Jaargang Nummer 6 Advent/kerst 2012
62
Colofon www.periodiek-debrug.nl Redactie–adres: H.W. Romeijn-van Berkel 010-4952285
[email protected] H.H. Petrus en Paulus, ‘Het Paradijs’ Rotterdam Dhr. drs. J. de Rie, Delft, Tel: 015-2159459/06-20621539
[email protected] H.H. Johannes de Doper, Maria Magdelena en Laurentius ’T Huis te Poort’ Schiedam Pastoor drs. J. W. de Haan Tel: 06-49630170
[email protected]
In dit nummer Gedicht Hoofdartikel: Overgave
4 5
PARADIJSPAROCHIE Kerkdiensten en lezersrooster Agenda Paradijskerk Uit de Paradijsparochie
8 9 10 11
CITYPASTORAAT
20
Vaste Activiteiten
24
PAROCHIE SCHIEDAM
25 26 28 36
Kerkdiensten Schiedam Parochie per persoon Amnesty International
Adressenadministratie: Zie redactie-adres Penningmeester: Dhr. T.van Dam
[email protected]
Vasten Pasen Pinksteren Zomer Herfst Advent/kerst
Verschijningsdata redactiesluiting 14 januari 2013 4 maart 22 april 1 juli 9 sept
Giro
verschijnt 1 februari 22 maart 3 mei 19 juli 27 sept
677 64 04
t.n.v. “De Brug” Oud–Katholiek Mededelingenblad Merelhoven 389, 2902 KG Capelle a/d IJssel (010)4513897
3
Ik zal er zijn voor jou
-
Hanna Lam
Ik zal er zijn voor jou, zo heeft de Heer gezegd. Ik zal er zijn voor jou, met vrede en met recht. Ik zal er zijn voor jou Met wijn een stukje brood Ik zal er zijn voor jou Mijn liefde is zo groot Ik zal er zijn voor jou een schaduw aan je zij. Ik zal er zijn voor jou Ik ben er altijd bij. Ik zal er zijn voor jou ik Iaat je niet alleen. Ik zal er zijn voor jou mijn licht straalt om je heen. Gezongen tijdens het St.Maartensfeest 11-11-12. 4
OVERGAVE Het Nederlandse woord ‘overgave’ kent volgens het woordenboek de volgende betekenissen: capitulatie, nederlaag, bezieling, enthousiasme, ijver, inzet, toewijding, zelfopoffering, berusting. In gesprekken met mensen bespeur ik dat overgave vaak ervaren wordt als passief. Blijkbaar zitten we als rationele mensen sterk vast aan betekenis van overgave als capitulatie. Overgave is de betekenis van falen. En als er iets is wat ons mensen klein maakt is dat wel de funeste uitwerking van faalangst. Ik zie een klein kind een toren bouwen met blokken. Het puntje van zijn tong maakt de bewegingen mee. Het kind laat zich niet afleiden door zijn omgeving. Vol overgave is het kind een met zijn blokken. Het kind straalt wanneer de toren de hoogste top heeft bereikt. Ik hoor een violist een sonate van Bach spelen. Ik luister naar de klanken, maar mijn ogen zien een mens die bijna in zijn viool kruipt, alsof hij noch dichter bij Bach wil komen. Vol overgave is de violist een met de muziek. Het lijkt wel of de tijd stil staat. Overgave is een bijzondere gave die we diep in ons allemaal bezitten. Maar zijn we het op een of andere manier niet kwijt geraakt? Misschien door alles wat ons afleidt ‘Wat zullen de mensen wel niet denken?’ ‘Voldoe ik wel aan de verwachtingen van mensen?’ Overgave is leven naar je innerlijke drijfveren en geraaktheden. Het kind dat enthousiast is over de kikkers in de sloot, de bloemen in het veld. Ze spelen en lachen. Ze vallen op straat. Huilen. Kus erop en het leven gaat weer vrolijk verder. Ze tonen een ongelooflijke wendbaarheid en flexibiliteit. Ze blijven niet steken in gebeurtenissen, maar leven de gebeurtenissen als een trein die aan hen voorbij trekt. Ze analyseren niet waarom ze doen zoals ze doen, omdat er geraaktheid is. Ze volgen de weg van hun hart. Misschien vraagt u zich af: wat heeft dit toch met Advent en Kerstmis te maken? Kerstmis gaat toch over de geboorte van Jezus? O ja zeker. Het evangelie van Lucas wat we altijd met Kerstmis lezen begint echter met het verhaal van een bijzondere ontmoeting: de ontmoeting van de engel Gabriel aan Maria in Nazareth. De engel heeft een bijzondere boodschap die haar verdere leven zal bepalen. Die ons leven verder zal bepalen. De boodschap is duizelingwekkend. Maria kan beslist de gevolgen van de boodschap niet overzien. Maar wie kan dat wel die zwanger raakt en een kind verwacht? Maria laat zich echter niet door angst gevangen houden. Ze kruipt 5
niet weg, maar ze blijft zichzelf en geeft zich vol vertrouwen over. ‘De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd’. Zo laat Maria zich door God raken en zo maakt ze van haar eigen kwetsbaarheid haar kracht. Maria kan het aan met behulp van Gods Geest vanuit het vertrouwen dat God het beste voor heeft met ons mensen. In haar kind zal God mens worden. Als voor God inderdaad niets onmogelijk is, dan zal het wel goed zijn. Maria vindt zo de kracht om zich niet te laten leiden door wat de buurt nu wel niet zal zeggen. Ze gaat helemaal op in de vreugde van de blijde Boodschap die haar ten deel valt. Zouden wij dat ook kunnen: ons in vertrouwen overgeven aan een God die iets van ons vraagt dat wij niet overzien? Durven wij, net als Maria, een onbekende weg te gaan die ons wellicht over bergtoppen zal doen gaan, maar ook door diepe dalen? Maria is ontvankelijk voor wat haar overkomt en buigt haar hoofd voor het mysterie dat zich in haar zal openbaren. Ze geeft zich over aan het heilig geheim dat schuilgaat in alle mensen. Ze doet ons beseffen hoe weinig wij soms begrijpen en kunnen begrijpen van Gods plan met ons. Hoe vaak hebben wij het niet zo druk met onszelf dat wij de stem van een ander, van de Ander niet eens verstaan? Soms willen we zelfs die andere stem niet eens horen. Komt ook de roep van de ander ons erg ongelegen. Maar Gods Geest is geduldig. Ze blijft roepen met zachte stem. Ze daagt uit. Ze schokt ons. Ze overrompelt ons. Ze voert ons weg van alles wat voor ons zo veilig en vertrouwd is. Ze voert ons weg van de beoordelende en veroordelende stem. Die stemmen verstommen als we ten diepste geraakt zijn. De Geest brengt ons in een beweging die we zelf niet meer in de hand hebben. We zullen geen rust meer kennen tot we ons op Haar verlaten. Maria wist vooraf niet welke gevolgen haar keuze zou hebben. Ook wij weten dat niet als wij voor diep ingrijpende keuzes en beslissingen staan. Maar het verhaal van Maria biedt ons troost en bemoediging. Zij laat ons namelijk zien wat er gebeurt als we ons overgeven aan die Ander. De Ander die in ons bestaan binnenbreekt en haar weg met ons gaat. Maria leert ons te vertrouwen op deze verrassende God, die misschien menselijkerwijs het onmogelijke van ons vraagt, maar ook het vertrouwen wekt dat niets onmogelijk is. Want schuilt niet, zoals in Maria, ook in ieder van ons een diep geheim dat door Gods kracht in ons wil groeien en bloeien? Het kind in ons dat onbevangen opgaat in het spel? De violist die een wordt met de muziek?
