Kerst ontmaskert. Frinsel: kerst in een Herodes-cultuur

Maandblad van Tot Heil des Volks Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid december 2013 jaargang 76 897

Kerst ontmaskert

Frinsel: kerst in een Herodes-cultuur

Da Costa over Overkill de wederkomst aan euthanasie

2

Inhoud

4

De Oogst december 2013

18

Kerst ontmaskert

Heidense feesten kregen een christelijk gewaad 

erst in een K Herodescultuur

De geboorte van Christus verdraagt geen neutraliteit 

10

‘Zonder mijn moedertje was ik nergens’

Jan Hakvoort was zestien jaar verslaafd aan drank en drugs 

22

‘Jezus is een geboren Palestijn’

29

Schokkende reis met Palestijnschristelijke organisatie 

Overkill aan euthanasie

Er is een overkill aan euthanasieinitiatieven 

26

Vreugde in de Bijlmer

Hier werden de blijmoedige gevers zichtbaar 

Inhoud 4 Kerst ontmaskert Willem Glashouwer

8 Moed: doen wat je niet durft Matthijs Hoogenboom

10 ‘Zonder mijn moedertje...’ Getuigenis Jan Hakvoort

14 Fototalent in inloophuis Redactie

17 Manipulerende bankiers Krijn de Jong

18 Kerst in een Herodes-cultuur Hans Frinsel

28 Kerst in Egyptische kooi Gert-Jan Segers

20 Polarisatie rond homoseksualiteit 29 Overkill aan euthanasie Daniël Lam

22 ‘Jezus is een geboren Palestijn’ Daniël van der Veen

25 Huwelijksreis in isoleercel Naomi Winter

26 Vreugde in de Bijlmer Krijn de Jong

Menno de Bruyne

30 Groot man in oude kleren Marten Visser

32 Boek: Oké, ik ben dus homo Daniël Lam

33 Boek: Israël Gods oogappel Jan van Barneveld


Hoofdredactioneel Henk van Rhee

3

Valse godsbeelden ontmaskeren Rond kerst presenteert een groot deel van de hedendaagse christenheid God – als Hij al aan bod komt – vooral als een God van liefde. Een God die zegent en nooit vervloekt. Die lijden wegneemt, maar nooit lijden veroorzaakt. Die geneest en nooit pijn doet. Die troost maar nooit veroordeelt. Die de zonde altijd vergeeft en nooit straft. Alle reden voor een heerlijk kerstfeest. De dreigende God van het Oude Testament is vervangen door de liefhebbende van het Nieuwe Testament. Met die ruil verdween wel het zicht op een Bijbels kernbegrip als ‘de vreze des Heren’. De Here God als heilig en rechtvaardig. Nieuw is deze constatering overigens niet. Ik haalde hem uit een oude Oogst van september 2002. De woorden zijn van de inmiddels bejaarde Engelse predikant David Pawson. Woorden die nog steeds zeer actueel zijn.

God is heilig en rechtvaardig Pawson noemt een kerst met een eenzijdige nadruk op Gods liefde een dwaalleer, die rechtstreeks vanuit de zondeval in het paradijs tot ons is gekomen. Want terwijl God van de boom van kennis van goed en kwaad had gezegd: ‘Ten dage dat gij daarvan eet, zult gij voorzeker sterven’, zei satan: ‘U zult zeker niet sterven’. De God die geen enkel probleem zou hebben met het negeren van Zijn gebod is een creatie van Zijn tegenstander, satan. Dat zouden de predikers van een God die alleen maar ‘onvoorwaardelijk’ – een begrip dat in de Bijbel overigens niet

voorkomt – liefheeft, zich eens wat vaker moeten bedenken. De profeten en de apostelen geven er alle aanleiding toe. Onophoudelijk waarschuwen, vermanen en bemoedigen zij in een doorgaande lijn van het Oude naar het Nieuwe Testament om God te vrezen en Hem te ‘vereren op een Hem welbehaaglijke wijze met eerbied en ontzag, want onze God is een verterend vuur’.

Vreze des Heren De ‘vreze des Heren’ is, anders Henk van Rhee dan de klank die het heeft gekregen, niet iets om bang en somber van te worden. Volgens de dappere David en de erudiete Salomo is het juist het ‘begin der wijsheid’. En de Here die zij vreesden is dezelfde God als de Vader van onze Heer Jezus. Gezond ontzag voor die God is heel bevrijdend. Want als je de Here vreest, hoef je nergens anders meer voor te vrezen. In reactie op jouw ontzag voor Hem zegt Hij: ‘Vrees niet!’ Wel 366 keer klinkt die oproep in de Bijbel. Voor een relevant geloof is het goed om valse beelden over een God die alleen maar liefde is te ontmaskeren. In deze Oogst gaan we in het spoor van David Pawson daarop door. Vandaar het thema ‘kerst ontmaskert’. Henk van Rhee is directeur van Tot Heil des Volks.

Colofon Jrg. 76, nummer 897, december 2013

Uitgave Oogst Publicaties Onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatiearbeid en hulpverlening.

Redactie Eveline de Boer Gertjan de Jong (eindredacteur) Krijn de Jong Henk van Rhee (hoofdredacteur)

Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn Motief Amsterdam

Aan dit nummer werkten mee

Redactie en administratie

Jan van Barneveld Pieter de Boer Menno de Bruyne Hans Frinsel Willem Glashouwer Matthijs Hoogenboom Daniël Lam Gert-Jan Segers Daniël van der Veen Gerry Velema Marten Visser Naomi Winter

Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam, tel. 020-3446310, fax 020-4202394, e-mail [email protected], website www.totheildesvolks.nl

Omslagfoto en stockfoto’s

De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten. Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via www.totheildesvolks.nl.

Dreamstime

De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie hierover is te krijgen bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo, tel. 0341-565499.

Abonnement

4

Thema Willem Glashouwer


Kerst ontmaskert Het kerstfeest is alweer aanstaande. Velen zullen er met ontroering weer bij stilstaan dat het ‘waarachtige licht, dat ieder mens verlicht’ komende was in de wereld, zoals de apostel Johannes schrijft. Dat Licht ontmaskert. Het ontdoet kerst van haar heidense gewaad en bepaalt ons bij de kern van de Bijbelse Boodschap.

De Kerk van het Westen viert dat op 25 december, de Kerk van het Oosten op 6 januari. Bij die data zijn kritische kanttekeningen te maken. Zowel de Kerk van het Westen als de Kerk van het Oosten hebben hun data afgeleid van heidense feesten gedurende de eerste vier eeuwen van de kerkgeschiedenis, nadat de Kerk haar Joodse wortels inmiddels had doorgesneden. Natuurlijk bedoelden de kerkvaders het wel goed. Ze wilden heidense volken en heidense gebruiken ‘christianiseren’. Maar ze werden eveneens gedreven door sterk anti-Joodse gevoelens. In dit geleidelijke proces van Joods-christelijk denken naar Grieks-filosofisch christelijk denken verloor men het zicht op de geestelijke waarden van haar Joodse wortels. Voor de Kerk van het Westen die vanuit Rome werd geleid was het aanknopingspunt voor deze datum de verjaardag van de Griekse oppergod Zeus, in Rome bekend als Jupiter. De Griekse oppergod Zeus werd gezien als de incarnatie van de zon.

Op 25 december werd de verjaardag gevierd van de Griekse oppergod Zeus.

Samen met zijn godin-moeder Rhea, koningin van de hemel, vormden zij de Griekse versie van de moeder-kindcultus die in Babylon was ontstaan. Die verjaardag van Zeus/Jupiter werd ieder jaar op 25 december gevierd. En de periode van 17-24 december was de tijd van de ‘Saturnalia’. Het was een tijd van geweldige feesten ter ere van de god Saturnus die beschouwd werd als de vader van Jupiter, bij de Grieken Cronus geheten. Hij was de Romeinse oppergod en de vader van alle andere heidense goden.

De zon ging steeds meer de duisternis overwinnen Zo was langs allerlei lijnen 25 december de ‘Dies Natalis Invicti Solis’, de dag van de onoverwinnelijke zon. Want het was uiteraard ook de tijd van de zonnewende: langzaam maar zeker ging de natuur weer op weg naar langere dagen – na de kortste dag van het jaar op 21 december – en ging de zon steeds meer de duisternis overwinnen. Ook heidenvolkeren die Rome had onderworpen, kenden hun midwinterfeesten rond 21 december. Wat lag dan meer voor de hand voor de Kerk om te gaan verklaren dat het Licht, Jezus Christus, in de wereld was gekomen en dat Zijn Overwinning de krachten van de heidense duisternis steeds meer zou gaan verslaan? Later kwamen daar nog de dag van St.-Thomas bij op 21 december en de dag van St.-Stephanus op 26 december. Vervolgens ook de dag van St.-Johannes op 27 december en het ‘feest van de moord op de onschuldige kinderen’ op 28 december. De periode tussen kerst en het ‘feest van de drie wijzen uit het oosten’ was de periode van de ‘twaalf



5

Wat lag meer voor de hand voor de Kerk om te zeggen dat het Licht, Jezus Christus, in de wereld was gekomen?

nachten’, een tijdsperiode in deze midwintertijd waarin allerlei boze geesten zouden rondwaren, naar het geloof van de veroverde volkeren in West-Europa. Groene bomen speelden eveneens een belangrijke rol in hun vieringen. Die werden in huizen of heiligdommen gezet en rijkelijk versierd. Ook werden enorme vuren van grote stapels bomen en hout aangestoken. Het heeft wel enige tijd geduurd voordat dit proces van ‘christianiseren’ geaccepteerd was. Vanuit Rome verspreidde dat zich over geheel Italië. Ten tijde van Ambrosius (339-397) was ‘Kerstmis’ reeds bekend in Milaan, en vanuit Italië verspreidde het zich over de rest van de bewoonde wereld.

Groene bomen werden in huizen gezet en rijkelijk versierd Kerken van het Oosten Bij de Kerk van het Oosten ging het op 6 januari meer om het ‘christianiseren’ van de Griekse ‘epifanie’, het als mens verschijnen van een Griekse of andere

heidense god. De term ‘epifanie’ werd in de oostershellenistische wereld ook gebruikt voor de troons bestijging van een vorst. De Kerk van het Oosten zei: ‘De Prins van de Vrede, de Vredevorst, die God is, is in onze wereld verschenen en zal regeren.’

De Prins van de Vrede is in onze wereld verschenen en zal regeren Door Zijn vleeswording nam Hij in feite al de macht over en was dit het begin van Zijn troonsbestijging. Met name de kerkvaders Gregorius van Nazianze (ca. 329-389 AD) in Constantinopel en Chrysostomus (ca. 344-407 AD) in Antiochië – jawel, de man met de notoire fel antisemitische preken – speelden bij het ‘doordrukken’ van deze datum en het verchristelijken van de Griekse epifaniegedachte een belangrijke rol. Aanvankelijk was het in Frankrijk en Spanje populairder om de geboorte van Jezus op 6 januari te vieren, maar vanwege de toenemende invloed

6



van Rome werd dat ten slotte toch gewijzigd in 25 december. Maar ook in het Westen werd 6 januari populair, in de vierde eeuw, vanwege de viering van de ‘aanbidding door de drie wijzen uit het Oosten’, de doop van Jezus in de Jordaan en het eerste wonder tijdens de bruiloft te Kana.

Reformatie Het protestantisme na de tijd van de reformatie dat terugkeerde naar de Bijbel als de bron van geloof en leven, heeft tevergeefs geprobeerd de viering van de geboorte van Jezus, ‘kerst’, rond de tijd van nieuwjaar te stoppen. In Holland besloot de Synode van Dordrecht (1574) speciale aandacht te geven aan de geboorte van Jezus op de zondag voorafgaande aan 25 december en de kerstdagen af te schaffen. Ook de Synode van Dordrecht (1618) sprak zich uit tegen de viering van ‘kerst’, evenals de Engelse puriteinen. Tevergeefs. Het feest had zich al te diep geworteld in de harten en de hoofden van de mensen.

Reformatoren probeerden de kerstviering tevergeefs te stoppen Met de verspreiding van het christendom over de gehele wereld verspreidden zich ook deze ‘christelijke’ feesten als kerstfeest, paasfeest en pinksterfeest. Paasfeest heet in het Engels ‘Eastern’ en in het Duits ‘Ostern’, namen die afgeleid zijn van de naam van de godin Eostra of Ostara, verbonden met een Germaans-Teutoons lentefeest. Een vruchtbaarheidsgodin, compleet met de symbolen als een ei en een haas – vandaar de paaseieren en de paashaas. En de zondag, dag van de zon, verving de zevende dag, de sabbat.

Mysteriegodsdiensten De data in december en begin januari waren ook ‘goed gekozen’ vanwege de viering van de mysteriegodsdienst in Egypte met de geboorte van Horus/ Osiris, de zoon van de godin Isis, die later werd vermoord maar op mysterieuze wijze opstond uit de dood. Met als gevolg grote vruchtbaarheid. Daarnaast was het een belangrijke datum in de populaire Mithras-godsdienst, een mysteriegodsdienst die in Rome zeer populair was, met name ook onder de Romeinse legioenen. Mithras, een Arische god van het licht afkomstig uit India, hoeder van de kosmische orde, dringt door in het Romeinse pantheon, waar hij wordt geïdentificeerd met Helius, de hellenistische zonnegod. Het hart van het Mithras-ritueel was het vieren van de overwinning over en het doden van de stier door Mithras, waarbij nieuw leven ontsprongen zou zijn aan het bloed van de stier… Leven uit vergoten bloed, en een god die de zon – het licht – gelijk

was: welke betere elementen kon de christelijke kerk zich wensen om die over te dragen op Jezus die door Zijn zoenbloed voor de mens nieuw leven verwierf? Na de dood van de eerste ‘christelijke’ keizer Constantijn de Grote in 312 stierf de Mithrasverering langzaam uit en werd vervangen door de christelijke ‘God’ Jezus.

Over heidense praktijken werd een christelijk gewaad gespreid Voeg daarbij de Germaanse midwinterfeesten, die zo ook mooi ‘verchristelijkt’ konden worden, en een christelijk gewaad over oude heidense praktijken was gespreid. Maar de oude goden eronder leefden lustig voort, wat keer op keer is gebleken in de Europese geschiedenis met zijn Jodenhaat, godsdienstoorlogen en kettervervolgingen. Nu het christelijk vernis er in onze postchristelijke dagen in Europa steeds meer vanaf gaat, komen de oude (en nieuwe) goden steeds meer te voorschijn. Hoe heeft de Kerk dit zo ‘schaamteloos’ kunnen doen? Door de band met het jodendom radicaal door te snijden. Had men de Bijbelse gegevens over de ‘Joodse’ feesten gerespecteerd, dan was het nooit zo ver gekomen. Trouwens, de Schrift noemt ze geen ‘Joodse’ feesten, maar de ‘feesttijden des Heeren’ (Lev. 23:1-2) die Hij Israël gebood te onderhouden.

