VAN
NIJMEGEN E.O.
STICHTING ONDERNEMERSSOCIËTEIT KAN SLAAT NIEUWE WEG IN
Kennis krijgt kracht
ICT-Netwerk Nijmegen op weg naar Velo-City 2017 Techniek en arbeidsmarkt in 2020
EDITIE
01 2015
“Mijn nieuwe medewerker heeft een concurrentiebeding.”
Ongeremd ondernemen is het recept voor uw zakelijk succes. Op juridisch gebied geven wij u daarvoor de ruimte. Door soepel uw zaken te behandelen, in te spelen op actuele ontwikkelingen en uw vraagstukken snel en adequaat op te lossen. Als hét advocatenkantoor voor de zakelijke markt zetten wij ons daar dagelijks met toewijding en gespecialiseerd advies voor in. Zo houden wij u op de meest kansrijke koers.
www.poelmannvandenbroek.nl
Poelmann van den Broek maakt het in orde.
INHOUD REPORTAGE
RONDE TAFEL
REPORTAGE
ICT-NETWERK NIJMEGEN OP WEG NAAR VELO-CITY 2017
TECHNIEK EN ARBEIDSMARKT IN 2020
WIL JIJ EEN LOOPBAAN DIE ER TOE DOET?
Zelfrijdende vrachtauto’s, robots in de zorg, automatische orderpicking in magazijnen. De arbeidsmarkt verandert razendsnel. Blijft er in al dat automatiseringsgeweld nog werk over voor mensenhanden? Acht direct betrokkenen wisselden bij Novio Tech Campus van gedachten over techniek en arbeidsmarkt.
Van Ede & Partners ondersteunt individuele cliënten bij het realiseren van een loopbaan die er toe doet, maar ook bedrijven en instellingen om talenten van medewerkers optimaal in te zetten en te ontwikkelen.
Arnhem-Nijmegen haalt het prestigieuze evenement Velo-City 2017 binnen. Deze internationale conferentie staat voor half juni 2017 op de agenda met een groot aantal activiteiten voor fietsexperts over mobiliteit en duurzaamheid. Bij de voorbereiding zijn, naast de overheid, deskundigen betrokken uit bedrijven, de Radboud Universiteit en de Hogeschool Arnhem-Nijmegen.
LEES VERDER OP PAGINA 10
COVERINTERVIEW
LEES VERDER OP PAGINA 12
LEES VERDER OP PAGINA 21
STICHTING ONDERNEMERSSOCIËTEIT KAN SLAAT NIEUWE WEG IN KENNIS KRIJGT KRACHT Aan de doelstelling van de Stichting Ondernemerssociëteit KAN (OSK) wordt niet getornd: het invloedrijke platform blijven voor bestuurders, ondernemers en vertegenwoordigers van kennisinstellingen. Maar tijden veranderen en OSK verandert mee. Er zijn ambitieuze plannen voor de nabije toekomst.
LEES VERDER OP PAGINA 8
PLUS DE ARBEIDSMARKT NA DE CRISIS: FEMINISERING EN FLEXIBILISERING ALS BLIJVENDE TRENDS “Omdat ondernemers steeds inventiever moeten worden om hun bedrijf renderend te houden zullen ze diezelfde inventiviteit de komende vijf jaar ook als werkgever aan de dag leggen”, zegt Michaël van Straalen, voorzitter van MKB- Nederland. Dat de toenemende vergrijzing nog steeds niet tot de jaren geleden voorspelde personeelstekorten heeft geleid is overigens het beste bewijs van dat creatieve vermogen. Allerlei vormen van flexwerken zullen daarom in de nabije toekomst nodig blijven. De werknemers zijn daarbij net zo goed vragende partij als de werkgevers.
LEES VERDER OP PAGINA 32
EN VERDER... 3 Inhoud 5 Column / Colofon 6 Het Circular Economy BOOSTcamp 2015 geeft een boost aan Nijmegen 7 OCO / Column 16 Gratis uw WOZ-waarde verlagen 17 Rob Witjes, manager Arbeidsmarktinformatie en –advies van UWV: “De arbeidsmarkt heeft een grote inhaalslag te maken”
18 Siza investeert volop in technologische toepassingen 23 Olympia Uitzendbureau: De passie om bedrijven optimaal te laten presteren 25 Samenwerking Breed en BlueView 26 Panel 29 Risicospreiding sleutel naar toekomst 31 De Wet eehh.. Flexibiliteit, Werk of toch Zekerheid?
36 G&T Intern Transport al twintig jaar een bloeiend bedrijf 35 Profijt van economisch herstel begint in het klaslokaal
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
3
VERGROOT UW SLAGKRACHT
HAN PITSTOP ACADEMY SEMINAR 12 MAART
GERICHT INNOVEREN
KEYNOTE
DR. CARLA KOEN
www.han.nl/pitstop
COLUMN
HET BEDROG VAN DE CIJFERS We werken aan een gezondere economie en een sterker Nederland. Je hoort het premier Rutte zeggen. Hoe dat dan gaat, daar kun je naar gissen. Het is overal ‘minder, minder’. In de eerste week van 2015 bleek uit een enquête van De Telegraaf dat 82 procent van de abonnees verwacht er verder op achteruit te gaan dit jaar. Veel vertrouwen is er dus niet in de minister-president. Nu is het natuurlijk in heel Europa nogal een puinhoop en zelfs in Duitsland loopt het niet zo gesmeerd. Wie logisch denkt, weet dat regeringen de belastingen substantieel moeten verlagen. Dan gaan consumenten na enige tijd meer geld uitgeven. Dat is goed voor bedrijven en winkels. En uiteindelijk ook voor de overheid (hogere btw-opbrengst). Deze logica zit niet in de hersens van politici en ambtenaren. Daar regeert niet de logica van het algemeen belang, maar de logica van het eigen belang. Hoe anders valt te verklaren dat er véél meer werklozen zijn dan men ons wil doen geloven? Hoe anders valt te verklaren dat er sinds het aantreden van Rutte-II in het bedrijfsleven 200.000 banen zijn geschrapt, terwijl het kabinet 350.000 nieuwe banen heeft beloofd? Hoe kan het dat het aantal rijksambtenaren met tien procent is afgenomen sinds 2010, terwijl tegelijkertijd de kosten voor het inhuren van externe ‘adviseurs’ met 100 miljoen euro zijn gestegen naar meer dan een miljard per jaar? Volgens de officiële cijfers van de regering waren er per 1 januari 630.000 landgenoten werkloos. Wie in de website van het CBS duikt, ontdekt dat er op Oudejaarsavond bijna 1,7 miljoen Nederlanders een oliebol in hun mond staken, die zij hadden gekocht van hun uitkering. Dat is tien procent van de totale bevolking en – schrik niet – 19 procent van
de beroepsbevolking. Dus één op de vijf leeft van de Staat. Hoezo 630.000 werklozen? Dat veel werklozen zich als zzp’er tot het ondernemerschap bekeren, lijkt een goede ontwikkeling. Weliswaar is lang niet iedereen geschikt, maar het valt wel te prijzen dat zij niet hun hand bij het UWV blijven ophouden. Zo zijn er 100.000 nieuwe zzp’ers van start gegaan sinds Rutte-II bij Beatrix op het bordes stond, eind 2012. Dat is de helft van die verdwenen 200.000 banen. De andere helft zit in de WW. Regeringspartij PvdA wil de zelfstandigenaftrek aanpakken van de inmiddels 880.000 zzp’ers. De club van Samsom vergelijkt hun fiscale positie geheel ten onrechte met die van werknemers, voor wie alles geregeld is in dit land. De sociaaldemocraten vinden dat eenpitters te weinig belasting betalen. Hoezo te weinig? Per definitie betaal je altijd te veel, in Nederland. De andere regeringspartij VVD heeft de fiscale strafexpeditie tegen zzp’ers even weten uit te stellen. Op 18 maart zijn de verkiezingen voor de provinciebesturen. Door een belachelijk ouderwets systeem uit de tijd van de postkoets wordt die dag meteen duidelijk hoe de Eerste Kamer er twee maanden later uit gaat zien. De verwachting is dat de regeringsfracties flink op hun falie krijgen. In aanloop naar die datum moeten zij dus mooi weer spelen. Wedden dat de werkloosheid tot 18 maart nog verder ‘daalt’ dank zij het kabinet? En wedden dat na 18 maart de belastingjacht op de zzp’er alsnog wordt geopend? Zo gebruikt de regering cijfermateriaal zoals het haar het beste uitkomt. We worden gewoon besodecijferd.
«
André Vermeulen //
[email protected]
COLOFON Het Ondernemersbelang Nijmegen verschijnt vijf keer per jaar. Dertiende jaargang, nummer 1, 2015 Oplage: 5.000 exemplaren Coverfoto Henk Voulon, Ron Winters, Uta Meier en Piet Wijn - Stichting Ondernemerssociëteit KAN (OSK) Fotografie: Kees van Welzenis
Uitgever Novema Uitgevers BV / Jelte Hut Postbus 30, 9860 AA Grootegast Weegbree 1, 9861 ES Grootegast Telefoon: 0594 – 51 03 03 Fax: 0594 – 61 18 63
[email protected] www.ondernemersbelang.nl Femke Hut
[email protected] Telefoon 0594 – 51 03 03
Regionale verbinder Johannes Swieringa
[email protected] Telefoon 0594 – 69 56 17 Website www.ondernemersbelang.nl Vormgeving VDS Vormgeving, Drachten Druk D+L Printpartner GmbH, Bocholt (DL)
Aan deze uitgave werkten mee: Carla Admiraal Jasper van den Bovenkamp Leonie Huijbers Peter van Huijkelom Paul de Jager Jacques Kok Jeroen Kuypers Mathilde Lentjes Huub Luijten Marco Magielse André Vermeulen (column) Ruud Voest Kees van Welzenis Yuri Willems René Zoetemelk
Adreswijzigingen Adreswijzigingen, verandering van contactpersoon of afmeldingen kunt u per mail doorgeven aan Tiny Klunder,
[email protected]. Vermeld s.v.p. ook de editie er bij, die vindt u aan het begin van deze colofon. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
5
REPORTAGE HET CIRCULAR ECONOMY BOOSTCAMP 2015 GEEFT EEN BOOST AAN NIJMEGEN
Ondernemers uit de regio zijn van harte uitgenodigd om mee te doen! Op 28, 29 en 30 mei zal het Circular Economy BOOSTcamp neerstrijken in Nijmegen. Gedurende drie dagen zullen de deelnemers van dit event de circulaire economie in deze prachtige regio letterlijk een boost geven op het gebied van gezondheid, energie en de inrichting van het Waaleiland. Het Circular Economy BOOSTcamp is een driedaags event voor ondernemers, wetenschappers, studenten, ambtenaren en inwoners van Nijmegen en omstreken. Na twee succesvolle edities in Almere en Amsterdam zullen maximaal honderd enthousiaste deelnemers zich dit jaar inzetten om de circulaire economie in ‘de mooiste stad aan de Waal’ letterlijk een boost te geven. Drie dagen lang werken zij intensief samen aan concrete circulaire uitdagingen, waardoor ze elkaar ook na de driedaagse weten te vinden om de resultaten van het BOOSTcamp te verankeren in de stad.
DE DRIE THEMA’S VAN HET CIRCULAR ECONOMY BOOSTCAMP 2015
HET CIRCULAR ECONOMY BOOSTCAMP IN NIJMEGEN
Dit jaar zal het BOOSTcamp zich richten op drie thema’s, die passen bij de bijzonderheden en uitdagingen van Nijmegen.
In mei 2015 zal Nijmegen, als stad vol mogelijkheden en een betrokken bevolking, gastheer zijn van het jaarlijkse BOOSTcamp. Dit jaar zal de focus liggen op het betrekken van een bredere groep van ondernemers en bewoners, om zo het begrip circulaire economie een grotere bekendheid te geven en lokale initiatieven verder te helpen in de realisatie van een circulaire stad. Circulaire steden zijn noodzakelijk om onze samenleving toekomst bestendig te maken. Deze steden produceren geen afval meer, maar zetten restproducten om in nieuwe grondstoffen, met
DOE MEE - ALS SPONSOR OF DEELNEMER! Het Circular Economy BOOSTcamp is op zoek naar regionale partijen die betrokken willen zijn bij het event en als sponsor het BOOSTcamp in Nijmegen tot een succes willen maken. Stuur voor meer informatie een e-mail naar
[email protected]. behulp van lokaal opgewekte hernieuwbare energie en met oog voor sociale cohesie.
Het circulaire stadseiland De aanleg van een nevengeul in de Waal – die leidt tot de realisatie van het Stadseiland – biedt een aantrekkelijke en unieke gelegenheid om aan de voorkant mee te denken over de circulaire ontwikkeling van de woon- en evenementvoorzieningen op het eiland. Het circulaire ziekenhuis Hoe kunnen we ziekenhuizen omtoveren in gezondheidshuizen, waarin het welzijn van
Interesse om deel te nemen aan BOOSTcamp 2015? Meld je aan via de website en wie weet word je geselecteerd om deel te nemen aan Circular Economy BOOSTcamp 2015. Het Circular Economy BOOSTcamp ‘15 wordt georganiseerd door Circle Economy, De Groene Zaak, Het Groene Brein, MVO Nederland, Vierdaagse Feesten Nijmegen, Gemeente Nijmegen en Royal HaskoningDHV.
mensen centraal staat, er slim wordt omgegaan met voeding en afval een grondstof wordt? Binnen dit thema zetten we het ziekenhuis centraal, als regionale spil in de gezondheidsbevordering in en om Nijmegen. Circulaire energievoorzieningen In Nijmegen zijn al enkele duurzame energie coöperaties opgericht. Daarnaast zijn er voor de herontwikkeling van het terrein van de oude kolencentrale van GDF Suez diverse plannen in ontwikkeling. Hoe kunnen deze, en andere, locaties worden ingezet voor het opwekken van duurzame energie op een circulaire manier?
«
MEER INFORMATIE:
[email protected] www.ceboostcamp.com
6
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
OCO
COLUMN
ONDERNEMERS CONTACT OVERBETUWE INSPIRATIE, KENNIS EN NETWERKEN
Ondernemers Contact Overbetuwe (OCO) is een bruisende vereniging van en door ondernemers, waar u energie van krijgt en geïnspireerd raakt om op basis van nieuwe inzichten en ideeën uw eigen business een boost te geven. Door het karakter en de doelstellingen van de OCO om haar leden daadwerkelijk te ondersteunen bij hun business, ziet de OCO een sterke groei van het aantal leden. Met bijna 200 dynamische bedrijven is onze netwerkorganisatie daarom een belangrijk podium geworden waar kennis, ervaring en commerciële mogelijkheden worden uitgewisseld. We steunen en ontwikkelen initiatieven die meerwaarde hebben voor onze leden. Daarbij werken we onder andere samen met de gemeente Overbetuwe. Dankzij onze grote, hechte achterban speelt de OCO een rol van betekenis op diverse gebieden. Op telkens wisselende locaties organiseert de OCO voor haar leden zes tot acht keer per jaar een prikkelend en actief programma. Netwerkbijeenkomsten met vijfminutenpresentaties verzorgd door ondernemers en prominente sprekers zoals André Kuipers, burgemeester Toon van Asseldonk en Prem tijdens het Groot Ondernemersdebat, lunchbijeenkomsten met een thema, een sportieve activiteit en natuurlijk een spetterende eindejaarsafsluiting. Bovendien: ook ‘off season’ worden verschillende activiteiten georganiseerd; zowel door de club zelf als door de leden onderling. Dat bewijst ook nog eens de goede interne verhoudingen. Wat de OCO bijzonder maakt, is de grote diversiteit in leden uit alle elf kernen van de Overbetuwe en daarbuiten, die elkaar ontmoeten tijdens uitstekend verzorgde bijeenkomsten in een ontspannen en gemoedelijke ambiance. Het belang van bedrijvigheid, samenwerken, netwerken en elkaar weten te vinden, is van grote betekenis voor de regio.
