juni 2008

2008 nr. 9

mei/juni 2008 Expositie Mariëtte Meijers Excursie Maastricht en Wijlre Peter Thoben op het AG Kom kennismaken met: Bernlef Recensie Driestuiversopera Lezing Couperus Lezing Iconen Wandelen: 100e keer  

5 6 7 8 16 20 21 22

2 www.karikatuur.nl

Inhoud ’t gewAG

Bram’s lijdensweg Attentie! In de maand juni zal geen Tussenagenda verschijnen. In plaats daarvan zal ’t gewAG nummer 10 een halve maand eerder, dus rond half juni, verschijnen. De sluitingsdatum voor bijdragen voor zowel ‘t gewAG nummer 10 als voor de bijbehorende agenda is vrijdag 30 mei. ’t volgende gewAG zal onder meer bevatten: Filosofielezing Ad Verbrugge Kennisgemaakt met: Bernlef Kennisgemaakt met: Riemer Reinsma The making of …. Thema Europa Verslag Algemene Ledenvergadering Verslag: Peter Thoben op het AG Voorschouw ‘Wakker’

Ten geleide

3

Oproep van het bestuur 

3

Darwin op het AG (ingezonden brief)

4

Tentoonstelling: Mariëtte Meijers

5

Excursie: Maastricht en Kasteel Wijlre

6

Peter Thoben op het AG

7

Kom kennis maken met: Bernlef

8

Kom kennismaken met: Riemer Reinsma

9

Kennis gemaakt met: Piet Emmer

10

AG-koor en kamerorkest Duodecima

11

Kennis gemaakt met: Gebroeders Meester 12 Recensie De Driestuiversopera

16

Naar de Matthäus Passion

18

Foto expositie Europa (reminder)

19

Muziekcaleidoscoop 

19

Literaire kring: Couperus

20

Lezing Iconen

21

Wandelen, 100e keer 

22

Project Kempenhaeghe

23

Filmhuis mei: Seven Years in Tibet

24

Filmhuis juni: Beautiful Mind

24

Waarom de Matthäus Passion

25

Column

26

Mutaties ledenbestand

27

3 Ten geleide

Chatten met de voorzitter? Het is al veel gezegd: de elektronische communicatie gaat in het AG een steeds belangrijker rol spelen. U kunt uw mening geven via de website, de laatste actuele informatie over voorbije en komende gebeurtenissen in de sociëteit ophalen en fotoreportages bekijken. Velen hebben kaarten voor de Driestuiversopera besteld en betaald via de website. En er zijn toch geen commissies meer die het zonder email kunnen stellen? Toch zijn er die nog niet lijken te beseffen dat het daarbij niet blijft en dat we pas aan het begin staan. De commissies dienen zich op deze ontwikkelingen voor te bereiden. Het was dan ook een teleurstelling voor de webmaster dat een aantal commissies geen gehoor gaf aan zijn uitnodiging om op 27 februari kennis te nemen van zijn visie en plannen. Wij beseffen dat vele AG-leden moeite hebben met al dat ‘computergedoe’ en dat daarom een geleidelijke invoering geboden is. Aan de andere kant zijn er die ongeduldig wachten tot ze met het bestuur kunnen chatten.

Welkom: Wim Meulen Het implementeren en onderhouden van zo’n AG-communicatiesysteeem gaat niet zomaar vanzelf. Het vergt motivatie en voortdurende inspanning van een aantal leden met goede kennis op ICT-gebied. We zijn daarom blij dat de redactiecommissie is uitgebreid met Wim Meulen als ‘web associate’. Wim is sinds enkele maanden AG-lid en wij verwachten dat hij alle daarvoor nodige kwaliteiten meebrengt. Al kunt u straks misschien wel chatten met de voorzitter, wij verwachten dat u tot in lengte van dagen genoegen aan het tastbare ’t gewAG zult beleven.

Namens de redactie, Roland van Witteveen

Oproep van het bestuur

AOW voor het AG? In 2010 wordt het AG 65 jaar. Dat is een bijzondere leeftijd, want bij 65 pleegt een nieuwe levensfase met nieuwe perspectieven te beginnen. Dat geldt ook voor het AG! Het bereiken van deze mijlpaal moet feestelijk gevierd worden met respect voor het verleden en de blik op een veelbelovende toekomst. In 2010 is het zover en dat duurt niet zo lang meer als u denkt; de voorbereidingen moeten spoedig beginnen.

Indien u het aandurft om daarbij het voortouw te nemen als

voorzitter van de lustrumcommissie neem dan contact op met mij. Fred van Keulen, voorzitter

4 Ingezonden brief en antwoord Geachte Redactie,

Beste Stef,

Met aandacht heb ik het artikel van Sikko Argelo “Darwin op het AG” gelezen (’t gewAG maart-april). Ik heb het enkele malen herlezen en kan mij zeer goed vinden in de inhoud van het betoog. Eén zin echter (“... dan het geloof in een Schepper die het allemaal pardoes voor ons heeft klaargezet “) doet bij mij het vermoeden rijzen dat een bepaalde theologische stroming buiten zicht is gebleven. Nu, dat buiten zicht blijven lijkt mij voor de hand liggen en wel om twee redenen. De eerste is dat een naturalistisch denker in het algemeen geen theologische boeken zal lezen en de tweede is – een veel belangrijkere – dat de middeleeuwse visie, als uitgedrukt in bovenstaand citaat, nog door vele kerkgenootschappen, de R.K. Kerk voorop, luid en duidelijk wordt uitgedragen. Dit in tegenstelling tot de moderne theologie die voornamelijk in de onderstroom zijn weg zoekt en aanzienlijk minder opvallend is. De visie van deze moderne theologie op de evolutie (dwz mijn interpretatie daarvan) is klip en klaar: het begin van de evolutie, ongeacht wat dat zal blijken te zijn, moet van buiten de evolutie gekomen zijn. Alles wat daarna gebeurt is, zichtbaar, onzichtbaar, bekend, onbekend, het totale universum dus inclusief het metaversum dient als autonoom te worden beschouwd, wordt geregeerd door zijn eigen wetten en is op geen moment onderhevig aan een ingreep van buitenaf. Een aanhanger van de moderne theologie zal dus een citaat als bovengenoemd niet onderschrijven.

Tegen de door jou aangeduide deïstische theologie heb ik geen enkel bezwaar. In die theologie wordt God gereduceerd tot de initiator van ons universum inclusief zijn natuurwetten. In de daarop volgende 14 miljard jaar heeft Hij zich verder nergens mee bemoeid. Elke agnost en zelfs elke atheïst kan daarmee akkoord gaan. De evolutieleer blijft zodoende volledig onaangetast. Wel betwijfel ik de populariteit van zo’n nogal abstracte God. Een belangrijke functie van religie is het verschaffen van troost bij tegenslag en steun bij het verwerken van doodsangst. Een God die de wereld na de Big Bang de rug heeft toegekeerd kan die troost of hulp niet bieden. Jouw theologie lijkt me typisch een constructie van intellectuelen die zich met de wetenschap willen verzoenen met behoud van hun godsgeloof. Er is maar één werkelijkheid, namelijk die waarvan wij zelf deel uitmaken. Als God in die werkelijkheid geen rol speelt dan is Hij niet relevant. Maar de meeste mensen willen dat God wel degelijk een rol speelt. Het geloof in een ordenende, rechtvaardige God die gebeden verhoort is wijdverbreid, bezig met een stevige comeback en dus nauwelijks “middeleeuws” te noemen. Je vergist je nog op een ander punt, namelijk dat evolutionaire naturalisten in het algemeen geen theologie lezen. Dat doen wij naturalisten juist wel, alleen zijn het andere boeken dan gelezen door de transcendentalisten. Als het leveren van godsbewijzen theologie is, dan is het ontzenuwen van godsbewijzen ook theologie, evenals het zoeken naar verklaringen voor de menselijke religiositeit. Ik noem drie titels: Scott Atran: In Gods we trust, Richard Dawkins: The God Delusion, Daniel Dennett: Breaking the Spell.



Stef Nielen

Sikko Argelo

5 Tentoonstellingscommissie

Mariëtte Meijers - Tekeningen, prints en beelden Mariëtte Meijers genoot haar opleiding tot beeldend kunstenaar aan de Willem de Kooning Academie voor Beeldende Kunsten te Rotterdam, afdeling beeldhouwen. Haar werk bestaat uit beelden, prints en tekeningen. Bij haar prints gaat ze uit van een hout- of linoleumsnede en monteert meerdere (transparante) lagen over elkaar heen. Vervolgens tekent ze daar weer in. Hierdoor ontstaat een aanzet tot de derde dimensie uit een grafische vorm. De prints zijn allen unica. Mariëtte Meijers zegt voor haar tekeningen inspiratie te vinden bij Egon Schiele met zijn heel emotionele en onderzoekende manier van tekenen en bij Max Beckmann vanwege de symbolische benadering van voorstellingen in zijn schilderijen. Ook veel hedendaagse kunstenaars zijn voor Mariëtte voorbeeld of bronnen van inspiratie. Figuratie is een belangrijk thema voor Mariëtte. In de expositie zijn de keramische beelden van Mariëtte op foto’s van Bea Blauwendraat te zien. De samenvoeging van enkele beelden tot steeds weer andere systemen en groeperingen komt in de fotografieën goed tot uiting en verduidelijkt daarmee het idee van ‘mens en systeem’, dat de basis vormt voor een deel van Mariëttes figuraties.

De expositie is te zien in de ruimte van het Academisch Genootschap van 29 april t/m 1 juli 2008. Tijdens de ledenborrel op donderdag 5 juni 2008 zal de tentoonstelling aan het verzameld publiek worden voorgesteld. Er is dan ook gelegenheid om met de kunstenares kennis te maken en van gedachten te wisselen.

