nieuwsbrief
Relatiemagazine van het Graafschap College, sector Techniek & Informatica - mei 2014
Koningspaar opent ICER
Profijt Techniekdag in DRU Fabriek
Ict-opleidingen beste van Nederland
Pagina 11 en achterzijde: Z.M. Koning Willem Alexander en H.M. Koningin Maxima bezoeken op 6 mei het Graafschap College. (foto Michel Beskers)
Foto cover: medewerkers van KEMA Arnhem poseren voor hun bedrijf.
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Graafschap
Inhoudsopgave
College, sector Techniek & Informatica
Inleiding Folkert Potze
pag 3
Studenten bouwen productielijnen
pag 4
Maatwerkscholing bij KEMA
pag 6
7001 EA Doetinchem
3D-metaalprinter in gebruik genomen
pag 8
Tel. 0314 353 520
Buitenlandstage motorvoertuigen
pag 9
Successen in MBO keuzegids 2014
pag 10
Koningspaar opent ICER
pag 11
Redactie en vormgeving:
Nieuwe voorzitter klankbordgroep MVT
pag 12
Team Communicatie Graafschap College
Profijt Techniekdag
pag 14
Scholing ATAG medewerkers
pag 17
Docentstage bij Scania
pag 18
Activiteitenloket
pag 19
Nieuwe opleiding Mediavormgever
pag 20
Snuffelstage in Brussel
pag 21
Skills heroes
pag 22
Subsidieregeling Praktijkleren
pag 22
Onderwiijsvisie uitgelegd
pag 23
Redactieadres: J.F. Kennedylaan 51
E-mail:
[email protected]
Druk: RatioSluis Grafisch Totaal Doetinchem
2
‘Techneuten en creatievelingen bijten elkaar niet’
‘Samenwerking’ loopt als een rode draad
door de Achterhoek. Krachtige samenwerking tussen ondernemers, onderwijs, lokale en
provinciale overheden heeft bijvoorbeeld het Centrum voor Innovatief Vakmanschap OostNederland (CIVON) en Innovatiecentrum ICER
Innovatie en ontwikkeling vraagt soms ook om bijscholing van
opgeleverd. Dit geeft de Achterhoekers meer
medewerkers die vaak al jaren bij een bedrijf werken. De sector
zelfvertrouwen; normaal gesproken beschei-
Techniek & Informatica verzorgt reguliere mbo-opleidingen op
den, nu wat meer met de borst vooruit! Ook
locatie, bijvoorbeeld bij KEMA (pagina 6), waar halmonteurs de
het Graafschap College wil, samen met ande-
bbl-opleidingen Eerste monteur data/elektra of Technicus data/
ren, kansen pakken en nieuwe mogelijkheden
elektra volgen, of bij ATAG (pagina 17), waar een groep mede-
ontwikkelen.
werkers omgeschoold wordt tot Operator productietechniek.
In de sector Techniek & Informatica zien we dat échte techneu-
Tot slot wil ik met gepaste trots melden dat de techniek- en
ten altijd nodig zijn en blijven, maar dat er daarnaast nadruk-
informatica-opleidingen van het Graafschap College in de
kelijk vraag is naar creatievelingen. Techniek en kunst bijten
volle breedte hoog scoren in de mbo-keuzegids 2014. Met als
elkaar niet maar vullen elkaar aan; deze twee disciplines zorgen
uitschieter de ict-opleidingen, die het predicaat ‘Top-opleiding
samen voor nieuwe mogelijkheden. Dat zie je bijvoorbeeld bij
2014’ hebben gekregen!
de ontwikkelingen op het gebied van 3D-printen (pagina 8 en 14) en bij de nieuwe opleiding Mediavormgever (pagina 20).
Ook in de bouwsector zoeken we naar innovatie. Het is niet alleen de crisis die in de bouw voor minder werk zorgt; steeds vaker worden onderdelen zoals wanden, panelen, deurelementen, daken etc. kant en klaar vanuit de fabriek aangeleverd. Dat zorgt voor minder werk voor bijvoorbeeld timmermannen en metselaars. Samen met ondernemers zoeken we naar nieuwe
Folkert Potze
mogelijkheden.
Directeur sector Techniek & Informatica
3
Studenten Mechatronica ontwerpen en bouwen productielijnen
“Als mijn moeder het begrijpt, zit het goed” Jeffrey van Londen en Jelte Klein Wentink,
Bedrijfsbezoeken
beiden vierdejaarsstudenten Mechatronica,
Voordat de studenten met het ontwerp van hun station aan
hebben samen met hun klasgenoten gewerkt
de slag konden, hebben ze ideeën opgedaan. “We hebben op
aan het ontwerp en de bouw van twee pro-
internet gezocht en verschillende bedrijven bezocht. Zo zijn we
ductielijnen. Met trots presenteerden zij hun
bij Aviko en Tripal geweest om te kijken hoe hun productielij-
project in januari aan familie, vrienden en
nen werken. Vervolgens zijn we aan de slag gegaan met het
vertegenwoordigers van bedrijven.
ontwerp, het maken van een kostencalculatie en het regelen
“In kleine groepen hebben we veertig we-
van de benodigde materialen. Om ervoor te zorgen dat het
ken aan het project gewerkt. De opdracht die
budget niet werd overschreden, moesten we soms heel creatief
we kregen, was dat we een productielijn moesten ontwerpen en bouwen, waarmee we een promotiepakket konden maken. Het promotiepakket moest bestaan uit een folder, blikje en twee batterijen”, vertelt Jeffrey. Het project bestond uit drie fases: de ontwerpfase, de bouwfase en de nazorgfase. Jelte: “De lopende band bestond uit vijf verschillende stations. Als groep maakte je het ontwerp voor een station wat een andere groep vervolgens moest bouwen. Zo gaat het in een ‘echt’ bedrijf natuurlijk ook. Daar heb je een tekenafdeling en een afdeling die de machine uiteindelijk bouwt. Tijdens de nazorgfase moesten de verschillende stations worden getest en eventuele problemen worden opgelost. Ook daarvoor gold dat je aan de slag ging met de problemen van een station dat een andere groep had ontworpen en gebouwd. Het was bij dit project dus heel belangrijk dat de groepen goed met elkaar overlegden en zorgden voor een goede overdracht.”
4
zijn. Het geeft wel een kick als je goedkoop materiaal op de kop
Dubbelgevouwen doos
kan tikken”, vertelt Jeffrey.