Jezus’ geboorte Er is veel reden om aan te nemen dat Jezus helemaal niet in eind december of begin januari geboren kan zijn. Om te beginnen is het in Israël en in Bethlehem veel te koud om dan nog als herders met de kudden ’s nachts buiten te zijn. Het kan er, net als bij ons, sneeuwen en vriezen. Wanneer kan Hij dan geboren zijn?

Waarschijnlijk is Christus niet eind december geboren We lezen in Lucas 1:5 dat de oude priester Zacharias afkomstig was uit de priesterorde van Abia. In de Talmoed is de volgorde van de priesterlijke dienst in de tempel vermeld en bewaard. Hij brengt de boodschap dat zijn bejaarde vrouw zwanger zal worden. In 1 Kronieken 24:10 lezen we dat vanaf Davids tijd de priesters waren ingedeeld in 24 afdelingen, en dat Abia behoorde tot de vooraanstaande priesterlijke families. Tweemaal per jaar wordt bij loting een priester verkozen die dienst doet in de tempel, en gedurende de hoogtijdagen



7

We verliezen heel veel als we de band met Israël doorsnijden.

van de Joodse feesten priesters van elke afdeling. De afdeling van Abia, de achtste afdeling, waar Zacharias toe behoort, doet dienst eind mei, begin juni. Wanneer Zacharias dienst doet in de tempel verschijnt hem de engel Gabriël. Verstomd gaat Zacharias terug naar huis en dus moet Elisabeth in juni zwanger geworden zijn. In de zesde maand van Elisabeths zwangerschap – in december dus – komt de engel Gabriël op bezoek bij Maria in Nazareth (Luc. 1:26-45). Hij zegt haar dat ze zwanger zal worden door de Heilige Geest en dat daarom het kind dat geboren zal worden – ‘het Heilige dat verwekt wordt’ – Zoon van de Allerhoogste genoemd zal worden.

Een maagd die zwanger wordt is absoluut uniek De ontvangenis van Maria zou de Kerk dus heel goed in december kunnen vieren; in de tijd dat Israël het lichtfeest Chanoeka viert. Het Licht dat ieder mens verlicht was komende in de wereld. Een veel groter wonder trouwens dan de geboorte van een kind. Hoewel elke geboorte een wonder op zichzelf is – we hebben dat in ons gezin viermaal mogen meemaken – een maagd die zwanger wordt, is absoluut uniek. Terwijl de geboorte van mensenkinderen vele duizenden malen per dag over de hele wereld plaatsvindt. Maar het Scheppende Woord Gods dat vlees wordt omdat God alle dingen met Zich wilde verzoenen, is het allergrootste wonder dat de Schepping ooit heeft gezien. Maria blijft drie maanden bij Elisabeth, dus tot vlak voor Elisabeths bevalling van Johannes de Doper, zo rond maart/april.

Band met Israël Wanneer je negen maanden optelt bij december, dan moet Jezus zo eind september, begin oktober geboren zijn. Als je deze reconstructie op grond van de bijbelse gegevens zo aanvaardt, werd Johannes de Doper dus geboren in de tijd van Israëls vier grote voorjaarsfeesten (Pesach, Ongezuurde broden, Eerstelingen en Wekenfeest) en de Here Jezus ten tijde van Israëls drie grote najaarsfeesten (Bazuinen/Nieuwjaar, Grote Verzoendag, Loofhutten). Of deze reconstructie absoluut de enig juiste is, is natuurlijk niet van het allergrootste belang. Dat Hij is geboren, is belangrijker dan wanneer Hij precies geboren is. Maar Johannes zegt dat Hij onder ons ‘ge-tabernakeld’ heeft – het Loofhuttenfeest heet in het Engels ‘Feast of Tabernacles’. En tijdens dat feest heeft Jezus Zich geopenbaard. De waterceremonie en de lichtceremonie in de tempel waren de hoogtepunten van dat feest. Dan zegt Jezus: ‘Ik ben het Licht der wereld.’ En: ‘Ik ben het levende water.’ Het is tevens het feest van de inzameling der volkeren, van de wereldwijde oogst.

Jezus heeft onder ons ‘ge-tabernakeld’ We verliezen heel veel als we de band met Israël doorsnijden: geestelijke diepgang gaat teloor en ook profetische vergezichten die in Israëls feesten gevonden worden, die in Hem belichaamd werden. Wat de herders betreft: zij kunnen eind september/ begin oktober prima ’s nachts buiten op het veld zijn, want het is dan nog heerlijk weer in Israël! Ds. Willem Glashouwer is president van Christians for Israel International.

8

Dichtbij Matthijs Hoogenboom


De Wandelende Tak

Moed: doen wat je niet durft Met een groep wandelaars van De Wandelende Tak waren we even neergestreken voor een koffiestop. De mensen waren zichtbaar onder de indruk van de projecten van Tot Heil des Volks. Een van de deelnemers begon zich wat ongemakkelijk te voelen en zei: ‘Als ik al deze dingen hoor, schaam ik me eigenlijk een beetje voor mijn rustige leventje op de Biblebelt. Wat kunnen wij doen?’

Ik was er blij mee dat deze vraag werd gesteld. Het doel van onze stadswandelingen is in de eerste plaats mensen zo dicht mogelijk bij ons werk te brengen. Vaak gaan mensen diep onder de indruk terug naar huis. Ze hebben respect voor de mensen ‘in de frontlinie’. Toch is dat niet helemaal wat wij beogen. Liever bemoedigen we mensen om in hun eigen omgeving aan de slag te gaan. Iedere christen staat toch aan de frontlinie?

Amsterdam heeft mijn leven verdiept en verrijkt Recent las ik een oproep aan christenen om de Biblebelt te verlaten en naar Amsterdam te verhuizen. Ik begrijp dat niet zo goed. Natuurlijk ben ik zelf ook enthousiast over wat God doet in de stad. Vier jaar geleden werd ik vrijwilliger bij ons hostel de Shelter. Ik had mij ingesteld op een jaar in Amsterdam en daarna weer terug naar de voor mij vertrouwde omgeving. Het liep anders. Mijn plaats is tot op vandaag in Amsterdam. Dat heeft mijn leven verdiept en verrijkt. Maar dat kan volgens mij ook ‘in de provincie’.

Een stap verder ‘Wat kunnen wij doen?’ was de vraag. Het was iemand uit Veenendaal die deze vraag stelde. Toevallig ken ik die plaats wat beter, omdat mijn vrouw er vandaan komt. De mensen die ik in deze plaats heb leren kennen zijn positieve christenen die omzien naar hun broeders en zusters in de straat en in de gemeente. Ik heb daar echte betrokkenheid ervaren. Men is er voor elkaar op het moment dat het nodig is. Tijdens de wandelingen door Amsterdam spreek ik veel mensen uit dorpen. Zij zijn vaak blij dat ze ’s avonds weer naar hun rustige straat kunnen. Soms vertellen ze wat zij voor anderen doen; vaak heel gewone dingen, wat volgens mij prima past bij werken in het Koninkrijk van God.

Zijn je buren blij dat er christenen in de straat wonen? Maar je kunt nog een stap verder gaan. Een stap die ik zelf met vallen en opstaan leer zetten. De zorg voor elkaar die ik beschreef, richt zich vaak op mensen uit eigen kring. Omzien naar mensen

buiten die kring is soms wat lastiger. Daar worden veel mensen een beetje zenuwachtig van. Het heet dan al gauw ‘evangelisatie’ en dat is meer iets voor een commissie, want daar zitten mensen in die ervaring, durf of ‘vrijmoedigheid’ hebben.

Overvol huisje Lastig kan het zijn als je, net als ik, van nature de durf en de spontaniteit mist om leuk contact met je buren op te bouwen. Je woont soms al jaren bij elkaar in de straat en bent gewend om gedag te zeggen. Het zou toch wel een beetje vreemd zijn om dan ineens mensen op de koffie te gaan vragen. Vond ik ook. Totdat ik de New Yorkse dominee Tim Keller op televisie de vraag hoorde stellen: ‘Zijn je buren blij dat er christenen in de straat wonen?’ Mijn vrouw en ik keken elkaar aan en hebben toen actie ondernomen. We woonden al een jaar in onze straat en hadden nog bijna niemand gesproken. We hebben een mooi kaartje gemaakt met een uitnodiging voor open huis. Ik vond het toch spannend om die door de bus te doen! Ik heb gewacht tot het donker was en ben toen de deuren langsgegaan. En wat gebeurde er? De week erna kregen we leuke e-mails en kaartjes door de bus.


Wandelaars van De Wandelende Tak met gids Neelke

De mensen waren verbaasd dat wij interesse in hen hadden. Het leek wel of ze vereerd waren. Met vijftien man was ons kleine huisje overvol.

Met vijftien man was ons kleine huisje overvol Dat is voor mij een les geweest. Ik heb me toen voorgenomen om me nooit meer tegen te laten houden door de gedachte dat mensen iets wat ik doe gek zouden kunnen vinden. Op de Open Doors-dag werd ik daar laatst aan herinnerd toen Anne van der Bijl zei: ‘Moed is: wel doen wat je niet kunt of durft.’

Oord van ellende Mensen die actie ondernemen, hoe kleinschalig ook, zijn hard nodig. Laatst sprak ik over ons werk voor een jeugdclub in een kleine plaats in Friesland. Zes volwas-

senen ervoeren daar de noodzaak om een plaats te creëren waar jongeren Bijbelstudie kunnen doen, getuigenissen kunnen horen en elkaar kunnen ontmoeten. Ze baden om ruimte en kregen beschikking over een gezellig ‘honk’. Nu is het al jaren een plek die volgens mij een heel belangrijke rol speelt in het leven van jongeren uit allerlei kerken.

Ze kregen beschikking over een gezellig ‘honk’ Na afloop vertelde een vrouw mij dat ze gesprekken voert met een jongen die worstelde met porno en zelfbevrediging. ‘Kon ik hem maar ergens heen sturen waar hij erover kan praten’, verzuchtte ze. Zulke instellingen zijn in het noorden van Nederland dun gezaaid. Het houdt mij bezig. Ik weet dat deze mevrouw De Oogst leest en wijs haar graag nog eens op het

Dichtbij Matthijs Hoogenboom

9

FOTO DE OOGST

verhaal van dominee de Liefde. Tot Heil des Volks helpt u graag verder. Jan de Liefde, de stichter van Tot Heil des Volks, liep midden negentiende eeuw door de Goudsbloemgracht en stelde zijn vriend en medegelovige de vraag of ze Christus niet in ‘dit oord van duisternis en ellende’ konden brengen. Daarop antwoordde die: ‘Laten we het proberen.’ Ook vandaag geldt dat we initiatieven mogen en kunnen nemen. Van mijn collega Krijn de Jong leerde ik het zo: ‘Is er iets waar je hart voor hebt? Ga er dan voor bidden en dan aan de slag.’

Graag spreken wij over dit onderwerp met u door. U kunt ons bijvoorbeeld uitnodigen voor een spreekbeurt. Meer info: www.totheildesvolks.nl, 020-3446310.

10

Dichtbij Gertjan de Jong

De Oogst november 2013

Waypoint Kampen

‘Zonder mijn moedertje was ik nergens’ Jan Hakvoort was zestien jaar verslaafd aan drank en drugs. Tot zijn moeder hem het huis uitzette – de eerste stap naar een ander leven. Jan kwam tot geloof en God gaf hem een droom: jongeren helpen die zich niet begrepen voelen. Hieronder vertelt hij zijn verhaal.

Als kind zat ik vol schuldbesef. Keer op keer vroeg ik mij af: Wat als mijn broertje nog leefde? Had hij wel goed kunnen leren op school? Had hij dan mijn moeder niet zo’n verdriet aangedaan? Ik was er eigenlijk één van een tweeling. Ik weet niet meer wanneer ik dat voor het eerst hoorde. Het zal wel onder de koffie geweest zijn. Als nieuwsgierige ADHD’er kom je wel achter dat soort dingen. Want ik had ADHD. En dyslexie.

Steeds dacht ik: Wat als mijn broertje nog leefde? Mijn moeder heeft meer miskramen gehad. We hadden thuis met z’n negenen kunnen zijn, maar nu zijn we met z’n tweeën, mijn zus en ik. Mijn zus is een lieve schat. Zij is van ’68 en ik van ’73. Op school werd ik gepest. Als ze maar vaak genoeg ‘dikzak’ tegen je zeggen, ga je het vanzelf geloven. Niet dat ik dik was. Op kinderfoto’s zie je dat ik een gewone jongen was, wel met een ronde kop, maar niet dik. Op school at ik vaak mijn brood niet op. Ik dacht: Als ik niets eet, word ik vanzelf mager, want zo gaat dat ook bij de kindertjes in Afrika waarover je vaak hoorde. Op zondag gingen we twee keer naar de kerk. En ik ging naar de jeugdvereniging en catechisatie. Ik kon hard zingen. Mijn moeder vond dat prachtig en mijn ooms ook. Ze zeiden: ‘Als we jou in de kerk horen zingen, krijg je vijf gulden van ons.’ Dat vond ik prachtig.

Vaak was ik boos op God. Ik weet nog dat ik jankend op mijn knieën viel. ‘God, waarom overkomt mij dit allemaal? Waarom word ik gepest? Waarom zorgt U niet dat het pesten stopt?’

Ik weet nog dat ik jankend op mijn knieën viel Mijn vader was de goedzak zelf. En mijn moeder was heel zorgzaam. Ik wist precies waarvoor ik bij mijn moeder en waarvoor ik bij mijn vader moest zijn. Mijn vader werkte op een visafslag. Soms mocht ik vrijdagnacht meehelpen met vissen koppen, dan gaf ik de scholletjes aan. Prachtig mooi. En dan kon ik op school zeggen: ‘Ik heb de hele nacht gewerkt.’ Later werkte mijn vader op een kotter. Ik weet nog dat ik als tiener mijn vader, als hij uit zijn werk kwam, wel eens een kus gaf. Dan zei hij: ‘Jong, daar ben je toch veel te groot voor!’

