Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
schappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland’ omvat de rVTV het rapport ‘Groeien in gezondheid II’ en informatie onder het menu ‘Gezonde Gemeente’ op de GGD-website www.ggdhm.nl. Het goede nieuws uit de rVTV is dat inwoners van Midden-Holland relatief gezond zijn. Toch staat de regio voor een uitdaging. Gezondheidsbedreigingen, zoals een toename van ongezonde leefgewoonten, en demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, en de daarmee samenhangende stijgende zorgvraag vragen om actieve anticipatie. Dit geldt zowel voor het gemeentelijk beleid als beleid gemaakt door andere partijen in zorg en welzijn. De rVTV biedt nieuwe aanknopingspunten en geeft een overzicht van de laatste inzichten voor integraal beleid. Daarmee legt de rVTV het fundament voor het gezondheidsbeleid in Midden-Holland voor de periode 2011-2015.
6868 GG omslag RVTV_klein_Gouda.1 1
mei 2011
GGD Hollands Midden vestiging Gouda Postbus 133 2800 AC Gouda
[email protected] www.ggdhm.nl
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
Dit rapport biedt bondig en overzichtelijk actuele informatie over bevolkingsopbouw, gezondheid en ziekte, leefstijl, leefomstandigheden en preventie en zorg in de regio Midden-Holland. De gegevens zijn per gemeente gerangschikt en voorzien van een toelichting, zodat de interpretatie wordt vergemakkelijkt. Voorin staan, in de vorm van ‘Kernboodschappen’, aanbevelingen voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid in Midden-Holland. Het rapport is onderdeel van een regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning (rVTV). Naast dit rapport ‘Kernbood
16-05-2011 13:40:56
Bodegraven
Boskoop
Bodegraven
Boskoop
Reeuwijk
Waddinxveen
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht
Reeuwijk
Waddinxveen
Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht
Nederlek
Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Schoonhoven Bergambacht
Ouderkerk
Schoonhoven Bergambacht
Ouderkerk
Zuid-Holland Noord
Nederlek
Midden-Holland
Zuid-Holland Noord
Hollands Midden
Midden-Holland
(gemeente-indeling gebaseerd op het jaar 2009) Hollands Midden
Boskoop
Waddinxveen
Bodegraven
Reeuwijk
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Schoonhoven
Ouderkerk
Bergambacht
Nederlek
Midden-Holland gemeente-indeling gebaseerd op het jaar 2009 Zuid-Holland Noord 6868 GG omslag RVTV_klein_Gouda.2 2
16-05-2011 13:40:57
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
C. Hanning I.J.M. Paijmans M.F. van Rossum J.M. Rijkelijkhuizen R. van Wijngaarden M. van Dooremaal I.G.A. Lottman N.J. Terpstra J.T. Tielen M.J.J.C. Poos
Dit rapport is een aanvulling op de regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) die in november 2010 is verschenen (Groeien in Gezondheid II) en presenteert informatie op gemeenteniveau. De rVTV is ontwikkeld door de GGD Hollands Midden, deels in opdracht van het Transmuraal Netwerk Midden-Holland en in samenwerking met het RIVM.
Ontwerp omslag: Tik design bv, Apeldoorn/Amsterdam Vormgeving binnenwerk: Studio aan de Werf, Utrecht Drukker: ZuidamUithof, Utrecht Een publicatie van GGD Hollands Midden Postbus 133 2800 AC Gouda Telefoon: (0182) 54 56 00 www.ggdhm.nl Auteursrecht voorbehouden © GGD Hollands Midden, Gouda, 2011 Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden redactie, auteurs en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich gaarne aanbevolen. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de GGD Hollands Midden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 juncto het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471, en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daardoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht, postbus 882, 1180 AW Amstelveen. Voor het overnemen van gedeelten uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
INHOUD
Inhoud Inleiding 7 Kernboodschappen Midden-Holland 9 Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente 25 Bevindingen gemeente Bergambacht 27 Kerncijfers gemeente Bergambacht 30 Bevindingen gemeente Bodegraven 35 Kerncijfers gemeente Bodegraven 38 Bevindingen gemeente Boskoop 43 Kerncijfers gemeente Boskoop 46 Bevindingen gemeente Gouda 51 Kerncijfers gemeente Gouda 54 Bevindingen gemeente Moordrecht 59 Kerncijfers gemeente Moordrecht 62 Bevindingen gemeente Nederlek 67 Kerncijfers gemeente Nederlek 70 Bevindingen gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel 75 Kerncijfers gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel 78 Bevindingen gemeente Ouderkerk 83 Kerncijfers gemeente Ouderkerk 86 Bevindingen gemeente Reeuwijk 91 Kerncijfers gemeente Reeuwijk 94 Bevindingen gemeente Schoonhoven 99 Kerncijfers gemeente Schoonhoven 102 Bevindingen gemeente Vlist 107 Kerncijfers gemeente Vlist 110 Bevindingen gemeente Waddinxveen 115 Kerncijfers gemeente Waddinxveen 118
5
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Bevindingen gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle 123 Kerncijfers gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle 126 Bijlage I Gebruikte bronnen en definities bij de tabellen met kerncijfers 131
6
I N L E I DI N G
Inleiding In november 2010 is de tweede regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) van Midden-Holland verschenen: Groeien in gezondheid II. Gezondheid en zorg in Midden-Holland, nu en in de toekomst. De rVTV schetst een beeld van de gezondheidssituatie en het zorggebruik in Midden-Holland en werpt een blik op de toekomstige ontwikkelingen. Het rapport bevat onder andere informatie over de levensverwachting van de inwoners van Midden-Holland, hun fysieke, psychische en sociale gezondheid, hun leefstijl en de omgeving waarin zij wonen. Ook gaat de rVTV in op de preventie en zorg in Midden-Holland. Voorliggend rapport Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland is een aanvulling op Groeien in gezondheid II en presenteert informatie over de genoemde onderwerpen op gemeenteniveau. Inzicht in de gezondheidssituatie op gemeenteniveau is belangrijk omdat gemeenten volgens de Wet publieke gezondheid (Wpg) verplicht zijn een nota gemeentelijk gezondheidsbeleid vast te stellen. Daarnaast zijn gezondheid en zorg belangrijke onderwerpen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en op andere beleidsterreinen van gemeenten (bijvoorbeeld jeugd, ouderen en sport). Dit rapport is samen met Groeien in gezondheid II in de eerste plaats bedoeld om gemeenten handvatten te geven bij het maken van beleidskeuzes voor lokaal en regionaal gezondheidsbeleid.
Leeswijzer Dit rapport beschrijft eerst de kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland. Kernboodschappen beschreven in Groeien in Gezondheid II vormen hiervoor het uitgangspunt. Waar mogelijk wordt ingegaan op het vóórkomen van bepaalde gezondheidsproblematiek per gemeente. Vervolgens worden per gemeente de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de cijfers beschreven, gevolgd door een tabel met de kerncijfers op het gebied van bevolking, gezondheid, determinanten, preventie en zorg. Bijlage I beschrijft de bronnen en definities die zijn gebruikt voor de kerncijfers.
Aandachtspunten bij het lezen Bij het lezen van dit rapport verdienen de volgende punten de aandacht: 1. Zoals gezegd vormt dit rapport een aanvulling op het rapport Groeien in gezondheid II. De rapporten zijn ook los van elkaar te lezen. Voorliggend rapport presenteert echter uitsluitend de meest recente cijfers op gemeenteniveau, terwijl Groeien in gezondheid II ook ingaat op trends uit het verleden en de te verwachten trends in de toekomst. Daarbij komt dat Groeien in gezondheid II meer achtergrondinformatie bevat, waardoor de cijfers in een bredere context worden geplaatst.
7
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
2. Niet alle onderwerpen uit Groeien in gezondheid II komen terug in dit rapport. Dit komt onder andere doordat niet alle gegevens op gemeenteniveau beschikbaar zijn. Verder is dit rapport vooral voor gemeenten bedoeld. De focus ligt hier op determinanten van gezondheid. Dit zijn factoren waarop gemeenten het meeste invloed kunnen uitoefenen. In Groeien in gezondheid II komen ook onderwerpen aan de orde die meer van belang zijn voor de zorgaanbieders, zoals zorggebruik in specifieke zorgsectoren. 3. De gegevens per gemeente zijn vooral bedoeld ter onderbouwing van het lokaal gezondheidsbeleid en niet voor onderlinge vergelijking. Bij het beschrijven van de cijfers (de bevindingen) ligt de focus op de, statistisch gezien, significante verschillen met het gemiddelde in de regio of Nederland (zie ook de Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente). Deze manier van presenteren houdt het gevaar in dat (te)veel nadruk wordt gelegd op de vraag hoe een bepaalde gemeente scoort ten opzichte van het gemiddelde in de regio. De indruk kan ontstaan dat een gemeente die gunstiger dan gemiddeld scoort op een bepaald gezondheidsprobleem, minder aandacht aan dit probleem hoeft te besteden. De boodschap moet echter zijn dat gezondheidsproblemen zoals roken, overgewicht, eenzaamheid en overmatig alcoholgebruik in alle gemeenten in Midden-Holland voorkomen en in alle gemeenten aandacht behoeven. 4. In dit rapport wordt geen onderscheid gemaakt in etniciteit of sociaaleconomische status. Er kunnen binnen een gemeente dus geen risicogroepen benoemd worden. Informatie over risicogroepen is te vinden in hoofdstuk 6 van Groeien in gezondheid II. 5. De gegevens over gezondheid, leefstijl, woonomgeving en zorggebruik hebben betrekking op het jaar 2009 of eerder. Om deze reden is in dit rapport de gemeente-indeling van het jaar 2009 gebruikt. In 2009 waren er in MiddenHolland 13 gemeenten. De gemeenten Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle (sinds 2010 gefuseerd tot Zuidplas) en de gemeenten Bodegraven en Reeuwijk (sinds 2011 gefuseerd tot BodegravenReeuwijk) worden daarom nog apart gepresenteerd.
8
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
Kernboodschappen Midden-Holland Samen met de regio Zuid-Holland Noord vormt Midden-Holland de GGD-regio Hollands Midden.
Sterfte, ziekte en gezondheid in Midden-Holland De inwoners in Hollands Midden leven langer De levensverwachting in Hollands Midden1 is hoger dan in heel Nederland. Mannen worden gemiddeld 78,8 jaar en vrouwen 82,7 jaar, dat is zowel voor mannen als voor vrouwen hoger dan het Nederlands gemiddelde. Ook voor sterfte is de situatie in Hollands Midden gunstiger vergeleken met heel Nederland. De belangrijkste doodsoorzaken zijn kanker en hart- en vaatziekten, voor beide is de sterfte in Hollands Midden lager dan in heel Nederland. Hoewel de totale levensverwachting in Nederland stijgt, daalt de levensverwachting in goede gezondheid en de levens verwachting zonder beperkingen. Deze trend is ook in Hollands Midden zichtbaar. We leven dus langer met aandoeningen en/of beperkingen. Er bestaan verschillen tussen gemeenten wat betreft levensverwachting en sterfte, maar geen enkele gemeente scoort op deze indicatoren significant ongunstiger dan gemiddeld in Nederland. In zeven van de dertien gemeenten in Midden-Holland is de levensverwachting hoger en de sterfte lager dan gemiddeld in Nederland. Coronaire hartziekten, beroertes, angst- en depressiestoornissen leiden tot grootste ziektelast in de samenleving De ziektelast in een samenleving wordt vooral bepaald door de ziekten waaraan men vroegtijdig overlijdt en/of ziekten die de kwaliteit van leven sterk aantasten. Coronaire hartziekten en beroertes staan bovenaan de lijst van de top tien van ziekten met de grootste ziektelast. Op de derde en vierde plaats staan angst stoornissen en depressies. Deze leveren een grote bijdrage aan de ziektelast omdat ze voor veel verlies van kwaliteit van leven zorgen. Ook diabetes, longkanker, COPD, artrose en dementie komen in de top tien voor. Leefstijlfactoren die van grote invloed zijn op het ontstaan van deze ziekten zijn roken, ongezonde voeding, onvoldoende beweging en overmatig alcoholgebruik. Op gemeenteniveau zijn geen gegevens over ziektelast beschikbaar, maar wel gegevens over (ervaren) gezondheid. Zo voelen meer jongeren in Vlist zich lichamelijk gezond en in Vlist, Bergambacht en Zevenhuizen-Moerkapelle hebben minder jongeren één of meer aandoeningen dan gemiddeld in Midden-Holland. In
1
Cijfers over levensverwachting en sterfte zijn sinds 2006 alleen beschikbaar op het niveau van Hollands Midden. Er kunnen voor deze onderwerpen dus geen specifieke uitspraken gedaan worden over de subregio’s Midden-Holland en Zuid-Holland Noord. Om deze reden wordt in deze alinea alleen gesproken over Hollands Midden.
9
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gouda en Waddinxveen ervaren juist méér jongeren één of meerdere aandoeningen, maar wijkt het percentage jongeren dat zich lichamelijk gezond voelt, niet af van het gemiddelde. In Gouda ervaren meer ouderen hun gezondheid als matig tot slecht dan gemiddeld in Midden-Holland. Veel mensen hebben angst- en/of depressieve klachten In 2009 rapporteert ruim een derde van de inwoners van Midden-Holland van 19 jaar en ouder een matig tot hoog risico op een angst- en/of depressiestoornis. Ouderen scoren iets ongunstiger (38%) dan volwassenen (35%) maar het verschil is niet groot. Op basis van landelijke onderzoeken en zorgregistraties wordt geschat dat ongeveer één op de vijf volwassenen van 19 tot en met 64 jaar in Midden-Holland lijdt aan een psychische stoornis. Het gebruik van antidepressiva is in Midden-Holland in de periode 2001-2006 gedaald en is ook lager dan gemiddeld in Nederland. In heel Nederland was juist een stijging te zien in deze periode. Het percentage volwassenen in de gemeente Gouda en Moordrecht met een matig tot hoog risico op een angst- en of depressiestoornis is iets hoger dan gemiddeld in Midden-Holland (Gouda 39% en Moordrecht 44%), in Vlist is de situatie gunstiger (27%). Ouderen in de gemeente Reeuwijk scoren in dit opzicht gunstiger (29%) dan gemiddeld in Midden-Holland. Preventie van psychische problemen is nog een vrij nieuw beleidsthema voor gemeenten. Preventie van depressie was één van de speerpunten van het landelijke preventiebeleid. De wettelijke en financiële kaders rond dit thema zijn, ook landelijk, nog niet altijd helder. Gemeenten zijn vaak al betrokken bij de preventie van psychische problematiek via andere beleidssectoren dan de open bare gezondheid, zoals jeugd (vroegsignalering en zorgcoördinatie via de Jeugd gezondheidszorg, Centrum voor Jeugd en Gezin, casuïstiek netwerken et cetera) en ouderen (signalerende huisbezoeken, eenzaamheidbestrijding). Daarnaast hebben gemeenten bij uitstek invloed op het inrichten van de directe leefomgeving en het creëren van veiligheid. Er zijn inmiddels voldoende aanwijzingen dat een groene, veilige leefomgeving een gunstige invloed heeft op de psychische gezondheid. Gemeenten financieren (delen van) de preventie van psychische problemen via de Collectieve Preventie (CP) GGZ en Zorgvernieuwingsprojecten (ZVP) GGZ. Het is belangrijk hiervoor een goed beleidskader te ontwikkelen. Samenwerking en afstemming met de zorgverzekeraar over taken en financiering binnen de gehele preventieketen is hierbij van belang. Veel volwassenen en ouderen in Midden-Holland zijn eenzaam Ruim een derde van de volwassenen tot en met 64 jaar en 42% van de ouderen in Midden-Holland is matig tot ernstig eenzaam. Sinds 2005 zijn deze cijfers nauwelijks veranderd. Eenzaamheid neemt toe met de leeftijd, 47% van de
10
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
75-plussers is matig tot ernstig eenzaam. Bij ouderen komt ernstige eenzaamheid vaker voor onder vrouwen. Matig tot ernstige eenzaamheid onder zelfstandig wonende ouderen komt in alle gemeenten voor bij minstens één op de drie ouderen. Gemiddeld 7% is ernstig eenzaam (4 tot 11%). Gouda kent een hoger percentage ouderen dat matig tot ernstig eenzaam is (48%) dan gemiddeld in Midden-Holland. Gemeenten zijn via het Wmo-beleid betrokken bij de preventie van eenzaamheid. Bestrijding van eenzaamheid is in het (O)GGZ-beleid 2008-2011 benoemd als speerpunt. Belangrijk is om bij evaluatie van dit beleid na te gaan welke maatregelen door gemeenten op dit vlak zijn genomen en welke doelmatig zijn gebleken. Midden-Holland vergrijst sneller dan Nederland De komende tien jaar zal de bevolking in Midden-Holland groeien met 6,5% tot ruim 253.000 inwoners. Daarbij verandert vooral de samenstelling van de bevolking. Het percentage 65-plussers zal in deze periode stijgen van 15 naar 20%. Is het percentage ouderen in Midden-Holland nu nog iets lager dan in heel Nederland, in 2020 heeft Midden-Holland het landelijk percentage 65-plussers ingehaald. Mede door de vergrijzing zal het aantal (éénpersoons)huishoudens toenemen en zal de beroepsbevolking afnemen. De toenemende vergrijzing en daardoor ook de toename van het aantal mensen met een chronische aandoening heeft gevolgen voor het zorggebruik. In MiddenHolland zal het zorggebruik in de verpleging, de thuiszorg en de verzorging in de periode 2010-2020 naar schatting met meer dan 30% toenemen. Ook het gebruik van huisartsenzorg zal stijgen, namelijk met 13 tot 20%. Er bestaan verschillen tussen gemeenten wat betreft de sterkte van de stijging van het percentage 65-plussers. In Zevenhuizen-Moerkapelle stijgt het percentage 65-plussers het minst (van 15 naar 19%) en in Nieuwerkerk a/d IJssel het meest (van 12 naar 27%).
Aanbevelingen De toename van de levensverwachting en de vergrijzing zullen zorgen voor een toename van het aantal oudere mensen met één of meer chronische ziekten. Richt aandacht ook op verbetering kwaliteit van leven van chronisch zieken Naast het voorkómen van chronische aandoeningen is het ook belangrijk in te zetten op gezondheidswinst en kwaliteit van leven voor mensen met chronische aandoeningen, bijvoorbeeld door samenwerking tussen preventie, welzijn en zorg en het bieden van voorzieningen waardoor mensen met beperkingen kunnen blijven deelnemen aan de samenleving.
