KLC Jaargang 12 maart Wat zijn de gevolgen van het verhogen van de pensioenleeftijd

Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC

Jaargang 12

AOW-hiaat Wat zijn de gevolgen van het verhogen van de pensioenleeftijd voor uw pensioengat, en wat kunt u doen?

het Uniform pensioenoverzicht één keer per jaar ontvangt u het upo. Arjan de rhoter vertelt hoe dat een leidraad vormt voor zijn pensioen.

rendement 2012 Bestuurslid Paul Jansen licht toe wat beter is: zelf sparen voor ons pensioen of toch collectief?

maart 2013

DEZE KEER IN FOCUS... 04 UPO

• het upo digitaal • stap voor stap door uw eigen pensioen • interview met ARJaN DE RHOTER

08 AOW-gat de verhoging van de aow leeftijd en de gevolgen hiervan in kaart gebracht

10 De twee gezichten van... 12 kort 13 Dekkingsgraad De financiële positie van het fonds

14 rendement 2012

?

Op de cover: Arjan de Rhoter, werkt sinds vijf jaar als purser bij KLM en is lid van PIT9

Indexatiebesluit Voor 2013 Elk jaar kijkt het pensioenfonds of indexatie mogelijk is. Indexatie is de verhoging van de pensioenen op basis van de prijsstijging of loonontwikkeling. Hierdoor blijft uw koopkracht op peil. Het pensioen fondsbestuur heeft vastgesteld dat dit jaar niet geïndexeerd kan worden omdat de financiële positie van het pensioenfonds onvoldoende hersteld is. Dit geldt voor actieve deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. Geen indexatie, hoe kan dat? De toekenning van indexatie is afhankelijk van de financiële positie van het pensioenfonds. Om indexatie toe te staan, moet de gemiddelde reële dekkingsgraad van het pensioenfonds over de maanden juni

Wat is beter, collectief pensioen opbouwen of individueel?

16 actueel 17 35-jarig jubileum

tot en met november minimaal 65% bedragen. De reële dekkingsgraad geeft de verhouding weer tussen het vermogen van het pensioenfonds en de verplichtingen, waarbij rekening wordt gehouden met de toekomstige rente 62,5% in 2012, waardoor indexatie niet mogelijk is. Daar

18 even voorstellen... 22 Pensioen ontvangen

rekening mee wordt gehouden voor actieve deelnemers.

22 U spreekt met...

Wat betekent dat voor u? Als pensioengerechtigde blijft u

24 klankbordgroep

tenzij er iets verandert in uw persoonlijke situatie. Als u nog

25 Mijn Pensioen

deelnemer bent), geldt dat uw pensioenaanspraken op

26 brochures

inflatie. Als de financiële positie van het pensioenfonds

Naast uw ouderdomspensioen bouwt u bij uw pensioenfonds ook verplicht een aanvullend pensioen op: het Netto Aanvullend Pensioen, kortweg NAP. Om dit op te bouwen, wordt er van uw nettoloon NAP-premie ingehouden. Hiervan koopt het pensioenfonds, na aftrek van de kosten, direct een levenslang ouderdomspensioen in vanaf uw 60e jaar. Er is geen NAP voor uw eventuele partner,

Elk jaar stellen we voor elke leeftijd de zogenaamde ‘inkooptarieven’ vast voor NAP. De hoogte van de inkooptarieven hangt af van onze levensverwachting en van de rekenrente. De NAP-premie die ingehouden wordt van uw nettoloon blijft hetzelfde. Maar doordat de levensverwachting gestegen is en de rente laag staat, zijn de inkooptarieven gestegen. Dat betekent dat er voor uw NAP-premie minder Netto Aanvullend Pensioen kan worden ingekocht.

Meer informatie Lees alles over het Netto Aanvullend Pensioen (NAP) op www.klmcabinefonds.nl. Heeft u nog vragen over het NAP? Neem dan contact op met de afdeling Pensioenservice: bel naar (020) 426 62 30 of mail naar [email protected].

•

Altijd op de hoogte!

in 2013 hetzelfde bruto pensioen ontvangen als in 2012, pensioen opbouwt (en dus een actieve deelnemer of gewezen 1 januari 2013 niet aangepast kunnen worden aan de op termijn voldoende verbetert, zal het bestuur, binnen de stand repareren.

•

Leden Daan Nijssen, Paulette van den Berk, Stefan Geerlings, Pieter Vanagt, Eugène van Halder, Paul Jansen, Arend de Jong

Meer informatie over indexatie

(vicevoorzitter), Miriam Kartman, Eltjo Kok (voorzitter),

Heeft u vragen over indexatie? Bezoek dan

Rob Koster (vicevoorzitter), Terence Tilgenkamp.

www.klmcabinefonds.nl of neem contact op met de

Plaatsvervangende leden Annette Groeneveld, Kees Porskamp.

afdeling Pensioenservice: bel naar (020) 426 62 30 of

E-mailadres [email protected]

mail naar [email protected].

Toine van der Stee, directeur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel

mocht u komen te overlijden.

KLM is geweest, waar normaal gesproken voor indexatie

daarvoor geldende regels, de opgelopen indexatieachter-

2

Netto Aanvullend Pensioen (NAP) hogere inkooptarieven

en inflatie. De gemiddelde reële dekkingsgraad bedroeg komt bij dat er in 2012 ook geen algemene loonronde bij de

Bestuur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel

kort

ilt u op de hoogte blijven W van de ontwikkelingen rondom uw pensioenfonds? Meld u dan aan voor NWSflts via www.klmcabinefonds.nl of via deze QR-code. U ontvangt deze e-nieuwsbrief dan minstens elk kwartaal. •

Modewoorden Het zal de leeftijd wel zijn. Ik erger me steeds vaker aan modewoorden. Iedereen gebruikt ze en na een tijdje weet niemand meer de eigenlijke betekenis van het woord. Neem het woord transparantie. Transparantie is een begrip waar je natuurlijk niet tegen kunt zijn. Maar het schiet door en je wordt er figuurlijk mee dood gegooid. Iedereen vindt tegenwoordig dat altijd alles transparant moet zijn voor iedereen. Op televisie, in de krant, in de politiek, in de social media. Als een journalist iemand ondervraagt en zegt: ‘Ja, maar dat is toch niet transparant?’. Dan heeft hij het morele gelijk meteen aan zijn kant. Ik hoop altijd dat iemand dan eens zal zeggen: ‘Nee, en dat is maar goed ook!’ Ik vind helemaal niet dat iedereen altijd en overal maar alles moet kunnen zien en mag weten. Een goede vriend van me zei eens: ‘Als alles volledig transparant is, zie je ook niks meer’. Dat is ook zo, maar zo flauw wil ik niet zijn. Als het om pensioenen en om pensioenfondsen gaat, dan wordt nogal eens gedaan of dat zaken zijn die iedereen aan gaan. Er wordt dan al snel de suggestie gewekt dat het om een maatschappelijk belang gaat en dat er publieke middelen in het spel zijn. Dat is niet zo. Pensioenen zijn een private aangelegenheid. Ze zijn van de mensen en de bedrijven die de middelen er voor bij elkaar hebben gebracht. Die vormen samen het bestuur van de pensioenfondsen, die nemen de besluiten en die lopen ook de risico’s mocht het niet goed gaan. Alle betweters die tegenwoordig zo goed weten waarin pensioenfondsen zouden moeten beleggen, staan echt niet met de portemonnee klaar als de rendementen tegenvallen. Toch vind ik transparantie van het grootste belang. Maar dan voor de besturen van de pensioenfondsen en voor de deelnemers en de pensioengerechtigden. Die moeten en mogen alles weten. Het zijn hun financiële middelen en hun gegevens waar we mee werken. Daarom hebben we dit blad, de websites, de pensioenplanners, de pensioenoverzichten. En voor de besturen een hele waaier van rapportages, verantwoordingen en verklaringen over de kwaliteit van allerlei processen. En er komt nog meer. Ons doel is om in de toekomst de deelnemers en pensioengerechtigden direct toegang te geven tot alle gegevens die met hun pensioen te maken hebben. Een soort elektronisch pensioendossier dus. Pensioenfondsbesturen zullen in de toekomst rechtstreeks alle informatie over het fonds tot hun beschikking hebben. 24 uur per dag, 7 dagen per week. Het woord raakt misschien wel weer eens uit de mode, maar transparantie over pensioenen niet.