Mijn vader was de goedzak zelf Mijn vader was heel goedhartig. Hij zou z’n laatste euro nog weggeven als je hem erom vroeg. En als hij niets meer had, zou hij daarvoor nog een euro van een ander lenen ook. Nooit heb ik een klap van hem gehad. Wel is hij een keer heel boos geworden. Dat was toen ik twee gulden vijftig uit de collectezak had gejat.


Beste vriendje Toen ik zestien was overleed mijn vader. Met mijn gevoelens wist ik geen raad. Ik zette het op een drinken. Op Urk, waar ik woonde, werd alcohol heel gewoon gevonden. Ook voor kinderen. Dat ging van: ‘Geef dat een kind een advocaatje, daar wordt hij hartstikke gezellig van.’ Als je voor het eerst bier drinkt, heb je een schrikreactie. Het is bitter, het smaakt vies. Als je het al jong hebt geproefd, heb je later niet meer die schrikreactie en is de drempel veel lager om te gaan drinken. In een van de barretjes op Urk werd ik voor het eerst dronken. Eindelijk had ik niet meer dat nare gevoel, die pijn, die waaromvragen. Sindsdien ging ik steeds vaker alcohol drinken om me beter te voelen.

Dichtbij Gertjan de Jong 11

te raken. Al snel kwamen daar ook drugs bij. Op mijn tweeëndertigste had ik alles wel geprobeerd, behalve spuiten. Als het ene niet meer helpt, stap je over op het andere. Ik heb ook een tijdje gegokt, maar niet zo lang. Ik vond het niet zo leuk, zo’n kast met al die stomme lichtjes en maar een beetje op die knoppen drukken. Zestien jaar lang ging al mijn geld op aan drank en drugs. Dat geld had ik verdiend met werken, maar daarnaast dealde en stal ik vaak. Ik kan gerust zeggen dat mijn verslaving een miljoen heeft gekost. Maar daar is twintig miljoen voor in de plaats gekomen. O jongen, wat ik nu heb, dat is niet in geld uit te drukken! Maar dat komt straks.

Leren praten

Ze zeiden: ‘Kijk, daar heb je Jan, die kan veel zuipen!’

Op mijn tweeëndertigste besloot mijn moeder mij het huis uit te zetten. Ze zei: ‘Ik zal pas rust hebben als jij er niet meer bent.’ Dat was het moment dat God ingreep. Hij zei: ‘Nu moet Jan zelf keuzes leren maken.’

Ik ontdekte: als ik dronken word, vinden ze mij wel leuk! Ze zeiden: ‘Kijk, daar heb je Jan, die kan veel zuipen!’ Mijn moeder werd boos als ze merkte dat ik dronken was. Maar negatieve aandacht is ook aandacht. Alcohol werd mijn beste vriendje. Op school bakte ik er niks meer van, dus ging ik werken, vis fileren. Ik had steeds meer drank nodig om onder invloed

God zei: ‘Nu moet Jan zelf keuzes leren maken.’

Jan Hakvoort: ‘Alcohol werd mijn beste vriendje.’

De dagen daarna heb ik heel veel gebruikt. Of ik het leven niet meer zag zitten? Nou, dat klinkt wel erg

12

Dichtbij Gertjan de Jong


Jan Hakvoort bij de kledingwinkel van Waypoint

treurig. Ik wilde wel leven, maar ik had niemand meer om voor te leven. Ik had een zootje van drugs en drank genomen en hoopte dat ik niet meer wakker werd. Maar ik werd toch wakker. Toen heb ik heel hard gehuild. Zo hard had ik nog nooit eerder gehuild in mijn leven. Zelfs niet toen mijn vader was overleden. Daarna ben ik naar Jurie van den Berg van Waypoint gegaan. Ik had wel vaker gesprekken met Jurie gehad. Maar eerder ging ik er alleen naartoe met het idee: Dan ben ik weer even van dat gezeur af. Jurie merkte nu dat ik echt een ander leven wilde. Hij zei: ‘Jan, ik kan jou niet helpen. Het enige wat jou kan helpen is een opname.’ Daarna ben ik naar een kliniek in Ermelo gegaan. Hoe het daar was? Nou, leuk is een beetje een raar woord. Het was zwaar. Eerder had ik een hele grote mond, maar zonder mijn moedertje was ik nergens. In de kliniek begonnen ze over mijn vader en over het pesten vroeger op school. Ik zei: ‘Wat zeuren jullie? Ik ben 32, daar ben ik nu toch wel overheen gegroeid zeker?’ In de kliniek heb ik heel veel getekend. Alles wat in mijn hoofd opkwam, tekende ik. Schoolpleinen, klassen, bergen, meren, alles! Door te tekenen heb ik leren praten.

Topvriend Voor ik naar de kliniek ging, had mijn moeder nog snel een Bijbeltje in mijn klas gestopt. In de kliniek kreeg ik een warm gevoel van binnen. Een honger

naar God. Ik diende een verzoek in om elke dag op mijn kamertje een half uur in de Bijbel te lezen, want verder deed je alles in de groep. Een ouderling die op bezoek kwam zei: ‘Jan, de Heilige Geest is bij jou aan het werk.’ De mensen om mij heen merkten ook dat ik veranderde. Vroeger kon ik vloeken dat de hele hemel naar beneden kwam. Maar nu was het anders. Als er iemand vloekte, zei ik: ‘Het maakt me verdrietig als je dat zegt. Ik wil het niet hebben. Punt.’

Vroeger kon ik vloeken dat de hele hemel naar beneden kwam Het was geen christelijke kliniek, maar er werkten wel veel christenen. Ik had veel gesprekken over het geloof en ik ontdekte: God wil vergeven en Hij wil genezen! Ik ben het levende bewijs dat God vergeeft. Ik heb gestolen, gedeald, God vervloekt. Soms voel ik mij zo blij en dankbaar, dan zeg ik tegen God: ‘Je bent de beste vriend die ik ooit heb gehad! Een topvriend!’ God gaf mij een droom: jongeren helpen die zich niet begrepen voelen. Na de kliniek ging ik in Kampen wonen en een opleiding gehandicaptenzorg doen. Intussen vroeg ik mij af: Wat zou ik bedenken om jongens met problemen te helpen?


Want dat was de droom die God mij had gegeven. Ik kocht een tweedehands Playstation en nodigde op zaterdagavond wat jongens uit. Dan zaten we een avondje te gamen en te praten. Heel gezellig. En ze kwamen ook wel eens op andere avonden langs. Dan stonden ze opeens voor mijn raam. En ik zat wat te dagdromen: Stel je voor dat er een stichting komt... Maar ik zag het niet zitten om dat helemaal zelf te doen. Want dan moet je ook boekhouder en directeur zijn, ik was een mensenwerker. Toen zei Jurie van de Berg: ‘Waarom doe je het niet onder Tot Heil des Volks?’ Zo kwam het idee om het werk van Waypoint ook in Kampen te beginnen. In de Eudokiakerk in Kampen heb ik in diezelfde tijd mijn getuigenis verteld. ‘Het is een wonder van God dat ik hier nuchter voor jullie sta’, zei ik tegen de mensen daar. En na mijn getuigenis zongen we ‘Machtig God, sterke Rots’. Tijdens het zingen liepen alle jongeren uit de kerk naar voren. Ze kwamen allemaal achter mij staan. Toen besefte ik: Voor deze jongeren doe ik ertoe. Met volwassenen ben ik niet altijd even handig, dat ervaar ik dagelijks in overleggen, maar voor deze jongeren kan ik iets betekenen.

Hand van God Net als op Urk zijn er hier in Kampen veel jongeren die drank en drugs gebruiken. Maar het kan van alles zijn. Jongeren kunnen ook verslaafd zijn aan internet, whatsappen en energydrankjes. Veel jongeren zijn continu bezig met hun mobiel of hangen de hele dag rond op straat. Zo leeg. En God wil zoveel geven! Ik ging met allerlei mensen in gesprek. Het was hard knokken. Ik maakte werkweken van wel zeventig, tachtig, negentig uur. We kregen voor Waypoint Kampen een inloophuis, The Cape. Daar kunnen jongeren binnenstappen voor een goed gesprek of gezelligheid, en het is ook meteen het kantoor. En sinds kort hebben we een winkel met

Dichtbij Gertjan de Jong 13

‘Ik zie in alles de hand van God.’

tweedehands kleding. Wat een zegen! Ik zie in alles de hand van God. De winkel brengt geld binnen voor Waypoint, maar jongeren met gedragsproblemen kunnen er ook werkervaring opdoen. Nu werkt er bijvoorbeeld een jongen die uit een kliniek komt. Hij vindt het geweldig en is ook tot geloof gekomen!

Veel jongeren hangen op straat. Zo leeg. En God wil zoveel geven! Elke dag begin ik met gebed. Dan bid: ‘Dank U dat het gisteren weer gelukt is om nuchter te leven. Wilt U mij helpen om ook vandaag niet te gebruiken?’ Als ik vanavond weer zou gebruiken, zou ik de volgende dag niemand onder ogen durven komen. Jongeren worden bemoedigd door mijn levensverhaal, dat God iemand die zo diep kan zitten kan bevrijden. Jongens zeggen wel eens: ‘Die Jan flikt het ‘m toch.’ Maar ik heb alles te danken aan God.

Soms zegt God: ‘Even gas eraf.’ Sinds zeven maanden heb ik een schat van een vriendin met drie kinderen. Zij is op zeer jonge leeftijd weduwe geworden. Nu mag ik als eenvoudige ziel iets voor die kinderen betekenen. Elke zaterdagavond hebben we filmavond met elkaar, prachtig mooi. Ik had al eerder een relatie gewild, maar toen was het blijkbaar niet de tijd. Soms willen we dingen te snel. Dan zegt God: ‘Even gas eraf, Ik bepaal wanneer en waar en hoe...’ Hij weet precies wat het beste is. Kijk voor meer informatie over Waypoint Kampen op www.waypoint-kampen.nl.

14

Dichtbij Redactie


AHA

Fototalent in inloophuis De foto’s op deze pagina’s zijn gemaakt door bezoekers van AHA, het inloophuis van Tot Heil des Volks. Zij hebben in de afgelopen maanden september en oktober een fotografiecursus gevolgd. Samen met twee medewerkers gingen zij meerdere keren de stad in.

Er kwam heel wat bij kijken: foto graferen, met alles wat daarbij hoort, tot en met het eindproduct. De bezoekers genoten ervan: ‘Leuk dat je zo aan anderen kunt laten zien wat jijzelf gemaakt hebt.’ Even weg uit de dagelijkse sleur, een nieuwe uitdaging en het resultaat liegt er niet om. Kijkt u zelf maar!

Nummer één, winnende foto  Oordeel van de jury: ‘Bijzonder dat de fotograaf een detail heeft uitgekozen voor zijn foto. Het beeld van de verroeste fietsketting vertelt een verhaal dat eenieder zelf kan invullen, maar in ieder geval associaties oproept met thema’s als verval, ouderdom, gebondenheid en vrijheid. Indrukwekkend!’

Nummer twee  Oordeel van de jury: ‘De lucht straalt dreiging en gevaar uit, met die donkere wolken. Tegelijk zie je hoe rechts het licht in de duisternis doorbreekt, een teken van hoop. Door die zweefmolen zit er veel beweging en dynamiek in het beeld. Je kijkt er vanonder tegenop, een mooi perspectief.’


Dichtbij Redactie 15

Nummer drie  Oordeel van de jury: ‘De fotograaf maakte een foto van een andere fotograaf die op een wat rare manier een foto neemt. Die mannen links en rechts zie je kijken van: Wat doet die mafkees nou? De deur is oud en heeft mooie, verweerde kleuren. Een origineel beeld!’

 Nummer vier Oordeel van de jury: ‘Deze foto laat mooi het contrast zien tussen oude en nieuwe architectuur. Onderaan zie je nog net de reling van een cruiseschip. Zo laat de foto in één beeld drie typisch Amsterdamse elementen zien: een schip, een oud huis en een modern kantoorpand. Mooi werk!’

16

Dichtbij Redactie


Kerstviering met twee diensten

Handleiding voor spreekbeurten Voor kinderen die een spreekbeurt willen houden over het werk van Tot Heil des Volks hebben we onlangs een handleiding gemaakt. Deze handleiding biedt informatie die voor kinderen leuk en boeiend is en bevat ook handige tips. De handleiding is te vinden op

www.totheildesvolks.nl/ scholen. Onder deze link vindt u ook andere manieren waarop scholen de band met Tot Heil des Volks kunnen verstevigen, bijvoorbeeld via wandeltochten, een meerdaags verblijf in Amsterdam of een sponsorprogramma.

Op DV vrijdagavond 20 december vieren we het jaarlijkse kerstfeest van Tot Heil des Volks, dit keer in de Noorderkerk in Amsterdam. Vanwege de beperkte ruimte houden we twee identieke diensten: om 16.30 uur en om 19.30 uur. Aanmelden is noodzakelijk. Spreker is voorganger Orlando Bottenbley. Hij spreekt over het thema ‘Kerst ontmaskert/d!’. Bottenbley kent Tot Heil des Volks van binnenuit. Zo heeft hij als student en ook daarna regelmatig in de zomer voor Tot Heil des Volks gewerkt, voor het opvanghuis aan de Willemsstraat en met zijn vrouw voor de Shelter-hostels. Op 20 december houden we met ons project De Wandelende Tak een projectwandeling van 11.00 tot 15.00 uur. Aansluitend kunt u het kerstfeest van Tot Heil des Volks bezoeken. Kijk voor meer info op www.totheildesvolks.nl.

Poppenmaker gezocht

Wijzigingen betalingsverkeer Op 1 februari 2014 wordt het betalingsverkeer van alle eurolanden gelijkgetrokken. Er wordt dan overgestapt op een gezamenlijke betaalmarkt: SEPA (Single Euro Payments Area). Doel van SEPA is het eenvoudiger en efficiënter maken van het betalingsverkeer in en tussen eurolanden. Een van de maatregelen is dat rekeningnummers worden gestandaardiseerd. Ieder rekeningnummer wordt gestandaardiseerd tot een nieuw nummer: IBAN (International Bank

Account Number. Maakt u een gift over, dan kunt u gebruik maken van uw IBAN en het IBAN van Tot Heil des Volks. Ook op de acceptgiro’s die Tot Heil des Volks meestuurt met De Oogst of een van onze brieven, wordt uw IBAN gevraagd. Hebt u het Heil gemachtigd om periodiek een gift af te schrijven? Dan ontvangt u van ons in januari een brief met de gegevens van uw machtiging. Wilt u meer weten? Kijk dan op www.totheildesvolks.nl/sepa.

