Kostendekkendheid algemene begraafplaatsen onderzoeksrapport exploitatie verkenningsfase

2012 Kostendekkendheid algemene begraafplaatsen “onderzoeksrapport exploitatie verkenningsfase“

26 september 2012

Gemeente Hof van Twente

Opdrachtgever : Marco Vonk / Bert Denekamp Projectleider

: Albert Paalman

26 september 2012 Gemeente Hof van Twente

Kostendekkendheid algemene begraafplaatsen Verkenningsfase

Inhoudsopgave Voorwoord 1.

Inleiding ............................................................................................................................... 4 1.1 Aanleiding van het onderzoek ............................................................................................ 4 1.2 Probleemstelling ................................................................................................................. 4 1.3 Doelstelling / verwachting ................................................................................................... 4 1.4 De onderzoeksvragen ........................................................................................................ 4 1.5 Algemene uitgangspunten / randvoorwaarden / aandachtspunten ..................................... 5 1.6 Deelvragen ......................................................................................................................... 5 1.7 Opbouw van dit verslag ...................................................................................................... 5

2.

Huidige exploitatie begraafplaatsen .................................................................................. 6 2.1 Inkomsten/overzicht grafuitgiften ........................................................................................ 6 2.2 Uitgaven ............................................................................................................................. 8 2.3 Kostendekkendheid ............................................................................................................ 9 2.4 Conclusie ........................................................................................................................... 9

3.

Verhogen kostendekkenheid .......................................................................................... 10 3.1 Verlagen uitgaven ............................................................................................................ 10 3.2 Verhogen inkomsten ........................................................................................................ 12 3.3 Verlenging grafrechten ..................................................................................................... 12 3.5 Wat kan efficiënter............................................................................................................ 14 3.6 Benchmark andere gemeenten ........................................................................................ 15

Conclusies en aanbevelingen ................................................................................................... 16 Bijlage 1: Overzicht lasten en baten begraafplaatsen Hof van Twente 2005 ) 2011 ............. 17 Bijlage 2: Totaaloverzicht lasten en baten per begraafplaats over de periode 2005 ) 2011 . 18 Bijlage 3: Ramingen begraafplaatskosten 2012 .................................................................... 19 Bijlage 4: Totaal ramingen 2012 Begraafplaatsen Hof van Twente ........................................ 20 Bijlage 5: Verkenning gevolgen tarieven lijkbezorgingsrechten 2012 ................................... 21 Bijlage 6: Summiere vergelijking tarieven lijkbezorgingsrechten Hof van Twente ten opzichte van omliggende gemeenten....................................................................................... 22 Bijlage 6: Summiere vergelijking tarieven ten opzichte van omliggende gemeenten……… 22

Pagina | 2



Voorwoord Voor u ligt het onderzoeksrapport “kostendekkendheid algemene begraafplaatsen” welke in het kader van het inventariserend onderzoek naar de financiële situatie van de begraafplaatsen in de gemeente Hof van Twente is geschreven. Kosten van het onderhoud zijn van grote invloed op de uiteindelijke kostendekkendheid. Jaarlijks worden de tarieven stelselmatig door indexering gering verhoogd. De inkomsten en uitgaven lopen in de afgelopen jaar steeds verder uit elkaar. Dit vormde de aanleiding om onderzoek te plegen ter verbetering van de kostendekkendheid. Met dit onderzoeksrapport wordt getracht een zo helder mogelijk inzicht te geven over de exploitatie van begraafplaatsen in de gemeente Hof van Twente. De afdeling Publiekszaken, de afdeling Financiën en de afdeling Openbare Werken hebben allen op één of andere wijze te maken met begraafplaatsen. De verschillende beschikbare gegevens van deze afdelingen zijn in dit onderzoeksrapport verwerkt. Effecten, gevolgen en maatregelen zijn inzichtelijk gemaakt. Diverse collega’s hebben hun aandeel bijgedragen in het tot stand komen van dit rapport door het aandragen van informatie, de gehouden gesprekken en het nader preciseren van de uitgangspunten van het onderzoek, het leveren van commentaar op voorlopige versies en het mede vormgeven van de aanbevelingen. Ik dank hen allen voor hun bijdrage. Goor, september 2012 Albert Paalman

Pagina | 3



1. Inleiding 1.1

Aanleiding van het onderzoek

Het verschil tussen inkomsten en uitgaven van de Algemene begraafplaatsen in de gemeente Hof van Twente wordt geleidelijk aan steeds groter. De kosten stijgen en de inkomsten dalen. In het kader van “begroting op orde” en de bezuinigingen is in overleg met de verschillende betrokken afdelingen (Publiekszaken, Financiën en Openbare werken) afgesproken onderzoek te doen naar de oorzaken van deze tekorten. De afdeling Openbare Werken, verantwoordelijk voor het product begraafplaatsen, heeft hierin het voortouw genomen. 1.2

Probleemstelling

De kostendekkendheid van de begraafplaatsen in de gemeente Hof van Twente bedroeg in 2005 ca. 68 %. In 2009 liep de kostendekkendheid zelfs terug tot slechts ca. 35 %. In 2011 was er weer een licht stijgende lijn te zien. Een directe oorzaak is niet zomaar aan te geven. Wettelijk is geregeld dat het kostendekkingpercentage maximaal 100 % mag zijn. De praktijk is echter anders. Een dekkingspercentage van 100 % komt landelijk gezien niet en/of nauwelijks voor. Hoever men daar in wil gaan, ligt ook politiek gevoelig. De post algemene middelen wordt doorgaans aangewend om de tekorten aan te vullen. In de programmabegroting van 2010 werd bijvoorbeeld de kostendekkendheid geraamd op ca. 50 %, dit werd met 42,72 % niet gehaald. In dit onderzoeksrapport worden niet alleen conclusies getrokken maar ook aanbevelingen gedaan. 1.3

Doelstelling / verwachting

De doelstelling van deze projectmatige manier van aanpak is, het gestructureerd en zo breed mogelijk uitwerken van een onderzoek wat moet leiden tot een betere kostendekkendheid (exploitatie) van onze begraafplaatsen. Om tot een zo evenwichtig mogelijk vergelijk te kunnen komen strekt het onderzoek zich uit over een periode van de afgelopen zeven jaar (2005?2011). Het gaat hierbij om vier Algemene begraafplaatsen te weten Goor, Delden, Diepenheim en Markelo, verdeeld over drie rayons West, Midden en Oost. De verwachting van dit brede onderzoek is, dat er op deze wijze ook een visie kan worden neergelegd en aanbevelingen kunnen worden gedaan in het kader van het begraafplaatsenbeleid van de gemeente Hof van Twente. 1.4

De onderzoeksvragen

Bij dit onderzoek zijn de volgende twee onderzoeksvragen centraal gesteld. Wat zijn de oorzaken van de groter wordende verschillen tussen de baten en lasten van de begraafplaatsen ? Welke maatregelen zijn nodig om deze verschillen terug te dringen, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de begraafplaatsen ?

