Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord

Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord


6868 GG omslag RVTV_klein_Leiden1 1

mei 2011

GGD Hollands Midden vestiging Leiden Postbus 121, 2300 AC Leiden [email protected] www.ggdhm.nl


Dit rapport biedt bondig en overzichtelijk actuele informatie over bevolkingsopbouw, gezondheid en ziekte, leefstijl, leefomstandigheden en preventie en zorg in de regio Zuid-Holland Noord. De gegevens zijn per gemeente gerangschikt en voorzien van een toelichting, zodat de interpretatie wordt vergemakkelijkt. Voorin staan, in de vorm van ‘Kernboodschappen’, aanbevelingen voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord. Het rapport is onderdeel van een regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning (rVTV). Naast dit rapport ‘Kernbood schappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord’ omvat de rVTV het rapport ‘Gezondheid in beeld in ZuidHolland Noord’ en informatie onder het menu ‘Gezonde Gemeente’ op de GGD-website www.ggdhm.nl. Het goede nieuws uit de rVTV is dat inwoners van Zuid-Holland Noord relatief gezond zijn. Toch staat de regio voor een uitdaging. Gezondheidsbedreigingen, zoals een toename van ongezonde leefgewoonten, en demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, en de daarmee samenhangende stijgende zorgvraag vragen om actieve anticipatie. Dit geldt zowel voor het gemeentelijk beleid als voor beleid gemaakt door andere partijen in zorg en welzijn. De rVTV biedt nieuwe aanknopingspunten en geeft een overzicht van de laatste inzichten voor integraal beleid. Daarmee legt de rVTV het fundament voor het gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord voor de periode 2011-2015.

16-05-2011 13:39:14

Bodegraven

Boskoop

Hillegom

Reeuwijk

Waddinxveen

Noordwijkerhout

Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht

Lisse Noordwijk

Vlist

Teylingen Katwijk

Nieuwerkerk aan den IJssel

Kaag en Braassem

Oegstgeest Leiden

Bergambacht

Nederlek

Nieuwkoop

Leiderdorp

Voorschoten

Schoonhoven

Ouderkerk

Alphen aan den Rijn Zoeterwoude Zuid-Holland Noord

Rijnwoude

Midden-Holland

Hollands Midden

Zuid-Holland Noord

Midden-Holland

Zuid-Holland Noord Hollands Midden

Hillegom Noordwijkerhout

Lisse Noordwijk Teylingen Katwijk

Kaag en Braassem

Oegstgeest Leiden

Nieuwkoop

Leiderdorp

Voorschoten

Alphen aan den Rijn Zoeterwoude

Rijnwoude

Zuid-Holland Noord

Zuid-Holland Noord


16-05-2011 13:39:16



I.J.M. Paijmans C. Hanning I.G.A. Lottman N.J. Terpstra J.T. Tielen M.F. van Rossum J.M. Rijkelijkhuizen R. van Wijngaarden M. van Dooremaal M.J.J.C. Poos

Dit rapport is een aanvulling op de regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) die in november 2010 is verschenen (Gezondheid in beeld in Zuid-Holland Noord) en presenteert informatie op gemeenteniveau. De rVTV is ontwikkeld door de GGD Hollands Midden, in samenwerking met het RIVM.

Ontwerp omslag: Tik design bv, Apeldoorn/Amsterdam Vormgeving binnenwerk: Studio aan de Werf, Utrecht Drukker: ZuidamUithof, Utrecht Een publicatie van GGD Hollands Midden Postbus 121 2300 AC Leiden Telefoon: (071) 516 33 33 www.ggdhm.nl Auteursrecht voorbehouden © GGD Hollands Midden, Leiden, 2011 Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden redactie, auteurs en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich gaarne aanbevolen. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de GGD Hollands Midden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 juncto het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471, en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daardoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht, postbus 882, 1180 AW Amstelveen. Voor het overnemen van gedeelten uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

INHOUD

Inhoud Inleiding 7 Kernboodschappen in Zuid-Holland Noord 9 Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente 25 Bevindingen gemeente Alphen aan den Rijn 27 Kerncijfers gemeente Alphen aan den Rijn 30 Bevindingen gemeente Hillegom 35 Kerncijfers gemeente Hillegom 38 Bevindingen gemeente Kaag en Braassem 43 Kerncijfers gemeente Kaag en Braassem 46 Bevindingen gemeente Katwijk 51 Kerncijfers gemeente Katwijk 54 Bevindingen gemeente Leiden 59 Kerncijfers gemeente Leiden 62 Bevindingen gemeente Leiderdorp 67 Kerncijfers gemeente Leiderdorp 70 Bevindingen gemeente Lisse 75 Kerncijfers gemeente Lisse 78 Bevindingen gemeente Nieuwkoop 83 Kerncijfers gemeente Nieuwkoop 86 Bevindingen gemeente Noordwijk 91 Kerncijfers gemeente Noordwijk 94 Bevindingen gemeente Noordwijkerhout 99 Kerncijfers gemeente Noordwijkerhout 102 Bevindingen gemeente Oegstgeest 107 Kerncijfers gemeente Oegstgeest 110 Bevindingen gemeente Rijnwoude 115 Kerncijfers gemeente Rijnwoude 118

5

GEZOND HEID IN BEELD I N Z UI D - H OL L AND N OOR D

Bevindingen gemeente Teylingen 123 Kerncijfers gemeente Teylingen 126 Bevindingen gemeente Voorschoten 131 Kerncijfers gemeente Voorschoten 134 Bevindingen gemeente Zoeterwoude 139 Kerncijfers gemeente Zoeterwoude 142 Bijlage I Gebruikte bronnen en definities bij de tabellen met kerncijfers 147

6

I N L E I DI N G

Inleiding In november 2010 is de regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) van Zuid-Holland Noord verschenen: Gezondheid in beeld in Zuid-Holland Noord. De rVTV schetst een beeld van de gezondheidssituatie en het zorggebruik in Zuid-Holland Noord en werpt een blik op de toekomstige ontwikkelingen. Het rapport bevat onder andere informatie over de levensverwachting van de inwoners van Zuid-Holland Noord, hun fysieke, psychische en sociale gezondheid, hun leefstijl en de omgeving waarin zij wonen. Ook gaat de rVTV in op de preventie en zorg in Zuid-Holland Noord. Voorliggend rapport Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in ZuidHolland Noord is een aanvulling op Gezondheid in beeld en presenteert informatie over de genoemde onderwerpen op gemeenteniveau. Inzicht in de gezondheidssituatie op gemeenteniveau is belangrijk omdat gemeenten volgens de Wet publieke gezondheid (Wpg) verplicht zijn een nota gemeentelijk gezondheidsbeleid vast te stellen. Daarnaast zijn gezondheid en zorg belangrijke onderwerpen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en op andere beleidsterreinen van gemeenten (bijvoorbeeld jeugd, ouderen en sport). Dit rapport is samen met Gezondheid in beeld in de eerste plaats bedoeld om gemeenten handvatten te geven bij het maken van beleidskeuzes voor lokaal en regionaal gezondheidsbeleid.

Leeswijzer Dit rapport beschrijft eerst de kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord. Kernboodschappen beschreven in Gezondheid in beeld vormen hiervoor het uitgangspunt. Waar mogelijk wordt ingegaan op het vóórkomen van bepaalde gezondheidsproblematiek per gemeente. Vervolgens worden per gemeente de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de cijfers beschreven, gevolgd door een tabel met de kerncijfers op het gebied van bevolking, gezondheid, determinanten, preventie en zorg. Bijlage I beschrijft de bronnen en definities die zijn gebruikt voor de kerncijfers.

Aandachtspunten bij het lezen Bij het lezen van dit rapport verdienen de volgende punten de aandacht: 1. Zoals gezegd vormt dit rapport een aanvulling op het rapport Gezondheid in beeld. De rapporten zijn ook los van elkaar te lezen. Voorliggend rapport presenteert echter uitsluitend de meest recente cijfers op gemeenteniveau, terwijl Gezondheid in beeld ook ingaat op trends uit het verleden en de te verwachten trends in de toekomst. Daarbij komt dat Gezondheid in beeld meer achtergrondinformatie bevat, waardoor de cijfers in een bredere context worden geplaatst.

7


2. Niet alle onderwerpen uit Gezondheid in beeld komen terug in dit rapport. Dit komt onder andere doordat niet alle gegevens op gemeenteniveau beschikbaar zijn. Verder is dit rapport vooral voor gemeenten bedoeld. De focus ligt hier op determinanten van gezondheid. Dit zijn factoren waarop gemeenten het meeste invloed kunnen uitoefenen. In Gezondheid in beeld komen ook onderwerpen aan de orde die meer van belang zijn voor de zorgaanbieders, zoals het vóórkomen van specifieke ziekten. 3. De gegevens per gemeente zijn vooral bedoeld ter onderbouwing van het lokaal gezondheidsbeleid en niet voor onderlinge vergelijking. Bij het beschrijven van de cijfers (de bevindingen) ligt de focus op de, statistisch gezien, significante verschillen met het gemiddelde in de regio of Nederland (zie ook de Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente). Deze manier van presenteren houdt het gevaar in dat (te)veel nadruk wordt gelegd op de vraag hoe een bepaalde gemeente scoort ten opzichte van het gemiddelde in de regio. De indruk kan ontstaan dat een gemeente die gunstiger dan gemiddeld scoort op een bepaald gezondheidsprobleem, minder aandacht aan dit probleem hoeft te besteden. De boodschap moet echter zijn dat gezondheidsproblemen zoals roken, overgewicht, eenzaamheid en overmatig alcoholgebruik in alle gemeenten in Zuid-Holland Noord voorkomen en in alle gemeenten aandacht behoeven. 4. In dit rapport wordt geen onderscheid gemaakt in etniciteit of sociaaleconomische status. Er kunnen binnen een gemeente dus geen risicogroepen benoemd worden. Informatie over risicogroepen is te vinden in hoofdstuk 6 van Gezondheid in beeld.

8

K E RN B O O DS C H A P P E N ZU I D- H O L L A N D N O O RD

Kernboodschappen Zuid-Holland Noord Samen met de regio Midden-Holland vormt Zuid-Holland Noord de GGD-regio Hollands Midden.

Sterfte, ziekte en gezondheid in Zuid-Holland Noord De inwoners in Hollands Midden leven langer De levensverwachting in Hollands Midden1 is hoger dan in heel Nederland. Mannen worden gemiddeld 78,8 jaar en vrouwen 82,7 jaar, dat is zowel voor mannen als voor vrouwen hoger dan het Nederlands gemiddelde. Ook voor sterfte is de situatie in Hollands Midden gunstiger vergeleken met heel Nederland. De belangrijkste doodsoorzaken zijn kanker en hart- en vaatziekten, voor beide is de sterfte in Hollands Midden lager dan in heel Nederland. Hoewel de totale levensverwachting in Nederland stijgt, daalt de levensverwachting in goede gezondheid en de levens verwachting zonder beperkingen. Deze trend is ook in Hollands Midden zichtbaar. We leven dus langer met aandoeningen en/of beperkingen. Er bestaan verschillen tussen gemeenten wat betreft levensverwachting en sterfte, maar slechts één gemeente in Zuid-Holland Noord heeft een hogere sterfte dan gemiddeld in Nederland. In vijf van de vijftien gemeenten is de totale levens verwachting hoger en de sterfte lager dan het gemiddelde van heel Nederland. Dit zijn de gemeenten Kaag en Braassem, Leiderdorp, Lisse, Rijnwoude en Voorschoten. Alleen in de gemeente Hillegom is de sterfte hoger dan gemiddeld in Nederland (80,5 per 10.000 inwoners, in ZHN is dit 68,2 en in Nederland 72,1). Coronaire hartziekten, beroertes, angst- en depressiestoornissen leiden tot grootste ziektelast in de samenleving De ziektelast in een samenleving wordt vooral bepaald door de ziekten waaraan men vroegtijdig overlijdt en/of ziekten die de kwaliteit van leven sterk aantasten. Coronaire hartziekten en beroertes staan bovenaan de lijst van de top tien van ziekten met de grootste ziektelast. Op de derde en vierde plaats staan angst stoornissen en depressies. Deze leveren een grote bijdrage aan de ziektelast omdat ze voor veel verlies van kwaliteit van leven zorgen. Ook diabetes, longkanker, COPD, artrose en dementie komen in de top tien voor. Leefstijlfactoren die van grote invloed zijn op het ontstaan van deze ziekten zijn roken, ongezonde voeding, onvoldoende beweging en overmatig alcoholgebruik. Op gemeenteniveau zijn geen gegevens over ziektelast beschikbaar, maar wel gegevens over (ervaren) gezondheid. Zo ervaren minder volwassenen in Katwijk hun gezondheid als matig of slecht dan gemiddeld in Zuid-Holland Noord, terwijl eveneens 1

Cijfers over levensverwachting en sterfte zijn sinds 2006 alleen beschikbaar op het niveau van Hollands Midden. Er kunnen voor deze onderwerpen dus geen specifieke uitspraken gedaan worden over de subregio’s MiddenHolland en Zuid-Holland Noord. Om deze reden wordt in deze alinea alleen gesproken over Hollands Midden.

9


in Katwijk dit percentage voor ouderen juist hoger is dan gemiddeld. In Kaag en Braassem scoren ouderen op ervaren gezondheid juist weer beter. In Hillegom hebben meer dan gemiddeld volwassenen last van één of meerdere ziekten of aandoeningen, in Zoeterwoude geldt dit voor jongeren. In Lisse en Nieuwkoop hebben juist minder jongeren last van één of meer ziekten of aandoeningen. In een aantal gemeenten komen specifieke ziekten en aandoeningen meer voor dan in vergelijking met Zuid-Holland Noord. In Alphen aan den Rijn wordt bijvoorbeeld migraine meer gerapporteerd door 19- tot en met 64-jarigen, in Katwijk geven juist meer jongeren en ouderen aan migraine te hebben. In Katwijk wordt onder ouderen meer artrose gerapporteerd. Ouderen in Kaag en Braassem rapporteren meer diabetes in vergelijking met Zuid-Holland Noord. Veel mensen hebben angst- en/of depressieve klachten In 2009 rapporteert ruim een derde van de inwoners van Zuid-Holland Noord van 19 jaar en ouder een matig tot hoog risico op een angst- en/of depressiestoornis. Op basis van landelijke onderzoeken en zorgregistraties wordt geschat dat ongeveer een op de vijf volwassenen van 19 tot en met 64 jaar in Zuid-Holland Noord lijdt aan een psychische stoornis. Het gebruik van antidepressiva is in Zuid-Holland Noord in de periode 2001-2006 gestegen, net als in heel Nederland. Het gebruik van antidepressiva is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Ruim een derde van de volwassenen (36%) in Zuid-Holland Noord heeft een matig tot hoog risico op angst of depressieve klachten en 4% heeft een hoog risico op angst of depressieve klachten. Bij volwassenen in de gemeenten Leiden (42% matig of hoog risico) en Leiderdorp (9% hoog risico) liggen deze percentages hoger. In Nieuwkoop zijn er minder ouderen (26%) en in Noordwijk minder volwassenen (28%) met een matig of hoog risico op angst of depressieve klachten. Preventie van psychische problemen is nog een vrij nieuw beleidsthema voor gemeenten. Preventie van depressie was één van de speerpunten van het landelijke preventiebeleid. De wettelijke en financiële kaders rond dit thema zijn, ook landelijk, nog niet altijd helder. Gemeenten zijn vaak al betrokken bij de preventie van psychische problematiek via andere beleidssectoren dan de openbare gezondheid, zoals jeugd (vroegsignalering en zorg coördinatie via de Jeugdgezondheidszorg, Centrum voor Jeugd en Gezin, casuïstiek netwerken et cetera) en ouderen (signalerende huisbezoeken, eenzaamheidbestrijding). Daarnaast hebben gemeenten bij uitstek invloed op het inrichten van de directe leefomgeving en het creëren van veiligheid. Er zijn inmiddels voldoende aanwijzingen dat een groene, veilige leefomgeving een gunstige invloed heeft op de psychische gezondheid. Gemeenten financieren (delen van) de preventie van psychische problemen via de Collectieve Preventie (CP) GGZ en Zorgvernieuwingsprojecten (ZVP) GGZ. Het is belangrijk hiervoor een goed beleidskader te ontwikkelen. Samenwerking en afstemming met de zorgverzekeraar over taken en financiering binnen de gehele preventieketen is hierbij van belang.

10


Veel volwassenen en ouderen in Zuid-Holland Noord zijn eenzaam Ruim een derde van de volwassenen tot en met 64 jaar en 41% van de ouderen in Zuid-Holland Noord is matig tot ernstig eenzaam. Eenzaamheid komt het meeste voor onder 75-plussers (46%). Van de volwassenen zijn mannen vaker eenzaam dan vrouwen, echter bij ouderen zijn vrouwen vaker eenzaam. Matig tot ernstige eenzaamheid onder zelfstandig wonende ouderen komt in alle gemeenten voor bij minstens één op de drie ouderen. Gemiddeld 6% is ernstig eenzaam. Matige of ernstige eenzaamheid bij volwassenen komt vaker voor in Leiden (43%) en ernstige eenzaamheid bij volwassenen komt vaker voor in Leiderdorp (10%). In de gemeenten Noordwijk, Voorschoten en Teylingen komt matige of ernstige eenzaamheid bij volwassenen minder vaak voor. Zuid-Holland Noord vergrijst snel De komende tien jaar zal de bevolking in Zuid-Holland Noord groeien met 2,1% tot ruim 530.000 inwoners. Daarbij verandert vooral de samenstelling van de bevolking. Het percentage 65-plussers zal in deze periode stijgen van 14 naar 20%. Mede door de vergrijzing zal het aantal (eenpersoons)huishoudens toenemen en zal de beroepsbevolking afnemen. De toenemende vergrijzing en daardoor ook de toename van het aantal mensen met een chronische aandoening heeft gevolgen voor het zorggebruik. In Zuid-Holland Noord zal het zorggebruik in de verpleging, de thuiszorg en de verzorging in de periode 2010-2020 naar schatting met meer dan 30% toenemen. Ook het gebruik van huisartsenzorg zal stijgen, namelijk met 13 tot 20%. In alle gemeenten in Zuid-Holland Noord vindt de komende jaren vergrijzing plaats. De stijging van het aantal 65-plussers is gelijk aan het landelijk gemiddelde. De verschillen tussen gemeenten wat betreft de sterkte van de stijging zijn zeer klein.

Aanbevelingen De toename van de levensverwachting en de vergrijzing zullen zorgen voor een toename van het aantal oudere mensen met een of meer chronische ziekten. Richt aandacht ook op verbetering kwaliteit van leven van chronisch zieken Naast het voorkomen van chronische aandoeningen is het ook belangrijk in te zetten op gezondheidswinst en kwaliteit van leven voor mensen met chronische aandoeningen, bijvoorbeeld door samenwerking tussen preventie, welzijn en zorg en het bieden van voorzieningen waardoor mensen met beperkingen kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Multimorbiditeit vraagt om multidisciplinariteit en patiëntgerichte zorg. De huisarts vervult daarin een belangrijke rol en financieringssystemen moeten daarop worden afgestemd.

11


De vraag naar huisartsenzorg, thuiszorg, verpleging en verzorging zal sterk toenemen. Gemeenten en aanbieders van deze vormen van zorg zullen hierop moeten anticiperen.