Voor christelijk recreatiepark De Sikkenberg zijn we op zoek naar een creatieve man of vrouw die grote poppenkastpoppen wil maken voor het kinderen evangelisatiewerk. Het gaat om een stuk of zes tot tien wat grotere handpoppen (± 40/50 cm) die voor diverse stukken gebruikt kunnen worden. Bent of kent u zo’n creatieveling? We horen het graag: tel. 0599-661144, e-mailadres [email protected].


Habakuk Krijn de Jong 17

Manipulerende bankiers In de jaren zeventig hadden we bij Tot Heil des Volks nog een Volkssamenkomst. Eén keer per week kwamen in de Willemsstraat oude jordanezen bij elkaar. Johan Frinsel had de leiding. Een hoogtepunt was het jaarlijkse uitje. Met een touringcar trokken we eropuit.

Toen het weer zover was, stond Frinsel bij de bus om de mensen te verwelkomen. Er kwam een oud vrouwtje aanlopen met een grote boodschappentas. ‘Zo tante Naat’, zei Frinsel, ‘je geld meegenomen?’ ‘Ja’, antwoordde ze, ‘je denkt toch niet dat ik het bij die vuile dieven breng?’ ‘Vuile dieven’ waren in Jordanese diplomatieke taal de bankiers. Ik moet regelmatig aan haar denken. Je hoeft geen titel te hebben om wat van de wereld te begrijpen.

Je denkt toch niet dat ik het bij die vuile dieven breng? In ben lid van de Rabobank. Mijn vader ging er prat op dat zijn vader ook al lid was. In dat geval van de Boerenleenbank, een van de fusiepartners van de Rabobank. Het voelde vertrouwd, niet alleen vanwege die traditie, maar ook omdat de Rabobank zich ver hield van de snelle geldwereld. Ze zaten niet op de beurs, waren wel sociaal betrokken. Een degelijke bank, wat wil je nog meer?

Schaamteloos manipuleren Alweer een tijd geleden las ik in de krant: ‘Banken moeten er weer gewoon zijn ten dienste van hun klanten.’ Ik begreep toen niet wat ze anders zouden kunnen doen. Daar zijn we nu weer wat wijzer over

geworden. We lezen over ‘schaamteloos rentetarieven manipuleren’. Gewoon een beetje met geld spelen. En daarbij je persoonlijk voordeel natuurlijk niet uit het oog verliezen. Er waren waarschuwingen afgegeven, maar ‘het interne toezicht faalde op alle fronten’. ‘Toezichthouders’ vind ik een verhullend woord. Toezichthouders krijgen hun informatie doorgaans uitsluitend van degenen waarop ze toezicht moeten houden. Dat schiet niet echt op. Als ze zouden willen, dan zouden ze natuurlijk wel wat meer informatie kunnen krijgen, maar daar zijn ze echt te druk voor. Dat kun je ze niet kwalijk nemen, want het is natuurlijk niet hun enige baantje. Zo kan het heel lang duren voordat onregelmatigheden boven water komen. De Volkskrant concludeerde: ‘Met haar slogan “Het is tijd voor een bank die het anders doet” heeft de Rabobank de door prestatiebonussen gedreven macho zakenbankcultuur niet buiten de deur weten te houden.’

Meer moraal Nog even iets over bonussen. Als het daarover gaat, hoor je steevast het beschamende argument dat als we hier de hoge bonussen afschaffen, het grootste talent naar het buitenland vertrekt. Het grootste talent? Waarin? Gewoon laten gaan. Ik moet wel eerlijk toegeven dat ik heel weinig verstand heb van geldzaken. Toch heb ik een paar ideetjes. Niet nog meer toezicht. Niet nog meer protocollen, houd daarmee op. Niet nog meer regeltjes. Wat we nodig hebben is meer moraal. De moraal is op alle gebied zoek. We moeten gewoon elkaar weer gaan onderwijzen in het nut van eerlijkheid, soberheid, dienstbaarheid, dat soort vergeten zaken. Het is tijd voor mensen die het anders gaan doen. Dit artikel verscheen eerder op www. habakuk.nu, de opiniesite van stichting Tot Heil des Volks.

18

Thema Hans Frinsel


Kerst in een

Herodes-cultuur ‘Hoe zal ik U ontvangen, hoe wilt Gij zijn ontmoet? O, ’s werelds hoogst verlangen, des sterv’lings zaligst goed?’ De woorden van dit kerstgezang lijken een nagalm uit een ver verleden. In onze cultuur schijnt weinig over te zijn van een diep verlangen naar Degene om Wie het met kerst gaat. Laat staan dat de wens bestaat om Hem te ontmoeten op Zijn voorwaarden.

De gemiddelde Nederlander kan waarschijnlijk vertellen dat kerstfeest de herdenking is van de geboorte van Jezus Christus. In de openbare uitingen van de kerstviering is dat in de westerse cultuur nauwelijks terug te vinden. Alleen bij heel gespecialiseerde winkels – zoals een christelijke boekhandel – vind je in de ‘kerst etalage’ nog duidelijke verwijzingen naar het kerstverhaal. Het lijkt erop dat alles wordt aangewend om de religieuze wortels van onze cultuur te ontkennen.

De geboorte van Christus verdraagt geen neutraliteit Wat zit daar achter? We hebben doorgaans geen moeite met feestelijke tradities. Denk maar aan Sinterklaas. Sommigen beijveren zich wel om Zwarte Piet uit het feest te bannen, maar zelfs de meest seculiere Nederlanders hebben er geen enkel probleem mee om de legendarische geestelijke van dit volksfeest in vol ornaat – inclusief zijn bisschoppelijke attributen van de mijter met kruis – in de etalage te zetten of aan de kade welkom te heten.

Maar diezelfde seculiere omgeving doet er alles aan om de hoofdpersoon van het kerstevangelie uit de culturele uitingen van het kerstfeest te bannen.

Geen vrijblijvendheid Dit lijkt op een diep antichristelijk sentiment te duiden. Men voelt instinctief aan dat de geboorte van Christus geen neutraliteit of vrijblijvendheid verdraagt. Dat blijkt al uit de kerstgeschiedenissen in de evangeliën. De Wijzen uit het Oosten hadden er een wereldreis voor over om Hem te ontvangen. ‘Hoe wilt Gij zijn ontmoet?’ Ze kwamen niet om een curiositeit te bewonderen, maar om te aanbidden! De herders gingen naar de stal om Hem te ontmoeten. Vervolgens vertelden ze overal het grote nieuws en verheerlijkten God.

De wijzen kwamen geen curiositeit bewonderen Herodes besefte ook dat de geboorte van de Messias om een antwoord vroeg. Hij ervoer Gods handelen als een bedreiging, een daad van vijandigheid. Hij realiseerde zich dat het consequenties had. Hij vroeg de Schriftgeleerden

om de Bijbelse details, waarmee hij liet zien dat hij wel degelijk rekening hield met de waarheid. Maar die waarheid was bij hem niet welkom. Hij wilde de Messias uit de werkelijkheid bannen. Onze cultuur is een Herodes-cultuur geworden. Ze beseft dat de komst van Christus niet vrijblijvend is, maar haat Zijn waarheid. Je moet wat met Hem. Voor of tegen. Daarom wordt zo rabiaat geprobeerd Hem uit het openbare leven te verbannen.

Verraderlijke neutraliteit Sommige ‘christenen’ streven naar ‘neutraliteit’ en proberen de wereld en het christendom bij elkaar te brengen door een Christus voor te stellen die zo acceptabel mogelijk is voor iedereen. Een onmogelijkheid, maar ook een verraad aan het Evangelie. Ze zijn als de Schriftgeleerden die Herodes vertelden waar de Messias geboren zou worden. Ongetwijfeld waren ze net zo ontsteld als heel Jeruzalem over de zoektocht van de wijzen. Ze gaven Herodes de informatie die hij nodig had om het kerstfeest om zeep te helpen, maar gingen er zelf niet heen om Christus te ontvangen. Ofschoon ze in Zijn komst geloofden, zaten ze blijkbaar met het hele Messiasverhaal in hun maag. Hij kwam niet zo goed in hun kraam


Thema Hans Frinsel 19

Vind je in onze cultuur nog duidelijke verwijzingen naar het kerstverhaal?

van religieus en politiek evenwicht te pas. Ontbreekt Hij om diezelfde reden misschien in veel van onze kerstetalages?

Persoonlijk antwoord Kerst eist een persoonlijk antwoord. Het is zo’n kosmisch gebeuren. ‘Een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op Zijn schouder en men noemt Hem Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst.’ Deze kersttekst uit Jesaja 9 is mij het meest dierbaar. Deze woorden bepalen mij er telkens weer bij met Wie ik te maken heb: de eeuwige God, die in de persoon van Christus onder ons kwam. Het vult mij steeds weer met verwondering, maar ook met eerbied. Het vervult mij met diep ontzag, maar ook met vreugde. Het doet me telkens weer voor Hem kiezen en het vernieuwt telkens weer de relatie met Hem. Het is zo’n wonderbaarlijke waarheid dat het moeilijk te vatten is en ook niet zo makkelijk uit te leggen, zeker niet in een zendingssituatie. Voor velen is het een dwaasheid, voor moslims een aanstoot als je de volle implicatie ervan laat zien. Het kan

alleen verstaan worden als Gods Geest harten aanraakt. Dan kan de mens Christus ontvangen. En wanneer die ontmoeting een realiteit is geworden in het leven van een sterfelijk mens, dan is dat altijd te zien.

Kerst eist een persoonlijk antwoord Ingrijpende ontmoeting Anderhalf jaar geleden mochten we een jongeman tot Christus leiden. Hij was moslim, maar door het horen en lezen van het Evangelie diep overtuigd geraakt van de waarheid van Christus. Christus was in hem geboren en hij werd opnieuw geboren. Dat dit geen uiterlijk feest was, werd duidelijk toen zijn vader hem enkele maanden geleden definitief verstootte. Hij las vervloekingen voor uit de Koran en zei dat hij geen zoon meer had. De bekeerde moslim maakte duidelijk dat hij zijn vader en de rest van de familie nooit zal afwijzen, maar dat hij ook Christus niet kan verloochenen. Alleen een diepe en ingrijpende

ontmoeting met de ‘Zoon die ons gegeven is’ hield hem staande in deze traumatische situatie.

Niet vrijblijvend Een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven. Het gaat hier om een kind dat geboren zou worden, een mens van vlees en bloed. De tekst in Jesaja laat niets aan duidelijkheid te wensen over. En toch profeteert Jesaja dat Hij de Sterke God is, zelfs de Eeuwige Vader. Deze uitspraken van de profeet gaan heel ver. De Here Jezus Christus is waarlijk God en waarlijk mens. Hij was niet gewoon maar een mens. En daarom kunnen we ook niet vrijblijvend over Hem praten. We kunnen Hem alleen ontmoeten zoals Hij is en alleen ontvangen op Gods voorwaarden. Waarheid en genade. Sommigen verafschuwen die waarheid en haten genade. Maar wie Hem in waarheid willen ontvangen, wacht een geweldige vreugde en een heerlijke toekomst. Wat deed uit ’s hemels zalen, O Heer der heerlijkheên, Op aard’ U nederdalen? Uw grote liefd’ alleen.

20

Actueel Daniël Lam


Polarisatie rond homoseksualiteit De United Kingdom Council for Psychotherapy (UKCP) heeft dr. Michael Davidson uit zijn beroepsvereniging gezet, omdat hij hulp biedt aan mensen die worstelen met hun homoseksuele gevoelens. De beroepsvereniging beroept zich daarbij op een document van ‘ethische principes’. De wetenschappelijke onderbouwing van dit document is echter nogal mager. Dr. Mike Davidson besloot acht jaar geleden zijn baan in het bedrijfsleven op te geven om zich te bekwamen als psychotherapeut, vooral om hulp te verlenen aan mensen die hulp zoeken voor ongewenste homoseksuele gevoelens. Hij kent die gevoelens uit eigen ervaring en heeft lang als praktiserend homoseksueel geleefd. Hij heeft zich daarvan afgekeerd en wil nu anderen helpen die ook ongewenste homoseksuele gevoelens hebben. Hij richtte Core-Issues Trust op. De website beschrijft zijn visie en therapie. In 2008 werd Davidson als ‘trainee’ ingeschreven door de UKCP. Hij kreeg zijn training van een instituut in Birmingham. Zelf woont en werkt hij in Noord-Ierland. De onrust begon toen hij in januari 2012 in twee radio-interviews voor de Ulster BBC over zijn hulpverleningswerk sprak. Op grond van deze interviews werd hij kort daarop geschorst als trainee. Ook werd een commissie ingesteld om zijn werk kritisch te onderzoeken. De basis voor de aanklacht tegen dr. Mike Davidson is een document van de UKCP uit 2009, de zogenaamde ‘ethische principes’. In juli 2011 werden die principes toegespitst op psychologische therapieën die homoseksuele gevoelens problematiseren en/ of pogingen ondernemen om deze gevoelens te verminderen

of te onderdrukken. Een dergelijke aanpak wordt als onethisch verklaard.

Davidson kent homoseksuele gevoelens uit eigen ervaring In april 2013 werd dr. Davidson veroordeeld op basis van deze documenten en geroyeerd als trainee-lid. Hij is in hoger beroep gegaan, omdat hij het niet eens is met de documenten zelf. Dit verzoek werd afgewezen op 5 oktober 2013, aangezien de beroepsvereniging niet in discussie wil gaan over de inhoud van de documenten. Volgens de BPA (British Psychodrama Association) heeft dr. Davidson de autoriteit van de UKCP-standaarden niet begrepen en wordt hij daarom niet verder toegelaten tot de opleiding of beroepsvereniging.