Beide studenten kijken terug op een leuk en leerzaam project. “Het was een uitdagend project. Ik ben er trots op dat we van
Vijf stations
niets zijn gekomen tot wat er nu staat. Ik heb er ontzettend
De studenten hebben twee productielijnen gebouwd, die ieder
veel van geleerd. Vooral doordat ik de geleerde theorie kon
uit vijf stations bestonden. “Bij het eerste station werden door
koppelen aan de praktijk”, vertelt Jelte. Volgens Jeffrey waren
middel van vacuümvorming plastic bakjes gemaakt. Vervolgens
er slechts kleine tegenslagen: “Er ging weleens iets verkeerd,
werden bij het tweede station de folder, het blikje en de bat-
bijvoorbeeld een dubbelgevouwen doos, maar daar konden we
terijen automatisch in het bakje gelegd. Het derde station ver-
dan ook wel erg om lachen. We losten een probleem ook weer
pakte het bakje in plastic. De techniek waarmee dit gebeurde
snel op, zodat we weer verder konden.” Een andere opdracht
was bij beide productielijnen verschillend. Bij het vierde station
die de studenten kregen, was het schrijven van een technische
werd door een machine een doos gevouwen, het plastic bakje
handleiding en gebruikershandleiding voor de productielij-
in de doos gelegd en de doos dichtgemaakt met tape. Het vijfde
nen. “Het is best lastig om aan een ander uit te leggen hoe de
en laatste station plaatste vier dozen op een pallet en wikkelde
lopende band werkt. Zeker als deze persoon niet echt technisch
deze pallet in met folie”, legt Jelte uit.
is. Om te testen of de gebruikershandleiding begrijpelijk was, heb ik mijn moeder ingeschakeld. Als mijn moeder het begrijpt, zit het goed”, lacht Jeffrey.
Veel belangstelling De afsluiting van het project vond afgelopen januari plaats. “We hebben een presentatie gegeven over ons project en de productielijnen gedemonstreerd. Er waren veel belangstellenden. Niet alleen familie en vrienden, maar ook bedrijven waren vertegenwoordigd. Dat bedrijven zo geïnteresseerd waren, is natuurlijk heel leuk”, vindt Jelte. Inmiddels lopen Jelte en Jeffrey stage. De stage is het laatste onderdeel van hun studie. Daarna hebben beiden plannen om een hbo-studie op het gebied van mechatronica te doen.
Jeffrey van Londen (l) en Jelte Klein Wentink.
5
Maatwerk scholing bij KEMA
Direct naast het testlaboratorium van KEMA,
in congrescentum Elektrum, wordt een groep
medewerkers van KEMA geschoold door twee docenten van het Graafschap College. KEMA laat een deel van haar halmonteurs een elektrotechnische opleiding volgen op niveau 3 en 4. “De eerste ‘groep’ bestond uit twee jongens die één dag per week in Doetinchem les kregen,” vertelt Ben van Middelkoop, docent elektrotechniek. “Nu bestaat de groep uit 14 mensen en geven we les op locatie. Wij zijn hier twee dagen per week, zowel mijn collega Leo als ik geven ieder één dag les. De deelnemers werken in ploegendienst, dus die volgen op wisselende momenten de lessen. Daar komt bij dat de niveau 3- en niveau 4-deelnemers bij elkaar zitten, dat betekent dat de lessen bijna individueel bepaald zijn.”
Grens
‘Het geeft ons de mogelijkheid om door te groeien’
“De deelnemers volgen de reguliere bbl-opleidingen Eerste monteur data/elektra, niveau 3, en Technicus data/elektra, niveau 4,“ vertelt Leo Jansen, docent elektrotechniek. “Maar werken met hoogspanning is toch wat anders dan de groepenkast in een woonhuis. We hebben hier te maken met hoge voltages en grote stromen om componenten te testen. Het omzetten van een schakelaar geeft gigantische effecten en krachten. Hier kom je aan de grens van de natuurkunde.”
Kritisch “De deelnemers zijn zeer gemotiveerd. Ze willen snappen wat er gebeurt en willen het écht toepassen in de praktijk. Dat wat je als docent vertelt, koppelen ze meteen aan hun praktijksituaties, ze stellen ook vaak kritische vragen,” aldus Leo. “Enkele onderdelen van de opleiding worden door de KEMA zelf verzorgd. De proeven die ze hier doen, zijn uniek in de wereld. De kennis die daarvoor nodig is, is zo specifiek; die heeft de KEMA Docenten: Leo Jansen en Ben van Middelkoop.
6
Over KEMA KEMA werd in 1927 in Arnhem gevestigd als keuringsinstituut voor de Nederlandse elektriciteitssector. KEMA staat voor Keuring van Elektrotechnische Materialen te Arnhem. Tegenwoordig heeft KEMA een groot aantal dochterbedrijven en vertegenwoordigingen in meer dan 20 landen. Het heet nu DNV GL en is actief in de gehele energiesector op het gebied van adviseren, testen en certificeren. DNV GL heeft ‘s werelds grootste onafhankelijke laboratorium voor het testen van onderdelen van de elektrische infrastructuur, van medium, hoog tot ultrahoge spanning. Het lab was als eerste in de wereld in staat de kortsluiting te testen van 1200 kV apparatuur. Vooral netwerkbeheerders maken gebruik van de testfaciliteiten van DNV GL.
zelf in huis,” vult Ben aan. Toch krijgen ook de docenten de kans een kijkje te nemen achter de schermen. “Het voelt alsof we mogen rondneuzen in het laboratorium van professor Zonnebloem,” zegt Leo enthousiast.
Abstract De deelnemers zijn zeer te spreken over de opleiding en de docenten. Sommigen hebben al lang niet meer in de schoolbanken gezeten, anderen volgden hun vorige opleiding in de avonduren. “Fijn dat deze opleiding onder
‘Het voelt als rondneuzen in het laboratorium van professor Zonnebloem’
werktijd plaatsvindt,” merkt één van hen op. Een ander: “Het geeft ons de mogelijkheid om door te groeien en je sluit het af met een regulier diploma, da’s prettig.”
Ook het feit dat er een ander beroep op hen wordt gedaan, wordt gewaardeerd. “De deelnemers zijn halmonteurs, hun werk is vrij concreet en praktisch, elektrotechniek daarentegen is vrij abstract. Je moet er affiniteit mee hebben,” sluit Leo af.
Deelnemers: Robbin Veenendaal, Frank Holdijk en Michiel Clappers.
7
3D-metaalprinter voor bedrijven en onderwijs In het kader van de samenwerking tussen bedrijven en onderwijs heeft het CIVON (Centrum voor Innovatief Vakmanschap OostNederland) een 3D-metaalprinter in gebruik genomen voor gezamenlijk gebruik. De doelstelling van dit project is om zowel bedrijven als studenten ervaring op te laten doen met 3D-metaalprinten, waardoor ze een goed beeld krijgen in de mogelijkheden die deze technologie biedt.
