Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek

Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek Resultaten van een onderzoek naar structuurkenmerken, kosten, opbrengsten en productie van huisartsenlaboratoria in 2008 en 2009

Uitgebracht aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

Utrecht, mei 2011 H.H. Huizendveld RA (ConQuaestor) B.C. Jurling RA (Significant) L.G.M. Koster MSc (Significant)

C

Rapportage ‘Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek’ - mei 2011

1 van 86

Inhoud VOORWOORD ......................................................................................................................................................... 5 MANAGEMENTSAMENVATTING.............................................................................................................................. 7 DOELSTELLINGEN VAN HET ONDERZOEK ................................................................................................................................7 ONDERZOEKSVERANTWOORDING ........................................................................................................................................8 REPRESENTATIEF BEELD VAN DE ONDERZOEKSPOPULATIE ..........................................................................................................9 KOSTENTOEREKENING NAAR ZORGPRESTATIES ........................................................................................................................9 OVER- EN ONDERDEKKING PER PRODUCTGROEP....................................................................................................................10 SCENARIO’S...................................................................................................................................................................10 ONDERZOEK BIJ ZIEKENHUISLABORATORIA ...........................................................................................................................11 1

INLEIDING ...................................................................................................................................................... 13 1.1 ACHTERGROND EN AANLEIDING .............................................................................................................................13 1.2 DOELSTELLINGEN VAN HET ONDERZOEK ..................................................................................................................13 1.3 ONDERZOEKSVERANTWOORDING ..........................................................................................................................14 1.3.1 Zeer kleine maar representatieve onderzoekspopulatie .......................................................................14 1.3.2 Vijf centra in de onderzoekspopulatie hebben de laboratoriumonderzoeken uitbesteed .....................14 1.3.3 Niet alle eerstelijns diagnostische verrichtingen vallen binnen de scope van het onderzoek ...............15 1.3.4 Kapitaallasten zijn buiten beschouwing gelaten ...................................................................................15 1.3.5 ‘Brutomarge’ betekent verschil tussen werkelijke kosten en aanvaardbare kosten .............................15 1.3.6 Geen correctie op ordertarieven voor te verrekenen bedragen en vermogensopbouw ........................17 1.3.7 Analyse en resultaten op het niveau van productgroepen ....................................................................17 1.3.8 Geen zuivere toerekening naar thuisafnamen ......................................................................................17 1.3.9 Bij buiten-WMG-productie kosten gecorrigeerd voor de buiten-WMG-opbrengsten minus de marge die erop wordt gemaakt ........................................................................................................................................18 1.3.10 Het jaar 2009 als uitgangspunt genomen .............................................................................................19

2

RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK ONDER EERSTELIJNS DIAGNOSTISCHE CENTRA ...................................... 21 2.1 EERSTELIJNS DIAGNOSTISCHE CENTRA IN NEDERLAND ................................................................................................21 2.2 KOSTENTOEREKENING NAAR ZORGPRESTATIES ..........................................................................................................24 2.3 OVERZICHT TOTALE KOSTEN EN OPBRENGSTEN PER ZORGPRESTATIE ..............................................................................25 2.4 OVER- EN ONDERDEKKING PER ZORGPRESTATIE ........................................................................................................28 2.4.1 WMG-orders ..........................................................................................................................................28 2.4.2 Analyses en onderzoeken ......................................................................................................................31 2.5 CONCLUSIES ......................................................................................................................................................38

3

SCENARIOANALYSE ........................................................................................................................................ 39 3.1 SCENARIO’S....................................................................................................................................................... 39 3.2 RESULTATEN SCENARIOANALYSE ............................................................................................................................40 3.2.1 Effecten tariefaanpassing klinisch chemische laboratoriumonderzoeken ............................................40 3.2.2 Effecten tariefaanpassing beeldvormende diagnostiek ........................................................................43 3.2.3 Effecten tariefaanpassing medisch-specialistische diagnostiek ............................................................45


2 van 86

3.3 4

CONCLUSIES ......................................................................................................................................................48

ONDERZOEK BIJ ZIEKENHUISLABORATORIA ................................................................................................... 49

BIJLAGE A: ONDERZOEKSOPZET............................................................................................................................. 51 A1 DE ONDERZOEKSPOPULATIE .........................................................................................................................................51 A1.1 Definitie van de onderzoekspopulatie ...........................................................................................................51 A1.2 Omvang van de gehele populatie in Nederland en omvang van de onderzoekspopulatie ...........................52 A2 ONDERZOEKSVARIABELEN ...........................................................................................................................................53 A2.1 Structuurkenmerken......................................................................................................................................53 A2.2 Productie .......................................................................................................................................................53 A2.3 Opbrengsten..................................................................................................................................................54 A2.4 Kosten ...........................................................................................................................................................54 A3 GEGEVENSVERZAMELING ............................................................................................................................................54 A3.1 Vragenlijst en gegevensonderzoek................................................................................................................54 A4 GEGEVENSVERWERKING EN -ANALYSE............................................................................................................................55 A4.1 Gegevensverwerking .....................................................................................................................................55 A4.2 Gegevensanalyse...........................................................................................................................................56 BIJLAGE B: BEELD VAN DE ONDERZOEKSPOPULATIE ............................................................................................. 57 B1 SPREIDING VAN EERSTELIJNS DIAGNOSTISCHE CENTRA OVER NEDERLAND ..............................................................................58 B2 OMVANG VAN DE EERSTELIJNS DIAGNOSTISCHE CENTRA .................................................................................................... 59 B2.1 Omvang van de opbrengsten ........................................................................................................................59 B2.2 Productie: aantal orders ................................................................................................................................60 B2.3 Productie: totaalaantal analyses .................................................................................................................. 62 B2.4 Productie: aantal analyses per order ............................................................................................................63 B2.5 Aantal vestigingen.........................................................................................................................................63 B2.6 Aantal fte werkzaam in eerstelijns diagnostisch centrum.............................................................................65 B3 NEVENACTIVITEITEN (TROMBOSEDIENSTEN)....................................................................................................................67 B4 OMGEVINGSFACTOREN ...............................................................................................................................................67 B4.1 Aantal inwoners woonachtig in het verzorgingsgebied van het laboratorium .............................................67 B4.2 Mate van stedelijkheid van het verzorgingsgebied .......................................................................................68 BIJLAGE C: AANVULLENDE RESULTATEN ................................................................................................................ 71 C1. PRODUCTIE .............................................................................................................................................................71 C2. OPBRENGSTEN .........................................................................................................................................................77 C3. KOSTENCOMPONENTEN .............................................................................................................................................79 C3.1 Totale kosten WMG.......................................................................................................................................79 C3.2 Personeelskosten ...........................................................................................................................................80 C3.3 Materiële kosten ...........................................................................................................................................80 C3.4 Huisvestingskosten ........................................................................................................................................81 C3.5 Rentekosten...................................................................................................................................................81 C3.6 Certificeringskosten .......................................................................................................................................82 BIJLAGE D: INFORMATIEVERZOEK EN VRAGENLIJST .............................................................................................. 83


3 van 86

BIJLAGE E: ONDERZOEKSTEAM .............................................................................................................................. 85 BIJLAGE F: KLANKBORDGROEP .............................................................................................................................. 86


4 van 86

Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek over 2008 en 2009, zoals dat in de periode september 2010 - mei 2011 is uitgevoerd door ConQuaestor B.V. (eindverantwoordelijkheid) en Significant B.V., in opdracht van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het onderzoek richt zich op het in kaart brengen van de structuurkenmerken, de kosten, de opbrengsten en productieomvang van huisartsenlaboratoria met als doel de NZa informatie te geven, om de tarieven van de belangrijkste eerstelijns diagnostische verrichtingen te kunnen onderbouwen en herijken. Aanvullend op de feitelijke gegevensverzameling zijn in het onderzoek kosten toegerekend naar de verschillende zorgprestaties om inzicht te krijgen in de mate waarin de huidige tariefstelling over- of onderdekking biedt op de kosten per zorgprestatie. Het onderzoek beperkt zich tot de huisartsenlaboratoria, maar aanvullend zijn enkele ziekenhuizen in kwalitatieve zin betrokken. Dit onderzoek is mogelijk geweest door de medewerking van de eerstelijns diagnostische centra en de vijf ziekenhuizen, in het bijzonder de drie pilotinstellingen die in de eerste fase zeer intensief betrokken zijn geweest. De medewerking van de centra is vrijwel zonder uitzondering uitstekend geweest. Wij danken de betreffende personen en organisaties voor hun bereidwilligheid. Wij hebben ook de kritische input van de leden van de klankbordgroep als zeer bruikbaar ervaren. Ten slotte danken wij de opdrachtgever voor de begeleiding van dit onderzoek. Namens het onderzoeksteam, H.H. (Henk) Huizendveld RA (ConQuaestor) B.C. (Bas) Jurling RA (Significant) L.G.M. (Loes) Koster MSc (Significant)

C


5 van 86

Managementsamenvatting Doelstellingen van het onderzoek In Nederland wordt in 23 zelfstandige huisartsenlaboratoria onderzoek gedaan bij patiënten op verzoek van huisartsen, zonder tussenkomst van de medisch-specialist in de tweedelijn. Dit betreft grotendeels laboratoriumonderzoek, maar ook functieonderzoeken. Daarnaast wordt dergelijk onderzoek ook in bijna alle ziekenhuizen uitgevoerd. De tarieven en beleidsregelwaarden voor de eerstelijnsdiagnostiek zijn sinds 1996 niet herijkt. Sinds die tijd zijn de volumes van de onderzoeken gestegen, terwijl de kosten door efficiëntere werkwijzen relatief minder toegenomen zijn. De beleidsregelwaarden zijn door deze ontwikkelingen mogelijk niet meer actueel. Dit vormt de aanleiding om een kostenonderzoek voor de eerstelijnsdiagnostiek uit te voeren. Het doel van het onderzoek is om de structuurkenmerken, kosten, opbrengsten en productie van eerstelijnsdiagnostiek over de jaren 2008 en 2009 in kaart te brengen. Dit geeft de NZa informatie om de tarieven (en beleidsregelwaarden) van eerstelijnsdiagnostiek desgewenst te kunnen onderbouwen en herijken. Het kostenonderzoek kan de opmaat vormen voor een tariefherijking, en mogelijk, op langere termijn, een aangepaste bekostigingssystematiek: van aanbodgerichte bekostiging naar functionele bekostiging. 1

De opdrachtgever heeft aangegeven welke focus en afbakening voor het kostenonderzoek bepaald is : • De focus van het onderzoek ligt op de klinisch chemische onderzoeken en de (in termen van kostenomvang) belangrijkste functieonderzoeken die door de huisartsenlaboratoria worden geleverd; • Het onderzoek wordt voornamelijk bij huisartsenlaboratoria uitgevoerd. Daarnaast dienen ook enkele ziekenhuizen in het onderzoek te worden betrokken. De opdracht omvat drie aspecten: 1. Voer een dataverzameling en -analyse uit; 2. Doe voorstellen voor een kostentoerekeningsmodel; 3. Lever een rapportage en databestand op. Tevens is in overleg met de opdrachtgever besloten dat scenarioanalyses uitgevoerd worden om inzicht te geven in de effecten van mogelijke tariefaanpassingen. De voorliggende rapportage vormt het resultaat van de onderdelen 1 en 3. Onder de paragraaf “Kostentoerekening naar zorgprestaties” wordt nader ingegaan op het tweede aspect van de opdracht.

1

Verwezen wordt naar de brief van de NZa aan het ministerie van VWS d.d. 3 juni 2010, (kenmerk 10D0019545)

C


7 van 86

Onderzoeksverantwoording Bij de interpretatie van de resultaten zijn de onderstaande aspecten van de opzet van het onderzoek van belang. Ondanks een aantal geplaatste kanttekeningen geeft het onderzoek een goed representatief beeld van eerstelijns diagnostiek bij eerstelijns diagnostische centra, zoals ook in de eerste bullet is toegelicht. • De onderzoekspopulatie is zeer klein (veertien huisartsenlaboratoria), maar representatief. De onderzoekspopulatie omvat meer dan de helft van de totale populatie van huisartsenlaboratoria in Nederland en geeft een representatief beeld van de werkelijke structuurkenmerken, productie, kosten en opbrengsten van alle huisartsenlaboratoria in Nederland. De uitgevallen uitbestedende centra zijn namelijk zeer klein van omvang, en van de overige uitgevallen centra is het niet aannemelijk dat ze een afwijkende organisatiestructuur kennen. Ten aanzien van de totale eerstelijns diagnostiek in Nederland is de representativiteit van het onderzoek beperkter, aangezien niet de gehele eerstelijns diagnostiek binnen de scope van het onderzoek valt (zie paragraaf 1.3.3.) en ziekenhuizen mogelijk een afwijkende productmix hebben ten opzichte van de huisartsenlaboratoria (zie hoofdstuk 4). • Vijf centra in de onderzoekspopulatie hebben de laboratoriumonderzoeken uitbesteed, meestal aan een ziekenhuislaboratorium. Ondanks dat deze centra een wat andere bedrijfsvoering kennen, zijn zij wel meegenomen in de analyses, om de populatie niet verder te beperken; • Niet alle eerstelijns diagnostische verrichtingen vallen binnen de scope van het onderzoek. Het onderzoek beperkt zich op verzoek van de opdrachtgever tot klinisch chemische onderzoeken, microbiologische onderzoeken en de in termen van productieomvang meest belangrijke beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek die door huisartsenlaboratoria worden uitgevoerd. Dit betekent dat bijvoorbeeld pathologie, M&I-modules, nucleaire geneeskunde, röntgenonderzoek, MRI en CT-scans buiten de scope van het onderzoek vallen en opgenomen zijn onder de categorie ‘overig’; 2 • Conform de NZa-beleidsregel zijn kapitaallasten buiten beschouwing gelaten in de toerekening van kosten aan verschillende zorgprestaties; • Als in de rapportage wordt gesproken over ‘brutomarge’, dan wordt bedoeld het verschil tussen de werkelijke kosten en de (maximaal) aanvaardbare kosten (beleidsregelwaarde) van de zorgprestatie. Wat betreft de orders betekent dit dat de kosten per order vergeleken zijn met een ‘vast ordertarief’, het maximale ordertarief volgens de Tarieflijst Instellingen (beleidsregel CI-1044 voor 2008 en CI-1094 voor 2009). De werkelijke kosten zijn in het onderzoek aangesloten op de financiële administratie/jaarrekening van de huisartsenlaboratoria; • Er heeft geen correctie op de ordertarieven (sluittarieven) plaatsgevonden voor te verrekenen bedragen uit voorgaande jaren en eventuele vermogensopbouw. De gegevens over de orderopbrengsten kennen hierdoor enige vervuiling, maar de gevolgen hiervan zijn gering, omdat bij de berekening van de brutomarge de toegerekende kosten vergeleken worden met de maximaal aanvaardbare kosten en niet met het sluittarief; • Analyse en resultaten zijn uitgevoerd en weergegeven op het niveau van productgroepen. Toerekening van kosten naar onderliggende individuele zorgprestaties bleek niet of slecht mogelijk bij een deel van de onderzoekspopulatie, waardoor gegevens op individuele zorgprestaties niet betrouwbaar zijn; 2

Beleidsregel BR/CU-2014


8 van 86

•

• •

Een aantal centra bleek tijdens de diepteonderzoeken niet in staat om een zuivere toerekening naar thuisafnamen te maken, waardoor de kosten per thuisafname niet betrouwbaar zijn. Om die reden zijn de kosten en opbrengsten van thuisafnamen opgenomen in de totale kosten en opbrengsten van orders en niet afzonderlijk geanalyseerd; Als sprake is van buiten-WMG-productie in de stichting, zijn de kosten gecorrigeerd voor de buitenWMG-opbrengsten minus de marge die erop wordt gemaakt; Het jaar 2009 is als uitgangspunt genomen, omdat dit het meest recente jaar is waarover gegevens beschikbaar zijn. Relevante ontwikkelingen die na de onderzoeksperiode (2008-2009) hebben plaatsgevonden, vallen buiten de reikwijdte van dit onderzoek. Om trends te kunnen signaleren zouden meer longitudinale data nodig moeten zijn.

Beeld van de onderzoekspopulatie Het belangrijkste kenmerk van de onderzoekspopulatie is dat deze een grote variëteit kent wat betreft omvang, structuurkenmerken en productmix. In totaal is er door de huisartsenlaboratoria in de onderzoekspopulatie in 2009 157,8 miljoen euro aan opbrengsten gegenereerd uit WMG-zorgprestaties. In 2009 zijn er door de centra in totaal 3,6 miljoen afnamen gedaan en 26,3 miljoen analyses uitgevoerd. Klinisch chemische onderzoeken maken het grootste aandeel van de productie uit (bijna 60%).

Kostentoerekening naar zorgprestaties De huisartsenlaboratoria beschikken niet over een uniform kostentoerekeningsmodel; administraties zijn daar niet op ingericht. Echter, in het onderzoek is de kostentoerekening naar zorgprestaties wel op een uniforme methode gebeurd. Kostentoerekeningen hebben plaatsgevonden naar eigen inschatting van de centra, waarbij de onderzoekers de redelijkheid van de gemaakte keuzes hebben getoetst en hebben gelet op vergelijkbaarheid tussen de instellingen. Uitgangspunt bij de kostentoerekening is de kostenplaatsenadministratie van het laboratorium. Op basis van de kostensoort/kostenplaats-combinatie is het goed mogelijk om directe kosten toe te rekenen aan hoofdcategorieën order, klinisch chemisch onderzoek, microbiologisch onderzoek, beeldvormende diagnostiek en functieonderzoeken. De indirecte kosten (overhead) zijn veelal volgens de opslagmethode naar rato van de omvang van de directe kosten per kostenplaats verdeeld over de bovengenoemde directe kostenplaatsen. In het vervolg van de rapportage wordt dit de ‘transfer van indirecte kosten’ genoemd. Dit betekent dat orderkosten en analysekosten (zorgproducten) indirecte kosten toegerekend krijgen. Alleen in die gevallen dat er toch een min of meer directe relatie lag tussen overheadkosten en directe kosten is van de bovengenoemde opslagmethode naar rato afgeweken. Na toerekening (transfer) van de indirecte kosten resteert een kostenallocatie van werkelijke kosten aan order en analyse (hoofdgroepen zorgproducten). Deze toegerekende werkelijke kosten kunnen


9 van 86

geconfronteerd worden met de productieopbrengsten, ook op het niveau van order en analyse (hoofdgroepen zorgproducten). De meeste laboratoria zijn niet in staat op de toegerekende werkelijke kosten verder te alloceren aan specifieke zorgproducten. Om tot deze allocatie te komen, is per product inzicht nodig in de bestede manuren en machine-uren in tijd. Deze informatie ontbreekt in veel gevallen, waardoor het tevens niet haalbaar is om tot een eenduidig kostentoerekeningsmodel te komen. .

Over- en onderdekking per productgroep De belangrijkste resultaten uit het onderzoek zijn: 3 • Het ‘vaste ordertarief’ ligt dichtbij de gemiddelde en mediane toegerekende kosten per order; • Bij de meeste laboratoria is er een overdekking van de kosten op de klinisch chemische onderzoeken. Als de laboratoria die deze onderzoeken uitbesteden buiten beschouwing worden gelaten, varieert deze overdekking tussen de 18% en 57%; • Met betrekking tot microbiologische onderzoeken, beeldvormende diagnostiek en medischspecialistische diagnostiek zijn de resultaten meer divers, maar gemiddeld gezien: o Is er een overdekking op de microbiologische onderzoeken; o En een onderdekking op de beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek; • Bij de meeste laboratoria is er een onderdekking op de overige onderzoeken; • Over alle zorgprestaties in totaal zijn de werkelijke kosten lager dan de totaal aanvaardbare kosten. Op totaalniveau is er dus een overdekking, als voor alle instellingen het sluittarief gelijk zou zijn aan het vaste ordertarief. Dat geldt voor alle centra in de onderzoekspopulatie.

Scenario’s Om de effecten van mogelijke tariefsaanpassingen inzichtelijk te krijgen, zijn scenarioanalyses uitgevoerd. De resultaten uit de scenarioanalyses kunnen als volgt worden samengevat: • De mate waarin een tariefaanpassing effect heeft op een instelling, is afhankelijk van de oorspronkelijke brutomarge die een instelling op het type verrichting haalt. Dit zorgt ervoor dat een tariefverlaging een grotere spreiding in brutomarges als gevolg heeft en een tariefverhoging een afname in de spreiding veroorzaakt; • Bij klinisch chemische onderzoeken blijft tot een tariefdaling van 18% het tarief voor alle centra toereikend om de kosten voor dit type onderzoek te dekken, als centra die de laboratoriumonderzoeken uitbesteden buiten beschouwing worden gelaten. Tot en met een tariefdaling van 35% heeft nog meer dan de helft van de centra die zelf laboratoriumonderzoeken uitvoeren een positieve totale brutomarge bij een vast ordertarief; • Wat betreft beeldvormende diagnostiek kennen de centra een grote spreiding in de kosten. Zelfs bij een aanzienlijke tariefstijging van 40% tot 50% is het tarief nog niet voor alle centra toereikend om de kosten te dekken. Op basis van de resultaten van het onderzoek lijken schaalvoordelen mogelijk bij dit 3

Maximale ordertarief volgens de Tarieflijst Instellingen (beleidsregel CI-1044 voor 2008 en CI-1094 voor 2009)


10 van 86

•

type onderzoek en zijn het vooral centra met relatief lage opbrengsten die het meest tekortkomen op het tarief; Ook voor medisch-specialistische diagnostiek ligt een tariefverhoging voor de hand. Vanaf een tariefverhoging van ongeveer 24% zal het tarief voor meer dan de helft van de instellingen toereikend zijn.