Geen bewijzen Dr. Davidson heeft twee brochures geschreven om zijn standpunt te verdedigen. De brochures klagen de UKCP aan en beklemtonen de wankele basis van de Ethische Principes van 2011. Mike Davidson haalt twee gevallen aan van mensen die hulp

zouden kunnen zoeken: een jongen die met zijn verloofde wil gaan trouwen, maar zijn homoseksuele gevoelens als bedreiging ziet, en daarnaast een getrouwde vrouw die lesbische gevoelens ervaart voor een vriendin, maar haar huwelijk wil redden. In beide situaties zijn de gevoelens ongewenst. Is het ethisch verantwoord om deze mensen te helpen om hun persoonlijke levensdoelen na te jagen, of moeten we ze adviseren om achter hun ongewenste gevoelens aan te gaan? Als we de UKCP goed begrijpen, hebben deze mensen geen keuze. Wat zijn nu concreet de bewijzen dat het beantwoorden aan deze hulpvraag schadelijk zou kunnen zijn en niet in het beste voordeel van de cliënt? Het enige wetenschappelijke onderzoek dat in het ethische document van de UKCP wordt aangehaald is van Drescher, Shidlo en Schroeder (2002). Dit blijkt een referentie van een boek te zijn dat verwijst naar een bekende studie van Shidlo en Schroeder in 2001 en 2002. Wat hier niet wordt vermeld, is dat in deze studie alleen mensen zijn geïnterviewd die schade hebben geleden aan pogingen om hun seksuele oriëntatie te veranderen (SOCE, sexual orientation change efforts). Positieve berichten zijn dus bij voorbaat al buiten beschouwing gebleven, waar de auteurs


zelf ook voor waarschuwen in hun conclusies. De APA (American Psychological Association) heeft een literatuuronderzoek gedaan naar pogingen om seksuele oriëntatie te veranderen en komt tot de conclusie dat er niet genoeg onderzoek gedaan is om stelling te nemen tegen effectiviteit of het vermeende schadelijke effect van deze pogingen (APA, 2009). Andere onderzoeken wijzen zelfs uit dat het wel degelijk mogelijk is om een positief effect te ondervinden van SOCE (Jones & Yarhouse 2011, Spitzer 2003).

Cliënten zoeken zélf hulp om hun gevoelens een plaats te geven De stropop-redenering die vervolgens in de Ethische Principes wordt gebruikt, is dat therapeuten actief op zoek zouden gaan naar cliënten bij wie ze homoseksualiteit kunnen ‘genezen’. Dit is echter niet wat er in werkelijkheid gebeurt: cliënten zoeken namelijk zélf hulp om hun homoseksuele gevoelens een plaats te kunnen geven. Het lijkt er nu op dat de UKCP en BPA zeggen dat de enige optie om met deze gevoelens om te gaan, is om een homoseksuele partner te zoeken. Mensen deze therapie ontzeggen zou hetzelfde zijn als tegen mensen met huwelijksproblemen zeggen dat ze niet in relatietherapie mogen gaan, maar beter direct kunnen gaan scheiden.

Gepolariseerd beeld In Nederland is stichting Different actief om mensen met (ongewenste) homoseksuele gevoelens te helpen. De hulpverlening is erop gericht om spanning rondom seksuele gevoelens en verlangens een plek te geven en er op een gezonde en hanteerbare manier mee om te gaan. Professionele organisaties in Nederland zijn het KNMG (Koninklijke Nederlandsche Maatschappij

tot bevordering der Geneeskunst), de NVvP (Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie) en het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen). Op basis van een artikel in Trouw (januari 2012) hebben deze organisaties afstand genomen van de behandeling die Different biedt. De inspectie voor de gezondheidszorg heeft echter geconstateerd dat er geen sprake is van ondeugdelijke praktijken. Een van de kennisinstellingen die in Nederland onderzoek doen naar seksuele gezondheid is RutgersWPF. Onlangs is er een rapport uitgebracht over de huidige kennis van en inzichten in seksuele gezondheid van onder anderen homoseksuelen: ‘Wat maakt het verschil?’ Daar staan aanbevelingen in voor toekomstig beleid en verder onderzoek. Ook wordt eerlijk genoemd dat we niet precies weten wat de oorzaak is van (seksuele) gezondheidsproblemen bij deze groep: ‘Het is nodig om voorzichtig te zijn met het veronderstellen van causale mechanismes. Het meeste onderzoek hiernaar is cross-sectioneel en geeft alleen maar verbanden weer. De causaliteit kan ook andersom liggen (bijvoorbeeld dat

Actueel Daniël Lam 21

seksuele problemen tot depressie leiden). Daarnaast verklaart minderheidsstress maar een deel van de problematiek en moet er dus gezocht worden naar alternatieve verklaringen’ (pag. 55). Kortom, het is niet bekend wat de oorzaak is van spanningen rond seksuele gevoelens en verlangens. Het grootste probleem met deze onderzoeken is naar mijn idee de zelfbenoeming van de respondenten. Hoe zou jij jezelf noemen als je je hele leven homoseksuele gevoelens hebt gehad en pogingen hebt gedaan om het te verminderen, maar dit is niet gelukt? En hoe noem je jezelf als je gelukkig bent in een heteroseksueel huwelijk, maar af en toe homoseksuele verleiding ervaart? Ik krijg sterk het vermoeden dat in Nederland vooral de media zorgt voor een gepolariseerd beeld over homoseksualiteit en aanverwante zaken. Kennisinstellingen zijn veel realistischer over wat bekend is en op welk gebied nog meer onderzoek nodig is. Dr. Daniël Lam is vrijwilliger voor Different. Dit artikel is met uitgebreid bronnenoverzicht te lezen op de website www.different.nl.

22

Israël Daniël van der Veen


‘Jezus is een

geboren Palestijn’ ‘Jezus is een geboren Palestijn uit het land Palestina. Nee, Hij is geen Zoon van David.’ Leuk, zo’n studiereis naar Israël. Tenminste, als de lezingen een bepaald niveau halen en opbouwend zijn voor je geloofsleven. Dat viel behoorlijk tegen, toen ik vorige zomer met een jongvolwassenenreis van ‘Sabeel’ Israël en de Palestijnse gebieden bezocht.

Sabeel is een Palestijns-christelijke organisatie die vrede nastreeft en opkomt voor de rechten van Palestijnen. ‘Waarom ga je dan ook met zo’n organisatie mee?’ kun je je afvragen. Nou, eerder maakte ik reizen waarbij het Israëlisch-Palestijnse conflict vooral vanuit een zionistische visie werd beschouwd. Nu leek het mij zinvol om de andere kant van het verhaal te horen.

Nu wilde ik de andere kant van het verhaal horen Laat ik positief beginnen. De mensen van Sabeel en ook mijn reisgenoten waren bijna allemaal vriendelijke mensen. Zij boden mij redelijk wat ruimte om een andere mening te hebben Ook proefde ik de oprechte bezieling en verontwaardiging bij de medewerkers van Sabeel. Recht en gerechtigheid is de terugkerende mantra. Onder de Arabische bevolking ervoer ik de diepe overtuiging: ons wordt onrecht aangedaan. Het is goed om hier weet van te hebben, of die overtuiging nu wel of niet terecht is. In plaats van boosheid over hun opvattingen ervoer ik bewogenheid. Heerlijk is dat, om niemand iets te hoeven aanrekenen.

Misselijkmakende retoriek Op de derde dag namen we deel aan het programmaonderdeel ‘Contemporary way to the cross’. Hierbij wordt het ‘Palestijns lijden’ consequent vergeleken met de lijdensweg van onze Here Jezus. Zo wordt Jezus’ veroordeling vergeleken met de ‘Nakba’

(oprichting van de Joodse staat in 1948), Jezus die Zijn kruis draagt wordt vergeleken met Palestijnse vluchtelingen, Jezus die aan het kruis wordt gespijkerd met de situatie in Gaza en Jezus’ sterven aan het kruis met de veiligheidsmuur. Ik werd bijna misselijk van de voortgaande retoriek met slechts één boodschap: ‘Zij die beperkingen aan Palestijnen opleggen, zijn even slecht als zij die Jezus de dood in joegen.’ Dat is nogal wat. Op geen enkele wijze werd toegelicht dat het lijden van Palestijnen voor een belangrijk deel het gevolg is van op terreur beluste Arabische leiders uit verleden en heden. De dag erop gaf Sabeel een presentatie over het Kairosdocument, een stuk waarin opgeroepen wordt om naast Palestijnen te staan. Sabeel toonde onder meer plaatjes van concentratiekampen en lijdende Palestijnen. De kwalijke vergelijking was duidelijk. Op mijn aandringen kwam Sabeel later met een rectificatie: iedere vergelijking tussen de Holocaust en het Palestijnse lijden is niet juist. Gelukkig maar en beter laat dan nooit. Een klein lichtpuntje.

Ik werd bijna misselijk van de voortgaande retoriek Het halve verhaal Bij ons bezoek aan vluchtelingenkamp Aroob, even buiten Bethlehem, werd de diepte van het conflict me nog eens pijnlijk duidelijk. De vluchtelingen organisatie van de VN (UNRWA) is verantwoordelijk voor het welbevinden van de bewoners, maar die organisatie is corrupt en nalatig, aldus Rafaël,


Israël Daniël van der Veen 23

Uitleg onder de beeltenis van Arafat in Hebron: geen woord over zijn terroristische verleden of de PLO FOTO DANIEL VAN DER VEEN een activist uit Aroob. Niemand in het kamp – dat overigens meer lijkt op een armoedig stadje – denkt dat de Palestijnse Autoriteit bijdraagt aan hun welzijn. Dat zou immers kunnen betekenen dat het ‘kamp’ geïntegreerd wordt in de Palestijnse samenleving en de bewoners een normaal bestaan kunnen opbouwen. In dat geval staat hun vluchtelingenstatus op de tocht. Geen probleem toch, zou je denken? Maar de vluchtelingenstatus blijkt heilig, ook al gaat dat ten koste van het welbevinden van generaties mensen.

De vluchtelingenstatus blijkt heilig Uit gesprekken met diverse jongeren uit Aroob bleek dat het hun diepste verlangen is om terug te keren naar Israël, waar een voorouder eens heeft gewoond – al is dit in sommige gevallen niet langer dan twee jaar. Van jongs af aan wordt dit ‘erin gestampt’. Inmiddels zijn er vijf miljoen geregistreerde Palestijnse ‘vluchtelingen’ met dezelfde wens: terug naar Israël. Een eigen Palestijnse staat is voor hen geen oplossing: héél Israël dient volgens hen ‘bevrijd’ te worden. Hiermee wordt pijnlijk duidelijk dat de strategie ‘land voor vrede’ geen enkel soelaas biedt in dit conflict. Deze waarheid achter het vluchtelingenprobleem wordt geen moment door Sabeel aangestipt. Ook over het ontstaan van de vluchtelingen in 1948 en 1949 verzwijgt Sabeel veel. Bijvoorbeeld dat Israël

werd aangevallen door zes naburige landen en dat er fel gevochten werd vanuit verschillende Arabische dorpen. Door het weglaten van al deze informatie raakten mijn reisgenoten al snel bevangen door antiIsraëlsentiment. Wat hier ook aan bijdraagt, zijn de terugkerende verhalen over bijvoorbeeld Israëlische invallen en checkpoints die zo nu en dan zomaar sluiten. Dat sommige Arabieren hieronder lijden mag duidelijk zijn, maar de achtergronden van het verhaal blijven duister. In geen enkel geval geeft Sabeel ruimte aan bijvoorbeeld een Israëlische official om een weerwoord te geven. Zo kan nooit duidelijk worden of er misschien sprake was van terreurdreiging waardoor een checkpoint op een ongebruikelijk tijdstip sloot. Of van een terechte inval in een woning waar wapens verborgen lagen. Voor de beeldvorming is het kwaad al geschied: Israël is een boevenstaat en kolonisten zijn ‘enge mensen’. Buiten bij ons hotel in Bethlehem ontmoet ik twee Arabische jongens die op een bouwplaats aan het werk zijn. ‘Do you love Palestine?’ vragen ze. Ik antwoord: ‘I love the people, I love you’. En dat is een eerlijk antwoord. Want kunnen deze jongens iets doen aan opvattingen die zij van jongs af aan hebben meegekregen? Als dat al zo is, dan nog heeft God hen lief. Met een vriendelijke groet nemen we afscheid van elkaar.

Inspelen op emotie Sabeel speelt in op de emotie van mensen. Dat doet het altijd goed, misschien wel in het bijzonder bij christenen. En dat is precies wat Sabeel voor ogen

24

Israël Daniël van der Veen


heeft: christelijke steun verwerven en Israël verder onder druk zetten. Van een van de sprekers kregen wij tips hoe wij in onze thuiskerken de discussie kunnen voeren. Wanneer een reisgenoot aangeeft soms een ‘opponent’ te treffen die meer weet dan zij, luidt het advies: ‘Wijs op individuele verhalen die jij kent.

‘Do you love Palestine?’ vragen ze Het gaat er niet om hoe het conflict begonnen is, maar waar we nu staan.’ Kortom: vergeet alles wat Israël in het verleden heeft meegemaakt, vergeet de legitieme aanspraken van Israël vastgelegd in het Mandaatsbesluit (1922), vergeet de terreur waar Israël onder gebukt ging. Focus alleen op Israëls maatregelen hiertegen en speel in op de emotie. Geen fraai advies.

Israël-theologie Op dag zeven werden we ‘bijgeschoold’ op het gebied van de Israël-theologie. De eerste spreker, een katholieke priester van Joodse komaf, is van mening dat het seculiere zionisme (Theodor Herzl, Eliëzer ben Jehoeda) nooit Gods plan kan zijn geweest, omdat het seculier was. Alsof God geen ongelovigen kan gebruiken voor het uitvoeren van Zijn plan. Het verhaal van de Perzische koning Kores (Jes. 45) laat anders zien. En zelfs de verrader Judas werd ingezet om Gods plan te verwezenlijken. En Gods beloften voor Israël? Die moeten volgens de priester gelezen worden in de context van Christus. En in Christus zijn deze beloften beëindigd. Heldere onderbouwing ontbreekt. Tja. De voorgaande dagen had ik zonder al te veel ergernissen kunnen luisteren, maar dinsdagavond 10 juli werd het me bijna te veel. De Arabische geneticus (!) die ons onderwijst, ontkent de Joodse achtergrond van Jezus en Zijn afstamming van koning David. ‘Hij was een Palestijn uit het land Palestina.’ Ik voel enige irritatie opkomen en ga ervan uit dat mijn christelijke reisgenoten hier toch ook niet onbewogen onder zijn. Wanneer ik hem om nadere uitleg vraag, bevestigt de geneticus mijn bange vermoedens. Erger nog is dat de groep zich aan mijn vraag lijkt te storen. Mijn Duitse buurvrouw laat me zelfs weten zich voor mijn vraag te generen. Hoe ver kunnen christenen afdwalen van het Woord van God en de redding die God door Zijn volk Israël heeft gebracht?

