggen, terwijl 7% het hier oneens mee is.
Zorginstellingen 16 Overheden
12
Bron: BouwKennis, juni 2011
Belangrijkste oorzaak toenemende focus op woningrenovatie (top-5, in %)
Klusbedrijf
Hoofdaannemer
Sterke stagnatie woningnieuw bouwmarkt
B&U
Meer verbouwen door stagnatie woningmarkt Meer aandacht energiezuinigheid
Fabrikant
Onderaannemer
Handel
Installateur
Architect
47
43
43 36
33 33 33 29
19
23
13
29
43 32 30 27
15
19
20
0
10 12 23 26
Algemene veroudering woningbouw- voorraad Toenemende vergrijzing
Bron: BouwKennis, juni 2011
18
Ontwikkelaar
0
7
11
9
5 7 7 2
4
2
4
2
0
8 0 7
ing renovatiemarkt
Partijen die steeds belangrijker worden als opdrachtgever (top-5, in %) Advies- Onderaannemer en bouwman.
Hoofdaannemer Installateur Klusbedrijf B&U
Ontwikkelaar
13
50
31
28
71 24
28
20
28
19
15 44
16
17
19
21
20 16
23
5
21
16
2 32
24 11
21
14
4 24
Advies-
Woning-
Overheid
en bouwman. corporatie
22 21 19
22 19 44
41 29 7
6 17 4
2
6 19
Stagnatie woningnieuwbouw
Kansen door duurzaamheid
Aan de verschuiving van de nieuwbouw
De woningrenovatiemarkt is echter meer
naar de renovatiesector liggen twee over-
dan een uitvlucht. Partijen verwachten dat
tuigingen ten grondslag. Ten eerste ligt het
de focus ook naar dit segment verlegd
werk in de woningnieuwbouw mede door
wordt vanwege de kansen die hier zijn. Bij-
de recessie niet voor het oprapen. En als
na drie op de tien partijen zeggen dat dit
een markt niet meer rendabel is, zullen be-
gebeurt omdat consumenten door de stag-
drijven zich indien mogelijk heroriënteren
natie op de woningmarkt vaker kiezen voor
om het hoofd boven water te houden. Ge-
verbouwen dan verhuizen. De omvang van
middeld een derde van de marktpartijen
de renovatiemarkt neemt hierdoor toe.
zegt dan ook dat de focus op renovatie in de woningbouw toeneemt omdat er door
Marktpartijen zien daarnaast grote kansen
stagnatie weinig werk is op de nieuwbouw-
in het renovatiesegment door een groeien-
markt. Vooral hoofdaannemers B&U, klus-
de aandacht voor energiezuinigheid. Ad-
bedrijven en ontwikkelaars zijn hiervan
vies- en bouwmanagementbureaus en cor-
overtuigd. Van de handelaren ziet een der-
poraties noemen deze reden zelfs het
de dit als belangrijkste oorzaak voor de
vaakst als belangrijkste oorzaak voor een
toenemende focus op de woningrenovatie.
toenemende focus op woningrenovatie.
19
Duurzaamheid is in de maatschappij en de
wachting belangrijker wordt, is de woning-
toenemende kansen hierop (duurzaam-
bouwkolom uitgegroeid tot belangrijk the-
corporatie. Deze wordt door bijna een
heid) en het dalende volume van de nieuw-
ma. Op dit gebied valt er vooral veel te be-
kwart van de partijen genoemd. Een flink
bouwmarkt. Deze ontwikkeling zal zich
reiken door de bestaande woningvoorraad
deel van het woningbezit van corporaties is
ook de komende periode voortzetten.
onder handen te nemen. In dit licht is het
in slechte staat, en er moeten de komende
Consumenten en woningcorporaties wor-
opvallend dat slechts 12% van de handela-
tijd veel woningen verduurzaamd worden.
den hierdoor als opdrachtgever belangrij-
ren denkt dat de focus op woningrenovatie
Corporaties zijn daardoor goede werkge-
ker.
vooral toeneemt door de groeiende aan-
vers in de renovatiesector. Corporaties
dacht voor duurzaamheid.
houden daarnaast hun bouwproductie, in
Handelaren zullen de verschuiving die hun
tegenstelling tot veel commerciële op-
afnemers maken richting de renovatiemarkt,
Consument komt aan zet
drachtgevers, de komende jaren waar-
waar mogelijk moeten faciliteren. Het
De toenemende focus op de woningrenova-
schijnlijk nog altijd op een redelijk niveau.
