SCHALKWIJKS
JOURNAAL
LENTE-EDITIE 2008, NUMMER 49
Colofon Het Schalkwijks Journaal is een uitgave van de Belangengroep Schalkwijk voor de bewoners van Schalkwijk.
Verschijning: Het Schalkwijks Journaal verschijnt viermaal per jaar.
Met speciale dank aan de donateurs: Gemeente Houten Rabobank
Redactie: Co Baas José Baas Wim Schuimer Ben van der Werf (eindredactie)
Tijdelijk secretariaat: P/a Ben van der Werf Biesterlaan 8 3998 KK Schalkwijk telefoon: 030-6011719
Vormgeving: FEL, schalkwijk; Frans Hollander
Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Utrecht S187002 Bankrekeningnummer Rabobank: 357503996 Postbank: 329794
Met medewerking van: Co Baas José Baas Piet Heijmink Liesert Frank Magdeleyns Wim Schuimer Ben van der Werf
Bezoek ook onze webpagina via: http://www.humhum.nl/
Vragen en/of opmerkingen kunt u kwijt via:
[email protected]
>2<
Van de voorzitter Deze week viel in ‘Het Groentje’ te lezen, dat het ‘Plan de Groes nu gunstiger’ is en dat het ‘Dorpshuis Schalkwijk in 2010 gereed’ zal zijn. Het plan wordt in twee fases opgeleverd. In de eerste fase worden het dorpshuis gerealiseerd (ca. 1000 m2), 8 sociale huurwoningen en 25 koopwoningen. In de tweede fase worden de overige 39 woningen gerealiseerd, waaronder 10 startersappartementen en 2 sociale huurwoningen. Ter financiering van de fasering worden in totaal 3 koopwoningen extra gerealiseerd in vergelijking met de eerdere plannen. De vlag uit? Waarom we blij kunnen zijn In de starre houding van wethouder Koudijs op de informatieavond van 12 september van het vorige jaar is duidelijk verandering gekomen. Op de door de bewonersleden van de begeleidingscommissie leefbaarheidsplan georganiseerde avond was de boodschap van de wethouder helder: ‘de 69 woningen worden in één keer gebouwd; fasering is niet aan de orde; het college van B&W houdt vast aan het raadsbesluit van december 2006 en gaat niet terug naar de raad; het proces mag niet verstoord worden en niet lijden tot tijdverlies; het huidige plan is een goed plan om het voorzieningenniveau te handhaven en te voldoen aan de woningbehoefte van Schalkwijk’. De wethouder bleef bij zijn standpunt ook al gaf tweederde van de aanwezige Schalkwijkers aan voorstander te zijn van gefaseerde woningbouw. “Een helder signaal, maar de gemeente Houten legt dit naast zich neer en bouwt die 69 woningen gewoon
in één keer”, werd sceptisch opgemerkt. Daarmee dreigde de gemeente de poten onder de stoel van het leefbaarheidsplan weg te zagen. Met de huidige koerswijziging komt de wethouder gedeeltelijk aan de wensen tegemoet en geeft daarmee een belangrijk signaal af: Schalkwijk we nemen je serieus!
>3<
Een niet onbelangrijk aspect is eveneens de moeite van het vermelden waard. Koudijs heeft met de projectontwikkelaars afgesproken dat in beide fases de Schalkwijkers de eerste twee maanden van de verkoop voorrang hebben. Op deze wijze wordt voorkomen, dat Schalkwijkers de boot missen, omdat zonder dit voorrecht met meer kapers op de kust de kans van een Schalkwijker op een woning verhoudingsgewijze kleiner wordt. In het voorrangsrecht van Schalkwijkers bij de verdeling van huurwoningen was al voorzien. Kortom: nóg een reden om blij te zijn!
naast de pot piest en elders zijn heil mag gaan zoeken. Bereiken we nóg niet wat we voorstaan: ‘door een over een langere periode verspreid woningaanbod pieken en dalen in bewonersaantallen voorkomen, waardoor negatieve effecten voor school en verenigingsleven uitblijven en Schalkwijkers niet ‘gedwongen’ worden te vertrekken naar een andere kern, omdat er in Schalkwijk geen woningen meer beschikbaar zijn’.
Waarom we niét blij kunnen zijn Een gegeven paard mag je niet in de bek kijken. We vroegen om fasering en nu hébben we fasering! Nóg niet tevreden? We lijken wel een verwend kind! Wat is er nú dan weer niet goed? Mogen we bij het nu voorliggende plan wel van ‘fasering’ spreken? Het lijkt eerder op ‘uitgestelde bouw’. De heimachines kunnen bij wijze van spreken blijven staan. Nadat de laatste woning van fase 1 is opgeleverd en de openbare ruimte is ingericht, start de verkoop van de tweede fase. De eerste twee maanden hebben Schalkwijkers voorrang, daarna gaat de rest in de vrije verkoop. Wanneer 70% van fase 2 is verkocht, start de bouw van deze fase. Naar verwachting leidt dit tot een fasering van 2 jaar. Schalkwijk vroeg echter niet om fasering óm de fasering. Schalkwijk vroeg om fasering vanwege het beoogde efféct van die fasering. Met een fasering van zo’n vijf jaar bereik je dat het woningaanbod verspreid wordt over een langere periode, waardoor de Schalkwijker die in fase 1 nog niet aan een woning toe is, in fase 2 wél een woning kan kopen of huren. Bij een fasering van (maximaal) twee jaar komt de tweede fase voor hem (haar) veel te snel, waardoor hij, wanneer hij écht aan een woning toe is, wederom
>4<
Woningbehoeftenonderzoek Een niet onbelangrijk aspect mogen we niet vergeten. Hebben Schalkwijkers niet aangegeven, dat er naar behoefte gebouwd moet worden? Was dat ook niet één van de uitkomsten van het door het CDA in januari in Schalkwijk gehouden onderzoek? Uit de gevoerde gesprekken met inwoners van Schalkwijk bleek toen duidelijk dat ‘Schalkwijkers het belangrijk vinden dat er onderzoek wordt gedaan naar de daadwerkelijke woningbehoefte. De zorg bij Schalkwijkers is dat er bij een te forse woningbouw inééns een te grote en eenzijdige groei van de bevolking in korte tijd plaats zal vinden’. Waar blijft dat woningbehoeftenonderzoek? Is het niet zinvol de faseringsknip in plan ‘De Groes 2’ te benutten voor dat onderzoek? Is het niet zinvol de uitkomsten van dat onderzoek te vertalen naar fase 2 van dat plan? Is het niet zinvol daarbij rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen?
Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de grond rondom het ‘Wapen van Schalkwijk’, de mogelijk vrijkomende grond van transportbedrijf Kool en de vrijkomende grond rondom het voormalig gebouw? Komen daar óók woningen? Is het niet zinvol de dan bekende inzichten te vertalen naar fase 2 van ‘De Groes 2’ met mogelijke aanpassing van het woningaanbod en een mogelijke tweede knip tot gevolg? Waarom zou een projectontwikkelaar niet geïnteresseerd zijn in een uitstel van fase 2 (circa 30 woningen na vijf jaar), wanneer hij weet dat hij ook de derde fase (circa 30 woningen na tien jaar) voor zijn rekening mag nemen?
Om over na te denken Het moge duidelijk zijn, dat ik op zoek ben naar een integrale, beleidsmatige aanpak. Bouwen voor Schalkwijk overeenkomstig de geformuleerde leefbaarheidswensen. Niet opnieuw een kans voorbij laten gaan, maar het woonbeleid van Schalkwijk verbeteren, als eerste project met hoge prioriteit zoals aangegeven in het nog vast te stellen leefbaarheidsplan. Dan hebben we het over het ‘opstellen van een woonvisie’, het ‘doen van onderzoek naar de woningbehoefte’ en het ‘doen van studie naar bouwlocaties (inbreiding + uitbreiding)’. Snijd ik hout of moet ik niet zo zeuren…? Ben van der Werf
De Schalkwijkse leefbaarheidsmeter (6) Toch nog een Schalkwijkse leefbaarheidsmeter? Had ondergetekende niet aangegeven ermee te stoppen omdat hem geen berichten van overlast meer bereikten? Waarom dan toch nog de vraag: ‘Hoe is het gesteld met de Schalkwijkse leefbaarheid? Wordt het iedere Schalkwijker gegund in rust en vrede in Schalkwijk te leven?’ Waarom dan toch nog ‘stil staan bij de vraag in hoeverre het ‘onrust stoken’ een alles bepalende rol speelt in het leven van sommige dorpsgenoten’. Omdat het met ‘oud en nieuw’ behoorlijk uit de klauw is gelopen. In één geval voelde een gezin zich zó bedreigd, dat het tot tweemaal toe de hulp van politie moest inschakelen. Bij een ander gezin kwamen ‘oude vrienden’ nog eens langs om dui-
>5<
delijk te maken dat zij aan de hele wereld in het algemeen en aan dit gezin in het bijzonder ‘de schijt’ hadden. Voeg daaraan toe dat vandalen het nodig vonden alle ruiten van het bushokje bij ’t Hoekje aan diggelen te slaan, om tot slot te eindi-
gen met de vertwijfelende vraag van een medebewoonster of het geoorloofd is om prikkeldraad aan te brengen om te voorkomen dat ‘Jan en alleman’ zich in hun heg laat vallen. Kortom: het ging weer lekker!
vandaan te halen. Wat voel je als je met zoiets bezig bent? Stijgt je ego? Neem je afstand van je ‘kind’-zijn en zie je dit als een eerste, noodzakelijke stap op weg naar volwassenheid? Vier je lusten bot op een polletje gras op de Lünenburgerheide, maar hou alsjeblieft op mensen het leven zuur te maken.
Wat het bedreigde gezin betreft het volgende. Ik maak daar geen woorden meer over vuil, omdat er al heel veel over is gezegd en gesproken. De raddraaiers is de wacht aangezegd en zij houden zich, zo het er nu naar uitziet, gedeisd. Ik zou hun nog één overweging willen meegeven. Wanneer je zó weinig respect hebt voor je medebewoners (er gaat een verhaal over een vrouw die in de nek werd gespuugd, omdat zij het gewaagd had een opmerking te maken over een achteloos weggeworpen blikje op nog geen 10 meter afstand van een prullenbak!), dan moet je jezelf eens afvragen wat je hier nog te zoeken hebt. Sterker nog: pas op dat je door de Schalkwijkse gemeenschap niet wordt uitgekotst, zodát je er niets meer te zoeken hebt! Ik heb Schalkwijkers gesproken die met veel plezier de raddraaiers ‘met kop en kont in de Wetering willen flikkeren’, omdat zij misschien zó tot Schalkwijkers kunnen worden omgedoopt…
Eenieder die zich aangesproken en onheus bejegend voelt, is bij deze uitgenodigd om mij eens te komen uitleggen wat het nut en de noodzaak is van dergelijk zielig gedrag. Je bent van harte welkom! Ben van der Werf
JOURNAAL
>6<
SCHALKWIJS
Dan de ‘oude bekenden’. Wat is het toch, dat sommige (nog zeer jeugdige) Schalkwijkers het kennelijk niet kunnen laten anderen het bloed onder de nagels
Wat voel je als je die steen door de ruiten gooit? Wat doet dat met je? Word je er meer mens van wanneer je andermans spullen kapot maakt? Voel je je machtig wanneer je de takken van de heg hoort kraken en de stam hoort splijten? Waar ben je mee bezig? Ga toch krassen man!
LENTE-EDITIE 2006, NUMMER 40
Busje komt zo Op 13 februari zijn een aantal mensen bij elkaar geweest om een nieuw initiatief van de grond te trekken. Het doel was om te bekijken of er voldoende animo was om begeleid groepsvervoer in de kleine kernen van de gemeente Houten te realiseren. Uitgenodigd waren vertegenwoordigers van organisaties uit ’t Goy, Schalkwijk en Tull en ’t Waal. Worden lid van Wheels4all, nemen abonnement, betalen eenmalig borg €250, betalen abonnement (geen €300 maar) €60 per jaar en per rit €2 per uur (maximaal 10 uur per dag) en 35ct per km (afhankelijk van het te kiezen bustype). Melden chauffeurs aan bij Wheels4all. Ontvangen maandelijks factuur met ritten voor de eigen organisatie.