6
Zo wens ik u allen een zalig kerstfeest. Het feest van de overgave. Zo kunnen we ook vol vertrouwen en vol overgave het nieuwe jaar uit de hand van onze Heer ontvangen. Past. Hans de Rie Kijken met Andere Ogen Heeft U de Missie en Zendingskalender 2013 al besteld? Voor deze editie van de Missie Zendings Kalender is gekozen voor drie christelijke kunstenaars uit Bali: Sriwardani, Erland Sibuea en Nyoman Darsane. De kalender kost 8 euro en de opbrengst komt ten goede van het werk Sint Paulus, missie en diaconaat buitenland. Meer informatie kunt u ook vinden op www.missiesintpaulus.nl. U kunt de missie kalender bestellen bij uw secretaris Catechetencursus 2013 De catechetencursus is bedoeld om parochianen op te leiden tot parochiecatecheet om zelfstandig of samen met de pastoor kinder- en jongerencatechese te geven. De cursus wordt gegeven door jongerenpastor Jutta Eilander in samenwerking met een aantal pastores en derden, die een onderdeel van de cursus voor hun rekening zullen nemen. Cursusdagen zijn 8 zaterdagen, van 10.00 - 16.00 uur in het gebouw van het Bisschoppelijk Bureau in Amersfoort. Gestart wordt in april 2013, einddatum is januari 2014. Deelname aan de cursus is kosteloos (incl. de benodigde cursusmaterialen).Van de deelnemers wordt wel verwacht dat zij, zowel na als tijdens het volgen van de catechetencursus, beschikbaar zijn voor het geven van catechese in hun parochie. Van de pastores wordt verwacht dat zij de deelnemers ook daadwerkelijk inschakelen in de catechese in hun parochie. De dagen zijn zo opgezet dat de ochtend uit een voornamelijk passief gedeelte (‘hoorcollege’) bestaat en de middag uit een actief gedeelte (‘werkcollege’). Tijdens de cursus zal van de deelnemers gevraagd worden mee te werken met de catechese die gegeven wordt in de parochie en een aantal opdrachten te maken. Op de slotdag wordt er door de deelnemer een presentatie hierover gegeven. De deelnemer ontvangt op de slotdag een certificaat als bewijs van deelname (tenzij de deelnemer ernstig in gebreke is gebleven tijdens de cursus). Aanmelden: vóór 1 februari via uw kerkbestuur. 7
Paradijsparochie
[email protected]
Kerkbestuur Pastoor Dhr. drs. J. de Rie, Delft, Tel: 015-2159459/06-20621539
[email protected] Voorzitter De heer T.van Dam, Capelle a/d IJssel Tel: 010-4513897 Secretaris Dhr. drs. G.W.M.C.M. Zeegers Janssen, Capelle a/d IJssel Penningmeester De heer G.C. van Eldijk, Rotterdam Tel: 010-5114933 Lid Dhr. Dr. M.J. Blaauw, Rotterdam Tel: 06-39560358 VERHUUR KERK EN ONTMOETINGSRUIMTE ‘DE ARK’: Johanna Glen, 06-48070310 Email:
[email protected] Lectoren
Organist DE ARK POSTBANK
Dhr T. van Dam, tel. 010-4513897,
[email protected] Dhr. G. Snijders, tel: 010-5017306,
[email protected] Mw. H.W. Romeijn-van Berkel, tel: 010-4952285
[email protected] Wouter Blacquière, tel. 010-4501427 tel. 010–4362875 37 75 60 ten name van oud kath. gem. v/d HH. Petrus en Paulus, Capelle a/d IJssel 14 91 99 ten name van OK par. v/d HH. Petrus en Paulus – Activiteiten, Capelle a/d IJssel
8
Kerkdiensten en lezersrooster Paradijskerk Zo 25 nov 09.30 uur Eucharistieviering. Laatste zondag na Pinksteren Zondag van de voleinding Dhr. Blaauw Sefanja 1, 14-2,3 Dhr. Van Dam Openbaring 1, 1-8 Celebrant: em. deken Spaans Marcus 13, 14-27 Zo 2 dec 09.30 uur Dienst van Schrift & Gebed. 1e zondag vd Advent Ad te levavi, begin (nieuw) kerkelijk (C) jaar Mw. C.S.B. Snijders Zacharia 14, 4-9 Dhr. De Vries 1 Tessalonicenzen 3, 9-13 Overweging: lector mw. Romeijn-van Berkel Celebrant: em. pastoor Van Sark Lucas 21, 25-31 Zo 9 dec 09.30 uur Eucharistieviering. 2e zondag vd Advent Populus Sion, volk van Sion Dhr. Budiono Baruch 5, 1-9 Dhr. Snijders Filippenzen 1, 3-11 Celebrant: pastoor De Rie Lucas 3, 1-6 Zo 16 dec 09.30 uur Eucharistieviering. 3e zondag vd Advent Gaudete, verheugt u Mw. Mollema Sefanja 3, 14-20 Dhr. Appelman Filippenzen 4, 4-9 Celebrant: pastoor De Rie Lucas 3, 7-18 Zo 23 dec 09.30 uur Eucharistieviering. 4e zondag vd Advent Dauwt, hemelen van boven Mw. Romeijn-van Berkel Micha 5, 1-3 Dhr. Eldijk Hebreeën 10, 5-10 Celebrant: em. deken Spaans Lucas 1, 39-45 Ma 24 dec 21.00 uur Eucharistieviering. Kerstnachtdienst Celebrant: pastoor De Rie Di 25 dec 9.30 uur Eucharistieviering. Hoogfeest van Kerst, een kind is ons geboren Dhr. Budiono Jesaja 52, 7-10 Mw. Snijders-Rombout Hebreeën 1, 1-12 Celebrant: pastoor De Rie Johannes 1, 1-14
9
Zo 30 dec 09.30 uur Eucharistieviering. Zondag na Kerstmis. Dhr. Blaauw Jesaja 61, 10 – 62,3 Mw. Glen-de Wit Galaten 3, 23- 4,7 Celebrant: pastoor De Rie Lucas 2, 33-40 Ma 31 dec 16.00 uur Oudejaarsvespers Voorganger: pastoor De Rie Zo 6 jan 09.30 uur Dienst van Schrift & Gebed. Hoogfeest v Epifanie Openbaring van onze Heer Jezus Christus. Mw. C.S.B. Snijders Jesaja 60, 1-6 Dhr. De Vries Efeziërs 3, 1-12 Liturgie: lector Snijders Overweging: lector Van Dam Matteüs 2, 1-12 Zo 13 jan 09.30 uur Eucharistieviering. 1e Zondag na Epifanie Doop van de Heer in de Jordaan. Mw. Mollema Jesaja 40, 1-5 en 9-11 Dhr. Appelman Titus 3, 4-7 Celebrant: pastoor De Rie Lucas 3, 15-16 en 21-22 Zo 20 jan 09.30 uur Eucharistieviering. 2e Zondag na Epifanie Zondag van de bruiloft te Kana Mw. Romeijn-van Berkel Jesaja 62, 1-5 Mw. Glen-de Wit 1 Korintiërs 12, 1-11 Celebrant: em. deken Spaans Johannes 2, 2, 1-11 Zo 27 jan 09.30 uur Eucharistieviering. 3e Zondag na Epifanie Zondag van synagoge van Nazaret. Dhr. Van Eldijk Jesaja 61, 1-9 Dhr. Blauw 1 Korintiërs 12, 12-27 Celebrant: pastoor De Rie Lucas 4, 14-21
Agenda Paradijskerk Elke zaterdagmiddag van 14–17 uur GASTVRIJE KERK, voor bezinning, stilte en gebed Elke dinsdagmiddag van 14-16 uur inloopmiddag “OP VERHAAL KOMEN” Elke woensdag 12-14 uur STILTE CENTRUM Elke Vrijdag 17.30 uur: Taizé viering 10
NOV 2012 Za 17 16.00 uur Meditatieve viering Zo 18 11.00 uur Gemeentevergadering Laurens Antonius Do 22 19.30 uur Leerhuisavond Za 24 9.30 uur Synode te Hilversum Za 24 16.00 uur Orgelconcert Zo 25 13.00 uur Rotterdams Vocaal Ensemble DEC 2012 Za 1 16.00 uur Meditatieve Viering Zo 2 14.45 uur Roze Viering Za 8 16.00 uur Vesper Ma 10 19.15 uur KB-vergadering Do/vr 13/14 Alexander Kamerkoor Za 15 15.30 uur Gaudio “Lessons & Carols” Do 20 19.30 uur Leerhuisavond Za 22 16.00 uur Orgelconcert Ma 24 21.00 uur O.K. Kerstnachtviering Di 25 9.30 uur O.K. 1ste kerstdagviering Za 29 16.00 uur Meditatieve viering Ma 31 16.00 uur Oudejaarvesper JAN 2013 Za 5 Ma 7 Za 12 Do 17 Za 19 Za 26
16.00 uur Meditatieve viering 19.15 uur KB-vergadering 16.00 uur Meditatieve viering 19.30 uur Leerhuisavond 16.00 uur Meditatieve viering 16.00 uur Orgelconcert
UIT DE PARADIJSPAROCHIE Uit het Kerkbestuur Beste medeparochianen, Bij het schrijven van dit stukje voor de Brug, zo net voor Advent en Kerstmis, bedenk ik me dat een jaar weer snel is omgevlogen. 11
De afgelopen maanden is het kerkbestuur weer met verschillende zaken bezig geweest, zoals hieronder wel blijkt. Onze nieuwe pastoor Hans de Rie heeft sinds 1 oktober officieel zitting genomen in het kerkbestuur en daardoor zijn de taken opnieuw verdeeld. Er is een nieuw organogram opgesteld wat in de gemeentevergadering gepresenteerd wordt. Verder heeft het bestuur een gesprek gehad met onze organist Wouter Blaquière. Het kerkbestuur heeft de waardering uitgesproken voor zijn orgelspel. Verder zijn o.a. zaken besproken zoals het orgel, de piano, kerkmuziek, karakter van de dienst, afspraken en honorarium. Er is momenteel veel gaande betreffende het onderhoud van de kerk (zie elders hierover in de Brug). In de vergaderingen wordt dit uitvoerig besproken en moeten er beslissingen genomen worden. Renovatie en herindeling van de kluis zijn besproken zodat alle waardevolle spullen goed en ordelijk zijn opgeborgen zonder grote kans op beschadigingen. Daarnaast zullen beide torens gerestaureerd moeten gaan worden. De folders “Red de torens van de Paradijskerk” voor de fondsenwerving zijn gereed en worden nu gebruikt om het geld voor deze grote restauratie binnen te halen. Mark Appelman is hier druk mee bezig, samen met Martijn. Het bestuur heeft dan ook met Mark hierover een gesprek gehad. Stil gestaan bij hoe de actie “Red de torens” gestalte gegeven kan worden. Een actieplan besproken en bekeken op wat voor manieren we het geld kunnen inzamelen. Dat het ingezamelde geld b.v. bijgehouden gaat worden met een soort thermometer in de vorm van een toren. Het kerkbestuur heeft sowieso besloten om met enige regelmaat vrijwilligers, enthousiaste mensen binnen onze parochie, uit te nodigen om in gesprek te gaan. Gedacht kan worden, naast de organist en de man van de fondsenwerving bijvoorbeeld aan de lectoren, de redacteur van De Brug, de voorlezers, de kinderkerk, de welkomstgroep, de koster en het koor. Ten aanzien van de financiën en met name over de jaarstukken van 2011 heeft de Financiële Raad van de landelijke kerk een aantal vragen aan het bestuur gesteld die onze penningmeester Gerrit beantwoord heeft. Verder is de komende synode besproken en zijn onze zorgen geuit over het niet sluitend krijgen van de begroting. Tenslotte dien ik nog te melden dat mijn persoonlijke gezondheidssituatie niet erg is verbeterd. Ik heb al een aantal maanden gemerkt (en ik denk, jullie vast ook) dat ik een stapje terug heb moeten doen. Dit geeft mij een onprettig en onbehagelijk gevoel waarbij ik genoodzaakt ben een keuze, een beslissing hierin te moeten nemen. Dit kon ik –voor mezelf- niet meer lan12
ger vooruit blijven schuiven. In het kerkbestuur heb ik dan ook aangegeven dat ik met de functie van secretaris moet stoppen en dat ik per 1 januari 2013 geen kerkmeester meer kan zijn. Een zwaar besluit voor me, maar het is niet anders. GZJ secretaris kerkbestuur ONDERHOUD De Paradijskerk staat inmiddels meer dan honderd jaar op de Nieuwe Binnenweg. Toen aan het randje van de stad, nu midden in het centrum. De kerk is gedurende die hele eeuw intensief gebruikt. Een oorlog, maar ook weer en wind, oprukkende bebouwing en toenemend zwaar verkeer zijn in die honderd jaar langs geraasd. De kerk heeft zich prima gehouden, en is ook goed onderhouden gedurende al die jaren. Toch zijn er momenteel redenen om enkele grote onderhoudswerkzaamheden uit te voeren.
