1
'Karaktervorming In de stroom van het leven' Toespraak ter gelegenheid van de diploma uitreiking bij de FHR School of Business op 20 december 2014 door Hans R. Lim A Po Voorzitter van de Raad van bestuur
Afgestudeerden,
familieleden
en
kennissen,
collegae
en
overige
aanwezigen,ook ik heet U van harte welkom op dit prachtige feest en wens U een zeer genoeglijke avond. Het is voor mij een groot genoegen om jullie, de 59 afgestudeerden van onze school, vanavond, bij de plechtige uitreiking van jullie diploma's te mogen toespreken. Namens het Bestuur van de School bied ik jullie mijn hartelijke gelukwensen aan met deze heugelijke gebeurtenis. De diploma's die vandaag worden uitgereikt vallen nog onder de jurisdictie van Hogeschool INHolland maar de gehanteerde normen voldoen aan de beginselen van zowel de Nederlandse NVAO als de internationale IACBE accreditatie. Ik betuig graag mijn waardering voor het begrip dat jullie hebben opgebracht voor de aanscherping van de standaarden van de school die als gevolg hiervan onvermijdelijk was. De Rector van de school, Dave Abeleven, heeft gesproken over de tijd die achter jullie ligt, over de 'ups and downs' van de afgelopen jaren en de bijzondere inspanningen die nodig waren om met name het afstudeertraject - de spreekwoordelijke 'laatste loodjes' - tot een goed einde te brengen. Mijn korte toespraak ziet op de toekomst. Het is een advies dat ik jullie geef in de vorm van een reflectie op karaktereigenschappen die voor mij 'in de stroom van het leven' belangrijk zijn gebleken en ik maak daarbij een Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
2
knipoog naar Johann Wolfgang von Goethe, Duits schrijver en dichter uit de achteinde eeuw, die eens gezegd heeft 'Talent ontwikkelt zich in eenzaamheid, karakter in de stroom van het leven'. Ik deel mijn ervaring graag met jullie in de hoop dat jullie in je verdere loopbaan daar wat aan hebben. De kiem voor de karaktereigenschappen die ik zal noemen is in mijn jeugd en puberteit gelegd maar in de drie fasen van mijn werkzame leven van in totaal 50 jaren zijn ze, in zekere zin, afzonderlijk tot wasdom gekomen. Daarom zal ik ze ook in die chronologie bespreken. De eerste karaktereigenschap is 'integriteit'. Integriteit als leefwijze is een bewuste keuze die je maakt om je eigen leven in te richten. Het is niet een keuze voor een eenvoudige wijze van leven, maar wel een keuze die je leven een stabiele inhoud kan geven. Het stond centraal in de eerste fase van mijn werkzame leven als advocaat dat in 1963 begon en in 1981 eindigde. Ik had me, toen ik afstudeerde, - zoals jullie ongetwijfeld op dit moment ook doen - tegenover mijzelf gecommitteerd om een eerlijk en werkzaam leven te leiden. Dit is het 'goed begin' waarvan men wel zegt dat het, 'het halve werk' is. Maar zoals uit de rest van mijn verhaal blijkt , impliceert dat niet dat beide helften even veel gewicht in de schaal leggen.
Als advocaat ben ik in mijn dagelijkse 'denken en doen' steeds geconfronteerd met het belang van integriteit in alle drie vormen waarin het voorkomt.
Immers, het recht en de toepassing daarvan zijn ingegeven
door het belang dat de samenleving hecht aan het besef van burgers dat ze verplichtingen hebben tegenover zichzelf en tegenover anderen en aan het belang dat zij toekent aan gedrag van burgers dat gebaseerd is op Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
3
oordelen die, (vanwege het karakter van het recht als systeem van regels,) consistent en coherent zijn. Het recht vergt van burgers deze persoonlijke integriteit en een advocaat adviseert hen in de naleving daarvan. Maar het recht als systeem bestaat niet alleen uit regels maar ook uit waarden en beginselen die aan regels ten grondslag liggen. Besef hiervan en beleving van deze waarden en beginselen leidt tot morele integriteit. En tenslotte is er een derde vorm van integriteit waar een praktiserend advocaat mee te maken krijgt en dat is integriteit als beroepsbeoefenaar. Hij dient immers de ereregels van de advocatuur met het oog op een integere beroepsuitoefening stipt na te leven.
Ik ga er niet van uit dat jullie, behalve misschien een enkeling, advocaat zullen worden. Maar de drie vormen van integriteit, persoonlijke integriteit ('ik zeg wat ik denk en doe wat ik zeg') , morele integriteit ( 'ik handel in overeenstemming met mijn principes') en professionele integriteit( 'ik heb mij gecommitteerd om de doeleinden en waarden van de professionele rol die ik vervul na te leven en dat doe ik') zijn dimensies van integriteit waaraan elk van jullie ongetwijfeld in je verdere loopbaan op de proef zal worden gesteld.