WILT U LID WORDEN OF MEER INFORMATIE? Dan kunt u contact opnemen met Renée van Horen, T 06-51319689 of via E
[email protected]. Natuurlijk kunt u ook onze website bezoeken www.oco.nl.
ZESTIGER Een vriend van mij werd onlangs zestig en dacht dat zijn rol als ondernemer nu wel uitgespeeld was…. Nu moet u van mij nooit iets, maar ditmaal moet u beslist naar een tentoonstelling toe. Een ‘once-in-a-lifetime experience’, waar iedere ondernemer veel van kan leren. Ik bedoel de tentoonstelling ‘Late Rembrandt’ in het Rijksmuseum die tot en met 17 mei te zien zal zijn. Natuurlijk behoorde u al tot de 4, 6 miljoen mensen die het nieuwe ‘Rijks’ sinds de heropening in april 2013 bezocht. Natuurlijk zag u in de ‘eregalerij’ als hoogtepunt de Nachtwacht van Rembrandt uit 1642, toen hij 36 was. Althans dat wat van De Nachtwacht overbleef, want ik leerde dat het doek ooit verplaatst werd naar het Stadhuis waar er aan alle kanten stroken afgesneden zijn omdat het tussen twee deuren moest hangen! Een van de belangrijkste dingen, die u als ondernemer over Rembrandt kunt leren in deze tentoonstelling, is dat hij zijn allerbeste werken schilderde op de leeftijd van eind vijftig, begin zestig. En in zijn geval zelfs na een burn-out waarin hij tien jaar niets produceerde, na een faillissement, en nadat hij zijn zoon Titus en zijn geliefde Hendrickje Stoffels had verloren. Niets was er eigenlijk nog dat hem aan dit leven bond. Misschien is dat wel de reden dat hij een nieuwe weg insloeg, volstrekt tegen de geldende mode in ging schilderen en prachtige, innovatieve technieken gebruikte om zijn mooiste werken te maken. Rond zijn zestigste….. zich van niemand iets aantrekkend en zijn eigen ondernemende weg kiezend! Rembrandt is het voorbeeld dat ook u rond uw zestigste heel goed in staat bent tot topprestaties! Gooi de geraniums maar gewoon van het appartementenbalkon af! The best is yet to come, ondernemer! En vergeet niet de komende maanden naar ‘Late Rembrandt’ te gaan kijken in ‘het Rijks’. Het zal uw leven verrijken!
«
REINOUD VAN ASSENDELFT DE CONINGH @rvanassendelft
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
7
STICHTING ONDERNEMERSSOCIËTEIT KAN SLAAT NIEUWE WEG IN
Kennis krijgt kracht
8
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
COVERINTERVIEW
Tekst: Mathilde Lentjes // Fotografie: Kees van Welzenis
Aan de doelstelling van de Stichting Ondernemerssociëteit KAN (OSK) wordt niet getornd: het invloedrijke platform blijven voor bestuurders, ondernemers en vertegenwoordigers van kennisinstellingen. Maar tijden veranderen en OSK verandert mee. Er zijn ambitieuze plannen voor de nabije toekomst. Even terug in de tijd: de Stichting Ondernemerssociëteit KAN (OSK) werd in 1993 opgericht. Bestuurslid Henk Voulon: “De OSK was de eerste informele ontmoetingsplek voor ondernemers, bestuurders en kenniscentra van de gemeenten die deel uitmaakten van het Knooppunt Arnhem Nijmegen. We zijn opgericht als platform waarbinnen al deze partijen met elkaar ideeën kunnen uitwisselen, kansen kunnen creëren en initiatieven ontwikkelen. Het uiteindelijke doel is te komen tot gezamenlijke activiteiten en het bevorderen van duurzame ontwikkelingen in de regio.” Na een bloeiende start qua deelnemersaantallen – in hoogtijdagen waren er 180 deelnemers – liep de animo langzaam terug. Henk Voulon over de oorzaken: “De crisis was er een. We zijn een relatief dure club en in tijden van laagconjunctuur kijken ondernemers scherper naar de kosten. Daarbij hebben we in de loop der jaren veel concurrentie gekregen van businessclubs en incidentele ondernemersontmoetingen, waarbinnen snel zakendoen centraal staat. Qua koers hebben we onze blik ook te weinig meer gericht op de stadsregio toen deze serieus vormen aan begon te nemen en de grote projecten in de steigers stonden.” Met betrekking tot de heersende scepsis over de resultaten in het knooppunt merkt Henk Voulon op. “Er is behoorlijk veel tot stand gekomen in de regio. Neem de Waalsprong, het Gelredome, Arnhem Centraal. Deze grote infrastructurele projecten zouden nooit van de grond zijn gekomen zonder onderlinge samenwerkingsverbanden tussen ondernemers en bestuurders en de regie van het bestuur van de stadsregio.”
PALET De regio Arnhem- Nijmegen: het staat als woord prachtig op papier, maar leeft amper bij ondernemers en bestuurders. Het gevoel er deel van uit te maken ontbreekt. “We weten dat de regio niet gebaat is bij een ‘big picture’ of een groot geheel. Eerder ontstaat er in de nabije toekomst een palet van kleine en grote buiten, - en bovenregionale samenwerkingsverbanden. Een overkoepelend platform als OSK blijft daarbij ook in de toekomst belangrijk om de verschillende netwerken met elkaar te verbinden, networking the network. Die rol nemen we graag op ons.”
NIEUWSPOORT De sociëteit van Nieuwspoort in Den Haag is de informele en exclusieve ontmoetingsplek
voor journalisten, politici, voorlichters en lobbyisten. Henk Voulon laat zich ontvallen: “Nieuwspoort is een belangrijke ontmoetingsplek die ik in een passende vorm in onze regio ook graag zou zien verschijnen. We onderzoeken momenteel of er belangstelling voor is. Het lijkt ons een prima idee om zo de communicatie in de regio te versterken en als sociëteit de rol van ontmoetingsplaats weer in te nemen.”
KENNIS KRIJGT KRACHT De World Economic Counsil, een alliantie van wereldleiders, wetenschappers en CEO’s van grote bedrijven, kwam onlangs bijeen in het Zwitserse Davos. “Op regionaal niveau gebeurt op dit moment precies hetzelfde; de ‘Economic Board’ waar burgemeester Van Asseldonk van Overbetuwe hard mee bezig is binnen zijn Triple Helix aanpak, de samenwerking tussen overheden, ondernemers en onderwijsinstellingen. In de regio hebben we veel en goede kennisinstellingen waaronder universiteiten, hogescholen en ROC’s. Zij leveren een sterke bijdrage aan de profilering van de regio. Er is al een aantal initiatieven ontwikkeld zoals intensieve kenniscentra en wij zien dat aantal als ondernemersplatform graag toenemen. Triple Helix is een vruchtbare bodem voor innoverende en duurzame initiatieven. Het heeft een hoge groeipotentie door een groot aantal bedrijven dat in deze regio is gevestigd. De initiatieven zullen vanuit de onderwijsinstellingen en de ondernemers moeten komen, de overheden faciliteren vervolgens. Als sociëteit willen wij onze deuren openzetten om alle betrokkenen een plek te geven.”
ZEER SUCCESVOLLE NIEUWJAARSBIJEENKOMST Een beter moment hadden ze bij OSK niet kunnen kiezen voor een brede discussie over de toekomst van de regio. 2015 wordt immers hét jaar van de waarheid. Een jaar waarin de samenwerking tussen overheden, ondernemers en onderwijsinstellingen concreet vorm moet krijgen en waarin zal blijken of de vele ambities uit gaan komen. Onder de titel “ArnhemNijmegen – de eeuwige belofte?” hield Ronald Migo een prikkelende inleiding. Zijn verhaal vormde de aanzet voor een dynamische en soms heftige discussie met regionale prominenten, enkele mannen van het eerste uur en de ruim tachtig aanwezigen in de zaal. Tijdens de komende ontmoetingen zullen thema’s die de regio raken aan de orde komen.
DEELNEMERS De OSK-deelnemers komen iedere maand bij elkaar in restaurant De Hucht in Elst. Regelmatig nodigt de OSK gerenommeerde sprekers uit voor een solopresentatie of voor een bijdrage aan een discussie of debat. Aspecten van ondernemerschap en ondernemen in de regio staan daarbij centraal. In de afgelopen jaren hebben diverse bekende CEO’s, ministers en staatssecretarissen, Kamerleden, voorzitters van koepelorganisaties, originele denkers en onderzoekers een bijdrage geleverd. OSK staat open voor nieuwe deelnemers. Een ballotagecommissie ontbreekt, maar er is wel sprake van een toelatingsbeleid. Informatie vindt u via de website www.ondernemerssocieteitkan.nl.
«
STICHTING ONDERNEMERSSOCIËTEIT KAN Postbus 1337 6501 BH Nijmegen Telefoon 024 - 323 25 66 E-mail
[email protected] www.ondernemerssocieteitkan.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
9
REPORTAGE ir. Reindert Augustijn van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen
ICT-NETWERK NIJMEGEN OP WEG NAAR VELO-CITY 2017:
Kenniswerkers betrekken bij duurzame mobiliteit Arnhem-Nijmegen haalt het prestigieuze evenement Velo-City 2017 binnen. Deze internationale conferentie staat voor juni 2017 op de agenda met een groot aantal activiteiten voor fietsexperts over mobiliteit en duurzaamheid. Bij de voorbereiding zijn, naast de overheid, deskundigen betrokken uit bedrijven, de Radboud Universiteit en Hogeschool Arnhem-Nijmegen. Op 5 februari bleek bij het ICT-Netwerk Nijmegen in FiftyTwoDegrees, nabij het nieuwe NS-Station De Goffert, dat ICT-experts en andere kenniswerkers meer kunnen bijdragen aan de oplossing van knelpunten bij verkeersveiligheid en duurzame mobiliteit. Het jaar 2015 is goed begonnen voor fietsliefhebbers. Bestuursvoorzitter prof. Gerard Meijer van de Radboud Universiteit maakte in zijn nieuwjaarsrede een pilot bekend voor verhuur van Radboud-fietsen aan internationale studenten. Hij zette dit nieuws kracht bij door met zo’n fiets de trappen van de aula te beklimmen. Kort daarna werd ook bekend dat de Giro d’Italia in 2016 naar de regio komt, en dat Arnhem-Nijmegen het internationale fietscongres Velo-City gaat organiseren, van 13 tot 16 juni 2017, met als thema “The Freedom of Cycling”, voor 1.500 deelnemers uit de hele wereld. Velo-City is een jaarlijks evenement, 2015 in Nantes, 2016 in Taipei, eerder in Adelaide, Wenen, Vancouver en Sevilla.
CREATIEF EN DUURZAAM Slimme mobiliteit, verkeersveiligheid en duurzaamheid zijn cruciale punten voor bedrijven en kennisinstellingen in de regio, zo blijkt uit de brede betrokkenheid bij Velo-City 2017. Naast overheden, de universiteit en hogeschool zijn dat bedrijven als: Alliander, Arcadis, NXP, Royal HaskoningDHV, en het jonge bedrijf VANMOOF dat innovatieve stadsfietsen met ICT-tools ontwerpt en
10
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
produceert. VANMOOF is in 2009 gestart door de broers Taco en Ties Carlier, in Nijmegen een bekende naam voor popconcerten in het Goffertpark, eind jaren 60 door Joost Carlier gestart in Lochem. De mix van evenementen, muziek, sport en ICT-tools blijkt een succesformule te zijn, o.a. voor ICT-bedrijven als Championchip/Mylaps, de Nijmeegse Zevenheuvelenloop, Music Meeting en Doornroosje. Op weg naar Velo-City 2017 wezen ICT-experts in de MeetINN van 5 februari op combinaties van technologie, creativiteit en duurzaamheid, met kansen voor jonge bedrijven en ICT’ers. Daarbij past het nieuwe Goffert Station, stedelijk knooppunt voor fiets, auto, bus en trein. Het verbetert de bereikbaarheid van NovioTech Campus en de verbindingen met Station Heyendaal bij de campus van de Radboud Universiteit. Reindert Augustijn, sectorhoofd mobiliteit regio Arnhem-Nijmegen, stak als eerste hoofdspreker zijn trots over Velo-City 2017 niet onder stoelen of banken. “Dit congres sluit aan bij de in de Stadsregio al gerealiseerde duurzame mobiliteitsprojecten. ICT-experts kunnen binnenkort met innovatieve ideeën komen en Velo-City 2017 als platform gebruiken. Dit is nu al een unieke kans om
onderzoek, innovaties en bedrijven uit deze regio internationaal te profileren”.
SLIM PARKEERBELEID Aansluitend kwam er al een innovatie van Karel Martens, verkeersplanoloog van de Radboud Universiteit en ontwikkelaar van ParkAgent, een ICT-tool met een innovatief parkeermodel dat het gedrag van duizenden individuele autobestuurders tegelijkertijd kan simuleren. Het model voorspelt de effecten van parkeerbeleid en nieuwe locaties, belangrijk voor overheden, projectontwikkelaars en parkeergarage-exploitanten, zoals nu al blijkt uit de eerste resultaten van experimenten in Tilburg, Antwerpen en Tel Aviv. Voor de doorontwikkeling en opschaling zijn nieuwe participanten en financiers nodig. Er zijn meer voorbeelden van de rol van ICT bij duurzame mobiliteit: Erik Jaspers, CTO van het in Nijmegen gevestigde wereldwijd actieve ICTbedrijf Planon Software, sprak over “Smart Cities” en de rol van ICT bij duurzame oplossingen van problemen die samenhangen met de sterke groei van de wereldbevolking vooral in grote steden. Hoe houd je dat beheersbaar en vooral leefbaar? Volgens Jaspers ligt het antwoord o.a. in het delen van de stedelijke
dr. Karel Martens van de Radboud Universiteit
infrastructuur. “In de ‘smart city’ van de toekomst moeten we niet alleen de fysieke ruimte met velen zien te delen, maar ook rekening houden met de virtuele samenleving, het mobiliteitsgedrag begrijpen en voorspellen met behulp van sensoren en andere ICTtoepassingen: Urban Informatics”. Als voorbeeld noemt Jaspers het Copenhagen-wheel, een elektrische fiets met een achterwiel vol slimme technologie. Jaspers daagde zijn ICTcollega’s uit tot meer innovatieve applicaties.
