KENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN

KENNISBUNDEL Biologische aardappelen

Mei 2013 TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN ZIEKTEN EN PLAGEN / INSECTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / VIRUSZIEKTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / PHYTOPHTHORA INFESTANS ZIEKTEN EN PLAGEN / RHIZOCTONIA SOLANI DE SMAAK VAN BIOLOGISCHE AARDAPPELEN

KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN DE CO2-VOETAFDRUK

www.dlvplant.nl

KENNISBUNDEL BioImpuls KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN Inleiding In de akkerbouw verschilt de kostprijs van producten per land, regio en bedrijf en is deze afhankelijk van externe factoren als het weer, onkruiddruk, kwaliteit van zaai- en pootgoed, aanwezige mechanisatie enzovoort. Bij de teelt van aardappels spelen deze zaken in nóg grotere mate door het onvoorspelbaar optreden van Phytophthora. De schade/opbrengstderving veroorzaakt door deze ziekte is elk jaar anders, met grote verschillen in effect op opbrengst, kwaliteit en dus kostprijs van het product. Voor biologische aardappelen geldt dan ook dat de kostprijs per jaar sterk varieert. Voor telers is het weten van de (gemiddelde) kostprijs wel een belangrijke factor in het bepalen van de verkoopstrategie. Daarnaast geeft inzicht in de kostprijs telers informatie over de teeltkosten en geeft het handvatten om bij te sturen. Met dit verslag geven we een beeld van verschillende teeltstrategieën van biologische aardappelen en wat de invloed is op de kostprijs van het product.

Kostprijzen voor biologische aardappelen De kostprijs van een product wordt bepaald door het totaal van alle vaste en variabele kosten per hectare te delen door de kg-opbrengst. Voor elk (type) bedrijf is de kostprijs uniek omdat elk bedrijf verschillend is ingericht. Binnen deze kostprijsberekening is uitgegaan van een fictief akkerbouwbedrijf van 60 hectare op kleigrond met een bouwplan van 1:6. Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van KWIN AGV van 2009-2012 (KWIN) en aanvullend kengetallen die verzameld zijn bij diverse biologische akkerbouwers in Zuidwest Nederland en Flevoland over het teeltjaar 2009.

Vaste kosten De vaste kosten bestaan uit kosten voor grond, gebouwen, machines en diverse inventaris. Bij elk onderdeel is een percentage van deze kosten naar rato toegerekend aan de aardappelteelt. Zo kunnen de jaarlijkse kosten van bijvoorbeeld een aanaardwerktuig voor 50% worden toegeschreven aan de aardappelen en daarnaast voor 50% in de teelt van peen. Voor de vaste kosten aan pacht is uitgegaan van €950,- per hectare per jaar. Bij jaarlijkse pacht van los land wordt gerekend met een prijs van €2250,- per hectare per jaar. Bij de bewaring zijn er verschillende methoden van bewaren doorgerekend, zowel kistenbewaring met mechanische koeling als kisten in luchtkoeling. Het product wordt in de berekening 18 weken bewaard voor afleveren (KWIN). Voor de bewaring van pootgoed ligt dit vanzelfsprekend hoger (27 weken) omdat pootgoed gemiddeld langer op het bedrijf blijft voor afleveren. Bewaren van losgestort product in een luchtgekoelde bewaring is niet berekend omdat deze manier van bewaren nauwelijks wordt gebruikt bij biologische aardappelen. Voor de vaste kosten van bewaren zijn afkomstig uit KWIN AGV. Deze gaat uit van nieuwbouw waarbij kosten voor fundering buiten beschouwing worden gelaten. De kosten worden berekend per m2 of per ton product.

kistenbewaring

www.dlvplant.nl

KENNISBUNDEL BioImpuls KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN Tabel 1: Kosten voor bewaarplaats van 350 ton aardappelen, exclusief kosten van de kisten Schuur met damwandprofiel, betonvloer en golfplaten dak (zijmuurhoogte 7mtr) € 164/m2 Isolatie schuur

