Karspeldreef A'dam Zuidoost

Werkconferentie "Wat doe je ... wegsturen of samenwerken?"

Hoofdkantoor Brandweer Amsterdam Amstelland / Karspeldreef A'dam Zuidoost 16 februari 2010

fotoverslag

Dagvoorzitter - hoofdfacilitator en verslag Maarten H.F. van Rijn CPF

versie: 22 februari 2010 / MvR

Werkgroepbegeleiders Wendela van Oosterom - Kenneth Goedhart - Yvette Groenwoud / Lidwien van den Broek - Lotte Scholten - Anna Linmans - Barry van 't Padje Sensible

Postbus 1154

5200 BE 's-Hertogenbosch (NL)

tel +31 (0)73 690 06 95

fax +31 (0)73 690 06 96

KvK 17121757

[email protected]

Introductie - Barry van 't Padje

Benutten en versterken van (zelf)redzaamheid Een buurtgerichte aanpak Congres 16 – 2 – 2010

De proef: wat willen we bereiken? Wij willen de zelfredzaamheid en redzaamheid van mensen en organisaties benutten en versterken, zodat wij samen: minder incidenten veroorzaken; beter op (grootschalige) noodsituaties inspelen; en zodoende de veiligheid versterken; Bovendien, overheid en hulpdiensten hebben altijd te weinig capaciteit en burgers zijn er altijd sneller.

Introductie Barry van 't Padje

2

"Wat doe je ... wegsturen of samenwerken?" 16 februari 2010

Hulpdiensten algemeen (repressief) Algemene uitgangspunten – Laat burgers helpen zolang hulpdiensten niet volledig zijn opgeschaald. – Accepteer specialistisch hulpaanbod van burgers. – Legitimeer en werk samen met goede burgerinitiatieven.

Over welke competenties moeten hulpverleners beschikken om effectief de (zelf)redzaamheid te kunnen benutten?

Hulpdiensten specifiek (repressief) • Per proces bekijken hoe de zelfredzaamheid van mensen en organisaties optimaal benut kunnen worden. • Hoe organiseren we het van ons af? – Waarom trekken we het werk altijd aan?

• Hoe organiseren we het samen? – Wat is te gevaarlijk en wat is onredelijk om te vragen?

Introductie Barry van 't Padje

3


Het brein en stress - presentatie Melly Oitzl

Hulpverleners in communicatie met de burger De kracht van de hersenen!

16 februari 2010

Melly Oitzl Universiteit Leiden en Universiteit van Amsterdam

Noodsituatie

Is het reëel om van hulpverleners te vragen dat ze zich in relatie tot burgers communicatief en improviserend gedragen?

Het brein en stress Melly Oitzl

4


hypothalamus

In de hersenen: Mineralocorticoid receptor Glucocorticoid receptor

hypofyse

cortisol

ACTH bijnier

nier

Glucocorticoїd Stress Systeem

Stresshormonen bevorderen Vluchten – Vechten - Bevriezen remmen alles wat niet essentieel is in een noodsituatie.


5


Frontale Cortex • beslissingen Hippocampus

NeoStriatum / caudate • stimulus-respons • standaard procedures Amygdala • emoties

• autobiografisch geheugen • ruimte, tijd • oud, nieuw

Hoe deze geheugensystemen werken, kan door stress veranderen.

Stresshormonen hebben een oeroude coordinerende rol – ook op hersenfuncties Dreigend controleverlies (daadwerkelijk of door onzekerheid): Stress zorgt voor focus

“controle”

Doeltreffende, kant-en-klare oplossingen Nu en voor de toekomst.


6


Stress zorgt voor focus

“controle”

Doeltreffende, kant-en-klare oplossingen Standaard gedrag via procedures, trainings Controle Ruimte en tijd voor andere acties

Standaardiseren

Improviseren Achteraf evalueren

Vooraf Training, Procedures

Tijdens Waarnemen en Handelen gebruik te maken van het geheugen Nieuwe informatie aan geheugen toevoegen

Strategie - aanpak & onthouden - Geheugen


7


Praktijk cases - de zaal in gesprek met Ira Helsloot

Wat doen hulpverleners goed en fout als het gaat om (zelf)redzaamheid van burgers?