Het CIVON gebruikt de 3D-metaalprinter in eerste instantie een half jaar, vanaf 1 september 2014. De printer is geïnstalleerd in het FabLab, in de Afbramerij te Ulft. De deelnemende bedrijven kunnen de printer in die periode ‘huren’. Daarmee krijgen ze de mogelijkheid om, eventueel met ondersteuning, prototypes en producten te maken en inzicht te krijgen in de mogelijkheden van deze machine.
3D-metaalprinten wordt ook wel Selective Laser Melting (SLM) genoemd en is een relatief nieuwe en onbekende productiemethode. Deze techniek maakt het mogelijk om laagsgewijs complexe metalen onderdelen op te bouwen. Veelgebruikt materialen zijn titanium en RVS. Naast deze 3D-metaalprinter beschikt het CIVON over twee professionele 3D-printers; printers met een hoge nauwkeurigheid en een grote variatie aan kleuren. Ook wordt er binnenkort een vacuümgietmachine in gebruik genomen.
8
Buitenlandstage motorvoertuigen slaat aan
‘Hij heeft het hier echt naar zijn zin’
Ton Arns, Anni Pilgaard Christiansen, Gabriel Jørgensen en Gijs Smeman.
“I am very lucky. I have met very nice stu-
is. Hij vult aan: “Er zouden eigenlijk twee
dents and can work on an interesting pro-
studenten komen, dat was voor Gabriel nog
gram,” zo begint een lachende Gabriel Jør-
leuker geweest. Maar hij doet het prima, we
gensen (20) het gesprek. De Deense student
houden ook goed in de gaten dat hij zich
Motorvoertuigentechniek staat samen met
niet eenzaam voelt.”
leermeester Ton Arns van garagebedrijf Herwers onder de brug om een auto een
De uitwisseling met het Deense SDE College uit Odense komt
grote beurt te geven. Vandaag, 9 december,
voort uit een samenwerkingsverband tussen automotive-scho-
krijgt hij bezoek van zijn Deense stagebe-
len uit Nederland (waaronder ook het ID-College uit Gouda),
geleidster, Anni Pilgaard Christiansen. “Hij
Finland, Denemarken, Engeland, Estland, Litouwen en
heeft het hier echt naar zijn zin,” stelt zij na
Spanje. “Twee van onze studenten zijn vorig jaar naar Finland
een geanimeerd gesprek in het Deens vast.
geweest en dat was zeer leerzaam voor beiden,” gaat Gijs
“Jullie hebben de zaken goed geregeld voor
Smeman verder. “Vaktechnisch, omdat ze daar een onderdeel
hem, daar ben ik blij om,” zo meldt ze even
autospuiten, dat wij niet kunnen aanbieden, konden doen,
later aan docent Gijs Smeman, die vanuit het
maar ook persoonlijk. De studenten hebben veel geleerd van
Graafschap College bij het project betrokken
het contact met een andere omgeving en cultuur.”
9
Taal geen enkel probleem
Nederlandse en Deense Cultuur komen aardig overeen. Daar
Ook Gabriel Jørgensen vind het een geweldige ervaring in
verwachtte ik al geen grote problemen. Het is mooi om te
Nederland te zijn: “Ik zit in een heel mooi ‘bed and breakfast‘ in
merken dat Gabriel volledig meedraait in de opleiding. Hij vond
Doetinchem. De eerste week ben ik op het Graafschap College
het prachtig dat hij met jullie mee mocht naar de Motorshow in
geweest en hebben we in een project gewerkt aan een kabel-
Essen. Ik zie dat er ook nog een bezoek aan de HAN Automotive
boom. Dat was erg leuk, ook het contact met de
opleidingen gepland staat. Het is voor mij ook zeer interessant
medestudenten. Nu ben ik drie weken op locatie, bij Herwers in
om te zien hoe jullie hier het onderwijs georganiseerd hebben.
Hengelo. Het zijn wel lange dagen, in Denemarken werk ik na-
Ik ben dan ook blij dat Gijs tijd heeft vrijgemaakt om mij van-
melijk in de autowerkplaats van de school. We sleutelen vooral
middag ook op school nog wat te laten zien.”
aan auto’s van onze docenten.” Op de vraag of er wel eens ‘per ongeluk’ een kleine storing wordt veroorzaakt bij de auto van
Veel interesse voor buitenlandstage
een niet zo geliefde docent, wordt met een grote grijns heel
Gijs Smeman gaat er gezien de positieve ervaringen vanuit dat
hard ‘nee’ geschud. Een ander verschil met een commerciële
het aantal buitenlandstages de komende jaren toeneemt: “We
garage is dus dat er op school vaak rond drie uur ’s middags al
hopen in het voorjaar weer meerdere niveau-4 studenten op
wordt gestopt. Monteur Ton Arns heeft dat ook gemerkt: “Hij
buitenlandstage te sturen naar een van de eerder genoemde
werkt secuur, maar zo aan het einde van de dag zakt het tempo
landen. En er zijn veel gegadigden, het spreekt dus studenten
wat.” stelt hij lachend vast. “Maar verder gaat het prima, ook
duidelijk aan. Zelf bieden we in het voorjaar ook nog een cursus
met de taal. Al onze service handleidingen zijn al in het Engels,
‘reparatie-advies cilinderblok’ aan. Daarop kunnen dan stu-
dat is dus geen enkel probleem.”
denten uit het buitenland weer inschrijven. Een prima ontwikkeling, ook voor docenten. Er valt voor ons niet alleen wat te
Deense cultuur past bij Nederland
‘brengen’, maar zeker ook iets te ‘halen’.”
Voor stagebegeleidster Anni Pilgaard Christiansen is het de eerste keer dat zij een student in Nederland heeft zitten: “De
Keuzegids MBO Studies 2014 Hoge scores voor techniek- en informatica-opleidingen! In de Keuzegids MBO Studies 2014 komen de techniek- en informatica-opleidingen van het Graafschap College in de volle breedte goed uit de bus. In de categorie ‘Afbouw, hout & onderhoud’ staat het Graafschap College op de derde plaats, voor de categorie ‘Techniek & procesindustrie’ geldt hetzelfde en in de categorie ‘Mobiliteit & voertuigen’ scoren we in de middenmoot. In de categorie ‘Informatica & communicatietechnologie’ staan we op nummer 1!