Wat bedoelen we eigenlijk met begeleid groepsvervoer? Begeleid groepsvervoer is een vorm van besloten vervoer per 9-persoonsbus met vrijwillige chauffeurs en begeleiding tegen een betaalbaar tarief. Dit begeleid groepsvervoer is bedoeld voor mensen die woonachtig zijn in de kleine kernen van de gemeente Houten: Schalkwijk, ’t Goy en Tull en ’t Waal. De doelgroep bestaat uit: ouderen vanaf 55 jaar, kinderen basisonderwijs, leden van plaatselijke verenigingen.
Deel 3: Met bewoners uit de kleine kernen Bus reserveren door je eigen chauffeur via internet Je chauffeur haalt sleutel op en rijden maar. Tanken met tankpas van Wheels4all. Rit noteren en sleutel inleveren. Je chauffeur rekent af met zijn eigen organisatie en met jou
Hoe ziet die oplossing voor begeleid groepsvervoer er dan uit? Deel 1: Met bestaande organisatie Wheels4all Zorgt voor aanschaf & onderhoud bus, voor verzekeringen, schadeafhandeling. Zorgt voor infrastructuur: reserveren via internet (bus en andere deelauto’s), schade via beheerder en kantoor, administratie & facturering. Deel 2: Met plaatselijke organisaties >7<
Deel 4: Met beheerder uit de kleine kernen Houd bus in de gaten, is vraagbaak voor de lokale leden en contactpersoon richting Wheels4all organisatie en vult maandelijks alle ritten in via website.
Wat als je wilt reserveren en de bus is bezet? Als je echt de bus nodig hebt, kun je contact opnemen met degene die de bus heeft gereserveerd en overleggen wat de mogelijkheden zijn (gezamenlijk rijden?). Je kunt ook kiezen om de bus in Houten te reserveren of die in Culemborg. Of je kunt kiezen om een andere (personen) deelauto te reserveren.
Waarom met de organisatie Wheels4all in zee? • Wheels4all is een coöperatieve vereniging dus zonder winstoogmerk. Zij stelt voor haar leden buurtauto’s, van goede kwaliteit met hoge milieustandaard voor een betaalbare prijs, flexibel beschikbaar. Betrokkenheid van leden is een van haar uitgangspunten; keuze van autotype en locatie gebeurt door de lokale leden. • Reserveren via www.wheels4all.nl kan tot enkele minuten voor vertrek. • Kosten: De basisprijs van een rit is 18,5 ct per kilometer. Afhankelijk van het te kiezen bustype komt er ~20 ct / km bovenop. De €250 borg krijg je terug bij opzeggen van lidmaatschap. In de tussentijd krijg je als lid rente (8%) uitgekeerd in de vorm van gratis te rijden kilometers.
Kun je ook muziekinstrumenten vervoeren? Ja. Tijdens de eerste rit kunnen we dat uitproberen. Is er ook een bus voor gehandicapten vervoer? Deze bus is niet ingericht voor gehandicapten vervoer. Echter, parallel aan het “Busje komt zo!” initiatief is de gemeente Houten in samenwerking met Wheels4all bezig om een bus te laten rijden voor gehandicapten vervoer. Financiering van de extra’s die daarvoor nodig zijn, moet nog worden gevonden.
Enkele vragen en antwoorden Waar komt de bus te staan? Het idee van de initiatiefgroep is om de bus in Schalkwijk bij het nieuwe Gebouw te plaatsen. Tot die tijd heeft Conrad Smit zich bereid verklaard dat de bus daar kan staan. Het mag geen opstapplaats worden dus dat moet elders. Voor het beheer van de bus moet wel een beheerder zijn. Als de beheerder bekend is, kan overwogen worden de bus voor zijn/haar huis te plaatsen.
Wanneer zou het busje kunnen gaan rijden? Huidig plan is media april/mei 2008. Kun je de bus ook in het weekend reserveren? Ja >8<
zelfs hier een auto huren van Hertz in Barcelona als je dat wilt.
Wat als iemand niet weet hoe hij via de website de bus moet reserveren? Je kunt de chauffeur vragen. Je kunt iemand van je vereniging vragen. Je kunt zelfs het Wheels4all kantoor bellen om voor jou een reservering te maken.
Mag ook voor privé-gebruik? Ja. Heb je de ‘verplichting’ ook voor anderen te rijden? Nee. Het is vrijwillig.
Wie mogen de bus chauffeuren? Tien vrijwilligers of meer? Je kunt het rijbewijs van je chauffeur naar het kantoor Wheels4all sturen, (fax, email, brief, e.d.). Per abonnement kun je maximaal 10 chauffeurs doorgeven. Afmelden kan natuurlijk ook.
Wat gebeurt er met pech onderweg? Dan kun je contact opnemen met EuroCross. Die komen de auto weer repareren. Of kunnen je repatriëren (als dit je zou overkomen in het buitenland). Overigens is het kantoor van Wheels4all ook 24 uur per dag bereikbaar
Kan een vrijwillige chauffeur voor iedere organisatie rijden? Als een chauffeur eenmaal bekend is bij Wheels4all met een kopie van zijn rijbewijs dan maakt het Wheels4all niet uit voor welke organisatie hij rijdt.
Kan de scholenstichting Fectio lid worden? Ja, met een gewoon bedrijfsabonnement van €300 per jaar en dus zonder de 80% reductie die geldt voor de lokale organisatie uit de kleine kernen van de gemeente Houten.
Is een B rijbewijs voldoende? Ja. Mag ik als fanfare meerdere busjes huren? Ja. In Houten staat er een en in Culemborg staat er nog een. Ook is het mogelijk via Wheels4all een bus te huren via Hertz of een lokaal autoverhuurbedrijf. Wheels4all heeft afspraken met hen gemaakt en heeft de afgesproken 15% korting direct door aan haar leden. Je kunt >9<
Wat is de taak van de beheerder? Beheerder is contactpersoon voor vragen over bus & website. Geeft (of regelt) antwoord op vragen. Heeft mogelijkheid ‘eigen’ bus voor de deur. Kan met internet omgaan. Vult maandelijks alle ritten in via website. Heeft affiniteit met een bus. Houdt toezicht op bus. Brengt (of regelt) bus naar garage voor onderhoudsbeurt.
