Knieprothese. Alle informatie over het krijgen van een knieprothese voor u op een rij

Knieprothese Alle informatie over het krijgen van een knieprothese voor u op een rij

2

Inhoudsopgave  Het kniegewricht en de knieprothese

4

 De behandeling stap voor stap

5

 Voorbereidingen voor opname

6

 De opname en operatie

7

 Herstel en terug naar huis

9

 Mogelijke complicaties

11

 Oefeningen/leefregels

12

 Veelgestelde vragen

18

 Checklist benodigdheden voor opname

20

 Contactgegevens

20

Knieprothese | Orthopedie Rijnmond

3

Het kniegewricht Het kniegewricht bestaat uit drie botdelen: het bovenbeen (dijbeen), het onderbeen (scheenbeen) en de knieschijf. De uiteinden van het boven- en onderbeen zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel kan bewegen. Tussen het bovenbeen en het onderbeen zitten twee menisci (meervoud van meniscus). Deze bestaan uit stevig bindweefsel en laten de botdelen goed op elkaar aansluiten. De stabiliteit van het kniegewricht wordt verkregen door de steun van banden, pezen en spieren.

De knieprothese Het krijgen van een knieprothese betekent dat het kniegewricht wordt vervangen door een kunstknie (kunstmateriaal). De meest voorkomende klacht die leidt tot

het plaatsen van een knieprothese is pijn bij artrose (slijtage van het kraakbeen). Deze pijnklachten kunnen onder andere leiden tot een ernstig beperkte loopafstand; het moeilijk op- en afgaan van trappen; een verstoorde nachtrust en een gezwollen knie. We stellen de ernst van de aandoening vast via lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Uw eigen oordeel bij de beslissing van het plaatsen van een knieprothese is van het grootste belang. U ondergaat immers de beperkingen en de pijn. U beslist uiteindelijk zelf of u toe bent aan de operatie. Wij adviseren u hierin. Onze orthopeden zijn gespecialiseerd in knieaandoeningen en in het plaatsen van knieprotheses.

Het kniegewricht

Dijbeen

Achterste kruisband Voorste kruisband Meniscus Knieschijf Scheenbeen

Kuitbeen

4


De behandeling stap voor stap De operatie voor het vervangen van uw knie verloopt als volgt:

 De operatie verloopt onder algehele anesthesie (narcose) of een plaatselijke verdoving (ruggenprik), eventueel met een slaapmiddel.  De vorm van het kniegewricht wordt aangepast aan de prothese, om ervoor te zorgen dat de knieprothese perfect past en de knie goed stevig is.  Na het inpassen van een proefprothese plaatst de orthopeed de definitieve prothese.

1

Het kniegewricht is de schakel tussen het bovenbeen en het onderbeen. Het kniegewricht is een scharniergewricht, dat buigen en strekken van de knie mogelijk maakt. Naarmate het lichaam ouder wordt, is er een grotere kans op slijtage van de kniegewrichten. Behalve slijtage door veroudering, zijn er verschillende aandoeningen die slijtage van het kniegewricht kunnen veroorzaken, zoals kraakbeenziekte, stofwisselingsziekte en kraakbeenbeschadiging door botbreuk.

3

De chirurg verwijdert de aangetaste gewrichtsvlakken en de menisci. Met speciale instrumenten wordt het bot aangepast aan de vorm van de prothese, zodat de botdelen en de prothese goed op elkaar aansluiten en

 Uw been wordt zo ver mogelijk recht gemaakt, zodat de functie na de operatie optimaal is. De knieprothese is niet zichtbaar.  Alvorens de wond wordt gehecht, test de orthopeed nogmaals de knie op juiste plaatsing en beweging.  De wond wordt meestal met krammen gehecht, deze worden na 14 dagen weer verwijderd.  De opname bedraagt 3 tot 4 dagen waarna u meestal klaar bent voor ontslag uit het ziekenhuis en u thuis verder kunt gaan met revalideren.