6 Excursiecommissie

Bonnefantenmuseum te Maastricht en Kasteel Wijlre

Op 22 mei a.s. om 09.15 uur vertrekken we met de bus voor een bezoek aan Palazzo, een tentoonstelling van vroeg-Italiaanse kunst in het Bonnefantenmuseum te Maastricht. Deze fraaie verzameling is samengesteld op basis van de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam en bevat behalve schilderijen ook beelden en meubelen uit de Italiaanse laat-middeleeuwse- en Renaissanceperiode. Na rondleiding en lunch aldaar rijden we naar Wijlre, ongeveer twintig km ten zuiden van Maastricht.

Het 17e eeuwse kasteel Wijlre is sinds 1996 eigendom van het kunstverzamelaarsechtpaar Jo en Marlies Eyk. Behalve met de aanleg van de schitterende kasteeltuin heeft het echtpaar zich bezig gehouden met het verzamelen van een uitgebreide collectie moderne kunst. Sinds 2001 is deze collectie ondergebracht in het Hedgehouse. Dit tentoonstellingspaviljoen in het kasteelpark is een klein meesterwerk op het gebied van architectuur, ontworpen door beroemde architect Wiel Arets. Het doet door zijn geraffineerde eenvoud geen enkele afbreuk aan de fraaie natuur rond het kasteel. Na genoten te hebben van kunst, architectuur en natuur vertrekken we rond vier uur weer huiswaarts. U kunt zich voor deze excursie opgeven op dinsdag 6 mei vanaf 09.00 uur bij Otto Croiset van Uchelen, tel 040-2831789. Kosten € 47.50 (reiskosten, entree plus gidsen, koffie en lunch) over te maken op rek. 512653127 t.n.v. Academisch Genootschap te Nuenen. Voor gezamenlijke maaltijd na afloop s.v.p. reserveren aan de bar van het AG of telefonisch: 040-2434808. 

Ietje Rietdijk

7 Eindhoven op het AG (14)

Drs. Peter Thoben

Directeur-conservator van Museum Kempenland Donderdag 8 mei 2008, 20.30 uur Meerlezaal ‘Museum in de schaduw van Eindhoven?’ Toen in 1920 Eindhoven met de vijf omliggende dorpen werd uitgebreid, ontstond de behoefte aan een aandachtsplaats voor de geschiedenis, kunst en cultuur van stad en regio, maar pas in 1932 werd het museum Kempenland opgericht. Aanvankelijk was er alleen sprake van het aanleggen van een verzameling, maar in 1937 kwam er ruimte in het oude Stadhuis aan de Rechtestraat. In 1939 moest het museum evenwel al plaatsmaken voor een distributiekantoor. Na de oorlog kreeg men inwoning bij het Van Abbemuseum, daarna in het Waaggebouw aan de Paradijslaan, vervolgens op een bovenverdieping in het Kantongerecht aan de Rechtestraat, maar eindelijk wordt in 1981 een fulltime directeur-conservator aangesteld en in 1982 wordt er verhuisd naar een eigen gebouw, de leegstaande ‘Steentjeskerk’ aan de St. Antoniusstraat. Die nieuwe directeur was Peter Thoben uit Nijmegen. Hij werd daar in 1951 geboren, deed gymnasium β en studeerde er cum laude af in kunstgeschiedenis en archeologie. Dat waren al heel vroeg zijn hobby’s geweest. Als 13-jarige jongen wilde hij zeer beslist naar de Karel de Grote-tentoonstelling in Aken. En in zijn studietijd was hij al parttime docent kunstgeschiedenis/kunstbeschouwing en werkte in het Nijmeegs Museum, de ‘Commanderie van Sint-Jan’. Nadat hij in 1981 directeur van Kempenland werd, moest eerst de verwaarloosde kerk tot een sfeervol museum worden verbouwd en daarna volgde een drukke tijd met veel tentoonstellingen, waarvan hij er in eigen museum en als gastcurator in de loop der jaren wel ruim

320 organiseerde. Ook stelde hij de catalogi samen, publiceerde over de kunstenaars en was de auteur van vele (kunst)historische artikelen. Het monumentale boek Museumwaaier Museum Kempenland Eindhoven, dat in 2006 verscheen in het kader van zijn 25-jarig jubileum in Eindhoven, geeft een overzicht van al zijn museale activiteiten. Maar ook heeft hij vele bestuurs- en adviesfuncties zoals in de Heemkundige Studiekring Kempenland, die bovendien in het museum vaak een gastvrij onderkoPeter Thoben men krijgt. Ondanks die vele activiteiten beschouwt Peter Thoben zijn museum nu nog als een ‘museum in de schaduw’, waarschijnlijk omdat bij de sterk gevarieerde en wisselende bevolking de historische belangstelling voor deze streek en de kunst uit de omgeving toch nog beperkt is. Daar lijkt verandering in te komen, gezien de belangstelling voor designweken, atelierroutes en nu, in navolging van de landelijke actie, het streven naar een canon voor de historie van Eindhoven. Ook hierin is Peter Thoben actief om, naast de recente geschiedenis, ook de oudere tijd, vanaf het ‘stad worden’ in 1232, aan zijn trekken te laten komen. Het Eindhovens Dagblad heeft onlangs de lijst die met hem werd opgesteld aan haar lezers ter keuze voorgelegd. Bestaat er voor de uitbeelding van deze ontwikkelingen ook een taak voor Museum Kempenland? Met als basis de huidige verzameling met de prachtige maquettes van de middeleeuwse Eindhovense stadsburchten, ligt dat wel voor de hand. En het is ook intrigerend om vanuit een eigen stadsgeschiedenis en -cultuur de toekomst van onze stad Eindhoven in te kijken en mogelijk zelfs nog te beïnvloeden. Ben Bolomey

8 Kom kennismaken met….

Bernlef

Zaterdag 17 mei 2008, 17.00 – 19.00 uur Bernlef (pseudoniem van Hendrik Jan Marsman) werd in 1937 in Sint Pancras geboren. Zijn jeugd bracht hij door in Amsterdam-West. In 1949 verhuisde het gezin naar Haarlem. Na zijn eindexamen HBS was Bernlef een half jaar student aan de Politiek Sociale Faculteit in Amsterdam en werkte hij als vrijwilliger in een boekhandel. Hij begon te publiceren tijdens zijn militaire dienst in bladen als Hoos en A Pulp Magazine for the Dead Generation. Zijn eerste dichtbundel Kokkels en de verhalenbundel Stenen Spoelen werden bekroond met de Reina Prinsen Geerligsprijs. Samen met G. Brands en K. Schippers richtte hij in 1958 het tijdschrift voor teksten Barbarber op waarvan hij tot de opheffing in 1971 redacteur bleef. Bernlef publiceerde een groot aantal literaire kritieken, vertalingen (uit het Zweeds, Engels en Duits), romans, poëzie- en verhalenbundels en (muziek)theaterstukken. Hij schreef een groot aantal essays over Laurel en Hardy, film, jazz, architectuur, schilderkunst en literatuur. Het literaire werk van Bernlef werd vele malen bekroond, onder meer met de Van der Hoogtprijs (voor de dichtbundel Dit verheugd verval), de poëzieprijs van de gemeente Amsterdam (voor Morene), de AKO-prijs (voor Publiek Geheim), de Vijverbergprijs (voor De man in het midden) en de Diepzeeprijs (voor Hersenschimmen). Voor zijn hele oeuvre ontving hij in 1984 de Constantijn Huygensprijs en in 1994 de P.C. Hooftprijs. Cellojaren werd genomineerd voor de Gouden Uil en de Librisprijs. Morgen is het maandag voor de Librisprijs. Zijn bestseller Hersenschimmen werd verfilmd.

Het werk van Bernlef is zelden autobiografisch. Hij zegt hierover: “Over het algemeen kies ik liever iemand die wat meer buiten mezelf staat. Ik heb het gevoel dat ik dan wat meer artistieke vrijheid heb.” Als thema’s in het werk van Bernlef worden genoemd: waarnemen en herinneren, vervalsen, vergeten en verdwijnen. Kortom de ongrijpbaarheid van de werkelijkheid. In 2008 schreef Bernlef het boekenweekgeschenk De pianoman, gebaseerd op een waar gebeurd voorval van een persoon, die aangespoeld was op de kust van Kent, niet sprak, maar pianospeelde. Tiny Hazewindus

9 Kom kennismaken met….

Riemer Reinsma Zaterdag 14 juni 2008, 17.00 – 19.00 uur Dr. Riemer Reinsma studeerde neerlandistiek aan de Universiteit van Amsterdam (doctoraalexamen in 1967). In 1970 promoveerde hij op een onderzoek naar toekomstbeelden in de Nederlandse literatuur. Riemer Reinsma werkt sinds 1970 als woordenboekenmaker, eind- en hoofdredacteur en hij publiceert boeken en artikelen over taal. Voor het maandblad Onze Taal verzorgt hij de rubrieken Geschiedenis op Straat (over oude straatnamen) en de rubriek Bij wijze van zeg-

gen (over de herkomst van uitdrukkingen en spreekwoorden). Reinsma is hoofdredacteur van het tweemaandelijkse tijdschrift Taal Actief (een uitgave van Kluwer), dat zich richt op mensen, die in hun werk veel met taal te maken hebben. Van 1970-1973 werkte hij als redacteur bij het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Daarna werd hij projectleider woordenboeken bij Elsevier (1973-1979) en vervolgens bij Het Spectrum (1979-1982). Hij was jarenlang vaste medewerker van Vrij Nederland, NRC Handelsblad en het NOS-radioprogramma De Taalshow (later omgedoopt tot Wat een Taal). In de seizoenen 1986-1987 trad hij als jurylid op in het KRO-tv programma Cijfers en Letters (presentator Bob Bouma) Van 1994 tot 1996 was Riemer Reinsma hoofdredacteur van het Van Dale Groot Spel van de Nederlandse Taal (Dick de Rijk Productions) Voor het Van Dale Idioomwoordenboek - verklaring en herkomst van uitdrukkingen en gezegden (1999) verzorgde Reinsma de etymologische verklaringen. De tekstdokter (2003) bevat honderden ingrepen om moeilijke zinnen prettig leesbaar te maken. In 2005 publiceerde hij bij uitgeverij Contact het boek Wandelen langs de Taalgrens. In 2006 verscheen bij Sdu Uitgevers het boek Van Hier Tot Tokio - Waar komen aardrijkskundige namen vandaan? Joke Wessels