€ 80/m2

Koelinstallatie

€ 145/m2

Totale kosten

€ 389/m2

Totale kosten bewaring:

€ 389 m2 x €112/m2 = € 43.568,-

Kosten per ton product

€125

Nota bene: • Bewaring is 112 m2 (10X11 mtr). • “Kisten” zijn 120cm x 160cm x 125cm (dxbxh) • per kist 1000-1100kg product • 1 laag =57,25 kisten, 6 lagen hoog is 343,5 kist totaal is ongeveer 350 ton product. Aardappelen die op los huurland geteeld worden zullen in principe ook bij derden moeten worden opgeslagen waarbij gerekend wordt met een kistprijs van €55,- /kist met een bewaarduur tot 1 maart. Dit is inclusief in- en uitslag van kisten en drogen en inkoelen van het product. Het eventuele opwarmen voor afleveren is niet meeberekend.

Variabele en overige teeltkosten De overige teeltkosten bestaan onder andere uit mechanisatiekosten, inzet personeel en ondernemer, diverse energiekosten, berekende rente etc. Bij de mechanisatie is gekeken wat elke bewerking kost en bij machines die voor meerdere teelten worden ingezet is berekend hoeveel deze machine daadwerkelijk ten laste van de aardappelteelt komt. Zo kan een stortbak naast de oogst van aardappelen ook worden ingezet bij de oogst van uien. Een ruggenfrees wordt ook gebruikt in de teelt van peen etc. De uren van vreemd personeel (wieden) is op €18,-/uur gezet, die van de ondernemer en ander personeel op €25,-/uur.

Scenario 1 Het eerste scenario gaat uit van een akkerbouwbedrijf van 60 hectare kleigrond op pachtbasis. De aardappelen worden in een 1:6 bouwplan geteeld met een gemiddelde netto opbrengst van 28.500 kilo/ha. Hierbij is uitgegaan van een bewaarduur in de mechanische koeling van het product van 18 weken met een gemiddeld bewaarverlies van 3%.

mechanische koeling

www.dlvplant.nl

KENNISBUNDEL BioImpuls KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN

DLV-Kostprijsanalyse Cons. Aardappel Samenvatting resultaten De kostprijs bij de huidige uitgangspunten is:

€

Deze kostprijs wordt behaald bij een omzet van De totale omzet uitCons. Aardappel is De netto produktie per hectare is De totale produktie van het bedrijf is

€ €

0,326 per kg 9.285 per hectare. 92.848 28.500 kg 285.000 kg

De kosten zijn alsvolgt opgebouwd: Kostenonderdeel Vaste kosten

Grond totaal Gebouwen+erf Mechanisatie Arbeidskosten en Loonwerk Variabele teeltkosten Overige en Algemene kosten Totale kosten

Kosten in € /ha 1110 640 1639 1410 3680 806 9285 w

in % in € /kg 12% 0,039 7% 0,022 18% 0,058 15% 0,049 40% 0,129 9% 0,028 100% 0,326

De vijf hoogste kostenposten in de teelt zijn: Kostenonderdeel 1 2 3 4 5

Pootgoed Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Bemesting (excl. uitrijden) Rooien Rooien

Kostenonderdeel Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Stortbak Pootmachine Kuubskisten (275 st) Trekker 140 Rooien Rooien Handwieden Uitschuren 0 Pootgoed Bemesting (excl. uitrijden) Brandstof Kwin Mech. Onkruidbestrijding (aanaarden) Rentederving vanaf oogst Uren algemeen werk Accountantskosten Auto ondernemer 1 Teelt groenbemesters (in ha.) DLV-advies

Kosten in € /ha in % 1950 950 422 400 375

21,0% 10,2% 4,5% 4,3% 4,0%

in € /kg 0,068 0,033 0,015 0,014 0,013

Kosten in % in € /kg 950 10,2% 0,033 281 3,0% 0,010 225 2,4% 0,008 198 2,1% 0,007 181 1,9% 0,006 400 4,3% 0,014 375 4,0% 0,013 90 1,0% 0,003 83 0,9% 0,003 75 0,8% 0,003 1950 21,0% 0,068 422 4,5% 0,015 304,325 3,3% 0,011 200 2,2% 0,007 160,7019231 1,7% 0,006 220 2,4% 0,008 110 1,2% 0,004 97 1,0% 0,003 83 0,9% 0,003 55 0,6% 0,002 0,0% 0,0% 0,0% in € /ha

www.dlvplant.nl


Kostprijs aardappel (%)