Pagina | 4


1.5


Algemene uitgangspunten / randvoorwaarden / aandachtspunten

Voor een gedegen onderzoek zullen de kaders, randvoorwaarden en uitgangspunten helder moeten zijn. Deze dragen bij aan het gerichter oplossen van de onderzoeksvragen. Uitgangspunten: • Het is van belang dat er op korte termijn tot een resultaat en conclusie wordt gekomen. • De eindconclusie en aanbevelingen kunnen gevolgen hebben voor de begroting. • Er wordt naar gestreefd, eventuele wijzigingen in 2012 door te kunnen voeren. Randvoorwaarden: • Huidige kwaliteit en prijsbeleid handhaven • Afspraken vanuit het verleden zijn leidend Aandachtpunt: De besluitvorming zal in 2012 plaats moeten vinden. 1.6

Deelvragen

De deelvragen waar dit onderzoeksrapport minimaal antwoord op moet geven zijn: • Onderzoek teruglopende inkomsten • Onderzoek stijgende kosten • Het overzichtelijk en geordend krijgen van de uitgaven per begraafplaats • Wat kan efficiënter, wat kan minder, welke besparingen zijn haalbaar • Kostendekkendheid verhogen naar minimaal 50% en onderzoek verrichten om te komen tot 75 dan wel 100%, meer inkomsten ? minder uitgeven 1.7

Opbouw van dit verslag

In hoofdstuk 1 (inleiding) heeft u kunnen lezen wat de opdracht en doelstelling van het onderzoek is. Aan de hand van een tweetal onderzoeksvragen, aangevuld met de hierboven gestelde deelvragen, is het onderzoek verder uitgewerkt. In hoofdstuk 2 wordt over een periode van zeven jaar, middels overzichten, inzicht gegeven over het aantal grafuitgiften grafrecht verlengingen en bijzettingen. De inkomsten, uitgaven en kostendekkendheid worden in grafieken weergegeven. Daarnaast zijn de effecten en oorzaken beschreven en worden er conclusies getrokken. In hoofdstuk 3 wordt verder ingegaan op de kostendekkendheid. De gevolgen en effecten van het verlagen van uitgaven en het verhogen van inkomsten worden beschreven. Er is onderzocht wat efficiënter kan. In dit hoofdstuk is getracht antwoord te geven op de onderzoekvragen die aan het begin zijn gesteld. Er worden conclusie getrokken en aanbevelingen gedaan. De vijf bijlagen die bij dit hoofdstuk zijn gevoegd, geven een totaalbeeld van de inkomsten en uitgaven per begraafplaats.

Pagina | 5



2. Huidige exploitatie begraafplaatsen 2.1

Inkomsten/overzicht grafuitgiften

De inkomsten zijn sterk afhankelijk van het aantal graven, het aantal bijzettingen, verstrooiingen, en verlengingen van grafrechten. Onderstaand overzicht geeft het aantal begrafenissen, urnbijzettingen, verkochte graven en verlengde grafrechten over de periode van 2005 t/m 2011 weer. Gegevens uit Key2Begraven Mei 2012 Afd. Publiekszaken Goor

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Begraven (art.127, 128, 129) Begraven Asbus (art.106, 130)

31 13

37 14

34 13

32 15

21 7

33 14

33 16

Graf 2 diep 20 jr (art.41) 1 3 4 2 3 7 5 Graf 1 diep 30 jr (art.46) 5 2 1 2 ? 3 2 Graf 1 diep 20 jr (art.40) 3 3 2 5 1 4 2 Graf 2 diep 30 jr (art.48) 9 17 5 12 6 7 7 Urnenzuil/graf 20 jr (art.43, 44) 3 2 1 1 1 3 6 Urnenzuil/graf 30 jr (art.52) 7 6 6 9 4 2 3 ???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? ??????????????????????????????????????????????? Markelo 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Begraven (art.127, 128, 129) Begraven Asbus (art.106, 130) 7

47 3

41 5

40 3

40 4

41 3

30 2

41 2

Graf 2 diep 20 jr (art.41) 1 3 2 3 4 1 1 Graf 1 diep 30 jr (art.46) 4 5 5 4 4 2 4 Graf 1 diep 20 jr (art.40) 2 2 1 1 1 ? ? Graf 2 diep 30 jr (art.48) 19 11 9 9 15 13 17 Urnenzuil/graf 20 jr (art.43, 44) ? ? 1 1 ? ? ? Urnenzuil/graf 30 jr (art.52) 4 1 3 1 ? 1 1 ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? Delden 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Begraven (art.127, 128, 129) Begraven Asbus (art.106, 130)

21 5

26 6

22 3

18 6

16 1

14 11

12 6

Graf 1 diep 30 jr (art.46) Graf 1 diep 20 jr (art.40) Urnenzuil/graf 20 jr (art.43, 44) Urnenzuil/graf 30 jr (art.52)

20 2 2 2

28 2 2 3

4 12 ? 1

17 3 2 2

5 1 ? 1

6 1 2 4

7 6 2 1

Verlenging grafrecht met 10 jaar 51 63 48 55 72 82 60 ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? Diepenheim 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Begraven (art.127, 128, 129) Begraven Asbus (art.106, 130)

7 2

12 3

12 3

12 8

5 6

9 4

10 5

Graf 1 diep 30 jr (art.46) Graf 1 diep 20 jr (art.40) Urnenzuil/graf 20 jr (art.43, 44) Urnenzuil/graf 30 jr (art.52)

1 6 ? ?

8 6 ? ?

6 8 1 ?