Onderzoek bij ziekenhuislaboratoria Er is binnen deze onderzoeksopdracht geen kostenonderzoek uitgevoerd voor de eerstelijnsdiagnostiek onder ziekenhuizen. De voornaamste reden dat de opdrachtgever hiervoor heeft gekozen is dat een partieel kostenonderzoek bij ziekenhuizen lastig uitvoerbaar is, doordat eerstelijnsdiagnostiek binnen een 4 ziekenhuis niet geïsoleerd uitgevoerd wordt . Er is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd bij een beperkt aantal algemene ziekenhuizen, met verschillende kenmerken, met als hoofddoel het nagaan van alternatieve onderzoeksmogelijkheden om de opbrengsten van ziekenhuizen uit de eerstelijnsdiagnostiek te relateren aan de feitelijke kosten van zorgproducten. Uit de gesprekken is een generiek beeld naar voren gekomen dat ziekenhuislaboratoria kostprijzen berekenen en beschikbaar hebben van de diagnostische verrichtingen, maar daarbij geen onderscheid maken tussen de eerste- en de tweedelijn. De toerekening van kosten aan zorgproducten vindt bovendien voornamelijk plaats op basis van productievolume- en tariefverhoudingen. De kostprijzen van de diagnostische verrichtingen van ziekenhuizen laten zich moeilijk vergelijken met de tarieven van de eerstelijnsdiagnostiek, onder andere omdat ziekenhuizen een andere overheadstructuur hebben dan huisartsenlaboratoria en omdat ziekenhuizen te maken hebben met beschikbaarheidskosten en mogelijk een productmix met meer (dure) laag volume diagnostiek. Wel is het zo dat ook bij de ziekenhuizen de klinisch chemische onderzoeken het grootste aandeel van de opbrengsten uitmaken. De eerstelijnsdiagnostiek valt voor ziekenhuizen buiten de Diagnose Behandel Combinatie (DBC) en is een directe opbrengstenpost; de geïnterviewde ziekenhuizen gaven dan ook aan iedere tariefverlaging op klinische chemie nagenoeg één-op-één in de exploitatie te zullen ervaren.

4

Zie tevens de brief van de NZa aan het ministerie van VWS d.d. 3 juni 2010 (kenmerk 10D0019545).


11 van 86

1

Inleiding

1.1

Achtergrond en aanleiding

In Nederland wordt in 23 zelfstandige huisartsenlaboratoria onderzoek gedaan bij patiënten op verzoek van huisartsen, zonder tussenkomst van de medisch-specialist in de tweedelijn. Dit betreft grotendeels laboratoriumonderzoek, maar ook functieonderzoeken worden veelvuldig voor deze eerstelijnspatiënten verricht. Daarnaast wordt dergelijk onderzoek ook in bijna alle ziekenhuizen uitgevoerd. Veelal zijn de zelfstandige centra meer decentraal georiënteerd dan de ziekenhuizen. Er zijn de zogenoemde prikpunten rondom de centrale vestiging in wijken en omliggende gemeenten en er worden meer huisbezoeken afgelegd. De tarieven en beleidsregelwaarden voor de eerstelijnsdiagnostiek zijn sinds 1996 niet herijkt. De volumes van onderzoeken zijn sinds het vaststellen van de beleidsregelwaarden in 1996 sterk gestegen door een toenemende vraag en meer aanbod. De kosten zijn door efficiëntere werkwijzen relatief minder gestegen. De beleidsregels zijn sinds 1996 niet meer geactualiseerd, waardoor de beleidsregelwaarden naar verwachting niet passend zijn. Dit vormt de aanleiding om een kostenonderzoek voor de eerstelijnsdiagnostiek uit te voeren.

1.2

Doelstellingen van het onderzoek

Het doel van het onderzoek is om de structuurkenmerken, kosten, opbrengsten en productie van eerstelijnsdiagnostiek over de jaren 2008 en 2009 in kaart te brengen. De gegevensverzameling en - analyse hebben als doel de NZa informatie te geven, om de tarieven (en beleidsregelwaarden) van eerstelijnsdiagnostiek te kunnen onderbouwen en herijken. Het kostenonderzoek moet de opmaat vormen voor een tariefherijking, en mogelijk, op langere termijn, een aangepaste bekostigingssystematiek: van aanbodgerichte bekostiging naar functionele bekostiging. De opdrachtomschrijving luidde als volgt: Voer een kostenonderzoek voor de eerstelijnsdiagnostiek uit bij huisartsenlaboratoria en enkele (algemene) ziekenhuizen over de jaren 2008 - 2009. De opdrachtgever heeft de focus en afbakening voor het kostenonderzoek als volgt bepaald: • De focus van het onderzoek ligt op de klinisch chemische onderzoeken en de (in termen van kostenomvang) belangrijkste functieonderzoeken die door de huisartsenlaboratoria worden geleverd; • Het onderzoek wordt voornamelijk bij huisartsenlaboratoria uitgevoerd. Daarnaast dienen ook enkele ziekenhuizen in het onderzoek te worden betrokken. De opdracht omvat drie aspecten: 1. Voer een dataverzameling en -analyse uit; 2. Doe voorstellen voor een kostentoerekeningsmodel; 3. Lever een rapportage en databestand op.

C


13 van 86

Tevens is in overleg met de opdrachtgever besloten dat scenarioanalyses uitgevoerd worden om inzicht te geven in de effecten van mogelijke tariefaanpassingen.

1.3

Onderzoeksverantwoording

In bijlage A is de onderzoeksopzet van dit kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek omschreven. Een aantal punten uit deze onderzoeksopzet, die relevant zijn bij de interpretatie van de resultaten, wordt in deze paragraaf uitgelicht. Zoals ook in paragraaf 1.3.1 wordt toegelicht, geeft het onderzoek ondanks een aantal geplaatste kanttekeningen wel een goed representatief beeld van eerstelijns diagnostiek bij eerstelijns diagnostische centra. 1.3.1

Zeer kleine, maar representatieve, onderzoekspopulatie

In Nederland zijn er 23 eerstelijns diagnostische centra, waarvan er 14 zijn meegenomen in de analyses (zie bijlage A, paragraaf A1). Dit is een zeer kleine onderzoekspopulatie, echter alsnog meer dan de helft van de totale populatie van huisartsenlaboratoria in Nederland is erin opgenomen. De resultaten geven een representatief beeld van de werkelijke structuurkenmerken, productie, kosten en opbrengsten van alle huisartsenlaboraria in Nederland. De uitgevallen uitbestedende centra zijn namelijk zeer klein van omvang, en van de overige uitgevallen centra is het niet aannemelijk dat ze een afwijkende organisatiestructuur en daarmee samenhangende kosten en opbrengsten hebben (zie bijlage A, paragraaf A1). Het aandeel van de onderzoekspopulatie in de totale opbrengsten van de eerstelijns diagnostische verrichtingen die binnen de scope van het onderzoek vallen (zie paragraaf 1.3.3), uitgevoerd door zowel 5 huisartsenlaboratoria als ziekenhuizen, is circa 35% . Dit aandeel is groter met betrekking tot klinisch chemische onderzoeken, maar kleiner wat betreft beeldvormende en medisch specialistische diagnostiek. Ten aanzien van de totale eerstelijns diagnostiek in Nederland is de representativiteit van het onderzoek beperkter, aangezien niet de gehele eerstelijns diagnostiek binnen de scope van het onderzoek valt (zie paragraaf 1.3.3.) en ziekenhuizen mogelijk een afwijkende productmix hebben ten opzichte van de huisartsenlaboratoria (zie hoofdstuk 4). 1.3.2

Vijf centra in de onderzoekspopulatie hebben de laboratoriumonderzoeken uitbesteed

Er zijn vijf centra in de onderzoekspopulatie die de laboratoriumonderzoeken (klinisch chemische en microbiologische onderzoeken) hebben uitbesteed, veelal aan een ziekenhuislaboratorium. Deze eerstelijns diagnostische centra, die relatief klein zijn, doen dan meestal de afname en voeren de logistiek en service rondom de order uit, waarna zij het afgenomen materiaal naar een (ziekenhuis)laboratorium 5

De opbrengsten door ziekenhuislaboratoria zijn gebaseerd op gegevens van 2008 uit het DBC-Informatiesysteem

(DIS). In totaal hebben de ziekenhuizen in 2008 circa 279 miljoen euro gedeclareerd 2008 op de betreffende verrichtingen. NB: er zijn in DIS helaas nog geen gegevens beschikbaar uit recentere jaren, omdat recentere gegevens nog niet geheel aangeleverd en/of verwerk zijn.


14 van 86

brengen. Deze centra declareren het tarief voor zowel de order als de analyse bij de zorgverzekeraar en betalen een onderling overeengekomen tarief aan het laboratorium dat de analyses uitvoert. Andere typen onderzoeken, zoals beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek, voeren de centra wel zelf uit. Om de onderzoekspopulatie niet verder te beperken, zijn deze vijf centra wel meegenomen in de analyses, ondanks het feit dat zij een wat andere bedrijfsvoering kennen. In de rapportage wordt in de toelichtende teksten op de figuren en tabellen aangegeven als de centra afwijken van de overige centra in de onderzoekspopulatie. 1.3.3

Niet alle eerstelijns diagnostische verrichtingen vallen binnen de scope van het onderzoek

Niet alle typen zorgprestaties die onder ‘eerstelijnsdiagnostiek’ vallen, vallen ook binnen de scope van dit onderzoek. Het onderzoek beperkt zich op verzoek van de opdrachtgever tot klinisch chemische onderzoeken, microbiologische onderzoeken en de in termen van productieomvang meest belangrijke beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek die door huisartsenlaboratoria worden uitgevoerd. Dit betekent dat buiten de scope van het onderzoek vallen: • Pathologie; • Diagnostische verrichtingen in het kader van de M&I-module bij huisartsen; • Nucleair geneeskundige onderzoeken; • Overige beeldvormende diagnostiek: röntgenonderzoek, MRI, CT-scan. Deze typen onderzoeken zijn in het onderzoek meegenomen onder de categorie ‘overig’, om het mogelijk te maken een aansluiting bij de totale kosten en opbrengsten uit de jaarrekening van een huisartsenlaboratorium te maken. 1.3.4

Kapitaallasten zijn buiten beschouwing gelaten

Volgens de NZa-beleidsregel (Beleidsregel BR/CU-2014) zijn de order-, analyse- en onderzoekstarieven dekkend voor loonkosten, materiële kosten en afschrijving van inventarissen, maar zij dekken niet de kapitaallasten van huisvesting. Kapitaallasten zijn hierbij gedefinieerd als de met de locatie(s) verbonden 6 afschrijvingskosten, rentekosten en huur . In de toerekening van kosten aan verschillende zorgprestaties zijn om die reden de kapitaallasten buiten beschouwing gelaten. 1.3.5

‘Brutomarge’ betekent verschil tussen werkelijke kosten en aanvaardbare kosten

Als in deze rapportage gesproken wordt over ‘brutomarge’ op een zorgproduct, dan wordt bedoeld het verschil tussen de werkelijke kosten per zorgprestatie, op basis van toegerekende kostensoorten, en de (maximaal) aanvaardbare kosten (beleidsregelwaarde). Zoals hiervoor aangegeven, blijven de kapitaallasten daarbij buiten beschouwing. Voor alle zorgprestaties zijn de aanvaardbare kosten gelijk aan het tarief maal de omvang van de productie van de zorgprestatie. Met uitzondering van de orders zijn de 6

Afschrijvingskosten van inventarissen vallen dus niet onder deze definitie van kapitaallasten en worden wel gedekt

door de tarieven.


15 van 86

aanvaardbare kosten daarmee altijd gelijk aan de opbrengsten die het centrum heeft voor de betreffende 7 zorgprestaties. Voor de orders geldt niet dat de aanvaardbare kosten altijd gelijk zijn aan de orderopbrengsten die het centrum heeft. Wat betreft de orders zijn de aanvaardbare kosten gelijkgesteld aan het maximale ordertarief volgens de Tarieflijst Instellingen (beleidsregel CI-1044 voor 2008 en CI-1094 voor 2009 - in het 8 vervolg van het rapport benoemd als ‘vast ordertarief’) . Deze is niet gelijk aan de opbrengsten die de huisartsenlaboratoria uit orders hebben, omdat de centra niet het vaste ordertarief ontvangen, maar een sluittarief dat wordt gebruikt om de begroting van de centra sluitend te krijgen. De totale werkelijke kosten alsmede de gerealiseerde productieopbrengsten (die beide de basis zijn voor de brutomarge per zorgproduct) zijn in het onderzoek per laboratorium aangesloten op de financiële administratie/jaarrekening van het huisartsenlaboratorium.

7

Dit geldt vóór verrekening van exploitatieverschillen. Binnen de systematiek van begrotingsfinanciering bij huis-

artsenlaboratoria geldt daarbij dat, indien de werkelijke kosten lager zijn dan de maximaal aanvaardbare kosten voor de totale productie, de omzet wordt afgeroomd tot het niveau van de werkelijke kosten. Indien de werkelijke kosten hoger zijn dan de maximaal aanvaardbare kosten, worden maximaal de aanvaardbare kosten vergoed. 8

De parameterwaarden die in de begrotingsformulieren gebruikt worden voor de berekening van de maximaal

aanvaardbare kosten kunnen per instelling mogelijk afwijken van het vaste ordertarief zoals dat in deze rapportage gebruikt wordt. Ten behoeve van de bekostiging van de huisartsenlaboratoria worden de aanvaardbare kosten in het begrotingsformulier namelijk gecorrigeerd voor de deconcentratiegraad, als deze lager dan 76% is. Echter, dit is op het grootste deel van de centra in de onderzoekspopulatie (9 van de 14) niet van toepassing, omdat zij een deconcentratiegraad hebben die 76% of hoger is. Voor deze centra gelden de maximumparameterwaarden. Het vaste ordertarief geeft hiervoor een goede indicatie.


16 van 86

1.3.6

Geen correctie op ordertarieven voor te verrekenen bedragen en vermogensopbouw

De ordertarieven van huisartsenlaboratoria zijn zo vastgesteld dat deze de begroting van de huisartsenlaboratoria sluiten en de (maximaal aanvaardbare) kosten gedekt worden. Dit betekent dat eventuele verrekeningen uit voorgaande jaren en de mogelijkheid die verzekeraars aan de centra bieden om 9 vermogen op te bouwen van invloed zijn op het ordertarief. Het is echter niet eenvoudig te duiden wat de omvang van deze verrekeningen is, omdat (1) de verrekeningen in veel gevallen in de kosten op het begrotingsformulier gecorrigeerd worden en omdat (2) het sluittarief niet negatief kan worden, waardoor verrekeningen die hoger zijn dan het ordertarief maal het aantal orders veelal via een correctie op de kosten opgenomen worden. Dit betekent dat er enige ‘vervuiling’ in de orderopbrengsten zit en soms ook in de administratie van de kosten. Daar waar mogelijk zijn deze kosten geëlimineerd voordat deze werden toegerekend aan zorgprestaties. De vervuiling van het sluittarief kent overigens slechts geringe gevolgen, want daar waar analyses worden gedaan naar de brutomarge op zorgproducten, worden toegerekende kosten vergeleken met aanvaardbare kosten (vast ordertarief) en niet met het sluittarief (zie paragraaf 1.3.2). 1.3.7

Analyse en resultaten op het niveau van productgroepen

In de beginfase van het onderzoek bleek dat de meeste centra slecht of niet in staat zijn om een kostentoerekening naar het niveau van individuele zorgprestaties te doen (zie ook paragraaf 2.2). Een analyse op individuele zorgprestaties zou daarom geen betrouwbare resultaten opleveren. Om die reden is in overleg met de opdrachtgever besloten om de analyse op het niveau van productgroepen uit te voeren. De definiëring van de productgroepen is tot stand gekomen na overleg met een expertgroep uit de sector van zelfstandige huisartsenlaboratoria. Er is daarbij grotendeels aangesloten bij de Tarieflijst Instellingen. Deze rapportage zal dan ook alleen resultaten op productgroepniveau bevatten. 1.3.8

Geen zuivere toerekening naar thuisafnamen

Het tarief voor thuisafnamen dekt alleen de extra kosten die gemoeid zijn met een afname aan huis (onder andere tijdsbesteding en vervoerskosten). Tijdens de diepteonderzoeken bleek dat niet elk centrum in staat is om de toerekening naar thuisafnamen zuiver te maken en dat is een reden dat de toegerekende kosten naar thuisafnamen een grote spreiding kennen. Dit is te zien in tabel 1.1 en figuur 1.1. De kosten en opbrengsten voor thuisafnamen zijn om die reden opgenomen in de totale kosten en opbrengsten voor orders en niet afzonderlijk geanalyseerd.

9

Hoewel dit strijdig lijkt met de beleidsregel, is uit de onderzoeken gebleken dat zorgverzekeraars de laboratoria soms

de mogelijkheid bieden om vermogen op te bouwen.


17 van 86

Kosten toegerekend aan thuisafnamen

N

2008

2009

14

14

Gemiddelde

€

Minimum

€

25,25 € 7,94

€

18,09 6,57

Eerste kwartiel

€

11,26

€

9,54

Mediaan

€

14,76 €

14,94

Derde kwartiel

€

23,15 €

21,74

Maximum

€

126,93 €

46,98

Tabel 1.1

Kosten en opbrengsten voor thuisafnamen 2009 € 140,00 Toegerekende indirecte kosten per thuisafname

€ 120,00

€ 100,00

€ 80,00

Toegerekende directe kosten per thuisafname

€ 60,00

Thuisafnametarief 2009

€ 40,00

€ 20,00

€1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale toegerekende kosten per thuisafname in 2009

Figuur 1.1

1.3.9

Bij buiten-WMG-productie kosten gecorrigeerd voor de buiten-WMG-opbrengsten minus de marge die erop wordt gemaakt

Een aantal instellingen heeft de WMG en de buiten-WMG-productie ondergebracht in dezelfde rechtsvorm. Voor deze instellingen is het lastig om de kosten uit te splitsen naar kosten gemaakt voor de WMG productie en kosten gemaakt voor de buiten-WMG-productie. De kosten zijn daarom als volgt achteraf gecorrigeerd: Gecorrigeerde kosten = Totale kosten -/- (opbrengsten uit buiten-WMG * (1- marge buiten-WMG)).


18 van 86

In de uitvraag hebben de centra zelf aangegeven welke marge zij op buiten-WMG-productie maken; deze varieert tussen de 0 en 20%. Overigens dient opgemerkt te worden dat de centra die de buiten-WMGproductie in een afzonderlijke rechtsvorm hebben ondergebracht, zelf een keuze hebben gemaakt voor de verdeling van de kosten. Er is geen zicht op de wijze waarop deze toerekening van kosten aan buitenWMG-productie is gedaan. 1.3.10

Het jaar 2009 als uitgangspunt genomen

Omdat 2009 het meest recente jaar is waarover gegevens beschikbaar waren op het moment van onderzoeken, is dit jaar in de (scenario)analyse als uitgangspunt genomen. De jaren 2008 en 2009 zijn onderzocht en zo veel mogelijk beide in beschouwing genomen. Er zijn echter een aantal figuren en tabellen die slechts op één jaar betrekking hebben. Deze hebben dan altijd betrekking op 2009, net zoals de scenarioanalyses. Relevante ontwikkelingen die na de onderzoeksperiode (2008-2009) hebben plaatsgevonden, vallen buiten de reikwijdte van dit onderzoek. Slechts het beschouwen van het jaar 2009 is een smalle basis om conclusies op te baseren, zeker gezien het feit dat de sector voortdurend in ontwikkeling is. Om trends te kunnen signaleren zijn meer longitudinale data nodig.


19 van 86

2

Resultaten van het onderzoek onder eerstelijns diagnostische centra

Dit hoofdstuk bevat de resultaten van het gegevensonderzoek onder huisartsenlaboratoria. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar zes verschillende typen zorgprestaties: • Laboratoriumorders (afname, logistiek en service); • Klinisch chemische laboratoriumonderzoeken; • Microbiologische laboratoriumonderzoeken; • Beeldvormende diagnostiek (onder andere echografie en duplexonderzoeken); • Medisch-specialistische diagnostiek (onder andere fundusfotografie, cardiale echo, longfunctieonderzoek, ECG en DEXA-meting); • Overige onderzoeken. De eerste paragraaf van dit hoofdstuk geeft in het kort een beeld van de eerstelijns diagnostische centra in de onderzoekspopulatie. Vervolgens is in de tweede paragraaf een kwalitatieve beschrijving gegeven van de wijze waarop verschillende kostensoorten zijn toegewezen aan verschillende kostenplaatsen. Paragraaf 2.3 bevat een overzicht van de totale directe en indirecte kosten in relatie tot de totale opbrengsten per hoofdcategorie zorgprestaties. Vervolgens worden in paragraaf 2.4 de brutomarges per type verrichting (over- en onderdekking) tussen de instellingen vergeleken. Bijlagen B en C bevatten verdiepende gegevens over structuurkenmerken, opbrengsten en kosten van de eerstelijns diagnostische centra.

