KLM wil complexiteit te lijf

$A´SZEKER

'RENSVERLEGGENDE SPECIALISTENKRIJGEN DEMEESTEKIEZERS OPHUNHAND

SPECIALISTINSPECIALISTEN 0 5

m e i

2 0 0 9

•

n u m m e r

0 8

•

j a a r g a n g

3

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

KLM wil complexiteit te lijf

IN HET NIEUWS

ORACLE DUIKT OP SUN Oracle wordt een serieuze speler op hardware-gebied mocht de voorgenomen overname van Sun slagen. Het softwarebedrijf wil de technologie van Sun gebruiken om applicaties en hardware in een samengesteld pakket aan te bieden. p. 4

MANAGEMENT

‘KIJK VERDER DAN IT ALLEEN’ Harry Starren, directeur van De Baak, drukt it-managers op het hart om vooral algemene ontwikkeling na te streven. “Als je steeds knapper wordt in je vak, word je steeds minder goed begrepen door mensen buiten dit domein.” p. 19

TECHNOLOGIE

SAP: COMPROMIS IN DE MAAK Het conflict tussen SAP en zijn gebruikers over het verplichte Enterprise support en de stijging van de onderhoudstarieven is bijna uit de wereld. Inhoudelijk is er overeenstemming, maar tijdens de Vnsg-dagen zat SAP net in een stilteperiode voor de kwartaalcijfers.. p. 22

Softwareapplicaties worden steeds complexer. Dat maakt het haast onmogelijk om ze van begin tot eind te testen. Teammanager Henk van Merode van de testafdeling van KLM ziet een grote toekomst weggelegd voor modelgebaseerd testen. De benodigde hulpmiddelen zijn op dit moment in de maak.

V

an de 130 it-projecten binnen KLM hebben de softwaretesters tussen de dertig en de veertig projecten onder handen. “Wij proberen in ieder geval bij de top-10-projecten wat betreft budget en risico, aanwezig te zijn”, zegt Van Merode. De bestaande testers houden zich momenteel bezig met coordinatie en testmanagement, maar het moeten er meer worden omdat testanalisten verder gaan dan eindgebruikers en meer kunnen ha-

len uit de testhulpmiddelen die steeds vaker op de markt verschijnen. Van Merode verwacht veel van deze gereedschappen, waar volop aan gewerkt wordt. “Ik was blij verrast met het enorme aantal tools dat beschikbaar is en komt, van HP bijvoorbeeld. Het is wachten tot al die kleine deeloplossingen convergeren naar een nieuw integraal product.” p.20

MENS & WERK

NIEUWE WEBSITE IT EXECUTIVE De lezers van de wekelijkse e-zine en vaste bezoekers van onze website zullen het al gemerkt hebben. Sinds begin april is de website grondig vernieuwd. In het blad vindt u een bloemlezing van web– logs en andere content. p. 30

Vi r t u a l i s a t i e Applicatiebeschikbaarheid

10138731

Server & Storage

Meer weten over Citrix? Kom naar het zeil-seminar, s u r f n a a r w w w. P Q R . c o m / e v e n t s

001_IT08_CVR 1

24-04-2009 13:47:26

000_IT08_ADV 2

24-04-2009 13:40:08

Brutaal bod

NIEUWS

Dat op dit moment de it-markt wereldwijd op zijn grondvesten schudt, bewijst het verrassende en brutale bod van Oracle-topman Larry Ellison op Sun Systems. Het was bekend dat Sun, die er sinds het uitbarsten van de dotcomcrisis in 2001 nooit meer helemaal bovenop is gekomen, de markt afstruinde op zoek naar een koper. Eerst waren er de sluimerende geruchten dat IBM zijn zinnen had gezet op Sun, maar deze gesprekken ketsten af. Nu slaat Oracle opeens toe. Ellison is zoals bij alle aankopen zeker van zijn zaak. In het begeleidende persbericht zegt Oracle de aandeelhouders van beide bedrijven toe dat deze overname van Sun sneller bij zal dragen aan de resultaten dan de gecombineerde overnames van Siebel, Peoplesoft en BEA Systems bij elkaar. Wat wil een bedrijf dat zijn hele productportfolio rond databases en bedrijfssoftware heeft uitgebouwd en bij elkaar gekocht met een bedrijf dat voornamelijk servers en opslagsystemen verkoopt? In ieder geval niet opsplitsen en bepaalde onderdelen van Sun zoals de hardware apart weer verkopen. Oracle wil juist deze acquisitie gebruiken om de eigen software, middleware en databases beter te integreren met de hardware. Op deze manier hoeven afnemers zich minder zorgen te maken over het hardwareplatform waar de software op draait. Daardoor kunnen de kosten omlaag en hoeven afnemers minder geld te steken in het beheer. Oracle meldde vorig jaar al dat het samen met HP een geïntegreerde appliance op de markt bracht. Nu het concern een eigen hardwarelijn in huis krijgt, gaan ze er blijkbaar echt werk van maken. Maar ook van Suns software is Ellison zeker niet vies. Als eerste noemt hij de Java-software die Oracle door de aankoop van Sun in handen krijgt. Het concern heeft stevig geïnvesteerd in deze technologie. De eigen Fusion Midlleware bijvoorbeeld is op Java gebaseerd. Ook het lot van het besturingssysteem Solaris lijkt beklonken. Oracle is van plan om een aantal highend-toepassingen van dit systeem te integreren met de 11G-database. Opvallend genoeg wordt er in het persbericht over de voorgenomen overname met geen woord gerept over de open source database MySQL die natuurlijk ook meekomt in de aankoop. Met zijn 11 miljoen installaties wereldwijd is deze technologie een flinke concurrent van Oracle geworden. Ik ben benieuwd wat het concern met dit bedrijfsonderdeel gaat doen, dat net zozeer in handen is van Sun als de open source community. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

4-9 5 9

Nieuwsoverzicht Weekmakers Wannahave

MANAGEMENT 10 12 13 14 15 16 17 19

Weet wat je uitbesteedt Elevator pitch: Mirror42 Column Charles Groenhuijsen Management Kort 1 Dynamiek scoort! Management Kort 2 Column Ron Tolido CIOnetpanel: leiderschap

TECHNOLOGIE 20 22 23

KLM wil naar geautomatiseerd softwaretesten SAP zwicht voor druk gebruikersverenigingen Column Dominique Deckmyn

FORUM 25 25

Lezersreacties Agenda

MENS & WERK 27 27 28 29

Nieuws arbeidsmarkt Banencarrousel Portret van een it-manager Column René Diekstra

OFFLINE BEKEKEN 30 30

Blog van de week Cartoon

ADVERTEERDERSINDEX 01 32 24 01 01 27 01 02,18,31 06

A2 Networks Antares Bariton Cam Solutions Jenrick Pimarox PQR SLTN Xlence

WINNAAR LEZERSONDERZOEK Marco van Druten, projectleider bij het in geografische informatie gespecialiseerde onderzoeksinstituut ITC heeft de Canon-camera gewonnen door mee te doen aan het IT Executive lezersonderzoek. Gefeliciteerd! Bij deze bedankt de redactie van IT Executive alle lezers die de moeite hebben genomen om de enquête in te vullen en ons zo van feedback te voorzien.

003_IT08_INH-RED 3

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

3 24-04-2009 14:43:32

IT-STAFFING: MAINFRAMES IT-Staffing ziet brood in de mainframemarkt. Het detacheringsbureau met een jaaromzet van 375 miljoen euro en ruim 3000 it-specialisten, neemt het veel kleinere SCP (15 miljoen euro omzet, 120 medewerkers) over. SCP heeft zijn wortels in het IBM-mainframe platform en heeft nog steeds veel kennis over het zSeries-systeem van IBM. SCP blijft als een zelfstandig bedrijf opereren.

CENTRIC SANEERT BPO Van de driehonderd werknemers die begin april overstapten van Ordina BPO naar Centric, moeten er zestig op zoek naar een nieuwe baan. Dat melden de vakbonden FNV en De Unie, die met Centric in onderhandeling zijn over een sociaal plan. Het is nog niet zeker of het bij zestig ontslagen blijft. Centric kreeg geld toe bij de overname van Ordina BPO, maar verwacht na de sanering snel zwarte cijfers te zullen schrijven met deze activteit.

LotusLive actief Ook IBM steekt de tenen in het water van cloudcomputing voor kantoorapplicaties, nu het belangrijkste deel van ‘LotusLive’ actief is geworden. Het betreft ‘LotusLive Engage’, met daarin instant messaging, online vergaderen, het delen van bestanden, grafieken en formulieren.

N

a Engage komt er nog een online e-maildienst die is gebaseerd op het eerder dit jaar door IBM overgenomen Outblaze. Outblaze had al 40 miljoen gebruikers. IBM zegt dat er dit jaar nog meer diensten moeten volgen, maar geeft daar geen details over. IBM heeft voor LotusLive over-

eenkomsten afgesloten met LinkedIn, Salesforce. com en Skype, voor het integreren van die diensten. LotusLive is bedoeld voor alle zakelijke klanten, en is ontworpen zodat er gemakkelijk kan worden samengewerkt met anderen, binnen het bedrijf of daarbuiten. Afhankelijk van de gebruikte diensten kost Engage tussen de 15 en 55 dollar per gebruiker per maand. IBM ziet zich geconfronteerd met een sterke concurrentie op dit gebied, zoals van Microsoft, Cisco en Google, maar moet daarbij ook proberen een ingang te vinden bij de wat kleinere bedrijven, waar IBM nooit erg sterk vertegenwoordigd was.

•

En de winnaar is: Oracle?!

LIEVER BALIE DAN DIGITAAL Ook al investeert de lokale overheid steeds meer in digitale dienstverlening dat heeft nog niet tot een grote toename in het gebruik van deze diensten geleid. Gemiddeld bezoeken inwoners hun digitale stadhuis één tot vijfmaal per jaar. Dit blijkt uit een onderzoek van Ernst & Young. Bij veel gemeenten is er geen koppeling tussen het e-loket en de backoffice.

AGILE-KENNIS SAMEN Nederlandse organisaties aan zowel de aanbiederskant als bij afnemers hebben zich verenigd in het Agile Consortium Benelux (ACB) om de kennis over en de toepassing van de agile ontwikkelmethode te verbeteren. Het nieuwe consortium moet een verschil maken doordat het leveranciersonafhankelijk en methodeonafhankelijk is. Het consortium ondersteunt meerdere Agile-methoden. Het consortium wil ook verder over de grens kijken.

MEER TIJD EPD NODIG Zorginstellingen zijn nog niet klaar voor het invoeren van het elektronisch patiëntendossier (EPD), waarvan de deadline in het voorjaar van 2010 ligt. Volgens Computable hebben de zorginstellingen te weinig tijd, bijvoorbeeld om te voldoen aan de norm NEN7510. Het blad citeert Arjan Hassing van Ernst & Young, die de verwachting uitspreekt dat de deadline, zoals eerder al gebeurde, zal worden opgeschoven.

4 004_009_IT08_NWS 4

Oracle verraste vriend en vijand met een overnamebod van 7,4 miljard dollar op Sun Microsystems. Het was geen geheim dat Sun op zoek was naar een grote partner, maar zeker zo snel na het afketsen van een overeenkomst met IBM, kwam Oracle als een verrassing.

S

un kreeg het steeds moeilijker in de concurrentiestrijd tegen bedrijven als IBM, HP en Dell, en inmiddels ook Cisco, reden om steun te zoeken. Met een overname van Sun wordt Oracle een serieuze speler op het gebied van hardware, en krijgt daarnaast ook nog eens de software van Sun in handen, met name Java en Solaris. Oracle-ceo Larry Ellison noemde Java ‘het belangrijkste softwarebezit dat we ooit hebben verworven’. Hij sprak de verwachting uit dat Oracle nu in staat is om applicaties, computers en opslag in een samengesteld pakket te leveren, dat beter in staat is om de problemen van de klant op te lossen.

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

Als voornaamste reden waarom de overeenkomst tussen Sun en IBM afketste, werden de potentiele problemen op mededingingsgebied gezien. Bij Oracle speelt dat probleem een stuk minder, omdat Sun en Oracle veel minder overlap van producten hebben. En ondanks het feit dat Sun in drie van de vier afgelopen kwartalen verlies leed, denkt Oracle dat een samenwerking op korte termijn winstgevend kan zijn. Oracle denkt dat Sun in het eerste jaar na de overname al 1,5 miljard kan bijdragen aan de winst van Oracle. Sommige analisten waren verbaasd over de overname, omdat Oracle zich nooit intensief met de productie van hardware heeft beziggehou-

den, maar zich meer richtte op de meer profijtelijke software. Vorig jaar begon Oracle met het aanbieden van een server met Oracle-software voorgeïnstalleerd, maar het deed dat middels een samenwerking met HP. Eén analist vroeg zich openlijk af of Oracle de hardwareproducten wel zou houden, of ze niet weer in een later stadium van de hand zou proberen te doen. Maar volgens een woordvoerder van Oracle is het wel degelijk de bedoeling dat de hardware van Sun een winstgevende divisie van Oracle wordt. Sun en Oracle verwachten dat de overname nog deze zomer definitief kan worden, afhankelijk van onder meer goedkeuring van de aandeelhouders.

•

24-04-2009 13:53:00

Goede voornemens IT-sector

In juli 2008 kwamen het ministerie van Economische Zaken en branchevereniging ICT~Office overeen om energiebesparing in de itbranche bovenaan de agenda te zetten. Die belofte wordt ruim een half jaar later concreet nu een kopgroep van zestien it-bedrijven de MeerJarenAfspraak energie-efficiëntie (MJA) gaat uitvoeren.

M

et de afspraak willen de deelnemende it-bedrijven in de periode tot het jaar 2020, 30 procent energie besparen ten opzichte van 2005. De bedrijven die zich aan de afspraak conformeren kunnen de besparing op twee manieren bereiken; door verbetering van hun eigen energie-efficiëntie, en/of door de inzet van innovatieve it-toepassingen zodat andere organisaties efficiënter kunnen omgaan met energie. Volgens de initiatiefnemers vervult IT een cruciale rol bij energie-efficiëntie in bijvoorbeeld gebouwen, woningen, mobiliteit en het elektriciteitsnetwerk, en ze achten het niet ondenkbaar dat inkopers deelname aan de MJA als eis zullen stellen in offerte-aanvragen. Alle it-bedrijven kunnen meedoen met de MJA. Een deelnemend it-bedrijf moet dan wel binnen negen maanden een Energie-Efficiëntie Plan (EEP) opstellen, met daarin de activiteiten die het bedrijf de komende vier jaar zal ondernemen om bij te dragen aan de doelstelling. Bedrijven kunnen voor het opstellen via ICT~Office hulp krijgen van SenterNovem. Jaarlijks heeft er monitoring plaats over de voortgang, en binnen twee jaar na toetreding dient het it-bedrijf een minimaal niveau van energiezorg te hebben geïmplementeerd. ICT~Office heeft het ‘Projectbureau MJA’ ingericht voor het geven van informatie en het ondersteunen bij de uitvoering van MJA-activiteiten. De bedrijven die nu in de ‘kopgroep’ meedoen met de MJA zijn: Atos Origin, Canon, Capgemini, Cisco, Dell, EvoSwitch, Hewlett-Packard, IBM, KPN, Level 3 Communications, Microsoft, Oracle, Ordina, Sara Reken- en Netwerkdiensten, Sun Microsystems en TCN SIG Telehousing. Meer informatie: www.ictoffice.nl/mja.

•

Skype los van eBay H

et bedrijf eBay is van plan om haar dochteronderneming Skype ergens in de komende veertien maanden in een apart bedrijf naar de beurs te brengen. Daarmee komt eBay tegemoet aan kritiek dat Skype niet goed bij haar kernactiviteiten zou passen. Een beursgang kan worden opgevat als een signaal dat eBay op zoek was naar een koper, maar niet de goede prijs kon krijgen voor Skype. eBay kocht Skype in 2005 voor 2,6 miljard dollar, maar schreef er in 2008 1,4 miljard op af. Momenteel is het klimaat voor een beursgang bijzonder ongunstig, dus dat kan verklaren waarom eBay nog ongeveer een jaar wil wachten. Vorig jaar had Skype een omzet van 551 miljoen dollar.