Factoren die de gezondheid beïnvloeden Overgewicht in Zuid-Holland Noord een groeiend probleem Overgewicht neemt in Zuid-Holland Noord snel toe met het stijgen van de leeftijd: van 7% bij peuters naar 45% bij volwassenen en 56% bij ouderen. Tot ongeveer 13 jaar hebben meisjes vaker overgewicht dan jongens, daarna is dit omgekeerd. Vrouwen hebben vaker obesitas (ernstig overgewicht) dan mannen. Hoewel landelijk het percentage volwassenen met overgewicht lijkt te stabiliseren, stijgt dit in Zuid-Holland Noord nog steeds. Het percentage volwassenen met obesitas is in Zuid-Holland Noord stabiel, terwijl dit landelijk juist stijgt. Het percentage jongeren met overgewicht lijkt te dalen in de regio. In Zuid-Holland Noord heeft gemiddeld 9% van de jongeren overgewicht. In Katwijk en Leiden komt overgewicht onder deze leeftijdsgroep meer voor. Ook bij volwassenen en ouderen in Katwijk komt overgewicht meer voor. Hoewel in Leiden jongeren meer overgewicht hebben, hebben volwassenen en ouderen juist minder overgewicht. Ook volwassenen en ouderen in Oegstgeest hebben minder overgewicht. In Voorschoten komt overgewicht minder voor bij volwassenen. Overgewicht bij kinderen heeft zowel in de kindertijd als op latere leeftijd gevolgen voor de gezondheid. In de kindertijd hebben kinderen met overgewicht meer last van psychosociale problemen, van ‘niet lekker in je vel zitten’ tot suïcidegedachten. Ook hebben zij vaker klachten aan het bewegingsapparaat zoals klachten aan de nek, rug, knieën, enkels en voeten. Daarnaast hebben deze kinderen een groter risico op het ontwikkelen van diabetes en hebben zij ook een grote kans om op latere leeftijd overgewicht of obesitas te houden. Overgewicht en obesitas brengen grote kosten met zich mee, niet alleen voor de gezondheidszorg maar ook als gevolg van ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid. Inwoners stimuleren meer te bewegen en gezonder te eten is in alle gemeenten nodig In Zuid-Holland Noord voldoet 79% van de jongeren niet aan de beweegnorm. In Alphen aan den Rijn is in vergelijking met de regio het percentage jongeren dat niet voldoet aan de beweegnorm het hoogst (84%), in Zoeterwoude is dit het laagst (71%). Het percentage volwassenen dat niet voldoet aan de beweegnorm ligt in de regio op 50%. Lisse heeft het hoogste percentage volwassenen dat niet voldoet aan de beweegnorm (55%) en Noordwijkerhout heeft het laagste percentage (38%). Van de ouderen in Zuid-Holland Noord voldoet 35% niet aan de beweegnorm. In Voorschoten (43%) en Katwijk (41%) is het percentage ouderen dat niet voldoet aan de beweegnorm in vergelijking met de regio het hoogst, in Teylingen is het

12


het laagst (28%). Op basis van deze cijfers kan geconcludeerd worden dat in alle gemeenten in Zuid-Holland Noord de bewoners meer zouden moeten bewegen. Er is geen gemeente aan te wijzen die hier in positieve of negatieve zin uit springt. In Zuid-Holland Noord eet 55% van de jongeren niet dagelijks groente, 51% eet niet dagelijks fruit en 17% ontbijt minder dan vijf dagen per week. Jongeren in Katwijk laten op alle drie de indicatoren voor gezond eten een slechter beeld zien. Jongeren in Nieuwkoop en Noordwijk en volwassenen in Katwijk laten op de groente- en fruitnorm een ongunstiger beeld zien. Zoals gezegd wordt in Katwijk door jongeren in vergelijking met de regio het minst gezond gegeten: 60% van de jongeren eet niet dagelijks groente, 54% niet dagelijks fruit en 19% ontbijt minder dan vijf keer per week. In Leiden wordt overigens onder jongeren het slechtst ontbeten: 20% ontbijt minder dan vijf keer per week. In Oegstgeest wordt door jongeren het gezondst gegeten. 40% van de jongeren eet niet dagelijks groente, 47% niet dagelijks fruit en 12% ontbijt minder dan vijf dagen per week. Bij volwassenen liggen de percentages in Zuid-Holland Noord op 69% (niet dagelijks groente), 76% (niet dagelijks fruit) en 14% (minder dan vijf dagen per week ontbijt). In Katwijk wordt behalve door jongeren, ook door volwassenen het minst gezond gegeten: 76% voldoet niet aan de groentenorm, 80% niet aan de fruitnorm en 17% ontbijt minder dan vijf dagen per week. In Hillegom (80%) en Lisse (78%) wordt evenmin aan de groentenorm voldaan, maar liggen de andere voedingsaspecten rond het gemiddelde. Voor ouderen in Zuid-Holland Noord zijn geen gegevens over gezond eten bekend. Het inzicht groeit dat een integrale aanpak van overgewicht, met een goede afstemming en een samenhangend aanbod op lokaal niveau, noodzakelijk is. In Zuid-Holland Noord worden diverse interventies uitgevoerd op het vlak van preventie van overgewicht. Er wordt op zowel gezonde voeding als op het stimuleren van bewegen ingezet. Inrichting van een gezonde leefomgeving is een belangrijke pijler van de preventie van overgewicht. Gemeenten kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Er zijn tal van publicaties waarin op dit terrein goede voorbeelden te vinden zijn (zie bijvoorbeeld www.ggdhm.nl/gezondegemeente (beschikbaar medio 2011)). Een veelbelovende aanpak is Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG). Vanuit JOGG wordt gewerkt aan een integrale aanpak naar voorbeeld van de Franse EPODEmethodiek. Verschillende sectoren werken samen om overgewicht en obesitas duurzaam te bestrijden. Percentage rokende jongeren in Zuid-Holland Noord weer gestegen Gemiddeld rookt in Zuid-Holland Noord 20% van de jongeren en 23% van de volwassenen. In tegenstelling tot de landelijke stabilisatie is het roken onder jongeren in Zuid-Holland Noord toegenomen en is in 2008 hoger dan het landelijk gemiddelde. Onder ouderen wordt een stuk minder gerookt, gemiddeld 13%. In Katwijk wordt door jongeren en volwassenen meer gerookt, maar onder ouderen juist minder. In Leiden en Lisse wordt meer onder ouderen gerookt. De verschillen tussen gemeenten zijn vooral onder volwassenen en ouderen groot. In Zoeterwoude

13


rookt 16% van de volwassenen, in Noordwijk is dit 28%. Het percentage rokende ouderen is in Lisse (17%) bijna twee keer zo hoog als in Katwijk (9%). Roken is de leefstijlfactor die de meeste ziektelast veroorzaakt. Daarom is in alle gemeenten (ook in gemeenten waar minder dan gemiddeld wordt gerookt) aandacht voor rookpreventie noodzakelijk. Ten opzichte van niet-rokers verliezen rokers in Nederland gemiddeld 4,1 levensjaren en 4,6 gezonde levensjaren. In de afgelopen decennia is het percentage rokers gedaald, maar onder hoogopgeleiden neemt het aantal rokers sterker af dan onder laagopgeleiden. Aandachtspunt blijft het terugdringen van roken bij laagopgeleide groepen. Dit kan onder meer door het ondersteunen van landelijke campagnes en het besteden van extra aandacht aan vmbo-scholen. Uit landelijk onderzoek blijkt dat volledige vergoeding van de stoppen met roken ondersteuning leidt tot een grotere kans op een succesvolle stoppoging, ook bij laagopgeleide groepen. De recente opname van deze vergoeding in het basispakket van de zorgverzekering zal dus naar verwachting bijdragen aan het terugdringen van sociaaleconomische verschillen in rookgedrag. Er worden in de regio diverse preventieactiviteiten uitgevoerd waaronder de ondersteuning van landelijke campagnes, de stoppen met roken begeleiding en het preventieprogramma ‘De gezonde school en genotmiddelen’. De kracht van gemeentelijk beleid ligt in het uitvoeren van interventies waarin het persoonlijke contact met de doelgroep een cruciale factor is. Vooral de moeilijk bereikbare doelgroepen zijn voor verandering van hun leefstijl meer aangewezen op persoonlijk contact met professionals. Dat gebeurt op lokaal niveau. De gemeente kan ook bijdragen aan de doelstelling van de landelijke Tabakswet door horecabedrijven te ondersteunen rookvrij te worden en te blijven. Alcoholgebruik jongeren in Zuid-Holland Noord baart zorgen Gemiddeld 38% van de jongeren in Zuid-Holland Noord heeft recent aan binge drinken gedaan (vijf of meer glazen alcohol gedronken bij één gelegenheid). In de gemeenten Alphen aan den Rijn (29%) en Leiden (33%) ligt dit percentage lager. In de gemeenten Kaag en Braassem, Katwijk, Nieuwkoop, Noordwijk en Noordwijkerhout wordt juist meer aan binge drinken gedaan. Verder valt op dat in Noordwijkerhout onder alle leeftijdsgroepen veel wordt gedronken. Van de jongeren van 12 jaar en ouder in Nederland doet 36% aan binge drinken. Het feit dat de helft van de 12-15 jarigen alcohol drinkt, terwijl het advies is “onder de 16 jaar geen alcohol” is reden tot zorg. Van de 16- en 17 –jarigen drinkt 80% en 60% doet aan binge drinken. Schadelijk alcoholgebruik kost de maatschappij veel geld. Dit komt deels voor rekening van arbeidsverzuim en ziektekosten, een deel wordt veroorzaakt door de gevolgen van overtredingen en misdrijven. Gemeenten hebben de kans een belangrijk deel van die overlast en schade te voorkomen. De voorgestelde nieuwe Drank- en Horecawet (DHW), waarover in het voorjaar 2011 een besluit wordt verwacht, levert -bij invoering- nieuwe aanknopingspunten voor het voeren van preventief gemeentelijk alcoholbeleid. Een van de kansen zal zijn dat de controle

14


op leeftijdsgrenzen bij de gemeenten zal komen te liggen. De meeste gemeenten in Zuid-Holland Noord zijn al actief op het vlak van alcoholmatigingsbeleid gericht op jongeren. Activiteiten richten zich op voorlichting, regelgeving, handhaving en vroegsignalering. Er wordt ook aansluiting gezocht met de ketenaanpak die binnen de zorg wordt ontwikkeld op het gebied van de preventie van overmatig alcoholgebruik, ook van volwassenen. Het terugdringen van overmatig alcoholgebruik van ouderen is nog een nagenoeg onontgonnen terrein. Druggebruik draagt niet veel bij aan de totale ziektelast Gemiddeld 9% van de 12- tot en met 18-jarigen heeft recent cannabis gebruikt. Recent cannabisgebruik is lager in Hillegom, Kaag en Braassem en Lisse (5%). In Noordwijkerhout en Oegstgeest hebben in vergelijking met deze drie gemeenten ruim twee keer zoveel jongeren recent cannabis gebruikt (11%). Andere gemeenten verschillen niet van het gemiddelde in Zuid-Holland Noord. Onder de 15- tot en met 17 jarigen is het cannabisgebruik afgelopen vijf jaar gestegen, van 7% in 2003 tot 14% in 2008. Druggebruik komt in vergelijking met ander ongezond gedrag relatief weinig voor en draagt daardoor niet veel bij aan de totale ziektelast in Zuid-Holland Noord. Wel blijkt uit landelijk onderzoek een verband tussen gebruik van cannabis en gedragsproblemen, dat toeneemt naarmate de frequentie van het gebruik hoger is. Jongeren hebben de eerste keer vaak onveilige seks In Zuid-Holland Noord heeft 26% van de jongeren ervaring met geslachts gemeenschap. Dit is lager dan gemiddeld in Nederland. Vergeleken met 1998 geven in 2008 twee keer zoveel jongeren in Zuid-Holland Noord aan seksueel actief te zijn. Landelijk is het percentage ook gestegen. Bij de eerste keer geslachtsgemeenschap gebruikte één op de acht jongeren geen enkele vorm van anticonceptie, een kwart gebruikte geen condoom. Ongezond binnenmilieu oorzaak van gezondheidsklachten In Zuid-Holland Noord wordt in meer dan de helft van de woningen de huiskamer niet voldoende geventileerd en in meer dan een derde van de slaapkamers is de ventilatie onvoldoende. De meest voorkomende klachten bij een ongezond binnenmilieu zijn problemen met de luchtwegen en hoofdpijn. Goed ventileren en bij de bouw rekening houden met gezondheid zijn essentieel om de binnenmilieukwaliteit op peil te houden. Dit geldt voor woningen, maar ook voor scholen en werkruimten. Per gemeente is de spreiding in onvoldoende ventileren groot: van 51% in Teylingen tot 72% in Noordwijkerhout. In Alphen aan den Rijn en Teylingen ventileren minder mensen hun woning onvoldoende en in Kaag en Braassem, Katwijk en Noordwijkerhout ventileren meer mensen hun woning onvoldoende. Voor een goede ventilatie van de woning moeten ventilatievoorzieningen, zoals roosters of raampjes, in woon- en slaapkamer altijd min of meer openstaan.

15


Fijn stof en geluidshinder beïnvloeden gezondheid negatief Fijn stof is een van de belangrijkste milieufactoren die de gezondheid van inwoners negatief kan beinvloeden. Gezondheidseffecten zijn onder andere verergering van luchtwegaandoeningen en verergering van klachten gerelateerd aan hart- en vaatziekten.Vooral langs snelwegen en drukke stadswegen lopen mensen met gevoelige luchtwegen gezondheidsrisico’s. Van de volwassenen (tot 65 jaar) in Zuid-Holland Noord ondervindt bijna een kwart ernstige geluidshinder in de directe woonomgeving. De grootste veroorzakers hiervan zijn brommers, scooters, vliegtuigen en ander wegverkeer. Gezondheids effecten van geluidshinder zijn slaapverstoring en hypertensie. Geluidshinder door bromfietsen en scooters is het hoogst in plaatsen met een hoge bevolkingsdichtheid, zoals in Leiden en Leiderdorp. In Lisse en Noordwijkerhout wordt minder geluids hinder van brommers en scooters ondervonden. Geluidshinder door vliegtuigen is ook locatie-afhankelijk. In de gemeente Nieuwkoop werd in 2009 het vaakst ernstige geluidshinder ondervonden als gevolg van vliegtuigen (20%), gevolgd door de gemeenten Kaag en Braassem (15%), Teylingen (15%) en Oegstgeest (13%). De oorzaak hiervan kan worden gevonden in de situering van de aanvliegroutes van Schiphol net ten noorden van Kaag en Braassem en Nieuwkoop. In Alphen aan den Rijn, Hillegom, Leiden, Rijnwoude en Voorschoten werd minder geluidshinder van vliegtuigen ondervonden.

Aanbevelingen Het bevorderen van gezondheid is breder dan het verbeteren van de leefstijl van individuele burgers. Om mensen te stimuleren zich gezond te gedragen, moeten ook de fysieke en sociale omgeving daar optimaal toe uitnodigen. De hierbij betrokken beleidsterreinen moeten samenwerken om de gezondheid te verbeteren. Samenwerking tussen deze sectoren binnen de overheid wordt integraal gezondheidsbeleid genoemd. Private partijen, zoals het bedrijfsleven, zijn ook belangrijke actoren om mee samen te werken. Investeer in een gezonde leefomgeving De inrichting van een wijk kan bijdragen aan de gezondheid van burgers. De aanleg van fietspaden en de aanwezigheid van groenvoorzieningen zijn van invloed op het gedrag van burgers. Een toegankelijke, veilige wijk nodigt uit tot meer bewegen en leidt tot minder ongevallen. De makkelijkste manier om te komen tot een gezonde leefomgeving is, door al bij de bouw rekening te houden met gezondheid. De keuze voor gezonde en ongezonde producten wordt het meest effectief beïnvloed door maatregelen die ingrijpen op de beschikbaarheid (denk bijvoorbeeld aan vergunningenbeleid snackkar bij scholen) en betaalbaarheid van producten.

16

KENM E RK E N VA N DE B E VO L K I N G I N M I DDE N - H O L L A N D

Betrek de sociale omgeving, zoals het gezin, mantelzorgers en de school Ook de sociale omgeving van het individu moet worden betrokken bij het bevorderen van een gezonde leefstijl. Zo kunnen ouders bijvoorbeeld het beweeggedrag van kinderen stimuleren door middel van lidmaatschap van een sportvereniging, buiten spelen en fietsen naar school. Bij alcohol en roken speelt de invloed van leeftijdsgenoten een grote rol. Het is daarom belangrijk in te zetten op het omgaan met sociale druk. Het gezin is de plek waar vroeg in de ontwikkeling een goede leefstijl kan worden aangeleerd. De Centra voor Jeugd en Gezin kunnen ouders adviseren over het ontwikkelen van een gezond leefpatroon, ondermeer in cursussen opvoedingsondersteuning. Ook kunnen digitale media worden ingezet, zoals een website voor opvoeders om gezond gedrag binnen het gezin te stimuleren. Gebruik de schoolsetting als aanknopingspunt voor educatie, het geven van het goede voorbeeld (voorbeeldgedrag van docenten en ‘peers’) en het stimuleren van een gezond schoolklimaat (regelgeving, handhaving, normen, sociale veiligheid). Ook kunnen via de school ouders bereikt worden. Het regionale loket Gezond op School biedt handvatten om op school structureel aandacht te besteden aan gezondheid (www.gezondopschoolhm.nl). Zorg ervoor dat mantelzorgers en maatschappelijke organisaties sociale steun kunnen blijven geven. Sociale steun leidt tot een betere psychische gezondheid en minder eenzaamheid. Weinig steun kan daarentegen leiden tot het ontstaan van een depressie, burnout en verhoging van het ziekteverzuim. Zoek samenwerking met de private sector Samenwerking tussen overheid en het bedrijfsleven wordt publiek-private samenwerking genoemd. Het bedrijfsleven is een belangrijke partner om zowel individueel gedrag te veranderen als om structurele veranderingen in de omgeving van mensen aan te brengen die de gezondheid kunnen bevorderen. Een voorbeeld van actieve betrokkenheid van het bedrijfsleven is de integrale lokale aanpak ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’, gebaseerd op de Franse EPODE-methode. Motieven van het bedrijfsleven om te participeren in maatschappelijke projecten zijn: commerciele motieven op korte of lange termijn, imagoverbetering van het bedrijf of product, betere gezondheid van de werknemers en dus vermindering van het ziekteverzuim en toename van de inzetbaarheid en arbeidsproductiviteit. Tot slot willen sommige bedrijven actief bepaalde normen en waarden uitdragen. Anticipeer op nieuwe media Mensen laten zich steeds meer informeren door de (sociale) media. Via de televisie en het internet komen zij aan informatie over gezondheid en risico factoren en via sociale media als Twitter en Hyves delen zij hun mening hierover. De campagne over HPV-vaccinatie en de H1N1-virus (Mexicaanse griep) liet zien hoe groot de invloed hiervan was op de beeldvorming en op de uiteindelijke deelname. Betrek bij de voorlichting ook scholen en huisartsen, volg de sociale media sites actief en wees daarop aanwezig.