“Het Graafschap College (nummer 1) en het Grafisch Lyceum Rotterdam (nummer 2) krijgen uitsluitend complimenten en je hebt bij die eerste ook een goede kans dat je een diploma haalt,” aldus de Keuzegids MBO Studies 2014.
10
Het Koninklijk Paar bij binnenkomst in de Dru Fabriek begeleid door Graafschap College bestuursvoorzitter René van Gils (l) en Hans Alberse, burgemeester van de gemeente Oude IJsselstreek.
Koningspaar opent Innovatiecentrum ICER In het kader van het streekbezoek aan de
Opening Innovatiecentrum ICER, Ulft
Achterhoek hebben Koning Willem-Alexander
Daarna vond de opening van Innovatiecentrum ICER, op het
en Koningin Maxima op 6 mei een bezoek ge-
terrein van de DRU-fabriek, plaats. De Koning en Koningin
bracht aan locatie Groenlo van het Graafschap
zorgden voor de openingshandeling door het plaatsen van een
College en hebben zij het Innovatiecentrum
grote magneet. ICER-voorzitter René van Gils en ICER-directeur
ICER in Ulft geopend.
Barbara de Leeuw verzorgden een rondleiding. Daarbij werd o.a. het FabLab bezocht waar docent Louise Elferink uitleg gaf
Bezoek aan locatie Groenlo
over 3D-printen.
De Koning ging in gesprek met studenten Verpleegkunde over het gebrek aan stageplaatsen en stagelopen in Duitsland. Ook
ICER is een publieksattractie voor techniek en innovatie in de
liet hij zich rondleiden over het zorgplein, waar studenten een
Achterhoekse ijzer- en maakindustrie. Het centrum is bedoeld
aantal verpleegkundige vaardigheden demonstreerden. De Ko-
om vooral jongeren te enthousiasmeren voor de techniek. ICER
ningin liet zich door studenten informeren over het Maatjespro-
laat de bezoeker zien en ervaren hoe waardevol en mooi het
ject en over het keuzedeel Ondernemerschap voor studenten
technische ambacht ook vandaag de dag nog is door het hen
Zorg & Welzijn. Hierbij gaat om kansen zien en innovatief zijn;
zelf uit te laten proberen. ICER staat voor Industrie, Educatie,
dat is extra belangrijk in een krimpende regio.
Cultuur en Recreatie, het verwijst ook naar ‘iezer’, dat ijzer betekent in het Achterhoeks.
11
Daniëlle Jolink (l) en Maya van der Meer
Nieuwe voorzitter klankbordgroep Motorvoertuigentechniek
‘Bedrijven hebben belang bij een hoge kwaliteit van de opleidingen’ Daniëlle Jolink is manager Personeel & Or-
van der Meer van het Graafschap College is
ganisatie bij de Herwers Groep en vanuit die
blij met deze actieve rol van het bedrijfsleven.
functie verantwoordelijk voor het opleiden
12
van medewerkers en het aantrekken en be-
Heb je op deze functie gesolliciteerd of ben je
geleiden van stagiaires. Daarnaast is ze onder
ervoor gevraagd?
andere actief in de regionale adviescommis-
“Ik was al langer betrokken bij de samenwerking bedrijfsleven-
sie Oost-Nederland, mede-organisator van de
onderwijs”, vertelt Daniëlle Jolink, “een meer actieve rol leek
techniekdagen, betrokken bij internationale
me wel wat. Toen de vorige voorzitter, Jan van Dam, me voor
uitwisseling en maakt ze docentstages bij de
deze functie vroeg, heb ik daar ‘ja’ op gezegd. Ik wil graag het
Herwers Groep mogelijk. Binnenkort start ze
vak promoten en samenwerken met collega’s in de regio. Dat
als voorzitter van de klankbordgroep Motor-
laatste vind ik zo mooi, dat lokale, zo gaan we met elkaar om in
voertuigentechniek. Opleidingsmanager Maya
de Achterhoek. Ik ervaar de andere autobedrijven niet als con-
‘Ik wil graag het vak promoten en samenwerken met collega’s uit de regio’
currenten, ik denk dat we juist van elkaar kunnen leren. Maar
Uniek
het belangrijkste is natuurlijk dat we in de klankbordgroep
Iedere opleiding of opleidingengroep van het Graafschap Col-
een gezamenlijk belang hebben, namelijk de kwaliteit van de
lege kent een klankbordgroep of onderwijsadviesraad. Zo’n
opleidingen -en daarmee onze toekomstige medewerkers- hoog
klankbordgroep komt gemiddeld twee keer per jaar bij elkaar,
houden.”
meestal op initiatief van de opleidingsmanager. De klankbordgroep Motorvoertuigentechniek is uniek omdat de voorzitter
Wat kan de klankbordgroep betekenen voor het
(al jarenlang) uit het bedrijfsleven komt. Daaruit blijkt dat het
onderwijs?
bedrijfsleven in deze branche erg actief is, betrokken bij de
“De signalen die we vanuit het bedrijfsleven krijgen, proberen
opleidingen en een gelijkwaardige gesprekspartner voor de
we te vertalen naar het onderwijs,” geeft Maya van der Meer
school.
aan. ”Soms is dat lastig omdat iedere opleiding en het daarbij behorende kwalificatiedossier behoorlijk ‘dichtgetimmerd’ is. Daar aanpassingen in doen gaat ‘stroperig’. Gelukkig kunnen we wel accenten leggen. We hoorden bijvoorbeeld van bedrij-
‘Technische en commerciële functies zijn minder gescheiden dan voorheen’
ven dat studenten zich niet zo goed kunnen presenteren, als ze een stageplek zoeken. We besteden daarom nu extra aandacht
Klankbordgroep Motorvoertuigentechniek
aan het opstellen van een brief en cv, contact zoeken met een stagebedrijf en jezelf presenteren.”
Herwers Groep De Herwers Groep omschrijft zichzelf als een ‘no-nonsense dealerorganisatie’ in Oost Nederland, waarbij de mensen, de medewerkers, de belangrijkste schakel zijn in het bedrijf. De Herwers Groep heeft zeven vestigingen en
In een klankbordgroep zijn zowel bedrijfsleven als opleidingen vertegenwoordigd. Zo’n groep wil onderwijs en praktijk zo goed mogelijk op elkaar aan laten sluiten en de kwaliteit van de opleidingen hoog houden. Belangrijk is het uitwisselen van ervaringen. In de klankbordgroep
vertegenwoordigt vijf verschillenden merken. Bij de Herwers Groep zijn zo’n
Motorvoertuigentechniek zijn zowel dealers als universele
150 medewerkers werkzaam.
autobedrijven uit de Achterhoek vertegenwoordigd. Er is ook een mooie mix van bedrijven die personenwagens
Welk hiaat in de opleiding zien de bedrijven in de
of bedrijfswagens onderhouden en verkopen, te weten:
praktijk?
