Kinderen moeten gevoelens kunnen tonen

Bijlage bij HET NIEUWSBLAD

30 oktober 2013

Afscheid nemen ©CORBIS

“Kinderen moeten gevoelens kunnen tonen” Het is niet gemakkelijk om aan een kind te vertellen dat iemand gestorven is. Zo is het belangrijk om een veilige sfeer te creëren waarin het kind zich geborgen voelt. “Maar de samenleving gaat steeds sneller en de tijd om verlies te verwerken, is er niet altijd. Dit kan een sterke impact op kinderen hebben”, zegt Lut Celie, psychotherapeute in centrum De Bleekweide.

M

eestal gaan kinderen enkele dagen na een overlijden al weer naar school en komt de rouwverwerking niet meer aan bod. Dan blijven ze achter met hun gevoelens van verdriet. Soms is er ook boosheid, bijvoorbeeld na een zelfdoding. “Ze kroppen alles noodgedwongen op. Dat kan leiden tot exploderen, zoals woedeaanvallen, agressie op de speelplaats enzovoort. Ook imploderen is mogelijk. Dan gaan kinderen zich sterk afsluiten zodat er amper nog contact mogelijk is,” aldus psychotherapeute Lut Celie. Kinderen stellen het verwerken van verlies soms onbewust uit. Ze willen zich flink tonen om de overblijvende ouder niet nog meer te belasten. Soms duurt het jaren vooraleer de emoties toch tot uiting komen, en wordt het verband niet altijd meer gelegd.

Ouders Lut Celie polst vaak bij de ouders hoe zij tegen verlies aankijken. Ook voor hen is het belangrijk om die emoties toe te laten. Pasklare antwoorden om kinderen te steunen, zijn er niet. Het hangt vaak af van de omstandigheden en hun persoonlijkheid. “Heel belangrijk is dat gevoelens een plaats krijgen en mogen getoond worden. Dat hoeft niet altijd met gesprekken, je kunt ook een andere taal zoeken. Symbolen helpen daarbij, denk aan een ‘boze boom’, een ‘verdrietboek’, een rituele plaats om met angst om te gaan.” Volwassenen mogen aan kinderen laten zien dat ze ook verdriet hebben, dit betekent voor de kinderen geen extra belasting. “Probeer verdriet te delen en elkaar te troosten. Zo voelen kin-

deren dat ze de moeilijke periode niet alleen moeten doormaken. Kleine spulletjes van de overleden persoon betekenen vaak mooie herinneringen. Die kun je op een speciale plaats bewaren.” Ook bij adolescenten is luisteren cruciaal. Ze reageren bijvoorbeeld door op school minder goede punten halen, door ‘storend’ gedrag, door zichzelf te krassen. “Als ouder mag je best aangeven wat de grenzen zijn, maar tegelijk moet je ook nagaan wat de achterliggende reden van dit gedrag is. Het komt er op aan te zoeken naar manieren om verbinding met de binnenwereld te krijgen. Gemakkelijk is dit niet. Het houdt ook in dat je er tijd voor maakt, dat er momenten zijn om te praten of om gevoelens te tonen. Soms gaat het om kleine dingen, zoals je kind een vertrouwenspopje of troost-

diertje meegeven naar school”, zegt Lut Celie. Meer weten? Praktijkervaring van

Lut Celie vindt u in haar boek ‘Anders kijken naar kinderen en jongeren’.

Een wereld vol troost De spelkoffer ‘Een wereld vol troost’ bevat verschillende verhalen die het thema verlies aankaarten, zoals een overlijden of een scheiding. Ook het spel ‘Voor altijd’ biedt jongeren de kans om over verdriet, verlies en rouw na te denken en te praten, eventueel ook om hen voor te bereiden op een sterfgeval of een pijnlijk verlies. “We maakten filmpjes waaruit leerkrachten kunnen kiezen. Ze zijn bedoeld om achteraf een gesprek mogelijk te maken. Omdat het zware onderwerpen zijn, lassen we ook een speels intermezzo in. Daarbij staan herinneringen centraal”, zegt Silke Wouters van C.I.S., het Centrum voor Informatieve Spelen. Deze organisatie begeleidt groepen en ontwerpt spellen rond tal van onderwerpen. “Een spel is een geschikte methodiek om informatie over te brengen, om te sensibiliseren en om ervaringen uit te wisselen. Een spel is motiverend en wekt de aandacht van de deelnemers.”.