17


Kwetsbare burgers Duidelijke sociaaleconomische gezondheidsverschillen in Zuid-Holland Noord Inwoners van Zuid-Holland Noord met een lage sociaaleconomische status (ses) hebben een minder gunstige gezondheidssituatie dan mensen met een hoge ses. Deze verschillen zijn hardnekkig: ondanks het gevoerde landelijke en lokale gezondheidsbeleid zijn ze de afgelopen jaren niet kleiner geworden. Uit de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010 blijkt dat laagopgeleide mensen gemiddeld zes tot zeven jaar eerder overlijden dan hoogopgeleiden. Ook leven hoogopgeleide mensen gemiddeld 17 jaar langer zonder beperkingen. Regionale cijfers laten zien dat in Zuid-Holland Noord zowel de (ervaren) fysieke als psychische gezondheid voor mensen met een lage sociaaleconomische status minder gunstig is. Een deel van de gezondheidsverschillen kan verklaard worden door een hogere blootstelling aan gezondheidsrisico’s, door bijvoorbeeld slechtere woonomstandigheden en belastender arbeidsomstandigheden, maar de verschillen zijn ook het gevolg van ongezonde leefgewoonten. Inwoners met een lage ses hebben minder gezonde voedingsgewoonten en roken meer dan inwoners met een hoge ses. Inwoners met een lage ses bezoeken vaker de huisarts en gebruiken meer thuiszorg en mantelzorg. Niet-westerse allochtonen vormen een kwetsbare groep, evenals laagopgeleiden. Niet-westerse allochtonen hebben een minder goede (ervaren) fysieke en psychische gezondheid. Dit verschil is slechts gedeeltelijk te verklaren door de gemiddeld lagere sociaaleconomische status van allochtonen: ook de etnische achtergrond zelf houdt verband met de (ervaren) gezondheid. Voor wat betreft de sociaaleconomische status van de inwoners zijn per gemeente gegevens beschikbaar over opleiding, moeite met rondkomen, problematische schulden en het aantal achterstandsleerlingen. In Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Nieuwkoop, Noordwijkerhout en Rijnwoude zijn de inwoners gemiddeld lager opgeleid dan gemiddeld in Zuid-Holland Noord en Nederland. In Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Teylingen en Voorschoten zijn de inwoners gemiddeld hoger opgeleid. In vergelijking met Zuid-Holland Noord rapporteren in Leiden meer volwassenen dat zij problematische schulden hebben en in Katwijk en Lisse juist minder. In Alphen aan den Rijn rapporteren meer ouderen dat zij moeite hebben met rondkomen en in Leiden rapporteren meer ouderen dat zij problematische schulden hebben. In Katwijk en Leiden (beide 18%) zijn meer achterstandsleerlingen dan in Zuid-Holland Noord (11%), maar evenveel als in Nederland. In het merendeel van de overige gemeenten zijn minder achterstandsleerlingen dan gemiddeld in Zuid-Holland Noord. Cumulatie van problemen verhoogt risico op sociale uitsluiting Burgers met een slechte lichamelijke en psychische gezondheid, in combinatie met financiële problemen en uitkeringsgerechtigd of werkloos zijn, hebben een grote kans op sociale uitsluiting. Dit kan in het uiterste geval leiden tot thuis- en dakloosheid. In Zuid-Holland Noord zijn ongeveer 4.000 personen afhankelijk van intensieve geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en/of van de maat schappelijke opvang. Dit is 1,2% van de bevolking.

18


Aantal slachtoffers huiselijk geweld hoger dan cijfers laten zien In Zuid-Holland Noord heeft 3% van de ouderen en 8% van de jongere volwassenen tot en met 64 jaar aangegeven ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld. Hier is sprake van een onderschatting; het werkelijke aantal slachtoffers is naar verwachting bijna twee keer zo hoog. Landelijke cijfers uit 2005 wijzen uit dat in Nederland naar schatting bijna 3% van de kinderen wordt mishandeld. In ZuidHolland Noord zou het dan gaan om ongeveer 3.600 kinderen. In Leiderdorp is het percentage volwassenen en in Kaag en Braassem het percentage ouderen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld hoger dan gemiddeld in Zuid-Holland Noord.

Aanbevelingen Maak werk van het terugdringen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen Kiezen voor een samenleving waarin alle mensen -ongeacht hun sociaal economische status- volwaardig kunnen deelnemen, vraagt om extra aandacht voor kwetsbare burgers. Door in te zetten op randvoorwaarden als een veilige woonomgeving, goede woningen, zorgen voor werk, voorkomen van schooluitval, sociale cohesie in de buurt en vermindering van overlast kunnen verschillen in gezondheid tussen rijk en arm verminderd worden. Maak gebruik van het referentiekader dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) samen met het veld heeft ontwikkeld om effectief lokaal beleid op te stellen ter vermindering van gezondheidsverschillen in achterstandswijken (bijlage 1, Gezondheid in beeld in Zuid-Holland Noord). Kies voor een gecombineerde aanpak van meerdere risicofactoren tegelijkertijd. Juist de mensen met meerdere risicofactoren lopen het grootste risico op ziekte en sterfte. Kies voor een wijkgerichte benadering. Een wijkgerichte benadering kenmerkt zich onder andere door het formuleren van veranderingen in overleg met de burger en het opzetten en onderhouden van netwerken om zodoende preventie, welzijn en zorg te verbinden. Voorkom sociale uitsluiting Met de komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 is de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) als apart beleidsterrein beschreven. Dit heeft gemeenten een nieuwe impuls gegeven een visie te vormen en beleid te maken voor de meest kwetsbaren. Hoewel de afgelopen jaren al veel is bereikt, is er ook een aantal aandachtspunten. Zo is er de noodzaak te komen tot een breder perspectief waarbij aandacht is voor vroeginterventie en preventie van terugval. Het Centrum voor Jeugd en Gezin kan een belangrijke rol spelen in het in een vroeg stadium signaleren en aanbieden van (praktische, langdurige en laag drempelige) ondersteuning aan gezinnen met psychosociale, financiële en gezondheidsproblemen.

19


Preventie van terugval kan door te investeren in nazorg en rehabilitatie van mensen die langdurig zorgafhankelijk zijn door bijvoorbeeld inzet van ervaringsdeskundigheid, toeleiding naar werk en scholing en dagbesteding. Het realiseren van zogenaamde Maatschappelijke Steun Systemen (MSS) kan hierbij behulpzaam zijn. Hierin werken gemeenten, zorgen maatschappelijke instellingen samen met de cliënten om tot een zinvolle en vraaggerichte dagbesteding van de cliënt te komen. Ook het aansluiten bij een website als www.jekuntmeer.nl kan hierbij zinvol zijn. Integrale aanpak huiselijk geweld Huiselijk geweld heeft gevolgen voor de daders, slachtoffers en omstanders. Daarnaast lijkt er een sterk verband te zijn tussen middelengebruik, vooral alcohol en huiselijk geweld. Het gaat om kwetsbare groepen die elkaar in veel gevallen overlappen. De komst van het Veiligheidshuis, een regionaal samenwerkings verband tussen verschillende veiligheidspartners, maakt dat er in verschillende, nu nog losstaande ketens, relaties met zorg gelegd moeten worden: jeugd, huiselijk geweld, veiligheid en OGGZ. De aanpak van OGGZ waaronder huiselijk geweld, zou nog effectiever zijn als er in deze ketens een samenhangende aanpak tussen de beleidsterreinen onderwijs, sociale zaken en veiligheid tot stand zou komen.

Preventie en zorg in Zuid-Holland Noord Groot aanbod leefstijlinterventies, maar nog onvoldoende inzicht in bereik en effectiviteit In de regio Zuid-Holland Noord is een groot aanbod van interventies gericht op leefstijlverandering. Vanuit het besef dat het aanbod versnipperd is, wordt er door aanbieders van zowel de collectieve preventie als vanuit de zorg gewerkt aan een betere samenwerking op de diverse leefstijlthema’s. Ook is er aandacht voor de mogelijkheden om door middel van de wetgeving en aanpassing van de fysieke omgeving leefstijlveran dering tot stand te brengen. Net als elders in Nederland is er nog meer onderzoek nodig naar bereik en effectiviteit van de uitgevoerde gezondheidsbevorderende maatregelen. Jeugdgezondheidszorg richt zich steeds meer op risicotaxatie- en management De overheid heeft de plicht een gezonde en veilige omgeving te creeren voor kinderen en zorg te dragen voor voldoende voorzieningen om dit mogelijk te maken (universele rechten van het kind). Dit doet zij onder andere via de Jeugdgezondheidszorg (JGZ), gericht op alle jeugdigen van -9 maanden tot en met 18 jaar en hun ouders/verzorgers, alsmede intermediaire doelgroepen zoals scholen en kindercentra. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het kader en randvoorwaarden en de JGZ is verantwoordelijk voor de inhoud en uitvoering. Naast het verkleinen van risico’s bij het kind door vaccinatie en screening, richt de JGZ zich steeds meer op systematische en efficiente risicotaxatie- en management, door bijvoorbeeld interdisciplinaire samenwerking in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het bereik van de Jeugdgezondheidszorg (0 tot 19 jaar) is in de regio Zuid-Holland Noord hoger dan 95%.

20


Goede beschikbaarheid van voorzieningen in Zuid-Holland Noord De voorzieningen voor de (gezondheids)zorg in Zuid-Holland Noord zijn in voldoende mate aanwezig en over het algemeen goed bereikbaar. Zo behoort de reistijd naar de huisarts, net als elders in de Randstad, tot de kortste van Nederland. Tevens is het percentage spoedeisende ambulanceritten in de regio Hollands Midden dat binnen 15 minuten is uitgevoerd het hoogste van Nederland. Steeds meer samenwerking binnen de curatieve zorg en met preventie In Zuid-Holland Noord werken zorgpartijen aan verbeterde samenwerking en ketenvorming op het gebied van geïntegreerde eerstelijnszorg. Geïntegreerde eerstelijnszorg wordt gedefinieerd als het samenhangend aanbod van eerstelijns zorg en -diensten dat algemeen van aard, direct toegankelijk en direct beschikbaar is in de woonomgeving van de zorgvrager. De Stuurgroep Geïntegreerde Eerstelijnszorg en Public Health heeft een breed gedragen visie op geïntegreerde eerstelijnszorg ontwikkeld. De stuurgroep, waarin onder andere beroepsbeoefenaren in de eerstelijnszorg, LUMC, zorgverzekeraar, GGD, Reos Zorg en zorgvragers participeren, ziet het als haar taak deze visie uit te dragen naar de regio en te stimuleren dat het gestelde doel wordt bereikt. Preventie en met name de afstemming tussen geïndiceerde en selectieve preventie is een belangrijk thema voor de stuurgroep.

Aanbevelingen Meer onderzoek naar de effectiviteit van interventies De afgelopen jaren is, ook in Nederland, onderzoek gedaan naar de effecten van preventie. Hierdoor is al meer inzicht verkregen in de effectiviteit van maat regelen. Er moet echter nog meer helderheid komen over welke interventies tot welke gezondheidseffecten leiden. Ook zal er geïnvesteerd moeten worden in het certificeren van veelgebruikte interventies. Dit laatste gebeurt bij het Centrum Gezond Leven van het RIVM. Een belangrijke vervolgstap is om van de effectief gebleken interventies te toetsen of ze ook in de praktijk uitvoerbaar zijn en werken. Hiertoe zullen instellingen, ook in de eigen regio, de implementatie en het bereik van interventies beter moeten gaan registreren. Preventie in de eerste lijn kan veel gezondheidswinst opleveren Gezondheidsbevorderende interventies in de eerstelijnszorg, bij mensen met een verhoogd risico, zijn effectief in het bevorderen van gezond gedrag. Het gaat onder andere om de ondersteuning bij het stoppen met roken, begeleiding bij afvallen en online-coaching bij minder drinken. Hier valt nog een wereld te winnen, want het aanbod en bereik zijn tot nu toe vaak heel laag waardoor de totale effecten tegenvallen. Opname van geïndiceerde preventie in het basispakket, zoals het College voor zorgverzekeringen (CVZ) heeft geadviseerd, zal naar verwachting leiden tot een toename in aanbod en bereik. GGD en gemeenten kunnen hierbij een rol spelen. Zij weten waar en hoe risicogroepen te bereiken

21


zijn, zodat zij toegeleid kunnen worden naar de zorg. Zo kan er tevens betere afstemming ontstaan tussen verzekerde zorg en het lokale gezondheidsbeleid.

De rol van gemeenten in het gezondheidsbeleid Gemeenten zijn verplicht elke vier jaar een nota lokaal gezondheidsbeleid vast te stellen. Daarin staan ook de verplichte taken beschreven die gemeenten en GGD uitvoeren in het kader van de Wet publieke gezondheid (Wpg). Om de goede gezondheidspositie in Zuid-Holland Noord te behouden is het belangrijk deze taken te blijven uitvoeren. De regionale VTV (waarvan dit boekje een onderdeel is) is een belangrijke eerste stap op weg naar de volgende cyclus van de nota’s lokaal gezondheidsbeleid. De landelijke nota gezondheid van VWS geldt als kader. Op basis van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010 worden daarin de landelijke speerpunten geformuleerd om de volksgezondheid te verbeteren. Er wordt ingezet op een integrale aanpak van gezondheidsrisico’s. Dit is de basis voor het landelijk beleid in de komende vier jaar en input voor het gezondheidsbeleid van gemeenten. De GGD zal de gemeenten in Zuid-Holland Noord adviseren bij de totstandkoming van de nieuwe nota’s. Ter ondersteuning van gemeenten heeft het Centrum Gezond Leven van het RIVM in november 2010 de handreiking Gezonde Gemeente digitaal beschikbaar gesteld via www.loketgezondleven.nl. In aanvulling daarop zal de GGD Hollands Midden ook actuele regionale informatie ontsluiten via een apart menu ‘gezonde gemeente’ op de eigen website www.ggdhm.nl/gezondegemeente (beschikbaar medio 2011).

Aanbevelingen Onderstaande aanbevelingen zijn specifiek voor gemeenten geformuleerd met als doel input te geven voor het gezondheidsbeleid voor de komende jaren. Een aantal punten is eerder aan de orde geweest, maar juist op deze punten kan de gemeente verschil maken. Investeren in gezond gedrag blijft in alle gemeenten noodzakelijk Er bestaan duidelijke verschillen tussen gemeenten op bepaalde aspecten van de volksgezondheid waaronder leefstijl. De verschillen manifesteren zich echter steeds bij verschillende gemeenten waardoor geen eenduidig beeld ontstaat van gezondere en ongezondere gemeenten. In alle gemeenten spelen de landelijke volksgezondheidsproblemen zoals overgewicht, overmatig alcoholgebruik, tabaksgebruik en psychische problematiek. Ook eenzaamheid komt in alle gemeenten voor. Dit betekent dat het voor alle gemeenten in Zuid-Holland Noord belangrijk is te investeren in gezond gedrag en de bestrijding van psychische problematiek en eenzaamheid.

22


Regierol gemeenten krachtig inzetten Gemeenten hebben een regierol op het vlak van collectieve preventie. Om de gezondheid van met name kwetsbare groepen te verbeteren, is het van belang deze rol krachtig in te zetten. Het lokale bestuur kan zowel intern de regie voeren over verschillende gemeentelijke afdelingen als over gesubsidieerde organisaties en andere externe partijen. Bij het ontwikkelen en vastleggen van gemeentelijk gezondheidsbeleid bevinden gemeenten zich in een netwerk van actoren: zorgaanbieders, zorgverzekeraars, welzijnsinstellingen, maatschappelijk werk, scholen en gemeentelijke sectoren. Zorg ervoor dat voor alle betrokkenen duidelijk is welke voordelen in afstemming en samenwerking zitten: terug dringen gezondheidsproblemen, verkleinen gezondheidsrisico’s, betere zorgen dienstverlening, terugdringen zorgvraag et cetera. Veel instellingen die actief zijn op het terrein van gezondheidsbeleid hebben elk hun eigen werkterrein, deskundigheid en cultuur. De gemeente heeft op sommige instellingen veel en op andere weinig invloed. Houd bij de invulling van de regiefunctie rekening met deze organisatorische verscheidenheid, met de verschillende deskundigheden en de noodzaak tot samenwerken. Integraal gezondheidsbeleid nodig om gezondheidsachterstanden te verminderen De verschillen in gezondheid tussen hoog- en laagopgeleiden zijn zeer hardnekkig. Laagopgeleiden hebben vaak te maken met een opeenstapeling van ongunstige factoren, zoals bijvoorbeeld een slechte woning, ongunstige woonomgeving, geen of ongezond werk, schulden en als gevolg van dit alles meer zorgen. Deze factoren worden beinvloed door verschillende beleidsterreinen. Het is dus belangrijk dat meerdere sectoren, met name de sectoren actief op het terrein van de fysieke en sociale omgeving, samen beleid maken om gezondheidswinst te boeken bij mensen met een lage sociaaleconomische status. Dit moet leiden tot een integrale aanpak. Publiek-private samenwerking belangrijke pijler van integraal gezondheidsbeleid De private sector is een belangrijke partner om zowel individueel gedrag te veranderen als om structurele veranderingen in de leefwereld van mensen aan te brengen die gezondheid bevorderen. Bij samenwerking gaat het om het realiseren van zowel maatschappelijke als commerciële doelen: het dient tot wederzijdse meerwaarde te leiden, de zogenaamde win-win-situatie. Publiekprivate samenwerking is een van de pijlers van ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’: een geïntegreerde lokale aanpak om overgewicht bij kinderen en volwassenen terug te dringen gebaseerd op de Franse EPODE-methode. Verbind preventie en zorg Gemeenten kunnen in de preventie- en zorgketen actief aansturen op een verdergaande afstemming en samenwerking tussen de preventieve en curatieve zorg. Huisartsen kennen hun patiënten, zien ze regelmatig en zouden actiever betrokken kunnen worden in het vroegtijdig opsporen en behandelen van risicofactoren en ziekten. Gemeenten weten waar en hoe zij risicogroepen kunnen benaderen

23


en kunnen met huisartsen afspraken maken over de toeleiding naar de zorg. Het opnemen van geïndiceerde preventie in het basispakket, zoals het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) voor de speerpunten uit de landelijke nota volksgezondheid (overgewicht, diabetes, roken, alcohol en depressie) verduidelijkt heeft, zal naar verwachting leiden tot een toename in aanbod en bereik. Dit maakt een betere afstemming tussen preventie in de eerstelijnszorg en het lokale gezondheidsbeleid noodzakelijk.

24

TOEL I CH TI NG BI J BEVI N D I NGEN E N TA B E L L E N ME T K E RN C I J F E RS P E R G E ME E N T E .

Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente Bevindingen per gemeente De bevindingen geven een interpretatie van de cijfers die in de tabellen staan weergegeven. Op vier verschillende gebieden wordt de gemeente vergeleken met de regio Zuid-Holland Noord en indien mogelijk ook met heel Nederland. Deze vier gebieden zijn: 1. Bevolking. 2. Gezondheid. 3. Determinanten van gezondheid. 4. Zorg en preventie. Voor de meeste indicatoren is aangegeven of een gemeente significant afwijkt van de regio Zuid-Holland Noord of van Nederland. Niet alle indicatoren worden hierbij genoemd, er is gekozen om alleen de belangrijkste indicatoren te beschrijven. De kernboodschappen zoals deze eerder in dit rapport staan beschreven, vormen hierbij het uitgangspunt. Een statistisch significant verschil betekent dat de kans dat het gevonden verschil daadwerkelijk bestaat groter is dan 95%. Het kan echter vóórkomen dat er een duidelijk verschil is te zien tussen de gemeente en de regio, maar dat dit verschil statistisch gezien niet significant is. Dit kan komen doordat de onderzoeksgroep waarop de percentages zijn gebaseerd relatief klein is. Het gevonden verschil kan dan ook op toeval berusten. Wanneer wordt aangegeven dat het percentage rokers in een gemeente even groot is als in Zuid-Holland Noord, wil dit niet zeggen dat de percentages ook exact gelijk zijn. Het betekent alleen dat de percentages voor de gemeente en voor Zuid-Holland Noord niet significant van elkaar verschillen. Eenzelfde verschil in percentages bij een grotere groep kan wel een significant verschil geven. Dit verklaart ook waarom er relatief meer significante verschillen zijn gevonden tussen een gemeente en de regio als het gaat om jongeren, dan als het gaat om volwassenen. De steekproef onder jongeren was groter dan die onder volwassenen en ouderen.