Overige en Algemene kosten; 9%

Grond totaal; 12% Gebouwen+erf; 7%

Mechanisatie; 18%

Variabele teeltkosten; 40%

Grond totaal Gebouwen+erf Mechanisatie Arbeidskosten en Loonwerk Variabele teeltkosten Overige en Algemene kosten

Arbeidskosten en Loonwerk; 15%

Kostprijs aardappel (€/kg)

Overige en Algemene kosten; 0,028

Grond totaal; 0,039 Gebouwen+erf; 0,022

Variabele teeltkosten; 0,129

Mechanisatie; 0,058


Arbeidskosten en Loonwerk; 0,049

www.dlvplant.nl


Kostprijs aardappel bij bepaalde opbrengst 0,6

0,5

0,50 0,44 0,40

0,4

0,36

0,33

0,3

0,30

0,28

0,26

0,24

0,2

18500 21000 23500 26000 28500 31000 33500 36000 38500

0,1

0 18500

21000

23500

26000

28500

31000

33500

36000

38500

Scenario 2 Het tweede scenario gaat uit van een akkerbouwbedrijf van 60 hectare kleigrond op pachtbasis. De aardappelen worden in een 1:6 bouwplan geteeld met een gemiddelde netto opbrengst van 26.500 kilo/ha. In dit scenario worden de consumptieaardappelen bewaard in een luchtgekoelde kistenbewaring, zonder mechanische koeling. De netto opbrengst is lager ingeschat vanwege hogere bewaarverliezen bij luchtkoeling dan bij mechanische koeling. Uitgegaan is van een bewaarduur van het product van 14 weken met een gemiddeld bewaarverlies van 5%. Dit is iets korter dan bij mechanische koeling, dit omdat de kans op kieming en andere kwaliteitsproblemen toenemen gedurende de bewaarperiode.

www.dlvplant.nl


Samenvatting resultaten De kostprijs bij de huidige uitgangspunten is:

€


€ €




Kosten in € /ha 158 400 1648 1410 3282 806 7706

in % in € /kg 2% 0,006 5% 0,015 21% 0,062 18% 0,053 43% 0,124 10% 0,030 100% 0,291


Pootgoed Rooien Rooien Brandstof Kwin Bewaarschuur (luchtkoeling)

Kostenonderdeel Bewaarschuur (luchtkoeling) Stortbak Pootmachine Trekker 140 Regenhaspel Rooien Rooien Handwieden Uitschuren 0 Pootgoed Brandstof Kwin Mech. Onkruidbestrijding (aanaarden) Bemesting (excl. uitrijden) Bemesting (excl. uitrijden) Uren algemeen werk Accountantskosten Auto ondernemer 1 Teelt groenbemesters (in ha.) DLV-advies

Kosten in € /ha in % 1950 400 375 304 296

25,3% 5,2% 4,9% 3,9% 3,8%

in € /kg 0,074 0,015 0,014 0,011 0,011

Kosten in % in € /kg 296 3,8% 0,011 281 3,6% 0,011 225 2,9% 0,008 181 2,3% 0,007 176 2,3% 0,007 400 5,2% 0,015 375 4,9% 0,014 90 1,2% 0,003 83 1,1% 0,003 75 1,0% 0,003 1950 25,3% 0,074 304 3,9% 0,011 200 2,6% 0,008 125 1,6% 0,005 125 1,6% 0,005 220 2,9% 0,008 110 1,4% 0,004 97 1,3% 0,004 83 1,1% 0,003 55 0,7% 0,002 0,0% 0,0% 0,0% -

