NIEUWSBRIEF jaargang 5 - nummer 14 december 2014 - februari 2015
IN DIT NUMMER 1. Kort nieuws 2. Nieuws uit de federaties 3. P rojecten en peterschappen 4. Europese Ondernemingsraden en mondiale vakbondsnetwerken
1
KORT NIEUWS
|| «SOS Mare Nostrum» Het Europees Vakverbond (EVV) betreurt de beslissing van de Europese instellingen en de Italiaanse overheid om de humanitaire operatie van de kustwacht op de Middellandse Zee stop te zetten. Elke dag proberen honderden asielzoekers de Middellandse Zee over te steken op zoek naar een beter leven in de Europese Unie. Door de strenge asielregels doen steeds meer mensen een beroep op scrupuleuze mensensmokkelaars. Vaak trotseert men de woelige zee op zeer schamele bootjes, met alle gevolgen van dien.
Italië lanceerde de operatie in oktober 2013, nadat twee schipbreuken vlakbij het eiland Lampedusa en Malta aan meer dan 400 mensen het leven hadden gekost. De laatste jaren zouden meer dan 2.000 mensen om het leven gekomen zijn. In het kader van de operatie “Mare Nostrum” werden de voorbije jaren bijna 150.000 mensen gered op zee. • Bron: Het Laatste Nieuws, 31 oktober 2014 en EVV, 3 december 2014
|| Klimaattop Peru Van 1 tot en met 12 december 2014 vond in Lima (Peru) de 20e klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats. Ongeveer 15.000 vertegenwoordigers van regeringen en andere organisaties reisden af naar Peru om te onderhandelen over maatregelen tegen klimaatverandering.
Een ruime delegatie van het Belgische middenveld nam deel aan de conferentie. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties en vakbonden traden er gezamenlijk op, verenigd in het Platform Klimaatrechtvaardigheid. Bert De Wel nam deel voor het ACV. Voor het ACV en het Platform is het in Lima bereikte akkoord te weinig ambitieus. Er zijn geen duidelijke richtlijnen afgesproken over de inspanningen van landen omtrent het verder beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Er is ook geen duidelijkheid over de financiering van het Groen Klimaatfonds dat de transitiekosten mee moet financieren voor ontwikkelingslanden en de meest kwetsbare landen voor de gevolgen van klimaatverandering. De rechtvaardige transitie naar een lage koolstofmaatschappij blijft dode letter. Als het de bedoeling is om eind 2015 een ambitieus akkoord te sluiten in Parijs, dan is er nog veel werk aan de winkel, ook op Belgisch en regionaal niveau.
• Bron: Blog Bert De Wel (ACV) op www.dewereldmorgen.be/blog/bertdewel, 14 december 2014
1
1
|| Investeringsplan Juncker 1 Bij zijn aantreden had de nieuwe Commissie Juncker 1 aangekondigd dat zij de economische en sociale crisis in de Europese Unie wil aanpakken met een ambitieus investeringsplan. De som van het investeringsplan zou 315 miljard euro bedragen. Het EVV verwelkomt de aankondiging, maar wijst ook op een aantal tekortkomingen. Zo gaat de Commissie teveel uit van een hefboomeffect waarbij verondersteld wordt dat de publieke middelen zullen leiden tot private investeringen. Het EVV vraagt in ieder geval dat de gelden gericht worden ingezet en bijdragen tot jobcreatie. Het EVV herhaalt ook het pleidooi om jaarlijks 2% van het Europese BBP te reserveren voor investeringen, de komende 10 jaar. Dit om de omschakeling naar een duurzame, groene economie mogelijk te maken. Volgens berekeningen van het EVV zou dit tot 11 miljoen nieuwe jobs kunnen leiden.
|| Lux-leaks, Swiss-leaks, tax-rulings,… De voorbije weken hebben we kunnen kennismaken met nieuwe fiscale schandalen. Dit keer was het de beurt aan Luxemburg (“Lux-leaks”) en Zwitserland (“Swiss-leaks”). Niets nieuws eigenlijk, rijke families en grote multinationale ondernemingen doen al langer al het mogelijke om zo weinig mogelijk belastingen te betalen. Ze maken hierbij handig gebruik van achterpoortjes in nationale en internationale wetgeving en profiteren volop van de fiscale concurrentie tussen landen. De groeiende gaten in het bankgeheim en de toegenomen publieke verontwaardiging in deze tijden van besparingen, maakt dat dit nieuws nu veel meer in de openbaarheid komt. Door “Lux-leaks” alleen zou volgens de Bijzondere Belastingdienst (BBI) de Belgische schatkist minstens 434,5 miljoen euro mislopen. Ondertussen werd België ook door de Europese Commissie op de vingers getikt. De Belgische regeling m.b.t. “overwinst” zou concurrentievervalsing zijn. De “rulings” met de Belgische belastingdienst maken dat multinationale bedrijven hun winsten kunnen verschuiven naar die lidstaten met de meest voordelige belastingtarieven.