Kerk en Israël Veel kerken stoeien met hun relatie met Israël. Hoe ver reikt de in diverse nota’s vastgelegde onopgeefbare verbondenheid? De Protestantse Kerk Nederland (PKN) spreekt van een dubbele loyaliteit: loyaal aan Israël en loyaal aan Palestijnse christenen (via Sabeel). Eigenlijk een rare redenering. In de

Beeltenis van vrouwelijke terroriste bij de FOTO DANIEL VAN DER VEEN veiligheidsmuur in Bethlehem

eerste plaats: steunt de Nederlandse kerk bewust alle christengemeenschappen over heel de wereld? Dat is geen doen natuurlijk. Maar met Palestijnse christenen voelt men zich ‘toevallig’ heel solidair. Dat is niet toevallig, dat heeft alles met Israël te maken. Ten tweede: als een christengemeenschap er een dubieuze mening op na houdt, hoe ver moet onze solidariteit dan reiken? Dienen wij hier dan niet krachtig afstand van te nemen? De PKN zit op dit hellende vlak en verleent via Kerk in Actie steun aan Sabeel. Tot slot: er zijn in Israël ook Arabische christenen en Yeshua-belijdende Joden met liefde voor Gods plan met Israël. Het geluid van Sabeel is zeker niet het enige. Gelukkig maar.

Hoe ver reikt de onopgeefbare verbondenheid met Israël? Een Israëlvisie baseren op emotie is geen goede basis. Dit is wat de christenen van Sabeel doen en wat in sommige kerken ook gebeurt. ‘Israël doet dit, dit lijkt in strijd met Gods wil, dus Israël kan geen rol meer spelen in Gods plan.’ Hoe misplaatst deze redenering is, zie je wanneer je hem toepast op de kerk: ‘De kerk maakt een (vermeende) fout, dit lijkt in strijd met Gods wil, dus de kerk kan geen rol meer spelen in Gods plan.’ Laten we terugkeren naar Gods Woord en open, bijna naïef, Gods plan met Israël bestuderen. Laten we pleiten op Gods rijke beloften voor Zijn volk Israël! Totdat Hij komt. Daniël van der Veen is leraar aardrijkskunde op de Goudse Waarden in Gouda en vrijwilliger bij Isreality, de jongerenvereniging van Christenen voor Israël. Het volledige reisverslag is op te vragen bij de redactie van De Oogst, redactie@ deoogst.nl.


Christenvervolging Naomi Winter 25

Huwelijksreis in isoleercel Meer dan een jaar bracht Gabriëlle uit Eritrea door in de gevangenis, omdat ze volgens de autoriteiten deel uitmaakte van een ‘extremistische christelijke beweging’. Ze zat in een isoleercel en werd geestelijk en lichamelijk gemarteld. Maar niemand kreeg haar klein. ‘Het was mijn huwelijksreis met Jezus.’

Het verhaal van de gevangenschap van Gabriëlle (niet haar echte naam) is geen uitzondering. In totaal zitten rond 1500 christenen in Eritrea gevangen om hun geloof. Sinds 2002 zijn in Eritrea alleen de Eritrese orthodoxe kerk, de katholieke kerk, de lutherse kerk en de islam toegestaan. Volgens de staat verstoren christenen de eenheid van het land. Gabriëlle is een van de vele christenen die zich niet thuis voelde binnen de toegestane kerken en was lid van een ondergrondse gemeente. Toen ze daar een geheime samenkomst bijwoonde, ging het mis.

Ik ben geen volgeling van mijn voorganger In het huis van een christen die ze kende, kwamen 25 gelovigen bijeen om samen de Bijbel te lezen en te bidden. Van het ene op het andere moment werd de rust verstoord. Agenten van de veiligheidsdienst stormden de woning binnen en arresteerden alle aanwezigen. De nationale veiligheidsdienst bleek al een tijdje op zoek te zijn naar Gabriëlle. Ze wisten dat zij een invloedrijk persoon binnen deze ondergrondse gemeente was. Gabriëlle werd direct in een isoleercel opgesloten. Tijdens de verhoren werd ze gemarteld, als pressiemiddel om haar geloof in Christus vaarwel te zeggen. Haar

Veel vervolgde christenen in Eritrea zitten gevangen in zeecontainers. FOTO OPEN DOORS ondervragers waren er ook op uit namen boven tafel te krijgen van christenen die bij de ondergrondse kerk van Gabriëlle hoorden. Ondanks de verschrikkingen die Gabriëlle moest doorstaan, gaf ze haar christelijk geloof niet op en weigerde ze haar broers en zussen te verraden. Ze maakte zelfs aan haar vervolgers duidelijk dat ze het een eer vond ‘alle consequenties’ te dragen voor haar geloof in Christus: ze was zelfs bereid voor Hem te sterven.

Leugen Ook Gabriëlles voorganger werd gearresteerd en gevangengezet. Gabriëlles vervolgers vertelden haar de leugen dat hij zijn geloof had afgezworen en dat ook zij haar geloof in Christus maar beter op kon geven. Gabriëlle liet zich door deze psychologische oorlogsvoering echter niet uit het veld slaan. ‘Ook al heeft hij dat gedaan, ik verloochen mijn Heer en Verlosser niet. Ik ben geen

volgeling van mijn voorganger, ik ben een volgeling van Jezus Christus’, antwoordde Gabriëlle. Hierop werd haar gevangenschap nog zwaarder gemaakt. Gabriëlle hield echter vol en op wonderbaarlijke wijze kwam ze uiteindelijk vrij uit de gevangenis. Een paar dagen na haar vrijlating bezocht een groep voorgangers haar. Haar aanblik schokte hen: Gabriëlle had veel gewicht verloren en het was duidelijk te zien dat ze veel had geleden. Desondanks maakte ze een opgewekte indruk en waren de voorgangers onder de indruk van de vreugde die ze uitstraalde. ‘Toen we haar vroegen wat ze allemaal had moeten doorstaan, somde ze niet direct allemaal ellende op’, vertelt een van hen. ‘Ze zei simpelweg: “Het was mijn huwelijksreis met Jezus.” Naomi Winter werkt voor Open Doors, een organisatie die opkomt voor vervolgde christenen wereldwijd.

26

Kerken in Amsterdam Krijn de Jong


Vreugde in de Bijlmer Het is weer hoog tijd voor een bezoek aan de Bijlmer. Keus genoeg. Ik kan kiezen uit honderdvijftig verschillende gemeenten. Ze voeren spannende namen, zoals: ‘Temple of God’s Fire’, ‘Glad Tidings Assemblies of God’ en ‘Pentecost Revival Church International’. Vandaag kies ik voor de laatstgenoemde. Geen idee wat me boven het hoofd hangt.

Hoewel het nog een kwartier voor de officiële aanvangstijd is, lijkt de dienst al begonnen. Er wordt gebeden en er wordt gezongen. ‘Lift up your voice’, hoor ik. Ik zoek een plekje achter in de zaal, maar een vriendelijke broeder dirigeert me naar een van de voorste rijen. Voor gasten moet je goed zorgen. De gemeente houdt haar samenkomsten op de derde verdieping van het verzamelgebouw De Kandelaar. Dit smaakvolle gebouw herbergt vijftien verschillende kerkgenootschappen. In de aankomsthal is het minder rustig dan tijdens een eerder bezoek, ongeveer een jaar geleden. Toen kon je er rustig zitten en de in- en uitgaande mensen observeren. Nu staan er verschillende kraampjes. Twee kraampjes met etenswaren en een met schoenen, zeer hooggehakte schoenen. Daar zal ik er in de loop van de middag nog veel van te zien krijgen.

Geen kauwgom Op het projectiescherm lees ik een verheugende mededeling: ‘Mobiele telefoon a.u.b. uitschakelen en geen kauwgom’. Vanmiddag wordt van ons verwacht dat we onze kaken voor andere zaken bewegen. Op het scherm worden liederen en Bijbelteksten geprojecteerd. Tegen mijn verwachting in veelal Bijbelteksten uit het Oude Testament. Ik lees Prediker 8:14. De tekst wordt kort toegelicht. Er wordt gebeden om de leiding van

de Heilige Geest. ‘We hebben Uw kracht, Uw vrede en Uw wijsheid nodig.’ Dan wordt er even tijd genomen om elkaar persoonlijk te begroeten. Links en rechts schudden we handen.

Pastor Koney was pas nog op tv te zien De lofprijzing gaat nog een tijdje door. ‘Lift Him up higher!’ De zang wordt ondersteund door zeker vijf verschillende muziek instrumenten. Nu en dan geeft er iemand een kort getuigenis door. Regelmatig klinkt de oproep: ‘Revival now, now, now’.

Hij is zo mooi De kinderen komen binnen. Ze zingen een lied. Een meisje is jarig, ze is negen jaar geworden. Ze laat horen dat ze een psalm uit het hoofd kan opzeggen, Psalm 23, ‘De Heere is mijn herder…’ Nadat er om een zegen voor de kinderen is gebeden, verlaten ze zingend de zaal. In de aanbidding laten we ons leiden door de woorden uit Exodus 15 vers 11: ‘Wie is als U onder de goden, Heere? Wie is als U, verheerlijkt in heiligheid, ontzagwekkend in lofzangen, U die wonderen doet.’ De zangleider roept ons op om in ons lied God te eren: ‘We eren Hem niet alleen om wat Hij doet, maar omdat Hij zo mooi is.’ Als we zin-

gen ‘Buigt u neer en aanbidt Hem’, zie ik verschillende mensen op hun knieën liggen. Eerlijk gezegd zou ik dat ook graag willen, maar ik zit verstrikt in noteren en observeren. ‘Ik leef om U te aanbidden’, zingen we, ‘verbondstrouwe God, er is niemand als U.’ Een oudste komt naar voren en vertelt over een broeder die enkele dagen geleden is overleden. ‘Hij was lid van een andere gemeente, maar we hebben veel aan hem te danken. Hij was een van de helden van de Kandelaar.’ ‘We zijn bedroefd met de bedroefden.’ ‘Alle activiteiten gaan deze week opzij. We komen wel bij elkaar, maar gebruiken onze tijd om ons voor te bereiden.’

Vandaag gaan we in het diepe Het diepe in Dan komt de prediker, pastor Emmanuel Koney, naar voren. Kortgeleden was hij nog op tv te zien. De EO zond een programma uit over zijn werk in de Bijlmer. ‘Calling for Koney’ heette de documentaire. Het schetst een beeld van een zeer energieke en bewogen pastor, altijd bereid om te luisteren en te helpen. Nu hoor ik hem spreken in zijn eigen gemeente. Hij maakt het gelijk spannend. ‘Vandaag gaan we in


Kerken in Amsterdam Krijn de Jong 27

Gemeenteleden bleven dansen voor in de kerk.

het diepe.’ Als we het opgegeven Bijbelgedeelte, Ezechiël 47:1-5, lezen, begrijpen we wat hij bedoelt. ‘Daarna bracht de Heer mij terug naar de ingang van het huis. En zie, er stroomde water uit…’

De prediker beschikt over een enorm retorisch vermogen

hem zeggen: ‘We zijn charismatisch, maar wel Christ-centered.’ Dat was zeker te merken. Ik voel me wel thuis in deze Afrikaanse cultuur, eigenlijk meer dan in onze zakelijk strak georganiseerde maatschappij. Die warmte, dat enthousiasme, dat sprankelende, die bereidheid om te helpen waar je kunt. Ik zag een leider die gewoon hard meewerkt, sterker, iemand die vooroploopt. Een voorman.

Blijmoedig geven Ezechiël ziet een man met een meetlint die telkens meet en die de profeet telkens naar dieper water leidt. ‘Nog eens mat hij duizend el: het was een beek waar ik niet doorheen kon gaan, want het water was heel hoog – water waar men alleen zwemmend door kon.’ De preek is een grote, dringende oproep om het met God te wagen. Om telkens weer terug te gaan naar de deur, de ingang. ‘With Jesus I can make it.’ De prediker beschikt over een enorm retorisch vermogen. Later hoor ik

Wat me heel goed beviel, was dat er geen speciale preek voor de collecte werd gehouden. Pijnlijk vind ik het altijd als predikers minstens net zoveel oog voor je portemonnee hebben als voor je zielenheil. Op een gegeven moment werd er een soort doopvont voorin de kerk gezet. Daar konden de gaven in gedaan worden. Dat gebeurde aan het eind van de dienst. Rij voor rij gingen we dansend naar voren om onze gaven te geven. ‘God heeft de blijmoedige gever lief’,

hoor ik regelmatig in de kerk. Hier werden de blijmoedige gevers zichtbaar. Verschillende gevers hadden niet veel zin om direct naar hun plaatsen terug te gaan. Ze bleven dansen voor in de kerk. Het had iets van het dansen zoals je dat ziet bij Joodse gelovigen. Een uiting van Vreugde.

Hier werden de blijmoedige gevers zichtbaar Na de dienst stonden de mensen in de rij om met pastor Koney te spreken. Toen ik zelf aan de beurt was, was ik vooral verbaasd over de ontspannen manier waarop hij mij tegemoet trad. En natuurlijk kreeg ik een big hug. Een bijzondere man, die Koney. Ik begreep uit de preek dat hij een aantal jaren geleden zijn vrouw heeft verloren. Ik hoop dat er ook mensen zijn die op hem letten.

28

Achtergrond Gert-Jan Segers


Kerst in Egyptische kooi Een gehaast massaproces bezegelde het lot van Natty. De ambassade van Nigeria schitterde door afwezigheid en Natty’s advocaat had geen idee waarover hij het had. Met een grote klap van de hamer van de Egyptische rechter werd een hele groep Nigerianen tot vijftien jaar cel veroordeeld. Who cares?