in € /ha

www.dlvplant.nl





Mechanisatie; 21%





Grond totaal; 0,006 Overige en Algemene kosten; 0,030

Gebouwen+erf; 0,015

Mechanisatie; 0,062




www.dlvplant.nl



0,47

0,45

0,41

0,4

0,36

0,35

0,32

0,3

0,29

0,27

0,25

0,24

0,23

0,21

0,2 0,15

16500 19000 21500 24000 26500 29000 31500 34000 36500

0,1 0,05 0 16500

19000

21500

24000

26500

29000

31500

34000

36500

Het blijkt dat de kostprijs, ondanks de lagere netto afgeleverde kilo’s, lager is bij bewaring in de traditionele luchtkoeling. Hiertegenover staat dat het product minder lang te houdbaar is, de bewaarverliezen hoger en bovendien de kans op bewaarproblemen na de oogst aanzienlijk hoger zijn omdat het product in een relatief warme periode wordt ingeschuurd. Hierbij is het lastig de bewaarcondities optimaal te houden zonder mechanische koeling. Bovendien zegt een lagere kostprijs nog niets over een eventueel hoger saldo. Dit is namelijk afhankelijk van de verkoopprijs van het product.

Scenario 3 In het derde scenario wordt uitgegaan van een akkerbouwbedrijf waarin pootaardappelen in een vruchtwisseling van 1:6 geteeld worden. De teelt van biologisch pootgoed brengt meer kosten met zich mee vanwege duurder uitgangsmateriaal, kosten voor selectie in het veld, sorteerkosten en een langere opslag van het product. Dit resulteert in een hogere kostprijs dan bij consumptieaardappelen maar de hogere verkoopprijs van pootaardappelen maken deze kosten echter ruimschoots goed. Het saldo per hectare is dan ook gemiddeld hoger bij de teelt van pootaardappelen.

www.dlvplant.nl



€

Deze kostprijs wordt behaald bij een omzet van De totale omzet uitPootaardappel is De netto produktie per hectare is De totale produktie van het bedrijf is

€ €




Kosten in € /ha 1108 623 1964 1490 4320 916 w 10421

in % in € /kg 11% 0,041 6% 0,023 19% 0,073 14% 0,055 41% 0,160 9% 0,034 100% 0,386


Pootgoed (eigen) Grondkosten (eigendom+pacht+huur) -sorteren Rooien Pootgoed (aankoop)

Kostenonderdeel Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Sorteermachine en diversen Stortbak Pootmachine Kuubskisten (275 st) -sorteren Rooien Rooien -verpakken Handwieden Pootgoed (eigen) Pootgoed (aankoop) Brandstof Kwin Rentederving vanaf oogst Bemesting (excl. uitrijden) Uren algemeen werk Accountantskosten Auto ondernemer 1 Teelt groenbemesters (in ha.) DLV-advies

Kosten in € /ha in % 2106 950 838 480 442

20,2% 9,1% 8,0% 4,6% 4,2%

in € /kg 0,078 0,035 0,031 0,018 0,016

Kosten in % in € /kg 950 9,1% 0,035 325 3,1% 0,012 281 2,7% 0,010 225 2,2% 0,008 198 1,9% 0,007 838 8,0% 0,031 480 4,6% 0,018 375 3,6% 0,014 125 1,2% 0,005 90 0,9% 0,003 2106 20,2% 0,078 442 4,2% 0,016 304,325 2,9% 0,011 281 2,7% 0,010 277,5 2,7% 0,010 250 2,4% 0,009 125 1,2% 0,005 110 1,1% 0,004 94 0,9% 0,003 63 0,6% 0,002 0,0% 0,0% 0,0% -

