Klimaatadaptatie en het omgevingsplan provincie Groningen

Klimaatadaptatie en het omgevingsplan provincie Groningen

Rob Roggema, Programmamanager klimaatadaptatie en ruimte, provincie Groningen [email protected] Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Groenland Ice gletsjer

1860 tot nu - 60 km laatste jaar: - 15 km

Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Overstromingsgebied bij NAP -6.0 m Waddenzee

Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m


Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m


Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m


Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m


Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m


Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m

Overstromingsgebied bij NAP Waddenzee

Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m

Overstromingsgebied bij NAP +0.5 m Waddenzee

Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m

Overstromingsgebied bij NAP +1.0 m Waddenzee

Markermeer A7

A9

A6

Amsterdam A2

Haarlem

Noordwijk

Utrecht

M t.o.v. NAP

A4

Noordzee

A12 + 5m

Druk op de toetsen

Den Haag

Delft

A13


0m

-5m

Waar zijn we beland? Veel aandacht voor klimaatbestendigheid Veel mogelijkheden, bv nieuwe wet RO Gebeurt weinig, verMERRing van adaptatie De wereld draait door, en snel ook: Energievoorraden en prijzen, CO2 emissies, smelten ijskappen Ruimtelijke ordening is traagheid zelve: procedures en inhoudelijke opname adaptatie Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009


Onderschatte onderwerpen •  Energie: lokale productie, ruimtelijke impact •  Zoet water: beschikbaarheid, zelfvoorziening •  De stad: hitte, flexibiliteit in groen en water structuur


Probleem Moeizame integratie van klimaatverandering en duurzame energie in ruimtelijk ontwerp

Suboptimale resultaten: !  Gebruik van duurzame energie !  Adaptatie aan klimaatverandering


Oorzaak: lange termijn ontwikkelingen zijn niet verbonden met korte termijn praktijk

Source: Province of Groningen, 2007 Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Zwaluwstaarten klimaat en ruimtelijk ontwerp •  Integratie en verbinden van regionaal ontwerpproces met klimaat en energie inhoud •  Klimaat & energie-inclusief ontwerp •  Onverwijderbaar

Optimale resultaten: !  Gebruik van duurzame energie !  Adaptatie Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Omgevingsplan Groningen - Fasering Start document

Analyse Zomer 2007

Agenda

Interactie Keuze document

Eind 2008

Reflectie Omgevingsplan

Zomer 2009


Positie adaptatie in het proces Analyse lange termijn klimaatverandering

Ruimtelijke impact van adaptatie

Debat over: water berging, kustverdediging, bouwlokaties, natuur, landbouw, duurzame energie Klimaatclaim: ruimte voor water, natuur, energie, veilig wonen, ordening functies Klimaatbestendig omgevingsplan

Zomer 2007

Acceptatie van risico’s en identificeren klimaatgebaseerde kansen Eind 2008

Keuzes klimaatgestuurde ordening

Zomer 2009


Netwerk Natuur

Ontwerp

Omgevings

plan

VU

Water

Alterra

Methode

Landbouw

Klimaatatlas

Integratie

Water

schappen

TU Delft

Proces

Tauw

Energy

Valley

Energie

IPO

Kust

Adaptatie

scan

Gemeente

Groningen

KNMI

Provincie

Groningen

nWro

WUR


Nieuwe Wet RO - Structuurvisie •  •  •  • 

Van toelating naar ontwikkeling Decentraal wat kan Planhorizon langer dan 10 jaar mogelijk Samenwerkende overheden binnen één structuurvisie mogelijk •  We gaan echter op de oude voet voort





Twee adaptatiestrategiëen 1. Globale meetbare inschattingen in ruimtelijke claims: het systeem begrijpen 2. Strategische interventies, die de veerkracht van een gebied in onzekere omgevig vergroten: interveniëren

Stap 1. Het systeem begrijpen •  Klimaatvariabelen •  Energiepotenties •  Globale inschattingen van maatregelen en ruimtelijke claims


2 scenario’s voor 2050 Scenario 1: selectie IPCC/KNMI

Scenario 2: Versneld smelten landijs

neerslag vooren najaar

+ 20%

+ 30%

neerslag zomer

- 20%

- 40%

neerslag winter

+ 15%

+ 30%

Temperatuur

+ 1,5

+ 3,0

zeespiegelstijging + 35 cm

+ 150 cm Source: Province of Groningen, 2007


Grounds for Change (2006): Energiepotenties Noord Nederland zon, wind, water, biomassa, geothermie en de energiemixkaart

Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en Source: structuurvisies, 11 juni 2009 et Roggema

al, 2006"


Energiegebaseerde interventies residences, holiday homes, spa, tropical paradise, seasonal industry

Wind turbine park

City of heat

Heat cascading industry feeds horticulture feeds residences Blue energy plant

Tidal plant

Inundation plant

and blue energy

Biomass boulevard bio-plant, bio-refinery, bio-ethanol factory

Natural reserves forestlands and wetlands for CO2 bonding Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009 Van den Dobbelsteen, 2007

Resultaten regionale energiepotenties Voorziet in 50% van de huidige energievraag " benodigde energiebesparing voor onafhankelijke regio: nog eens de andere 50% 80% van de CO2 emissies worden voorkomen