Verder

in dit dossier:

De rol van een begrafenisondernemer

pag 3

Omgaan met verlies op school

pag 5

Wat na een onverwacht overlijden?

pag 7

Commerciële bijlage, valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie - EDITIE ANTWERPEN - LIMBURG

2

Allerheiligenbijlage

Woensdag 30 oktober 2013

Staan voor u klaar

Riemenstraat 1-3, 2290 Vorselaar Tel. 014/51 16 96 fax. 014/51 16 58 Nederrij 15, 2200 Herentals Tel. 014/23 10 67

www.vandenbroeckbegrafenissen.be familiebedrijf 24/24, 7 dagen op 7 bereikbaar

Uitvaartcentrum J. De Waele tel. 03-542.36.16 - www.funeralco.be Ekeren Steenstraat 90

Merksem Lange Bremstraat 3

Schoten Hertendreef 15

Uitvaartverzorging

Eraly

... een familiaal bedrijf

Begrafenissen • Crematies • Funerarium Grafmonumenten • Alle rouwdrukwerk

016 53 68 50 [email protected] www.eraly.be

Kruisstraat 171, 3120 Tremelo Wilselsesteenweg 69, 3020 Herent Torenstraat 45-47, 3110 Rotselaar Tremelobaan 208, 3140 Keerbergen Stationsstraat 28, 3150 Haacht

-Begrafenissen -Crematies -funerarium -rouwdrukwerk -eigen koffietafel-serviCe -aula voor pleChtigheden Rouwcentrum Feyaerts werchtersesteenweg 124 3150 haacht 016/600 134 [email protected] www.rouwcentrumfeyaerts.be

Wij zijn er voor u in de moeilijke momenten van uw leven….



3

De rol van een begrafenisondernemer Begrafenisondernemers hebben de taak om alle praktische aspecten te organiseren. Daarbij houden ze ook rekening met het verdriet van de nabestaanden.

©INGIMAGE

Cremeren of begraven? Bij een overlijden moeten de nabestaanden contact opnemen met een uitvaartondernemer. Soms gaf de overleden persoon via een wilsbeschikking voor zijn dood te kennen hoe hij zijn uitvaart zag. Daarmee moet u uiteraard rekening houden. Indien er geen afspraken zijn, dan kunt u over veel praktische zaken zelf beslissen, zoals het opbaren van het lichaam, gedenkkaartjes, bloemen enzovoort. Een belangrijke keuze is ook cremeren of begraven. De teraardebestelling is al heel oud. In België organiseert de gemeente dat en heeft iedereen recht op een gratis graf, weliswaar kiest en betaalt u zelf de gedenk-

steen en de kist. U betaalt wel een vergoeding als u opteert voor het gebruiksrecht van een stuk grond waar meerdere familieleden samen kunnen liggen. Dat is ook zo voor een grafkelder. De tarieven hangen af van de gemeente waar u woont. Als u de voorkeur geeft aan crematie, heeft u enkele mogelijkheden voor de as. U kunt de urn met de as begraven of in een nis van het columbarium bijzetten. Het verstrooien van de as kan op zee of op een begraafplaats. Het kan ook op een andere locatie, zoals op een eigendom van de overledene. Indien het terrein aan iemand anders toebehoort, moet die zijn toestemming geven.

Meerwaarde Een crematie heeft enkele pluspunten. U kunt langer nadenken over wat u met de as gaat doen. Als u die thuis bewaart, is op elk ogenblik een herdenkingsmoment mogelijk. Een graf wordt meestal niet zo vaak bezocht, zeker wanneer het overlijden al enkele jaren geleden is. Maar bij een teraardebestelling kunt u de kist eventueel zelf naar het graf dragen, wat kan helpen bij het afscheid nemen en vaak ook als een laatste blijk van eer wordt aangevoeld. Ook het verzorgen van het graf kan helpen bij de rouwverwerking.