2.1

Eerstelijns diagnostische centra in Nederland

In Nederland zijn er in totaal negentien eerstelijns diagnostische centra, waarvan er veertien in de onderzoekspopulatie van dit onderzoek zijn opgenomen (zie bijlage A, paragraaf A1). Deze paragraaf geeft een korte beschrijving van de omvang en structuurkenmerken van deze centra. Bijlage B bevat verdiepende informatie hierop in verschillende figuren en tabellen. Spreiding in Nederland De eerstelijns diagnostische centra, die allen stichting als statutaire organisatievorm hebben, zijn gevestigd in veel delen van Nederland. De centra zijn het best vertegenwoordigd in Noord-Holland, ZuidHolland en Noord-Brabant. De centra zijn zowel in stedelijk als niet-stedelijk gebied gevestigd.

C


21 van 86

Kengetallen De eerstelijns diagnostische centra in de onderzoekspopulatie hebben in totaal in 2009 3,6 miljoen afnamen gedaan en 26,3 miljoen analyses uitgevoerd. Dat betekent dat er gemiddeld 7,2 analyses per order worden uitgevoerd. De meeste afnamen vinden decentraal plaats, de centra in de onderzoekspopulatie beschikken in totaal over circa 1.200 prikpunten. Daarnaast hebben een aantal centra nog een laboratorium, diagnostisch steunpunt en/of frontoffice. In totaal zijn er circa 1.900 fte werkzaam bij de eerstelijns diagnostische centra, dat zijn voornamelijk prikkers en analisten. Productie In totaal is er door de huisartsenlaboratoria in de onderzoekspopulatie in 2009 157,8 miljoen euro aan opbrengsten gegenereerd uit WMG-zorgprestaties. Tabel 2.1 geeft een overzicht van het aantal centra dat de verschillende typen verrichtingen in 2009 heeft uitgevoerd en de totale opbrengsten van de onderzoekspopulatie. Alle centra in de onderzoekspopulatie declareren klinisch chemische laboratoriumonderzoeken en de opbrengsten hieruit hebben ook het grootste aandeel in de totale opbrengsten; gemiddeld bijna 60%. Het grootste deel van deze onderzoeken valt in de laagste tariefklassen; gemiddeld wordt 96% van de opbrengsten behaald uit klinische chemische onderzoeken die in de klassen 1 t/m 11 vallen. Overigens beschikt niet elk centrum zelf over een laboratorium waar de laboratoriumanalyses uitgevoerd kunnen worden. Vijf van de veertien centra hebben de laboratoriumfunctie uitbesteed. In de meeste gevallen voeren zij dan alleen de logistiek en service rond de order uit en laten zij de analyses uitvoeren in een ziekenhuis, waarvoor de centra een onderling afgesproken vergoeding aan het ziekenhuis betalen. Met uitzondering van één centrum voeren alle centra in de onderzoekspopulatie ook medischspecialistische diagnostiek uit. Het aandeel van dit type onderzoek in de totale opbrengsten is gemiddeld 7%. De meest voorkomende onderzoeken binnen deze productgroep zijn fundusfotografie, (Holter) ECG’s en longfunctieonderzoeken. Beeldvormende diagnostiek wordt door acht van de veertien centra in de onderzoekspopulatie uitgevoerd. De beeldvormende diagnostische verrichtingen die het vaakst door de eerstelijns diagnostische centra worden gedeclareerd zijn echografie van de buikorganen en echografie à-vue in verband met zwangerschap. Beeldvormende diagnostische verrichtingen vormen gemiddeld slechts 3% van de totale opbrengsten. Ten slotte maken ook microbiologische onderzoeken onderdeel uit van het onderzoek (12% van de totale opbrengsten). Er zijn negen centra die dit type analyse uitvoeren. Hierbij wordt het meest gedeclareerd voor onderzoeken die in de middelste tariefklassen vallen (tariefklassen 5, 8, 9, 10, 12 en 13). Maar de meeste centra voeren niet alleen WMG-zorgprestaties uit. Gemiddeld bestaat 11% van de totale opbrengsten van de stichtingen uit buiten-WMG-opbrengsten. Bovendien zijn er ook centra die buitenWMG-opbrengsten in een andere rechtsvorm hebben ondergebracht. Tevens hebben negen van de zestien centra naast een laboratorium ook een trombosedienst.


22 van 86

Overzicht WMG-zorgprestaties Aantal instellingen dat Totale opbrengsten in de type verrichting onderzoekspopulatie uitvoert Orders

14

€

22.115.000

Thuisafnames

14

€

2.939.000

Klinische chemie / hematologie / infectieserologie

14

€

92.733.000

Microbiologie

9

€

19.147.000

Overig

3

€

1.911.000

Totaal

14

€

113.791.000

Beeldvormende diagnostiek

8

€

4.084.000

Medisch-specialistische diagnostiek

13

€

12.781.000

Overig

4

€

2.074.000

Totaal

14

€

157.784.000

Laboratoriumonderzoeken

Tabel 2.1

Grote verscheidenheid in omvang van de centra Het belangrijkste kenmerk van de onderzoekspopulatie is dat er grote verschillen zijn in de omvang van de eerstelijns diagnostische centra in Nederland. De totale opbrengsten op WMG-zorgprestaties van 157,8 miljoen euro zijn niet gelijk verdeeld over de centra. Het grootste centrum is met WMG-opbrengsten van ruim 20 miljoen euro ruim tien maal zo groot als het kleinste centrum, dat opbrengsten van 2 miljoen euro heeft. Een even zo grote of nog grotere spreiding is er in het aantal vestigingen, dat varieert tussen de 21 en 281, en het aantal fte dat werkzaam is bij de centra, variërend tussen de 12 en bijna 300. Wijze van afname en aantal analyses per order Meer dan de helft van de centra heeft een deconcentratiegraad van 80% of hoger. Dit betekent dat bij deze centra het grootste deel van de afnamen plaatsvindt op de zogeheten prikpunten en niet op de locatie van het laboratorium. Tevens vindt gemiddeld 9% van het totaalaantal afnamen bij de patiënt aan huis plaats. Zoals hierboven aangegeven, kent de onderzoekspopulatie een grote spreiding wat betreft omvang. Dat geldt ook voor het aantal analyses dat per jaar door de centra wordt uitgevoerd. Dat aantal varieert tussen de 200.000 en ruim 4,2 miljoen. Meer opvallend is dat ook het aantal analyses dat gemiddeld per order wordt uitgevoerd sterk varieert tussen de centra. Er zijn centra die gemiddeld zes analyses per order uitvoeren, maar twee centra voeren gemiddeld zelfs rond de negen analyses uit per keer dat bloed of urine wordt afgenomen. Voor deze grote verschillen is geen eenduidige verklaring te geven; wel geeft een aantal centra aan bij huisartsen aan te sturen op een beperking van het aantal aanvragen per order.


23 van 86

2.2

Kostentoerekening naar zorgprestaties

De eerstelijns diagnostische centra beschikken niet over een uniform kostentoerekeningsmodel, administraties zijn daar niet op ingericht. Echter, in het onderzoek is bij elk centrum wel dezelfde methodiek gehanteerd. Kostentoerekeningen hebben plaatsgevonden naar eigen inschatting van de centra, waarbij de onderzoekers de redelijkheid van de gemaakte keuzes hebben getoetst en hebben gelet op vergelijkbaarheid tussen de instellingen. Uitgangspunt bij de kostentoerekening is de kostenplaatsenadministratie van het laboratorium. Een kostenplaatsenadministratie is een dimensie binnen de grootboekadministratie waarbij kostensoorten (zoals personeelkosten, huisvestingskosten, materiaalinkoop) op transactieniveau zijn toegerekend aan de verschillende organisatorische afdelingen (kostenplaatsen), zoals afdeling Orderwerking, klinisch chemisch laboratorium, Finance & Control et cetera). Op basis van de kostensoort/kostenplaatscombinatie is het goed mogelijk de verschillende kosten toe te rekenen aan de volgende hoofdcategorieën: Directe kosten Orderkosten • Afname (met name. personeelkosten prikkers, huisvestingskosten prikpunten); • Thuisafname; • Servicekosten (onder andere orderadministratie/logistiek). Analyse • Klinisch chemisch; • Microbiologisch; • Beeldvormend; • Medisch-specialistisch (functieonderzoek); • Overig. Indirecte kosten Overhead • Directie/staf; • Financiële administratie en control; • Facilitair; • Marketing; • ICT; • P&O. De indirecte kosten (overhead) zijn veelal volgens de opslagmethode naar rato van de omvang van de directe kosten per kostenplaats verdeeld over de verschillende directe kostenplaatsen. In het vervolg van de rapportage wordt dit de ‘transfer van indirecte kosten’ genoemd. Dit betekent dat orderkosten en analysekosten (zorgproducten) indirecte kosten toegerekend krijgen. Alleen in die gevallen dat er toch een min of meer directe relatie lag tussen overheadkosten en directe kosten, is van de bovengenoemde opslagmethode afgeweken.


24 van 86

Na toerekening (transfer) van de indirecte kosten resteert een kostenallocatie van de werkelijke kosten aan order en analyse (op hoofdgroepen zorgproducten). Deze toegerekende werkelijke kosten kunnen geconfronteerd worden met de productieopbrengsten (ook op het niveau van order en analyse (op hoofdgroepen zorgproducten). De meeste laboratoria zijn niet in staat op de toegerekende werkelijke kosten verder te alloceren aan specifieke zorgproducten. Om tot deze allocatie te komen, is per product inzicht nodig in de bestede manuren en machine-uren in tijd. Deze informatie ontbreekt in veel gevallen, waardoor het tevens niet haalbaar is om tot een eenduidig kostentoerekeningsmodel te komen. Door confrontatie van de opbrengsten (productie x tarief) en de toegerekende werkelijke kosten wordt inzicht verkregen in de mate van onder- of overdekking van de kosten per productgroep.

2.3

Overzicht totale kosten en opbrengsten per zorgprestatie

Tabel 2.1 geeft inzicht in de gemiddelde totale directe en indirecte kosten die zijn toegerekend aan de 10 verschillende zorgprestaties . Met de ‘transfer’ van indirecte kosten wordt bedoeld de verdeling van de indirecte kosten naar de verschillende directe kostenplaatsen, in dit geval de orders en verschillende typen onderzoeken (zie ook paragraaf 2.2). Gemiddeld over de onderzoekspopulatie zijn de totale kosten die voor WMG-zorgprestaties zijn gemaakt circa 10,5 miljoen euro (variërend van circa 1,8 mln. euro tot 20,2 mln. euro). Het grootste deel van deze kosten wordt logischerwijs gemaakt door het uitvoeren van klinisch chemische laboratoriumonderzoeken, omdat deze onderzoeken het grootste deel van de productie uitmaken. Gemiddeld maken de indirecte kosten 26% uit van de totale kosten. Er is echter wel een grote spreiding in dit percentage tussen de centra, zoals te zien is in figuur 2.1 en tabel 2.2. Gemiddelde kosten per zorgprestatie 2009 Totaal toegerekende directe kosten Gemiddeld

Transfer indirecte kosten Gemiddeld

Totaal

€

7.820.116

€

2.707.580

Order

€

2.552.230

€

Klinisch chemische onderzoeken

€

3.335.841

Microbiologische onderzoeken

€


Totale kosten Aandeel inclusief indirecte indirecte kosten in totale kosten kosten Gemiddeld Gemiddeld € 10.527.696

26%

779.524

€

3.331.754

23%

€

833.682

€

4.169.523

20%

769.602

€

238.228

€

1.007.829

24%

€

223.319

€

121.609

€

344.929

35%


€

847.992

€

378.535

€

1.226.527

31%

Overig

€

91.131

€

356.003

€

447.134

80%

10

Ten behoeve van de leesbaarheid van de tabel zijn alleen gemiddelden van het jaar 2009 weergegeven. Tabel 2.2

geeft meer inzicht in de spreiding van het aandeel indirecte kosten in de totale kosten in zowel 2008 als 2009.


25 van 86

Tabel 2.1 Aandeel indirecte kosten in de totale kosten (excl. kapitaallasten) 2008

2009

25%

26%

6%

6%

Eerste kwartiel

16%

17%

Mediaan

23%

24%

Derde kwartiel

26%

28%

Maximum

51%

55%

Gemiddelde Minimum

Tabel 2.2

Aandeel indirecte kosten in de totale kosten (excl. kapitaallasten) 2008 en 2009

Aandeel indirecte kosten in de totale kosten

60%

2008 2009

50%

40%

30%

20%

10%

0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar aandeel indirecte kosten in totale kosten in 2009

Figuur 2.1

De toegerekende kosten kunnen vergeleken worden met de opbrengsten, zodat inzicht verkregen wordt in de mate waarin de opbrengsten voldoende zijn om de kosten per zorgprestatie te dekken. Deze vergelijking vindt plaats in tabel 2.3. In de toegerekende kosten zijn ook de indirecte kosten die zijn toegewezen aan de zorgprestaties opgenomen.


26 van 86

Verschil tussen opbrengsten en kosten zorgprestaties 2009

Totaal toegerekende kosten (incl. indirect) Gemiddeld

Relatieve overAbsolute Opbrengsten of onderverschil (o.b.v. dekking van opbrengsten en opbrengsten op sluittarief) kosten Gemiddeld kosten Gemiddeld Gemiddeld

Totaal

€ 10.527.696

€ 11.270.274

€

Order

€

3.331.754

€

1.789.572

€ -1.542.182

-86%


€

4.169.523

€

6.623.757

€

2.454.235

37%


€

1.007.829

€

1.367.633

€

359.803

26%


€

344.929

€

291.732 €

-53.197

-18%


€

1.226.527

€

912.932

€

-313.595

-34%

Overig

€

447.134

€

284.648

€

-162.486

-57%

742.578

7%

Tabel 2.3

Conform de financieringssystematiek van de eerstelijns diagnostische centra zouden de totale WMGopbrengsten de totale WMG-kosten exact moeten dekken (een relatieve over- of onderdekking op het totaal van 0%). Door afwijkingen in de productie ten opzichte van de begroting, door verrekeningen met voorgaande jaren en door de mogelijkheid die verzekeraars steeds meer aan de centra bieden om vermogen op te bouwen, zijn in 2009 de opbrengsten van de centra gemiddeld hoger dan de kosten. Deze positieve marge op het totaal wordt voornamelijk veroorzaakt door een overdekking van het tarief op de kosten bij klinisch chemische en microbiologische onderzoeken. De kosten van beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek en overige onderzoeken worden niet volledig gedekt door het tarief, maar deze typen verrichtingen vormen een relatief klein aandeel in de totale opbrengsten, waardoor het effect op het totaal gering is. De overdekking op laboratoriumonderzoeken wordt deels gecompenseerd door het sluittarief, dat gemiddeld ruim lager is dan de kosten die gemoeid zijn met orders. Deze onderdekking is zelfs 86%. Hoewel voor de onderzoekspopulatie in zijn geheel geldt dat in 2009 de opbrengsten hoger waren dan de kosten, geldt dat niet voor elk centrum. In 2009 waren er drie centra waarbij de werkelijke kosten de opbrengsten overstegen. De beschrijvende statistieken in tabel 2.4 laten zien dat er een spreiding tussen de centra is wat betreft de mate waarin de totale opbrengsten de totale kosten dekken. Als de aansluiting van de opbrengsten op de kosten over de jaren heen bekeken wordt, kan verwacht worden dat een overdekking in het ene jaar zorgt voor een aanpassing van de begroting en daarmee een aanpassing van het sluittarief, met als gevolg een lagere overdekking of zelfs een onderdekking in het daaropvolgende jaar. In de vergelijking tussen 2008 en 2009 zien wij dat echter niet terug; er zijn zelfs negen centra die een hogere overdekking hebben in 2009 dan in 2008. Dit blijkt ook als de gegevens over beide jaren in tabel 2.4 vergeleken worden. Mogelijk speelt de meer soepele opstelling van de verzekeraars wat betreft vermogensopbouw door huisartsenlaboratoria hierbij een rol. Tijdens de diepteonderzoeken gaf een aantal centra aan hier vanaf 2009 ruimte voor te krijgen.


27 van 86

Verschil tussen totale kosten en opbrengsten 2008

N

2009

absoluut

relatief

absoluut

relatief

14

14

14

14

Totaal in de onderzoekspopulatie

€

7.966.000

6%

€ 10.396.000

7%

Gemiddelde

€

569.025

6%

€

742.578

7%

Minimum

€ -1.112.861

-7%

€

-772.487

-7%

Eerste kwartiel

€

81.353

2%

€

18.784

0%

Mediaan

€

660.572

6%

€

370.763

8%

Derde kwartiel

€

1.173.497

10%

€

1.072.175

10%

Maximum

€

1.559.062

27%

€

3.418.200

15%

Tabel 2.4

2.4

Over- en onderdekking per zorgprestatie 2.4.1

WMG-orders

De figuren 2.2 en 2.3 tonen voor elk laboratorium de kosten per order (zowel direct als indirect) en het ordertarief voor de betreffende instelling in respectievelijk 2008 en 2009. De centra zijn hierbij gerangschikt naar de omvang van de toegerekende kosten in 2009, het jaar dat als uitgangspunt is genomen (deze rangschikking is in zowel figuur 2.2 als figuur 2.3 gehanteerd, zodat instelling nummer 1 in figuur 2.2 dezelfde instelling is als nummer 1 in figuur 2.3, et cetera). Omdat het sluittarief van de centra niet gerelateerd is aan de kosten per order, is tevens ter illustratie het vaste ordertarief volgens de Tarieflijst Instellingen (B290) in de figuren opgenomen (12,60 euro in 2008 en 12,90 euro in 2009). Dit geeft een beeld van de mate waarin de kosten die gemaakt worden voor de orders gedekt worden door het ordertarief in het geval het sluittarief gelijk zou zijn aan de maximaal aanvaardbare kosten op de 11 orders .

11

De parameterwaarden die in de begrotingsformulieren gebruikt worden voor de berekening van de maximaal

aanvaardbare kosten kunnen per instelling mogelijk afwijken van het vaste ordertarief zoals dat in deze rapportage gebruikt wordt. Ten behoeve van de bekostiging van de huisartsenlaboratoria worden de aanvaardbare kosten in het begrotingsformulier namelijk gecorrigeerd voor de deconcentratiegraad, als deze lager dan 76% is. Echter, dit is op het grootste deel van de centra in de onderzoekspopulatie (9 van de 14) niet van toepassing, omdat zij een deconcentratiegraad hebben die 76% of hoger is. Voor deze centra gelden de maximumparameterwaarden. Het vaste ordertarief geeft hiervoor een goede indicatie.


28 van 86

Er vallen meerdere zaken op in de figuren. Ten eerste is er een grote spreiding tussen de centra in de kosten die zijn toegerekend aan de orders. In 2009 variëren deze kosten tussen de 8,- en 19,- euro. Mogelijke verklaringen voor de grote variatie in kostprijs per order tussen centra zouden kunnen zijn • verschillen in het aandeel thuisafnamen in het totaalaantal orders, • verschillen in deconcentratiegraad, • verschillen in stedelijk of niet-stedelijk gebied of • verschillen in de omvang van de centra (in het aantal orders dat wordt uitgevoerd). Echter, door de kleine omvang van de onderzoekspopulatie is het lastig om op kwantitatieve wijze een verband aan te tonen. Met uitzondering van stedelijkheid van het verzorgingsgebied lijkt geen van de bovengenoemde factoren een relatie te vertonen met de toegerekende kosten. De mate waarin het verzorgingsgebied van het centrum stedelijk is, heeft als enige een significante correlatiecoëfficiënt met

ᵨ

de kosten per order ( = 0,55). Voor zowel 2008 als 2009 liggen de gemiddelde en mediane waarden van de toegerekende kosten per order niet ver van het vaste ordertarief. In 2008 zijn de toegerekende totale kosten per order gemiddeld 7% lager dan het vaste ordertarief en in 2009 is het verschil tussen de gemiddelde toegerekende kosten per order en het vaste ordertarief zelfs maar 0,12 euro (zie tabel 2.5: de gemiddelde kosten zijn 13,02 euro, ten opzichte van het vaste ordertarief van 12,90 euro). Er dient bij de vergelijking tussen de kosten per order en het vaste ordertarief, zoals in figuur 2.2 en 2.3 en in de bovenstaande alinea wordt gedaan, opgemerkt te worden dat de kosten die gemoeid zijn met thuisafnamen ook onderdeel zijn van de kosten per order, terwijl het thuisafnametarief niet opgenomen is in het vaste ordertarief. In de berekening van de aanvaardbare kosten in tabel 2.6 zijn de opbrengsten voor thuisafnamen wel meegenomen, waardoor dit een betere parameter is om te vergelijken met de werkelijke kosten. Bij zeven van de veertien centra zijn de werkelijke orderkosten hoger dan de aanvaardbare order-kosten. Onder deze zeven centra zijn ook twee centra die de laboratoriumonderzoeken hebben uitbesteed. Deze centra slagen er niet in om de kosten per order relatief laag te houden, ondanks dat het uitvoeren van de orders het grootste deel van hun productie uitmaakt. Een mogelijke verklaring is dat bij deze centra een relatief groot deel van de indirecte kosten is toegerekend aan de orders, vanwege de belangrijke bijdrage in de opbrengsten.