Ondertussen bevestigt ook de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) dat het Plan Juncker maar een beperkte impact zou hebben op jobcreatie. Volgens de IAO zouden de komende 3 jaar slechts 1,8 miljoen nieuwe jobs gecreëerd worden. Ruim onvoldoende voor het EVV. • Bron: EVV, 5 december 2014 en EVV, 29 januari 2015
|| Actie IGBAU over vuile dieselmotoren en gezondheidsimpact De Duitse bouwvakbond IGBAU voert campagne om te wijzen op de milieu- en gezondheidsimpact van vuile dieselmotoren.
• Bron: De Standaard, 3 februari 2015 en De Morgen, 11 februari 2015
|| Verkiezingen in Griekenland De verkiezingen in Griekenland op 25 januari hebben gezorgd voor een politieke aardverschuiving. De radicaal-linkse partij Syriza haalde bijna de absolute meerderheid. De conservatieven en PASOK (sociaaldemocraten) werden afgestraft voor het besparingsbeleid dat zij de afgelopen jaren hebben gevoerd. Syriza belooft een ommekeer. Weg met de Trojka die op ondemocratische wijze de Griekse politiek beveelt van bovenaf. En er moet ook een sociaal hulpplan komen om de sociale crisis te bestrijden, de minimumlonen moeten terug stijgen. Hiermee komt in Europa voor het eerst een regering aan de macht die openlijk ingaat tegen de heersende neo-liberale consensus van besparingen en “structurele hervormingen”. Dat leidde al tot grote spanningen op de bijeenkomsten van de Europese Raad en van de Eurogroep. Nochtans heeft het beleid van die instellingen voor de Grieken alleen maar armoede gebracht en zelfs nog méér schulden!
IGBAU vraagt dat roetfilters worden geïnstalleerd op de bouwmachines. Op een werf blijven de motoren van machines vaak de hele tijd draaien. Continue blootstelling aan de vuile dieselrook zorgt voor cardiovasculaire gezondheidsproblemen en veroorzaakt verschillende kankers. Het voorbeeld van Zwitserland toont dat het anders kan. Daar zijn roetfilters verplicht op alle werfmachines. Volgens IGBAU kunnen dergelijke verplichtingen opgenomen worden in procedures van openbare aanbestedingen.
Voor vele vakbonden in Europa en daarbuiten is de overwinning van Syriza een teken van hoop op
• Bron: STOP Dirty Diesel Diggers, IGBAU TV
2
IAO-conventie 87 die te maken heeft met het recht op vereniging. Internationale rechtspraak van de voorbije decennia verdedigt ook deze zienswijze. De vakbonden hadden dan ook gedreigd om de kwestie voor het Internationaal Hof van Justitie te brengen. In een speciale bijeenkomst zijn werkgevers, werknemers en overheden nu eindelijk tot een gezamenlijk akkoord gekomen over dit gevoelige punt. Daarmee lijkt de blokkering van de baan en kan de IAO terug haar taak van waakhond van internationale arbeids- en sociale rechten ten volle opnemen. • Bron: ITUC Online, 25 februari 2015
verandering. Het sociale moet terug op de agenda komen. Sharan Burrow van het Internationaal Vakverbond (IVV) is duidelijk: “de recepten van de Trojka zijn niet alleen economisch een fiasco, nu zijn ze ook gezakt op deze belangrijke democratische test”. Burrow roept de internationale financiële instellingen en de Europese overheden op om respect te tonen voor de democratische wens van de Griekse bevolking, “onderhandelingen moeten in de plaats komen van dictaten”.
|| Schadevergoeding Rana Plaza Meer dan een jaar geleden werd het Rana Plaza Compensatiefonds opgezet om geld in te zamelen voor de families van overledenen en slachtoffers, om hun medische kosten en hun inkomensverlies te vergoeden. De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) beheert het Fonds. 27 miljoen euro is er nodig om alle slachtoffers te vergoeden.
De Europese vakbond EVV, waarschuwde de Duitse regering ook al dat zij “met vuur speelt” als zij het signaal van de Griekse bevolking negeert en blijft eisen dat de harde besparingen worden voortgezet. Het brengt de democratie in gevaar!