2

Bij een beschadigde of versleten knie is lopen en lang staan vaak erg pijnlijk. uw orthopedisch chirurg kan dan een knieprothese of ‘kunstknie’ aviseren. De ernst van de beschadiging of slijtage wordt vastgesteld door de mate van uw klachten, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Ook kan de arts een kijkoperatie uitvoeren in de knie.

4

de versleten uiteinden van het boven- en onderbeen worden vervangen door metalen prothesedelen. Een kunststof schijf tussen de metalen delen van de prothese (meniscusblok) zorgt ervoor dat de knie soepel kan scharnieren.


5

Voorbereiding voor opname Als u wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een operatie, wordt u doorverwezen naar het Opnameplein in het Vlietland Ziekenhuis.

Opnameplein:  Het Opnameplein is een centraal punt voor alle voorbereidingen rondom uw opname en operatie waaronder: de pre-operatieve screening en een gesprek over uw medicijngebruik door de anesthesist (diegene die over de verdoving gaat tijdens uw operatie) Neemt u aub uw eigen medicatie mee in originele verpakking en/of uw medicatiepaspoort van uw apotheek.  De fysiotherapeut bespreekt uw gezondheidstoestand en de revalidatie na de operatie met u. Bekeken wordt of u thuis kunt revalideren: zelfstandig, met thuiszorg of dat er een tijdelijke revalidatie nodig is in een zorgcentrum of verpleeghuis. De verpleegkundige bespreekt met u uw thuissituatie en of er nog aanpassingen in huis nodig zijn na de operatie.

6


Voorlichtingsbijeenkomst:  Nadat u staat ingeschreven ontvangt u een uitnodiging voor een voorlich tingsbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst krijgt u meer informatie over de opname op de afdeling, de operatie, de revalidatie en de nazorg. Als voorbereiding op de operatie kan het nodig zijn dat er aanvullende röntgenfoto’s of een MRI worden gemaakt om de prothese (bij type signature) vooraf in te kunnen meten. In dat geval heeft u hiervoor bij het laatste consult aanvraagformulieren ontvangen en is hiervoor een afspraak gemaakt.  U krijgt telefonisch bericht van het Opnamebureau met de geplande operatiedatum en wanneer u op de verpleegafdeling voor opname wordt verwacht.  Voorafgaand aan de operatie haalt u krukken die u meeneemt naar het ziekenhuis. De krukken heeft u ook de eerste maanden na de operatie nodig. U kunt deze lenen of aan schaffen bij een thuiszorgwinkel (www.thuiszorgwinkel.nl)  Een knieprothese krijgen is een ingrijpende operatie. Het gaat om een grote operatie waarna u een flinke herstelperiode heeft. Het is belangrijk dat u zich dat van tevoren goed realiseert. Hoe beter uw conditie is voorafgaand aan de ingreep, des te beter verloopt de herstelperiode na een knieprothese.

De opname en operatie Dag van de opname  U verschijnt op de afgesproken tijd in het Vlietland Ziekenhuis op de afdeling Orthopedie. In uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld door spoed gevallen) kan het zijn dat u tijdelijk wordt opgenomen op een andere verpleegafdeling.  U draagt gemakkelijk zittende kleding en stevig schoeisel. U draagt geen sieraden.  U neemt uw belangrijke papieren, medicijnen, krukken en kleding voor 3 dagen mee (zie de checklist achterin deze folder). U wordt verzocht uw eigen medicatie mee te nemen in de originele verpakkingen.  U krijgt een bed toegewezen en er volgt een opnamegesprek met een (leerling)verpleegkundige van de afdeling. Deze verpleegkundige loopt alle (van belang zijnde) gegevens met u door en en zal de bloeddruk, pols, temperatuur meten.  Als u wilt kunt u mogelijk een uur voor de operatie een rustgevend tabletje krijgen.