KANSEN VOOR ONDERNEMERS Ondernemer John van Beek van het Nijmeegs ICT-bedrijf IQuality signaleerde een te kleine bijdrage van innovaties aan duurzaamheid en gebruikersvriendelijkheid: “Veel innovaties zijn hooguit een stap naar een volgende innovatie, zoals we zien bij auto’s of treinen. Met gebruikers wordt weinig rekening gehouden. Geslaagde innovaties moeten bijdragen aan MVO, gebaseerd op een bedrijfsvisie, en rekening houden met stakeholders, zoals gebruikers”. ICT is de bindende factor en maakt duurzaamheid ook zichtbaar en aantrekkelijker, zo bleek daarna uit de slotpresentaties. Radboud informatica-student Job Scheepers, Studievereniging Thalia, liet mogelijkheden van LeapMotion zien voor besturing met hand- en vingerbewegingen. LeapMotion is een device waarbij twee IR-camera’s deze bewegingen registreren en omzetten in 3D. Nieuwe applicaties, passend bij bestaande systemen, worden ontwikkeld en zijn deels al te vinden in de LeapMotion App Store. Voor deze technologie
zijn er ook kansen in onderwijs, gaming, robotica en healthcare. In de gesprekken na deze presentaties komen kansen en knelpunten aan de orde. Hein van der Pasch, directeur Mercator Incubator Nijmegen, wijst op Velo-City 2017 als proeftuin voor jonge ICTbedrijven die opgericht zijn of nog worden door studenten en pas afgestudeerden van de Informatica-opleiding van de Radboud Universiteit. Voor ICT-ondernemers zijn er ook zorgen, o.a. over het dreigend tekort aan ICT-experts en over de geringe praktijkervaring van jonge ICT’ers.
STUDENTEN MET ICT-ERVARING Vanuit jarenlange ervaring reageert prof. Marko van Eekelen, Radboud Universiteit Institute for Computing & Information Sciences, sectie Digital Security, tevens verbonden aan de Open Universiteit Nederland. Hij ziet het aantal informatica-studenten de laatste jaren groeien, evenals de studie-onderdelen met praktische ICT-toepassingen, zoals in het geïntegreerde practicum, ook GipHouse genaamd: “Hierin werken studenten aan projecten voor echte klanten, net als in een ’softwarehouse’. GipHouse bestaat ruim 20 jaar, en is in die tijd flink veranderd. Wat constant en heel bijzonder blijft is dat het helemaal door studenten gerund wordt, inclusief management, acquisitie en evaluatie. Als docent fungeer ik vooral op de achtergrond als vangnet bij problemen en op de voorgrond bij het aanreiken van een theoretisch kader. In evaluaties springt GipHouse er altijd positief uit vanwege deze
“Velo-City 2017 wordt een proeftuin voor jonge ICTbedrijven” unieke formule. Gezien de groeiende studentenaantallen bij Informatica (ruim 80 eerstejaars in 2013 en in 2014) verwacht GipHouse in 2016 extra projecten samen met bedrijven aan te kunnen nemen. ICT-security-aspecten krijgen veel aandacht. Ook zijn er plannen om ‘ondernemerschap’ nadrukkelijker aan de orde te stellen, zodat de jonge ICT’ers nog beter worden voorbereid op de toekomstige ICTpraktijk. We verwachten dan ook in de toekomst, net als in 2013 en in 2014, de beste Nederlandse universitaire informatica-opleiding te blijven”, aldus prof. Van Eekelen.
«
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
11
Techniek en arbeidsmarkt in 2020 DEELNEMERS RIKUS WOLBERS
JORRIT EBBEN
FRANS STEEHOUDER
PAUL VAN OSCH
Directeur Novio Tech Campus in Nijmegen. De locatie levert lab- en kantoorruimte voor innovatieve bedrijven in de life-sciences, health en high-tech.
Manager van de Siza Business Development afdeling en voorzitter van de ledenraad van zorgverzekeraar CZ. Siza is een gehandicaptenzorgorganisatie voor Gelderland en MiddenBrabant. Siza zet technologie in om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten zijn.
Directeur van WerkDirekt B.V. De uitzendorganisatie richt zich in de breedte op laagopgeleiden.
Eigenaar van Kilsdonk Packaging en Presentation, gevestigd op het industrieterrein bij Weurt. Machinaal maakt het bedrijf grote series verpakkingsmateriaal en kleinere hoeveelheden luxe verpakkingen.
12
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
RONDE TAFEL
Tekst: Paul de Jager // Fotografie: Yuri Willems
Zelfrijdende vrachtauto’s, robots in de zorg, automatische orderpicking in magazijnen. De arbeidsmarkt verandert razendsnel. Blijft er in al dat automatiseringsgeweld nog werk over voor mensenhanden? Acht direct betrokkenen wisselden bij Novio Tech Campus van gedachten over techniek en arbeidsmarkt. De deelnemers aan het tafelgesprek van Hét Ondernemersbelang stellen zich voor. Wat voor werk doen ze en wat is hun relatie met techniek en arbeidsmarkt? Gastheer Rikus Wolbers is directeur Novio Tech Campus in Nijmegen. De locatie levert lab- en kantoorruimte voor innovatieve bedrijven in de life-sciences, health en high-tech. Dit jaar wordt de samenwerking met studenten van de Middelbare Laboranten Opleiding, MLO, de HAN en het wetenschappelijk onderwijs nader vorm gegeven. Rikus Wolbers: “Die wisselwerking tussen techniek, arbeidsmarkt en onderwijs is ontzettend belangrijk. We kijken of we dat hier door middel van ondernemerschap kunnen stimuleren.” Frans Steehouder is directeur van WerkDirekt B.V. De uitzendorganisatie richt zich in de breedte op laagopgeleiden. Frans Steehouder: “Wij lopen er tegenaan dat we minder mensen kunnen plaatsen omdat robots het werk hebben overgenomen. Ik denk dat het met het oog op de toekomst steeds problematischer wordt. Die laagopgeleiden lijken geen kans meer te krijgen. Daarom heb ik dit debat aangezwengeld bij Hét Ondernemersbelang. Wat is de verantwoordelijkheid van de technische sector hierin?” Chris Doomernik is directeur van Health Valley. Health Valley is een netwerkorganisatie die zich richt op het stimuleren van innovaties in
de gezondheidszorg. Die innovaties dragen bij aan de zorg èn de economie. Zorgaanbieders, kennisinstituten en ondernemers zijn de belangrijke doelgroepen. Health Valley biedt diensten aan startende ondernemers door ze bijvoorbeeld de weg te wijzen op het terrein van huisvesting, researchfaciliteiten, marketing en financiering. Chris Doomernik: ”We zien dat technologie een steeds belangrijker onderdeel van de zorg vormt.” Jorrit Ebben is manager van de Siza Business Development afdeling en voorzitter van de ledenraad van zorgverzekeraar CZ. Siza is een gehandicaptenzorgorganisatie voor Gelder-land en Midden-Brabant. Siza zet technologie in om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten zijn. Om die ontwikkeling verder uit te bouwen wil Siza gestructureerd onderzoek doen, samen met HAN, Radboud Universiteit, en de Technische Universiteiten van Eindhoven en Twente. Jorrit Ebben signaleert dat er nog te weinig ondernemers in de zorg zijn. Ook stelt hij: “Een medewerker in de zorg weet te weinig van techniek, waardoor die techniek nog te weinig toepassingen in de zorg kent. Daar moeten we wat aan doen met z’n allen.” Frank van der Weiden is directeur van de vestiging van Van Ede & Partners in Arnhem. Traditioneel is het bedrijf bekend van outplacement. Inmiddels is het pallet verbreed tot alle facetten van de loopbaan. Dus inclusief talentontwikkeling, opleidingskeuze en carrière switch. Frank van der Weiden:
“Steeds meer cliënten stellen vragen over technologische ontwikkelingen en hun kansen daarin, en anders stimuleren wij hen wel om dat te onderzoeken.” Edwin van Haveren is senior adviseur economische zaken bij de Gemeente Nijmegen. Hij faciliteert bestaande bedrijven en kennisinstellingen en interesseert nieuwe bedrijven voor Nijmegen. Verder is hij projectteamlid van Novio Tech Campus. “We zien dat Nijmegen van industriestad een kennisstad geworden is. De uitdaging is om de goede positie te consolideren en verder uit te bouwen. Daartoe moeten we onderwijsstromen en innovaties goed monitoren en erop inspelen. Een trend is dat grote bedrijven steeds meer innovaties overlaten aan kleine bedrijven en ze opkopen zodra die succesvol blijken. Het zou hen sieren als ze verantwoordelijkheid nemen en investeren in het onderwijs.” Jorg Janssen is coördinator van de Nijmeegse vestigingen van de ICT-opleidingen HAN. Daarnaast is hij bestuurslid van de vereniging HBO-I, dat is de vereniging van HBO-ICTopleidingen in Nederland. “Ik zit ook in de curriculumcommissie, verantwoordelijk voor wat studenten leren. Natuurlijk moeten ze hun kennis in de praktijk brengen. Daartoe zoek ik voortdurend goede stageplekken voor onze studenten.” Paul van Osch is eigenaar van Kilsdonk Packaging en Presentation, gevestigd op het industrieterrein bij Weurt. Machinaal maakt het bedrijf grote series verpakkingsmateriaal
FRANK VAN DER WEIDEN
EDWIN VAN HAVEREN
JORG JANSSEN
CHRIS DOOMERNIK
Directeur van de vestiging van Van Ede & Partners in Arnhem. Traditioneel is het bedrijf bekend van outplacement. Inmiddels is het pallet verbreed tot alle facetten van de loopbaan.
Senior adviseur economische zaken bij de Gemeente Nijmegen. Hij faciliteert bestaande bedrijven en kennisinstellingen en interesseert nieuwe bedrijven voor Nijmegen.
Coördinator van de Nijmeegse vestigingen van de ICT-opleidingen HAN. Daarnaast is hij bestuurslid van de vereniging HBO-I, dat is de vereniging van HBO-ICT-opleidingen in Nederland.
Directeur van Health Valley. Health Valley is een netwerkorganisatie die zich richt op het stimuleren van innovaties in de gezondheidszorg.
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
13
RONDE TAFEL “Als je oog hebt voor kansen en onderneemt met je talenten is er voor iedereen plaats” en kleinere hoeveelheden luxe verpakkingen. Daartoe zijn geoefende handen nodig. Die zijn niet altijd te vinden. “Het luxe materiaal, met bijvoorbeeld een magneet binnenin of velours bekleding, kan nog niet door een machine gemaakt worden. Maar die optie is voor ons wel interessant.” Frans Steehouder heeft zich terdege verdiept in de materie. Hij vertelt over het hotel dat deze zomer in Japan geopend wordt en dat van receptioniste tot kamermeisje door robots wordt bediend. Er komt geen mensenhand meer aan te pas. Hij noemt een autofabriek in Detroit, waar 60 mensen op de ontwikkelafdeling werken, in plaats van de 10.000 man die er in de tijd van de oude Ford nodig waren voor het productieproces. “Staat ons een werkloosheid van 45% te wachten?” vraagt hij zich af. Met name over de laagopgeleiden maakt hij zich grote zorgen. Edwin van Haveren denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen. Er komt naar zijn inzicht op een gegeven moment een omslagpunt. “Want als niemand producten kan kopen vanwege werkloosheid dan hebben we een probleem. Er zal zeker een verschuiving plaats vinden. Maar er zullen ook mensen nodig blijven, die het simpele werk doen.”
Jorrit Ebben ziet dankzij de automatisering zelfs nieuwe kansen voor mensen met een beperking: “Je hebt bijvoorbeeld gehandicapten die geen broodje kaas kunnen beleggen want soms vergeten ze het blaadje sla. Automatisering kan helpen om dat proces in stukjes te knippen. Stap voor stap kan die arbeidsgehandicapte wél meedoen. Dankzij die manier van werken heb je in een fabriek voor interieurbouw ineens twintig mensen aan het werk, die elk beperkte handelingen doen. ” Jorrit Ebben heeft nog een weetje waardoor hij optimistisch is over de arbeidskansen van mensen met een beperking: “We zien bij licht verstandelijk beperkten de kortste leercurve om te leren met een tablet om te gaan. Ze denken er minder over na en gaan gewoon aan de slag. Onze medewerkers, ouderen in het algemeen en zelfs pas afgestudeerde zorgstudenten doen er langer over.”
TECHNIEK EN ZORG
Paul van Osch ziet dat robots ook op hoog niveau mensenwerk vervangen. Hij noemt het voorbeeld van de advocaat die zich tot voorkort met vermoeide ogen door stapels dossiers werkte. “Die worden vervangen door machines die de stukken inlezen met foutmarge nul.”
Ook in de zorgsector deed de digitalisering zijn intrede. Chris Doomernik: “Die ontwikkeling is al volop gaande. Het is niet meer alleen handjes aan het bed. Het is handjes én technologie. Opleidingsinstituten spelen daarop in. Ze willen studenten leveren die van beide markten thuis zijn. Ook op MBO-niveau. Andersom zie ik dat burgers steeds beter leren omgaan met internet. Bij ouderen ligt naast de krant een tablet op de bank. Die burger vindt het dus niet meer dan vanzelfsprekend dat de zorg ook gebruik maakt van dat soort voorzieningen. Want waarom kan je wel je kleding bestellen via een webwinkel, maar niet je wijkverpleegkundige inschakelen via het internet.” De gespreksdeelnemers zijn het met elkaar eens dat van hoog tot laag scholingsbereidheid nodig is. Nieuwe technieken hebben dikwijls tijd nodig om geaccepteerd te worden.
Rikus Wolbers blijft rustig onder de jobstijdingen: “Wat ik nu hoor is zo oud als de weg naar Rome. In de tijd van de stoommachines was er ook bezorgdheid. Toch wisten mensen steeds weer nieuw werk te creëren. Er zullen nieuwe vormen van dienstverlening en industrie ontstaan. Nieuwe media of gaming leveren nu al banen op. Dat gaat sneller dan we gewend
Edwin van Haveren bezocht in Duisburg het ziekenhuis van de toekomst. Hij zag dat ondanks de voortschrijdende medische technologie mensen nodig bleven. “Een robot kan aan het bed best de voeding verzorgen. Maar voor het juist inschatten van de toestand van de patiënt zijn mensenogen nodig. Interpretatie is een groot
Frans Steehouder onderschrijft dat laatste, maar waarschuwt: “Hoogopgeleiden accepteren banen onder hun niveau. Die drukken laagopgeleiden weg om aan het werk te komen. Sommige laagopgeleiden kunnen zichzelf niet hoger scholen; daar zijn ze simpelweg niet toe in staat.”
14
zijn, dus we lopen er een beetje achteraan. Maar wat kan gebeuren, zál gebeuren, dat houd je niet tegen.”
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
menselijk goed. Dat leer je een robot niet.” Chris Doomernik: “Los daarvan heeft elke mens behoefte aan menselijk contact. Een robot kan dat op zijn best deels compenseren. En ik kan me geen samenleving voorstellen waarbij alle menselijke interactie door technologie is vervangen.”