Benetton is het enige grote internationale modemerk dat nog niets gestort heeft. Voor ACV en Wereldsolidariteit moeten alle merken die produceerden in Rana Plaza bijdragen naar draagkracht en de grootte van de bestellingen in Bangladesh en Rana Plaza. Op basis daarvan werd Benetton gevraagd om 4,4 miljoen euro bij te dragen. Een proportioneel bedrag, gezien de winsten die het bedrijf maakt. Na vele acties heeft Benetton eindelijk toegezegd om een bijdrage te zullen doen. Voorlopig wil het bedrijf niet zeggen over hoeveel het gaat.
• Bron: ITUC Online, 27 januari 2015 en EVV, 19 februari 2015
|| Armoede sterk gestegen in Duitsland Sociale organisaties verenigd in het “Paritätischer Wohlfahrtsverband” (PW) trekken aan de alarmbel. Sinds 2006 is de armoede blijven stijgen in Duitsland. Vandaag leven meer dan 12 miljoen mensen in armoede, dat is 15,5% van de totale bevolking. Trieste recordcijfers sinds de hereniging van Duitsland in 1990. Ondertussen groeit de Duitse economie, de welvaart neemt toe. Volgens experts is dat te verklaren door de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk. Het is dan ook vooral een probleem van “slechter functionerende herverdeling”. De invoering van het wettelijke minimumloon (8,50 EUR/uur) op 1 januari 2015 zal hieraan volgens PW weinig verhelpen.
• Bron : persbericht Schone Kleren Campagne, 24 februari 2015
• Bron: www.lesechos.fr, 20 februari 2015
|| Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) herbevestigt stakingsrecht De voorbije 2 jaar hadden vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties het werk van het “Comité van de Normen” van de IAO geblokkeerd. Volgens de werkgevers is het recht op staken niet internationaal erkend en kan de IAO dus geen uitspraken doen in conflicten die te maken hebben met stakingsacties. Voor de internationale vakbonden is dit een basisrecht, vervat in de
3 3
2
|| Wereldcongres UNI GLOBAL UNION
NIEUWS UIT DE FEDERATIES
Begin december 2014 organiseerde UNI GLOBAL UNION zijn wereldcongres in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad. Meer dan 2.000 vakbondsmensen uit de hele wereld kwamen er congresseren rond de huidige en toekomstige uitdagingen voor vakbonden. Tijdens de indrukwekkende opening van het congres werden de deelnemers meermaals geconfronteerd met de moeilijke strijd tegen apartheid die nog niet zo heel lang geleden gevoerd werd en waar vakbonden ook een belangrijke rol gespeeld hebben in het streven naar gelijke rechten. Absoluut hoogtepunt was de toespraak van Achmed Kathadra, mensenrechtenactivist, strijdmakker van Nelson Mandela en voormalig politiek gevangene op Robbeneiland (zie ook : www.youtu. be/rijqGCJDec0). Achmed Kathadra kreeg van UNI GLOBAL UNION de ‘Freedom from Fear’-prijs omwille van zijn levenswerk.
|| Campagne Postbusondernemingen
Net voor de Europese verkiezingen, op 9 april 2014, heeft de Europese Commissie het voorstel voor eenpersoonsvennootschappen-richtlijn ingediend. Deze richtlijn moet het gemakkelijker maken om ondernemingen op te richten. Hierdoor zouden ondernemers heel snel en met minimale vereisten een onderneming kunnen oprichten in een Europese lidstaat naar keuze. Eén euro volstaat al als startkapitaal.
Ook UNI EUROPA Hair & Beauty werd in de bloemetjes gezet. François Laurent, ACV BIE nationaal secretaris en voorzitter van deze afdeling van UNI EUROPA, mocht de prijs in ontvangst nemen voor de continue inzet voor de werkelijke erkenning van de Europese Sociale Dialoog. De Europese commissie weigert om een recent akkoord tussen werkgevers en werknemers rond veiligheid en gezondheid van haarkappers en kapsters om te zetten in bindende Europese wetgeving. De strijd van UNI EUROPA Hair & Beauty is een topprioriteit geworden van iedereen binnen UNI (lees verder in volgend punt).