in Nederland begraven waar “Als uitvaartondernemer staan we joden een eigen begraafplaats de nabestaanden bij met raad en hebben. Moslims hebben ook daad”, zegt Johan Dexters, vooreigen rituelen. “De generaties zitter van de Nationale Federatie die in België zijn geboren en voor Begrafenisondernemers. opgegroeid, worden meer en meer “We gaan na welke praktische hier begraven. In de grootsteden wensen de nabestaanden hebben is er vaak een aparte zone voor en organiseren alles zodat de uithen. Ik zou het fijn vinden als vaart perfect verloopt. Ook zorgen iedereen broederlijk naast elkaar we voor psychologische begeleikan begraven worden.” ding. Inlevingsvermogen is bij krijgen rouwverwerking 1990 heel belangrijk. 1995 Begrafenisondernemers 2000 2001 2002 zowat dagelijks met sterfgevalEr zijn ook steeds meer nieuw saPercentage crematies 20,00% enten 27,80% opzichte 34,10% van het aantal 35,60% (i) len te maken. Hoeoverlijdens gaan37,50% zij daar mengestelde gezinnen dat kan mee om? “We proberen dat een bepaalde gevoeligheden met zich bepaalde plaats te geven en er meebrengen. Ook daar hebben afstand van te nemen. Als de we oog voor.” Een andere evolutie familie heel emotioneel reageert, is dat we meer belang hechten blijven we daar niet ongevoelig aan een persoonlijke invulling. voor. Maar we benaderen het op Bij niet-kerkelijke uitvaarten kan een professionele manier. De job men het verloop van de plechtigzorgt wel voor een andere kijk heid zelf in handen nemen. “Somop het leven. Dat is al zo kort, mige mensen opteren voor een waarom zou je dan een ander pijn algemene dienst, anderen willen doen of iets in de weg leggen? We een grote persoonlijke inbreng realiseren ons ook dat we van de en schrijven teksten of kiezen mooie momenten moeten geniemuziek”, aldus Johan Dexters. ten, hoe klein ze ook soms zijn”, Bepaalde religies hebben hun eialdus Johan Dexters. gen aanpak. Bij joodse overlijdens doet de familie doorgaans een beroep op een joodse begrafenisondernemer. De meesten worden

2003 38,80%

2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1990 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% Evolutie crematies in België. Deze tabel laat zien dat in 1990 20 % van de overledenen werd gecremeerd, in 2012 was dit 49,9 procent.

Percentage opzichte va overlijdens

4



Staan voor u klaar

maakt deel uit van DELA

Begrafenissen - crematies - nabestaandenzorg uitvaartverzekeringen

03 440 52 19

Reeds generaties lang staan we families voor, tijdens en na een uitvaart met raad en daad bij. We vinden het belangrijk om rekening te houden met de persoonlijke wensen van de overledene en de nabestaanden. Wij regelen de uitvaart samen met u. Helemaal zoals u dat wenst. Ook na de uitvaart staan we voor u klaar. Onze consulenten nabestaandenzorg helpen u met de afwikkeling van alle financiële en administratieve taken.

24u/24u en 7/7 dagen

adres e-mail online condoleren

Antwerpsestraat 49 | 2640 Mortsel [email protected] www.uitvaartcentrum-timmermans.be

ROUWCENTRUM FUNERARIUM COLMANN

Met zorg voor uitvaart Aula voor intieme plechtigheden

Gentse Steenweg 137a 9990 Maldegem 050 71 78 79

BEGRAFENISSEN CREMATIES FUNERARIUM ROUWDRUKWERK GRAFZERKEN BLOEMEN

Winnaar International Funeral Award 2007 “Beste Serviceverlening” Eikestraat 2, 3020 Herent, Winksele-Delle Geldenaaksebaan 344, 3001 Leuven, Heverlee Diestsesteenweg 147, 3010 Leuven, Kessel-Lo Hanswijkstraat 82, 2800 Mechelen

www.pues.be

De sterkte van een groot bedrijf met de persoonlijke dienstverlening van een familieonderneming.

In een periode waarin emotie uw leven beheerst, zorgt

UITVAARTEN

voor een serene, eervolle en stijlvolle uitvaart. Hoogstraat 18 - 9340 LEDE Tel. 053 82 50 55 www.deras.be

016 60 15 06 016 40 42 40 016 25 97 79 015 41 04 09



5

Omgaan met verlies op school Wanneer er een kind uit de klas overlijdt, is dat vaak een schok voor de andere leerlingen. Zeker als het onverwacht gebeurt. De leerkracht heeft een belangrijke taak om de kinderen te helpen hiermee om te gaan.