•

focus maart 2013

3

WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ PENSIONERING WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN HOEVEEL HEefT U AL OPGEBOUWD? WELK PENSIOEN KUNT U VER TEN OP WELKE GEGEVENS IS UW PENSIOENOVERZICHT GEBASEERD WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ OVERLIJDEN TIJDENS OF NA UW HUIDIGE DIENSTVERBAND? Upo 2013 WELK SIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ ARBEIDSONGESCHIKTHEID WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN eN WAT IS UW FACT0R A? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN En uw pensioen zijn waarde WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN WELKE KEUZEMOGELIJKHEDEN HEefT U WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN WAT IS uw PE AANGROEI? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN ZODAT U EEN FINANCIELE PLANNING VOOR LATER KUNT MAKEN WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ PENSIONER

Hollen… en even stilstaan bij uw pensioen! Eén keer per jaar krijgt u het Uniform Pensioenoverzicht (UPO), hét moment om even stil te staan bij uw pensioen. Hoeveel pensioen heeft u opgebouwd? Hoe ziet uw inkomen eruit als u met pensioen gaat? En is dat voldoende, of moet u nog iets extra’s regelen? In het UPO vindt u wat u aan pensioen opgebouwd heeft bij het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. UPO digitaal ontvangen? Dat kan! Binnenkort krijgt u uw UPO in uw brievenbus. Als u gepensioneerd bent, krijgt u dit overzicht rond september. Maar u kunt uw Uniform Pensioenoverzicht ook bekijken via de pensioenplanner Mijn KLM Pensioen op www.klmcabinefonds.nl. Wilt u uw UPO voortaan niet meer per post ontvangen, maar alleen nog maar digitaal via Mijn KLM Pensioen? Geef dat dan aan ons door via Mijn KLM Pensioen op www.klmcabinefonds.nl. •A ls u hier inlogt, kunt u aanvinken dat u het UPO alleen nog maar digitaal wenst te ontvangen. •A ls u dit vóór 1 april doorgeeft, dan ontvangt u de eerstvolgende keer al geen UPO per post. •Z odra uw UPO voor u klaar staat in Mijn KLM Pensioen, krijgt u een mailtje in uw mailbox. Dit past bij de visie van het pensioenfonds om steeds meer digitaal, efficiënt en kostenbewust te communiceren Heeft u niet eerder op Mijn KLM Pensioen ingelogd? Vraag dan een wachtwoord op via [email protected] of (020) 426 62 30.

Stel uw vraag op het BMC van 7 t/m 17 mei

Totaaloverzicht via www.mijnpensioenoverzicht.nl

Alles over het UPO via www.klmcabinefonds.nl

Komt u tussen 7 en 17 mei langs bij

Heeft u bij verschillende fondsen

Op de website van uw pensioenfonds

Arjan de Rhoter werkt sinds vijf jaar

onze pensioen informatiestand op het

pensioen opgebouwd, doordat u

wordt een UPO-pagina ingericht.

als Purser bij KLM én is lid van PIT9

BMC. Medewerkers van de afdeling

bijvoorbeeld verschillende werkgevers

Alle veelgestelde vragen over

Als lid van PIT9 merk ik om me heen dat veel mensen met hun pensioen bezig zijn.

Pensioenservice, HR-medewerkers

heeft (gehad)? Dan kunt u via

het Uniform Pensioenoverzicht van

van KLM, PIT-ers en pensioenfonds-

www.mijnpensioenoverzicht.nl

Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel

bestuurders staan voor u klaar om al

zien hoeveel pensioen u in totaal

vindt u op www.klmcabinefonds.nl/

uw pensioenvragen te beantwoorden.

op heeft gebouwd. Omdat alle

over_het_UPO.aspx

Ook vragen over uw UPO. Wilt u dat

pensioenuitvoerders op dezelfde

iemand met u meekijkt in de online

manier een UPO aanbieden, hoeft

pensioenplanner? Neem dan uw inlog-

u voor een totaalplaatje alleen de

gegevens mee naar de stand. U kunt

bedragen bij elkaar op te tellen.

hier ook een afspraak maken voor een

Om u in te loggen op

individueel gesprek over uw pensioen

www.mijnpensioenoverzicht.nl

bij Blue Sky Group, de pensioen

heeft u DigiD-inloggegevens nodig.

uitvoerder van uw pensioenfonds. 4

focus maart 2013

5

WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ PENSIONERING WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN HOEVEEL HEefT U AL OPGEBOUWD? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN OP WELKE GEGEVENS IS UW PENSIOENOVERZICHT GEBASEERD WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ OVERLIJDEN TIJDENS OF NA UW HUIDIGE DIENSTVERBAND? WELK P Upo 2013 SIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ ARBEIDSONGESCHIKTHEID WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN eN WAT IS UW FACT0R A? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN en houdt uw pensioen zijn waarde? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN WELKE KEUZEMOGELIJKHEDEN HEefT U WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN WAT IS uw PENSIOEN AANGROEI? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN ZODAT U EEN FINANCIELE PLANNING VOOR LATER KUNT MAKEN WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ PENSIONERING

Interview met Arjan de Rhoter

Als ik tot mijn vijfenzestigste doorwerk, heb ik mijn pensioengat gedicht

Stap voor stap door uw eigen pensioen

Na een aantal jaren in het buitenland te hebben gewoond keerde Arjan de Rhoter op zijn dertigste terug naar Nederland om te gaan werken bij KLM. Sinds vijf jaar werkt hij als purser. Sinds de geboorte van zijn kinderen zijn Arjan en zijn vriendin, die ook vliegt bij KLM, zich meer gaan verdiepen in hun pensioen. Het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vormt daarbij een belangrijke leidraad.

Stap 1 Bekijk hoe uw inkomen eruit ziet

Stap 3

als u met pensioen gaat

Bepaal of u nu genoeg pensioen

Op het moment dat u met pensioen

opbouwt

gaat, ontvangt u:

Vergelijk stap 1 en stap 2 met elkaar

• AOW-pensioen (ook wel 1 pijler

en bekijk dan of u nu voldoende

Kijk naar bijzondere gebeurtenissen

genoemd). Lees meer over de

pensioen opbouwt. Is dat niet het

in uw leven (life events)

laatste ontwikkelingen hierover

geval? Dan kunt u maatregelen

Veranderende privésituaties, zoals een

op pagina 8 en 9.

treffen, bijvoorbeeld door meer te

scheiding, deeltijdwerken of een tijdje

gaan sparen of op een andere manier

niet werken, beïnvloeden uw pensioen.

vermogen op te bouwen.

Bij scheiding bijvoorbeeld heeft uw

e

Enig idee hoe uw inkomen eruit ziet als

Denkt u na over wat u later nodig

u met pensioen gaat?

denkt te hebben?

‘Omdat ik pas op mijn dertigste ben

‘Dat vind ik heel belangrijk, maar het is

• Het pensioen dat u bij KLM en even-

begonnen met het opbouwen van

soms best lastig in te schatten, omdat

tuele andere werkgevers heeft opge-

pensioen heb ik te maken met een

het nog zo ver weg is. Maar ik denk er

bouwd (ook wel 2e pijler genoemd).

pensioengat. Nu we kinderen hebben,

veel over na en spreek er ook regelmatig

• Inkomensvoorzieningen die u even-

Stap 4

pensioen dat u heeft opgebouwd

zijn mijn vriendin en ik allebei in deeltijd

over met collega’s. Als lid van PIT9 merk

tueel zelf heeft getroffen (ook wel

Bekijk uw situatie regelmatig en

tijdens de periode dat u samen was.

gaan werken. We hebben financieel

ik om me heen dat veel mensen met

3 pijler genoemd). Denk aan een

vraag om uitleg

Als u stopt bij een werkgever, dan

moeten inleveren en dat heeft natuurlijk

hun pensioen bezig zijn. Ik probeer ze zo

(lijfrente)verzekering, koopsompolis,

Zet ten minste een keer per jaar

stopt ook de pensioenopbouw via die

óók consequenties voor ons pensioen.’

goed mogelijk bewust te maken van hun

sparen of op een andere manier

alles op een rij en kijk of uw pensioen

werkgever. Gaat u een periode met

opgebouwd vermogen.

nog steeds aansluit op uw situatie en

non-activiteit? Dan bouwt u in die

uw wensen. Bent u bijvoorbeeld

periode ook geen pensioen op.