11
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Multimorbiditeit vraagt om multidisciplinariteit en patiëntgerichte zorg. De huisarts vervult daarin een belangrijke rol en financieringssystemen moeten daarop worden afgestemd. De vraag naar huisartsenzorg, thuiszorg, verpleging en verzorging zal sterk toenemen. Gemeenten en aanbieders van deze vormen van zorg zullen hierop moeten anticiperen.
Factoren die de gezondheid beïnvloeden Overgewicht in Midden-Holland een groeiend probleem Bijna de helft (46%) van de volwassenen tot en met 64 jaar en meer dan de helft (60%) van de ouderen in Midden-Holland heeft overgewicht of obesitas (ernstig overgewicht). Ongeveer één op de acht kinderen (12%) van 5 en 6 jaar heeft overgewicht of obesitas. Bij 10- en 11-jarigen is dit 16%. Het percentage overgewicht onder volwassenen in de regio stijgt nog steeds, ondanks dat dit landelijk lijkt te stabiliseren. Ook onder kinderen stijgt het percentage met overgewicht nog steeds in Midden-Holland. Er zijn verschillen tussen gemeenten wat betreft het percentage jongeren (12 t/m 18 jaar), volwassenen en ouderen met overgewicht. Maar geen enkele gemeente wijkt voor deze leeftijdsgroepen significant af van het gemiddelde in MiddenHolland. Voor kinderen onder de 12 jaar zijn wel enkele verschillen gevonden. In de gemeenten Gouda en Waddinxveen is het aantal kinderen van 5/6 jaar met overgewicht hoger dan gemiddeld in Midden-Holland. In de gemeenten Ouder kerk, Reeuwijk en Zevenhuizen-Moerkapelle is dit juist lager dan gemiddeld. Voor kinderen van 10/11 jaar geldt dat in Moordrecht het aantal kinderen met overgewicht hoger is dan gemiddeld en in Vlist is dit aantal lager dan gemiddeld in Midden-Holland. Wat betreft overgewicht kan geconcludeerd worden dat dit in alle gemeenten in Midden-Holland een belangrijk probleem is. Er is geen gemeente aan te wijzen die hier in positieve of negatieve zin uit springt. Overgewicht bij kinderen heeft zowel in de kindertijd als op latere leeftijd gevolgen voor de gezondheid. In de kindertijd hebben kinderen met overgewicht meer last van psychosociale problemen, van ‘niet lekker in je vel zitten’ tot suïcidegedachten. Ook hebben zij vaker klachten aan het bewegingsapparaat zoals klachten aan de nek, rug, knieën, enkels en voeten. Daarnaast hebben deze kinderen een groter risico op het ontwikkelen van diabetes en hebben zij ook een grote kans om op latere leeftijd overgewicht of obesitas te houden. Overgewicht en obesitas brengen hoge kosten met zich mee. Niet alleen voor de gezondheidszorg, maar ook als gevolg van ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid. Inwoners stimuleren meer te bewegen en gezonder te eten is in alle gemeenten nodig In Midden-Holland voldoet 82% van de jongeren niet aan de beweegnorm. In een aantal gemeenten is dit percentage hoger (Nederlek 87%, Ouderkerk 89%
12
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
en Schoonhoven 88%). Het percentage volwassenen dat niet voldoet aan de beweegnorm ligt in de regio op 48%. In Nieuwerkerk a/d IJssel ligt dit percentage significant hoger (59%). Van de ouderen in Midden-Holland voldoet 36% niet aan de beweegnorm. Dit percentage is significant hoger in Gouda (40%) en significant lager in Bodegraven (27%). Op basis van deze cijfers kan geconcludeerd worden dat in alle gemeenten in Midden-Holland de bewoners meer zouden moeten bewegen. Er is geen gemeente aan te wijzen die hier in positieve of negatieve zin uit springt. Van de jongeren in Midden-Holland eet 66% niet dagelijks groente, 68% eet niet dagelijks fruit en 15% ontbijt minder dan vijf dagen per week. Geen enkele gemeente laat op alle drie indicatoren voor gezond eten een significant beter of slechter beeld zien. Opvallend is dat jongeren in Gouda significant vaker voldoen aan de groente- en fruitnorm dan in andere gemeenten. Dit kan komen door het hogere percentage allochtonen in Gouda. Van deze groep is bekend dat zij meer groente en fruit eten. Bij volwassenen liggen de percentages in Midden-Holland op 73% (niet voldoende groente), 73% (niet voldoende fruit) en 15% (minder dan vijf dagen per week ontbijt). Volwassenen in Waddinxveen voldoen significant minder vaak aan de groente- en fruitnorm dan gemiddeld, maar geen enkele gemeente laat op alle drie indicatoren voor gezond eten een significant beter of slechter beeld zien. Voor ouderen in Midden-Holland zijn geen gegevens over gezond eten bekend. Het inzicht groeit dat een integrale aanpak van overgewicht, met een goede afstemming en een samenhangend aanbod op lokaal niveau, noodzakelijk is. In Midden-Holland worden diverse interventies uitgevoerd op het vlak van preventie van overgewicht. Er wordt op zowel gezonde voeding als op het stimuleren van bewegen ingezet. Inrichting van een gezonde leefomgeving is een belangrijke pijler van de preventie van overgewicht. Gemeenten kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Er zijn tal van publicaties waarin op dit terrein goede voorbeelden te vinden zijn (zie bijvoorbeeld www.ggdhm.nl/gezondegemeente (beschikbaar medio 2011)). Een veelbelovende aanpak is Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG). Vanuit JOGG wordt gewerkt aan een integrale aanpak naar voorbeeld van de Franse EPODEmethodiek. Verschillende sectoren werken samen om overgewicht en obesitas duurzaam te bestrijden. Er zijn mogelijkheden om ook in de regio Midden-Holland met deze aanpak aan de slag te gaan. Grote verschillen tussen gemeenten in het percentage rokende jongeren Gemiddeld rookt 18% van de jongeren in Midden-Holland. Er zijn echter grote verschillen tussen gemeenten; het percentage rokende jongeren is in Nederlek bijna 2,5 keer zo hoog (28%) als in Bergambacht (12%). Ook in Nieuwerkerk a/d IJssel en Ouderkerk ligt het percentage rokende jongeren significant hoger dan gemiddeld. In Bergambacht en Gouda is het percentage rokende jongeren significant lager dan gemiddeld. Het percentage rokende ouderen is in Ouderkerk en Vlist significant lager dan gemiddeld in Midden-Holland. Vanuit de onderzoeksgegevens is voor deze verschillen geen verklaring te geven.
13
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Roken is de leefstijlfactor die de meeste ziektelast veroorzaakt. Daarom is in alle gemeenten (ook in gemeenten waar minder dan gemiddeld wordt gerookt) aandacht voor rookpreventie noodzakelijk. Ten opzichte van niet-rokers verliezen rokers in Nederland gemiddeld 4,1 levensjaren en 4,6 gezonde levensjaren. In de afgelopen decennia is het percentage rokers gedaald, maar de daling is sterker onder hoogopgeleiden dan onder laagopgeleiden, ook in Midden-Holland (zie hoofdstuk 6 Groeien in Gezondheid II). Aandachtspunt blijft het terugdringen van roken bij laagopgeleide groepen. Dit kan ondermeer door het ondersteunen van landelijke campagnes en het besteden van extra aandacht aan vmbo-scholen. Uit landelijk onderzoek blijkt dat volledige vergoeding van de ondersteuning bij het stoppen met roken leidt tot een grotere kans op een succesvolle stoppoging, ook bij laagopgeleide groepen. De recente opname van deze vergoeding in het basispakket van de zorgverzekering zal dus naar verwachting bijdragen aan het terugdringen van sociaaleconomische verschillen in rookgedrag. Er worden in de regio diverse preventieactiviteiten uitgevoerd waaronder de ondersteuning van landelijke campagnes, de stoppen met roken begeleiding en het preventieprogramma ‘De gezonde school en genotmiddelen’. De kracht van gemeentelijk beleid ligt in het uitvoeren van interventies waarin het persoon lijke contact met de doelgroep een cruciale factor is. Vooral de moeilijk bereikbare doelgroepen zijn voor verandering van hun leefstijl meer aangewezen op persoonlijk contact met professionals. Dat gebeurt op lokaal niveau. De gemeente kan ook bijdragen aan de doelstelling van de landelijke Tabakswet door horecabedrijven te ondersteunen rookvrij te worden en te blijven. Alcoholgebruik in Midden-Holland baart zorgen Gemiddeld 33% (26 tot 46%) van de jongeren heeft recent vijf of meer glazen alcohol gedronken bij één gelegenheid (binge drinken). Dit percentage is significant hoger in Boskoop, Nederlek en Nieuwerkerk a/d IJssel en significant lager in Bergambacht en Gouda. Gemiddeld 10% (5 tot 18%) van de volwassenen en 8% (4 tot 17%) van de ouderen drinkt overmatig (mannen meer dan 21 glazen per week en vrouwen meer dan 14 glazen per week). In Ouderkerk drinken volwassenen significant vaker overmatig en in Reeuwijk geldt dit voor ouderen. Geen enkele gemeente scoort significant gunstiger of ongunstiger voor alle drie de leeftijdsgroepen. Omdat het hier om een eigen schatting van het alcoholgebruik gaat, is aan te nemen dat binge drinken en overmatig alcoholgebruik in werkelijkheid nog vaker voorkomen dan deze cijfers aangeven. Schadelijk alcoholgebruik kost de maatschappij veel geld. Dit komt deels voor rekening van arbeidsverzuim en ziektekosten, een deel wordt veroorzaakt door de gevolgen van overtredingen en misdrijven. Gemeenten hebben de kans een belangrijk deel van die overlast en schade te voorkomen. De voorgestelde nieuwe Drank- en Horecawet (DHW), waarover in het voorjaar 2011 een besluit wordt verwacht, levert -bij invoering- nieuwe aanknopingspunten voor het voeren van preventief gemeentelijk alcoholbeleid. Eén van de kansen zal zijn dat de controle
14
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
op leeftijdsgrenzen bij de gemeenten zal komen te liggen. De meeste gemeenten in Midden-Holland zijn al actief op het vlak van alcoholmatigingsbeleid gericht op jongeren. Activiteiten richten zich op voorlichting, regelgeving, handhaving en vroegsignalering. Er wordt ook aansluiting gezocht met de ketenaanpak die binnen de zorg wordt ontwikkeld op het gebied van de preventie van over matig alcoholgebruik, ook van volwassenen. Het terugdringen van overmatig alcoholgebruik van ouderen is nog een nagenoeg onontgonnen terrein. Druggebruik draagt niet veel bij aan de totale ziektelast Gemiddeld 7% van de 12- tot en met 18-jarigen heeft recent cannabis gebruikt. Recent cannabisgebruik is significant lager in Zevenhuizen-Moerkapelle (3%). Andere gemeenten verschillen niet significant van het gemiddelde in MiddenHolland. Het percentage softdruggebruikers is de afgelopen vijf jaar niet veranderd. Ook het percentage harddruggebruikers (2% van de 17- en 18-jarigen gebruikte de afgelopen maand) is de afgelopen vijf jaar niet veranderd. Druggebruik komt in vergelijking met ander ongezond gedrag relatief weinig voor en draagt daardoor niet veel bij aan de totale ziektelast in Midden-Holland. Wel blijkt uit landelijk onderzoek dat er een verband bestaat tussen gebruik van cannabis en gedragsproblemen, dat toeneemt naarmate de frequentie van het gebruik hoger is. Jongeren hebben de eerste keer vaak onveilige seks In Midden-Holland heeft 22% van de jongeren van 12 tot en met 18 jaar ervaring met geslachtsgemeenschap. Dit loopt op van 7% in klas 2 naar 48% van de 17- en 18-jarigen. Dit is lager dan gemiddeld in Nederland, waarbij het verschil met landelijk voor meisjes nog groter is dan voor jongens. Bij de eerste keer geslachtsgemeenschap gebruikte één op de negen jongeren geen enkele vorm van anticonceptie, bijna een kwart gebruikte geen condoom. Er zijn, vanwege de te kleine omvang van de steekproef, geen gegevens per gemeente beschikbaar. Ongezond binnenmilieu oorzaak van gezondheidsklachten In Midden-Holland wordt in meer dan de helft van de woningen de huiskamer niet voldoende geventileerd en in een derde van de slaapkamers is de ventilatie onvoldoende. Er bestaan op dit punt significante verschillen tussen gemeenten; Reeuwijk en Moordrecht scoren gunstiger en Boskoop ongunstiger dan gemiddeld in Midden-Holland. De meest vóórkomende klachten bij een ongezond binnenmilieu zijn problemen met de luchtwegen en hoofdpijn. Goed ventileren en bij de bouw rekening houden met gezondheid zijn essentieel om de binnenmilieukwaliteit op peil te houden. Dit geldt voor woningen, maar ook voor scholen en werkruimten. Fijn stof en geluidshinder beïnvloeden gezondheid negatief Fijn stof is één van de belangrijkste milieufactoren die de gezondheid van inwoners negatief kan beïnvloeden. Gezondheidseffecten zijn onder andere verergering van luchtwegaandoeningen en verergering van klachten gerelateerd aan hart- en vaatziekten. Vooral langs snelwegen en drukke stadswegen lopen mensen met gevoelige luchtwegen gezondheidsrisico’s.
15
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Van de volwassenen tot 65 jaar in Midden-Holland ondervindt bijna één op de vijf ernstige geluidshinder in de directe woonomgeving. De grootste veroorzakers hiervan zijn brommers, scooters en ander wegverkeer. Een aantal gemeenten scoort gunstiger op het punt van ernstige geluidshinder. In Nederlek ervaren minder mensen ernstige geluidshinder en wordt minder hinder ervaren van wegverkeer dan gemiddeld in Midden-Holland. Ook in Vlist ervaren minder inwoners ernstige geluidshinder. In Ouderkerk en Bodegraven ervaren minder mensen ernstige geluidshinder van brommers, in Zevenhuizen-Moerkapelle en Boskoop geldt dit voor ernstige hinder van wegverkeer. Gezondheidseffecten van geluidshinder zijn slaapverstoring en hypertensie.
Aanbevelingen Het bevorderen van gezondheid is breder dan het verbeteren van de leefstijl van individuele burgers. Om mensen te stimuleren zich gezond te gedragen, moeten ook de fysieke en sociale omgeving daar optimaal toe uitnodigen. De hierbij betrokken beleidsterreinen moeten samenwerken om de gezondheid te verbeteren. Samenwerking tussen deze sectoren binnen de overheid wordt integraal gezondheidsbeleid genoemd. Private partijen, zoals het bedrijfsleven, zijn ook belangrijke actoren om mee samen te werken. Investeer in een gezonde leefomgeving De inrichting van een wijk kan bijdragen aan de gezondheid van burgers. De aanleg van fietspaden en de aanwezigheid van groenvoorzieningen zijn van invloed op het gedrag van burgers. Een toegankelijke, veilige wijk nodigt uit tot meer bewegen en leidt tot minder ongevallen. De makkelijkste manier om te komen tot een gezonde leefomgeving is, door al bij de bouw rekening te houden met gezondheid. De keuze voor gezonde en ongezonde producten wordt het meest effectief beïnvloed door maatregelen die ingrijpen op de beschikbaarheid (denk bijvoorbeeld aan vergunningenbeleid snackkar bij scholen) en betaalbaarheid van producten. Betrek de sociale omgeving, zoals het gezin, mantelzorgers en de school Ook de sociale omgeving van het individu moet worden betrokken bij het bevorderen van een gezonde leefstijl. Zo kunnen ouders bijvoorbeeld het beweeggedrag van kinderen stimuleren door middel van lidmaatschap van een sportvereniging, buiten spelen en fietsen naar school. Bij alcohol en roken speelt de invloed van leeftijdsgenoten een grote rol. Het is daarom belangrijk in te zetten op het omgaan met sociale druk. Het gezin is de plek waar vroeg in de ontwikkeling een goede leefstijl kan worden aangeleerd. De Centra voor Jeugd en Gezin kunnen ouders adviseren over het ontwikkelen van een gezond leefpatroon, onder meer in cursussen opvoedingsondersteuning. Ook kunnen digitale media worden ingezet, zoals een website voor opvoeders om gezond gedrag binnen het gezin te stimuleren.
16
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
Gebruik de schoolsetting als aanknopingspunt voor educatie, het geven van het goede voorbeeld (voorbeeldgedrag van docenten en ‘peers’) en het stimuleren van een gezond schoolklimaat (regelgeving, handhaving, normen, sociale veiligheid). Ook kunnen via de school ouders bereikt worden. Het regionale loket Gezond op School biedt handvatten om op school structureel aandacht te besteden aan gezondheid (www.gezondopschoolhm.nl). Zorg ervoor dat mantelzorgers en maatschappelijke organisaties sociale steun kunnen blijven geven. Sociale steun leidt tot een betere psychische gezondheid en minder eenzaamheid. Weinig steun kan daarentegen leiden tot het ontstaan van een depressie, burnout en verhoging van het ziekteverzuim. Zoek samenwerking met de private sector Samenwerking tussen overheid en het bedrijfsleven wordt publiek-private samenwerking genoemd. Het bedrijfsleven is een belangrijke partner om zowel individueel gedrag te veranderen als om structurele veranderingen in de omgeving van mensen aan te brengen die de gezondheid kunnen bevorderen. Een voorbeeld van actieve betrokkenheid van het bedrijfsleven is de integrale lokale aanpak ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’, gebaseerd op de Franse EPODE-methode. Motieven van het bedrijsleven om te participeren in maatschappelijke projecten zijn: commerciële motieven op korte of lange termijn, imagoverbetering van het bedrijf of product, betere gezondheid van de werknemers en dus vermindering van ziekteverzuim en toename van de inzetbaarheid en arbeidsproductiviteit. Tot slot willen sommige bedrijven actief bepaalde normen en waarden uitdragen. Anticipeer op nieuwe media Mensen laten zich steeds meer informeren door de (sociale) media. Via de televisie en het internet komen zij aan informatie over gezondheid en risicofactoren en via sociale media als Twitter en Hyves delen zij hun mening hierover. De campagne over HPV-vaccinatie en de H1N1-virus (Mexicaanse griep) liet zien hoe groot de invloed hiervan was op de beeldvorming en op de uiteindelijke deelname. Betrek bij de voorlichting ook scholen en huisartsen, volg de sociale media sites actief en wees daarop aanwezig.
Kwetsbare burgers Duidelijke sociaaleconomische gezondheidsverschillen in Midden-Holland Inwoners van Midden-Holland met een lage sociaaleconomische status (ses) hebben een minder gunstige gezondheidssituatie dan mensen met een hoge ses. Deze verschillen zijn hardnekkig: ondanks het gevoerde landelijke en lokale gezondheidsbeleid zijn ze de afgelopen jaren niet kleiner geworden. Uit de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010 blijkt dat laagopgeleide mensen gemiddeld zes tot zeven jaar eerder overlijden dan hoogopgeleiden. Ook leven hoogopgeleide mensen gemiddeld 17 jaar langer zonder beperkingen.
