GA DE UITDAGING AAN! 1. Inleiding [sheet 1] Ik dank de organisatie voor de uitnodiging. Dames en heren, De zojuist vertoonde film is een uitstekende opwarmer voor het betoog dat ik wil gaan houden. Ik ga ervan uit dat u dankzij de opzwepende muziek goed in de stemming bent. Tegelijk heb ik natuurlijk wel degelijk gemerkt dat de geïnterviewde ondernemers enkele klappen hebben uitgedeeld in de richting van de overheid. Ik beloof u dat deze niet onbeantwoord zullen blijven. Ik pak de handschoen op en ga de uitdaging aan, om in het thema te blijven. Toenemende globalisering is een belangrijk thema, zeker ook voor de ondernemers van de FME. Globalisering, samen met technologische vooruitgang zorgt voor ingrijpende veranderingen. De Nederlandse economie en maatschappij passen zich aan en dat geldt ook voor het Nederlandse bedrijfleven. Verandering is niet alleen maar goed nieuws voor ondernemers in de bedrijfstak industrie. Dat besef ik me terdege. Het aandeel van de Nederlandse industrie in de totale economie en in de werkgelegenheid is sinds de jaren ’50 gehalveerd en zal volgens de langetermijnprojecties van het CPB de komende decennia nog verder dalen, tot minder dan 10 procent. [sheet 2, aandeel in werkgelegenheid; beeld in relatie tot toegevoegde waarde iets genuanceerder, maar industrie blijft altijd achter bij dienstensector] Dat betekent dat er ook bij sommige van u klappen zullen vallen.
Toch moeten we globalisering niet alleen als bedreiging zien [zoals wel enigszins uit filmpje spreekt]. Voortschrijdende globalisering is een fact of life, en daarom moet u het vooral zien aan te grijpen als kans. En kansen ziet het CPB ook: ”de Nederlandse industrie zal” in de komende decennia “vooral kwalitatief hoogwaardige producten produceren en zich richten op nichemarkten”. Juist innovatieve en hoogwaardig technologische bedrijven, kunnen profiteren van de toegenomen vraag uit de rest van de wereld. “Kansen grijpen”, dat is gemakkelijk gezegd, ook dat besef ik me. Maar u hoeft het niet helemaal alleen te doen. De overheid moet er ook aan bijdragen. Dat kan door te zorgen voor goede randvoorwaarden, daarover ben ik het volledig eens met organisatie. Met de VVD in de regering, zullen we ervoor zorgen dat het nog leuker wordt om te ondernemen in Nederland: goed onderwijs, eerlijke concurrentie, een flexibele arbeidsmarkt en redelijke belastingtarieven. De overheid moet bijdragen aan stabiele economische groei, en zorgen voor een goed ondernemingsklimaat. 2. De resultaten van de afgelopen jaren: Nederland werkt! En onderneemt! Het goede nieuws is dat er de afgelopen jaren al heel veel is gebeurd. En de resultaten zijn ernaar: • [sheet 3] Na een korte dip ligt de economische groei in Nederland weer duidelijk boven die van het eurogebied. Ook over een wat langere periode doet Nederland het duidelijk beter. • Nederland werkt: de participatie onder alle groepen neemt toe en volgens de ramingen van het CPB is er volgend jaar meer werk dan ooit.
• De overheidsfinanciën zijn weer op orde. In 2006 en 2007 is er weer een overschot op de begroting. De staatsschuld duikt voor het eerst in 25 jaar onder de 50%. Ook hier doet Nederland het duidelijk beter dan andere landen in Europa. • [sheet 4] Het consumentenvertrouwen heeft zich – na een diepe dip – meer dan hersteld en staat nu bovengemiddeld hoog. Het vertrouwen onder ondernemers is aan het eind van de kabinetsperiode nog groter en staat zelfs op een recordniveau. • Volgens recente cijfers van De Nederlandsche Bank heeft de winstgevendheid van het bedrijfsleven zich zeer meer dan volledig hersteld van de afgelopen economische neergang. • En de internationale beoordeling van het Nederlandse ondernemingsklimaat laat weer een verbetering zien. Volgens het WEF is Nederland weer terug in de top 10. En na de wijzigingen in de Vpb voorspel ik dat we de volgende keer weer hoger staan. 3. Wat heeft het kabinet gedaan voor het bedrijfsleven? [sheet 5] • Met het pakket Werken aan winst wordt de VpB verder verlaagd. Van 34,5 procent aan het begin van de kabinetsperiode, tot 25,5% in 2007. Een reductie van een kwart! De PvdA, dames en heren, was en is tegen het pakket Werken aan Winst en wil het zelfs terugdraaien! • We hebben de sociale zekerheid op de schop genomen: WWB, WW en WAO. De sociale zekerheid is meer activerend geworden en er zijn betere prikkels ingebouwd in de uitvoering. Dit draagt bij aan een meer flexibele arbeidsmarkt – en dus aan lagere kosten voor het bedrijfsleven. • Het zorgstelsel is hervormd, waarmee een begin is gemaakt met de introductie van meer marktwerking.