Stap 2

deeltijd gaan werken? Lukt het om

Lees de uitgebreide informatie over

Denk na over wat u later nodig heeft

uw hypotheek af te lossen voor uw

deze life events op de website

De hamvraag is: hoeveel pensioen

pensioendatum? Laat u ook af en toe

www.klmcabinefonds.nl. Ook de pen-

heeft u uiteindelijk nodig? Uw wensen

adviseren over uw huidige situatie en

sioenplanner Mijn KLM Pensioen vindt

uw financiële toekomst.

u op deze website. In de planner ziet

‘Nu we kinderen hebben, zijn mijn vriendin en ik allebei in deeltijd gaan werken.’

e

ex-partner recht op de helft van het

•

Hoe vaak checkt u uw pensioen

pensioen. Vaak verwijs ik ze ook door

zijn straks misschien heel anders dan

situatie?

naar de pensioenplanner. Dat vind ik een

nu. Uw maandelijkse lasten zijn dan

u welke invloed verschillende keuzes

‘Ik volg het nieuws en als er belangrijke

nuttige tool omdat het de abstracte pen-

ongetwijfeld ook anders. Heeft u een

hebben op uw toekomstige pensioen.

nieuwe ontwikkelingen zijn, dan lees ik

sioenmaterie een stuk concreter maakt.’

huis? Dan is deze destijds misschien afbetaald. Maar misschien heeft u ook

me in. Verder neem ik elk jaar het UPO door, omdat daar alle informatie staat

Denkt u dat u voldoende pensioen

studerende kinderen die u een steun-

die ik nodig heb. Heel overzichtelijk,

opbouwt?

tje in de rug wilt bieden. Probeert u zo

Vragen over uw pensioen?

zeker nu ik heb aangegeven dat ik het

‘Nee, want ik weet dat ik een pensioen-

concreet mogelijk vooruit te kijken en

Voor vragen over uw pensioen bij KLM kunt u terecht

UPO digitaal wil ontvangen. Ik ga daar

gat heb en dat mijn pensioen straks

de bijbehorende financiële plaatjes te

bij de pensioenspecialisten van uw pensioenfonds, te

echt even voor zitten en dan check ik

niet toereikend zal zijn. Daarom heb ik

schetsen.

bereiken via telefoonnummer (020) 426 62 30 of via

of er veranderingen zijn opgetreden in

besloten om zelf bij te sparen. Ik weet

de mail: [email protected]. Of kijk

mijn situatie. Zo hebben we meerdere

hoeveel ik elke maand kan missen en dat

op de pensioenplanner, daarmee kunt u zien welke

verzekeringen zoals een overlijdensrisico

bedrag maak ik maandelijks over naar

invloed bepaalde keuzes (zoals deeltijd werken)

verzekering ter aflossing van onze hypo-

een spaarrekening. Daarnaast houd ik

hebben op uw pensioenopbouw en verschillende

theek en een Anw-hiaatverzekering ter

er sterk rekening mee dat ik na mijn 60e

pensioensituaties laten berekenen. Op de route kunt

aanvulling van het benodigde inkomen

door zal moeten werken. Ik heb uitge-

u vragen stellen aan PIT-ers, collega’s die meer kun-

met twee kinderen. Ik vind het een pret-

rekend dat ik mijn pensioengat gedicht

nen vertellen over uw pensioen en waar u op moet

tig idee, dat mocht mij iets overkomen,

heb, als ik tot mijn 65 doorwerk. Dus als

letten in uw situatie.

mijn gezin niet in financiële problemen

mijn fysieke gesteldheid dat toestaat,

komt.’

zal ik dat wel doen. Lukt dat niet, dan

e

heb ik mijn spaargeld achter de hand.’ 6

focus maart 2013

7

AOW-gat

Verhoging AOW-leeftijd minder inkomen?

Meer informatie • Meer weten over wat de verhoging van de AOW-leeftijd voor u betekent? Bezoek het AOW-dossier op onze site: www.klmcabinefonds.nl. Heeft u hierover nog vragen? Neem dan gerust contact op met het pensioenfonds: (020) 426 62 30 of [email protected]. • W ilt u weten welke AOW-leeftijd u heeft? Of zoekt u andere informatie over het AOW-pensioen? Bezoek de

Wordt u binnenkort 65 jaar? Door stijging van de AOW-leeftijd krijgt u mogelijk te maken met minder inkomen: het AOWhiaat, ook wel AOW-gat genoemd. Lees hier meer over de veranderingen rondom het AOW-pensioen.

met pensioen in 2020

aow in 2025


aow in 2024


7 jaar

aow in 2023


6 jaar plus 9 maanden

aow in 2022



aow in 2021



aow in 2020


6 jaar

aow in 2019



aow in 2018



aow in 2017



Aow in 2016



AOW in 2015



AOW in 2014



aow in 2013


60 > 65 jaar > 5 jaar

AOW in 2012

website van de Sociale Verzekeringsbank: www.svb.nl. • Meer informatie over de wettelijke veranderingen rondom de AOW? Bezoek deze website van de overheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-ouderdomswet-aow.

65

66

67 67 jaar

66 jaar

65 jaar + 1 mnd

+ 2 mnd

+ 2 mnd

+ 2 mnd

+ 2 mnd

AOW nieuwe situatie

+ 2 mnd

+ 3 mnd

+ 3 mnd

+ 3 mnd

+ 3 mnd

De AOW-ingangsdatum is verschoven naar uw 65e verjaardag in plaats van de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt.

Hoe ziet de verhoging van de AOW-leeftijd eruit?

Sparen voor pensioengat

Lening om AOW-gat te overbruggen

Op grond van het zogenaamde lente-

• Vanaf 2024 wordt de AOW-leeftijd

Door de stijging van de AOW-leeftijd

Maar niet iedereen heeft zich kunnen

akkoord (ook wel Kunduz-akkoord

aangepast op basis van de ontwik-

daalt uw inkomen mogelijk vanaf de

voorbereiden op de verhoging van de

Wat betekent de verhoging van de AOW-leeftijd voor uw KLM-ouderdomspensioen?

genoemd) is de AOW wettelijk aange-

kelingen in de levensverwachting.

eerste dag van de maand waarin u

AOW-leeftijd. Daarom heeft de overheid een

De pensioenregeling van uw pensioenfonds is hetzelfde gebleven.

past. Vanaf 2013 wordt de AOW-leef-

Het huidige kabinet wil de AOW-

65 jaar wordt tót het moment dat u

voorschotregeling geïntroduceerd. Via deze

De verschuiving van de AOW-ingangsdatum is namelijk niet

tijd in stappen verhoogd:

leeftijd verder versnellen: naar 66 jaar

AOW-pensioen ontvangt. U heeft dan

regeling kunt u het gemiste AOW-bedrag

gekoppeld aan de ingangsdatum van uw KLM-pensioen. U gaat

• 2013-2015: elk jaar een verhoging

in 2018 en 67 jaar in 2021. Maar dit is

te maken met een zogenoemd AOW-

(renteloos) lenen bij de Sociale Verzeke-

met pensioen zoals reglementair is vastgelegd: vanaf de eerste

nog niet wettelijk vastgelegd.

hiaat. De overheid gaat er vanuit

ringsbank. U betaalt de lening daarna in

dag van de maand waarin u 60 jaar wordt.

van de AOW-leeftijd met één maand • 2016-2018: elk jaar een verhoging

Als u in 2013 65 jaar wordt, ontvangt

dat u het AOW-gat uit eigen mid-

zes maanden terug door een korting op uw

van de AOW-leeftijd met twee

u bericht van de Sociale Verzekerings-

delen overbrugt, bijvoorbeeld door

AOW-uitkering. Meer informatie vindt u op

U kunt de ingangsdatum van het pensioen ook vervroegen (tot

maanden

bank over uw AOW.

hiervoor maandelijks een bedrag te

www.svb.nl. Het kabinet schrapt de voor-

50 jaar) of uitstellen. Als u in 2013 de AOW-gerechtigde leeftijd

sparen.

schotregeling binnenkort. In plaats daarvan

bereikt, is het mogelijk uw pensioen uit te stellen tot de eerste

jaarlijks verhoogd met drie maanden

komt er een overbruggingsregeling. Deze

dag van de maand waarin u 65 jaar en 1 maand oud wordt

(in 2019 naar 66 jaar) totdat in 2023

voorschotregeling vervalt zodra de nieuwe

(de maand waarin men AOW gaat ontvangen).

de AOW-leeftijd 67 jaar is.

overbruggingsregeling is vastgesteld.