Vergelijking met de regio of met Nederland Indien mogelijk is getoetst of een gemeente significant afwijkt van de regio ZuidHolland Noord. Dit bleek echter niet voor alle indicatoren mogelijk. Soms was het alleen mogelijk om een verschil ten opzichte van Nederland te toetsen en soms bleek het helemaal niet mogelijk om te toetsen en is het verschil op het oog beoordeeld. In onderstaande tabel is te zien voor welke indicatoren de significantie is getoetst ten opzichte van Zuid-Holland Noord of Nederland of wanneer er helemaal niet getoetst kon worden.

25


Getoetst t.o.v. Zuid-Holland Noord

Nederland

Geen van beide

Bevolking Bevolkingsomvang

x

Bevolkingsopbouw

x

Allochtonen

x

Huishoudsamenstelling

x

Sociaaleconomische status Geloof

x x

Gezondheid Levensverwachting en sterfte1

x

Ziekten en aandoeningen

x

Ervaren gezondheid

x

Psychische gezondheid

x

Eenzaamheid

x

Determinanten van gezondheid Leefstijl (overgewicht, roken, alcoholgebruik, drugsgebruik, bewegen, voedings gewoonten, risico op gehoorschade)

x

Sociale omgeving (pesten, huiselijk geweld, veiligheidsgevoelens)

x

Fysieke omgeving (geluidshinder, binnenmilieu)

x

Zorg en preventie Vaccinaties en screening Mantelzorg en contact met zorgvoorzieningen

x x

Verslavingszorg

x

Wmo-zorg

x

Zorg zonder verblijf

x

Zorg met verblijf

x

1: Voor levensverwachting en sterfte zijn de uitkomsten van zowel de gemeente als heel Hollands Midden getoetst ten opzichte van Nederland.

Tabellen met kerncijfers In de tabellen zijn significante verschillen met kleuren aangegeven: • rode cijfers: cijfer voor de gemeente is ongunstiger dan het cijfer voor de regio of Nederland; • groene cijfers: cijfer voor de gemeente is gunstiger dan het cijfer voor de regio of Nederland; • blauwe cijfers: cijfer voor de gemeente is afwijkend van het cijfer voor de regio of Nederland (hierbij is niet aan te geven of dit gunstig of ongunstig is). De tabel in bijlage I geeft informatie over de gebruikte definities, de gebruikte bronnen en de jaren waarop de cijfers in de tabellen betrekking hebben.

26

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E A L P H E N A A N DE N RI J N

Bevindingen gemeente Alphen aan den Rijn Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 1% tot 72.793 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 22% in 2040, evenals in ZHN en Nederland. • Het percentage 65-plussers (12%) is kleiner dan in ZHN (14%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.

Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (32%) is kleiner dan in ZHN (36%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (7%) is even groot als in ZHN en Nederland.

Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (10%) is even groot als in ZHN en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (24%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen (8%) en ouderen (2%) met problematische schulden, is even groot als in ZHN.

Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (11%) is groter dan in ZHN (8%) en even groot als in Nederland.

Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (79,7 jaar) is even hoog als in Nederland. • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (20,1) is lager dan in Nederland (21,8).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (45%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (81%) met ziekten en aandoeningen, is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met migraine/ernstige hoofdpijn (17%) is groter dan in ZHN (13%).

Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN.

27


• Het percentage volwassenen (35%) en ouderen (41%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie, is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (35%) en ouderen (40%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (19%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (16%). • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren van 12 t/m 18 jaar met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (45%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (13%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (21%) is even groot als in ZHN en groter dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen dat rookt (27%) is even groot als in ZHN en kleiner dan in Nederland (31%).

Alcohol • Het percentage jongeren dat recent alcohol heeft gedronken (40%) is kleiner dan in ZHN (47%) en Nederland (51%). • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (29%) is kleiner dan in ZHN (38%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (10%) is kleiner dan in ZHN (14%).

Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (8%) is even groot als in ZHN en Nederland.

Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (84%), is groter dan in ZHN (79%) en Nederland (72%). • Het percentage jongeren dat minder dan één keer per week sport (25%), is groter dan in ZHN (21%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (64%) is kleiner dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (54%) en ouderen (35%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in ZHN.

28

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E A L P H E N A A N DE N RI J N

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (55%) of fruit (52%) eet, is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (66%) of fruit (78%) eet, is even groot als in ZHN.

Overig risicogedrag jongeren • Het percentage seksueel actieve jongeren dat zonder condoom vrijt (44%), is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (22%) is kleiner dan in ZHN (25%).

Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (5%) is kleiner dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (53%), is kleiner dan in ZHN (61%).

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening op borstkanker (83%) is even groot als in Nederland. • De opkomst bij de screening op baarmoederhalskanker (72%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (72%) is even groot als in ZHN en Nederland.

Mantelzorg • Het percentage volwassenen (13%) en ouderen (11%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in ZHN.

Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (28 per 10.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (24 per 1.000 inwoners), is even hoog als in ZHN.

29


Kerncijfers gemeente Alphen aan den Rijn Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Alphen aan den Rijn 72.178

Zuid-Holland Noord 520.401

Nederland 16.485.787

1.301

1.113

486

prognose 2020 groei t.o.v. 2009

72.793

531.549

17.013.626


74.956

leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)

1%

2%

3%

551.279 4%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

26%

64%

10%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

25%

63%

12%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

24%

60%

16%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

23%

58%

19%

22%

59%

20%

22%

58%

20%

2040 (prognose) demografische druk (2009)

22%

52%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

39%

39%

41%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

20%

33%

49%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009) westers niet-westers

totaal

totaal

9%

9%

totaal 9%

11%

8%

11%

32%

36%

36%

7%

6%

7%

10%

11%

18%

6%

6%

9%

huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag

24%

22%

24%

hoog

29%

35%

31%

voortijdig schoolverlaten (2007-2008)

4%

financiële situatie (2009)

--

4%

19-64

65+

19-64

65+

grote moeite met rondkomen

5%

3%

4%

2%

schulden

8%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

26%

45%

29%

26%

40%

28%

28%

katholiek

20%

27%

21%

26%

37%

28%

19%

30

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E A L P H E N A A N DE N RI J N

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).

Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren

Alphen aan den Rijn

Zuid-Holland Noord

Nederland

79,7

80,9

(HM)

80,1

mannen

77,6

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

81,7

82,7

(HM)

82,2

totaal

73,3

68,2

(HM)

72,1

hart- en vaatziekten

20,1

19,4

(HM)

21,8

kanker

22,2

21,0

(HM)

21,5

8,0

7,2

(HM)

7,2

sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners

ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD

2,5

(HM)

12-18

2,3 19-64

65+

12-18

19-64

65+

13%

8%

12%

13%

7%

10%

8%

32%

9%

34%

1%

4%

14%

1%

3%

14%

17%

17%

7%

16%

13%

6%

8%

13%

9%

13%

artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)

3,0

45%

49%

81%

45%

47%

81%

matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)

4%

9%

25%

4%

8%

25%

indicatie psychosociale problematiek (2008)

12%

13%

angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico

31

35%

41%

36%

39%

4%

4%

4%

3%

31


Gezondheid

Alphen aan den Rijn 12-18

suïcidegedachten (2009)

Zuid-Holland Noord 12-18

Nederland

19-64

65+

19-64

65+

6%

2%

6%

3%

35%

40%

36%

41%

7%

7%

7%

6%

19-64

eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)

Determinanten overgewicht (2007-2009) gemeten door JGZ

5,7%

5,2%


10-11 13-14

6,6%


Nederland

10-11 13-14

totaal (matig of ernstig)

10%

19%

16%

10%

16%

15%

overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd

12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


8%

45%

55%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

1%

9%

13%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

roken afgelopen maand gerookt (2008)

21%

rookt (2009) alcohol

20% 27%

12-17

19-64

11% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17

afgelopen maand alcohol gedronken (2008)

40%

47%

51%

binge drinken (2008)

29%

38%

36%

overmatig alcoholgebruik (2009) zwaar drinken (2009) drugs (2008)

12-18

10%

9%

14%

7%

2%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17

afgelopen maand cannabis gebruikt

8%

9%

8%

afgelopen maand harddrugs gebruikt

1%

2%

2%

15+

bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)

84%

54%

35%

79%

50%

35%

sport <1x per week (2008, 2009)

25%

51%

64%

21%

44%

65%

lid van sportvereniging (2008)

64%

70%

voeding niet dagelijks groente (2008)

55%

onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)

69%

52%

onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)

55% 66% 51% 78%

19%

76%

13%

17%

geen condoom gebruikt laatste keer (2008)

44%

44%

risico op gehoorschade (2008)

22%

25%

gepest worden op school (2008)

16%

16%

ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)

32

10%

2%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E A L P H E N A A N DE N RI J N

Determinanten


65+

's avonds/'s nachts onveilig voelen (2009)

12-18

18%

13%

ernstige geluidshinder (2009)


19-64

65+

16%

13%

22%

24%

hinder brommers

10%

10%

hinder vliegtuigen

5%

8%

ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)

Zorg en preventie

53%

Nederland

61%

Alphen aan den Rijn

Zuid-Holland Noord

Nederland

Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen

95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

94%

94%

93%

83%

84%

82%

opkomst 30-60-jarigen

72%

72%

66%

berschermingsgraad 30-60-jarigen

76%

76%

72%

76%

screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)

griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers opkomst JGZ 5-14 jaar (2008-2009)

97%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

9%

geven

65+ 10%

13%

11%

15%

11%

1%

2%

2%

1%

huisarts

71%

85%

72%

85%

medisch specialist

30%

55%

31%

53%

fysiotherapeut

20%

24%

23%

26%

thuiszorg

2%

17%

2%

18%

GGZ

4%

3%

3%

3%

behoefte aan steun contact met zorgvoorziening (2009)

verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol

totaal

totaal

28

24

cannabis

9

5

opiaten (heroïne, methadon)

4

5

cocaïne

4

4

huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners

24

24

zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners

19

21

62

74

verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden

33

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E H I L L E G O M

Bevindingen gemeente Hillegom Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 6% tot 21.733 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (23%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage is stabiel tot 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%), maar even groot als in Nederland. Dit percentage stijgt naar 25% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (9%) is even groot als in ZHN, maar kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (31%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (7%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.

Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (5%) is kleiner dan in ZHN (8%) en Nederland (11%).

Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (79,1 jaar) is net zo hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (80,5) is hoger dan in Nederland (72,1).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (45%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met ziekten en aandoeningen (57%) is groter dan in ZHN (47%). • Het percentage ouderen met ziekten en aandoeningen (86%) is even groot als in ZHN.


35


• Het percentage volwassenen (37%) en ouderen (46%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie, is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat matig/ernstig eenzaam is (32%), is kleiner dan in ZHN (41%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren van 12 t/m 18 jaar met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (42%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (11%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (17%) is kleiner dan in ZHN (20%), en even groot als in Nederland. • Het percentage volwassenen dat rookt (18%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%).

Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (38%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (9%) is kleiner dan in ZHN (14%).

Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (5%) is kleiner dan in ZHN (9%) en Nederland (8%).

Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (76%) is kleiner dan in ZHN (79%). • Het percentage volwassenen (52%) en ouderen (32%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (61%), is groter dan in ZHN (55%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente eet (80%), is groter dan in ZHN (69%).

36

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E H I L L E G O M

Overig risicogedrag jongeren • Het percentage seksueel actieve jongeren dat zonder condoom vrijt (46%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (26%) is even groot als in ZHN.

Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart (15%) is kleiner dan in ZHN (24%). • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (3%) is kleiner dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (68%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (85%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (70%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (88%) is hoger dan in Nederland (74%).

Mantelzorg • Het percentage volwassenen (13%) en ouderen (12%) dat mantelzorg geeft is even groot als in ZHN.

Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de huisarts (84%) is groter dan in ZHN (72%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (19 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (27 per 1.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 1.000 inwoners).

37


Kerncijfers gemeente Hillegom Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Hillegom

Zuid-Holland Noord

20.487

520.401


1.576

1.113

486


21.733

531.549

17.013.626


23.051


6%

2%

3%

551.279 13%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

25%

61%

14%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

23%

60%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

23%

59%

18%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

23%

57%

20%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


23%

53%

25%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

38%

41%

43%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

27%

35%

47%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

9%

9%

9%

niet-westers

5%

8%

11%

31%

36%

36%

6%

6%

7%

achterstandsleerlingen (2007-2008)

9%

11%

18%

huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006)

6%

6%

9%

huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status

opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag

31%

22%

24%

hoog

24%

35%

31%


4%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


5%

2%

4%

2%

schulden

7%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

14%

29%

18%

26%

40%

28%

28%

katholiek

42%

52%

45%

26%

37%

28%

19%

38

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E H I L L E G O M

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Hillegom

Zuid-Holland Noord

Nederland

79,1

80,9

(HM)

80,1

mannen

77,2

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

80,8

82,7

(HM)

82,2

totaal

80,5

68,2

(HM)

72,1


22,9

19,4

(HM)

21,8

kanker

20,2

21,0

(HM)

21,5

ziekten ademhalingsorganen

10,7

7,2

(HM)

7,2

niet-natuurlijke doodsoorzaken

4,2

2,5

(HM)


ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD

12-18 12%

artrose

3,0

19-64

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%

6%

10%

11%

39%

diabetes

<1%

2%

10%

1%

3%

migraine, ernstige hoofdpijn

18%

11%

5%

16%

13%

6%

13%

13%

9%

13%

rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)

45%

57%

86%

45%

47%

81%


3%

6%

21%

4%

8%

25%


13%

13%


37%

46%

36%

39%

6%

6%

4%

3%

39


Gezondheid

Hillegom 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

9%

6%

6%

3%

38%

32%

36%

41%

9%

7%

7%

6%

19-64



6,3%

5,2%

Hillegom 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


10%

11%

14%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


8%

42%

56%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

2%

10%

11%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


17%


20% 18%

12-17

19-64

10% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


48%

47%

51%


38%

38%

36%

overmatig alcoholgebruik (2009)

9%

14%

14%

zwaar drinken (2009)

9%

8%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


5%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


76%

52%

32%

79%

50%

35%


22%

40%

61%

21%

44%

65%


68%

70%


61%


69%

55%


55% 80% 51% 78%

15%

76%

15%

17%


46%

44%


26%

25%


15%

16%


40

5%

3%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E H I L L E G O M

Determinanten

Hillegom 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


17%

21%


12-18

19-64

65+

16%

13%

15%

24%

hinder brommers

8%

10%

hinder vliegtuigen

3%

8%


Zorg en preventie

68%

Nederland

61%

Hillegom

Zuid-Holland Noord

Nederland


96%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

85%

84%

82%


70%

72%

66%


75%

76%

88%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

5%

geven

65+ 10%

13%

12%

15%

11%

1%

1%

2%

1%

huisarts

84%

79%

72%

85%

medisch specialist

32%

56%

31%

53%

fysiotherapeut

28%

27%

23%

26%

thuiszorg

3%

16%

2%

18%

GGZ

3%

2%

3%

3%



totaal

totaal

19

24

cannabis

4

5


4

5

cocaïne

4

4


27

24


22

21

79

74


41

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E K A AG E N B RA A S S E M

Bevindingen gemeente Kaag en Braassem Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 3% tot 26.126 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 23% in 2040, evenals in ZHN en Nederland. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (10%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (27%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (3%) en ouderen (1%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (83,4 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (54,9) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (14,9) is lager dan in Nederland (21,8). • De sterfte aan kanker per 10.000 inwoners (18,6) is lager dan in Nederland (21,5).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (46%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (45%) en ouderen (80%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met diabetes (20%) is hoger dan in ZHN (14%).

43


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (36%) en ouderen (44%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (38%) en ouderen (46%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (8%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (15%). • Het percentage jongeren met overgewicht (7%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (10%). • Het percentage volwassenen met overgewicht (45%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (15%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (17%) is kleiner dan in ZHN (20%), en even groot als in Nederland. • Het percentage volwassenen dat rookt (21%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%).

Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (43%) is groter dan in ZHN (38%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (18%) is even groot als in ZHN.


Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (76%) is kleiner dan in ZHN (79%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (81%) is groter dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (30%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (62%), is groter dan in ZHN (55%).

44

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E K A AG E N B RA A S S E M

• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (70%) of fruit (76%) eet, is even groot als in ZHN.


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart (43%) is groter dan in ZHN (24%). • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (15%) is groter dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (70%) is groter dan in ZHN (61%).

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (87%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (79%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (73%) is even groot als in Nederland.


Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met een fysiotherapeut (33%) is groter dan in ZHN (23%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (17 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (20 per 1.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 1.000 inwoners).

45


Kerncijfers gemeente Kaag en Braassem Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Kaag en Braassem 25.412

Zuid-Holland Noord 520.401


401

1.113

486


26.126

531.549

17.013.626


27.622


3%

2%

3%

551.279 9%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

27%

62%

11%

25%

63%

12%

24%

62%

14%

2009 (werkelijk)

25%

60%

14%

24%

62%

14%

24%

61%

15%

2015 (prognose)

23%

58%

18%

22%

60%

18%

23%

59%

18% 20%

2020 (prognose)

22%

57%

21%

22%

59%

20%

22%

58%

2040 (prognose)

23%

51%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

demografische druk (2009) groene druk

42%

39%

45%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

24%

37%

51%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

5%

9%

9%

niet-westers

2%

8%

11%

25%

36%

36%

5%

6%

7%

10%

11%

18%

6%

6%

9%


27%

22%

24%

hoog

24%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


2%

1%

4%

2%

schulden

3%

1%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

14%

25%

17%

26%

40%

28%

28%

katholiek

51%

65%

53%

26%

37%

28%

19%

46

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E K A AG E N B RA A S S E M

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Kaag en Braassem

Zuid-Holland Noord

Nederland

83,4

80,9

(HM)

80,1

mannen

80,1

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

86,6

82,7

(HM)

82,2

totaal

54,9

68,2

(HM)

72,1


14,9

19,4

(HM)

21,8

kanker

18,6

21,0

(HM)

21,5


5,5

7,2

(HM)

7,2


2,8

2,5

(HM)



19-64

65+

12-18

19-64

65+

13%

5%

12%

13%

7%

10%

9%

30%

9%

34%

2%

5%

20%

1%

3%

14%

15%

10%

4%

16%

13%

6%

5%

9%

9%

13%


3,0

12-18

46%

45%

80%

45%

47%

81%


4%

8%

19%

4%

8%

25%


12%

13%


36%

44%

36%

39%

2%

2%

4%

3%

47


Gezondheid

Kaag en Braassem 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

5%

<1%

6%

3%

38%

46%

36%

41%

7%

5%

7%

6%

19-64



3,7%

5,2%


6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


8%

13%

11%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+

totaal (matig of ernstig) ernstig roken afgelopen maand gerookt (2008)

7%

45%

63%

9%

45%

56%

10%

47%

<1%

5%

15%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

17%


20% 21%

12-17

19-64

11% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


49%

47%

51%


43%

38%

36%


18%

10%

14%


16%

8%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


5%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


76%

49%

30%

79%

50%

35%


16%

38%

63%

21%

44%

65%


81%

70%


62%


69%

54%


55% 70% 51% 76%

11%

76%

12%

17%


51%

44%


25%

25%


18%

16%


48

7%

7%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E K A AG E N B RA A S S E M

Determinanten


Zuid-Holland Noord

19-64

65+


12%

11%


12-18

19-64

65+

16%

13%

43%

24%

hinder brommers

8%

10%

hinder vliegtuigen

15%

8%


Zorg en preventie

70%

Nederland

61%

Kaag en Braassem

Zuid-Holland Noord

Nederland


96%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

87%

84%

82%


79%

72%

66%


84%

76%

73%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

10%

geven

65+ 10%

11%

7%

15%

11%

1%

1%

2%

1%

huisarts

78%

84%

72%

85%

medisch specialist

33%

48%

31%

53%

fysiotherapeut

33%

29%

23%

26%

thuiszorg

1%

18%

2%

18%

GGZ

4%

2%

3%

3%



totaal

totaal

17

24

cannabis

2

5


0

5

cocaïne

2

4


20

24


18

21

10

74


49

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E K AT W I J K

Bevindingen gemeente Katwijk Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 7% tot 65.596 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is groter dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 25% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 22% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (18%) is groter dan in ZHN (11%), en even groot als in Nederland. • Het percentage inwoners met een lage opleiding (31%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen met problematische schulden (5%) is kleiner dan in ZHN (7%).