•

004_009_IT08_NWS 5

WAAR HEBBEN SOFTWAREBEDRIJVEN PATENT OP? …schadeclaims indienen. Hoewel juridische disputen over patenten al zo oud zijn als de software-industrie, blijft de gang naar de rechter als ‘business model’ aan populariteit te winnen. Als buitenstaander kun je zelden beoordelen of de aanklager snel zijn zakken probeert te vullen of dat hij werkelijk een oor is aangenaaid. Er zijn in ieder geval met juridisch wapengekletter vele miljoenen dollars mee te verdienen. Zo bracht het eenmansbedrijfje Eolas in 2003 Microsoft in problemen met een patentaanvraag uit 1994 voor een systeem om applicaties vanuit een browser te starten. Hetzelfde Microsoft werd kort geleden wegens patentschending veroordeeld tot betaling van maar liefst 388 miljoen dollar schadevergoeding aan het in Singapore gevestigde softwarebedrijf Uniloc. Microsoft zou een algoritme van Uniloc hebben gebruikt voor het echtheidscontrolesysteem in Windows. Curieus genoeg ontving Microsoft kort geleden precies hetzelfde bedrag van TomTom, dat een patentschendingsclaim schikte voordat de rechter eraan te pas kwam. Het ingewikkelde maar ook boeiende van software is dat ontwikkelaars permanent ideeën van elkaar overnemen en verbeteren. De grote vraag is wanneer een verbetering een patent waard is of dat er sprake is evolutie. De ontwikkeling van de grafische interface is een mooi voorbeeld daarvan. De basisideeën komen van Xerox, gepikt door Apple, gepikt door Microsoft. Ik kijk even naar mijn tekstverwerker Word en zeg uit mijn geheugen: het kwastje (opmaak kopiëren) komt uit Lotus WordPro; het uitklaprooster om in Word tabellen te maken komt van WordPerfect; het concept van het tabblad zag ik het eerst bij QuattroPro van Borland. Omgekeerd zaten Microsoft-vondsten ook snel in producten van anderen. Jatwerk., zeker. Maar het zou dodelijk voor de innovatie zijn geweest als destijds op elk tabblad, taakbalk of drukknop een patent zou hebben gerust. Ook waar: als een softwareontwikkelaar vogelvrij is, zou dit ook een rem op innovatie zijn. Patenten en software, het blijft een ingewikkelde combinatie. Gelukkig hebben we wel al sinds en dag het auteursrecht, ook voor softwareontwikkelaars. BONUSSEN: HOUDT HET NU NOOIT OP? …waarschijnlijk nooit maar dit is een uniek moment om uitwassen aan te pakken. Machiavelli leerde ons al dat je alleen tijdens crisistijden radicale wijzigingen kunt doorvoeren. We kunnen vaststellen dat jarenlang gemopper over de ‘graaicultuur’ of ‘exhibitionistische zelfverrijking’ niets hebben opgeleverd. De critici zijn voor een deel zelf ook mee gaan graaien. Let wel: we hebben het over de beloning van topmanagers. Dat topvoetballers per dag meer verdienen dan een modaal jaarsalaris, lijkt niemand hen kwalijk te nemen. Over de verdiensten van topmanagers maken per dag meer mensen zich woedend. Vreemd? Managers zijn geen idolen en hun prestaties spreken weinigen tot de verbeelding. En je wordt in het egalitaire Nederland al snel tot ‘zakkenvuller’ bestempeld. Maar neem me niet kwalijk. De bedrijfselite doet er ook wel alles aan deze kwalificatie waar te maken. Niet alleen stijgt het salaris van de top jaar op jaar met 15 tot 20 procent. Kwalijker is nog dat het inkomen van de topmanager dankzij bonussen en vertrekpremies een loterij met gegarandeerd succes is geworden. Neem nu de Eindhovense chipsfabrikant NXP, de vroegere chipsdivisie van Philips. Het bedrijf maakte in 2008 een miljarden verlies en ontsloeg 4500 mensen. Vier vertrekkende topmannen kregen niettemin 14,4 miljoen euro mee. Een van de argumenten: ze hebben NXP Wireless succesvol verkocht. Tja, lijkt mij een onderdeel van je werk. NXP. Dat is het bedrijf waar in 2008 de salarissen werden bevroren en kerstpakketten afbesteld omdat ‘mensen moesten voelen hoe slecht het met ze ging’. Fred van der Molen nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

5 24-04-2009 13:53:03

MEER WERKLOZE IT’ERS Computable meldt aan de hand van de cijfers van het UWV dat het aantal werkloze it-ers in maart 2009 is opgelopen naar meer dan zevenduizend. Vergeleken met een jaar eerder is dat een stijging van 12 procent. Binnen alle automatiseringsfuncties stijgt het aantal werklozen, maar het zijn vooral de programmeurs die bij de uitkeringsinstantie staan ingeschreven. Het werkloosheidscijfer van de it-ers stijgt sinds september 2008. In februari 2009 was het aantal werkloze it-ers voor het eerst weer hoger dan een jaar eerder.

TWEEDEHANDS IN DE LIFT De kredietcrisis zorgde voor een opleving van de verkoop van tweedehands Océ-printers. In 2008 verkocht Océ circa vijfduizend gereviseerde printers, ten opzichte van circa drieduizend in 2007. Dat is een stijging van 60 procent. Océ garandeert voor de hergebruikte printers dezelfde kwaliteit als die van een nieuwe printer. De hergebruikte printers komen uit de eigen Océ Asset Recovery-fabrieken. Op sustainability.oce.com staat Océ’s duurzaamheidsrapport 2008.

Rem op groei Google Google blijkt niet immuun voor de crisis nu de omzet voor het eerst lager is dan het kwartaal ervoor.

G

oogle boekte in zijn eerste kwartaal van dit jaar een omzet 5,51 miljard dollar. Dat is 3 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2008. Toch sprak Google bij de presentatie van de cijfers van een goed kwartaal, gezien de omvang van de recessie. De omzet ligt nog altijd 6 procent hoger dan in het eerste kwartaal in 2008. Voor het eerst in het 11-jarige bestaan van Google is sprake van een omzetdaling. “Geen bedrijf is recessie-proof. Google voelt ook de gevolgen,” stelde algemeen directeur Eric Schmidt bij de presentatie van de resultaten. Websurfers klikken minder vaak op de advertentiekoppelingen die Google verkoopt en adverteerders hebben minder over voor het kopen van advertentiemogelijkheden. Schmidt ziet deze ontwikkeling als een logisch gevolg van de crisis. Het betekent volgens de directeur niet dat Google’s bedrijfsmodel zijn langste tijd heeft gehad. De cijfers geven aan dat Google nog altijd goed presteert ondanks de slechte economische randvoorwaarden. De nettowinst steeg het afgelopen kwartaal naar 1,42 miljard dollar, tegen 1,31 miljard dollar een jaar ge-

leden. Het winstcijfer is beter dan analisten hadden verwacht. De omzet komt nagenoeg overeen met de gemiddelde verwachting. Dat de grote groei er bij Google uit is, blijkt ook uit het personeelsbestand. Eind maart had het bedrijf minder mensen in dienst dan eind vorig jaar. Google kondigde eerder dit jaar al aan banen te schrappen, onder meer bij de afdeling personeelswerving. Google telt wereldwijd ruim 20.000 werknemers.

•

Run faster find better Better performence with XLence Het heen en weer schuiven van CV’s kan iedereen. Hoeveel ICT professionals zijn dankzij de bemiddeling van XLence Companies bij uw organisatie gedetacheerd? U zult het waarschijnlijk nooit weten. De herkomst van ICT professionals die bij u aan het werk zijn, is niet altijd even duidelijk. Juist daarin schuilt gevaar, want krijgt u betrokken en gemotiveerde mensen in huis met een gewaarborgde kwaliteit? XLence geeft u die garanties. Wij kennen onze mensen en collegabureaus door en door. Ook besteden wij veel aandacht aan de opdrachtgever. Wij gaan altijd uit van een optimale cultuur en quality match en ook ‘nee’ is bij ons soms een antwoord. Persoonlijker dus! Daarbij ook nog eens goedkoper omdat wij nooit met meer dan één schakel werken.

Checklist XLence Performences Snel leveren goed gekwalificeerd personeel

�

Friendly pricing

�

Optimale cultuur en quality match

�

Optimale aandacht voor ingezette medewerkers � Eigen academy voor kennis en motivatie

�

Open calculatie bij inhuur

�

Alliancy database van meer dan 350 partners

�

Kwaliteitsgarantie op plaatsing goed personeel

�

Al meer dan 10 jaar lid van Spinweb*

�

Mist u vinkjes bij uw huidige leverancier neem dan contact met ons op. Alle kontraktvormen zijn ons bekend: • Detachering • Detavast • Projecten en outsourcing Onze werkwijze willen wij graag persoonlijk bij u onder de aandacht brengen. Bel voor een afspraak met Liane Prins of Pim Eijkelenboom, 033-2455083 of kijk op www.xlence.nl *Vereniging van ICT-dienstverleners met meer dan 60 vestigingen in Nederland

004_009_IT08_NWS 6 9143_Xlence_adv_runner_216x152.indd 1

24-04-2009 13:53:06 25-03-2009 12:07:48

�

�

�

�

�

�

�

�

�

l

07:48

.nl nog niet groen

Matige krimp pc-markt

11,3 procent van de Nederlandse internetsites wordt ‘gehost’ op een groene server: een server in een CO2-neutrale omgeving. Dit blijkt uit onderzoek van.nl-domeinbeheerder Sidn en partners.

De verkoop van pc’s is in het eerste kwartaal weliswaar gedaald, maar minder drastisch dan werd gevreesd. Het einde van de krimp lijkt nabij.

H

V

et aantal .nl-sites bedraagt inmiddels 3,3 miljoen stuks. Samen met Cleanbits, de promotor van groen internet, bekeek Sidn hoe het staat met de energie-efficiency van die sites. De gevonden 11,3 procent groene sites betreft niet alleen serverparken die volledig op groene energie draaien. Ook de bedrijven die hun verkwistende gedrag compenseren door het aanplanten van bomen, zijn bij dit percentage meegeteld. In maart van dit jaar heeft de Europese Commissie besloten dat de it-sector tussen nu en 2015 zijn CO2-uitstoot met 20 procent moet verminderen. Dit terwijl de sector in Nederland juist een sterke groei doormaakt. Het verminderen van de CO2-uitstoot is daardoor een uitdaging voor alle marktpartijen, waaronder Sidn en Cleanbits. “Volgens een rapport van Tebodin overschrijdt het energieverbruik van datacenters in 2009 de 1 TWh/jaar (terawattuur per jaar) grens, vergelijkbaar met het verbruik van 285.000 huishoudens. Dit resulteert in een aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen,” zegt Roelof Meijer, algemeen directeur bij Sidn.

•

olgens marktonderzoekers Gartner en IDC werden er ongeveer 7 procent minder pc’s verkocht dan in de eerste drie maanden van 2008. De schattingen van Gartner gaan uit van 67,2 miljoen pc’s. Dat is 6,5 procent minder dan een jaar geleden. Volgens onderzoeksbureau IDC gaat het om 63,4 miljoen stuks en is de verkoopdaling 7,1 procent. Onderzoeksdirecteur George Shiffer van Gartner signaleert dat distributeurs en detailhandelaren hun voorraden weer wat aanvullen, vooral in de VS. Dat betekent echter niet een herstel van de vraag door eindgebruikers, aldus Shiffer. “Het is nog onduidelijk of de mondiale pc-markt de bodem heeft bereikt.” In de VS is de verkoop vooral gestimuleerd door laaggeprijsde mobiele pc’s. Gartner raamt de daling van de gemiddelde verkoopprijs in het eerste kwartaal in de VS op 20 procent. IDC, die eveneens constateert dat goedkope laptops de verkoop nog enigszins op peil hebben gehouden, is al weer wat optimistischer dan Gartner. Dit onderzoeksbureau verwacht dat de daling in de productie tot staan is gebracht. Rond het eind van het jaar zou de verkoop van pc’s zelfs weer aantrekken.

•

Mobiele telefoons in de min De recessie slaat ook toe bij de fabrikanten van mobiele telefoons. Dat blijkt uit de kwartaalcijfers van Nokia en Sony Ericsson. Beide bedrijven meldden dat ze zien dat wederverkopers interen op voorraden, hetgeen direct ongunstig uitpakt op de omzetcijfers.

N

okia rapporteerde een winstdaling in het eerste kwartaal van 90 procent, met als belangrijkste oorzaken de economische recessie en de aanhoudend sterke concurrentie. De nettowinst van Nokia daalde van 1,22 miljard euro in het eerste kwartaal van vorig jaar naar 122 miljoen euro nu. De omzet daalde van 12,66 miljard euro het eerste kwartaal vorig jaar, naar 9,27 miljard het afgelopen kwartaal. In aantallen verkocht Nokia 19 procent minder dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar, en 18 procent minder dan in het vierde kwartaal. Volgens Nokia hebben de distributeurs en mobiele netwerken fors hun voorraden verminderd, wat volgens Nokia als gunstig bijeffect heeft dat vanaf nu de verkopen beter te voorspellen zullen zijn. Voor 2009 verwacht Nokia een daling van 10 procent ten opzichte van 2008, met de grootste klappen in de eerste helft van het jaar. De verkopen in het tweede kwartaal zullen ongeveer gelijk zijn aan de getallen van

het eerste kwartaal, of licht stijgen. Het marktaandeel van Nokia bleef constant met 37 procent, de gemiddelde verkoopprijs daalde iets van 71 naar 65 euro. Sony Ericsson moest besluiten om nog eens 2.000 banen te schrappen, nadat de verkopen en het marktaandeel van Sony Ericsson in het eerste kwartaal nog verder terugliepen. Over het eerste kwartaal werd een 27 procent lagere omzet gerapporteerd. Een lichtpuntje is dat voor het tweede kwartaal een gelijkblijvende omzet wordt verwacht, of een omzet die zelfs iets hoger is dan in het eerste kwartaal. Maar of dat genoeg is om Sony Ericsson te redden blijft twijfelachtig. Eind vorig jaar ontsloeg het bedrijf al tweeduizend man, en nu dus nog eens tweeduizend. Het marktaandeel daalde met 2 procent naar 6 procent van de totale markt.

•

Windows 7 voor netbook afgeknepen Microsoft moet zich in bochten wringen om marktaandeel op de kleine netbooks te behouden, en tegelijk de winst op vlaggenschip Windows veilig te stellen. Een vrijwel onmogelijke opgave. Gratis alternatieven als Linux en Android staan aan de poorten te rammelen.

V

olgens de Wall Street Journal is Microsoft van plan om kopers van een netbook een ‘Starter edition’ van Windows 7 aan te bieden die uiterst beperkt is in het gebruik; er kunnen maar drie programma’s tegelijk worden

004_009_IT08_NWS 7

gestart en sommige belangrijke functies die wel in de normale versies van Windows 7 zitten, werken niet. Gebruikers staan vervolgens voor de keuze; de beperkingen accepteren, of betalen voor een upgrade. Microsoft was welis-

waar in de afgelopen periode in staat om het marktleiderschap op de netbook met Windows XP veilig te stellen, maar betaalde daarvoor wel een hoge prijs; Windows XP moest bijna worden weggegeven. De Wall Street Journal citeert ingewijden die zeggen dat Microsoft voor die XP-versie 15 dollar rekende, veel minder dan de 50 tot 60 dollar die voor Vista bij een gewone pc kunnen worden berekend.

•

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

7 24-04-2009 13:53:09

NIEUW

Voor u als HR-manager bij de overheid:

de VacatureManager Hét wervingsplatform én kandidaatvolgsysteem. Gemak en efficiency door o.a. het automatisch doorplaatsen van uw vacatures én verwerken van respons! Allemaal vanuit uw eigen vacatureomgeving. De Voordelen: eenvoudig en gebruiksvriendelijk

tijdsbesparend

eigen huisstijl

speciaal ontwikkeld voor de overheid

webbased

eigen respons-meting

onafhankelijk

Interesse? Bekijk de demo op www.binnenlandsbestuur.nl/vacaturemanager of neem contact op met de afdeling sales via 0172 - 46 66 03.

WEEKBLAD 000_IT08_ADV 8

NIEUWSBRIEF

WEBSITE

MASTERCLASSES

EVENTS

VACATURES 24-04-2009 13:40:09

Malware voor Apple

Sonim XP3

Apple-gebruikers die zich volledig veilig achtten voor virussen en andere malware worden nu stevig met de neus op de feiten gedrukt; onderzoekers hebben het eerste botnet gesignaleerd dat draait op Mac OS X.

E

en botnet is een netwerk van samenwerkende computers, ‘zombies’ genaamd, die over het algemeen voor malafide praktijken worden ingezet, zoals het versturen van spam, of een ‘denial of service’-aanval. Het botnet op de Apple’s zou zijn geïnstalleerd via illegale software; illegale versies van iWork ‘09 en Photoshop CS4, met daarin verstopt een Trojaans paard met de naam ‘iServices’. Het botnet dat in die software zat verscholen is nu geactiveerd. Volgens onderzoekers van Symantec betreft het bijzonder flexibele malware, waarvan men in de toekomst een vernieuwde variant verwacht. Rond de twintigduizend mensen zouden alleen al in januari de geïnfecteerde installer hebben gedownload.

•

Hyves omarmt OpenID De in Nederland veel gebruikte sociale netwerksite Hyves ondersteunt sinds twee weken OpenID. Internetgiganten als Microsoft, Yahoo en Google ondersteunen de authenticatiestandaard al langer.

D

e bijna acht miljoen Hyvers kunnen vanaf nu met hun gebruikersnaam en wachtwoord van Hyves inloggen op andere websites die OpenID ondersteunen. De authenticatiestandaard moet ervoor zorgen dat websitebezoekers niet bij iedere site met aparte inlogge-

gevens hoeven te werken. Hyves heeft zich opgeworpen als een zogenaamde OpenID-provider waar gebruikers hun account kunnen aanmaken en beheren. Als zo’n Hyver zijn OpenID-gegevens bij een andere website invoert, worden die inloggegevens bij Hyves gecontroleerd. De profielenwebsite verwacht dat de ondersteuning de populariteit van OpenID in Nederland goed zal doen. Het bedrijf verwacht dat ook andere grote Nederlandse websites de authenticatiestandaard op korte termijn zullen omarmen.

•

Windows XP leeft langer O

pnieuw uitstel voor Windows XP; Microsoft staat het pc-verkopers toe een half jaar na het verschijnen van Windows 7 nog computers te verkopen met Windows XP voorgeïnstalleerd. Uit papieren waar de website TechARP de hand op heeft weten te leggen, blijkt dat HP toestemming krijgt om pc’s te verkopen met Windows XP tot april 2010. Met die pc’s moet apart een versie worden geleverd van Vista Business of Vista Ultimate; de twee versies die kunnen worden gedowngraded naar XP. Microsoft stelt wel als eis dat bij de verkoop duidelijk wordt vermeld dat de pc leverbaar is met XP, en dat het daarbij gaat om rechten op een downgrade via Vista. En de pc mag geen Vista-logo dragen.