ARBEIDSMARKT EN ICT Automatisering staat in het brandpunt van alle aandacht voor techniek en innovatie. Jorg Janssen heeft er dagelijks mee te maken: “De curriculumcommissie krijgt regelmatig het verzoek om aandacht te besteden aan ICT en gezondheidszorg, ICT en duurzaamheid of ICT en sociale inzetbaarheid. Maar wij hebben het al moeilijk genoeg om de basis van het goede software bouwen aan te leren. Studenten moeten foutloos software bouwen, met een goede user interface en liefst goed beveiligd. Dat is al moeilijk genoeg.” Docenten gaan verschillend met de vragen uit de maatschappij om. Sommigen willen de leerdoelen per project precies halen. Anderen zijn flexibeler en doen graag projecten met andere instellingen. Jorg Janssen: “Ik zie wel dat er docenten en studenten zijn die weinig interesse hebben voor andere vakgebieden. Hier is nog wel wat te winnen.” Maar de B van HBO staat voor beroepsonderwijs, vindt Frank van der Weiden. Menigeen
aan tafel is dezelfde mening toegedaan. Het is geen wetenschappelijk onderwijs. De bereidheid om te werken aan praktische toepassingen van de aangeleerde kennis mag verwacht worden van de studenten. Ook, en misschien juist wel in het ICT-onderwijs. Lukt dit nog niet, dan ligt er een interessante ontwikkelvraag. Enerzijds moeten studenten en docenten heel goed weten wat er bijvoorbeeld aan een ziekenhuisbed speelt, om toepasbare softwaretoepassingen te kunnen ontwikkelen. Anderzijds ligt er een verantwoordelijkheid bij de medische sector en het bedrijfsleven om precies aan te geven waaraan behoefte is. Jorg Janssen: “Het is absoluut onze verantwoordelijkheid om studenten te leren luisteren naar wat de opdrachtgevers willen en er verantwoordelijk mee om te gaan.”
VAKMENSEN Het tafelgesprek krijgt een verrassende wending als de bouw van de nieuwe Waalbrug bij Nijmegen ter sprake komt. Voor de gewelfde pilaren was bijzonder betonvlechtwerk nodig. In Nederland bleek die ambachtelijke kennis niet aanwezig en dus werden vaklui uit Portugal en Tjechië ingevlogen. Frans Steehouder herkent het signaal. Hij krijgt soms vacatures waar hij geen personeel voor kan vinden. Nederland is volgens hem gedurende de crisis nalatig geweest in het opleiden van
vakmensen. Hij pleit voor een vroegtijdige inschatting van de kwaliteit van een leerling en vervolgens een koppeling met een leermeester. “Als Rembrandt op een gewone school had gezeten, dan had hij nooit geschilderd wat nu in het Rijksmuseum te zien is. Die is bij een leermeester aan de slag gegaan.” Frank van der Weiden pleit niet alleen voor een cito- en rekentoets, maar ook voor een ‘doetoets’. De ‘doetoets’ herkent in een vroeg stadium de praktische kwaliteiten en vaardigheden van de leerling. Het onderwijssysteem moet de leerling enthousiasmeren en goed begeleiden, net als in de topsport. Rikus Wolbers weet dat in Arnhem gestart wordt met opleidingen beeldhouwen en stukadoren, specifiek gericht op het restauratiewerk dat in en om de Eusebiuskerk moet gebeuren. Paul van Osch kan zich daar van harte in vinden. De belangstelling voor het al oude ambachtswerk wordt volgens hem ondergraven door media die voortdurend het hippe imago van de ICT-sector voeden. “We begonnen over technologie en innovatie, nu bekijken we de andere kant van het spectrum. Hoe maak je de vertaalslag naar de praktijk? Stage lopen in een high tech omgeving is volgens mij enorm belangrijk. Daar
“Interpretatie is een groot menselijk goed. Dat leer je een robot niet” doen studenten ervaring op die ze na hun studietijd bij een baas kunnen toepassen.” Goed onderwijs noemen de gespreksdeelnemers cruciaal om de BV Nederland op de kaart te houden van de wereldeconomie. Misschien is het een goed idee, zo formuleert de groep, dat oudere werknemers er een half jaar of een jaar tussenuit mogen om zich bij te scholen. Frank van der Weiden sluit de discussie positief af: “Ik geloof dat er voor iedereen plek is in de maatschappij. Ook voor laaggeschoolden. De mantelzorg raakt bijvoorbeeld overbelast. Families hebben er geld voor over als iemand met de overgebleven ouder gaat wandelen, gezelschap houdt of boodschappen doet. Bij meer vrije tijd zal de vrijetijdsindustrie zich verder ontwikkelen. Als je oog hebt voor kansen en onderneemt met je talenten is er voor iedereen plaats.”
«
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
15
PLUS
Fotografie: Leonie Huijbers
PREVICUS VASTGOED:
Gratis uw WOZ-waarde verlagen Elk jaar stelt de gemeente de WOZ-waarde vast. Dat is geregeld in de Wet Waardering Onroerende Zaken. Door veranderingen in die wet wordt de waardebepaling nu voor steeds meer belastingen gebruikt. De hoogte van de WOZ-waarde is daarom juist nu erg belangrijk, maar veel ondernemers en particulieren zijn zich daarvan niet bewust. De vastgestelde WOZ-waarde blijkt vaak niet correct. Twijfelt u over de hoogte van uw WOZ-waarde? Schakel dan gratis de WOZ specialist Previcus Vastgoed in. Previcus Vastgoed is het eerste bedrijf in Nederland dat zich volledig heeft gespecialiseerd in procedures in het kader van de Wet WOZ. Dagelijks helpt Previcus bedrijven, corporaties, instellingen en particulieren door heel Nederland bij het verlagen van de WOZ-waarde. “En deze dienstverlening is nog gratis ook”, stelt oprichter en directeur Michel Uyen.
GRATIS, HOE KAN DAT? Als Previcus namens een klant succesvol bezwaar indient tegen de WOZ-waarde worden de kosten van Previcus vergoedt door de betreffende gemeente. Indien het bezwaarschrift wordt afgewezen is dat risico voor Previcus. Op deze wijze heeft Previcus al voor duizenden particulieren en bedrijven een forse besparing weten te realiseren.
GROOT BELANG De WOZ-waarde is de laatste jaren steeds belangrijker geworden aangezien steeds meer belastingen hieraan gekoppeld zijn. Naast de onroerende zaak belasting wordt de WOZwaarde ook gebruikt voor de waterschapsheffing, inkomstenbelasting, vennootschaps-
belasting en vermogensbelasting. Sinds een paar jaar dient de WOZ-waarde ook als grondslag voor de erfbelasting, schenkbelasting en verhuurderheffing. De belastingdruk op de WOZ-waarde is daardoor enorm toegenomen.
BEDRIJVEN Doordat de WOZ-waarde steeds belangrijker is geworden, is de vraag naar de dienstverlening van Previcus toegenomen. De specialist in WOZ mag inmiddels een groot aantal gerenommeerde bedrijven tot haar vaste klantenkring rekenen. “Wij bedienen zowel het MKB als de grote landelijke bedrijven en ontzorgen hen volledig”, aldus Michel Uyen. “Het enige wat wij nodig hebben van onze klanten is een kopie van de aanslag en een machtiging waarop staat dat wij namens deze klanten het bezwaarschrift in mogen dienen.” Daarna stellen de eigen taxateurs en juristen van Previcus de procedure in werking en wordt de klant op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.
SLAGINGSKANS De kans dat Previcus de WOZ-waarde kan verlagen is groot. Veel gemeenten houden
onvoldoende rekening met de waardedaling als gevolg van de economische crisis. Daarnaast zijn er voor bedrijven veel vrijstellingen waar de gemeente rekening mee moet houden bij het bepalen van de WOZ-waarde. Michel Uyen legt uit: “Wij kennen deze vrijstellingen en hebben kennis van de meest recente jurisprudentie. Een goed bezwaarschrift alleen is vaak niet meer voldoende. Indien noodzakelijk stellen wij een taxatierapport op en lichten het bezwaarschrift nog mondeling toe bij de gemeente. En dit alles zonder kosten bij onze klanten in rekening te brengen.” Wilt u weten wat Previcus Vastgoed voor u kan betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op of kijk op www.previcus.nl.
«
PREVICUS VASTGOED Burgemeester Verdijkplein 1 5835 AR Beugen Telefoon 0485-574 444
[email protected] www.previcus.nl
PLUS
Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse
DE VERGRIJZING IS EEN GEGEVEN
De arbeidsmarkt draait steeds meer om ouderen De Nederlandse economie klimt uit het dal maar niet alle sectoren kimmen in hetzelfde tempo. Ook de arbeidsmarkt herstelt zich in een ongelijkmatig patroon. Daardoor kan de ICT alweer kampen met grote personeelstekorten terwijl er in de bouw nog slechts sprake is van een sterke afname van het banenverlies. Die niveauverschillen zijn volgens het UWV niet het enige punt waarop deze herstelperiode zich onderscheidt van voorgaande. De beroepsbevolking is structureel grijzer geworden en die ontgroening gaat nog jaren door. Dat geldt in toenemende mate dus ook voor het arbeidsaanbod.
Het CBS voorspelt voor 2015 1,5% economische groei. Die halve procent is het winstpercentage voor de arbeidsmarkt want 1% noemen economen gewoonlijk ‘banenloze groei’, aangezien ze gelijk valt met de jaarlijkse toename van de arbeidsproductiviteit. Of die groei voldoende zal zijn om het werkloosheidspercentage snel en fors te laten dalen valt te betwijfelen, meent Rob Witjes, manager Arbeidsmarktinformatie en – advies van UWV. “De arbeidsmarkt heeft na zes jaar crisis een grote inhaalslag te maken.”
SPECIFIEK EN SCHAARS Witjes vergelijkt de crisis graag met een sneeuwtapijt. Ogenschijnlijk is alles wit en verstild maar onder die sneeuw broeit het. “Je ziet ze hier en daar al wegsmelten en sommige groene plekken die tevoorschijn komen zijn gelijk felgroen. In de techniek en de ICT lopen de personeelstekorten snel op. Ik hoorde onlangs dat één groot IT bedrijf ruim 600 vacatures te vervullen heeft. Het gaat daarbij om specifieke deskundigheid die snel schaars wordt. Werkgevers zoeken nu in het buitenland maar daar speelt natuurlijk hetzelfde probleem. In andere sectoren verwachten we een meer geleidelijke toename van de werkgelegenheid. In de zorg blijft het voorlopig moeizaam en in de financiële sector en de industrie verwachten
we zelfs nog geen status quo. Die verschillen per sector zie je ook per regio.”
AFSPIEGELING Werkgevers kunnen nu kiezen uit een ruim arsenaal van kandidaten. Wel komen er steeds minder jongeren op de arbeidsmarkt. Rob Witjes: “Nog nooit waren er zoveel ouderen aan het werk en nog nooit waren er zoveel ouderen op zoek naar een baan. Die situatie gaat de komende jaren niet veranderen. Daar spelen wij als UWV samen met MKB Nederland op in met een campagne www.openvoor50plus.nl, waarbij we werkgevers attenderen op de voordelen van het in dienst nemen van een vijftig plusser. De vergrijzing is een gegeven voor de hele maatschappij. Ook de consumenten vergrijzen. Je personeelsbestand moet een afspiegeling vormen van die maatschappelijke werkelijkheid. Dat geldt voor winkels maar bijvoorbeeld ook voor evenementenparken. Het Dolfinarium in Harderwijk zocht nadrukkelijk vijftigplussers omdat het merendeel van de klanten bestaat uit grootouders die met hun kleinkinderen naar de attractie komen. Oudere werknemers maken op deze bezoekers een betrouwbaarder indruk dan jongere.”
FLEXIBELER EN MOBIELER Maar ook voor de vijftigplussers zelf is de vergrijzing een gegeven: zij moeten langer
doorwerken dan de voorgaande generatie, hebben een grotere kans dat ze hun carrière bij een ander bedrijf zullen beëindigen dan dat van hun huidige werkgever en zelfs in een andere functie. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is tijdens de crisis gestegen van 29% in 2009 tot 32% in 2013. Het aantal werkgevers dat gebruik maakt van ZZP’er is zelfs spectaculair gestegen, van 16% in 2011 tot 31% nu. Dat is een onomkeerbare trend. “Een leven lang leren lijkt voor de twintigers van nu al een vanzelfsprekendheid, maar ook de ouderen zullen zich intensiever moeten bijscholen,” aldus Rob Witjes. “Het volstaat niet meer om eens per jaar een cursusje te doen om bij te blijven. Daarnaast zullen werknemers ook bereid moeten zijn hun mobiliteit te vergroten.”
ONDER HET NIVEAU De komende veranderingen binnen de sociale zekerheid weerspiegelen die vergrote mobiliteit en flexibiliteit. Niet langer recht op maximaal drie maar twee jaar WW, niet pas na een jaar elke aangeboden vacature als geschikt werk moeten accepteren maar al na een half jaar. “Daaraan ligt het idee ten grondslag dat de duur van de werkloosheid erg bepalend is voor je kansen op de arbeidsmarkt,” besluit Rob Witjes.
«
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
17
18
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
REPORTAGE
Tekst: Mathilde Lentjes // Fotografie: Jacques Kok
Siza investeert volop in technologische toepassingen Siza, zorg en dienstverlening aan mensen met een handicap, vindt dat haar cliënten zo veel mogelijk hun eigen leven moeten kunnen organiseren. ‘Regie over het eigen leven’ heet dat in jargon. Uiteenlopende technologische innovaties helpen cliënten daarbij. “Wij zijn de Formule 1 binnen de gehandicaptenzorg”, zegt manager innovatie Jorrit Ebben. Hij verduidelijkt: “Tachtig procent van de ontwikkelingen die binnen de Formule 1 plaats hebben, worden toegepast binnen meer reguliere auto’s. Hetzelfde geldt voor technologische innovaties binnen de gehandicaptenzorg: als bepaalde toepassingen voor gehandicapten werken, dan werkt het overal.” Siza is al jaren bezig met technologische toepassingen in de zorg. “We werken daarbinnen intensief samen met collega zorgorganisaties zoals Philadelphia, het bedrijfsleven en vooral onze cliënten. Hun wensen vormen het uitgangspunt van alle inzet. Onze inspanningen zijn gericht op drie doelen: minder zorgafhankelijkheid voor onze cliënten, de verbetering van de kwaliteit van de zorg vanuit de beleving van onze cliënten en een meer efficiënte inzet van middelen.” De opmars van de technologie in de zorg heeft volgens Jorrit Ebben niet uitsluitend met de recente bezuinigingsronden van het kabinet te maken. “Nee, wij zijn al veel langer bezig. Natuurlijk is het prettig als het geld oplevert, maar dat is niet onze primaire insteek. Ook is het niet bedoeld ter vervanging van menskracht. In het verleden waren er meer dan voldoende handen, het was heel normaal dat zorgbehoevenden afhankelijk waren van menselijke hulp. Daarin is een mentaliteitsverandering gekomen: wij vinden dat zij zo veel mogelijk de regie over hun eigen leven moeten kunnen hebben. Inzet van technologie ondersteunt daarbij.”
ROBOT ROSE Robot Rose (Geen meisjesnaam maar de afkorting van Remotely Operated Service Robot) is het resultaat van de samenwerking tussen Siza en techneuten van de Technische Universiteit Eindhoven. “Robot Rose is een bestuurbare robot voor thuiszorgtoepassingen. De robot helpt gehandicapten die geen handfunctie hebben met allerlei dagelijkse handelingen zoals een flesje water uit de koelkast pakken, de wasmachine aanzetten of een propje in de prullenbak gooien. Normaal gesproken zijn daar zorgmedewerkers voor nodig. Met Robot Rose is een zorgbehoevende minder
afhankelijk van een zorgmedewerker en krijgt zo meer de regie over zijn of haar leven. Met de hulp van de robot kunnen ze zelf bepalen wanneer ze welke handeling verrichten, het verhoogd de zelfstandigheid en autonomie. De zorgmedewerker wordt niet overbodig, maar kan zich richten op andere taken.” Robot Rose is in Jorrit’s woorden nu nog een kind van twee maanden, maar heeft de potentie uit te groeien tot een volwassene. “Dat is met meer ontwikkelingen het geval: de basis is er maar er is nog veel nodig voor het compleet staat en bruikbaar is.”