17
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Regionale cijfers laten zien dat in Midden-Holland zowel de (ervaren) fysieke als psychische gezondheid voor mensen met een lage sociaaleconomische status minder gunstig is. Een deel van de gezondheidsverschillen kan verklaard worden door een hogere blootstelling aan gezondheidsrisico’s, door bijvoorbeeld slechtere woonomstandigheden en belastender arbeidsomstandigheden, maar de verschillen zijn ook het gevolg van ongezonde leefgewoonten. Inwoners met een lage ses hebben minder gezonde voedingsgewoonten en roken meer dan inwoners met een hoge ses. Inwoners met een lage ses bezoeken vaker de huisarts en gebruiken meer thuiszorg en mantelzorg. Niet-westerse allochtonen vormen een kwetsbare groep, evenals laagopgeleiden. Niet-westerse allochtonen hebben een minder goede (ervaren) fysieke en psychische gezondheid. Dit verschil is slechts gedeeltelijk te verklaren door de gemiddeld lagere sociaaleconomische status van allochtonen: ook de etnische achtergrond zélf houdt verband met de (ervaren) gezondheid. Wat betreft de sociaaleconomische status van de inwoners zijn per gemeente gegevens beschikbaar over opleiding, inkomen, moeite met rondkomen, het hebben van schulden en het aantal achterstandsleerlingen. Slechts twee gemeenten scoren slechter dan gemiddeld in Midden-Holland op elk één indicator. In Waddinxveen is het aantal inwoners met een lage opleiding hoger dan gemiddeld in Midden-Holland. In Gouda is het aantal achterstandsleerlingen hoger dan gemiddeld. Voor de andere gemeenten en voor de andere indicatoren zijn geen opvallende verschillen te zien. Het is zeer goed mogelijk dat in bepaalde gemeenten grotere achterstandssituaties voorkomen bij specifieke groepen, bijvoorbeeld in sommige wijken in Gouda. Maar dit is niet af te lezen uit de gemiddelde cijfers per gemeente. Cumulatie van problemen verhoogt risico op sociale uitsluiting Burgers met een slechte lichamelijke en psychische gezondheid, in combinatie met financiële problemen en uitkeringsgerechtigd of werkloos zijn, hebben een grote kans op sociale uitsluiting. Dit kan in het uiterste geval leiden tot thuis- en dakloosheid. In Midden-Holland zijn ongeveer 2.200 personen afhankelijk van intensieve geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en/of de maatschappelijke opvang. Dit is bijna 1% van de bevolking. Aantal slachtoffers huiselijk geweld hoger dan cijfers laten zien In Midden-Holland heeft bijna 4% van de ouderen en bijna 8% van de volwassenen tot en met 64 jaar aangegeven ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld. Er zijn verschillen tussen gemeenten; in Gouda is het percentage volwassenen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld hoger dan gemiddeld in Midden-Holland. In Waddinxveen is dit percentage lager dan gemiddeld in Midden-Holland. In Zevenhuizen-Moerkapelle is het aantal ouderen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld lager dan gemiddeld in MiddenHolland. Wegens de gevoeligheid van dit onderwerp is er waarschijnlijk sprake van een onderschatting; het werkelijke aantal slachtoffers is naar verwachting bijna twee keer zo hoog. Landelijke cijfers uit 2005 wijzen uit dat in Nederland naar schatting
18
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
bijna 3% van de kinderen wordt mishandeld. In Midden-Holland zou het dan gaan om ongeveer 1.600 kinderen.
Aanbevelingen Maak werk van het terugdringen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen Kiezen voor een samenleving waarin alle mensen -ongeacht hun sociaaleconomische status- volwaardig kunnen deelnemen, vraagt om extra aandacht voor kwetsbare burgers. Door in te zetten op randvoorwaarden als een veilige woonomgeving, goede woningen, zorgen voor werk, voorkómen van schooluitval, sociale cohesie in de buurt en vermindering van overlast kunnen verschillen in gezondheid tussen rijk en arm verminderd worden. Maak gebruik van het referentiekader dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) samen met het veld heeft ontwikkeld om effectief lokaal beleid op te stellen ter vermindering van gezondheidsverschillen in achterstandswijken (bijlage 1, Groeien in Gezondheid). Kies voor een gecombineerde aanpak van meerdere risicofactoren tegelijkertijd. Juist de mensen met meerdere risicofactoren lopen het grootste risico op ziekte en sterfte. Kies voor een wijkgerichte benadering. Een wijkgerichte benadering kenmerkt zich onder andere door het formuleren van veranderingen in overleg met de burger en het opzetten en onderhouden van netwerken om zodoende preventie, welzijn en zorg te verbinden. Voorkom sociale uitsluiting Met de komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 is de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) als apart beleidsterrein beschreven. Dit heeft gemeenten een nieuwe impuls gegeven een visie te vormen en beleid te maken voor de meest kwetsbaren. Hoewel de afgelopen jaren al veel is bereikt, is er ook een aantal aandachtspunten. Zo is er de noodzaak te komen tot een breder perspectief waarbij aandacht is voor vroeginterventie én preventie van terugval. Het Centrum voor Jeugd en Gezin kan een belangrijke rol spelen in het in een vroeg stadium signaleren en aanbieden van (praktische, langdurige en laag drempelige) ondersteuning aan gezinnen met psychosociale, financiële en gezondheidsproblemen. Preventie van terugval kan door te investeren in nazorg en rehabilitatie van mensen die langdurig zorgafhankelijk zijn door bijvoorbeeld inzet van ervaringsdeskundigheid, toeleiding naar werk en scholing en dagbesteding. Het realiseren van zogenaamde Maatschappelijke Steun Systemen (MSS) kan hierbij behulpzaam zijn. Hierin werken gemeenten, zorg- en maatschappelijke instellingen samen met de cliënten om tot een zinvolle en vraaggerichte dagbesteding van de cliënt te komen. Ook het aansluiten bij een website als www.jekuntmeer.nl kan hierbij zinvol zijn.
19
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Integrale aanpak huiselijk geweld Huiselijk geweld heeft gevolgen voor de daders, slachtoffers en omstanders. Daarnaast lijkt er een sterk verband te zijn tussen middelengebruik (vooral alcohol) en huiselijk geweld. Het gaat om kwetsbare groepen die elkaar in veel gevallen overlappen. De komst van het Veiligheidshuis, een regionaal samenwerkingsverband tussen verschillende veiligheidspartners, maakt dat er in verschillende, nu nog losstaande ketens, relaties met zorg gelegd moeten worden: jeugd, huiselijk geweld, veiligheid en OGGZ. De aanpak van OGGZ waaronder huiselijk geweld, zou nog effectiever zijn als er in deze ketens een samenhangende aanpak tussen de beleidsterreinen onderwijs, sociale zaken en veiligheid tot stand zou komen.
Preventie en zorg in Midden-Holland Groot aanbod leefstijlinterventies, maar nog onvoldoende inzicht in bereik en effectiviteit In de regio Midden-Holland is een groot aanbod van interventies gericht op leefstijlverandering. Vanuit het besef dat het aanbod versnipperd is, wordt er door aanbieders van zowel de collectieve preventie als vanuit de zorg gewerkt aan een betere samenwerking op de diverse leefstijlthema’s. Ook is er aandacht voor de mogelijkheden om door middel van de wetgeving en aanpassing van de fysieke omgeving leefstijlverandering tot stand te brengen. Net als elders in Nederland is er nog meer onderzoek nodig naar bereik en effectiviteit van de uitgevoerde gezondheidsbevorderende maatregelen. Jeugdgezondheidszorg richt zich steeds meer op risicotaxatie- en management De overheid heeft de plicht een gezonde en veilige omgeving te creëren voor kinderen en zorg te dragen voor voldoende voorzieningen om dit mogelijk te maken (universele rechten van het kind). Dit doet zij onder andere via de Jeugdgezondheidszorg (JGZ), gericht op alle jeugdigen van -9 maanden tot en met 18 jaar en hun ouders/verzorgers, alsmede intermediaire doelgroepen zoals scholen en kindercentra. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het kader en randvoorwaarden en de JGZ is verantwoordelijk voor de inhoud en uitvoering. Naast het verkleinen van risico’s bij het kind door vaccinatie en screening, richt de JGZ zich steeds meer op systematische en efficiënte risicotaxatie- en management, door bijvoorbeeld interdisciplinaire samenwerking in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Goede beschikbaarheid van voorzieningen in Midden-Holland De voorzieningen voor de (gezondheids)zorg in Midden-Holland zijn in voldoende mate aanwezig en over het algemeen goed bereikbaar. Zo behoort de reistijd naar de huisarts, net als elders in de Randstad, tot de kortste van Nederland. Tevens is het percentage spoedeisende ambulanceritten in de regio Hollands Midden dat binnen 15 minuten is uitgevoerd het hoogste van Nederland.
20
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
In enkele gemeenten is de vaccinatiegraad te laag om de bevolking voldoende te beschermen In Nederland wordt binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) gestreefd naar een vaccinatiegraad van minimaal 90% om de bevolking voldoende te beschermen. In Reeuwijk, Ouderkerk, Bergambacht en Vlist ligt de vaccinatiegraad voor zuigelingen, kleuters en schoolkinderen lager dan deze norm. Deelname aan het RVP is vrijwillig. Een aantal groepen in de samenleving staat kritisch tegenover vaccinaties. In kleine plattelandskernen, waar de vaccinatiegraad soms nog lager is, is er een grotere kans op epidemieën. Vooral jonge kinderen lopen hierbij risico op sterfte en/of blijvende gezondheidsschade. Gemeenten kunnen, in samenspraak met het Centrum Jeugd en Gezin, een rol spelen bij objectieve informatieverstrekking aan deze groepen over de gevaren van niet-vaccineren . Steeds meer samenwerking en ketenvorming in de curatieve zorg In Midden-Holland werken zorgpartijen aan verbeterde samenwerking en keten vorming op het gebied van wonen en zorg. Het doel is een goed afgestemd zorg aanbod te realiseren voor de inwoners van Midden-Holland. De deelnemende organisaties werken samen op het gebied van zorgketens, informatie- en communicatietechnologie, arbeidsmarktbenadering, onderzoek en preventie. Zorgketens worden opgezet op het gebied van chronische aandoeningen, ouderenzorg en palliatieve zorg.
Aanbevelingen Meer onderzoek naar de effectiviteit van interventies De afgelopen jaren is, ook in Nederland, onderzoek gedaan naar de effecten van preventie. Hierdoor is al meer inzicht verkregen in de effectiviteit van maatregelen. Er moet echter nog meer helderheid komen over welke interventies tot welke gezondheidseffecten leiden. Ook zal er geïnvesteerd moeten worden in het certificeren van veelgebruikte interventies. Dit laatste gebeurt bij het Centrum Gezond Leven van het RIVM. Een belangrijke vervolgstap is om van de effectief gebleken interventies te toetsen of ze ook in de praktijk uitvoerbaar zijn en werken. Hiertoe zullen instellingen, ook in de eigen regio, de implementatie en het bereik van interventies beter moeten gaan registreren. Preventie in de eerste lijn kan veel gezondheidswinst opleveren Gezondheidsbevorderende interventies in de eerstelijnszorg, bij mensen met een verhoogd risico, zijn effectief in het bevorderen van gezond gedrag. Het gaat onder andere om de ondersteuning bij het stoppen met roken, begeleiding bij afvallen en online-coaching bij minder drinken. Hier valt nog een wereld te winnen, want het aanbod en bereik zijn tot nu toe vaak heel laag waardoor de totale effecten tegenvallen. Opname van geïndiceerde preventie in het basispakket, zoals het College voor zorgverzekeringen (CVZ) heeft geadviseerd, zal naar verwachting leiden tot een toename in aanbod en bereik. GGD en gemeenten
21
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
kunnen hierbij een rol spelen. Zij weten waar en hoe risicogroepen te bereiken zijn, zodat zij toegeleid kunnen worden naar de zorg. Zo kan er tevens betere afstemming ontstaan tussen verzekerde zorg en het lokale gezondheidsbeleid.
De rol van gemeenten in het gezondheidsbeleid Gemeenten zijn verplicht elke vier jaar een nota lokaal gezondheidsbeleid vast te stellen. Daarin staan ook de verplichte taken beschreven die gemeenten en GGD uitvoeren in het kader van de Wet publieke gezondheid (Wpg). Om de goede gezondheidspositie in Midden-Holland te behouden is het belangrijk deze taken te blijven uitvoeren. De regionale VTV (waarvan dit boekje een onderdeel is) is een belangrijke eerste stap op weg naar de volgende cyclus van de nota’s lokaal gezondheidsbeleid. De landelijke nota gezondheid van VWS geldt als kader. Op basis van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010 worden daarin de landelijke speerpunten geformuleerd om de volksgezondheid te verbeteren. Er wordt ingezet op een integrale aanpak van gezondheidsrisico’s. Dit is de basis voor het landelijk beleid in de komende vier jaar en input voor het gezondheidsbeleid van gemeenten. De GGD zal de gemeenten in Midden-Holland adviseren bij de totstandkoming van de nieuwe nota’s. Ter ondersteuning van gemeenten heeft het Centrum Gezond Leven van het RIVM in november 2010 de handreiking Gezonde Gemeente digitaal beschikbaar gesteld via www.loketgezondleven.nl. In aanvulling daarop zal de GGD Hollands Midden ook actuele regionale informatie ontsluiten via een apart menu ‘gezonde gemeente’ op de eigen website www.ggdhm.nl/gezondegemeente (beschikbaar medio 2011).
Aanbevelingen Onderstaande aanbevelingen zijn specifiek voor gemeenten geformuleerd met als doel input te geven voor het gezondheidsbeleid voor de komende jaren. Een aantal punten is eerder aan de orde geweest, maar juist op deze punten kan de gemeente verschil maken. Investeren in gezond gedrag blijft in alle gemeenten noodzakelijk Er bestaan duidelijke verschillen tussen gemeenten op bepaalde aspecten van de volksgezondheid waaronder leefstijl. De verschillen manifesteren zich echter steeds bij verschillende gemeenten waardoor geen eenduidig beeld ontstaat van gezondere en ongezondere gemeenten. In alle gemeenten spelen de landelijke volksgezondheidsproblemen zoals overgewicht, overmatig alcoholgebruik, tabaksgebruik en psychische problematiek. Ook eenzaamheid komt in alle gemeenten voor. Dit betekent dat het voor alle gemeenten in Midden-Holland belangrijk is te investeren in gezond gedrag en de bestrijding van psychische problematiek en eenzaamheid.
22
K E RN B O O DS C H A P P E N M I DDE N - H O L L A N D
Regierol gemeenten krachtig inzetten Gemeenten hebben een regierol op het vlak van collectieve preventie. Om de gezondheid van met name kwetsbare groepen te verbeteren, is het van belang deze rol krachtig in te zetten. Het lokale bestuur kan zowel intern de regie voeren over verschillende gemeentelijke afdelingen als over gesubsidieerde organisaties en andere externe partijen. Bij het ontwikkelen en vastleggen van gemeentelijk gezondheidsbeleid bevinden gemeenten zich in een netwerk van actoren: zorgaanbieders, zorgverzekeraars, welzijnsinstellingen, maatschappelijk werk, scholen en gemeentelijke sectoren. Zorg ervoor dat voor alle betrokkenen duidelijk is welke voordelen in afstemming en samenwerking zitten: terugdringen gezondheidsproblemen, verkleinen gezondheidsrisico’s, betere zorg- en dienstverlening, terugdringen zorgvraag et cetera. Veel instellingen die actief zijn op het terrein van gezondheidsbeleid hebben elk hun eigen werkterrein, deskundigheid en cultuur. De gemeente heeft op sommige instellingen veel en op andere weinig invloed. Houd bij de invulling van de regiefunctie rekening met deze organisatorische verscheidenheid, met de verschillende deskundigheden en de noodzaak tot samenwerken. Integraal gezondheidsbeleid nodig om gezondheidsachterstanden te verminderen De verschillen in gezondheid tussen hoog- en laagopgeleiden zijn zeer hardnekkig. Laagopgeleiden hebben vaak te maken met een opeenstapeling van ongunstige factoren, zoals bijvoorbeeld een slechte woning, ongunstige woonomgeving, geen of ongezond werk, schulden en als gevolg van dit alles meer zorgen. Deze factoren worden beïnvloed door verschillende beleidsterreinen. Het is dus belangrijk dat meerdere sectoren, met name de sectoren actief op het terrein van de fysieke en sociale omgeving, samen beleid maken om gezondheidswinst te boeken bij mensen met een lage sociaaleconomische status. Dit moet leiden tot een integrale aanpak. Publiek-private samenwerking belangrijke pijler van integraal gezondheidsbeleid De private sector is een belangrijke partner om zowel individueel gedrag te veranderen als om structurele veranderingen in de leefwereld van mensen aan te brengen die gezondheid bevorderen. Bij samenwerking gaat het om het realiseren van zowel maatschappelijke als commerciële doelen: het dient tot wederzijdse meerwaarde te leiden, de zogenaamde win-win-situatie. Publiekprivate samenwerking is één van de pijlers van ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’: een geïntegreerde lokale aanpak om overgewicht bij kinderen en volwassenen terug te dringen gebaseerd op de Franse EPODE-methode. Verbind preventie en zorg Gemeenten kunnen in de preventie- en zorgketen actief aansturen op een verdergaande afstemming en samenwerking tussen de preventieve en curatieve zorg. Huisartsen kennen hun patiënten, zien ze regelmatig en zouden actiever betrokken kunnen worden in het vroegtijdig opsporen en behandelen van risicofactoren en ziekten. Gemeenten weten waar en hoe zij risicogroepen kunnen benaderen
23
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
en kunnen met huisartsen afspraken maken over de toeleiding naar de zorg. Het opnemen van geïndiceerde preventie in het basispakket, zoals het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) voor de speerpunten uit de landelijke nota volksgezondheid (overgewicht, diabetes, roken, alcohol en depressie) verduidelijkt heeft, zal naar verwachting leiden tot een toename in aanbod en bereik. Dit maakt een betere afstemming tussen preventie in de eerstelijnszorg en het lokale gezondheidsbeleid noodzakelijk.
24
TOEL I CH TI NG BI J BEVI N D I NGEN E N TA B E L L E N ME T K E RN C I J F E RS P E R G E ME E N T E .