•

004_009_IT08_NWS 9

Niet kapot te krijgen Mensen krijgen dingen kapot die eigenlijk niet kapot kunnen. Zeker in stoere bedrijfstakken willen mobiele telefoons nog wel eens sneuvelen: uit broekzakken gevallen, in water verdronken of door een auto overreden. Bij sommige eigenaren hebben mobieltjes gewoon een zwaar leven. Ook zijn er omstandigheden waarin hoge veiligheidseisen worden gesteld aan toestellen, zodat ze ook nog blijven werken in de buurt van explosies. Het Amerikaanse bedrijf Sonim meent met de XP3 het antwoord op al deze ongemakken te hebben. De vormgeving is er naar. Het toestel is er in opvallend geel of neutraal zwart; het is een kunststof toestel waar je op kunt staan. De XP3 overleeft een half uur onder water op maximaal een meter diep, kan in de brandende zon tot 60 graden overleven of juist in de vrieskou tot min 20 graden. En oh ja. Je kunt er een auto of bus overheen rijden en na een val van meerdere verdiepingen gewoon even bellen voor een ambulance. Dit allemaal volgens de specificaties van de fabrikant. Dat roept natuurlijk de voor de hand liggende reactie “Dat zullen we nog wel eens zien” op. Tot welke experminenten dit leidt kunt u in talloze internetfilmpjes zien. En mocht de XP3 desondanks sneuvelen dan belooft Sonim gedurende drie jaar een onvoorwaardelijke omruilgarantie. De XP3 is geen toestel dat je eenvoudig wegmoffelt in een colbertje. Zijn pantser maakt hem behoorlijk dik. Maar verder heeft Sonim goed zijn best gedaan om er nog een prettig in de hand liggend toestel van te maken. Het toetsenbord zou je met een motorhandschoen aan kunnen bedienen. Je kunt gegevens synchroniseren met de pc maar verder kan ‘ie betrekkelijk weinig. Daar moet u hem niet voor kopen. De XP3 is een nononsense gsm die voldoet aan allerlei strenge certificeringen, regelgevingen en normeringen en is er voor gebruikers die willen bellen en sms-en. Ja, die zijn er ook nog. Info > www.sonimtech.com Afmeting: 11,9 x 5,6 x 2,5 cm, gewicht circa 140 gram, spreektijd 6 uur, standby tijd 320 uur, vanaf 300 euro incl. btw met 2 jaar garantie; met 3 jaar onvoorwaardelijke omruilgarantie prijzen tot 499 euro.

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

9 24-04-2009 13:53:23

management

Zorg allereerst voor voldoende proceskennis

Weet wat je uitbesteedt! Door Mirjam Hulsebos

De concurrentiefactor van de toekomst is niet langer het product of de dienst, maar vooral de manier waarop dit product of deze dienst bij de klant wordt gebracht, ofwel de processen. Deze worden door IT ondersteund. Bedrijven die hun informatietechnologie uitbesteden, besteden in feite hun procesondersteuning uit. Zorg daarom dat je de processen kent, voordat je aan outsourcing begint.

D

oor de trend je als bedrijf te focussen op de kernactiviteiten wordt de toeleveringsketen – alle bedrijven die zitten tussen koetje en toetje – langer en langer. Het zijn daardoor niet meer zozeer bedrijven die met elkaar concurreren, maar volledige toeleveringsketens. De keten die een product of dienst op de juiste tijd en op de juiste plaats aan de klant weet te leveren, is spekkoper. Mits deze toeleveringsketen er althans in slaagt om zich continu aan te passen aan de voortdurend veranderende klantwensen. Voor de individuele bedrijven in die ketens betekent dit, dat ze zich niet alleen moeten aanpassen aan de schakels na hen – hun klanten – maar ook aan die voor hen – hun leveranciers – en aan de parallelle schakels – hun partners. Informatievoorziening is daarbij cruciaal, en daarmee IT. BPM-volwassenheid Bedrijven die hun IT uitbesteden, besteden in feite hun procesondersteuning uit. Daarmee verliezen ze

De beperkingen van saas

Een vorm van it-uitbesteding die steeds populairder wordt, is ‘software as a service’ (saas). Je hebt dan zelf geen ‘gedoe’ meer met het uitvoeren van patches, toevoegen van extra functionaliteit of upgraden naar een hogere versie, dat regelt de leverancier. Ook bij de afweging om al dan niet gebruik te maken van saas draait het om de processen, meent Passchier. “saas is natuurlijk snel en gemakkelijk, maar het betekent ook dat je genoegen neemt met een standaardproces.” Voor veel processen is dat niet erg, die hebben baat bij een hoge mate van standaardisatie. Maar voor processen die zorgen voor het onderscheidende vermogen, zal een saas-oplossing niet werken. “Kies je bijvoorbeeld als bedrijf voor ‘customer intimacy’, dan is het leveringsproces volledig maatwerk. Dat wordt gekenmerkt door een hoge mate van creativiteit. Er is geen uitgekristalliseerde werkwijze die altijd wordt gevolgd, maar de vraag van de klant is leidend voor de manier waarop werkzaamheden worden verricht. In zo’n geval is het onwaarschijnlijk dat je met een volledig standaard ingericht pakket uit de voeten kunt,” zegt Passchier. “Neem bijvoorbeeld erp. De standaardsoftware werkt vaak prima voor secundaire processen als financiën, inkoop of ‘human resources’, maar in het primaire proces is vaak meer flexibiliteit nodig dan de standaardinrichting kan bieden.” 10 010_018_IT08_MAN 10

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

vaak invloed op de snelheid waarmee ze hun processen kunnen veranderen. Dat ligt immers nu grotendeels in handen van de outsourcepartner. Ze boeten potentieel in op slagkracht en veranderkracht. Tenzij ze een it-omgeving outsourcen die zo is ontworpen dat deze snel kan worden aangepast aan de wensen en eisen van afnemers, leveranciers, partners en uiteraard interne klanten. Bedrijven kunnen zo’n omgeving alleen ontwerpen als ze hun eigen processen goed kennen. En daar gaat het vaak al mis, weet Ricardo Passchier van IDS Scheer, een specialist op het gebied van business process management (bpm). “Vraag op een willekeurige afdeling van een bedrijf aan de manager en drie medewerkers om het proces in kaart te brengen, en je krijgt vier verschillende plaatjes.” Niet vreemd, want de meeste organisaties bevinden zich op een laag volwassenheidsniveau als het gaat om bpm. Om te kunnen meten waar organisaties staan, ontwikkelde IDS Scheer een bpm-volwassenheidsmodel met vijf niveaus. De meeste organisaties bevinden zich op niveau 1 – de processen zijn volledig gescheiden en er zijn maar weinig activiteiten beschreven, zodat iedere werknemer er zijn eigen procesje op na kan houden – of niveau 2 – een afdeling of business unit werkt op basis van dezelfde processen en is er een basic vorm van projectmanagement. Nog maar weinig organisaties hebben hun processen over afdelingen heen gestandaardiseerd (niveau 3). Op een niveau hoger zijn de verschillende processen geïntegreerd, zodat de voorspelbaarheid toeneemt. Het hoogste niveau van volwassenheid is dat processen zich uitstrekken tot de ketenpartners (niveau 5), zodat er echt sprake is van een geïntegreerde toeleveringsketen. Passchier: “Bedrijven met een lage bpm-volwassenheid kennen weinig standaardisatie in hun processen en dus ook in hun it-hulpmiddelen. Iedere af-

24-04-2009 14:03:19

deling doet zijn eigen it-investeringen, wat een spaghettiautomatisering oplevert. Ga je dat uitbesteden, dan betekent dat automatisch heel veel geregel en afstemming. Bedrijven met een hoge bpmvolwassenheid hebben hun processen gestandaardiseerd en geïntegreerd, wat betekent dat ze die ook op een eenduidige manier kunnen automatiseren. Dat betekent minder pakketten, minder interfaces, enzovoort. Besteed je zo’n omgeving uit, dan is er veel minder overdracht nodig. Bovendien is het in zo’n omgeving veel eenvoudiger om wijzigingen aan te brengen.” Dit geldt overigens ook voor bedrijven die hun IT in huis houden. Het is dan ook niet vreemd dat itprojecten als zodanig nauwelijks meer bestaan, maar dat ze steeds vaker veranderingsprojecten zijn waarin IT slechts een component vormt en businesstransformatie centraal staat.

De bpm-volwassenheid valt vaak nog vies tegen

Geïntegreerde benadering Een tweede succesfactor voor een snelle aanpasbaarheid van de it-omgeving is een geïntegreerde benadering van IT. In de meeste bedrijven zijn er verschillende afdelingen of functies die zich bezighouden met IT en informatievoorziening. Er is een groep die verantwoordelijk is voor de ondernemingsarchitectuur, er zijn mensen die verantwoordelijk zijn voor erp- en andere bedrijfskritische applicaties (het ‘core application framework’), er zijn it-ers die zich bezighouden met ‘corporate performance management’ ofwel het verzamelen en consolideren van data, en tot slot ligt er een taak op het gebied van ‘governance, risk & compliance’. “Het werkt niet langer om deze gebieden los van elkaar te beschouwen, ze groeien naar elkaar toe en vloeien in elkaar over,” weet Passchier. “Wij zien bpm als het gebied waar deze vier onderdelen samenkomen. Bedrijven met een hoge volwassenheid op bpm-gebied bekijken ze ook geïntegreerd.” Helaas is het in de praktijk nog meestal zo dat ze los staan van elkaar, en dat betekent extra afstemming als een bedrijf zijn IT gaat uitbesteden. Kortom: weet wat je uitbesteedt. Leveranciers roepen vaak en graag dat IT een commodity wordt, maar die uitspraak is slechts ten dele waar. In de meeste bedrijven zijn de processen nog lang niet zo gestandaardiseerd en geïntegreerd zijn dat er ‘water stroomt zodra je de kraan opendraait’. De bpm-volwassenheid valt vaak nog vies tegen, er is

010_018_IT08_MAN 11

Doordat iedere afdeling zijn eigen it-investeringen doet, ontstaat een spaghettiautomatisering.

weinig zicht op de inrichting, uitvoering en besturing van processen. Wordt deze ondoorzichtige chaos uitbesteed, dan leidt dat vrijwel zeker tot brandjes blussen achteraf – lees: meerwerk en torenhoge facturen. Als een organisatie bovendien nog afdelings­gericht werkt, dan leidt uitbesteding alleen maar tot extra overdracht en mogelijk frITie (inefficiency, langere doorlooptijd, meer fouten, et cetera). Gaat het om uitgekristalliseerde processen die zijn gestandaardiseerd en geïntegreerd, dan kan de itondersteuning min of meer worden beschouwd als ‘commodity’. Maar gaat het om processen waarin maatwerk en creativiteit zijn vereist – en zijn dat niet de processen waarop bedrijven zich in toenemende mate willen onderscheiden? – dan is ook in de it-ondersteuning flexibiliteit en creativiteit gewenst. Dan is een aansturing op basis van sla’s niet bepaald de juiste weg.

•

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

11 24-04-2009 14:03:21

management

Elevator pitch: Mirror42

De business intelligence v Tekst Ben Kuiken, Fotografie Cor Mooij

Ze zijn er nog: ondernemers met ambities en lef. IT Executive gaat in de serie Elevator Pitch op zoek naar de nieuwe pareltjes van het Nederlandse bedrijfsleven. Dit keer: Karel van de Poel (36) van Mirror 42, die de Russische belastingdienst tot zijn klanten mag rekenen.

W

ie ben je en wat doe je? ‘Ik ben Karel van der Poel, oprichter en ceo van Mirror42. Wij zijn een klein, maar snelgroeiend it-bedrijf dat software ontwikkelt die it-managers helpt betere beslissingen te nemen. Wij laten zien wat de toegevoegde waarde is van de it-afdeling én hoe deze afdeling functioneert in vergelijking met andere bedrijven. Kun je er outsourcing mee voorkomen? ‘Wel of niet outsourcen heeft vaak weinig te maken met het functioneren van de it-afdeling. Maar onze software helpt zeker om de leverancier goed aan te sturen en om verwachtingen te managen. Als je namelijk weet hoe je het zelf deed, heb je een reëler beeld van wat je van de leverancier mag verwachten. Ook helpt ons product een betere afweging te maken tussen wel of niet outsourcen. Die afweging hoef je dan niet alleen meer op basis van kosten te maken.’ Maar het gaat toch vaak alleen om de kosten? ‘Ja, maar dat zou niet moeten. In veel bedrijven is de IT diep verweven met de core business. Het succes van de onderneming is voor een belangrijk deel afhankelijk van hoe efficiënt en productief de itafdeling functioneert aan de ene kant, en haar innovatieve vermogen aan de andere kant. De business is sterk afhankelijk van de it-afdeling als het een nieuw product wilt introduceren. Nu wordt daar vaak over geklaagd, op als de it-afdeling inzichtelijk kan maken hoe innovatief hij in werkelijkheid is en de trends daarin kan aangeven, heb je een heel ander gesprek.’

WIE? KAREL VAN DER POEL (36)

Bedrijf? Mirror42 Opleiding? Bedrijfsinformatica Loopbaan? Van der Poel startte bij Prolin, dat in 1997 werd overgenomen door HP. Na twee jaar stapte hij over naar het nieuwe avontuur van Prolin-oprichter Jeroen Mol: GorillaPark. Na het ploffen van de internetbubble begon Van der Poel voor zichzelf. In 2004 richtte hij samen met een aantal ex-Proliners Mirror42 op. De eerste drie jaar draaiden ze ‘on the shoestring’ op eigen geld: zuinig aan, elk dubbeltje omdraaien en de eerste klanten niet meteen de hoofdprijs vragen. Toen het product in 2007 af was en het bedrijf enkele aansprekende klanten kon presenteren, is een externe investeerder gevonden om de verdere groei te financieren. 12 010_018_IT08_MAN 12

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

Waarom trends? Het gaat toch om real time informatie tegenwoordig? ‘Nee, dat is een misvatting. In de internettijd moest alles in real time, maar ik neem geen beslissingen in real time. Je neemt beslissingen op basis van trends, je wilt weten waar het naartoe gaat.’ Business intelligence dus? Wij gaan een stap verder, wij kijken naar trends. Er wordt al heel veel - misschien teveel - informatie verzameld, zeker in de IT. Wat dus nodig is, is om uit deze hele gegevensbrij de essentiële informatie te destilleren en deze te rapporteren in een taal die de business begrijpt. IT-ers kunnen dat misschien wel zelf, hebben daar vaak de tijd niet voor. Wat meestal gebeurt, is dat er een blik

24-04-2009 14:03:25

COLUMN

Leiding geven aan mensen die geen zin hebben?

e voorbij

Eén van de vele voordelen van een bestaan als kleine zelfstandige: Je hoeft nooit naar saaie cursussen. Kent u dat angstige moment dat je baas ineens bij jou binnenstapt? Normaal ga je naar hem/haar toe. Nu is het ineens omgekeerd. ‘Bad news’. Ontslag? Een lelijke uitbrander? Promotie mis gelopen? Niets van dat alles. “Ik dacht: Je moest maar eens naar een cursus”. Niet fijn. En als het dan toch moet, heb ik wel een guitige cursustip voor u. Niet verzonnen: De cursus over “leidinggeven aan mensen die geen zin hebben”. Woensdag 17 juni. Noteer die datum.

consultants met spreadsheets wordt opengetrokken. Dat is schrikbarend duur. Wij hebben dat traject eigenlijk geautomatiseerd.’ Wie zijn jullie klanten? ‘Onze grootste klant is de Russische belastingdienst.’ Toe maar! Hoe kom je daar aan? ‘Via oud collega’s van Prolin die reeds zakendoen in Rusland. Ik ben tijdens mijn studie bedrijfsinformatica bij het voormalige Prolin gaan werken en heb daar een fantastisch netwerk aan overgehouden. Toen ik Mirror42 begon, heb ik daar ook weer mensen uit de Prolin-tijd bijgehaald, waaronder Arjen Pront, Erik Hoffmann en Lawrence Pit, die voor ons in Australië zit. We hebben nu zo’n zestig à zeventig klanten in zeventien landen. We hebben veel financiële instellingen als klant, dus dat zegt toch wel wat.’ Dat is nu dus de hond in de pot? ‘Ja, er is nu wel enige stagnatie in de besluitvorming. Maar in het huidige klimaat is het juist ook weer heel belangrijk om inzichtelijk te maken waar de kosten zitten. Om een voorbeeld te geven: als de e-mail er een dag uitligt, hoeveel kost dat een organisatie? Dat is heel moeilijk aan te geven. Maar als je dat weet, weet je ook hoeveel het mag kosten om het te voorkomen. Vaak worden dat soort beslissingen op de onderbuik genomen, maar met onze software kun je ze onderbouwen.’

