KAS Focus EuroPEse Financiële Transactietaks
Via KAS Focus houden wij u op de hoogte van actuele ontwikkelingen in de markt en in de dienstverlening van KAS BANK. In deze editie informeren wij u in hoofdlijnen over het voorstel van de Europese Commissie om een financiële transactietaks (FTT) in te voeren in elf lidstaten van de Europese Unie, hoe deze belasting is opgebouwd en wat de mogelijke gevolgen zijn.
Doel van de Europese FTT De initiële ‘Directive’ van de Europese Commissie (EC) voor een gezamenlijk systeem voor een belasting op financiële transacties werd vooral gelanceerd als reactie op de hoofdrol van de financiële sector in het ontstaan van de financiële crisis in 2008 en de noodzaak om de gevolgen hiervan te repareren. Maar de Richtlijn is ook gericht op de gemeenschappelijke benadering van de interne Europese markt en om het raamwerk voor Europees toezicht verder te vervolmaken door risicovol gedrag aan te pakken ten behoeve van een veiliger (!) financiële sector.
Doel van het voorstel •
Niet-gecoördineerde nationale fiscale maatregelen voorkomen;
•
Waarborgen van een billijke bijdrage van de financiële instellingen in de kosten van de crisis;
•
Een ‘level playing field’ op belastinggebied realiseren met andere sectoren in de economie;
• Financiële transacties tegengaan die indruisen tegen de efficiëntie van de financiële markten en om een continue bron van inkomsten te creëren als vervanging van de nationale bijdragen aan de EU-begroting; • Ten slotte moet het voorstel een belangrijke bijdrage leveren aan het internationale debat over belastingheffing op de financiële sector en om een FTT te ontwikkelen op mondiaal niveau. De Europese Commissie omschrijft zijn eigen voorstel daarbij als volgt: “een goed voorbeeld van hoe een effectieve FTT kan worden ontworpen en geïmplementeerd, terwijl significante inkomsten worden gegenereerd.”
Details van de Europese FTT Op 14 februari jl. publiceerde de Europese Commissie (EC) zijn voorstel voor de invoering van een Financiële Transactietaks (FTT). Gebruikmakend van de ‘enhanced cooperation’ procedure willen elf lidstaten de ‘Europese’ FTT invoeren per 1 januari 2014. De betrokken lidstaten - Duitsland, Italië, Frankrijk, Spanje, België, Oostenrijk, Estland, Griekenland, Portugal, Slovenië en Slowakije – zullen samen de FTT-zone vormen. De impact van de Europese FTT blijft echter niet beperkt tot partijen die actief zijn binnen deze zone. Onder het huidige voorstel zullen financiële transacties wereldwijd worden geraakt.
De Europese FTT is van toepassing op: 1. Financiële instellingen in de FTT-zone. 2. Financiële instellingen buiten de FTT-zone in het geval de transactie: • betrekking heeft op een tegenpartij die is gevestigd in de FTT-zone, of • betrekking heeft op de lokale vestiging in de FTT zone van een buiten de zone gevestigde onderneming, of • het gaat om een financieel instrument dat is uitgegeven in de FTT-zone, of • wordt gecleared door een centrale tegenpartij (CCP) in de FTT-zone. 3. Bedrijven in de FTT-zone met omvangrijke treasury-activiteiten. Onder het nieuwe voorstel van 14 februari wordt het ‘residence principle’ toegepast. Dit betekent dat een transactie belastbaar is zodra een van de betrokken partijen afkomstig is uit een participerende lidstaat, of handelt in opdracht van een partij afkomstig uit de FTT-zone, ongeacht het land waar de transactie plaatsvindt. De FTT is daarnaast gebaseerd op een ‘issuance principle’. Dit houdt in dat financiële instrumenten uitgegeven in een van de 11 lidstaten belastbaar zijn als zij daadwerkelijk verhandeld worden, zelfs in het geval dat de handelende partijen niet afkomstig zijn uit de FTT-zone. Het voorstel heeft dus een brede scope wat betreft transacties en de partijen die daarbij betrokken zijn. DE FTT belast alle financiële instrumenten (effecten en schuldinstrumenten) met 0.1% van het transactie bedrag. Transacties in derivaten zullen worden belast voor 0.01% van de notional value. Zowel on-exchange als over-the-counter (OTC) transacties zijn FTT-plichtig. Vrijgesteld van de FTT zijn: •
Loans en spot forex transacties;
•
Primary issuance transacties;
• Transacties door lidstaten, centrale banken, andere supranationale instellingen, centrale tegenpartijen (CCP) en bewaarinstellingen (‘depositories’). Repo transacties (alleen één kant) en securities borrowing & lending transacties zijn expliciet opgenomen in de scope van FTT. Net als wijzigingen in een contract en de overdracht van risico’s (niet alleen de overdracht van de juridische eigendom).