• De jaren erna wordt de AOW-leeftijd

8

•

focus maart 2013

9

De twee gezichten van…

‘Pensioen is best pittige kost zo nu en dan, met veel leeswerk’

‘Wij willen onze medewerkers op alle mogelijke manieren ondersteunen’

Daan Nijssen is hoofd P&O Inflight Services en al 15 jaar werkzaam bij KLM

Daan Nijssen is ook bestuurslid van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel

Daan Nijssen Als hoofd P&O Inflight Services wil Daan Nijssen zijn mensen op alle mogelijke manieren ondersteunen. Daarom is hij recentelijk toegetreden tot het bestuur van het Pensioenfonds KLM Cabinepersoneel. Wie is Daan Nijssen en hoe verenigt hij twee functies?

10

Een KLM’er in hart en nieren?

om pensioenen. Zodra onderwerpen

‘Jazeker, ik werk inmiddels alweer

Hoe combineert u deze twee functies?

als rendement en rekenrente op tafel

Nieuwe bestuurssamenstelling

vijftien jaar bij KLM. Onder andere heb

‘Het pensioen is een onderwerp dat

komen, haken veel mensen af.’

Vanaf dit jaar is de samenstelling van

ik een aantal jaren meegedraaid bij

me boeit. Dus maak ik er ruimte voor.

Cargo. Daar maakte ik de hele fusie

Maar dat is ook een kwestie van prio-

met Air France mee; die veranderende organisatie vond ik erg interessant.

het pensioenfondsbestuur veranderd.Zo is het aantal bestuurszetels uitgebreid

riteiten stellen. Gelukkig heb ik daarbij

Bovendien gebeurt er nogal wat in pensioenland.

een heel team dat me helpt. Pensioen

‘Absoluut! Wij hebben een nieuwe cao

den in het bestuur vertegenwoordigd

Ik heb in het verleden ook in het

is best pittige kost zo nu en dan, met

en de AOW-leeftijd gaat de komende

en is de zittingstermijn van het bestuur

bestuur van het Algemeen Pensioen-

veel leeswerk. Maar ik vind het ont-

jaren omhoog. Dat betekent dat ieder-

verlengd van drie naar vier jaar.

fonds KLM gezeten.’

zettend belangrijk om goed te zorgen

een in de toekomst mogelijk langer

voor de mensen met wie ik werk.’

zal moeten doorwerken en dat heeft

De wijzigingen in de bestuurssamen-

ook consequenties voor onze mensen.

stelling houden in dat Daan Nijssen

van 8 naar 10, zijn pensioengerechtig-

Nu werkt u bij Inflight Services, logisch dat u gevraagd werd voor dit pensioenfondsbestuur?

Hoe brengt u het pensioen aan de man?

Hoe blijven alle collega’s fit? En hoe

is benoemd tot bestuurslid namens

kunnen we ze hierbij goed faciliteren?

KLM, Eugène van Halder is benoemd

‘Voor een evenwichtige samenstel-

‘Pensioeninformatie wordt steeds

Wij willen onze medewerkers op alle

tot bestuurslid namens de pensioen-

ling van het bestuur is het goed dat er

toegankelijker en dat is een heel

mogelijke manieren ondersteunen.

gerechtigden en Terence Tilgenkamp

iemand met een HR-achtergrond in zit.

goede ontwikkeling. Wij zijn er echt

Die investering is heel belangrijk om

is benoemd tot bestuurslid namens de

De aanwezigheid van financiële men-

mee bezig de materie begrijpelijk

het enthousiasme te bewaren.’

werknemers.

sen is vanzelfsprekend erg belangrijk,

te maken, zodat iedereen bij KLM

maar iemand die nauw betrokken is bij

antwoord kan krijgen op de vraag:

de doelgroep vanuit werkgeverszijde

Wat betekent dit voor mij? Als

mag ook niet ontbreken. Door mijn

bestuurslid is het één van je taken

Meer informatie over het bestuur

werk kan ik makkelijk de verbinding

tekst en uitleg te geven over het reilen

Lees meer over de samenstelling van het bestuur via

maken met de dagelijkse praktijk van

en zeilen van het fonds. Maar, er zijn

www.klmcabinefonds.nl >> Uw pensioenfonds >> Organisatie >> Bestuur.

het cabinepersoneel.’

absoluut struikelblokken als het gaat

•

focus maart 2013

11

Kort

dekkingsgraad

In de ban van het iban Zonder dat u er iets voor hoeft te doen, gaan we over op IBAN

Heeft u wel eens geld overgemaakt naar het buitenland? Dan bent u waarschijnlijk ook het IBAN tegengekomen. Dit jaar gaat uw pensioenfonds al het IBAN gebruiken. Vanaf 1 februari 2014 kan iedereen alleen nog maar gebruik maken van het IBAN als rekeningnummer.

Financiële positie van uw fonds Het laatste kwartaal van 2012 is een positief kwartaal geworden voor aandelen. Door de wedergekeerde rust binnen de eurozone zijn met name Europese aandelen positief geëindigd. Door de perikelen rond de ‘fiscal cliff’ (het begrotingstekort) zijn Amerikaanse aandelen achtergebleven. Obligaties rendeerden minder goed vanwege de voorkeur voor meer risicodragende beleggingen zoals aandelen. %

Verloop dekkingsgraden

150 140 130

115,2% jan 13

120 110

IBAN is het ‘International Bank Account Number’,

90

de internationale weergave van een bankrekening

80

bankrekening (IBAN) staat en dat als u pensioen gaat

Een IBAN ziet er als volgt uit:

ontvangen, u uw IBAN moet opgeven. Verder hoeft u

• Een landcode (in Nederland altijd NL)

niets te doen.

• Een controlegetal (zodat banken kunnen controleren

Waarom IBAN binnen Nederland?

• Een bankcode (in Nederland vier letters; bijvoor-

of het om een bestaand rekeningnummer gaat)

wordt voortaan dus niet alleen gebruikt bij interna tionale betalingen, maar ook binnen Nederland.

uw huidige rekeningnummer)

Dit is slechts één stap van een aantal veranderingen

feb 13

dec 12

sep 12

jun 12

dec 11

Dekkingsgraad december 2012 en januari 2013

In de grafiek ziet u het verloop van de nominale

Aan het einde van het vierde kwartaal van

Ook de reële dekkingsgraad is hierin opgenomen.

dekkingsgraad en de vereiste dekkingsgraad.

2012 was de nominale dekkingsgraad met nale dekkingsgraad is de verhouding tussen het

Andere belangrijke ontwikkelingen eind 2012

vermogen en de verplichtingen (de toekomstige

We hebben ook de andere belangrijke ontwik-

pensioenuitkeringen) van het pensioenfonds.

kelingen uit het laatste kwartaal van 2012 voor

3,1%-punten naar 115,9% gestegen. De nomi-

beeld RABO, INGB, ABNA) • Tien cijfers (een of meerdere nullen, gevolgd door

mrt 12

sep 11

jun 11

mrt 11

sep 10

dec 10

jun 10

mrt 10

pensioenspecificatie de internationale weergave van uw

sep 09

de overstap van uw pensioenfonds merkt, is dat op de

dec 09

50

jun 09

eens gezien op uw bankafschrift. Het enige wat u van

mrt 09

ook uw bankrekeningnummer, misschien heeft u het al

nominale dekkingsgraad vereiste nominale dekkingsgraad reële dekkingsgraad sep 08

70 60

dec 08

nummer. Elk bankrekeningnummer heeft deze weergave;

De internationale weergave van uw rekeningnummer

De dekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds

100

binnen de Europese regels over het betalingsverkeer.

In Nederland bestaat IBAN uit 18 tekens, in andere

In de reële dekkingsgraad is de verwachte

u op een rijtje gezet:

Het doel van deze veranderingen is een gezamenlijke

landen varieert dit van 15 tot maximaal 34 tekens.

inflatie meegenomen. De dekkingsgraad verbe-

• Beleggingsrendement over het laatste

Europese betaalmarkt, SEPA (Single Euro Payments

Een rekeningnummer 123456789 bij de Rabobank ziet

terde in het laatste kwartaal van 2012 vanwege

kwartaal is 3,2% (over geheel 2012 is het

Area). SEPA omvat 32 landen; alle landen binnen de EU,

er als volgt uit:

het positieve rendement op de beleggingen.

rendement 15,8%, zie ook artikel op pagina

De reële dekkingsgraad steeg in deze periode

14 en 15)

aangevuld met Noorwegen, IJsland en Liechtenstein (die lid zijn van de Europese Economische Ruimte), Zwitserland en Monaco. SEPA is ook handig als u geld overschrijft naar het buitenland of geld vanuit het buitenland ontvangt. Bijvoorbeeld bij het boeken van een hotel of het betalen van een doktersrekening na een vakantie.

Landcode

van 64,7% naar 67,0%.