De Europese vakbonden zijn zeer bezorgd over dit voorstel. Het zet de deur open voor misbruiken. Zo wordt het wel heel gemakkelijk om een postbusonderneming op te richten en valse detachering en schijnzelfstandigheid te organiseren. En tegelijk wordt het nog moeilijker om grensoverschrijdende sociale dumping te bestrijden. De Europese sociale partners van de bouw, EFBH en FIEC, vragen de Europese Commissie dan ook om het voorstel fundamenteel aan te passen of anders in te trekken. Postbusondernemingen zijn ondernemingen die vaak enkel een postbus hebben in een bepaald land om zo gebruik (misbruik) te kunnen maken van soepeler wetgeving en/of controle in dat land. Vaak worden deze ondernemingen gebruikt om bestaande sociale en fiscale wetgeving te omzeilen. Ze zijn heel populair om sociale dumping te organiseren. Met de Handhavingsrichtlijn wil de Europese Commissie de strijd aangaan met dit fenomeen. De vraag blijft of er echt iets gaat veranderen. Meest populaire landen in het kader van sociale dumping in de bouw en in de transportsector zijn Ierland, Slovakije, Cyprus en Malta. Is de politieke wil echt aanwezig om deze lidstaten aan te pakken?
• Meer info : www.uniworldcongress.org
|| Nieuwe poging om het Europese kaderakkoord voor de kappersector afdwingbaar te maken In 2012 ondertekenden Coiffure EU en UNI Coiffure, de Europese sociale partners voor de kappersector een kaderakkoord over veiligheid en gezondheid. Het akkoord bevatte verschillende bepalingen om arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen. Gebruikmakend van de wettelijke mogelijkheden, hadden de sociale partners aan de Europese Commissie gevraagd om het akkoord om te zetten in afdwingbare Europese wetgeving. De Europese Commissie ging echter op de rem staan en
De EFBH lanceert in het voorjaar van 2015 alvast een publieke campagne om de problematiek hoger op de agenda te krijgen. Wij verwachten daadkracht van de nieuwe Europese Commissie.
4
blokkeerde het akkoord. Op vraag van 10 Europese lidstaten die verzet hadden aangetekend. Hierdoor veegde de Commissie wel de voeten aan de autonomie van de sociale partners. De Europese vakbonden ondervinden al langer dat de Commissie steeds minder belang hecht en minder investeert in een goed sociaal overleg. Daarbij komt ook het REFIT programma dat aandringt op minder regels. En daarbij worden nogal wat regels geviseerd die te maken hebben met sociale bescherming, sociaal overleg en veiligheid en gezondheid op de werkvloer.
staande beperkingen bespreekbaar te maken zodanig dat we als vakbond onszelf kunnen verbeteren. Met de praktische handleiding wil men ook voorkomen dat telkens opnieuw –en bij elke bond apart– het “warm water” moet worden uitgevonden. Dat is een verspilling van tijd, energie en geld. Ewout Fransen volgt de werkzaamheden in de projectgroep namens ACV BIE.
|| Europees project voor Europese Ondernemingsraden Voor het werkjaar 2014-2015 organiseert de EFBH opnieuw bijeenkomsten met de afgevaardigden van de beperkte comités van de Europese ondernemingsraden (EOR) in de bouw- en houtsector en in de sector van de bouwmaterialen. Voor de EFBH is het een prioriteit om afgevaardigden geregeld samen te brengen en te werken aan een continue verbetering van de werking van de EOR. Gezien de bijeenkomsten gebeuren volgens sub-sector is het ook mogelijk om doorheen de discussies een beeld te krijgen van algemene evoluties per sector.
Recent hadden de sociale partners van de kappersector overleg met Marianne Thyssen, de bevoegde Europese Commissaris voor Werk en Sociale Zaken. Thyssen begrijpt de bekommernissen en belooft het voorstel opnieuw te bekijken. De sociale partners zullen in de komende weken het voorstel van akkoord bijwerken en een oplossing zoeken voor de meest delicate passages. François Laurent, nationaal secretaris ACV BIE en voorzitter van UNI Hair and Beauty hoopt dat hiermee een einde komt aan de blokkering en de onzekerheid voor het sociaal overleg in Europa. Dit is een symbooldossier geworden voor het sociale gelaat van de nieuwe Europese Commissie.
In januari kwamen de EOR-vertegenwoordigers uit de sector van de bouwmaterialen samen in Madrid. In februari was het de beurt aan de bouwsector.
|| INTEPF-Seminarie
|| EVV-EFBH project jongeren en vakbonden : “Empowering the integration of younger workers in the European Metal, Transport, Food, Services, Construction and Wood Industries” Het project van het Europees Vakverbond en de EFBH is een intersectoraal project dat een praktische leidraad wil opmaken over jongeren en vakbonden. In het project wil men een bevraging doen van jonge leden en bestaande goede voorbeelden van jongerenwerkingen binnen vakbonden oplijsten.