10 Kennis gemaakt met...

Piet Emmer

De Nederlandse slavenhandel 1500 - 1850

Piet Emmer In het kader Kom kennismaken met... wist prof. P.C. Emmer op 16 februari j.l. een groot aantal toehoorders te boeien met zijn inleiding over de Nederlandse slavenhandel. Meer dan twaalf miljoen bewoners van Afrika werden met Portugese, Engelse, Franse en ook Nederlandse schepen over de Atlantische oceaan naar de Nieuwe Wereld vervoerd. Van dat grote aantal slaven is door de Nederlanders ongeveer vijf procent vervoerd en verhandeld. Slavenhandel vond niet alleen plaats over zee naar het westen. Miljoenen slaven werden verkocht aan Afrikaanse slaveneigenaren. Ook het Midden Oosten was een paar honderd jaar lang groot afnemer van Afrikaanse slaven. Krijgsgevangenen van onderlinge oorlogen in Afrika werden onder meer als slaven verhandeld. . Portugezen en Spanjaarden verbouwden suikerriet op de door hen veroverde eilanden in het Caraïbische gebied. Indianen bleken niet goed inzetbaar voor het zware werk op de plantages. Door de Europeanen werden voor indianen onbekende ziektes ‘geïmporteerd’ waaraan miljoenen inwoners van De Nieuwe Wereld zijn overleden. Afrikanen bleken beter bestand tegen die ziekten en konden zwaar lichamelijk werk beter aan dan de indianen. Na 1550 steeg de vraag naar slaven explosief door de ontwikkeling van Brazilië, Nadat de Nederlanders vaste voet in Brazilië hadden gekregen werd door hen de slavenhan-

del ter hand genomen. De in 1621 opgerichte West Indische Compagnie (WIC) kreeg het monopolie. Plantages in Suriname vroegen en kregen slaven aangeleverd In totaal werden ongeveer 200.000 Afrikanen aan dat land geleverd. Curaçao werd een belangrijke doorvoorhaven. De slaven werden in Afrika door slavenhalers geruild tegen goederen als katoen (gekocht van de VOC), buskruit en geweren. De slaven werden aan boord genomen aan de Goudkust en bij de Nederlandse forten in West Afrika (Elmina), tot in Angola toe. Een schip vertrok pas als er voldoende slaven aan boord waren. Dat kon wel een paar maanden duren. Met een lading van een paar honderd slaven werd de overtocht, die tenminste een maande duurde naar het Westen aanvaard. De sterfte aan boord was hoog: tussen en veertien en zeventien procent. De omstandigheden aan boord waren mensonterend. In de ruimen lagen de geboeide slaven mannetje aan mannetje. Af en toe werden ze aan dek gelucht. In de ruimen heerste een afgrijselijke stank bij temperaturen tot 40 graden. In die omstandigheden heeft een mens per dag tenminste drie liter water nodig, terwijl slechts 1 liter water per man/vrouw verstrekt werd. Ziekte en algemene zwakte eisten hun tol. Het was in het belang van reder en bemanning om zoveel mogelijk slaven in leven te houden. Kapitein en scheepsofficieren kregen per levend aan land gebrachte slaaf een premie. De sterfte onder

11 Muziekcommissie

AG-koor en kamerorkest Duodecima Woensdag 21 Mei 20.15 uur Meerlezaal Op deze avond kunt U een optreden van het AG-koor met medewerking van het kamerorkest Duodecima bijwonen. Het programma omvat twee werken voor koor met orkest : Misericordia Domini, van W.A. Mozart (KV 222), Alles, was ihr tut mit Worten oder mit Werken, van D. Buxtehude; alsmede twee werken voor kamerorkest: Concerto Grosso Op. 6 no.1 van G. F. Handel, Suite van M.A. Charpentier.

Het geheel staat onder leiding van Annelies Willemse. Duodecima, geleid door Jacqueline Wezenberg, omvatte bij de oprichting de volgende instrumenten: zes violen, twee altviolen, twee celli, één bas en één spinet, dus twaalf in totaal. Hier komt de naam Duodecima vandaan. Inmiddels is het gezelschap groter geworden. Deelname van de AG-leden Heleen van Witteveen en Bram Busschers heeft tot de samenwerking van het AG-koor met Duodecima geleid.

Kamerorkest Duodecima

de bemanning was overigens ook erg hoog. De WIC is niet rijk geworden van de slavenhandel, de productenhandel uit West-Indië bleek net zo belangrijk. In het meest actieve slavenjaar werd met slechts 30 schepen gevaren, nog geen 1 procent van de totale koopvaardijvloot. Werd er in ons land door de jaren heen nooit geprotesteerd tegen de slavenhandel? Zeker, er was protest, vooral door predikanten. De Nederlandse slavenhandel was echter zo onbelangrijk ten opzichte van de rest van de scheepvaart, dat de slavenhandel slechts weinig belangstelling ondervond. In Engeland daarentegen is altijd een

actieve afschaffinglobby geweest resulterend in de officiële beëindiging van de slavenhandel in 1808. In Nederland volgde de officiële afschaffing pas in 1863, waarbij opgemerkt moet worden dat vanaf 1780 de Nederlandse slavenhandel steeds sporadischer plaatsvond. Prof. Emmer schreef een goed gedocumenteerde studie: De Nederlandse slavenhandel 1500 - 1850, te verkrijgen in de boekhandel. Jan Ru Bienfait

12 Kennis gemaakt met...

Gebroeders Meester gaan voor in de Verlichtingskerk van het AG zaterdagmiddag 15 maart Als een kerkdienst met een echte liturgie! Maarten en Frank Meester bezorgen ons een nieuwe ervaring: de Verlichtingskerk. In het openingsthema wordt uit de doeken gedaan dat de Verlichting nog steeds niet is afgerond en dat grote delen van de mensheid nog niet eens begonnen is. En dan vangt de dienst aan: De Orde van Dienst bestaat uit vier gedeelten: I Eerbetoon aan de God van de Stad In een ‘duopreek’ in debatvorm door de twee ‘priesters van de Rede’ over de polis laat Frank weten dat hij gelukkig is in zijn woonplaats Sexbierum, want dat is een polis, waarin men elkaar groet en de burger zich thuis voelt. Maarten daarentegen vindt zijn geluk in Amsterdam. Maar is Amsterdam wel een ware polis of slechts een verzameling van langs elkaar heen levende individuen, waar het gebrek aan

onderlinge interesse aangezien wordt voor tolerantie. De toehoorders worden nu betrokken in een debat over samenleven en tolerantie, waaruit het volgende te destilleren viel: • Ware tolerantie dient gedragen te worden door het individu en pas in tweede instantie gesteund te worden door overheidsgezag. • Tolerantie vereist inlevingsvermogen in de positie van de ander. Dus het vermogen om buiten het eigen overgeleverde of aangeleerde stel normen en waarden te kunnen treden en negatieve emoties tegenover het vreemde te beheersen. Daarvoor is een hoge geestelijke intelligentie en souplesse verreist. • Deze gave ontbreekt bij velen en helaas ook bij vele volksvertegenwoordigers. II Eerbetoon aan de goden, Lichaam en Geest, een discussie aan de hand van een aantal stellingen rond bewustzijn, voortleven van de geest na de dood en religiositeit.

13

III Eerbetoon aan de god God met stellingen betreffend godsbestaan en godslastering. Individu en tolerantie vormen het zwaartepunt van alle discussies. Voor conclusies is de tijd veel te kort, maar er is toch een beeld te herkennen: • Je bent pas iets als je een eigen overtuiging hebt; je denkt dat je iets bent als je toebehoort aan een groep met vooroordelen. • Je bent iets als je een eigen overtuiging hebt, maar je bent meer als je respecteert dat een ander een andere overtuiging heeft.

IV Samenzang: een door de broers op gitaar begeleide ode aan de verlichte wereld op de wijze van What a wonderful World. Na het ‘luidkeels’ meezingen gaan allen huiswaarts om verlicht na te denken. Heb ik al iets bedacht? Ja: op het AG zouden we met zekere regelmaat professioneel geleide discussies over ‘vraagstukken van de samenleving’ moeten organiseren. Roland van Witteveen

14

mei / juni

Agenda VERDER IN HET AG

do. 26 juni - Debat

vr. 27 juni - Filmhuis A Beautiful Mind (2001) Het verhaal van een geniale wiskundige, die met de hulp van zijn vrouw een toenemende paranoia weet te overwinnen en tenslotte zijn werk bekroond ziet met de Nobelprijs. De film werd bekroond met 4 Oscars. Zie ook blz. 24. Haardkamer 20.30 uur

di. 29 april - Volksuniversiteit Eindhoven

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN

AG-Koor Elke woensdagavond repetitie o.l.v. Annelies Willemse. Aanmelding kan door gewoon te komen, maar ook bij Roland Huijgen, tel. 040-2214317, e-mail [email protected] of Bram Busschers, tel. 0492-661640, e-mail [email protected]. We werken momenteel aan een optreden op 21 mei met het kamerorkest Duodecima. Er zullen koorwerken van Buxtehude en Mozart uitgevoerd worden. Daarom nodigen we beginnende, geoefende, aarzelende en zelfverzekerde zangers en zangeressen uit om dit project tot een succes te maken. Meerlezaal 20.15 uur

 aarom lezen wij fictie?, lezing door de heer W F.A. de Leeuw Toegang voor niet-leden van de Volksuniversiteit vanaf 19.45 uur, indien er plaats is en tegen betaling van € 5,00 per persoon. Meerlezaal 20.00 uur