16 ? 1 2

? 3 2 2

9 9 1 2

3 4 3 1

Pagina | 6



In onderstaande grafiek worden de inkomsten weergegeven. Totaaloverzicht inkomsten Algemene begraafplaatsen 2005 ) 2011 250

x 100 euro

200 150 100 50 0

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

inkomsten 192,5 147,8 118,1 177,3 117,8 160,2 162,4

Effecten en oorzaken op teruglopende inkomsten • • • •

•

• • •

Pieken en dalen in de inkomsten, die per begraafplaats soms nogal sterk verschillen. Voorspellen hoeveel graven en bijzettingen er jaarlijks plaats vinden, is niet mogelijk. Over het geheel genomen ziet het er naar uit dat het aantal begrafenissen afneemt. Dat hoeft niet te betekenen dat er minder mensen zijn overleden. Er is ook geen echte stijging van uitgifte van urnenzuilen/graven waar te nemen. Nabestaanden kunnen er bijvoorbeeld na crematie voor kiezen, dat de bijzetting op een andere plek buiten de gemeentelijke begraafplaatsen om, plaatsvindt. Ook de vrijheid om as te verstrooien bijvoorbeeld op een dierbare plek ergens buiten in de natuur is een tendens, waar steeds meer gebruik van wordt gemaakt. Daar staan voor de gemeente echter geen inkomsten tegenover. Verlenging van grafrecht komt op dit moment alleen voor in Delden en Goor. Aan? schrijvingen voor grafrechtverlenging in Goor hebben niet (tijdig) plaatsgevonden. In 2003 na vaststelling van de eerste Beheersverordening werden ook voor de andere begraafplaatsen graven voor een bepaalde termijn (twintig of dertig jaar) uitgegeven. Dat betekent dat er voor deze begraafplaatsen voor het eerst in 2023 bij verlenging pas weer inkomsten zijn te verwachten. De animo voor de verlenging van oudere graven neemt af. Ca. 30 % van de rechtheb? benden laten na afloop van de termijn de grafrechten niet meer verlengen. Dat betekent dat deze graven aan de gemeente vervallen en in feite ook geruimd kunnen worden. Ruimingskosten drukken op de begroting. In de Verordening op de Lijkbezorgingsrechten worden jaarlijks de verschillende tarieven vastgesteld. Deze tarieven zijn van invloed op de inkomsten. Tarieven indexeren mee, maar moeten soms worden bijgesteld om de kostendekkendheid te verhogen. Het gemiddelde stijgingspercentage bedroeg in 2009 ? 4 ,94 %, in 2010? 0,74 % en in 2011?10,46 %.

Pagina | 7


2.2


Uitgaven

De uitgaven van de begraafplaatsen vertonen vanaf 2005 een stijgende lijn. In 2005 waren de uitgaven ca. € 282.000. In 2010 waren de uitgaven zelfs gestegen tot 375.023,??. In 2011 is in het uitgavenpatroon weer een daling zien. In onderstaande grafiek is het uitgavenpatroon weergegeven. Totaaloverzicht uitgaven 2005 ) 2011 Algemene begraafplaatsen 400 350

x 100 euro

300 250 200 150 100 50 0

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

uitgaven 282,31 280,06 301,84 312,17 335,18 375,02 321,95

In de bijlagen 1 t/m 5 zijn overzichten van baten en lasten per begraafplaats gedetailleerd weergegeven. Hierin staan de diverse posten genoemd met betrekking tot de uitgaven. Bij deze overzichten zijn in het uitgavenpatroon soms opmerkelijke verschillen te zien. Voor posten die vragen oproepen wordt getracht een verklaring en/of oorzaak te vinden. In de volgende grafiek zijn de totale inkomsten en uitgaven naast elkaar weergegeven.

Totaaloverzicht inkomsten / uitgaven Algemene begraafplaatsen 2005 ) 2011 400 350

x 100 euro

300 250 200 150 100 50 0

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

inkomsten 192,46 147,8 118,06 177,28 117,76 160,21 162,39 uitgaven

282,31 280,06 301,84 312,17 335,18 375,02 321,95

Pagina | 8


2.3


Kostendekkendheid

In deze grafiek is de kostendekkendheid in percentages weergegeven. Het gemiddelde dekkingspercentage over de afgelopen zeven jaar ligt net iets onder de 50 %. Dat betekent dat de gemeente de over deze periode de helft van de kosten, tekort is gekomen. In 2011 was het dekkingspercentage 50,44 %, dat betekent in de exploitatie in geld uitgedrukt, een tekort van €159.563.??

kostendekkendheid begraafplaatsen

percentage's

100 80 60 40 20 0

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 68,17 52,77 39,11 56,79 35,13 42,72 50,44 gemiddeld over deze jaren 49,30 %

2.4

Conclusie • Het blijkt dat de tarieven meer dan verdubbeld zouden moeten worden om een volledige kostendekkendheid te kunnen bewerkstelligen. • Vanuit het verleden leiden onze begraafplaatsen aan een aantal erfenissen die tot op de dag van vandaag hun kostendekkendheid in hoge mate negatief beïnvloeden. Er is grote groep van eeuwigdurend (voor onbepaalde tijd) of afgekochte graven die geen baten meer opleveren maar wel onderhoud vergen. Omdat de gemeente deze oude rechten zoveel mogelijk respecteert, is het moeilijk hier verandering in aan te brengen. • Met zorg wordt gekeken naar onterechte hoge stijgingen. De doorgevoerde verhogingen van de afgelopen jaren waren nooit voldoende om de kostenstijging te compenseren. Omdat dit jaren achtereen plaats heeft gevonden ontstaat er een steeds groter gat in de exploitatie.

Pagina | 9



3. Verhogen kostendekkenheid 3.1

Verlagen uitgaven

Het verlagen van de uitgaven heeft een positief effect op de begroting en is van invloed op de kostendekkenheid. Er zijn verschillende posten waarop de uitgaven geboekt worden (zie de bijlagen 1 t/m 5). De bijlagen geven per begraafplaats een overzicht over een periode van 2005 t/m 2011. Hierna volgen de verschillende boekingsposten, met korte opmerkingen: 16430U Inleenvergoeding ? alleen Delden ? inhuur derden 16500U Inhuur zelfstandigen ? alleen Markelo ? inhuur gastheer 21000U Gas,elektra ? behalve Diepenheim ? niet aanwezig 21200U Water ? Delden jaren de grootste verbruiker ? oorzaak onbekend 22000U Klein onderhoud ? grote onderlinge verschillen ? kwestie interpretatie/boeking 22100U Onderhoudscontr. ? Diepenheim voor 2010 Hacron, na 2010 SWB 22110U Onderhoudscontr. SWB ? Delden in 2010, 50.000 euro meer ? andere aanbesteding 22360U Meerjarig onderhoud OW ? post kan er af, komt niet meer voor 22910U Kleine aanschaffingen alg.? Goor zeer fors, Delden niets ? kwestie interpretatie/boeking 63100U Storting in voorzieningen onderhoud ? in Diepenheim komt deze boekingspost niet voor 26111U Betaalde O.Z.B. ? post kan weg, voor begraafpl. geen OZB van toepassing 22071U Aanschaffingen tlv reserve ? post kan er af, komt niet meer voor 26112U Betaald Reinigingsrecht ? Delden en Goor komt bij de andere begrpl. niet voor 26113U Betaalde waterschapsl. ? Diepenheim niet ? 26114U Betaalde rioolrechten ? Diepenheim niet, klopt, want daar ligt geen riolering 26221U Verzekering/brand/storm ? Diepenheim niet, daar staat geen gebouw 51110U Aandeel kapitaallasten ? op elke begraafplaats 51140U Aandeel tractie ? Markelo veel tractie uren ? onderhoud door eigen dienst 52132U Aandeel publiekszaken ? uren evenredig verdeeld over vier begraafplaatsen 52133U Aandeel OW, buitend/ expl.? Markelo veel uren ? onderhoud eigen dienst 2010 52142U Aandeel OW, binnend/expl.? uitzoekwerk/ brieven beantwoorden/verordening/onderzoek 29900U Diversen ? post die alleen bij Diepenheim voorkwam, kan weg.