GOOV Een ander voorbeeld: GoOv. Jorrit Ebben: “GoOv is een smartphone-applicatie. Het helpt mensen die moeite hebben om zelfstandig met het openbaar vervoer te reizen. De app is een combinatie van OV 9292, Google Maps en TomTom. Het begeleidt de gebruiker van minuut tot minuut. Het is een groot succes: cliënten die voorheen afhankelijk waren van speciaal vervoer kunnen nu zelfstandig reizen. Ook weer een verhoging van de zelfstandigheid.”
PASWONINGEN Aan het ontwikkelen van technologische toepassingen in de zorg zitten veel haken en ogen. Standaardproductie is er niet bij. “Dat kan bijvoorbeeld wel bij domotica of huiselijke elektronica zoals het automatisch openen van de gordijnen bij het aanbreken van de dag. Wij hebben te maken met meer gecompliceerde factoren. Hoe implementeer je een hulpmiddel als er bijvoorbeeld meerdere cliënten in een huis wonen? Dat soort vragen maakt oplossingen ingewikkeld en tegelijkertijd uitdagend.
Siza is ontstaan uit een aantal stichtingen die locaties voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap beheerden. De locaties liggen verspreid door Gelderland en Midden-Brabant. In de loop van de tijd is het aantal aanzienlijk uitgebreid, er worden nog steeds nieuwe accommodaties geopend. De twee meest bekende locaties zijn Het Dorp en ’s Koonings Jaght, beiden in Arnhem.
We gaan ook nooit over een nacht ijs, maar doen gedegen onderzoek naar datgene waar onze cliënten behoefte aan hebben. In Het Dorp – een van onze locaties in Arnhem staan twee zogenaamde paswoningen: speciaal ontwikkelde huizen die zijn voorzien van slimme oplossingen. Cliënten kunnen daar ondervinden welke toepassingen het best voor hen werken. Zij zijn immers ervaringsdeskundigen. Concreet gaat het om bijvoorbeeld beeldschermzorg, maaltijden- en planning apps, volledig aan de handicap aangepaste omgevingsbesturing via een tablet, een draaibare ronde keuken, schuifwanden en kasten met licht openende lades. Bijzonder is het feit dat de woningen ontwikkeld zijn door mensen met een handicap samen met architecten, bouwers, ontwerpers, technici, de gemeente Arnhem en zorgverleners. De architect van de paswoningen heeft zichzelf ook enkele dagen in een rolstoel verplaatst om zich beter in te kunnen leven. De ontwerper heeft samen met mensen met hersenletsel onderzocht welke kleuren en inrichting een positief effect hebben. We zijn trots op onze paswoningen: Het is de eerste plaats in Europa waar zoveel praktisch werkende, slimme toepassingen zijn gecombineerd in twee huizen.”
SAMENWERKING Jorrit Ebben staat open voor samenwerking met ondernemers. “Uiteraard zijn we geïnteresseerd in ondernemers die ideeën hebben over technologische toepassingen in de gehandicaptenzorg. Ik ben daarbij wel redelijk streng: het moet duidelijk toegevoegde waarde hebben voor de cliënt en wij moeten er als organisatie ook iets aan hebben. Alleen maar geld beschikbaar stellen, zoals in een ver verleden vaak verwacht werd, is er niet meer bij.”
«
Voor meer informatie voor de ondernemer zie www.paswoningen.nl/fieldlab
SIZA Kemperbergerweg 139 6816 RP Arnhem E-mail
[email protected] www.siza.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
19
REPORTAGE
Tekst en fotografie: Huub Luijten
Frank van der Weiden: “Zonder tegenwind gaat geen vlieger op. En dat willen wij juist wel helpen bewerkstelligen, in het belang van onze cliënten.”
VAN EDE & PARTNERS:
QUICK SCAN
Wil jij een loopbaan die er toe doet?
HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT
Van Ede & Partners ondersteunt individuele cliënten bij het realiseren van een loopbaan die er toe doet, maar ook bedrijven en instellingen om talenten van medewerkers optimaal in te zetten en te ontwikkelen.
“Onderneem met je talenten, om daarmee je loopbaan betekenis te geven”, zegt Frank van der Weiden, directeur van de vestiging in Arnhem. “Wij helpen je daarbij met outplacement, loopbaanontwikkeling en coaching.”
CONFRONTEREND Iedereen heeft talenten, maar ze komen niet altijd tot ontplooiing. En dat wringt, op de werkplek en thuis. Te vaak blijven we doen wat we altijd deden. Totdat onze organisatie bijvoorbeeld gaat herinrichten, met het oog op nieuwe marktkansen. En daarvoor blijken andere talenten nodig. Van der Weiden: “Wees altijd kritisch op jezelf en je werk. Stel vragen. Kan ik mezelf zijn? Krijg ik er energie van? Is wat ik nu doe alles wat ik kan? Kom ik beter tot mijn recht in een andere setting? Dat zijn fundamentele en confronterende vragen.”
SCHEP KANSEN “Ondernemen met je talenten, daar gaat het om. Op het werk en daarbuiten. Vrijwilligerswerk, stages, hobby’s. Alles telt mee. Bij alles doe je ervaringen op,
PROFIEL Van Ede & Partners is in 1978 opgericht door Paul van Ede en Hans Leeuwens. Momenteel telt Van Ede & Partners elf vestigingen verspreid over heel Nederland. Er werken negentig consulenten en vijftien psychologen.
leer je mensen kennen. Doen waar je goed in bent en wat je leuk vindt. Het geeft energie, erkenning en je schept kansen voor jezelf.” “Voor organisaties geldt, op een andere schaal, hetzelfde. Elke organisatie bestaat uit mensen die bijdragen aan de doelstellingen daarvan. Ook een organisatie is nooit af. Continu spelen vragen: draagt wat wij doen en hoe we het doen bij aan onze doelstelling? Kan het anders, beter? Hoe? Welke talenten en middelen hebben we daarvoor nodig?
» Organisaties zijn altijd op zoek naar mensen die talenten hebben om (specifieke) problemen op te lossen. Naar welk talent ze op zoek zijn is afhankelijk van het op te lossen probleem. Wie onderneemt met zijn talenten en deze doelgericht inzet is aantrekkelijk voor werkgevers en/of klanten.
ONZE VISIE » Wie onderneemt met zijn talenten blijft zich continu ontwikkelen en beschikt daardoor over een groeiend netwerk. Daardoor zal eerder een match plaatsvinden tussen passend werk en iemands talenten.
UW OPLOSSING » Continue talentontwikkeling door organisaties en individuen zorgt ervoor dat vraag naar en aanbod van dat talent op de arbeidsmarkt permanent voorhanden is.
EIGENHEID In dat krachtenveld voelt Van Ede & Partners zich als een vis in het water. “Organisaties en individuen werken op elkaar in”, beklemtoont Van der Weiden. “Ze kunnen elkaar enorm positief beïnvloeden, maar ook stevig in elkaars vaarwater zitten. Met instrumenten als outplacement, loopbaanbegeleiding en coaching helpen wij om invulling te geven aan talentontwikkeling en het mobiliteitsstreven van het bedrijf én van de medewerker(s).” “Wij doen dat op een open en kritische manier: houden eenieders rol en streven in zo’n proces tegen het licht. We gaan uit van de eigenheid en de positieve ‘drive’ van de organisatie en van de mensen. Als nodig confronteren we, om zaken helder te krijgen. Bedenk, zonder tegenwind gaat geen vlieger op. En dat willen wij juist wel helpen bewerkstelligen, in het belang van onze cliënten.”
«
VAN EDE & PARTNERS Van der Duyn van Maasdamlaan 1 6824 HW Arnhem Telefoon 026 - 364 4111 E-mail
[email protected] www.vanede.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
21
Heel Holland Veilig!
Danny Doesburg, mede-eigenaar Sporthuis Pim Doesburg; ‘Ik ga voor een veilig gevoel’
Abonnement op Veiligheid Camera vanaf € 29,95 per maand Ook alarm/overvalknop/mistgenerator 088 - 555 4 888
[email protected] www.eenveiliggevoel.nu
PLUS
Tekst en fotografie: René Zoetemelk
Willy Wasch (teamleider HR flexpersoneel), Bo Habets (Projectleider Wet- en Regelgeving) en Cindy van Weeren (HR manager)
OLYMPIA UITZENDBUREAU
De passie om bedrijven optimaal te laten presteren Werkgevers kunnen fors besparen op personeelskosten als zij werken met een compacte kern en daarnaast flexibele inzet van medewerkers. Dat klinkt eenvoudig, maar in 2015 volgen nieuwe wetten en regels elkaar snel op. Olympia uitzendbureau zorgt voor heldere informatie en passende oplossingen. In het Olympia Service Center aan de Eisenhowerlaan in Den Haag krijg je bij binnenkomst het ‘Oranjegevoel’. Het straalt aan alle kanten op je af. HR manager Cindy van Weeren, Teamleider HR-Flex Willy Wasch en Projectleider Wet- en Regelgeving Bo Habets zeggen dan ook oranje bloed te hebben. Cindy van Weeren: “De verklaring voor het succes van Olympia is helder. Met onze ondernemersmentaliteit, kwaliteit en inzet weten we onze positie steeds sterker te maken. Olympia werkt anders dan andere uitzendbureaus. We zijn gewoon goed in het helpen realiseren van de ambities van bedrijven, werkzoekenden en van onze eigen medewerkers. We houden van wat we doen en gaan tot het uiterste om onze klanten optimaal van dienst te zijn. Onze vestigingen worden geleid door franchiseondernemers die weten wat succesvol ondernemen is en wat dat vraagt aan inzet van goed personeel. Ze hebben de drive en resultaatgerichtheid van een ondernemer, zijn initiatiefrijk, bieden continuïteit qua bezetting en door hun lokale marktkennis kunnen ze daadwerkelijk investeren in langdurige relaties met bedrijven en kandidaten.”
NIEUWE WET- EN REGELGEVING Met een compacte groep medewerkers en daaromheen een flexibele schil kun je naar behoefte werknemers inzetten. Maar hoe ga je als ondernemer om met de veranderende arbeidsmarkt en steeds wijzigende wet- en regelgeving? Willy Wasch: “Veel MKBbedrijven zijn slecht op de hoogte van de
veranderingen die de wet Werk en Zekerheid (WWZ) met zich meebrengt. Bijvoorbeeld als het gaat om ontslagrecht en het aantal tijdelijke arbeidscontracten dat een bedrijf mag uitgeven. Wij spelen daar continu op in en zorgen met onze dienstverlening voor de juiste informatie over de mogelijkheden van flexibele inzet van medewerkers. Met onze kennis en ervaring bieden wij als business partner onze klanten een optimale bedrijfscontinuïteit. Met de nieuwe wet- en regelgeving gaat er veel veranderen”, benadrukt Bo Habets. “Zo zullen aanpassingen van de flexbepalingen per 1 januari ingaan en komt er per 1 juli 2015 een aanpassing van de ketenregeling en modernisering van het ontslagrecht. Ik kan mij voorstellen dat veel werkgevers door de bomen het bos niet meer zien. Wij hebben echter alle kennis in huis om werkgevers te informeren en doen dat graag. Op diverse locaties in Nederland hebben we kennissessies georganiseerd over de wet Werk en Zekerheid, ABU Principeakkoord en de Participatiewet. Daar was behoefte aan, de opkomst was dan ook hoog en werd goed ontvangen.”
SERVICE EN OPLEIDING Vanuit het Olympia Service Center in Den Haag worden de franchiseondernemers in hun regio geholpen om maximaal succesvol te zijn. Bo Habets: “Vanuit het projectteam hebben we ons vanaf 2013 vastgebeten in de vertaling naar de praktijk van de wijzigingen die in 2015 op stapel staan. Het projectteam heeft het gedetailleerde uitzoekwerk gedaan en vervolgens hebben we ons gefocust op de interne kennis-
overdracht, zodat de regionale vestigingen de focus hebben om de vertaling te maken naar de lokale werkgevers.” Cindy van Weeren: “Daarnaast zorgen we met het interne opleidingsinstituut de ‘Olympia Academy’ dat deze onderwerpen in trainingen voor al onze medewerkers terug zullen komen. We zijn een continu lerende en inspirerende organisatie.” Olympia is een grote speler op de uitzendmarkt. Met meer dan 45 jaar ervaring werkt Olympia, vanuit circa 90 reguliere- en 50 Inhouse vestigingen dagelijks voor duizenden opdrachtgevers, van MKB tot multinationals.
«
OLYMPIA UITZENDBUREAU WIJCHEN Ondernemer M. Zeevenhoven Telefoon 024 - 645 00 55 E-mail
[email protected]
OLYMPIA UITZENDBUREAU ZEVENAAR Ondernemer N. Heijnen Telefoon 0316 - 34 44 11 E-mail
[email protected]
OLYMPIA UITZENDBUREAU NIJMEGEN Ondernemer M. Zeevenhoven Telefoon 024 - 329 61 61 E-mail
[email protected]
OLYMPIA SERVICE CENTER DEN HAAG Telefoon 070 - 338 10 50 www.olympia.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
23
Vitacon HR Services en Luteijn Groep partners in HR diensten Per 1 januari 2015 zijn de Luteijn Groep uit Arnhem en Vitacon HR Services een partnerschap aangegaan. Daarmee wordt Luteijn Groep partner in het Stolwijk KennisNetwerk.
worden voor interim P&O werk en voor juridisch advies bij ontslag. Zelfs voor de inrichting en advisering van uw loonadministratie kunt u bij Vitacon terecht.
Vitacon en Luteijn, samen nog sterker Luteijn is een gerenommeerd HR adviesbureau op het gebied van personeels- en organisatieontwikkeling en al bijna 40 jaar specialist op het gebied van: selectie- en ontwikkelassessments, outplacement, gedrags- en vaardigheidstraining, leiderschapsontwikkeling, coaching, competentie ontwikkeling, teamontwikkeling en loopbaanbegeleiding.
Door de bundeling van zowel de ‘harde’ (HR systemen) als de ‘zachte’ (selectie en competentie ontwikkeling) HR expertise kunt u op het gebied van persoonlijke en organisatie ontwikkeling bij Vitacon en Luteijn terecht.
Vitacon HR Services is de specialist op het gebied van: verzuimpreventie (budgetbegeleiding, duurzaam inzetbaarheidsbeleid, Risico-inventarisatie en Evaluatie) en verzuimbegeleiding, functie- beoordelings- en beloningssystemen en expert op het gebied van arbeidsvoorwaarden (daar waar geen CAO is) en opleidingsbeleid. Vitacon kan ook ingezet
Kijk voor meer informatie op www.vitaconhrservices.nl of www.luteijn.nl
www.vitaconhrservices.nl | www.luteijn.nl
REPORTAGE Job Swinkels, mede-eigenaar BlueView & Pieter Piscaer, commercieel manager Breed
SAMENWERKING BREED EN BLUEVIEW:
commercieel én sociaal een goede combinatie! Breed is regionaal bekend als de organisatie die voor een aantal gemeenten de Wet sociale werkvoorziening uitvoert. De SW-wet is vanaf 1 januari 2015 vervangen door de Participatiewet. Het succes van deze wet staat of valt met de participatie van het bedrijfsleven. Hoe succesvol zo’n samenwerking kan zijn, blijkt bij BlueView. Pieter Piscaer is als commercieel manager verantwoordelijk voor de zoektocht naar nieuwe samenwerkingspartners. “Voorheen had Breed een aantal eigen diensten. Denk aan groen en productie. Maar Breed koos ervoor om deze diensten af te stoten en zich te focussen op arbeidsbemiddeling. Daar vonden BlueView en Breed elkaar.”