Bankcode

€ 2,00 miljard

NL 13 rabo 0123456789 Controlegetal

• Het belegd vermogen is gestegen tot

Tien cijfers

Eind januari was de nominale dekkingsgraad

• De pensioenverplichtingen zijn in het

115,2% en de reële dekkingsgraad 66,8%.

laatste kwartaal van 2012 toegenomen tot

Volgens de wettelijke richtlijnen moeten

€ 1,72 miljard

•

pensioenfondsen reserves hebben die als buffer kunnen dienen in slechte tijden. De wettelijk

Meer weten over het IBAN?

vereiste buffer voor ons fonds is 20,2%.

Meer weten over de financiële positie van het fonds?

Op www.overopiban.nl vindt u meer informatie

De nominale vereiste dekkingsgraad komt hier-

Op www.klmcabinefonds.nl vindt u de actuele dekkings-

over de verandering rondom IBAN.

door op 120,2%. Dezelfde wettelijke richtlijnen

graad en alle kwartaalberichten. Wilt u op de hoogte

geven ook aan welk vermogen een pensioen-

blijven van de financiële positie van uw fonds? Meld u dan

fonds minimaal moet hebben. Deze minimaal

aan voor NWSflits via www.klmcabinefonds.nl.

•

vereiste nominale dekkingsgraad is 104,3%. 12

focus maart 2013

13

rendement

Profiteren van het collectief

‘Door het delen van risico’s, hebben alle deelnemers zicht op een bepaalde pensioenuitkomst ’ Paul Jansen is manager pensioenen bij KLM. Hij is sinds vorig jaar namens de werkgever lid van het bestuur van het pensioenfonds.

Rendementen 2012 Het pensioenfonds heeft over 2012 een totaalrendement behaald van 15,8%. Dit is iets boven het gemiddelde rendement van vergelijkbare pensioenfondsen. Dit rendement is goed, maar de pensioenverplichtingen nemen ook toe. Dat komt voor een deel doordat we met z’n allen steeds langer leven. Maar vooral omdat de rente waartegen de pensioenverplichtingen moeten worden gewaardeerd relatief laag is. Dit heeft een enorme impact op de verplichtingen. Een goed rendement betekent dus niet automatisch dat de financiële positie van het fonds verbetert.

‘Kunnen we niet beter zelf sparen voor ons pensioen?’ Dat is een vraag die je steeds vaker hoort. Bestuurslid Paul Jansen licht toe welke voordelen collectief pensioen opbouwen via een pensioenfonds heeft ten opzichte van individueel pensioen opbouwen. Wat is het voordeel van een pensioenfonds ten opzichte van zelf beleggen?

nu wel sparen voor hun oude dag en bepaalde risico’s zijn

‘Pensioenfondsen hebben beleggingsmogelijkheden waar

pensioenopbouw per maand of € 100 bruto meer loon, zal een

particulieren geen gebruik van kunnen maken. Daarbij zijn

aantal kiezen voor extra bruto loon. De kans is groot dat ze

sommige beleggingsproducten niet voor particulieren ver-

dit loon gelijk besteden en ze uiteindelijk niks of onvoldoende

krijgbaar. Ook zijn de beleggingskosten (ook wel vermogens-

opzij hebben gezet als ze met pensioen gaan.’

afgedekt. Als mensen kunnen kiezen tussen nu € 100

beheerkosten) voor pensioenfondsen lager. Dat komt doordat Door de omvang van het te beheren vermogen kunnen pen-

Hoe kunnen we ons dan toch verdiepen in pensioenen? Onbekend maakt onbemind…

sioenfondsen bijvoorbeeld betere afspraken maken dan een

‘Voor veel mensen is een pensioenfonds vaak een ver-van-

particuliere belegger. Tot slot: bij een pensioenfonds houden

mijn-bed-show en wordt pensioen als ingewikkeld bestem-

Kosten 2012

professionals elke dag de ontwikkelingen op de financiële

peld. Toch is het belangrijk dat mensen zich enigszins

• Kosten vermogensbeheer:

markten nauwgezet in de gaten, waardoor je als deelnemer

verdiepen in hun pensioen, om verrassingen te zijner tijd

er zelf niet naar hoeft om te kijken. Veel individuele beleggers

te voorkomen. Dat kunnen ze doen door bijvoorbeeld het

zullen dit minder frequent en intensief volgen.’

Uniform Pensioenoverzicht te bekijken. Dat geeft een beeld

0,46% van het vermogen • Transactiekosten:

pensioenfondsen kunnen profiteren van schaalvoordeel.

0,15% van het vermogen • Uitvoeringskosten per deelnemer: € 286

van het opgebouwde en nog op te bouwen pensioen.

Hoe zit het dan met ‘solidariteit’?

Een ander handig hulpmiddel is de website

‘Als mensen samen pensioen opbouwen, zoals in de meeste

www.mijnpensioenoverzicht.nl. Hierop zijn ook de opge-

gevallen in Nederland gebeurt, worden risico’s ook in geza-

bouwde pensioenen bij andere werkgevers te vinden.

menlijkheid gedragen. Net als bij een verzekering. Jong en

En natuurlijk kunnen mensen ook contact opnemen met

oud, gezond en minder gezond: iedereen doet mee. Ook is

de medewerkers van de afdeling Pensioenservice van

binnen de pensioenregeling geregeld dat bij overlijden de

Blue Sky Group die vragen over de KLM-pensioenregeling

nabestaanden verzekerd zijn van een uitkering. Het risico

beantwoordt.’

•

van een forse inkomensterugval bij arbeidsongeschiktheid is ook binnen de regeling verzekerd. Voor de een is deelname aan collectiviteit wellicht voordeliger dan voor de ander. Maar door het delen van risico’s, hebben alle deelnemers zicht op een bepaalde pensioenuitkomst.´

Heeft u een vraag over uw pensioen aan de afdeling Pensioenservice? Mail dan

Pensioen opbouwen is verplicht; een verzekering kun je tenminste vaak zelf kiezen.

naar [email protected] of bel naar (020) 426 62 30.

‘Er zijn mensen die er moeite mee hebben om verplicht pensioen op te bouwen. De keerzijde is dat deze mensen 14

focus maart 2013

15

actueel

35-jarig jubileum

Resultaten deelnemersonderzoek In 2012 hebben we gemeten hoe tevreden u bent over onze dienstverlening en informatievoorziening, zodat we weten waar het beter kan. We bedanken iedereen die hieraan heeft meegewerkt en delen graag de resultaten van het onderzoek! Hieruit blijkt dat de ondervraagden tevreden zijn over het pensioenfonds, maar zich wel meer zorgen maken over het pensioen. Daarnaast scoorden de communicatiemiddelen goed, maar is men zich niet altijd even bewust van de invloed die privésituaties hebben op de pensioenopbouw. Dikke voldoende voor het pensioenfonds

Pensioenfonds wordt 35 jaar! De redactie van Focus vroeg het langstzittende bestuurslid Eugène van Halder om een reactie op de verjaardag van Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. In maart bestaat het fonds namelijk precies 35 jaar. Sinds 1988 zit Van Halder in het pensioenfondsbestuur, nu namens de pensioengerechtigden. Tot 2011 was hij Senior Purser bij KLM.

Vindt u het een positieve ontwikkeling dat er zo veel discussie is rondom pensioenen? staan dichter bij de deelnemers.

U bekleedt al sinds 1988 verschillende functies binnen het pensioenfonds. Wat maakt dat u nog steeds plezier heeft in het bestuurswerk?

Niet alleen bij KLM en KLC, maar in

‘Je maakt het verschil door bezig

heel Nederland beseffen steeds meer

te zijn met een van de belangrijk-

mensen dat een goed pensioen geen

ste arbeidsvoorwaarden: een goede

fonds een 7,6. Als men minder tevreden is, komt

vanzelfsprekendheid meer is. Dat is

oudedagsvoorziening. Daarbij is het

dat doordat men vindt dat ze te weinig pensioen

positief: als mensen beseffen wat hun

bestuur in de loop der jaren zelfstan-

35 en 44 jaar. Het merendeel (69%) verwacht dat de pensioenuitkering lager uit zal pakken.

Van oktober tot en met november 2012 hebben 493 deelnemers van dit pensioenfonds meegedaan aan dit onderzoek, uitgevoerd door TNS NIPO. De algemene tevredenheid is redelijk hoog: actieve deelnemers geven het pensioenfonds een 7,8. Uitkeringsgerechtigden geven het

‘Het pensioen én het pensioenfonds

‘Ruim de helft van de ondervraagden is zich het afgelopen jaar meer zorgen gaan maken over het pensioen.’

opgebouwd hebben, te weinig advies krijgen en

Invloed van life events op pensioen

pensioenregeling inhoudt, kunnen ze

diger en kundiger geworden. We zijn

te weinig op de hoogte worden gehouden.