Doet mee in lokale overleg. Als tegenprestatie eerste 75 km / maand gratis. Hoe zit het met tanken en vergoeding? In de bus ligt een tankpas waarmee je bij alle tankstations terecht kan om te betalen. Er wordt van de chauffeur verwacht dat bij terugkomst de tank tenminste voor een kwart is gevuld. Niet meer dan logisch. Eigen risico €250 per schadegeval? Wat houdt het eigen risico in? Bij schade met eigen schuld geldt een eigen risico van €250. Als er binnen 2 jaar door weer door eigen schuld schade wordt gereden is het eigen risico €500. Dit soort zaken staan in het huishoude-
lijk reglement van Wheels4all. Voor alles waar we een keer tegenop zijn gelopen, is iets voor bedacht en daarna in het reglement van de coöperatieve vereniging Wheels4all vastgelegd. En verenigingen zonder geld? Een optie is om een groep te vormen met andere verenigingen zonder geld en zodoende door samenwerking toch mee te kunnen doen. Bent U geïnteresseerd geraakt? Jan Vulto telefoon (030) 6012467 óf Chris Baas telefoon (030) 6012026 kunnen u er van alles over vertellen.
Hoe verder ? Het huidige tijdschema ziet er als volg uit: Aanmelden voor abonnement bij Chris Baas of Jan Vulto Aanmelden beheerder bij Chris Baas of Jan Vulto Besluit wel/niet verder (bij voldoende aanmeldingen, ...) Startbrief naar lokale organisaties (betalen borg & abonnement & doorgeven chauffeurs Bus aanschaffen Beheerder regelen Eerste ledenoverleg Flyer huis aan huis Officieel startschot en eerste ritten Tweede ledenoverleg > 10 <
uiterlijk 29 februari 2008 uiterlijk 29 februari 2008 7 maart 2008
maart/april 2008 maart/april 2008 april 2008 april 2008 april 2008 september 2008
De tuin van Jhr. Ram Op dit moment kunt u de vorderingen al goed zien op het terrein van het rondeel. Gaat u gerust eens kijken! Een tijdje geleden schreef Ageeth Vernooij een mooi artikel in het AD/UN. Door plaatsgebrek werd het niet geheel geplaatst. Hieronder de gehele versie. Ik vraag u om de laatste alinea niet over te slaan. Opgeven nooit Zelfs toen de mensen uit Schalkwijk het opgaven, bleef Maria van de Looverbosch zich inzetten voor de Tuin van Jonkheer Ram aan de Tetwijkseweg. Met succes, want vanaf april is de unieke historische tuin open voor publiek. “Twintig jaar geleden zat ik vaak in de bus naar de universiteit naast Schalkwijks hobbyarcheoloog Frans Landzaat. Hij had veel ideeën over het zichtbaar maken van de historie van Schalkwijk. Eén daarvan was het inrichten van de tuin van jonkheer Ram bij het vroegere kasteel. Daarvoor vroeg hij mijn assistentie als aankomend biologe.” Van de Looverbosch sloeg aan het onderzoeken. “Het aanzien van die tuin moet een overgangsvorm tussen de Middeleeuwen en de Renaissance zijn geweest. Natuurlijk was er voordien ook al een tuin rond het kasteel, maar we kozen voor deze tijd omdat jonkheer Adriaen Ram er toen woonde en veel heeft betekend voor de Schalkwijkse bevolking.” Na diverse grondboringen, bedoeld om erachter te komen welke planten er eerder groeiden, werd duidelijk dat dit niet meer te achter-
halen was. “Er bleek door de jaren heen veel grond van elders over dit laaggelegen stuk geschoven te zijn. Goede raad was duur.
> 11 <
Studie en onderzoek “Ik ben de tuin gaan reconstrueren aan de hand van oude tekeningen en andere tuinen uit die tijd.” Tijdens haar studie ging de nu al geruime tijd afgestudeerde Maria ook in Versailles en Rambouillet kijken en deed een studie naar historische tuinstijlen op kerkhoven en begraafplaatsen. Door haar onderzoek werd duidelijk dat men vroeger niet zomaar lukraak een tuin aanlegde. “De bedoeling was -en is nu ook in Schalkwijk- om symbolisch het leven van de mens weer te geven vanuit een religieuze insteek. Het verglijden van de bloei over de tuin, waardoor het verloop der seizoenen zichtbaar, symboliseert tegelijk het leven van de mens met al dat wat mensen door de jaren ervaren. Deze symboliek grijpt terug naar de Middeleeuwen. Ook symbolisch is centraal in de tuin de bron; de waterput, verwijzend naar de maagd Maria, moeder van Jezus.