29 van 86

Kosten en opbrengsten per WMG-order (inclusief kosten voor thuisafnamen) 2009

€ 25

Toegerekende directe kosten per order

€ 20 Toegerekende indirecte kosten per order

€ 15

Sluittarief 2009

€ 10

Vast ordertarief 2009

€5

€0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de toegerekende kosten per order in 2009

Figuur 2.2

Kosten en opbrengsten per WMG-order (inclusief kosten voor thuisafnamen) 2008

€ 18

Toegerekende directe kosten per order

€ 16

Toegerekende indirecte kosten per order

€ 14 € 12

Sluittarief 2008

€ 10 €8

Vast ordertarief 2008

€6 €4 €2 €0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de toegerekende kosten per order in 2009

Figuur 2.3


30 van 86

Verschil tussen aanvaardbare kosten (o.b.v. vast ordertarief, incl. aanvaardbare kosten voor thuisafnamen) en werkelijke kosten orders

Totale toegerekende kosten per order (direct en indirect)

N

2008

2009

14

14 11,87 €

2008

2009

14

14

Gemiddelde

13%

6%

Minimum

-18%

-52%

N

Gemiddelde

€

13,18

Minimum

€

7,95

€

7,76

Eerste kwartiel

€

9,62 €

10,34

Eerste kwartiel

-9%

-9%

Mediaan

€

11,68 €

13,71

Mediaan

14%

3%

Derde kwartiel

€

14,41 €

14,85

Derde kwartiel

28%

23%

Maximum

€

15,64 €

21,27

Maximum

42%

45%

Tabel 2.5

2.4.2

Tabel 2.6

Analyses en onderzoeken

In de tabellen 2.7 en 2.8 worden respectievelijk de absolute en de relatieve over- of onderdekking per type zorgprestatie getoond. Een negatieve brutomarge betekent dat het tarief niet toereikend is om de toegerekende kosten te dekken. De werkelijke kosten zijn dan hoger dan de maximaal aanvaardbare kosten. Wat betreft de orders betekent dit dat de brutomarge op de orders in principe een fictieve marge is, in het hypothetische geval dat het sluittarief voor de centra gelijk is aan het tarief uit de Tarieflijst instellingen. Omdat het sluittarief voor bijna alle centra lager is dan het vaste ordertarief, is de brutomarge op de orders zoals hier bedoeld wordt (gemiddeld 7%) hoger dan het verschil tussen de werkelijke kosten en de werkelijke opbrengsten (gemiddeld -86%, zie tabel 2.3). Voor de overige zorgprestaties zijn de maximaal aanvaardbare kosten gelijk gesteld aan het aantal verrichtingen maal het tarief (opbrengsten). Voor deze verrichtingen komen de brutomarges in tabel 2.8 dan ook overeen met het verschil tussen de kosten en de opbrengsten in tabel 2.3. Absolute brutomarge per zorgprestatie N

2008

2009

Totaal onderzoekspopulatie

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Orders

14

5.441.000

388.629

-1.342.914

-207.915

276.721

1.038.006

2.062.742


14

29.572.000

2.112.290

-601.938

492.970

1.684.346

2.990.592

7.288.907


9

3.516.000

390.704

-887.828

-51.189

24.827

614.254

2.088.363


9

-742.000

-82.450

-395.376

-103.729

-41.677

-7.393

14.528


14

-4.256.000

-304.001

-1.572.635

-511.888

-146.484

1.265

444.926

Overig

9

-2.586.000

-287.307

-1.006.932

-281.090

-258.014

-57.381

200.890

Totaal

14

30.945.000

2.210.385

78.009

728.313

1.672.269

3.135.308

6.989.775

Orders

14

2.872.000

205.130

-1.865.857

-187.848

20.132

769.343

2.418.440


14

34.359.000

2.454.235

-293.084

571.277

1.842.877

2.681.750

8.462.252


9

5.037.000

559.694

-613.158

-62.154

36.906

606.575

2.383.794


9

-745.000

-82.751

-349.637

-119.434

-68.942

-21.306

177.336


14

-4.390.000

-313.595

-1.163.021

-530.844

-245.164

7.807

315.203

Overig

9

-2.275.000

-252.756

-1.058.816

-447.579

-196.515

-34.522

343.848

Totaal

14

34.858.000

2.489.890

40.654

932.668

1.838.883

3.652.296

8.882.413

Tabel 2.7


31 van 86

Relatieve brutomarge per zorgprestatie

2008

2009

N

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Orders

14

13%

-18%

-9%

14%

28%

Maximum 42%


14

35%

-22%

22%

34%

43%

54%


9

22%

-40%

-17%

3%

42%

62%


9

-19%

-273%

-86%

-16%

-3%

100%


14

-36%

-119%

-78%

-29%

39%

100%

Overig

9

-64%

-240%

-198%

-62%

-28%

-17%

Totaal

14

19%

2%

13%

15%

21%

34%

Orders

14

6%

-52%

-9%

3%

23%

45%


14

37%

-10%

20%

37%

40%

57%


9

26%

-35%

-16%

4%

35%

64%


9

-18%

-169%

-99%

-72%

7%

100%


14

-34%

-109%

-71%

-24%

32%

100%

Overig

9

-57%

-3017%

-580%

-31%

-27%

11%

Totaal

14

19%

1%

13%

16%

19%

31%

Tabel 2.8

Op alle typen zorgprestaties is er een grote spreiding tussen de centra in de mate waarin het tarief over- of onderdekking biedt op de kosten. In 2009 was de grootste totale brutomarge bij een vast ordertarief 8,9 miljoen euro, terwijl de kleinste brutomarge 40.600,- euro was. Dit betekent dat net als bij de orders er grote verschillen zitten in de kosten die zijn toegerekend naar de verschillende typen zorgprestaties. De brutomarges op de beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek kennen de grootste spreiding; er zijn zowel centra met een hoge overdekking als centra met een hoge onderdekking van het tarief op de kosten bij deze typen onderzoeken. Ook voor de klinisch chemische onderzoeken, die over het algemeen een grote overdekking kennen, is er een grote spreiding; er zijn op dit type onderzoek ook twee centra, waarbij het tarief niet toereikend genoeg is om de kosten te dekken. Dit zijn centra die de laboratoriumonderzoeken hebben uitbesteed. Zij betalen het ziekenhuis dat de analyses uitvoert een vrij onderhandelbaar tarief of een totale aanneemsom. Als de uitbestedende instellingen buiten beschouwing worden gelaten, is de brutomarge op klinisch chemische onderzoeken ruim positief en varieert deze tussen de 18% en 57%. Uitbesteding van de laboratoriumonderzoeken is dus één verklaring voor de verschillen in brutomarges tussen de centra. Mogelijke andere verklaringen kunnen zijn: de omvang van de centra, de omvang van de productie op de specifieke zorgprestatie, de mate waarin ook buiten-WMG-productie plaatsvindt - een deel van de vaste kosten kan daaraan toegerekend worden, en het aantal analyses dat per order uitgevoerd wordt. Echter, uit analyses blijkt dat alleen de omvang van de productie van belang is en deze factor heeft alleen een statistisch significante correlatie met de brutomarge bij de klinisch chemische laboratoriumonderzoeken. De centra met grotere opbrengst hebben gemiddeld een hogere brutomarge op dit type verrichtingen. De correlatiecoëfficiënt tussen de omvang van de productie en de relatieve brutomarge is 0,66.


32 van 86

Er lijkt voor dit type onderzoek dus sprake te zijn van schaalvoordelen. Bij de andere typen onderzoeken is de correlatie tussen de omvang van de productie en de brutomarge kleiner en niet significant. Er lijkt tevens geen relatie te zijn tussen het aandeel buiten-WMG in de totale opbrengsten en het aantal analyses per order en de brutomarge op de zorgproducten. Als alle centra voor elke order het vaste ordertarief zouden ontvangen, dan zou elk centrum op de totale WMG-productie een overdekking van de kosten hebben, zoals ook uit de tabellen 2.7 en 2.8 blijkt. Voor alle zorgprestaties samen waren in 2009 de totale werkelijke kosten gemiddeld 19% lager dan de totale aanvaardbare kosten. Voor elk centrum met een overdekking op de klinisch chemische onderzoeken, is deze overdekking ruim voldoende om de onderdekking op de ‘verliesgevende’ onderzoeken te compenseren. De belangrijkste reden hiervoor is dat de opbrengsten uit klinisch chemische laboratoriumonderzoeken bij de meeste centra een aanzienlijk aandeel hebben in de totale opbrengsten. De twee (uitbestedende) centra die een onderdekking op de klinisch chemische onderzoeken hebben, compenseren deze onderdekking door een overdekking op de orders. Echter, het verschil tussen de totale werkelijke kosten en de totale aanvaardbare kosten is relatief klein voor deze centra, namelijk respectievelijk 1% en 6%. De overige centra hebben een hogere overdekking van 13% of meer. De figuren 2.4 tot en met 2.8 geven visueel inzicht in de brutomarges op de totale WMG-productie en per type zorgprestatie (in alle figuren zijn de centra op dezelfde wijze gerangschikt op basis van de omvang van de totale brutomarge in 2009, zodat de figuren gemakkelijk te vergelijken zijn). Uit de figuren blijkt duidelijk dat de overdekking op klinisch chemische onderzoeken het grootste aandeel in de totale brutomarge heeft. De meeste centra hebben een negatieve brutomarge op de beeldvormende en medischspecialistische diagnostiek; in de figuren staan de balkjes van deze typen verrichtingen bij de meeste centra onder de x-as. Uit figuur 2.6 valt verder op dat bij enkele centra de totale brutomarge in 2009 sterk afwijkt van 2008. In de meeste gevallen hebben deze centra hun productiecapaciteit weten te vergroten zonder dat dat heeft geleid tot een even zo grote stijging van de kosten. Het zesde centrum in de figuur kent een omgekeerd patroon: bij dit centrum is in 2009 het personeelsbestand uitgebreid, wat heeft geleid tot een toename van de personeelskosten. Tevens zijn de huisvestingskosten toegenomen, terwijl daar niet een even zo grote toename van de productie tegenover stond.


33 van 86

Relatieve brutomarges per type zorgprestatie 2009 (excl. overige onderzoeken) 150% Orders

100% Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek

Percentage

50% Microbiologisch laboratoriumonderzoek

0%


-50%


-100% -150% -200% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale brutomarge in 2009

Figuur 2.4

Relatieve brutomarges per type zorgprestatie 2008 (excl. overige onderzoeken)

150%

Orders

Percentage

100% 50%

Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek

0%

Microbiologisch laboratoriumonderzoek Beeldvormende diagnostiek

-50%


-100% -150% -200% -250% -300% 1

2

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale brutomarge in 2009

Figuur 2.5


34 van 86

Totale brutomarge op WMG-zorgprestaties (o.b.v. vast ordertarief) € 10.000.000 2008

€ 9.000.000

2009

Totale brutomarge

€ 8.000.000 € 7.000.000 € 6.000.000 € 5.000.000 € 4.000.000 € 3.000.000 € 2.000.000 € 1.000.000 €0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14


Figuur 2.6

Totaal brutomarge, onderscheiden naar verschillende typen zorgprestaties 2009 € 12.000.000

Overig

Brutomarge

€ 10.000.000 € 8.000.000


€ 6.000.000


€ 4.000.000

Microbiologisch laboratoriumonderzoek

€ 2.000.000

Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek

€0

Orders

-€ 2.000.000 -€ 4.000.000 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14


Figuur 2.7


35 van 86

Totaal brutomarge, onderscheiden naar verschillende typen zorgprestaties 2008 € 10.000.000

Overig

Brutomarge

€ 8.000.000


€ 6.000.000 Beeldvormende diagnostiek

€ 4.000.000 Microbiologisch laboratoriumonderzoek

€ 2.000.000 Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek

€0 Orders

-€ 2.000.000 -€ 4.000.000 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14


Figuur 2.8

De figuren 2.7 en 2.8 tonen de totale brutomarges van alle centra, onderscheiden naar de verschillende typen zorgprestaties. Het aandeel van de verschillende typen zorgprestaties in de totale brutomarge is daarin lastig te vergelijken tussen de instellingen, omdat er grote spreiding zit in de absolute omvang van de brutomarges. In de figuren 2.9 en 2.10 zijn de brutomarges van de verschillende zorgprestaties relatief gemaakt, zodat beter duidelijk wordt wat het aandeel is dat de verschillende zorgprestaties hebben in de totale brutomarge en een vergelijking tussen instellingen beter mogelijk is. Deze figuren moeten als volgt worden gelezen: per centrum komt het totaal van de staaf altijd uit op 100%. Als op alle typen zorgprestaties een positieve marge zit, zal de gehele staaf zich boven de x-as bevinden en is duidelijk te zien hoe de bijdragen aan de totale brutomarge verdeeld zijn. Dit komt echter bij geen enkel centrum voor, alle centra hebben op één of meer typen zorgprestaties een negatieve marge. De balkjes voor deze verrichtingen staan onder de x-as (onder de 0%). De bijdrage van de andere zorgprestaties aan de totale brutomarge zal in dat geval in totaal hoger zijn dan 100%, omdat een deel van de marge die hier op gemaakt wordt teniet wordt gedaan door verlies op de andere zorgprestaties. Opvallend zijn hier de laatste twee centra, die tekort komen op de klinisch chemische onderzoeken, wat gecompenseerd wordt in een overdekking op de orders. Dit zijn centra die de laboratoriumonderzoeken uitbesteed hebben.


36 van 86

250%

Aandeel van de verschillende typen zorgprestaties in de totale brutomarge 2009

Aandeel verschillende type zorgprestaties

Overig

200%


150%


100%


50%

Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek Orders

0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

-50%

-100% -150% Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale brutomarge in 2009

Figuur 2.9

1000%

Aandeel van de verschillende typen zorgprestaties in de totale brutomarge 2008


Overig

800% Medisch-specialistische diagnostiek

600%


400%


200%

Klinisch chemisch laboratoriumonderzoek Orders

0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

-200% -400% -600% -800% Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale brutomarge in 2008

Figuur 2.10


37 van 86

2.5

Conclusies

De resultaten kunnen als volgt worden samengevat: • De belangrijkste conclusie is dat de resultaten een zeer divers beeld tonen; de onderzoekspopulatie kent een grote variëteit wat betreft omvang, structuurkenmerken en productmix; • Hoewel de eerstelijns diagnostische centra niet beschikken over een uniform kostentoerekeningsmodel, konden kosten wel op basis van een uniforme methodiek toegerekend worden. Dit was niet mogelijk naar specifieke zorgprestaties, wel op het niveau van verschillende productgroepen; • Het vaste ordertarief ligt dichtbij de gemiddelde en mediane toegerekende kosten per order; • Bij de meeste laboratoria is er een overdekking van de kosten op de klinisch chemische onderzoeken. Deze onderzoeken maken het grootste aandeel uit van de totale opbrengsten. Als de laboratoria die deze onderzoeken uitbesteden buiten beschouwing worden gelaten, varieert deze overdekking tussen de 18% en 57%; • Met betrekking tot microbiologische onderzoeken, beeldvormende diagnostiek en medischspecialistische diagnostiek zijn de resultaten meer divers, maar gemiddeld gezien: o Is er een overdekking op de microbiologische onderzoeken; o En een onderdekking op de beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek; • Bij de meeste laboratoria is er een onderdekking op de overige onderzoeken; • Over alle zorgprestaties in totaal zijn de werkelijke kosten lager dan de totaal aanvaardbare kosten. Op totaalniveau is er dus een overdekking, als voor alle instellingen het sluittarief gelijk zou zijn aan het vaste ordertarief. Dat geldt voor alle centra in de onderzoekspopulatie.


38 van 86

3

Scenarioanalyse

We hebben een scenarioanalyse uitgevoerd om te analyseren wat de financiële effecten zijn van denkbare tariefaanpassingen. Hiermee kan worden bepaald welke eerstelijns diagnostische centra (naar structuurkenmerken, productie) positieve en negatieve effecten ondervinden van het overwogen model. In dit hoofdstuk wordt als eerst beschreven op welke wijze deze scenarioanalyse heeft plaatsgevonden. Vervolgens wordt getoond wat de effecten van de verschillende scenario’s zijn, zowel op macroniveau als per individueel eerstelijns diagnostische centrum.

3.1

Scenario’s

Op verzoek van de NZa zijn in de scenarioanalyse aanpassingen op de tarieven van de volgende typen verrichtingen opgenomen: • Klinisch chemische laboratoriumonderzoeken; • Beeldvormende diagnostiek; • Medisch-specialistische diagnostiek. Voor microbiologische laboratoriumonderzoeken en overige onderzoeken worden geen scenario’s doorgerekend, omdat deze buiten de focus van het onderzoek vallen. Deze typen onderzoeken maken slechts een klein deel uit van de omzet van de eerstelijns diagnostische centra. Bovendien kennen deze typen onderzoeken een grote spreiding tussen de verschillende centra en een grote variëteit in de onderliggende zorgprestaties. In de scenarioanalyse is voor de drie typen onderzoek afzonderlijk geanalyseerd wat het effect op het resultaat van de centra is als het tarief op de groep zorgprestaties aangepast wordt. Voor elk van de productgroepen worden zes scenario’s beschouwd. De keuze voor de verschillende scenario’s is gebaseerd op de huidige over- of onderdekking die er op het type zorgprestatie is (gemiddeld en mediaan) en de spreiding daarin tussen de verschillende centra (kwartielen, minimum en maximum). In de analyse zijn de volgende effecten van een tariefaanpassing beschouwd: de verandering in de gemiddelde en mediane over- of onderdekking op het type verrichting, het aantal instellingen dat onderdekking heeft en het type instelling dat de grootste effecten van een tariefaanpassing ondervindt (onder andere laboratoriumonderzoeken uitbesteed of niet, ligging van het centrum in Nederland ten behoeve van bereikbaarheid, aandeel van het type verrichting in de totale opbrengsten).

C


39 van 86

Relevante informatie bij de interpretatie van de scenarioanalyse • De basis voor de scenarioanalyse vormen gegevens over 2009 het uitgangsjaar; • In de scenario’s is de aanname gedaan dat bij een tariefaanpassing de productieomvang en kosten constant blijven; • Daarnaast is aangenomen dat er geen substitutie tussen verschillende typen zorgprestaties plaatsvindt bij een aanpassing van de tarieven; • Omdat kostentoerekening naar de onderliggende zorgprestaties niet mogelijk was, is in de scenario’s de relatieve aanpassing van de tarieven gelijk voor alle zorgprestaties binnen één productgroep; • De scenarioanalyse geeft een feitelijke weergave van de effecten van verschillende tariefaanpassingen op het resultaat van de centra. Er worden geen uitspraken gedaan over wat de juiste tariefstelling zou zijn of wat de norm is waarop deze bepaald zou moeten worden.

3.2

Resultaten scenarioanalyse 3.2.1

Effecten tariefaanpassing klinisch chemische laboratoriumonderzoeken

Alleen laboratoria die zelf alle onderzoeken uitvoeren zijn in beschouwing genomen in de scenarioanalyse op klinisch chemische laboratoriumonderzoeken Eerder is reeds opgemerkt dat een aantal centra de laboratoriumonderzoeken uitbesteed hebben. Uit de resultaten bleek dat deze centra afwijken van de overige huisartsenlaboratoria: het zijn kleine centra die veelal een relatief lage brutomarge op de klinisch chemische onderzoeken hebben. Zij zijn om die reden niet representatief voor alle eerstelijns diagnostische centra. Aangezien het voor de analyses in de scenario’s van belang is om een zo zuiver mogelijk beeld van de over- of onderdekking te hebben als de centra zelf de laboratoriumonderzoeken uitvoeren, zijn de uitbestedende centra buiten beschouwing gelaten in de scenarioanalyse met betrekking tot klinisch chemische onderzoeken. Het is onduidelijk of de uitbesteding van laboratoriumonderzoeken ook effect heeft op de kostentoerekening naar andere typen zorgprestaties. Om bij de scenarioanalyses op beeldvormende en medischspecialistische diagnostiek (paragraaf 3.2.2. en 3.2.3) de populatie niet te veel te beperken, zijn de uitbestedende instellingen daarin wel meegenomen. Bij de klinisch chemische laboratoriumonderzoeken geeft het huidige tarief gemiddeld een overdekking op de kosten die ervoor worden gemaakt. Om dichter bij kostendekkendheid of wellicht zelfs bij de ‘best practice’ te komen, ligt een verlaging van het tarief voor de hand. De mate waarin het tarief aangepast moet worden, is echter niet voor de hand liggend, daarvoor moeten eerst verschillende scenario’s doorgerekend worden. In tabel 3.1 en de figuren 3.1 en 3.2 worden de effecten van zes verschillende tariefaanpassingen getoond. In de figuren zijn per scenario de brutomarges weergegeven van alle verschillende instellingen die zelf laboratoriumonderzoeken uitvoeren. Een instelling heeft hierin voor alle scenario’s dezelfde markeringskleur. Het eerste dat opvalt in de tabel en figuren, is dat de spreiding in de brutomarge groter wordt naarmate de tariefaanpassing groter wordt. Voor centra met een relatief lage overdekking is het effect van een tariefaanpassing groter.