B

ij het overlijden van een leerling is het essentieel de klasgenootjes goed op te vangen. De leerkracht kent de groep goed en heeft vaak de taak om dit pijnlijke nieuws mee te delen. Het is belangrijk om goed af te wegen op welke manier hij dit doet. Cruciaal is dat hij de ware toedracht vertelt en dit op een heel duidelijke en serene manier doet. Wellicht zullen er vragen komen, ook hierop is een eerlijk antwoord nodig. Dat kan bijvoorbeeld ook zijn dat de leerkracht met gelijkaardige vragen kampt, maar op zoek wil gaan naar informatie om meer duiding te kunnen geven. De informatie moet aangepast zijn aan de leeftijd van de kinderen. Jonge kleuters kunnen zich niet altijd goed realiseren wat doodgaan precies betekent. Ze voelen dat er iets mis is, maar kunnen het niet goed vatten. Voor hen is ‘nooit meer terugzien’ heel moeilijk te begrijpen. Als er kinderen met een andere culturele achtergrond zijn, is het belangrijk dat de leerkracht nagaat hoe daar over doodgaan gedacht wordt en welke afscheidsrituelen voor hen

een rol spelen.

hand is en hoe de ziekte wellicht zal evolueren. Als het mogelijk is, dan geeft het klasgenootjes vaak een goed gevoel afscheid

Gevoelens Leerlingen kunnen angst voelen, misschien omdat ze vrezen dat het hen ook zal overkomen. Of omdat ze de omstandigheden niet goed begrijpen. En er zijn ook de gevoelens van verdriet en gemis. Dat kunnen ze op heel verschillende manieren uiten, zoals een spel, een tekening, een verhaal. Er zijn verschillende kinderboeken die hierop inspelen. Het voorlezen van een verhaal of het samen lezen, is vaak een goede aanleiding om gevoelens en vragen bespreekbaar te maken. Geef ook aandacht aan leerlingen die heel stilletjes reageren. Ook zij hebben veel nood aan betrokkenheid en dan is een persoonlijk gesprekje achteraf soms echt wel zinvol. Vraag terloops even wat ze ervan vonden en benadruk dat u er voor openstaat om ook op een ander moment met hen te praten. Als het overlijden het gevolg is van een ziekte, kan de leerkracht de kinderen hierop voorbereiden door uit te leggen wat er aan de

te kunnen nemen. Maar laat hen hierin de vrije keuze. Ook kan de leerkracht nagaan of het bijwonen aan de afscheidsdienst wenselijk is. Zo merken de kinderen dat ze niet alleen staan met het gemis en het verdriet.

Herinnering Bespreek ook het verwijderen van het tafeltje en de spullen van het overleden kind met de klas. Een plekje voor mooie herinneringen kan heel troostend zijn. Haal de

Stappenplan Het magazine Klasse-Leerkrachten maakte een dossier over verdriet en rouw. Daarin is ook een stappenplan opgenomen. Het is een praktische leidraad voor de directie en leerkrachten die met een overlijden worden geconfronteerd. 1. Eerste opvang: wie vangt de persoon op die het bericht van een overlijden brengt? 2. Crisisteam: wijs een eindverantwoordelijke aan. Ook de directeur en klastitularis moeten in het crisisteam aanwezig zijn. 3. Slechtnieuwsgesprek: bereid het goed voor en zorg voor voldoende begeleiding van de leerlingen. Het vaste lesrooster kan wel even wachten. 4. Lokaal: is er een ruimte om kinderen die het moeilijk hebben, op te vangen? Wie doet dit? 5. Contact met de familie: is een huisbezoek wenselijk? 6. Informatie aan de andere ouders: belangrijk is dat ook zij weten wat er gebeurde. 7. Overlijden tijdens de vakantie: wat doet de school minimaal, hoe de klas opvangen na de vakantie? 8. Evaluatiemomenten: bekijk regelmatig hoe alles verloopt en aarzel niet bij te sturen.

Een fijn plekje in de hemel, Brigitte Minne en Debbie Lavreys, prentenboek voor kinderen vanaf 5 jaar.

Kleine Pieter deed open, Paul Verrept en Randall Casaer, prentenboek voor kinderen vanaf 8 jaar.