Uit een bron stroomt het water dat symbolisch is voor het eeuwige stromen van het leven, het doorgeven van het leven. Maria geeft het leven door en schenkt tegelijk inspiratie voor een geestelijk leven en troost. De put om water uit te putten geldt als symbool voor het putten van geestelijke kracht voor de ziel uit het geloof In de tuin van Jonkheer Ram vindt men straks dus veel kruidachtige planten in verhoogde bloembedden en ook fruitbomen. Eerder al waren de grachten op het kasteelterrein uitgediept en de contouren van het vroegere kasteel zichtbaar gemaakt. 20 jaar Dat het twintig jaar moest duren voordat de tuin erbij gerealiseerd kon worden, heeft vooral een financiële reden. “Het plan werd enthousiast overal ontvangen, maar de procedures die gevolgd moesten worden voor toestemming en subsidie bleken een hindernis. Het plan bleef steken, de leden van de werkgroep Archeologie en Historie in Schalkwijk incl Landzaat wisten ook niet wat verder te doen en trokken zich terug. In de jaren die volgden, verzamelde ik zelfstandig allerlei informatie die voor een eventuele reconstructie van de tuin van belang zou kunnen zijn.” Voor zoveel inzet heeft Van de Looverbosch een eenvoudige verklaring: “Ik heb veel hart voor natuur en cultuur. Het geeft mij zin en warmte aan
het leven en levert veel plezier op. Zo’n tuin is voor mij als een toneelstuk, als een prachtige bloem die open gaat. Het enige dat mij frustreerde waren mensen, voornamelijk ambtenaren van diverse overheidsinstellingen, die alleen maar uit chagrijn tegenwerkten.” Als de nood het hoogst is, is … Vanaf 1999 kreeg ze weer hulp van twee enthousiaste mensen: Jan Baas en Ronald Clemens. “Sommige subsidie-aanvragen leken, zelfs op het laatst nog, een bijna niet te nemen horde. Maar door de onverdroten inzet van ook Jan en Ronald en de hartelijke betrokkenheid van wethouder Jan Koudijs, is na bijna een kwart eeuw het plan voor de reconstructie dan toch werkelijkheid geworden. René Roffel uit Friesland is de hovenier die de tuin nu aanlegt, omdat hij de beste offerte had.” De financiering van € 70.000 is voor de helft te danken aan Leader+; voor de andere helft aan het Prins Bernhardfonds, KF Heinfonds, gemeente Houten, VSB-fonds, de Van Bylandtstichting en € 12.000 is door de vrijwillig te werken zelf opgehoest. Wat er nog ontbreekt Het enige wat nu nog ontbreekt, is een aantal mensen die vrijwillig mee willen helpen met het onderhoud. “Het Wellantcollege gaat twee keer per jaar het snoeiwerk doen, zij vinden het een goede
> 12 <
leertuin wegens de historische aspecten.” Voor de rest van het onderhoud kunnen vrijwilligers zich melden bij Stephan van der Steen, telefoon. (030) 6011607. Vanaf 1 april kan een ieder door de tuin wan-
delen, maar pas over twee jaar zal het er echt uitzien zoals het was. Redactie
Gesprek met Kees en Conrad Smit Het is koud en mistig. Een dun laagje ijs ligt over de Wetering. Fier stijgt de kerktoren uit boven flarden mist. De spits beschenen door geelachtig licht. Wat een mooi plaatje. Maar vastleggen kan niet. We zijn op weg naar Conrad Smit en zijn vader Kees. Pen en papier is het enige dat we bij ons dragen. Conrad Smit is eigenaar van Smit Installatiebedrijf. Een dienstverlenend bedrijf op het gebied van elektrotechniek, gas, centrale verwarming, loodgieters-, lood-, zink- en dakwerken. En mocht u niet precies weten wat we daarmee bedoelen, dan geeft de omschrijving van Conrads vader Kees, misschien meer helderheid: “we maken alles waar een snoer, slang of leiding aan zit.” Onze Lieve Heer De oorsprong van ‘Smit Installatiebedrijf’ ligt in het jaar 1903 toen Cees Smit, Conrads overgrootvader, van Vreeland naar Schalkwijk verhuisde. Na vijf jaar volgden ook zijn ouders. Cees bleek te beschikken over ‘gouden’ handen en begon met het verdienen van zijn brood als koperslager. Conrad: “Had mijn overgrootvader in deze tijd geleefd, dan was hij een
kunstenaar geweest. De meest prachtige dingen kon hij slaan uit koper. Cees had een bijnaam in die tijd: ‘Onze Lieve Heer’. Zijn lange baard was daar waarschijnlijk debet aan alsook de persoon die hij was. Het schijnt een markant figuur geweest te zijn.” Cees Smit was ook een echte handelsman en keek in die tijd al verder dan zijn neus lang was. In Schalkwijk breidde hij al gauw zijn eigen winkel uit met verschillend soort koopwaar en daarnaast knoopte hij een samenwerkingsverband aan met een loodgietersbedrijf uit Montfoort. Zijn werk bracht hem naar Amsterdam en Amersfoort. In deze tijd weinig opzienbarend maar in het licht van de tijd waarin hij leefde met de transportmiddelen die toen werden gebruikt, een heel ander verhaal. Vervoermiddelen en snelwegen waarover
> 13 <
je met honderd kilometer per uur rijdt, waren er niet. Cees trouwde en hij en zijn vrouw kregen twee kinderen: een dochter, tante To en een zoon: Albert Smit. Kees: “Mijn vader, Albert, ging in het bedrijf van zijn vader werken en bouwde het verder uit. In die tijd boorden zij bronnen voor pompen die later in de tijd werden vervangen door waterleidingen en daar speelde hij handig op in. En eigenlijk is zo de basis voor het huidige bedrijf ontstaan. We hebben ook het vermoeden dat het Albert was die voor het eerst bezig is gegaan met elektra.” Klappertjespistool Albert krijgt een ernstig auto ongeluk, Kees is op dat moment twintig jaar jong en we leven in 1954. Het is de bedoeling dat Kees het bedrijf overneemt, maar even lijkt dat niet mogelijk omdat hij niet over de juiste papieren beschikt. Met behulp van de Kamer van Koophandel wordt alles toch nog geregeld. De witgoed winkel die opa Cees een kleine dertig jaar in Schalkwijk ooit begonnen was, wordt nu overgenomen van opa en oma en voortgezet door Bep, Kees zijn vrouw. “Het was een echte dorpswinkel. Naast witgoed werd van alles en nog wat verkocht: van radio’s, lampenkappen, speelgoed, kerstballen tot klappertjespistolen aan toe.”