*Herstel aan het voegwerk. Met name aan de westzijde is het voegwerk versleten. Met je wijsvinger veeg je er zo een voeg uit. Deze voegen worden uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Dit is overigens normaal. Een voeg gaat zo’n 50 jaar mee. Deze bovenkant van de kerk krijgt het zwaar te verduren bij wind, regen en ook zonneschijn.
Het werk wordt uitgevoerd samen met het herstel aan de bovenramen. *Noodzakelijk onderhoud aan de torenspitsen. De twee torenspitsen zijn met lood bedekt. Onder het lood zit een houten constructie. Helaas zit het lood er al weer ruim een halve eeuw op en dat betekent toch dat er wat aan moet gebeuren.
Het lood is bros geworden, is destijds al niet helemaal goed aangebracht – en het gevolg is nattigheid aan de binnenkant. We gaan het in 2013 aanpakken. Maar de kosten zijn enorm! Ook al betaalt het restauratiefonds een deel, dan nog zijn de kosten voor de parochie niet te dragen.
De voorbereidingen voor de aanbesteding zijn in volle gang. De aanbesteding zal in november/december 2012 zijn. De uitvoering zal in de periode februari t/m juli 2013 plaatsvinden. *Herstel bliksemafleiding Koper levert momenteel aardig wat geld op. De bliksemafleiding van de Paradijskerk is van koper en dat hebben koperdieven ook ontdekt. Op drie plaatsen (achter de kerk en aan de zijkant van de kerk) is een deel van de bliksemafleiding gestolen of beschadigd. De schade is inmiddels hersteld en 13
er zijn – om herhaling te voorkomen –antidiefstal profielen aangebracht. *Herstel dakgoten Op diverse plaatsen in de dakgoten is houtrot aangetroffen. Om vervolgschade te voorkomen, moet dit snel aangepakt worden. De rotte delen moeten zowel aan de voor- als de onderzijde verwijderd en vervangen worden. Behalve deze kosten, komen er ook kosten voor steigers en schilderwerk bij. *Regulier onderhoud. Het klein onderhoud gaat altijd door. Er is altijd wel wat. De zijdeur van de kerk is door vocht aangetast en wordt weer in de oude staat hersteld De stenen pilaar van het hek op het kerkplein wordt weer hersteld. *Kosterswoning Na jaren leeg te hebben gestaan wordt de kosterswoning opgeknapt en als kantoorpand aan Rotown verhuurd. Rotown knapt het pand van binnen op en de parochie neemt de buitenkant voor haar rekening. Nieuwe deuren en kozijnen worden geplaatst en geschilderd. Het metselwerk en voegwerk wordt hersteld. *Pastorie De pastorie zal in de komende jaren bovendien veel onderhoud vragen. De voorgevel begint t.o.v. de rest van het pand te wijken, waardoor op diverse plaatsen scheuren ontstaan. Eerst zal een bouwkundig onderzoek moeten plaatsvinden. Teun van Dam Dank Mijn afscheid als deservitor was echt hartverwarmend. Ik wil jullie daarvoor dan ook heel hartelijk dankzeggen. De prent van de oude Paradijskerk hang ik vandaag op. Het is een wonder van druktechniek. Ik ben met een heel goed gevoel over de Rotterdamse parochie thuisgekomen. Het waren mooie maanden en ik hoop nog vaak in de Paradijskerk voor te mogen gaan. Ik wens jullie allemaal het allerbeste voor de toekomst. Moge de Paradijsparochie groeien en bloeien onder de inspiratie van Gods Heilige Geest. Met hartelijke groet, Jaap Spaans
14
Kinderkerk U hebt al een tijdje in De Brug niets gelezen over de kinderen van de parochie. Dat heeft er alles mee te maken dat voor de start van het nieuwe seizoen, Inge en Bart Jan Toorman zijn verhuisd naar Arnhem. De groep kinderen is daarmee wel erg klein geworden: Francisco, Adelheid, Ruud en Polycarp. Natuurlijk willen we doorgaan met kinderkerk en catechese. Daartoe is er overleg geweest tussen pastoor Hans de Rie en de ouders. Besloten is om in ieder geval eens per maand kinderkerk te houden. Daarnaast wordt rekening gehouden met de tijd van het jaar. In de periode van Advent en de 40-dagen tijd zal er waarschijnlijk vaker kinderkerk zijn. Tijdens de kinderkerk van 4 november zijn we bezig geweest met de voorbereiding van de daarop volgende zondag. Op 11 november, het feest van Sint Maarten, hebt u kunnen zien hoe de kinderen bij deze dienst betrokken waren. Tineke van Dam Van een gescheurde mantel tot een nieuwe pastoor. Zondag 11-11-12 was in velerlei opzicht een bijzondere dag. We zijn de dag begonnen met een dienst in het teken van St. Maarten en in deze eucharistie waren in het bijzonder kinderen uitgenodigd dit mee te vieren. Er waren ongeveer 8 kinderen aanwezig. Zij hebben het verhaal van St. Maarten uitgebeeld. De gescheurde mantel werd in de overweging van Hans de Rie het symbool van mantelzorg. Er werden lichtjes uitgedeeld aan mensen die aan mantelzorg doen. Nu niet eens de zieke, maar degene die er naast staan in de belangstelling. Onder het motto: “Altijd zorgen voor iemand en wie zorgt er nu voor jou?” Het mooie van een dienst met kinderen is dat teksten eenvoudig worden. Een aantal kinderen had zelf gebeden gemaakt. Zo bad Charlotte voor de zieken van onze parochie en noemde zij o.a. haar “opa van Hasselt”. De eenvoud van de teksten, het maakt het kind in ons wakker. Het lied van Hanna Lam staat afgedrukt op blz. 2 van deze Brug. Het lied dat uitstekend past in het thema van de mantelzorg: “Ik zal er zijn voor jou”. Later op deze zondag heeft Mgr. Joris Vercammen onze nieuwe pastoor Hans de Rie geïnstalleerd. We kunnen het niet genoeg benoemen dat het trieste einde van onze vorige pastoor Piet van Tilburg, de aanleiding is geweest dat wij genoodzaakt waren op zoek te gaan naar een nieuwe leider. Nadat Jaap Spaans een tijdje heeft waargenomen, hij werd tijdens de dienst 15
hiervoor nog eens hartelijk bedankt door Mgr. Vercammen, lag het in de verwachting dat Hans de Rie, al een aantal jaren werkzaam als Citypastor in onze kerk, de aangewezen persoon zou zijn als nieuwe pastoor van onze parochie. Hans de Rie is begonnen als citypastor in onze parochie. Het citypastoraat, dat toch niet gelijk door de hele parochie werd omarmd. Er werden goede afspraken, vooral op het gebied van financiën gemaakt. Maar Hans de Rie was in beeld, hij heeft in de jaren dat hij in de Paradijskerk fungeert onze sympathie gewonnen. Niet alleen de parochianen waren getuigen van zijn installatie, ook heel veel mensen uit de wijk, uit de stad, vertegenwoordigers van andere kerken en zelfs mensen uit de (gemeentelijke) politiek. Hans de Rie heeft zich als persoon in korte tijd populair gemaakt met zijn enthousiaste aanpak van zaken en vooral wegens zijn grote betrokkenheid. Het was een indrukwekkende viering en tijdens de receptie na afloop was er een hele rij die de kersverse pastoor de hand wilde schudden. Natuurlijk is er ook altijd gelegenheid tot het ontmoeten van oude bekenden. Zo was familie Toorman overgekomen uit Arnhem om getuige te zijn van de installatie van Hans. Mgr. Joris Vercammen wenste Hans veel kracht en sterkte en wijsheid toe voor het leiden van deze parochie. Wij als parochianen hebben er vertrouwen in, dat Hans samen met het kerkbestuur en natuurlijk met behulp van zegen van boven, de parochie zal gaan leiden. We hopen nog vele jaren van hem te kunnen genieten. Hilde Romeijn.