Energiepotenties

Andy vd Dobbelsteen, Siebe Broersma, Sven Stremke – De Groene Compagnie – 11 Kiel-Windeweer, 06 feb 09 Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, juni 2009

Ruimtelijk energievoorstel De Groene Compagnie, Hoogezand Sappemeer Nieuwbouw produceert duurzame energie voor zichzelf en bestaand HS

landschaps -typologie Plas Dras

Open Veld

Bos Water

codegebieden met geschiktheden geschiktheid WP WKO PV/ZC code I ++ ? + 1A + ? + 1B + + II ++ + + 2A + + 2B + ? + 3A ++ ? 3B ? ++hout-cv overal 4 + ? +


Wind + + + + + + +

Ecologie: vergroten capaciteit en versterken verbindingen

Een klimaatbestendige EHS

Provincie Groningen & Climate Changes Spatial Planning, 2008

Neerslag winter en zomer

+15% -15% et al, 2008)klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009 Rob Roggema, Provincie(Alterra Groningen, seminar

:

lt entee g l a r oo rmte v oductie a w t s e ik r erpr Gebru .a. zoetwat o

Reten laags tie regenw tgeleg ater in e het la n delen v an ndsch ap

Vasthouden water op plateau Drenthe

Opvangbassin zoetwater Eems

Gebruik restwater uit gedroogde landbouwproducten


De zeespiegel stijgt ... (max 130 in 2100, Deltacommissie)

Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009 Source: Roggema

et al, 2006"

De bodem daalt... (max 40 in 2050, NAM)

Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2004" 2009 Source: NAM,

Minder maar heftiger stormen (dus max 170 in 2100 + golfoploop)


Kustverdediging: mix van oplossingen

dijk superdijk vluchtplaatsen comcoast eilanden slaperdijken brede dijk indundatie

Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009 Provincie Groningen & Climate Changes Spatial Planning, 2008

Landbouw


Klimaatgestuurde voorstellen: Waterbasins voor de watervoorziening van de Veenkoloniën Aardappel en suikerbiet weerstaan klimaatverandering Bouwmogelijkheden bij Stadskanaal, Veendam, Leek Natuur verbindt waterbasins en bekensysteem Ruimte voor inundaties: Dollard, Delfzijl en Lauwersmeer Zilte landbouw en aquacultuur in de kustzone Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009 Source: Roggema, 2007"

Stap 2: Ruimte geven aan onzekerheid Gebruik maken van wicked processen, zelforganisatie Introductie en implementatie van strategische interventies Koppelen aan gebiedsopgaven Lange termijn structuurvisie (LTSV) Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009


Groninger Museum en Blauwe stad

Groninger Museum



Ruimtelijke planning energie en adaptatie Eemsdelta: een CO2positieve regio?

“Energie Werf” Multi-fuel centrale met CO2 opslag Biomassa verwerking, ethanol productie “Côte d’Ollard” Industriële Ecologie Source: Roggema et Rob al, Roggema, 2006" Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Lange termijn structuurvisie, v1.0 (LTSV1.0) •  Werken toe naar een collegebesluit dit najaar: opstellen LTSV2010 •  Horizon 50-100 jaar, lange termijn denklijnen •  Denklijnen & thematische claims afzetten tegen extreme toekomstscenario’s


Forecasting, backcasting en backtracking Forecasting Backtracking Sustainable past

Present

Future

Sustainable future Backcasting


NNL in 800

Flexibele kustlijn Brede, zich ophogende kwelderkustverdediging Wonen boven zeespiegel (wierden, klimaatbestendig bouwen....) Natuurlijke afwatering (vasthouden, bergen, afvoeren) Voedsel-productie in evenwicht met consumptie Minder mensen ....


Backtracking the future


Lange termijn structuurvisie, v1.0 (LTSV1.0) •  Geen blauwdruk maar processen op gang brengen •  Op zoek naar de ‘knopen’ waar alles samenkomt, historisch en toekomstig •  Biedt inzicht in de kansen en knelpunten en de plekken voor interventies •  Continu proces van wicked bypasses en invloed van up to date klimaatinfo •  Besluiten nemen over beperkt aantal onderwerpen, maar wel voor lange termijn vastleggen: doelen, ambties en maatregelen Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

jaren

Robuuste, flexibele en up to date, lange termijn, wicked klimaatinfo

‘Tame’ programma

0

‘Tame’ climate proof plan

3


8


11


16


19


24


27

Wicked bypass

Robuuste, flexibele en up to date, lange termijn, wicked klimaatinfo Wicked bypass Robuuste, flexibele en up to date, lange termijn, wicked klimaatinfo

Wicked bypass Robuuste, flexibele en up to date, lange termijn, wicked klimaatinfo

Wicked bypass


LTSV1.0 [2040-2060], de inhoud Lange termijn voorraden op peil houden/ brengen: water, energie, voedsel Lange termijn biodiversiteit vergroten Lange termijn veiligheid veiligstellen Lange termijn gezondheid op peil houden en verbeteren Zwermplanning Rob Roggema, Provincie Groningen, seminar klimaat en structuurvisies, 11 juni 2009

Klimaatadaptatie en het omgevingsplan provincie Groningen

Recommend Documents