Wanneer deze overzichtsbijlagen naast elkaar worden gelegd, blijkt dat er door de budget? houders op verschillende posten werd geboekt. Er is geen goede afstemming in de manier van boekingen, er is geen eenduidigheid. Sommige posten zijn overbodig geworden, anderen kunnen gebundeld worden. Een aantal posten worden al jaren niet meer gebruikt en kunnen nu in principe weg. Een aantal opvallende zaken springen er uit, zoals het onderhoud door de SWB op de begraafplaats van Delden. In 2010 zijn hier de kosten met 50.000 euro toegenomen. Dit geeft een vertekend beeld. Voor de totale onderhoudskosten verdeeld over de vier begraafplaatsen klopt het eindbedrag wel weer. De onderhoudskosten waren er wel, alleen werden zijn deze niet altijd goed over de verschillende begraafplaatsen verdeeld. Conclusie/aanbeveling • Boekingsposten aanpassen, het moet helder zijn waar op geboekt moet worden. • Boekingsposten bundelen e.e.a. in overleg met de afdeling Financien.

Pagina | 10


•


Er zijn een aantal vaste uitgaven die niet omlaag kunnen. Er zijn ook uitgaven die wisselen, zoals het water en gasgebruik. De tractie en personeelskosten die op de begraafplaatsen worden geboekt wisselen soms sterk. Er zullen zeker verklaringen voor zijn. Of deze uitgaven naar beneden kunnen worden bijgesteld, is niet zomaar aan te geven.

Onderhoudskosten aannemer. In 2010 waren de onderhoudskosten uitgevoerd door Hacron en SWB € 119.136,?? incl. btw. In 2011 is er een onderhoudsbestek (beeldbestek) met de SWB afgesloten voor een bedrag van € 141.949.? incl. btw. (Bestek SWB OW?B110101). Via de alleenrechtverordening is bepaald dat het bestek onder bepaalde technische en financiele condities tot een maximum van vier jaar verlengd kan worden. De areaal gegevens in het bestek worden jaarlijks bijgesteld. De btw. van begraafplaatskosten, kan in tegenstelling tot bijvoorbeeld openbaar groen niet teruggevorderd worden. Gesteld kan worden dat het onderhoud door de aannemer in een jaar tijd met ruim € 22.000,?? is toegenomen. Uit de overzichten (bijlagen) blijkt dat in 2011 de totale onderhoudskosten uitgevoerd door de SWB € 109.586.—incl. btw. zijn geweest. Dat is opmerkelijk omdat dit bedrag ruim onder de aanneemsom ligt. Dit heeft te maken met de uitvoering op basis van een frequentiebestek. Dat houdt in dat het aantal onderhoudsbeurten afhankelijk zijn van het groeiseizoen. In 2011 betekende dat het in het bestek genoemde frequenties (onderhoudsbeurten) minder zijn geweest dan in het bestek zijn opgenomen. Afwegingen/conclusies • Het frequentiebestek kan een financieel voordeel opleveren, zoals in 2011, maar evengoed kan dat voor de komende jaren nadelig uitpakken. Men weet nooit van te voren wat de onderhoudskosten voor het komende jaar zijn. Wanneer dezelfde kwaliteitsnormen worden aangehouden, betekent dit wel een risico. Het risico op hogere kosten ligt bij de opdrachtgever. • Een beeldbestek kent deze risico’s niet, omdat de frequenties niet bepalend zijn, maar het overeengekomen kwaliteitsbeeld. De kwaliteitsnormen liggen vast en opdrachtgever weet van te voren wat de kosten zullen. Het risico ligt hier bij de aannemer. • Bij een jaarlijkse indexering over het bestek, moet er rekening mee worden gehouden dat de onderhoudskosten jaarlijks nog een paar procent omhoog zullen gaan. Aanbevelingen • Om meer zekerheden te verkrijgen en minder risico’s te lopen in de jaarlijkse onderhouds? kosten van de aannemer, is het omvormen van het frequentiebestek tot een beeldbestek een optie. Ook in het kader van de meerjarenbegroting kunnen de kosten beter worden overzien. • Het groen van de begraafplaatsen als openbaar groen aanmerken. Dit scheelt 19% btw. kosten. Van begraafplaatsen kunnen in tegenstelling tot openbaar groen de btw. kosten niet worden teruggevorderd. • Uitgavenpatroon bewaken en kritisch volgen, onderzoeken of er kosten zijn die omlaag kunnen, zonder dat de kwaliteit wordt aangetast.