Toelichting bij bevindingen en tabellen met kerncijfers per gemeente Bevindingen per gemeente De bevindingen geven een interpretatie van de cijfers die in de tabellen staan weergegeven. Op vier verschillende gebieden wordt de gemeente vergeleken met de regio Midden-Holland en indien mogelijk ook met heel Nederland. Deze vier gebieden zijn: 1. Bevolking. 2. Gezondheid. 3. Determinanten van gezondheid. 4. Zorg en preventie. Voor de meeste indicatoren is aangegeven of een gemeente significant afwijkt van de regio Midden-Holland of van Nederland. Niet alle indicatoren worden hierbij genoemd, er is gekozen om alleen de belangrijkste indicatoren te beschrijven. De kernboodschappen zoals deze eerder in dit rapport staan beschreven, vormen hierbij het uitgangspunt. Een statistisch significant verschil betekent dat de kans dat het gevonden verschil daadwerkelijk bestaat groter is dan 95%. Het kan echter vóórkomen dat er een duidelijk verschil is te zien tussen de gemeente en de regio, maar dat dit verschil statistisch gezien niet significant is. Dit kan komen doordat de onderzoeksgroep waarop de percentages zijn gebaseerd relatief klein is. Het gevonden verschil kan dan ook op toeval berusten. Wanneer wordt aangegeven dat het percentage rokers in een gemeente even groot is als in Midden-Holland, wil dit niet zeggen dat de percentages ook exact gelijk zijn. Het betekent alleen dat de percentages voor de gemeente en voor Midden-Holland niet significant van elkaar verschillen. Eenzelfde verschil in percentages bij een grotere groep kan wel een significant verschil geven. Dit verklaart ook waarom er relatief meer significante verschillen zijn gevonden tussen een gemeente en de regio als het gaat om jongeren, dan als het gaat om volwassenen. De steekproef onder jongeren was groter dan die onder volwassenen en ouderen.
Vergelijking met de regio of met Nederland Indien mogelijk is getoetst of een gemeente significant afwijkt van de regio MiddenHolland. Dit bleek echter niet voor alle indicatoren mogelijk. Soms was het alleen mogelijk om een verschil ten opzichte van Nederland te toetsen en soms bleek het helemaal niet mogelijk om te toetsen en is het verschil op het oog beoordeeld. In onderstaande tabel is te zien voor welke indicatoren de significantie is getoetst ten opzichte van Midden-Holland of Nederland of wanneer er helemaal niet getoetst kon worden.
25
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Getoetst t.o.v. Midden-Holland
Nederland
Geen van beide
Bevolking Bevolkingsomvang
x
Bevolkingsopbouw
x
Allochtonen
x
Huishoudsamenstelling
x
Sociaaleconomische status Geloof
x x
Gezondheid Levensverwachting en sterfte1
x
Ziekten en aandoeningen
x
Ervaren gezondheid
x
Psychische gezondheid
x
Eenzaamheid
x
Determinanten van gezondheid Leefstijl (overgewicht, roken, alcoholgebruik, drugsgebruik, bewegen, voedings gewoonten, risico op gehoorschade)
x
Sociale omgeving (pesten, huiselijk geweld, veiligheidsgevoelens)
x
Fysieke omgeving (geluidshinder, binnenmilieu)
x
Zorg en preventie Vaccinaties en screening Mantelzorg en contact met zorgvoorzieningen
x x
Verslavingszorg
x
Wmo-zorg
x
Zorg zonder verblijf
x
Zorg met verblijf
x
1: Voor levensverwachting en sterfte zijn de uitkomsten van zowel de gemeente als heel Hollands Midden getoetst ten opzichte van Nederland.
Tabellen met kerncijfers In de tabellen zijn significante verschillen met kleuren aangegeven: • rode cijfers: cijfer voor de gemeente is ongunstiger dan het cijfer voor de regio of Nederland; • groene cijfers: cijfer voor de gemeente is gunstiger dan het cijfer voor de regio of Nederland; • blauwe cijfers: cijfer voor de gemeente is afwijkend van het cijfer voor de regio of Nederland (hierbij is niet aan te geven of dit gunstig of ongunstig is). De tabel in bijlage I geeft informatie over de gebruikte definities, de gebruikte bronnen en de jaren waarop de cijfers in de tabellen betrekking hebben.
26
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B E RG A M BAC H T
Bevindingen gemeente Bergambacht Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 8% tot 10.374 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (16%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in MH en Nederland.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (25%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (4%) is kleiner dan in MH (6%) en Nederland (7%).
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen (4%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (3%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (52%) is groter dan in MH (38%) en Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,0 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (60,3) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan kanker per 10.000 inwoners (17,0) is lager dan in Nederland (21,5).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (30%) is kleiner dan in MH (39%). • Het percentage jongeren met astma/COPD (9%) is kleiner dan in MH (14%). • Het percentage volwassenen (45%) en ouderen (85%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met een risico op psychosociale problemen (10%) is even groot als in MH.
27
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen (31%) en ouderen (32%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat matig/ernstig eenzaam is (33%), is kleiner in MH (43%).
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (36%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (21%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (12%) is kleiner dan in MH (18%) en Nederland (18%). • Het percentage rokende volwassenen (19%) is even groot als in MH en Nederland.
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (26%) is kleiner dan in MH (33%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (6%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (5%), is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (8%).
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (81%), is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (44%) en ouderen (31%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat minder dan eens per week sport (80%), is groter dan in MH (68%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (71%) of fruit eet (69%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (67%) of fruit eet (67%), is even groot als in MH.
28
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B E RG A M BAC H T
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (25%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (59%), is even groot als in MH.
Veiligheid • Het percentage jongeren dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (15%), is kleiner dan in MH (25%). • Het percentage ouderen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (5%), is kleiner dan in MH (14%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP en BMR onder 9-jarigen (87%) is lager dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (88%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (83%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (51%) is lager dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (20%) en ouderen (13%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft en behoefte heeft aan ondersteuning (4%) is groter dan in MH (1%).
Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de huisarts (60%), is kleiner dan in MH (71%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (10 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (24 per 1.000) is even groot als in MH.
29
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Bergambacht Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Bergambacht
Midden-Holland
9.649
Nederland
237.811
16.485.787
271
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
10.374
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
11.235
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
8%
6%
3%
269.517 16%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
27%
60%
13%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
27%
57%
16%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
26%
55%
19%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
24%
55%
21%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
24%
51%
26%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
47%
44%
46%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
27%
38%
51%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
4%
6%
totaal 9%
niet-westers
3%
8%
11%
25%
30%
36%
4%
6%
7%
13%
14%
18%
5%
6%
9%
laag
--
24%
24%
hoog
--
33%
31%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008)
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
2%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
2%
2%
3%
2%
schulden
4%
2%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
48%
66%
52%
35%
50%
38%
28%
katholiek
7%
5%
7%
15%
21%
16%
19%
30
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B E RG A M BAC H T
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Bergambacht
Midden-Holland
Nederland
82,0
80,9
(HM)
80,1
mannen
80,4
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
83,8
82,7
(HM)
82,2
totaal
60,3
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
18,5
19,4
(HM)
21,8
kanker
17,0
21,0
(HM)
21,5
9,5
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
1,0
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
7%
11%
14%
9%
11%
8%
38%
8%
35%
0%
2%
9%
<1%
3%
14%
10%
9%
3%
12%
12%
6%
14%
9%
8%
13%
12-18
19-64
9%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
30%
45%
85%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
2%
6%
25%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
10%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
31%
32%
35%
38%
5%
3%
4%
3%
31
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Bergambacht 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
4%
3%
5%
3%
39%
33%
35%
43%
7%
7%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
3,7%
Determinanten
Bergambacht
overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
5-6
4,8%
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
13%
16%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
8%
36%
62%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
5%
21%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
12%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 19%
10%
19-64
65+
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
47%
50%
51%
binge drinken (2008)
26%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009) onverantwoord alcoholgebruik (2009)
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
6%
8%
10%
8%
26%
25%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
5%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
81%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
44%
31%
46%
80%
62%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
71%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
69%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 67% 68% 67%
9%
73%
8%
15%
risico op gehoorschade (2008)
25%
27%
gepest worden op school (2008)
10%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
32
5%
3%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B E RG A M BAC H T
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Bergambacht
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
15%
15%
5%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
18%
20%
hinder brommers
7%
7%
hinder wegverkeer
9%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
59%
59%
Bergambacht
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
87%
95%
93%
BMR 9-jarigen
87%
94%
93%
88%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
83%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
85%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
51%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
14%
65+ 10%
geven
20%
13%
17%
11%
behoefte aan steun
<1%
4%
2%
1%
huisarts
60%
82%
71%
83%
medisch specialist
22%
48%
32%
55%
fysiotherapeut
20%
24%
24%
27%
thuiszorg
1%
20%
2%
18%
GGZ
2%
1%
3%
2%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
10
22
cannabis
2
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
0
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
24
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
23
20
49
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
33
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B O DE G RAV E N
Bevindingen gemeente Bodegraven Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 6% tot 20.572 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode eveneens toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (28%) is groter dan in MH (26%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 25% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in MH en in Nederland.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (27%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (7%).
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (24%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (6%) en ouderen (0%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (6%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (11%). • Het percentage protestantse ouderen (60%) is groter dan in MH (50%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,0 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (61,0) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (17,3) is lager dan in Nederland (21,8). • De sterfte aan kanker per 10.000 inwoners (18,5) is lager dan in Nederland (21,5).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (39%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (50%) en ouderen (80%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
35
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (29%) en ouderen (42%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (41%) en ouderen (42%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (53%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (14%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (17%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (24%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (35%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage jongeren dat in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken (57%), is groter dan in MH (50%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (10%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (7%), is even groot als in MH en Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (80%), is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (48%), is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (27%), is kleiner dan in MH (36%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (67%) of fruit eet (70%), is even groot als in MH.
36
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B O DE G RAV E N
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (71%) of fruit eet (71%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (31%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (64%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat geluidshinder door brommers ervaart (4%), is kleiner dan in MH (7%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP en BMR onder 9-jarigen (97%) is hoger dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (88%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (76%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (76%) is even hoog als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (16%) en ouderen (15%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ, is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat in één jaar gebruik maakt van de thuiszorg (10%), is kleiner dan in MH (18%). • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (14 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (22 per 1.000), is even groot als in MH.
37
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Bodegraven Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Bodegraven
Midden-Holland
19.470
Nederland
237.811
16.485.787
518
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
20.572
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
21.445
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
6%
6%
3%
269.517 10%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
29%
61%
10%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
28%
59%
14%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
27%
56%
18%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
25%
55%
19%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
25%
49%
26%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
47%
46%
50%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
23%
35%
52%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
6%
6%
totaal 9%
niet-westers
6%
8%
11%
27%
30%
36%
5%
6%
7%
13%
14%
18%
4%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (20072008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
24%
24%
24%
hoog
32%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
4%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
3%
1%
3%
2%
schulden
6%
0%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
37%
60%
42%
35%
50%
38%
28%
katholiek
24%
26%
24%
15%
21%
16%
19%
38
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B O DE G RAV E N
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Bodegraven
Midden-Holland
Nederland
82,0
80,9
(HM)
80,1
mannen
80,0
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
83,7
82,7
(HM)
82,2
totaal
61,0
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
17,3
19,4
(HM)
21,8
kanker
18,5
21,0
(HM)
21,5
6,8
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,4 12-18 11%
artrose
19-64
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
14%
9%
11%
8%
35% 14%
7%
11%
11%
37%
3,0 65+
diabetes
<1%
3%
14%
<1%
3%
migraine, ernstige hoofdpijn
14%
11%
9%
12%
12%
6%
7%
10%
8%
13%
rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
39%
50%
80%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
3%
9%
23%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
12%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
29%
42%
35%
38%
3%
2%
4%
3%
39
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Bodegraven 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
3%
2%
5%
3%
41%
42%
35%
43%
6%
4%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
4,6%
Determinanten
Bodegraven
overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
5-6
4,8%
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
10%
16%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
8%
53%
66%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
1%
11%
14%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
17%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 24%
13%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
57%
50%
51%
binge drinken (2008)
35%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
10%
8%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
34%
43%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
7%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
2%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
80%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
48%
27%
46%
69%
61%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
67%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
70%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 71% 68% 71%
14%
73%
13%
15%
risico op gehoorschade (2008)
31%
27%
gepest worden op school (2008)
13%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
40
6%
<1%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B O DE G RAV E N
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Bodegraven
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
27%
18%
13%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
17%
20%
hinder brommers
4%
7%
hinder wegverkeer
8%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
64%
59%
Bodegraven
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
97%
95%
93%
BMR 9-jarigen
97%
94%
93%
88%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
76%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
80%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
76%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
16%
15%
17%
11%
4%
<1%
2%
1%
huisarts
75%
81%
71%
83%
medisch specialist
35%
54%
32%
55%
fysiotherapeut
24%
20%
24%
27%
thuiszorg
4%
10%
2%
18%
GGZ
2%
1%
3%
2%
ontvangen
19-64
9%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
14
22
cannabis
3
4
opiaten (heroïne, methadon)
4
3
cocaïne
3
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
22
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
20
20
26
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
41
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B O S KO O P
Bevindingen gemeente Boskoop Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 7% tot 16.179 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 23% in 2040, net als in MH. In Nederland daalt dit percentage tot 2040 naar 22%. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in MH en in Nederland.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (28%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (7%).
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (25%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (9%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (7%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (11%). • Het percentage protestanten (27%) is kleiner dan in MH (38%) en even groot als in Nederland.
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,4 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (69,4) is even hoog als in Nederland.
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (40%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (53%) en ouderen (81%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met migraine of ernstige hoofdpijn (20%) is groter dan in MH (12%).
43
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (10%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (37%) en ouderen (41%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (39%) en ouderen (46%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (40%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (16%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (17%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (22%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (41%) is groter dan in MH (33%) en Nederland (36%). • Het percentage jongeren dat in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken (60%), is groter dan in MH (50%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (11%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (6%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (82%), is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (35%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (78%), is groter dan in MH (68%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (75%) of fruit eet (76%), is even groot als in MH.
44
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E B O S KO O P
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (30%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (70%), is groter dan in MH (59%). • Het percentage volwassenen dat geluidshinder ervaart door wegverkeer (3%), is kleiner dan in MH (7%).
Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (10%), is kleiner dan in MH (17%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP en BMR onder 9-jarigen (98%) is hoger dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (88%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (73%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (69%) is lager dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft (7%), is kleiner dan in MH (17%). • Het percentage ouderen dat mantelzorg geeft (12%), is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (20 per 10.000) is even groot als in MH. • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (20 per 1.000) is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
45
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Boskoop Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Boskoop
Midden-Holland
15.133
Nederland
237.811
16.485.787
1.025
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
16.179
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
17.088
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
7%
6%
3%
269.517 13%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
27%
62%
11%
27%
61%
12%
24%
62%
14% 15%
2009 (werkelijk)
27%
59%
14%
26%
59%
15%
24%
61%
2015 (prognose)
25%
57%
18%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
24%
57%
19%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose) demografische druk (2009)
23%
51%
26%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
groene druk
45%
42%
45%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
24%
34%
51%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
6%
6%
totaal 9%
niet-westers
7%
8%
11%
28%
30%
36%
5%
6%
7%
13%
14%
18%
6%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
25%
24%
24%
hoog
28%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
5%
1%
3%
2%
schulden
9%
2%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
22%
50%
27%
35%
50%
38%
28%
katholiek
26%
27%
26%
15%
21%
16%
19%
46
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B O S KO O P
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Boskoop
Midden-Holland
Nederland
80,4
80,9
(HM)
80,1
mannen
77,6
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
83,0
82,7
(HM)
82,2
totaal
69,4
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
19,8
19,4
(HM)
21,8
kanker
19,1
21,0
(HM)
21,5
8,0
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
3,3
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
6%
9%
14%
9%
11%
8%
35%
8%
35%
1%
2%
14%
<1%
3%
14%
11%
20%
4%
12%
12%
6%
7%
17%
8%
13%
12-18
19-64
16%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
40%
53%
81%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
2%
11%
27%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
10%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
37%
41%
35%
38%
6%
3%
4%
3%
47
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Boskoop 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
10%
2%
5%
3%
39%
46%
35%
43%
5%
6%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,2%
4,8%
Boskoop 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
13%
14%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
8%
40%
54%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
8%
16%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
17%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 22%
12%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
60%
50%
51%
binge drinken (2008)
41%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
11%
5%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
33%
32%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
6%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
2%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
82%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
51%
35%
47%
75%
63%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
65%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
78%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 75% 68% 76%
13%
73%
13%
15%
risico op gehoorschade (2008)
30%
27%
gepest worden op school (2008)
15%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
48
9%
4%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E B O S KO O P
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Boskoop
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
27%
10%
14%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
14%
20%
hinder brommers
4%
7%
hinder wegverkeer
3%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
70%
59%
Boskoop
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
98%
95%
93%
BMR 9-jarigen
98%
94%
93%
88%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
73%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
79%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
69%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
12%
65+ 10%
geven
7%
12%
17%
11%
behoefte aan steun
0%
2%
2%
1%
huisarts
73%
83%
71%
83%
medisch specialist
39%
56%
32%
55%
fysiotherapeut
18%
26%
24%
27%
thuiszorg
1%
15%
2%
18%
GGZ
2%
3%
3%
2%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
20
22
cannabis
3
4
opiaten (heroïne, methadon)
2
3
cocaïne
3
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
20
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
17
20
61
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
49
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E G O U DA
Bevindingen gemeente Gouda Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 9% tot 77.383 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage daalt naar 22% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland ook naar 22%. • Het percentage 65-plussers (14%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 25% in 2040, in MH en in Nederland stijgt het naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (36%) is groter dan in MH (30%) en even groot als in Nederland. • Het percentage éénoudergezinnen (7%) is even groot als in MH en in Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (20%) is groter dan in MH (14%) en even groot als in Nederland. • Het percentage inwoners met een lage opleiding (22%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen (7%) en ouderen (3%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (14%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage protestanten (28%) is kleiner dan in MH (38%) en even groot als in Nederland.
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,4 jaar) is even hoog als in Nederland. • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (19,2) is lager dan in Nederland (21,8).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (41%) is groter dan in MH (39%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (81%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in MH.
51
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (39%) is groter dan in MH (35%). • Het percentage ouderen dat matig/ernstig eenzaam is (48%), is groter dan in MH (43%).
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is groter dan in MH (10%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (17%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (43%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (13%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (16%) is lager dan in MH (18%) en Nederland (18%). • Het percentage rokende volwassenen (24%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (29%) is kleiner dan in MH (33%) en Nederland (36%). • Het percentage jongeren dat in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken (44%), is kleiner dan in MH (50%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (10%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (8%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (81%), is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (69%), is groter dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (46%), is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (40%), is groter dan in MH (36%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (60%), is kleiner dan in MH (66%) • Het percentage jongeren dat niet dagelijks fruit eet (64%), is kleiner dan in MH (68%).