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (79,9 jaar) is net zo hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (74,6) is even hoog als in Nederland.

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (46%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met migraine of ernstige hoofdpijn (18%) is groter dan in ZHN (16%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (85%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met artrose (40%) is groter dan in ZHN (34%). • Het percentage ouderen met migraine of ernstige hoofdpijn (8%) is groter dan in ZHN (6%).

51


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (14%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (35%) en ouderen (44%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (34%) en ouderen (44%) dat matig of ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (25%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (16%). • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (20%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (15%). • Het percentage jongeren met overgewicht (13%, zelfrapportage) is groter dan in ZHN (9%) en Nederland (10%). • Het percentage volwassenen met overgewicht (54%, zelfrapportage) is groter dan in ZHN (45%). • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (23%, zelfrapportage) is groter dan in ZHN (13%).

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (25%) is groter dan in ZHN (20%) en Nederland (18%). • Het percentage volwassenen dat rookt (27%) is groter dan in ZHN (23%), en kleiner dan in Nederland (31%). • Het percentage rokende ouderen (9%) is kleiner dan in ZHN (13%) en Nederland (13%).

Alcohol • Het percentage jongeren dat recent alcohol heeft gedronken (54%) is groter dan in ZHN (47%). • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (44%) is groter dan in ZHN (38%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (11%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat overmatig drinkt (7%) is kleiner dan in ZHN (11%).

Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (8%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage jongere dat harddrugs gebruikt (4%) is groter dan in ZHN (2%).

Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (81%) is even groot als in ZHN.

52

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E K AT W I J K

• Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (67%) is kleiner dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (46%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (41%) is groter dan in ZHN (35%).

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (60%), is groter dan in ZHN (55%). • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (54%), is groter dan in ZHN (51%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente eet (76%), is groter dan in ZHN (69%). • Het percentage volwassenen dat te weinig fruit eet (80%), is groter dan in ZHN (76%).


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (69%) is groter dan in ZHN (61%).



Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met GGZ (6%) is groter dan in ZHN (3%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, thuiszorg of fysiotherapeut is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (16 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (24 per 1.000 inwoners) is even hoog als in ZHN.

53


Kerncijfers gemeente Katwijk Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Katwijk

Zuid-Holland Noord

61.337

520.401


2.481

1.113

486


65.596

531.549

17.013.626


72.453


7%

2%

3%

551.279 18%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

29%

59%

12%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

27%

59%

14%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

26%

58%

16%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

26%

57%

18%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


25%

53%

22%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

46%

46%

48%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

23%

31%

42%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

5%

9%

9%

niet-westers

4%

8%

11%

28%

36%

36%

5%

6%

7%

18%

11%

18%

6%

6%

9%


31%

22%

24%

hoog

17%

35%

31%


5%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


4%

1%

4%

2%

schulden

5%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

71%

85%

74%

26%

40%

28%

28%

katholiek

7%

8%

8%

26%

37%

28%

19%

54

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E K AT W I J K

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Katwijk

Zuid-Holland Noord

Nederland

79,9

80,9

(HM)

80,1

mannen

77,8

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

81,9

82,7

(HM)

82,2

totaal

74,6

68,2

(HM)

72,1


21,3

19,4

(HM)

21,8

kanker

22,7

21,0

(HM)

21,5


7,2

7,2

(HM)

7,2


2,0

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



19-64

13%

8%

8%

8%

40%

2%

5%

15%

1%

3%

18%

12%

8%

16%

13%

6%

8%

13%

9%

13%


3,0

12-18

46%

48%

85%

45%

47%

81%


4%

5%

31%

4%

8%

25%


14%

13%


35%

44%

36%

39%

2%

5%

4%

3%

55


Gezondheid

Katwijk 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

3%

4%

6%

3%

34%

44%

36%

41%

5%

6%

7%

6%

19-64



4,5%

5,2%

Katwijk 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


14%

25%

20%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


13%

54%

67%

9%

45%

56%

10%

47%

2%

15%

23%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

27%

9%

19-64

65+

ernstig roken afgelopen maand gerookt (2008)

25%


12-17

20% 19-64

13% 65+

31% 12-17


54%

47%

51%


44%

38%

36%


11%

7%

14%


10%

5%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


8%

9%

8%


4%

2%

2%

15+


81%

46%

41%

79%

50%

35%


24%

54%

78%

21%

44%

65%


67%

70%


60%


69%

54%


55% 76% 51% 80%

19%

76%

17%

17%


46%

44%


27%

25%


14%

16%


56

8%

2%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E K AT W I J K

Determinanten

Katwijk 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


15%

12%


12-18

19-64

65+

16%

13%

22%

24%

hinder brommers

9%

10%

hinder vliegtuigen

6%

8%


Zorg en preventie

69%

Nederland

61%

Katwijk

Zuid-Holland Noord

Nederland


95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

95%

94%

93%

85%

84%

82%


71%

72%

66%


76%

76%

73%

76%



96%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

16%

65+ 10%

geven

14%

10%

15%

11%

behoefte aan steun

<1%

0%

2%

1%

huisarts

69%

88%

72%

85%

medisch specialist

32%

51%

31%

53%

fysiotherapeut

21%

27%

23%

26%

thuiszorg

2%

21%

2%

18%

GGZ

2%

6%

3%

3%

contact met zorgvoorziening (2009)


totaal

totaal

16

24

cannabis

3

5


7

5

cocaïne

3

4


24

24


25

21

82

74


57

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L E I DE N

Bevindingen gemeente Leiden Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 1% tot 117.494 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (21%) is kleiner dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 17% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (12%) is kleiner dan in ZHN (14%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.

Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (52%) is groter dan in ZHN (36%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (6%) is even groot als in ZHN en Nederland.

Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (18%) is groter dan in ZHN (11%), en even groot als in Nederland. • Het percentage inwoners met een lage opleiding (15%) is kleiner dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen met problematische schulden (12%) is groter dan in ZHN (7%). • Het percentage ouderen met problematische schulden (3%) is groter dan in ZHN (2%).

Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (15%) is groter dan in ZHN (8%) en Nederland (11%).

Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,4 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (72,1) is even hoog als in Nederland.

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (45%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (45%) en ouderen (82%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN.


59


• Het percentage jongeren dat op school gepest wordt (14%) is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage volwassenen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (42%) is groter dan in ZHN (36%). • Het percentage volwassenen met een hoog risico op angst en/of depressie (6%) is groter dan in ZHN (4%). • Het percentage volwassenen dat matig/ernstig eenzaam is (43%), is groter dan in ZHN (36%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (17%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (11%, zelfrapportage) is groter dan in ZHN (9%), en even groot als in Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (41%, zelfrapportage) is kleiner dan in ZHN (45%). • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (13%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (21%) is even groot als in ZHN, en groter dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen dat rookt (24%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%). • Het percentage ouderen dat rookt (16%) is groter dan in ZHN (13%) en Nederland (13%).

Alcohol • Het percentage jongeren dat recent alcohol heeft gedronken (43%) is kleiner dan in ZHN (47%) en Nederland (51%). • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (33%) is kleiner dan in ZHN (38%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (14%) is even groot als in ZHN.


Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren dat minder dan één keer per week sport (25%) is groter dan in ZHN (21%).

60

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L E I DE N

• Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (66%) is kleiner dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (38%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (48%), is kleiner dan in ZHN (55%). • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (46%), is kleiner dan in ZHN (51%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente eet (63%), is kleiner dan in ZHN (69%).


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van brommers (14%) is groter dan in ZHN (10%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (64%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (77%) is kleiner dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (66%) is even groot als in Nederland. • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (79%) is groter dan in Nederland (74%).


Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar gebruik maakt van de thuiszorg (22%) is groter dan in ZHN (18%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (36 per 10.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (27 per 1.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 1.000 inwoners).

61


Kerncijfers gemeente Leiden Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Leiden

Zuid-Holland Noord

116.787

520.401


5.324

1.113

486


117.494

531.549

17.013.626


116.704

leeftijdsverdeling

1%

2%

3%

551.279 0%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

1999 (werkelijk)

21%

67%

12%

25%

63%

12%

24%

62%

14%

2009 (werkelijk)

21%

67%

12%

24%

62%

14%

24%

61%

15%

2015 (prognose)

18%

66%

16%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

17%

64%

19%

22%

59%

20%

22%

58%

20%

2040 (prognose)

17%

57%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

31%

26%

29%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

18%

29%

46%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

demografische druk (2009)

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

12%

9%

9%

niet-westers

15%

8%

11%

52%

36%

36%

6%

6%

7%

18%

11%

18%

9%

6%

9%

laag

15%

22%

24%

hoog

54%

35%

31%

huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008)


5%

financiële situatie (2009) grote moeite met rondkomen schulden

--

4%

19-64

65+

19-64

65+

5%

1%

4%

2%

12%

3%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

16%

34%

19%

26%

40%

28%

28%

katholiek

15%

29%

17%

26%

37%

28%

19%

62

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L E I DE N

mannen

leeftijd

vrouwen

1999

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 12 10 8

6

4

2

0

2

4

6

8 10 12

%

12 10 8

6

4

2

0

2

4

6

8 10 12



Leiden

Zuid-Holland Noord

Nederland

80,4

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,3

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

82,2

82,7

(HM)

82,2

sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners totaal

72,1

68,2

(HM)

72,1


20,6

19,4

(HM)

21,8

kanker

22,6

21,0

(HM)

21,5


7,1

7,2

(HM)

7,2


2,6

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

13%

7%

10%

9%

34% 14%


12-18 13%

artrose

19-64 8%

11%

9%

35%

3,0 65+

diabetes

<1%

4%

17%

1%

3%


18%

12%

6%

16%

13%

6%

10%

14%

9%

13%


45%

45%

82%

45%

47%

81%


4%

12%

28%

4%

8%

25%


13%

13%


42%

38%

36%

39%

6%

5%

4%

3%

63


Gezondheid

Leiden 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

9%

4%

6%

3%

43%

45%

36%

41%

8%

7%

7%

6%

19-64


5,3%


5,2%

Leiden 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


11%

17%

16%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


11%

41%

51%

9%

45%

56%

10%

47%

2%

9%

13%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

24%

16%

19-64

65+

ernstig roken afgelopen maand gerookt (2008)

21%


12-17

20% 19-64

13% 65+

31% 12-17


43%

47%

51%


33%

38%

36%


14%

10%

14%


15%

3%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


9%

9%

8%


1%

2%

2%

15+


79%

51%

38%

79%

50%

35%


25%

41%

63%

21%

44%

65%


66%

70%


48%


69%

46%


55% 63% 51% 75%

20%

76%

16%

17%


45%

44%


25%

25%


14%

16%


64

9%

2%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L E I DE N

Determinanten

Leiden 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


18%

16%


12-18

19-64

65+

16%

13%

27%

24%

hinder brommers

14%

10%

hinder vliegtuigen

5%

8%


64%

Zorg en preventie

Nederland

61%

Leiden

Zuid-Holland Noord

Nederland


94%

95%

93%

BMR 9-jarigen

93%

94%

93%

77%

84%

82%


66%

72%

66%


70%

76%

79%

76%



97%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

9%

geven

65+ 10%

13%

10%

15%

11%

2%

<1%

2%

1%

huisarts

71%

84%

72%

85%

medisch specialist

30%

49%

31%

53%

fysiotherapeut

21%

26%

23%

26%

thuiszorg

1%

22%

2%

18%

GGZ

3%

1%

3%

3%


verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners

totaal

totaal

36

24

9

5

12

5

7

4


27

24


22

21

121

74

alcohol cannabis opiaten (heroïne, methadon) cocaïne


65

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L E I DE RDO RP

Bevindingen gemeente Leiderdorp Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 4% tot 27.594 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 22% in 2040, evenals in ZHN en Nederland. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%) en even groot als in Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 25% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (8%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (14%) is kleiner dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (8%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.

Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (9%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (11%).

Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,3 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (63,3) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (17,1) is lager dan in Nederland (21,8).



67


• Het percentage volwassen met een hoog risico op angst en/of depressie (9%) is groter dan in ZHN (4%). • Het percentage volwassenen dat ernstig eenzaam is (10%), is groter dan in ZHN (7%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (15%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (15%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (10%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (52%, zelfrapportage) is groter dan in ZHN (45%). • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (9%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (20%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen dat rookt (18%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%).

Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (39%) is even groot als in ZHN, en groter dan in Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (15%) is even groot als in ZHN.


Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (81%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (74%) is groter dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (31%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.


68

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L E I DE RDO RP


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ooit slachtoffer is geweest van huiselijk geweld (14%) is groter dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (58%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (84%) is even groot als in Nederland. • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (74%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (81%) is groter dan in Nederland (74%).


Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (21 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (28 per 1.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

69


Kerncijfers gemeente Leiderdorp Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Leiderdorp

Zuid-Holland Noord

26.470

520.401


2.251

1.113

486


27.594

531.549

17.013.626


29.640


4%

2%

3%

551.279 12%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

25%

62%

13%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

25%

59%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

22%

59%

19%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

21%

58%

21%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


22%

53%

25%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

43%

37%

43%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

28%

35%

48%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009) westers

totaal

totaal

totaal

10%

9%

9%

9%

8%

11%

32%

36%

36%

7%

6%

7%


8%

11%

18%


5%

6%

9%

niet-westers huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status


14%

22%

24%

hoog

48%

35%

31%


4%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


6%

3%

4%

2%

schulden

8%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

23%

37%

26%

26%

40%

28%

28%

katholiek

22%

31%

24%

26%

37%

28%

19%

70

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L E I DE RDO RP

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Leiderdorp

Zuid-Holland Noord

Nederland

81,3

80,9

(HM)

80,1

mannen

79,1

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

83,3

82,7

(HM)

82,2

totaal

63,3

68,2

(HM)

72,1


17,1

19,4

(HM)

21,8

kanker

20,9

21,0

(HM)

21,5

5,6

7,2

(HM)

7,2


ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD

1,8

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

6%

11%

13%

7%

10%

9%

35%

9%

34%

2%

4%

10%

1%

3%

14%

15%

10%

6%

16%

13%

6%

9%

15%

9%

13%

12-18

19-64

14%


3,0

43%

47%

82%

45%

47%

81%


4%

12%

21%

4%

8%

25%


13%

13%


39%

38%

36%

39%

9%

3%

4%

3%

71


Gezondheid

Leiderdorp 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+

19-64

65+

7%

4%

6%

3%

matig of ernstig

35%

37%

36%

41%

ernstig

10%

6%

7%

6%


12-18

Nederland 19-64

eenzaamheid (2009)

arbeidsongeschiktheid (2009)


5,2%

5,2%

Leiderdorp 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


13%

15%

15%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


10%

52%

57%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

<1%

13%

9%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

18%

14%

19-64

65+


20%


12-17

20% 19-64

13% 65+

31% 12-17


47%

47%

51%


39%

38%

36%


15%

15%

14%


10%

8%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


10%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


81%

49%

31%

79%

50%

35%


20%

39%

56%

21%

44%

65%


74%

70%


52%


69%

48%


55% 65% 51% 69%

17%

76%

13%

17%


48%

44%


23%

25%


16%

16%


72

14%

6%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L E I DE RDO RP

Determinanten

Leiderdorp 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


19%

12%


12-18

19-64

65+

16%

13%

30%

24%

hinder brommers

13%

10%

hinder vliegtuigen

8%

8%


Zorg en preventie

58%

Nederland

61%

Leiderdorp

Zuid-Holland Noord

Nederland


97%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

84%

84%

82%


74%

72%

66%


78%

76%

81%

76%



97%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

6%

geven

65+ 10%

18%

7%

15%

11%

2%

0%

2%

1%

huisarts

78%

86%

72%

85%

medisch specialist

30%

60%

31%

53%

fysiotherapeut

22%

28%

23%

26%

thuiszorg

1%

17%

2%

18%

GGZ

3%

4%

3%

3%



totaal

totaal

21

24

cannabis

5

5


1

5

cocaïne

2

4


28

24


22

21

56

74


73

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L I S S E

Bevindingen gemeente Lisse Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 3% tot 23.077 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (24%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 19% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%) en Nederland (14%). Dit percentage stijgt naar 28% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (6%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met problematische schulden (2%) is kleiner dan in ZHN (7%).


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,5 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (60,6) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (18,3) is lager dan in Nederland (21,8).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (40%) is kleiner dan in ZHN (45%). • Het percentage volwassenen (41%) en ouderen (80%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN.

75


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassen met een hoog risico op angst en/of depressie (1%) is kleiner dan in ZHN (4%). • Het percentage volwassenen dat ernstig eenzaam is (2%), is kleiner dan in ZHN (7%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (6%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (15%). • Het percentage jongeren met overgewicht (7%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (45%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (14%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (17%) is kleiner dan in ZHN (20%), en even groot als in Nederland. • Het percentage volwassenen dat rookt (18%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%). • Het percentage ouderen dat rookt (17%) is groter dan in ZHN (13%) en Nederland (13%).

Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (35%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (19%) is even groot als in ZHN.


Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (80%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (55%) en ouderen (35%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in ZHN.

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (51%) of fruit (49%) eet, is even groot als in ZHN.

76

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E L I S S E

• Het percentage volwassenen dat te weinig groente eet (78%), is groter dan in ZHN (69%).


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstig geluidshinder van brommers ervaart (6%), is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (56%), is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (87%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (74%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (89%) is groter dan in Nederland (74%).

Mantelzorg • Het percentage volwassenen (10%) en ouderen (9%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat mantelzorg ontvangt (5%) is kleiner dan in ZHN (10%).

Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (17 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (27 per 1.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

77


Kerncijfers gemeente Lisse Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Lisse

Zuid-Holland Noord

22.301

520.401


1.409

1.113

486


23.077

531.549

17.013.626


23.426


3%

2%

3%

551.279 5%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

25%

62%

13%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

24%

60%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

22%

59%

20%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

21%

58%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


19%

53%

28%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

40%

36%

37%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

27%

38%

54%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

8%

9%

9%

niet-westers

4%

8%

11%

31%

36%

36%

6%

6%

7%


6%

11%

18%


5%

6%

9%



25%

22%

24%

hoog

27%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


2%

<1%

4%

2%

schulden

2%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

22%

29%

23%

26%

40%

28%

28%

katholiek

43%

56%

45%

26%

37%

28%

19%

78

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L I S S E

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Lisse

Zuid-Holland Noord

Nederland

82,5

80,9

(HM)

80,1

mannen

79,3

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

85,4

82,7

(HM)

82,2

totaal

60,6

68,2

(HM)

72,1


18,3

19,4

(HM)

21,8

kanker

20,7

21,0

(HM)

21,5


3,8

7,2

(HM)

7,2


2,8

2,5

(HM)



3,0

12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

10%

6%

10%

13%

7%

10%

7%

29%

9%

34% 14%

artrose diabetes

<1%

5%

17%

1%

3%


13%

10%

5%

16%

13%

6%

9%

14%

9%

13%


40%

41%

80%

45%

47%

81%


3%

10%

27%

4%

8%

25%


12%

13%


29%

39%

36%

39%

1%

2%

4%

3%

79


Gezondheid

Lisse 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

3%

3%

6%

3%

32%

46%

36%

41%

2%

6%

7%

6%

19-64


4,8%


5,2%

Lisse 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


6%

13%

11%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


7%

45%

58%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

2%

8%

14%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


17%


20% 18%

12-17

19-64

17% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


50%

47%

51%


35%

38%

36%


19%

11%

14%


15%

6%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


5%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


80%

55%

35%

79%

50%

35%


19%

45%

67%

21%

44%

65%


73%

70%


51%


69%

49%


55% 78% 51% 78%

14%

76%

11%

17%


45%

44%


26%

25%


16%

16%


80

8%

3%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E L I S S E

Determinanten

Lisse 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


12%

14%


12-18

19-64

65+

16%

13%

20%

24%

hinder brommers

6%

10%

hinder vliegtuigen

11%

8%


56%

Zorg en preventie

Nederland

61%

Lisse

Zuid-Holland Noord

Nederland


91%

95%

93%

BMR 9-jarigen

89%

94%

93%

87%

84%

82%


74%

72%

66%


78%

76%

89%

76%



99%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

5%

geven

65+ 10%

10%

9%

15%

11%

0%

<1%

2%

1%

huisarts

73%

86%

72%

85%

medisch specialist

28%

52%

31%

53%

fysiotherapeut

24%

23%

23%

26%

thuiszorg

2%

19%

2%

18%

GGZ

3%

1%

3%

3%



totaal

totaal

17

24

cannabis

4

5


4

5

cocaïne

2

4


27

24


24

21

36

74


81

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N I E U W KO O P

Bevindingen gemeente Nieuwkoop Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal daalt van 2009 tot 2020 met 5% tot 25.478 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (26%) is groter dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 23% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 27% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (6%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (32%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (5%) en ouderen (3%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,8 jaar) is even hoog als in Nederland. • De sterfte aan kanker per 10.000 inwoners (18,2) is lager dan in Nederland (21,5).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (38%) is kleiner dan in ZHN (45%). • Het percentage jongeren met migraine/ernstige hoofdpijn (13%) is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage jongeren met astma of COPD (7%) is kleiner dan in ZHN (13%). • Het percentage volwassenen (46%) en ouderen (77%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met artrose (27%) is kleiner dan in ZHN (34%).

83


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (10%) is kleiner dan in ZHN (13%). • Het percentage ouderen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (26%) is kleiner dan in ZHN (39%). • Het percentage ouderen met een hoog risico op angst en/of depressie (2%) is kleiner dan in ZHN (3%). • Het percentage ouderen dat ernstig eenzaam is (1%), is kleiner dan in ZHN (6%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (9%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (49%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (11%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (24%) is even groot als in ZHN, en groter dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen dat rookt (19%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (31%).



Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (78%), is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (53%) en ouderen (34%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in ZHN.

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (69%), is groter dan in ZHN (55%).

84

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N I E U W KO O P

• Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (57%), is groter dan in ZHN (51%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (75%) of fruit (72%) eet, is even groot als in ZHN.

Overig risicogedrag jongeren • Het percentage seksueel actieve jongeren dat zonder condoom vrijt (47%), is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (24%) is even groot als in ZHN.

Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstig geluidshinder van vliegtuigen ervaart (20%) is groter dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (56%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (89%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (77%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (70%) is kleiner dan in ZHN (76%) en Nederland (74%).


Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de thuiszorg (9%) is kleiner dan in ZHN (18%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (14 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (14 per 1.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 1.000 inwoners).

85


Kerncijfers gemeente Nieuwkoop Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Nieuwkoop

Zuid-Holland Noord

26.757

520.401


337

1.113

486


25.478

531.549

17.013.626


26.242


-5%

2%

3%

551.279 -2%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

28%

63%

9%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

26%

61%

14%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

23%

59%

18%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

22%

57%

21%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


23%

50%

27%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

42%

38%

46%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

22%

37%

55%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

5%

9%

9%

niet-westers

3%

8%

11%

24%

36%

36%

5%

6%

7%


6%

11%

18%


5%

6%

9%



32%

22%

24%

hoog

19%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


3%

2%

4%

2%

schulden

5%

3%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

21%

30%

23%

26%

40%

28%

28%

katholiek

43%

58%

46%

26%

37%

28%

19%

86

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N I E U W KO O P

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Nieuwkoop

Zuid-Holland Noord

Nederland

80,8

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,4

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

83,3

82,7

(HM)

82,2

totaal

67,4

68,2

(HM)

72,1


20,0

19,4

(HM)

21,8

kanker

18,2

21,0

(HM)

21,5


8,7

7,2

(HM)

7,2


3,1

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



12-18 7%

artrose

19-64 7%

6%

11%

27%

3,0

diabetes

<1%

2%

11%

1%

3%


13%

12%

4%

16%

13%

6%

8%

10%

9%

13%


38%

46%

77%

45%

47%

81%


3%

8%

20%

4%

8%

25%


10%

13%


37%

26%

36%

39%

3%

2%

4%

3%

87


Gezondheid

Nieuwkoop 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

6%

1%

6%

3%

38%

35%

36%

41%

8%

1%

7%

6%

19-64



6,0%

5,2%

Nieuwkoop 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


10%

14%

12%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


9%

49%

53%

9%

45%

56%

10%

47%

<1%

11%

11%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

24%


20% 19%

12-17

19-64

12% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


51%

47%

51%


43%

38%

36%


16%

12%

14%


12%

4%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


10%

9%

8%


1%

2%

2%

15+


78%

53%

34%

79%

50%

35%


22%

49%

59%

21%

44%

65%


68%

70%


69%


69%

57%


55% 75% 51% 72%

14%

76%

14%

17%


47%

44%


24%

25%


17%

16%


88

7%

4%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N I E U W KO O P

Determinanten

Nieuwkoop 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


13%

17%


12-18

19-64

65+

16%

13%

30%

24%

hinder brommers

9%

10%

hinder vliegtuigen

20%

8%


Zorg en preventie

56%

Nederland

61%

Nieuwkoop

Zuid-Holland Noord

Nederland


95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

95%

94%

93%

89%

84%

82%


77%

72%

66%


81%

76%

70%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

9%

geven

65+ 10%

18%

10%

15%

11%

1%

0%

2%

1%

huisarts

69%

80%

72%

85%

medisch specialist

31%

49%

31%

53%

fysiotherapeut

27%

23%

23%

26%

thuiszorg

3%

9%

2%

18%

GGZ

3%

1%

3%

3%



totaal

totaal

14

24

cannabis

2

5


0

5

cocaïne

1

4


14

24


16

21

32

74


89

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N O O RDW I J K

Bevindingen gemeente Noordwijk Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 5% tot 26.553 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (22%) is kleiner dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 21% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%), even groot als in Nederland. Dit percentage stijgt naar 25% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.

Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (36%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage éénoudergezinnen (6%) is even groot als in ZHN en Nederland.

Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (7%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (24%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen (5%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.



Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (48%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (80%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met diabetes (< 1%) is kleiner dan in ZHN (3%).

Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (28%) is kleiner dan in ZHN (36%).

91


• Het percentage volwassenen dat matig/ernstig eenzaam is (22%), is kleiner dan in ZHN (36%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (6%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (15%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (7%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (51%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (9%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.

Roken • Het percentage jongeren dat rookt (22%) is even groot als in ZHN, en groter dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen dat rookt (28%) is even groot als in ZHN en Nederland.



Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%), is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren dat minder dan één keer per week sport (17%) is kleiner dan in ZHN (21%). • Het percentage volwassenen (45%) en ouderen (36%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen dat minder dan één keer per week sport (35%), is kleiner dan in ZHN (44%).

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (60%), is groter dan in ZHN (55%). • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (56%), is groter dan in ZHN (51%).

92

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N O O RDW I J K

• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (72%) of fruit (72%) eet, is even groot als in ZHN.


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ondervindt (15%) is kleiner dan in ZHN (24%). • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van brommers (5%) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (63%) is even groot als in ZHN.

Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (10%), is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage ouderen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (7%), is kleiner dan in ZHN (13%).

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (85%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (75%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (70%) is kleiner dan in Nederland (74%).


Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (29 per 10.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (28 per 1.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

93


Kerncijfers gemeente Noordwijk Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Noordwijk

Zuid-Holland Noord

25.335

520.401


702

1.113

486


26.553

531.549

17.013.626


28.540


5%

2%

3%

551.279 13%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

23%

64%

13%

25%

63%

12%

24%

62%

14%

2009 (werkelijk)

22%

63%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

15%

2015 (prognose)

21%

59%

20%

22%

60%

18%

23%

59%

18% 20%

2020 (prognose)

20%

58%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

2040 (prognose)

21%

54%

25%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040


35%

35%

40%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

25%

37%

47%

23%

34%

48%

25%

34%

49%


totaal

totaal

totaal

11%

9%

9%

4%

8%

11%

36%

36%

36%

6%

6%

7%


7%

11%

18%


7%

6%

9%



24%

22%

24%

hoog

29%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


3%

2%

4%

2%

schulden

5%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

20%

34%

23%

26%

40%

28%

28%

katholiek

33%

45%

35%

26%

37%

28%

19%

94

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N O O RDW I J K

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Noordwijk

Zuid-Holland Noord

Nederland

80,8

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,2

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

83,1

82,7

(HM)

82,2

totaal

68,3

68,2

(HM)

72,1


19,5

19,4

(HM)

21,8

kanker

22,1

21,0

(HM)

21,5


7,6

7,2

(HM)

7,2


2,6

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



12-18

19-64

15%

8%

11%

8%

36%

artrose

3,0

diabetes

<1%

<1%

17%

1%

3%


17%

8%

4%

16%

13%

6%

8%

13%

9%

13%


48%

49%

80%

45%

47%

81%


3%

5%

20%

4%

8%

25%


12%

13%


28%

34%

36%

39%

2%

2%

4%

3%

95


Gezondheid

Noordwijk 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

5%

3%

6%

3%

22%

37%

36%

41%

1%

8%

7%

6%

19-64



7,1%

5,2%

Noordwijk 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


6%

15%

12%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


7%

51%

57%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

1%

10%

9%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


22%


20% 28%

12-17

19-64

11% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


49%

47%

51%


46%

38%

36%


17%

16%

14%


13%

5%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


10%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


79%

45%

36%

79%

50%

35%


17%

35%

63%

21%

44%

65%


70%

70%


60%


69%

56%


55% 72% 51% 72%

15%

76%

12%

17%


50%

44%


23%

25%


16%

16%


96

7%

5%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N O O RDW I J K

Determinanten

Noordwijk 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


10%

7%


12-18

19-64

65+

16%

13%

15%

24%

hinder brommers

5%

10%

hinder vliegtuigen

5%

8%


Zorg en preventie

63%

Nederland

61%

Noordwijk

Zuid-Holland Noord

Nederland


96%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

85%

84%

82%


75%

72%

66%


79%

76%

70%

76%



99%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

8%

geven

65+ 10%

17%

11%

15%

11%

0%

<1%

2%

1%

huisarts

69%

87%

72%

85%

medisch specialist

34%

55%

31%

53%

fysiotherapeut

29%

25%

23%

26%

thuiszorg

1%

19%

2%

18%

GGZ

3%

3%

3%

3%



totaal

totaal

29

24

cannabis

2

5


2

5

cocaïne

3

4


28

24


25

21

47

74


97

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N O O RDW I J K E RH O U T

Bevindingen gemeente Noordwijkerhout Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 3% tot 15.754 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (24%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 22% in 2040, evenals in ZHN en Nederland. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%), even groot als in Nederland. Dit percentage stijgt naar 27% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (5%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (27%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (5%) en ouderen (3%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,0 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (69,6) is even groot als in Nederland.


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (33%) en ouderen (34%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN.

99


• Het percentage volwassenen (34%) en ouderen (36%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.



Alcohol • Het percentage jongeren dat recent alcohol heeft gedronken (54%), is groter dan in ZHN (47%) en Nederland (51%). • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (45%) is groter dan in ZHN (38%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (20%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat overmatig drinkt (17%) is groter dan in ZHN (11%).


Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (38%) is kleiner dan in ZHN (50%). • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (37%) is even groot als in ZHN.


100

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N O O RDW I J K E RH O U T

Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (25%) is even groot als in ZHN.

Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (72%) is groter dan in ZHN (61%).

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (84%) is even groot als in Nederland. • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (71%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (62%) is kleiner dan in Nederland (74%).

Mantelzorg • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft (24%) is groter dan in ZHN (15%). • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft en behoefte heeft aan ondersteuning (7%) is groter dan in ZHN (2%). • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft (11%) is even groot als in ZHN.

Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met een medisch specialist (63%) is groter dan in ZHN (53%). • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met een fysiotherapeut (33%) is groter dan in ZHN (26%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (31 per 10.000 inwoners) is hoger dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (25 per 1.000 inwoners) is even hoog als in ZHN.

101


Kerncijfers gemeente Noordwijkerhout Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Noordwijkerhout

Zuid-Holland Noord

15.355

520.401


682

1.113

486


15.754

531.549

17.013.626


16.186


3%

2%

3%

551.279 5%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

25%

62%

13%

25%

63%

12%

24%

62%

14%

2009 (werkelijk)

24%

60%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

15%

2015 (prognose)

22%

58%

20%

22%

60%

18%

23%

59%

18% 20%

2020 (prognose)

21%

57%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

2040 (prognose)

22%

51%

27%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040


40%

38%

43%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

27%

39%

52%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

9%

9%

9%

niet-westers

3%

8%

11%

31%

36%

36%

6%

6%

7%


5%

11%

18%


7%

6%

9%



27%

22%

24%

hoog

23%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


4%

1%

4%

2%

schulden

5%

3%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

9%

12%

10%

26%

40%

28%

28%

katholiek

57%

81%

62%

26%

37%

28%

19%

102

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N O O RDW I J K E RH O U T

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Noordwijkerhout

Zuid-Holland Noord

Nederland

81,0

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,1

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

84,0

82,7

(HM)

82,2

totaal

69,6

68,2

(HM)

72,1


23,1

19,4

(HM)

21,8

kanker

22,8

21,0

(HM)

21,5


7,5

7,2

(HM)

7,2


3,0

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



12-18 11%


9%

9% 38%

1%

5%

11%

1%

3%

15%

13%

3%

16%

13%

6%

7%

13%

9%

13%


3,0

11%

artrose diabetes

19-64

42%

50%

84%

45%

47%

81%


4%

7%

26%

4%

8%

25%


12%

13%


33%

34%

36%

39%

5%

3%

4%

3%

103


Gezondheid

Noordwijkerhout 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

7%

4%

6%

3%

34%

36%

36%

41%

5%

5%

7%

6%

19-64



7,0%

5,2%

Noordwijkerhout 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


9%

13%

12%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


9%

40%

62%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

1%

10%

15%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


19%


20% 20%

12-17

19-64

13% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


54%

47%

51%


45%

38%

36%


20%

17%

14%


15%

10%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


11%

9%

8%


3%

2%

2%

15+


79%

38%

37%

79%

50%

35%


24%

40%

59%

21%

44%

65%


69%

70%


60%



69%

49%


55% 72% 51% 83%

19%

76%

14%

17%

--

44%


25%

25%


17%

16%


104

9%

2%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N O O RDW I J K E RH O U T

Determinanten

Noordwijkerhout 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


19%

13%


12-18

19-64

65+

16%

13%

26%

24%

hinder brommers

11%

10%

hinder vliegtuigen

11%

8%


Zorg en preventie

72%

Nederland

61%

Noordwijkerhout

Zuid-Holland Noord

Nederland


95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

84%

84%

82%


71%

72%

66%


74%

76%

62%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

5%

geven

65+ 10%

24%

11%

15%

11%

7%

0%

2%

1%

huisarts

75%

87%

72%

85%

medisch specialist

37%

63%

31%

53%

fysiotherapeut

25%

33%

23%

26%

thuiszorg

3%

17%

2%

18%

GGZ

4%

2%

3%

3%



totaal

totaal

31

24

cannabis

3

5


4

5

cocaïne

2

4


25

24


24

21

16

74


105

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E O E G S T G E E S T

Bevindingen gemeente Oegstgeest Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 1% tot 22.860 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (26%) is groter dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (16%) is groter dan in ZHN (14%), even groot als in Nederland. Dit percentage stijgt naar 22% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.

Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (36%) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage éénoudergezinnen (6%) is even groot als in ZHN en Nederland.




Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (46%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (41%) en ouderen (88%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met artrose (4%) is kleiner dan in ZHN (9%). • Het percentage ouderen met astma of COPD (3%) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage ouderen met diabetes (6%) is kleiner dan in ZHN (14%).

107


Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (11%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (34%) en ouderen (38%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (41%) en ouderen (39%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (5%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (9%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (15%). • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (36%, zelfrapportage) is kleiner dan in ZHN (45%). • Het percentage ouderen met overgewicht (43%, zelfrapportage) is kleiner dan in ZHN (56%). • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.



Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (11%) is groter dan in ZHN (9%) en Nederland (8%).

Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (75%) is kleiner dan in ZHN (79%). • Het percentage jongeren dat minder dan één keer per week sport (15%) is kleiner dan in ZHN (21%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (82%) is groter dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (30%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in ZHN.

108

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E O E G S T G E E S T

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (40%), is kleiner dan in ZHN (55%). • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (47%), is kleiner dan in ZHN (51%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (65%) of fruit (74%) eet, is even groot als in ZHN.


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (13%) is groter dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (55%) is even groot als in ZHN.

Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ‘avonds of s ‘nachts wel eens onveilig voelt (23%) is groter dan in ZHN (16%).


Mantelzorg • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft (16%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft (20%) is groter dan in ZHN (11%). • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft en behoefte heeft aan ondersteuning (5%) is groter dan in ZHN (1%).

Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de GGZ (5%) is hoger dan in ZHN (3%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of thuiszorg is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (15 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (23 per 1.000 inwoners) is even hoog als in ZHN.