•

OVER MIRROR42

CHARLES GROENHUIJSEN

ALCOHOLISCHE VERSNAPERINGEN Wie bedenkt zo’n cursus? Het is vast begonnen op een jolig vrijdagmiddagterras. U hebt een heel pittige kantoorweek achter de rug. Met de collegaatjes wordt het na enkele alcoholische versnaperingen iets te jolig. U denkt terug aan de slopende kantoormisère en aan al die collega’s die weer zo ontzettend druk waren met niks doen. Herkenbaar, hè? “We moeten getraind worden in het opjutten van al die slapjanussen”, roept iemand proestend vanachter de schuimkraag van zijn glas bier. Lachen! Ik tref de cursus-aankondiging aan bij het blad Management Team dat er voor samenwerkt met de firma Denk Producties, zodat u ervan verzekerd bent dat dit verrassende cursusconcept niet alleen uit bezopen lolbroekerij voortkomt. CYNISCHE ZEURPIET De veelkleurige brochure is bloedje-serieus. Want wie wil er nu niet worden ingewijd in de geheimen van “de edele kunst van het ‘vooruit branden’.” Anders betaal je er ook geen € 995 (excl. btw) voor. Als je het goedkoper maakt, kan het niks wezen. Toch? Maar volgens mij is het vooruit branden van weigerachtige luiwammesen een hopeloze klus. Onbegonnen werk. Ik twijfel helemaal als ik zie dat je de klus in één dag moet klaren. Een ééndaags seminar. Tikkie kort! Maar ach, ik ben een cynische zeurpiet. Cursisten die er aan meededen zijn laaiend enthousiast. “Nét een rit in een achtbaan”, zegt Dina Barbosa die bij KPN een leger van onwilligen aanvoert. Bij het ministerie van Justitie wemelt het kennelijk ook van de ongemotiveerde halftalenten. De cursus biedt hoop. “Een humorvolle confrontatie met ons eigen onvermogen”, vindt Pieter Wierenga van het ministerie. Cursusleider Jan van van Setten is dan ook een alleskunner. “Zijn seminars houden het midden tussen talkshow, college en adviescarrousel”. Verlangt u ook naar een wilde rit in deze carrousel met onweerstaanbare cursusonderdelen als “Op zoek naar de gevoelige snaar” en “Stap-voor’stap de teugels laten vieren”? Was het maar vast 17 juni… Er zijn nu twee opties: 1. U gaat zelf naar deze cursus toe. 2. U gaat níet en dan moet u er ver uit de buurt blijven. Want ik voorspel AutoRAI-achtige verkeersellende rond de cursuslocatie in Amsterdam. Het gaat storm lopen want hoeveel “onwilligen” zijn er wel niet in Nederland? De cursisten staan dan massaal in de file en sturen paniekerige sms-jes naar de ongeduldige Jan van Setten: “Ik sta muurvast in de file. Niet vooruit te bránden!”

Wat? IT Performance Management Software Klanten? Russische Belastingdienst, Pepsi Co, Nokia Siemens, Van Lanschot Bankiers Werknemers/partners? 15, in Nederland, Tsjechië, Oostenrijk, Australië en VS Opmerkelijk? Mirror42 heeft geen grote kantoren en geen it-afdeling. Alleen de productontwikkelaars hebben een vaste werkplek; alle bedrijfsapplicaties draaien op internet.

010_018_IT08_MAN 13

nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

13 24-04-2009 14:03:29

MANAGEMENT ZOEKTERMENGUERRILLA Google verbiedt niet langer om zoektermen van concurrenten te kopen. Daarmee verdwijnt weer een stukje netetiquette (kent u dat woord nog) The war is on onder marketeers: via goed gekozen betaalde zoektermen kunnen ze klanten wegloodsen van sites van concurrenten. Zij informeren doorklikkers kort over de stand van zaken bij de concurrent en loodsen ze dan door naar de eigen website voor een alternatief. Ook productlanceringen zijn een prima moment om creatief aan de haal te gaan met andermans zoektermen. Wie bijvoorbeeld op de nieuwe Nokia-Nserie zoekt, komt vaak terecht bij concurrenten of webwinkels die de mobieltjes niet verkopen. De kracht van de zoekmachine is dat het zo’n snel medium is. Stuit je ’s ochtends op slecht nieuws over een concurrent, dan kun je al binnen een paar uur een zoekmarketingcampagne online hebben die er gewiekst op inhaakt. Sla wel snel toe, voordat iedereen het doet en de prijzen van zoektermen stijgen. Bron: Marketing Direct

Waarheden over it-kosten Bedrijven geven te veel uit aan IT. En blijven dat doen. Waardoor komt dat?

J

e zou verwachten dat bedrijven in het huidige economische klimaat erg krenterig zijn met hun uitgaven aan informatietechnologie. Niet dus, stelt industrie-expert en Valuedance-voorzitter Susan Cramm. Volgens haar is en blijft het typische beeld dat bedrijven te veel uitgeven aan IT omdat ze het vervelend vinden om ‘nee’ te zeggen tegen lijnmanagers. Executives en hun it- en divisieleiders moeten inzicht krijgen in de mechanismen die tot onnodig hoge it-kosten leiden. Cramm geeft zeven ‘waarheden’ over it-kosten: • Verbeteringen leveren vaak geen resultaat op dat evenredig is met de kosten ervan.

• Projecten zijn vaak te groot en duren te lang. Dit komt deels omdat er onnodige functionaliteiten in applicaties zijn gebouwd. • Eerder aangekochte applicaties en infrastructuurtechnologie worden vaak onderbenut. • Te veel projecten mislukken. Remedie: minimaliseer de duur van projectstadia en werk met ‘noodstop’-regels. • IT-teams worden onvoldoende gestimuleerd om topkwaliteit te leveren. En de kwaliteit wordt vaak niet gemeten. • Managers hebben te weinig kennis over de systemen die hun gebied ondersteunen. • IT is te risicomijdend. ‘Niemand is ooit ontslagen vanwege het inkopen van IBM of Microsoft’.

•

Bron: The Economist

VIDEOCONFERENTIE BOOMT Waar economische crises en opwarmende aardbollen al niet goed voor zijn: steeds meer zakenreizigers verruilen rit naar het vliegveld voor een bezoek aan de videoconferentiestudio. Dat blijkt uit onderzoek van The Regus Group. Het aantal boekingen voor videoconferentie is met 40 procent toegenomen. Volgens berekeningen van de onderzoekers leidt een videoconferentie gemiddeld tot een besparing van 75 procent op het zakelijke reisverkeer.

KWETTERENDE BEDRIJVEN Inmiddels heeft ook het bedrijfsleven het microbloggen ontdekt. Voor interne communicatie zijn er speciale microblogdiensten die ervoor zorgen dat de communicatie binnen het bedrijf blijft. Maar ook voor externe communicatie kan microbloggen worden ingezet, bijvoorbeeld met twitterbots. Deze plaatsen automatisch mededelingen over updates, aanbiedingen of nieuwe producten op Twitter. Twitter is per definitie ‘permission-based marketing’ omdat de volgers zichzelf hebben geabonneerd. Ook Dell experimenteert ermee. De firma zegt een half miljoen omzet te hebben door via Twitter speciale aanbiedingen te publiceren aan een groep volgers. Wordt microblogging een nieuwe reclamemedium?

14 010_018_IT08_MAN 14

Tips voor crisismanagement De plannen voor 2009 kunnen de prullenbak in. De crisis zet alles op z’n kop en niemand heeft een draaiboek. Daarom hier tips om er het beste van te maken.

H

oe erg wordt het? Al decennia kelderden de werkgelegenheid en de consumentenbestedingen niet zo sterk als nu. En dit zijn volgens sommige analisten nog maar de eerste recessierimpeltjes. “Het choqueert me hoeveel mensen de trein zien ontsporen en zich nog steeds druk maken over hun strategische plan voor 2009. Wij hebben al die dingen geschrapt – alles: vergaderingen, reizen, noem maar op – en richten op ons op het feit dat we in een echte crisis zitten,” zegt Morgan Chase-ceo Jamie Dimon. Fortune vroeg di-

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

recteuren en consultants naar hun ervaringen en inzichten. Een dringend advies: kom snel in actie – sneller dan je concurrenten. Stem je prioriteiten af op de nieuwe realiteit: het is nu even niet het beste moment voor uitbreiding naar nieuwe markten, groeidoelen van 15 procent en offshoring. Blijf ook investeren in je kernactiviteiten: probeer sterker en competitiever uit de crisis te komen. Je klanten worden geconfronteerd met nieuwe problemen: geef ze nieuwe oplossingen. Verlaag niet overhaast je prijzen. Bij een prijsverlaging van 5 pro-

cent moet de omzet 19 procent toenemen om quitte te spelen. Dat gebeurt bijna nooit. Focus op kapitaal: waar haal je het vandaan en waar zet je het in? Even belangrijk: herevalueer je medewerkers, beloon je beste mensen het best en probeer de beste mensen van de concurrentie af te pikken. Kijk daarbij wel kritisch naar je ‘incentives’: welk gedrag stimuleren ze precies? Als je financieel sterk staat: dit is hét moment voor acquisitie van kleine bedrijven waar veel talent rondloopt. Bron: Fortune

•

24-04-2009 14:03:31

Het geheim van de meest bewonderde bedrijven

Dynamiek scoort! De economie is een zooitje, maar het zijn nog steeds zo’n beetje dezelfde grote ondernemingen die de beste reputatie hebben. Met weer relatief veel bedrijven uit de it-wereld. Hoe krijgen ze dat voor elkaar?

U

it onderzoek blijkt dat wereldwijd meer dan 60 procent van de mensen nu minder vertrouwen heeft in het bedrijfsleven dan een jaar geleden. Het vertrouwen in het Amerikaanse bedrijfsleven verkeert zelfs op een historisch dieptepunt. Met andere woorden: voor afzonderlijke ondernemingen is een goede reputatie belangrijker dan ooit. Zakenblad Fortune onderzoekt elk jaar samen met Hay Group welke ondernemingen het meest worden bewonderd door (ruim vierduizend) executives, commissarissen en beursanalisten. In totaal zijn 689 ondernemingen uit 28 landen en 64 branches onderzocht. ’s Werelds meest bewonderde bedrijf is Apple. Op 2 staat Berkshire Hathaway, gevolgd door Toyota Motor en Google. Dit jaar zijn voor het eerst de ranking voor de VS en die voor de rest van de wereld bijeengevoegd, maar toch is de lijst zeer Amerikaans georiënteerd. In de top-30 staan slechts twee nietAmerikaanse bedrijven: Toyota en BMW (op 28). Nederland doet bescheiden mee in de marges. Op de Nederlandse ranglijst stijgt Heineken van 8 naar 6, blijft Unilever (in de voedingssector) op 5 staan, zakt ING van 5 naar 6 en handhaaft Shell zich op 3. Philips zakt van 5 naar 7, TNT blijft op 3 staan, Air France-KLM stijgt van 7 naar 2. GEEN OPVOLGINGSCIRCUS Bij het onderzoek is ook bekeken of bepaalde organisatiestructuren de effectiviteit van grote internationale ondernemingen versterken of juist verzwakken. Is er een ‘beste manier’ om je te organiseren? Het antwoord is nee: er is niet zoiets als een ‘beste’ structuur. Een onderneming kan bijvoorbeeld succesvol zijn met zowel een sterk gecentraliseerde als sterk gedecentraliseerde structuur. Onderzoeksleider Katie Lemaire: ‘Zolang de structuur op één lijn ligt met het bedrijfsmodel en hoe het bedrijf kan winnen in de markt, kan die structuur voor een bedrijf werken.’ Ook is er niet één bepaald werkmodel (operating model) dat beter is dan andere. Sterker: soms worden in verschillende onderdelen van het bedrijf dezelfde dingen op een andere manier gedaan. De werkmodellen van de onderzochte ondernemingen zijn wel over het algemeen zeer dynamisch. Dat stelt ze bijvoorbeeld in staat om in groeimarkten anders te opereren dan in ontwikkelde markten, zonder het organisatieontwerp te hoeven aanpassen. Kenmerkend voor de ondernemingen in de ranking is daarnaast dat ze een sterke, stabiele strategie hebben. In instabiele tijden biedt dat voordelen. Bedrijven die van strategie veranderen, moeten hun organisatiestructuren meestal ook aanpassen, iets wat juist in tijden van recessie een bijzonder zware klus is. Niet alleen richt het de

010_018_IT08_MAN 15

aandacht van de medewerkers inwaarts in plaats van naar buiten, ook vreten structuurveranderingen tijd en energie, wat een extra zware belasting is tijdens een recessie. Als je strategie ook in slechte tijden goed is, kun je gewoon doorwerken zonder te worden afgeleid. Nog een kenmerk is dat deze ondernemingen gericht zijn op wereldwijde identificatie en ontwikkeling van getalenteerd personeel. Verder worden ze geleid door ceo’s die al langdurig in dienst zijn van de onderneming en die op ordelijke en voorspelbare, bijna geruisloze wijze worden opgevolgd. Geen spectaculair celebrity-opvolgingscircus bij deze ondernemingen.

•

Bron: Fortune

MEEST BEWONDERDE BEDRIJVEN (2009)

• 1. • 2. • 3. • 4. • 5. • 6. • 7. • 8. • 9. • 10.

Apple Berkshire Hathaway Toyota Motor Google Johnson & Johnson Procter & Gamble FedEx Southwest Airlines General Electric Microsoft

TOP-3 COMPUTERRANDAPPARATUUR

• 1. • 2. • 3.

(1) EMC (2) NetApp (2) Seagate Technology

TOP-5 SOFTWARE

• 1. • 2. • 3. • 4. • 5.

(1) Intuit (2) Adobe Systems (7) Electronic Arts (6) Autodesk (3) Microsoft

TOP-6 COMPUTERS

• 1. • 2. • 3. • 4. • 5. • 6.

(5) Xerox (2) Apple (3) Hewlett-Packard (7) Canon (6) Sun Microsystems (9) Dell

TOP 5 IT-DIENSTEN

• 1. • 2. • 3. • 4. • 5.

(1) IBM (1) Accenture (-) Cognizant Technology Solutions (4) SAIC (2) CACI International nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

15 24-04-2009 14:03:34

MANAGEMENT DOEI MUIS! We wisten het eigenlijk wel, maar het is nu wetenschappelijk bewezen. De muis houdt op. Het is tweemaal zo efficiënt om met sneltoetsen te werken in plaats van met de muis, zeggen Kenneth van Cauter en Erwin Nelissen van iMCreative. Neem e-mail. Het kost gemiddeld 44 ‘muishandelingen’ (klikken, mikken, schuiven, kopiëren, plakken, zoeken enzovoort) om een e-mail te lezen, beantwoorden en archiveren of om een nieuwe e-mail te schrijven. Dat kost gemiddeld 126 seconden. Dezelfde acties vergen slechts 27 handelingen als je met sneltoetsen werkt, en kosten gemiddeld slechts 59 seconden. Als iemand dan dagelijks dertig mails ontvangt, scheelt dat dertig minuten per dag. Dat komt dan neer op een tijdswinst van 120 uur per jaar. Bij arbeidskosten van 50 euro per uur is dat een kostenbesparing van 6000 euro per medewerker per jaar. Pas wel op: sneltoetsen bij e-mail zijn misschien leuk, maar voordat je het weet verstuur je een e-mail per ongeluk voordat hij af is.

REGULERINGSMANAGEMENT In de meeste bedrijfstakken speelt regulering een belangrijke rol. Wetten, regels, normen, compliancy, SOX, noem maar op. Er is altijd wel beleid om de regeldruk te verminderen, maar de praktijk leert dat er netto altijd regels bijkomen. Zeker in tijden van crisis. De gevolgen van regulering kunnen immens zijn. Toch doen maar weinig bedrijven actief aan reguleringsmanagement en –strategie. Veel bedrijven zien regulering als iets wat de lange termijn betreft en geen kortetermijneffecten heeft. ‘Het gaat vanzelf wel over’ of ‘Het komt wel’ is dan de gedachtegang. Maar het gaat vaak niet vanzelf over. En het komt meestal niet. Dus moeten bedrijven regulering een kernelement van hun strategie maken. Hoe? Stel een diagnose van elk issue in het reguleringslandschap van nu én (over)morgen. Ontwikkel op basis daarvan een ‘hittekaart’, waarop is aangegeven welke effecten mogelijke reguleringsmaatregelen hebben op de prijzen, werkgelegenheid, kwaliteit en beschikbaarheid van producten en diensten binnen de bedrijfstak. Maak van reguleringsmanagement een continu proces dat wordt gerund door een executive op hoog niveau met strategisch vogelperspectief en directe toegang tot de ceo. Bron: The McKinsey Quarterly

16 010_018_IT08_MAN 16

Snel besparen op IT Met een paar acties kunnen itorganisaties fors bezuinigen.

O

rganisaties moeten bezuinigen, dus óók op hun IT. En liefst snel ook. Volgens drie consultants van Booz & Company duren de meeste transformatieprogramma’s echter te lang (minstens 30 maanden) en kosten ze ook een bak geld. Daar is het nu dus niet het goede moment voor. Maar er is een alternatief waarmee it-organisaties binnen twaalf maanden kostenbesparingen van tientallen procenten realiseren. Het kan door op drie terreinen maatregelen te nemen: Richt je op makkelijk realiseerbare bezuinigingen rond de ‘licht aan’-kosten. Er kan ingrijpend worden bespaard door kritisch te kijken naar de overheadkosten (lees: kosten die worden gemaakt om onnodig hoge serviceniveaus te bieden). Bepaal daarbij eerst welk serviceniveau (en

bijbehorend kostenniveau) minimaal nodig is om het licht aan te houden. Pas vervolgens de applicatie- en infrastructuurserviceniveaus aan. Ga ook over op behoeftegebaseerde toewijzing van it-apparatuur. Alleen verkopers van de buitendienst krijgen een Blackberry. Wie minder dan 50 procent van zijn tijd reist krijgt een desktop en geen laptop – enzovoort. Simpel maar verrassend kostenbesparend. Manage en rationaliseer voorts de vraag naar IT. En richt de aandacht sterker op lopende projecten. Laat nieuwe projecten alleen van start gaan als die vanwege wettelijke of regelgevingseisen verplicht zijn of als ze nodig zijn om grote zakelijke risico’s te minimaliseren. Richt je verder op hoogwaardige projecten die al onderweg zijn. Dat wil ook zeggen: elimineer of vertraag projecten die onvoldoende of beperkte toegevoegde waarde opleveren.