• Ook de Administratieve Lasten worden in deze kabinetsperiode met een kwart verminderd. Daarmee halen we de ambitieuze doelstelling van aan het begin van de rit en daar ben ik trots op. De Nederlandse aanpak wordt internationaal geroemd en door bijvoorbeeld de Wereldbank gebruikt als voorbeeld voor andere landen. • Terecht werd in de film aandacht gevraagd voor de regeldruk uit Europa, Immers, grofweg de helft van onze regels komt uit Brussel. Nederland maakt zich daarom sinds haar EU-voorzitterschap van 2004 in Brussel sterk voor een Europese aanpak van regeldruk. We hebben al bereikt dat het onderwerp nu stevig op de Brusselse agenda staat. Op dit ogenblik worden er zo' n 220 Europese wetten en regels tegen het licht gehouden, met het doel deze te vereenvoudigen. • En er zijn al enkele aansprekende resultaten geboekt. De EU regels rond het jaarrekeningrecht en de statistieken zijn vereenvoudigd. Zeer recent zijn ook nog de regels rond verpakkingen vereenvoudigd. Hier kunt u hopelijk direct van profiteren. • Eurocommissaris Verheugen coördineert deze aanpak vanuit de Europese Commissie. Hij heeft aangegeven te willen streven naar een -25% doelstelling in 2010, naar Nederlandse voorbeeld. Dit kan Nederlandse bedrijven op jaarbasis zo’n € 2 miljard besparen. • Dit alles is een veelbelovend begin. Een reductie met een kwart, zowel in Nederland als Europa, betekent natuurlijk dat er nog driekwart overblijft. Daarom is het zaak nu door te pakken. Dan ga ik nu in op enkele meer specifieke punten die opkwamen in het zojuist vertoonde filmpje. • Zo werd bijvoorbeeld aandacht gevraagd voor de nationale regels die nog eens bovenop de EU-regels kwamen, de zogenaamde “nationale
koppen”. Hierover is mijn partij in haar verkiezingsprogramma duidelijk: Overheden moeten ophouden elkaar vliegen af te vangen door elkaars regels te overtreffen. Dus geen nationale aanscherping van Europese regels. Geen provinciale aanscherping van nationale regels. Geen gemeentelijke aanscherping van nationale en provinciale regels. • Ook op dit terrein zijn de afgelopen jaren overigens al resultaten geboekt. Een voorbeeld hiervan is de herziening van de Arbowetgeving. Zo bestaan er na 2006 – behalve daar waar zwaarwichtige redenen voor zijn – geen nationale zwaardere eisen meer in die wetgeving. Een ander voorbeeld is het Bouwbesluit waarvoor in 2007/2008 een volgende vereenvoudigingsslag gepland staat. Vanaf dat moment sluiten Europese en Nederlandse bouwregelgeving, waar het om constructienormen gaat, volledig op elkaar aan. • Een volgend punt was, als ik het goed verstond, de ‘onbetrouwbare rol van de overheid’ bij de regelingen voor investeringen in duurzame energie. Ik neem aan dat hier onder andere wordt gedoeld op de sluiting van de EIA en de MIA en op de gang van zaken rond de MEP. • Eerlijk gezegd vind ik het niet terecht om hier te spreken van een ‘onbetrouwbare overheid’. Van de MEP werd excessief en deels ook oneigenlijk gebruik gemaakt. Dat hebben we een halt toegeroepen. En voor ondernemers die al hadden geinvesteerd is een goed overgangsregime getroffen. Van de EIA en de MIA wist iedereen dat deze gebudgetteerd waren. Toen eind september bleek dat het aantal aanvragen over één maand groter was dan ons totaalbudget voor het jaar, was ik als bewaker van de overheidsfinancien verplicht om de regelingen te sluiten. Wegens succes gesloten, zogezegd. En volgend jaar gewoon weer open.