109


Kerncijfers gemeente Oegstgeest Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Oegstgeest

Zuid-Holland Noord

22.564

520.401


3.104

1.113

486


22.860

531.549

17.013.626


24.834


1%

2%

3%

551.279 10%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

27%

57%

16%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

26%

58%

16%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

23%

60%

18%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

22%

59%

19%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


24%

54%

22%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

45%

38%

44%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

29%

33%

41%

23%

34%

48%

25%

34%

49%


totaal

totaal

totaal

14%

9%

9%

7%

8%

11%

36%

36%

36%

6%

6%

7%


3%

11%

18%


5%

6%

9%



6%

22%

24%

hoog

62%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


4%

0%

4%

2%

schulden

8%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

22%

41%

26%

26%

40%

28%

28%

katholiek

21%

28%

22%

26%

37%

28%

19%

110

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E O E G S T G E E S T

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Oegstgeest

Zuid-Holland Noord

Nederland

80,8

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,6

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

82,6

82,7

(HM)

82,2

totaal

68,8

68,2

(HM)

72,1


18,0

19,4

(HM)

21,8

kanker

21,8

21,0

(HM)

21,5


6,1

7,2

(HM)

7,2


2,8

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



19-64

14%

6%

3%

4%

42%

1%

1%

6%

1%

3%

14%

14%

2%

16%

13%

6%

9%

16%

9%

13%


3,0

12-18

46%

41%

88%

45%

47%

81%


3%

8%

24%

4%

8%

25%


11%

13%


34%

38%

36%

39%

5%

2%

4%

3%

111


Gezondheid

Oegstgeest 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

6%

4%

6%

3%

41%

39%

36%

41%

6%

5%

7%

6%

19-64



4,3%

5,2%

Oegstgeest 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


5%

12%

9%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


8%

36%

43%

9%

45%

56%

10%

47%

<1%

8%

8%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

20%


20% 19%

12-17

19-64

11% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


49%

47%

51%


37%

38%

36%

overmatig alcoholgebruik (2009) zwaar drinken (2009) drugs (2008)

12-18

17%

10%

14%

8%

2%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


11%

9%

8%


1%

2%

2%

15+


75%

51%

30%

79%

50%

35%


15%

38%

58%

21%

44%

65%


82%

70%


40%


69%

47%


55% 65% 51% 74%

12%

76%

14%

17%


35%

44%


25%

25%


16%

16%


112

11%

5%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E O E G S T G E E S T

Determinanten

Oegstgeest 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


23%

12%


12-18

19-64

65+

16%

13%

22%

24%

hinder brommers

9%

10%

hinder vliegtuigen

13%

8%


Zorg en preventie

55%

Nederland

61%

Oegstgeest

Zuid-Holland Noord

Nederland


95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

85%

84%

82%


72%

72%

66%


75%

76%

76%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

11%

geven

65+ 10%

16%

20%

15%

11%

2%

5%

2%

1%

huisarts

68%

83%

72%

85%

medisch specialist

31%

61%

31%

53%

fysiotherapeut

20%

27%

23%

26%

thuiszorg

4%

14%

2%

18%

GGZ

5%

1%

3%

3%



totaal

totaal

15

24

cannabis

2

5


2

5

cocaïne

1

4


23

24


19

21

81

74


113

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E RI J N WO U DE

Bevindingen gemeente Rijnwoude Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 6% tot 19.855 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (11%) is even groot als in ZHN, en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (28%) is groter dan in ZHN (22%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (4%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.


Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,9 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (61,8) is lager dan in Nederland (72.1).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (43%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (75%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met een rugaandoening (4%) is kleiner dan in ZHN (9%).


115


• Het percentage volwassenen (36%) en ouderen (37%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (36%) en ouderen (38%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.





Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren dat minder dan één keer per week sport (15%) is kleiner dan in ZHN (21%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (30%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.


116

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E RI J N WO U DE


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (4%) is kleiner dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (58%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (88%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (77%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (64%) is kleiner dan in Nederland (74%).


Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts (78%) is kleiner dan in ZHN (85%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (15 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (17 per 1.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

117


Kerncijfers gemeente Rijnwoude Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Rijnwoude

Zuid-Holland Noord

18.696

520.401


330

1.113

486


19.855

531.549

17.013.626


21.133


6%

2%

3%

551.279 13%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

28%

62%

10%

25%

63%

12%

24%

62%

14%

2009 (werkelijk)

25%

60%

15%

24%

62%

14%

24%

61%

15%

2015 (prognose)

24%

56%

20%

22%

60%

18%

23%

59%

18% 20%

2020 (prognose)

24%

54%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

2040 (prognose)

24%

49%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040


42%

44%

49%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

25%

40%

53%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

5%

9%

9%

niet-westers

3%

8%

11%

24%

36%

36%

5%

6%

7%

11%

11%

18%

5%

6%

9%


28%

22%

24%

hoog

22%

35%

31%


2%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


3%

<1%

4%

2%

schulden

4%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

38%

48%

40%

26%

40%

28%

28%

katholiek

19%

31%

22%

26%

37%

28%

19%

118

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E RI J N WO U DE

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Rijnwoude

Zuid-Holland Noord

Nederland

81,9

80,9

(HM)

80,1

mannen

80,2

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

83,6

82,7

(HM)

82,2

totaal

61,8

68,2

(HM)

72,1


21,2

19,4

(HM)

21,8

kanker

20,2

21,0

(HM)

21,5


4,6

7,2

(HM)

7,2


1,9

2,5

(HM)



3,0

12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

11%

6%

12%

13%

7%

10%

8%

33%

9%

34% 14%

artrose diabetes

<1%

5%

14%

1%

3%


16%

18%

6%

16%

13%

6%

4%

10%

9%

13%


43%

49%

75%

45%

47%

81%


2%

5%

22%

4%

8%

25%


14%

13%


36%

37%

36%

39%

5%

5%

4%

3%

119


Gezondheid

Rijnwoude 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

6%

4%

6%

3%

36%

38%

36%

41%

5%

5%

7%

6%

19-64



3,7%

5,2%

Rijnwoude 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


12%

17%

14%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


10%

45%

55%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

<1%

10%

13%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


16%


20% 17%

12-17

19-64

12% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


48%

47%

51%


39%

38%

36%


14%

14%

14%


12%

6%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


9%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


79%

48%

30%

79%

50%

35%


15%

42%

67%

21%

44%

65%


74%

70%


58%



69%

49%


55% 75% 51% 75%

8%

76%

9%

17%

--

44%


27%

25%


16%

16%


120

4%

2%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E RI J N WO U DE

Determinanten

Rijnwoude 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


13%

13%


12-18

19-64

65+

16%

13%

23%

24%

hinder brommers

9%

10%

hinder vliegtuigen

4%

8%


Zorg en preventie

58%

Nederland

61%

Rijnwoude

Zuid-Holland Noord

Nederland


98%

95%

93%

BMR 9-jarigen

96%

94%

93%

88%

84%

82%


77%

72%

66%


81%

76%

64%

76%



97%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

10%

geven

65+ 10%

14%

16%

15%

11%

4%

1%

2%

1%

huisarts

70%

78%

72%

85%

medisch specialist

29%

47%

31%

53%

fysiotherapeut

22%

19%

23%

26%

thuiszorg

1%

16%

2%

18%

GGZ

2%

1%

3%

3%



totaal

totaal

15

24

cannabis

3

5


1

5

cocaïne

2

4


17

24


16

21

41

74


121

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E T E Y L I N G E N

Bevindingen gemeente Teylingen Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal krimpt van 2009 tot 2020 met 3% tot 34.608 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is groter dan in ZHN (24%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 22% in 2040, evenals in ZHN en Nederland. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 28% in 2040. In ZHN en Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.






Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (14%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (34%) en ouderen (39%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN.

123


• Het percentage volwassenen dat matig/ernstig eenzaam is (29%), is kleiner dan in ZHN (36%). • Het percentage ouderen dat matig/ernstig eenzaam is (40%), is even groot als in ZHN.

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (5%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in ZHN (15%). • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (43%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (11%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.




Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (78%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (75%) is groter dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (50%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (28%) is kleiner dan in ZHN (35%).


124

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E T E Y L I N G E N


Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (15%) is groter dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (51%) is kleiner dan in ZHN (61%).

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (86%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (79%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (80%) is groter dan in Nederland (74%).

Mantelzorg • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft (16%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft (5%) is kleiner dan in ZHN (11%).

Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met een medisch specialist (43%) is kleiner dan in ZHN (53%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (17 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (21 per 1.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

125


Kerncijfers gemeente Teylingen Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Teylingen

Zuid-Holland Noord

35.533

520.401


1.234

1.113

486


34.608

531.549

17.013.626


33.539


-3%

2%

3%

551.279 -6%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

27%

60%

13%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

27%

58%

15%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

25%

58%

17%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

24%

57%

19%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


22%

50%

28%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

46%

41%

45%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

25%

34%

56%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

8%

9%

9%

niet-westers

4%

8%

11%

28%

36%

36%

6%

6%

7%


8%

11%

18%


4%

6%

9%



18%

22%

24%

hoog

34%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


5%

<1%

4%

2%

schulden

5%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

19%

27%

21%

26%

40%

28%

28%

katholiek

40%

56%

43%

26%

37%

28%

19%

126

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E T E Y L I N G E N

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Teylingen

Zuid-Holland Noord

Nederland

80,7

80,9

(HM)

80,1

mannen

79,8

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

81,5

82,7

(HM)

82,2

totaal

72,7

68,2

(HM)

72,1


19,8

19,4

(HM)

21,8

kanker

21,5

21,0

(HM)

21,5


7,1

7,2

(HM)

7,2


2,1

2,5

(HM)



19-64

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

15%

13%

7%

10%

7%

35%

9%

34%

1%

2%

10%

1%

3%

14%

16%

10%

6%

16%

13%

6%

11%

10%

9%

13%


3,0

12-18

48%

47%

78%

45%

47%

81%


4%

6%

23%

4%

8%

25%


14%

13%


34%

39%

36%

39%

2%

1%

4%

3%

127


Gezondheid

Teylingen 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

5%

3%

6%

3%

29%

40%

36%

41%

5%

4%

7%

6%

19-64



4,3%

5,2%

Teylingen 5-6

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


5%

12%

11%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


8%

43%

57%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

1%

8%

11%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+


20%


20% 21%

12-17

19-64

12% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


47%

47%

51%


37%

38%

36%


13%

14%

14%


15%

6%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


9%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


78%

50%

28%

79%

50%

35%


18%

40%

64%

21%

44%

65%


75%

70%


56%


69%

52%


55% 66% 51% 71%

16%

76%

13%

17%


40%

44%


23%

25%


16%

16%


128

6%

3%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E T E Y L I N G E N

Determinanten

Teylingen 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


15%

11%


12-18

19-64

65+

16%

13%

24%

24%

hinder brommers

9%

10%

hinder vliegtuigen

15%

8%


Zorg en preventie

51%

Nederland

61%

Teylingen

Zuid-Holland Noord

Nederland


96%

95%

93%

BMR 9-jarigen

94%

94%

93%

86%

84%

82%


79%

72%

66%


83%

76%

80%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

13%

geven

65+ 10%

16%

5%

15%

11%

1%

<1%

2%

1%

huisarts

72%

87%

72%

85%

medisch specialist

31%

43%

31%

53%

fysiotherapeut

28%

23%

23%

26%

thuiszorg

3%

17%

2%

18%

GGZ

2%

1%

3%

3%



totaal

totaal

17

24

cannabis

2

5


1

5

cocaïne

4

4


21

24


21

21

133

74


129

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E VO O RS C H OT E N

Bevindingen gemeente Voorschoten Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal neemt van 2009 tot 2020 toe met 6% tot 24.476 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage blijft nagenoeg constant tot 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (19%) is groter dan in ZHN (14%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.




Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (83,4 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (56,2) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (16,5) is lager dan in Nederland (21,8). • De sterfte aan kanker per 10.000 inwoners (18,5) is lager dan in Nederland (21,5).

Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (43%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met migraine of ernstige hoofdpijn (13%) is kleiner dan in ZHN (16%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (76%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN.

131


• Het percentage ouderen met migraine of ernstige hoofdpijn (1%) is kleiner dan in ZHN (6%).

Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (14%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen (34%) en ouderen (40%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen dat matig/ernstig eenzaam is (27%), is kleiner dan in ZHN (36%).

Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (9%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (10%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (36%, zelfrapportage) is kleiner dan in ZHN (45%). • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (10%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.




Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (81%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (49%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (43%) is groter dan in ZHN (35%).

132

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E VO O RS C H OT E N

Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (49%), is kleiner dan in ZHN (55%). • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (46%), is kleiner dan in ZHN (51%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (70%) of fruit (75%) eet, is even groot als in ZHN.

Overig risicogedrag jongeren • Het percentage seksueel actieve jongeren dat zonder condoom vrijt (45%) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (30%) is groter dan in ZHN (25%).

Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ondervindt (18%) is kleiner dan in ZHN (24%). • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ondervindt van vliegtuigen (4%) is kleiner dan in ZHN (8%). • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (61%) is even groot als in ZHN.

Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De opkomst bij de screening borstkanker (84%) is even groot als in Nederland. • De opkomst bij de screening baarmoederhalskanker (75%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij de griepvaccinatie onder 60-plussers (79%) is groter dan in Nederland (74%).

Mantelzorg • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft (13%) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft (16%) is groter dan in ZHN (11%). • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft en behoefte heeft aan ondersteuning (4%) is groter dan in ZHN (2%). • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft en behoefte heeft aan ondersteuning (3%) is groter dan in ZHN (1%).

Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (20 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (26 per 1.000 inwoners) is even hoog als in ZHN.

133


Kerncijfers gemeente Voorschoten Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Voorschoten

Zuid-Holland Noord

22.996

520.401


2.038

1.113

486


24.476

531.549

17.013.626


25.174


6%

2%

3%

551.279 9%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

25%

58%

17%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

25%

56%

19%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

24%

56%

21%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

23%

54%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


25%

49%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

44%

43%

50%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

34%

41%

54%

23%

34%

48%

25%

34%

49%


totaal

totaal

totaal

13%

9%

9%

7%

8%

11%

32%

36%

36%

6%

6%

7%


6%

11%

18%


5%

6%

9%



19%

22%

24%

hoog

48%

35%

31%


3%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


3%

<1%

4%

2%

schulden

5%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

16%

39%

22%

26%

40%

28%

28%

katholiek

33%

27%

32%

26%

37%

28%

19%

134

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E VO O RS C H OT E N

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Voorschoten

Zuid-Holland Noord

Nederland

83,4

80,9

(HM)

80,1

mannen

81,9

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

84,5

82,7

(HM)

82,2

totaal

56,2

68,2

(HM)

72,1


16,5

19,4

(HM)

21,8

kanker

18,5

21,0

(HM)

21,5


5,7

7,2

(HM)

7,2


1,8

2,5

(HM)



3,0

12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

15%

13%

7%

10%

7%

31%

9%

34% 14%

artrose diabetes

<1%

3%

14%

1%

3%


13%

12%

1%

16%

13%

6%

8%

15%

9%

13%


43%

48%

76%

45%

47%

81%


3%

8%

25%

4%

8%

25%


14%

13%


34%

40%

36%

39%

4%

3%

4%

3%

135


Gezondheid

Voorschoten 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

3%

3%

6%

3%

27%

40%

36%

41%

7%

4%

7%

6%

19-64


4,2%

Determinanten

Voorschoten

overgewicht (2007-2009) gemeten door JGZ

5-6

5,2%

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


9%

14%

13%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


10%

36%

48%

9%

45%

56%

10%

47%

ernstig

<1%

7%

10%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

26%

12%

19-64

65+


19%


12-17

20% 19-64

13% 65+

31% 12-17


50%

47%

51%


38%

38%

36%


16%

14%

14%


12%

2%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


10%

9%

8%


2%

2%

2%

15+


81%

49%

43%

79%

50%

35%


19%

39%

68%

21%

44%

65%


74%

70%


49%


69%

46%


55% 70% 51% 75%

16%

76%

11%

17%


45%

44%


30%

25%


14%

16%


136

6%

4%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E VO O RS C H OT E N

Determinanten

Voorschoten 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


14%

12%


12-18

19-64

65+

16%

13%

18%

24%

hinder brommers

7%

10%

hinder vliegtuigen

4%

8%


Zorg en preventie

61%

Nederland

61%

Voorschoten

Zuid-Holland Noord

Nederland


98%

95%

93%

BMR 9-jarigen

97%

94%

93%

84%

84%

82%


75%

72%

66%


79%

76%

79%

76%



99%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

11%

geven

65+ 10%

13%

16%

15%

11%

4%

3%

2%

1%

huisarts

73%

85%

72%

85%

medisch specialist

37%

57%

31%

53%

fysiotherapeut

22%

25%

23%

26%

thuiszorg

2%

18%

2%

18%

GGZ

3%

3%

3%

3%



totaal

totaal

20

24

cannabis

4

5


4

5

cocaïne

4

4


26

24


26

21

58

74


137

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E ZO E T E RWO U DE

Bevindingen gemeente Zoeterwoude Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal krimpt van 2009 tot 2020 met 8% tot 7.552 inwoners. Het inwonersaantal van ZHN neemt in dezelfde periode toe met 2% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage daalt naar 23% in 2040. In ZHN en Nederland daalt dit percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in ZHN en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in ZHN en Nederland.


Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (8%) is kleiner dan in ZHN (11%) en Nederland (18%). • Het percentage volwassenen (7%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in ZHN.



Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (52%) is groter dan in ZHN (45%). • Het percentage volwassenen (50%) en ouderen (78%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in ZHN.

Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in ZHN. • Het percentage volwassenen met een hoog risico op angst en/of depressie (<1%) is kleiner dan in ZHN (4%). • Het percentage volwassenen (31%) en ouderen (35%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in ZHN.

139


Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (15%, gemeten door JGZ) is groter dan in ZHN (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage 13-14-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in ZHN. • Het percentage jongeren met overgewicht (7%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (49%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (14%, zelfrapportage) is even groot als in ZHN.




Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (71%) is kleiner dan in ZHN (79%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (81%) is groter dan in ZHN (70%). • Het percentage volwassenen (46%) en ouderen (33%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft is even groot als in ZHN.



Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (64%) is even groot als in ZHN.

140

B E V I N DI N G E N G E M E E N T E ZO E T E RWO U DE



Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met een medisch specialist (40%) is groter dan in ZHN (31%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met een huisarts, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ is even groot als in ZHN. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (16 per 10.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners). • Het aantal mensen dat huishoudelijke hulp krijgt (19 per 1.000 inwoners) is lager dan in ZHN (24 per 10.000 inwoners).