Ira Helsloot

Professionals frustreren onterecht initiatieven van burgers. Welke kansen laten hulpverleners liggen?

Praktijk cases De zaal in gesprek met Ira Helsloot

8


Koninginnedag 2009 Apeldoorn

Koninginnedag Apeldoorn Opvang door kerk

Praktijk cases Koninginnedag 2009 Apeldoorn

9


Hurricane Katrina

Hurricane Katrina

Praktijk cases Hurricane Katrina

10


Rondom 10

Rondom 10

Praktijk cases Rondom 10

11


Gezamenlijke aanbevelingen

Praktijk cases Gezamenlijke aanbevelingen

12


Breintip

Breintip Van positieve ervaringen leer je meer en beter!

13


Hulpverleners in de praktijk - Willem van 't Hof

Vanuit Ambulancezorg perspectief.

`

“Het vermogen van burgers om zichzelf en anderen te helpen bij de voorbereiding op tijdens en na een crisis, waar mogelijk gefaciliteerd door de overheid.”

Hulpverleners in de praktijk Willem van 't Hof

14



15



16


` ` `

` `

`

`

BHV verder uitbouwen. AED/projecten, sms/alert implementeren Opleiden, Trainen Oefenen van professionals in het betrekken van omstanders. ` Instructie en voorlichting van burgers.

Burgers erbij? JA! Omstanders hebben ook aandacht voor eigen veiligheid. Uitsluitingscriteria Drank en drugs. Stimuleer projecten die zelfredzaamheid bevorderen, BHV, AED en SMS-alert. Betrek burgers bij proactie, preventie, preparatie, repressie & nazorg!


17


Gezamenlijke conclusies

Hulpverleners in de praktijk Gezamenlijke aanbevelingen

18


Institutionele barrières - Mr. Ton Hol In een videoboodschap legde mr. Ton Hol uit hoe het zit met aansprakelijkheid als de crisisbeheersingsorganisatie gebruikt maakt van de inzet van burgers:

;

De burger is niet aansprakelijk

;

De uitzondering op die regel: roekeloosheid en opzet.

;

De hulpverlener is in principe ook niet aansprakelijk

;

Voor hulpverleners zijn er naast roekeloosheid en opzet nog aanvullende uitzonderingen: een hulpverlener is aansprakelijk als … zij/hij zich niet houdt aan de standaarden die gelden voor dat type hulpverlening zoals in haar/zijn vak gebruikelijk zijn.

;

Wat zijn de algemene beroepsnormen?

;

Beroepsnorm 1. - het inzetten van burgers moet voor de hulpverlening noodzakelijk zijn.

;

Beroepsnorm 2. - bedenk vervolgens van te voren wat acceptabel en niet te gevaarlijk is.

;

Hoe moeten we het gevaar van aansprakelijkheidsstelling managen?

;

Het antwoord zou zijn: via het verzekeren (door de hulpverleningsinstanties) van de eventuele vervolg- of gevolgschade door/voor burgers

Institutionele barrières Mr. Ton Hol

19


Institutionele barrières - Ans Withaar In een gesprek met Ans Withaar is gesproken over een gebrek aan vertrouwen en een overmaat aan controle. De essentie van zelfredzaamheid is VERTROUWEN! Vertrouwen in de burger, vertrouwen van de hulpverlener, vertrouwen in elkaar (als First Responders duo), vertrouwen in andere hulpverleners etc. Storend voor dit vertrouwen is soms de vraag: "Wie is hier de baas?" Ook als de procedures voorschrijven hoe dit geregeld is (beslisboom), moet er soms 'in het veld' alsnog bepaald worden hoe de hulpverleners daar samenwerken: met elkaar en met de welwillende, zelfredzame burger. Ook de afweging om de welwillende, zelfredzame burger ja/nee een rol te geven, is hieraan onderhevig. Vertrouwen vraagt ook om LOSLATEN, het opgeven van de controle. Dit is op meerdere vlakken strijdig met de geldende afreken- en claimcultuur. Dit geldt zowel intern als extern. Er zit een enorme gelaagdheid in controle: Intern o zelfcontrole (= intern intern, zelfcensuur) o collegiale controle o hiërarchische controle Extern o controle tussen de kolommen o controle vanuit de slachtoffers (en hun advocaten) o controle vanuit de burgers en de politiek - zie bommelding 's-Hertogenbosch (9/2) Ge-externaliseerde controle o Onderzoeksraad Voor Veiligheid o expertinstituten van de verschillende kolommen Tot slot nog enige praktische aanbevelingen:

Institutionele barrières Ans Withaar

20


Effectief communiceren - Hans van de Sande WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL

WAT DOE JE MET DIE MASSA AMATEURS?

