Juridische aspecten van de stichting administratiekantoor (STAK)

Juridische aspecten van de stichting administratiekantoor (STAK).

mr. dr. R.W.F. Hendriks, Willem II stadion te Tilburg 20 juni 2012

De STAK 

Certificering van aandelen is een in Nederland veel voorkomende methode binnen o.a. het MKB om de juridische en economische aspecten van een aandeel te scheiden, met bijvoorbeeld het oog op continuïteit van de vennootschap.



Een Stichting Administratiekantoor is een juridische figuur die wordt gebruikt bij de certificering van aandelen. In deze presentatie zal zowel de certificering van aandelen als de STAK behandeld worden.



In deze presentatie komen de navolgende onderwerpen aan bod:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

De juridische aspecten van certificering van aandelen; Motieven om te kiezen voor certificering van aandelen; Vormgeving van de STAK; Het bestuur van de STAK en haar bevoegdheden; Flexibilisering van het B.V. recht (nieuwe wetgeving per 1 oktober 2012); Conclusies; Vragen.

Tilburg 20 juni 2012 Rob Hendriks

1.1 Certificering van aandelen 

Een aandeel heeft economische en juridische “waarde”:

-

Economisch: recht op uitkering van dividend; Juridisch: stemrecht op algemene vergadering van aandeelhouders, agenderingsrecht, spreekrecht, overige in de wet genoemde rechten.



Met de uitgifte van certificaten scheidt men kort gezegd deze juridische en economische aspecten van de aandelen.



In de praktijk komt dit op het navolgende neer:

-

De STAK is eigenaar van de aandelen en oefent de daaraan verbonden zeggenschapsrechten uit; De certificaathouder heeft een zuiver contractuele relatie met de STAK en ontvangt dividend.



De wet geeft geen uitdrukkelijke regels die gelden voor en bij certificering van aandelen.


1.2 Methoden van certificering  Overdracht van aandelen ten titel van beheer aan de STAK: -De aandelen worden door de bestaande aandeelhouder ten titel van beheer overgedragen aan de STAK. De STAK reikt vervolgens certificaten uit.  Uitgifte van aandelen aan de STAK: -De vennootschap geeft (nieuwe) aandelen uit aan de STAK. De STAK kan hierop certificaten uitgeven met of zonder medewerking van de vennootschap.


1.3 Soorten certificaten 

Royeerbaar:

-

Royeerbare certificaten zijn inwisselbaar door de certificaathouder tegen het onderliggende aandeel.



Niet royeerbaar:

-

Niet royeerbare certificaten zijn certificaten die niet (of nooit) inwisselbaar zijn tegen het onderliggende aandeel.



Beperkt royeerbaar:

-

Daarnaast zijn er nog beperkt royeerbare certificaten die onder bepaalde voorwaarden ingewisseld mogen worden tegen het onderliggende aandeel, voorwaarden zijn meestal opgenomen in de administratievoorwaarden.


1.4 Soorten certificaten 

Daarnaast kunnen certificaten met of zonder medewerking van de vennootschap uitgegeven worden:



Met medewerking van de vennootschap uitgegeven certificaten (bewilligde certificaten):

-

Deze certificaten hebben voor een gedeelte dezelfde rechten als een aandeelhouder zoals: vergaderrecht (zonder stemrecht), het opdragen aan het bestuur om de AVA bijeen te roepen, spreekrecht, etc.



Zonder medewerking van de vennootschap uitgegeven certificaten (niet bewilligde certificaten):

-

Komt vaak voor bij een werknemersparticipatieplan. Geen vergaderrechten, geen recht om het bestuur op te dragen om de AVA bijeen te roepen, geen spreekrecht, etc.

2.1 Motieven om te kiezen voor certificering  Opvolging en continuïteit in familiebedrijven; - Voorbeeld op navolgende sheets (2.2 en 2.3).

 Werknemersparticipatieplan; - Voorbeeld op navolgende sheets (2.5).

 Beursvennootschappen; - Bescherming tegen vijandige overname; - Grote afwezigheid tijdens algemene vergadering van aandeelhouders; - Volmacht art. 2:118a BW; - Bevorderen verhandelbaarheid door meerdere certificaten uit te geven op een aandeel. Zo creëert men kleine coupures. - (wordt verder buiten beschouwing gelaten).


2.2 Continuïteit familiebedrijf Voor certificering

Kinderen ABCD

Na certificering Vader

Vader 100% aandelen

certificaten

STAK

BV

(bestuur: vader)

100% aandelen

BV

(bestuur: vader + A) Tilburg 20 juni 2012 Rob Hendriks

8

2.3 Continuïteit familiebedrijf: vader overlijdt Kinderen ABCD certificaten Voorbeeld van bestuur STAK om na overlijden vader de continuïteit van de vennootschap te waarborgen: Bestuur STAK * A (kind). * X (2e bestuurder) op voordracht ABCD (kinderen). * Y (3e bestuurder) op voordracht van A en X

STAK

100% aandelen

BV

(bestuur: A) Tilburg 20 juni 2012 Rob Hendriks

2.4 Continuïteit waarborgen 

Men kan de continuïteit van de vennootschap waarborgen door de constructie van een scheiding van economisch “eigendom” en juridisch eigendom middels certificering.

-

Alle kinderen blijven recht houden op dividend maar hebben geen stemrecht in de AVA;

-

Bestuurder en erfgenaam A behoudt zijn stabiele positie binnen de vennootschap aangezien de overige kinderen zonder stemrecht in de AVA geen macht over het bestuur van de vennootschap kunnen uitoefenen;

-

De overige kinderen houden een zekere mate van inspraak aangezien zij één van de drie bestuurders van de STAK kunnen benoemen.