141


Kerncijfers gemeente Zoeterwoude Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2

Zoeterwoude

Zuid-Holland Noord

8.193

520.401


391

1.113

486


7.552

531.549

17.013.626


7.779


-8%

2%

3%

551.279 -5%

17.473.817 6%

6%

0-19

20-64

65+

0-19

20-64

65+

0-19 20-64

65+

27%

63%

10%

25%

63%

12%

24%

62%

14% 15%

2009 (werkelijk)

25%

60%

15%

24%

62%

14%

24%

61%

2015 (prognose)

22%

59%

19%

22%

60%

18%

23%

59%

18%

2020 (prognose)

20%

58%

22%

22%

59%

20%

22%

58%

20%


23%

51%

26%

22%

53%

26%

22%

53%

26%

2009

2020

2040

2009

2020

2040

2009

2020

2040

groene druk

42%

35%

44%

39%

37%

41%

39%

38%

41%

grijze druk

25%

38%

51%

23%

34%

48%

25%

34%

49%

allochtonen (2009)

totaal

totaal

totaal

westers

6%

9%

9%

niet-westers

4%

8%

11%

26%

36%

36%

6%

6%

7%


8%

11%

18%


5%

6%

9%

laag

--

22%

24%

hoog

--

35%

31%


opleidingsniveau bevolking (2007-2008)


2%


--

4%

19-64

65+

19-64

65+


4%

0%

4%

2%

schulden

7%

2%

7%

2%

geloof (2009)

19-64

protestant

12%

19%

13%

26%

40%

28%

28%

katholiek

47%

61%

50%

26%

37%

28%

19%

142

65+ totaal

19-64

65+ totaal

totaal

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E ZO E T E RWO U DE

mannen

1999

leeftijd

vrouwen

mannen

2009

vrouwen

95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%



Zoeterwoude

Zuid-Holland Noord

Nederland

81,0

80,9

(HM)

80,1

mannen

78,5

78,8

(HM)

77,9

vrouwen

83,3

82,7

(HM)

82,2

totaal

65,4

68,2

(HM)

72,1


14,4

19,4

(HM)

21,8

kanker

20,4

21,0

(HM)

21,5


9,4

7,2

(HM)

7,2


2,9

2,5

(HM)

65+

12-18

19-64

65+

13%

7%

10%

9%

34% 14%



12-18

19-64

14%

6%

11%

9%

28%

artrose

3,0

diabetes

<1%

2%

14%

1%

3%


19%

13%

7%

16%

13%

6%

10%

13%

9%

13%


52%

50%

78%

45%

47%

81%


3%

7%

20%

4%

8%

25%


12%

13%

angst/depressie (2009) matig of hoog risico

34%

37%

36%

39%

hoog risico

<1%

3%

4%

3%

143


Gezondheid

Zoeterwoude 12-18



Nederland

19-64

65+

19-64

65+

5%

3%

6%

3%

31%

35%

36%

41%

4%

6%

7%

6%

19-64


8,5%

Determinanten

Zoeterwoude

overgewicht (2007-2009) gemeten door JGZ

5-6

5,2%

6,6%

Zuid-Holland Noord

10-11 13-14

5-6

Nederland

10-11 13-14


15%

13%

16%

10%

16%

15%


12-18

19-64

65+

12-18

19-64

65+

9-17

20+


7%

49%

59%

9%

45%

56%

10%

47%

<1%

9%

14%

1%

10%

13%

2%

11%

12-17

19-64

65+

12-17

19-64

65+

16%


20% 16%

12-17

19-64

12% 65+

19-64

13% 65+

31% 12-17


49%

47%

51%


40%

38%

36%


15%

11%

14%


13%

5%

12%

5%

19-64

65+

19-64

65+

drugs (2008)

12-18

12-18

65+

18% 23%

12-17

12-17 15-64

13%

15+

11% 11% 12-17


8%

9%

8%


0%

2%

2%

15+


71%

46%

33%

79%

50%

35%


16%

44%

59%

21%

44%

65%


81%

70%


58%



69%

56%


55% 73% 51% 74%

12%

76%

9%

17%

--

44%


24%

25%


16%

16%


144

4%

0%

14%

8%

3%

72%

45%

K E RN C I J F E RS G E M E E N T E ZO E T E RWO U DE

Determinanten

Zoeterwoude 12-18

Zuid-Holland Noord

19-64

65+


12%

16%


12-18

19-64

65+

16%

13%

20%

24%

hinder brommers

11%

10%

hinder vliegtuigen

6%

8%


Zorg en preventie

64%

Nederland

61%

Zoeterwoude

Zuid-Holland Noord

Nederland


95%

95%

93%

BMR 9-jarigen

94%

94%

93%

85%

84%

82%


79%

72%

66%


83%

76%

72%

76%



98%

mantelzorg (2009)

74%

98% 19-64

ontvangen

65+

19-64

9%

geven

65+ 10%

19%

12%

15%

11%

2%

2%

2%

1%

huisarts

75%

87%

72%

85%

medisch specialist

40%

56%

31%

53%

fysiotherapeut

27%

26%

23%

26%

thuiszorg

2%

15%

2%

18%

GGZ

2%

1%

3%

3%



totaal

totaal

16

24

cannabis

2

5


4

5

cocaïne

1

4


19

24


19

21

42

74


145

2009

2009

2009

2015 (prognose)

2020 (prognose)

2040 (prognose)

2009

grijze druk

huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum

achterstandsleerlingen

sociaaleconomische status

éénoudergezinnen

alleenstaanden

2006

CBS: percentage huishoudens met een (langdurig) inkomen onder of rond (maximaal 105%) het sociaal minimum

Verweij-Jonker Instituut: percentage 4- t/m 12-jarigen in het primair onderwijs met een leerlinggewicht hoger dan 0 (gebaseerd op opleiding ouders)

CBS: percentage éénoudergezinnen van alle particuliere huishoudens

2009

2007-2008

CBS: percentage personen dat alleen in een woonruimte is gehuisvest van alle particuliere huishoudens. Tot de alleenstaanden worden ook personen gerekend die met anderen eenzelfde adres bewonen maar een eigen huishouding voeren

CBS: percentage allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika en Azië min Japan en Indonesië van de totale bevolking

CBS: percentage allochtonen uit Europa (exclusief Turkije), Noord-Amerika, Australië, Japan en Indonesië van de totale bevolking

CBS: percentage 65-plussers ten opzichte van 20- t/m 64-jarigen (de druk die de niet-productieve oudere legt op de productieve bevolking)

CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen ten opzichte van 20- t/m 64-jarigen (de druk die de jeugd legt op de productieve bevolking)

CBS: prognose voor percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1-2040



CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1

CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1

percentage groei of krimp van het verwachte inwonersaantal in 2040 ten opzichte van het werkelijke inwonersaantal in 2009

CBS: prognose van het inwonersaantal in 2040

percentage groei of krimp van het verwachte inwonersaantal in 2020 ten opzichte van het werkelijke inwonersaantal in 2009

CBS: prognose van het inwonersaantal in 2020

2009

niet-westers

huishoudsamenstelling

2009

2009

westers

allochtonen

2009

groene druk

demografische druk

1999

2009

1999 (werkelijk)

2009 (werkelijk)

leeftijdsverdeling

groei t.o.v. 2009

prognose 2040

2009

2009

groei t.o.v. 2009

prognose 2020

CBS: aantal personen per km2

CBS : aantal inwoners op 1-1

2009

2008

inwonersaantal

bron en definitie

jaar

bevolkingsdichtheid

Bevolking

Bijlage I: Gebruikte bronnen en definities bij de tabellen met kerncijfers

B I J L AGE I : GEB RUI KTE B RON N EN EN DE F I N I T I E S B I J DE TA B E L L E N M E T K E RN C I J F E RS

147

148

2009

schulden

2005-2008

2005-2008

2005-2008

2005-2008

2005-2008

totaal


kanker



sterfte

2005-2008

vrouwen

CBS: sterfte aan onnatuurlijke doodsoorzaken bruto per 10.000 inwoners

CBS: sterfte aan ziekten ademhalingsorganen bruto per 10.000 inwoners

CBS: sterfte aan kwaadaardige nieuwvormingen bruto per 10.000 inwoners

CBS: sterfte aan hart- en vaatziekten bruto per 10.000 inwoners

CBS: sterfte bruto per 10.000 inwoners

CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor vrouwen

CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor mannen

CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor mannen en vrouwen

2005-2008

levensverwachting bij geboorte

2005-2008

bron en definitie

Gezondheid

mannen

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling; percentage met het Rooms-Katholiek geloof; CBS (NL) idem

2009

jaar

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling; percentage met één van de volgende geloofsstromingen: Protestants Christelijk: PKN, (Hersteld) Hervormd, (Christelijk/Nederlands) Gereformeerd, Evangelisch-Lutherse Kerk, Gereformeerd Vrijgemaakt, Baptisten, Evangelische gemeente, Pinkstergemeente, Remonstrantse Broederschap, Vrijzinnige geloofsgemeenschap; CBS (NL) idem

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat risicovolle of problematische schuld heeft volgens de definitie van het NIBUD

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar grote moeite had om rond te komen van het huishoudinkomen

Verweij-Jonker Instituut: percentage leerlingen tot 23 jaar dat gedurende het jaar uitstroomt uit het onderwijs zonder diploma op minimaal havoof mbo 2-niveau ten opzichte van het aantal leerlingen dat is ingeschreven aan het vo of mbo

CBS: percentage personen met hbo of wo als hoogste onderwijsniveau van alle 15- t/m 64- jarigen (alleen gemeenten met meer dan 10.000 inwoners)

CBS: percentage personen met basisonderwijs, mavo, of vbo als hoogste onderwijsniveau van alle 15- t/m 64- jarigen (alleen gemeenten met meer dan 10.000 inwoners)

bron en definitie

katholiek

2009

protestant

geloof

2009


financiële situatie

2007-2008

2007-2008

hoog

voortijdig schoolverlaten

2007-2008

jaar

laag

opleidingsniveau bevolking

Bevolking


2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met migraine of ernstige hoofdpijn nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts


2009

2009

hoog risico

suïcidegedachten


2007-2009

jaar

Determinanten

overgewicht gemeten door JGZ

2009

arbeidsongeschiktheid

2009

2009

matig of ernstig

ernstig

eenzaamheid

2009

matig of hoog risico

angst/depressie

2008

indicatie psychosociale problematiek

GGD HM: JIS 4 t/m 18: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >24,99

bron en definitie

CBS: percentage met een WAO, WAZ of WAJONG uitkering van het aantal inwoners van 15 t/m 64 jaar, vierde kwartaal

GGD MH: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ernstig eenzaam is volgens de eenzaamheidsschaal van De Jong-Gierveld

GGD MH: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat matig tot ernstig eenzaam is volgens de eenzaamheidsschaal van De Jong-Gierveld

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar wel eens tot vaak over suïcide heeft gedacht

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar een hoog risico had op angst of depressie

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar een matig tot hoog risico had op angst of depressie

GGD HM: jongerenpeiling: percentage met risico op psychosociale problemen: score van 16 punten of meer op de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)

2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat zijn gezondheid 'niet zo best' tot 'slecht' beoordeelt; volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat zijn gezondheid 'matig' tot 'slecht' beoordeelt

matig tot slecht ervaren gezondheid

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage met een rugaandoening nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts

2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 10 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts); volwassenenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 18 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts); ouderenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 22 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts)

één of meer ziekten/aandoeningen

2009

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met diabetes nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts

rugaandoening

2009

diabetes

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage met artrose nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met astma of COPD nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts

bron en definitie

artrose

jaar

astma/COPD

ziekten en aandoeningen

Gezondheid


149

150

2009

2009

overmatig alcoholgebruik

zwaar drinken

2008

lid sportvereniging

2009

2008

2009

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenenpeiling: percentage dat minder dan 5x per week ontbijt

onvoldoende groente

niet dagelijks fruit

onvoldoende fruit

ontbijt <5x per week

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat niet voldoet aan de fruitnorm (minimaal 2 stuks fruit per dag of 1 stuk fruit en 1 glas vruchtensap)

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat niet dagelijks fruit eet

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat niet voldoet aan de groentenorm (minimaal 200 gram groente per dag)

2008

niet dagelijks groente

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat niet dagelijks groente eet

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat lid is van een sportvereniging

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat minder dan 1x per week sport

sport <1x per week

voeding

2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat minder dan 7 dagen per week minstens 1 uur per dag matig actief is; vowassenen/ouderenpeiling: percentage dat minder dan 5 dagen per week minstens een half uur per dag matig actief is; CBS (NL) idem

GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 18-jarigen dat de afgelopen 4 weken harddrugs heeft gebruikt; Trimbos-instituut (NL) idem

GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 17-jarigen dat de afgelopen 4 weken cannabis heeft gebruikt; Trimbos-instituut (NL) idem

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: minimaal één keer per week zes glazen alcohol op een dag; CBS: idem

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage ‘gewoonte drinkers’, gemiddeld meer dan 21 glazen per week voor mannen en 14 glazen per week voor vrouwen

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat de afgelopen 4 weken vijf of meer glazen alcohol heeft gedronken bij één gelegenheid; Trimbosinstituut (NL) idem

GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 17-jarigen dat de afgelopen 4 weken alcohol heeft gedronken; Trimbos-instituut (NL) idem

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ‘wel eens’ rookt

GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 17-jarigen dat de afgelopen 4 weken heeft gerookt

onvoldoende lichaamsbeweging

bewegen

2008

2008



drugs

2008

2008

afgelopen maand alcohol gedronken

binge drinken

alcohol

2008

2009

afgelopen maand gerookt

rookt

roken

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >29,99; CBS (NL) idem

ernstig

bron en definitie

2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >24,99; CBS (NL) idem

jaar


overgewicht zelf gerapporteerd

Determinanten


2009

2009

2009

2009

2009

ooit slachtoffer huiselijk geweld

's avonds/'s nachts onveilig voelen

ernstige geluidshinder

hinder brommers

hinder vliegtuigen

opkomst 60-plussers

2008-2009

RIVM: percentage 60-plussers dat in de winterperiode 2008-2009 een griepprik heeft gehaald bij de huisarts

SBBW: percentage vrouwen van 30 t/m 60 jaar dat zowel binnen als buiten het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker een uitstrijkje heeft laten maken of dat geen baarmoederhals meer heeft t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen

2008

berschermingsgraad 30- t/m 60-jarigen

griepvaccinatie

SBBW: percentage vrouwen van 30 t/m 60 jaar dat onderzocht is in het kader van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen

2008

IKW: percentage vrouwen van 50 t/m 74 jaar dat is onderzocht in het kader van het bevolkingsonderzoek borstkanker t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen

RIVM: percentage 9-jarigen dat volledig is geïmmuniseerd voor BMR

RIVM: percentage 9-jarigen dat volledig is geïmmuniseerd voor D(K)TP

bron en definitie

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ongunstig ventilatiegedrag vertoont in woonkamer en/of slaapkamer (dit is afhankelijk van aantal personen in huishouden en type ventilatie)

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt van vliegtuigen

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt van brommers en/of scooters

GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat zich ‘s avonds of ‘s nachts soms tot vaak onveilig voelt

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ooit slachtoffer is geweest van huiselijk geweld

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat wel eens tot regelmatig wordt gepest op school

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat na het uitgaan vaak tijdelijk last heeft van gehoor en/of dagelijks naar harde muziek luistert via een koptelefoon

GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat geen condoom gebruikt bij de laatste keer geslachtsgemeenschap (alleen bij jongeren die ervaring hebben met geslachtsgemeenschap) (voor kleine gemeenten niet bekend)

bron en definitie

opkomst 30- t/m 60-jarigen

screening baarmoederhalskanker

opkomst 50- t/m 74-jarigen

2007-2008

2009

BMR 9-jarigen

screening borstkanker

2009

D(K)TP 9-jarigen

Rijksvaccinatie

jaar

2008

gepest worden op school

Zorg en preventie

2008

risico op gehoorschade

2009

2008

geen condoom gebruikt laatste keer

ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer

jaar

Determinanten


151

152

2009

2009

geven

behoefte aan steun

2009

2009

2009

2009

medisch specialist

fysiotherapeut

thuiszorg

GGZ

aantal bedden

verzorgings- en verpleeghuizen

2009

2007

2008

cocaïne

zorg zonder verblijf

2008


2007

2008

cannabis

huishoudelijke hulp Wmo

2008

alcohol

verslavingszorg

2009

huisarts

contact met zorgvoorziening

2009

ontvangen

RIVM: aantal bedden in verzorgings- en verpleeghuizen per 1.000 65-plussers

CAK: aantal personen dat zorg zonder verblijf in natura heeft ontvangen, per 1.000 inwoners

CAK: aantal personen dat huishoudelijke hulp in natura binnen de Wmo-zorg heeft ontvangen, per 1.000 inwoners

LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een cocaïneverslaving, per 10.000 inwoners

LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een opiatenverslaving, per 10.000 inwoners

LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een cannabisverslaving, per 10.000 inwoners

LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een alcoholverslaving, per 10.000 inwoners

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de geestelijke gezondheidszorg heeft bezocht

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf thuiszorg heeft gehad

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de fysiotherapeut heeft bezocht

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf een medisch specialist heeft bezocht

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de huisarts heeft bezocht

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat behoefte heeft aan hulp/steun bij het mantelzorg geven van alle volwassenen/ouderen

GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat in het afgelopen jaar mantelzorg heeft gegeven

GGD HM: ouderenpeiling: percentage dat in het afgelopen jaar mantelzorg heeft ontvangen

2008-2009

opkomst JGZ 5-14 jaar

mantelzorg

bron en definitie

GGD HM: percentage 5/6, 10/11 en 13/14-jarigen dat gezien is door een medewerker van de JGZ nadat hij/zij is opgeroepen voor een regulier consult

jaar

Zorg en preventie


Bodegraven

Boskoop

Hillegom

Reeuwijk

Waddinxveen

Noordwijkerhout

Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht

Lisse Noordwijk

Vlist

Teylingen Katwijk

Nieuwerkerk aan den IJssel

Kaag en Braassem

Oegstgeest Leiden

Bergambacht

Nederlek

Nieuwkoop

Leiderdorp

Voorschoten

Schoonhoven

Ouderkerk

Alphen aan den Rijn Zoeterwoude Zuid-Holland Noord

Rijnwoude

Midden-Holland

Hollands Midden

Zuid-Holland Noord

Midden-Holland

Zuid-Holland Noord Hollands Midden

Hillegom Noordwijkerhout

Lisse Noordwijk Teylingen Katwijk

Kaag en Braassem

Oegstgeest Leiden

Nieuwkoop

Leiderdorp

Voorschoten

Alphen aan den Rijn Zoeterwoude

Rijnwoude

Zuid-Holland Noord

Zuid-Holland Noord


16-05-2011 13:39:16




mei 2011

GGD Hollands Midden vestiging Leiden Postbus 121, 2300 AC Leiden [email protected] www.ggdhm.nl


Dit rapport biedt bondig en overzichtelijk actuele informatie over bevolkingsopbouw, gezondheid en ziekte, leefstijl, leefomstandigheden en preventie en zorg in de regio Zuid-Holland Noord. De gegevens zijn per gemeente gerangschikt en voorzien van een toelichting, zodat de interpretatie wordt vergemakkelijkt. Voorin staan, in de vorm van ‘Kernboodschappen’, aanbevelingen voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord. Het rapport is onderdeel van een regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning (rVTV). Naast dit rapport ‘Kernbood schappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord’ omvat de rVTV het rapport ‘Gezondheid in beeld in ZuidHolland Noord’ en informatie onder het menu ‘Gezonde Gemeente’ op de GGD-website www.ggdhm.nl. Het goede nieuws uit de rVTV is dat inwoners van Zuid-Holland Noord relatief gezond zijn. Toch staat de regio voor een uitdaging. Gezondheidsbedreigingen, zoals een toename van ongezonde leefgewoonten, en demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, en de daarmee samenhangende stijgende zorgvraag vragen om actieve anticipatie. Dit geldt zowel voor het gemeentelijk beleid als voor beleid gemaakt door andere partijen in zorg en welzijn. De rVTV biedt nieuwe aanknopingspunten en geeft een overzicht van de laatste inzichten voor integraal beleid. Daarmee legt de rVTV het fundament voor het gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord voor de periode 2011-2015.

16-05-2011 13:39:14

Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Zuid-Holland Noord

Recommend Documents