Pagina | 11


3.2


Verhogen inkomsten

De diverse tarieven worden jaarlijks opnieuw vastgesteld in de Verordening op de lijkbezorgings? rechten. In 2009 was er een stijging van 4,94 %. In 2010 bedroeg de stijging 0,74 %. In 2011 zijn de lijkbezorgingsrechten met 10,46 gestegen. In 2012 is mede vanwege wijzigingen in grafrechtertermijnen een aanpassing van de Verordening op de lijkbezorgingsrechten noodzakelijk. Er kunnen geen legeskosten voor een andere termijn worden geïnd voordat dit in de Verordening is vastgesteld. Een jaarlijkse verhoging van Lijkbezorgingsrechten levert meer inkomsten op, maar deze verhouden zich bij lange na niet met de stijgende uitgaven die hier tegenover staan. De tarieven die gemeente Hof van Twente hanteert verhouden zich in vergelijking met andere gemeenten als gemiddeld. Bijstelling tarieven begraven op zaterdag. Het komt steeds vaker voor dat er op zaterdag begrafenissen plaatsvinden. Soms komt het zo uit, maar de indruk bestaat, dat men daar ook soms bewust voor kiest. Bijvoorbeeld omdat het op zaterdag beter gewoon uitkomt en mensen dan geen vrij hoeven te nemen. Op zich is dit geen probleem. De kosten van het op zaterdag begraven zijn gelijk aan die van een doordeweekse dag. De personele kosten voor de gemeente zijn echter veel hoger. 3.3

Verlenging grafrechten

Algemene begraafplaats Delden/Ambt Delden Graven worden voor een bepaalde tijd uitgeven en kunnen na afloop van de termijn, met telkens tien jaar worden verlengd. Voor de Algemene begraafplaatsen van Delden/Ambt Delden en Goor was dit al gebruikelijk. Later na de gemeentelijke herindeling en de eerste vaststelling van de Beheersverordening Algemene begraafplaatsen Hof van Twente in 2003, gold dit ook voor de begraafplaatsen van Markelo en Diepenheim. Er worden sinds 2003 geen graven meer voor onbepaalde tijd uitgegeven. Dat betekent dat er niet eerder dan in 2023 opbrengsten in het kader grafrechtverlenging, van de begraafplaatsen Markelo en Diepenheim zijn te verwachten. Aanschrijving van rechthebbenden Rechthebbenden van graven op de Algemene begraafplaats van Delden/Ambt Delden worden een jaar voor het verstrijken van de termijn door de gemeente aangeschreven. De rechthebbende wordt de mogelijkheid geboden tegen betaling, de grafrechten te verlengen. Rechthebbenden van graven op de Algemene begraafplaats van Goor die voor verlenging in aanmerking, werden niet eerder aangeschreven. Hoeveel grafrechten worden er jaarlijks verlengd ? In de periode van 1?1?2010 t/m 30?6?2011 kwamen er op de begraafplaats van Delden?Ambt Delden,114 graven voor verlenging in aanmerking. Van deze 114 graven, waren van 14 graven de rechthebbenden niet meer te achterhalen. Van de overblijvende 100 graven besloten 23 rechthebbenden de grafrechten niet meer te verlengen en 77 wel. Dat betekent over deze periode dat van een totaal van 114 graven, van 68 % de grafrechten werden verlengd. Dit lijkt ook de tendens te zijn van de jaren daarvoor. Onder de graven die voor verlenging in aanmerking kwamen, waren er ook die voor de tweede, derde en zelf vierde keer zijn verlengd. De animo voor verlenging van oudere graven, wordt wel minder.

Pagina | 12



Wat gebeurt er met graven waarvan de grafrechten niet van worden verlengd ? Graven waarvan de grafrechten niet worden verlengd, vervallen aan de gemeente. In de praktijk zijn de graven waar geen grafrechten meer op rusten nog steeds aanwezig. Er is nooit van de mogelijkheid tot ruiming van deze graven overgegaan. Ook de grafbedekking/gedenktekens werd niet van de graven verwijderd. In de praktijk maakt het geen verschil of men nu voor verlenging van de grafrechten heeft betaald of niet. In feite is dit niet te rechtvaardigen tegenover de mensen die wel de grafrechten laten verlengen. Wanneer deze situatie zo blijft bestaan, is de verwachting dat men steeds vaker besluit de grafrechten niet te verlengen. De gemeente mist hierdoor inkomsten. Op vele andere begraafplaatsen is het heel gebruikelijk, graven waarvan de grafrechten niet worden verlengd te ruimen. De graven worden daarna weer opnieuw uitgegeven. Er zou een begin kunnen worden gemaakt om eerst de grafbedekking (gedenktekens) van graven waarvan de grafrechten niet werden verlengd, te verwijderen. Er rusten dan immers geen rechten meer op het graf. In de Beheersverordening (Art.23) is opgenomen, dat de grafbedekking na het verstrijken van de termijn van uitgifte van het graf door het college kan worden verwijderd. Dat tast het recht van de eigenaar van de grafbedekking niet aan. Toen de grafbedekking op het graf stond, was hij eigenaar en dat blijft ook als de grafbedekking ‘los’ is. Wanneer de grafbedekking niet na dertien weken na verwijdering is afgehaald vervalt deze aan de gemeente, zonder dat een vergoeding verplicht is. Het komt er op neer dat de vervallen grafbedekking ook vernietigd mag worden, omdat je als begraafplaatshouder redelijkerwijs niet verplicht bent om spullen van anderen te bewaren, die er zelf niet goed op passen. Een oplettende rechthebbende of eigenaar zorgt er voor dat de grafrechten niet verlopen en dat maatregelen worden genomen als de rechthebbende overlijdt. Natuurlijk moet de begraafplaats? houder de betrokkene dan wel eerst schriftelijk waarschuwen, een bordje bij het graf plaatsen met het verzoek om contact op te nemen e.d. Maar als niemand reageert, houdt het een keer op met de redelijkheid en de zorgplicht van de begraafplaatshouder. Als het grafrecht op een normale manier door tijdsverloop eindigt, moet de begraafplaatshouder tevoren een verlenging aanbieden. In de brief kan ook worden gewaarschuwd dat de eigenaar van de grafbedekking zijn steen of beplanting tijdig dient te verwijderen, als hij er nog prijs op stelt. En dat hij geacht wordt er afstand van te doen als hij niets van zich laat horen. De gemeente krijgt wanneer de grafbedekking niet door rechthebbende/eigenaar wordt verwijderd, wel te maken met verwijderingskosten. Dit soort kosten worden doorgaans zelf door de gemeente gedragen. 3.4

Conclusie en aanbevelingen

Conclusie • Verhoging van de Lijkbezorgingsrechten levert meer inkomsten op. • Er zijn inkomsten misgelopen, omdat rechthebbenden van graven waarvan het grafrecht afliep, niet werden aangeschreven. • Wanneer de gemeente de rechthebbenden van graven die voor verlenging in aanmerking kwamen, niet of niet op tijd heeft aangeschreven is dat een tekortkoming. Wanneer de gemeente nooit van zich heeft laten horen, kan dit bijvoorbeeld grote gevolgen hebben bij eventuele ruimingen. • Er zijn geen pogingen ondernomen om naheffingen te vorderen. • Er is in de praktijk geen verschil tussen graven waarvan de grafrechten wel zijn verlengd en niet zijn verlengd. • Alleen de graven waarvan de grafrechten worden verlengd leveren inkomsten op. Pagina | 13


• •


Verwijdering grafbedekking en eventueel ruiming, na het vervallen van grafrechten is niet geregeld. Bijstelling tarieven op zaterdag vanwege extra personele kosten.