16
Dankbaar gaan we met elkaar de weg. ‘Hier sta ik dan, citypastor Hans en nu ook als jullie pastoor’, zo begon ik met het dankwoord aan het eind van de feestelijke installatieviering op het feest van H. Martinus. Uit de grond van mijn hart wil ik iedereen oprecht bedanken voor de belofte die we in de viering aan elkaar en tegenover onze Heer hebben uitgesproken om met elkaar in vertrouwen op weg te gaan. Uit de grond van mijn hart wil ik iedereen bedanken die deze dag tot een onvergetelijke dag hebben gemaakt voor ons allemaal. Zo dank ik de aartsbisschop en het kerkbestuur voor het vertrouwen om mij te benoemen als geestelijk leider van de geloofsgemeenschap. Wat is er weer veel werk verricht achter de schermen ter voorbereiding van de plechtige viering! Zo dank ik Lotte en Tineke voor het verzorgen van de bloemen, Teun voor het verzorgen van de liturgie en het kosterwerk samen met Michael. Gerlach voor het versturen van de uitnodigingen. Zo dank ik het koor van onze parochie aangevuld door leden van het vesperkoor en St. Josephcantory onder de bezielde leiding van onze organist Wouter Blacquière. Zo dank ik de lektoren Hilde, Gustaaf en Teun voor hun assistentie in de viering en Lie als misdienaar. Fijn ook dat Celesta en Chris de lezingen wilden verzorgen. Gerrit en Martijn voor de opvang van de gasten. Veel dank ook voor de toewijding van Stefano waarmee hij alle aanwezigen kon voorzien van Italiaanse hapjes. Dank aan alle parochianen die aanwezig konden zijn bij deze bijzondere start met elkaar: ouderen en jongeren, parochianen die al heel lang met onze geloofsgemeenschap verbonden zijn en parochianen en belangstellenden die in de laatste jaren in de kring zijn opgenomen. Tijdens de viering moest ik ook denken aan hen die graag hadden wilden komen, maar belemmerd zijn door ziekte of de last van het ouder-worden. Wees ervan verzekerd dat ik voor jullie bid. Nu jullie niet meer naar de kerk kunnen komen, kom ik als vertegenwoordiger van de kerk graag naar u toe om te luisteren, om samen te bidden en de communie te vieren. In de viering waren we omringd door veel gasten uit alle hoeken van kerk en samenleving. Het was mijn vurige wens om bij deze nieuwe start zoveel mogelijk mensen met elkaar te verbinden en zo in verbinding te brengen met onze Heer. Ik ben dankbaar voor de aanwezigheid van velen uit de regioparochies, de mede-bewoners van onze Paradijskerk: St. Josephparochie en de jongeren van het Taizé-gebed. Maar de kring was nog groter. Zo ben ik dankbaar voor alle contacten die in de afgelopen vijf jaar zijn opgebouwd in de stad door het citypastoraat. Zo konden we vertegenwoordigers begroeten van het Laurensberaad, Alledagkerk Laurenskerk, Convent van Kerken en Synagogen Rotterdam, city17
kerken, Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze Organisaties Rotterdam, vertegenwoordigers van de politiek, leden van de Ondernemersvereniging Nieuwe Binnenweg, buren van de kerk, leden van de Beraadgroep Samenlevingsvragen van de landelijke Raad van Kerken, vertegenwoordigers van Stichting St. Jansplaats en een delegatie van de verpleeghuizen WZH waar ik 26 jaar werkzaam ben geweest. Een grote schare van belangstellenden rondom ons als parochiegemeenschap. Van harte dank ik iedereen voor de blijken van waardering waarop we met elkaar op weg kunnen zijn. Zo durven we het aan! Wetend dat we niet alleen op die weg zijn. Wetend dat we op elkaar kunnen rekenen, elkaar kunnen inspireren en bemoedigen wanneer onze voeten al gaande op de weg wat vermoeid raken. Wetend dat onze Heer onze gids zal zijn op die weg en ons bijstaat om elkaar te dragen en te verdragen. pastoor Hans de Rie
18
Leerhuisavonden programma 2012-2013 LECTIO DIVINA Elke derde donderdag van de maand is er ‘Lectio Divina’ (spirituele of meditatieve lezing). In een sfeer van openheid en respect voor elkaars gedachten lezen we samen de evangelietekst van de komende zondag en gaan hierover met elkaar in dialoog. We besluiten de avond met het bidden van de Completen. De bijeenkomsten worden gehouden in de Ark. De avonden staan onder leiding van pastoor H. de Rie. Donderdag 19.30 uur Te bespreken zondagstekst 22 nov. 2012 Marcus 13, 14-27 – Laatste zondag na Pinksteren Zondag van de voleinding 20 dec. 2012
Matteüs 1, 18-25 – Vierde zon. vd Advent (jaar A) Zondag Rorate
17 jan. 2013
Johannes 1, 29-42 – Tweede zon. na Epifanie Zondag van de eerstgeroepene
21 febr. 2013
Matteüs 17, 1-9 – Tweede zon. vd Veertigdagentijd Zondag Reminiscere
21 maart 2013
Matteüs 21, 1-11 – Palmzondag
18 april 2013
Johannes 14, 1-14 – Vijfde zondag van Pasen Zondag Cantate
23 mei 2013
Matteüs 28, 16-20 – Eerste zon. na Pinksteren Feestdag van de allerheiligste Drieëenheid
20 juni 2013
Matteüs 10, 16-33 – Zondag na Pinksteren 7 Zondag van de mussen
19
CITYPASTORAAT PARADIJSKERK Citypastor: past. drs. J. de Rie, Delft, 015-2159459/06-22424422;
[email protected] Commissieleden: mw. drs. M.C. Vos-Maan, voorzitter past. drs. H.P. Lippe, namens Ste. Barbara drs. M. Appelman, financiën dhr. W. Blacquière, kerkmusicus Paradijskerk drs. A. Budiono, public relations dhr. T. Van Dam, namens het kerkbestuur Rekeningnummer: 470756349 Oud-Katholieke Kerk Nederland t.b.v. Citypastoraat Rotterdam Schokkend bericht Pastoor Hans Lippe, commissielid van het citypastoraat namens Ste. Barbara, is tijdens zijn vakantie in Spanje ziek geworden. In het ziekenhuis van Madrid constateerden de specialisten daar zelfs dat er sprake zou zijn van een ernstige ziekte. Wat een schok voor pastoor Hans en zijn familie! Zo wandel je nog kilometers in de natuur en geniet je van de mooie Spaanse cultuur en zo lig je in een vreemd ziekenhuis! Na een paar dagen was de situatie enigszins gestabiliseerd waardoor hij met een speciale vlucht naar het ErasmusMC vervoerd kon worden. De situatie is echter zeer ernstig. Een operatie blijkt niet mogelijk te zijn. Nu is het afwachten wat de specialisten medisch nog voor hem kunnen doen. We denken aan hem en bidden voor hem en zijn familie dat er toch een weg gevonden mag worden voor een genezende behandeling. We zullen hem in ieder geval voorlopig moeten missen in onze vergaderingen die hij altijd heel trouw bezocht. Veel parochianen zullen hem zeker kennen van zijn stageperiode als voorbereiding op zijn priesterwijding in de parochie van Schiedam en Rotterdam. Ik wil u vragen om voor hem te bidden. Hij stelt het zeer op prijs om een teken van medeleven te ontvangen in de vorm van een kaartje: past. Drs. H.P. Lippe, Gouda. Herdenking van overledenen Zondagmiddag 4 november hebben we weer een bijzondere dienst kunnen houden in het kader van het herdenken van overledenen. Een dienst voor iedereen: kerkelijk of niet-kerkelijk, gelovig of anders-gelovig. Het is dit jaar al weer voor de vierde keer dat we als citypastoraat een dergelijke 20
dienst hebben kunnen organiseren. Het ene jaar staat het Requiem van Duruflé centraal en het andere jaar het Requiem van Fauré. Dit keer was het Requiem van Fauré de rode draad. Een projectkoor o.l.v. Ronald Kouwenhoven zong als engelen vanaf het orgelbalkon. Onze organist Wouter Blacquière begeleidde het koor weer op sublieme wijze. De requiemdelen werden afgewisseld door het lezen van gedichten, teksten, meditatie en een moment waarop iedereen op zijn eigen wijze de overledenen kon herdenken met het aansteken van kaarsen. Het was een zeer herfstachtige middag, maar ondanks het gure weer was de kerk goed gevuld. We zijn dankbaar voor deze bijzondere ervaring met zoveel mensen uit de stad en de buurt en we hopen dan ook deze traditie op de eerste zondag na 2 november in onze Paradijskerk voort te zetten. Lessons & Carols In de Advent is er in de Paradijskerk ook de traditie ontstaan om op een zaterdagmiddag tijdens gastvrije kerk een speciaal meditatief moment te houden als voorbereiding op kerstmis. Dit jaar zal op zaterdagmiddag 15 december om 15.30 uur het koor Gaudio o.l.v. Wouter Blacquière en met orgelbegeleiding van Bert Roest Lessons & Carols verzorgen samen met citypastor Hans de Rie. Iedereen is van harte welkom! Ik kan u verzekeren dat u er geen spijt van zult hebben. Het koor heeft me vorig jaar zeer verrast met zijn mooie professionele klank. Kerstfeest met kinderen in de buurt Op dit moment zijn de plannen voor een kinderkerstfeest voor de buurt nog niet rond. Maar hoe dan ook zal er iets georganiseerd gaan worden in samenwerking met de Ondernemers van de Nieuwe Binnenweg en de Krachtvrouwen en hun kinderen die elke woensdagmiddag te gast zijn in de Ark. Wanneer de plannen rond zijn zullen we het vermelden op de website van het citypastoraat. Zorg en welzijn in de wijk Donderdagavond 27 september was ik aanwezig bij een grote buurtbijeenkomst in het Oude Westen. Het was een informatieavond over de toekomst van het zorg- en welzijnswerk in het Oude Westen. Per 1 januari zal deze dienst van hulpverlening in de wijk een drastische verandering ondergaan. Hulpverleners die vele jaren het vertrouwde gezicht van de bewoners zijn, krijgen per 1 januari hun ontslag. Hoe het verder zal gaan is voor de bewo21
