Kinderen voorbij de echtscheiding… Niet alles begrijpen is nodig, wél je plaats (terug)vinden A. Lampo
Leven is veranderen
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
L’amour est éternel... tant qu’il dure (Sacha Guitry)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
L’amour est éternel... tant qu’il dure (Sacha Guitry)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
z z
20 à 25% van de kinderen tussen 0-18 jaar maakt een echtscheiding mee 70% <11 jaar
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Ouderschap verandert na een echtscheiding
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Functies van het gezin
z
Cohesie
z
Adaptatie
z
Communicatie
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
‘Als kinderen klein zijn, moet je ze diepe wortels geven Als ze groter worden… vleugels’ (Indisch spreekwoord)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Eerst je plaats in een nest, dan er buiten
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
‘The most important property of human kind is the capacity to form and maintain relationships … necessary for any of us to survive, learn, work, love and procreate’ (B. Perry)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Een sensitieve, responsieve ouderkind relatie is een model van waaruit het kind blijft “putten” en van waaruit ervaren wordt hoe relaties tussen mensen ontstaan, aanvoelen en waartoe ze leiden.
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
“SAMEN” zijn is CRUCIAAL
z
Kwaliteit
z
Kwantiteit
z
Juiste timing
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Gescheiden worden van (één van beide) ouders betekent voor het kind een pijn die niet kan geïntegreerd worden, de relationele aanvaarding ervan ten spijt.
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
De leeftijd en de ontwikkelingsfase waarop de echtscheiding van hun ouders hen overkomt bepaalt mee hun reactie hierop
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Bedenkingen bij de bilocatiewet van 2006 (co-ouderschap) voor kinderen tussen 0 en 3 jaar (Sevens – De Corte – 2007)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Veilige hechting zeerste 6 weken: aangeboren niet selectief hechtingsgedrag ztussen 6w en 8m: selectief hechtingsgedrag ztussen 8m en 2j: evidentie voor hechting zdaarna: ontstaan van wederkerige relaties met anderen, separatieangst ↓ TOL Congres - Brugge 30 september 2011
z z
emotionele beschikbaarheid van de hechtingsfiguur Stabiliteit & voorspelbaarheid in de “wissel”
maar: er ís hiërachie in de hechtingsrelatie
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
1.
Zorgen voor veilige hechting Æ een “hoofdverblijf” = nest
2.
Relatievorming stimuleren Æ stapsgewijze uitbreiding
3.Overnachtingen:
vanaf wanneer? hoelang?
...
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Kinderen ≠ in stijl bij de verwerking van de echtscheiding
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Videofragment
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Andere belangrijke invloeden bij verwerking van een echtscheiding: z Conflictniveau z Conflictoplossend vermogen z Een waardevolle relatie met beide ouders
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
en zpartnergeweld zbedrog zpsychiatrische problemen bij (één van beide) ouders, alcoholverslaving, etc...
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Echtscheiding = affectief verlies Onverbrekelijke verbondenheid raakt beschadigd… verbroken
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Kinderen krijgen de boodschap dat conflicten onoplosbaar zijn en leiden tot breuken
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Kinderen verliezen de illusie: z over de romantiek in ♀ - ♂ relaties (ook een zege!) z over het feit dat alles moeiteloos verloopt (ook een zege!)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
3 moeilijkheden gerelateerd aan de echtscheidingssituatie
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
z
Identificatie met de ouder die zichzelf als (meest) gekwetste opstelt
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
2.
De weigering om de echtscheiding te aanvaarden: z
z z
wanhopige pogingen van het kind om de ouders te herenigen met geen woord over de echtscheiding reppen identificatie van het kind met de afwezige ouder
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
3.
Onrechtstreekse uitingen
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
What does not kill you makes you stronger…?
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Gevolgen voor kinderen (Bracke – 2007) z z z
leerprestaties verdriet op korte termijn, meer kans op depressie op lange termijn minder stabiele eigen relaties
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
z z z z
meer emotionele problemen meer angst – meer depressie (+ suïcidale gedachten) lager zelfbeeld meer delinquent gedrag (♂>♀) (Carrette – Van Peer – 2007)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Is er een juiste houding naar de kinderen toe?
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Blijven opvoeden en veiligheid bieden
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
Het uiteindelijke doel van een echtscheiding, namelijk opnieuw gelukkig worden, behoort toe aan de ouders, de kinderen ondergaan.
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
zHún
plaats bij élke ouder
zGeen
culpabilisatie van de ouders, wél responsabilisatie
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
zHún
plaats bij élke ouder
zGeen
culpabilisatie van de ouders, wél responsabilisatie
TOL Congres - Brugge 30 september 2011
“Leave” is the last word in a child’s progression Bye-bye baby. Love you. Love you. Love you always. Miss you. Bye-bye. (Keith & Quindlen)
TOL Congres - Brugge 30 september 2011