Aanbevelingen • Fin > Grafrechten in één keer naar boven naar boven bijstellen. • PZ > Rechthebbenden van graven die voor verlenging in aanmerking kwamen, en niet zijn aangeschreven, alsnog aanschrijven. • PZ> Wijze van aanschrijving rechthebbenden/eigenaar aanpassen, duidelijk maken dat de grafbedekking bij het niet verlengen van de grafrechten na in achtneming van een redelijke termijn van 1 jaar, zal worden verwijderd. Afstandsverklaring verwerken in formulier en laten tekenen. • PZ> De eigenaar eerst wel de mogelijkheid bieden de grafbedekking/ beplanting zelf te laten verwijderen. • PZ> Informeren afd. O W. welke grafbedekking kan worden verwijderd en welke graven kunnen worden geruimd. • OW> Grafbedekking verwijderen en eventueel laten vernietigen. • OW> Niet eerder ruimen dan wanneer er capaciteitsproblemen ontstaan. Het ruimen van meerdere graven tegelijk is in financieel opzicht goedkoper. • Begraven op zaterdag vanwege extra personele lasten, bijvoorbeeld 50 % duurder maken (In ondermeer de gemeente Hengelo zijn de begraafkosten op zaterdag, 50 % hoger) 3.5

Wat kan efficiënter •

• • •

•

Uit het overzicht 2005 ? 2011 blijkt dat grafrechtverlenging alleen op begraafplaats Delden/Ambt Delden plaats heeft gevonden. Op de Algemene begraafplaats van Goor bevinden zich ook veel huurgraven waarvan inmiddels de rechten zijn verlopen, maar waarvan de rechthebbenden nimmer zijn aangeschreven. De gemeente heeft inkomsten gemist doordat niet efficiënt met het verlengen van deze grafrechten is om gesprongen. Er is op dit moment geen verschil tussen graven waarvan de grafrechten worden verlengd en niet zijn verlengd. Hier moet onderscheid in komen, anders verlengd straks niemand de grafrechten meer. Grafbedekking verwijderen van graven waarvan de grafrechten zijn komen te vervallen verwijderen. Met in achtneming van de termijnen, ruimen en de graven opnieuw uitgeven. De afdeling O.W. is nu volledig afhankelijk van gegevens van de afdeling Puza. Inzicht in de begraafplaatsadministratie is gewenst. De begraafplaatsbeheerders van Hengelo en Rijssen?Holten kunnen dit ook, dit heeft een groot voordeel dat men precies weet, van welke graven de grafrechten zijn verlopen en wie de rechthebbenden zijn. Er moet meer afstemming en terugkoppeling plaatsvinden, tussen de betrokken afdelingen. Overzicht ontbreekt, een begraafplaatsbeheerder zou hier een rol van betekenis kunnen vervullen.

Pagina | 14


3.6


Benchmark andere gemeenten

Mede in het kader van dit onderzoek is ook bij de buurgemeenten Rijssen?Holten en Hengelo gekeken. Daarbij zijn een aantal zaken opgevallen. Niet alleen is het beheer daar anders geregeld, maar vooral ten aanzien van de kostendekkendheid, bleek dat er in vergelijking met onze gemeente grote verschillen zijn in de wijze van de toerekening van kosten. •

In de gemeente Hof van Twente vinden er jaarlijks ca. 130 begravingen/bijzettingen plaats, Alle kosten die voor deze begraafplaatsen gemaakt worden, zoals groenonderhoud, kosten publiekszaken, gebouwen, materieel, e.d. worden geboekt op de post begraafplaatsen (zie bijlagen). • In de gemeente Rijssen? Holten vinden jaarlijks ca. 270 begravingen/bijzettingen plaats, het groenonderhoud van de begraafplaatsen valt onder openbaar groen (geen BTW kosten). De kosten van burgerzaken, gebouwen, materieel, worden niet op de post begraafplaatsen geboekt. Deze kosten worden op andere posten geboekt. • In de gemeente Hengelo vinden jaarlijks ca. 250 begravingen/bijzettingen plaats, ook hier valt het groenonderhoud onder openbaar groen (geen BTW kosten). De kosten van burgerzaken, gebouwen en materieel worden niet op de post begraafplaatsen geboekt. Deze kosten worden op andere posten geboekt.

Conclusie • • • •

•

Ten aanzien van de kostendekkendheid zitten er aanzienlijke verschillen tussen de wijze van de toerekening van begraafplaatskosten. De gemeenten Rijssen?Holten en gemeente Hengelo rekenen een aantal posten, zoals het de kosten van burgerzaken niet toe aan de begraafplaatsen. De gemeente Hof van Twente rekent deze kosten wel toe en dat maakt een wezenlijk verschil uit voor de kostendekkendheid. Wanneer het groendonderhoud als openbaar groen wordt aangemerkt, scheelt dat de BTW kosten. Wanneer de kosten van publiekszaken op andere posten wordt weggeschreven, zoals dat in Rijssen?Holten en in Hengelo, zal dat een aanmerkelijk verschil maken ten aanzien van de kostendekkendheid. De gemeente Hof van Twente is realistisch en rekent wel alle kosten toe, terwijl andere gemeenten dat niet altijd doen. Een goede vergelijking met andere gemeente is daarom niet mogelijk.