52
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E G O U DA
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (73%) of fruit eet (72%), is even hoog als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (29%) is groter dan in MH (27%).
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (61%), is even groot als in MH.
Veiligheid • Het percentage volwassenen dat ooit slachtoffer is geweest van huiselijk geweld (10%), is groter dan in MH (8%). • Het percentage jongeren dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (27%), is groter dan in MH (25%). • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (25%), is groter dan in MH (17%). • Het percentage ouderen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (17%), is groter dan in MH (14%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (95%) en BMR onder 9-jarigen (94%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening borstkanker (84%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (74%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (69%) is lager dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (16%) en ouderen (10%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de medisch specialist (60%), is groter dan in MH (55%). • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de fysiotherapeut (31%), is groter dan in MH (27%). • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de thuiszorg (21%), is groter dan in MH (18%). • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de GGZ (4%), is groter dan in MH (3%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (30 per 10.000) is groter dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (27 per 1.000) is groter dan in MH (23 per 1.000).
53
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Gouda Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Gouda
Midden-Holland
70.828
Nederland
237.811
16.485.787
4.192
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
77.383
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
81.487
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
9%
6%
3%
269.517 15%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
26%
62%
13%
27%
61%
12%
24%
62%
14% 15%
2009 (werkelijk)
25%
60%
14%
26%
59%
15%
24%
61%
2015 (prognose)
25%
58%
17%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
24%
57%
19%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose) demografische druk (2009)
22%
52%
25%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
groene druk
42%
42%
43%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
24%
33%
48%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009) westers niet-westers
totaal
totaal
8%
6%
totaal 9%
14%
8%
11%
36%
30%
36%
7%
6%
7%
20%
14%
18%
8%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (20072008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
22%
24%
24%
hoog
38%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
5%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
4%
2%
3%
2%
schulden
7%
3%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
26%
38%
28%
35%
50%
38%
28%
katholiek
18%
24%
19%
15%
21%
16%
19%
54
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E G O U DA
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Gouda
Midden-Holland
Nederland
80,4
80,9
(HM)
80,1
mannen
78,6
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
81,4
82,7
(HM)
82,2
totaal
71,4
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
19,2
19,4
(HM)
21,8
kanker
20,3
21,0
(HM)
21,5
9,1
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
3,0 19-64
65+
12-18
19-64
15%
9%
12%
14%
9%
11%
7%
37%
8%
35% 14%
artrose
3,0 65+
diabetes
<1%
2%
15%
<1%
3%
migraine, ernstige hoofdpijn
13%
13%
6%
12%
12%
6%
9%
14%
8%
13%
rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
41%
48%
81%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
3%
11%
31%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
12%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
39%
38%
35%
38%
5%
5%
4%
3%
55
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Gouda 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
5%
5%
5%
3%
37%
48%
35%
43%
5%
11%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
6,0%
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,8%
Gouda 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
13%
17%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
8%
43%
58%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
11%
13%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
16%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 24%
14%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
44%
50%
51%
binge drinken (2008)
29%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
10%
8%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
28%
35%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
8%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
81%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
46%
40%
50%
68%
69%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
60%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
64%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 73% 68% 72%
16%
73%
16%
15%
risico op gehoorschade (2008)
29%
27%
gepest worden op school (2008)
12%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
56
10%
4%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E G O U DA
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Gouda
Midden-Holland
Nederland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
27%
25%
17%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
23%
20%
hinder brommers
9%
7%
hinder wegverkeer
7%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
61%
Zorg en preventie
59%
Gouda
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
95%
95%
93%
BMR 9-jarigen
94%
94%
93%
84%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
74%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
77%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
69%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
10%
geven
65+ 10%
16%
10%
17%
11%
2%
1%
2%
1%
huisarts
72%
84%
71%
83%
medisch specialist
32%
60%
32%
55%
fysiotherapeut
23%
31%
24%
27%
thuiszorg
2%
21%
2%
18%
GGZ
4%
2%
3%
2%
behoefte aan steun contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
30
22
cannabis
7
4
opiaten (heroïne, methadon)
6
3
cocaïne
5
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
27
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
21
20
97
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
57
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E M O O RDRE C H T
Bevindingen gemeente Moordrecht Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 4% tot 8.463 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (28%) is groter dan in MH (26%) en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (12%) is kleiner dan in MH (15%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in MH en in Nederland.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (25%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (7%).
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (7%, Zuidplas) is kleiner dan in MH (14%) en Nederland (18%). • Het percentage volwassenen (7%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (7%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (11%). • Het percentage protestantse ouderen (64%) is groter dan in MH (50%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,4 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (66,5) is even hoog als in Nederland.
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (40%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (45%) en ouderen (81%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (7%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (44%) is groter dan in MH (35%).
59
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen (36%) en ouderen (43%) dat matig tot ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (9%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (23%, gemeten door JGZ) is groter dan in MH (16%). • Het percentage jongeren met overgewicht (6%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (46%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (14%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (15%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (16%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (31%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (6%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (5%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%), is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (41%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat minder dan 1x per week sport (41%), is kleiner dan in MH (51%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (69%) of fruit eet (64%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (72%) of fruit eet (78%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (23%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (47%), is kleiner dan in MH (59%).
60
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E M O O RDRE C H T
Veiligheid • Het percentage jongeren dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (20%), is kleiner dan in MH (25%). • Het percentage jongeren dat wel eens wordt gepest (8%), is kleiner dan in MH (12%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (94%) en BMR onder 9-jarigen (95%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening borstkanker (87%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (75%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (77%) is even hoog als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (21%) en ouderen (7%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of thuiszorg, is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de GGZ (7%), is groter dan in MH (3%). • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (17 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (15 per 1.000), is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
61
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Moordrecht Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Moordrecht
Midden-Holland
8.138
Nederland
237.811
16.485.787
667
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
8.463
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
9.259
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
4%
6%
3%
269.517 14%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
28%
62%
10%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
28%
60%
12%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
25%
59%
16%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
24%
58%
18%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
24%
50%
26%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
47%
40%
48%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
21%
31%
52%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009) westers niet-westers
totaal
totaal
13%
6%
totaal 9%
7%
8%
11%
25%
30%
36%
5%
6%
7%
14%
18%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008)
7%
huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006)
7%
6%
9%
laag
--
24%
24%
hoog
--
33%
31%
(Zuidplas)
opleidingsniveau bevolking (2007-2008)
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
(Zuidplas)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
3%
3%
3%
2%
schulden
7%
2%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
38%
64%
43%
35%
50%
38%
28%
katholiek
12%
13%
13%
15%
21%
16%
19%
62
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E M O O RDRE C H T
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Moordrecht
Midden-Holland
Nederland
81,4
80,9
(HM)
80,1
mannen
79,1
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
83,7
82,7
(HM)
82,2
totaal
66,5
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
17,8
19,4
(HM)
21,8
kanker
23,3
21,0
(HM)
21,5
6,4
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
3,2 19-64
65+
12-18
19-64
16%
8%
13%
14%
9%
11%
9%
29%
8%
35% 14%
artrose
3,0 65+
diabetes
<1%
2%
17%
<1%
3%
migraine, ernstige hoofdpijn
14%
14%
3%
12%
12%
6%
12%
15%
8%
13%
rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
40%
45%
81%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
2%
10%
28%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
7%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
44%
30%
35%
38%
9%
2%
4%
3%
63
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Moordrecht 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
8%
4%
5%
3%
36%
43%
35%
43%
9%
5%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,2%
4,8%
Moordrecht 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
9%
23%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
6%
46%
62%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
10%
14%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
15%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 16%
10%
19-64
65+
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
45%
50%
51%
binge drinken (2008)
31%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009) onverantwooord alcoholgebruik (2009)
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
6%
6%
10%
8%
26%
30%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
5%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
0%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
79%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
51%
41%
41%
61%
72%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
69%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
risico op gehoorschade (2008) gepest worden op school (2008) ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
64
73%
64%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 72% 68% 78%
17%
73%
13%
15%
23%
27%
8%
12% 8%
6%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E M O O RDRE C H T
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Moordrecht
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
20%
19%
10%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
19%
20%
hinder brommers
9%
7%
hinder wegverkeer
5%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
47%
59%
Moordrecht
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
94%
95%
93%
BMR 9-jarigen
95%
94%
93%
87%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
75%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
79%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
77%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
15%
geven
65+ 10%
21%
7%
17%
11%
3%
<1%
2%
1%
huisarts
66%
78%
71%
83%
medisch specialist
32%
61%
32%
55%
fysiotherapeut
22%
22%
24%
27%
thuiszorg
0%
21%
2%
18%
GGZ
7%
2%
3%
2%
behoefte aan steun contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
17
22
cannabis
3
4
opiaten (heroïne, methadon)
5
3
cocaïne
5
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
15
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
15
20
46
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
65
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N E DE RL E K
Bevindingen gemeente Nederlek Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 2% tot 14.412 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (24%) is kleiner dan in MH (26%) en even groot als in Nederland. Dit percentage daalt naar 23% in 2040, evenals in MH. In Nederland daalt dit percentage tot 2040 naar 22%. • Het percentage 65-plussers (17%) is groter dan in MH (15%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 27% in 2040, in MH en in Nederland stijgt het percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (28%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (6%) is even groot als in MH en Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (25%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen (6%) en ouderen (<1%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (2%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (37%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,8 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (67,6) is even hoog als in Nederland.
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (37%) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met diabetes (2%) is groter dan in MH (<1%). • Het percentage jongeren met migraine/ernstige hoofdpijn (17%) is groter dan in MH (12%). • Het percentage volwassenen (50%) en ouderen (84%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
67
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (13%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (33%) en ouderen (38%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (41%) en ouderen (38%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (16%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (51%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (13%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (28%) is groter dan in MH (18%) en Nederland (18%). • Het percentage rokende volwassenen (27%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (46%) is groter dan in MH (33%) en Nederland (36%). • Het percentage jongeren dat in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken (61%), is groter dan in MH (50%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (5%), is kleiner dan in MH (10%).
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (10%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (87%), is groter dan in MH (82%) en Nederland (72%). • Het percentage volwassenen (42%) en ouderen (29%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (76%), is groter dan in MH (66%).
68
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E N E DE RL E K
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (79%) of fruit eet (71%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (22%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (58%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart (13%), is kleiner dan in MH (20%). • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart door wegverkeer (3%), is kleiner dan in MH (7%).
Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (10%), is kleiner dan in MH (17%). • Het percentage ouderen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (7%), is kleiner dan in MH (14%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (94%) en BMR onder 9-jarigen (93%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening borstkanker (88%) is groter dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (77%) is groter dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 65-plussers (70%) is lager dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (16%) en ouderen (14%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (10 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (26 per 1.000) is even groot als in MH.
69
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Nederlek Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Nederlek
Midden-Holland
14.191
Nederland
237.811
16.485.787
514
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
14.412
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
15.180
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
2%
6%
3%
269.517 7%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
26%
61%
13%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
24%
59%
17%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
22%
58%
20%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
21%
57%
22%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
23%
51%
27%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
41%
38%
45%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
28%
39%
53%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
5%
6%
totaal 9%
niet-westers
2%
8%
11%
28%
30%
36%
6%
6%
7%
13%
14%
18%
5%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
25%
24%
24%
hoog
28%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
-19-64
4%
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
2%
1%
3%
2%
schulden
6%
<1%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
32%
56%
37%
35%
50%
38%
28%
katholiek
6%
7%
6%
15%
21%
16%
19%
70
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N E DE RL E K
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Nederlek
Midden-Holland
Nederland
80,8
80,9
(HM)
80,1
mannen
78,6
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
82,8
82,7
(HM)
82,2
totaal
67,6
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
22,2
19,4
(HM)
21,8
kanker
21,1
21,0
(HM)
21,5
7,0
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,4
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
7%
11%
14%
9%
11%
7%
34%
8%
35%
2%
2%
16%
<1%
3%
14%
17%
12%
6%
12%
12%
6%
9%
12%
8%
13%
12-18
19-64
13%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
37%
50%
84%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
4%
8%
31%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
13%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
33%
38%
35%
38%
2%
1%
4%
3%
71
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Nederlek 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
5%
5%
5%
3%
41%
38%
35%
43%
6%
4%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
3,7%
4,8%
Nederlek 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
10%
16%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
8%
51%
58%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
9%
13%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
28%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 27%
13%
19-64
65+
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
61%
50%
51%
binge drinken (2008)
46%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009) onverantwoord alcoholgebruik (2009)
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
5%
7%
10%
8%
28%
37%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
10%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
3%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
87%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
42%
29%
51%
67%
62%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
76%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
72%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 79% 68% 71%
18%
73%
14%
15%
risico op gehoorschade (2008)
22%
27%
gepest worden op school (2008)
13%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
72
8%
4%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E N E DE RL E K
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Nederlek
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
28%
10%
7%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
13%
20%
hinder brommers
5%
7%
hinder wegverkeer
3%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
58%
59%
Nederlek
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
94%
95%
93%
BMR 9-jarigen
93%
94%
93%
88%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
77%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
81%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
70%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
10%
geven
65+ 10%
16%
14%
17%
11%
3%
<1%
2%
1%
huisarts
68%
82%
71%
83%
medisch specialist
26%
53%
32%
55%
fysiotherapeut
25%
26%
24%
27%
thuiszorg
1%
19%
2%
18%
GGZ
1%
1%
3%
2%
behoefte aan steun contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
10
22
cannabis
1
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
1
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
26
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
22
20
64
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
73
B EV I N D I N G E N G E M E E N T E N I E U W E RK E RK A A N DE N I J S S E L
Bevindingen gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 8% tot 23.475 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 22% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland ook naar 22%. • Het percentage 65-plussers (12%) is kleiner dan in MH (15%) en Nederland (15%). Dit percentage stijgt naar 27% in 2040. In MH en in Nederland stijgt het percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (25%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (7%) is even groot als in MH en Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (7%, Zuidplas) is kleiner dan in MH (14%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (23%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen (6%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (7%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (11%). • Het percentage protestanten (39%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,8 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (63,5) is lager dan in Nederland (72,1).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (44%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (81%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
75
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (13%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (29%) en ouderen (40%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (28%) en ouderen (49%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (17%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (46%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (15%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (24%) is groter dan in MH (18%) en Nederland (18%). • Het percentage rokende volwassenen (29%) is even groot als in MH en in Nederland.
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (42%) is groter dan in MH (33%) en Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (9%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (9%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (84%), is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (58%), is lager dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (59%), is hoger dan in MH (48%). • Het percentage ouderen dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (42%), is even groot als in MH.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (72%) of fruit eet (68%), is even groot als in MH.
76
B EV I N D I N G E N G E M E E N T E N I E U W E RK E RK A A N DE N I J S S E L
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (71%) of fruit eet (73%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (39%) is groter dan in MH (27%).
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (50%), is even groot als in MH.
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (97%) en BMR onder 9-jarigen (97%) is hoger dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (85%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (70%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (85%) is hoger dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (22%) en ouderen (15%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of thuiszorg, is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de GGZ (0%), is lager dan in MH (3%). • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (14 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (19 per 1.000), is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
77
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Nieuwerkerk a/d IJssel Bevolking
Nieuwerkerk a/d IJssel
inwonersaantal (2009)
21.651
bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Midden-Holland
Nederland
237.811
16.485.787
1.258
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
23.475
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
26.397
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
8%
6%
3%
269.517 22%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
28%
62%
9%
27%
61%
12%
24%
62%
14% 15%
2009 (werkelijk)
27%
61%
12%
26%
59%
15%
24%
61%
2015 (prognose)
23%
61%
16%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
22%
59%
19%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose) demografische druk (2009)
22%
51%
27%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
groene druk
44%
38%
43%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
20%
33%
52%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
6%
6%
totaal 9%
niet-westers
7%
8%
11%
25%
30%
36%
7%
6%
7%
14%
18%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008)
7%
huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006)
5%
(Zuidplas)
opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
23%
24%
24%
hoog
39%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
(Zuidplas)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
2%
2%
3%
2%
schulden
6%
2%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
37%
50%
39%
35%
50%
38%
28%
katholiek
9%
20%
11%
15%
21%
16%
19%
78
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
KER N CI J F E RS G E M E E N T E N I E U W E RK E RK A A N DE N I J S S E L
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Nieuwerkerk a/d IJssel
Midden-Holland
Nederland
81,8
80,9
(HM)
80,1
mannen
79,2
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
84,3
82,7
(HM)
82,2
totaal
63,5
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
19,2
19,4
(HM)
21,8
kanker
21,4
21,0
(HM)
21,5
5,2
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
2,3 19-64
65+
12-18
19-64
15%
8%
14%
14%
9%
11%
7%
38%
8%
35%
0%
3%
18%
<1%
3%
14%
15%
8%
7%
12%
12%
6%
8%
13%
8%
13%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
44%
51%
81%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
3%
8%
24%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
13%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
29%
40%
35%
38%
4%
5%
4%
3%
79
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Nieuwerkerk a/d IJssel 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
2%
3%
5%
3%
28%
49%
35%
43%
3%
8%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,0%
4,8%
Nieuwerkerk a/d IJssel 5-6
10-11
6,6%
Midden-Holland 5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
13%
17%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
8%
46%
65%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
15%
15%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
24%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 29%
14%
19-64
65+
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
56%
50%
51%
binge drinken (2008)
42%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009) onverantwoord alcoholgebruik (2009)
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
9%
9%
10%
8%
29%
37%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
9%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
<1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
84%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
59%
42%
50%
63%
58%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
72%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
68%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 71% 68% 73%
16%
73%
10%
15%
risico op gehoorschade (2008)
39%
27%
gepest worden op school (2008)
16%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
80
4%
5%
15%
8%
4%
72%
45%
KER N CI J F E RS G E M E E N T E N I E U W E RK E RK A A N DE N I J S S E L
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Nieuwerkerk a/d IJssel
Nederland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
27%
14%
16%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009) hinder brommers hinder wegverkeer ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Midden-Holland
24%
20%
9%
7%
11%
7%
50%
59%
Nieuwerkerk a/d IJssel
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
97%
95%
93%
BMR 9-jarigen
97%
94%
93%
85%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
70%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
73%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
85%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
22%
15%
17%
11%
2%
0%
2%
1%
huisarts
72%
80%
71%
83%
medisch specialist
31%
53%
32%
55%
fysiotherapeut
30%
28%
24%
27%
thuiszorg
2%
21%
2%
18%
GGZ
0%
1%
3%
2%
ontvangen
19-64
11%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
14
22
cannabis
3
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
2
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
19
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
16
20
26
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
81
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E O U DE RK E RK
Bevindingen gemeente Ouderkerk Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal blijft tussen 2009 tot 2020 nagenoeg gelijk (8.126 in 2020). Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 26% in 2040, evenals in MH en in Nederland.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (24%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (4%) is kleiner dan in MH (6%) en Nederland (7%).