Verloop van de operatie  U wordt met een bed naar de operatiekamer gebracht waar u door de anesthesioloog wordt “ingeleid” en waar u uw orthopedisch chirurg weer ziet.  Uw te opereren been wordt met een pen gemarkt en u wordt nog meer malen gevraagd om antwoord te geven op een aantal vragen om er zeker van te zijn dat u de juiste patiënt  De operatie duurt ongeveer anderhalf uur.  Als u voldoende bent hersteld, gaat u vanaf de uitslaapkamer op de operatie afdeling terug naar uw kamer.  Het is normaal dat u pijn heeft aan

de wond. U kunt ook misselijk zijn. In beide gevallen kunt u medicatie krijgen wanneer het voor u niet aanvaardbaar is. U wordt door de verpleegkundigen op de afdeling nauwlettend in de gaten gehouden en er zal u gevraagd worden hoe u zich voelt.  Na de operatie heeft u: • een infuus in de arm • één of meerdere wonddrains (een plastic slangetje) die vanaf het operatiegebied wondvocht en bloed afvoeren naar een plastic zakje dat aan uw bed hangt • een (druk)verband om de knie

Verloop van de opname in het ziekenhuis na de operatie  U verblijft ongeveer 3 tot 4 dagen in het ziekenhuis.  U bent niet ziek, dit houdt in dat u uw gewone, makkelijk zittende kleding mag dragen.  De eerste dag na de operatie helpt een verpleegkundige u gedeeltelijk op bed met wassen. Volledige hulp wordt geboden wanneer u hiertoe niet in staat bent. U gaat met hulp van de fysiotherapeut of verpleegkundige op een stoel naast het bed zitten.  De drain en het infuus worden meestal op deze dag verwijderd. Ook wordt uw bloedgehalte (hb) gecontroleerd en wordt er een controle röntgenfoto gemaakt van uw knie.  Het is belangrijk dat u uw voeteneind in het bed in het ziekenhuis niet verhoogt, u moet uw benen gestrekt houden.  De dagen erna oefent u in rust met lopen en het zelfstandig opstaan en gaan zitten, zonder teveel druk op het geopereerde been uit te oefenen.


7

Tenslotte komt het traplopen aan bod. We adviseren u stevige schoenen (geen slippers) mee te nemen die niet strak zitten, omdat uw voet na de operatie wat dikker kan zijn.  U gebruikt gedurende vijf tot zes weken na de operatie bloedverdunners in de vorm van injecties ter voor koming van trombose. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u instructies mee voor het toedienen van deze injecties (fraxiparine). Als u al bloedverdunners gebruikt voor de operatie via de trombosedienst kunt u verder worden behandeld bij de trombosedienst en heeft u deze injecties niet nodig zodra uw eigen bloedverdunners voldoende op peil zijn gebracht.  U mag naar huis wanneer de wond droog is, uw gezondheid in orde is en u veilig en zelfstandig kunt lopen.  Het ontslaggesprek wordt gevoerd door de verpleegkundige. U krijgt recepten en de controle afspraken mee naar huis.  Als het nodig is krijgt u thuis nog een aantal fysiotherapiebehandelingen. Dit gebeurt altijd na overleg met uw fysiotherapeut en/of specialist. .

8


Controle afspraken:  Ongeveer 10 tot 14 dagen na de operatie worden de hechtingen verwijderd door de verpleegkundige op de polikliniek. Een afspraak maakt u bij ontslag uit het ziekenhuis.  Enkele maanden na de operatie heeft u een controle afspraak bij de ortho pedisch chirurg  Ongeveer na 1 jaar komt u voor een laatste controle afspraak bij de orthopedisch chirurg. In sommige gevallen blijft u onder jaarlijkse controle.