Toneel Op alle maandagavonden toneelrepetitie o.l.v. Geert Niland Meerlezaal 20.00 uur Vrij bridgen Elke woensdagavond vrij bridgen voor iedereen! Wel graag aanmelden (een vaste partner is niet nodig) vóór dinsdag 12.00 uur bij Ria Holleman, tel. 0499-473008, e-mail [email protected] Sociëteitsgebouw 19.45 uur di. 29 april - di. 29 juni - Tentoonstelling Tekeningen, prints en beelden van Mariëtte Meijers. De officiële opening van deze tentoonstelling zal plaatsvinden tijdens de ledenborrel van 5 juni, in aanwezigheid van de kunstenares. Zie ook blz. 5. Sociëteit

2008 - nr. 8

Debatavond met trainer. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Balkonkamer 20.00 uur



di. 29 april - Muziekcaleidoscoop De laatste bijeenkomst van dit seizoen, met Huibert van der Putt en Ko de Vries. Huibert geeft als hint voor zijn onderwerp: ‘Een, twee, drie, hoor maar…’en Ko zal liederen van Kurt Weill laten horen. Zie ook blz. 19. Balkonkamer 20.00 uur

MEI 2008 do. 1 mei - vr. 2 mei - Sociëteit gesloten i.v.m. Hemelvaartsdag

I n verband hiermee is de ledenborrel verzet naar 8 mei. ma. 5 mei - Filosofie



Groep Vergeer Balkonkamer

20.00 uur

di. 6 mei - Bridgediner  lle bridgende AG-leden zijn van harte welA kom op dit jaarlijkse bridge-evenement. De leden van de drie bridgeclubs ontmoeten u graag om in een gemoedelijke sfeer te bridgen. Al bent u niet zo geroutineerd, u zult merken dat u zeer welkom bent. Het diner met driegangenmenu kost € 21,50. Inschrijven voor 29 april 2008. U kunt terecht voor informatie of om u en uw partner in te schrijven bij één van de commissieleden of per e-mail [email protected] Meerlezaal 18.00 - 23.00 uur

do. 8 mei - Ledenborrel Als maaltijd zal een saladebuffet geserveerd worden voor € 16.50. Aanmelden uiterlijk op woensdag 7 mei om 12.00 uur, tel. 2434808. Sociëteitszaal 17.30 uur do. 8 mei - Filosofie

 e Cursus Inleiding in de Filosofie is verzet D naar 12 juni. Balkonkamer 20.00 uur do. 8 mei - Debat

Debatavond op eigen kracht. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur

do. 8 mei - Eindhoven op het AG

wo. 21 mei - Ondernemerskring

Drs. Peter Thoben, directeur-conservator van Museum Kempenland, spreekt over de functie van zijn museum onder de titel Museum in de schaduw van Eindhoven? Zie blz. 7. Meerlezaal 20.30 uur ma. 12 mei - Sociëteit gesloten i.v.m. 2e pinksterdag di. 13 mei - Filosofie Groep Nugteren Balkonkamer

20.00 uur

Groep Slurink Balkonkamer

20.00 uur

za. 17 mei - Kom kennismaken met ... Bernlef. Hij is de auteur van het boekenweekgeschenk 2008, maar ook van onder andere het boek Hersenschimmen.Verder heeft hij poëziebundels, verhalenbundels en essays op zijn naam staan. Bernlef heeft verscheidene prijzen gekregen voor zijn werk. Zie blz. 8. Sociëteit, nader te bepalen ruimte 17.00 - 19.00 uur ma. 19 mei - Filosofie Groep van Zilfhout Balkonkamer

20.00 uur

ma. 19 mei - Literaire kring



wo. 21 mei - AG-koor Uitvoering van het AG-koor met begeleiding van het kamerorkest Duodecima. Uitgevoerd worden koorwerken van Buxtehude en Mozart en instrumentale werken van Händel en Charpentier. Zie verder blz. 11. Meerlezaal 20.15 uur do. 22 mei - Excursie

do. 15 mei - Filosofie

Informatie bij Pieter de Haes, tel. 040-2461978 of Theo Maertens, tel. 0492-432112, e-mail [email protected] Studiekamer 20.00 uur

 oordracht van ons lid Ton Cats over CouV perus. Hij zal aansluiting zoeken bij de toneelvoorstelling Oude mensen, de dingen die voorbij gaan in het Parktheater Eindhoven op 20 mei 2008 (degenen die de toneelvoorstelling willen bezoeken moeten zelf reserveren). Zie blz. 20. Meerlezaal 20.00 uur

We bezoeken het Bonnefantenmuseum in Maastricht en het Kasteel Wijlre. Opgeven bij Otto Croiset van Uchelen op dinsdag 6 mei vanaf 09.00 uur, tel.040-2831789. De kosten € 47.50 over te maken op rek. 512653127 t.n.v. Academisch Genootschap te Nuenen. Voor de gezamelijke maaltijd na afloop s.v.p. reserveren aan de bar of telefonisch, 040-2434808. Zie verder blz. 6. Vertrek sociëteit 09.30 uur do. 22 mei - Debat Debatavond met trainer Ilona Eichhorn. Onderwerp: waardendebat. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur do. 22 mei - Algemene Ledenvergadering In de bijlage bij dit gewAG vindt u de agenda voor deze vergadering, een voorstel tot herziening van het Huishoudelijk Reglement en de begroting voor het komende verenigingsjaar. Meerlezaal 20.00 uur

zo. 25 mei - Wandelen Iedere vierde zondag van de maand wordt ca 10 kilometer gewandeld in een mooi gebied rond Eindhoven. Na afloop een gezellige nazit. Inlichtingen bij Ton Wijkman, tel. 0402445032, e-mail [email protected] Vertrekpunt: parkeerplaats AG 10.00 uur vr. 30 mei - Filmhuis Seven Years in Tibet (1997) Het verhaal van een bergbeklimmer die tijdens de tweede wereldoorlog in Tibet verzeild raakt en aangesteld wordt als leraar van de dan 14-jarige Dalai Lama met wie hij een vriendschapsband opbouwt. Met Brad Pitt. Zie ook blz. 24. Haardkamer 20.30 uur

JUNI 2008 ma. 2 juni - Filosofie

Groep Vergeer Balkonkamer

20.00 uur

di. 3 juni - Sociëteitscommissie Iconen, lezing door ons lid Ad Burgmans. Hij is gefascineerd door het mystieke karakter van iconen, waarin voor de orthodoxe gelovige de Christus, de Moeder Gods of de heilige zelf aanwezig is. Zie verder blz. 21. Parkzaal 20.00 uur do. 5 juni - Ledenborrel

 ijdens deze borrel vindt de officiële opening T plaats van de tentoonstelling van Mariëtte Meijers, in aanwezigheid van de kunstenares. Er is dus gelegenheid om met haar kennis te maken en van gedachten te wisselen. Zie ook blz. 5. Als maaltijd worden asperges, op Brabant-



se wijze bereid, geserveerd voor € 18.50. Aanmelden voor de maaltijd aan de bar uiterlijk woensdag 4 juni om 12.00 uur, tel. 040-2434808. Sociëteitszaal 17.30 uur do. 12 juni - Debat

Debatavond op eigen kracht. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur do. 12 juni - Filosofie Laatste bijeenkomst in het kader van de cursus ‘Inleiding in de Filosofie’ met dr. Pouwel Slurink. Balkonkamer 20.00 uur za. 14 juni - Kom kennismaken met ... Riemer Reinsma, neerlandicus, woordenboekenmaker, taalenthousiast en taalhistoricus. Zie verder blz. 9. Sociëteit, nader te bepalen ruimte 17.00 - 19.00 uur wo. 18 juni - Ondernemerskring

I nformatie bij Pieter de Haes, tel. 040-2461978 of Theo Maertens, tel. 0492-432112 , e-mail [email protected] Studiekamer 20.00 uur zo. 22 juni - Wandelen

Honderdste Wandeling! Dit is de 100ste wandeling onder het motto “voor AG-ers, door AG-ers”. Zie verder blz. 22. Vertrekpunt: parkeerplaats AG 10.00 uur

do. 8 mei - Eindhoven op het AG

wo. 21 mei - Ondernemerskring

Drs. Peter Thoben, directeur-conservator van Museum Kempenland, spreekt over de functie van zijn museum onder de titel Museum in de schaduw van Eindhoven? Zie blz. 7. Meerlezaal 20.30 uur ma. 12 mei - Sociëteit gesloten i.v.m. 2e pinksterdag di. 13 mei - Filosofie Groep Nugteren Balkonkamer

20.00 uur

Groep Slurink Balkonkamer

20.00 uur

za. 17 mei - Kom kennismaken met ... Bernlef. Hij is de auteur van het boekenweekgeschenk 2008, maar ook van onder andere het boek Hersenschimmen.Verder heeft hij poëziebundels, verhalenbundels en essays op zijn naam staan. Bernlef heeft verscheidene prijzen gekregen voor zijn werk. Zie blz. 8. Sociëteit, nader te bepalen ruimte 17.00 - 19.00 uur ma. 19 mei - Filosofie Groep van Zilfhout Balkonkamer

20.00 uur

ma. 19 mei - Literaire kring



wo. 21 mei - AG-koor Uitvoering van het AG-koor met begeleiding van het kamerorkest Duodecima. Uitgevoerd worden koorwerken van Buxtehude en Mozart en instrumentale werken van Händel en Charpentier. Zie verder blz. 11. Meerlezaal 20.15 uur do. 22 mei - Excursie

do. 15 mei - Filosofie

Informatie bij Pieter de Haes, tel. 040-2461978 of Theo Maertens, tel. 0492-432112, e-mail [email protected] Studiekamer 20.00 uur

 oordracht van ons lid Ton Cats over CouV perus. Hij zal aansluiting zoeken bij de toneelvoorstelling Oude mensen, de dingen die voorbij gaan in het Parktheater Eindhoven op 20 mei 2008 (degenen die de toneelvoorstelling willen bezoeken moeten zelf reserveren). Zie blz. 20. Meerlezaal 20.00 uur