Brommer Terwijl Bep de winkel runt, installeert Kees bij zijn Schalkwijkse klanten elektra, water en zinkwerk. “Ik kon een compleet huis installeren. Op mijn brommertje toog ik met mijn bakje met gereedschap achterop naar mijn verschillende adresjes. In die tijd bleef je werkgebied het dorp of de plaats waar je woonde. Voor mij was dat Schalkwijk. Mond tot mond reclame zorgde voor werk en daar kon ik het huishoudgeld mee verdienen. Ik werkte in die tijd veel samen met Van der Ven, de aannemer. Die samenwerking heeft er voor gezorgd dat ik ook buiten de grenzen van Schalkwijk werk kreeg. Mijn brommertje had ik toen al ingeruild voor een auto.” Winkel Kees en Bep krijgen op hun beurt twee zonen en één dochter: Albér, Conrad en Carola waarvan het Conrad is die het bedrijf van zijn vader overneemt. Kees: “Carola zou de winkel overnemen maar in 1990 kreeg ze verkering en vertrok uit Schalkwijk. Mijn vrouw en ik hebben toen uitverkoop gehouden. Alles wat niet werd verkocht, ging naar Roemenië. Toen de winkel leeg was, hebben Bep en ik de winkel op slot gedraaid. Voor ons was dat hoofdstuk letterlijk en figuurlijk gesloten.” Kees blijft wel werkzaam als installateur van water, elektra en zinkwerk. Maar rond zijn vijfenvijftigste gaat Kees het rustiger aan te doen. Conrad, nu achttien, begint
> 14 <
zijn vader te helpen in het bedrijf. Conrad blijkt handig en heeft ‘feeling’ voor het vak. Zonder werktekening gaat ook hij, net als zijn vader voor hem, op weg naar zijn ‘eerste klus’. “Wij wisten niet anders”, zegt Kees. Conrad: “In het begin wist ik niet waar ik moest beginnen. Net als mijn vader toen hij het van zijn vader overnam. Maar je begint en stopt pas als de klus is geklaard.” Studie Conrad: “Vanaf mijn zestiende tot aan mijn dertigste ging ik twee avonden per week naar school. Ik ben nu gediplomeerd water- gas en elektra installateur. Een intensieve studie die ik met veel plezier heb gevolgd, maar die soms een beetje zwaar was naast een fulltime baan en vader van een gezin.” Gaspedaal Vader en zoon werken samen tot aan Kees vijfenzestigste verjaardag. Dan vindt Kees het mooi geweest. “We hebben altijd goed samengewerkt. Conrad was het gaspedaal en ik de rem. We hielden elkaar en het bedrijf zo in evenwicht.” “Wilde ik iets voor het bedrijf aanschaffen, dan riep Pa in eerste instantie altijd: ‘nee’. Om hem te overtuigen van het nut, heb ik geleerd om mijn wensen goed te onderbouwen en te motiveren.” Na tien jaar van samenwerking, doet Kees een paar stappen terug. “Mijn vader
heeft het goed kunnen loslaten. Misschien komt dat ook wel door het grote leeftijdsverschil. Ik zit nog boordevol ambities en mijn vader vindt het nu wel goed zo.” Onmisbaar Mocht u denken dat Kees uit de zaak is gestapt, dan heeft u het mis. Conrad: “Mijn vader is nu chef-magazijn en is in die rol onmisbaar.” Samen hebben ze een paar jaar geleden het magazijn gebouwd waar Co en ik later op de avond een kijkje nemen. Alles ligt geordend en overzichtelijk. Kees: “Iedere dag kom ik na de koffie en ben ik een paar uur in het magazijn te vinden. Ik ga alleen even naar huis voor het eten. Een hele dag thuis zitten is niets voor mij. Daarvoor ben ik nog veel te energiek. En laten we wel wezen, ik vind het ook leuk. Je mag het best mijn hobby noemen. En het is gezellig. Iedere dag spreek je weer mensen.” “Als Pa er een dagje niet is, dan kan ik dat goed merken. Ik moet alle zeilen bijzetten en kom vaak handen te kort.” Veranderd “Er is veel veranderd de afgelopen jaren. Neem bijvoorbeeld alleen al het materiaal. In plaats van ijzer en koper gebruiken we nu veel kunststof. En van lood zijn we overgegaan naar PVC. Daarnaast zie je dat je met minder arbeidskrachten meer werk kunt verrichten. Dat komt omdat
> 15 <
veel handwerk is vervangen door machines”, aldus Kees. Conrad: “Er ligt nu meer werk dan dat we aankunnen. Dat was in Pa’s tijd vaak wel even anders. Ik heb nu vier man personeel rondlopen maar ik overweeg een vijfde aan te nemen. Maar begrijp me niet verkeerd. Mijn ambitie is niet tien man personeel. Zoals het nu is, is het goed. We zijn met dit clubje mensen in staat om dat stukje meer te geven. Net even die extra service die de klant niet verwacht. En dat is juist ook wat het voor mij zo leuk maakt. Nog niet zo lang geleden was ik bij een oudere dame voor een klus en merkte dat haar deurbel stuk was. Tussen de bedrijven door heb ik die even voor haar gemaakt. De dame blij verrast en ik heb er plezier in dat ik dat tussen de werkzaamheden door even voor haar kan doen.” Dorpsgevoel De vier jongens die nu bij Conrad werken komen allemaal uit Schalkwijk. “Dat is goed. Ze komen hier vandaan en je weet
daarom wat je aan ze hebt. Ze snappen ook dat ‘dorpsgevoel’ waardoor ze net dat extra beetje service verlenen. Hierdoor passen ze goed bij ons bedrijf en dat waardeer ik. Zij krijgen vaak ook de vraag: ‘van wie ben jij er een?’. Bij onze klanten geeft dat net weer even dat ‘vertrouwde’ gevoel. Zo van: ik ken die knaap, ik weet uit welk nest die komt. Dat geeft net weer dat stukje vertrouwen ‘dat het wel goed komt’. Zo werkt het hier nog steeds. Wat dat betreft is er sinds de tijd van mijn opa en mijn vader niet veel veranderd. Je hoeft maar één keer iemand een poot uit te draaien in het dorp en je naam ligt aan gruzels. Dan kun je de deur wel sluiten. Zo simpel is het.” Met zijn bedrijf heeft Conrad een half jaar een uitstapje gemaakt naar Houten. “In rap tempo ben ik teruggegaan naar Schalkwijk. Houten bracht mij niet wat ik wilde. Te groot, te massaal, te onpersoonlijk. Hier ken je iedereen. Dat voelt goed. Dus toch weer dat dorpsgevoel.” Spijker Het is al wat later op de avond wanneer Conrad’s vrouw, Erianne, de woonkamer binnenstapt. Wij zitten inmiddels aan een glaasje wijn. Erianne schuift een stoel aan en vertelt dat ze zich in dit huis prettig voelt. Het gezin Smit woont er pas sinds
> 16 <