Uitgeverij De Eenhoorn


Wolf is dol op zijn oma. Hij wil dat ze het altijd naar haar zin heeft. Ook later, als ze in de hemel is. Mama zegt dat alle dode mensen en dieren naar de hemel gaan. Wat zal het daar druk zijn, denkt Wolf. Oma houdt niet van drukte. En hoe weet God wat oma leuk vindt? Wolf tekent oma’s favoriete plekje in de hemel, met een luie stoel, een boom vol vogels en een kom frambozen. Hij bindt de tekening aan een ballon en laat die naar de hemel vliegen...

De dood klopte aan. Kleine Pieter deed open. Papa die riep nog van ‘dicht met die deur’. Maar de dood had zijn knook er al tussen gestoken. Kleine Pieter ging mee met de dood. We liepen hem nog achterna, maar het was al te laat. Dan hebben we Kleine Pieter begraven. We hebben gekke snoeten getrokken, om hem aan het lachen te brengen. We hebben zijn foto op tafel gezet. We dachten veel aan Kleine Pieter en aan de dood die hem had meegenomen.

Balthazar, de eenzaamste ezel ooit, Inge Misschaert en Marieke Coenen, prentenboek voor kinderen vanaf 5 jaar.

Een plek naast de sla, Aag Vernelen en Debbie Lavreys, boek voor beginnende lezers vanaf 6 jaar.



‘Balthazar, ooit moet ik gaan’ zei moeder Ezel. Balthazar maakt zich echter weinig zorgen tot het op een dag zover is. Moeder Ezel is er niet meer. ‘Is dit nu ooit?’ vraagt Balthazar zich af. Verdrietig gaat hij op zoek naar het antwoord. Hij beseft echter niet dat een paar goede vrienden zijn doen en laten volgen en altijd voor hem klaar staan.

Fien werkt graag met haar mama in de moestuin. Papa is enkele jaren geleden erg plots gestorven. Opeens vliegt een merel tegen het raam aan. Het beestje is gekwetst, er loopt wat bloed uit zijn bek. Fien stopt de vogel in een schoendoos en verzorgt hem zo goed als ze kan. Toch sterft de merel. ‘Ging het ook zo bij papa?’ vraagt Fien aan mama...

plaats waar de leerling zat, niet onmiddellijk weg. Die kan immers een rol spelen in het rouwproces. Leerlingen zullen vaak ook zelf suggesties aanreiken om hun klasgenootje te herdenken. Sta daar zeker voor open en overleg met hen over wat mogelijk is. Let er ook op dat er in de andere klassen vriendjes of familieleden kunnen zitten, ook daar is opvang nodig. Een leerkracht mag uiteraard ook aangeven dat hij zelf verdriet heeft. Als de begeleiding van de klas te belastend is, moet dat in het schoolteam bespreekbaar zijn. Een vertrouwenspersoon of andere ouders kunnen een extra begeleidende rol spelen. Zo komt het er ook op aan de ouders van alle klasgenootjes te verwittigen en eventueel tips te geven of mee te delen wanneer het schoolteam bereikbaar is voor verdere vragen.

Werken met boeken Een verhaal kan kinderen helpen om bepaalde gevoelens en situaties te verhelderen. Er zijn veel boeken met rouw en dood als thema. Let erop dat het verhaal en de tekst bij de leeftijd van de kinderen passen. Het probleem moet duidelijk aan bod komen, maar mag niet verbloemd of integendeel als loodzwaar worden voorgesteld. Prima is als er ook factoren als hoop en vertrouwen aan bod komen.

Sarah, Brigitte Minne, leesboek voor tieners vanaf 12 jaar. Uitgeverij De Eenhoorn Veel geluk met je lijk! Niets dan goeds over de doden! Maar ik kan onmogelijk opboksen tegen een engel want ík ben maar een mens!’ Een gekwetste Lily schreeuwt haar frustraties uit. Haar vriend Karel kan zijn grote jeugdliefde, die aan kanker overleed, niet loslaten. Sarah staat levensgroot tussen Lily en Karel in. Ook de moeder van Karel beseft dat haar zoon in het verleden gevangen zit en zoekt raad in zelfhulpboeken. Maar uiteindelijk is het Karel zelf die met zichzelf en het verleden in het reine moet komen.