Het cascade effect In het voorstel van de EC wordt de FTT geheven op een bruto basis. Dit houdt in dat iedere tussenpersoon in de transactieketen apart wordt belast. Dit heeft tot gevolg dat de belasting zich kan opstapelen. Het feit dat intermediaire partijen niet worden vrijgesteld versterkt dit cascade effect alleen maar. Ter vergelijking, de Britse en Ierse stamp duty kennen dit cascade effect niet aangezien alleen de eindbelegger wordt belast.
Uitwerking op onze klanten De issuance en residence principes waarop de FTT is gebaseerd, hebben tot gevolg dat pensioenfondsen, banken, verzekeraars en andere financiële instituten wereldwijd zullen worden geraakt door de Europese FTT. Als een financiële instelling gevestigd in de FTT-zone een transactie doet, zal hij namelijk worden aangeslagen voor de FTT, ongeacht de locatie waar de transactie plaatsvindt. Ook een transactie in een financieel instrument dat is uitgegeven in één van de 11 lidstaten zal worden belast ongeacht de locatie waar de transactie wordt uitgevoerd. Wij onderzoeken momenteel wat de EC bedoelt met de ‘transfer of risk’ aangezien dit betrekking kan hebben op de transactieketen in het clearing proces. Samengevat zal het merendeel van onze klanten door de invoering van de FTT worden geraakt aangezien de reikwijdte feitelijk een schot hagel betreft. In de huidige opzet raakt de FTT alle secundaire financiële transacties (van aandelen tot derivaten) door financiële instellingen in de FTT zone aan zowel de aankoopals verkoopkant.
Status implementatie De volgende stap in het implementatieproces is de unanieme goedkeuring van het voorstel door de elf deel nemende landen. De EC gaat er vooralsnog van uit dat de FTT per 1 januari 2014 een feit is. Fiscaal specialisten betwijfelen echter de juridische haalbaarheid van de Europese FTT.
Opinie KAS BANK Gezien het grote aantal onduidelijkheden verwachten wij dat de geplande invoeringsdatum van 1 januari 2014 niet zal worden gehaald. KAS BANK heeft verder de volgende bezwaren met betrekking tot de FTT: • De enhanced cooperation mag geen verstoring opleveren in de concurrentieverhoudingen, stelt de Europese Commissie in haar voorstel. Maar dit is duidelijk wel het geval. Zo zal een bank gevestigd in de Verenigde Staten bij een transactie met een Duitse klant in een financieel instrument uitgegeven in een land dat niet meedoet aan de FTT, wél FTT moeten betalen. Als diezelfde bank eenzelfde transactie doet met een tegenpartij in Londen, is echter geen FTT verschuldigd.