GROEI De samenwerking tussen Breed en BlueView begint in 2012. Job Swinkels, mede-eigenaar van BlueView: “Onze filosofie is dat SW-bedrijven niet moeten ondernemen, maar moeten zorgen dat de mensen op de juiste plek terecht komen. Wij zijn met Breed in gesprek gegaan om te kijken welk onderdeel wij konden overnemen. Vervolgens hebben we een lege bedrijfshal gehuurd en alles van het begin opgebouwd. De opdrachtgevers ABB en Smit Transformatoren en 35 Breed-medewerkers gingen met ons de uitdaging aan. Inmiddels werken er 70 medewerkers van Breed. BlueView is gegroeid in productie en kwaliteit!”
SUCCES Het succes van deze samenwerking komt door een aantal zaken, aldus Job. “Wij zorgen voor
rust, structuur en duidelijkheid op de werkvloer, én voor de bedrijfs- en productieprocessen. Breed begeleidt de medewerkers op de werkvloer. Verder zijn we natuurlijk een commercieel bedrijf. Wij hebben met Breed een overeenkomst voor een groepsdetachering. Dus wij kijken wat de groep presteert en niet het individu. Op basis daarvan kunnen we de productie bepalen. De afgelopen jaren hebben we naar al onze afnemers de afspraken kunnen nakomen.”
BLUEVIEW “Dit is echt het leukste bedrijf dat ik heb gehad! Ik ken iedereen bij naam en weet vaak ook hun hobby’s. Je moet wel veel aanwezig zijn. Hierdoor ben je laagdrempelig. Maar dat is het waard. Breed-medewerkers krijgen bij ons verantwoordelijkheid. Wij gaan uit van hun kracht. Zo heb ik de meest trouwe medewerkers die je maar kunt bedenken. Ze staan vaak een half uur voordat we opengaan, al voor de deur te wachten. Waar vind je dat nog!” Aldus Job Swinkels.
TOEKOMST Swinkels: “Zeker met de komst van de Participatiewet wordt het voor ondernemers steeds interessanter om lagelonenproductie
weer naar Nederland te halen. Zowel financieel als vanuit het maatschappelijk ondernemen. Ik ben van mening dat het goed is voor onze economie. Inmiddels zijn we ook in Apeldoorn gestart met een soortgelijk concept.”
BREED Piscaer: “Breed heeft zich ontwikkeld tot een bedrijf in arbeidsbemiddeling. Breed telt 2200 medewerkers, waarvan er nu ongeveer 1000 bij reguliere organisaties werken. De bedoeling is dat dit aantal groeit naar 1900. In de loop van 2015 gaat Breed op in het Werkbedrijf. Het Werkbedrijf is een fusie van Breed en de afdelingen Werk van zeven regiogemeenten, in nauwe samenwerking met het UWV. De samenwerking tussen BlueView en Breed laat zien dat er mooie kansen en mogelijkheden zijn voor werkgevers en voor medewerkers!”
«
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Pieter Piscaer via
[email protected] of (024) 6499880.
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
25
ONDERNEMERSPANEL
Wat zijn uw verwachtingen voor 2015? De economie lijkt weer uit het dal te kruipen. Bedrijven investeren voorzichtig en de werkloosheid neemt langzaam af. Ook de lezers en adverteerders van Hét Ondernemersbelang geven in toenemende mate aan voorzichtig positief te zijn over de economische vooruitzichten voor het MKB in ons land. Deelt u die mening en ziet u nieuwe kansen in 2015 of liggen er nog gevaren op de loer die de economische ontwikkelingen in 2015 kunnen beïnvloeden? De mening van ons panel.
26
H.J. VAN ’T WOUT
CAROLA RODRIGUES
COEN HOUTMAN
ABN AMRO MEESPIERSON
LAGOSTO
POELMANN VAN DEN BROEK ADVOCATEN
“Hernieuwd vertrouwen en kansen 2015”
“De oude wereld is niet meer”
“Een zwaluw maakt echter geen zomer”
Lage rente, dalende energieprijzen en een lage euro, welke ingrediënten zijn nog meer nodig om 2015 succesvol te laten zijn? Om in deze terminologie te blijven, ook lage(re) loonkosten gaat het bedrijfsleven in staat stellen innovatieve investeringen te doen. Geld is goedkoop. En dan de consumenten: lage huizenprijzen en met de lage inflatie ook lage detailhandelsprijzen, volgens mij kan het dit jaar niet op. Allemaal ingrediënten voor een periode van groei. ABN AMRO ziet vier redenen die 2015 positief beïnvloeden. A: Wereldwijde demografische ontwikkeling in aantallen consumenten, maar vooral in een groeiende middenklasse. Die gaan besteden. B: De energie revolutie 2015: in plaats van Saoedi Arabië wordt de USA de selfmade en grootste energiemarkt, in casu blijvende lage energieprijzen. C: Door robotisering, digitalisering en online retail verdere verlaging kostprijzen. En D: Wereldwijd gaan grote concerns en conglomeraten zich opsplitsen. Kansen voor aandelenmarkten! «
De economie is licht herstellende. En dat is goed nieuws. Toch dagen tijden van crisis en verandering ons uit om tot bezinning te komen, te focussen en na te denken over welke koers men wil varen. Het zet ons op scherp, we innoveren, we gaan meer samenwerken. Kijk naar de mooie ontwikkelingen als crowdfunding en crowdsourcing en initiatieven vanuit de deeleconomie, zoals Uber en Airbnb. Dit zijn potentiële bedreigingen voor bestaande markten. De oude wereld is niet meer. We veranderen. Dit biedt kansen, voor iedereen. De vraag is alleen; durf je je verantwoordelijkheid te nemen en op zoek te gaan naar wat voor jóu werkt? Kansen genoeg. En zie je ze niet direct, die kansen, dan kun je ze nog altijd zelf creëren. «
Het is zeker waar dat de economie aantrekt. In mijn eigen praktijk zie ik het aantal faillissementen dalen en het aantal overnametransacties heel voorzichtig toenemen. Een zwaluw maakt echter geen zomer. Politieke onrust in Oost-Europa en het Midden-Oosten, zorgen over Zuid-Europa en nog onlangs het bericht dat in onder meer Polen veel hypotheken zijn afgesloten in Zwitsere Franken, beheersen de krantenkoppen en kunnen repercussie hebben op de ingezette groei. Zulke mogelijke bedreigingen zijn echter van alle tijden. Belangrijker is dat er een investeringsklimaat geschapen wordt en dat het ontluikende vertrouwen groeit. Dan pas wordt het weer echt zomer. «
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
JULES MENHEERE
ROY VERBROEKKEN
MR. LAURENT C.M.J. MOSTART
VOS TRANSPORT B.V.
BOL ADVISEURS
“Het echte vertrouwen en hoge investeringen blijven nog uit”
“De MKB ondernemer blijft zelf de belangrijkste motor”
MOSTART & TIMMERMANS NETWERK NOTARISSEN
Economisch gaat het langzaam aan iets beter. De meeste bedrijven hebben het diepste dal achter zich gelaten. De groei is echter nog steeds beperkt en langzaam. Het economische herstel, zo daar al sprake van is, is dus zeer broos en het is zeker nog niet consistent. Het is goed dat het weer iets beter gaat, dat er weer minder werkeloosheid is en dat er meer investeringen komen. Echter, iedereen is zeer alert. Het is duidelijk zichtbaar dat de afgelopen jaren een dusdanige indruk gemaakt hebben dat het echte vertrouwen en de hoge investeringen uitblijven. Zodra we, in de afgelopen tijd, echt het vertrouwen hadden ontstond er ineens vanuit het niets wel de één of andere crisis. Neem de euro-crisis met betrekking tot Griekenland, Italië, Spanje en Portugal. Vorig jaar de boycot van Rusland, nu weer een nieuwe regering in Griekenland, telkens op het moment dat we denken de echte groei te pakken te hebben, gebeurt er weer iets nieuws. Ondanks het feit dat onze huid stugger wordt zou het mooi zijn als we eens wat langer zonder een politiek, economische crisis zouden kunnen werken. Zeker weten dat dan de groei versterkt wordt en bestendig blijft. «
Valutakoersen, olieprijs, in- en deflatie en het opkopen van staatsobligaties zijn hot items. Dit zijn slechts enkele externe factoren die van invloed zijn op het economische herstel in 2015 voor het Nederlandse MKB. Het is afwachten het beoogde effect van de monetaire verruiming ook daadwerkelijk optreedt. Wel is het zo dat, ten opzichte van voorgaande jaren, verschillende signalen duidelijk op groen staan. De MKB ondernemer blijft zelf de belangrijkste motor. Mijn advies: vertaal uw visie naar een businessplan. Investeer op basis daarvan in middelen en mensen. Zij zullen uiteindelijk het verschil voor u kunnen maken. «
“Onze economie is de afgelopen acht jaren per saldo niet gegroeid” Volgens het Ministerie van EZ herstelt de wereldeconomie zich voorzichtig, voor Nederland een verwachte groei in 2015 van 1¼ %. Veel hangt af van de spanningen in de wereld (Oekraïne, Syrië). De voorzichtige groei van onze economie wordt vooral veroorzaakt door de gestegen export, die is sterk afhankelijk van de wereldhandel. De binnenlandse bestedingen gaan naar verwachting in dit jaar voor het eerst sinds jaren weer bijdragen aan de groei van het bbp. Dalende overheidsuitgaven en bezuiniging op inkomstenoverdrachten door de overheid remmen de economische groei. De marktsector groeit naar verwachting niet verder door in 2015. Toch is de werkeloosheid gedaald naar 6 3/4%, maar die is veroorzaakt door een dalende omvang van de beroepsbevolking en niet door een herstellende werkgelegenheid. Onze economie is in de afgelopen acht jaren per saldo niet gegroeid! Het is dus nog te vroeg om te juichen! «
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
27
Jeep.nl
DE NIEUWE JEEP® RENEGADE KIES VOOR VRIJHEID
NU BIJ KIEN VANAF € 22.990,De nieuwe Jeep Renegade is de meest veelzijdige compacte SUV. Wendbaar in de stad, krachtig op vakantie. Eigenzinnig naar kantoor, stijlvol in het weekend. Hij geeft u de vrijheid om te doen wat u wilt en te laten zien wie u bent. Ontdek hem nu in de showroom. Bel voor een proefrit of kom langs.
Kien Arnhem B.V.
Kien Nijmegen B.V.
Markweg 2, 6883 JM VELP Telefoon 026-369 00 00, www.kien.nl
Microweg 35, 6545 CL NIJMEGEN Telefoon 024-751 11 11, www.kien.nl
Gemiddeld verbruik: 4.6 – 6.0 L / 100 km (1 op 16,7 – 21,7). CO2-uitstoot: 120 – 151 gr/km. De verbruikscijfers zijn gebaseerd op de officiële Europese testmethode. Het daadwerkelijke verbruik hangt mede af van de omstandigheden en uw rijgedrag. Wij adviseren Het Nieuwe Rijden, zie ook www.hetnieuwerijden.nl, voor handige tips om zuiniger te rijden. Prijs is incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaarmaken en verwijderingsbijdrage. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden. Kijk voor de verkoopvoorwaarden op Jeep.nl.
REPORTAGE
Fotografie: Yuri Willems
Risicospreiding sleutel naar toekomst Zowel de ING Bank als ondernemersadviesbureau Bol Adviseurs zijn in de regio Nijmegen zeer actief voor het MKB. Ieder vanuit zijn eigen expertise. Steeds vaker bundelen ze hun kennis en diensten, die in het verlengde van elkaar liggen. We vragen Robèrt Meijer, Managing Director Corporate Finance bij Bol en Maya Smits, directeur MKB bij ING Nijmegen wat deze samenwerking het MKB oplevert. Maya: “Banken, accountants en fiscalisten trekken in het belang van hun klanten vaak samen op. In een tijd waarin bankproducten nog nauwelijks van elkaar verschillen, willen wij ons onderscheiden door onze kennis.” Gespecialiseerd in financiële vraagstukken, helpt ING ondernemers binnen het MKB met deskundig advies. Bol Adviseurs is een full service advieskantoor voor ondernemers met roots in de accountancy. Robèrt: “Ook wij stimuleren ondernemers het beste in hun onderneming naar boven te brengen.”
TWEE PETTEN, ÉÉN TRAJECT “Zelf begeleid ik regelmatig grote aan- en verkooptrajecten”, aldus Robèrt. “Van de verkoopvoorbereiding tot aan de uiteindelijke onderhandelingen. En natuurlijk streven we naar de meest gunstige deal voor alle partijen.” De bancaire activiteiten van de ING sluiten hier goed bij aan. Maya: “Zowel tijdens als na een bedrijfsoverdracht zorgen wij voor een stuk financieringsbegeleiding en vermogensstructurering van de ondernemer. De trajecten van aan- of verkoopbegeleiding en financieringsbegeleiding lopen door onze samenwerking naadloos en effectief in elkaar over. Zo krijgt het MKB nog meer deskundigheid in één traject.”
KENNISOVERDRACHT EN PRO-ACTIVITEIT Kennisoverdracht en pro-activiteit zijn belangrijke pijlers in de dienstverlening van zowel ING als Bol Adviseurs. Maya: “Het delen van kennis vinden we essentieel. Zo organiseerden we op 3 februari samen met Bol een informatieve bijeenkomst in het NEC-stadion met als thema ‘Hoe wordt mijn bedrijf meer waard’. Robèrt legde die middag uit dat bij het waarderen niet alleen de financiële situatie van een onderneming meeweegt, maar ook de groeipotentie. Je merkt op zo´n dag: Als ondernemers weten hoe iets uitpakt, dat ze dit meenemen in hun bedrijfsvoering en keuzes.” Robèrt vult verder aan: “Risicospreiding vormt een belangrijke sleutel naar de toekomst. Afhankelijkheid van die ene manager, grote leverancier of unieke opdracht maakt een onderneming kwetsbaar en minder waardevol. Dat verander je niet à la minute. Anticiperen op de toekomst levert een onderneming echt toegevoegde waarde op, ook al betaalt het zich pas op het eind uit.”
HET SPEELVELD KUNNEN OVERZIEN Om vandaag de juiste keuzes voor morgen te kunnen maken, is het wel belangrijk het speel-
veld goed te blijven overzien. Robèrt: “Hoe meer in- en overzicht je als ondernemer hebt, hoe beter je kunt anticiperen. Daarom organiseren we regelmatig zogenaamde groeimiddagen voor onze klanten. Ook wij vinden het belangrijk om ondernemers te informeren over relevante ontwikkelingen. Door het samenwerken met kennispartners, zoals de ING, kunnen we het MKB breder voorlichten en nog beter begeleiden.”
«
BOL ADVISEURS Bijsterhuizen 1136 6546 AS Nijmegen Telefoon 024 - 366 69 50 E-mail
[email protected] www.boladviseurs.nl
ING BANK Marienburg 90 6511 PS Nijmegen Telefoon 0900 9242 www.ing.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
29
BUSINESS COLLEGE
Hét kennisinstituut voor MKB’ers Wij verbinden inspirerende sprekers met ondernemers die vooruit willen. Jaarlijks organiseren wij meer dan 250 masterclasses, verspreid over heel Nederland.