Herstel en terug naar huis De herstelperiode na een knieprothese beslaat enkele maanden en verloopt in grote lijnen als volgt:  De eerste periode loopt u met twee krukken. Daarna wordt in overleg met uw fysiotherapeut (tijdens de nacon trole) met u besproken of het gebruik van de krukken kan worden afgebouwd en op welke termijn.  Het weefsel rondom de nieuwe prothese herstelt zich in de eerste zes weken na de operatie. Daarbij dient u de knie uitvoerig te oefenen.  U mag de eerste weken na de operatie niet zelf autorijden, fietsen of sporten. Het hervatten van deze activiteiten doet u in overleg met uw orthopeed en/of fysiotherapeut. De termijn waarop werk kan worden hervat, hangt af van het soort werk dat u doet.  Sportactiviteiten kunnen worden hervat in overleg met uw orthopeed en/of fysiotherapeut.  Pas na 6 tot 12 maanden is de knie weer helemaal tot rust gekomen.

Leefregels en adviezen tijdens de herstelperiode

 Bewegen is belangrijk om de functies van de spieren te herstellen. Gedurende het hersteltraject gaat u beweging verder opbouwen.  Om de zwelling in de knie te beperken, kunt u het been hoger leggen dan het bekken. Ook kunt u na de operatie starten met het koelen van de knie. Hiervoor kunt u gebruik maken van coldpacks. Dit mag zo vaak als u wilt, maar niet langer dan 10 tot 15 minuten achtereen, met een natte theedoek tussen de huid en het coldpack. Zorg er voor dat het ijs niet recht streeks in contact komt met de huid.

 Verstel uw bed niet bij de benen: houd het bed in horizontale stand.  U mag de eerste 2 weken niet in bad en/of naar de sauna, dit om wond infecties te voorkomen.  Een hometrainer kan u helpen om de knie te versoepelen. Lukt het niet om de trappers rond te krijgen zet dan het zadel zo hoog mogelijk en probeer eerst achteruit te ‘fietsen’ hierna kunt u vooruit fietsen en het zadel staps gewijs naar beneden brengen.  U draagt gedurende zes weken dag en nacht een steunkous, deze krijgt u bij opname aangemeten.  Na de operatie zet u gedurende 6 weken prikjes om de vorming van een trombosebeen tegen te gaan. U ontvangt hierover tijdens uw opname instructies en oefent het zetten van een dergelijk prikje met de verpleegkundige.

Tips om veilig te bewegen

 Direct na de operatie kunt u beginnen met het van buigen en strekken van de enkel, dit is goed voor de bloedsomloop.  Oefen de eerste 2 weken het strekken en buigen van de knie tot 90 graden op een stoel of ga op een tafel zitten en buig en strek de knie.  Na het verwijderen van de hechtingen oefent u het buigen voorbij de 90 graden.  De eerste maanden oefent u op souplesse, zonder gewichten. Een hometrainer met de zadelstand zo hoog mogelijk, zonder weerstand, is hier uitermate geschikt voor.  U mag steunen op het geopereerde been. Bouw uw activiteiten rustig op. Loop en oefen liever wat vaker dan lang achtereen. Gebruik de eerste weken een loopmiddel om over belasting van de spieren te vermijden.


9

 U mag niet op uw knieën en uw hurken zitten. Buig de knie ook bij andere bewegingen niet te ver door.  Strek bij het bukken het geopereerde been naar achter en buig de knie van het voorste been om iets van de grond te pakken. Maak hierbij gebruik van een steunpunt.  Gebruik instapschoenen of elastische veters en eventueel een lange schoen- lepel.

10


Mogelijke complicaties Bij iedere operatie zijn complicaties mogelijk, zo ook bij het krijgen van een knieprothese. Mogelijke complicaties bij het krijgen van een knieprothese zijn:  Een nabloeding in de knie  De wond blijft na de ingreep soms lang gevoelig.  U kunt mogelijk de knie niet geheel meer doorbuigen.  Er kan een trombosebeen of long embolie ontstaan.  Instabiliteit van de knie  Een mogelijk gevolg van een knie prothese is dat de knie mogelijk een klikgeluid kan geven met bewegen.  Een infectie van de knie veroorzaakt door de knieprothese  Schade door de operatie aan structuren rond de knie, zoals zenuwen of bloedvaten; dit is zeer zeldzaam.  Soms is het resultaat van de knie prothese niet wat u ervan had gehoopt. Het is belangrijk dat u hier over praat met uw orthopedisch chirurg.  Een trombosebeen.