Congres Wat doe je? Veiligheidsregio Amstelland 16 februari 2010

Wat is een professional?

© 2006 JP van de Sande RuG

• Letterlijk: een beroepsuitoefenaar met borging • VOORDELEN: • Iemand die afstand heeft tot zijn werk, die er emotioneel niet bij betrokken is • Die zich met zijn positie identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit de resultaten haalt (extrinsieke motivatie)

• NADELEN: • Iemand die afstand heeft tot zijn werk, die er emotioneel niet bij betrokken is • Die zich met zijn positie identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit de resultaten haalt (extrinsieke motivatie)

Effectief communiceren Hans van de Sande

21


Wat is een amateur?

© 2006 JP van de Sande RuG

• Letterlijk: een liefhebber (nog ernstiger: dilettant) • VOORDELEN: • Iemand die van zijn werk houdt, die er emotioneel bij betrokken is • Die zich met de inhoud van het werk identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit het werk zelf haalt (intrinsieke motivatie)

• NADELEN: • Iemand die van zijn werk houdt, die er emotioneel bij betrokken is • Die zich er mee identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit het werk zelf haalt (intrinsieke motivatie)

Voorlopige conclusie •

Profs en amateurs zullen moeilijk communiceren

Want

1. 2. 3. 4. 5.

De een is emotioneel, de ander tracht rationeel te zijn De een is betrokken, de ander afstandelijk De een heeft geen positie, de ander wel Ze hebben verschillende motivaties De amateur is op eigen terrein, de prof eigent zich dat toe 6. De prof werkt volgens regels die publiek niet begrijpt

Effectief communiceren Hans van de Sande

22


Gezamenlijke conclusies

Effectief communiceren Gezamenlijke aanbevelingen

23


Middagprogramma - werkgroepen In het middagprogramma hebben de deelnemers in zes werkgroepen gewerkt onder begeleiding van: Wendela van Oosterom - groep 1 Kenneth Goedhart - groep 2 Yvette Groenwoud / Lidwien van den Broek - groep 3 Lotte Scholten - groep 4 Anna Linmans - groep 5 Barry van 't Padje - groep 6

Zij hebben zich gebogen over de volgende vraagstukken: ; Wat zien wij nu eigenlijk als het probleem? ; Over welke competenties moeten hulpverleners beschikken om effectief met welwillende en hulpvaardige burgers samen te werken? ; Wat maakt het - binnen onze huidige organisaties - makkelijk om samen te werken? ; Wat - binnen onze huidige organisaties - frustreert deze wens om met burgers samen te werken? ; Wat zien wij als oplossingen om deze belemmeringen aan te pakken?

De uitkomsten van de keuze voor de gewenst competenties leest u op pagina's 42 t/m 49. De overige input van de posters wordt door de pilot projectgroep verwerkt in de plannen voor het deelproject "Opleiden professionals".

Middagprogramma werkgroepen

24


Werkgroepen Groep 1 - algemene probleemverkenning

Groep 1

25


groep 1 - 2

Groep 1

26


groep 1 - 3

Groep 1

27


Groep 2 - algemene probleemverkenning

Groep 2

28


groep 2- 2

Groep 2

29



Groep 3

30


groep 3 - 2

Groep 3

31


groep 3 - 3

Groep 3

32



Groep 4

33


groep 4 - 2

Groep 4

34


groep 4 - 3

Groep 4

35



Groep 5

36


groep 5 - 2

Groep 5

37


groep 5 - 3

Groep 5

38



Groep 6

39


groep 6 - 2

Groep 6

40


groep 6 - 3

Groep 6

41


Totaaloverzicht competenties In relatie tot het onderwerp: gebruikmaken van '(zelf)redzaamheid van burgers', zijn 18 competenties geselecteerd uit een bronlijst van de 50 competenties uit het TMA® competentiemodel. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