De tweede karaktereigenschap is 'sense of urgency'. Urgency - waar ik geen goede Nederlandse vertaling voor ken - is een combinatie van gedachten (cognitief) , gevoelens (affectief) en werkelijk gedrag (conatief). Gedachten zijn de kansen die we verstandelijk identificeren, gevoelens zijn de instinctieve vastbeslotenheid om nu die kansen te pakken en het werkelijk gedrag is
het voegen van de daad bij de gedachten en
gevoelens. Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
4
De fundamentele reden waarom wij 'sense of urgency' moeten hebben is de steeds toenemende snelheid waarmee onze wereld verandert en kansen en bedreigingen zich aan ons voordoen. Hoe eerder je op ze inspeelt hoe groter de kans dat je er baat bij hebt. Het ontwikkelen van sense of urgency bleek een kritische vereiste te zijn in de tweede fase van mijn werkzame leven die geduurd heeft van 1981 2000. Ik werd in die periode geconfronteerd met een wereld die inderdaad heel snel veranderende. Voor mij begon het lokaal in 1980 met de militaire ingreep en stillegging van rechtsstaat en democratie en de daarop gevolgde economische teruggang . Wereldwijd ontstonden als gevolg van het neoliberalisme nieuwe verdelingen van taken tussen 'staat' en 'markt'; na de val van de Berlijnse muur in 1989 verhevigde de globalisatie in allerlei opzichten en verspreiding van de veelvoud van toepassingen van informatica maakte de wereld voor ons allemaal zoveel kleiner. Sindsdien voltrekt verandering zich niet lineair maar geëxtrapoleerd en niet in episodes, maar continue.
In deze snel veranderende wereld is voor een ieder die in business een carrière wil maken - en ik neem aan dat dit voor de meeste van jullie geldt het hebben van sense of urgency van vitaal belang. In de cultuur van Shell/Billiton waar ik in 1981 in dienst trad, bracht dat met zich mee dat het denken in oplossingen voor gevallen aan de hand van een systeem van regels en beginselen op de achtergrond moest raken ten gunste van het denken in strategieën en scenario's. Dit systematisch denken over de toekomst moest het mogelijk maken om veranderingen te voorzien en daar snel op in te spelen. Het betekende ook het aanleren van een aantal disciplines zoals het onderscheiden van hoofd- en bijzaken, een 'bias for Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
5
action' om te voorkomen dat goede voornemens door uitstel hun waarde verliezen en een oriëntatie op resultaten die altijd onder druk staan van verbetering.
De derde karaktereigenschap is 'leergierigheid'. Leergierigheid is de inspanning die je bereid bent je te getroosten om nieuwe kennis op te doen, gemotiveerd zijn om te groeien in kennis en ervaring. Leergierigheid is een eigenschap waar we mee geboren worden en die kinderen al vroeg thuis en op school kunnen ontwikkelen. Ik heb het geluk gehad dat mijn vader in dat opzicht voor mij een rol model was. Leergierigheid was in het eerste en tweede traject van mijn loopbaan een welkome karaktertrek maar niettemin slechts een voorwaarde. Om als karaktereigenschap een succes bepalende factor te zijn was het noodzakelijk dat ik mij niet alleen
praktisch schoolde maar dat ik ook
steeds nieuwe theoretische kennis vergaarde. Zodoende was ik in staat om de grenzen van mijn eigen kunnen om te groeien, op te zoeken. In het derde traject van mijn werkzaam leven dat in het jaar 2000 begon heb ik me bij de oprichting van FHR als hogere onderwijsinstelling laten leiden door de gedachte dat levenslang leren de basis is voor productiviteitsgroei in een kennismaatschappij en dat levenslang leren daarom de sleutel is van ontwikkeling en modernisering van onze samenleving. Intussen ben ik er in deze periode meer dan voorheen van overtuigd geraakt dat de kern van onderwijs niet de toepassing van een systeem is (zoals in de rechtspraktijk), of een door competitie gedreven geheel van strategische en operationele activiteiten ( zoals in business) , maar dat levenslang leren een bewust gekozen en gevolgd proces is en,
Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
6
dat het geheim van het succes van dit proces, is het nooit ophouden leergierig te zijn,. Tot zo ver mijn ervaringen.
En nu tot slot mijn wens voor jullie: Een levenslang leren moet ook voor jullie normaal worden. Het diploma dat jullie vandaag ontvangen is de startkwalificatie waarmee jullie worden afgeleverd op de arbeidmarkt. Maar het mag niet ook tegelijk de eindkwalificatie zijn. Leren, ook na vandaag is noodzakelijk en in termen van het motto van deze school 'een wonderbaarlijke ervaring’. Blijf er levenslang van genieten!
Bedankt voor jullie aandacht.
*
Karaktervorming in de stroom van het leven
.5-1-2015 09:15:25