9

2.5 Werknemersparticipatieplan 

Productiviteit werknemers verhogen door arbeid te belonen met recht op dividend.



Ondernemers willen veelal niet dat werknemers stem- of agenderingsrecht krijgen bij de algemene vergadering van aandeelhouders.



Certificaten (zonder medewerking van de vennootschap) biedt in dit geval een uitkomst:

-

WEL arbeid belonen middels uitkering van dividend om zo de productiviteit te verhogen;

-

GEEN stemrecht, agenderingsrecht, etc. in de algemene vergadering voor de werknemers met certificaten.


 3. Vormgeving van de STAK 

Het administratiekantoor kan ook de vorm van een besloten of een naamloze vennootschap hebben. Echter gaat in de praktijk vaak de voorkeur uit naar de vorm van een stichting. Een stichting heeft als rechtsvorm, anders dan een B.V. of N.V., geen winstoogmerk en kent daarnaast geen leden of aandeelhouders.



De STAK oefent de aan de gecertificeerde aandelen verbonden rechten uit jegens de vennootschap, in het bijzonder het stemrecht.



In de statuten van de STAK staan de doelomschrijving van de stichting, bepalingen over het bestuur, etc..



De STAK heeft naast statuten zogenaamde administratievoorwaarden. Hierin is de verhouding tussen de certificaathouder en de STAK vastgelegd (bijv. de contractuele verbintenis tot uitkering van dividend aan de certificaathouder).


4. Bevoegdheden van het STAK bestuur 

De rechtsverhouding tussen de STAK en de certificaathouder heeft een fiduciair karakter. Dat houdt in dat de STAK de aandelen ten behoeve van de aandeelhouder houdt en bij uitoefening van haar stemrecht de belangen van de certificaathouders in het oog moet houden.



In het geval dat het bestuur van de STAK haar verplichtingen jegens de certificaathouders of de vennootschap niet of onbehoorlijk nakomt kan het bestuur op verschillende manieren aangesproken worden door de certificaathouders:

-

Tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst met de certificaathouders (wanprestatie art. 6:74BW); Onredelijk en onbillijk gedrag van de rechtspersoon jegens degene die bij de organisatie betrokken zijn (2:8 BW); Onrechtmatige daad (6:162 BW); Certificaathouders kunnen in bepaalde gevallen vernietiging van een besluit vorderen (2:15 lid 1 sub b); Certificaathouders kunnen in bepaalde gevallen gebruik maken van het recht een enquête in de vennootschap te initiëren (2:346 sub b BW).

-


5.1 Flexibilisering B.V. recht (nieuw recht) 

Vanaf 1 oktober 2012.

-

Maakt een einde aan de onduidelijkheid over het onderscheid tussen bewilligde/onbewilligde certificaten. De bewilligde certificaten zullen na de inwerkingtreding van deze wet door het bestuur van de vennootschap moeten worden ingeschreven in het aandeelhoudersregister en worden dan aangeduid als “certificaten met vergaderrecht”.

-

Certificaten met vergaderrecht:

-

Recht op kosteloos uitreksel aandelenregister (2:194 lid 4 BW); Onder omstandigheden de mogelijkheid tot blokkering van wijzigingen in de statutaire regelingen waarin het vergaderrecht aan de certificaathouders wordt toegekend (2:227 lid 4 BW); Mogelijkheid tot besluitvorming buiten vergadering (2:238 BW).

-

Bovengenoemde rechten komen niet toe aan houders van certificaten zonder vergaderrecht.


5.2 Stemrechtloze aandelen 

De flex B.V. creëert de mogelijkheid dat de statuten van een B.V. bepalen dat aan aandelen geen stemrecht verbonden wordt bij de algemene vergadering van aandeelhouders (2:228 lid 5 BW).



Dienen de stemrechtloze aandelen als substituut voor certificering?

-

Certificering is in verhouding duur; Stemrechtloze aandelen zijn in het buitenland een bekend figuur, certificaten niet; Echter kan certificering een beter alternatief zijn voor bedrijfsopvolging. Zoals in het voorbeeld besproken hebben de kinderen certificaten. Ze hebben geen stemrecht in de algemene vergadering maar mogen wel een bestuurder van de STAK aanstellen. Deze constructie is met stemrechtloze aandelen niet mogelijk; Stemrechtloze aandeelhouders hebben altijd toegang tot de algemene vergadering terwijl de certificaathouders statutair uitgesloten kunnen worden.

-

6. Conclusies 

Certificering kan gebruikt worden door de vennootschap als beschermingsconstructie of als continuïteitsgarantie;



De STAK houdt de aandelen te titel van beheer voor de certificaathouders en oefent in de regel het stemrecht uit;



De STAK heeft statuten en administratievoorwaarden waarin het doel van de stichting, de normen die de STAK moet aanhouden bij het uitoefenen van het stemrecht en de contractuele relatie met de certificaathouder beschreven staan;



Bestuurders van de STAK kunnen op verschillende manieren aansprakelijk worden gesteld in het geval zij tekort komen in de nakoming van haar verplichtingen jegens de certificaathouder;



Vanaf 1 oktober 2012 geldt de nieuwe wet Flexibilisering van het B.V. recht wat enkele belangrijke wijzigingen meebrengt m.b.t. certificering en de STAK.


7. Vragen?

 Mogelijkheid tot het stellen van vragen.

Juridische aspecten van de stichting administratiekantoor (STAK)

Recommend Documents