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen met problematische schulden (2%) is kleiner dan in MH (6%). • Het percentage ouderen met problematische schulden (0%) is kleiner dan in MH (2%).
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (2%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (63%) is groter dan in MH (38%) en Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (81,8 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (60,8) is lager dan in Nederland (72,1).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (34%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (82%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met diabetes (6%) is groter dan in MH (3%).
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (11%) is even groot als in MH.
83
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen (30%) en ouderen (35%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (30%) en ouderen (45%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (6%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in MH (11%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (13%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (7%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (50%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (18%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (25%) is groter dan in MH (18%) en Nederland (18%). • Het percentage rokende volwassenen (27%) is even groot als in MH, minder dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (36%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (18%), is groter dan in MH (10%).
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (6%), is even groot als in MH en Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (89%), is groter dan in MH (82%) en Nederland (72%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (56%), is kleiner dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen (52%) en ouderen (33%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat minder dan 1x per week sport (60%), is groter dan in MH (51%). • Het percentage ouderen dat minder dan 1x per week sport (81%), is groter dan in MH (68%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (74%), is groter dan in MH (66%).
84
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E O U DE RK E RK
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (76%) of fruit eet (69%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (19%) is kleiner dan in MH (27%).
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (66%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidsoverlast ervaart door brommers (3%), is kleiner dan in MH (7%).
Veiligheid • Het percentage jongeren dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (17%), is kleiner dan in MH (25%). • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (8%), is kleiner dan in MH (17%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (90%) en BMR onder 9-jarigen (90%) is lager dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (91%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (79%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (75%) is even hoog als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (14%) en ouderen (13%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de medisch specialist (46%), is kleiner dan in MH (55%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (18 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (19 per 1.000), is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
85
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Ouderkerk Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Ouderkerk
Midden-Holland
8.144
Nederland
237.811
16.485.787
301
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
8.126
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
8.241
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
0%
6%
3%
269.517 1%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
27%
61%
13%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
27%
58%
15%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
25%
56%
18%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
24%
56%
20%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
24%
50%
26%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
46%
44%
49%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
27%
36%
51%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
4%
6%
totaal 9%
niet-westers
2%
8%
11%
24%
30%
36%
4%
6%
7%
13%
14%
18%
--
6%
9%
laag
--
24%
24%
hoog
--
33%
31%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008)
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
1%
3%
3%
2%
schulden
2%
0%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
61%
73%
63%
35%
50%
38%
28%
katholiek
3%
6%
4%
15%
21%
16%
19%
86
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E O U DE RK E RK
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Ouderkerk
Midden-Holland
Nederland
81,8
80,9
(HM)
80,1
mannen
78,6
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
84,6
82,7
(HM)
82,2
totaal
60,8
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
18,2
19,4
(HM)
21,8
kanker
19,5
21,0
(HM)
21,5
7,2
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
2,7 19-64
65+
12-18
19-64
12%
7%
13%
14%
9%
11%
7%
35%
8%
35%
0%
6%
8%
<1%
3%
14%
13%
14%
6%
12%
12%
6%
8%
13%
8%
13%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening
3,0 65+
één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
34%
49%
82%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
<1%
7%
25%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
11%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
30%
42%
35%
38%
3%
3%
4%
3%
87
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Ouderkerk 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
2%
<1%
5%
3%
30%
45%
35%
43%
2%
9%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
3,8%
4,8%
Ouderkerk 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
6%
13%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
7%
50%
63%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
0%
10%
18%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
25%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 27%
6%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
54%
50%
51%
binge drinken (2008)
36%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
18%
5%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
35%
34%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
6%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
89%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
52%
33%
60%
81%
56%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
74%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
66%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 76% 68% 69%
13%
73%
18%
15%
risico op gehoorschade (2008)
19%
27%
gepest worden op school (2008)
11%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
88
6%
5%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E O U DE RK E RK
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Ouderkerk
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
17%
8%
13%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
20%
20%
hinder brommers
3%
7%
hinder wegverkeer
5%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
66%
59%
Ouderkerk
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
90%
95%
93%
BMR 9-jarigen
90%
94%
93%
91%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
79%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
83%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
75%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
14%
13%
17%
11%
2%
<1%
2%
1%
huisarts
69%
82%
71%
83%
medisch specialist
29%
46%
32%
55%
fysiotherapeut
21%
25%
24%
27%
thuiszorg
2%
14%
2%
18%
GGZ
2%
3%
3%
2%
ontvangen
19-64
8%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
18
22
cannabis
5
4
opiaten (heroïne, methadon)
3
3
cocaïne
1
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
19
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
22
20
32
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
89
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E RE E U W I J K
Bevindingen gemeente Reeuwijk Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal krimpt van 2009 tot 2020 met 1% tot 12.850 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (26%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 24% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (16%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 27% in 2040, in MH en in Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (24%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en in Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (11%) is kleiner dan in MH (14%) en Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (24%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen (4%) en ouderen (1%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (3%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (44%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,4 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (62,4) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (17,4) is lager dan in Nederland (21,8).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (36%) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met migraine/ernstige hoofdpijn (9%) is kleiner dan in MH (12%).
91
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen (49%) en ouderen (75%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met artrose (24%) is kleiner dan in MH (35%).
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (8%) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (29%) is kleiner dan in MH (38%). • Het percentage ouderen dat matig/ernstig eenzaam is (34%), is kleiner dan in MH (43%).
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (6%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in MH (11%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (17%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (46%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (10%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (17%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (28%) is even groot als in MH en in Nederland.
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (31%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (12%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (6%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (79%), is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen (42%) en ouderen (29%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH. • Het percentage ouderen dat minder dan 1x per week sport (51%), is kleiner dan in MH (68%).
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (62%) of fruit eet (69%), is even groot als in MH.
92
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E RE E U W I J K
• Het percentage volwassenen dat te weinig groente (68%) of fruit eet (72%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (26%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (47%), is kleiner dan in MH (59%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (91%) en BMR onder 9-jarigen (92%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening borstkanker (89%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (75%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (70%) is lager dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (21%) en ouderen (8%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de thuiszorg (10%), is kleiner dan in MH (18%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (22 per 10.000) is even groot als in MH. • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (20 per 1.000), is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
93
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Reeuwijk Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Reeuwijk
Midden-Holland
12.960
Nederland
237.811
16.485.787
335
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
12.850
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
13.165
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
-1%
6%
3%
269.517 2%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
27%
60%
13%
27%
61%
12%
24%
14%
62%
2009 (werkelijk)
26%
58%
16%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
24%
56%
20%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
23%
54%
23%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose)
24%
49%
27%
23%
51%
26%
22%
53%
26% 2040
demografische druk (2009)
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
groene druk
46%
43%
49%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
28%
42%
54%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
5%
6%
totaal 9%
niet-westers
3%
8%
11%
24%
30%
36%
5%
6%
7%
11%
14%
18%
6%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
24%
24%
24%
hoog
28%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
0%
<1%
3%
2%
schulden
4%
1%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
43%
48%
44%
35%
50%
38%
28%
katholiek
18%
30%
21%
15%
21%
16%
19%
94
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E RE E U W I J K
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Reeuwijk
Midden-Holland
Nederland
82,4
80,9
(HM)
80,1
mannen
81,5
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
83,6
82,7
(HM)
82,2
totaal
62,4
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
17,4
19,4
(HM)
21,8
kanker
21,5
21,0
(HM)
21,5
7,9
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
1,9 19-64
65+
12-18
19-64
13%
7%
10%
14%
9%
11%
6%
24%
8%
35%
<1%
2%
10%
<1%
3%
14%
9%
14%
2%
12%
12%
6%
6%
13%
8%
13%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
36%
49%
75%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
2%
11%
18%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
8%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
32%
29%
35%
38%
5%
<1%
4%
3%
95
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Reeuwijk 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
9%
1%
5%
3%
31%
34%
35%
43%
2%
6%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
3,5%
4,8%
Reeuwijk 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
6%
17%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
8%
46%
62%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
1%
6%
10%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
17%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 28%
10%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
49%
50%
51%
binge drinken (2008)
31%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
12%
17%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
34%
48%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
6%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
<1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
79%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
42%
29%
45%
51%
66%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
62%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
69%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 68% 68% 72%
11%
73%
13%
15%
risico op gehoorschade (2008)
26%
27%
gepest worden op school (2008)
13%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
96
9%
5%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E RE E U W I J K
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Reeuwijk
Nederland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
24%
16%
11%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009) hinder brommers hinder wegverkeer ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Midden-Holland
21%
20%
6%
7%
10%
7%
47%
59%
Reeuwijk
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
91%
95%
93%
BMR 9-jarigen
92%
94%
93%
89%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
75%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
77%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
70%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
21%
8%
17%
11%
1%
0%
2%
1%
huisarts
70%
85%
71%
83%
medisch specialist
39%
60%
32%
55%
fysiotherapeut
23%
26%
24%
27%
thuiszorg
1%
10%
2%
18%
GGZ
3%
2%
3%
2%
ontvangen
19-64
6%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
22
22
cannabis
6
4
opiaten (heroïne, methadon)
3
3
cocaïne
3
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
20
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
23
20
29
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
97
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E S C H O O N H OV E N
Bevindingen gemeente Schoonhoven Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 2% tot 12.190 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in MH en Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 22% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland ook naar 22%. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in MH en in Nederland. Dit percentage stijgt naar 27% in 2040, in MH en in Nederland stijgt het percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (33%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en in Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (12%) is even groot als in MH, minder dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (21%) is kleiner dan in MH (24%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (6%) en ouderen (2%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (9%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage protestanten (30%) is kleiner dan in MH (38%) en even groot als in Nederland.
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,4 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (63,6) is lager dan in Nederland (72,1).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (40%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (46%) en ouderen (80%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (11%) is even groot als in MH.
99
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen (39%) en ouderen (32%) met een matig/hoog risico op angst en/of depressie is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen (33%) en ouderen (36%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (11%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (17%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (11%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (44%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (11%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (18%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (24%) is even groot als in MH, minder dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (31%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (36%). • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (11%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (6%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (88%), is groter dan in MH (82%) en Nederland (72%). • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (75%), is groter dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (38%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (63%) of fruit eet (69%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (71%) of fruit eet (69%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (25%) is even groot als in MH.
100
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E S C H O O N H OV E N
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (64%), is even groot als in MH.
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (98%) en BMR onder 9-jarigen (98%) is hoger dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (87%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (76%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (76%) is even hoog als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (18%) en ouderen (10%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (17 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (26 per 1.000), is groter dan in MH (23 per 1.000).
101
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Schoonhoven Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Schoonhoven
Midden-Holland
12.001
Nederland
237.811
16.485.787
1.923
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
12.190
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
12.240
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
2%
6%
3%
269.517 2%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
26%
63%
12%
27%
61%
12%
24%
62%
14% 15%
2009 (werkelijk)
25%
60%
15%
26%
59%
15%
24%
61%
2015 (prognose)
24%
58%
19%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
23%
56%
21%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose) demografische druk (2009)
22%
51%
27%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
groene druk
41%
41%
42%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
25%
38%
53%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
6%
6%
totaal 9%
niet-westers
9%
8%
11%
33%
30%
36%
5%
6%
7%
12%
14%
18%
4%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (20072008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
21%
24%
24%
hoog
30%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
6%
<1%
3%
2%
schulden
6%
2%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
27%
43%
30%
35%
50%
38%
28%
katholiek
12%
27%
15%
15%
21%
16%
19%
102
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E S C H O O N H OV E N
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Schoonhoven
Midden-Holland
Nederland
82,4
80,9
(HM)
80,1
mannen
80,3
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
84,3
82,7
(HM)
82,2
totaal
63,6
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
18,9
19,4
(HM)
21,8
kanker
19,0
21,0
(HM)
21,5
7,5
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
12-18
2,1 19-64
65+
12-18
19-64
14%
12%
13%
14%
9%
11%
10%
30%
8%
35%
1%
6%
16%
<1%
3%
14%
12%
11%
9%
12%
12%
6%
11%
12%
8%
13%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
3,0 65+
40%
46%
80%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
3%
12%
26%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
11%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
39%
32%
35%
38%
3%
4%
4%
3%
103
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Schoonhoven 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
7%
3%
5%
3%
33%
36%
35%
43%
7%
6%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
5,1%
Determinanten
Schoonhoven
overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
5-6
4,8%
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
11%
17%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
11%
44%
60%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
<1%
5%
11%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
18%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 24%
17%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
51%
50%
51%
binge drinken (2008)
31%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
11%
5%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
31%
27%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
6%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
<1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
88%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
48%
38%
56%
72%
75%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
63%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
69%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 71% 68% 69%
18%
73%
20%
15%
risico op gehoorschade (2008)
25%
27%
gepest worden op school (2008)
12%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
104
7%
3%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E S C H O O N H OV E N
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Schoonhoven
Nederland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
23%
16%
12%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009) hinder brommers hinder wegverkeer ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Midden-Holland
21%
20%
11%
7%
7%
7%
64%
59%
Schoonhoven
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
98%
95%
93%
BMR 9-jarigen
98%
94%
93%
87%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
76%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
81%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
76%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
18%
10%
17%
11%
2%
2%
2%
1%
huisarts
68%
86%
71%
83%
medisch specialist
34%
54%
32%
55%
fysiotherapeut
28%
29%
24%
27%
thuiszorg
2%
19%
2%
18%
GGZ
3%
2%
3%
2%
ontvangen
19-64
7%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
17
22
cannabis
2
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
6
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
26
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
20
20
72
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
105
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E V L I S T
Bevindingen gemeente Vlist Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal krimpt van 2009 tot 2020 met 2% tot 9.563 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (26%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 23% in 2020 en stijgt weer tot 25% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland naar 22%. • Het percentage 65-plussers (16%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 25% in 2040, in MH en in Nederland stijgt dit percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (26%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en in Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (12%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage volwassenen met problematische schulden (3%) is kleiner dan in MH (6%). • Het percentage ouderen met problematische schulden (0%) is kleiner dan in MH (2%).
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (2%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (41%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (80,6 jaar) is even hoog als in Nederland. • De totale sterfte per 10.000 inwoners (68,9) is even hoog als in Nederland.
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (33%) is kleiner dan in MH (39%). • Het percentage volwassenen (48%) en ouderen (79%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met artrose (3%) is kleiner dan in MH (8%). • Het percentage ouderen met astma/COPD (5%) is kleiner dan in MH (11%).
107
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage ouderen met migraine/ernstige hoofdpijn (2%) is kleiner dan in MH (6%).
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (8%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met een matig/hoog risico op angst en/of depressie (27%) is kleiner dan in MH (35%). • Het percentage volwassenen (26%) en ouderen (37%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (10%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in MH (16%). • Het percentage jongeren met overgewicht (6%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (53%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (10%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (15%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (21%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (35%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (11%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (6%), is even groot als in MH en in Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren (81%), volwassenen (42%) en ouderen (33%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (74%), is groter dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen dat te weinig groente (76%) of fruit eet (73%), is even groot als in MH.
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (23%) is even groot als in MH.
108
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E V L I S T
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (62%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart (12%), is kleiner dan in MH (20%).
Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (10%), is kleiner dan in MH (17%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (88%) en BMR onder 9-jarigen (88%) is lager dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (89%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (78%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (78%) is hoger dan in Nederland (74%).
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (19%) en ouderen (14%) dat mantelzorg geeft, is even hoog als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (14 per 10.000) is lager dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (21/1.000), is even groot als in MH.
109
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Vlist Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Vlist
Midden-Holland
9.808
Nederland
237.811
16.485.787
183
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
9.563
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
10.458
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
-2%
6%
3%
269.517 7%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
27%
59%
14%
27%
61%
12%
24%
14%
62%
2009 (werkelijk)
26%
58%
16%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
24%
56%
20%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
23%
55%
22%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose)
26%
49%
25%
23%
51%
26%
22%
53%
26% 2040
demografische druk (2009)
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
groene druk
46%
42%
52%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
28%
40%
50%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
4%
6%
totaal 9%
niet-westers
2%
8%
11%
26%
30%
36%
5%
6%
7%
12%
14%
18%
6%
6%
9%
laag
--
24%
24%
hoog
--
33%
31%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008)
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
4%
<1%
3%
2%
schulden
3%
0%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
37%
52%
41%
35%
50%
38%
28%
katholiek
21%
23%
21%
15%
21%
16%
19%
110
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E V L I S T
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Vlist
Midden-Holland
Nederland
80,6
80,9
(HM)
80,1
mannen
79,3
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
81,8
82,7
(HM)
82,2
totaal
68,9
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
20,0
19,4
(HM)
21,8
kanker
20,0
21,0
(HM)
21,5
8,4
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
4,6
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
5%
5%
14%
9%
11%
3%
32%
8%
35%
0%
3%
10%
<1%
3%
14%
10%
15%
2%
12%
12%
6%
5%
9%
8%
13%
12-18
19-64
12%
artrose diabetes migraine, ernstige hoofdpijn rugaandoening
3,0 65+
één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
33%
48%
79%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
<1%
8%
25%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
8%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico hoog risico
27%
43%
35%
38%
2%
1%
4%
3%
111
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Vlist 12-18
Midden-Holland
19-64
65+
19-64
65+
7%
3%
5%
3%
26%
37%
35%
43%
6%
5%
5%
7%
suïcidegedachten (2009)
12-18
Nederland 19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
4,2%
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,8%
Vlist 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
10%
12%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
6%
53%
51%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
2%
12%
10%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
15%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 21%
7%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
48%
50%
51%
binge drinken (2008)
35%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
11%
4%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
37%
32%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
6%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
2%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
81%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
42%
33%
59%
67%
69%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
74%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
68%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 76% 68% 73%
11%
73%
8%
15%
risico op gehoorschade (2008)
23%
27%
gepest worden op school (2008)
12%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
112
5%
3%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E V L I S T
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Vlist
Midden-Holland
Nederland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
22%
10%
9%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
12%
20%
hinder brommers
6%
7%
hinder wegverkeer
4%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
62%
Zorg en preventie
59%
Vlist
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
88%
95%
93%
BMR 9-jarigen
88%
94%
93%
89%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
78%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
82%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
78%
mantelzorg (2009)
72% 19-64
ontvangen
65+
74% 19-64
14%
geven
65+ 10%
19%
14%
17%
11%
3%
1%
2%
1%
huisarts
68%
82%
71%
83%
medisch specialist
36%
57%
32%
55%
fysiotherapeut
19%
28%
24%
27%
thuiszorg
3%
15%
2%
18%
GGZ
2%
3%
3%
2%
behoefte aan steun contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
14
22
cannabis
0
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
3
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
21
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
19
20
44
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
113
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E WA DDI N X V E E N
Bevindingen gemeente Waddinxveen Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 4% tot 26.565 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (25%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage daalt naar 22% in 2040. In MH daalt dit percentage tot 2040 naar 23% en in Nederland ook naar 22%. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 27% in 2040, in MH en in Nederland stijgt het percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (28%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (6%) is even groot als in MH en Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (13%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (18%). • Het percentage inwoners met een lage opleiding (29%) is groter dan in MH (24%) en Nederland (24%). • Het percentage volwassenen (6%) en ouderen (3%) met problematische schulden is even groot als in MH.