27 en 28 januari vond in Brussel het slotseminarie plaats van het Europese project van INTEPF. INTEPF is het Franse kennisinstituut voor inspectiediensten. Het project zet in op een betere administratieve samenwerking tussen overheden en inspectiediensten van de landen die het meest te maken hebben met detachering. En dat zowel vanuit het perspectief van zend- als gastlanden. Met het project wil men nationale inspectiediensten versterken door inspecteurs te trainen en een Europees kennisnetwerk uit te bouwen. Er was ook heel wat aandacht voor kennismaking met elkaars werkmethodes. Uniek is dat het project ook heel uitdrukkelijk de sociale partners betrekt. Focussectoren waren de landbouw en de bouw. Via de Europese Federatie
De resultaten zullen gepubliceerd worden in een handleiding die zal moeten dienen als instrument om de be-
5 5
3
van Bouw- en Houtwerknemers (EFBH), nam ACV BIE actief deel aan het project. Op de slotconferentie werd gevraagd om een toelichting te geven bij de ervaringen die wij rond Poolse werknemers in de bouw in België hebben opgebouwd. In een slotcommentaar stelde ACV BIE ook heel duidelijk ten aanzien van de vertegenwoordiger van de Europese Commissie dat betere informatie en kennis van rechten één zaak is, maar het effectief doen naleven van de geldende wetgeving en sociale dumping bestrijden is een andere zaak. En daar is helaas nog heel wat werk aan de winkel! Cruciale vraag : “wil de Commissie de lidstaten hierbij ondersteunen of blijft ze stokken in de wielen steken”? Tegenover het optimisme van de Commissie was dit voor vele afgevaardigden van vakbonden, inspectiediensten en werkgeversorganisaties, een welkome kritische noot.
PROJECTEN, PETERSCHAPPEN EN BILATERALE CONTACTEN
|| ETUI 20-22 januari ging in Gent (België) een vormingsseminarie door van ETUI, het trainingsinstituut van de Europese vakbond en IndustriAll over de ondernemingsraden in de sector energie-chemie en metaal. Het seminarie wilde de EOR-coördinatoren beter vormen over praktijken en mogelijkheden van de Europese ondernemingsraden in tijden van stijgende precarisering van het werk. Er was heel wat aandacht voor de impact van 5 jaar harde besparingen op het sociale overleg in Europa. Daarnaast werd een stand van zaken gemaakt van het Europese overleg in de verschillende bedrijven en werd stil gestaan bij de rol van de coördinator. Rico Zara nam namens ACV BIE actief deel aan het seminarie.
• Meer info : www.intefp.travail-emploi.gouv.fr
|| EZA viert ’30 jaar Europese Sociale Dialoog’
Gezien het toenemende aansturen van de economische politiek vanuit Europa en door de multinationale ondernemingen, is het voor de Europese vakbonden belangrijk om deze thema’s gezamenlijk te bespreken. Voorts hebben dergelijke ontmoetingen ook hun belang om de vakbondsnetwerken te versterken via de persoonlijke contacten tussen afgevaardigden en vrijgestelden.
De Europese Sociale Dialoog bestaat 30 jaar en dat werd met een Europees seminar in Brussel gevierd door EZA. 80 verantwoordelijken van sociale organisaties maakten er de balans op van de resultaten en de toekomstige uitdagingen van deze sociale dialoog. Jan Franco ging er namens ACV BIE in debat met Emma Argutyan, secretaris-generaal van ECEG. ECEG is de Europese federatie van werkgevers uit de chemiesector en vertegenwoordigt de werkgevers binnen het Europees sociaal dialoog comité. Dit comité wordt namens IndustriALL European Trade Union voorgezeten door vice-voorzitter Fons De Potter (ACV BIE). Beide sprekers hadden aandacht voor een aantal markante successen de voorbije jaren. Maar er kwamen ook meningsverschillen tussen sociale partners aan bod. Vooral REFIT en de invloed daarvan op de regelgeving rond veiligheid en gezondheid, zorgt voor onenigheid. ACV BIE is een actieve sociale partner binnen meerdere Europese sociale dialogen. We kunnen vaststellen dat de nieuwe Europese Commissie wat meer openstaat voor een echte sociale dialoog. Maar de weg is nog lang en ze ligt vol hindernissen. ACV BIE blijft zich onverwijld inzetten voor die sociale dialoog en dit in nauwe samenwerking met onze Europese vakbondsfederaties.
|| Peterschappen – personeel ACV BIE
schenkt deel van gederfde loon door staking aan vakbondscollega’s in het Zuiden.