Herwers Groep, Cosmo Trucks, Auto Tiggeloven, Auto
“Autobedrijven krijgen steeds meer behoefte aan medewerkers
Westerveld, Harrie Arendsen Volvo en Auto Martens .
die niet alleen technisch geschoold zijn, maar die ook com-
Van de vmbo-scholen hebben het Metzo College en het
merciële en communicatieve vaardigheden hebben,” vertelt
Liemers College afgevaardigden in de klankbordgroep
Daniëlle. “Deze functies zijn minder gescheiden dan voorheen.
en ook vanuit kenniscentrum Innovam zijn twee mensen
Je ziet dat klanten zich vooraf, bijvoorbeeld via internet, heel
betrokken. Van het Graafschap College maken opleidings-
goed informeren. Ook in de werkplaats moet je dan goed uit
manager Maya van der Meer, bpv-coördinator voor de
kunnen leggen welke reparatie nodig is.” Maya hoopt dat er in
bbl-opleidingen Gerrit Brus en seniordocent Jan Meulen-
de toekomst, wanneer er in de opleidingen meer keuzedelen
beek deel uit van de klankbordgroep.
mogelijk zijn, sneller aan dit soort wensen van het bedrijfsleven voldaan kan worden.
13
Profijt Techniekdag
‘Hoe worden en blijven we de meest innovatieve regio van Nederland?’
‘Innovatief onderwijs is de basis van een innovatieve regio’
Welke technologische ontwikkelingen staan
STAJA is een veelzijdig bedrijf dat van een regionaal bedrijf
op stapel? Wat moet een medewerker in de
uitgegroeid is tot internationale speler. “STAJA heeft niet op
toekomst kunnen? Wat vraagt het bedrijfsle-
één paard gewed,” aldus Theo Stapelbroek, directeur. “We zijn
ven? Hoe moeten jongeren opgeleid worden?
begonnen met betonwapening, maar dat hebben we al snel
Dit soort vragen stonden centraal tijdens de
uitgebreid met staalconstructies. Vandaaruit is het onderdeel
Profijt Techniekdag over vernieuwing en inno-
machinebouw ontstaan. Met deze drie zelfstandige afdelingen
vatie. Twee technische bedrijven presenteer-
hebben we het risico gespreid en zijn we in meerdere branches
den zich, twee deskundigen gaven hun visie
actief. Met name bij staalconstructies en machinebouw is vrijwel
op innovatie in de Achterhoek en één van de
ieder product maatwerk. Indien mogelijk worden iedere keer de
ontwikkelaars van beroepsgerichte program-
nieuwste technieken toegepast.”
ma’s vmbo lichtte de vernieuwing toe.
14
‘3D-printing wordt ook wel de derde industriële revolutie genoemd’
Weg met draaibanken en freesmachines! “In deze branche komt er behoefte aan mensen die beroepen uitoefenen waar ik nog geen naam voor heb. Voorlopig noem ik het maar ‘werkvoorbereider’ en ‘printboer’,“ gaat Van der Meulen verder. “Het is ook lastig te benoemen welke opleiding en welke eigenschappen een leerling, student of medewerker
Techniekdag
nodig heeft. Het hoeft niet per se een 3D-tekenaar te zijn. Ik
Op 31 maart jl. vond voor de tweede keer de Profijt Tech-
had laatst iemand van de kunstacademie, die deed het prima.
niekdag plaats (niet te verwarren met de Techniekdagen voor
Eigenlijk moeten studenten de oude technieken niet meer
jongeren). De Profijt Techniekdag is bedoeld voor iedereen
leren; trek de stekker uit de computer, weg met draaibanken en
die betrokken is bij het techniekonderwijs, zowel op het
freesmachines! Er zullen hoe dan ook diverse functies komen,
vmbo als mbo: docenten, onderwijsassistenten, decanen,
op verschillende niveaus; van lbo tot hbo.”
teamleiders etc. De Techniekdag vond plaats in de DRU Fabriek in Ulft en werd georganiseerd door Profijt met mede-
Innovatie is mensenwerk
werking van het Graafschap College en het Metzo College.
Ben Dankbaar (emeritus hoogleraar Radboud Universiteit Nijmegen) en Harco Dijkstra (programmamanager Kenniscentrum
Profijt
Bèta Techniek) vragen zich in hun presentatie af hoe je een
Profijt is een samenwerkingsverband van vo, mbo en hbo in
innovatieve regio wordt, bent en blijft. “Innovatie ontstaat vaak
de regio Achterhoek. Profijt wil voorwaarden scheppen waar-
uit nood -want nood maakt vindingrijk-, ondernemerschap en
door zoveel mogelijk jongeren hun opleiding afronden, o.a.
een portie geluk,” zo stelt Dankbaar. “Innovatie is ook afhan-
door het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen, bewaken
kelijk van kennis van materialen en fabricageprocessen. Dus je
van doorlopende zorglijnen, verbeteren van loopbaanoriën-
hebt vakmensen met vakkennis nodig!” Dijksta beaamt dat het
tatie en –begeleiding en versterken van de samenwerking
bij innovatie om mensen gaat: “Mensen die vooruit denken, die
tussen onderwijs en bedrijfsleven.
kansen zien, die buiten bestaande kaders denken en hun successen willen delen. Mensen die op scherp staan, die weerstanden wegnemen en anderen kunnen overtuigen, energiek en op de toekomst gericht.”
Sterker dan staal
Wat kan het onderwijs doen?
VDM-Kunststoftechniek heeft gebruik gemaakt van de nieuwe
Dankbaar en Dijkstra stellen dat een regio innovatief is als er in-
technologische mogelijkheden. “Vier jaar geleden ben ik be-
novatieve bedrijven gevestigd zijn. Deze zijn afhankelijk van in-
gonnen met een 3D-printer. Ik probeerde van alles uit,” vertelt
novatieve medewerkers. Zij op hun beurt hebben belang bij in-
Peter van der Meulen, directeur. “Inmiddels is deze fase voorbij
novatieve leerlingen en studenten. Dat betekent dat onderwijs
en is VDM-Kunststoftechniek uitgegroeid tot een volwaardig
bijdraagt aan de ontwikkeling van een innovatieve regio. Wat
bedrijf. De mogelijkheden van 3D-printen zijn legio. Er komen
kan het onderwijs doen? Dijkstra pleit voor het terugbrengen
straks materialen die sterker zijn dan staal! De ontwikkelingen
van de creatieve vakken, van filosofie, van het ‘leren denken’ en
gaan razendsnel; dat is voor het onderwijs lastig. De printer
leren door onderzoek, ook buiten de klas.
waar ik vier jaar geleden mee begon, is nu al verouderd. Dus
Dankbaar hamert op uitwisseling tussen onderwijs en bedrijfs-
dat wat je een eerstejaarsstudent leert, is aan het einde van zijn/
leven: “Docenten, ga op bezoek bij bedrijven, daar zie je
haar studie soms al achterhaald.”
praktijkvoorbeelden die je in het onderwijs kunt gebruiken.