ners heel onduidelijk. U kunt begrijpen dat dit veel onrust en veel emoties bij de aanwezigen met zich meebracht. Juist in zo’n grote stad als Rotterdam hebben bewoners behoefte aan vertrouwde gezichten die hen bijstaan in hun zorgen. Ik vond het een aangrijpende gebeurtenis die me intens bezighoudt. De Centrumraad heeft echter beloofd dat ze alles in het werk zullen stellen om met beperkte middelen ook in de toekomst garant te staan voor professionele zorg in de wijk. Ook het citypastoraat zal in deze onzekere tijd voor de bewoners proberen te doen wat mogelijk is. Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam (L&R) Het citypastoraat hoopt samen met het Platform L&R te komen tot oprichting van een ‘Eiland van Hoop’ in Centrum/Oude Westen. Ik heb de droom en de hoop dat zoveel mogelijk levensbeschouwelijke en religieuze organisaties in het Oude Westen hieraan mee willen doen. Een moeilijke missie, maar we geloven in de weg van interreligieuze ontmoeting en dialoog. In december is een eerste verkenningsbijeenkomst gepland. Ik weet dat dit veel geduld vraagt. Ik hoop en bid echter dat dit initiatief tot zegen zal mogen zijn voor mensen in de wijk. Oecumene Elke dinsdagmiddag is er van 12.15-12.35 uur Alledagkerk in de Laurenskerk –Eenheid in verscheidenheid. Voorgangers in deze korte mediatieve diensten zijn predikanten/pastors uit de diverse citykerken. Het rooster voor de maanden december en januari is als volgt: 4 dec. ds. Niels de Jong, 11 dec. past. Hans de Rie, 18 dec. ds. Bernard van Verschuer, 8 jan. ds. Hester Wouda, 15 jan. ds. Bert Kuipers, 22 jan. ds. Niels de Jong, 29 jan. ds. Helene Perfors. Na de dienst is er een orgelconcert op het grote Marcussen-orgel. Iedereen is van harte welkom! Taizé-gebed In de kerstvakantie vindt in Rome de jaarlijkse pelgrimage van de Broeders van Taizé met ruim 30.000 jongeren plaats. We hebben in 2009 in Rotterdam kunnen ervaren wat dit betekent. De Taizé-jongeren die trouw elke week op vrijdag naar de Paradijskerk komen hebben zich enorm ingespannen om veel jongeren uit Rotterdam en omgeving enthousiast te maken om naar Rome te gaan. We hopen dan ook dat het hun gelukt is om met een volle bus naar Rome te reizen. Het Taizé-gebed in de Paradijskerk gaat in de 22
kerstperiode gewoon door. Zo zijn we biddend zingend toch met elkaar verbonden. Laurentiusdag 2013 in het teken van armoede en het werk van de Voedselbank Een maand duurt te lang voor je portemonnee… dat overkomt nogal wat Rotterdammers. De Voedselbank is dan een oplossing. Maar wie weet hoeveel mensen daar hun best voor doen. Ook uit de kerken? Daarvoor organiseren de kerken van Rotterdam zaterdag 20 april 2013 de Laurentiusdag. Het Convent der Kerken en Synagogen, samen met diverse kerkelijke en maatschappelijke organisaties is daarmee bezig. Laurentius is de patroonheilige van de stad en icoon geworden van het helpen van mensen die geen helper hebben. Dat jaar staat de dag geheel in het teken van armoede en het werk van de Voedselbank in Rotterdam. De dag bestaat uit drie onderdelen: 1) Vanaf 12.00 uur een sponsorloop voor middelbare scholieren en kerkenteams en een sponsor-scootmobiel rit door de stad. Nelli Cooman komt het startschot geven en de opbrengst hiervan gaat naar een maaltijd die ’s avonds gehouden wordt voor cliënten van de Voedselbank Rotterdam. 2) Vanaf 15.00 uur een symposium in de Steigerkerk over het thema ‘armoede en gezondheid’ met ondermeer medewerking van Professor Mackenbach van de Erasmus Universiteit en een informatiemarkt waarbij het (kerkelijke) werk rondom armoedeproblematiek in de stad zich presenteert. 3) Vanaf 18.00 uur een besloten maaltijd in de Laurenskerk voor cliënten van de Voedselbank Rotterdam waarbij mensen die geen gebruik maken van de Voedselbank tegen betaling van 25 euro pp mogen bedienen. De maaltijd wordt geopend door burgemeester Aboutaleb en Clara Sies van de Voedselbank Rotterdam presenteert het geheel. Tijdens de maaltijd worden er verbindingen gelegd tussen de bedieners en de bedienden (die op postcodegebied aan elkaar gekoppeld worden). Zij spreken na afloop van de maaltijd nog een keer af om samen een concrete actie te ondernemen voor de wijk waarin ze wonen. We hopen met deze dag de bewustwording rondom armoedeproblematiek bij het grotere publiek te vergroten en verbindingen te leggen tussen cliënten van de Voedselbank en mensen uit andere sociaal-economische groepen, opdat deze mensen elkaar leren kennen en over en weer van elkaar leren. Daarnaast laten kerken en kerkelijke organisaties op die dag zien wat zij al doen op dit diaconale gebied en hoe zij zich inspannen het verschil tussen 23
Rotterdammers met veel en met weinig financiële mogelijkheden te overbruggen. U kunt op verschillende manieren aan deze dag bijdragen (zegt het voort!): u kunt u individueel of met een team opgeven voor de sponsorloop of scootmobiel rit. u kunt het symposium bijwonen en/of uw diaconale werk voor het voetlicht brengen tijdens de informatiemarkt bij het symposium. u kunt u aanmelden als bediener voor de maaltijd (voor 25 euro pp). We hebben uiteindelijk 160 vrijwilligers nodig om deze maaltijd in goede banen te leiden, waarvan 80 mensen zich ook committeren voor een vervolgactie in de wijk. Helpt u ons om deze dag tot een succes te maken? Voor meer informatie en het doorgeven van uw deelname kunt u kijken op de website: www.laurentiusdag.nl of contact opnemen met: Bert Kuipers via het Laurenspastoraat: 010-4129243 Hanny de Kruijf (secr) via Stichting KSA-GCW: 010-4666722 Vaste activiteiten van het citypastoraat in december en januari Elke dinsdagmiddag is er van 14-16 uur Inloopmiddag in de kerk om even op adem te komen, een kaarsje aan te steken of voor ontmoeting met een kopje koffie of thee. Op de dinsdagen 25 december en 1 januari is er i.v.m. de feestdagen geen inloopmiddag. Elke woensdag is er Stiltecentrum van 12-14 uur behalve op woensdag 26 december. Elke vrijdagmiddag is er van 17.30-18 uur het Taizé-jongerengebed waarbij iedereen van harte welkom is. Na afloop is er altijd de ontmoeting in de Ark met een kopje thee. Op vrijdag 22 december en vrijdag 19 januari organiseren de jongeren na het gebed met elkaar een maaltijd in de Ark. Elke zaterdagmiddag is er Gastvrije kerk van 14-17 uur. Om 16 uur wordt Gastvrije kerk steeds afgesloten met een kort moment van bezinning: 8 dec. en 12 jan. d.m.v. vesperdienst m.m.v. vesperkoor o.l.v. Wouter Blacquière, 15 dec. d.m.v. lessons & carols m.m.v. koor Gaudio o.l.v. Wouter Blacquière, 26 jan. d.m.v. orgelconcert, op de overige zaterdagen wordt het moment van bezinning ingevuld met meditatieve muziek door Wouter Blacquière en een korte meditatie door citypastor Hans de Rie. Voor vragen of persoonlijk gesprek kunt u altijd terecht bij citypastor Hans de Rie,
[email protected] of 06-22424422. Iedereen is van harte welkom bij de activiteiten van het citypastoraat. Citypastor Hans de Rie 24
Parochie van de HH. Johannes de Doper, Maria Magdalena en Laurentius Dam 30, 3111 BD Schiedam Tel: (010) 246 03 28 Internetadres www.okkn -schiedam.nl Pastoraat: pastor Jan W. de Haan. Pastoraal werkadres: Louis Raemaekerstraat 277, 3119 NX Schiedam. Woonadres: Overasselt. Telefoon/mobiel 024-622 14 70 / 06-49 63 01 70 Kerkbestuur. Voorzitter
kan. Wietse van der Velde, Den Haag tel. 070-346 39 12 Secrtaris Jan van der MeerNaaldwijk tel. 0174-62 03 53 Penningmeester Clarine van Oel, Delft tel. 015-262 99 82 Lid Andries Stam, Rotterdam. tel 010-415 50 41 Lid Corrie den Boer Spijkernisse. Gebouwen Kees Zoutendijk Vlaardingen Adviseur Don Tersmette. Organisten Andries Stam Kees Blijdorp, Maarn, tel 0343-51 15 15 Sabine Geerlof-van der Zande, Delft tel. 015-364 24 Lector Karel Geerlof, Delft. Rekening Rabobank: 15.43.35.142 Nummers ING: 67.77.48.213
25
KERKDIENSTEN SCHIEDAM Zo 25 nov 10.30 uur Eucharistieviering Zondag van de voleinding - groen. Sefanja 1,14 -2,3 Mevr Th. Kieckens Openbaring 1,1 - 8 Dhr. J. van der Meer Marcus 9, 30-37 Celebrant: pastoor K.H. Homan orgel dhr. C. Blijdorp; Acoliet dhr. J. van der Meer koster dhr. J. van der Meer; koffie mevr. G. van der Meer Zo 2 dec 10.30 uur Eucharistieviering 1e zondag van de advent - paars Zacharia 14, 4-9 mevr. M. van Geenen 1 Tess. 3, 9-13 dhr. G. Verstappen Lucas 21, 25-31 Celebrant: pastoor J. de Haan orgel dhr. A. Stam; Acoliet dhr. G. van Koppen. koster dhr. G. Verstappen; koffie mevr. C. den Boer. Wo 5 dec 19.00 uur Taize viering oecumenisch Zo 9 dec 10.30 uur Dienst van Schrift en Gebed 2e Zondag van de advent. - paars Baruch 5, 1-9 dhr. C. Zoutendijk Fillipenzen 1, 3-11 mevr. Th. Kieckens Lucas 3, 1-6 Lector: dhr. G. Snijders orgel dhr. K. Blijdorp; Acoliet dhr. G. Verstappen koster dhr. J. van der Meer; koffie dhr. K. Zoutendijk zo 16 dec 10.30 uur Eucharistieviering 3e Zondag van de advent Gaudete - paars. Sefanja 3, 14-20 dhr. G. Schoonderbeek Filippenzen 4, 4-9 dhr. J. van der Meer Lucas 3, 7-18 celebrant pastoor J.W. de Haan orgel dhr. A. Stam; acoliet dhr. G. van Koppen. koster dhr. J. van der Meer; koffie mevr. C. van Oel Vrij 21 dec 12.00 uur Stal en bal. Kinderen bouwen onder leiding van Edwin Spek de mooiste kerststal van de wereld. Organisatie Stichting 'THuis te Poort'. zo 23 dec 10.30 uur Eucharistieviering 4e Zondag van advent - paars. 26