assortiment, de logistiek en dienstverlening
tiemarkt heeft gevolgen voor het type op-
Hierdoor worden ze belangrijkere op-
kunnen bijvoorbeeld aangepast worden aan
drachtgevers waarmee bouwende partijen
drachtgevers in de nieuwbouwsector. Het
de vaak kleinschaligere renovatieprojecten,
te maken krijgen. Consumenten spelen op
is dan ook niet verrassend dat vooral ont-
waarbij andere producteigenschappen aan
deze markt als huiseigenaren een prominen-
wikkelaars hoge verwachtingen van corpo-
bod komen. De veranderende omgeving
te rol. Het is dan ook niet verwonderlijk dat
raties hebben.
waarin de professionele handel in bouwma-
de meeste marktpartijen aangeven dat de
20
terialen zakendoet, is bepalend voor de kan-
consument steeds belangrijker wordt als op-
Kansen voor flexibele ondernemingen
sen en bedreigingen van deze bedrijfstak.
drachtgever. Gemiddeld 36% van de markt-
De professionele handel in bouwmaterialen
Deze zijn niet direct door de professionele
partijen beaamt dit. Vooral onderaannemers
richt zich hoofdzakelijk op de verkoop aan
handel te beïnvloeden, maar indirect kan de
en klusbedrijven, die nu ook al veel opdrach-
bedrijfsmatige gebruikers en verwerkers.
professionele handel in bouwmaterialen met
ten van particulieren krijgen, verwachten
Voor deze klanten is de renovatiemarkt de
strategische keuzes wel op deze kansen en
dat deze nog belangrijker worden.
afgelopen jaren een steeds aantrekkelijker
bedreigingen inspelen.
Een andere opdrachtgever die naar ver-
werkgebied geworden. Dit komt door de
Extra kwaliteit Erkende Fabrikantenopleiding steeds beter zichtbaar In februari dit jaar kregen negen fabrikanten uit handen van Hibin-voorzitter Gert Smit het certificaat ‘Erkende Fabrikantenopleiding’. Ruim een half jaar later is het tijd om een tussenbalans op te maken. Wat heeft de erkenning fabrikanten en werknemers in de bouwmaterialengroothandel gebracht? Een rondje langs de ‘erkenden’.
Hans Eikelenboom van Saint-Gobain Weber
Bij Saint-Gobain Isover en IsoBouw heb-
relevant en passend aanbod voor de pro-
Beamix ervaart dat cursisten positief zijn
ben er tot op heden nog geen cursussen
fessionele bouwmaterialengroothandel en
over de kwaliteit van de trainingen. Meer
plaatsgevonden. Daar is dus nog geen
bevordert een ontwikkelingsgerichte hou-
overzicht, betere presentatie en een profes-
goed beeld te geven van de reacties op de
ding van werknemers in de branche. Daar-
sionelere aanpak worden daarbij genoemd.
erkenning.
mee is een begin gemaakt. Een half jaar na
“Doordat er vooraf informatie is verstuurd,
de introductie kunnen we stellen dat het
krijgen de deelnemers een beter beeld van
Meer aandacht
niveau van de fabrikantenopleidingen over
de training die ze gaan volgen. De trainingen
Met de certificering van Erkende Fabri-
de hele linie omhoog is gegaan. Dat werd
werden in het algemeen al positief ervaren,
kantenopleiding wil Koninklijke Hibin een
tijdens de uitreiking in februari ook al be-
maar klanten vinden het wel weer een stap
bijdrage leveren aan de toegevoegde waar-
vestigd. Dat betekent niet achterover leu-
vooruit. De klant ziet de meerwaarde van
de van de branche. De inpassing van trai-
nen, maar continu aandacht blijven schen-
de erkenning, en men is benieuwd naar de
ningen van fabrikanten in het totale oplei-
ken aan mogelijke verbeterpunten en
nog op te zetten trainingen.”
dingsaanbod draagt bij aan een continu
(nog) meer bekendheid.
Ad Verkerk van Saint-Gobain Gyproc Nederland geeft aan dat het voor cursisten een beetje lastig is om het verschil met
Officiële erkenning voor negen bedrijven
voorheen aan te geven, omdat zij vaak voor
Er zijn negen bedrijven die de officiële erkenning hebben gekregen: Forbo Euro-
het eerst met een opleiding van Gyproc te
col, Monier, VELUX Nederland, Saint Gobain Weber Beamix, Knauf, Saint Go-
maken hebben. “In het algemeen hebben
bain Gyproc, ENCI, IsoBouw Systems en Saint Gobain Isover.
onze klanten positief gereageerd op ons initiatief om deel te nemen aan dit project.