Kinderen helpen bij verlies, Manu Keirse. Uitgeverij Terra Lannoo Wat als het diepste verdriet kinderen treft? Dit is een wegwijzer bij het omgaan met rouw en verdriet bij kinderen. Het is een gids voor ouders, leerkrachten en begeleiders van kinderen. Het boek is van de auteur van meerdere best- en longsellers over het thema ‘rouwen’, zoals Helpen bij verlies en verdriet en Vingerafdruk van verdriet. Van deze boeken werden tienduizenden exemplaren verkocht.

6



Staan voor u klaar Hoe familieberichten in onze kranten plaatsen? Om iedereen snel van een overlijden op de hoogte te brengen kan u een overlijdensbericht in onze kranten plaatsen.

Sommige mensen overlijden in eenzaamheid of leefden in armoede. Soms kan of wil de familie geen uitvaart betalen. Het OCMW of de gemeente moeten dan de begrafenis op zich nemen. De Koning Boudewijnstichting stelde een brochure samen met goede praktijken en aandachtspunten. De basisgedachte is dat ook in deze gevallen er een waardig afscheid moet zijn. De concrete tips kunnen inspirerend zijn. www.kbs-frb.be

Neem hiervoor contact op met een begrafenisondernemer, hij kent de te volgen procedure en de prijzen. Alle berichten verschijnen eveneens op www.inmemoriam.be. Wenst u bijkomende informatie, contacteer dan onze diensten op het gratis nummer 0800 945 63 of fax 0800 157 48 [email protected]

B E G R A F E N I S S E N F U N E R A R I U M

• •

C R E M A T I E S G R A F Z E R K E N

W o l v e r t e m s e s t e e n w e g

1 1

.

1 8 5 0

G r i m b e r g e n

.

Tel.

02/270

81

00

W o l v e r t e m s e s t e e n w e g

1 1

.

1 8 5 0

G r i m b e r g e n

.

Tel.

02/270

81

00

www.de-hertogh.com www de-hertogh

com

Waardig afscheid nemen



7

Vier praktische tips bij overlijden

©INGIMAGE

Legaten voor het goede doel Bij een nalatenschap kunt u ook denken aan een goed doel. Dit kunt u bij leven doen of via een legaat. Een professionele begeleiding vindt u onder meer bij de Koning Boudewijnstichting. Deze organisatie steunt tal van projecten. Met een handgift kunt u bijvoorbeeld meubelen of andere waardevolle zaken doorgeven. Ook is een schenking doen via een schenkingsacte of een notarisacte mogelijk. Voorts kunt u via een testament een deel van uw vermogen of uw hele vermogen overlaten en ook bepalen hoe de Koning Boudewijnstichting dat moet besteden. Dat gebeurt dikwijls via het oprichten van een filantropiefonds met een specifiek goed doel. Indien u natuurlijk architecturaal of cultureel erfgoed wil overmaken, kan dat ook. De Koning Boudewijnstichting hecht veel belang aan transparantie. Voor meer inlichtingen raadpleegt u ofwel een notaris of advocaat. Ook de Koning Boudewijnstichting en het Centrum voor Filantropie hebben experts die u vrijblijvend informatie kunnen bezorgen. www.kbs-frb.be

Wat na een onverwacht overlijden? Een overlijden is vaak een heel ingrijpende ervaring. Het is niet altijd vanzelfsprekend om te weten wat u nu eerst moet doen. De omstandigheden spelen ook een rol.  Overlijden thuis: Bel zo snel mogelijk uw huisarts of een dokter van wacht. Die zal de nodige vaststellingen doen. Ook neemt u het beste met een begrafenisnemer contact op. Die kan u verder helpen met het overbrengen van het lichaam naar een funerarium. De nabestaanden kunnen daar het lichaam een laatste groet brengen.  Overlijden in een rusthuis of ziekenhuis: Soms krijgt u tips over een bepaalde uitvaartondernemer, maar u beslist zelf en mag volledig vrij kiezen.  Overlijden op de openbare weg: De politie zal vragen het lichaam naar een mortuarium of rouwcentrum over te brengen.  Overlijden in het buitenland: U hebt een officiële overlijdensacte nodig. Die stelt in principe de buitenlandse overheid op, maar indien niet, dan kunt u bij de Belgische vertegenwoordiging terecht (ambassade, consulaat). Soms is een legalisering van het document nodig. Vraag uitleg aan de federale overheid van België over repatriëring en de eigendommen van de overleden persoon. Ook uw begrafenisondernemer of gemeentebestuur kan u hierbij wegwijs maken.