Jesaja 29, 18-24 dhr. C. Zoutendijk Hebreeën 4, 12-16 mevr. Th. Kieckens Marcus 10, 35-45 celebrant: pastoor J. de Haan orgel mevr. S. Geerlof-vd Zande acoliet/koster dhr. J. van der Meer; koffie mevr. J. Stam ma 24 dec 20.30 uur Eucharistieviering Kerstnachtviering - wit Jesaja 9, 1-6 dhr. G. Schoonderbeek Titus 2, 11-14 dhr. J. van der Meer Lucas 2, 1-20 celebrant pastoor J.W. de Haan orgel dhr. A. Stam; Acolieten dhr. G.Verstappen/J.vd Meer, koster dhr J. van der Meer; koffie mevr. G. van der Meer di 25 dec 10.30 uur Eucharistieviering Kerstdagviering - wit Jesaja 52, 7-10 dhr. G. Verstappen Hebreeën 1, 1-12 dhr. C. Zoutendijk Johannes 1, 1-14 celebrant pastoor J.W. de Haan orgel dhr. K. Blijdorp; acolieten dhr. G. van Koppe/ J.vd Meer. koster dhr. J. vd Meer; koffie dhr. C. den Boer Wo 26 dec 14.00 uur Kindje Wiegen, samenkomst van kinderen met zang rondom de kerststal. zo 30 dec 10.30 Eucharistieviering Zondag na kerstmis/ jaarafsluiting - wit. Jesaja 61,10 - 62,3 dhr. G. van Koppen Galaten 3,23 - 4,7 mevr . M. van Geenen Lucas 2,33 - 40 celebrant pastoor J. de Haan. orgel: dhr. A. Stam; Acolieten: dhr. G van Koppen/J.vd Meer koffie mevr. C. van Oel zo 6 jan 10.30 uur Eucharistieviering Epifanie - wit Jesaja: 60,1 - 6 mevr. Th. Kieckens Efeziërs: 3,1- 12 dhr. K. Zoutendijk Mateüs: 2,1 -12 celebrant pastoor J. de Haan. acoliet/koster dhr. J. vd Meer koffie; mevr. G. van der Meer zo 13 jan 10.30 uur Eucharistieviering Doop van de Heer in de Jordaan. Doopviering - wit Jesaja 40,1-5 en 9-11 dhr. J. van der Meer 27
zo 20 jan
zo 27 jan
zo 3 febr
Titus 3, 4 -7 dhr. G. Schoonderbeek Lucas 3, 15-16 en 21-22 celebrant pastoor J.W. de Haan orgel dhr. A. Stam; acoliet dhr. G. Verstappen/J. vd Meer koster dhr. J. vd Meer; koffie mevr. C den Boer 13.00 uur Driekoningenmaaltijd 10.30 uur Eucharistieviering 2e Zondag na Epifanie: Bruiloft van Kana Jesaja 62, 1-5 mevr. Th. Kiekens 1 Korintiërs 12, 1-11 dhr. G. Verstappen Johannes 2, 1-11 celebrant pastoor J.W. de Haan acoliet/koster. dhr. G. Verstappen; koffie mevr. C. van Oel 10.30 uur: Eucharistieviering 3e zondag na Epifanie Jesaja 61, 1-9 mevr. M. van Geenen 1 Korintiër 12, 12-27 dhr. K. Zoutendijk. Lucas 4, 14-21 celebrant pastoor W.B. van der Velde Acoliet: dhr. G. van Koppen; koster dhr J. vd Meer koffie dhr. K. Zoutendijk 10.30 uur Eucharistieviering 4e Zondag na Epifanie, opdracht van de Heer in de tempel. Meleachi 3, 1-4 dhr. J. van der Meer Hebreeën 2, 14-18 dhr. G. Verstappen Lucas 2, 22-32 celebrant Acolieten: Dhr. G. Verstappen / J. vd Meer; koster dhr. J. vd Meer; koffie mevr. J. Stam
Opname in de gemeenschap van de OKKN Cornelis Pieter Zoutendijk en Maria Mostert Vlaardingen Zondag 14 oktober 2012. Gij die gelooft, verheugt u samen…(727) zongen we die zondag bij de aanvang van de Eucharistieviering. Mensen van verschillend kerkelijke herkomst vonden elkaar in de Oud-Katholieke Kerk van Nederland. Dat is iets waar je je als O.K. Parochie zeker over verheugen mag. Kees en Marja Zoutendijk-Mostert waren al een hele tijd betrokken bij onze O.K. geloofsgemeenschap, maar deze zondag wilden zij, in het bijzijn van hun kinderen en kleinkinderen, toch openlijk en plechtig uitspreken dat zij 28
lid willen zijn van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland en daarmee van onze Parochie Schiedam. Wij hebben Kees en Marja leren kennen als gelovige, betrokken, dienstbare en bescheiden mensen, mensen zonder welke de gemeente van Christus niet is op te bouwen. Nadat Jezus de tempel had schoongeveegd van verkopers, geldwisselaars en hun handelswaren, “maakt van het huis van mijn Vader geen markthal”, had Hij gezegd, herinnerden zijn leerlingen zich een vers (10) uit Psalm 69: “De ijver voor uw huis zal mij verteren”. Bij dit vers denk ik meteen aan Kees Zoutendijk. Zijn ijver voor dit Godshuis overtreft, denk ik, verre die van ons. Toen Kees en Marja indertijd de weg naar onze kerk gevonden hadden werd Kees al snel door pastoor Piet van Tilburg gevraagd voor allerlei klussen in en rond dit kerkgebouw. Wij mogen ons als gemeente gelukkig prijzen met de ijver die Kees voor Gods huis aan de dag legt. Het is vooral aan zijn zorg, aandacht, deskundigheid en de verantwoordelijkheid die hij heeft genomen, te danken dat we als kleine gemeente nog steeds, en sinds 8 september jl. weer opnieuw beschikken over een mooi, gerenoveerd en schoon kerkgebouw. In de winter 2010-2011 heeft ons kerkgebouw door wateroverlast flinke schade opgelopen. Ook is er stuckwerk naar beneden gekomen. Kees trof de nodige maatregelen, stak zelf de handen uit de mouwen en met medewerking van anderen heeft hij de kerk voor de nodige werkzaamheden ontruimd, schoongemaakt en weer ingericht. Rond monumentendag en naar aanleiding van de 150ste verjaardag van Kerkwijding dit jaar, heeft Kees een tentoonstelling ingericht van kostbaarheden die in bezit van deze gemeente zijn. Daaronder een van de zeldzaamste en kostbaarste incunabelen in ons land: een exemplaar van het in 1498 verschenen werk van Pater Brugman over het leven van de heilige Liduïna van Schiedam. Liduïna, geboren in 1380, gestorven in 1433 en bekend om haar lijdensweg van 33 jaar. U ziet hier haar beeld boven de preekstoel. Het stoorde mij dat het kruis, teken van het lijden, dat Luduïna in haar hand moet hebben gehad, verdwenen was. En zie, op een dag was het er. Kees maakte een kruis en gaf het weer in de hand van Liduïna. Cornelis Pieter Zoutendijk werd geboren te Vlaardingen en is aldaar in het hetzelfde jaar gedoopt binnen de Gereformeerde Gemeente. Maria Mostert werd geboren te Vlaardingen en is aldaar in hetzelfde jaar gedoopt binnen de Ned. Hervormde Kerk. In tegenstelling met Kees komt Marja uit een niet kerkelijk betrokken gezin. Samen besloten zij in 1968 belijdenis van hun geloof te doen in de Ned. 29
Hervormde Kerk te Vlaardingen in welke kerk zij op 2 juni 1966 al waren getrouwd. Zoals zij indertijd samen belijdenis van hun geloof deden zo hebben zij samen, na een lange aanlooptijd, de stap gezet naar de Oud-Katholieke Kerk en treden zij vandaag dan ook samen toe. Zij doen dat niet vanuit onvrede met hun kerkelijk verleden, in tegendeel. Zij brengen mee wat zij vanuit uit de Reformatorische traditie meekregen en waarderen. Bovendien is het zo dat je wel van Kerk kunt veranderen, maar je verandert niet van geloof. Zo heeft Kees al vanaf zijn jonge jaren een voorliefde gekoesterd voor de katholieke traditie en liturgie. En sindsdien is hij ook al vele malen in contact geweest met de Oud-Katholieke Kerk. Marja is op haar beurt daarin meegegroeid. Dat Kees en Marja kozen voor de Oud-Katholieke Kerk ligt daarom voor de hand, omdat de O.K. Kerk een brugkerk is, wil zijn, tussen de Romana en de Reformatie. De O.K. Kerk heeft vele verworvenheden van de Reformatie in zich opgenomen, maar wil tegelijk trouw blijven aan de traditie en het geloofsgoed van de oude en ongedeelde Kerk van de eerste eeuwen. “Dat is waarlijk katholiek, dat wat altijd, overal en door iedereen wordt geloofd”, leert kerkvader Vincentius van Lerin. Sinds de Reformatie ligt hier ook een duidelijke breuk. En dat is nu juist wat hen in onze Kerk zo aanspreekt: die verbondenheid met de oude en ongedeelde kerk en het staan in een rijke, ononderbroken liturgische traditie. Kees en Marja, wij hebben jullie dan ook met blijdschap in ons midden opgenomen en willen jullie keuze voor de Oud Katholieke Kerk van Nederland bevestigen met de bede dat God het goede werk dat HIJ in jullie begonnen is ook mag voltooien. Het evangelie van deze zondag – Marcus 10,17-31 – brengt ons opnieuw bij de kern van waar het in ons kerk-zijn om draait. Met de rijke man willen ook wij aan Jezus de vraag stellen: Wat moeten wij doen om het koninkrijk van God binnen te gaan ? Mens zijn, christen zijn, is leven met anderen, in gemeenschap. Dan is elk onderscheid tussen arm en rijk uit den boze. Het verwerven van rijkdom gaat ten kosten van de armen en ontneemt ons het zicht op het Koninkrijk Gods, welk ons voorhoudt dat ons allemaal het leven geschonken is. Het leven is dus delen! Jan W. de Haan pr.