We bezoeken het Bonnefantenmuseum in Maastricht en het Kasteel Wijlre. Opgeven bij Otto Croiset van Uchelen op dinsdag 6 mei vanaf 09.00 uur, tel.040-2831789. De kosten € 47.50 over te maken op rek. 512653127 t.n.v. Academisch Genootschap te Nuenen. Voor de gezamelijke maaltijd na afloop s.v.p. reserveren aan de bar of telefonisch, 040-2434808. Zie verder blz. 6. Vertrek sociëteit 09.30 uur do. 22 mei - Debat Debatavond met trainer Ilona Eichhorn. Onderwerp: waardendebat. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur do. 22 mei - Algemene Ledenvergadering In de bijlage bij dit gewAG vindt u de agenda voor deze vergadering, een voorstel tot herziening van het Huishoudelijk Reglement en de begroting voor het komende verenigingsjaar. Meerlezaal 20.00 uur

zo. 25 mei - Wandelen Iedere vierde zondag van de maand wordt ca 10 kilometer gewandeld in een mooi gebied rond Eindhoven. Na afloop een gezellige nazit. Inlichtingen bij Ton Wijkman, tel. 0402445032, e-mail [email protected] Vertrekpunt: parkeerplaats AG 10.00 uur vr. 30 mei - Filmhuis Seven Years in Tibet (1997) Het verhaal van een bergbeklimmer die tijdens de tweede wereldoorlog in Tibet verzeild raakt en aangesteld wordt als leraar van de dan 14-jarige Dalai Lama met wie hij een vriendschapsband opbouwt. Met Brad Pitt. Zie ook blz. 24. Haardkamer 20.30 uur

JUNI 2008 ma. 2 juni - Filosofie

Groep Vergeer Balkonkamer

20.00 uur

di. 3 juni - Sociëteitscommissie Iconen, lezing door ons lid Ad Burgmans. Hij is gefascineerd door het mystieke karakter van iconen, waarin voor de orthodoxe gelovige de Christus, de Moeder Gods of de heilige zelf aanwezig is. Zie verder blz. 21. Parkzaal 20.00 uur do. 5 juni - Ledenborrel

 ijdens deze borrel vindt de officiële opening T plaats van de tentoonstelling van Mariëtte Meijers, in aanwezigheid van de kunstenares. Er is dus gelegenheid om met haar kennis te maken en van gedachten te wisselen. Zie ook blz. 5. Als maaltijd worden asperges, op Brabant-



se wijze bereid, geserveerd voor € 18.50. Aanmelden voor de maaltijd aan de bar uiterlijk woensdag 4 juni om 12.00 uur, tel. 040-2434808. Sociëteitszaal 17.30 uur do. 12 juni - Debat

Debatavond op eigen kracht. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur do. 12 juni - Filosofie Laatste bijeenkomst in het kader van de cursus ‘Inleiding in de Filosofie’ met dr. Pouwel Slurink. Balkonkamer 20.00 uur za. 14 juni - Kom kennismaken met ... Riemer Reinsma, neerlandicus, woordenboekenmaker, taalenthousiast en taalhistoricus. Zie verder blz. 9. Sociëteit, nader te bepalen ruimte 17.00 - 19.00 uur wo. 18 juni - Ondernemerskring

I nformatie bij Pieter de Haes, tel. 040-2461978 of Theo Maertens, tel. 0492-432112 , e-mail [email protected] Studiekamer 20.00 uur zo. 22 juni - Wandelen

Honderdste Wandeling! Dit is de 100ste wandeling onder het motto “voor AG-ers, door AG-ers”. Zie verder blz. 22. Vertrekpunt: parkeerplaats AG 10.00 uur

mei / juni

Agenda VERDER IN HET AG

do. 26 juni - Debat

vr. 27 juni - Filmhuis A Beautiful Mind (2001) Het verhaal van een geniale wiskundige, die met de hulp van zijn vrouw een toenemende paranoia weet te overwinnen en tenslotte zijn werk bekroond ziet met de Nobelprijs. De film werd bekroond met 4 Oscars. Zie ook blz. 24. Haardkamer 20.30 uur

di. 29 april - Volksuniversiteit Eindhoven

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN

AG-Koor Elke woensdagavond repetitie o.l.v. Annelies Willemse. Aanmelding kan door gewoon te komen, maar ook bij Roland Huijgen, tel. 040-2214317, e-mail [email protected] of Bram Busschers, tel. 0492-661640, e-mail [email protected]. We werken momenteel aan een optreden op 21 mei met het kamerorkest Duodecima. Er zullen koorwerken van Buxtehude en Mozart uitgevoerd worden. Daarom nodigen we beginnende, geoefende, aarzelende en zelfverzekerde zangers en zangeressen uit om dit project tot een succes te maken. Meerlezaal 20.15 uur

 aarom lezen wij fictie?, lezing door de heer W F.A. de Leeuw Toegang voor niet-leden van de Volksuniversiteit vanaf 19.45 uur, indien er plaats is en tegen betaling van € 5,00 per persoon. Meerlezaal 20.00 uur

Toneel Op alle maandagavonden toneelrepetitie o.l.v. Geert Niland Meerlezaal 20.00 uur Vrij bridgen Elke woensdagavond vrij bridgen voor iedereen! Wel graag aanmelden (een vaste partner is niet nodig) vóór dinsdag 12.00 uur bij Ria Holleman, tel. 0499-473008, e-mail [email protected] Sociëteitsgebouw 19.45 uur di. 29 april - di. 29 juni - Tentoonstelling Tekeningen, prints en beelden van Mariëtte Meijers. De officiële opening van deze tentoonstelling zal plaatsvinden tijdens de ledenborrel van 5 juni, in aanwezigheid van de kunstenares. Zie ook blz. 5. Sociëteit

2008 - nr. 8

Debatavond met trainer. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Balkonkamer 20.00 uur



di. 29 april - Muziekcaleidoscoop De laatste bijeenkomst van dit seizoen, met Huibert van der Putt en Ko de Vries. Huibert geeft als hint voor zijn onderwerp: ‘Een, twee, drie, hoor maar…’en Ko zal liederen van Kurt Weill laten horen. Zie ook blz. 19. Balkonkamer 20.00 uur

MEI 2008 do. 1 mei - vr. 2 mei - Sociëteit gesloten i.v.m. Hemelvaartsdag

I n verband hiermee is de ledenborrel verzet naar 8 mei. ma. 5 mei - Filosofie



Groep Vergeer Balkonkamer

20.00 uur

di. 6 mei - Bridgediner  lle bridgende AG-leden zijn van harte welA kom op dit jaarlijkse bridge-evenement. De leden van de drie bridgeclubs ontmoeten u graag om in een gemoedelijke sfeer te bridgen. Al bent u niet zo geroutineerd, u zult merken dat u zeer welkom bent. Het diner met driegangenmenu kost € 21,50. Inschrijven voor 29 april 2008. U kunt terecht voor informatie of om u en uw partner in te schrijven bij één van de commissieleden of per e-mail [email protected] Meerlezaal 18.00 - 23.00 uur

do. 8 mei - Ledenborrel Als maaltijd zal een saladebuffet geserveerd worden voor € 16.50. Aanmelden uiterlijk op woensdag 7 mei om 12.00 uur, tel. 2434808. Sociëteitszaal 17.30 uur do. 8 mei - Filosofie

 e Cursus Inleiding in de Filosofie is verzet D naar 12 juni. Balkonkamer 20.00 uur do. 8 mei - Debat

Debatavond op eigen kracht. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] Haardkamer 20.00 uur

15

De AG website is de laatste paar jaren uitgegroeid tot een volwassen communicatiemedium met een groeiende belangstelling zowel vanuit het AG als daarbuiten. Sinds de invoering van de nieuwe huisstijl voor ‘t gewAG en de site hebben beide een gedaantewisseling ondergaan die leesbaarheid en uitstraling sterk hebben vergroot. De verscheidenheid aan activiteiten binnen het AG zorgt voor een levendig aanbod van materiaal dat er toe bijdraagt dat de website een dynamisch geheel vormt. Het webteam is op zoek naar een enthousiaste collega om haar werkzaamheden een nieuwe impuls te geven:

WEBMEDEWERKER De plaats van het webteam in het AG Het webteam - momenteel bestaand uit een webmaster en een webassociate vormt een onderdeel van de AG Redactie, die het beleid en de lopende zaken bestrijkt op het gebied van schriftelijke en elektronische communicatie. Omvang en aard van de werkzaamheden De werkzaamheden rond de website nemen voor ieder lid van het team gemiddeld 3-4 uur per week in beslag. Hiernaast komt een redactievergadering één avond in de maand, en incidenteel overleg binnen het webteam. Het werk bestaat voornamelijk uit het up-to-date houden van de site met tekst- en beeldmateriaal dat wordt aangeleverd door de diverse AG-commissies. Waar u handig in bent U bent goed thuis in tekstverwerking en heeft enige ervaring met bewerking van digitale foto’s. E-mail en internet vormen vertrouwde instrumenten, en u heeft er plezier in om mooie lay-outs te verzorgen. Ervaring in HTML en bouw of onderhoud van websites is niet vereist, maar wel nuttig. Wat u er voor terugkrijgt Het werk met de AG website is een uitermate boeiende en dynamische activiteit binnen een gezellige redactie, waar u zich snel thuis zult voelen. De kneepjes van het vak leert u in een aantal persoonlijke sessies met één van de leden van het webteam. Een leuke bijkomstigheid vormen de vele persoonlijke contacten binnen het AG die dit werk met zich meebrengt. Interesse? Neem dan contact op met Harald Ihle, 040-241 3828, [email protected]