15
Bedrijven, maak duidelijk wat je van studenten/medewerkers
ten bij de eerste delen van de lesstof niveau 2 van de opleiding
verwacht, zodat het onderwijs daarop in kan spelen.”
Autotechnicus op het mbo. Hier liggen kansen!”
Vernieuwing in vmbo: verdieping en verbreding
Presentaties van vmbo-leerlingen
In het vmbo is het project ‘Vernieuwing beroepsgerichte
In de pauze was er de mogelijkheid een kijkje te nemen in de
programma’s vmbo’ in volle gang. In 2016 moeten alle vmbo-
Afbramerij. De Afbramerij is een plek waar cultureel erfgoed,
scholen de nieuwe programma’s aan gaan bieden. De huidige
kunst, onderwijs en bedrijfsleven elkaar vinden, een plek die
35 afdelingen worden vervangen door vijf sectoren met negen
offline met online verbindt. Kennis delen en etaleren, klassieke
profielen, waarvan vier technische. Gert van Burken, al 20 jaar
patronen doorbreken, met als doel een nieuw inzicht, een ver-
docent Motorvoertuigentechniek, daarvoor 25 jaar werkzaam
rassende invalshoek, een andere aanpak. Ook demonstreerden
in het bedrijfsleven, is betrokken bij de vernieuwingscommissie
vmbo-leerlingen, die meegedaan hebben aan de regiofinale
Techniek.
van de Lego League, hun prestaties. De middag werd afgesloten met de verhalen, ambities en wensen van een tiental vmbo-
Kern – profieldelen - keuzedelen
leerlingen. Zij adviseerden de scholen als volgt: “Laat leerlingen
“Ieder profiel bestaat uit een kern en profiel- en keuzedelen.
meer met hun handen bezig zijn, laat hen vaker meelopen in
Op basis van de visie van de vmbo-school, regionale afspraken,
bedrijven, stimuleer creativiteit en maak de bouwsector interes-
de aansluiting op en de samenwerking met het mbo maakt de
santer voor meiden.”
school een keuze uit zowel profiel- als keuzedelen. Met name de keuzedelen bieden mogelijkheden tot oriëntatie, verdieping -in hetzelfde profiel-, verbreding -in een ander profiel of zelfs in een andere sector!- of samenwerking met het mbo,” vertelt Van Burken enthousiast. “Je kunt op het vmbo bijvoorbeeld aanslui-
16
‘De keuzedelen bieden mogelijkheden tot oriëntatie, verdieping, verbreding of samenwerking met het mbo’
Scholing voor medewerkers ATAG en Start People
‘Van bakker tot operator’ Start People College
Sinds februari dit jaar verzorgt het Graafschap
Bij Start People staat het ontdekken, ontwikkelen en be-
College de bbl-opleiding Operator produc-
geleiden van talent bij flexmedewerkers centraal. Jaarlijks
tietechniek, niveau 2 bij ATAG Verwarming
worden ruim 4000 flexmedewerkers opgeleid. Scholing
in Lichtenvoorde. Een groep van 10 mensen
verstevigt niet alleen de arbeidsmarktpositie van de
volgt deze opleiding; vijf van hen zijn in
flexmedewerker, maar is ook gunstig voor de werkgever.
dienst van ATAG, vijf mensen werken bij ATAG
Start People College is eind maart van start gegaan. De
via Start People. ATAG wil haar medewerkers
flexmedewerkers die bij ATAG werkzaam zijn, is de eerste
om- of bijscholen, Start People schoolt haar
groep onder deze vlag. Het Graafschap College zorgt voor
uitzendkrachten zodat ze straks beter bemid-
het opleiden in de praktijk en het behalen van een erkend
delbaar zijn.
diploma.
“De totale groep van de opleidingen Operator is zeer divers
Signalerende functie
en heeft een gemiddelde leeftijd van 37 jaar. Met uitschieters
“Een operator is iemand die apparaten bedient en draaiende
‘Tijdens een rustige periode geven we vaker les, daardoor kunnen we de opleiding versnellen’
naar boven
houdt, waarbij veilig werken een belangrijk onderdeel is.
en beneden;
Tijdens de opleiding leren de deelnemers hoe je een probleem
de oudste
oplost of, sterker nog, waar het vandaan komt. Die signaleren-
deelnemer is
de functie is belangrijk, bijvoorbeeld in contact met de techni-
60, de jongste
sche dienst. Het is altijd beter, efficiënter, als je aan kunt geven
is 18 jaar,” ver-
waar de storing in de machine zich voordoet dan zeggen ‘hij
telt docent Ferdinand Meijer. “We hebben vaak te maken met
doet het niet’. Daarvoor heb je wel kennis van zaken nodig,“ zo
mensen die uit andere beroepen komen. Zo zit er nu een bakker
sluit Ferdinand af.
in de groep die omgeschoold wordt tot operator.” Ferdinand is al tientallen jaren docent en werkt het liefst met dit soort
Over ATAG
groepen: “De deelnemers zijn over het algemeen heel gemo-
ATAG Verwarming is fabrikant en leverancier van o.a.
tiveerd. We doen vooraf altijd een niveau-intredetoets en we
hoogwaardige CV-toestellen. Het is een assemblagebe-
hebben een motivatiegesprek. In de praktijk blijken vrouwen
drijf dat, met onderdelen die uit de hele wereld komen,
nóg gedrevener dan mannen!
verwarmingsketels maakt. Deze worden in veel Europese landen verkocht. ATAG maakt zowel kleine ketels (met of
Praktijk bij de hand
zonder boiler) voor de particuliere markt, als grote ketels,
“Operator productietechniek is een reguliere bbl-opleiding die
met schakelsystemen, voor bedrijven. Alle ketels worden
normaal gesproken twee jaar duurt, bij ATAG bieden we hem
gemaakt naar de wensen van de klant en aan de hand
in anderhalf jaar aan. Dat kan omdat ATAG te maken heeft met
van de eisen die verschillende landen stellen. Het hoofd-
drukke en rustige periodes. Het is gebruikelijk dat we één dag
kantoor van ATAG is gevestigd in Lichtenvoorde waar
per week lesgeven, maar tijdens een rustige periode geven we
ruim 200 medewerkers zich bezighouden met de ontwik-
vaker les. Daardoor kunnen we de opleiding versnellen. Omdat
keling, fabricage, service en verkoop van de producten.
we in het bedrijf zelf lesgeven, kunnen we de theorie direct in de praktijk laten zien. Dat maakt de opleiding heel concreet.”
