Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap verschillende foto's aanreiken uit het land van correspondentie, meer specifiek over een kind uit de klas van de correspondent, of een kind van collega's, uit het gastgezin, … In deze handleiding gebruiken we foto's van Djodjo, een kind uit de CentraalAfrikaanse Republiek. (De foto's hieronder zijn afkomstig van de DVD Kinderen in het Zuiden, een uitgave van Djapo vzw.) Kies de foto's die het best aansluiten bij de verhalen en interesses van de eigen klasgroep (zie stap 2). Op deze manier ga je actief op zoek naar gelijkenissen tussen ervaringen van de kinderen hier en ervaringen van kinderen elders. De gelijkenissen zijn het vertrekpunt, zo bouw je de herkenbaarheid zelf in. Later zullen de kinderen sowieso ook verschillen opmerken. KENNISMAKEN MET EEN KIND Als de kinderen hier nog niet hebben kennis gemaakt met het kind in het Zuiden, kan je hem/haar best eerst voorstellen. Laat het kind zichzelf voorstellen aan de hand van een aantal foto's en bijhorende tekst: Voorstelling van zichzelf: - Laat het kind zich voorstellen aan de hand van een 'paspoort' of een 'vriendenboekje': naam, woonplaats, leeftijd, hobby's, lievelingsgerecht, lievelingskleur, favoriete dier, … familie: - Hoeveel broers of zussen zijn er? Hoe oud zijn ze? - Wie woont er in het huis? - Zijn er huisdieren? wonen: - Hoe ziet het huis eruit? - Hoe ziet de buurt eruit? - Speelt hij/zij met de kinderen uit de buurt? school: - Is het een lange weg naar school? - Brengt mama of papa hem/haar naar school? Met de auto? - Zitten zijn/haar vriendjes ook op deze school? - Wat doet hij/zij het liefst op school? daglijn: - Wat doet hij/zij op een dag? - Wanneer eet hij/zij wat?
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE WERELDKAARTMETHODIEK Breng de foto's van het kind aan op de wereldkaart, net zoals in stap 3.
GEVOELENS Koppel net zoals in stap 2 en 3, aan de foto's en ervaringen van kinderen elders een gevoel. Laat de kinderen nadenken over welke smiley het best past bij de foto (volgens hen). De gelijkenissen tussen gevoelens hier en elders zijn belangrijk om herkenbaarheid te creëren. Kleef de smiley op de foto. Opmerking: De gekozen deelthema's vertonen veel overlap wanneer je kijkt naar de foto's. 'Wat eten we?', 'Waar eten we?' en 'Wanneer eten we?' gaan vaak samen. We bespreken in onderstaande voorbeelden het deelthema 'Wanneer eten we?' samen met de deelthema's 'Wat eten we?' en 'Waar eten we?.
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE VOORBEELDEN VAN WERKEN MET FOTO'S OVER KINDEREN IN HET ZUIDEN DEELTHEMA 'IK HAAL ETEN' Keuze van de foto Deze foto toont de markt waar Djodjo en zijn mama soms groenten gaan halen. De foto sluit aan bij het verhaal van Myra uit stap 2: Myra brengt een foto mee van een marktje in Zuid-Frankrijk waar haar mama in de vakantie inkopen deed.
Waarneming van de foto aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Wat wordt er verkocht? Herken je de producten? - Verkopen ze in de Centraal-Afrikaanse Republiek andere groenten en fruit dan hier? Hoe komt dat? - Ben je al eens iets gaan kopen in een winkeltje langs de straat? - Is er een verschil tussen de winkel waar Djodjo gaat en de winkel waar jij gaat? - Wie zou de verkoper zijn? - Welke mensen zouden iets komen kopen? - Wat doen de mensen die iets komen kopen? - Zie je nog winkels? - Hoe zou Djodjo naar de winkel gaan: te voet, met de fiets, met de auto? Hoe ga jij het liefst naar de winkel? - Moet je ver stappen, fietsen, rijden om naar de winkel te gaan? Keuze van de foto Djodjo plant samen met zijn neefje kleine mangoboompjes. Zo maken ze hun eigen tuintje! De foto sluit aan bij het verhaal van Marieke uit stap 2: Marieke bracht een pompoen uit de moestuin mee en vertelt dat ze graag helpt om de moestuin in orde te maken.