Tweederde van de ondervraagden staat open

weloverwogen keuzes maken voor hun

als bestuur dagelijks bezig met het

Ondervraagden tussen de 35 en 44 jaar zijn

voor pensioeninformatie; hoe ouder (tot 65 jaar),

oudedagsvoorziening.’

pensioenfonds: het besturen gebeurt

minder tevreden dan (actieve) ouderen.

hoe meer. Men laat zich dan het liefst informeren

Eugène van Halder

Hoe zou u het pensioenfonds kenmerken?

onderling overleg. Het is echt een deel

‘Doordat er collega’s in het pensioen

Zeker als je dat vergelijkt met de maxi-

‘Het pensioen is, naast het salaris

fondsbestuur zitten, hebben deel-

maal vier jaarlijkse vergaderingen in

en de werken rustregeling, de

nemers veel vertrouwen in het

de begintijd van het pensioenfonds.’

belangrijkste arbeidsvoorwaarde voor

pensioenfonds. Ze vertrouwen erop

cabinepersoneel. Dat bewustzijn is

dat wij weten wat zij belangrijk vinden.

door het pensioenfonds, gevolgd door familie en

Communicatiemiddelen krijgen 7+

vrienden. Toch is de kennis over de invloed van

De communicatiemiddelen scoren goed en

privésituaties (zoals trouwen, minder werken

Wat is het belangrijkste verschil tussen nu en 35 jaar geleden?

worden door ouderen meer geraadpleegd.

of een kind krijgen) op het pensioen zeer laag.

Bij actieve deelnemers bepaalt het contact met

Verder is niet bij alle uitkeringsgerechtigden de

PIT-ers voor een groot deel de tevredenheid.

invloed van vergrijzing en scheiden bekend.

van mijn dagelijkse leven geworden.

de pensioenplanner en de (e-)nieuwsbrieven.

Vaker onderzoek!

steeds sterker geworden als je dat

Daarbij komt dat ze ons wel weten

Wat wenst u het pensioenfonds de komende 35 jaar toe?

Alle communicatiemiddelen zijn beoordeeld met

Het pensioenfonds hecht veel waarde aan uw

vergelijkt met 35 jaar geleden.

te vinden als ze vragen hebben.

‘Ik wens het pensioenfonds toe dat ze

minimaal een 7+. We zien verbetermogelijkheden

mening en is tevreden met de uitkomsten van

Dat hebben we mede te danken aan

Deze laagdrempeligheid zorgt er weer

de komende 35 jaar ook weer de juiste

bij Focus en de website van het pensioenfonds.

het onderzoek. We zien dit onderzoek als een

de huidige economische situatie.

voor dat wij bij deelnemers realis

mensen zal vinden voor het pensioen

Pensioengerechtigden zijn vooral tevreden over

16

in een uitstekende sfeer en in goed

nulmeting: van hieruit werken we aan de verdere

Het pensioenfonds moet financiële

tische verwachtingen kunnen wekken.

fondsbestuur. Want tot nog toe zaten

Meer zorgen om het pensioen

verbetering van de communicatie om pensioen

toezichthouders én deelnemers meer

Bijvoorbeeld dat er niet altijd indexatie

toegewijde mensen met ruime erva-

Ruim de helft van de ondervraagden is zich het

bewustzijn bij deelnemers te vergroten. Ook in de

en uitgebreider informeren. Je ziet

kan plaatsvinden. De pensioenregeling

ring, kennis en liefde voor het vak in

afgelopen jaar meer zorgen gaan maken over het

toekomst vragen wij weer om uw medewerking.

ook steeds meer discussies over

is immers altijd waardevol, maar nooit

het bestuur. En het ís ook de moeite

pensioen. Men heeft een somber beeld over de

Zo kunnen we bekijken of onze communicatie-

pensioenen.´

helemaal zonder risico´s.’

waard!’

hoogte van het pensioen, vooral de groep tussen

inspanningen het gewenste resultaat opleveren.

•

•

focus maart 2013

17

PIT10! Even voorstellen...

Melody Besselink

Caroline Damstra

Aubry Grauwde

Liesbeth Israel

Dave Schildwacht Fenna den Hartog

Onlangs is alweer het tiende PIT (Pensioen Informatieteam) opgeleid. Dat betekent extra collega’s op de route die je verder kunnen helpen met je pensioen. En tegenwoordig zijn de PIT-ers ook bereikbaar op de KLM Crew-Facebookpagina. Wel zo makkelijk als u even iets wilt vragen. Negen PIT-ers stellen zich voor!

Leonie Aulbers

Malissa Huisman

Dave Schildwacht, Inflight Supervisor bij KLM Cityhopper

Caroline Damstra, Purser Ik vind het belangrijk dat iedereen een beslissing over het

Ik doe mee aan PIT, omdat ik het belangrijk vind dat pen-

pensioen neemt, gebaseerd op pensioenkennis. Dan kun je

sioeninformatie goed over wordt gebracht naar alle col-

daarna bepalen wat de gevolgen daarvan zijn voor je

lega’s van alle leeftijden. Daarnaast was het ook mijn eigen

pensioen. Niet iedereen weet dat een groot deel van je

nieuwsgierigheid omtrent dit onderwerp. Met mijn rol in PIT

salaris naar je pensioen gaat. Als je me treft op een vlucht:

wil ik graag mijn kennis overdragen aan collega’s die juist

kom maar op met je pensioenvragen!

niet over hun pensioen nadenken.

Ik ben het liefst op weg naar… ik vind mijn werk gewel-

Ik ben het liefst op weg naar… plaatsen of personen waar

dig, maar…oost west, thuis best!

ik mij thuis voel.

Leonie Aulbers, Eenbander Nicole Berendsen, Tweebander

Ik doe mee aan PIT, omdat ik recentelijk mijn studie

In eerste instantie ging het onderwerp pensioen een rol

arbeidsrecht heb afgerond. Het leek mij leuk wat dieper te

Aubry Grauwde, Eenbander

Liesbeth Israel, Purser

spelen vanwege mijn leeftijd. Daarnaast ging het onder-

duiken in mijn eigen pensioen en dat van mijn collega’s om

Ik doe mee aan PIT, omdat ik zelf meer wil weten over mijn

Doordat ik in het buitenland heb gewoond, ben ik AOW

werp ‘an sich’ me ook steeds meer interesseren. Ik vind het

zo collega’s te kunnen informeren en enthousiasmeren voor

pensioen en andere collega’s er ook op wil attenderen.

kwijt. En dat terwijl ik pensioen toen ook al echt geen ver-

dan ook ontzettend leuk om een vraagbaak te zijn voor

het pensioen.

Ik laat collega’s altijd weten dat ik niet alles weet en dat

van-mijn-bed show vond. Met mijn rol binnen PIT probeer

mijn collega’s, om hen tegemoet te komen met dit ‘taaie’

Ik ben het liefst op weg naar…één van de mooie KLM-

ze Pensioenservice kunnen bellen voor meer informatie

ik een ‘zaadje’ te planten in de gedachten van collega’s.

onderwerp. Tijdens de briefing of onderweg geef ik daarom

bestemmingen. Als ‘nieuweling’ – ik werk nu anderhalf

betreffende hun persoonlijke situatie.

Ik probeer hen ervan te doordringen dat de materie niet zo

aan dat ik PIT-er ben.

jaar als Eenbander – geniet ik echt nog van alles. Van een

Ik ben het liefst op weg naar…meer informatie over het

moeilijk is als over het algemeen wordt aangenomen.

Ik ben het liefst op weg naar… zonnige bestemmingen,

bezoekje aan de Antillen zo af en toe word ik toch wel

pensioen voor ‘nu’ en voor in de ‘toekomst’.

Ik ben het liefst op weg naar…mijn eigen bed, na elf uur

vooral in de winter!

heeeeel blij!

vliegen.

Melody Besselink, Eenbander

•

Malissa Huisman, Senior Cabin Attendant bij KLM Cityhopper

Fenna den Hartog, Purser

Het is gemakkelijk te denken dat het pensioen een ver-van-

Aangezien je er na je pensioen nog een tijd van rond moet

mijn-bed-show is, maar feit is dat wij met z’n allen er

Met mijn rol in PIT wil ik graag bereiken dat mijn cabine

komen, zou het pensioen meer een hoofdzaak moeten zijn.

ooit mee te maken zullen krijgen. Heb je vragen over je

Meer weten?

collega’s zich bewust worden van hun pensioenopbouw.