16 Zwart is wit en wit is zwart Driestuiversopera verdient betere zaal De grootste schurk in de Driestuiversopera, Captain Macheath, ook wel Mackie Messer genoemd, gaat gekleed in een smetteloos wit pak. Hij is aimabel en charmant. Iedereen houdt van hem, vooral de vrouwen. Zo’n slechterik is het toch niet, denken we, hij zal een hoop op zijn geweten hebben, maar hij heeft vast een hart van goud. Daartegenover staat Tiger Brown, politiechef van Londen, in zwart pak, met bolhoed. Een onkreukbare, strenge man, zou je verwachten, maar al gauw blijkt dat hij wel erg innige contacten heeft met de onderwereld en dat zijn ruggengraat van rubber is. Het publiek gniffelt. Zie je wel, de hoge heren zijn ook maar mensen, net als wij. Bertolt Brecht wil zijn publiek op het verkeerde been zetten door alles om te draaien. Wat slecht is, is ook goed, wat goed is, is ook slecht. Zwart is wit en wit is zwart. Geen grijstinten: de boodschap moet vooral duidelijk zijn. Arbeiders, ontwaakt! De wereld zit anders in elkaar dan jullie denken! De karakters in de opera zijn karikaturen. Het publiek zou zich graag met één van de hoofdpersonen willen identificeren, maar dat is hier knap lastig, ze

hebben allemaal wel een onaangenaam kantje. Mackie Messer is nog het sympathiekst van allemaal, maar ja, dat is een misdadiger! Dit werkt vervreemdend en dat effect wordt versterkt door de sobere decors en door het ontbreken van coulissen: spelers staan in het zicht van het publiek aan de kant te wachten tot ze aan de beurt komen. De meeste opera’s en musicals moeten het hebben van de show, het spektakel, en van makkelijk in het gehoor liggende songs. De Driestuiversopera moet het vooral hebben van de scherpe teksten, de humor en de eigenzinnige muziek van Kurt Weill. De AG Muziektheatercommissie heeft het zich niet makkelijk gemaakt door deze recalcitrante opera uit te kiezen. Het is een ambitieus project geworden waarbij onder regie van Peter van Thiel maandenlang is gerepeteerd voor, uiteindelijk, vijf uitvoeringen. Was het resultaat geslaagd? Om maar met de deur in huis te vallen: van die scherpe teksten heb ik weinig gehoord, want ze waren voor een groot deel onverstaanbaar. Door de akoestiek van het TU/e auditorium was het orkest – achter het podium opgesteld – veel beter te horen dan de vocalisten. Met

17

een goede geluidsinstallatie is dat op te lossen, maar die moet er dan wel zijn. Slechts enkele spelers hadden opspeldmicrofoons, de anderen moesten het doen met hoog hangende microfoons en dat was echt onvoldoende. Van een prachtig lied als het Jalouzie-duet van Polly en Lucy was geen woord te verstaan omdat de stemmen van de zangeressen jammerlijk verdronken in de trompetten. De dialogen waren wel te volgen. Al met al een minpunt bij deze productie, want als je de uitstekende, door Seth Gaaikema vertaalde, teksten niet kunt horen, gaat de helft van de voorstelling verloren. Maar er is ook veel positiefs te melden. De sterren van de avond waren wat mij betreft Pieter Jansen en Esther Rook, allebei overtuigend in hun rol van Mackie Messer, respectievelijk diens bruid Polly, en krachtig en zuiver tijdens de zangnummers. De humor van de opera heeft de tand des tijds goed doorstaan: de dik aangezette maatschappelijke contrasten geven nog steeds een vermakelijk beeld. Bijvoorbeeld het armenleger dat, onder de strakke regie van het

geslepen echtpaar Peachum (Herbert Platzer en Tony Frèrejean), probeert zoveel mogelijk geld bij elkaar te bedelen door vreselijke verminkingen te simuleren. Of predikant Kimball (Rudy Brown) die gretig de restjes oppeuzelt - en de glaasjes leegdrinkt - van het bruiloftsmaal. Ook de kwetterende dames van lichte zeden en het kwartet onnozele boeven waren leuk. Tenslotte: een compliment voor de muzikanten. Onder leiding van dirigent Jan Snel hebben ze zich bekwaam door de lastige partijen heen gewerkt. Het was vast niet foutloos, maar misschien klonk daardoor de muziek precies zoals Brecht en Weill het gewild zouden hebben. Inderdaad: eigenzinnig! (gezien: 28 maart) Bezoek de fotogalerij op de AG-website voor meer foto’s! Jan Kees van der Veen

18 Muziekcommissie

De Matthäus Passion Mede op initiatief van het Kempenkoor werd op woensdag 19 maart in de Sint Petruskerk te Oirschot voor het vierde achtereenvolgende jaar een uitvoering gegeven van dit magistrale werk van Johann Sebastian Bach. De uitvoerenden waren het Kempenkoor, het Belgisch Knapenkoor, Il Concerto Barocco en een zestal solisten. Het geheel stond onder de bezielende leiding van dirigent Cees Wouters. Il Concerto Barocco is een kamerorkest dat speelt op instrumenten uit de tijd van Bach. En zoals het ED ook schreef was de keuze voor ‘authentiek’ heel bepalend; het zachte, omfloerste geluid van houten blaasinstrumenten en de op darmsnaren spelende strijkers gaven een weldadige mildheid aan het klankbeeld. De koorpartijen stonden als een huis. Een betere recensie kun je je als Kempenkoor niet wensen. De Muziekcommissie ontving al in november 2007 het verzoek om binnen het AG belangstelling voor deze uitvoering te wekken. Bovendien bleek het mogelijk toegangskaarten met korting te kopen. Verder suggereerde men vanuit het Kempenkoor om in het AG een lezing over de ‘Kruisvorm in de Matthäus Pas-

sion’ te laten houden door Kees van Houten. Zo gevraagd, zo gedaan. De lezing op 4 maart door Kees van Houten was zeer boeiend en werd door liefst twee en zestig mensen bezocht; niet allemaal AG-leden; er waren ongeveer vijf en twintig zangers en zangeressen uit het Kempenkoor onder de toehoorders. De meningen over de onderbouwing van de kruisvorm liepen sterk uiteen, maar de lezing op zich kreeg lovende reacties en daarmee was de avond een succes. De hele organisatie was een nogal spannende tijd, die niet in de laatste plaats veroorzaakt werd door een gebrek aan animo om te reserveren en, zo men al gereserveerd had, te betalen, maar uiteindelijk werd met de hulp van de voorzitter van het Kempenkoor alles onder controle gebracht. We huurden zelfs een bus, aangezien parkeren in Oirschot bij een dergelijk evenement - er kunnen meer dan duizend mensen in de kerk - bijna het noodlot verzoeken is. Tenslotte bleken er vijf en veertig personen mee te gaan, hetgeen de verwachting ver overtrof. Op de foto ziet U het gezelschap na aankomst in Oirschot uit de bus stappen, gepakt (in dikke jassen, maar de kerk bleek aangenaam warm) en gezakt (met kussens om de uitvoering op de harde banken uit te kunnen zitten). Een geslaagd evenement, dat voor herhaling vatbaar is. Bram Busschers

19 Tentoonstellingscommissie

Reminder: Foto-expositie Europa….

Wij willen even in herinnering roepen dat u allen uitgenodigd bent uw gedachten en gevoelens over Europa in beelden te vangen. Met uw foto’s willen wij in de periode november / december 2008 het AG trakteren op een expositie met AG allure: ….zó is onze kijk op Europa….! Dit alles om het jaarthema van de verenigde commissies en subgroepen van het AG een brede basis te geven. U kunt met ingang van vandaag foto’s maken, die EUROPA -door uw ogen gezien- illustreren. Laat u uitdagen om uw visie van Europa visueel te communiceren en geef eventueel elke foto een titel of korte verklarende tekst mee. Maak ook uw vrienden en kennissen enthousiast om aan deze expositie actief deel te nemen. Wij verheugen ons op een bijzondere tentoonstelling met grote diversiteit in beelden en

zienswijzen! Inzendingen worden verwacht vanaf september tot uiterlijk 15 oktober 2008. Foto’s aanleveren: Hoe? ...als kleurenafdruk in A4 formaat Waar? ...in het postvak van de tentoonstellingscommissie Hoeveel? ...max. 3 foto’s (eventueel met titel of verklarende tekst) per deelnemer. Gaarne onder vermelding van naam, adres en telefoonnummer van de fotograaf. Feli & Herbert Platzer

Muziekcaleidoscoop

Laatste bijeenkomst van dit seizoen Op 29 april is al weer de laatste -de vijfde!bijeenkomst van deze activiteit. Huibert van der Putt onthult over zijn optreden niet méér dan: ”Een, twee, drie, hoor maar………” En invaller Ko de Vries zal liederen van Kurt Weill laten horen, want er is méér dan alleen zijn Driestuiversopera. Liederen, die voornamelijk stammen uit de periode vóór 1940 en pas ver na zijn dood onder het motto Der andere Kurt Weill zijn gepubliceerd. Na 29 april is het zoals gebruikelijk een maand of vijf uit met onze activiteit. De geïnteresseerden moeten hun collectie cd’s maar eens nalopen. Vast en zeker dat sommigen op een idee komen voor een presentatie in het volgend seizoen. Laat je favoriete muziek horen, je lievelingsinstrument, of de componist die je adoreert. Een mooie kans om een belangstellend gehoor te strelen en te verrassen. Leuk

als je als toehoorder met iets nieuws kunt kennis maken. Of met nieuwe aspecten van ‘oude dingen’. Never a dull moment bij Muziekcaleidoscoop! De in beginsel vastgelegde data voor het volgende seizoen zijn de dinsdagen 7 oktober, 25 november 2008, en 20 januari, 17 maart en 5 mei 2009. Steeds in de Balkonkamer, aanvang 20.00 uur. Wie nog niet op de mailinglist staat geve zich bij ons op. Idem dito voor wie zich wil melden voor een presentatie! Truus Bienfait [email protected] Huibert van der Putt [email protected]

20 Literaire Kring

Couperus, voordracht door ons lid Ton Cats in de tijd, dus: een korte biografie, plus (kort) iets over Eline en De Stille Kracht, maar het hoofdlicht op Van oude Mensen, de dingen die voorbij gaan. Wat kan het een feest worden: Couperianen bijeen. Met een tijdgenoot (Van Deijssel) zou ik willen zeggen “Kom, kom met ons zalig zijn.”