MASTERCLASS:
GOED OMGAAN MET DE NIEUWE REGELS IN HET ARBEIDSRECHT (WAAR MOET JE OP LETTEN EN WAT MOET JE DOEN?)
MASTERCLASS
28 MEI 2015
Voor het eerst in zestig jaar zal in 2015 met de invoering van de nieuwe Wet werk en zekerheid het Nederlands ontslagrecht ingrijpend veranderen. Op 1 januari jl. is de nieuwe wetgeving die ziet op de wijze waarop u contracten afsluit al ingegaan. Per 1 juli 2015 veranderen de procedures rondom ontslag behoorlijk. De wettelijke regeling van de transitievergoeding, die de bekende kantonrechtersformule overbodig zal maken, moet het ontslag van werknemers daarnaast goedkoper maken. Tijdens de masterclass “Goed omgaan met de nieuwe regels in het arbeidsrecht” gaat Poelmann van den Broek advocaten in op de nieuwe regels rondom deze Wet werk en zekerheid. Vragen als ‘Mag ik nog een proeftijd opnemen?’, ‘Hoe moet dat beding eruit zien?’ en ‘Hoeveel contracten mag ik eigenlijk aangaan?’ zullen worden beantwoord. Daarnaast zal volop aandacht worden besteed aan de wijzingen die zien op de re-integratie van zieke werknemers, de rol van de bedrijfsarts en het UWV, de sancties waar u mee wordt geconfronteerd als iemand ziek uit dienst gaat of kort na de einddatum ziek wordt en de nieuwe quotumregeling die werkgevers waarschijnlijk gaat verplichten werknemers in dienst te nemen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bent u nieuwsgierig naar deze masterclass? Meld u dan nu aan!
PROGRAMMA Nieske Nijkamp en Ruud Olde, beiden advocaat arbeidsrecht, zullen u tijdens de masterclass
meenemen in de wereld van de Wet werk en zekerheid. Het programma is als volgt: 15.30 uur Ontvangst 15.45 uur Introductie 16.00 uur Deel 1: Flexibele arbeid, einde met wederzijds goedvinden, ontslagprocedures, disfunctioneren en dossieropbouw, vergoedingen, aanpassingen WW. 16.45 uur Pauze 17.00 uur Deel 2: Loonsancties, UWV en bedrijfsarts, passende arbeid, BeZaVa, WIA en ZW, participatiewetgeving en quotumregels. 17.30 uur Einde
UW RESULTATEN U krijgt inzicht in de veranderingen die de Wet werk en zekerheid met zich mee brengt. Tevens leert u wat de valkuilen kunnen zijn voor u als ondernemer, bij disfunctioneren of ziekte van een van uw medewerkers.
VOOR WIE? Zijn de nieuwe regels u nog onvoldoende bekend? Wilt u graag weten wat u te wachten staat wanneer u afscheid wilt nemen van een zieke medewerker, of een medewerker die niet goed functioneert? Dan is deze masterclass geschikt voor u!
DATUM, TIJD EN LOCATIE De masterclass vindt plaats op donderdag 28 mei 2015, van 15.30 uur tot ongeveer 17.30 uur. Locatie: DROOMvilla LUX, Nijmegen.
«
MEER INFORMATIE EN AANMELDEN Deelname aan deze masterclass kost € 95,excl. btw. U kunt zich aanmelden via www.businesscollege.biz. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Johannes Swieringa via
[email protected], Frank Sanders via
[email protected] of door te bellen naar 0594-510303.
Platform voor kansrijk ondernemen 30
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
KENNISPARTNER
De Wet eehh.. Flexibiliteit, Werk of toch Zekerheid? De ideeën over hoe een eerlijke arbeidsmarkt er uit moet zien, zijn nogal aan (politieke) veranderingen onderhevig. In 1999 was er voor de voorlaatste keer aanleiding het arbeidsrecht ingrijpend te veranderen om enerzijds meer ‘flexibiliteit’ te creëren op de arbeidsmarkt – daaraan bestond bij veel werkgevers behoefte - en anderzijds ‘zekerheid’ te geven aan werknemers die al langer voor dezelfde baas werkten – want zij moesten op enig moment ook weten waar ze aan toe waren. En dus introduceerde de Wet flexibiliteit & zekerheid dat jaar onder meer de ketenregeling, die na maximaal drie jaarcontracten onherroepelijk leidde tot een ‘vast’ contract. Tenzij natuurlijk de werkgever na die contracten drie maanden afscheid nam van de werknemer (al dan niet door inschakeling van een uitzendbureau) om vervolgens weer met een nieuwe keten te beginnen. Maar als een werknemer toch voor onbepaalde tijd in dienst was, zorgde die vermaledijde kantonrechtersformule er voor dat een ontslag onbetaalbaar werd. In de afgelopen jaren van economische tegenslag was dat probleem overigens maar relatief: door te kiezen voor ontslag via het UWV kon een werkgever afscheid nemen van zijn werknemers zonder ook maar een euro aan vergoeding te betalen. En zo ontstond de laatste jaren een nieuwe groep arbeidskrachten naast de ‘gewone’ werknemer: de zzp’er. Flexibel, goedkoop en
veelal zonder enig vangnet, want zonder recht op een uitkering en zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering. Maar wel met een eigen transportbusje, dat dan weer wel. Naar de huidige opvattingen is dit allemaal niet de bedoeling. Het is duidelijk dat het nog eerlijker en eigenlijk ook weer wat zekerder moet. En zo gaat vanaf 1 juli a.s. het arbeidsrecht wederom op de schop. Per 1 januari jl. zijn de eerste veranderingen al van kracht geworden, maar het pièce de résistance – de versoepeling van het ontslagrecht – moet nog komen! En ook de ketenregeling wordt vanaf die datum minder flexibel: al na twee jaar ontstaat dan recht op een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en de keten wordt pas onderbroken als er meer dan 6 maanden tussen twee tijdelijke contracten zit. Net als in 1999, toen de onderbreking dus ‘maar’ drie maanden bedroeg, is de wetgever er ook nu van overtuigd dat die termijn oneerlijk gebruik van de regeling tegengaat. De tijd zal het leren. En dan dat ontslagrecht: de kantonrechtersformule verdwijnt en (bijna) alle vaste en tijdelijke werknemers, of ze nou via het UWV of via de kantonrechter ontslagen worden, hebben na een dienstverband van twee jaar
recht op dezelfde transitievergoeding. En die valt een stuk lager uit dan de formule! Maar natuurlijk moet nog wel steeds voorafgaande toestemming worden verleend voor ontslag. En schrijft de wet dwingend voor of ontslag via het UWV of via de kantonrechter moet lopen. En is straks hoger beroep en cassatie mogelijk tegen een beslissing van deze instanties. En worden de regels waaraan zij moeten toetsen om ontslag toe te staan strenger. En bestaat er geen mogelijkheid meer voor de kantonrechter om een ontslag toch uit te spreken (met een extra vergoeding), ook al is het ‘dossier’ niet op orde. En… En die nieuwe wet heet de Wet werk & zekerheid. Grappige naam.
«
Ruud Olde
POELMANN VAN DEN BROEK N.V. St. Canisiussingel 19f 6511 TE Nijmegen Telefoon 024 381 08 10 www.pvdb.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
31
DE ARBEIDSMARKT NA DE CRISIS:
Feminisering en flexibilisering als blijvende trends 32
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
PLUS
Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse
Omdat ondernemers steeds inventiever moeten worden om hun bedrijf renderend te houden zullen ze diezelfde inventiviteit de komende vijf jaar ook als werkgever aan de dag leggen, zegt Michaël van Straalen, voorzitter van MKB-Nederland. Dat de toenemende vergrijzing nog steeds niet tot de jaren geleden voorspelde personeelstekorten heeft geleid is overigens het beste bewijs van dat creatieve vermogen. Allerlei vormen van flexwerken zullen daarom in de nabije toekomst nodig blijven. De werknemers zijn daarbij net zo goed vragende partij als de werkgevers. Vlak vóór de crisis begon waarschuwden arbeidsmarktdeskundigen voor grote tekorten. Alleen al in de industrie zou het om 150.000 personen gaan. Door de vergrijzing zou de beroepsbevolking jaarlijks met honderdduizend werkenden gaan krimpen. “Ook bij een jarenlange economische nulgroei gaan we krapte beleven,” sprak een regionaal UWV directeur. De krimp is inmiddels een feit en de nulgroei was dat ook. Toch beperkte de krapte zich tot enkele sectoren en is de werkloosheid hoog. Michaël van Straalen meent dat er in de tussentijd een aantal passende maatregelen zijn genomen om het ergste af te wenden. “De pensioenleeftijd gaat geleidelijk omhoog en ook in andere opzichten slagen we er in ouderen duurzamer aan het werk te houden. Die onvermijdelijke demografi sche effecten hebben we dus uitgesmeerd en in zekere ook uitgesteld. De crisis deed natuurlijk de rest.”
ZICHTBARE KENTERING Tekorten bleven er echter ook tijdens de crisis bestaan, met name in de technische beroepen. Jarenlang was de uitstroom groter dan de instroom, maar inmiddels lijkt daarin de kentering zichtbaar. Volgens Van Straalen zat die kentering er al langer aan te komen. “De industrie heeft dit probleem al enkele decennia aangekaart. In het verleden heeft ze ook tal van initiatieven ontplooid om die instroom te bevorderen. Ik herinner me een gezamenlijk project van FME en de Metaalunie waarbij een enorm bedrag werd geïnvesteerd in een promotiecampagne om die barrières bij het kiezen van een technische opleiding maar te slechten. Onderhand is dat gelukt, durf ik te stellen. Neem een kijkje in de Techniekbeeldbank en je ziet honderden foto’s van jonge mensen in een zelfgekozen omgeving die een tech-
“De ZZP’er fiscaal hard aanpakken is contraproductief”
nisch beroep uitoefenen. Velen daarvan zijn meisjes. Die keuze heeft niet alleen met het verbeterde imago van wetenschap en techniek te maken, maar ook met de baanzekerheid die de technieksector biedt. Alleen op het VMBO zijn we nog steeds niet waar we zijn moeten. Voor veel kinderen is en blijft techniek een abstractie, die hen dan ook niet direct boeit en enthousiast maakt.”
INHAALSLAG De komst van meer vrouwelijke technici betekent dat de sector er eindelijk in slaagt een indrukwekkend potentieel van talent en ‘vrouwkracht’ aan te boren, al denkt Michaël van Straalen dat de hoofdstroom eerder voor de ‘zachte’ techniek zal kiezen dan voor de ‘harde’, “ zoals we al aan de geneeskunde hebben gezien.” Maar Nederland is ook aan een inhaalslag bezig, want andere landen scoren in dit opzicht opvallend beter. De vraag is dus: waarom nu pas? “Dat heeft veel te maken met het feit dat in landen als Frankrijk, Engeland en Duitsland vrouwen eerder hun intrede deden in de techniek door een bijzondere historische omstandigheid: tijdens de wereldoorlogen waren de mannen aan het front en werkten de vrouwen in de fabriek. Daar komt bij dat de industrie in de vorige eeuw uitsluitend fulltime werk kon bieden. Fabrieken draaiden 24 uur op ploegen en anders moesten machines toch minstens acht uur achter elkaar bemand worden. Dankzij de automatisering is de industrie nu in staat parttime betrekkingen aan te bieden, een gunstige ontwikkeling voor ons land, dat immer al wereldwijd koploper in deeltijdwerk is, vooral onder vrouwen.”
EVENWICHTSOEFENING TUSSEN OMZET EN ARBEID De mkb-voorzitter verwacht daarnaast dat buitenlandse werknemers hun aandeel zullen blijven leveren in het aanvullen van eventuele tekorten. De crisis heeft de arbeidsmigratie binnen de EU alleen maar gestimuleerd: honderdduizenden Portugezen, Ieren, Grieken en Spanjaarden, niet zelden de meer getalenteerde en ondernemende, trokken van Zuid naar Noord-Europa. “Volgens mij mag dat ook op kleinere schaal. Als de werkloosheid in onze grensstreek relatief hoog is en letterlijk tien kilometer verder zitten Duitse werkgevers te springen om mensen, zie ik niet in waarom we geen bus regelen. In dat opzicht kunnen
de nationale arbeidsmarkten als een soort communicerende vaten werken. De overheden moeten die werking niet frustreren met allerlei overbodige regelgeving. Om diezelfde reden vind ik ook het idee om ZZP’ ers fi scaal harder aan te pakken volkomen contraproductief. Zonder die grote groep hadden we nu minstens honderdduizend werklozen extra. De ZZP’ er past in een breed kader van fl exibiliteit, waartoe ook uitzendwerk, detachering, payrolling en collegiale uitleen tussen bedrijven hoort. Werkgevers bedienen zich van die formules om de omvang van hun omzet en die van hun beschikbare arbeid met elkaar in evenwicht te brengen. Het is steeds een middel en geen doel op zich en geen van die middelen zal verdwijnen. Als het aanbieden van een vast contract werkgevers beter past in die evenwichtsoefening zullen ze dat doen. Alleen de vakbonden lijken die ontwikkeling maar niet te willen begrijpen.”
HYBRIDE ARBEIDSSITUATIE Michael van Straalen wijst erop dat ook werknemers steeds vaker vragende partij zijn voor een fl exibel contract. “Flexibel werken stelt mensen in staat arbeid en zorg gemakkelijker te combineren. Ze maken daarin steeds meer hun eigen keuzes en afwegingen. In steeds meer gezinnen zie je ook een hybride arbeidssituatie: de ene partner heeft een vast dienstverband, de ander heeft een eigen bedrijf. Ofwel werkt het ene gezinslid parttime en doet ’s avonds de webshop, waarbij het andere nog even bijspringt. Veel ZZP’ers hebben na 2008 hun omzet zien dalen, soms heel fors met wel dertig tot vijftig procent, maar ze pasten hun levensstijl daarbij aan. ‘Ok, als dat zo is, dan houd ik nu tijd over voor andere dingen en trekt het wel weer aan’. Soms werken mensen drie maanden wel en drie maanden niet, of zijn ze een deel van het jaar op reis. Ik denk dat dit ook een aspect van de fl exibilisering en feminisering van de arbeidsmarkt is, waarbij we de neiging hebben het belang ervan te onderschatten. De crisis heeft die trends niet doen ontstaan maar wel versterkt.”
«
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
33
PLUS
Tekst: Jasper van den Bovenkamp // Fotografie: Ruud Voest
Profijt van economisch herstel begint in het klaslokaal Wie als ondernemer optimaal wil profiteren van het economisch herstel, investeert in scholing, zegt directeur George Bel van MKB Cursus & Training. Dat klinkt wellicht een tikje pretentieus, maar de stelling bewijst zichzelf, zegt Bel. “Sinds de Nederlandse economie weer aantrekt, zien we de vraag naar scholing vanuit het bedrijfsleven toenemen. Kennelijk is het besef van de noodzaak om kennis en vaardigheden op peil te houden bij ondernemers springlevend.”
ANTICIPEREN Maar inderdaad, er is ook nog een andere mogelijkheid, namelijk dat de budgetten weer uitdijen, waardoor er meer fi nanciële ruimte is voor scholing. Bel laat de kip-of-ei-kwestie voor wat-ie is. Dat er een verband is tussen economische vooruitgang en een toenemende vraag naar cursussen en trainingen staat voor hem voorop. En wie wil meedeinen op de fi nanciële golfslag van dit moment, doet er verstandig aan nu te investeren in scholing, zegt hij. “Ondernemingen waar continue ontwikkeling van management en medewerkers prioriteit heeft, anticiperen op de nabije toekomst.”