30
In memoriam Theodorus Johannes van Wijk * 29-10-1920 † 02-11-2012 Rotterdam-Schiebroek Toen Theo ruim een week voor zijn dood weer moest worden opgenomen in het St. Franciscusgasthuis in Rotterdam met weer een longontsteking en hevige benauwdheid, sprak hij uit dat hij niet verwachtte nog in Humanitas te zullen terugkeren. Op 29 oktober jl. de dag waarop hij 92 jaar werd, bezocht ik hem in het ziekenhuis. Ik trof hem aan op een ziekenzaal met vlaggetjes versierd, zittend aan tafel en ondanks de zuurstof opgewekter en monterder dan de keren daarvoor. Er werd druk de draak gestoken met het gegeven dat hij de enige man was op de zaal met vrouwen en met zijn doofheid: Ja, ja, hij hoort alleen maar wat hij horen wil. Theo liet het allemaal over zich heen komen en genoot er duidelijk van. Helaas was ik net te laat voor het gebak dat zijn trouwe buurvrouw, sinds het overlijden van zijn moeder zijn enige naaste steun en toeverlaat, Mw. Van Klaveren, die middag had gebracht. Maar ook op dat moment, ondanks dat hij weer aardig was opgeknapt, bracht hij naar voren er een hard hoofd in te hebben of hij nog wel in Humanitas zou terugkeren. Ik ben blij dat ik hem die dag heb kunnen bezoeken, de laatste groeten van zijn medeparochianen heb kunnen overbrengen en hem aan Gods barmhartigheid heb kunnen toevertrouwen. Hij was weer zo goed opgeknapt dat hij op 1 november jl. alsnog weer huiswaarts kon keren. Diezelfde avond had hij nog contact met de receptie van het Huis en rond middernacht nog een gesprek met de nachtzuster die bij zijn bed was gaan zitten. Toen was plotseling het moment daar dat hij zijn laatste adem uitblies… God zij dank was de dood barmhartig en heeft deze het goede moment afgewacht. Theo’s grootste angst immers was dat hij alleen zou zijn wanneer hij zou overlijden. Thuis, in zijn vertrouwde omgeving, in de nacht van Allerheiligen op Allerzielen is hij in alle rust en vrede heengegaan. Na een dienst van woord en gebed en een laatste zegening ten afscheid op donderdag 8 november 2012 in het Crematorium “Hofwijk” te Rotterdam Overschie, hebben wij zijn lichaam prijs gegeven aan het vuur. We lazen daarbij uit het laatste hoofdstuk van het evangelie van Johannes 21,1-14. De verrezen Heer verschijnt nog eenmaal aan zijn leerlingen en wel aan het Meer van Tiberias. Na de moeilijke dagen van Jezus’ dood en begrafenis proberen zeven leerlingen de draad van het gewone leven weer op te pakken. Petrus ging weer vissen en de anderen gingen met hem mee, maar 31
ze vingen die nacht niets. Pas toen ze op bevel van Jezus, die aan de oever van het meer stond, het net aan stuurboord hadden uitgegooid vingen ze zoveel vis dat het net bijna scheurde. Toen ze aan land stapten, zagen ze een vuur van houtskool met vis en brood erop. “Kom eten!” zei Jezus tegen hen. Geen van zijn leerlingen durfde Hem vragen: “Wie bent u?” Ze wisten dat het de Heer was. Hij nam het brood en gaf het hun; hetzelfde deed Hij met de vis. Een bootje op zee, zoals de vissersboot van Petrus, staat symbool voor de levensgang van de mens. Soms hebben we het stuurwiel van ons bootje stevig in handen en weten we precies welke richting het uit moet. We hebben de omstandigheden mee. Op andere momenten zwalken we stuurloos en hulpeloos rond en is het alle zeilen bijzetten. Soms gaan de golven hoog en lijden we schipbreuk. Dan weer vallen we door eigen schuld uit de boot. Kortom, onze levensreis gaat over zee, van de ene naar de andere oever en we bereiken de overkant niet zonder kleerscheuren. Het is en blijft een avontuur, onvoorspelbaar, je weet nooit wat zich achter de horizon aandient. En als je dan voor je levensonderhoud afhankelijk bent van de visvangst, zoals Petrus en zijn vrienden, dan kan het gebeuren dat je de hele nacht voor niets hebt gezwoegd. Gelukkig stond Jezus hen die vroege morgen op te wachten: “Gooi het eens over een andere boeg, dan zal het wel lukken!” En inderdaad, dan blijkt dat het ook anders kan. Het levensbootje van Theo van Wijk heeft de andere oever bereikt, dat is zeker. Wat hij daar aan de overzijde heeft aangetroffen? We kunnen er hier alleen maar over fantaseren. En je ziet het al voor je: Theo stapt uit zijn bootje, en hij loopt op de man af die een vuurtje van houtskool stookt met vis en brood erop. “Kom eten!” zegt Jezus dan tot hem. Misschien dat Theo in die vriendelijke gebiedende wijs van Jezus’ uitnodiging die onbekende herkend heeft die hem kort voor zijn dood had aangesproken en die hem het gevoel had gegeven dat hij niets meer over zijn eigen leven te vertellen had, dat er buiten hem om over hem beslist werd. “Weg wezen!” had Theo geantwoord. Theo stond er wat dubbel in: enerzijds was hij het leven nog lang niet beu, anderzijds: het verval van krachten, zijn doofheid en daarmee gepaard gaande eenzaamheid, vielen hem dermate zwaar dat hij ook wel uitzag naar het einde. Nee, er was geen ontkomen aan en Theo wist dat de dood niet lang meer op zich zou laten wachten. “Kom eten!” zei Jezus. In het geval van Theo zal dat niet langer tegen dovenmansoren zijn gezegd. 32
Theo van Wijk werd geboren op 29 oktober 1920 en was de oudste van vijf broers. Van zijn ouders ontving hij de namen Theodorus Johannes. Namen, die bij zijn geboorte nog leeg waren, zijn nu gevuld met een ruim en voltooid mensenleven van 92 jaren. Theo is zijn hele leven vrijgezel gebleven. Tot aan haar dood woonde hij met zijn moeder samen. Graag vertelde hij dat zijn vader ook pastoor is geweest. Deze maakte zich in zijn tijd sterk voor de opheffing van de celibaatplicht. Omdat die opheffing maar op zich liet wachten is hij uit het ambt getreden en getrouwd. Theo is geboren en getogen in Rotterdam binnen de O.K. Parochie “De Oppert” en nog gedoopt door de bekende, bij het bombardement omgekomen pastoor Xavier E.J. Gouard. Volgens Theo was pastoor Gouard minder heilig dan waar velen hem voor hielden, want hij zou geweigerd hebben het huwelijk van zijn ouders in te zegenen. Met de opheffing van de Parochie Nobelstraat, de voortzetting van “De Oppert”, kwam ook Theo over naar de Parochie Schiedam. Hij heeft onze gemeenschap altijd een warm hart toegedragen en bleef tot het laatst goed op de hoogte van het wel en wee van onze parochie. Door zijn zeer beperkte mobiliteit en ernstige doofheid, waardoor het uiterst moeilijk was om met hem te communiceren, was hij al lang niet meer in staat om naar de kerk te komen. Hij was altijd blij verrast en dankbaar voor elke attentie en blijk van medeleven vanuit de parochie. Op Willibrordzondag, 4 november jl. hebben wij hem tijdens de Eucharistieviering, in het midden van de gemeente, herdacht en Gode bevolen. Het evangelie van het feest van Willibrord handelt over het woekeren met je talenten. In het gangbare spraakgebruik is een talent een natuurlijke begaafdheid. Theo heeft zijn talenten ten volle ingezet als Ambtenaar van de Sociale Dienst in Rotterdam – wat zijn vader ook is geweest – maar zijn grote liefde was toch wel de Voetbalclub Schiebroek. Hij heeft deze club decennia lang gediend als trainer en bestuurslid. In Humanitas en daarbuiten stond hij dan ook bekend als “de Voetballer”. Voor zijn grote verdiensten in deze werd hij dan ook geëerd door de KNVB. Theo was een uniek mens die het hart op de goede plaats had. Zeker, hij was niet altijd even gemakkelijk. Hij was nogal eigenwijs, kon driftig zijn en heel kwaad worden, maar hij kon er ook telkens weer overheen stappen en de draad die hij had laten vallen weer oppakken. Maar ondanks zijn schaduwkanten – wie heeft ze niet ? – was hij in Humanitas geliefd en gewaardeerd en ze zullen hem daar zeker missen. 33