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (7%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (11%). • Het percentage protestanten (50%) is groter dan in MH (38%) en Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,0 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (63,1) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (16,7) is lager dan in Nederland (21,8).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (43%) is groter dan in MH (39%). • Het percentage jongeren met astma/COPD (19%) is groter dan in MH (14%). • Het percentage volwassenen (51%) en ouderen (83%) met ziekten en aandoeningen is even groot als in MH.
115
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage volwassenen met astma/COPD (15%) is groter dan in MH (9%).
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (11%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met een hoog risico op angst en/of depressie (<1%) is kleiner dan in MH (4%). • Het percentage volwassenen (30%) en ouderen (39%) dat matig/ernstig eenzaam is, is even groot als in MH.
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (14%, gemeten door JGZ) is groter dan in MH (11%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (18%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (6%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (47%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (17%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (19%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (23%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (36%) is even groot als in MH en in Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (9%) is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (8%) is even groot als in MH en Nederland.
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren (80%), volwassenen (52%) en ouderen (39%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH en Nederland.
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente (68%) of fruit eet (71%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat te weinig groente eet (79%) is groter dan in MH (73%). • Het percentage volwassenen dat te weinig fruit eet (80%) is groter dan in MH (73%).
116
B E V I N DI N G E N G E M E E N T E WA DDI N X V E E N
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (25%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (62%), is even groot als in MH.
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (95%) en BMR onder 9-jarigen (95%) is even hoog als in Nederland. • De opkomst bij screening borstkanker (88%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (76%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (77%) is even hoog als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (16%) en ouderen (10%) dat mantelzorg geeft, is even hoog als in MH.
Professionele zorg • Het percentage volwassenen dat in één jaar contact heeft met de fysiotherapeut (33%), is groter dan in MH (24%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, thuiszorg of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (19 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (24/1.000), is even groot als in MH.
117
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Waddinxveen Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
Waddinxveen
Midden-Holland
25.436
Nederland
237.811
16.485.787
918
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
26.565
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
27.777
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
4%
6%
3%
269.517 9%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
28%
61%
11%
27%
61%
12%
24%
62%
14%
2009 (werkelijk)
25%
59%
15%
26%
59%
15%
24%
61%
15%
2015 (prognose)
23%
57%
19%
24%
58%
18%
23%
59%
18% 20%
2020 (prognose)
23%
56%
21%
24%
57%
20%
22%
58%
2040 (prognose)
22%
51%
27%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
demografische druk (2009) groene druk
43%
41%
44%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
26%
38%
52%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
6%
6%
totaal 9%
niet-westers
7%
8%
11%
28%
30%
36%
6%
6%
7%
13%
14%
18%
4%
6%
9%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (2007-2008) huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006) opleidingsniveau bevolking (2007-2008) laag
29%
24%
24%
hoog
24%
33%
31%
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
--
4%
19-64
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
2%
2%
3%
2%
schulden
6%
3%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
50%
51%
50%
35%
50%
38%
28%
katholiek
8%
19%
10%
15%
21%
16%
19%
118
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E WA DDI N X V E E N
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
Waddinxveen
Midden-Holland
Nederland
82,0
80,9
(HM)
80,1
mannen
79,6
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
84,4
82,7
(HM)
82,2
totaal
63,1
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
16,7
19,4
(HM)
21,8
kanker
22,4
21,0
(HM)
21,5
6,3
7,2
(HM)
7,2
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten ademhalingsorganen niet-natuurlijke doodsoorzaken ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
3,2
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
15%
9%
14%
9%
11%
9%
37%
8%
35% 14%
12-18
19-64
19%
artrose
3,0 65+
diabetes
<1%
<1%
15%
<1%
3%
migraine, ernstige hoofdpijn
14%
10%
6%
12%
12%
6%
5%
15%
8%
13%
rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
43%
51%
83%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
2%
8%
26%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
11%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico
34%
36%
35%
38%
hoog risico
<1%
1%
4%
3%
119
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
Waddinxveen 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
5%
<1%
5%
3%
30%
39%
35%
43%
5%
5%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
5,1%
Determinanten
Waddinxveen
overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
5-6
4,8%
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
14%
18%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig) ernstig roken rookt nu (wel eens) (2008)
6%
47%
62%
8%
46%
60%
10%
47%
<1%
9%
17%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
19%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 23%
13%
19-64
65+
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
54%
50%
51%
binge drinken (2008)
36%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009) onverantwoord alcoholgebruik (2009)
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
9%
10%
10%
8%
27%
42%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
8%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
80%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
52%
39%
57%
74%
65%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
68%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
71%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 79% 68% 80%
18%
73%
19%
15%
risico op gehoorschade (2008)
25%
27%
gepest worden op school (2008)
14%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
120
3%
5%
15%
8%
4%
72%
45%
K E RN C I J F E RS G E M E E N T E WA DDI N X V E E N
Determinanten 's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
Waddinxveen
Midden-Holland
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
27%
18%
16%
25%
17%
14%
ernstige geluidshinder (2009)
21%
20%
hinder brommers
4%
7%
hinder wegverkeer
6%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
62%
59%
Waddinxveen
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
95%
95%
93%
BMR 9-jarigen
95%
94%
93%
88%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
76%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
79%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
77%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
geven
16%
10%
17%
11%
behoefte aan steun
<1%
<1%
2%
1%
huisarts
69%
78%
71%
83%
medisch specialist
26%
50%
32%
55%
fysiotherapeut
33%
27%
24%
27%
thuiszorg
3%
19%
2%
18%
GGZ
2%
3%
3%
2%
ontvangen
19-64
9%
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
19
22
cannabis
2
4
opiaten (heroïne, methadon)
1
3
cocaïne
2
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
24
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
18
20
28
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
121
B EVI ND I N G E N G E M E E N T E ZE V E N H U I ZE N - M O E RK A P E L L E
Bevindingen gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle Bevolking Huidige bevolking (2009) en prognoses voor 2020 en 2040 • Het inwonersaantal groeit van 2009 tot 2020 met 26% tot 13.113 inwoners. Het inwonersaantal van MH neemt in dezelfde periode toe met 6% en het inwonersaantal van Nederland met 3%. • Het percentage 0- tot en met 19-jarigen (27%) is even groot als in MH en groter dan in Nederland (24%). Dit percentage daalt naar 23% in 2040, evenals in MH. In Nederland daalt het percentage naar 22% in 2040. • Het percentage 65-plussers (15%) is even groot als in MH en Nederland. Dit percentage stijgt naar 24% in 2040, in MH en in Nederland stijgt het percentage naar 26% in 2040.
Huishoudsamenstelling • Het percentage alleenstaanden (24%) is kleiner dan in MH (30%) en Nederland (36%). • Het percentage éénoudergezinnen (5%) is even groot als in MH en in Nederland.
Sociaaleconomische status • Het percentage achterstandsleerlingen (7%, Zuidplas) is kleiner dan in MH (14%) en Nederland (18%). • Het percentage volwassenen met problematische schulden (3%) is kleiner dan in MH (6%).
Overige cijfers • Het percentage niet-westerse allochtonen (3%) is kleiner dan in MH (8%) en Nederland (11%). • Het percentage protestanten (50%) is groter dan in MH (38%) en Nederland (28%).
Gezondheid Levensverwachting en sterfte • De levensverwachting bij geboorte (82,8 jaar) is hoger dan in Nederland (80,1 jaar). • De totale sterfte per 10.000 inwoners (59,2) is lager dan in Nederland (72,1). • De sterfte aan hart- en vaatziekten per 10.000 inwoners (16,8) is lager dan in Nederland (21,8).
Ziekten en aandoeningen • Het percentage jongeren met ziekten en aandoeningen (28%) is kleiner dan in MH (39%). • Het percentage jongeren met astma/COPD (9%) is kleiner dan in MH (14%). • Het percentage jongeren met migraine/ ernstige hoofdpijn (8%) is kleiner dan in MH (12%). • Het percentage volwassenen met ziekten en aandoeningen (48%) is even groot als in MH.
123
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
• Het percentage ouderen met ziekten en aandoeningen (73%) is kleiner dan in MH (81%). • Het percentage ouderen met artrose (25%) is kleiner dan in MH (35%).
Psychische gezondheid • Het percentage jongeren met risico op psychosociale problemen (12%) is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen met een hoog risico op angst en/of depressie (<1%) is kleiner dan in MH (4%). • Het percentage volwassenen dat matig/ernstig eenzaam is (26%), is kleiner dan in MH (43%).
Determinanten Overgewicht • Het percentage 5-6-jarigen met overgewicht (8%, gemeten door JGZ) is kleiner dan in MH (11%). • Het percentage 10-11-jarigen met overgewicht (12%, gemeten door JGZ) is even groot als in MH. • Het percentage jongeren met overgewicht (8%, zelfrapportage) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen met overgewicht (43%, zelfrapportage) is even groot als in MH. • Het percentage ouderen met ernstig overgewicht (13%, zelfrapportage) is even groot als in MH.
Roken • Het percentage rokende jongeren (18%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage rokende volwassenen (22%) is even groot als in MH en kleiner dan in Nederland (31%).
Alcohol • Het percentage binge-drinkers onder jongeren (35%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt (13%), is even groot als in MH.
Drugs • Het percentage jongeren dat cannabis gebruikt (3%), is kleiner dan in MH (7%) en Nederland (8%).
Lichaamsbeweging • Het percentage jongeren dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft (83%) is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging (52%), is kleiner dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen (52%) en ouderen (40%) dat onvoldoende lichaamsbeweging heeft, is even groot als in MH en Nederland. • Het percentage ouderen dat minder dan 1x per week sport (55%), is kleiner dan in MH (68%).
124
B EVI ND I N G E N G E M E E N T E ZE V E N H U I ZE N - M O E RK A P E L L E
Voeding • Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente eet (77%), is groter dan in MH (66%). • Het percentage volwassenen dat te weinig fruit eet (64%), is kleiner dan in MH (73%).
Overig risicogedrag jongeren • Het percentage jongeren met risico op gehoorschade (25%) is even groot als in MH.
Fysieke omgeving • Het percentage volwassenen dat de woon- en slaapkamer onvoldoende ventileert (53%), is even groot als in MH. • Het percentage volwassenen dat ernstige geluidshinder ervaart door wegverkeer (4%), is kleiner dan in MH (7%).
Veiligheid • Het percentage volwassenen dat zich s ’avonds en s ’nachts wel eens onveilig voelt (10%), is kleiner dan in MH (17%).
Zorg en preventie Screening en vaccinaties • De vaccinatiegraad D(K)TP (96%) en BMR onder 9-jarigen (96%) is hoger dan in Nederland (93%). • De opkomst bij screening borstkanker (87%) is hoger dan in Nederland (82%). • De opkomst bij screening baarmoederhalskanker (82%) is hoger dan in Nederland (66%). • De opkomst bij griepvaccinatie onder 60-plussers (71%) is even groot als in Nederland.
Mantelzorg • Het percentage volwassenen (18%) en ouderen (9%) dat mantelzorg geeft, is even groot als in MH.
Professionele zorg • Het percentage ouderen dat in één jaar contact heeft met de thuiszorg (10%), is kleiner dan in MH (18%). • Het percentage volwassenen en ouderen dat in één jaar contact heeft met de huisarts, medisch specialist, fysiotherapeut of GGZ, is even groot als in MH. • Het aantal mensen in zorg voor alcoholverslaving (12 per 10.000) is kleiner dan in MH (22 per 10.000). • Het aantal volwassenen en ouderen dat huishoudelijke hulp krijgt (16 per 1.000), is kleiner dan in MH (23 per 1.000).
125
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Kerncijfers gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle Bevolking inwonersaantal (2009) bevolkingsdichtheid (2008) per km2
ZevenhuizenMoerkapelle
Midden-Holland
10.402
Nederland
237.811
16.485.787
345
690
486
prognose 2020 groei t.o.v. 2009
13.113
253.265
17.013.626
prognose 2040 groei t.o.v. 2009
15.545
leeftijdsverdeling 1999 (werkelijk)
26%
6%
3%
269.517 49%
17.473.817 13%
6%
0-19
20-64
65+
0-19
20-64
65+
0-19 20-64
65+
29%
60%
12%
27%
61%
12%
24%
62%
14% 15%
2009 (werkelijk)
27%
58%
15%
26%
59%
15%
24%
61%
2015 (prognose)
24%
58%
18%
24%
58%
18%
23%
59%
18%
2020 (prognose)
24%
57%
19%
24%
57%
20%
22%
58%
20%
2040 (prognose) demografische druk (2009)
23%
52%
24%
23%
51%
26%
22%
53%
26%
2009
2020
2040
2009
2020
2040
2009
2020
2040
groene druk
46%
42%
44%
44%
42%
45%
39%
38%
41%
grijze druk
27%
34%
47%
24%
35%
50%
25%
34%
49%
allochtonen (2009)
totaal
totaal
westers
5%
6%
totaal 9%
niet-westers
3%
8%
11%
24%
30%
36%
5%
6%
7%
14%
18%
huishoudsamenstelling (2009) alleenstaanden éénoudergezinnen sociaaleconomische status achterstandsleerlingen (20072008)
7%
huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum (2006)
6%
6%
9%
laag
--
24%
24%
hoog
--
33%
31%
(Zuidplas)
opleidingsniveau bevolking (2007-2008)
voortijdig schoolverlaten (2007-2008)
3%
financiële situatie (2009)
(Zuidplas) 19-64
--
4%
65+
19-64
65+
grote moeite met rondkomen
2%
2%
3%
2%
schulden
3%
<1%
6%
2%
geloof (2009)
19-64
protestant
46%
64%
50%
35%
50%
38%
28%
katholiek
12%
11%
12%
15%
21%
16%
19%
126
65+ totaal
19-64
65+ totaal
totaal
KER N C I J F E RS G E M E E N T E ZE V E N H U I ZE N - M O E RK A P E L L E
mannen
1999
leeftijd
vrouwen
mannen
2009
vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
Bevolkingspiramide 1999 (links) en bevolkingspiramide 2009 (rechts).