Sinds 2009 steunen verschillende beroepsverbonden (regio’s) van ACV BIE een collega-vakbond in het Zuiden. Hiermee probeert ACV BIE militanten lokaal te betrekken in vakbondssolidariteit en wordt internationale solidariteit tastbaar. Met de peterschappen worden kleine, gerichte acties ondersteund. Vaak gaat het over de aankoop van vormingsmateriaal of steunen van vormingsactiviteiten, drukwerk of andere syndicale basisbehoeften. Op de nationale stakingsdag van 15 december deden de 200 personeelsleden van ACV BIE mee aan de staking. Het personeel ontving een stakingsvergoeding en zag af van zijn loon. ACV BIE heeft besloten dat het loon dat normaal die dag betaald moest worden, aan het goede doel besteed zal worden. De helft van dat bedrag zal gaan naar de 6 peterschapsprojecten die door ACV BIE regio’s worden ondersteund.
• Meer info : www.eza.org
6
Het personeel werkzaam op de hoofdzetel van ACV BIE steunt de vakbond FESCOBA uit de Centraal-Afrikaanse Republiek. Op de nieuwjaarsreceptie en op de studiedag Europa konden collega’s Oxfam-producten van eerlijke handel kopen. De winst van de verkoop zal eerstdaags aan de vakbond FESCOBA bezorgd worden.
|| Project “vakbonden versterken in de Zones Franches van Togo en Benin” Met de financiële steun van de regio Wallonië-Brussel, organiseert de zone N4 (Waals-Brabant, Namen en Luxemburg) van ACV BIE een project voor collectieve vakbondsactie in West-Afrika. Het project loopt over 3 jaar. Met het project willen de initiatiefnemers werken aan waardig werk in de industrieën gelegen in de vrijhandelszone van Benin. De ervaring van de vakbonden en NGO’s in Togo dient als basis. In september 2014 vond een eerste seminarie plaats in Benin. Het seminarie behandelde de werkomstandigheden, het wettelijke kader en de syndicale sterkte in de vrijhandelszone in Benin.
|| Peterschap FESCOBA Centraal-Afrikaanse Republiek
Aan het seminarie namen 30 vertegenwoordigers deel van de vakbonden, vrijgestelden en delegees. François Laurent en Thibaud Ponce namen deel voor ACV BIE. Er was aandacht voor de dualiteit tussen het verbeteren van de werkomstandigheden en de nood om investeringen aan te trekken in een zeer competitieve omgeving.
De Centraal-Afrikaanse Republiek telt 5,2 miljoen inwoners. Het multi-etnische en multireligieuze land is één van de armste landen ter wereld. Van 2012 tot 2014 werd het land getroffen door een wrede burgeroorlog tussen Moslims en Christenen.
Het project wil de vakbonden versterken en hen ondersteunen om een strikter wetgeving te onderhandelen. De CSTT (Togo) en de CGTB (Benin) willen zich hiermee nog meer positioneren als centrale actoren in het proces voor sociale verandering. Te veel werknemers hebben geen waardig werk of moeten het doen zonder enige vorm van sociale bescherming. Het volgende seminarie zal eind april plaatsvinden in Lomé (Togo).
50% van de economie draait rond landbouw. Het grootste gedeelte van de bevolking kent alleen informele, precaire arbeid. De “formele sector” is grotendeels beperkt tot de bosbouw in het tropische wouden van het Congo-bekken en mijnbouw (vooral goud en diamanten).
7 7
|| EZA Servië
mede door de Belgische overheid wordt gefinancierd. ACV BIE en WSM willen innovatieve projecten rond sociale bescherming en informele arbeid ondersteunen. Deelnemers aan het project zijn de sectorale vakbonden uit Togo, Senegal, Mauritanië, Niger en Burkina Faso.
Het Europese Centrum voor Werknemersvraagstukken (EZA) investeert in de ondersteuning van de sociale dialoog in nieuwe en kandidaat-lidstaten van de Europese Unie.
16-18 februari vond in Lomé een werkatelier plaats. Vanuit het delen van ervaringen werd intensief gewerkt aan de uitbouw van een werkplan voor de komende jaren. Hoe wil men informele werknemers bereiken en organiseren? Welke dienstverlening is hiervoor nodig? Hoe wil men de financiële duurzaamheid verhogen van de eigen organisatie, hoe het aantal betalende leden doen toenemen?