Natty zat al tien jaar vast toen ik hem leerde kennen. Hij had vanuit zijn cel in Egypte een brief gestuurd naar Focus on the Family, een Amerikaanse christelijke organisatie waarover hij iets had gelezen. Omdat zij wisten dat ik in Cairo woonde, kreeg ik vanuit Colorado Springs de vraag of ik iets voor Natty kon betekenen. Het bezoek dat volgde, was het eerste in een lange reeks in de laatste vijf jaar van zijn gevangenschap. In totaal heeft Natty vijftien van zijn beste levensjaren doorgebracht tussen de benauwde muren van een Egyptische gevangenis. Alle reden tot bitterheid en wanhoop, zou je denken. Maar zo niet bij Natty. Na een paar jaar gevangenschap was Natty tot geloof gekomen en begon hij deel uit te maken van een groeiende groep gevangenen die samen een kerk vormden. Ze hadden een voorganger, kringleiders, diakenen en Natty was zangleider. Zondags hielden ze hun dienst op de luchtplaats. Door de week hielden ze Bijbelstudie, maakten ze schoon en bezochten ze medegevangenen die aan hun lot waren overgelaten. Natty was een keer op z’n knieën de gang aan het schrobben toen een bebaarde medegevangene expres het schoongemaakte deel weer vies begon te maken. Natty had hem rustig aangekeken en gezegd: ‘Zeg maar wanneer je klaar bent, dan maak ik het weer schoon.’ Hij vertelde

het me met een glimlach. Als een door God gezegende Jozef in een Egyptische gevangenis.

Straf uitgezeten Een hoogtepunt van het jaar was het kerstfeest. Het werd door Natty en zijn medebroeders georganiseerd en door bijna alle andere gevangenen en hun bewakers bezocht.

In de gevangenis kwam Natty tot geloof Ze vertelden hun het verhaal waarin de grote God Zich uit onvoorstelbare liefde zo klein als een baby had gemaakt. Als ik ergens wilde zien wat dat betekende, hoefde ik maar om me heen te kijken in de kooi waarin gevangenen

en bezoekers elkaar een kwartiertje mochten ontmoeten. Daar zaten ze, Natty en tientallen andere kerels uit alle windstreken van de wereld. Omdat God Zich vernederde, worden mensen verhoogd. Ze hebben inmiddels hun straf uitgezeten. Als vrije mannen en nieuwe navolgers van Christus zijn ze weer uitgezwermd over Gods wereld, naar Nigeria, Sri Lanka, zelfs naar Somalië. Ik ben hen dankbaar dat ze mij het kerstverhaal opnieuw hebben verteld. God voelde Zich niet te groot voor een kleine kribbe. Hij is erbij in een Egyptische gevangenis, op de Amsterdamse Wallen, in Haagse machtsbolwerken en in mijn eigen, soms zo onrustige hart. En Zijn genade maakt echt alles anders. Gert-Jan Segers werkte zeven jaar in Cairo voor de GZB en is nu Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie.

‘Zeg maar wanneer je klaar bent, dan maak ik het weer schoon.’


Politiek Menno de Bruijne 29

Overkill aan euthanasie Mensen die een eind aan hun leven willen maken omdat ze het niet meer zien zitten, zijn bij het Binnenhof in Den Haag aan het juiste adres. Kijk maar eens hoeveel initiatieven er momenteel in de Kamer liggen om het mogelijk te maken jezelf makkelijker dan nu van het leven te beroven. Je kunt rustig zeggen dat er sprake is van een overkill.

Dat klinkt hard, en dat is het ook. Het gaat om vijf initiatieven: • De Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE) strijdt voor straffeloze hulp bij wat vroeger zelfmoord heette, maar nu zelfdoding. • Diezelfde NVVE is óók betrokken bij de levenseindekliniek. • Artsen die moeite hebben met het doden van menselijk leven moeten als aan het D66 en GroenLinks ligt gedwongen worden om door te verwijzen naar iemand die dat wél wil doen. • Het burgerinitiatief ‘Uit Vrije Wil’ maakt zich sterk voor speciaal opgeleide stervenshulpverleners. • De coöperatie ‘Laatste Wil’ werkt eraan dat wie achttien jaar en ouder is en ‘ermee wil stoppen’ de middelen krijgt om dat te doen. Als de dag van gisteren herinner ik me de allereerste debatten over euthanasie. Dat was ruim 25 jaar geleden. De scharnier van de discussie was het begrip ‘ondraaglijk en uitzichtloos (lichamelijk) lijden’. Ook de voorstanders spraken er met een zekere schroom over. Net als de tegenstanders voelden zij wel aan dat een deur die tot dan toe nog op slot had gezeten nu op een kier werd gezet. Daarna is het snel gegaan. Waar sprake was van hoge uitzonderingen op basis van het oordeel van meerdere artsen, daar wil men er

nu naartoe werken dat de enkele wil van de ‘doodwenser’ voldoende is. En zelfs dát staat onder druk nu ook een spuitje voor mensen die hun wil niet (meer) kunnen uiten voor sommige partijen een optie is.

Is straks de enkele wil van een doodwenser voldoende? Tegendraadse schrijfster Iemand die deze ontwikkeling aan zag komen, was de tegendraadse schrijfster en hoogleraar criminologie Andreas Burnier. Met Chris Rutenfrans schreef zij in 1986 het boekje ‘Mag de dokter doden?’ Niet het geschrift van een tegenpruttelende orthodoxe christen. Niet de gedachten van een conservatieve mopperaar. Integendeel. Burnier was een gedreven voorvechtster van de emancipatie van vrouwen en homoseksuelen. Persoonlijk leefde zij dat voor. Des te feller was de kritiek van haar ‘broeders’ en ‘zusters’ toen zij zich in ‘Mag de dokter doden?’ fel verzette tegen euthanasie (en abortus). Een van haar stellingen: ‘Maak je het algemeen tolerabel voor een nieuwe generatie artsen om patiënten te doden, dan zal de norm voortdurend verschuiven.’ Zij en medeauteur Rutenfrans

kregen een lawine van woede, kritiek en hoon over zich heen. Hoe durfden ze… Amper dertig jaar later blijkt dat Andreas Burnier en Chris Rutenfrans gelijk hadden, en de woedenden, critici en honenden ongelijk. De feiten van vandaag spreken voor zich. Ik vrees dat, nu de deur nóg verder wordt opengeduwd om zo de dood vrije toegang te verlenen, de waarschuwers opnieuw met woede, kritiek en hoon zullen worden overladen.

Overkill, daar leeft-ie van... De gulzige grijns op het ware gezicht dat achter het masker van de dood schuilgaat, zegt genoeg. Overkill, daar leeft-ie van... Menno de Bruyne is voorlichter van de Tweede Kamerfractie van de SGP.

30

Zending Marten Visser


Groot man in

oude kleren Een oude pick-up truck stopt voor het huis waar ik op bezoek ben. Een magere man van middelbare leeftijd stapt uit. Zijn vrouw, een stuk jonger, volgt hem. Ze kijken allebei vrolijk uit hun ogen.

Ik ben hier omdat zendelingen uit ons team in deze stad een nieuwe kerk willen planten. Een enthousiaste jongeman, Sawaang, was een van de studenten in mijn kerkplantingscursus en kreeg het verlangen om een kerk te planten in deze stad, Chaturat. Samen met zijn vrouw deed hij al allerlei christelijk werk. Maar omdat er in het hele district geen kerk is, hebben hun activiteiten een wat los-vast karakter. Hij zag in dat het planten van een kerk daar verandering in zou kunnen brengen. Om hem daarin te ondersteunen, is een zendingsechtpaar uit ons team naar het district verhuisd. Zij zijn net aangekomen in hun oude pick-up truck.

Kerk met gratis mobieltje De man stelt zich voor. Tsjom is zijn naam. Zijn vrouw heet Joy, een toepasselijke naam. Ze blijken schoonfamilie van Sawaang te zijn. Tsjom vertelt dat hij predikant was in een provincie een paar honderd kilometer verderop. Hij had de kerk daar zelf gesticht, in het geboortedorp van zijn vrouw. Maar onlangs was er een dorpsgenoot teruggekomen uit de Verenigde Staten, die daar christen was geworden. Nu was hij teruggekomen met een zak geld. ‘Als je bij mij in de kerk komt, krijg je een mobiele telefoon!’ luidde

zijn evangelie. Dat bleek aantrekkelijk en al snel stroomde de kerk van Tsjom en Joy leeg.

Nu is hij teruggekomen met een zak geld Tsjom en Joy probeerden de ouders van Joy te overtuigen dat dit niet hoorde. Maar ook zij kozen voor de mobiele telefoon en zetten Tsjom en Joy het huis uit. ‘En nu zijn we hier gekomen om God te dienen!’ zegt Tsjom blij. Ik ben ook blij, maar voorzichtig. Allerlei vragen spelen door mijn hoofd. Klopt zijn verhaal? Als hij zijn kerk niet bij elkaar kon houden, is er dan iets mis in zijn eigen leven? Is hij hier gekomen omdat er zendelingen zijn van wie hij geld hoopt te krijgen? Wat is zijn theologie?

Als je in mijn kerk komt, krijg je een mobieltje ‘Hoe leefden jullie daar?’ vraag ik hem. Hij vertelt dat God hen nog geen kinderen heeft gegeven, dus dat ze weinig nodig hebben en samen God kunnen dienen. Ze woonden in huis bij Joys ouders. De collecte namen ze elke zondag

mee. Dat geld gebruikten ze om eten van te kopen en wat overbleef spendeerden ze aan diesel voor hun pick-uptruck, zodat ze de dorpen langs konden gaan om te evangeliseren. ‘En verder hebben we niets nodig!’

Ik zie een groot man in oude kleren en voel me klein Ik kijk naar zijn versleten kleren. Ik zie dat achterin de truck een paar zakken liggen met alle wereldse bezittingen van Tsjom en Joy. Joy zelf ziet er piekfijn uit. Bij alle offers die ze brengen, is ze blijkbaar toch niet vergeten wat ook belangrijk is in het leven van een vrouw.

Luidspreker op truck De weken daarna pakken Tsjom en Joy hun oude leven weer op, maar nu op een nieuwe plek. Ze trekken in bij Tsjoms ouders. Ze eten grotendeels van wat er op het erf groeit en rondloopt. Ze vertellen het Evangelie aan iedereen die ze tegenkomen. Ze krijgen 50 euro per maand van het kleine groepje gelovigen dat inmiddels samenkomt en gebruiken dat om met hun truck naar omliggende dorpen te gaan om


te evangeliseren. Al snel gebeurt wat eigenlijk nooit gebeurt als een zendeling probeert alleen een kerk te planten, zonder de hulp van een volwassen Thaise christen: meteen vanaf het moment dat er kerkdiensten georganiseerd worden, komen er zo’n twintig volwassenen. Na een paar maanden komt Tsjom met zijn blijde glimlach aan: ‘Ik heb 250 euro verdiend aan de cassave die ik heb geplant!’ Wat zou hij nu doen? Nieuwe kleren kopen? Wat luxer eten? Gaan sparen, zodat hij niet meer in het huis van zijn ouders hoeft te wonen, het oude huis met de bamboe muren en het lekkende golfplaten dak? ‘Nu kan ik een luidspreker kopen voor de truck!’ En inderdaad, een week later zit er een mooie nieuwe luidspreker

op de oude truck. Nu kan hij nog beter evangelisatiebijeenkomsten houden als hij de omliggende dorpen ingaat.

Nu denk ik: wat zou Tsjom gedaan hebben? Rijkdommen Dit verhaal schrijf ik in het huis waar we als gezin net naartoe verhuisd zijn. Op de achtergrond hoor ik het geluid van bouwvakkers die een tegelvoer opnieuw leggen, zodat er niet langer water naar de benedenverdieping sijpelt. Dat kost me 150 euro. Eerlijk gezegd heb ik er geen moment bij stilgestaan dat ik een keus had. Maar nu komt de gedachte boven:

Op het zendingsveld red je het niet zonder toewijding en investeringen.

Zending Marten Visser 31

wat zou Tsjom gedaan hebben? Mijn collega had veel gesprekken met Tsjom en ontdekte dat er van alles niet klopte aan zijn theologie. Met Tsjoms lange ervaring als rondreizend evangelist en voorganger is het niet gemakkelijk om daar bijsturing aan te geven. Maar op andere momenten zegt Tsjom: ‘Ik ben ook niet zo slim. Ik heb de Bijbelschool niet af kunnen maken.’ Dan luistert hij. Ik luister ook. Naar hem. En ik kijk vooral. Ik zie een groot man in oude kleren. En ik voel me klein. Voor het eerst betrek ik die Bijbeltekst op mezelf: ‘Hoe moeilijk kunnen zij die rijkdommen bezitten, het Koninkrijk van God binnengaan!’ Marten Visser is kerkplanter in T hailand. Zie ook www.vissers.me.

32

Boeken


Oké, ik ben dus homo Herman van Wijngaarden heeft een heel eerlijk boekje geschreven over homoseksualiteit. Niet van een afstand, maar als ervaringsdeskundige, met beide benen op de grond: wat gaat er nu concreet door je heen als je homoseksuele gevoelens ervaart, en hoe kun je ermee omgaan? Het boekje begint meteen met drie nuttige tips: Accepteer dat je homo bent (of accepteer je gevoelens). Kom ermee in het licht: je wordt niet gelukkig van stiekeme contacten of fantasieën waar niemand iets van afweet. Praat erover. En tenslotte: Maak bewuste keuzes. Oké, je hebt er niet voor gekozen om zo te zijn, maar dat neemt niet weg dat je verantwoordelijk bent voor hoe je ermee omgaat.

aan Jezus, wat de uitkomst ook is. Dat is de basis! Bijbelse argumenten worden afgewisseld met ervaringsverhalen en praktische tips. Homoseksualiteit is een gevolg van de zondeval. Homoseksualiteit op zich is niet zondig, maar je kunt er op een verkeerde manier mee omgaan. Wat betekent onthouding en hoe ga je om met zelfbevrediging? Ten slotte is er een hoofdstuk over vriendschap. Je hoeft niet in een kramp te schieten, maar blijf realistisch over je motivatie en als iemand je een knuffel wil geven, mag dat best.

Je hoeft niet in een kramp te schieten

Knuffel Het boekje vervolgt met de vraag: Wat is homo-zijn nu eigenlijk? En hoe benoem je het? Ook de vraag ‘Kan ik christen zijn en homo?’ wordt heel duidelijk beantwoord: ‘Kijk naar je homoseksualiteit door de bril van God, in plaats van andersom.’ Je wordt tenslotte christen door je leven toe te vertrouwen

Over de plaats van homo’s in de kerkelijke gemeente schrijft Herman: ‘Hopelijk kun je ook bij anderen terecht: gewoon, iemand naast je ouders die dicht bij de Heer leeft en die vanuit zijn of haar geloofservaring naar je wil luisteren. Daar hoef je trouwens niet eens homo voor te zijn, het is voor

Oké, ik ben dus homo. Over homo seksualiteit en het volgen van Jezus, door Herman van Wijn gaarden, 72 blz., € 8,90. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer.

iedere jongere goed!’ Al met al is het een nuttig en eerlijk boekje, ook als je je niet herkent in de zelfbenoeming ‘ik ben homo’. Een aanrader voor alle jongeren die homoseksuele gevoelens ontdekken! Daniël Lam

Laten we halleluja zeggen Dit boekje van Augustinus is vertaald door wijlen ds. Iz. Wisse, een bevlogen Augustinuskenner. In het eerste hoofdstuk behandelt Augustinus enkele ingewikkelde kwesties uit Romeinen 7 en 9. Hoe kan het zijn dat Jacob al voor zijn geboorte verkozen is, terwijl Ezau werd verworpen? Heeft de mens dan geen vrije wil? Is er sprake van erfzonde? Aan Simplicianus over verschillende kwesties, door Aurelius Augustinus, 145 pagina’s, prijs € 22,95. Uitgave Klement, Viator-reeks, 2013.