Gezondheid levensverwachting bij geboorte (2005-2008) in jaren
ZevenhuizenMoerkapelle
Midden-Holland
Nederland
82,8
80,9
(HM)
80,1
mannen
81,3
78,8
(HM)
77,9
vrouwen
84,0
82,7
(HM)
82,2
totaal
59,2
68,2
(HM)
72,1
hart- en vaatziekten
16,8
19,4
(HM)
21,8
kanker
17,9
21,0
(HM)
21,5
ziekten ademhalingsorganen
6,2
7,2
(HM)
7,2
niet-natuurlijke doodsoorzaken
2,5
sterfte (2005-2008) per 10.000 inwoners
ziekten en aandoeningen (2008, 2009) astma/COPD
2,5
(HM)
65+
12-18
19-64
11%
8%
14%
9%
11%
6%
25%
8%
35%
2,5
19-64
9%
artrose
3,0 65+
diabetes
0%
3%
10%
<1%
3%
14%
migraine, ernstige hoofdpijn
8%
9%
8%
12%
12%
6%
6%
10%
8%
13%
rugaandoening één of meer ziekten/ aandoeningen (2008, 2009)
28%
49%
73%
39%
49%
81%
matig tot slecht ervaren gezondheid (2008, 2009)
1%
8%
13%
2%
9%
26%
indicatie psychosociale problematiek (2008)
12%
11%
angst/depressie (2009) matig of hoog risico
33%
37%
35%
38%
hoog risico
<1%
1%
4%
3%
127
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Gezondheid
ZevenhuizenMoerkapelle 12-18
suïcidegedachten (2009)
Midden-Holland 12-18
Nederland
19-64
65+
19-64
65+
2%
2%
5%
3%
26%
40%
35%
43%
2%
5%
5%
7%
19-64
eenzaamheid (2009) matig of ernstig ernstig arbeidsongeschiktheid (2009)
Determinanten overgewicht (2008, 2009) gemeten door JGZ
4,6%
4,8%
ZevenhuizenMoerkapelle 5-6
6,6%
Midden-Holland
10-11
5-6
Nederland
10-11
totaal (matig of ernstig)
8%
12%
11%
16%
overgewicht (2008, 2009) zelf gerapporteerd
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
9-17
20+
totaal (matig of ernstig)
8%
43%
52%
8%
46%
60%
10%
47%
ernstig
2%
7%
13%
1%
10%
14%
2%
11%
12-18
19-64
65+
12-18
19-64
65+
roken rookt nu (wel eens) (2008)
18%
rookt (2009) alcohol
12-18
18% 22%
13%
19-64
65+
65+
18% 24%
12-18
12-17 15-64
19-64
13% 65+
31% 12-17
afgelopen maand alcohol gedronken (2008)
56%
50%
51%
binge drinken (2008)
35%
33%
36%
overmatig alcoholgebruik (2009)
13%
9%
10%
8%
onverantwoord alcoholgebruik (2009)
29%
37%
30%
36%
13%
15+
11%
drugs (2008) afgelopen maand cannabis gebruikt
3%
7%
8%
afgelopen maand harddrugs gebruikt
1%
1%
2%
bewegen onvoldoende lichaams beweging (2008, 2009)
83%
sport <1x per week (2009) lid van sportvereniging (2008)
52%
40%
53%
55%
52%
82%
48%
36%
51%
68%
66%
voeding niet dagelijks groente (2008)
77%
onvoldoende groente (2009) niet dagelijks fruit (2008)
73%
68%
onvoldoende fruit (2009) ontbijt <5x per week (2008, 2009)
66% 73% 68% 64%
9%
73%
15%
15%
risico op gehoorschade (2008)
25%
27%
gepest worden op school (2008)
12%
12%
ooit slachtoffer huiselijk geweld (2009)
128
11%
0%
15%
8%
4%
72%
45%
KER N C I J F E RS G E M E E N T E ZE V E N H U I ZE N - M O E RK A P E L L E
Determinanten
ZevenhuizenMoerkapelle 12-18
's avonds/'s nachts onveilig voelen (2008, 2009)
24%
ernstige geluidshinder (2009)
Midden-Holland
19-64
65+
12-18
19-64
65+
10%
16%
25%
17%
14%
19%
20%
hinder brommers
7%
7%
hinder wegverkeer
4%
7%
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer (2009)
Zorg en preventie
Nederland
53%
59%
ZevenhuizenMoerkapelle
Midden-Holland
Nederland
Rijksvaccinatie (2009) D(K)TP 9-jarigen
96%
95%
93%
BMR 9-jarigen
96%
94%
93%
87%
87%
82%
opkomst 30-60-jarigen
82%
75%
66%
beschermingsgraad 30-60-jarigen
86%
79%
screening borstkanker (2007-2008) opkomst 50-75-jarigen screening baarmoederhals kanker (2008)
griepvaccinatie (2008-2009) opkomst 60-plussers
71%
mantelzorg (2009)
72%
74%
19-64
65+
18%
9%
17%
11%
1%
0%
2%
1%
huisarts
69%
88%
71%
83%
medisch specialist
26%
51%
32%
55%
fysiotherapeut
19%
25%
24%
27%
thuiszorg
2%
10%
2%
18%
GGZ
3%
1%
3%
2%
ontvangen
19-64
5%
geven behoefte aan steun
65+ 10%
contact met zorgvoorziening (2009)
verslavingszorg (2008) per 10.000 inwoners alcohol
totaal
totaal
12
22
cannabis
3
4
opiaten (heroïne, methadon)
0
3
cocaïne
1
3
huishoudelijke hulp Wmo (2007) per 1.000 inwoners
16
23
zorg zonder verblijf (2007) per 1.000 inwoners
18
20
105
52
verzorgings- en verpleeghuizen (2009) per 1.000 65+ aantal bedden
129
2009
2009
2009
2015 (prognose)
2020 (prognose)
2040 (prognose)
2009
grijze druk
huish. met inkomen onder 105% van sociaal minimum
achterstandsleerlingen
sociaaleconomische status
éénoudergezinnen
alleenstaanden
2006
CBS: percentage huishoudens met een (langdurig) inkomen onder of rond (maximaal 105%) het sociaal minimum
Verweij-Jonker Instituut: percentage 4- t/m 12-jarigen in het primair onderwijs met een leerlinggewicht hoger dan 0 (gebaseerd op opleiding ouders)
CBS: percentage éénoudergezinnen van alle particuliere huishoudens
2009
2007-2008
CBS: percentage personen dat alleen in een woonruimte is gehuisvest van alle particuliere huishoudens. Tot de alleenstaanden worden ook personen gerekend die met anderen eenzelfde adres bewonen maar een eigen huishouding voeren
CBS: percentage allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika en Azië min Japan en Indonesië van de totale bevolking
CBS: percentage allochtonen uit Europa (exclusief Turkije), Noord-Amerika, Australië, Japan en Indonesië van de totale bevolking
CBS: percentage 65-plussers ten opzichte van 20- t/m 64-jarigen (de druk die de niet-productieve oudere legt op de productieve bevolking)
CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen ten opzichte van 20- t/m 64-jarigen (de druk die de jeugd legt op de productieve bevolking)
CBS: prognose voor percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1-2040
CBS: prognose voor percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1-2020
CBS: prognose voor percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1-2015
CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1
CBS: percentage 0- t/m 19-jarigen, 20- t/m 64-jarigen en 65-plussers van de totale bevolking op 1-1
percentage groei of krimp van het verwachte inwonersaantal in 2040 ten opzichte van het werkelijke inwonersaantal in 2009
CBS: prognose van het inwonersaantal in 2040
percentage groei of krimp van het verwachte inwonersaantal in 2020 ten opzichte van het werkelijke inwonersaantal in 2009
CBS: prognose van het inwonersaantal in 2020
2009
niet-westers
huishoudsamenstelling
2009
2009
westers
allochtonen
2009
groene druk
demografische druk
1999
2009
1999 (werkelijk)
2009 (werkelijk)
leeftijdsverdeling
groei t.o.v. 2009
prognose 2040
2009
2009
groei t.o.v. 2009
prognose 2020
CBS: aantal personen per km2
CBS : aantal inwoners op 1-1
2009
2008
inwonersaantal
bron en definitie
jaar
bevolkingsdichtheid
Bevolking
Bijlage I: Gebruikte bronnen en definities bij de tabellen met kerncijfers
B I J L AGE I : GEB RUI KTE B RON N EN EN DE F I N I T I E S B I J DE TA B E L L E N M E T K E RN C I J F E RS
131
132
2009
schulden
2005-2008
2005-2008
2005-2008
2005-2008
2005-2008
totaal
hart- en vaatziekten
kanker
ziekten ademhalingsorganen
niet-natuurlijke doodsoorzaken
sterfte
2005-2008
vrouwen
CBS: sterfte aan onnatuurlijke doodsoorzaken bruto per 10.000 inwoners
CBS: sterfte aan ziekten ademhalingsorganen bruto per 10.000 inwoners
CBS: sterfte aan kwaadaardige nieuwvormingen bruto per 10.000 inwoners
CBS: sterfte aan hart- en vaatziekten bruto per 10.000 inwoners
CBS: sterfte bruto per 10.000 inwoners
CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor vrouwen
CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor mannen
CBS: levensverwachting bij geboorte in jaren voor mannen en vrouwen
2005-2008
levensverwachting bij geboorte
2005-2008
bron en definitie
Gezondheid
mannen
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling; percentage met het Rooms-Katholiek geloof; CBS (NL) idem
2009
jaar
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling; percentage met één van de volgende geloofsstromingen: Protestants Christelijk: PKN, (Hersteld) Hervormd, (Christelijk/Nederlands) Gereformeerd, Evangelisch-Lutherse Kerk, Gereformeerd Vrijgemaakt, Baptisten, Evangelische gemeente, Pinkstergemeente, Remonstrantse Broederschap, Vrijzinnige geloofsgemeenschap; CBS (NL) idem
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat risicovolle of problematische schuld heeft volgens de definitie van het NIBUD
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar grote moeite had om rond te komen van het huishoudinkomen
Verweij-Jonker Instituut: percentage leerlingen tot 23 jaar dat gedurende het jaar uitstroomt uit het onderwijs zonder diploma op minimaal havoof mbo 2-niveau ten opzichte van het aantal leerlingen dat is ingeschreven aan het vo of mbo
CBS: percentage personen met hbo of wo als hoogste onderwijsniveau van alle 15- t/m 64- jarigen (alleen gemeenten met meer dan 10.000 inwoners)
CBS: percentage personen met basisonderwijs, mavo, of vbo als hoogste onderwijsniveau van alle 15- t/m 64- jarigen (alleen gemeenten met meer dan 10.000 inwoners)
bron en definitie
katholiek
2009
protestant
geloof
2009
grote moeite met rondkomen
financiële situatie
2007-2008
2007-2008
hoog
voortijdig schoolverlaten
2007-2008
jaar
laag
opleidingsniveau bevolking
Bevolking
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met migraine of ernstige hoofdpijn nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts
migraine, ernstige hoofdpijn
2009
2009
hoog risico
suïcidegedachten
totaal (matig of ernstig)
2008-2009
jaar
Determinanten
overgewicht gemeten door JGZ
2009
arbeidsongeschiktheid
2009
2009
matig of ernstig
ernstig
eenzaamheid
2009
matig of hoog risico
angst/depressie
2008
indicatie psychosociale problematiek
GGD HM: JIS 4 t/m 18: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >24,99
bron en definitie
CBS: percentage met een WAO, WAZ of WAJONG uitkering van het aantal inwoners van 15 t/m 64 jaar, vierde kwartaal
GGD MH: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ernstig eenzaam is volgens de eenzaamheidsschaal van De Jong-Gierveld
GGD MH: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat matig tot ernstig eenzaam is volgens de eenzaamheidsschaal van De Jong-Gierveld
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar wel eens tot vaak over suïcide heeft gedacht
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar een hoog risico had op angst of depressie
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat het afgelopen jaar een matig tot hoog risico had op angst of depressie
GGD HM: jongerenpeiling: percentage met risico op psychosociale problemen: score van 16 punten of meer op de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)
2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat zijn gezondheid 'niet zo best' tot 'slecht' beoordeelt; volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat zijn gezondheid 'matig' tot 'slecht' beoordeelt
matig tot slecht ervaren gezondheid
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage met een rugaandoening nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts
2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 10 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts); volwassenenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 18 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts); ouderenpeiling: percentage met één of meer ziekten/aandoeningen nu of in afgelopen 12 maanden uit een lijst met 22 aandoeningen (wel/niet vastgesteld door arts)
één of meer ziekten/aandoeningen
2009
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met diabetes nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts
rugaandoening
2009
diabetes
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage met artrose nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage met astma of COPD nu of in afgelopen 12 maanden, wel/niet vastgesteld door arts
bron en definitie
artrose
jaar
astma/COPD
ziekten en aandoeningen
Gezondheid
B I J L AGE I : GEB RUI KTE B RON N EN EN DE F I N I T I E S B I J DE TA B E L L E N M E T K E RN C I J F E RS
133
134
2009
2009
overmatig alcoholgebruik
onverantwoord alcoholgebruik
2008
lid sportvereniging
2009
2008
2009
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenenpeiling: percentage dat minder dan 5x per week ontbijt
niet dagelijks fruit
onvoldoende fruit
ontbijt <5x per week
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat niet voldoet aan de fruitnorm (minimaal 2 stuks fruit per dag of 1 stuk fruit en 1 glas vruchtensap)
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat niet dagelijks fruit eet
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat niet voldoet aan de groentenorm (minimaal 200 gram groente per dag)
2008
onvoldoende groente
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat niet dagelijks groente eet
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat lid is van een sportvereniging
niet dagelijks groente
voeding
2009
sport <1x per week
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat minder dan 1x per week sport
2008, 2009 GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat minder dan 7 dagen per week minstens 1 uur per dag matig actief is; vowassenen/ouderenpeiling: percentage dat minder dan 5 dagen per week minstens een half uur per dag matig actief is; CBS (NL) idem
GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 18-jarigen dat de afgelopen 4 weken harddrugs heeft gebruikt; Trimbos-instituut (NL) idem
GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 18-jarigen dat de afgelopen 4 weken cannabis heeft gebruikt; Trimbos-instituut (NL) idem
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: mannen: > 21 glazen per week, > 5 glazen per dag en > 5 dagen per week vrouwen: > 14 glazen per week, > 3 glazen per dag en > 5 dagen per week
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage ‘gewoonte drinkers’, gemiddeld meer dan 21 glazen per week voor mannen en 14 glazen per week voor vrouwen
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat de afgelopen 4 weken vijf of meer glazen alcohol heeft gedronken bij één gelegenheid; Trimbosinstituut (NL) idem
GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 18-jarigen dat de afgelopen 4 weken alcohol heeft gedronken; Trimbos-instituut (NL) idem
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ‘wel eens’ rookt
GGD HM: jongerenpeiling: percentage 12- t/m 18-jarigen dat nu rookt
onvoldoende lichaamsbeweging
bewegen
2008
2008
afgelopen maand cannabis gebruikt
afgelopen maand harddrugs gebruikt
drugs
2008
2008
afgelopen maand alcohol gedronken
binge drinken
alcohol
2008
2009
rookt nu
rookt
roken
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >29,99; CBS (NL) idem
ernstig
bron en definitie
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: Body Mass Index t/m 17 jaar afhankelijk van leeftijd en geslacht, daarna BMI >24,99; CBS (NL) idem
jaar
totaal (matig of ernstig)
overgewicht zelf gerapporteerd
Determinanten
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
2009
2009
hinder brommers
hinder wegverkeer
opkomst 60-plussers
2008-2009
RIVM: percentage 60-plussers dat in de winterperiode 2008-2009 een griepprik heeft gehaald bij de huisarts
SBBW: percentage vrouwen van 30 t/m 60 jaar dat zowel binnen als buiten het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker een uitstrijkje heeft laten maken of dat geen baarmoederhals meer heeft t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen
2008
berschermingsgraad 30- t/m 60-jarigen
griepvaccinatie
SBBW: percentage vrouwen van 30 t/m 60 jaar dat onderzocht is in het kader van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen
2008
IKW: percentage vrouwen van 50 t/m 74 jaar dat is onderzocht in het kader van het bevolkingsonderzoek borstkanker t.o.v. het aantal opgeroepen vrouwen
RIVM: percentage 9-jarigen dat volledig is geïmmuniseerd voor BMR
RIVM: percentage 9-jarigen dat volledig is geïmmuniseerd voor D(K)TP
bron en definitie
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ongunstig ventilatiegedrag vertoont in woonkamer en/of slaapkamer (dit is afhankelijk van aantal personen in huishouden en type ventilatie)
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt van wegverkeer
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt van brommers en/of scooters
GGD HM: volwassenenpeiling: percentage dat ernstige geluidshinder ondervindt
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat ooit slachtoffer is geweest van huiselijk geweld
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat wel eens tot regelmatig wordt gepest op school
opkomst 30- t/m 60-jarigen
screening baarmoederhalskanker
opkomst 50- t/m 74-jarigen
2007-2008
2009
BMR 9-jarigen
screening borstkanker
2009
D(K)TP 9-jarigen
Rijksvaccinatie
jaar
2009
ernstige geluidshinder
Zorg en preventie
2008, 2009 GGD HM: jongeren/volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat zich ‘s avonds of ‘s nachts soms tot vaak onveilig voelt
’s avonds/’s nachts onveilig voelen
2009
2009
ooit slachtoffer huiselijk geweld
ongunstige ventilatie woon/ slaapkamer
2008
gepest worden op school
GGD HM: jongerenpeiling: percentage dat na het uitgaan vaak tijdelijk last heeft van gehoor en/of dagelijks naar harde muziek luistert via een koptelefoon
2008
risico op gehoorschade
bron en definitie
jaar
Determinanten
B I J L AGE I : GEB RUI KTE B RON N EN EN DE F I N I T I E S B I J DE TA B E L L E N M E T K E RN C I J F E RS
135
136
2009
2009
behoefte aan steun
2009
2009
2009
2009
medisch specialist
fysiotherapeut
thuiszorg
GGZ
aantal bedden
verzorgings- en verpleeghuizen
2009
2007
2008
cocaïne
zorg zonder verblijf
2008
opiaten (heroïne, methadon)
2007
2008
cannabis
huishoudelijke hulp Wmo
2008
alcohol
verslavingszorg
2009
huisarts
contact met zorgvoorziening
2009
geven
jaar
ontvangen
mantelzorg
Zorg en preventie
RIVM: aantal bedden in verzorgings- en verpleeghuizen per 1.000 65-plussers
CAK: aantal personen dat zorg zonder verblijf in natura heeft ontvangen, per 1.000 inwoners
CAK: aantal personen dat huishoudelijke hulp in natura binnen de Wmo-zorg heeft ontvangen, per 1.000 inwoners
LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een cocaïneverslaving, per 10.000 inwoners
LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een opiatenverslaving, per 10.000 inwoners
LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een cannabisverslaving, per 10.000 inwoners
LADIS: aantal clienten in de verslavingszorg voor een alcoholverslaving, per 10.000 inwoners
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de geestelijke gezondheidszorg heeft bezocht
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf thuiszorg heeft gehad
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de fysiotherapeut heeft bezocht
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf een medisch specialist heeft bezocht
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat afgelopen jaar voor zichzelf de huisarts heeft bezocht
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat behoefte heeft aan hulp/steun bij het mantelzorg geven van alle volwassenen/ouderen
GGD HM: volwassenen/ouderenpeiling: percentage dat in het afgelopen jaar mantelzorg heeft gegeven
GGD HM: ouderenpeiling: percentage dat in het afgelopen jaar mantelzorg heeft ontvangen
bron en definitie
GEZOND HEID IN BEELD I N M I D D EN- H OL L AN D
Bodegraven
Boskoop
Bodegraven
Boskoop
Reeuwijk
Waddinxveen
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht
Reeuwijk
Waddinxveen
Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht
Nederlek
Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Schoonhoven Bergambacht
Ouderkerk
Schoonhoven Bergambacht
Ouderkerk
Zuid-Holland Noord
Nederlek
Midden-Holland
Zuid-Holland Noord
Hollands Midden
Midden-Holland
(gemeente-indeling gebaseerd op het jaar 2009) Hollands Midden
Boskoop
Waddinxveen
Bodegraven
Reeuwijk
Gouda ZevenhuizenMoerkapelle Moordrecht Vlist Nieuwerkerk aan den IJssel
Schoonhoven
Ouderkerk
Bergambacht
Nederlek
Midden-Holland gemeente-indeling gebaseerd op het jaar 2009 Zuid-Holland Noord 6868 GG omslag RVTV_klein_Gouda.2 2
16-05-2011 13:40:57
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
schappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland’ omvat de rVTV het rapport ‘Groeien in gezondheid II’ en informatie onder het menu ‘Gezonde Gemeente’ op de GGD-website www.ggdhm.nl. Het goede nieuws uit de rVTV is dat inwoners van Midden-Holland relatief gezond zijn. Toch staat de regio voor een uitdaging. Gezondheidsbedreigingen, zoals een toename van ongezonde leefgewoonten, en demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, en de daarmee samenhangende stijgende zorgvraag vragen om actieve anticipatie. Dit geldt zowel voor het gemeentelijk beleid als beleid gemaakt door andere partijen in zorg en welzijn. De rVTV biedt nieuwe aanknopingspunten en geeft een overzicht van de laatste inzichten voor integraal beleid. Daarmee legt de rVTV het fundament voor het gezondheidsbeleid in Midden-Holland voor de periode 2011-2015.
6868 GG omslag RVTV_klein_Gouda.1 1
mei 2011
GGD Hollands Midden vestiging Gouda Postbus 133 2800 AC Gouda
[email protected] www.ggdhm.nl
Kernboodschappen voor lokaal gezondheidsbeleid in Midden-Holland
Dit rapport biedt bondig en overzichtelijk actuele informatie over bevolkingsopbouw, gezondheid en ziekte, leefstijl, leefomstandigheden en preventie en zorg in de regio Midden-Holland. De gegevens zijn per gemeente gerangschikt en voorzien van een toelichting, zodat de interpretatie wordt vergemakkelijkt. Voorin staan, in de vorm van ‘Kernboodschappen’, aanbevelingen voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid in Midden-Holland. Het rapport is onderdeel van een regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning (rVTV). Naast dit rapport ‘Kernbood
16-05-2011 13:40:56