40 van 86

Bij een kleine aanpassing van de tarieven voor klinische chemie zijn de effecten relatief klein. Tot 18% tariefdaling is voor elk centrum het tarief nog dekkend voor de kosten gerelateerd aan de productie van klinisch chemische onderzoeken. Vanaf hogere tariefdalingen zijn er steeds meer centra waarvoor het tarief niet meer toereikend zal zijn, echter zelfs bij een 40%-tariefdaling hebben nog steeds twee centra een overdekking van meer dan 20%. Deze twee centra hebben de hoogste opbrengsten uit klinisch chemische onderzoeken. Vermoedelijk kunnen deze centra profiteren van schaalvoordelen. Een aanpassing van de tarieven van klinisch chemische onderzoeken heeft grote invloed op de totale brutomarge bij een vast ordertarief. Dat is niet verwonderlijk, omdat dit type onderzoek bij de meeste centra een aanzienlijk aandeel van de totale opbrengsten uitmaakt. Al blijven tot en met een tariefdaling van 35% de gemiddelde en mediane totale brutomarges positief als elk centrum het vaste ordertarief zou ontvangen. Bij twee centra zullen bij een tariefdaling van 25% of meer op de klinisch chemische onderzoeken de totale opbrengsten aanzienlijk lager worden dan de totale kosten. Dit zijn de centra waarbij het aandeel van de opbrengsten uit klinisch chemische onderzoeken in de totale opbrengsten het grootst is. Scenario's klinisch chemische laboratoriumonderzoeken x Tariefsaanpassing

N Gemiddelde Brutomarge klinisch chemische laboratoriumonderzoeken

Huidig

Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

Scenario 4

Scenario 5

Scenario 6

0%

-10%

-20%

-25%

-30%

-35%

-40%

9

9

9

9

9

9

9

42%

35%

27%

22%

17%

10%

3%

Minimum

18%

9%

-3%

-10%

-18%

-27%

-37%

Eerste kwartiel

32%

25%

15%

10%

3%

-4%

-13% -3%

Mediaan

38%

31%

23%

18%

12%

5%

Derde kwartiel

45%

39%

31%

26%

21%

15%

8%

Maximum

57%

52%

47%

43%

39%

34%

29%

0

0

1

1

2

3

5

Aantal instellingen met onderdekking

N Gemiddelde Minimum Totale brutomarge Eerste kwartiel (obv vast Mediaan ordertarief) Derde kwartiel Maximum Aantal instellingen met onderdekking

9

9

9

9

9

9

9

21%

16%

12%

9%

6%

4%

1%

13%

7%

0%

-5%

-9%

-14%

-19%

17%

12%

8%

5%

2%

-1%

-4%

18%

14%

9%

7%

4%

1%

-3%

20%

17%

12%

10%

8%

6%

3%

31%

27%

23%

21%

18%

16%

13%

0

0

1

2

2

4

5

Tabel 3.1


41 van 86

Brutomarge op klinisch chemische laboratoriumonderzoeken

Scenario's tariefaanpassing klinisch chemische laboratoriumonderzoeken - effect op brutomarge klinisch chemische onderzoeken Centra die zelf laboratoriumonderzoeken uitvoeren 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60%

Figuur 3.1

Scenario's tariefaanpassing klinisch chemische laboratoriumonderzoeken - effect op totale brutomarge (o.b.v. vast ordertarief) Centra die zelf laboratoriumonderzoeken uitvoeren

Totale brutomarge (bij vast ordertarief)

40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30%

Figuur 3.2


42 van 86

3.2.2

Effecten tariefaanpassing beeldvormende diagnostiek

De beeldvormende diagnostiek, die door 9 centra uit de onderzoekspopulatie wordt uitgevoerd, kent bij de huidige tarieven een grotere spreiding in de brutomarges dan de klinisch chemische onderzoeken. Er zijn zowel centra waarbij het tarief overdekking biedt als centra waarbij de werkelijke kosten niet gedekt worden door het tarief. Die laatste groep is het grootst en de gemiddelde onderdekking is groter dan de gemiddelde overdekking, waardoor een opslag op het tarief het meest voor de hand ligt. De gegevens met betrekking tot beeldvormende diagnostiek moeten wel met zorg geïnterpreteerd worden; de twee uitschieters aan de boven- en onderkant (100% respectievelijk -169% brutomarge in de huidige situatie) zijn namelijk centra met zeer lage opbrengsten van minder dan 25.000,- euro in beeldvormende diagnostiek en mogelijk daarmee niet representatief voor de hele populatie. Een tariefverhoging op beeldvormende diagnostiek zorgt dat de marges tussen de instellingen dichter bij elkaar komen te liggen. Echter ook bij een aanzienlijke tariefverhoging, van bijvoorbeeld 40 tot 50%, zullen er nog steeds centra zijn waarbij het tarief niet voldoende hoog is om de kosten te dekken. Ook voor dit type onderzoek lijken er schaalvoordelen te behalen zijn; het centrum met de hoogste opbrengsten in beeldvormende diagnostiek (ruim zes maal zo hoge opbrengsten als het centrum met de één na hoogste opbrengsten) kent in de huidige situatie een kleine negatieve onderdekking van het tarief, maar al bij een tariefverhoging van 3% zal het tarief voor dit centrum kostendekkend zijn. Omdat voor de meeste centra de opbrengsten die uit de beeldvormende diagnostiek gehaald worden relatief klein zijn (gemiddeld slechts 2%), zal een tariefverhoging op de totale brutomarge bij vast ordertarief slechts een klein effect van enkele procentpunten hebben (zie tabel 3.2 en figuur 3.4). Opvallend is dat het centrum met de laagste brutomarge op beeldvormende diagnostiek de hoogste totale brutomarge over alle WMG-opbrengsten heeft. Dit centrum lijkt zich gespecialiseerd te hebben in klinisch chemische onderzoeken, waarvan de opbrengsten zeer hoog zijn en waarop het centrum de kosten op een laag niveau heeft weten te brengen, terwijl dat nog niet gelukt is op beeldvormende diagnostiek, wat ook maar een zeer klein deel van de totale WMG-opbrengst uitmaakt.


43 van 86

Scenario's beeldvormende diagnostiek x Tariefsaanpassing

N Gemiddelde Minimum Brutomarge Eerste kwartiel beeldvormende Mediaan diagnostiek Derde kwartiel Maximum Aantal instellingen met onderdekking

N Gemiddelde Minimum Totale brutomarge Eerste kwartiel (obv vast Mediaan ordertarief) Derde kwartiel Maximum Aantal instellingen met onderdekking

Huidig

Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

Scenario 4

Scenario 5

Scenario 6

0%

10%

20%

30%

40%

45%

50%

9

9

9

9

9

9

9

-18%

-7%

1%

9%

16%

18%

21%

-169%

-144%

-124%

-107%

-92%

-85%

-79%

-99%

-81%

-66%

-53%

-42%

-37%

-32%

-72%

-56%

-43%

-32%

-23%

-19%

-15%

7%

15%

22%

28%

33%

36%

38%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

6

5

5

5

5

5

5

14

14

14

14

14

14

14

19%

19%

19%

20%

20%

20%

20%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

13%

13%

13%

13%

13%

13%

13%

16%

17%

17%

17%

17%

17%

17%

19%

19%

20%

20%

21%

21%

22%

31%

31%

31%

31%

31%

31%

31%

0

0

0

0

0

0

0

Tabel 3.2

Scenario's tariefaanpassing beeldvormende diagnostiek - effect op brutomarge beeldvormende diagnostiek Brutomarge op beeldvormende diagnostiek

150% 100% 50% 0% -50% -100% -150% -200%

Figuur 3.3


44 van 86

Scenario's tariefaanpassing beeldvormende diagnostiek - effect op totale brutomarge (o.b.v. vast ordertarief)


35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Figuur 3.4

3.2.3

Effecten tariefaanpassing medisch-specialistische diagnostiek

Ook voor medisch-specialistische diagnostische verrichtingen biedt het tarief bij de meeste centra niet voldoende dekking voor de kosten, en de onderdekking is bij deze centra relatief hoger dan de overdekking bij de centra waar het tarief wel toereikend is. In de geanalyseerde scenario’s wordt daarom uitgegaan van een verhoging van het tarief. Een tariefverhoging zorgt er net als bij de beeldvormende diagnostiek voor dat de brutomarges van de verschillende instellingen dichter bij elkaar komen te liggen. Toch zal zelfs een tariefverhoging van 50% niet voldoende zijn om het tarief voor alle centra kostendekkend te laten zijn. Vanaf een tariefverhoging van ongeveer 24% zal het tarief wel voor meer dan de helft van de instellingen toereikend zijn. Er lijkt bij medisch-specialistische diagnostiek geen relatie te zijn tussen de omvang van de productie en de omvang van de brutomarge. Er zijn zowel centra met hoge als met lage opbrengsten, waarbij het huidige tarief onvoldoende opbrengsten geeft om de werkelijke kosten te dekken. Als wij alleen kijken naar de centra met opbrengsten van meer dan 1 miljoen euro in medisch-specialistische diagnostiek (dat waren er vier in 2009), dan is een tariefverhoging van 42% nodig, om het tarief voor drie van deze vier centra kostendekkend te laten zijn.


45 van 86

Het effect op de totale brutomarge bij een vast ordertarief is afhankelijk van het aandeel dat het type verrichting in de totale opbrengsten heeft. Dat aandeel is bij medisch-specialistische diagnostiek gemiddeld slechts 7%, dus het effect op de relatieve totale brutomarge zal slechts enkele procentpunten punten zijn. Echter, de toename van de absolute brutomarge kan voor individuele instellingen alsnog fors zijn, als medisch-specialistische diagnostiek een relatief groot aandeel uitmaakt van de totale opbrengsten en de marge op andere typen verrichtingen relatief gering is (tot zelfs 74% voor een instelling in scenario M6, bij een 50%-tariefverhoging - dat is overigens niet terug te zien in een van de tabellen). Scenario's medisch-specialistische diagnostiek x Tariefsaanpassing N Gemiddelde Minimum Brutomarge Eerste kwartiel medischspecialistische Mediaan diagnostiek Derde kwartiel Maximum Aantal instellingen met onderdekking N Gemiddelde Totale brutomarge (obv vast ordertarief)

Huidig

Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

Scenario 4

Scenario 5

Scenario 6

0%

10%

20%

30%

40%

45%

50%

14

14

14

14

14

14

14

-34%

-22%

-12%

-3%

4%

7%

10%

-109%

-90%

-74%

-61%

-49%

-44%

-39%

-71%

-56%

-43%

-32%

-22%

-18%

-14%

-24%

-12%

-3%

5%

12%

15%

18%

32%

38%

43%

48%

51%

53%

55%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

9

9

8

6

6

5

5

14

14

14

14

14

14

14

19%

20%

20%

21%

21%

22%

22%

Minimum

1%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

Eerste kwartiel

13%

13%

14%

14%

14%

14%

14%

Mediaan

16%

17%

18%

18%

18%

18%

19%

Derde kwartiel

19%

20%

21%

21%

23%

23%

24%

Maximum

31%

31%

32%

32%

33%

33%

33%

0

0

0

0

0

0

0

Aantal instellingen met onderdekking

Tabel 3.3


46 van 86

Scenario's tariefaanpassing medisch-specialistische diagnostiek effect op brutomarge medisch-specialistische diagnostiek

Brutomarge medisch specialistische diagnostiek

150% 100% 50% 0% -50% -100% -150%

Figuur 3.5

Scenario's tariefaanpassing medisch-specialistische diagnostiek - effect op totale brutomarge (o.b.v. vast ordertarief)


35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Figuur 3.6


47 van 86

3.3

Conclusies

De resultaten uit de scenarioanalyses kunnen als volgt worden samengevat: • De mate waarin een tariefaanpassing effect heeft op een instelling, is afhankelijk van de oorspronkelijke brutomarge die een instelling op het type verrichting haalt. Dit zorgt ervoor dat een tariefverlaging een grotere spreiding in brutomarges als gevolg heeft en een tariefverhoging een afname in de spreiding veroorzaakt; • Bij klinisch chemische onderzoeken blijft tot een tariefdaling van 18% het tarief voor alle centra toereikend om de kosten voor dit type onderzoek te dekken, als centra die de laboratoriumonderzoeken uitbesteden buiten beschouwing worden gelaten. Tot en met een tariefdaling van 35% heeft nog meer dan de helft van de centra die zelf laboratoriumonderzoeken uitvoeren een positieve totale brutomarge bij een vast ordertarief; • Wat betreft beeldvormende diagnostiek kennen de centra een grote spreiding in de kosten. Zelfs bij een aanzienlijke tariefstijging van 40 tot 50% is het tarief nog niet voor alle centra toereikend om de kosten te dekken. Al lijken op basis van dit onderzoek schaalvoordelen mogelijk bij dit type onderzoek en zijn het vooral centra met relatief lage opbrengsten die het meest tekortkomen op het tarief; • Ook voor medisch-specialistische diagnostiek ligt een tariefverhoging voor de hand. Vanaf een tariefverhoging van circa 24% zal het tarief voor meer dan de helft van de instellingen toereikend zijn. • Idealiter wordt ook een algemeen scenario in beschouwing genomen, waarin een combinatie van tariefaanpassingen op de drie typen onderzoek beschouwd worden. Echter, het vaststellen van een dergelijk scenario is in dit geval niet zinvol en zal niet bruikbaar zijn om te bepalen wat ‘juiste’ tariefaanpassingen zijn (afhankelijk van het criterium dat wordt vastgesteld). De reden hiervoor is dat tariefwijzigingen op klinisch chemische onderzoeken voornamelijk bepalend zijn voor wat er gebeurt op totaalniveau en wijzigingen in de tarieven van beeldvormende en medisch-specialistische diagnostiek hebben op het totaal veel kleinere effecten. Op basis van een beschouwing van de totale brutomarge zullen daarom geen zinvolle conclusies getrokken kunnen worden.


48 van 86

4

Onderzoek bij ziekenhuislaboratoria

Er is binnen deze onderzoeksopdracht geen kostenonderzoek uitgevoerd voor de eerstelijnsdiagnostiek onder ziekenhuizen. Een kostenonderzoek naar specifieke functies binnen een ziekenhuisorganisatie, zoals de eerstelijnsdiagnostiek, is lastig uitvoerbaar, omdat de eerstelijnsdiagnostiek binnen een ziekenhuis niet geïsoleerd uitgevoerd wordt. Bij het vaststellen van de exploitatiekosten van de eerstelijnsdiagnostiek binnen ziekenhuizen zullen dus kostentoerekeningsproblemen optreden, die beduidend groter zullen zijn dan de toerekeningsproblemen bij huisartsenlaboratoria. Deze laatste houden zich immers uitsluitend bezig met de diagnostische functie, zodat aansluiting van de totale kosten bij de jaarrekening van de totale instelling mogelijk is. Voor ziekenhuizen is zo’n aansluiting niet te maken, hetgeen het risico met zich meebrengt dat bij een partieel kostenonderzoek kostenarbitrair aan de betreffende diagnostische functie worden toegerekend. De controle hierop zou uitsluitend kunnen plaatsvinden door ook de overige ziekenhuisfuncties in het onderzoek te betrekken. Dat valt buiten de scope van deze onderzoeksopdracht. Omdat een integraal kostenonderzoek bij ziekenhuizen niet past binnen de onderzoeksopdracht, is ervoor gekozen om een kwalitatief onderzoek uit te voeren bij een beperkt aantal ziekenhuizen. Bij een vijftal algemene ziekenhuizen zijn gesprekken gevoerd met als hoofddoelstelling het nagaan van alternatieve onderzoeksmogelijkheden om de opbrengsten van ziekenhuizen uit de eerstelijnsdiagnostiek te relateren aan de feitelijke kosten van deze zorgproducten. Daarbij is onder andere ingegaan op de bruikbaarheid van beschikbare kostprijzen per diagnostisch zorgproduct. Tevens zijn de uitkomsten van de onderzoeksresultaten van de eerstelijns diagnostische centra bij een aantal ziekenhuizen getoetst. De belangrijkste vragen die hierbij aan de orde zijn gekomen, zijn: is het mogelijk om bij ziekenhuizen te onderzoeken hoe de opbrengsten uit tarieven van geselecteerde zorgproducten eerstelijnsdiagnostiek zich verhouden tot de kosten van deze zorg in uw ziekenhuis? En wat zijn de effecten van een tariefherijking op de omzet van het ziekenhuis? De volgende typen ziekenhuizen zijn in overleg met de opdrachtgever geselecteerd: • Een groot ziekenhuis (STZ); • Een klein ziekenhuis; • Een ziekenhuis dat lid is van de SAN; • Een ziekenhuis in een grote stad in concurrentie met meerdere aanbieders; • Een ziekenhuis in een plattelandsgebied, met weinig concurrentie van andere aanbieders. De UMC’s zijn in overleg met de opdrachtgever buiten beschouwing gelaten, vanwege de afwijkende kostenstructuur van UMC’s ten opzichte van algemene ziekenhuizen, en het gegeven dat de eerstelijns12 diagnostiek geen zogenaamde ‘expertproducten’ betreft. Uit de gesprekken is een generiek beeld naar voren gekomen dat ziekenhuislaboratoria kostprijzen berekenen en beschikbaar hebben van de diagnostische verrichtingen (klinisch chemisch, functieonderzoek et cetera), maar daarbij geen onderscheid maken of de verrichting is uitgevoerd op verzoek van de eerste of de tweede lijn. De bedrijfsvoering in de laboratoria maakt daarin ook geen onderscheid. 12

Met expertproducten worden bijzondere, weinig voorkomende zorgproducten bedoeld die vrijwel uitsluitend door

UMC’s worden geleverd.

C


49 van 86

Het ziekenhuislaboratorium is veelal één kostenplaats en kent verder geen detaillering naar order en soorten van onderzoeksfunctie (type van zorgprestatie).De toerekening van kosten aan de zorgproducten vindt voornamelijk plaats op basis van productievolume verhoudingen en de tariefverhoudingen van de verschillende zorgproducten. In de toegerekende kosten is een deel van de totale overheadkosten van het ziekenhuis toegerekend (op basis van opslagmethode). De kostprijzen van de diagnostische verrichtingen van ziekenhuizen laten zich moeilijk vergelijken met de tarieven van de eerstelijnsdiagnostiek, om de volgende redenen: • In de kostprijzen van de diagnostische verrichtingen zit een deel van de overheadtoerekening van het totale ziekenhuis. De overheadstructuur van een ziekenhuis is naar aard en omvang verschillend met die van een huisartsenlaboratorium; • In de kostprijzen van de diagnostische verrichtingen zijn kosten opgenomen die beschouwd kunnen worden als beschikbaarheidkosten voor 24-uurdiensten en spoedanalyse, die niet bij de huisartsenlaboratoria voorkomen. Deze kosten zijn op dit moment echter niet te separeren uit de totale kosten; • Kosten gerelateerd aan de order (afnamekosten, facturering) worden in het ziekenhuis veelal niet apart gealloceerd in de kostenplaatsenadministratie en zijn daarmee op dit punt niet direct te relateren aan de tariefopbrengsten; • De ziekenhuislaboratoria hebben (volgens inlichtingen) mogelijk een product range en case mix met meer (dure) laag volume diagnostiek. Gegeven de wijze waarop ziekenhuislaboratoria nu de kostprijs van zorgproducten berekenen (toerekening van kosten o.b.v. volume- en tariefsverhoudingen), beïnvloedt dat de kosten per zorgproduct. De ziekenhuislaboratoria hebben op het niveau van hoofdgroepen van zorgproducten wel een productie die vergelijkbaar is met de huisartsenlaboratoria in de zin dat klinisch chemisch naar verhouding veel groter is dan microbiologie, beeldvormend en medisch-specialistisch onderzoek. Tariefaanpassingen op klinisch chemisch werken in financieel opzicht dus veel harder door op de exploitatie van ziekenhuizen dan microbiologie, beeldvormend en medisch-specialistisch. De eerstelijnsdiagnostiek valt voor ziekenhuizen buiten de DBC en is een directe opbrengst. De systematiek van aanvaardbare kosten en sluittarief komt bij ziekenhuizen niet voor en alle geïnterviewde ziekenhuizen gaven dan ook aan iedere tariefverlaging op klinisch chemisch nagenoeg een-op-een in de exploitatie te zullen gaan ervaren.