Aandacht voor details Aanpassingsvermogen Assertiviteit Besluitvaardigheid Conflicthantering Durf Flexibel gedrag Inlevingsvermogen Integriteit

Leidinggeven Luisteren Mondelinge vaardigheid Onderhandelen Oordeelsvorming Optreden Samenwerken Sociabiliteit Stressbestendigheid

Van deze 18 geselecteerde competenties zijn er in de discussies in de zes werkgroepen uiteindelijk 11 competenties gekozen. Afhankelijk van de wijze van tellen, is de rangorde vanaf de 7e competentie verschillend. Dit houdt in dat de conclusie gerechtvaardigd lijkt dat er consensus is over de eerste zes competenties: (1) samenwerken, (2) oordeelsvorming, (3) inlevingsvermogen, (4) flexibel gedrag, (5) aanpassingsvermogen en (6) luisteren.

Rangorde - naar totaal score Competentie

groep 1

groep 2

samenwerken

100

100

oordeelsvorming

60

20

inlevingsvermogen

80

flexibel gedrag aanpassingsvermogen

20

luisteren*

40

groep 3

groep 4

groep 5

groep 6

Totaal

60

80

100

40

480

80

20

2

100

282

80

60

20

20

260

40

100

60 80

40

leidinggeven

200 80

40

120

100

durf

20

sociabiliteit

100 10

60

60

assertiviteit

180

90 60

40

40

adequaat communiceren*

40

40

mondelinge vaardigheid*

40

40

i

Score voor de randorde in competenties: 1e keuze = 100p, 2e = 80p, 3e = 60p, 4e = 40p en 5e = 20p. 1x 6e = 10p.

ii

In deze tabel zijn de grijs gearceerde items WEL meegeteld. Zij hebben een weging in de ranking.

*)

De competenties 'luisteren' en 'mondelinge vaardigheid' vormen tezamen competentie 'adequaat communiceren'

Competenties voor … 42 het samenwerken met welwillende en hulpvaardige burgers


Rangorde - gewogen telling Om niet alleen op rangorde, maar ook op het aantal keren dat een competentie is genoemd te wegen, is een gemiddelde score berekend. Het eerste criterium in de lijst is het aantal malen dat de competentie is genoemd in de zes werkgroepen. Vervolgens is een gemiddelde score berekend. Hoe lager het gemiddelde, hoe vaker die competentie hoog in de ranking genoemd is in de verschillende werkgroepen. Dit levert onderstaand overzicht. De rangorde van de eerste zes competenties komt overeen met eerstgenoemde weging. Competentie

groep 1

groep 2

groep 3

groep 4

groep 5

groep 6

AVG

6x samenwerken

1

1

3

2

1

4

2,00

5x oordeelsvorming

3

5

2

5

2

1

3,20

5x inlevingsvermogen

2

2

3

5

5

3,40

4

1

3

3x flexibel gedrag 3x aanpassingsvermogen

5

2x luisteren*

4

2 4

2x durf

5

1x leidinggeven

1

1x sociabiliteit

2

4 6

3,00 4,00

3

4,00 1,00

3

1x assertiviteit

2,67

3,00 4

4,00

1x mondelinge vaardigheid*

4

4,00

1x adequaat communiceren*

4

4,00

In deze tabel zijn de grijs gearceerde items NIET meegeteld. Zij hebben geen weging in de ranking.

Gedagskenmerken Bij elke competentie zijn gedragskenmerken benoemd. De verschillende werkgroepen hebben ook hun voorkeur uitgesproken over deze gedragskenmerken. Op de volgende pagina's zijn de competenties per werkgroep overgenomen, inclusief de door hen gekozen gedragskenmerken



Groep 1 - pagina 26 Samenwerken

; ; ;

kan persoonlijk belang ondergeschikt maken aan groepsbelang laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken denkt niet in wij/zij-termen maar in win-wintermen

Inlevingsvermogen

; ; ;

beschikt over een sociale antenne heeft aandacht voor de ander en diens gedrag (in woord en daad) anticipeert op mogelijke reacties van eigen gedrag, handelingen en opmerkingen

Oordeelsvorming

; ; ;

weet feiten van meningen te onderscheiden komt met praktische en haalbare oplossingen schat kwaliteiten van mensen goed in