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE Waarneming van de foto aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Wat doen Djodjo en zijn neefje? - Vinden ze het leuk? Hoe zie je dat? - Waar zou dat zijn? - Wat doen ze met de plantjes? - Waarom planten ze mangoboompjes? - Wat moeten ze doen om de plantjes goed te laten groeien? - Weet je hoe een grote mangoboom eruit ziet? - Heb je zelf al eens iets geplant? Gevoelens De kinderen kleven een blij en bang gevoelspictogram op de foto: Djodjo en zijn neefje zijn heel trots op hun plantjes, maar hopen ook heel erg dat ze uitgroeien dat grote mangobomen! Inleving/verwerking - Bouwhoek: laat de kinderen een winkel of verschillende soorten winkels nabouwen met blokken, lego of andere materialen. Gebruik daarvoor eventueel foto's van verschillende winkels. - Poppenhoek: richt de poppenhoek in als een winkel. Leg er al dan niet echte voedingswaar. Laat de kinderen een rollenspel spelen waarbij het ene kind producten verkoopt, het andere kind producten koopt. Laat de kinderen eventueel een prijslijstje opstellen van de producten door hen de producten te laten wegen. Maak hiervoor gebruik van kleine gewichtjes: het aantal gewichtjes dat nodig zijn om de weegschaal in evenwicht te brengen, bepaalt het aantal centen dat betaald wordt voor het product. - 'Ik ga naar de winkel en ik neem mee…': wat heb je nodig als je naar de winkel gaat? Laat de kinderen één voor één een voorwerp noemen dat je meeneemt als je naar de winkel gaat. Ze herhalen daarbij de voorwerpen die de vorige kinderen noemden. Speel hetzelfde spel en benoem wat je in de winkel koopt. - Ga samen met de kinderen naar de markt en/of een grootwarenhuis. Bespreek: wat vind je leuk aan het naar winkel gaan? Welke producten heb je gezien? Waar komen de producten vandaan? - Maak je eigen moestuin in de school of bezoek een moestuin van één van de (groot)ouders. Stel samen met de kinderen een stappenplan op 'van zaadje tot plantje'.
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE DEELTHEMA 'IK KOOK' Keuze van de foto's Mama maakt een pap van maïsmeel met suiker. Ze vraagt of Djodjo haar wil helpen door suiker bij de buurvrouw te gaan halen en maïs in de tuin te gaan plukken. De foto's sluiten aan bij het verhaal van An uit stap 2 die ook haar mama helpt bij het koken: An heeft een keukenschort bij die ze draagt als ze mama helpt met koken. Mama heeft dezelfde keukenschort. Ze kreeg hem voor haar verjaardag van tante. Maar soms gaat ze ook liever spelen dan helpen!
Waarneming van de foto's aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Wat verkoopt de buurvrouw van Djodjo in de winkel? - Vindt Djodjo het leuk om mama te helpen? - Vind jij altijd het leuk om te helpen in de keuken? - Waar haalt Djodjo maïs? - Wat maakt mama? Lijkt dat op iets dat je kent? - Waar zou mama zijn? - Wat doet mama? - Welke voorwerpen gebruikt mama? - Gebruikt jouw mama of papa dezelfde voorwerpen in de keuken? Gevoelens Djodjo is soms boos en soms blij als hij mama helpt: omdat hij heel graag buiten speelt vindt hij het jammer als mama hem vraagt om te stoppen met spelen en haar te helpen. Maar uiteindelijk vindt hij het wel leuk dat hij mama kan helpen.
Inleving/verwerking - Maak een stappenplan aan de hand van pictogrammen: wat doe je eerst als je iets wil koken? En daarna? Wat doen we op het einde?
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE DEELTHEMA 'WAT ETEN WE?' / 'WANNEER ETEN WE?'
Keuze van de foto's Djodjo gaat voor het ontbijt samen met zijn neef beignets kopen bij de buurvrouw. Zij maakt de allerlekkerste! Samen smullen ze elke ochtend van de heerlijke beignets! De foto's sluiten aan bij het verhaal van Saar en Furkan uit stap 2. Saar ontbijt ook elke ochtend goed en Furkan zou veel liever zoals Djodjo 's ochtends beignets eten in plaats van boterhammen : Saar heeft een doos cornflakes bij. Dit eet ze elke morgen als ontbijt zodat ze heel de dag fit is. Furkan vertelt dat hij 's ochtends het liefst cornflakes eet, maar soms moet hij ook een boterham eten van papa. Waarneming van de foto's aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Hoe worden de beignets klaar gemaakt? - Waarmee neemt de buurvrouw de beignets uit de olie? - Vindt Djodjo de beignets lekker? Waaraan zie je dat? - Delen Djodjo en de beignets eerlijk onder elkaar? Hoe zie je dat? - Ben jij soms gulzig? - Heb je al eens beignets gegeten of iets dat hierop lijkt? - Zou je ook graag 's ochtends beignets eten? - Hoe eten ze de beignets? - Mag jij soms met je handen eten? - Waaruit eten Djodjo en zijn neefje de beignets? Heb je al eens uit een gamel gegeten? - Wie zou er naast Djodjo en zijn neefje zitten?