17
Docent op stage: ‘Rondkijken en meedraaien’
Open magazijn “Scania is een mooi bedrijf dat rust uitstraalt en toch volop in ontwikkeling is. Ik vond het vooral bijzonder om te zien dat ze een open magazijn hebben. De monteurs gaan niet meer
18
Bedrijven beschikken, meestal eerder dan
met hun bestelbon naar het magazijn, waar iemand anders de
scholen, over de meest recente (technische)
materialen bij elkaar zoekt. Nee, ze gaan zelf het magazijn in
apparatuur. Vaak kom je in bedrijven de
en zoeken en scannen de onderdelen die ze nodig hebben. Dit
nieuwste ontwikkelingen tegen. Door middel
is een nieuwe manier van werken waar we onze studenten op
van een docentstage kan een docent zijn/haar
voor moeten bereiden. Het betekent niet alleen ‘sleutelen’, het
kennis op peil brengen en daarmee het onder-
vraagt meer materialenkennis en het uitzoeken van onderdelen
wijs up-to-date te houden.
met behulp van schema’s,” gaat Thomas verder.
Thomas Slot (32 jaar), al vijf jaar docent Motorvoertuigentech-
Contact tussen bedrijf en school belangrijk
niek, maakte van de gelegenheid gebruik en ging in februari
Deventer valt net buiten de Achterhoek, de regio waarin het
twee dagen op stage bij Scania in Deventer. “In eerste instantie
Graafschap College actief is. Er lopen dus geen studenten van
keek men raar op, toen ik me meldde voor de docentstage,”
het Graafschap College stage bij Scania. “Toch was het leuk
vertelt Thomas. “Ze vroegen zich af wat ik de hele dag kwam
om met de twee leermeesters van Scania ervaringen over het
doen. ‘Rondkijken en meedraaien’, antwoordde ik. Ik was
begeleiden van studenten uit te wisselen. Ik ben bevestigd in
benieuwd om te zien hoe het er bij Scania aan toe gaat. Ik heb
het idee dat het contact tussen leermeester en stagebegeleider
hiervoor als hoofd technische dienst bij taxibedrijf Fortezz in
erg belangrijk is. De relatie tussen bedrijf en school kan in de
Varsseveld gewerkt, maar ieder bedrijf is anders en het is altijd
praktijk verschillen, maar een goed contact is echt gewenst! Of
leuk om de praktijk te zien.”
het nu om bbl- of bol-studenten gaat,” sluit Thomas af.
‘Een docentstage houdt de docent, en daarmee het onderwijs, up-to-date’
Bedrijfstakgroep MCT organiseert docentstages De bedrijfstakgroep Motorvoertuigen-, Carrosserie- en Tweewielertechniek (Btg MCT) is één van de 14 bedrijfstakgroepen die de MBO Raad kent. De Btg MCT werkt o.a. aan vernieuwing en innovatie in het onderwijs, samenwerking met het bedrijfsleven en deskundigheidsbevordering van docenten. De Btg MCT wil de mobiliteitssector profileren. In deze sector gaan de technische ontwikkelingen snel en een school moet daar met haar opleidingsaanbod adequaat en gericht op inspelen. Goed opgeleide docenten, die op de hoogte zijn van actuele ontwikkelingen in de sector, zijn daarbij onontbeerlijk. Professionalisering van docenten is daarom één van de speerpunten van de Btg MCT. Trainingen, docentenstages en studiereizen maken deel uit van het programma. Daarnaast is het bedoeling om bedrijven meer bij het onderwijsproces (op school) te betrekken, bijvoorbeeld in de vorm van het verzorgen van gastlessen. De Btg MCT spant zich in om deze activiteiten (mede) te organiseren.
Hulp nodig bij een evenement of onderzoek? Bel het Activiteitenloket! Bent u op zoek naar hulp bij het ondersteunen en uitvoeren van een evenement? Wilt u graag ondersteuning bij het uitvoeren van een marktonderzoek? Zijn er andere zaken waar u ondersteuning bij kunt gebruiken? De studenten van het Graafschap College helpen u graag! Neem voor meer informatie contact op met het Activiteitenloket. Wilma Wissink: 06-83941707 of
[email protected]
19
Nieuwe opleiding: Mediavormgever (interactieve vormgeving)
De bestaande opleiding Mediaontwikkelaar/ webdeveloper is een brede opleiding waarin zowel de technische als creatieve kant van het ontwikkelen aan bod komen. In de praktijk blijkt er echter behoefte te zijn aan een meer gespecialiseerde opleiding waarin vormgeving een prominentere plaats inneemt. In september start daarom de bol-opleiding Mediavormgever met uitstroomprofiel interactieve
Edge Animate en InDesign. Er wordt ook aandacht besteed aan
vormgeving (niveau 4).
kleurgebruik, vlakverdeling, compositieleer, lettertypegebruik, maar ook aan fotografie, video, tekenen en beeldbewerking.
“De huidige opleiding Mediaontwikkelaar is breed en kent
De mediavormgever ontwikkelt interactieve producties; ge-
creatieve en technische onderdelen, zoals programmeren in
bruiksvriendelijk, logisch en aansprekend qua vormgeving en
PHP,” vertelt Harry Brink, opleidingsmanager. “Er zijn echter
structuur. Het design moet responsive zijn, dus geschikt voor
‘We maken graag gebruik van gastdocenten, mensen met voorbeelden uit de praktijk’
studenten die een
diverse apparaten, zoals computers, tablets, smartphones etc.
voorkeur/ talent
Rekening houdend met de wensen van de opdrachtgever.
hebben voor óf de technische vakken,
Strenge selectie
óf de creatieve
“We hebben een strenge toelatingsprocedure voor deze oplei-
vakken. De echte
ding,” gaat Harry Brink verder. “Aankomend studenten komen
techneuten kiezen voor de opleiding Applicatieontwikkelaar,
op gesprek en brengen hun portfolio mee; ze moeten laten zien
voor de creatieve talenten is er nu de opleiding Mediavormge-
dat ze echt talent hebben, ze moeten gevoel hebben voor
ver. Bij bedrijven zien we een zelfde beeld. Kleinere bedrijven
(interactieve) vormgeving. Daar komt bij dat het aantal plaatsen
werken veelal met mediaontwikkelaars, die allround geschoold
beperkt is. Ook vanwege het arbeidsmarktperspectief in de
zijn. Grotere bedrijven maken vaak onderscheid in program-
regio starten we met niet meer dan één klas.”
meurs (applicatieontwikkelaars) en vormgevers. Met de opleiding Mediavormgever spelen we daarop in.”