Op de route ben ik benaderbaar en mocht je me op Twitter

pensioen? Ik ben bereikbaar via mijn KLM-mail, via

Kijk op http://www.klmcabinefonds.nl/PIT.aspx

Ik denk dat ik mijn cabinecollega’s op een prettige manier

willen volgen: @Fennaden.

[email protected] en via mijn Facebook-

bewust kan maken van het belang om nu al eens na te denken

Ik ben het liefst op weg naar…Nieuw Zeeland. Daar ben ik

account. Easy!

over het pensioen. Pensioen is geen plicht maar een recht.

net een maand op vakantie geweest met man en kinde-

Ik ben het liefst op weg naar…Kuala Lumpur en Curaçao.

Ik ben het liefst op weg naar…een goede, gezonde en

ren en jammer genoeg zal het wel weer even duren voor-

Kuala Lumpur omdat ik daar mooie herinneringen aan

mooie toekomst, zowel privé als professioneel.

dat we weer zo’n mooie reis kunnen maken met z’n allen.

heb en Curaçao omdat dat thuiskomen is voor mij.

18

focus maart 2013

19

Pensioen ontvangen

‘Het is een logisch gevolg dat als je minder werkt, ook minder pensioen ontvangt.’ Dieke Felix heeft jarenlang gevlogen bij KLM in combinatie met een baan in het onderwijs

Bewust gekozen voor twee parttime banen Dieke Felix heeft jarenlang gevlogen bij KLM. Lange tijd combineerde zij deze werkzaamheden met een baan in het onderwijs. Twee jaar geleden stopte Dieke als docent. Februari vorig jaar stopte zij op 62-jarige leeftijd bij KLM om te genieten van haar pensioen. Nu, ruim een jaar later zoekt Focus haar op om haar te vragen of zij tevreden is met haar pensioen. Hoe ziet uw pensioen er precies uit? ‘Ik heb een nogal versnipperd arbeids

Denkt u dat er sprake is van een pensioengat?

verleden omdat ik lange tijd een

‘Dat is goed mogelijk, want voor ik

Heeft u nog andere maatregelen getroffen ten aanzien van uw pensioen?

parttime baan in het onderwijs gecom

bij KLM een flexcontract kreeg aange-

‘Ikzelf niet. Mijn man wel. Hij is ook

bineerd heb met flexwerken bij KLM.

boden, heb ik jarenlang gevlogen op

afkomstig uit het onderwijs en ont-

Ik ontvang nu pensioen van het ABP en

een standby-contract. Ik heb toen geen

vangt ook pensioen. Daarnaast heeft

pensioen van het Pensioenfonds KLM-

pensioen opgebouwd. Maar uiteindelijk

hij nog wel wat dingen zelf geregeld

Cabinepersoneel. Daarnaast ontvang ik

is dat ook mijn eigen keuze geweest.

door middel van een lijfrentepolis,

nog een tijdelijk ouderdomspensioen.’

Ik heb mijn vrijheid altijd heel erg

maar daar weet ik het fijne niet van.’

belangrijk gevonden. Het is een logisch

Bent u tevreden over het pensioen dat u ontvangt, of had u meer verwacht?

gevolg dat als je minder werkt, ook

‘Ik wist ongeveer wat ik kon verwach-

Was u zich daar destijds ook van bewust?

veel waarde gehecht aan mijn vrijheid

ten, maar het pensioen van KLM viel me toch tegen. Er wordt bijvoorbeeld

‘Ik heb altijd met veel plezier gevlogen

maar wil. Wat ik soms wel mis, is de

loonheffing ingehouden. En verder ben

en ik wist wel dat ik niet zoveel

omgang met mensen. Maar daar heb ik

ik er, door overheidsmaatregelen,

pensioen had opgebouwd. Elk jaar

wat op gevonden: sinds kort werk ik

dit jaar netto fors op achteruit gegaan.

kreeg ik een prognose van het bedrag

op oproepbasis voor een uitzend

Bij het ABP ontvang ik netto 5% minder

dat ik zou ontvangen. Maar ik heb er

bureau. Dan kan ik werken op de

en bij KLM krijg ik netto 4,5% minder.’

nooit aan gedacht fulltime te gaan

momenten dat ik dat wil!’

minder pensioen ontvangt.’

Bent u aan het genieten van uw pensioen? ‘Het bevalt me uitstekend! Ik heb altijd en nu kan ik gaan en staan waar ik

•

vliegen. Ik heb bewust gekozen voor een combinatie van vliegen en lesgeven.’

Rekenvoorbeeld: Het pensioen van Dieke Met haar flexcontract (24%) bij KLM heeft Dieke Felix pensioen opgebouwd voor een periode van tien jaar en vier maanden. Vervolgens heeft zij nog drie jaar en één maand 50% gewerkt. Daarvoor ontvangt zij nu aan ouderdomspensioen bruto per maand € 174,33 Netto houdt zij over (geen loonheffingskorting)

€ 101,23

Kijk op www.klmcabinefonds.nl > Pensioen ontvangen of vraag de brochure

Tot haar 65 ontvangt ze een tijdelijk ouderdomspensioen van e

€ 63,25

aan bij de afdeling Pensioenservice of bij uw HR afdeling.

20

focus maart 2013

21

U SPREEKT MET... Wesley Harmsen medewerker van Pensioenservice

Het geeft ’n kick als ik het kwartje hoor vallen Pensioen is een onderwerp dat van oudsher de nodige vragen oproept. Deelnemers van Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel kunnen daarom met vragen over hun pensioen altijd terecht bij Pensioenservice. In de rubriek ‘U spreekt met….’ brengen we de medewerkers van Pensioenservice in beeld. Want wie zijn eigenlijk die mensen die precies weten hoe uw pensioen in elkaar steekt? Maak kennis met Wesley Harmsen, allround medewerker bij Pensioenservice.

Wesley Harmsen Allround medewerker van Pensioenservice

‘Het onderwerp pensioen is mij met de paplepel ingegoten’

‘Bijna mijn hele familie is werkzaam

maken waarom zij bellen. Andere

Negatief daglicht

kunnen zich vrijwillig aanmelden en

in de pensioenen, dus het is mij echt

deelnemers bellen vanuit een impuls,

‘Nu pensioenen regelmatig in het

dan volgt de selectie waarna we hen

met de paplepel ingegoten. Eigenlijk

omdat ze bijvoorbeeld iets in de krant

nieuws zijn, valt het me op dat men-

in een tweedaagse cursus de grondbe-

wilde ik heel wat anders gaan doen en

hebben gelezen. In dat geval is het

sen snel geneigd zijn om de negatieve

ginselen van het pensioen bijbrengen.

daarom ben ik marketingmanagement

vaak zo dat zij hun vragen minder

berichtgeving op hun eigen situatie te

We zijn daar in 2007 mee begonnen

betrekken. ‘Ik houd toch niks over’, is de

voor het cabinepersoneel en ik ben er

tendens. Terwijl dat natuurlijk niet zo

vanaf het begin bij betrokken. Het is

is. Ik vind het jammer dat pensioenen

een succes en in juni gaan we alweer

tegenwoordig in een negatief daglicht

van start met het volgende Pensioen

staan. Want het KLM pensioenfonds

Informatie Team. Het achterliggende

doet écht veel voor de deelnemers.

idee achter PIT is dat wij cabine

goed kunnen definiëren. Ik beschouw

Daar kunnen andere bedrijven nog wat

medewerkers opleiden waarna zij

het dan als een uitdaging om de rode

van leren. Als mensen vragen heb-

op de route pensioenen bij collega’s

Afwisselend werk

draad in hun verhaal te ontdekken.

ben over hun pensioen of zich zorgen

onder de aandacht brengen. PIT is er

‘Pensioen is een ontzettend interes-

Dat doe ik door goed te luisteren en

maken, dan zijn er heel veel manieren

om iedereen te interesseren voor en

sant en belangrijk onderwerp waar

vooral veel door te vragen. Het geeft

om informatie in te winnen. Via Focus,

bewust te maken van hun pensioen.

altijd veel over te doen is. Wat mij

mij enorm veel voldoening als ik op

de website of onze pensioenplanner.