Maria Kraakman zei tegen me dat ze niet van Eline afkwam, als het toneelstuk was gedaan. Ik vertelde haar dat ik dat al 40 jaar had. Als je eenmaal door Couperus bent gegrepen, dan blijft dat als een virus in je rondspoken. Hoe komt dat? Ik denk dat zijn talent om diep in de psyche van mensen door te dringen zo groot is, dat de romanpersonages werkelijke mensen voor je worden, wier bestaan je niet meer loslaat. Goed, als neerlandicus heb ik, beroepsmatig eerst, de bekende romans (De boeken der kleine zielen, een absolute 10, Van oude mensen, Eline Vere en De Stille Kracht), jaar in jaar uit op het VWO behandeld, maar nu, inmiddels uit het werk, vertel ik al vijf jaar in Den Haag in het Louis Couperus Museum in de Javastraat 17 aan individuele bezoekers, maar ook veel aan groepen die het Museum bezoeken, over Couperus en zijn werk. Twee maal per jaar, houden we een zogenaamde wisseltentoonstelling op het Museum (zeg maar een facet van Couperus’ werk als kern, bijvoorbeeld zijn laatste Indische reis, of de muziek in zijn werk, of het militaire; op het ogenblik loopt de tentoonstelling over Oude Mensen en Nieuwe Dingen, en laten we zien welke nieuwe technische vindingen rond 1900: fiets, auto, vliegtuig, bioscoop en welke nieuwe geestesrichtingen: vrouwenemancipatie, pacifisme, anarchisme in de romans figureren). Ach er is zoveel in zijn werk waar ik over wil en kan vertellen, maar ik moet me beperken



Ton Cats

Ton Cats houdt zijn voordracht over Couperus op 19 mei 2008 in de Meerlezaal, aanvang 20.00 uur. Aansluiting wordt gezocht bij de toneelvoorstelling Oude mensen, de dingen die voorbij gaan in het Parktheater Eindhoven op 20 mei 2008 (degenen die de toneelvoorstelling willen bezoeken moeten zelf reserveren).

Louis Couperus

21 Sociëteitscommissie

Iconen, een ontmoeting met religieuze kunst Lezing door Ad Burgmans op 3 juni om 20.00 uur in de Parkzaal Het Griekse woord ‘eikon’ betekent (even) beeld of gelijkenis. Ons woord icoon is hiervan afgeleid. De betekenis van dit woord kan variëren, maar hier hebben we het over de icoon in de religieuze kunst. Bij dit soort iconen doet de letterlijke vertaling van het Griekse eikon eigenlijk geen recht aan het wezen ervan. Deze icoon wil een deel van het wezen van de afgebeelde weergeven, in feite het wezen zelf zijn. Voor de orthodoxe gelovige is in de icoon de Christus, de Moeder Gods of de heilige zelf aanwezig. Een icoon is onlosmakelijk verbonden met de orthodoxe Kerk. Zij is meestal geschilderd op hout maar kan ook gemaakt zijn uit andere materialen, zoals metaal, ivoor of steen. Het is een sacraal voorwerp, bestemd voor de publieke of private eredienst en vóór alles een liturgisch voorwerp. Omdat de dogma’s van de orthodoxe kerk in wezen onveranderlijk zijn, zijn ook de iconen in de uitbeelding van dit dogma onveranderlijk. Daarom zijn er regels en voorschriften ontstaan, die in 1551 werden vastgelegd en waarvan de icoonschrijver niet mag afwijken. Alles heeft een symbolische betekenis, alles is omschreven. Desalniettemin blijft er toch voldoende ruimte voor de kunstenaar om een eigen schepping tot stand te brengen. De iconenkunst stamt reeds uit de beginperiode van het Christendom en kwam tot grote bloei in Byzantium. Van daaruit verspreidde deze kunstvorm zich met het orthodoxe Christendom naar andere gebieden zoals de Balkan en Rusland. In Rusland ontstonden verscheidene scholen elk met hun eigen stijlkenmerken. De bloeitijd van de Russische iconenschilderkunst wordt doorgaans gesitueerd in de periode van de 13de tot en met de 16de eeuw; de iconen van Andrej Rublev (rond 1400) zijn wereld-

beroemd. Daarna volgt een periode van toenemende westerse invloeden. Rond 1900 ontstaat echter weer een sterke behoefte de iconen te schilderen volgens de oude Byzantijns-Griekse traditie. In de voordracht zal worden ingegaan op de ontwikkelingen van de iconenkunst in Byzantium en Rusland. Daarbij zullen achtereenvolgens de diverse Russische scholen aan de orde komen. Vervolgens zullen de diverse beeldthema’s aan de hand van voorbeelden worden behandeld. Naast de gebruikelijke op hout geschilderde iconen zal ook aandacht worden besteed aan metalen reisiconen en de techniek waarmee beide soorten worden gemaakt. Ad Burgmans heeft naast zijn vakgebied, de fysica, een passie voor de schilderkunst in het algemeen en voor de iconenschilderkunst in het bijzonder. Vooral het mystieke karakter van de iconen spreekt hem erg aan. Al meer dan 20 jaar verdiept hij zich in verschillende aspecten van de iconen.

22 Wandelen

Zin in wandelen, zin in gezelschap, zin in een gesprek??? Zondag 22 juni: de 100e wandeling! Op zondag 22 juni aanstaande kun je deelnemen aan alweer de honderdste AG-wandeling. Een mooie gelegenheid om te ervaren of je plezier kunt hebben in 9 km wandelen in de omgeving van Eindhoven in ons Brabantse landschap. Al wandelend kun je zo tussendoor van gedachten wisselen met fitte AG-leden over van alles en nog wat. Onze jubileumwandeling zal ons de gelegenheid geven van de omgeving van Cranendonck te genieten. Voor degenen die wel graag meewandelen, maar voor wie 9 km een tikje teveel is, zal de route een slimme afsnijding kennen. Zo kun je het belangrijkste deel van de wandeling ervaren zonder alle nodige stappen te zetten. De AG-wandelingen zijn een initiatief van Maurice en Chantal Leltz. Na een vijftig wan-

Veel bekijks onderweg

delingen nam Ben Tellegen de fakkel over en het laatste jaar is Ton Wijkman de coördinator. Elke vierde zondag van de maand vertrekken we om precies 10 uur van de parkeerplaats AG (Fazantlaan) voor een wandeling. Uit een groep van ruim 30 personen zijn steeds tussen de acht à 15 mensen present. Als je mee wilt wandelen, mail dan even naar Ton Wijkman, [email protected]. Overigens, je kunt natuurlijk ook al meedoen met de wandelingen 98 en 99 (27 april en 25 mei). Heb je geen mogelijkheid om te mailen, maar wel gezonde benen, kom op deze ‘vierde’ zondagen in de maand naar het AG en geniet van lopen in de vrijheid van het Brabantse land, in aangenaam gezelschap. Ton den Boer, medeorganisator van de honderdste wandeling.

23 Project Kempenhaeghe

De Hoeve en de tuin zijn bijna klaar…

Tijdens het lustrumjaar 2005 is een goed doel gekozen om daarvoor met en door AG-leden geld in te zamelen. De keuze viel op de aanleg van een kinderboerderij met een ‘knuffeltuin’ op het terrein van epilepsiecentrum Kempenhaeghe. Namens het Academisch Genootschap kon er aan het eind van het lustrumjaar een cheque overhandigd worden van € 15.000. Om uw geheugen ten aanzien van het project Kempenhaege nog even op te frissen: Kempenhaeghe is een expertisecentrum voor epilepsie en ernstige waak- en slaapstoornissen. Er worden ongeveer 75 patiënten langdurig of permanent verpleegd. Dat zijn voornamelijk kinderen met complexe epilepsie en een verstandelijke handicap. Het onderwijscentrum De Berkenschutse op het terrein van Kempenhaeghe biedt dagelijks onderwijs aan ongeveer 300 jeugdige patiënten van zowel Kempenhaeghe als vanuit de gehele regio. Al in een eerder stadium werd op Kempenhaeghe gesproken over een idee om op het terrein een dierenpark met siertuin aan te leggen. Het moest een plek worden waar kinderen en volwassenen zouden kunnen genieten van

dieren en planten door te kijken, te voelen, te ruiken en te luisteren. Omdat een dergelijk project niet geheel door Kempenhaeghe kon worden betaald, was er (veel) geld van buiten nodig. De cheque van het AG was dan ook een welkome bijdrage. Eén ding valt nu al op: zowel de tuin als dierenpark nodigen uit om er met veel enthousiasme in te werken. En dat zie je! Veel wordt samen met de leerlingen aangelegd. Momenteel wordt nog de kijktuin, geurtuin en proeftuin afgewerkt, daarna krijgen de luistertuin en voeltuin gestalte. Dan zijn de zintuigtuinen compleet. Kortom, een fantastisch project en ontmoetingsplek waar kind, leerling, bewoner en begeleider volop kunnen genieten, waar behalve planten en dieren ook interesse gekweekt wordt voor alles wat groeit en bloeit en het goed toeven is voor mens en dier. De feestelijke opening van de hoeve en de tuin zullen gaan plaatsvinden op 27 juni 2008. Omdat u zeker ook benieuwd bent naar het resultaat raden wij u aan de datum alvast in uw agenda te noteren. Meer informatie volgt in de zomereditie van ’t gewAG.