In de volgende gevallen dient u contact op te nemen met uw behandelend arts

 Als de wond gaat lekken  Als de wond dik wordt en/of meer pijn gaat doen en/of rood ziet en/ of erg warm is  Als u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed mogelijk was  Er kan mogelijk een trombosebeen ontstaan. Een trombosebeen is te herkennen aan een harde, pijnlijke, rode en glanzende kuit, waarbij het optrekken van de tenen naar de neus

zeer pijnlijk is. Neem bij twijfel hierover onmiddellijk contact op met uw behandelend specialist.  Wanneer u langer dan twee dagen koorts heeft. Vermeld hierbij dat u een prothese heeft.  Vermeld bij elke eventuele ziekenhuis opname dat u een prothese heeft U kunt contact opnemen met uw specialist via de polikliniek orthopedie en ’s avonds en in het weekend via de spoedeisende hulp van het Vlietland ziekenhuis.

Voorkomen van een infectie

Als ergens in het lichaam een infectie ontstaat, kan dat voor de nieuwe knie een risico betekenen. Om infectiegevaar te voorkomen, is het belangrijk dat u contact opneemt met uw huisarts, tandarts of behandelend specialist of pedicure en vermeldt dat u een prothese heeft, wanneer sprake is van:  een ontsteking of infectie (bijvoorbeeld een keelontsteking, ontstoken wondje of steenpuist)  ingrepen aan uw gebit, zoals sommige zenuwbehandelingen, het verwijderen van tandsteen en het trekken van tanden of kiezen.  een verwonding  bloedvergiftiging  een andere operatie  een pedicurebehandeling


11

Oefeningen/leefregels Lopen met krukken Nadat u geopereerd bent, loopt u tot aan de wondcontrole met twee loopkrukken. Tijdens de wondcontroleafspraak wordt met u besproken of het gebruik van de loopkrukken afgebouwd kan worden.

Stap 1 U steekt eerst uw krukken naar voren (foto 1).

Stap 2 U stapt met uw geopereerde been naar voren (foto 2).

Stap 3 U stapt met uw goede been voorbij de loopkrukken. Herhaalt u deze stappen (foto 3).

12


Over een drempel stappen Wanneer u over een drempel stapt, dient u dit eerst met het geopereerde been te doen.

Stap 1 U steekt uw loopkrukken naar voren, voorbij de drempel (foto’s 1 en 2).

Stap 2 U stapt met uw geopereerde been over de drempel (foto 3).

Stap 3 U sluit uw goede been aan (foto 4).


13

Oefeningen/leefregels Traplopen (omhoog)

Stap 1 U pakt de leuning vast (foto 1).

Stap 2 U zet uw goede been op de traptrede (foto 2).

Stap 3 U sluit daarna uw geopereerde been aan (foto’s 3 en 4).

14


Traplopen (omlaag)

Stap 1 U pakt de leuning vast (foto 1).

Stap 2 U zet uw geopereerde been een trede naar beneden (foto’s 2 en 3).

Stap 3 U sluit daarna uw goede been aan (foto 4).


15

Oefeningen/leefregels In en uit bed stappen

Stap 1 U gaat op de rand van uw bed zitten en ondersteunt uw geopereerde been met uw goede been (foto’s 1 en 2).

Stap 2 U tilt uw geopereerde been met uw goede been gestrekt op (foto 3). Stap 3 U draait uw lichaam zodat u goed in bed komt te liggen (foto 4).

Stap 4 U trekt uw goede been onder uw geopereerde been vandaan (foto 5). Stap 5 U ligt nu op uw rug in bed (foto 6).