• Ten slotte de meer algemene klachten over het gebrek aan een level playing field voor bedrijven in Europa. Dit is een uitermate belangrijk onderwerp en hier werkt onze Eurocommissaris Kroes ook heel hard voor. Een ding is zeker, als andere landen kiezen voor de heilloze strategie van ouderwetse industriepolitiek met staatssteun, gaan wij zeker niet volgen. Dat is niet de aanpak van de 21 eeuw. De VVD kiest voor verder doorgaan met het verbeteren van het ondernemingsklimaat, van de randvoorwaarden, zodat Nederlandse ondernemers hun kansen kunnen grijpen. 4. Agenda voor de toekomst Dames en heren, Nederland is nog lang niet af. De VVD durft door te gaan met hervormen. We kunnen niet rusten op onze lauweren, teren op successen uit het verleden. Wie rust belooft zal onrust en onzekerheid oogsten. Want in een dynamische wereldeconomie is stilstand in beleid achteruitgang in resultaat. Dat zal het gevolg zijn van de bedrieglijke rust die bijvoorbeeld CDA en PvdA beloven. Het eerste jaar merk je er nog niets van… het gaat toch goed? Maar als noodzakelijke aanpassingen achterwege blijven, zal je na enkele jaren merken dat de overheidsfinancien in het ongerede raken, dat de banenmotor die juist nu op volle toeren gaat draaien weer gaat haperen, dat de economische groei zal inzakken. En dan volgen de jaren daarna pijnlijke maatregelen waarop burgers en bedrijven onvoldoende waren voorbereid. Daar zit je dan met de belofte van rust. U begrijpt dat ik weinig voel voor de stilstand van het CDA en de achteruitgang van de PvdA. De optelsom van die twee zal naar mijn stellige overtuiging slecht uitpakken.
Het gebrek aan hervormingsgezindheid valt mij ook wat tegen, bijvoorbeeld van het CDA, waarmee we de afgelopen jaren goed hebben samengewerkt. Er is leiderschap nodig dat meer belooft dan rust en zekerheid. Er is leiderschap nodig dat durft te kiezen voor voortzetting van het hervormingsbeleid van dit kabinet. Het stelt mij teleur dat de lijsttrekker van het CDA, premier Balkenende, bang lijkt om die keuze te maken. Alsof hij zich een beetje schaamt voor wat er met de VVD is bereikt. Hij heeft nog een paar dagen om tot inkeer te komen. Misschien mag ik hem iemand als voorbeeld stellen, en hem vragen de handschoen op te pakken… neem die Rotterdammer Bep van Klaveren [niet van onbesproken gedrag… - [sheet 6]. Iemand die telkens maar weer de ring in klom, op zoek naar nieuwe titels. Iemand die niet stil kon staan. Iemand die niet dacht aan rust en zekerheid. Want: verandering is de enige zekerheid. Nederland als kleine open economie profiteert van globalisering, handel is altijd belangrijk geweest. Dankzij een slagvaardig en innovatief bedrijfsleven zal Nederland kunnen blijven profiteren van de toenemende openheid. We moeten dan wel blijven doorgaan op de ingeslagen weg. En ook de overheid moet zich steeds vernieuwen en niet in rust en zekerheid achterover gaan hangen. Het Nederlandse ondernemingsklimaat wordt goed beoordeeld, maar er zijn nog steeds minpunten. Volgens internationale onderzoeken scoort Nederland vooral slecht op de flexibiliteit van de arbeidsmarkt – ontslagbescherming - en met de hoge inkomstenbelasting. Dat zijn precies de dingen die de VVD in een volgende kabinetsperiode aan wil pakken. Daarnaast gaan we natuurlijk ook op andere terreinen door op de ingeslagen weg. Geen pas op de plaats, maar doorgaan.
De plannen van de VVD zijn goed voor Nederland. Dat vind ik, maar dat zegt ook het CPB. [sheet 7] Volgens de doorrekeningen CPB is het VVD programma het beste voor de economische groei, [sheet 8] voor de werkgelegenheid, [sheet 9] voor het ondernemingsklimaat en voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. In de berekeningen van het CPB wint de VVD niet alleen op punten, de belangrijkste opponenten gaan knock-out! 5. Afsluiting Dames en heren, ik kom bij het einde van mijn betoog. Nederland en het Nederlandse bedrijfsleven staan er weer goed voor. De toenemende internationale concurrentie vormt zeker een uitdaging, maar Nederlandse producenten hebben bewezen daar goed mee om te kunnen gaan – onze export blijft stijgen. Een voorbeeld is DAF-trucks, dat de laatste tijd een recordgroei doormaakt. Daar kunnen we trots op zijn! De toenemende globalisering betekent wel dat het noodzakelijk blijft om door te gaan met het hervormen van de Nederlandse economie en de welvaartsstaat. Niet over tien jaar, maar nu. Een moderne overheid denkt met u mee, via het verbeteren van de randvoorwaarden voor dynamische economie. Het kan en moet nog beter. Dat blijkt ook uit het filmpje dat voorafgaand aan mijn betoog werd vertoond. Aan de VVD zal het in elk geval niet liggen, daar kunt u zeker van zijn. De VVD staat voor heldere keuzes en wil de volgende klap uitdelen. Ik hoop dat de kiezer dat ook doet. Niets is immers vervelender dan een bokswedstrijd die eindigt in een zouteloze remise [sheet 10], doordat twee zwaarlijvige uitgebluste boksers – met een groene en rode broek elkaar in de armen vallen en besluiten er geen gevecht van te maken.