twee jaar en het huis moet nog helemaal worden opgeknapt. “Eigenlijk is er, behalve onze eigen meubels, in dit huis nog niets veranderd. Zelfs de gordijnen van de vorige bewoners hangen er nog. We zijn er min of meer zo ingetrokken. Maar ik heb daar geen problemen mee.” Conrad: “We zitten hier op een toplocatie. Het is slechts honderd meter van het ouderlijk huis maar toch hebben we het idee dat we een compleet nieuw leven zijn begonnen. Het bedrijf is meteen achter het huis en er is ruim parkeergelegenheid voor onze klanten. Het doet hier ‘ruimtelijk’ aan. En heb je ruimte, dan ga je ook ruimtelijk denken. Daar ben ik van overtuigd. Maar het belangrijkste is natuurlijk dat wij het hier met onze vier jongens - Kelvin, Jorrit, Raimon en Ivan- het hier heel goed naar ons zin hebben. En ondanks het feit dat ik in dit huis nog geen spijker in de muur heb geslagen sinds we hierin zijn getrokken, is het goed zoals het is. Natuurlijk wil ik er iets moois van maken. Dat gaat ook gebeuren. Ik ben nu zesendertig. Als het voor mijn veertigste lukt, ben ik tevreden. En Erianne denkt daar gelukkig net zo over.” Schalkwijk Ik neem een slokje van mijn tweede glaasje wijn en realiseer mij dat ik met allemaal Schalkwijkers om de tafel zit. Kees staat op en geeft aan dat hij het voor vanavond voor gezien houdt. Tenslotte moet
hij morgenochtend weer op tijd in het magazijn zijn. Met de deurkruk in zijn hand laat Kees nog even weten dat niemand hem uit Schalkwijk krijgt, tenzij ze hem wegdragen. Ook Erianne geeft aan dat ze haar voor geen goud in de wereld uit Schalkwijk krijgen. Co en ik lopen terug door de kou. Kragen op, das goed omgestrikt. De mist is inmiddels opgetrokken. Toch heeft het iets om door de stilte in nachtelijk Schalkwijk te lopen. Schalkwijk, het blijft een mooi dorp met mooie mensen die er wonen. Co Baas en José Baas
Gezocht De parochie is bezig om een medisch en parochieel centrum te realiseren in het huidige wit-gele kruisgebouw/oude pastorie. Wij willen dan graag de originele deuren van vóór 1958 terugplaatsen aan de Jhr.Ramweg en de kant van ‘Kuijer’. Maar ‘hoe zien die deuren eruit?’ Dat weten we niet! Wij zoeken naar foto’s van vóór 1958 van de gevels van de oude pastorie. Wie heeft ze voor ons? Wilt u meehelpen het aanzicht van Schalkwijk te verfraaien? Doe ons een groot genoegen en kijk eens in uw foto-album. Co Baas, telefoon (030) 601 2026
> 17 <
Commentaar: over bouwen en wonen Zo zou je het ook kunnen bekijken. Die Schalkwijkers hebben altijd wat te zeuren. Komt er eindelijk nieuwbouw (een oude wens....), dan is het weer niet goed. Want er moet vertraging komen om ieder toekomstige en ex-Schalkwijker een goede plek te geven. En natuurlijk niet te duur of voorzien van een stevige subsidie. Trekken aan een dood paard, heet dat in goed Nederlands. Snel een nieuw en mooi Dorpshuis in het gebied van De Groes en, daarna, het volbouwen van het gehele gebied. Juist de woonruimte aldaar voor senioren geeft een mooie plek op de begane grond én zorgt voor doorstroming. En veel ouderen wonen nu met 1 of 2 personen in een groot huis. Daar kan dan weer een gezin in terecht. Juist deze doorstroming kan zorgen voor meer ontwikkelingen. Iedereen weet dat een gebouw als De Kloostergaarde niet voldoet aan de huidige eisen. Vooral op de begane grond kan een thuishulp door ruimtegebrek zeer weinig doen, bijvoorbeeld een oudere helpen onder de douche. Alleen een ingrijpende en dure verbouwing kan hier een oplossing bieden. In de nieuwbouw van De Groes (en op de oude plek van Het Gebouw) zijn seniorenwoningen mogelijk die wel aan de eisen voldoen. Op termijn kan De Kloostergaarde dan ruimte bieden aan jongerenhuisvesting. En ook dat heet doorstroming...
positie, gaat nu Schalkwijk zogenaamd steunen. Na de opmerkingen van het Ton Uijttewaal (“Schalkwijk moet door grootschalige nieuwbouw en dure villa’s een Wassenaar aan de Lek worden”), gaat nu het roer om. En wordt het gemeentebestuur om een reactie gevraagd over het tempo van de nieuwbouw in Schalkwijk. In het trammetje vanuit Castellum zit de PvdA-voorzitter in Houten. En als Schalkwijker krijg je dan de vraag over het tempo van de nieuwbouw. Gewoon volbouwen, is de reactie. Hij kan nu “na contact met de achterban” in de eigen club melden dat de nieuwbouw in De Groes er moet komen....
Na opmerkingen over het tempo van de nieuwbouw vanuit Schalkwijk komt opeens de politiek in beweging. Allereerst het CDA, in Houten tandeloos in de op-
Wapen Juist als ik dit schrijf is het Wapen van Schalkwijk gekraakt. Na een geslaagde 1 aprilgrap in het Houtens Nieuws (“ge-
> 18 <
Wim Schuimer
Oplossing puzzel De oproep in het vorige nummer om niet alleen de puzzel op te lossen, maar ook in te sturen, heeft effect gehad. Zelfs uit hert verre Houten en Wijk bij Duurstede kwamen inzendingen. Speciaal noem ik hierbij het raadslid Yvonne Rietveld. Ze heeft alle vragen goed beantwoord. De prijs gaat echter naar: Truus Gerritsen - Hoogveld Pothuizerweg 19b. Zij wint deze keer de prijs. Van harte gefeliciteerd. De oploszin uit het winter-nummer luidde: HET IS IN EEN HUIS EEN GROOT VERDRIET ALS HET HENNETJE KRAAIT EN HET HAANTJE NIET.
SCHALKWIJS
kraakt”) is de kraak nu een feit. In het gebouw zijn gemiddeld twee personen te vinden die Schalkwijk kennen en woonruimte zoeken. Binnen het Wapen van Schalkwijk ziet alles er vreselijk uit. Ruiten zijn kapot, binnenmuren en kachels verdwenen, enkele dakpannen ontbreken. Erven Peek (het gebouw blijkt overigens op de naam van de vrouw van Peek jr. te staan) willen duidelijk alles laten vervallen en daarna slopen. Dan is het mogelijk om de nieuwbouw enkele meters op te schuiven, buiten de stanknorm van de agrarische buren. De nieuwe bewoners hebben deze snode plannen voorkomen en hopen op hulp bij het opknappen en inrichten. Want, ga er zelf kijken, erven Peek zijn duidelijk aan het slopen (en hebben dan ook bij de rechter vanwege deze aanpak en het gebrek aan plannen geen schijn van kans op een gedwongen ontruiming). Eerder schreven wij in het Schalkwijks Journaal een artikel over het nieuwe leven in en rond het Wapen van Schalkwijk. Daar is nu een begin mee gemaakt! De nieuwe bewoners willen de tap weer tot leven roepen en nodigen iedereen uit spullen te brengen en te helpen. Laten wij de dadendrang rond Casa Fina (daarvoor hulde, hulde) nu ook oppakken voor het nieuwe leven in en rond het Wapen van Schalkwijk!