Op 5 en 6 februari vond al voor de derde keer het EZA-seminarie plaats voor bouw- en houtbonden in Servië en de regio van Zuidoost-Europa. Gastheer was opnieuw CATUS Bouw- en bouwmaterialen. Vertegenwoordigers van de bouw- en houtbonden uit Servië, Slovenië, Kroatië, Montenegro, Polen en Hongarije bespraken er de mogelijkheden om via openbare aanbestedingen meer grip te krijgen op de werkomstandigheden van werknemers in de bouw- en houtsectoren.
Er was vooral aandacht voor de praktijkervaringen van de FTBC (Togo) en SNTC (Senegal) die via solidaire initiatieven hun ledenaantal zien groeien. Zij experimenteren volop met de uitbouw van mutualiteiten en de verlening van microkredieten. Het atelier werd vakkundig geanimeerd door de regionale ploeg van WSM, het bureau van Cotonou. De medewerkers van WSM hebben de deelnemers geholpen om ideeën te vertalen in concrete plannen, met een duidelijke timing en financiële planning. ACV BIE volgt het project van nabij en hoopt hiermee de hout- en bouwvakbonden in de regio verder te versterken.
Tom Deleu nam deel namens ACV BIE. Sam Hägglund, algemeen secretaris van de EFBH, gaf toelichting bij de verbeteringen die vorig jaar werden bekomen via de herziening van de Europese richtlijnen openbare aanbestedingen.
4
EUROPESE ONDERNEMINGS RADEN EN MONDIALE VAKBONDSNETWERKEN
Boodschap aan de deelnemers van de conferentie: zorg dat je mee aan de tafel zit waar beslist zal worden over de omzetting van deze richtlijnen in nationale wetgeving.
|| Studiedag Europa 15 januari organiseerde het internationaal secretariaat ACV BIE voor de derde keer een studiedag over Europa voor haar leden in de Europese ondernemingsraden en vakbondssecretarissen. De studiedag wou aan de hand van diverse panelgesprekken een stand van zaken geven over de meest prioritaire Europese dossiers voor ACV BIE : sociale dumping, REFIT en TTIP, een ambitieuze industriële politiek.
|| Project informele arbeid en sociale bescherming in West-Afrika Sinds 2014 werkt ACV BIE voor de sectoren bouw, hout en bouwmaterialen in West-Afrika ook samen met de NGO Wereldsolidariteit (WSM). Het project is een onderdeel van het ontwikkelingsprogramma 2015-2017 dat
8
|| McBride
De sprekers kwamen uit de vakbondswereld, maar er waren ook vertegenwoordigers van universiteiten en NGO’s. Hiermee proberen we verschillende visies in de lopende debatten aan het woord te laten. Telkens gingen de sprekers op zoek naar signalen van hoop om de nefaste neo-liberale politiek om te buigen. Mogen we hoop koesteren met de nieuw samengestelde Europese Commissie? Hoe gaan we onszelf organiseren als vakbond om meer invloed te hebben en welke rol moeten onze Europese vakbondsfederaties opnemen. Het werd een boeiend debat met 110 deelnemers.
Reeds 3 jaar proberen de vakbonden een EOR op te richten binnen de Britse multinational McBride. Proberen is het correcte woord. De onderhandelingen met de directie lijken tot nu een spreekwoordelijke “Processie van Echternach” gebleken. Opnieuw wordt aangetoond dat het absoluut niet vanzelfsprekend is om akkoorden te maken met een Britse onderneming. In het VK is de sociale dialoog met vakbonden geen vanzelfsprekendheid. Maar de militanten van ACV BIE geven niet op en blijven, samen met de andere betrokken vakbonden, op deze nagel kloppen. Wordt nog steeds vervolgd…
|| Nationaal Contactpunt OESO nodigt DEME en BESIX uit over Qatar
|| Fusie Holcim-Lafarge
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), ofwel de club van de meest geïndustrialiseerde landen, heeft sinds vele jaren een eigen politiek rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. In het kader van een faire globalisering geeft de OESO een aantal richtlijnen uitgewerkt voor multinationale ondernemingen, hun leveranciers en onderaannemers. De richtlijnen hebben o.a. te maken met respect voor mensenrechten en sociale dialoog. Maar ook met betrekking tot het correct betalen van belastingen en niet deelnemen aan corruptie. Hoewel deze richtlijnen niet bindend zijn, hebben ze toch een belangrijke morele waarde. En belangrijk, er is ook een mechanisme voor de behandeling van eventuele klachten. De overheden die zich akkoord verklaren dienen hiervoor een nationaal contactpunt op te richten.