Elimineer ook verborgen projectuitgaven die (vaak ongemerkt) worden gefinancierd vanuit het onderhoudsbudget. En tot slot: Er komen constant veelbelovende nieuwe technologieën op de markt die lagere kosten én betere prestaties beloven. Blijf dat monitoren en beoordeel de toegevoegde waarde ervan goed. Kies beproefde technologieën voor ‘missiekritieke’ activiteiten, experimenteer elders met veelbelovende maar minder volwassen technologieen. Gebruik de recessie in elk geval niet als excuus om even niet in nieuwe technologie te investeren. Sterker, het zijn nu op zich prima tijden om - onder gunstigere voorwaarden en met meer aandacht en toewijding van it-leveranciers - in kostenbesparende IT te investeren.

•

Bron: Mike Cooke, Kumar Krishnamurthy & Jordan Milner – Quick-Hit Savings for IT in Tough Times

Trek die mondhoeken op!

In een economische crisis is het extra belangrijk dat de organisatie een positieve instelling heeft. Tobbende organisaties lopen meer kleerscheuren op.

M

et organisaties is het als met mensen: wie zich goed voelt en optimistisch in het leven staat, presteert beter dan een tobber. Hoe kunnen organisaties de stemming erin houden? Allereerst door positieve mensen in dienst te nemen. Dit is dus een belangrijk criterium bij de werving en selectie:

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

als het even kan geen negatieve of humeurige mensen in dienst nemen. Ook omdat één depri de stemming op een hele afdeling kan verpesten. Zet voorts geschikte mensen op managementposities. Managers moeten zichzelf én anderen uit een negatieve flow kunnen tillen - een zeldzame kwaliteit. En help ten slotte medewerkers om zichzelf te helpen, bijvoorbeeld met cursussen positief denken. Want uiteindelijk is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen stemming. Bron: Management Today

•

24-04-2009 14:03:36

COLUMN

Meer diefstal en fraude op het werk

RON TOLIDO

VRIJMARKT Nederland, ik heb er nog wel eens wat over uit te leggen in het buitenland. Bijvoorbeeld over onze lunches, zonder concurrentie de slechtste ter wereld. Een paar armzalige witte broodjes met komijnekaas. In de luxe variant kan er een kroket vanaf. En altijd vergezeld van karnemelk, de nodeloos wrede incarnatie van zuivel. Ik heb geharde mediterrane zakenlui zien janken als een klein kind na een slok. Onvoorstelbaar wat een leed er dan los komt. Koninginnedag valt wat dat betreft nog mee. Een monarchie? Begrijpelijk, charmant ook wel. Een verjaardag vieren op de dag dat de Koningin helemaal niet jarig is? Zullen wel praktische redenen voor zijn. Met oranje pruiken op door de straten hossen? Komt ondertussen bekend voor, begint warempel te wennen. Alleen de vrijmarkt, daar is nog niet iedereen uit. Een Amerikaanse collega heeft eens een poging gedaan een en ander voor me te recapituleren. “Dus als ik het goed begrijp” zei hij ernstig “is jullie idee van feestvieren dat je de zolder opgaat, je oude spullen tevoorschijn haalt en die vervolgens op straat aan andere Nederlanders verkoopt?” Ik beaamde aarzelend. Het klonk inderdaad wat vreemd, nu hij het zo op die manier zei.

Als het economisch tegenzit stijgt de criminaliteit. Ook binnen de bedrijfsmuren. Dit zijn dus tijden om de maatregelen te nemen die u toch al overwoog. Moderne technologie kan helpen.

I

n slechte economische tijden worden werkgevers meer bestolen door hun eigen mensen. Cijfers bevestigen dat. En managers weten het. Twee derde verwacht dat de diefstal en fraude door werknemers de komende twee jaar toeneemt. Gemiddeld wordt er in een bedrijf voor een bedrag aan interne misdrijven gepleegd dat gelijk is aan 7% van de inkomsten, zegt de Association of Certified Fraud Examiners. Er zijn natuurlijk extreme gevallen. Zoals de medewerker van een zorginstelling die 32 laptops stal en op eBay zette. Of de regionale verkoopmanager die op kosten van het bedrijf voor 4000 dollar aan lingerie van Victoria’s Secret aanschafte – en niet voor zijn eigen vrouw. Maar het gaat ook om de talloze kleinere gevallen van fraude en diefstal. Moderne technologie is tegenwoordig onmisbaar om crimineel gedrag op het werk te voorkomen. Steeds meer bedrijven schakelen dan ook gespecialiseerde bureaus in. “Je kunt ons zien als de elektronische polietieagent die goed en slecht gedrag in de gaten houdt”, zegt Ralph Baxter, ceo van ClusterSeven, dat monitoringsoftware verkoopt aan bedrijven als Mitsubishi en Dresdner Kleinwort. Gunter Ollmann, IBM’s intenetbeveiligingstsaar: “Elke keer als iemand een bestand verstuurt, of dat nu per e-mail of via een website is, of gegevens overbrengt naar een mobiele telefoon of een usb-stick, kan dat worden gemonitord.” Veelgebruikt is ook bijvoorbeeld de onkostenrapportagesoftware van Concu Technologies, waarmee declaraties en uitgaven kunnen worden gemonitord. Verdachte ontwikkelingen worden ermee opgespoord: naar boven toe afgeronde bedragen, niet-geautoriseerde reisupgrades, dezelfde maaltijd die door twee collega’s wordt gedeclareerd, manipulatie van het aantal autokilometers, enzovoort.

Bron: BusinessWeek

010_018_IT08_MAN 17

DUS ALS IK HET GOED BEGRIJP IS DAT JULLIE IDEE VAN FEESTVIEREN? Toch sta ik wel achter het concept. Beroepsmatig gezien dan. Het is een goed idee om periodiek de bezem door je spullen te halen. Oude rommel afstoffen en eens peinzend bekijken. Sommige bezittingen beschikken over een onvermoede glans. Andere kunnen zonder twijfel weg. Dat ruimt op en maakt de weg vrij om te ademen. Precies de energie die je nodig hebt na een lange, schrale winter. En er dan ook nog eens geld mee verdienen, waarom doen ze het eigenlijk niet overal elders ter wereld? VEROUDERDE APPLICATIES Het lijkt me daarom een uitstekend idee om dit jaarlijks op de it-afdeling te gaan doen. Een soort van nieuwe folklore als het ware. Op de 29e blijven we met zijn allen op kantoor, we noemen het de Digitale Koninginnenacht. We gaan dan met de stofkam door onze zolder vol met verouderde applicaties, overtollige oplossingen, overduidelijke doublures en kneuterige huisvlijt. Misschien dat we in de hoek ook nog wat roestige servers vinden. Wat we niet meer nodig hebben doen we weg. Normaal is dat onbespreekbaar, maar tijdens deze speciale nacht gelden de gebruikelijke remmingen niet. De volgende dag is de feestvreugde compleet. De rook om je hoofd verdwenen, eindelijk een pad voorwaarts en ook nog eens geld in het laatje. Met recht een vrijmarkt, wat u zegt.

• nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

nr nr 08 08

55 mei mei 2009 2009

17 24-04-2009 14:03:41

De SPECIALIST onder de ICT SPECIALISTEN www.odiris.nl

FLEXIBEL

BETROUWBAAR

De doelstelling van ODIRIS is het bijstaan van onze klanten door het aanbieden van hoogwaardige ICT Specialisten op basis van detachering

ACCURAAT

INTERNATIONAAL

en projecten. Onze klanten kunnen hierbij vertrouwen op de kennis, vakkundigheid en betrouwbaarheid van de ODIRIS organisatie en de ODIRIS specialisten.

SPECIALIST onder de ICT SPECIALISTEN 000_IT08_ADV 18 xxxx_Adv_Odiris 210x297 IT_E-A.indd 1

24-04-2009 26-02-2009 13:40:12 15:23:22

CIOnet is een online en offline netwerk voor cio’s en it-managers. De redactie van IT-Executive legt maandelijks enkele deelnemers een actuele stelling voor. Harry Starren geeft op dinsdag 2 juni het 3e college in de collegereeks Management skills voor de it-manager. In zijn gastcollege met als titel de ‘IT manager als leider’ zal Starren ingaan op de noodzaak om een situatie theoretisch te beschouwen. Door een context grondig te analyseren en deze kennis creatief in te zetten kun je als IT executive het onderscheid maken. Ga voor meer informatie en aanmelding naar www.it-executive.nl/opleidingen.

De stelling: de IT executive bevindt zich niet in de positie om als leider op te treden

Harry Starren, directeur De Baak “Over het algemeen klopt deze stelling”, zegt Harry Starren directeur van De Baak, het management centrum van VNO-NCW. “It-management is een dienende functie. Het ligt voor de hand dat je in deze organiserende functie de dingen zo netjes mogelijk probeert te doen. Dat heeft alleen niet zo heel veel met leiderschap te maken. De Amerikaanse bedrijfspsycholoog Warren Bennis heeft deze one-liner bedacht om het verschil tussen management en leiderschap te illustreren: “Managers doen de dingen goed, leiders doen de goede dingen”. Management is een functie, maar leiderschap kun je alleen in hele specifieke situaties tonen als je voorbij je eigen belang de voor de organisatie juiste dingen aan de orde stelt en doet. Sommige mensen die onder normale omstandigheden niet op zouden vallen, staan op als leider als de situatie erom vraagt. Neem het voorbeeld van Winston Churchill. Buiten oorlogstijd was het een politieke brekebeen. Gedurende de Tweede Wereldoorlog groeide hij uit tot een eminent politicus en een onbetwiste leider.

LAAT VAK INHOUDELIJKE CURSUSSEN VOORAL LINKS LIGGEN Het staat iedereen vrij om buiten het eigen vak te treden en juist vaardigheden aan te leren en kennis op te doen die ogenschijnlijk weinig tot niets met IT te maken hebben. Wat dat betreft kan ik IT executives op het hart drukken om vakinhoudelijke cursussen vooral links te laten liggen en vooral algemene ontwikkeling na te streven. Als je steeds knapper wordt in je vak, wordt je namelijk steeds minder goed begrepen door mensen buiten dat domein. Afstand nemen is lastig want het vergt een zekere moed om deze kennis in handen te geven van vakspecialisten. Maar het is wel nodig om mee te kunnen praten met de top.”

019_IT08_CIO 19

Rien Peekstok, it-manager Vtech Electronics “Daar ben ik het niet mee eens”, zegt Rien Peekstok, it-manager bij Vtech Electronics Europe. “Je bevindt je juist als it executive vaak in een hele mooie positie om een verschil te maken en leiderschap te tonen. Als it-manager heb je door je intensieve contact met mensen uit

ALS DE DIRECTIE JE NIET SERIEUS NEEMT DAN WORDT HET LASTIG OM LEIDERSCHAP TE TONEN alle lagen binnen de organisatie een hele mooie positie om door de inzet van technologie het bedrijf de juiste kant op te sturen. Als je het goed doet praat je veel met de directie en het middenkader maar ook met mensen op de werkvloer die het uiteindelijke werk moeten doen. Binnen de Europese Vtech organisatie heb ik de nodige vrijheid om na afstemming zaken op diverse gebieden naar eigen inzicht in te richten. Nu het minder goed gaat met de economie kan ik een verschil maken door het voorraadbeheer en de inkoopprocessen een opfrisbeurt te geven. In de afgelopen tijd heeft het bedrijf een forse omzetgroei bewerkstelligd in Europa. Voorraadbeheer kreeg in deze situatie minder aandacht. Nu ben ik samen met de financieel directeur hulpmiddelen en procedures aan het inrichten om het gehele proces van inkoop en voorraadbeheer te verbeteren en te beheersen. Zo’n twee jaar geleden vond ik geen gehoor bij de Europese directeur, toen ik een vergelijkbare verandering voorstelde. De gevolgen van de huidige crisis hebben voor een omslag in zijn houding gezorgd. In die zin creëert de crisis kansen. Ook al krijg je forse kortingen op je budget opgelegd dan nog kun je door het juist inzetten van IT besparingen realiseren. Neem de spreadsheet-cultuur. Hoeveel mensen houden zich in hun dagelijks werk niet bezig met het vullen van spreadsheets vanuit diverse systemen. Dat kan veel beter en goedkoper. Je moet wel voorbij de algemene of financiële directeur kunnen. Als zij je niet serieus nemen dan wordt het lastig om leiderschap te tonen.”

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

19 24-04-2009 14:11:23

ERP IN ONDERWIJS De Brabantse onderwijsinstelling voor vmbo Helicon heeft een aanbesteding uitgeschreven voor de levering, het onderhoud en het beheer van een erp-systeem. De erp-applicatie zal in eerste instantie gebruikt worden voor de kernregistratie van de 13 duizend leerlingen en de ondersteuning van de onderwijslogistiek. Later moeten wellicht ook de personele administratie voor 750 medewerkers, de financiële administratie en de administratie van het relatiebeheer in het nieuwe erp-systeem uitgevoerd worden. De applicatie dient gebaseerd te zijn op een standaard geïntegreerde erp-applicatie met alleen maatwerk als dit absoluut noodzakelijk is. De onderwijsinstelling wil een raamovereenkomst met één onderneming met een looptijd van vijf jaar en de mogelijkheid om deze overeenkomst vervolgens nog vijf keer met een jaar te verlengen.

E-HRM IN ALMERE Ook de gemeente Almere kan voor de levering en implementatie van zijn nieuwe personeelsinformatiesysteem niet uit de voeten met de standaard looptijd van aanbestedingen van vier jaar. Het stelt een dubbel zo lange looptijd voor van de te sluiten raamovereenkomst voor de levering van het e-HRM-systeem omdat de plaats van het systeem binnen de infrastructuur stabiliteit voor langere tijd vereist. Het systeem, dat de bestaande functionaliteit en de continuïteit van de huidige personeelsinformatie en de extern uitgevoerde salarisverwerking moet borgen, moet 1 januari volgend jaar draaien in Almere. De gemeente Almere heeft 2.200 loonfuncties.

CONTACTCENTER P-DIREKT Het Shared Service Centre HRM voor 12 ministeries is weer actief in de markt. Eind vorig jaar sloot P-Direkt een overeenkomst met het Matchconsortium waarin Logica als hoofdaannemer en systemintegrator optreedt, BT hostingprovider is en HP solutionprovider voor een totaalbedrag tussen de 60 en 140 miljoen euro. Dit consortium is verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke infrastructuur die nodig is om de 120.000 ambtenaren via een self service portaal vanaf hun eigen werkplek bijvoorbeeld verlof te laten aanvragen of reisdeclaraties te laten indienen. P-Direkt is dit keer op zoek naar een leverancier voor de aanschaf en onderhoud van software om het contact center van het portaal goed te kunnen draaien.

20 020_024_IT08_TEC 20

KLM wil naar geautomatiseerd softwaretesten

Complexiteit neemt hoge vlucht Softwareapplicaties worden steeds complexer. Dat maakt het haast onmogelijk om ketens nog van begin tot eind te testen. Vandaar dat de testafdeling van KLM heef ingezet op de automatisering van het testproces. Teammanager testmanagement Henk van Merode ziet een grote toekomst voor het modelgebaseerd testen. Voor de daarvoor benodigde tools is het echter nog te vroeg. Die zijn nog niet in geïntegreerde vorm beschikbaar. Door Onno Breedveld, beeld Nico Boink

D

e softwaretesters van KLM hebben op dit moment tussen de dertig en de veertig projecten onder handen. “Er lopen nu zo’n 130 it-projecten binnen het bedrijf,” vertelt Henk van Merode, de teammanager testmanagement. “Wij proberen in ieder geval bij de top-10 wat betreft budget en risico, aanwezig te zijn. Maar we kijken ook naar de andere projecten.” Bij elkaar heeft Van Merode dertig testconsultants tot zijn beschikking. “Die houden zich voornamelijk bezig met coördinatie en testmanagement.” Dat betekent dat het testwerk van dit team zich op dit moment beperkt tot klantacceptatie, serviceacceptatie en validatie. In de toekomst wil men de ‘tools’ en het aantal testanalisten uitbreiden. Die laatsten moeten er volgens Van Merode ook snel komen. “De applicaties worden steeds complexer. Het testen daarvan kun je niet meer alleen door eindgebruikers laten doen. Die zijn toch te veel gericht op dat stuk dat ze zelf gebruiken, ze testen de randen niet en zijn niet bekend met de tools.” “Bij de functionele acceptatie zijn veel testers betrokken. Die vallen nu onder functioneel applica-

Autistische testers?