50 van 86

Bijlage A: Onderzoeksopzet Deze bijlage beschrijft de onderzoeksopzet zoals die in het Onderzoeksrapport Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek is gehanteerd. Achtereenvolgens komen aan de orde: • De onderzoekspopulatie; • De onderzoeksvariabelen; • De gegevensverzameling; • Toewijzing van kosten aan eerstelijnszorgprestaties; • Gegevensverwerking en -analyse;

A1 De onderzoekspopulatie A1.1 Definitie van de onderzoekspopulatie De opdrachtomschrijving waarop dit onderzoek is gebaseerd, luidt als volgt: “Voer een kostenonderzoek voor de eerstelijnsdiagnostiek uit bij huisartsenlaboratoria en enkele (algemene) ziekenhuizen over de jaren 2008-2009”. In de uitwerking van de onderzoeksopdracht is vastgesteld dat er diepteonderzoeken zouden plaatsvinden onder huisartsenlaboratoria, waarna de resultaten uit deze diepteonderzoeken geverifieerd zouden worden onder enkele algemene ziekenhuizen. In deze rapportage heeft de definitie van de onderzoekspopulatie alleen betrekking op het eerste deel van het onderzoek: het onderzoek onder huisartsenlaboratoria. Bij de NZa zijn er 24 zelfstandige huisartsenlaboratoria bekend. Het betreft deels zelfstandige rechtspersonen, deels laboratoria die verbonden zijn aan een ziekenhuis. Deze centra voeren op verzoek van huisartsen, zonder tussenkomst van de medisch-specialist in de tweedelijn, laboratoriumonderzoeken uit. Maar ook functieonderzoeken, in een enkel geval zelfs röntgenonderzoeken en MRI’s, worden veelvuldig door deze huisartsenlaboratoria voor patiënten in de eerstelijn verricht. Naast ‘huisartsenlaboratorium’ worden ook veelvuldig de benamingen ‘eerstelijns diagnostisch centrum’ of ‘medisch diagnostisch centrum’ gebruikt voor dezelfde groep. In dit rapport worden ‘huisartsenlaboratorium’ of ‘eerstelijns diagnostisch centrum’ gebruikt, waarmee wij dezelfde organisaties bedoelen. Een aantal van de huisartsenlaboratoria is aangesloten bij de SAN, de landelijke branchevereniging van huisartsenlaboratoria en medisch diagnostische centra. De SAN heeft ook leden uit de ziekenhuissector. Daarnaast zijn zeven huisartsenlaboratoria aangesloten bij de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerstelijn (LVG) in een aparte kamer van zelfstandige eerstelijns diagnostische centra.

C


51 van 86

A1.2 Omvang van de gehele populatie in Nederland en omvang van de onderzoekspopulatie Het uitgangspunt van het onderzoek was om alle huisartsenlaboratoria in Nederland integraal mee te nemen in het onderzoek. Echter, om een aantal redenen is toch nog een aanzienlijk deel van de populatie afgevallen, zoals te zien is in tabel A1. Aantal Oorspronkelijke lijst NZa

24

Gefuseerd met een ander deelnemend centrum

1

Geen laboratoriumfunctie

1

Overig ontheffing door NZa

3

Onderzoekspopulatie diepteonderzoeken

19

Centra die alle WMG-zorgverrichtingen hebben uitbesteed ("verrekencentra" - niet representatief)

3

Onbetrouwbare kostentoerekening - gegevens niet bruikbaar

2

Onderzoekspopulatie meegenomen in analyses

14

Tabel A1. Overzicht van de populatie, respons en uiteindelijke onderzoekspopulatie

Vijf centra heeft ontheffing voor het onderzoek gekregen van de NZa, één centrum omdat deze is gefuseerd met een ander centrum uit de onderzoekspopulatie en een tweede centrum omdat deze geen laboratoriumfunctie heeft. Uiteindelijk zijn er onder negentien huisartsenlaboratoria diepteonderzoeken uitgevoerd. Na afloop van deze diepteonderzoeken bleken echter niet alle gegevens bruikbaar voor analyse. Drie centra hebben alle WMG-zorgverrichtingen uitbesteed, deze centra worden ook wel ‘verrekencentra’ genoemd. De bedrijfsvoering en structuur van deze centra is niet representatief voor de onderzoekspopulatie. Bovendien zijn twee van deze drie centra niet in staat om de kosten toe te rekenen naar de verschillende typen zorgprestaties, omdat zij op totaalniveau afrekenen met het ziekenhuis of centrum waaraan zij uitbesteden. Omdat de kostentoerekening het belangrijkste aspect van het onderzoek is, is besloten deze ‘verrekencentra’ niet mee te nemen in de onderzoekspopulatie. Overigens hebben deze drie laboratoria gezamenlijk een omzet van slechts 1 miljoen euro, hun aandeel in de totale omzet van de eerstelijnsdiagnostiek in Nederland is dus gering.


52 van 86

Ten slotte zijn er nog twee centra die niet voldoende in staat bleken te zijn om kosten toe te rekenen naar verschillende zorgprestaties, waardoor de gegevens van deze centra onvoldoende betrouwbaar zijn om de centra mee te nemen in de analyses. Hierbij is in de afweging meegenomen wat in dit geval zwaarder weegt: de betrouwbaarheid van de zorgkosten of een grotere omvang van de populatie. De resultaten van deze twee centra weken dusdanig af van de overige huisartsenlaboratoria - met name wat betreft een van de belangrijkste onderzoeksvariabelen, namelijk de brutomarges op orders en klinisch chemische onderzoeken - dat in dit geval het niet meenemen van deze centra voor meer representatieve resultaten zou leiden. De gezamenlijke WMG-opbrengsten van beide centra waren in 2009 ongeveer 11,5 miljoen euro. Waar in de hoofdtekst van dit rapport wordt gesproken over de onderzoekspopulatie, wordt bedoeld de veertien centra die zijn meegenomen in de analyses en niet de negentien centra die in de diepteonderzoeken zijn bevraagd.

A2 Onderzoeksvariabelen Deze paragraaf bevat een toelichting op de relevante onderzoeksvariabelen. A2.1 Structuurkenmerken De structuurkenmerken hebben als doel om de aard en omvang van de kosten en productie(opbrengsten) in relatie te brengen met mogelijke bepalende factoren. Hierbij kan gedacht worden aan: is er een relatie tussen de omvang van de afnamekosten en de mate van verstedelijking van het verzorgingsgebied? In de vragenlijst voor het gegevensonderzoek is naar een aantal structuurkenmerken gevraagd waarvan later bleek dat deze door de meeste laboratoria niet goed konden worden aangeleverd. De structuurkenmerken die daardoor buiten de analyses zijn gebleven, zijn: • Raming van de werkelijke productie capaciteit en de maximale productiecapaciteit; • Omvang van het verzorgingsgebied; • Samenstelling van de bevolking van het verzorgingsgebied. A2.2 Productie In de uitvraag van de productie is onderscheid gemaakt tussen WMG-productie en buiten-WMG-productie met als doel om de WMG toegerekende kosten te kunnen relateren aan de WMG-productie. Buiten-WMGproductie en kosten vallen buiten de scope van de opdracht. De detaillering naar soorten van zorgprestaties is primair gebaseerd op de indeling van de tariefstructuur. Niet alle typen zorgprestaties die onder ‘eerstelijnsdiagnostiek’ vallen, vallen ook binnen de scope van dit onderzoek. Het onderzoek beperkt zich op verzoek van de opdrachtgever tot klinisch chemische onderzoeken, microbiologische onderzoeken en de in termen van productieomvang meest belangrijke beeldvormende diagnostiek en medisch-specialistische diagnostiek die door huisartsenlaboratoria worden uitgevoerd.


53 van 86

Dit betekent dat buiten de scope van het onderzoek vallen: • Pathologie; • Diagnostische verrichtingen in het kader van de M&I-module bij huisartsen; • Nucleair geneeskundige onderzoeken; • Overige beeldvormende diagnostiek: röntgenonderzoek, MRI, CT-scan. Deze typen onderzoeken zijn in het onderzoek meegenomen onder de categorie ‘overig’, om het mogelijk te maken een aansluiting bij de totale kosten en opbrengsten uit de jaarrekening van een huisartsenlaboratorium te maken. A2.3 Opbrengsten De specificatie van de opbrengsten heeft vooral een verifiërend doel. De opbrengsten volgens de jaarrekening (‘ist-positie’) is aangesloten met het totaal van productieaantallen maal tarief (‘soll-positie’), met als doel vast te stellen dat de productieaantallen juist en volledig zijn verantwoord. A2.4 Kosten De kosten zijn in de vragenlijst conform de indeling van de NZa begrotingsformulier uitgevraagd. Het totaal van de kosten conform de nacalculatieformulieren is aangesloten met de Jaarrekening 2008 en 2009. Het begrotingsformulier 2011 (nacalculatieformulier 2009) was sommige gevallen nog niet opgesteld. In dat geval zijn voor het onderzoek de kosten uit de jaarrekening 2009 conform dezelfde systematiek als de nacalculatie 2008 gespecificeerd in de vragenlijst. De volgende hoofdindeling is hierbij gehanteerd: • Personeelskosten; • Materiële kosten; • Huisvestingskosten; • Rente; • Doorberekende kosten. De ‘doorberekende kosten’ betreft de gedeclareerde buiten-WMG-opbrengsten die in mindering worden gebracht op de totale bedrijfsvoeringskosten.

A3 Gegevensverzameling A3.1 Vragenlijst en gegevensonderzoek De vragenlijsten die gehanteerd zijn in het onderzoek, zijn samengesteld in samenspraak met een pilotgroep van huisartsenlaboratoria. Specifiek is gelet op de invulbaarheid van de vragenlijsten in de zin van: beschikken de huisartsenlaboratoria over de informatie en rapportages om de gegevens te kunnen invullen?


54 van 86

De huisartsenlaboratoria hebben op 9 november 2010 een informatieverzoek van de NZa gekregen, bestaande uit een vragenlijst (Bijlage D). Aansluitend op het informatieverzoek zijn de huisartsenlaboratoria benaderd voor een afspraak met een onderzoeker van ConQuaestor. In de praktijk hebben de huisartsenlaboratoria veel voorwerk verricht ten aanzien van de invulling van de vragenlijst en is het onderzoek van ConQuaestor vooral gericht op de aansluiting van de gegevens op de broninformatie en de beoordeling van de plausibiliteit van de invulling op basis van de professionele onafhankelijke inschatting van de onderzoeker.

A4 Gegevensverwerking en -analyse De analyse bestaat uit de volgende hoofdactiviteiten: • Gegevensverwerking; • Gegevensanalyse. A4.1 Gegevensverwerking Voor het invullen van de gegevens van een eerstelijns diagnostisch centrum is een Excel-spreadsheet ontwikkeld. Daarmee zijn de gegevens ter plekke ingevuld door de diepteonderzoeker. In de spreadsheets zijn controles ingebouwd op foutieve invoer. De gegevens in Excel-spreadsheets zijn voor de relevante parameters vervolgens ingelezen in een Excel-bestand. Dit bestand bevat alle data met op iedere regel het onderzoeksnummer en de bijbehorende antwoorden op de vragen. In dit bestand komen adres en vestigingsplaats van de huisartsenlaboratoria niet voor. De eerste stap die in de gegevensverwerking is uitgevoerd, is de controle op uitbijters (extreem hoge of lage waarden). Deze uitbijteranalyse bestaat uit de volgende deelactiviteiten: • maken van scatterplots om de spreiding van de gegevens te visualiseren; • uitbijtercontrole op basis van de scatterplots en box plots; • inhoudelijke verificatie van de uitbijters met jaarrekeningen en terugkoppeling van uitbijters waarvoor geen verklaring is te geven aan de centra; • aanpassen of weglaten van uitbijters. Op basis van de uitbijteranalyse is vastgesteld dat vijf centra niet worden meegenomen in de uiteindelijke analyses (zie paragraaf A1.2). Bovendien zijn na terugkoppeling van een aantal opvallende waarden aan enkele instellingen aanpassingen aan de aangeleverde gegevens gedaan. Er zijn geen instellingen aangemerkt als ‘niet-representatief’.


55 van 86

A4.2 Gegevensanalyse De gegevensanalyse bestond uit de volgende activiteiten: • Uitvoeren van een aantal correcties op de data (zoals correctie voor de marge op buiten-WMGopbrengsten en correctie van kapitaallasten op de kosten); • Vaststellen van gemiddelden en spreiding van relevante structuurkenmerken; • Vaststellen van gemiddelden en spreiding van de verschillende productie-, kosten- en opbrengstencomponenten; • Vaststellen van gemiddelden en spreiding van de kosten en brutomarge per type zorgprestatie; • Analyse van verbanden tussen structuurkenmerken, productie en kosten, door middel van het maken van scatterplots en de berekening van correlatiecoëfficiënten; • Scenarioanalyse voor tariefstelling, dit ter onderbouwing en ondersteuning van de activiteiten van de NZa om de tarieven vast te stellen. • Opstellen van figuren en tabellen. Er is geen terugweging van de resultaten gedaan, aangezien de totale populatie van huisartsenlaboratoria onderzocht is en geen subpopulaties onderscheiden zijn.


56 van 86

Bijlage B: Beeld van de onderzoekspopulatie Deze bijlage biedt als aanvulling op paragraaf 2.1 nader inzicht in hoe de onderzoekspopulatie eruit ziet en geeft inzicht in de omvang en structuurkenmerken van de eerstelijns diagnostische centra. Inzicht in structuurkenmerken is van cruciaal belang om terdege rekening te kunnen houden met de verschillen in kenmerken van de eerstelijns diagnostische centra. Middels figuren en tabellen worden de volgende kenmerken van de centra beschouwd: • Spreiding van eerstelijns diagnostische centra over Nederland; • Omvang van de centra: o Opbrengsten; o Productieaantallen; o Aantal vestigingen; o Aantal fte; • Nevenactiviteiten (trombosediensten); • Omgevingsfactoren (aantal inwoners in verzorgingsgebied en mate van stedelijkheid).

C


57 van 86

B1 Spreiding van eerstelijns diagnostische centra over Nederland

53,5

Hoofdvestigingen van eerstelijns diagnostische centra in de onderzoekspopulatie

53

52,5

52

51,5

51


58 van 86

B2 Omvang van de eerstelijns diagnostische centra B2.1 Omvang van de opbrengsten Totale opbrengsten (WMG en buiten-WMG) Totale opbrengsten WMG en buiten-WMG Totaal onderzoekspopulatie

N

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

(A) Totale opbrengsten WMG

14

€ 141.979.000 € 10.141.358 € 1.899.867 € 5.973.236 € 9.138.137 € 14.880.986 € 21.439.914

(B) Totale opbrengsten buiten-WMG

14

€ 19.310.000 € 1.379.307 €

(C) Totale opbrengsten

14

€ 161.289.000 € 11.520.665 € 1.899.867 € 5.986.160 € 9.689.886 € 17.457.243 € 27.606.864

Aandeel buiten-WMG in totale opbrengsten (B / C)

14

(A) Totale opbrengsten WMG

14

€ 157.784.000 € 11.270.274 € 1.999.983 € 6.348.603 € 10.086.589 € 16.720.471 € 23.446.504

(B) Totale opbrengsten buiten-WMG

14

€ 25.066.000 € 1.790.425 €

(C) Totale opbrengsten

14

€ 182.850.000 € 13.060.699 € 1.999.983 € 6.615.403 € 10.918.830 € 19.949.952 € 32.206.315

Aandeel buiten-WMG in totale opbrengsten (B / C)

14

-

€

-

€

470.965 € 1.645.827 € 6.166.950

2008

12%

12%

0%

0%

-

€

4%

-

€

14%

28%

600.021 € 1.637.493 € 8.759.811

2009

14%

14%

0%

0%

6%

14%

32%

Totale opbrengsten in 2009, onderverdeeld naar WMG en buiten-WMG € 35.000.000 € 30.000.000

Opbrengsten

€ 25.000.000 Buiten-WMG

€ 20.000.000

WMG

€ 15.000.000 € 10.000.000 € 5.000.000 €0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra, gerangschikt naar omvang van de totale opbrengsten


59 van 86

B2.2 Productie: aantal orders Totaalaantal WMG-orders Aantal WMG-orders 2008

2009

14

14

3.419.000

3.608.000

Gemiddelde

244.227

257.693

Minimum

22.747

25.052

Eerste kwartiel

131.974

135.625

Mediaan

232.561

246.940

Derde kwartiel

333.664

359.636

Maximum

575.242

585.645

N Totaal onderzoekspopulatie

Totaal aantal WMG-orders 700000

Aantal orders

600000

Totaal aantal WMG orders 2008

500000

Totaal aantal WMG orders 2009

400000 300000 200000 100000 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar aantal orders in 2009


60 van 86

Verhouding tussen centrale orders, decentrale orders en thuisafnamen Aantal WMG-orders, onderverdeeld naar centrale order, decentrale order en thuisafname

Totaal WMG-orders

2008

2009

N


14

3.419.000

Gemiddelde 244.227

Minimum 22.747

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

131.974

232.561

333.664

575.242

centrale order

14

480.000

34.267

0

0

25.722

51.793

118.122

decentrale order

14

2.631.000

187.912

18.117

75.421

153.230

251.798

473.571

thuisafname

14

309.000

22.048

1.130

12.965

18.530

27.232

48.475

deconcentratiegraad

14

85%

85%

67%

87%

100%

100%

Totaal WMG-orders

14

135.625

246.940

359.636

585.645

3.608.000

35%

257.693

25.052

centrale order

14

463.000

33.066

0

0

24.645

54.927

119.497

decentrale order

14

2.810.000

200.733

21.096

83.525

175.501

274.345

481.066

thuisafname

14

335.000

23.893

1.656

13.832

20.412

32.250

50.959

deconcentratiegraad

14

86%

86%

72%

90%

100%

100%

37%

Verhouding tussen centrale orders, decentrale orders en thuisafnamen 2009 100%

Thuisafnamen

Percentage type order

90% Centrale orders

80% 70%

Decentrale orders

60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar percentage decentrale orders

Deconcentratiegraad 2008

2009

14

14

Gemiddelde

82%

84%

Minimum

35%

37%

Eerste kwartiel

67%

72%

Mediaan

87%

90%

Derde kwartiel

100%

100%

Maximum

100%

100%

N


61 van 86

Deconcentratiegraad 120% 2008

Deconcentratiegraad

100%

2009

80%

60%

40%

20%

0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar deconcentratiegraad in 2009

B2.3 Productie: totaalaantal analyses Totaal aantal analyses 2008

2009

14

14


24.779.000

26.329.000

Gemiddelde

1.769.929

1.880.651

184.005

207.844

Eerste kwartiel

1.022.630

1.141.332

Mediaan

1.503.361

1.719.816

Derde kwartiel

2.504.579

2.625.688

Maximum

4.009.026

4.240.861

N

Minimum

Totaal aantal analyses 4500000 aantal analyses 2008

4000000

Aantal analyses

3500000

aantal analyses 2009

3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van het totaal aantal analyses in 2009


62 van 86

B2.4 Productie: aantal analyses per order Aantal analyses per order 2008

2009

14

14

Gemiddelde

7,25

7,30

Minimum

5,75

6,00

Eerste kwartiel

6,28

6,52

Mediaan

7,46

7,58

Derde kwartiel

8,08

8,29

Maximum

9,24

8,87

N

Aantal analyses per order 10,00 aantal analyses per order 2008

9,00

Aantal analyses

8,00

aantal analyses per order 2009

7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van het totaal aantal analyses in 2009

B2.5 Aantal vestigingen Totaalaantal vestigingen Totaal aantal vestigingen per centrum N

14

Gemiddelde

92

Minimum

25

Eerste kwartiel

40

Mediaan

75

Derde kwartiel

126

Maximum

281


63 van 86

Totaal aantal vestigingen per eerstelijns diagnostisch centrum 300

Aantal vestigingen

250

200

150

100

50

0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar aantal vestigingen

Verschillende typen vestigingen In de onderstaande figuur zijn de centra op dezelfde wijze genummerd als in de staafplot hiervoor naar het totaalaantal vestigingen per centrum. Aantal vestigingen, onderverdeeld naar type vestiging, exclusief prikpunten

Aantal vestigingen

45 40

Overig

35

Frontoffice

30

Diagnostisch steunpunt

25

Laboratorium

20 15 10 5 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar totaal aantal vestigingen incl. prikpunten


64 van 86

B2.6 Aantal fte werkzaam in eerstelijns diagnostisch centrum Totaalaantal fte Aantal fte werkzaam in eerstelijns diagnostisch centrum, onderverdeeld naar functie Totaal onderzoekspopulatie

N

2008

2009

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Medisch-specialisten

14

27

2,0

0,0

0,0

1,2

2,4

7,5

Analisten

14

299

21,4

0,0

1,3

16,7

36,9

70,9

Prikkers

14

576

41,2

5,9

26,3

36,9

47,4

89,1

Echoscopisten / Echografisten

14

44

3,2

0,0

0,0

0,8

4,9

17,5

Functielaboranten

14

114

8,1

0,0

0,0

5,5

13,0

32,7

Overig

14

661

47,2

0,0

9,2

32,5

64,1

147,4

Totaal aantal fte 2008

14

1.722

123,0

12,2

36,1

107,2

198,5

292,0

Medisch-specialisten

14

32

2,3

0,0

0,1

1,4

4,4

6,6

Analisten

14

209

24,2

0,0

1,4

22,3

40,0

76,5

Prikkers

14

621

44,3

6,2

26,3

42,6

58,2

98,1

Echoscopisten / Echografisten

14

44

3,1

0,0

0,0

1,0

4,1

18,2

Functielaboranten

14

130

9,3

0,0

0,0

7,1

14,8

37,3

Overig

14

744

53,1

0,0

9,1

31,9

80,3

159,8

Totaal aantal fte 2009

14

1.909

136,4

12,7

35,6

119,0

251,0

295,6

Totaal aantal fte werkzaam in eerstelijns diagnostisch centrum 350 2008

300

2009

Aantal fte

250 200 150 100 50 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar aantal fte in 2009


65 van 86

Onderverdeling verschillende personeelsfuncties in 2009 Aandeel specifieke functie in totaal aantal fte

100% Overig

90% Functielaboranten

80% Echoscopisten / echografisten

70%

Prikkers

60%

Analisten

50%

Medisch Specialisten

40% 30% 20% 10% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar totaal aantal fte in 2009


66 van 86

B3 Nevenactiviteiten (trombosediensten) Is er naast een huisartsenlaboratorium sprake van een trombosedienst? (n=14) 100%

Percentage van de centra

90% 80%

Nee 43%

43%

57%

57%

2008

2009

Ja

70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

De onderstaande tabel toont voor de centra waar sprake is van een trombosedienst het gemiddelde en de spreidingsmaten van de omvang van de trombosedienst gemeten in aantal patiënten, aantal doseerbepalingen in totaal en het aantal huisbezoeken op jaarbasis. Omvang van de trombosediensten N

2008

2009

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Aantal patiënten

8

12.181

5.866

6.893

10.343

16.209

22.250

Aantal doseringen

8

217.732

102.419

136.425

181.957

297.679

387.024

Aantal huisbezoeken

8

100.857

42.009

63.009

77.482

145.891

192.598

Aantal patiënten

8

12.680

6.098

7.510

10.773

16.254

23.000

Aantal doseringen

8

232.619

108.479

136.129

203.403

313.862

403.914

Aantal huisbezoeken

8

107.452

43.191

63.475

86.828

154.804

198.746

B4 Omgevingsfactoren B4.1 Aantal inwoners woonachtig in het verzorgingsgebied van het laboratorium De huisartsenlaboratoria in de onderzoekspopulatie hebben zelf een inschatting gegeven van het aantal inwoners dat volgens hen in het verzorgingsgebied van het centrum woont. Overigens waren niet alle centra daartoe in staat. Bij de optelling van de aantallen inwoners per verzorgingsgebied moet er rekening worden gehouden met het gegeven dat er overlap tussen de verzorgingsgebieden is. Met de som van 12 miljoen inwoners lijkt het alsof de huisartsenlaboratoria in de onderzoekspopulatie bijna heel Nederland kunnen bedienen, maar dat beeld is vertekend door deze overlap.