• Het extraterritoriale aspect van de taks roept vele juridische vragen op. Inwoners van ‘non participating countries’ moeten in een aantal gevallen toch FTT betalen. Dit kan zelfs tot dubbele belastingheffing leiden. Een Brits pensioenfonds dat Engelse aandelen koopt van een Franse bank is bijvoorbeeld naast de FTT ook nog stamp duty verschuldigd. Dit laat nog buiten beschouwing of een land dat niet deelneemt aan de FTT toch verplicht kan worden om deze belasting in te houden en af te dragen. Ook is het de vraag hoe, en aan wie de belasting zal moeten worden afgedragen. • Juristen van KAS BANK vragen zich af hoe de FTT zich verhoudt tot de regelgeving voor het vrij verkeer van kapitaal in de Europese Unie (artikel 63 TFEU). Het is niet uitgesloten dat hierover zaken aanhangig zullen worden gemaakt bij het Europese Hof van Justitie. • De systeemrisico’s kunnen juist toenemen als de ‘transfer of risk’ belast gaat worden. Dit kan centrale clearing, een van de belangrijkste doelstellingen van de European Market Infrastructure Regulation (EMIR), ontmoedigen. • Er zijn op dit moment veel onduidelijkheden en discussies over het zogenaamde cascade effect. De huidige tekst leidt tot dubbelzinnigheden. Door veel partijen wordt aangenomen dat iedere transactie tussen de intermediairs in een clearingtransactie belast gaat worden. Als dit inderdaad het geval is, dan kan in de gebruikelijke transactieketen (bijvoorbeeld: vendor – broker – clearing member – clearing systeem – clearing member – broker – pensioenfonds ) meerdere malen FTT worden geheven. De effectieve belastingdruk loopt dan op tot 10 maal 0.1%! Of dit daadwerkelijk de bedoeling is van de wetgever is nog onderhevig aan discussie. Het roept opnieuw de vraag op over het belasten van de ‘transfer of risk’ of de overdracht van het juridisch eigendom. Wij kunnen ons niet voorstellen dat het gebruik van een clearinghuis uiteindelijk zal leiden tot een dubbele of driedubbele belastingheffing aangezien het centraal clearen mechanisme een cruciale rol speelt in het risicomanagement van de betrokken partijen. • Voor het effect op de reële economie wordt gevreesd. Voor het afdekken van een risicopositie zullen de transactiekosten minimaal verdubbelen. Omdat ook een overnight repo (één zijde van de transactie) zal worden belast, wordt gevreesd voor een tekort aan liquiditeit, aangezien de repo een essentieel onderdeel is in het managen van liquiditeit. • De Europese Commissie is kennelijk van mening dat het belasten van transacties op de secundaire markt pensioenfondsen zal bewegen over te gaan op (in de ogen van de EC) een minder riskante buy-and-hold strategie. De grootste beleggers geven echter aan dat pensioenfondsen regelmatig grote transacties doen op de secundaire markt om hun risico’s te hedgen en daarmee te voldoen aan de regels voor investor protection. • KAS BANK vindt het onverstandig om wrijving te veroorzaken in een markt die juist meer investeringen nodig heeft dan meer redenen om niets te doen. Speculaties over de negatieve effecten van high frequency trading (HFT) zijn wijdverbreid. Er zijn ook andere manieren om iets aan dit fenomeen te doen, zoals order-to-book ratio’s en beperkte latency. Een paar bomen uit een bos verwijderen doe je niet door het hele bos plat te branden.
• Ons belangrijkste bezwaar tegen de FTT is echter de aanleiding voor de invoering van deze belasting. De FTT is feitelijk een vorm van boetedoening voor de banken. Zij worden door de EC verantwoordelijk gehouden voor de financiële crisis en de grootschalige reddingsoperaties waarvan zij vervolgens hebben geprofiteerd. De kosten van die reddingsoperaties zijn uiteindelijk door de belastingbetaler opgebracht. Het probleem met deze redenering ligt bij het zogenaamde ‘proportionaliteitsbeginsel’. De FTT zal namelijk neerslaan bij veel partijen die nooit de schuld hebben gekregen van de financiële crisis, waaronder pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen en beleggingsfondsen.