Zijn ernstige doofheid bracht hem in een isolement en maakte hem eenzaam. Hoe hij daarmee geworsteld heeft kunnen we alleen maar vermoeden. Je voelde je als zijn gesprekspartner vaak machteloos en verdrietig. Wat zou ik vurig voor hem wensen dat de slotwoorden van het evangelie van Willibrordzondag (Matteüs 25,34) voor hem in vervulling zouden gaan: “Jullie zijn door mijn Vader gezegend, kom en neem deel aan het koninkrijk dat al sinds de grondvesting van de wereld voor jullie bestemd is”. Jan W. de Haan pr. Het kan verkeren Een bekend gezegde van de dichter Van Brederode dat ik op situatie van onze Schiedamse parochie wil betrekken. In 2010 was de parochie op sterven na dood, er was jaren geen nieuwe aanwas meer, er viel geen bestuur meer te formeren. Laat ons maar stoppen. Uit het evangelie kennen we het verhaal van de vijgenboom in de wijngaard. De eigenaar van de wijngaard stelde vast dat de boom al in geen drie jaar vrucht had gedragen. Hij zei tegen de wijngaardenier: “Hak hem uit”. Verwijder de vijgenboom met wortel en tak. Hij put alleen de bodem maar uit. Het antwoord was: “Laat hem dit jaar nog staan, ik zal de grond omspitten en er mest op aan brengen en als hij dan nog geen vrucht geeft kunt ge hem omhakken”. Hoe het afgelopen is vertelt het verhaal niet, maar er werd actie ondernomen en dat is de parallel met onze parochie. Mensen die al jaren in de Oud Katholieke Kerk rondliepen besloten om toe te treden tot de kerk en de parochie, anderen volgden, er kwamen mensen om hun kinderen te laten dopen, er zijn nu ook een tweetal doopleerlingen. Nu komen er door toetreding van mensen die al jaren ter kerke gaan niet meer mensen in de kerk, maar het geeft wel de mentaliteit aan, het geeft wel impulsen. We staan er wel niet ieder moment bij stil, maar het zijn sinds 2010 acht toetredingen en vier dopen en zoals gezegd zijn er twee doopleerlingen. Het betekent dat op de afgelopen kerkbestuursvergadering vijf benoemingsaktes aan leden van het kerkbestuur zijn uitgedeeld. Als u daarbij twee personen wilt rekenen, die nu als adviseur aan de Kerkbestuursvergaderingen deelnemen, maar waarvan één in aanmerking komt om voorgedragen te worden als kerkmeester, dan begrijpt u dat we een volwaardig Kerkbestuur hebben. Er is dus het nodige veranderd, maar we zijn er nog lang niet. Twee jaar geen bestuur, dan blijft er wel wat liggen, er is bestuurlijke achterstand. Er moet ook na de restauratie onderhoud aan de gebouwen gepleegd worden, er is een tien jaren onderhoudsplan, met achterstand van enkele jaren. Ook is er in geen twee jaren een echte actie Kerk34
balans geweest, de brieven van het bisdom zijn wel uitgedeeld, maar er was ook een stemming van: ‘Als de kerk toch gesloten wordt, dan kunnen we wel opmaken wat er is en daarna zien we wel verder’. Maar nu we een doorstart aan het maken zijn, ligt de zaak wel even anders. Het is niet verkeerd om eens te kijken of we niet eenmalig iets extra’s kunnen doen, een inhaalslag maken. Wilt u zoiets doen, dan kan ik u raden om eerst met de penningmeester te overleggen, er zijn fiscale regels die er voor zijn om meer profijt te hebben van uw bijdragen of voor u belastingaftrek betekenen. Verder is het bestuur bezig om onze parochie meer bekendheid te geven binnen de stad Schiedam, uiteraard gaat het om een positieve uitstraling, het moet zo zijn als in de tijd van de eerste christenen, die door hun enthousiasme anderen meenamen en meekregen en waarvan gezegd werd: “Ziet hoe zij elkander liefhebben”. We hebben nog een lange weg te gaan, maar gaan deze weg niet alleen. Hartelijke groet, Jan van der Meer Cecilea avond Zoals jullie weten is het dit jaar niet mogelijk om de Cecilea avond op 22 november te organiseren. Wij dachten dat het mogelijk was om uit te wijken naar 29 november. Ook dit bleek op diverse problemen te stuiten. Om nu nog naar andere alternatieven te gaan zoeken is gezien de voorbereidingstijd een dusdanige vertraging dat er van enig verband tussen de zangavond en St. Cecilea geen sprake meer is. Tot verdriet van de organisatoren op muzikaal en logistiek gebied moet ik jullie dit meedelen. Onnodig om te zeggen dat zowel de kerk als de dirigent en de catering voor volgend jaar 22 november vastliggen. Jan van der Meer Workshop + concert Gregoriaanse muziek Het Gregoriaans mag zich in een grote belangstelling verheugen. CD’s van zingende geestelijken halen tegenwoordig met enige regelmaat de hitlijsten. Toch gaat er niets boven de bijzondere ervaring om deze spirituele muziek live uitgevoerd te horen in een daartoe geëigende omgeving. ’t Huis te Poort is er buitengewoon geschikt voor en Ensemble Trigon, onder leiding van Margot Kalse, mag binnen dit genre tot de absolute top gerekend worden. In het concert worden één en meerstemmige liederen gezongen die passen in de feestelijke sfeer van de adventstijd. De puurheid van deze muziek en de 35
perfectie van de uitvoering bezorgen de luisteraar een intense ervaring die zich niet makkelijk laat beschrijven. En Trigon biedt nog meer: voorafgaand aan het concert is er de mogelijkheid deel te nemen aan een workshop waarin beginners en gevorderden kennis kunnen maken met wat er zoal komt kijken bij de Gregoriaanse muziekpraktijk. Workshop: zondag 16 december 2012, 13.00 uur Concert: zondag 16 december 2012, 16.00 uur Voorverkoop concert: € 15,00, Zaalverkoop: € 17,50, OntdekSchiedam.nu pas of CJP € 2,50 korting. Deelname aan workshop plus toegang concert: € 25,00, uitsluitend door reservering op
[email protected] of telefonisch via 06-511 721 00. Voor parochianen van de Oud-Katholieke kerk is de workshop gratis bij te wonen. Voor de liefhebbers is een boek beschikbaar met teksten en afdrukken van de originele partituren. De prijs daarvan is nog niet bekend. Amnesty International Voor wie schreven wij? Wij schreven voor NILCILENE MIGUEL de Lima, die in actie is gekomen tegen de illegale houtkap in haar regio. Zij wordt al vanaf 2009 hiervoor lastig gevallen; haar huis ging in vlammen op en zij werd bedreigd door gewapende mannen. Momenteel zit zij ondergedoken en kan pas terugkeren naar huis als de autoriteiten haar veiligheid bieden. Voordat Nilcilene haar dorp moest ontvluchten, woonde ze in een houten woning zonder elektriciteit, zonder stromend water of telefoon. Samen met haar man verbouwde ze cassave en trad op als vertegenwoordigster van achthonderd boerenfamilies in Labrea, een regio in de Braziliaanse Amazone. De bedreigingen begonnen toen Lilcilene zich in 2009 uitsprak tegen de illegale houtkap in het gebied. In 2010 werd zij in elkaar geslagen en ontvluchtte tijdelijk haar dorp. Toen zij acht dagen later terugkeerde was haar huis afgebrand en haar landbouwgrond vernield. Eind 2011 werd Nilcilene door de Braziliaanse overheid bewaakt, maar de bedreigingen bleven aanhouden en werden steeds ernstiger. Ze ontving bedreigingen zoals: "je kogelvrije vest beschermt misschien je lichaam maar niet je hoofd." Nicillene is gevlucht en ondergedoken, maar ze wil graag zo spoedig mogelijk terugkeren. Volgens de lokale gemeenschap huren de houtkappers ge36
wapende mannen in, die de boeren bedreigen en intimideren. Iedereen die zich uitspreekt tegen de illegale houtkap wordt de mond gesnoerd. Sinds 2007 zijn tenminste zes dorpelingen vermoord. Cora Stok
Het is goed in het eigen hart te kijken 's avonds voor het slapen gaan. Of ik van dageraad tot avond geen enkel hart heb zeer gedaan. ALICE NAHON
De nieuwjaarsbrief Tot in de 16e eeuw begon Nieuwjaar overal op verschillende tijdstippen. Dat kon zijn met Pasen, maar ook in het begin van het zaaiseizoen of het oogstfeest. In 1563 besliste Karel IX van Frankrijk dat in het vervolg 1 Januari nieuwjaarsdag zou zijn. Ongeveer tien jaar later werd in de Zuidelijke Nederlanden hetzelfde beslist. In 1582 werd de Gregoriaanse kalender ingevoerd en werd 1 januari de nieuwjaarsdag in heel Europa. Later werd 1 januari ook de nieuwjaarsdag elders in de wereld met als uitzondering o.a. het Chinese Nieuwjaar. Na 1640 raakten gravures bekend met een nieuwjaarsafbeelding, waarop bedelende groepen waren afgebeeld, die hun nieuwjaarswensen aanboden en giften incasseerden. Ook waren er devotieprenten, die de drager waren van nieuwjaarswensen. In de 18e eeuw was een grote opkomst van gedrukte nieuwjaarswensen. Bij allerlei beroepen zoals postverdelers of vuilophalers was het de gewoonte om van deur tot deur te gaan. Het ophalen van een extraatje langs de deuren in ruil voor een goede wens gemaakt op hout. Het was een oud gebruik wat 37
in de loop der tijden op verschillende manieren omgewerkt is in de feesten van Driekoningen, Sint Maarten of de jaarkermis. In het begin van de 19e eeuw schreven ontwikkelde kinderen een nieuwjaarsbrief aan hun ouders, met de volgende tekst:
Waarde ouders Wij hebben 't jaar weer mogen enden Door God's bewaaring goedertier Niet tegenstaande wij in ellenden Gebracht zijn door het oorlogsvier, Dus wensch ik dat Gods dierbren zegen In het nieuwe jaar U weer behoeed' Hij doe U wand'len in zijn wegen En zegen' U met overvloed. Dat in zijn gunste het geschiede Dat wij niet komen in gevaar Daar ramp en onheil van U vliede In dit en nog menig jaar En na Uw uurglas is verlopen, Zij God Uw deel 't welk wij hoopen.
38