in € /ha

www.dlvplant.nl





Mechanisatie; 19% Variabele teeltkosten; 41%






Mechanisatie; 0,073 Variabele teeltkosten; 0,160



www.dlvplant.nl



0,61 0,6

0,53 0,47

0,5

0,43 0,4

0,39

0,35

0,33

0,3

0,30

0,28

0,2

17000 19500 22000 24500 27000 29500 32000 34500 37000

0,1

0 17000

19500

22000

24500

27000

29500

32000

34500

37000

Scenario 4 Specialisatie is in de huidige akkerbouw een manier om de kostprijs laag te houden. Het is dan ook niet ongebruikelijk dat akkerbouwbedrijven naast het vaste areaal ook via geliberaliseerde pacht (pacht met korte looptijd) land bijhuren. Het bijgehuurde areaal verandert soms per jaar en wordt in de regel vooral met hoogsalderende gewassen beteeld. In dit scenario is berekend hoe de kostprijs zich ontwikkelt wanneer er naast het vaste areaal van 10 hectare consumptieaardappelen ook nog jaarlijks 20 hectare extra land wordt bijgehuurd voor consumptieaardappelen. Deze worden na de oogst dan bij derden opgeslagen. Voordeel van deze schaalvergroting is een groter volume consumptieaardappelen. Bovendien kan het machinepark efficiënter worden ingezet en kunnen diverse vaste lasten over een ruimer areaal gespreid worden. Ondanks een hogere kostprijs per kg product blijft er netto een veel hoger bedrijfssaldo over.

www.dlvplant.nl



€


€ €




Kosten in € /ha 1870 213 867 1410 5379 611 10351w

in % in € /kg 18% 0,066 2% 0,007 8% 0,030 14% 0,049 52% 0,189 6% 0,021 100% 0,363


Pootgoed Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Opslag van aardappelen bij derden (kisten) Bemesting (excl. uitrijden) Rooien

Kostenonderdeel Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Stortbak Trekker 140 Regenhaspel Trekker 100 Rooien Rooien Handwieden Uitschuren 0 Pootgoed Opslag van aardappelen bij derden (kisten) Bemesting (excl. uitrijden) Brandstof Kwin Mech. Onkruidbestrijding (aanaarden) Uren algemeen werk Accountantskosten Auto ondernemer 1 Teelt groenbemesters (in ha.) DLV-advies

Kosten in € /ha in % 1950 1817 1650 422 400

18,8% 17,6% 15,9% 4,1% 3,9%

in € /kg 0,068 0,064 0,058 0,015 0,014

Kosten in € /ha in % in € /kg 1817 17,6% 0,064 141 1,4% 0,005 127 1,2% 0,004 98 0,9% 0,003 89 0,9% 0,003 400 3,9% 0,014 375 3,6% 0,013 90 0,9% 0,003 83 0,8% 0,003 75 0,7% 0,003 1950 18,8% 0,068 1650 15,9% 0,058 421,5 4,1% 0,015 304 2,9% 0,011 200 1,9% 0,007 167 1,6% 0,006 83 0,8% 0,003 73 0,7% 0,003 63 0,6% 0,002 42 0,4% 0,001 0,0% 0,0% 0,0% -

www.dlvplant.nl




Grond totaal; 18%

Gebouwen+erf; 2%

Mechanisatie; 8%






Grond totaal; 0,066

Gebouwen+erf; 0,007 Mechanisatie; 0,030




www.dlvplant.nl



0,56 0,49

0,5

0,44 0,40

0,4

0,36

0,33

0,31

0,3

0,29

0,27

0,2

18500 21000 23500 26000 28500 31000 33500 36000 38500

0,1

0 18500

21000

23500

26000

28500

31000

33500

36000

38500

Scenario 5 In het laatste scenario zijn een aantal kostenfactoren veranderd. Er is vooral gekeken wat er gebeurt wanneer een aantal kostenposten fors hoger uitvallen. Er is weer uitgegaan van een bedrijf van 60 ha kleigrond met een bouwplan van 1:6 waarin 10 ha consumptieaardappelen geteeld worden en opgeslagen in eigen bewaring met mechanische koeling. De volgende kostenposten zijn in dit scenario aangepast: • Pachtprijs van het bedrijf is van €950,- / ha aangepast naar de nieuwe regionorm van €1207,- / ha • Het pootgoed is door omstandigheden 50% duurder dan andere jaren (€0,975 / kg i.p.v. €0,65 / kg) • Bemesting is 50% gestegen tot €843,- / ha • Door een slecht resultaat van mechanische onkruidbestrijding is het nodig één keer extra aan te aarden • Energie voor stroom zijn 25% duurder • Dieselkosten zijn gestegen naar €1,47,- / ltr (witte diesel) Al deze factoren resulteren in een fors hogere kostprijs bij een gelijk aantal kilo’s afgeleverd product. Het blijkt dus dat wanneer enkele kostenposten stijgen dit al gauw de kostprijs doet stijgen.

