Jordanië Verslavingsproblematiek Midden Twente
1
Inleiding quiz
2
Tactus • • • •
Wie zijn wij Wat doen wij Verwijs mogelijkheden Middelengebruik midden-twente
3
Inleiding
4
Tactus in Twente 3 circuits • Sociale verslavingszorg • Behandeling & Begeleiding • Preventie & Consultancy
5
Hoe verwijzen • Reguliere verwijzing: www.tactus.nl • Crisis binnen kantoortijden: telefonische aanmelding 0546 54 67 00 • Crisis buiten kantoortijden: -Hengelo: Mediant crisisdienst: 053-4755840 -Almelo: Dimence via ambulancediens: 074-250 88 99 • Via alcoholpoli bijv. tijden dienst • Via internetbehandeling
6
Middelengebruik midden Twente • Wat wordt er gebuikt • Nieuwe trends - alcohol onder jongeren - GHB - cannabis Combinatiegebruik
7
Trends Verdovend GHB Alcohol Stimulerend Speed XTC Cocaïne Energizers
Nicotine Waarnemingsveranderend Cannabis
8
http://www.drugsinfo.nl/drugdancer/ index.html
9
Cliënten TACTUS Twente, middel verslaving per regio Regio Twente
Middel verslaving
Almelo
Alcohol Amfetamine Benzodiazepine Cannabis Cocaïne
Totaal 2004
Totaal 2005
Totaal 2006
302 (47%) 7 (1%) 2 (0%) 45 (7%) 39 (6%)
292 (48%) 6 (1%) 8 (1%) 45 (7%) 32 (5%)
283 (50%) 3 (1%) 10 (2%) 40 (7%) 26 (5%)
9 (1%)
8 (1%)
Geen Gokken Heroïne Methadon Niet van toepassing
0 (0%) 23 (4%) 120 (19%) 3 (0%) 5 (1%)
Overige verslaving Psychofaca Eetstoornissen Extasy Niet ingevuld Relaties verslaafden
2 (0%) 1 (0%) 6 (1%) 1 (0%) 71 (11%) 86
Alcohol Amfetamine Benzodiazepine Cannabis Cocaïne XTC Geb overig medicijn
Totaal per regio722/ 636 =(100%) 169 (49%) 2 (1%) 3 (1%) 32 (9%) 31 (9%) 1 (0%) 0 (0%)
Totaal 2007
Totaal 2008
Totaal 2009
288 (49%) 2 (0%) 13 (2%) 50 (9%) 28
284 9 9 58 33
292 7 11 62 37
9 (2%)
11 (2%)
2
1
4 (1%) 20 (3%) 119 (20%) 3 (0%) 4 (1%)
1 (0%) 16 (3%) 107 (19%) 4 (1%) 1 (0%)
3 (1%) 11 (2%) 109 (19%) 3 (1%) 1 (0%)
7 17 119 3 2
6 22 103 3 1
8 (1%) 0 (0%) 8 (1%) 1 (0%) 52 (9%)
13 (2%) 1 (0%) 5 (1%) 3 (1%) 37 (7%) 62
6 (1%) 0 (0%) 4 (1%) 5 (1%) 47 (8%) 51
8 0 4 1 39 35
19 1 3 2 37
Totaal per Totaal per Totaal per Totaal per regio: 610* regio: 62/ 559 regio: 632/ regio: 630 =(100%) 581 =(100%) 160 (47%) 159 (49%) 168 (46%) 191 2 (1%) 2 (1%) 0 (0%) 4 3 (1%) 3 (1%) 4 (1%) 3 27 (8%) 30 (9%) 44 (12%) 37 29 (9%) 29 (9%) 26 (7%) 29 0 (0%) 0 (0%) 1 (0%) 1 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0
Totaal per regio: 607*
(5%) Gebr.overig opioid.
Hengelo
188 3 2 52 38 0 0
Gebr overig opioid.
4 (1%)
5 (1%)
5 (2%)
4 (1%)
2
Overig opwek. mid.