Augustinus zegt: ‘Is er soms ongerechtigheid bij God? Zeker niet!’ Hij stelt dat het begin van het geloof wordt gewerkt door de genade. In het tweede hoofdstuk komen vragen aan de orde of God berouw kan hebben en of boze geesten dienstbaar zijn aan God. Augustinus’ pastorale gave blijkt uit zijn uitspraak aan het slot: ‘Laten we halleluja zeggen en een lofzang aanheffen en niet vragen: waarom dit en waarom dat? Want alles is op z’n tijd geschapen.’ Pieter de Boer


Boek Jan van Barneveld 33

Schatkamer uit de Schrift

De unieke formule van het boek ‘Israël, Gods oogappel’ is heel sterk. Een boek dat de titel en ondertitel helemaal waarmaakt. In 95 korte en een paar langere hoofdstukken vertelt Hendrik Schipper een heel stuk bijbelse geschiedenis rond en over Israël.

In het eerste deel brengen 51 paragraafjes u vanaf de schepping via Abraham, Mozes en David tot de komst van de Messias. Helder en in elk hoofdstuk met veel citaten uit de Schrift. Het tweede deel gaat vanaf de komst van de Messias tot de stichting van de moderne staat Israël. Deel 3 begint met het huidige ‘herstel van Israël’ en brengt ons via de de eschatologie (eindtijdleer) bij de profetie over de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Waarom vind ik de opzet van dit boek zo sterk en waardevol? Elk hoofdstuk is een mini-Bijbelstudie met veel aanhalingen uit de Schrift. Ik schat dat er in dit boek evenveel teksten uit de Bijbel staan als commentaar en uitleg van de schrijver. Vaak zijn die hoofdstukjes een schatkamer uit de Schrift. Nuttig voor uw persoonlijke omgang met Gods Woord, nuttig voor iedereen die af en toe een Bijbelstudie of meditatie geeft.

Gog en Magog Er staan ook een paar langere hoofdstukken, vooral in het derde deel over de eindtijd. Ik noem bijvoorbeeld hoofdstuk 76 over het herstel van Israël (18 blz.), hoofdstuk 81 over de 144.000 (22 blz.) en hoofdstuk 91 over het komende messiaanse rijk (52 blz.). In hoofdstuk 83 gaat het over de

Gog-Magog oorlog uit Ezechiël 38 en 39. Schipper haalt de ‘Rusland is Gog-visie’ uit de oude doos. Moskou zou Mesech zijn en Tubal Tobolsk. Ik vergeef het hem graag.

Met de meeste stokpaarden ben ik het van harte eens Dan zijn er nog ongeveer negentig kleinere Bijbelstudies. Ik noem alleen een aantal onderwerpen: Wie is God?; de zondeval; Babel tegenover Jeruzalem; God verkiest Zich een volk uit de volken; beloften van God voor Ismaël; Wie en hoe is de Messias?; Gods plan met Israël; de bouw van de derde tempel; de opname van de Gemeente, enz. Wel vijf paragraafjes wijdt Schipper aan diverse verbonden met Israël. Heb ik dan geen kritiek? Iedereen die het profetische Woord over de eindtijd bestudeert, heeft zo zijn eigen stokpaardjes. U krijgt in dit boek een hele stal vol stokpaarden. Met de meeste ben ik het van harte eens. Boeiend en leerzaam om zo ook je mening te toetsen. Toch een enkel punt van kritiek. In citeer een zin op bladzijde 293: ‘Het Joodse volk zal echter ook lijden als straf op hun ongehoor-

zaamheid.’ Mogen wij, als gelovigen uit de volken, dit over Israël zeggen? Denk, beste broeder Schipper, aan Gods harde oordeel over de drie vrienden van Job. Het is zeker het bedrag van € 17,50 waard om deze verzameling van Bijbelstudies in bezit te krijgen. U zult er regelmatig naar grijpen. Van harte aanbevolen dus! Jan van Barneveld

Israël, Gods oogappel. Beloften voor Israël in verleden - heden - toekomst, Israël in profetisch bijbels perspectief, 659 blz., prijs € 17,50. Uitgeverij Boaz Multimedia, Veenendaal, 2013.

34

Column Gerry Velema


Volgestouwd kerstpakket Ik mocht een kerstpakket samenstellen en weggeven. Alleen ging het hier niet om fysieke spullen, maar meer om het idee. Voor een magazine vroegen ze me of ik woorden wilde geven aan een fictieve kerstactie, die wellicht voor de lezers een ‘inspirerende column’ werd. Dus moest ik weten aan wie ik met kerst iets wilde geven. En wat was er mooi om met kerst te ontvangen? Als het om het idee ging, was toch alles mogelijk: een droom aan de koning, of een welgemeend advies aan een politicus? Een huis aan een dakloze, of gezondheid aan een zieke? Of zou ik liever vrede willen geven aan een Syrische vluchteling, of het leven teruggeven aan een on-

geboren kind dat te vroeg uit de moederschoot was gescheurd? Mijn oog viel op de Bijbel naast mijn computer. Woorden van God, bepaald niet bedoeld om fictief te blijven, maar om werkelijkheid te worden. Woorden met scheppingskracht. De Bijbel als een ‘kerstpakket’, volgestouwd met zegen uit de Hoge. Het Woord is ons gegeven! En niet alleen met kerst, maar alle dagen van ons bestaan. En dat Woord is niet alleen aan een paar bijzondere mensen gegeven, maar aan iedereen. Van vluchteling tot koning, van westerling tot noorderling, tot en met de zonderling. Jezus, het fysiek geworden Woord van God, Hij heeft onder ons gewoond. Dit ‘kerstpakket’ is toch werkelijk

het mooiste dat je maar kunt ontvangen... Hoe zal ik U weggeven en ontvangen?

Gerry Velema is schrijfster en deelt op de website www.bemoedigingssite.nl elke vrijdag een videoboodschap om christenen te bemoedigen.

Ja, ik wil mij abonneren op de Oogst

1

Ik neem een jaarabonnement (22,50 euro per jaar) * Ik geef een jaarabonnement cadeau (eenmalig 22,50 euro) *

2

Ik neem een proefabonnement van drie maanden ** * Ik machtig Tot Heil des Volks om het abonnementsgeld van mijn rekening af te schrijven ** Ik ontvang geen welkomstcadeau

1. Kracht in Zwakheid Een boek over vergeving en herstel na relationele en seksuele zonde. Andrew Comiskey

Mijn gegevens: naam

dhr. / mevr.

straat pc en woonplaats telefoon e-mail

Ja, ik meld me aan voor de e-mailnieuwsbrief van Tot Heil des Volks

geb. datum

2.Leunend op mijn Geliefde Leven met lesbische gevoelens. Een integer en eerlijk verhaal over gevoelens. Jeanette Howard

rekeningnummer datum

4

handtekening

welkomstcadeau

3

Ik geef mijn abonnement aan: naam

dhr. / mevr.

straat pc en woonplaats telefoon / e-mail

Opgeven kan ook via www.deoogst.nl. Deze bon kunt u gratis opsturen naar: Tot Heil des Volks, antwoordnummer 9389, 1000 XH Amsterdam.

3. Gedicht Gedacht Korte, fijngevoelige commentaren bij gedichten Krijn de Jong 4. Giftcard Krijg 20 euro korting op een wandeling van De Wandelende Tak www.ontmoetamsterdamanders.nl

Aan het einde van het abonnementsjaar wordt uw abonnement automatisch verlengd, tenzij u een maand van tevoren het abonnement opzegt. Cadeau- en proefabonnementen worden niet automatisch verlengd.

Abonneren_BS_afloop.indd 1

28-08-13 14:44


Tot Heil des Volks Hoofdkantoor

Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid O.Z. Voorburgwal 241 1012 EZ Amsterdam t 020-3446310 f 020-4202394 e [email protected] i www.totheildesvolks.nl Bereikbaar: van maandag tot donderdag tussen 9.00 en 16.30 uur (behalve de lunch). Vrijdag van 9.00 uur tot 12.30 uur.

De Shelter

Youth Hostel Ministry e [email protected] i www.youthhostelministry.org The Shelter City Barndesteeg 21 1012 BV Amsterdam t 020-6253230 f 020-6232282 e [email protected] i www.shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179 1016 LA Amsterdam t 020-6244717 f 020-6276137 e [email protected] i www.shelter.nl

Scharlaken Koord

Straatwerk, preventie en hulp verlening rond prostitutie Barndesteeg 25 1012 BV Amsterdam t 020-6226897 f 020-3302224 e [email protected] i www.scharlakenkoord.nl Preventiewerk t 020-6260845 e [email protected] i www.preventiescharlakenkoord.nl Second Step Tweedehandskleding en accessoires Willemsstraat 39 1015 HW Amsterdam t 020-622 6897 e [email protected] i www.secondstepshop.nl

CHAP

Christelijke hulpverlening bij seksverslaving Goudsbloemstraat 38 1015 JR Amsterdam t 020-4209203 e [email protected] i www.chap-nederland.nl i www.ben-ik-seksverslaafd.nl

Dank voor uw steun Waypoint Urk

Verslavingzorg en preventie De Noord 8 8321 BA Urk t 0527-690073 e [email protected] i www.waypoint-urk.nl Kringloop Waypoint Vliestroom 21 8321 EG Urk t 0527-239924 e [email protected] i www.kringloopwaypoint.nl

Waypoint Kampen

Verslavingszorg en preventie Boven Nieuwstraat 105-1 8261 HC Kampen t 038-3316660 e [email protected] i www.waypoint-kampen.nl Winkel Waypoint Kampen Tweedehandskleding en accessoires Oudestraat 136, Kampen e [email protected] i www.waypoint-kampen.nl

De Sikkenberg

Christelijk recreatiepark Sikkenbergweg 7 9591 TD Onstwedde t 0599-661144 e [email protected] i www.sikkenberg.nl

AHA

Dagopvang voor dak- en thuislozen Oudezijds Voorburgwal 125 1012 EP Amsterdam t 020-6274422 e [email protected] i www.aha-dagopvang.nl

De Bewaarschool

Buurgericht kinderwerk Oudezijds Voorburgwal 241 1012 EZ Amsterdam t 020-344 6310 e [email protected] i www.debewaarschool.nl

De Wandelende Tak

Stadswandelingen en fietstochten in (de regio) Amsterdam Oudezijds Voorburgwal 241 1012 EZ Amsterdam t 020-344 6310 e [email protected] i www.ontmoetamsterdamanders.nl

Different

Christelijke hulpverlening rond seksuele identiteit en relaties Goudsbloemstraat 38 1015 JR Amsterdam t 020-6256797 e [email protected] i www.different.nl

Tot Heil des Volks 35

Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen w orden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.

Onder dank ontvingen wij in de maand oktober de volgende giften: Algemeen 19.069,50 AHA 393,56 CHAP 5.787,17 Different 1.034,04 Fonds Godsdienstvrijheid 118,00 Habakuk 5,00 Kinderwerk De Bewaarschool 17,10 De Oogst 272,50 De Sikkenberg 100,00 Scharlaken Koord Amsterdam 8.102,49 Scharlaken Koord Deventer 25,00 Scharlaken Koord Nederland 467,72 Shelter City 80,00 Wandelende Tak 41,50 Waypoint Kampen 2.810,79 Waypoint Urk 694,50 Youth Hostel Ministry 945,00 ---------------Totaal € 39.963,87

U vindt ons ook op sociale media: Tot Heil des Volks facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam De Wandelende Tak facebook.com/ontmoetamsterdamanders twitter.com/gidsmatthijs Waypoint Kampen facebook.com/waypointkampen twitter.com/waypoint_kampen twitter.com/thecapekampen Waypoint Urk twitter.com/waypointurk Shelter Youth Hostel Ministry facebook.com/shelteryouth.hostelministry Shelters twitter.com/shelterams De Sikkenberg facebook.com/sikkenberg twitter.com/sikkenberg Scharlaken Koord twitter: @BewareLoverboys Kringloop Waypoint facebook.com/kringloopwaypoint Habakuk.nu twitter.com/habakuknu

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam. De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233. Giften Bankrekening 104944 t.n.v. Stichting Tot Heil des Volks IBAN: NL34INGB0000104944 De stichting beschikt over een ANBI-verklaring. Voor giften en abonnementsbetalingen uit het buitenland: ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: St. Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden)

Winterwandelingen

G

GG

Dit jaar hebben we voor u extra veel wandelingen ingepland in de kerstvakantie, zodat u rond de feestdagen kunt genieten van een rondleiding door Amsterdam. Tegelijk wordt u stilgezet bij mensen in nood die Kerst niet als feest ervaren. Door middel van de wandelingen proberen wij u zo dicht mogelijk bij ons werk te brengen. 14 december 20 december 24 december 27 december 2 januari 3 januari

ONZE WEBSITE IS VERNIEUWD! www.totheildesvolks.nl

Tak e elend Wand De nl Anders. dam Ontmoet Amster

met speciale pagina’s voor kerken, scholen en bedrijven

Projectwandeling (zaterdag) Projectwandeling (voorafgaand aan de kerstviering) Projectwandeling Projectwandeling Oude Jodenbuurt 1 Projectwandeling

telefoonnummer: (020) 344 63 10 [email protected] www.ontmoetamsterdamanders.nl

S

ĥ Õ Ø í F į ĥ į =íĲį ÃÙ

į µ æ Ã ğ Ã ŉ ı Ĥ ğ ( P

Ö í í į à í (

Met medewerking van

Meer info Ga naar onze site voor mee r info én opga ve!

Kerst ontmaskert. Frinsel: kerst in een Herodes-cultuur

Recommend Documents