Acties KAS BANK In verband met de voorgestelde FTT heeft KAS BANK de volgende acties ondernomen dan wel gesteund. • De Dutch Advisory Committee for Securities Infrastructure (DACSI) heeft op basis van voornoemde argumenten zijn bezorgdheid uitgesproken over invoering van de FTT. KAS BANK is lid van dit gremium. • Albert Röell, bestuursvoorzitter van KAS BANK, heeft bij diverse gelegenheden zijn bezwaren uitgesproken over de proportionaliteit van de FTT. Hij is bezorgd over de negatieve gevolgen voor de transactievolumes op de financiële markten die de afgelopen jaren toch al drastisch zijn gedaald en na de invoering van de FTT waarschijnlijk nog verder zullen dalen. Fiscale arbitrage zorgt ervoor dat handel weglekt naar andere jurisdicties. De technische aspecten van de FTT zouden ook wel eens zo complex kunnen zijn dat dit de markten verder zal hinderen. • KAS BANK is met in- en externe juridische adviseurs in gesprek om vast te stellen hoe een financiële transactie wordt gekwalificeerd onder de nieuwe wetgeving. Wij zijn met name benieuwd naar de te belaste stappen in een clearingtransactie. Wij zijn voornemens om de uitkomst van die discussie te bespreken met onze contactpersonen bij de Europese Commissie. • KAS BANK is een actief lid van de ‘post trade board’ van de Association for Financial Markets in Europe (AFME). Via deze weg onderhouden wij nauwe contacten met ‘Brussel’. • KAS BANK heeft zich aangesloten bij een externe taskforce. In deze taskforce proberen wij samen met andere providers de exacte definities van de FTT helder te krijgen. • Uiteraard zijn er nog veel andere contacten met belangenverenigingen in de financiële sector. Het is opvallend dat onze zorgen zeer breed gedeeld worden binnen de Europese effectenindustrie.
Conclusie KAS BANK is van mening dat de (onbedoelde) neveneffecten van de voorgestelde financiële transactietaks de Europese kapitaalmarkt ernstige schade kunnen berokkenen. Wij zullen al het nodige doen om onze bezwaren hieromtrent kenbaar te maken en nemen actief deel aan de discussies. Gezien het grote aantal onduidelijk heden verwachten wij dat de geplande invoeringsdatum van 1 januari 2014 niet zal worden gehaald. Uiteraard houdt dit dossier ondertussen onze onverminderde aandacht. Bij tussentijdse ontwikkelingen wordt u zo spoedig mogelijk opnieuw geïnformeerd.
Als u vragen heeft over de (gevolgen van) de FTT of hierover verder in gesprek wilt gaan, dan kunt u contact opnemen met onze FTT Task force: •
Erik Bobeldijk, Chief Tax officer,
[email protected], +31 20 557 5463
•
Marc Weijkamp, Head of Tax department,
[email protected], +31 20 557 5330
•
Henk Brink, Head of Client services Clearing and settlement,
[email protected], +31 20 557 5327
Disclaimer: Hoewel de informatie in deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld en naar het oordeel van KAS BANK een juiste weergave is van de stand van zaken ten tijde van publicatie, kan KAS BANK er niet voor instaan dat deze informatie juist en volledig is en/of blijft. KAS BANK aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor schade als gevolg van het gebruik van, het vertrouwen op of een handelen of nalaten naar aanleiding van de informatie in deze brochure.
KF april 2013
KAS BANK is een Europese specialist in effectendienstverlening, welke wereldwijd financiële markten koppelt. Onze neutrale positie voorkomt belangenverstrengeling, waardoor het mogelijk is een uitgebreid aanbod van diensten aan te bieden waar toewijding, lange termijn relaties en volledige transparantie de boventoon voeren.
KAS BANK AMSTERDAM Nz. Voorburgwal 225 1012 RL Amsterdam The Netherlands T: +31 20 557 59 11
KAS BANK LONDON 5th Floor, 10 Old Broad Street London EC2N 1AA United Kingdom T: +44 20 7153 36 00
KAS BANK WIESBADEN Biebricher Allee 2 65187 Wiesbaden Germany T: +49 611 1865 3800