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuterkleuter en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE Keuze van de foto Om 17u30 is Djodjo terug van school. Mama heeft mpondu (poendoe) gemaakt: wat bladeren van maniok met boontjes, maïs, palmolie en rijst. De foto sluit aan bij de verhaal van de kinderen die vertelden dat ze 's avonds na school een warme maaltijd aaltijd eten. Waarneming van de foto aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Wat zie je op zijn bord liggen? - Ken je dat? - Zou hij het lekker vinden? - Zou hij alleen zijn? - Wie zou het eten gemaakt hebben? - Zou Djodjo grote honger hebben als hij van school terug komt? Denk je dat hij zijn bord leeg eet?
Gevoelens De kinderen kleven een blij gevoelspictogram op de foto's. Djodjo heeft 's ochtends als hij opstaat en 's avonds als hij terug komt van school reuzehonger en hij eet zijn bord helemaal leeg! Inleving/verwerking - Laat de kinderen de foto's van Djodjo verbinden met foto's uit stap 2 en stap 3. Welke foto's horen bij elkaar? elk (Waar zitten de gelijkenissen?) Zijn er foto's waaraan we geen andere foto's kunnen verbinden? (Waar zitten de verschillen?) Vul de daglijn aan met de foto's van Djodjo. - Misschien kan je de beignets van Djodjo klaar maken in de klas? Laat de kinderen kinderen de beignets met hun handen eten, net zoals Djodjo, of je kan misschien samen ontbijten? Ingrediënten: 150 gram bloem, een snuif zout, 1 ei, 1,5 dl spuitwater, 1 liter plantaardige olie Bereiding: Verhit de olie tot 180 °C. Roer het ei los. Zeef de bloem met het zout boven een kom en roer het ei erdoor. Roer beetje bij beetje het spuitwater erdoor tot een glad beslag ontstaat. Gebruik het beslag direct. Haal een vulling naar keuze door het beslag, beslag, bijvoorbeeld plakjes appel, banaan, mango of champignons. champignons Bak de beignets in porties goudbruin in de hete olie tijdens +/+/ 4 minuten. Laat de beignets op keukenpapier uitlekken en serveer ze warm of koud. - Werk met het prentenboek De gulzige zebra van Mwenye Hadithi en Adrienne Kennaway: het boek vertelt het verhaal verhaal over hoe de olifant, de slang, de leeuw, het luipaard, … hun eigen vacht kozen. Behalve de gulzige zebra, die met de restjes genoegen moest nemen…
Correspondenten in het Zuiden: handleiding kleuter- en 1ste graad lager onderwijs Concrete uitwerking stap 4: OPBOUWEN VAN VERBONDENHEID MET LEEFTIJDSGENOOTJES IN HET LAND VAN CORRESPONDENTIE DEELTHEMA 'WAAR ETEN WE?' / 'WANNEER ETEN WE?' Keuze van de foto Djodjo eet 's ochtends, 's middags en 's avonds thuis. Na het spelen en voor hij naar school vertrekt, drinkt hij om 11u30 nog thee met veel melk en eet hij een broodje. De foto sluit aan bij het verhaal van Jef uit stap 2 omdat Jef ook nooit op school blijft eten: Jef vertelt dat hij 's middags bij oma gaat eten. 's Avonds eet hij samen met mama en papa. Jef en mama wachten dan met eten tot papa thuis is. Ze eten dan elke avond samen aan de grote tafel in de keuken.
Waarneming van de foto aan de hand van open vragen - Wat zie je? - Wat heeft Djodjo vast? - Wat kan er in zijn beker zitten? Lust jij thee? - Heb jij veel honger na het spelen? - Wat eet jij 's middags? - Waar is Djodjo? - Waar zit hij? - Zit jij ook soms op de grond als je eet? Vind je dat leuk? - Waarom eet Djodjo thuis en niet op school? - Eet je liefst thuis of op school? Gevoelens Djodjo is blij dat hij naar school mag gaan en zijn vriendjes daar ziet. Inleving/verwerking - Inventariseer alle plekken waar de kinderen en Djodjo soms eten: thuis, bij oma, in de pizzeria, buiten, bij de buurvrouw, op school, … Welke plek is het leukste om te eten? Is er een plek waar we nog nooit gegeten hebben? Hebben we al eens gepicknickt op de speeltuigen op de school?