67 van 86

Aantal inwoners in verzorgingsgebied

N Totaal in de onderzoekspopulatie

2008

2009

10

10

11.691.000

11.905.000

1.169.139

1.190.537

Minimum

350.000

350.000

Eerste kwartiel

589.296

589.296

Mediaan

815.000

825.000

Derde kwartiel

1.725.000

1.725.000

Maximum

2.771.095

2.965.072

Gemiddelde

Aantal inwoners woonachtig in het verzorgingsgebied van het centrum 3.500.000 2008

Aantal inwoners

3.000.000

2009

2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Alle centra gerangschikt naar toaal aantal inwoners

B4.2 Mate van stedelijkheid van het verzorgingsgebied Tevens is de huisartsenlaboratoria tijdens het diepteonderzoek gevraagd in welke mate het verzorgingsgebied stedelijk is. Veelal is dit bepaald door het aandeel postcodes dat in stedelijk gebied ligt (volgens CBS-definitie), in het totaalaantal postcodes van het verzorgingsgebied. Mate van stedelijkheid (in percentage) N

14

Gemiddelde

58%

Minimum

10%

Eerste kwartiel

33%

Mediaan

60%

Derde kwartiel

78%

Maximum

100%


68 van 86

Percentage van verzorgingsgebied in stedelijk gebied

Mate van stedelijkheid van het verzorgingsgebied in 2009 100% Niet-stedelijk

90%

Stedelijk 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar mate van stedelijkheid


69 van 86

Bijlage C: Aanvullende resultaten Deze bijlage bevat tabellen die aanvullend zijn op de productie-, opbrengsten- en kostengegevens in de hoofdtekst in hoofdstuk 2. De tabellen bieden meer detailinformatie met betrekking tot onderliggende zorgprestaties in zowel 2008 als 2009.

C1. Productie Onderstaande tabellen bevatten zowel op productgroep als voor de onderliggende zorgprestaties de productieaantallen. Er is een aantal aandachtspunten bij deze productieaantallen: • Bij de aantallen van hoofdcategorieën dient er rekening mee te worden gehouden dat niet alle onderliggende afzonderlijke onderzoeken vergelijkbaar zijn. Er zitten grote verschillen in kostprijzen van verschillende onderzoeken, zowel wat betreft laboratoriumonderzoeken als functieonderzoeken. Dit blijkt ook uit de grote diversiteit in tarieven die er voor de verschillende onderzoeken zijn vastgesteld; • Twee centra waren niet in staat om wat betreft productieaantallen het onderscheid te maken in de verschillende tariefklassen. Zij hebben alleen het aantal analyses voor het totaal van de klinisch chemische onderzoeken en microbiologische onderzoeken opgegeven; • Sommige centra waren niet in staat om in de productieaantallen het onderscheid te maken tussen WMG- en buiten-WMG-productie. Dit betekent dat de aantallen zoals die in de tabellen staan, licht vervuild zijn, omdat bij sommige centra ook buiten-WMG-productie is meegenomen.

C


71 van 86

Productieaantallen WMG per type zorgprestatie N

Totaal in de onderzoeks- Gemiddelde populatie

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Orders

14

3.381.208

241.515

22.747

131.974

226.535

331.112

575.242

Thuisafnamen

14

305.175

21.798

1.130

11.944

18.530

27.232

48.475


14

22.161.052

1.582.932

184.005

830.483

1.290.198

2.452.805

3.805.335

Microbiologie

14

1.060.293

75.735

0

0

6.826

171.098

301.070

Overig

13

60.693

4.669

0

0

0

0

40.064

Totaal

14

23.282.037

1.663.003

185.606

841.917

1.331.366

2.504.204

4.009.026


Totaal

14

52.101

3.722

0

0

250

2.587

34.705

Medischspecialistische diagnostiek

Totaal

14

253.964

18.140

0

2.802

9.845

29.831

55.158

Overig

Totaal

13

180.524

13.886

0

0

0

0

154.657

Orders

14

3.560.065

254.290

25.052

134.916

246.392

351.710

585.645

Thuisafnamen

14

330.247

23.589

1.656

13.362

20.412

32.250

50.959

14

23.330.944

1.666.496

207.845

879.043

1.425.473

2.567.661

4.022.202

Microbiologie

14

1.165.613

83.258

0

0

8.711

176.980

350.261

Overig

13

44.551

3.427

0

0

0

0

43.008

Laboratoriumonderzoeken 2008

Klinische chemie / hematologie / infectieserologie Laboratorium onderzoeken 2009

Totaal

14

24.541.108

1.752.936

210.287

894.549

1.473.820

2.625.688

4.240.861


Totaal

14

51.851

3.704

0

0

307

2.015

35.013

Medischspecialistische diagnostiek

Totaal

14

246.666

17.619

0

2.027

9.294

30.958

54.829

Overig

Totaal

13

190.937

14.687

0

0

0

0

160.700


72 van 86

Productieaantallen zorgprestaties WMG 2008 (I) Laboratoriumonderzoek Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 3.381.208 241.515 305.175 21.798

Orders en thuisafnames

N

190255: Laboratoriumorder 079992: Thuisafname

14 14

Klinisch chemie / hematologie / infectieserologie

N

B200, klasse 0

B219, klasse 19

12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 515 43 34.404 2.867 11.384.771 948.731 1.050.612 87.551 1.062.188 88.516 793.522 66.127 798.311 66.526 1.140.826 95.069 1.160.390 96.699 141.800 11.817 387.513 32.293 104.917 8.743 4.580 382 38.719 3.227 11.533 961 3.150 262 717 60 767 64 391 33 0 0

Totaal Klinisch chemie / hematologie / infectieserologie

14

22.161.052

Microbiologie

N

B200, klasse 0

Totaal Microbiologie

11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 14

Overig

N

Overige laboratoriumonderzoeken

13

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 60.693 4.669

14

23.282.037

B201, klasse 1 B202, klasse 2 B203, klasse 3 B204, klasse 4 B205, klasse 5 B206, klasse 6 B207, klasse 7 B208, klasse 8 B209, klasse 9 B210, klasse 10 B211, klasse 11 B212, klasse 12 B213, klasse 13 B214, klasse 14 B215, klasse 15 B216, klasse 16 B217, klasse 17 B218. klasse 18

B201, klasse 1 B202, klasse 2 B203, klasse 3 B204, klasse 4 B205, klasse 5 B206, klasse 6 B207, klasse 7 B208, klasse 8 B209, klasse 9 B210, klasse 10 B211, klasse 11 B212, klasse 12 B213, klasse 13 B214, klasse 14 B215, klasse 15 B216, klasse 16 B217, klasse 17 B218. klasse 18 B219, klasse 19

Totaal laboratoriumonderzoek


1.582.932

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 0 0 58 5 421 38 530 48 33.135 3.012 255.118 23.193 545 50 82 7 96.687 8.790 112.391 10.217 104.780 9.525 2.063 188 19.589 1.781 128.641 11.695 1.697 154 551 50 5 0 0 0 27 2 0 0 1.060.293 75.735

1.663.003

Minimum 22.747 1.130

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

131.974 11.944 Eerste kwartiel

226.535 18.530

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

331.112 27.232

575.242 48.475

Derde kwartiel

Maximum

0 0 106.905 10.943 11.511 2.640 8.705 12.348 18.458 1.044 2.709 321 23 541 174 0 0 0 0 0

0 0 575.437 52.180 54.953 34.912 37.326 64.686 44.091 4.452 15.308 3.691 70 1.150 293 48 0 2 2 0

0 43 807.623 80.107 76.999 68.040 59.360 81.679 74.183 6.225 26.242 7.362 217 2.085 596 101 14 4 17 0

0 706 1.378.630 135.479 131.029 86.251 95.813 132.126 157.638 15.200 37.232 11.698 405 3.836 832 184 112 8 42 0

515 30.566 1.796.170 165.372 163.577 146.932 153.231 178.440 210.160 38.577 80.645 24.033 2.068 10.311 4.380 1.751 220 566 118 0

184.005

830.483

1.290.198

2.452.805

3.805.335

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Minimum

Eerste kwartiel

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Minimum

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Eerste kwartiel

0 0 0 0 0 0 0 0 0 34 0 0 4 69 0 0 0 0 0 0 6.826

Mediaan

0 0 0 3 5.950 10.287 0 0 7.944 19.969 15.524 80 1.934 17.753 3 66 0 0 0 0 171.098 Derde kwartiel

0 57 421 506 12.077 145.069 545 46 49.730 35.550 38.652 970 8.745 52.039 1.243 275 5 0 16 0 301.070

Maximum

0

0

0

0

40.064

185.606

841.917

1.331.366

2.504.204

4.009.026

73 van 86

Productieaantallen zorgprestaties WMG 2008 (II) Totaal in onderzoe Gemiddel Beeldvormend diagnostiek N Minimum ksde populatie 081670: Echografie van een of beide carotiden 14 81 6 0 082070: Echografie van het aangezicht en/of neusbijholten 14 0 0 0 082211: Ductus naso-lacrimalis 14 0 0 0 082970: Echografie van de schildklier en/of hals 14 798 57 0 084070: Echografie van de bovenste extremiteiten 14 29 2 0 086970: Echografie van een of beide mammae 14 34 2 0 087070: Echografie van de buikorganen 14 18.998 1.357 0 088470: Echografie van het scrotum 14 1.195 85 0 089070: Echografie van een of beide onderste extremiteiten 14 2.777 198 0 085002: Thorax, een of meerdere richtingen, inclusief doorlichting 088770: Echografie á vue in verband met zwangerschap mits de röntgenoloog het fluorescentiebeeld persoonlijk beoordeelt 039775: Duplex bloedvaten in extremiteiten Overig beeldvormend diagnostiek (overige 08-codes) Totaal beeldvormende diagnostiek

Medisch-specialistische diagnostiek 039820: Fundusfotografie 085070: Echografie van het hart en/of de thorax 039932: Spirografisch onderzoek naar de invloed van bronchusverwijdende geneesmiddelen 039933: Histamine provocatietest 039839: Spirografische longfunctiebepaling 039846: Beoordeling longfuncties 039757: Beoordeling ECG, holter, inspanningsonderzoek e.d. (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039761: Verslaglegging ECG voor de eerstelijn (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039844: Diagnostische (fiets)ergometrie 039755: Analyse van een 24-uurs electrocardiografie registratie (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039755, 039757, 039761: On Event Holter Ambulante bloeddrukmeting (nog geen Nza-code voor vastgesteld) 080080: Volledig botdensitometrisch onderzoek met dexaapparatuur 039485: Echografie á-vue in verband met zwangerschap 034483: Diagnostische gastroscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s) en operatieve enodscopie 034684: Diagnostische duodenoscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s) 034686: Diagnostische colonscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s)en poliepectiomie 034690: Diagnostische sigmoidischescopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s)en poliepectiomie 039930: Onderzoek naar de gevoeligheid voor allergenen dmv huidtest 039492: Echografie van de buikorganen

Mediaan

Derde Maximum kwartiel

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 39 0 0 1.649 0 0

81 0 0 353 29 34 10.267 835 1.585

0

0

0

3.597

14

3.597

257

14

15.905

1.136

0

0

0

61

13.482

14 13 14

1.903 6.784 52.101

136 522 3.722

0 0 0

0 0 0

0 0 250

0 0 2.587

1.576 6.784 34.705

Eerste kwartiel

Mediaan

58 0

1.912 0

3.981 79

18.130 619

N 14 14

0

Eerste kwartiel

Totaal in onderzoe Gemiddel Minimum ksde populatie 45.674 3.262 0 1.211 87 0


14

21.165

1.512

0

0

152

1.600

8.657

14 14 14

4 2.386 12.679

0 170 906

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 153 922

4 981 6.282

14

49.320

3.523

0

528

1.572

5.284

12.049

14

43.754

3.125

0

287

1.014

4.142

13.611

14

8.558

611

0

0

0

1.288

2.588

14

13.370

955

0

0

387

1.854

3.204

14

792

57

0

0

0

0

568

14

4.332

309

0

0

0

385

1.623

14

11.370

812

0

0

243

1.340

4.184

14

17.758

1.268

0

0

0

608

9.826

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14 14 14

4.600 0 0

329 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

3.060 0 0

14

0

0

0

0

0

0

0

039737: Onderzoek naar arteriële obstructies van extremiteiten

14

257

18

0

0

0

0

185

039738: Onderzoek van veneuze afwijkingen aan de extremiteiten

14

2

0

0

0

0

0

2

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

039493: Oesophagus echocardiografie TEE. 039494: Echografie van het hart 039731: Electromyografisch onderzoek (EMG) uitgevoerd door een specialist, niet zijnde neuroloog

039743: Standaard electrmyografisch (EMG) (<45 min), uitgevoerd door neuroloog 039744: Standaard electrmyografisch (EMG) (>45 min), uitgevoerd door neuroloog 039745: Single fiber electromyografisch (EMG), uitgevoerd door neuroloog 039746: Macro electromyografisch (EMG), uitgevoerd door neuroloog 039794: Eenvoudige toon-audiometrie 039795: Spraakaudiometrie Overig medisch specialistische diagnostiek (overige 03-codes) Totaal medisch-specialistische diagnostiek

Overige onderzoeken

14

0

0

0

0

0

0

0

14 14 13 14

627 31 16.074 253.964

45 2 1.236 18.140

0 0 0 0

0 0 0 2.802

0 0 0 9.845

2 0 1.286 29.831

504 31 10.775 55.158

Eerste kwartiel

Mediaan

0

0

N

Rapportage ‘Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek’ - mei 2011 Totaal overige onderzoeken

13

Totaal in onderzoe Gemiddel Minimum ksde populatie 180.524 13.886 0

Derde Maximum kwartiel 74 van 86 0 154.657

Productieaantallen zorgprestaties WMG 2009 (I) Laboratoriumonderzoek Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 3.560.065 254.290 330.247 23.589

Orders en thuisafnames

N

190255: Laboratoriumorder 079992: Thuisafname

14 14

Klinisch chemie/ hematologie/ infectieserologie

N

B200, klasse 0

B219, klasse 19

12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 11

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 552 46 45.280 3.773 11.814.575 984.548 1.068.465 89.039 1.120.951 93.413 875.704 72.975 917.886 76.491 1.207.454 100.621 1.282.755 106.896 139.217 11.601 390.791 32.566 108.906 9.076 7.237 603 41.746 3.479 13.351 1.113 3.314 276 378 32 1.040 87 229 19 0 0

Totaal Klinisch chemie/ hematologie/ infectieserologie

14

23.330.944

Microbiologie

N

B200, klasse 0

Totaal Microbiologie

11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 14

Overig

N

Overige laboratoriumonderzoeken

13

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 44.551 3.427

14

24.541.108

B201, klasse 1 B202, klasse 2 B203, klasse 3 B204, klasse 4 B205, klasse 5 B206, klasse 6 B207, klasse 7 B208, klasse 8 B209, klasse 9 B210, klasse 10 B211, klasse 11 B212, klasse 12 B213, klasse 13 B214, klasse 14 B215, klasse 15 B216, klasse 16 B217, klasse 17 B218. klasse 18

B201, klasse 1 B202, klasse 2 B203, klasse 3 B204, klasse 4 B205, klasse 5 B206, klasse 6 B207, klasse 7 B208, klasse 8 B209, klasse 9 B210, klasse 10 B211, klasse 11 B212, klasse 12 B213, klasse 13 B214, klasse 14 B215, klasse 15 B216, klasse 16 B217, klasse 17 B218. klasse 18 B219, klasse 19

Totaal laboratoriumonderzoek


1.666.496

Totaal in onderzoeks- Gemiddelde populatie 0 0 0 0 600 55 9.321 847 53.173 4.834 350.568 31.870 724 66 127 12 104.097 9.463 117.014 10.638 120.053 10.914 2.659 242 21.785 1.980 145.226 13.202 2.560 233 3.648 332 340 31 33 3 46 4 0 0 1.165.613 83.258

1.752.936

Minimum 25.052 1.656

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

134.916 13.362 Eerste kwartiel

246.392 20.412

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

351.710 32.250

585.645 50.959

Derde kwartiel

Maximum

0 0 116.434 12.804 12.318 4.210 11.403 15.172 21.494 1.170 3.604 288 68 666 254 0 0 0 0 0

0 2 611.835 54.658 56.620 37.433 38.836 65.822 46.799 4.668 15.650 4.082 91 1.293 310 45 0 0 3 0

0 27 879.955 86.440 82.893 75.767 61.730 92.434 84.502 6.119 26.983 7.892 201 2.095 582 116 9 3 8 0

0 1.493 1.310.747 133.935 141.328 91.523 118.333 139.678 166.807 14.837 36.767 12.730 586 4.106 901 231 31 17 26 0

548 36.114 1.886.853 170.938 176.789 183.637 174.988 195.339 240.588 38.652 83.609 24.868 3.077 11.051 4.342 1.484 144 803 80 0

207.845

879.043

1.425.473

2.567.661

4.022.202

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Minimum

Eerste kwartiel

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Minimum

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Eerste kwartiel

0 0 0 0 123 0 0 0 0 33 0 0 11 152 0 1 0 0 0 0 8.711

Mediaan

0 0 0 0 8.500 13.220 0 0 8.204 22.605 18.967 59 1.739 19.880 238 285 0 0 0 0 176.980 Derde kwartiel

0 0 600 8.753 19.513 216.382 724 65 52.367 34.773 44.286 1.427 9.331 57.974 1.591 2.532 284 33 33 0 350.261

Maximum

0

0

0

0

43.008

210.287

894.549

1.473.820

2.625.688

4.240.861

75 van 86

Productieaantallen zorgprestaties WMG 2009 (II) Totaal in onderzoe Gemiddel Beeldvormend diagnostiek N Minimum ksde populatie 081670: Echografie van een of beide carotiden 14 59 4 0 082070: Echografie van het aangezicht en/of neusbijholten 14 0 0 0 082211: Ductus naso-lacrimalis 14 0 0 0 082970: Echografie van de schildklier en/of hals 14 686 49 0 084070: Echografie van de bovenste extremiteiten 14 45 3 0 086970: Echografie van een of beide mammae 14 10 1 0 087070: Echografie van de buikorganen 14 18.723 1.337 0 088470: Echografie van het scrotum 14 1.124 80 0 089070: Echografie van een of beide onderste extremiteiten 14 2.755 197 0 085002: Thorax, een of meerdere richtingen, inclusief doorlichting

Eerste kwartiel

Mediaan

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

Derde Maximum kwartiel 0 0 0 29 0 0 1.337 0 0

59 0 0 336 45 10 10.026 710 1.496

14

3.762

269

0

0

0

0

3.762

14

14.983

1.070

0

0

0

53

12.854

Totaal beeldvormende diagnostiek

14 13 14

1.942 7.762 51.851

139 597 3.704

0 0 0

0 0 0

0 0 307

0 0 2.015

1.581 7.762 35.013


N

Eerste kwartiel

Mediaan

329 0

1.635 0

4.600 145

14.497 714

088770: Echografie á vue in verband met zwangerschap mits de röntgenoloog het fluorescentiebeeld persoonlijk beoordeelt 039775: Duplex bloedvaten in extremiteiten Overig beeldvormend diagnostiek (overige 08-codes)

039820: Fundusfotografie 085070: Echografie van het hart en/of de thorax 039932: Spirografisch onderzoek naar de invloed van bronchusverwijdende geneesmiddelen 039933: Histamine provocatietest