Pagina | 15



Conclusies en aanbevelingen De hoofdvragen van het onderzoek waren: Wat zijn de oorzaken van de groter wordende verschillen tussen de baten en lasten van de begraafplaatsen ? Vanuit het verleden leiden onze begraafplaatsen aan een aantal erfenissen die tot op de dag van vandaag hun kostendekkendheid in hoge mate negatief beïnvloeden. Er is grote groep van eeuwigdurend (voor onbepaalde tijd) of afgekochte graven die geen baten meer opleveren maar wel onderhoud vergen. Omdat de gemeente deze oude rechten zoveel mogelijk respecteert, is het moeilijk hier verandering in aan te brengen. Met zorg wordt gekeken naar onterechte hoge stijgingen. De doorgevoerde verhogingen van de afgelopen jaren waren nooit voldoende om de kostenstijging te compenseren. Omdat dit jaren achtereen plaats heeft gevonden ontstaat er een steeds groter gat in de exploitatie. De kosten van de onderhoudsaannemer, kapitaallasten vanwege uitbreidingen, kosten eigen personeel, tractieuren en andere kosten zijn de afgelopen jaren alleen maar gestegen. De inkomsten zijn hierbij achter gebleven. Er is een afname van het aantal begravingen. Men maakt soms andere keuzes. Niet alle rechthebbenden van graven die voor grafrecht? verlenging in aanmerking kwamen werden aangeschreven, er zijn te weinig inkomsten. De animo voor grafrechtverlenging neemt af. Ca. 30 % van de rechthebbenden, laat de grafrechten na afloop van de termijn, niet verlengen. De grafrechten van graven die in 2003 voor 20 jaar werden uitgegeven, komen pas in 2023 voor verlenging in aanmerking, eerder kan men van deze graven geen inkomsten meer verwachten. Het onderhoud op de begraafplaatsen, zal mede door uitbreidingen die hebben plaatsgevonden eerder toe, dan afnemen. Welke maatregelen zijn nodig om deze verschillen terug te dringen, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de begraafplaatsen ? • Fin>Het groen op de begraafplaatsen, (wanneer het geen graven zijn) geheel als openbaar groen aan merken . Wanneer het over onderhoudskosten van openbaar groen gaat, kan de btw. worden teruggevorderd, voor begraafplaatsen geldt dat nl. niet. • OW> Bezien of het frequentiebestek niet beter omgevormd kan worden tot beeldbestek. Een beeldbestek legt het risico bij de aannemer en niet bij de opdrachtgever. In het kader van de begroting zijn de onderhoudskosten van te voren dan beter in te schatten. • Fin> Grafrechten in één keer met 100 % naar boven bijstellen. • PZ> Rechthebbenden van graven die voor verlenging in aanmerking kwamen, en niet zijn aangeschreven, alsnog aanschrijven. • Vergunning voor gedenktekens niet meer afzonderlijk verlenen maar in de begraafkosten verwerken. Het gedenkteken moet uiteraard wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Omdat iedereen dan betaald, wordt tevens voorkomen dat er illegale gedenktekens worden geplaatst. Het scheelt in de administratieve handelingen. • Begraven op zaterdag vanwege extra personele lasten, bijvoorbeeld 50 % duurder maken. • OW> Niet eerder ruimen dan wanneer er capaciteitsproblemen ontstaan. Het ruimen van meerdere graven tegelijk is in financieel opzicht goedkoper. • OW> Uitgavenpatroon bewaken en kritisch volgen, onderzoeken of er kosten zijn die omlaag kunnen, zonder dat de kwaliteit wordt aangetast. • Eén begraafplaatsbeheerder aanstellen die controleert, monitort en in en extern communiceert.

Pagina | 16



Bijlage 1: Overzicht lasten en baten begraafplaatsen Hof van Twente 2005 2011 Totaaloverzicht lasten en baten begraafplaatsen Hof van Twente 2005 2011,

16430U 21000U 21200U 22000U 22110U 63100U 22910U 26111U 26112U 26113U 26114U 26221U 51110U 51140U 52132U 52133U 52142U

Inleenvergoedingen / inhuur zelfstandigen Gas, elektra en kabel Water Klein onderhoud + onderhoud OW Onderhoudscontracten; SWB / Hacron Storting in voorzieningen onderhoud Kleine aanschaffingen en overige kosten Betaalde O.Z.B. Betaalde reinigingsrechten Betaalde waterschapslasten Betaalde rioolrechten Verzekering brand4 en stormschade Aandeel kapitaallasten Aandeel tractie Aandeel publiekszaken, expl. Aandeel OW, buitendienst, expl. Aandeel OW, binnendienst, expl. Totaal uitgaven

81070I Overige rechten Totaal inkomsten

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2005 4.384,48 4.837,12 301,74 19.910,89 70.253,84 4 14.392,80 248,82 320,45 255,17 286,50 1.142,21 22.981,44 18.995,56 25.075,00 96.781,00 2.146,50 282.313,52

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2006 5.442,93 5.309,55 522,80 26.867,56 78.098,91 4 16.585,20 249,55 1.040,55 260,95 399,43 1.072,37 22.573,44 24.481,99 18.762,00 75.064,75 3.332,00 280.063,98

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2007 4.214,80 4.012,40 748,07 25.586,48 76.668,36 4 14.582,55 237,65 518,85 153,39 472,05 821,44 22.536,99 29.177,99 17.020,30 90.513,36 14.578,10 301.842,78

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2008 4.466,07 4.977,57 635,84 24.768,96 80.142,46 4 10.586,82 229,95 501,45 152,83 550,80 597,56 30.408,31 24.859,47 35.677,45 78.370,54 15.239,15 312.165,23

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2009 4.537,25 6.026,83 678,31 22.911,29 84.508,88 9.491,00 13.331,43 448,11 2.602,43 153,71 517,96 644,38 34.533,32 35.270,60 22.983,11 86.300,69 10.241,87 335.181,17

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2010 2.636,82 3.296,14 716,08 29.531,14 119.136,63 9.396,00 11.678,82 467,04 335,75 163,41 646,50 648,35 34.334,88 35.944,05 22.200,00 95.860,72 8.030,75 375.023,08

€ € € € € € € € € € € € € € € € € €

2011 4.046,30 4.670,32 717,02 9.588,31 109.586,07 4 8.772,48 469,94 342,15 430,76 717,90 277,95 33.367,44 26.487,12 14.600,00 99.693,68 8.181,25 321.948,69

€ 192.459,37 € 147.798,92 € 118.062,70 € 177.281,60 € 117.760,50 € 160.207,10 € 162.385,20 € 192.459,37 € 147.798,92 € 118.062,70 € 177.281,60 € 117.760,50 € 160.207,10 € 162.385,20

Dekkingspercentage

68,17%

gemiddeld over deze jaren

49,31%

52,77%

39,11%

56,79%

Pagina | 17

35,13%

42,72%

50,44%



Bijlage 2: Totaaloverzicht lasten en baten per begraafplaats over de periode 2005 2011 Goor Delden Markelo Diepenheim Totaal uitgaven