Adequaat communiceren Mondelinge vaardigheid ; kan inschatten welk taalgebruik in welke situatie vereist is en kan verschillende uitdrukkingsstijlen hanteren Luisteren

; ; ;

toont daadwerkelijke interesse luistert 'tussen de regels door' anticipeert op basis van de verstrekte informatie op hetgeen de ander later nog naar voren zal brengen

Aanpassingsvermogen

; ; ;

is niet rigide past de eigen werkwijzen gemakkelijk aan wanneer de situatie hierom vraagt signaleert in allerlei situaties en omgevingen vlot wat de relevante cultuurelementen zijn en kan hier passend op reageren




; ; ;

heeft goed zelfinzicht laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken denkt niet in wij/zij-termen maar in win-wintermen

Inlevingsvermogen

; ; ;

is zich bewust van negatieve reacties van anderen op het eigen gedrag anticipeert op mogelijke reacties van eigen gedrag, handelingen en opmerkingen brengt kritische zaken en delicate kwesties zodanig naar voren dat rekening wordt gehouden met de gevoelens van anderen

Sociabiliteit

; ; ;

heeft geen last van verlegenheid aarzelt niet om anderen te benaderen met vragen of verzoeken brengt mensen met elkaar in contact die meerwaarde voor elkaar kunnen hebben

Flexibel gedrag

; ; ;

houdt het gestelde doel vast, maar wisselt van aanpak, invalshoek of gedragsstijl kan de inhoud van het proces onderscheiden maakt gebruik van de ideeën en van subtiele signalen van anderen om hiermee het gesprek in de gewenste richting te sturen

Oordeelsvorming

; ; ;

komt met praktische en haalbare oplossingen schat kwaliteiten van mensen goed in weegt de juiste prioriteiten tegen elkaar af



Groep 3 - pagina 31 Leidinggeven

; ; ;

sluit de stijl van aansturen aan bij het niveau en de bekwaamheid van de ander (kan meerdere stijlen hanteren) motiveert anderen voor de gestelde doelen en zorgt voor passende ondersteuning en begeleiding schat de kwaliteiten van anderen goed in en benut deze

Oordeelsvorming

; ; ;

hanteert adequate criteria in de afweging en oordeelsvorming weet feiten van meningen te onderscheiden komt met praktische en haalbare oplossingen

Samenwerken

; ; ;

kan persoonlijk belang ondergeschikt maken aan groepsbelang laat duidelijk zien het gezamenlijk resultaat belangrijk te vinden laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken

Luisteren

; ; ;

toont daadwerkelijke interesse laat met lichaamstaal en oogcontact merken naar de ander te luisteren gaat in op de meer verborgen en onduidelijke hints en opmerkingen van de ander

Durf

; ; ;

handelt niet impulsief, maar denkt na over de mogelijke gevolgen maakt onderscheid tussen durf en bravoure schat de onvoorziene risico's die gepaard gaan met nieuwe aanpak goed in



Groep 4 - pagina 34 Flexibel gedrag

; ; ;

houdt het gestelde doel vast, maar wisselt van aanpak, invalshoek of gedragsstijl kan de inhoud van het proces onderscheiden speelt soepel in op onverwachte wendingen

Samenwerken

; ; ;

heeft goed zelfinzicht laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken denkt niet in wij/zij-termen maar in win-wintermen

Inlevingsvermogen

; ; ;

beschikt over een sociale antenne geeft gevoelens van anderen in eigen woorden, de ander ziet dat deze gevoelens niet alleen gehoord maar ook begrepen zijn anticipeert op mogelijke reacties van eigen gedrag, handelingen en opmerkingen

Assertiviteit

; ; ;

blijft rustig reageren, ook wanneer anderen dominant en luidruchtig handelen en spreken spreekt rustig en duidelijk een mening of standpunt uit spreekt de eigen mening uit op een zodanige manier dat de verhoudingen niet geschaad worden

Oordeelsvorming

; ; ;

weegt alternatieven tegen elkaar af komt met praktische en haalbare oplossingen schat kwaliteiten van mensen goed in

Durf

; ; ;

heeft zicht op de reikwijdte van het risico dat genomen wordt handelt bij problemen, indien nodig, ook buiten de kaders om ze op te lossen schat de onvoorziene risico's die gepaard gaan met nieuwe aanpak goed in