16


Opstappen hometrainer

Stap 1 Stap met uw goede been op de hometrainer (foto 2). Stap 2 Ga op het zadel zitten (foto 3). Stap 3 Zet daarna beide voeten op de trappers (foto 4).

Afstappen hometrainer

Stap 1 Stap met uw goede been op het frame (foto 1). Stap 2 Stap met uw geopereerde been op de grond (foto 2).


17

Veelgestelde vragen Hoe lang gaat een knieprothese mee? Uit onderzoek blijkt dat u 80% kans heeft dat de knieprothese 15 jaar of langer mee gaat. Per individu kan de kans verschillen, zeker bij jonge leeftijd en zware belasting kan de levensduur korter zijn. Wellicht zal deze levensduur langer zijn door de nieuwe materialen die tegenwoordig worden toegepast zoals oxynium, keramiek en Titanium nitride (TiN) coatings.

Wordt de operatie (knieprothese) vaak uitgevoerd? In Nederland worden per jaar ongeveer 18.000 knieprothesen geplaatst. Onze orthopeden zijn gespecialiseerd in het uitvoeren van deze verrichting, u bent bij ons in goede handen voor het krijgen van een knieprothese.

Kan de knieprothese worden vervangen? En hoe vaak kan een knieprothese worden vervangen? Een losgeraakte knieprothese kan worden vervangen. Het resultaat bij een revisie operatie is vaak wel minder ten aanzien van kniefunctie en kniebelastbaarheid. Theoretisch kan een knieprothese meerdere keren worden gereviseerd.

Is zo’n knieprothese zwaar? Een knieprothese weegt ca. 400 gram en daar merkt u niets van.

Mag ik roken voor de operatie? Wij adviseren u 7 dagen tot tenminste 48 uur vóór de geplande operatiedatum te stoppen met roken. Uit onderzoek is gebleken dat roken de wondgenezing vertraagt en hierdoor kunnen mogelijke complicaties optreden na de operatie.

Piepen de detectiepoortjes (bv op het vliegveld) als ik met mijn knieprothese deze poortjes passeer? Met name bij slanke patiënten of bij meerdere protheses kan dit gebeuren.

Wat zijn de gevolgen van een infectie van de knieprothese? Als de infectie binnen 6 weken na operatie van de knieprothese optreedt en direct wordt behandeld met uitgebreid spoelen van de knie en het geven van antibiotica kan de knieprothese soms worden behouden. Indien een langere termijn verstrijkt, moet de knieprothese meestal worden verwijderd om later na volledige genezing van de infectie weer een nieuwe knieprothese te implanteren. Een geïnfecteerde knieprothese vereist vaak meerdere operaties om de botvlakken vrij van bacteriën te krijgen. Als uiteindelijk opnieuw een knieprothese geplaatst wordt, zal gedurende ongeveer een half jaar een combinatie van antibiotica gegeven worden om de nieuwe knieprothese te beschermen. Heeft u nog vragen na het lezen van de informatie op de website en de informatiefolder? U kunt ons gerust bellen op telefoonnummer 010-8938330.

18



19

Checklist benodigdheden voor opname  Uw medicijnen in originele verpakking  Uw medicatiepaspoort van uw apotheek  Uw kaart van de trombosedienst (indien van toepassing)  Uw identiteitsbewijs  Uw verzekeringspapieren  Uw patiëntensticker van Vlietland Ziekenhuis  Uw krukken  Gemakkelijk zittende kleding voor 3 tot 4 dagen  Nachtkleding en toiletartikelen  Stevig schoeisel dat niet te strak zit (geen slippers)  Laat waardevolle spullen zo veel mogelijk thuis

Vlietland Ziekenhuis, Polikliniek orthopedie Vlietlandplein 2 3118 JH Schiedam Telefoonnummer: 010-893 83 30 E-mailadres: [email protected] Voor meer info kijk op onze website: www.orthopedierijnmond.nl

Knieprothese. Alle informatie over het krijgen van een knieprothese voor u op een rij

Recommend Documents