De trainingen die deze fabrikanten aan hun afnemers aanbieden, zijn vooraf-
Zij waarderen het zeer dat de leveranciers
gaand aan de erkenning door deskundigen van Hibin Opleidingen aan een uitge-
mede investeren in het opleiden van men-
breid onderzoek onderworpen. De trainingen zijn onder andere beoordeeld op
sen in de handel en zien hier een voordeel
concrete doelen en meetbare resultaten. Onderdeel van de erkenningsregeling
in om meerwaarde te creëren.”
is een train-de-trainerprogramma. Erkenning door Hibin Opleidingen geeft de garantie dat een fabrikantenopleiding aansluit bij de reguliere vakopleidingen en
‘Verschillen in reacties voor en na de erken-
bijdraagt aan de professionele ontwikkeling van de cursist.
ning zijn er vooralsnog niet naar voren gekomen’, aldus Oscar Groenewout van VELUX
Het certificaat Erkende Fabrikantenopleiding wordt aan het bedrijf verstrekt en
Nederland. Will Verwer van Monier krijg de
geldt voor alle trainingen die dat bedrijf aanbiedt. Er is sprake van regelmatige
bevestiging van cursisten “dat zij als vervolg
afstemming, zodat de kwaliteit en de aansluiting bij het vakopleidingenprogram-
op hun Hibin-opleiding bij ons meer verdie-
ma optimaal blijven. De erkenning is drie jaar geldig. Op basis van een evaluatie
ping in de materie terugvinden. En dat is na-
en herbeoordeling kan verlenging van de erkenning volgen.
tuurlijk ook de doelstelling.”
21
E-learningaanbod uitgebreid met module Fundering & Vloeren Het e-learningaanbod van Hibin Opleidingen is sinds kort uitgebreid met de nieuwe module Fundering & Vloeren. Deze maakt deel uit van de bouwdeelcursus Fundering & Vloeren en van de opleiding Bouwen en Bouwmaterialen A. De module is praktisch en overzichtelijk van opzet. Naast theorie zijn er verschillende opdrachten en toetsen opgenomen. En enkele werkplekopdrachten. Naast deze module heeft Hibin Opleidingen een module Buitenwanden en een module Hellende Daken ontwikkeld. De module Binnenwanden is vanaf dit najaar beschikbaar. De e-learningmodules maken
Hibin-leerplein. Vervolgens gaan cursisten
maakt, zodat het geleerde in de eigen
deel uit van het blended learning-concept
in een of meerdere bijeenkomsten aan de
werkomgeving toegepast kan worden. De
dat Hibin Opleidingen sinds een aantal jaar
slag om het geleerde in opdrachten en ca-
opleidingen worden afgesloten met een
hanteert. Dit concept gaat ervan uit dat je
sussen onder leiding van een docent en
eindtoets. Dit kan een praktijkexamen
zoveel mogelijk online leert wat kan, 24
samen met deelnemers uit te werken. In
zijn, maar ook een toets via de computer.
uur per dag en 7 dagen in de week. Hier-
deze opdrachten staan de klant en de
voor heeft Hibin Opleidingen een digitale
klus/het project centraal. Na de bijeen-
Kijk voor meer informatie op www.hibin-
leeromgeving via internet ingericht: het
komst wordt een werkplekopdracht ge-
opleidingen.nl.
Site Hibin Opleidingen overzichtelijker en toegankelijker
22
Een meer overzichtelijke homepage, uitge-
2008 gelanceerd en mag zich in steeds
breidere opleidingsinformatie, handige aan-
meer belangstelling verheugen. Zo bezoch-
passingen in het overzicht vakopleidingen
ten in 2010 meer dan 7.000 mensen de
en een spiksplinternieuwe pagina ‘blijf bij in
website, van wie 5.000 unieke bezoekers.
je vak’, waar medewerkers uit de branche
Het vaakst werd gezocht naar opleidings-
een verzamelplek krijgen met de laatste
mogelijkheden (ruim 1.000 keer) en het
updates. Daarmee wil Hibin de site www.
opleidingsprogramma (ruim 1.100 keer).
hibinopleidingen.nl nog toegankelijker en
De verwachting is dat in 2011 het aantal
overzichtelijker maken. De site werd in
webbezoeken verder gestegen zal zijn.
Lean and Green Award voor CRH Bouwmaterialen CRH Bouwmaterialen is een van de 58 bedrijven die op 10 november de Lean and Green Award ontvingen. In de Nieuwe Kerk in Den Haag sprak minister Melanie Schultz van Haegen de nieuwe awardwinnaars toe. Zij sprak de aanwezigen aan op de doelstelling van het Programma Duurzame Logistiek, dat uitgaat van een reductie van de CO2-uitstoot met 20% in 2012. Er zijn nu 173 bedrijven die de award hebben ontvangen. Het streven is dat aantal te laten groeien tot 250 aan het eind van 2012. Het Programma Duurzame Logistiek, ondergebracht bij Connekt, ondersteunt in 2012 250 koplopende bedrijven op het gebied van duurzame logistiek, die hun CO2- uitstoot in een tijdvak van vijf jaar met meer dan 20% reduceren en tegelijkertijd hun winstgevendheid verhogen. Bedrijven kunnen koploper worden door een plan van aanpak in te dienen waarin beschreven staat hoe zij dit willen bereiken.