Het is een veelgehoord verhaal dat autisten vanwege hun extreem sterke focus goede softwaretesters zouden zijn. Het is afkomstig van een Deense vader die een uitzendbureau voor autisten heeft opgezet nadat bij zijn zoon deze psychische stoornis werd vastgesteld. Hoewel (sommige) autisten veel nauwgezetter kunnen werken dan hun gezonde collega’s, denkt Van Merode dat testers bij KLM wel meer in hun mars moeten hebben. “Projecten in onze top-10 gaan gepaard met veel hectiek. Wij willen mensen met vakkenis, die ook goed kunnen communiceren. Mensen die stevig in de schoenen staan zijn moeilijk te vinden. Maar mijn klanten hebben professionals nodig.” nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

tiebeheer aan de businesszijde. Eigenlijk zouden we bij de IT van KLM een eigen afdeling moeten hebben, die de functionele acceptatie opzet met gekwalificeerde testanalisten. Ik denk dat het een kwestie van tijd is voordat men vastloopt. De complexiteit van processen maakt het bijna onmogelijk om ketens nog van begin tot eind te testen.” Toegevoegde waarde Tegelijkertijd realiseert Van Merode zich dat het niet eenvoudig is om zijn diensten intern te verkopen. “Het is heel moeilijk om onze toegevoegde waarde aan te tonen. We hebben veel nagedacht over de manier waarop we onszelf moeten positioneren. Je kunt bijvoorbeeld meten in de productiesystemen en op die manier proberen onze bijdrage te kwantificeren. Maar daarvoor krijgen we de medewerking niet. Bovendien is de metriek moeilijk te maken. Je loopt het risico dat er iets heel anders uit komt.” Overdreven: “Stel dat wij twintig fouten hebben gevonden. En dat zij vervolgens zeggen dat ze voorheen nooit fouten hadden. Volgens mij is de beste manier om gewoon bezig te zijn en te laten zien dat je een goed testproduct oplevert. Aan het eind van de rit vertel je wat je hebt geconstateerd en wat er nog open staat. Vervolgens is het aan de business om te bepalen of dat een acceptabel risico oplevert.” Volgens Van Merode werkt op risico’s en eisen gebaseerd testen dan ook het best. “Zijn de risico’s groot, dan test je veel. Zijn ze kleiner, dan doe je minder. Dat is goed aan je klant uit te leggen.” Vandaar dat hij hier voor de toekomst op inzet. Testen op een hoger niveau is echter veel moeilijker dan wanneer je je beperkt tot de functionaliteit. “Als je een project hebt dat drie jaar loopt, dan zijn de initiële eisen aan het eind van de rit niet goed meer. Bovendien is 80 procent van de eisen goed te

24-04-2009 14:17:10

beschrijven. Maar voor de rest geldt dat niet.” Op risico’s gebaseerd testen past volgens Van Merode goed bij de moderne it-ontwerpen. “Die zijn heel ingewikkeld en vragen om een multidisciplinaire aanpak waarin verschillende competenties samenkomen.” Daarvoor zou het nodig zijn om meer naar productrisico’s te kijken. “Wat is de impact van de resterende risicogebieden op je business, en wat is de kans dat het daadwerkelijk gebeurt in de productieomgeving? Dan komt het aan op kennis van het bedrijf, van wat de business drijft, en van de risico’s. Daarover is wel veel bekend bij de business.” Die afhankelijkheid van de business maakt die aanpak echter moeilijk te verkopen. “Dan komt er al gauw terug “waar bemoei je je mee”. We willen ons niet opdringen. Wij zouden het nooit accepteren als er nog fouten open staan die risico opleveren. De business heeft daarnaast echter nog hele andere overwegingen.” Denk dan bijvoorbeeld aan de time-to-market en de kosten. “Je doet het uiteindelijk niet voor jezelf.” SUPERCOMPLEX Van Merode heeft echter niets te klagen over de samenwerking met projectmanagement. “Wij worden betrokken zodra er een it-vraag of -product in het spel komt, al vanaf het projectinitiatiedocument. Daar kunnen wij aangeven wat de kosten van het testproces zijn (ongeveer 30 procent), en benadrukken dat aandacht gegeven moet worden aan knelpunten zoals de testomgeving en het eventuele gebruik van geautomatiseerde testen. De projectmanager kan daar dan rekening mee houden bij hun aanbieding.” “Bovendien zijn ‘end-to-end’ tests heel ingewikkeld en moeten ze vroeg ingezet worden. Vandaar dat wij vanaf het begin een testmanager in het project laten meedraaien. Soms worden we al heel vroeg bij een project betrokken; dat is voor ons juist heel interessant. Ik wil nooit op de stoel van de business gaan zitten, maar soms vraagt een specifieke aanpak om een aanpassing van het testbeleid.” Van Merode noemt moderne ontwikkelconcepten als rup (rational unified process), agile programming (ap) en soa (service oriented architecture) als voorbeelden. “Met name soa maakt projecten ingewikkeld. Met zo’n enorme hoeveelheid kleine plukjes ontstaat een supercomplex systeem: al die afzonderlijke componenten werken afzonderlijk wel, maar samen soms niet meer. Soa lijkt heel aantrekkelijk, maar de complexiteit ligt in de oneindige ketens. Zolang dat alleen binnen je eigen organisatie is, blijft het nog overzichtelijk. Maar voor internationale organisaties wordt het moeilijk. Ik geloof in soa, maar het maakt het testen van de bedrijfsprocessen zeer lastig.” “Die complexiteit is alleen nog te managen met geautomatiseerde testen,” aldus Van Merode. “Dat betekent dat we moeten investeren in tools en in mensen die die gereedschappen kunnen gebruiken.” Op dit moment is het daarvoor echter nog te vroeg. “Het testen loopt altijd iets achter op de softwareontwikkeling. Bovendien moeten je men-

020_024_IT08_TEC 21

Henk van Merode, teammanager testmanagement bij KLM, verwacht veel van geïntegreerde hulpmiddelen voor testmanagement

sen eerst ervaring met die tools opdoen.” Aan de gereedschappen wordt op dit moment wel gewerkt. “Soa wordt niet weggezet met de tools erbij. Daar zijn de leveranciers nu mee bezig.” Voorbeeld daarvan is HP. “Ik was blij verrast met het enorme aantal tools dat beschikbaar is en komt. Het is wachten tot al die kleine deeloplossingen convergeren naar een nieuw integraal product.” SLIMMER WERKEN Inherent aan de complexiteit van het testproces zijn de kosten natuurlijk een belangrijke drijfveer voor de transitie naar geautomatiseerde test-tools. “Die 30 procent kosten geldt voor het complete testproces, inclusief een deel van de ‘quality assurance’-activiteiten. Maar als je de processen niet aanpast, dan wordt dat nog duurder. We moeten slimmer werken en meer tooling gebruiken.” Volgens Van Merode wordt het testen daarmee een volwassen discipline. “Onder druk van de almaar stijgende kosten, wordt het testwerk steeds professioneler. We krijgen de tools. De methologieën zijn inmiddels redelijk stabiel. En testers zijn steeds meer gecertificeerd. Daarmee wordt testen langzaam maar zeker een vakgebied.”

•

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

‘STAP’ VOORWAARTS

KLM heeft haar eigen testmethodiek ontwikkeld: STAP, kort voor Structural Test Approach. Deze is gebaseerd op TestFrame van Logica, aangevuld met KLM-specifieke zaken. “We hebben eind jaren negentig een keuze moeten maken tussen TMap (Test Management Approach van Sogeti) en TestFrame. We kozen toen voor die laatste. Omdat we in de toekomst automatisch willen gaan testen, hebben we wat ontbrak zelf toegevoegd.” Van Merode noemt de acceptatiestrategie en testplanning als voorbeelden. “Deze aanpak is vervolgens geborgd in de it-architectuurprincipes van KLM.” 21 24-04-2009 14:17:15

EFFICIËNTE NIEUWBOUW De internationaal opererende toeleverancier van bakkers Zeelandia heeft het product Thinkwise Software Factory aangekocht. Dit systeem is bedoeld om de productie van software verregaand te automatiseren, te regisseren en te controleren door een aantal bestaande technologieën, zoals programmeertalen, databasemanagementsystemen en frameworks op een vernieuwende manier te combineren. Volgens it-manager Dick Geuze van Zeelandia is de aanschaf cruciaal voor een goede it-ondersteuning van innovatie binnen Zeelandia. “Innovatie - het bedenken en ontwikkelen van nieuwe recepten en producten is de gangmaker in dit bedrijf”, stelt hij in een persbericht. “Met de Thinkwise Software Factory kunnen we onze software efficiënter ontwikkelen en onderhouden. In onze eigen omgeving hebben we al het bewijs geleverd dat dit systeem voor ons écht gaat werken.” Volgens Geuze levert de nieuwe werkwijze sneller resultaat dan in de oude opzet, omdat applicaties snel opgeleverd worden en direct live te zetten zijn. Daarnaast fungeert Thinkwise als een ontwikkelpartner en een vangnet voor de ontwikkelcapaciteit van Zeelandia.

UTRECHT ZONDER PAPIER De provincie Utrecht trekt een kleine drie ton euro uit voor de realisatie van een digitale informatievoorziening voor ambtenaren, dat geleverd zal worden door Unisys Nederland. Een nieuw documentmanagement systeem gaat het huidige systeem voor postregistratie en archivering vervangen. Daarnaast zal het dms nieuwe functionaliteit voor digitaal werken gaan bieden.

NIEUW MAILPLATFORM ONLINE In het afgelopen kwartaal heeft internetaanbieder Online zijn dienstverlening voor e-mail sterk verbeterd door een nieuw mailplatform gebouwd door ZXFactory in gebruik te nemen. Met de lancering van het nieuwe mailplatform Zimbra krijgen alle klanten van Online de beschikking over een stabiele en veilige mailomgeving met een comfortabele opslagruimte van 5 gigabyte. In totaal werden tussen december 2008 en april 2009 1.000.000 mailboxen gemigreerd naar het Zimbra mailplatform. Per 1 april jongstleden is de migratie voltooid en kunnen alle klanten van Online gebruik maken van de nieuwe mailomgeving. ZX is verantwoordelijk voor de architectuur, levering, bouw en migratie van het Platform.

22 020_024_IT08_TEC 22

SAP zwicht voor druk gebruikersverenigingen

Compromis in de maak Het conflict tussen erp-leverancier SAP en zijn gebruikers over de onderhoudstarieven doet denken aan een worstelgevecht. Medio vorig jaar nam SAP zijn klanten in de houdgreep door het nieuwe onderhoudssysteem Enterprise support op te leggen in combinatie met een flinke tariefsverhoging. Maar gebruikers vochten zich los en dwongen de eis af dat de leverancier eerst hard moet maken dat ook afnemers hier wel bij varen. Een akkoord is nu binnen handbereik. Door Fred Teunissen

H

et Vnsg-congres, de jaarlijkse tweedaagse conferentie van SAP-gebruikers, die op 16 en 17 april plaatsvond in Maastricht, had de oplossing moeten brengen voor een voor beide partijen pijnlijk conflict over de verplichte Enterprise support. Maar ondanks nachtelijke conference calls met de hoofdrolspelers is dat er net niet van gekomen. Inhoudelijk is er overeenstemming, vertellen insiders, juridisch zijn ook de laatste punten en komma’s al wel gezet. Alleen zit SAP inmiddels in een stilteperiode, voorafgaand aan de bekendmaking van de resultaten van het lopende kwartaal. Geen koersgevoelige mededelingen dus. Compromis Begin vorig jaar introduceerde SAP een nieuw systeem van onderhoud – Enterprise Support genaamd –en verhoogde in één moeite door de onderhoudstarieven van 17 naar 22 procent. SAP-afnemers protesteerden en dwongen bij de leverancier de toezegging af dat de leverancier bij eindgebruikers aantoont dat de nieuwe aanpak daadwerkelijk kostenbesparingen, innovaties en flexibiliteit gaat brengen. Worden bepaalde streefcijfers op deze punten niet gehaald, dan gaat de verhoging ook niet door. Kern van het compromis is dat de verhoging in fasen wordt ingevoerd. Eerst 8 procent verhoging in 2009, dat wil zeggen een onderhoudstarief van 18,36 procent in plaats van 17. Daarna jaarlijkse stapjes van 3 procent. Worden de streefcijfers niet gehaald, dan gaat de verhoging ook niet door. Worden ze jaar op jaar wel gehaald, dan is in 2015 het niveau van 22 procent bereikt. Sap en Sugen, de internationale koepel van SAP-gebruikersverenigingen, hebben deze streefcijfers de afgelopen tijd vastgesteld. Onderzoeks- en adviesbureau Gartner zal toezien op de eerlijkheid van de

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

metingen of deze streefcijfers gehaald worden. Dit gebeurt bij een groep van honderd ondernemingen, die door de gebruikersverenigingen zullen worden geselecteerd. De situatie die zo ontstaat is uniek in de it-wereld. SAP gaat immers akkoord met een koppeling van de prijs van zijn producten en diensten aan meetbare resultaten voor zijn klanten. Daarmee krijgen de klanten – voor het eerst - een hele dikke vinger in de pap. Niet alleen ten aanzien van het huidige productportfolio, maar ook ten aanzien van de productontwikkeling. SAP zal het zich namelijk niet kunnen permitteren om nieuwe producten op de markt te zetten die niet aan de overeengekomen productieverplichtingen voldoen. Resultaatverplichting is voortaan ingebakken. Raadselachtig Het blijft wel raadselachtig waarom SAP zo buitengewoon hardnekkig heeft vastgehouden aan de voorgenomen prijsverhoging en daarbij op de koop toe heeft genomen dat er een compleet oproer uitbrak onder zijn klanten. Er is daardoor een flinke deuk ontstaan in het vertrouwen en dat zou toch heel wat meer waard moeten zijn dan wat SAP met deze prijsverhoging binnenhaalt. Er moet dus wel meer aan de hand zijn. Misschien heeft het te maken met het feit dat de marktontwikkelingen inmiddels zo snel gaan dat onderhoud en ontwikkeling in elkaar opgaan. Bij grote klanten moeten SAP en SAP-dienstverleners nu al vaak alle zeilen bijzetten om de systemen goed afgestemd te houden op de actuele ontwikkelingen. Wat natuurlijk dikwijls een dure grap is. Omgekeerd lijkt SAP ook af te willen van periodieke upgrades, omdat die twee grote nadelen hebben voor de klanten: ze verstoren de lopende operatie en klanten hebben lang niet alle functionaliteit, die

24-04-2009 14:17:16

COLUMN

Dominique deckmyn

Laatste ereronde van it-mastodonten? met zo’n upgrade naar binnen komt, ook werkelijk nodig. SAP wil daarom toe naar tijdloze software. Dat is een harde functionele kern met daaromheen zogenaamde bouwstenen, die de klant zelf kan kiezen. Met de introductie van de SAP Business Suite 7 in februari dit jaar werd deze koerswijziging bekendgemaakt. Combineer deze twee trends en je krijgt software zonder upgradeverplichting met extra toevoegingen voor lagere licentiekosten dan nu gebruikelijk, aangevuld met permanent intensief onderhoud op deze systemen voor een relatief hoger bedrag. Als dit inderdaad twee kanten van dezelfde medaille zijn dan is wel begrijpelijk dat SAP het conflict zo hoog heeft laten oplopen. De toekomst zal uitwijzen of eindgebruikers werkelijk op rozen komen te zitten. Er is een eenvoudige toets. Als het SAP ernst is met de koers van tijdloze software dan zal er geen versie 8.0 meer uitkomen. Komt die er over een aantal jaren wel, dan kunnen we met terugwerkende kracht constateren dat het bij deze onderhoudsdiscussie toch gewoon om ordinaire prijsopdrijving ging.

•

ONLINE AANBOD EIND 2009

Hoe het zit precies met het van de markt genomen online erp-pakket voor het mkb Business ByDesign? “Die vraag krijg ik steeds weer gesteld. Welnu, dat product is alive and kicking”, stelt Leo Apotheker, op dit moment co-ceo en vanaf 1 mei ceo van SAP tijdens zijn keynote speech op het Vnsg-congres op 16 april in Maastricht. Apotheker vertelde dat de pilots met Business ByDesign, die momenteel plaatsvinden in zes belangrijke landen (de VS, Canada, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en India) ‘naar wens verlopen’. Hij sprak de verwachting uit dat SAP alle uitdagingen rondom dit nieuwe online product tegen het einde van dit jaar onder de knie zal hebben en dat het rond die tijd wereldwijd op de markt zal komen als derde productlijn voor het mkb, naast Business One en de SAP All-in-One applicaties. Business ByDesign werd najaar 2007 wereldwijd aangekondigd, maar in april 2008 werd de uitrol werd stopgezet vanwege een aantal niet nader genoemde ‘uitdagingen’.

020_024_IT08_TEC 23

Scott McNealy schiet persoonlijk de overname van Sun door IBM af. Jerry Yang deed precies hetzelfde bij Yahoo. En dan duikt Larry Ellison op als witte ridder. Ja, de legendarische Silicon Valley figuren laten weer even van zich horen. Maar is wat ze zeggen nog relevant in 2009? Of zijn de Piraten van Silicon Valley eigenlijk anachronismen geworden? De oorspronkelijke “Pirates of Silicon Valley” zijn ondertussen van het toneel verdwenen (de naam verwijst naar een geruchtmakende televisiefilm waarin de rivaliteit tussen Bill Gates en Steve Jobs uit de doeken werd gedaan). Gates ging vorig jaar met pensioen. Jobs nam begin 2009 vrijaf om medische redenen, en er rijzen steeds meer twijfels of hij inderdaad in juni op zijn post terugkeert. Maar er is meer aan de hand. Silicon Valley, en in bredere zin de hele Amerikaanse it-industrie, is groot geworden dankzij een aantal larger than life figuren. Visionaire en mediagenieke ondernemers met een grote mond, die als founder, president and ceo hun bedrijf belichaamden. Scott McNealy, Larry Ellison en Michael Dell passen in dat rijtje (weliswaar zit Dell in Texas, maar da’s niet veel verder van Silicon Valley dan het Redmond van Microsoft). In het post-Enron tijdperk lagen dergelijke figuren opeens veel minder goed in de markt. Een miljardenbedrijf dat gerund wordt door een persoonlijk potentaatje, met een strategie op basis van intuïtie en testosteron, het rijmt niet goed met Sarbanes-Oxley. Michael Dell zette toen een stapje achteruit, net als later Bill Gates, Jerry Yang en Scott McNealy. Er was een klein aantal uitzonderingen. Larry Ellison stelde weliswaar Charles Phillips aan als president, maar hij bleef de enige en onbetwiste baas bij Oracle. En zijn hyperagressieve overnamestrategie bleek zodanig efficiënt, dat er amper kritiek op klonk. En dan was er uiteraard Steve Jobs, die tussen 1998 en 2008 een ongeëvenaard succesparcours aflegde met zijn vrijwel feilloos aanvoelen van de tijdsgeest. Ondertussen groeiden het laatste jaar de twijfels over de nieuwe lichting ingehuurde managers. Ook en misschien wel juist zonder hun visionaire oprichters bleken heel wat technologiebedrijven kwetsbaar. Een puur door winstmaximalisatie gedreven strategie bleek toch ook zijn nadelen te hebben. Dan ga je in crisistijden weer terugverlangen naar mannen uit één stuk. Dat sentiment leidde al tot de triomfantelijke terugkeer van Yang en Dell aan het hoofd van hun bedrijven. Maar noch Yang, noch Dell heeft tot nog toe “een Steve Jobs” kunnen doen. Dell krijgt het lek niet boven. En Yang heeft, als belangrijkste bestuursdaad, een overnamebod van Microsoft voor 31 dollar per aandeel afgewezen. Officieel omdat het bod te laag was, maar waarschijnlijker omdat Microsoft en vooral Steve Ballmer niet kan luchten. Yahoo doet nu nog 14 dollar per aandeel. Yang werd al snel weer uitgewipt. Michael Dell moet langzamerhand ook voor zijn toekomst vrezen. Dus nee, de tijd van de Pirates of Silicon Valley komt niet terug. Als Larry Ellison zich verslikt aan Sun, en dat lijkt mij heel goed mogelijk, dan is die tijd zelfs definitief voorbij. Voor Steve Jobs maak ik graag een uitzondering: ik hoop dat hij er straks weer staat. Maar ik reken er niet te veel op.