; ; ; ;

heeft goed zelfinzicht heeft inzicht in de eigen voorkeur voor bepaalde rollen en gedrag laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken denkt niet in wij/zij-termen maar in win-wintermen

Aanpassingsvermogen

; ; ;

is bereid om eigen routines te veranderen verwart aanpassingvermogen niet met het opgeven van de eigen identiteit (en normen en waarden past de eigen werkwijzen gemakkelijk aan wanneer de situatie hierom vraagt

Oordeelsvorming (grootste verschil in mening tussen beide subgroepen)

; ; ;

weegt alternatieven tegen elkaar af komt met praktische en haalbare oplossingen schat kwaliteiten van mensen goed in

Flexibel gedrag

; ;

houdt het gestelde doel vast, maar wisselt van aanpak, invalshoek of gedragsstijl hanteert verschillende argumenten en een alternatieve stijl op soepele wijze

Luisteren

;

luistert naar de inhoud en pikt tevens informatie op uit het non-verbale gedrag over het betrekkingsniveau

Inlevingsvermogen (gecombineerd met DURF)

; ; ;

heeft aandacht voor de ander en diens gedrag (in woord en daad) is zich bewust van negatieve reacties van anderen op het eigen gedrag anticipeert op mogelijke reacties van eigen gedrag, handelingen en opmerkingen



Groep 6 - pagina 40 Oordeelsvorming

; ;

weegt alternatieven tegen elkaar af schat kwaliteiten van mensen goed in

Aanpassingsvermogen

; ; ;

is bereid om eigen routines te veranderen verwart aanpassingvermogen niet met het opgeven van de eigen identiteit (en normen en waarden signaleert in allerlei situaties en omgevingen vlot wat de relevante cultuurelementen zijn

Durf

; ;

heeft zicht op de reikwijdte van het risico dat genomen wordt handelt bij problemen, indien nodig, ook buiten de kaders om ze op te lossen

Samenwerken

; ;

laat anderen inzien dat hun bijdrage noodzakelijk is om een gewenst gezamenlijk resultaat te bereiken denkt niet in wij/zij-termen maar in win-wintermen

Inlevingsvermogen

; ;

geeft gevoelens van anderen in eigen woorden, de ander ziet dat deze gevoelens niet alleen gehoord maar ook begrepen zijn is zich bewust van negatieve reacties van anderen op het eigen gedrag



Maarten van Rijn

CPF

Rechtstreeks contact [email protected] mobiel: 06 22 41 71 32

Colofon Sensible Fotoverslag™ Onderwerp :

Werkvorm : Facilitator : Adres

:

Telefoon Fax E-mail Internet

: : : :

Werkconferentie "Wat doe je … wegsturen of samenwerken?" - in het kader van de pilot 'Benutten en versterken (zelf)redzaamheid - een buurtgerichte aanpak' van de Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland de Sensible Toolkit™ * Maarten H.F. van Rijn - IAF-Certified® Professional Facilitator Postbus 1154 5200 BE 's-Hertogenbosch NL | the Netherlands | les Pays-Bas | die Niederlände +31 (0)73 690 06 95 +31 (0)73 690 06 96 [email protected] www.sensible.nl

Copy right © 2006 Sensible Alle rechten voorbehouden - All rights reserved Dit fotoverslag is gemaakt door Sensible. Gebruik van de inhoud van dit verslag - door deelnemers aan deze sessie - is toegestaan voor eigen gebruik in hun workshops en andere activiteiten. Disclaimer Het is niet toegestaan om materialen uit dit fotoverslag - anders dan voor persoonlijk gebruik - toe te passen, te verkopen of te verspreiden met een commercieel oogmerk. Trainen met deze materialen, met als doel anderen te leren werken met deze werkvormen, is uitdrukkelijk niet toegestaan en zal met alle mogelijke wettelijke middelen bestreden worden. *)

De Sensible Toolkit™ bestaat uit de basiswerkvormen: Bordtechnieken naar Quickborn theorieën, Dialoog, Open Space / World Café, CreativityTrainer-Facilitator, 'The Skilled Facilitator'-aanpak en mediation.

Karspeldreef A'dam Zuidoost

Recommend Documents