€ € € € €

2005 77.371,92 59.332,97 101.366,80 44.241,83 282.313,52

€ € € € €

2006 87.748,07 68.288,52 96.335,26 27.692,13 280.063,98

€ € € € €

2007 97.289,12 69.776,45 106.178,15 28.599,06 301.842,78

€ € € € €

2008 86.983,68 81.226,85 109.612,23 34.342,47 312.165,23

€ € € € €

2009 92.680,21 94.828,41 114.025,34 33.647,21 335.181,17

€ € € € €

2010 84.292,77 151.404,76 99.085,78 40.239,77 375.023,08

€ € € € €

2011 80.763,48 115.245,29 96.321,80 29.618,12 321.948,69

Goor Delden Markelo Diepenheim Totaal inkomsten

€ € € € €

45.415,90 78.681,64 58.841,64 9.520,19 192.459,37

€ € € € €

53.438,25 37.093,45 43.725,35 13.541,87 147.798,92

€ € € € €

37.139,35 23.080,60 46.324,90 11.517,85 118.062,70

€ € € € €

49.176,50 60.986,65 41.298,60 25.819,85 177.281,60

€ € € € €

31.777,30 28.053,30 48.049,30 9.880,60 117.760,50

€ € € € €

45.751,70 54.184,40 41.089,90 19.181,10 160.207,10

€ € € € €

55.230,80 38.329,20 52.641,20 16.184,00 162.385,20

Dekkingspercentage

gemiddeld over deze jaren

68,17%

52,77%

39,11%

56,79%

35,13%

49,31%

Pagina | 18

42,72%

50,44%



Bijlage 3: Ramingen begraafplaatskosten 2012 Totaal ramingen 2012 Begraafplaatsen Hof van Twente Raming 16500U Inhuur zelfstandigen € 6.512,00 21000U Gas, elektra en kabel € 4.218,00 21200U Water € 1.322,00 22370U Niet4cyclisch onderhoud € 35.512,00 22380U Cyclisch onderhoud € 99.272,00 29900U Overige kosten diversen € 768,00 26111U Betaalde O.Z.B. € 221,00 26112U Betaalde reinigingsrechten € 351,00 26113U Betaalde waterschapslasten € 298,00 26114U Betaalde rioolrechten € 314,00 26221U Verzekering brand4 en stormschade € 401,00 63100U Storting in voorzieningen onderhoud aula € 9.406,00 51110U Aandeel kapitaallasten € 47.028,00 51140U Aandeel tractie € 19.475,00 54521U Aandeel publiekszaken, expl. € 15.200,00 54631U Aandeel OW, buitendienst, expl. € 73.596,00 54634U Aandeel OW, binnendienst, expl. € 8.119,00 € 322.013,00

Pagina | 19



Bijlage 4: Totaal ramingen 2012 Begraafplaatsen Hof van Twente 2012 na voorgestelde 2012 maatregelen

Totaal ramingen 2012 Begraafplaatsen Hof van Twente inhuur zelfstandigen Gas, elektra en kabel Water Niet4cyclisch onderhoud

€ € € €

6.512,00 4.218,00 1.322,00 35.512,00

Cyclisch onderhoud Overige kosten diversen Betaalde O.Z.B. Betaalde reinigingsrechten Betaalde rioolrechten Verzekering brand4 en stormschade Storting in voorziening onderhoud aula

€ € € € € € €

99.272,00 768,00 221,00 351,00 298,00 314,00 401,00

Aandeel kapitaallasten Aandeel tractie

€ €

9.406,00 47.028,00

Aandeel publiekszaken, expl. Aandeel OW, buitendienst, expl. Aandeel OW, binnendienst, expl.

€ 19.475,00 € 15.200,00 € 73.596,00 € 8.119,00 € 322.013,00 Pagina | 20

opmerking

€ 6.512,00 € 4.218,00 € 1.322,00 € 35.512,00 overheveling groenbeheer BTW voordeel € 15.850,4 € 768,00 vrijstelling ozb € 351,00 € 298,00 € 314,00 € 401,00 voorbereiding ruiming 10 € 16.721,00 jaar afschrijving € 7.315 € 47.028,00 efficiëntievoordeel digitalisering administratie € 19.475,00 pas na drie jaar € 15.200,00 € 73.596,00 € 8.119,00 € 229.835,00



Bijlage 5: Verkenning gevolgen tarieven lijkbezorgingsrechten 2012

Totaal geraamde kosten na voorgestelde maatregelen Totaal geraamd bedrag inkomsten opgenomen in begroting 2012 verschil

€ 229.835,00 € 175.395,00 € 54.440,00

De inkomsten lijkbezorgingsrechten waren in 2010 en 2011 gemiddeld geraamd bedrag aan inkomsten tekort op begroting

€ 162.000,00 € 175.395,00 € 13.395,00

totaal maximale verhoging lijkbezorgingsrechten om tot kostendekkendheid te komen: (€ 67385 / € 162000 * 100 =) is een stijging met

€ 67.835,00 41,87%

Verkenning gevolgen maatregelen ten opzichte van de begroting 2012 Kostendekkenheidspercentage lijkbezorgingsrechten naar 100% BTW4voordeel onderhoud overhevelen naar groenbeheer totaal

€ 54.440,00 € 15.850,00 € 70.290,00

Pagina | 21



Bijlage 6: Summiere vergelijking tarieven lijkbezorgingsrechten Hof van Twente ten opzichte van omliggende gemeenten gemeente 2012 stijging 41,87% Hengelo*

gemeente Rijssen4Holten*

Grafrecht 20 jaar graf (enkel) 30 jaar graf (enkel)

€ 866,80 € 1.040,20

€ 1.229,73 € 1.475,73

20 jaar graf (dubbel) 30 jaar graf (dubbel

€ 1.156,40 € 1.386,80

€ 1.640,58 € 1.967,45

€ 2.193,00

20 jaar urnennis 30 jaar urnennis

€ 866,80 € 1.040,20

€ 1.229,73 € 1.475,73

€ 1.097,00

Grafbedekking

€ 221,00

€ 313,53

nvt

Begraven

€ 589,90

€ 836,89

€ 728,00

gemeente Haaks4 gemeente bergen Borne

€ 509,00

€ 915,00

€ 1.420,00 € 1.830,00 € 2.840,00 € 1.250,00

€ 814,00

nvt

nvt

€ 25,00

€ 519,00

€ 757,00

€ 407,00

€ 710,00

Voorstel om het tarief begraven op zaterdag te verhoging tarief verhogen met begraven met 50% 50% op zaterdag

Verhoging tarief begraven op zaterdag met 25% * grafrecht is voor onbepaal4 de tijd Pagina | 22

Verhoging tarief begraven met 25% op buitengewone uren

Kostendekkendheid algemene begraafplaatsen onderzoeksrapport exploitatie verkenningsfase

Recommend Documents