Familie in het buitenland, hoe lossen we dit op? Is het aangewezen om bij een overlijden uw familie die in het buitenland is, te verwittigen? Dat is vaak een moeilijke vraag. Misschien verblijft de familie ver weg en is een terugkeer voor de begrafenis praktisch onmogelijk. Of misschien gaat het om de vakantie van hun leven waarvoor ze lang spaarden. Een pijnlijk bericht maakt dan bruusk een einde aan de pret, zeker wanneer het om naaste familie gaat. Maar er zijn ook argumenten om het nieuws toch mee te delen. Dan geeft u uw familieleden zelf de kans te beslissen of ze de vakantie stopzetten en terugkeren, indien dat mogelijk is. Wanneer dat niet haalbaar is, hebben ze de mogelijkheid om op het moment van de uitvaart een bezinningsmoment te organiseren. Of ze kunnen een foto, tekst of muziek doorsturen voor de uitvaart zodat ze er toch een stukje bij zijn. Wanneer u de familie niet verwittigt, bestaat de kans dat ze zich achteraf schuldig voelen of misschien ook wel kwaadheid voelen omdat ze het niet wisten.” Ook begrafenisondernemers hebben de mogelijkheid om een uitvaart te filmen en die via hun website aan de nabestaanden te laten zien. Dat betekent dus dat familieleden die in het buitenland verblijven, de begrafenis kunnen bekijken. Uiteraard is hiervoor de toestemming van de familie nodig. Een opname is ook zinvol wanneer een overlijden in een vakantieperiode valt en veel nabestaanden en vrienden op reis zijn.

Erfenis verwerven of verwerpen? Het verwerven van een erfenis is aan heel veel regels gebonden. Dat gaat ook gepaard met successierechten. Er zijn tal van constructies mogelijk. Hierover wint u best het advies in van een notaris of juridisch expert. Zo kan het heel zinvol zijn om al een deel van de erfenis bij leven te bestemmen. In principe gaan ook de schulden van de overleden persoon naar de erfgenamen. Maar die kunnen ook afzien van de erfenis en dus ook de schulden. Soms ziet men om emotionele redenen af van de nalatenschap. Daarvoor gaat u langs bij de burgerlijke griffie van de rechtbank van Eerste Aanleg – waar de overleden persoon woonde- of via een notaris. U kunt dit persoonlijk doen of bij volmacht.

C O L O F O N Verantwoordelijk uitgever: Frans De Boeck Account Manager: Christel Raps Product & Sales Management: Valérie Frippiat Redactie: Hilde Pauwels Vormgeving: Danny Thienpondt Productie: Content Connections

8



Staan voor u klaar

HAERENS nv www.begrafenissenhaerens.be Latemstraat 25 9830 St-Martens-Latem 09 282 35 68

[email protected]

* Begrafenissen * Crematies * Thanatopraxie (gediplomeerd thanatopractor specialisatie autopsie - reconstructie * Vervoer binnen en buitenland * Rouwmaaltijden (Salons Leiesymfonie) * Alle formaliteiten met volledige service 24/24 * Vlotte stijlvolle en eerbiedvolle bediening * Onze diensten ook in uw dorp, stad of gemeente

Overledenen online herdenken op inmemoriam.be De website www.inmemoriam.be waar je overledenen kan herdenken, wordt met gemiddeld 250.000 bezoeken per week enorm goed bezocht. Dagelijks zijn er meer dan 25.000 verschillende bezoekers die op inmemoriam.be de overlijdensberichten uit hun regio consulteren. Net omdat inmemoriam.be op het vlak van overlijdensberichtgeving een mooie dekking heeft door de samenwerking met de kranten van Corelio en Concentra, leidt dit vaak tot vele rouwbetuigingen in de persoonlijke rouwregisters van de overledenen. Per week worden er meer dan 2.500 steunbetuigingen via de site geplaatst, en daar halen betrokkenen en vooral ook de achtergebleven familie een enorme steun uit.