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

23 24-04-2009 14:17:20

SYSTEEMBEHEERDERS

|

SOFT WARE-ENGINEERS

|

PROGRAMMAMANAGERS

…toevallig weten wij dat zij een top IT-er is IT-Staffing Bariton XL B.V. is detacheerder van zelfstandige

voor het afdekken van alle risico’s met

IT-specialisten. Daarnaast verzorgt zij contractbeheer. Bariton XL

betrekking tot de keten- en inlenersaanspra-

maakt deel uit van de IT-Staffing groep. De IT-Staffing groep is met

kelijkheid, Flexwet, etc. Kortom IT-Staffing

2.750 werkzame freelancers/ZZP-ers de grootste detacherings-

Bariton XL kan een toegevoegde waarde

organisatie in Nederland. Als betrouwbare professionele en

zijn voor elke organisatie die gebruik maakt

flexibele partner stelt Bariton XL bedrijven in staat om flexibel te zijn

van externen.

met betrekking tot het inhuren van externe ICT-specialisten en generalisten middels contractbeheer, Daarnaast beschikt IT-Staffing over een eigen bestand van meer dan 14.000 ervaren ICT-specialisten en generalisten. Tevens zorgt IT-Staffing Bariton XL

Kijk voor meer informatie op www.bariton.nl.

it-staffing.nl

IT_BaritonXL_190x277mm.indd 1 000_IT08_ADV 24

09-04-2009 12:43:13 24-04-2009 13:40:16

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

Software om het tij te keren Voor veel bedrijven en consumenten heeft de huidige economische teruggang verstrekkende gevolgen. Toch is de uitdaging niet alleen overleven maar om juist sterker uit het economisch zware weer te komen. Zet het systeem voor klantenbeheer eens radicaal op zijn kop, stelt Reinout Schotman van Accenture voor.

D

e economische teruggang trekt op haast mythische wijze de aandacht van consumenten en ondernemingen wereldwijd. Maar na deze recessie zal er een nieuw speelveld ontstaan. Er zullen ondernemingen zijn die dankzij succesvol handelen tijdens de economische teruggang marktleider binnen hun bedrijfstak zullen worden. Toonaangevende ondernemingen kiezen voor een andere werkwijze dan hun concurrenten. Zij willen de omzet laten stijgen door hun bedrijfsactiviteiten voor bestaande klanten uit te breiden, een nieuw aanbod in de markt te zetten of nieuwe gebieden, klantsegmenten of klanten op de concurrent te veroveren. Zulke ondernemingen streven altijd naar een onderscheidend aanbod en een hogere mate van innovatie binnen hun organisatie dan de rest van de branche. Een goede optie om jezelf als organisatie te onderscheiden van de grijze massa zou zijn niet te kiezen voor traditionele customer relationship software, maar om te kiezen voor innovatieve ondemand software en nieuwe technologieën als bijvoorbeeld software as a service (SaaS). Crmsoftware loopt momenteel voorop in de overstap van traditionele client-server architectuur naar een softwaredienst op afroep via internet. Dit nieuwe distributiemodel zit flink in de lift. Vorig jaar gaven ondernemingen wereldwijd meer dan zes miljard dollar uit aan dit soort saas-oplossingen. Dat is een groei van bijna 30 procent op jaarbasis. Onderzoeksbureau Gartner voorspelt dat crm in saas-vorm binnen twee tot vijf jaar gemeengoed zal zijn. Als het dan toch aanstaande is, waarom dan niet nu investeren nu veel ondernemingen door de crisis wat ruimer in hun tijd zitten en met een investering nu later als de markt weer aantrekt optimaal kunnen profiteren van deze innovatie. Waarom crm zult u zeggen. Als ik aan die moeizame projecten terugdenk krijg ik weer spontaan

025_IT08_Forum 25

hoofdpijn. In het verleden was deze software inderdaad moeilijk te personaliseren en het implementatieproces was lang en moeizaam. Veel implementaties mislukten door onbeheersbare complexiteit, maar vooral ook doordat de implementatie vooral technisch van aard was en weinig betrokkenheid kende vanuit de rest van de onderneming. Daarnaast was deze software ook nog eens peperduur zonder ook maar een enkele garantie op succes. Niet meer aan beginnen zou u nu zeggen met de wijsheid van vandaag. Toch is het tijd voor een heroverweging. Software via internet is minder complex, het implementatieproces neemt minder tijd in beslag en relevante doelgroepen in de onderneming zijn beter bij een dergelijke implementatie te betrekken omdat het optimaal is afgestemd op het invullen van hun bedrijfsbehoeften. Mijn inschatting is dat de inspanning en duur van middelgrote internet crm-implementaties met de helft omlaag kan ten opzichte van reguliere client-server-software. Bij grootschalige implementaties kan er een derde van de kosten af. Bij een internationale logistieke dienstverlener werd een saas crm-systeem voor meer dan duizend accountmanagers binnen zes maanden geïmplementeerd, drie maanden sneller dan gebruikelijk. Bij een grote internationale bank duurde de implementatie vijf maanden. Beide ondernemingen boekten snel resultaat, met meer bedrijfsvoordeel en tegen lagere kosten ten opzichte van traditionele toepassingen. Deze ondernemingen bleken beter in staat zich volledig op de klant te richten en bespaarden bovendien operationele kosten. Deze ondernemingen hechten veel waarde aan hun klantgegevens. Als je iets ten goede wilt veranderen, begin je bij de bron. Als onderneming dien je goed inzicht te hebben in je klantgegevens en heb je technologie nodig om het beheren van deze gegevens probleemloos te laten verlopen. Het toepassen van SaaS om de salesafdeling te automatiseren zorgt voor een snelle verbetering van deze belangrijke bedrijfscompetenties.

•

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

Dinsdag 12 mei Content, portal & collaboration Seminar, Hotel Lapershoek, Hilversum www.arrayseminars.nl Dinsdag 12 mei IT Transformation Conferentie, hotel Leeuwenhorst, Noordwijkerhout http://it-transformation.nl Woensdag 13 mei Novellcongres.nl 2009 Congres, De Reehorst Ede http://www.novellcongres.nl Donderdag 14 mei Social Networking meets UC Seminar, Media Plaza Utrecht www.innervate.nl/event Donderdag 14 mei Interoperabiliteit Goed Geregeld Conferentie, Hoofdvestiging TNO Delft www.ecp.nl/agenda Donderdag 14 mei Novell Onderwijsdag - IT in Action Evenement, Geldmuseum Utrecht www.novell.com Donderdag 14 mei DIV......if you dare! Eventure, Westergasfabriek, A dam www.divifudare.nl Donderdag 14 mei HRM in de Overheid Congrescentrum Triavium Nijmegen www.hrmindeoverheid.nl Maandag 18 mei E-mail onder controle Seminar, Hotel Van der Valk, Drachten www.kvk.nl/agenda Dinsdag 18 mei IT architect bij de overheid Congres, WTC, Rotterdam www.sbo.nl/congressen Dinsdag 19 mei Business Continuity Management Conferentie, Figi Zeist http://bcm2009.heliview.nl Dinsdag 19 mei CMS 9 Congres, Triavium, Nijmegen www.cmscongres.nl

Kijk voor een compleet agendaoverzicht op www.ictevenementen.nl

25 24-04-2009 14:29:05

MENS & WERK

Pas op voor de interimmer! T ijdelijk personeel nodig? Kijk dan uit met interim-managers, daar zit heel wat pulp tussen. Die waarschuwing klinkt nota bene van een bureau voor interim-managers, LRM Group. Directeur Eite Slootheer ziet met lede ogen aan hoe een schadelijke ondersoort van interimmers de weg vindt naar bedrijven, daarbij geholpen door de crisis die bedrijven teistert. Veel bedrijven stellen voor kortere periodes tijdelijke leidinggevenden aan om lastige klusjes op te knappen. Maar ze doen dat op een gemakzuchtige manier, constateert Slootheer. De selectieprocedure stelt niks voor. Veel werkgevers gaan ervan uit dat

dit niet nodig is, aangezien de interimmer vanzelf weer weggaat. “Werkgevers varen bij het aantrekken van een interimmer blind op hun onderbuikgevoel en de referenties uit het eigen netwerk,” zegt Slootheer. “Terwijl juist een strenge selectieprocedure nodig is voor het aanstellen van een interimmer. In de huidige arbeidsmarkt gaan veel ontslagen werknemers voor zichzelf aan de slag, zonder ervaring of de juiste kennis en kunde. Geld is de enige drijfveer en aandacht voor zelfontplooiing ontbreekt. Actuele kennis is niet aanwezig en managementvaardigheden schieten tekort.”

•

Braindrain door personeelsbeleid De versobering van het personeelsbeleid leidt tot onvrede onder het personeel. Tal van bedrijven vrezen dat ze daardoor kostbaar personeel zullen kwijtraken.

H

et dreigt ongekend saai te worden op de zaak. Een snoepreisje is er niet meer bij. Een vorkje prikken wordt ook moeilijk. Een feestje dan? Nee dus. Nieuwe gezichten zijn er ook niet, want er geldt een personeelsstop. Alsof dat nog niet erg genoeg is, pulkt de werkgever ook nog eens aan het salaris. Een paar uur in een klasje is eveneens uitgesloten, want opleidingen zijn geschrapt. Zo gaat het er aan toe in het gemiddelde bedrijf dat zich wapent tegen de gevolgen van de crisis. HR-bureau Towers Perrin heeft onderzocht waar bedrijven in Europa zoal op bezuinigen. Bijna de helft snijdt in zakenreizen en zakelijke etentjes. Ongeveer 45 procent heeft een vacaturestop afgekondigd en nog eens 20 procent volgt waarschijnlijk dit voorbeeld. In bijna vier van de tien bedrijven is het personeelsfeest geschrapt. Personeelsfeesten zijn door 38 procent van de ondervraagde bedrijven wegbezuinigd. In drie van de tien bedrijven is een salarisdaling doorgevoerd. Korting op het opleidingsbudget ten slotte heeft zich voorgedaan in een kwart van de bedrijven. Daar gaat nog een keer 10 procent bij komen.

De impact van dit soort maatregelen is niet alleen maar positief. Zo constateerde het onderzoeksbureau Nidap dat bedrijven in Nederland alleen vorig jaar al 300 miljoen euro kortten op het opleidingsbudget. Het bureau verwacht dat omzetten van opleiders daardoor wel 40 procent dalen. Tal van aanbieders zullen daardoor verdwijnen. Dat komt de variëteit op de opleidingsmarkt niet ten goede. Towers Perrin waarschuwt er verder voor dat de verschraling van het personeelsbeleid de beste werknemers kan

Doorwerken! V

eel seniorenregelingen zijn sinds enige tijd in strijd met de wetgeving. Dat kwam aan het licht na een vonnis van een kantonrechter in een zaak die een aantal oudere werknemers, onder andere in de technologiesector, aanspande om zogenaamde seniorendagen af te dwingen. Aparte regelingen voor oudere werknemers zijn al jaren schering en inslag. Zes werknemers wilden seniorendagen afdwingen bij hun werkgever, en stapten naar de rechter. Seniorendagen waren ivolgens de cao van toepassing. Maar de rechter verklaarde de seniorendagen in strijd met de wet. De ‘Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd’ (Wgbl), die in 2004 werd ingevoerd, verbiedt onderscheidt van arbeidsvoorwaarden op grond van leeftijd.

•

26 026_029_IT08_MEW 26

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

wegjagen of ontmoedigen. Meer dan de helft van de door haar ondervraagde bedrijven maakt zich hierover zorgen. Towers Perrin adviseert het nog beschikbare budget gericht te investeren in aanstormende talenten en goed presterende werknemers. Daarbij valt te denken aan retentiebeloningen en opleidings- en ontwikkeltrajecten speciaal voor deze groep.

•

Microsoft ‘beste werkgever’ M

icrosoft is door het Great Place to Work Institute Nederland uitgeroepen tot beste werkgever van Nederland. Microsoft won in de categorie Large & Multinational Companies. De uitslag is gebaseerd op onderzoeken onder de medewerkers van de deelnemende bedrijven. In dezelfde categorie eindigde Google op de tweede plaats. Microsoft haalde 92 punten (van de 100) op de onderdelen geloofwaardigheid, respect, eerlijkheid, trots en kameraadschap. Vorig jaar kwam het bedrijf op deze onderdelen niet verder dan 89 punten. Medewerkers gaven dit jaar aan dat ze trots zijn anderen te vertellen waar ze werken en dat ze hun bijdrage in het bedrijf belangrijk vinden. Ook het ‘nieuwe werken’ zorgde voor veel positieve reacties. Medewerkers prijzen Microsoft doordat het mogelijk is uren flexibel in kunnen delen en thuis of elders te kunnen werken. Bovendien zijn de werknemers erg te spreken over het nieuwe kantoor, dat geheel is ingericht op de nieuwe werkstijl en bijdraagt aan een prettige en positieve bedrijfscultuur en meer werkplezier. “Er zijn altijd nog zaken die verbeterd kunnen worden,” zo reageerde personeelsmanager Ineke Hoekman van Microsoft. “Door goed te luisteren naar onze mensen willen we ons verder blijven ontwikkelen en daarmee het predicaat ‘beste werkgever van Nederland’ waardig blijven.”

•

24-04-2009 14:34:12

Midlifegeneraties Banencarrousel haken af eb je als werkgever net je best gedaan om jongeren te binden en te boeien, lopen de oudere werknemers weg. Dertigers en veertigers balen zo van hun werk, dat bijna tweederde op het punt staat om ander werk te zoeken. Ook babyboomers, vanaf 48 jaar, zijn het zat bij hun bazen. Van hen wil de helft opstappen. Dat blijkt tenminste uit internationaal onderzoek van Kelly Services in meer dan dertig landen. Opvallend is dat vooral jongeren bereid zijn inkomen en status op te geven in ruil voor voldoening op het werk. Europeanen zijn wat minder trots op hun werk dan Noord-Amerikanen en Aziaten. Bij veel respondenten neemt het zelfvertrouwen door het werk toe. Ook hier is dit wat minder het geval bij Europese werknemers dan bij die uit Azië en Noord-Amerika.

•

Bazen: trouwe honden

D

e Nederlandse leidinggevende is een trouwe hond. Hij is vooral loyaal aan zijn werkgever. Dit blijkt uit een onderzoek dat headhunter Robert Half International eind vorig jaar en begin dit jaar heeft gehouden in veertien landen onder 3500 managers. Maar liefst 84 procent van de Nederlandse ondervraagde managers geeft aan zichzelf loyaal tot zeer loyaal te vinden. Dat is een stuk hoger dan in de andere landen. Daar komt de zelfverklaarde trouw niet boven de 80 procent uit. Tegelijkertijd blijkt dat de Nederlandse manager meer dan zijn buitenlandse collega vooral een plakker is vanwege softe werkomstandigheden, zoals de bedrijfscultuur en de balans tussen werk en vrije tijd. Voor bijna de helft van de ondervraagde managers is deze balans belangrijk bij het kiezen van een nieuwe werkgever. Een kwart wijst naar de bedrijfscultuur, drie keer zo veel als de buitenlandse manager. “In Nederland moet werk vooral echt leuk zijn,” constateert Barbara Kollée van Robert Half. “Iedereen die regelmatig te maken heeft met werknemers in andere landen, ziet dat de Nederlander hierin duidelijk verschilt van de andere landen.”