14 14

Totaal in onderzoe Gemiddel Minimum ksde populatie 43.155 3.083 0 1.583 113 0


14

21.383

1.527

0

0

23

1.840

8.734

14 14 14

118 3.021 14.094

8 216 1.007

0 0 0

0 0 0

0 0 23

0 125 1.369

118 1.272 5.850

14

43.144

3.082

0

323

1.467

4.544

10.134

14

39.948

2.853

0

64

995

4.203

11.932

14

8.428

602

0

0

0

1.242

2.575

14

15.262

1.090

0

54

616

1.842

3.482

14

889

64

0

0

0

0

626

14

4.912

351

0

0

0

484

1.836

14

10.863

776

0

0

291

952

4.184

14

18.059

1.290

0

0

0

793

10.821

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14

0

0

0

0

0

0

0

14 14 14

4.364 0 0

312 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

2.323 0 0

14

0

0

0

0

0

0

0

039737: Onderzoek naar arteriële obstructies van extremiteiten

14

237

17

0

0

0

0

160

039738: Onderzoek van veneuze afwijkingen aan de extremiteiten

14

6

0

0

0

0

0

6

14

0

0

0

0

0

0

0

14

25

2

0

0

0

0

25

14

0

0

0

0

0

0

0

039839: Spirografische longfunctiebepaling 039846: Beoordeling longfuncties 039757: Beoordeling ECG, holter, inspanningsonderzoek e.d. (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039761: Verslaglegging ECG voor de eerstelijn (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039844: Diagnostische (fiets)ergometrie 039755: Analyse van een 24-uurs electrocardiografie registratie (EXCLUSIEF ON EVENT HOLTER) 039755, 039757, 039761: On Event Holter Ambulante bloeddrukmeting (nog geen Nza-code voor vastgesteld) 080080: Volledig botdensitometrisch onderzoek met dexaapparatuur 039485: Echografie á-vue in verband met zwangerschap 034483: Diagnostische gastroscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s) en operatieve enodscopie 034684: Diagnostische duodenoscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s) 034686: Diagnostische colonscopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s)en poliepectiomie 034690: Diagnostische sigmoidischescopie met behulp van fiberscoop incl. eventuele proefexcisie(s)en poliepectiomie 039930: Onderzoek naar de gevoeligheid voor allergenen dmv huidtest 039492: Echografie van de buikorganen 039493: Oesophagus echocardiografie TEE. 039494: Echografie van het hart 039731: Electromyografisch onderzoek (EMG) uitgevoerd door een specialist, niet zijnde neuroloog

039743: Standaard electrmyografisch (EMG) (<45 min), uitgevoerd door neuroloog 039744: Standaard electrmyografisch (EMG) (>45 min), uitgevoerd door neuroloog 039745: Single fiber electromyografisch (EMG), uitgevoerd door neuroloog 039746: Macro electromyografisch (EMG), uitgevoerd door neuroloog 039794: Eenvoudige toon-audiometrie 039795: Spraakaudiometrie Overig medisch specialistische diagnostiek (overige 03-codes) Totaal medisch-specialistische diagnostiek

Overige onderzoeken Rapportage ‘Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek’ - mei 2011 Totaal overige onderzoeken

14

0

0

0

0

0

0

0

14 14 12 14

512 45 16.618 246.666

37 3 1.385 17.619

0 0 0 0

0 0 0 2.027

0 0 0 9.294

0 0 1.339 30.958

486 45 9.756 54.829

Eerste kwartiel

Mediaan

0

0

N 13

Totaal in onderzoe Gemiddel Minimum ksde populatie 190.937 14.687 0

Derde Maximum kwartiel 76 van 86 0

160.700

C2. Opbrengsten Opbrengsten WMG N


Gemiddelde

Orders

14

€ 19.682.000 € 1.405.877 €

Thuisafnamen


€

14

€

14

€ 83.679.000 € 5.977.066 €

Microbiologie

14

€ 16.057.000 € 1.146.942 €

Overig

14

€

Totaal

14

€ 101.312.000 € 7.236.602 €

Totaal

14

€

4.001.000 €

285.758 €

-

€

Totaal

14

€ 11.904.000 €

850.268 €

-

€

Totaal

175.389 €

-

€

Beeldvormende diagnostiek Medischspecialistische diagnostiek Overig

1.576.000 €

112.593 €

9.718 €

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

881.426 € 1.570.869 € 1.835.535 € 3.252.981 102.718 €

159.354 €

234.195 €

416.885

726.829 € 3.419.225 € 5.386.261 € 7.402.618 € 13.384.821 -

€

-

€

-

€

-

€

530.776 € 1.967.323 € 3.894.700 -

€

-

€ 1.226.879

762.286 € 4.042.814 € 6.507.980 € 9.366.182 € 15.622.090 -

€

69.354 €

507.391 € 1.160.162 € 4.125.324

€

14

€ 141.979.000 € 10.141.358 € 1.899.867 € 5.973.236 € 9.138.137 € 14.880.986 € 21.439.914

Orders

14

€ 22.115.000 € 1.579.629 €

Thuisafnamen

14

€


14

€ 92.733.000 € 6.623.757 €

Microbiologie

14

€ 19.147.000 € 1.367.633 €

Overig

14

€

Totaal

14

€ 113.791.000 € 8.127.915 €

Totaal

14

€

4.084.000 €

291.732 €

-

€

Totaal

14

€ 12.781.000 €

912.932 €

-

€

Totaal

14

€

148.123 €

-

€

14

€ 157.784.000 € 11.270.274 € 1.999.983 € 6.348.603 € 10.086.589 € 16.720.471 € 23.446.504

2009 Beeldvormende diagnostiek Medischspecialistische diagnostiek Overig

Totaal opbrengsten WMGzorgprestaties 2009

1.911.000 €

2.074.000 €

209.943 €

136.525 €

-

€

14.738 €

€

321.985 € 2.492.838

14

2.939.000 €

-

11.353 €

Totaal opbrengsten WMGzorgprestaties 2008


2.455.000 €

187.465 €

-

Eerste kwartiel


2008

2.625.000 €

Minimum

-

€

84.855 € 1.796.924

766.045 € 1.541.605 € 2.283.601 € 3.991.122 118.920 €

181.662 €

287.025 €

453.535

873.540 € 3.733.192 € 6.387.909 € 8.148.157 € 14.785.935 €

-

€

-11.142 €

-

-

€

580.995 € 2.157.561 € 4.872.505 -

€

-

€ 1.471.000

933.450 € 4.581.538 € 7.480.485 € 10.332.224 € 18.091.519 -

€

83.292 € -

€

14.494 €

286.554 € 2.607.977

556.545 € 1.207.448 € 4.263.160 -

€

17.869 € 1.573.702

C


77 van 86

Totale WMG-opbrengsten per eerstelijns diagnostisch centrum € 25.000.000 2008 2009

Totale opbrengsten

€ 20.000.000

€ 15.000.000

€ 10.000.000

€ 5.000.000

€0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale WMG-opbrengst en in 2009

Verhouding tussen verschillende typen zorgprestaties in de totale WMGopbrengsten 2009


100%

Overig

90% Medischspecialistische diagnostiek Beeldvormende diagnostiek

80% 70% 60%


50%

Orders en thuisafnamen

40% 30% 20% 10% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale WMG-opbrengsten in 2009


78 van 86

C3. Kostencomponenten C3.1 Totale kosten WMG Totale kosten (WMG) Totaal onderzoekspopulatie

N

2008

2009

Gemiddelde

Mimimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Personeelskosten

14

€ 76.817.000 € 5.486.931 €

502.003 € 1.505.433 € 4.815.017 € 8.933.874 € 15.037.132

Materiële kosten

14

€ 73.605.000 € 5.257.507 €

854.496 € 3.562.296 € 4.709.040 € 7.629.607 € 11.041.642

Huisvestingskosten

14

€ 10.397.000 €

Rentekosten

14

€

Subtotaal totale kosten

14

€ 162.113.000 € 11.579.535 € 1.529.248 € 6.061.216 € 9.499.311 € 18.490.762 € 28.149.196

1.294.000 €

742.648 €

48.806 €

178.793 €

92.449 €

-100.130 €

5.066 €

559.937 € 1.248.070 € 1.950.804 31.371 €

-861.126 €

87.208 €

479.365

Doorberekende kosten

14

€ -19.682.000 € -1.405.875 € -6.166.950 € -1.493.455 €

Totaal WMG-kosten 2008

14

€ 142.431.000 € 10.173.660 € 1.529.248 € 5.991.023 € 8.815.705 € 14.874.695 € 21.982.246

-12.925 €

-

Kapitaallasten huisvesting

14

€

6.631.000 €

473.668 €

48.806 €

126.554 €

311.404 €

Kapitaallasten rente

14

€

1.294.000 €

92.449 €

-100.130 €

5.066 €

31.371 €

621.555 € 1.356.929

Totaal kosten te toetsen aan beleidsregel

14

€ 134.505.600 € 9.607.543 € 1.383.676 € 5.811.317 € 8.443.372 € 13.634.193 € 20.209.130

87.208 €

479.365

Personeelskosten

14

€ 86.845.000 € 6.203.198 €

Materiële kosten

14

€ 81.648.000 € 5.832.019 € 1.119.148 € 3.911.159 € 5.078.119 € 8.475.682 € 12.114.378

641.593 € 1.634.798 € 5.048.276 € 10.019.806 € 16.442.161

Huisvestingskosten

14

€ 12.057.000 €

Rentekosten

14

€

Subtotaal totale kosten

14

€ 181.939.000 € 12.995.616 € 2.006.803 € 6.455.576 € 10.957.407 € 20.213.570 € 30.643.994

1.389.000 €

861.213 €

24.322 €

198.749 €

99.187 €

-22.358 €

5.343 €

667.487 € 1.485.658 € 2.272.095 47.378 €

136.565 €

429.368

Doorberekende kosten

14

€ -25.442.000 € -1.817.260 € -8.759.811 € -1.621.317 € -1.004.333 €

Totaal WMG-kosten 2009

14

€ 156.496.991 € 11.178.356 € 2.006.803 € 6.384.182 € 10.125.166 € 16.219.245 € 21.884.183

-25.541 €

-

Kapitaallasten huisvesting

14

€

7.300.000 €

521.450 €

24.322 €

155.444 €

389.887 €

Kapitaallasten rente

14

€

1.389.000 €

99.187 €

-22.358 €

5.343 €

47.378 €

715.416 € 1.426.512

Totaal kosten te toetsen aan beleidsregel

14

€ 147.808.000 € 10.557.720 € 1.787.103 € 6.212.005 € 9.544.056 € 15.081.281 € 20.207.751

136.565 €

429.368

Totale WMG-kosten (excl. kapitaallasten) € 25.000.000 2008 2009

Totale kosten

€ 20.000.000

€ 15.000.000

€ 10.000.000

€ 5.000.000

€0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Alle centra gerangschikt naar omvang totale kosten in 2008


79 van 86

Verhouding tussen verschillende kostencomponenten in totale WMGkosten (incl. kapitaallasten, excl. doorberekende kosten) 2009 Aandeel verschillende kostencomponenten

100%

Totaal rentekosten

90% Totaal huisvestingskosten

80% 70%

Totaal materiële kosten

60%

Totaal personeelskosten

50% 40% 30% 20% 10% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

14

13

Alle centra gerangschikt naar omvang van de totale kosten in 2009

C3.2 Personeelskosten Personeelskosten N

2008

2009

Gemiddelde

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

Loonkosten personeel

14

€

4.672.063 €

325.561 € 1.309.694 € 4.275.311 € 7.128.024 € 12.453.884

Kosten personeel niet in dienst + overige personeelskosten

14

€

507.084 €

Honoraria medisch-specialisten

14

€

307.783 €

Totaal personeelskosten 2008

14

€

5.486.931 €

502.003 € 1.505.433 € 4.815.017 € 8.933.874 € 15.037.132

Loonkosten personeel

14

€

5.272.147 €

497.364 € 1.553.788 € 4.838.016 € 7.704.307 € 13.741.813

Kosten personeel niet in dienst + overige personeelskosten

14

€

617.562 €

Honoraria medisch-specialisten

14

€

313.489 €

Totaal personeelskosten 2009

14

€

6.203.198 €

-

€

44.052 €

250.043 €

504.495 € 1.964.426

-

€

64.123 €

180.196 €

489.543 € 1.010.938

-

€

73.226 €

262.336 €

948.335 € 2.202.499

-

€

49.915 €

185.669 €

442.307 € 1.141.306

641.593 € 1.634.798 € 5.048.276 € 10.019.806 € 16.442.161

C3.3 Materiële kosten Materiële kosten N

2008

2009

Gemiddelde

Laboratoriumkosten

14

€

3.772.702 €

Minimum

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

805.496 € 2.369.992 € 3.520.226 € 5.038.192 € 7.261.866

Vervoerskosten

14

€

151.635 €

36.059 €

68.679 €

Administratiekosten

14

€

1.323.199 €

11.000 €

373.005 €

Interest in huur / leasing inventaris / auto's

14

€

9.971 €

-2.000 €

-

Totaal materiële kosten 2008

14

€

5.257.507 €

Laboratoriumkosten

14

€

4.078.814 € 1.054.268 € 2.314.185 € 3.982.889 € 5.340.109 € 7.883.250

Vervoerskosten

14

€

177.801 €

38.336 €

Administratiekosten

14

€

1.565.736 €

19.774 €

Interest in huur / leasing inventaris / auto's

14

€

9.669 €

-2.000 €

Totaal materiële kosten 2009

14

€


€

113.786 €

174.531 €

564.888

765.584 € 2.479.270 € 3.553.018 -

€

-

€

141.592

854.496 € 3.562.296 € 4.709.040 € 7.629.607 € 11.041.642

75.989 €

105.114 €

234.147 €

690.929

350.511 € 1.132.991 € 2.709.571 € 4.240.122 -

€

-

€

-

€

137.361

5.832.019 € 1.119.148 € 3.911.159 € 5.078.119 € 8.475.682 € 12.114.378

80 van 86

C3.4 Huisvestingskosten Huisvestingskosten N

2008

2009

Gemiddelde

Minimum

Huur hoofdvestiging

14

€

60.880 €

Huur dependances

14

€

250.039 €

Rente begrepen in huur gebouwen

14

€

Afschrijving eigen gebouw

14

€

-

-

Eerste kwartiel €

24.754 €

-

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

€

9.373 €

103.107 €

286.712

72.485 €

145.043 €

391.577 €

836.792

€

-

€

-

€

96.629 €

-

€

-

€

-

€

26.149 €

-

€

132.416 €

390.374

Energiekosten

14

€

66.120 €

-

€

17.152 €

50.879 €

97.213 €

192.921

Schoonmaakkosten

14

€

86.661 €

-

€

13.213 €

64.917 €

135.465 €

291.621

Schoonmaakkosten in huur opgenomen

14

€

-

€

-

€

Overige huisvestingskosten

14

€

182.318 €

-

€

24.699 €

Totaal huisvestingskosten 2008

14

€

742.648 €

48.806 €

178.793 €

-

€

-

Huur hoofdvestiging

14

€

72.937 €

Huur dependances

14

€

268.639 €

Rente begrepen in huur gebouwen

14

€

-

€

-

€

-

€

Afschrijving eigen gebouw

14

€

105.455 €

-

€

-

€

24.322 €

-

€

-

€

97.236 €

-

€

250.436 €

713.575

559.937 € 1.248.070 € 1.950.804

€

8.537 €

70.093 €

365.972

89.673 €

177.210 €

425.728 €

867.813

-

€

34.155 €

-

€

154.484 €

376.697

Energiekosten

14

€

74.419 €

-

€

15.905 €

49.687 €

124.373 €

217.377

Schoonmaakkosten

14

€

93.429 €

-

€

13.712 €

71.182 €

136.002 €

299.636

Schoonmaakkosten in huur opgenomen

14

€

-

€

-

€

Overige huisvestingskosten

14

€

246.333 €

-

€

8.035 €

-

€

Totaal huisvestingskosten 2009

14

€

861.213 €

24.322 €

198.749 €

-

€

86.729 €

-

€

314.559 €

948.861

667.487 € 1.485.658 € 2.272.095

C3.5 Rentekosten Rentekosten N

2008

2009

Gemiddelde

Rente opgenomen gelden in gebouw

14

€

Rente in huur gebouwen

14

€

Rente begrepen in huur / leasing inventaris / auto's

14

€

Minimum

42.705 €

Eerste kwartiel

Mediaan

Derde kwartiel

Maximum

-

€

-

€

-

€

-

€

-

€

-

€

-

€

-

-462 €

-50.408 €

-

€

-

€

-

€

41.942

-

€

1.977 €

36.273 €

479.365

5.066 €

31.371 €

87.208 €

479.365

10.660 €

429.368

-

€

11.241 €

416.187

Overige rente

14

€

50.206 €

-100.130 €

Totaal rentekosten 2008

14

€

92.449 €

-100.130 €

Rente opgenomen gelden in gebouw

14

€

43.151 €

-

€

-

€

-

€

Rente in huur gebouwen Rente begrepen in huur / leasing inventaris / auto's Overige rente

14

€

-

€

-

€

-

€

14

€

9.850 €

-

€

-

€

-

€

14

€

46.186 €

-55.000 €

-

€

4.254 €

Totaal rentekosten 2009

14

€

99.187 €

-22.358 €

5.343 €

47.378 €

136.565 €

429.368


-

€

-

€

-

-

€

72.362

34.338 €

280.292

81 van 86

C3.6 Certificeringskosten Certificeringkosten maken geen onderdeel uit van het nacalculatieformulier. Deze kostenpost is uitgevraagd op verzoek van de eerstelijns diagnostische centra. Certificeringskosten

N

2008

2009

14

14

Gemiddelde

€

10.233

€

11.064

Minimum

€

-

€

-

Eerste kwartiel €

5.015

€

5.049

Mediaan

€

6.213

€

7.213

Derde kwartiel

€

18.780

€

14.945

Maximum

€

24.200

€

32.100


82 van 86

Bijlage D: Informatieverzoek en vragenlijst Op de volgende pagina’s zijn de vragenlijst en bijbehorende toelichting opgenomen zoals die in het gegevensonderzoek Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek. Dit betreft de volgende documenten: • Informatieverzoek huisartsenlaboratoria onderzoek kosten, opbrengsten en productie eerstelijnsdiagnostiek; • Definitieve vragenlijst diepteonderzoeken; • Toelichting definitieve vragenlijst diepteonderzoeken; • Informatieverzoek ziekenhuizen productiegegevens, informatie over kostprijsberekeningen voor eerstelijnsdiagnostiek en mogelijke effecten van tariefwijzigingen.


83 van 86

Bijlage E: Onderzoeksteam Projectteam NZa Drs. E. (Evelien) Gevers, projectleider NZa L. (Luuk) Huiskes, ondersteuning Onderzoeksteam ConQuaestor-Significant H.H. (Henk) Huizendveld RA, ConQuaestor, eindverantwoordelijk B.C. (Bas) Jurling RA, Significant, projectleider U. (Urvashi) Rana MSc, ConQuaestor, (verantwoordelijk voor) diepteonderzoeken J. (Joyce) Knubben MSc, ConQuaestor, diepteonderzoeken L.G.M. (Loes) Koster MSc, Significant, (verantwoordelijk voor) gegevensverwerking en analyse R. (Roel) van Weert MSc, Significant, gegevensverwerking en analyse Drs. B. (Bert) Karssen, Significant, quality assurance

C


85 van 86

Bijlage F: Klankbordgroep Klankbordgroep Een klankbordgroep met vertegenwoordigers van de SAN, LVG, NVZ, ZN, en NFU, aangevuld met enkele experts uit ziekenhuizen, UMC’s en huisartsenlaboratoria hebben de onderzoekers en de opdrachtgever geadviseerd gedurende het onderzoek geadviseerd over de wijze waarop het onderzoek werd uitgevoerd. Raadpleging van de klankbordgroep gebeurde schriftelijk of in een bijeenkomst waarbij alle leden van de klankbordgroep uitgenodigd waren om deel te nemen. De volgende onderwerpen zijn aan de klankbordgroep voorgelegd: - Plan van aanpak (augustus 2010); - Vragenlijsten huisartsenlaboratoria (augustus/september 2010); - Onderzoek bij ziekenhuizen (oktober 2010); - Conceptresultaten analyses huisartsenlaboratoria; nader uit te voeren analyses (januari 2011); - Concepteindrapport, inclusief onderzoek bij ziekenhuizen (april 2011). De bijdrage van de klankbordgroep is waardevol geweest. De inbreng van de klankbordgroep is voor dit onderzoek gefilterd op aspecten die relevant waren binnen de door de opdrachtgever gestelde uitgangspunten en kaders voor het onderzoek (o.a. de brief van de NZa aan het ministerie van VWS d.d. 3 juni 2010, kenmerk 10D0019545). Expertgroep Een expertgroep, bestaande uit drie controllers uit huisartsenlaboratoria, heeft een inhoudelijke bijdrage geleverd op het gebied van (a) het selecteren van de belangrijkste zorgproducten binnen de focus van het onderzoek, en (b) de wijze van kostentoerekening. Tevens hebben deze 3 controllers de vragenlijst en kostentoerekening, in een pilot getest, begeleid door de onderzoekers.


86 van 86

Kostenonderzoek eerstelijnsdiagnostiek

Recommend Documents