> 19 <
JOURNAAL
Puzzel Deze keer een spreuk waar ik het niet mee eens ben. Ik ben benieuwd wat u ervan vindt. Voor de puzzelaars die de werkwijze nog niet kennen: 1. Beantwoord onderstaande vragen. De cijfers geven aan waar straks de afzonderlijke letters thuishoren in de oploszin. 2. Zet de letter onder het corresponderende cijfer in de oploszin. 3. Stuur uw oplossing naar één van de volgende adressen: Ben van der Werf / Biesterlaan 8 / 3998 KK Schalkwijk Of Co Baas / Jhr. Ramweg 34 / 3998 JR Schalkwijk Of Jan Baas / Brink 4 / 3998 JL Schalkwijk Of André van de Water / Provincialeweg 50 / 3998 JH Schalkwijk
Vragen 1 Eet men traditiegetrouw met Pasen 43
33
14
37
29
52
2 Schalkwijks voor ‘EEND’ 24
3
47
3 Naam van boerderij Provincialeweg 66 35
1
30
36
40
16
13
48
20
15
51
19
49
37
41
8
12
4 Vul aan: ‘Zo vlug als …’
5. Schalkwijks c.v.-bedrijf 5
> 20 <
7
7
6 Lentemaand 41
21
11
37
44
7 Ander woord voor ‘abnormaal’ 31
9
16
38
48
42
5
23
5
6
26
39
19
22
46
41
41
2
17
–
25
28
34
37
18
42
32
7
5
40
50
4
27
10
29
40
45
31
8 Nederlands grootste havenstad 37
9 Een verstopt talgkliertje in de huid
10 Ander woord voor ‘geluksvogel’
11 Het heilige getal
12 De eerste noot van de toonladder
De oploszin luidt: 1
2
3
4
5
6
7
8
9
16
17
18
33
34
19
20
21
22
23
24
25
26
35
36
37
38
39
41
42
43
48
49
50
51
52
40
10
> 21 <
44
11
12
13
27
28
29
30
45
46
47
14
15
31
32
Column Heeft u hem gemist vorige keer? Deze column? Was u wild bladerend door de brei van teksten aan het zoeken waar deze column dit keer was geplaatst? U weet wel, dit schrijven dat volgens de redactie is bedoeld om een tegengeluid te bieden, zodat de lezer weer gewoon eindigt met de voeten in de stevige Schalkwijkse klei. In plaats van mijn schrijven kon u kennisnemen met een nieuw stukje creativiteit van de Belangengroep. Een rondweg om Schalkwijk. Woehaaaa!!!!! Echt een dijenkletser. Sorry hoor wie verzint dit nu? U weet wel. Je neemt een dorp met een lintbebouwing van 4 kilometer lang en dan droom je over een rondweg rond het dorp. Je tekent nog misleidend een klein rondwegje, maar je schrijft dat je hem rond heel Schalkwijk wilt hebben. Vreselijk, wat moet het drugsgebruik zijn gestegen in het dorp de laatste tijd. Wie verzint nu zoiets? Even denk je dat het een incident is, maar het is erger. Het Journaal begint heel chauvinistisch. Nog erger dan we gewend zijn van de regie van de Franse televisie tijdens de Tour de France. Want de voorzitter die is genomineerd voor de Houtense!!! veiligheidsprijs, weet te melden dat er twee Schalkwijkers zijn genomineerd en één in Schalkwijk woonachtige directeur.
Ik blader verder en kom zinsneden tegen als: pareltjes aan de gemeentelijke kroon, de echte Schalkwijker. O mijn hemel. Hier kan ik niet tegenop schrijven. Dit valt niet meer te neutraliseren. Dit gaat maar door. Is er nu niemand meer in dit dorp die zelf met de voeten in de klei staat en zegt: “Doe eens ff normaal?” Is een groepje borrelende mannen op leeftijd met een blaadje echt het gezicht van het dorp? Of laat iedereen ze maar gaan en moet ik het niet te serieus nemen? En waar is trouwens Wim Schuimer? Die had ook een verhelderende blik vorige keer en ging lijnrecht in tegen wat de Belangengroep had bedacht? Zouden ze zijn e-mailadres ook plotseling kwijt zijn geraakt om de extra vervroegde deadline niet door te kunnen geven? Sterkte daar aan de overkant van het kanaal. Frank Magdeleyns
> 22 <
Agenda Zondag 23 maart 2008 Museum Dijkmagazijn de Heul geopend
Woensdag 30 april 2008 Koninginnedag Oranjevereniging
Maandag 7 april 2008 Kaartavond bedrijven VV Schalkwijk
Zaterdag 4 mei 2008 Dodenherdenking
Woensdag 9 april 2008 Studiedag St. Michielschool
Woensdag 14 mei 2008 Concert Collegium Amisfurtensis Stichting Vrienden van het Bätz-orgel
Zaterdag 12 april 2008 Oud papier ophalen
Dinsdag 13 - donderdag 16 mei 2008 Buurttoernooi SV Schalkwijk
Zondag 27 april 2008 Museum Dijkmagazijn de Heul geopend Zondag 27 april 2008 St.Caecilia neemt deel aan het Prins Willem Alexander-concert in Houten
Zaterdag 24 mei 2008 4x4 toernooi SV Schalkwijk Zondag 25 mei 2008 Museum Dijkmagazijn de Heul geopend
Financiële bijdrage Uw financiële bijdrage stellen wij zeer op prijs. Ieder kwartaal betaalt de Belangengroep Schalkwijk een flink bedrag voor het kopiëren van het Schalkwijks Journaal. Wij zouden u zeer erkentelijk zijn als u ons financieel wilt steunen. Bankrekening nummer Rabo 35.75.03.996 Postbank 329794 t.n.v. Belangengroep Schalkwijk
> 23 <
AANRUOJ
SJIWKLAHCS