Nieuwe vakantiewetgeving vanaf 1 januari 2012 Vanaf 1 januari 2012 verandert de vakantiewetgeving. Het betekent dat werkgevers hun administratie moeten aanpassen. Er zijn verschillende wijzigingen. Zo behoren alle werknemers, ongeacht of ze ziek zijn of niet, recht te hebben op minimaal twintig vakantiedagen per jaar (deeltijders naar rato). Vanaf 1 januari 2012 hebben zowel volledig als gedeeltelijk zieke werknemers dus
lijke vakantiedagen die in een kalenderjaar worden opgebouwd,
recht op de volledige opbouw van de wettelijke vakantiedagen.
moeten vóór 1 juli van het jaar daaropvolgend zijn opgenomen.
Een andere wijziging betreft de vakantiedagen. Om te stimuleren
Zo niet, dan vervallen de dagen - tenzij de werknemer redelijker-
dat werknemers hun wettelijke vakantiedagen regelmatig opne-
wijs niet in staat was om ze op te nemen. Meer over de wijzigin-
men, krijgen deze een vervaltermijn van zes maanden: de wette-
gen is te vinden op www.hibin.nl.
Duurzaamheid binnen vijf jaar van usp naar noodzaak Meer dan de helft van de bedrijven in de bouw zet duurzaamheid in als verkoopargument richting de klant. Vooral fabrikanten van bouwmaterialen doen dit veelvuldig. Tegelijkertijd vinden ruim zes op de tien bedrijven echter ook dat duurzaam bouwen over vijf jaar geen usp (unique selling point) meer is, maar een noodzaak. Dit blijkt uit onderzoek van BouwKennis. Duurzaamheid drukt haar stempel steeds steviger op de bouwkolom. Duurzaam bouwen, Cradle2Cradle en CO2-reductie zijn een vast onderdeel geworden van het denk- en ontwikkelingsproces in de bouwsector. Bij gemiddeld 44% van de partijen in de bouwketen speelde duurzaamheid tijdens het laatste project in hoge mate een rol.
23
Dynamische kalender
Cursuskalender
2012
December 2011 1 december
Bouwdeelcursus Tegels op Wanden en Vloeren
25 januari
Afdelingsvoorzittersoverleg
8 december
Managementopleiding voor de Bouwtoelevering
7 februari
Vergadering Commissie Hout
(MBT), module Communicatie voor managers
7 februari
Themadag hout
13 december
Bouwdeelcursus Installaties in Badkamer
8 februari
Overleg buitengewone leden
en Keuken
14 februari
Vergadering Commissie Vakopleiding
Januari 2012
15 februari
Vergadering Adviesraad.
19 januari
Bouwdeelcursus Fundering & Vloeren
22 mei
Vergadering Commissie Vakopleiding
24 januari
Bouwen en Bouwmaterialen A
12 juni
Algemene Ledenvergadering
26 januari
Managementopleiding voor de Bouwtoelevering
12 juni
Hibin Branchedag
(MBT), module Communicatie voor managers
9 oktober
Vergadering Commissie Vakopleiding
Februari 2012
Kijk voor meer informatie op: www.hibin.nl
1 februari
MBO Baliemedewerker
1 februari
MBO Commercieel medewerker
1 februari
MBO Logistiek Medewerker
16 februari
Bouwdeelcursus Buitenwanden
Kijk voor meer informatie op: www.hibinopleidingen.nl
Colofon
12 ju n i: g! a d e h c n a r Hi b i n B
Hibinfo is een uitgave van Koninklijke Hibin, de brancheorganisatie voor de bouwmaterialengroothandel. Hibinfo verschijnt tweemaandelijks (dit jaar driemaal) en wordt verspreid onder leden en relaties van de Koninklijke Hibin. Overname van artikelen uit deze uitgave is, mits integraal, toegestaan onder voorwaarde van bronvermelding. Oplage: 1.300 Redactieadres: Koninklijke Hibin, t.a.v. Peter van Heijgen, postbus 2161, 6802 CD Arnhem, 026 - 363 35 55,
[email protected]. Redactiecommissie: Jaap Breunesse, Peter van Heijgen, Ghislaine Hoenderboom en Gert Smit. Concept, tekst, ontwerp en lay-out: Bijl, partners in public relations, Rotterdam.