En dat lukt heel aardig. Natuurlijk

enorm aanspreekt in dit werk is dat

een gegeven moment aan de andere

Natuurlijk is pensioenmaterie niet heel

kunnen PIT-ers lang niet alle vragen

het zo afwisselend is. Het ene moment

kant van de lijn het kwartje hoor val-

eenvoudig en duurt het altijd even voor

van collega’s beantwoorden, maar dat

ben ik bezig met het maken van een

len. Een moeilijk onderwerp in begrij-

mensen het begrijpen. Wat dat betreft

hoeft ook niet! Ze kunnen hen altijd

pensioenberekening en even later heb

pelijke taal uitleggen; dát is een van

denk ik dat mensen vaak bang zijn om

verwijzen naar Pensioenservice.

ik een deelnemer aan de telefoon die

de uitdagingen van mijn werk.’

zich er écht in te verdiepen.’

Het belangrijkste is de signaalfunctie.

gaan studeren. Maar na het afronden van mijn studie moest ik op zoek naar een baan en via via kwam ik terecht bij Pensioenservice van Blue Sky Group. Inmiddels werk ik hier al weer ruim zes jaar en ben ik dus tóch in de voet sporen getreden van mijn familieleden.’

‘Mensen zijn snel geneigd om de negatieve berichtgeving op hun eigen situatie te betrekken’

ik verder probeer te helpen. De vragen

22

Het komt heel anders over als een

die wij van deelnemers krijgen lopen

PIT

collega je wijst op bijvoorbeeld de

sterk uiteen. Sommige deelnemers

‘Wat ik ook ontzettend leuk vind om te

gevolgen voor je pensioen als je min-

hebben zich van tevoren goed voor-

doen is het opleiden van de Pensioen

der gaat werken, dan als dat ergens in

bereid en kunnen precies duidelijk

Informatie Teams (PIT). Deelnemers

een brief staat geschreven.’

•

focus maart 2013

23

Klankbordgroep

Mijn pensioen

Gehoord in de klankbordgroep

Bezoek ook eens Mijn KLM Pensioen op de website!

We horen graag wat u vindt over hoe we u informeren over uw pensioen en de ontwikkelingen rondom uw pensioenfonds. Daarom nodigen we deelnemers twee keer per jaar uit om hun mening te geven in de klankbordgroep. Uw mening is belangrijk, omdat we met deze informatie de communicatie over uw pensioen en het pensioenfonds verder kunnen verbeteren. Zodat u én alle andere deelnemers goed op de hoogte blijven van de pensioensituatie. Neem een kijkje in de keuken van wat er in de klankbordgroep wordt gezegd en lees welke vragen en meningen deze deelnemers hebben.

Marie-Claire Beere, Purser, 45 jaar

Mikéla Groeneveld, Vice- voorzitter KLC-sectiebestuur VNC, 26 jaar

Kan het pensioenfonds extra aandacht besteden aan non-activiteit? Bij ons KLC’ers zijn er namelijk veel collega’s die makkelijk non-activiteit aanvragen. Logisch, je bent jong - de gemiddelde leeftijd bij KLC is 24 jaar - en je vindt reizen helemaal leuk. Maar je denkt dan niet na over de gevolgen voor je pensioen. Ikzelf heb overigens geen ambitie om een wereldreis te maken, ook omdat ik non-activiteit nu wat te veel geld vind kosten. Maar ik heb genoeg collega´s die hun droom wel waarmaken door een wereldreis te maken. Helemaal leuk, als je maar beseft dat je dan minder pensioen opbouwt.”

“Ik vind het jammer dat ik nog nooit met iemand gevlogen heb uit het PIT-team (Pensioen Informatie Team, red.)! Nu vlieg ik dan ook maar 50%, maar toch: meer PIT-ers zou ik een goed idee vinden! Het lijkt me zelf ook heel leuk om een PIT-er te zijn, maar daarvoor moet je meer vliegen. Binnenkort ga ik wel meer werken, dus ga ik me hiervoor opgeven. Nu ik zelf meer interesse heb voor pensioenen, lijkt het me leuk die kennis te delen als PIT-er. Die interesse is gewekt doordat ik besef dat je pensioen belangrijk is. En natuurlijk ook door dit blad: het is hip en interessant. Maar moeten de contactgegevens van de afdeling Pensioenservice niet vaker bij een artikel staan? Dan weet je dat iets belangrijk is én nodigt het uit om meteen actie te ondernemen.”

Fred Nollen, Purser, 56 jaar

“Ik zou graag meer rekenvoorbeelden zien in de communicatiemiddelen van het pensioenfonds. Want cabinepersoneel is best lui, haha, we denken al gauw ‘het zal wel goed geregeld zijn’. Vooral als er iets verandert zijn rekenvoorbeelden handig: ‘wat betekent het als er niet geïndexeerd wordt?’ Of ‘hoe lang moet je doorwerken om een goed pensioen te hebben met eindloon of middelloon?’ Met een rekenvoorbeeld zie je in een oogopslag wat er met je pensioen gebeurt als je bijvoorbeeld minder of juist meer gaat werken. Op de pensioenplanner is dat wel goed zichtbaar: via www.klmcabinefonds.nl kun je daar zien of je voldoende pensioen opbouwt, of dat je een tekort moet aanvullen. Zelf weet ik precies hoeveel pensioen ik opbouw. Maar ik heb het ook vanuit huis meegekregen dat het belangrijk is dat te weten.” •

Neem eens een kijkje in de pensioenplanner Mijn KLM Pensioen op www.klmcabinefonds.nl. Bekijk hier: • uw opgebouwde pensioen • welk pensioen u kunt verwachten • uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) • welke invloed bepaalde keuzes hebben op uw pensioenopbouw (bijvoorbeeld parttime werken, deeltijdpensioen, egalisatie of eerder met pensioen) • welk pensioen uw nabestaanden krijgen, mocht u komen te overlijden Heeft u niet eerder op Mijn KLM Pensioen ingelogd? Vraag dan een wachtwoord op

Uitnodiging deelnemersvergadering 13 september

Wilt u ook meedoen aan de klankbordgroep?

We nodigen u ook van harte uit voor de deelnemersvergadering

Uw mening is belangrijk! In een informele sfeer horen

op vrijdag 13 september 2013. Hier ontmoet u andere deel

we graag wat u vindt over pensioencommunicatie.

nemers en de bestuurders geven u een kijkje achter de schermen

De volgende bijeenkomsten vinden ’s middags plaats

van het pensioenfonds. Blijf op de hoogte via onze e-nieuwsbrief.

op 29 mei en 8 november. Aansluitend verzorgen we

U kunt zich hiervoor aanmelden via www.klmcabinefonds.nl.

een hapje en een drankje. Geeft u zich op en stuur een

Of houd deze website in de gaten voor meer informatie over

mail naar [email protected].

via [email protected] of (020) 426 62 30. •

de deelnemersvergadering.

24

focus maart 2013

25

brochures

Alle life events op een rijtje

Wat voor effect heeft samenwonen op uw pensioen? Of scheiden? En hoe zit het als u bijna met pensioen gaat? Het pensioenfonds biedt u een brochurereeks over verschillende life events en het effect daarvan op uw

In dienst - ‘Welkom, Welcome, Bienvenue’

pensioen. U kunt de brochures:

Deeltijd werken - ‘Je tijd anders indelen’

D ownloaden via www.klmcabinefonds.nl

Non-activiteit - ‘Even helemáál weg’

>> Documenten >> Brochures

Uitdiensttreding - ‘Thank you for flying KLM’

O pvragen via de afdeling Pensioenservice.

Samenwonen of trouwen - ‘Onze toekomst samen’

Mail dan naar [email protected]

Scheiden - ‘Uit elkaar…’

of bel naar (020) 426 62 30

Bijna met pensioen - ‘Een nieuwe fase in zicht’

Verkrijgen via de HR-afdeling van KLM

26

De brochures gaan over

Mijn klm Pensioen Bezoek de pensioenplanner bij

‘Mijn klm Pensioen’ op de website www.klmcabinefonds.nl

voor al uw persoonlijke pensioeninformatie voor de eerste keer? Vraag dan een wachtwoord aan via [email protected] of telefonisch (020) 426 62 30.

Colofon Focus verschijnt driemaal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Redactie Blue Sky Group B.V., Amstelveen Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen E [email protected] Tekst Blue Sky Group B.V., Amstelveen, Lamar Communicatie, Amsterdam Art direction, ontwerp en opmaak Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie Don Wijns, Amsterdam e.a. Illustratie Bart Sparnaaij, Berlijn / Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Druk Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel

www.klmcabinefonds.nl

contact E [email protected] T (020) 426 62 30 F (020) 426 63 85

KLC Jaargang 12 maart Wat zijn de gevolgen van het verhogen van de pensioenleeftijd

Recommend Documents