Dat klinkt als een plausibel verhaal. Een ondernemer die zich serieus verdiept in de marketingmogelijkheden van sociale media, heeft immers een grote voorsprong op de offl ine entrepreneur. En een acquisitieapparaat gewapend met actuele kennis en vaardigheden is vele malen slagvaardiger dan een achteroverleunend verkoopteam. “We bieden in totaal zo’n zeventig cursussen en trainingen aan. Het aanbod varieert van scholing in arbeidsrecht tot een agressietraining en van een cursus ‘Omgaan met de media’ tot een opleiding fi nanciële basiskennis. Echt heel breed dus. Naast het reguliere aanbod verzorgen we al onze trainingen en cursussen ook incompany, op maat gesneden. De vraag daarnaar groeit de laatste tijd.” MKB Cursus & Training, zelf gevestigd in de Malietoren in Den Haag, het pand waarin ook organisaties als VNO-NCW en MKB-Nederland huizen, heeft een landelijk dekkend aanbod, zodat cursisten nooit ver hoeven te rijden. Deelname in de open inschrijving heeft wat Bel betreft een belangrijke meer-
WAT VINDEN KLANTEN? DEBITEURENBEHEER KIKI DE VREE, ASSISTENT FINANCE & CONTROL BIJ WIPAK » “Vooral leerzaam waren de rollenspellen, waarin de focus lag op communicatie richting debiteuren. We leerden een aantal trucjes om met klanten die telkens smoesjes verzinnen om niet te hoeven betalen toch een redelijke betaaltermijn af te spreken.”
OMGAAN MET AGRESSIE ANGELA PLATSCHORRE-LODDER, FRANCHISE-ONDERNEMER ALBERT HEIJN » “Met de invoering van de legitimatieplicht is de agressie in onze supermarkt helaas toegenomen. Al onze caissières hebben daarom de incompany-training Omgaan met agressie gevolgd. Ze hebben er veel aan gehad. Vooral rollenspellen, waarin de trainer zich bijvoorbeeld vermomde als dief en caissières vroeg op zijn gedragen te reageren, waren erg leerzaam.”
QUICK SCAN HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT » Ondernemers die succes willen boeken, moeten overal verstand van hebben, maar krijgen die kennis en vaardigheden niet in hun schoot geworpen.
ONZE VISIE » Wij laten ondernemers en ondernemende mensen excelleren. Met concrete en beknopte trainingen op deelgebieden vergaren professionals de kennis die ze nodig hebben.
UW OPLOSSING » Met ons landelijk dekkende aanbod van zo’n zeventig cursussen en trainingen, maatwerk incompanymogelijkheden en een praktijkgerichte aanpak bieden we ondernemers met hun medewerkers de mogelijkheid te groeien en successen te boeken met hun bedrijf.
waarde. “Ondernemers en andere deelnemers uit allerlei branches ontmoeten elkaar op die manier. Zo kunnen ze elkaar inspireren – en dat gebeurt ook daadwerkelijk.”
AANTREKKELIJK EN BEHAPBAAR Het uitgekiende concept van MKB Cursus & Training sluit nauw op de wensen en verlangens van ondernemers aan, weet Bel. “Onze trainingen en cursussen zijn altijd beknopt, richten zich op een specifi eke leerbehoefte, worden gegeven door mensen uit het vak en zijn geënt op de praktijk. Die ingrediënten maken het voor ondernemers aantrekkelijk en behapbaar in specifi eke kennis en vaardigheden te investeren.”
«
MKB CURSUS & TRAINING Malietoren Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag Telefoon 015 - 219 13 90 E-mail
[email protected] www.mkbct.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
35
G&T Intern Transport al twintig jaar een bloeiend bedrijf 36
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
REPORTAGE Het familiebedrijf G&T Intern Transport BV is officieel dealer van Toyota Material Handling en is al sinds 1995 actief als leverancier voor intern transportmateriaal. Het bieden van interne logistieke oplossingen en het ontzorgen bij het beheer daarvan, dat is waar G&T Intern Transport voor staat. En in tegenstelling tot vele andere bedrijven heeft G&T de afgelopen jaren een gestage groei doorgemaakt, waardoor het bedrijf een partner van formaat is voor vele ondernemers. Het is dit jaar al weer twintig jaar geleden dat Stephan van Genugten en Jos Theunissen besloten hun gezamenlijke kennis en ervaring te bundelen en samen een bedrijf op te richten. Toen was de corebusiness vooral serviceverlening, later kwam daar de verkoop van intern transportmateriaal bij, zowel nieuw als gebruikt. Maar daar bleef het niet bij, het leveringsprogramma werd uitgebreid met onder meer reinigingsmachines en met zowel huur als lease mogelijkheden. Met de instroom van zoon Maarten en dochter Ellen van Genugten is er inmiddels sprake van een echt familiebedrijf. In totaal bestaat het team van G&T uit ongeveer 30 medewerkers waarvan ongeveer de helft in de buitendienst actief is. Jos Theunissen is inmiddels met pensioen, maar volgt het bedrijf nog steeds op de voet. Het verloop van medewerkers is minimaal en dat komt volgens Eva Broers van de afdeling Marketing en Sales door de collegiale sfeer die in het bedrijf hangt. “De werkcultuur hier is erg prettig en doordat er zo weinig verloop is, blijft er ook veel kennis behouden. Dit bedrijf steekt tijd en energie in haar mensen en dat betaalt zich altijd terug.”
PRACHTIG PAND G&T Intern Transport is sinds acht jaar gevestigd in een prachtig modern pand op de Doornhoek in Veghel en is voorzien van een ruime showroom. Hier staat een groot aantal machines overzichtelijk opgesteld. Het Veghelse bedrijf richt zich vandaag de dag vooral op ‘Material Handeling’ zoals nieuwe en gebruikte heftrucks en magazijntrucks en ‘Cleaning’, de industriële veeg- en schrobmachines voor bijvoorbeeld, magazijnen, supermarkten en werkplaatsen. Het bedrijf beschikt daarnaast over een totale voorraad van meer dan vijfhonderd trucks, zoals,
“Er is weinig verloop onder de medewerkers, daardoor blijft er veel kennis behouden”
Tekst: Carla Admiraal // Fotografie: Peter van Huijkelom
“Een huurtruck heeft als voordeel dat de ondernemer geen extra investeringen hoeft te doen” elektrische pallettrucks, heftrucks zowel elektrisch, LPG als diesel, elektrische stapelaars en reachtrucks. Deze staan opgesteld in een ruim magazijn of zijn verhuurd. Stephan van Genugten: “Men kan bij ons terecht voor zowel koop, huur als lease en dit alles ondersteund door een servicegerichte organisatie. Een huurovereenkomst kan al worden afgesloten voor één dag, maar ook voor bijvoorbeeld vijf jaar of nog langer.”
GEEN INVESTERINGEN Hij vervolgt: “Een huurtruck heeft als voordeel dat een ondernemer geen investeringen hoeft te doen, wij kunnen de klant geheel ontzorgen op dit gebied.” Uiteraard adviseert G&T bij de aanschaf, zodat de klant de juiste truck krijgt. Vragen zoals, is de truck voor binnen of voor buiten en hoeveel gewicht op welke hoogte? komen hierbij aan de orde. Trucks welke terugkomen na verhuur worden bij G&T uitgebreid nagekeken en weer gebruiksklaar gemaakt. “Dit gebeurt in onze goed geoutilleerde werkplaats welke is voorzien van alle gemakken. Door het gebruik komen machines nogal eens met ‘gebruikssporen’ terug. Geen probleem, in onze werkplaats is ook een spuitcabine waardoor de machines er weer als nieuw uit komen te zien. Sterker nog, we spuiten ze desgewenst in de kleuren van het bedrijf”, aldus Stephan van Genugten. Maar natuurlijk wordt er ook op locatie bij de klant (preventief) onderhoud verricht, ongeacht welk merk. Het wagenpark van G&T bestaat uit dertien servicewagens die naast onderhoud ook veiligheidskeuringen verrichten. Bovendien is G&T een Vebit (Verenigde Bedrijven Intern Transport) erkend keurend bedrijf. Dit keurmerk maakt zich sterk voor het veilig werken met transportmiddelen en conformeert zich aan de door de arbeidsinspectie opgelegde regelgeving.
QUICK SCAN HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT » Veel bedrijven hebben van tijd tot tijd te maken met een piek in hun productie, bijvoorbeeld in de kerstperiode, of als er een spoedorder binnenkomt. Hun intern transportmateriaal is er niet op berekend om daar vlot een antwoord op te kunnen geven.
ONZE VISIE » Ons doel is onze klanten services en logistieke oplossingen aan te bieden, zodat de klant zich op zijn eigen kernactiviteiten kan blijven focussen, ontzorgen noemen wij dat. Zij kunnen profiteren van onze expertise, waarbij verbetering, teamwork en respect voor elkaar centraal staan.
UW OPLOSSING » G&T Intern Transport heeft een uitgebreid assortiment nieuwe en gebruikte magazijnen vorkheftrucks, evenals diverse industriële veeg- en schrobmachines, allen voorzien van de nieuwste technologie. Alles is te koop, maar ook te huur, vanaf een dag tot jarenlang. Wij helpen bij het optimaliseren van de interne logistieke vloot.
GROTE FLEXIBILITEIT Van Genugten weet dat een bedrijf te maken kan hebben met snel veranderde omstandigheden, die een grote flexibiliteit vragen van G&T. Het Intern Transportbedrijf zal er dan ook alles aan doen om de gewenste machine of heftruck nog diezelfde dag te leveren. Die goede service, én de no-nonsens cultuur, hebben er voor gezorgd dat het bedrijf klanten heeft die al vanaf het eerste uur klant zijn... “Het is heel belangrijk om de klant als relatie en partner te zien. Het tegenwoordig zoveel besproken sociaal en maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor ons niets nieuws, zo doen we al jaren zaken met onze klanten door bijvoorbeeld onze kerstpakketten samen te stellen met producten van de Sligro. Verder maken we onder meer gebruik van de facilitaire mogelijkheden van IBN.”
«
G&T INTERN TRANSPORT Doornhoek 3785 5465 TA Veghel Telefoon 0413 - 34 38 12 www.gentheftrucks.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2015
37
GET HIGH IN AMSTERDAM!
Boek 50% nu! kortin op de g zaalh o.v u .v. act iecode ur 14522 vraag naar d e actiev oorwa arden
Level Eleven: stoer en trendy design in combinatie met een warme en hartelijke sfeer geven Level Eleven haar unieke karakter. In een bijzondere omgeving staat Level Eleven garant voor een onvergetelijke ervaring. Een 360° panview over de Amsterdamse binnenstad en het IJ zorgt voor de adembenemende omlijsting van je feest, special event, dinner party of business meeting. Level Eleven is de plek waar je van intiem en sfeervol tot feestelijk en uitbundig ”uit je dak kunt gaan”. Meer informatie?
Bel 020 – 553 50 00 of stuur een e-mail naar:
[email protected]
level-eleven.nl
carrière maken in de energiebranche? Kies voor de HAN!
HAN is dé hbo-instelling op het gebied van duurzame elektrische energie. De hogeschool werkt samen met regionale energiebedrijven, die staan te springen om technisch talent. Door vergrijzing en de snelle opkomst van duurzame energietechnologie ontstaat een tekort aan kundig personeel. Kortom: met een energiediploma van de HAN ligt een succesvolle carrière voor het oprapen! “Een energieke toekomst? Kies een engineeringbachelor.” – Herman Janssen, directeur Instituut Engineering
bachelor
Edwin Tazelaar
“Onze Master Control Systems Engineering is de enige in zijn soort in Nederland. En dat terwijl meet- en regeltechniek van groot belang is voor duurzame elektrische energie!” - Edwin Tazelaar, senior onderzoeker Meet- en Regeltechniek
De HAN verwerkt duurzame elektrische energie in technische bachelor opleidingen zoals Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Industrieel Product Ontwerpen. Studenten maken in een vroeg stadium van hun studie kennis met dit thema. De HAN voegt energieonderwijs toe aan bestaande lessen, organiseert energieprojecten en neemt studenten mee op excursie.
Masters op de HAN passen academische kennis en vaardigheden toe in de energiebranche. Met succes! De Master Control Systems Engineering werd in de Keuzegids Masters 2011, 2012, 2013 en 2014 als ‘zeer goed’ bestempeld.
Hbo’ers die zich willen specialiseren in duurzame elektrische energie heb ben tal van mogelijkheden op de HAN. Studenten doen onderzoek in samen werking met energiebedrijven en brengen hun kennis en vaardigheden in de praktijk. Zo werken ze aan een boot die op zonneenergie vaart en ontwerpen ze energiezuinige technologie voor bedrijven.
Met ingang van 2014 kunnen studenten Master Control Systems Engineering kiezen voor de specialisatie Energy Management, naast de keuzerichtingen Mechatronics en Process Industry. Studenten die voor Energy Management kiezen, leren over het balanceren van netten, de mismatch tussen vraag en aanbod, power system stabilizers en spanningfrequentieregelingen.
Meer weten over energiegerelateerde bacheloropleidingen?
www.han.nl/engineering
“ Wij bieden maatwerk. Professionals leren specifieke kennis en vaardigheden die energiebedrijven nodig hebben.” – Bram Steennis, directeur Cursussen, Post-hbo en Maatwerkopleidingen
post-hbo De HAN biedt bijna dertig cursussen, opleidingen en trainingen op het gebied van duurzame energie. Die variëren van opfriscursussen wis en natuurkunde tot gericht onderwijs over energienetten. Zo is er een cursus Smart Grids, die cursisten voorbereidt op het energienet van de toekomst. De infrastructuur, technologie, regelgeving en het totale businessmodel rond elektrische netten verandert drastisch. Dat komt door de opkomst van wind en zonneenergie, het gebruik van elektrische voertuigen en vormen van elektrische energieopslag. Meer weten over energiegerelateerde post-hbo-cursussen?
www.han.nl/werkveldenergie
master
Maar niet alleen technische masters richten zich op de energiebranche. Medewerkers van energiebedrijven, die voor een uitdaging staan die te maken heeft met internationalisering, kunnen deelnemen aan de Master International Business. Meer weten over de Master Control Systems Engineering?
www.han.nl/mcse
Meer weten over de Master International Business?
www.han.nl/internationalbusiness
“ Studenten worden mede-opgeleid door energieprofessionals. Dat is belangrijk, omdat bedrijven aan technologie werken die nog niet standaard is.” – Tinus Hammink, programmamanager SEECE
sustainable electrical energy centre of expertise
De HAN heeft unieke verbindingen met energiebedrijven, dankzij het Sustain able Electrical Energy Centre of Expertise (SEECE). SEECE is een publiekprivate samenwerking tussen de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Alliander, DNV GL (voormalig KEMA), TenneT, kiEMT en ALFEN. SEECE doet, met en voor bedrijven, onderzoek naar duurzame elektrische energie en verwerkt nieuwe kennis in het onderwijs. Dankzij de samenwerking tussen de HAN en het bedrijfsleven worden er voldoende, goedgeschoolde medewerkers opgeleid voor de energiewereld van morgen.
www.seece.nl