In november 2014 kwamen 75 vakbondsvertegenwoordigers van Holcim-Lafarge uit de hele wereld bijeen in Houffalize. ACV BIE was toen de gastheer van een mondiale conferentie die als doel had om gezamenlijk tot een syndicale strategie te komen om wereldwijd de werknemersbelangen van Holcim-Lafarge te verdedigen in de fusie die bezig is. De vakbonden willen nauwer betrokken worden in het fusieproces. De vakbonden willen het bedrijf aanzetten om het sociaal overleg te respecteren : lokaal, Europees en op wereldvlak. Om hun eisen kracht bij te zetten, hadden de vakbonden ook een actieplan afgesproken. De eerste stap was de wereldwijde informatie en sensibiliseringsactie op
In het kader van de oplopende discussies over de werkomstandigheden in Qatar, heeft het adviescomité van de vakbonden bij de OESO, het Trade Union Advisory Committee (TUAC) een onderzoek gedaan naar de multinationale bedrijven die ginder opereren. In de loop van de maand februari werden de bouwbedrijven DEME (baggerbedrijf ) en BESIX uitgenodigd door het Belgische contactpunt om na te gaan welke politiek zij voeren. Welke voorzorgen nemen zij om inbreuken tegen de OESO-richtlijnen en inbreuken tegen de internationale conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO)? Hoe en met welke onderaannemers werken ze samen en hoe vermijden ze dat werknemers te maken krijgen met het Kafala-systeem dat tot slavernijtoestanden leidt. Ook in andere landen zullen bedrijven die in Qatar actief zijn, uitgenodigd worden voor dergelijke hoorzittingen. Voor ACV BIE is het een goede zaak dat de bedrijven op hun verantwoordelijkheid worden gewezen. Het is een stok achter de deur dat dit in de landen kan gebeuren waar de hoofdzetel is gevestigd. • Meer info over TUAC en de richtlijnen voor multinationale bedrijven vind je op www.tuac.org en www.tuacoecdmneguidelines.org
9 9
15 januari. In vele landen vonden informatiesessies plaats in de fabrieken, vaak met werkonderbrekingen. Het overleg tussen de Europese ondernemingsraden (EOR) van Holcim en Lafarge en de directie loopt heel intensief. Belangrijkste aandachtspunt is het onderhandelen van een sociaal plan voor de werknemers die tewerkgesteld zijn op sites die de groep zullen verlaten. Het grootste deel van de fabrieken die afgestoten worden, zouden overgenomen worden door de Ierse bouwmaterialengroep CRH. De Europese vertegenwoordigers vragen dat de bestaande individuele en collectieve arbeidsvoorwaarden voor een lange tijd gegarandeerd zouden worden. Voorlopig wil de directie dat maar één jaar garanderen.
België
Mondiaal loopt het overleg moeilijker. De internationale vakbonden willen niet alleen een verlenging van het bestaande internationale raamakkoord bij Lafarge. Ze willen dat de groep werk maakt van een Mondiale Syndicale Raad. Als er tegen 28 april 2015 geen positieve signalen komen, dreigen de vakbonden met een mondiale stakingsdag.
Griekenland
Er waren o.a. acties in België, Griekenland, Oeganda, Colombia en Cambodja (foto’s hiernaast). • Meer informatie op www.bwint.org en www.industriall-union.org/ union-campaign-mounts-pressure-against-lafargeholcim. Steun de acties digitaal via www.labourstart.org/go/nomerger
|| ETEX Peru In december organiseerde de BWI een bijeenkomst met de syndicale afgevaardigden van Fábrica Peruana Eternit en Cerámica San Lorenzo. Beide bedrijven behoren tot de Belgische groep ETEX. De laatste jaren worden de bedrijven geconfronteerd door grote sociale onrust. Men slaagt er niet in om een goed sociaal overleg uit te bouwen en dat leidt tot heel veel conflicten en stakingen.
Oeganda
Colombia
De internationale vakbond BWI organiseerde de vergadering op vraag van de Peruaanse vakbonden na klachten over discriminatie van vakbondsleden, te lage lonen en slechte arbeidsorganisatie. Door het ploegenstelsel dat gehanteerd worden hebben, werknemers slechts heel weinig recht op zondagsrust. Tom Deleu, ACV BIE en coördinator van de Europese ondernemingsraad voor de EFBH, gaf een toelichting over het sociale overleg met de groep in België en op Europees vlak. De BWI maakt een lijst met de belangrijkste klachten en zal eerstdaags een overleg vragen met de werkgeversvertegenwoordiger voor Latijns-Amerika.
Cambodja
10