www.dlvplant.nl


DLV-Kostprijsanalyse Cons. Aardappel Samenvatting resultaten De kostprijs bij de huidige uitgangspunten is:

€


€ €




Kosten in € /ha 1367 640 1639 1410 5472 806 11335 w

in % in € /kg 12% 0,048 6% 0,022 14% 0,058 12% 0,049 48% 0,192 7% 0,028 100% 0,398


Pootgoed Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Bemesting (excl. uitrijden) Brandstof Kwin Rooien

Kostenonderdeel Grondkosten (eigendom+pacht+huur) Stortbak Pootmachine Kuubskisten (275 st) Trekker 140 Rooien Rooien Handwieden Uitschuren 0 Pootgoed Bemesting (excl. uitrijden) Brandstof Kwin Mech. Onkruidbestrijding (aanaarden) Rentederving vanaf oogst Uren algemeen werk Accountantskosten Auto ondernemer 1 Teelt groenbemesters (in ha.) DLV-advies

Kosten in € /ha in % 2925 1207 843 484 400

25,8% 10,6% 7,4% 4,3% 3,5%

in € /kg 0,103 0,042 0,030 0,017 0,014

Kosten in € /ha in % in € /kg 1207 10,6% 0,042 281 2,5% 0,010 225 2,0% 0,008 198 1,7% 0,007 181 1,6% 0,006 400 3,5% 0,014 375 3,3% 0,013 90 0,8% 0,003 83 0,7% 0,003 75 0,7% 0,003 2925 25,8% 0,103 843 7,4% 0,030 483,63 4,3% 0,017 300 2,6% 0,011 196,1653846 1,7% 0,007 220 1,9% 0,008 110 1,0% 0,004 97 0,9% 0,003 83 0,7% 0,003 55 0,5% 0,002 0,0% 0,0% 0,0% -

www.dlvplant.nl





Mechanisatie; 14% Variabele teeltkosten; 48%






Mechanisatie; 0,058 Variabele teeltkosten; 0,192



www.dlvplant.nl



0,61 0,6

0,54 0,48

0,5

0,44

0,4

0,40

0,37

0,34

0,31

0,3

0,29

0,2

18500 21000 23500 26000 28500 31000 33500 36000 38500

0,1

0 18500

21000

23500

26000

28500

31000

33500

36000

38500

Verschillende kostprijzen per gebied en per bedrijf Kostprijzen voor geteelde producten verschillen sterk per regio en bedrijf. Dit is vaak afhankelijk van de bedrijfsgrootte, grondsoort en bouwplanindeling. Maar ook zaken die minder van invloed lijken te zijn op de kostprijs spelen soms toch een grote rol. Hierbij kan het dan gaan om bemestingskosten, kosten voor mechanisatie of de onkruidbeheersing. In 2010 zijn in twee akkerbouwregio’s (Flevoland en Zeeland) diverse “vergelijkbare” bedrijven doorgerekend waarbij voor elke ondernemer bedrijfspecifieke gewassaldo’s konden worden weergegeven. Het bleek dat de saldo’s en dus ook de kostprijzen per bedrijf sterk verschilden zonder een duidelijk verband met de schaal of inrichting van het bedrijf te hebben. Tabel 2: Saldo consumptieaardappel 2009 gemiddeld voor alle bedrijven

Saldo incl. mech (loonwerk + EM toegerekend) Zeeland

Gewas

gemiddeld

Aardappel

€

Aardappel

€

Laagste 3.271

€

Hoogste 2.198

€

7.376

Saldo incl. mech (loonwerk + EM toegerekend) Flevoland 4.720

€

2.814

€

7.563

Het blijkt dat er met een gemiddeld saldo van €3271,- /ha in Zeeland in 2009 toch een spreiding is van bijna €5200,-/ha. In Flevoland is het verschil tussen het hoogste en het laagste saldo ongeveer €4750,-/ha.