Gastdocenten en stageplaatsen “Docenten van de opleiding Mediaontwikkelaar richten de
20
Responsive webdesign
nieuwe opleiding in. Daarnaast zetten we graag gastdocenten
De studenten van de opleidingen Mediaontwikkelaar en Media-
in; mensen uit de praktijk die onze studenten kunnen laten
vormgever volgen het eerste jaar nagenoeg hetzelfde program-
zien hoe concrete opdrachten aangepakt en uitgevoerd wor-
ma. Daarna krijgen de opleidingen een eigen karakter, met
den. Ook zijn we nog op zoek naar stageplaatsen waar onze
bijbehorend vakkenpakket. De mediavormgever gaat zich speci-
studenten ervaring op kunnen doen met mediavormgeving,”
aliseren in het werken met Adobe Suite, Photoshop, Illustrator,
sluit Harry Brink af.
Snuffelstage geeft beter beeld van Europa
Docent Ruth Esselink met haar studenten in het Europees Parlement.
In het kader van het vak Loopbaan en bur-
Nut
gerschap kregen drie tweedejaarsstudenten
“Het bezoek heeft me een beter beeld gegeven
Bouwkunde de kans om het Europees Parle-
van Europa,” gaat Silvan verder. “Het is eigenlijk
ment in Brussel te bezoeken. Op uitnodiging
hetzelfde als de Tweede Kamer in Nederland, maar
van de D66-delegatie konden Rens Snelders,
in Brussel zijn alle landen vertegenwoordigd. Voor-
Robbert-Jan Even en Silvan Buiting een kijkje
heen had ik vaak het gevoel: ‘Europa, daar gaat
nemen achter de schermen.
veel geld naartoe’, nu weet ik dat het nut heeft. Met Europarlementariër Gerben Jan Gerbrandy
“We hebben in vier dagen echt veel gezien van en geleerd over
hebben we bijvoorbeeld gesproken over duur-
het Europees Parlement,” vertelt Silvan enthousiast. “We heb-
zaamheid, ook zwerfplastic kwam aan de orde.
ben gesproken met Europarlementariër Sophie in ’t Veld, met
Zoiets kun je echt beter gezamenlijk aanpakken
een persvoorlichter, een tolk, met Tim Buiting van Neth-ER, een
dan als land alleen. We hebben ook gesproken met
organisatie die het Nederlandse kennisveld in Europa verte-
diverse medewerkers van de Europarlementariërs
genwoordigt. In het kader van de Europese verkiezingen vond
over al het voorbereidende werk dat zij doen. Bij-
het eerste Nederlandse lijsttrekkersdebat plaats, dat mochten
voorbeeld over privacy, internet, mobiele telefonie,
wij bijwonen. Er zijn zoveel onderwerpen de revue gepasseerd:
roamingkosten; onderwerpen die bij uitstek op
onderwijs, armoede, kindersterfte in Afrika, de actuele situatie
Europees niveau aangepakt moeten worden, want
in Oekraïne, teveel om op te noemen.”
‘Samen sta je sterker!’,” zo sluit Silvan af.
21
Heroes van het Graafschap College! Op 21 maart vond de finale van Skills Heroes plaats op verschillende mbo-instellingen. Skills Heroes zijn vakwedstrijden voor mbo’ers in verschillende vakrichtingen. Meer dan 100 kandidaten van 32 scholen namen eraan deel. Tijdens de finale zijn drie studenten van het Graafschap College in de prijzen gevallen. Janice van Aken deed mee aan de team challenge Directiesecretaresse en eindigde op de derde plaats. Merijn Geurts deed mee als Applicatieontwikkelaar en behaalde ook de derde plaats, Robert-Jan Neijland werd tweede als ICT-beheerder.
De winnende ICT-beheerders. Rechts Robert-Jan Neijland van het Graafschap College.
Subsidieregeling Praktijkleren Tot 1 januari 2014 was de Wet Vermindering Afdracht Onderwijs (WVA) van kracht. Daarmee werd het voor bedrijven fiscaal interessant leer-/werkbanen beschikbaar te stellen. Deze wet is op 1 januari 2014 vervangen door de Subsidieregeling Praktijkleren. Deze subsidie is een tegemoetkoming in de kosten die de werkgever maakt voor de begeleiding van een student. Bedrijven die erkend leerbedrijf zijn en die vanaf 1 januari 2014 een praktijkleerplaats of een werkleerplaats aanbieden aan studenten, kunnen subsidie aanvragen.
Kijk voor meer informatie en voorwaarden op www.rvo.nl/subsidies-regelingen/subsidieregeling-praktijkleren.
22
=
een brede stage biede n... Onderwijsvis
ie uitgelegd:
=
=
de school je bedrijf binnenhalen...
de concurrentie een stap voor blijven... Onderwijsvisie uitgelegd: www.graafschapcollege.nl
www.graafs
Onderwijsvisie uitgelegd: www.graafschapcollege.nl
chapcollege .nl
=
=
snel antwoord krijgen op vragen...
vakmensen met hart voor de zaak..
Onderwijsvisie uitgelegd: www.graafschapcollege.nl
fschapcollege.nl
elegd: www.graa
Onderwijsvisie uitg
= meedenken over exameneisen... ollege.nl
d: www.graafschapc
Onderwijsvisie uitgeleg
=
duidelijke afspraken, duidelijke doelen...
= creatieve oplossingen vinden... Onderwijsvisie uitgelegd: www.graafschapcollege.nl
Onderwijsvisie uitgelegd: www.graafschapcollege.nl
= alle studenten naar de eindstreep.. Onderwijsvisie uitgelegd: www .graafschapcollege.nl
Onderwijsvisie uitgelegd Studenten leren niet alleen op school, maar ook voor een groot deel in de praktijk. Praktijkbedrijven hebben daarmee een belangrijke rol in het onderwijs en hebben daardoor te maken met de onderwijsvisie van het Graafschap College. De onderwijsvisie bestaat uit negen uitgangspunten (‘puzzelstukjes’) die ook vertaald kunnen worden naar de beroepspraktijk. De negen puzzelstukjes vormen samen de onderwijsvisie.
23
24