Karien Verhagen is ingepikt door Kadenza, een bedrijf gespecialiseerd in enterprise intelligence. Verhagen geldt als toonaangevend specialist in business intelligence. Behalve erkend specialist is ze ook als directeur verbonden aan 4BIS Scholing. Bij Kadenza wordt ze senior architect. Rogier Gerritzen is gepromoveerd tot manager sales van Computer Profile. Twee jaar geleden kwam hij bij dit it-bedrijf binnen als accountmanager. Gijsbert in ‘t Veld, principal consultant van Motion10, heeft de 2009 Microsoft Most Valuable Professional (MVP) Award ontvangen. Het is voor het vierde achtereenvolgende jaar dat hij deze MVP Award krijgt. Net als vorig jaar heeft Gijsbert deze ontvangen voor zijn technische bijdragen aan de Microsoft BizTalk community. Marco Lesmeister is directeur solutions geworden bij ict-bedrijf Kender Thijsse. In deze functie is hij verantwoordelijk voor alle it-verkoop, projecten, onderhoud- en beheeractiviteiten van Kender Thijssen. Hij werkte eerder voor HP en was lid van de

hoofddirectie van Inter Acces. Voor zijn overstap naar Kender Thijsse werkte Lesmeister als turnaround manager voor een aantal investeerders. Alain Thielens is benoemd tot service delivery director van netwerk- en hostingbedrijf Benelux Easynet Global Services. De voormalige ingenieur van de Belgische luchtmacht is bij zijn nieuwe werkgever verantwoordelijk voor het nakomen van de afgesproken termijnen en het garanderen van de kwaliteit van alle door de sales-afdeling afgesloten contracten. Hij komt over van B-Telecom/ Syntigo, waar hij business unit director was. Hein Ragas is bij Aia Software gepromoveerd tot manager professional services. Hij wordt verantwoordelijk voor de professionalisering van de dienstverlening en de ontwikkeling van consultants. De afgelopen twee jaar was hij project manager en senior consultant bij Aia Software. Nico Vliex is benoemd tot sales directeur van Dimension Data. Hij volgt Jan Willem Dees op, die is benoemd tot managing director. Vliex was tot zijna aanstelling zelfstandig consultant. Ervaring als verkoopdirecteur heeft hij eerder opgedaan bij Westcon Group. Ralph Dullens is de nieuwe directeur corporate accounts van Xerox. Daarmee is hij Martijn Brand opgevolgd, die de nieuwe algemeen directeur is geworden van Xerox Oostenrijk. De verantwoordelijkheid van de Office Sales Organisatie is vanaf begin april in handen van Dullens. Die is in zeven jaar opgeklommen van de functie van accountmanager.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

IT wereld op zijn kop Remko Francken (32) is bij ICT dienstverlener Pimarox, als lid van het Management Team, mede verantwoordelijk voor het beleid dat gericht is op het flexibel plaatsen van de juiste ICT professionals op de juiste plek tegen zeer aantrekkelijke voorwaarden. Nu u de moeite heeft genomen om dit magazine te keren, willen wij u helpen om samen het tij te keren.

H

Bas Broekarts is door IBS aangesteld als directeur voor de Benelux-organisatie. Tot voor kort was hij manager bij IBM XIV. De meeste indruk maakte hij echter als manager bij EMC, waar hij tien jaar werkte en het bedrijf omvormde van een op hardware georiënteerde organisatie naar een softwarebedrijf.

•

026_029_IT08_MEW 27

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

27 24-04-2009 14:34:19

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

DE IT-MANAGER BIJ KLPD

Naam: Pieter van der Wilk Werkzaam bij: KLPD, sinds 2007 Leeftijd: 48 Omvang it-afdeling: 30 Opleidining: Master of Business Administration Favoriete gadget: Palm Tungsten T5

ik de divisie IT en Methodologie gereorganiseerd en was ik verantwoordelijk voor alle it-projecten. Bij Robeco heb ik het bureau voor de cio opgericht.”

Portret van een IT-manager (43) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een serie portretten van it-managers. Door Henk Vlaming, beeld Nico Boink Wat doet een it-manager bij het KLPD? “Mijn opdracht is om informatiemanagement binnen het KLPD te positioneren en te professionaliseren. De uitdaging daarbij is hoe het KLPD het maximale uit de beschikbare informatie kan halen om meer boeven te vangen.” KLPD? Help nog even. “Een korps met landelijk opererende diensten zoals luchtvaartpolitie, recherchediensten, waterpolitie, verkeerspolitie, interventie-eenheden en persoonsbeveiliging. Het KLPD telt meer dan 5.000 medewerkers.” 28 026_029_IT08_MEW 28

Wat doet jouw it-afdeling precies? “Dat is de concerndienst informatievoorziening. Tot voor kort hadden alle achttien diensten nog eigen informatieadviseurs. Sinds maart stuur ik alle dertig informatiemanagers en -adviseurs aan. Met de ontwikkeling van IT houden wij ons niet bezig, dat doet een landelijke organisatie voor het KLPD. Wij inventariseren de informatiebehoefte binnen de diensten en voeren de regie over de projecten. Het is onze taak om te zorgen dat de oplossingen tijdig beschikbaar komen en dat de informatie ook door de dien-

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

sten beschikbaar kan worden gesteld en gedeeld wordt.” Pittig klusje zeker? “Het is organisatorisch complex. Je hebt te maken met al die organisaties, ieder met hun eigen specialisme, visie en wensen. En dan is het KLPD op dit moment ook nog bezig van een holdingnaar een concernstructuur te gaan. Vanuit mijn it-achtergrond ben ik steeds meer aan organisatieontwikkeling gaan doen. Ik heb mij gespecialiseerd in zware en complexe opdrachten. Zo ben ik bij ABN AMRO verantwoordelijk geweest voor de it-operatie. Bij het CBS heb

Tegen welke hobbels loop je nu aan? “Qua professionele kwaliteiten is het politieapparaat top, maar het is een uitdaging om deze organisatie vanuit één gezamenlijke visie vooruit te laten kijken. Om dat te doorbreken heb ik het Informatieplan 2009-2010 neergezet. Daarin staan niet alleen strategische keuzes, maar ook een visie waar de organisatie wil staan wat betreft informatievoorziening. Het lastige is de diversiteit van het KLPD. Alle echelons moet je bij je plannen betrekken. De ene dienst is verder dan de andere. Soms zeggen mensen dat ze met je meegaan, maar doen ze het niet meteen. Andersom komt gelukkig ook voor dat een dienst staat te trappelen.” Waar wil je uitkomen? “De uitdaging voor informatiemanagement is hoe je de politie- en recherchediensten maximaal faciliteert in hun operaties bij calamiteiten ongeacht plaats, tijdstip en omstandigheden. Het bieden van zo’n infrastructuur waar de informatiesystemen op kunnen draaien, dat is wat ik wil bereiken.” Schrijven jullie systemen en applicaties voor? “Nee, wij hebben een adviserende rol. Het KLPD heeft bijvoorbeeld gekozen voor Microsoft als standaard. Zo zijn er nog meer standaards. Mochten er problemen zijn, dan is er voldoende expertise aanwezig om

24-04-2009 14:34:24

COLUMN in te grijpen. Gebruik je specials, dan moet dit een bewuste keuze zijn. In zo’n situatie moet je kennis opbouwen of inhuren, dat kost tijd en geld.” Werkt deze aanpak? “Onze adviezen worden doorgaans overgenomen door zowel diensten als korpsleiding. Sterker nog: als er vanuit een dienst voorstellen komen die niet met ons zijn afgestemd, worden ze door de korpsleiding doorverwezen naar ons. Daarmee is onze positionering redelijk succesvol” Wat heb je nog meer bereikt? “Informatie & Intelligence is een van de speerpunten en wij zijn betrokken bij nieuwe ontwikkelingen zoals één database voor opsporingsinformatie. Een prestatie van formaat is verder dat alle mensen die betrokken zijn bij informatiemanagement nu dezelfde taal spreken. Dit is een randvoorwaarde om een volgende stap te kunnen maken als organisatie. Zo ver is het nu. Verder is het informatieplan 2009-2010 akkoord verklaard door de korpsleiding. Er is een denkwijze ontstaan waardoor de organisatie een kanteling heeft kunnen maken. ” Hoe heb je dat voor elkaar gekregen? “Mensen vanuit de diensten betrekken bij nieuwe ontwikkelingen en ideeën. Voor de ontwikkeling van het vakgebied wordt elke maand een themasessie belegd, waar ook de directeuren en de cio hun verhaal kunnen houden.” Wat doe je buiten de politie? “Dan ben ik bij mijn vrouw en drie kinderen. Daarnaast ben ik bestuurslid bij Kiwanis, een serviceclub voor kinderen die het moeilijk hebben. Ik sponsor niet alleen maar ga ook mee met de uitstapjes. Je krijgt zo veel dankbaarheid van de kinderen, dat is genieten. Daarnaast ben ik coach van een startersnetwerk in de regio voor startende ondernemers en coach ik een hockeyteam. Ten slotte ben ik gek op muziek, vooral jazz. Samen met mijn zoon maken we muziek: ik gitaar, hij op de drum.”

•

026_029_IT08_MEW 29

RENÉ DIEKSTRA

Essentiële behoeftes Eens had ik een vrouw als patiënte die als manager werkte bij een grootwinkelbedrijf. Ze deed dat goed, maar altijd onder grote innerlijke spanning. Zelf verwoordde ze het zo: “ik weet eigenlijk nooit of ik nou te weinig afstand houd of dat ik juist te afstandelijk ben. Het lukt me maar niet, althans voor mijn eigen gevoel, daar een goed evenwicht in te vinden”. Haar ouders bleken beiden in een concentratiekamp te hebben gezeten. Op grond van die ervaringen spraken ze zelden over wat ze voelden, laat staan over hun verschrikkelijke vroegere ervaringen. Ook lichamelijke aanraking of koestering was een zeldzaamheid. Ze herinnerde zich dat ze als jong meisje graag bij een van haar ouders op schoot zat, maar dat dit vaak werd afgehouden met de opmerking dat ze daar al te groot voor was. Toen ze een jaar of zestien was, had ze er vaak naar verlangd had dat haar vader een keer een arm om haar heen sloeg en iets gezegd had als dat hij trots op haar was en van haar hield. Maar ze had er nooit openlijk om durven vragen, bang als ze was dat ze haar ouders daarmee in verlegenheid zou brengen of dat ze haar zouden veroordelen voor die behoefte aan afhankelijkheid. Eenmaal volwassen gedroeg ze zichzelf alsof ze vond dat je anderen niet nodig moest hebben. Zo gauw ze enige behoefte aan emotioneel contact met iemand voelde, veroordeelde ze zichzelf daarvoor en nam afstand. Het gevolg was dat de mensen in haar omgeving, ook collega’s, het gevoel hadden dat ze niet echt tot haar door konden dringen en dat relaties steeds onbevredigend verliepen. Op mijn vraag hoe ze haar behoefte aan afhankelijkheid en verbondenheid met anderen bevredigde, antwoordde ze in eerste instantie ‘ik wil niet afhankelijk van anderen zijn’. Ik legde haar uit dat ze geen antwoord op mijn vraag gaf, dat ze net als ik en andere mensen naast een behoefte aan autonomie ook een behoefte aan afhankelijkheid had, en dat ze zichzelf blijkbaar niet toestond die laatste behoefte te hebben, laat staan die uit te spreken. Toen ik haar vroeg wat haar fantasieën over relaties waren, bleek dat ze vaak dagdroomde over diepgaand emotioneel contact met anderen. Ze bevredigde haar behoefte aan afhankelijkheid, aan overgave, dus in haar gedachten. KWETSENDE AFSTANDELIJKHEID In de werkelijkheid bleek ze vreselijk bang om te zeggen wat ze voelde, dacht, en wat ze graag wilde. ‘Als ik zeg wat ik graag wil, tegen een man of een collega, bijvoorbeeld dat ik graag wil weten hoe hij mij vindt of beoordeelt, dan voel ik me meteen idioot en vreselijk kwetsbaar. En zo’n reactie vind ik weer heel erg stom van mezelf. Ik wil niet dat een ander zo’n invloed op me kan hebben’. Ik legde haar uit dat haar reactie weinig te maken had met de eventuele reactie van de ander – het is immers heel gewoon dat de ene volwassene jegens de andere aangeeft wat hij van hem of haar vindt. Maar dat zij zich daarbij te kwetsbaar of te afhankelijk voelde was letterlijk en figuurlijk een ‘infantiele’ reactie: een herhaling van het reactiepatroon dat ze als kind op de kwetsende afstandelijkheid van ouders had ontwikkeld. Zo gaat het vaak. Wat de eerste mensen met wie wij ons willen verbinden, meestal onze ouders, in ons veroordelen aan behoeftes of verlangens, dat gaan we op de den duur ook zelf in ons veroordelen. Eenmaal een behoefte veroordeeld, staan we onszelf niet meer toe die behoefte te onderzoeken, te bespreken, te ontwikkelen en te hanteren op manieren die goed en gezond zijn. Veroordeling van een wezenlijke behoefte betekent daarom dat onze ontwikkeling op een wezenlijk punt hapert, vastloopt. De moraal: of we nu jonger of ouder zijn, belangrijk is onszelf regelmatig af te vragen of onze behoefte aan autonomie en onze behoefte aan verbondenheid met anderen voldoende bevredigd worden. En daarbij te bedenken dat de eerste stap op weg naar bevrediging van die essentiële behoeften, en daarmee naar psychische gezondheid, begint met onszelf niet alleen toe te staan beide behoeftes te hebben maar ook daarvoor openlijk uit te komen.

Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009

29 24-04-2009 14:34:26

WWW.IT-EXECUTIVE.NL

COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

Community voor IT-managers S inds begin april is de nieuwe website van IT Executive in de lucht. De tot standkoming van deze website heeft heel wat voeten in aarde gehad. Dat begon al bij het plannen maken. Druk bezette it-managers zouden een grote voorkeur hebben voor het twee wekelijkse blad dat hen een overzicht biedt van de belangrijkste nieuwsfeiten. Toch blijken er uit eerdere lezersonderzoeken ontzettend veel it-managers te zijn die tussen de bedrijven door online toch het nieuws bijhouden, achtergrondinformatie zoeken en hun kennis bijspijkeren. Met de oude website had IT Executive deze veeleisende doelgroep niet genoeg te bieden. Met de nieuwe website willen we een andere weg inslaan waarbij we de doelgroep van it-managers meer informatie op maat willen aanbieden. Om dat goed te kunnen doen willen we u als lezer graag beter leren kennen. Dat begint met het aanmaken van een profiel. Dat is handig om een pdf-bestand van het laatste nummer down te loaden of om mee te kunnen doen aan een discussie. Zo kunt u online uw stem laten meewegen in de discussie tussen Harry Starren directeur van het trainingscentrum van VNO NCW De Baak en Rien Peekstok, it-manager van Vtech Electronics Europe, die u ook dit blad op pagina 19 heeft kunnen lezen. De een vindt dat de IT executive zich niet in de positie bevindt om als leider op te treden, de ander juist wel. Wat vindt u? De komende tijd gaan

• Abonneer u op de nieuwsbrief: www.it-executive.nl/ • Nu met rss-feeds voor nieuws, blogs en dossiers • Blogs zijn te vinden op www.it-executive.nl/blogs we de functionaliteit van de site verder uitbouwen. Zo staat er een nieuwsfilter op stapel, waarmee u nieuwsberichten voor uit u relevante websites op www.it-executive.nl kunt verzamelen. Wilt u bijblijven en de ontwikkelingen van de website op de voet volgens abonneer u dan op onze wekelijkse nieuwsbrief of volg de site op uw eigen manier door onze nieuwe rss-feeds uit te lezen.

•

Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

Blog van de week

Innovator (m/v) gezocht Vrije denkers zijn schaars. Althans, dat vermoed ik. Ik loop vaak tegen - ongetwijfeld steekhoudende argumenten aan die me weer dwingen om toch goed met beide benen op de grond te staan.

H

et kan juist erg inspirerend zijn om in te toekomst te kijken, niet gehinderd door allerhande bezwaren. Ik vrees van niet. Nee, er volgt een excelsheet met opmerkingen waarom dat zo niet kan gaan werken. Waarschijnlijk is die excel-sheet er zelfs al. Een goede manier om creativiteit te verjagen: lijstjes met eisen en wensen maken.

Ik pleit daarom voor excel-lijst vrije zones binnen bedrijven. Ofwel: hei-sessies zonder beamer. Niet de bezwaren maar de mogelijkheden voeren de boventoon. Daarom gezocht: innovator. Geen ervaring met excel. Wars van lijstjes. Kan tegen een goede dosis ‘Ja, maar...’ of ‘dat hebben we al geprobeerd’. Bedreven in het stimuleren van creativiteit. En

geen business of IT achtervoegsel: innovatie laat zich zo niet indelen in hokjes maar kijkt er juist overheen.

•

abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Hans Steenman, Henk Vlaming, Karina Meerman, Marco van der Hoeven, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter Olsthoorn, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] Advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e rdekleij[email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e [email protected] marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving colorscan bv, Amsterdam - Voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www.adformatie. nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2009, IT Executive, ISSN 1570-6737

30 030_IT08_ESC.indd 30

nr 08

5 mei 2009

nr 08

5 mei 2009 24-04-2009 14:40:07

000_IT08_ADV 31

24-04-2009 13:40:20

Nog steeds focus op de programmeur? Antares Requirements Engineering (ARE) De ICT focust zich al decennia op besparingen in het bouwtraject. Nog minder uren per functiepunt! Nog goedkopere programmeurs ! Maar de grenzen lijken nagenoeg bereikt. De keuze voor outsourcing is dan vaak snel gemaakt. Maar daarmee nemen de problemen met organisatie, communicatie en specificaties alleen maar toe. Terwijl we blijven focussen op innovaties in het bouwtraject heeft 50% van de projectkosten inmiddels betrekking heeft op het voortraject. In ditzelfde voortraject liggen de grootste kansen voor procesverbetering, besparing en versnelling van ICT-projecten. Antares introduceert ARE: een uitrusting waarmee het voortraject meer wordt gestructureerd en waarmee koppelingen tussen alle ICT-processen worden gelegd. Requirements worden gestructureerd vastgelegd en alle stakeholders uit het ICT- en het businessdomein kunnen de ontwikkeling en wijzigingen van requirements volgen, gedurende de gehele levenscyclus van de applicatie. Resultaat: verbinding van ontwerp en bouw, transparantie in alle deelprocessen en eenvoudiger changemanagement. ICT kan daarmee sneller, beter en dus goedkoper. Interesse? Bel ons op 030 6050100 of mail naar offi[email protected].

www.antares.nl 000_IT08_ADV 32

grey cells. colourful people 24-04-2009 13:40:21