√

270.750

online overlijdensberi

Allerheiligen

chten

In de periode rond Allerheiligen zijn er steeds extra bezoeken door mensen die ter gedachtenis een bloem of een tekst achterlaten in het rouwregister. Door deze ook te delen via de bestaande kanalen van sociale media, zoals facebook en twitter, zijn er steeds meerdere nabestaanden die even zullen terugdenken aan de overledene. En daar draait het ten slotte om: de herinnering levend houden.

√

De herinnering levend houden

√

Inmemoriam.be is een herdenkingssite waar je uiting kan geven aan het verdriet en je troost kan vinden in de berichten en reacties van anderen. Om het levensverhaal van de dierbare compleet te maken, kan je ook teksten, foto’s en video’s plaatsen bij het overlijdensbericht. Een herdenkingspagina kan je zelf online aanmaken en verder beheren, waardoor je de herinnering levend houdt.

Meer dan

meer dan

2.500

condoleances per we

ek

Meer dan

25.000

bezoekers per dag

 www.inmemoriam.be

Wat te doen bij overlijden?

Is er leven na de dood? Geen idee, maar er zijn wel facturen. Wist u dat een gewone uitvaart vandaag al vlug zo’n 5.000 euro kost? En zoals met bijna alles in het leven, zal het niet goedkoper worden in de toekomst. We hopen dat u nog lang leeft. Maar we hopen ook dat u nu al even stilstaat bij uw afscheid later. Niet alleen bij de kosten, trouwens. Ook bij de praktische zorgen. Denk maar aan alle paperassen bij bank, notaris, overheid, ... En dat in een emotioneel zware periode voor uw familie. Kies vandaag nog voor een Uitvaartzorgplan van DELA. En bespaar uw nabestaanden de kosten en praktische zorgen van uw uitvaart. Ze zullen u daar later zeer dankbaar voor zijn. U kunt al instappen vanaf 10 euro per maand. Doe de berekening op dela.be of bel 0800 200 11.

voor elkaar

Wat kunt u zelf doen:

Nabestaanden:

gebeurt via de uitvaartondernemer). - Het eigen pensioen of overlevingspensioen regelen. / Pensioenadministratie overledene in orde maken. - Banken en verzekeringsinstellingen verwittigen. - Eventueel kinderbijslag regelen. - Ziekenfonds op de hoogte stellen. - Sociale diensten zoals thuiszorg, werkloosheidsdienst, OCMW verwittigen. - Werkgever van overledene verwittigen. - Een notaris aanstellen. Als de overleden persoon een notarieel testament liet opmaken, contacteert u deze notaris. - Overloop ook praktische zaken. Was de overledene lid van organisaties? Had hij een wagen? Deed hij een beroep op een boekhouder? - Welke regeling is er voor de woning? Bij een huurcontract moet u de eigenaar verwittigen. Als het om een eigendom gaat, moet u rekening houden met de erfgenamen en vruchtgebruik. - Belastingaangifte: die moet u nog indienen. Een terugbetaling komt bij de erfenis, een inning wordt uit de erfenis gehaald.

- Overlijden laten vaststellen door een arts. - Een uitvaartondernemer contacteren. - De burgerlijke stand verwittigen (dit

Meer info: www.notaris.be www.funebra.be

-U kunt een wilsbeschikking opmaken en daarin bijvoorbeeld uw uitvaart vastleggen. Die dient u in bij het gemeentebestuur, een familielid of een begrafenisondernemer. Ook kunt u financiële regelingen treffen zodat alles voor uw nabestaanden vlot verloopt. Hiervoor bestaan er verschillende formules. -Wetenschap: Als u uw lichaam ter beschikking wilt stellen van onderzoek voor de wetenschap, neem dan contact op met een universiteit om alles te regelen. Ook uitvaartondernemingen kunnen advies geven. Verwittig uw familie. Zij kunnen bij uw overlijden met het door u gekozen laboratorium contact opnemen. Belangrijk is dat dit snel gebeurt. Pas na het onderzoek volgt de uitvaart. -Orgaandonatie: Ook orgaandonatie is mogelijk. Voor patiënten die op een transplantatie wachten, betekent dit soms een levensreddende ingreep. Orgaandonatie gebeurt automatisch, tenzij u daar zelf voorwaarden aan wilt stellen.

Kinderen moeten gevoelens kunnen tonen

Recommend Documents