24 Filmhuis

Seven Years in Tibet (1997) Vrijdag 30 mei, 20.30 uur, Haardkamer Heinrich Harrer is een Oostenrijkse bergbeklimmer die voor de nazi-propaganda de Nanga Parbat in de Himalaya gaat beklimmen. Dan breekt de 2e wereldoorlog uit en hij wordt geïnterneerd in een Brits-Indisch krijgsgevangenenkamp. Na een riskante ontsnapping zwerven hij en zijn vriend 2 jaar door de Himalaya om uiteindelijk in de Tibetaanse heilige stad Lhasa aan te komen. Tijdens hun zevenjarig verblijf aldaar wordt Harrer aangesteld als leraar van de 14-jarige Dalai Lama met wie hij een vriendschapsband opbouwt. Verhaal: Heinrich Harrer Regie: Jean-Jacques Annaud Heinrich Harrer: Brad Pitt Peter Aufschnaiter: David Thewlis Ngawang Jigme: B D Wong Kungo Tsarong: Mako

Filmhuis

A Beautiful Mind (2001) vrijdag 27 juni, 20.30 uur, Haardkamer

De geniale wiskundige John Nash wordt door de regering gevraagd om Soviet codes te ontcijferen. Gedurende dit werk blijkt dat hij lijdt aan schizofrenie waardoor hij in toenemende mate paranoïde reageert. Is het reëel wat hij ziet en hoort of is het inbeelding? Met hulp van zijn vrouw vindt hij een weg uit dit dilemma en kan hij zijn werk als wiskundige voortzetten wat hem uiteindelijk een Nobelprijs oplevert. De film is bekroond met 4 Oscars. Verhaal: Sylvia Nasar Regie: Ron Howard John Nash: Russell Crowe Parcher: Ed Harris Alicia Nash: Jennifer Connelly Dr Rosen: Christopher Plummer

25 Waarom de Matthäus Passion? Na het lezen van het verslag van het bezoek aan de Matthäus Passion, dat hoofdzakelijk over de muziek ging, zeiden wij van de redactie (te weten H.E. en J.K.) tegen elkaar: “waarom gaan zoveel mensen, zo massaal naar de Matthäus Passion? Hebben ze wel echt interesse of is het een gebruik van bepaalde kringen?” (H.E. gebruikte hier het woord ‘bourgeoisie’, maar dat durf ik niet voor mijn rekening te nemen). Mijn ouders gingen een reeks van jaren ieder jaar naar de Matthäus Passion. In Edam, in Naarden, in Alkmaar. Altijd in koude kerken. En  dan die vreselijke teksten. ‘O Lamm Gottes, unschuldig am Stamm des Kreuzes geschlachtet’; ‘Ich bin’s, ich sollte büssen, an Händen und an Füssen gebunden in der Höll’; ‘Eröffne den feurigen Abgrund, o Hölle! Zertrümmre, verderbe, verschlinge, zerschelle mit plötzlicher Wut,

den falschen Verräter, das mörd’rische Blut!’ Waarom? (Toch niet om wat een bezoeker van de Driestuiversopera zei: “het geeft niet dat ik de teksten niet kan verstaan, ik luister alleen naar de muziek”). Wij zijn geïnteresseerd of AG-leden ons eens iets over hun passie voor de Matthäus Passion willen schrijven. En het betoog van Kees van Houten over de kruisvorm bij de Matthäus Passion: wat vonden onze lezers daar nu van? Een goed verhaal, maar vonden ze het zin of onzin? Wij zien uit naar uw reacties. Zelf ben ik een genieter van alle muziek van Bach. Zei Maarten ’t Hart niet: “Bach schreef de mooiste melodieën van allemaal?” (Ik gaf het boekje over Bach van Maarten ’t Hart aan een oud-mederedacteur en kan het citaat helaas niet meer op juistheid controleren). En wat Frans Brüggen in een interview over Bach zei, is me ook uit het hart gegrepen: “Er zijn prachtige handschriftkundige analyses gemaakt van zijn manier van componeren. Aan de hand van zijn manuscripten, sterk uitvergroot. In kleur, met behulp van Kodak. Je

ziet dat Bach eerst allemaal lijntjes getrokken heeft, en dan met dezelfde kleur inkt en met de pen in dezelfde toestand aan de altviool begint. Zeven maten. En dan stopt hij, en gaat in hetzelfde handschrift verder met de tweede sopraan, drie maten lang. En dan nog een basje, tien maten. Al het andere dat Bach erboven, erachter en er tussenin heeft gestouwd in die cantate, heeft een iets andere kleur inkt, of een iets rafeliger stokje of vlagje, of een kleiner of groter bolletje. Dan was hij kennelijk even weggeroepen, of is op een andere dag verder gegaan. Adembenemend. Die man heeft helemáál niet ‘alles in zijn kop’ gehad, en ‘helaas’ de muziek alleen nog maar even moeten opschrijven. Hij creëerde tijdens het schrijven, maat voor maat. Daardoor ontstaat steeds weer die ene goeie noot, de enige goeie.”  Jan Koppen

26 Column

Verticaal lezen Naar aanleiding van de week van het boek, dit jaar over oude mensen en dingen (en boeken) die voorbijgaan, wil ik het hebben over lezen. Misschien om de teleurstelling van me af te schrijven die me trof toen ik tijdens een televisie uitzending mocht vernemen dat als beste buitenlandse boek In de ban van de ring van Tolkien werd gekozen, een boek dat we allemaal prachtig vonden toen we zestien of zeventien waren maar om dat nou het beste te noemen. Ik houd trouwens helemaal niet van het rare verschijnsel dat sinds een paar jaar de kop heeft gestoken om belangrijke culturele zaken in een rangorde te bepalen. Over lezen dus. In een van mijn boekenkasten staat een plankje vol met boeken over lezen, onder andere Pieter Steinz’s Lezen, een gids voor de wereldliteratuur en lezen op locatie, Harold Bloom De Kunst van het lezen en drie boeken van Alberto Manguel: Een geschiedenis van het lezen, Dagboek van een lezer en De Bibliotheek bij nacht. Dat laatste leidt me dan weer naar Holbrook Jackson The anatomy of bibliomania waarin in twee en dertig hoofdstukken het hele wereldje van boekenverzamelaars in alle bijzonderheden en uitzinnigheden wordt beschreven. Enkele titels van die hoofdstukken: Over Bibliomania of boekengekte, Het plezier van boeken, Boekdrinkers, Boeketers, Het nut van boeken, Het lezen van boeken. Mijn uitgave telt 668 pagina’s. Bloom zegt onder andere: “Als individuen enig vermogen tot het vormen van hun eigen oordeel en mening willen behouden, is het belangrijk dat ze voor zich zelf blijven lezen.” Zelf ben ik een lezer met een brede belangstelling en een boekenverzamelaar die de neiging heeft om alles met elkaar te verbinden, door een vriend van mij horizontaal lezen genoemd. Ik zal proberen het uit te leggen. Een van de belangrijke boeken die ooit geschreven is, denk ik, heet Moby Dick, de auteur is Herman Melville (1819-1891). Het gaat over een tocht met een walvisvaarder onder

bevel van de gedoemde kapitein Achab op zoek naar een legendarische potvis. Het gaat te ver om hier de gelaagdheid van het boek te beschrijven, maar het boek is voor mij de aanleiding om stukken uit de bijbel te lezen: Job en Josua, Jesaja. Hoe zat het ook al weer met de walvisvaart? Er is een fraai Time-Life boek uit 1990 dat De Walvisvaarders heet. Een vriend schonk me Professor Slijpers boek Walvissen uit 1958 en een Groenlands kookboek: hoe kook je walvisvlees? Hoe was de literaire situatie in New England rondom 1840? Nathaniel Hawthorne: De scharlaken letter en Thoreau‘s Walden (zo noemde Frederik van Eeden zijn kolonie). Toch nog maar eens de bibliografie van Frederik lezen: Jan Fontijn, twee delen Tweespalt en Trots verbrijzeld. Enz , enz. Ab Hofstee

27 Mutaties Ledenbestand Nieuwe leden (in volgorde van binnenkomst)

Overleden:

Mevr. T.C.M. van Heijst-van Muyden (Tineke)  Eindhoven

Mevr. H.J. Huijgen-Kappelhof (Hermine) Waalre, 13 febr. 2008

Mevr. L.W.E. Speckens-Rondeel (Loes)

Mierlo

Mevr. F.A.M. Groenewegen-Willemse (Fokje) Nuenen, 5 maart 2008

Mevr. mr. P.G.L.P. Smits (Priscilla)

Tilburg

Ir. J.N. Struving (Jan)

Eindhoven, 5 maart 2008

Ir. W.W. Boelens (Wim)

Eindhoven, 19 maart 2008

Drs. E.G. van Duijnen (Guy)

Poppel (België)

Colofon De Eindhovense Vereniging ‘Het Academisch Genootschap’ (opgericht in 1945) biedt haar leden de mogelijkheid elkaar te ontmoeten en hun belangstelling voor cultuur en maatschappelijke ontwikkelingen te ontplooien. Het AG beschikt over een ruim sociëteitsgebouw. Het lidmaatschap per seizoen bedraagt € 125 (huisgenootleden € 50). Website: www.academischgenootschap.nl E-mail: [email protected] Bestuur (e-mail: [email protected]): Fred van Keulen, voorzitter, tel. 0492-553084 Sikko Argelo, secretaris, tel. 040-2441744 Maurice Leltz, penningmeester, tel. 040-2814484 Contributierekening: Postbank 4344135 Sociëteitsgebouw: Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven Telefoon 040-2434808

Het verenigingsblad ‘t gewAG verschijnt zes maal per jaar en houdt de leden op de hoogte van alle gebeurtenissen en activiteiten. ’t gewAG is een voortzetting van GewAG (sedert 1991) en van het convocaat (sedert 1971)

Redactie: Roland van Witteveen, hoofdredacteur Jan Koppen, redacteur Liesbeth Schreuder, redacteur Hans Eerdmans, redacteur en secretaris Jan Kees van der Veen, webmaster (e-mail: [email protected]) Harald Ihle, web associate Wim Meulen, web associate Nel van der Vliet, externe communicatie Layout: Graphic Match, Eindhoven Druk: Drukkerij De Witte bv, Eindhoven

2008 nr. 9

mei/juni 2008 Expositie Mariëtte Meijers Excursie Maastricht en Wijlre Peter Thoben op het AG Kom kennismaken met: Bernlef Recensie Driestuiversopera Lezing Couperus Lezing Iconen Wandelen: 100e keer  

5 6 7 8 16 20 21 22