Kostprijs bemesting 2009 gemiddeld voor alle bedrijven Uit verzamelde kengetallen is onder andere ook naar kosten voor bemesting per hectare aardappelen gekeken. Het bleek dat per bedrijf de kosten sterk uiteen lopen en bovendien niet direct gerelateerd lijken te zijn aan de stikstofbehoefte van het bouwplan, voorvrucht, type bedrijf of regio waarin het bedrijf gelegen is.

www.dlvplant.nl


Tabel 3 Bemestingskosten cons. aardappelen Hoogste bemestingskosten/Ha

€263,-/Ha

Laagste bemestingskosten/Ha

€78,-/Ha

Gemiddelde van 5 bedrijven

€145,-Ha

Verschillen in kosten zijn voornamelijk te verklaren uit de bemestingsstrategie van individuele bedrijven. Daar waar met biologische kippenmest wordt bemest liggen de kosten beduidend lager dan daar waar bemest wordt met biologische rundvee drijfmest of vinassekali. Opvallend is ook dat de verzamelde kengetallen laten zien dat deze bedrijven gemiddeld lagere bemestingskosten hebben dan de KWIN opgeeft.

Mechanisatiekosten gemiddeld per bedrijf Ook mechanisatiekosten verschillen sterk per bedrijf. In onderstaande grafiek is te zien dat de spreiding bijna €1000,-/ha is. Dit verschil was direct gerelateerd aan de conditie van het machinepark en de oppervlakte en inrichting van het bedrijf. De laagste mechanisatiekosten zijn afkomstig van een kleinschaliger bedrijf met meerdere intensieve teelten terwijl de hogere kosten door een groter akerbouwbedrijf worden gemaakt waarin door de schaalgrootte van de teelten mechanisatie onontbeerlijk. Tabel 4

Mechanisatiekosten

Gewas

gemiddeld

Aardappel

€

Laagste 994

€

Hoogste 657

€

1.648

Tot slot Het blijkt dat kostprijzen voor producten sterk kunnen veranderen door de verschillende teelten bewaarstrategieën van bedrijven. Dit blijkt al bij doorrekening van een één vast bedrijfsmodel zoals dat beschreven is in dit stuk. Het laat zich raden dat verschillen in kostprijs in de dagelijkse praktijk nog groter zullen zijn, afhankelijk van regio, grondsoort, bedrijfsgrootte en bedrijfsinrichting en vele andere factoren. Uit de verzamelde kengetallen van diverse bedrijven kwamen deze verschillen al duidelijk tot uiting in de grote spreiding ten opzichte van het gemiddelde. Het lijkt erop dat wanneer we de kostprijs afzetten tegen de verkoopprijs van de laatste jaren (€0,31cnt/kg volgens KWIN AGV 2009-2012) het product geen positief saldo kent. Hierbij moet echter wel opgemerkt worden dat álle bedrijfskosten meegerekend zijn. Denk hierbij aan onder andere de berekende rente en kosten voor een nieuw gebouwde bewaarplaats. Maar ook kosten voor een kavelpad of de teelt van een groenbemester voorafgaand aan de teelt. Bovendien zijn alle directe en indirecte uren van de ondernemer meegerekend. Het is belangrijk om als ondernemer zicht te hebben op de kosten, dit blijkt duidelijk uit het laatste voorbeeld waarbij diverse kostenposten hoger uitvallen met een fors hogere kostprijs van het product tot gevolg.

Schrijver Christoffel den Herder, DLV Plant, adviseur Biologische Landbouw

www.dlvplant.nl

KENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 KOSTPRIJZEN AARDAPPELEN

Recommend Documents