0 (0%)
1 (0%)
1 (0%)
1 (0%)
2
2 1
Gokken Heroïne Methadon Niet van toepassing
10 (3%) 59 (17%) 3 (1%) 3 (1%)
13 (4%) 62 (18%) 4 (1%) 1 (0%)
6 (2%) 57 (17%) 6 (2%) 0 (0%)
4 (1%) 53 (15%) 5 (1%) 4 (1%)
9 60 3 1
11 55 2 0
Overige verslaving Eetstoornissen Niet ingevuld Relaties verslaafden
3 (1%) 1 (0%) 21 (6%) 63
5 (1%) 2 (1%) 25 (7%)
6 (2%) 3 (1%) 19 (6%) 40
4 (1%) 2 (1%) 45 (12%) 46
7 3 35 16
15 1 20
Totaal per Totaal per Totaal per Totaal per Totaal per regio:405/342 regio:339* regio:366 / regio: 411/ 365 regio: 403 =(100%) 326 =(100%) =(100%) Som: 2141 Som: 1885* Som: 2053 Som: 1953* Som: 2143 (100%)
Totaal per regio: 390* Som: 2051*
10
Cijfers van gebruik (jongeren) BO
13 jaar
15 jaar
17 jaar
Tabak Ooit Recent
11% 1%
35 % 12%
55% 28%
63% 30%
Alcohol Ooit Recent
50% 19%
80% 43%
90% 70%
94% 83%
Cannabis Ooit Recent
0,6% Nihil
7% 3%
25% 12%
44% 18%
XTC Ooit Recent
Niet onderzocht
0,7% 0,4%
4% 2%
7,6% 2,8%
Cijfers peilstation onderzoek 2007 11
70% van alle jongeren tussen 12 - 16 jaar heeft wel eens alcohol gedronken
Bron: Peilstation – onderzoek, Trimbos-instituut 2007 12 Presentatie alcohol en opvoeding © Trimbos-instituut Tactus Verslavingszorg
13
ALCOHOL REDENEN OM TE DRINKEN.
•Vrolijk ontspannen. •Gezellig met vrienden. •Lekker. •Zelfverzekerd. •Makkelijk praten. •Makkelijk contacten leggen •Minder voelen. •Experimenteren. •Mijn vrienden doen het. 14
LICHAMELIJKE EFFECTEN • Toegenomen zweetproductie • Afkoeling • Verminderde spiercontrole. • Visusdaling. • Verminderd bewustzijn. • Ademdepressie ( 1,5 – 1,9 ‰). • Uitdroging (zweten, plassen, braken) • Verwardheid. • Alcoholvergiftiging. • Black out / geheugenverlies • Hypoglykaemiën 15
NOODZAAK
VROEGER VAKER MEER 16
RISICO'S • Extra ongezond tijdens de groei • Minder goede prestaties
• Ongelukken • Seksueel risicogedrag • Agressie en zinloos geweld
17
• Kinderen die jong zijn begonnen drinken later meer • 15-17 jarigen (+6 glz pw) meer gezondheidsklachten, angst, depressies, leverbeschadiging
• Volwassenen: Risico op hersenbeschadiging vanaf 25 glazen per week bron: Trimbos/Nigz
18
KINDEREN 10 – 15 JAAR • Bingedrinking toegenomen. • Bijna de helft van de kinderen heeft alcohol gedronken.
• Veel kinderen hebben recent alcohol gedronken. • Negatieve drankervaringen zijn bijna altijd ‘cool’ of ‘grappig’. • Wetenschappelijk onderzoek naar erfelijkheid.
Trimbos (Monshouwer et al., 2004)
19
OUDERS ONDERSCHATTEN DRANKGEBRUIK EIGEN KIND Volgens ouders
Volgens scholieren
1-4 glazen
10%
21%
5-10 glazen
1%
8%
11-20 glazen
0%
21 of meer
0%
4% 2%
20
KENMERKEN JONGE OVERMATIGE DRINKER Hoeveelheid
gebruik, meestal niet bekend bij ouders
Pas
na grote hoeveelheden dronken (tolerantie)
Het
drinken van 10 - 15 glazen gebeurt wekelijks
Elk
weekend stappen en veel drinken, soms ook door de
week Schoolverzuim
21
15-jarige jongen ‘Drinkt niet’
15-jarige jongen ‘Drinkt veel, vaak en is jong begonnen
22
Als huisarts heb ik een verantwoordelijkheid om te zorgen dat er nazorg ingezet wordt als een minderjarige met alcohol gerelateerde klachten zich op het spreekuur meldt.
23
De alcoholpoli in ZGT werkgebied Voor wie? Jongeren tot 18 jaar die de Spoedeisende Hulp of huisartsenpost bezoeken met alcoholgerelateerde klachten en
hun ouders/ verzorgers. N.B.: leeftijd wordt wellicht verhoogd naar 23 jaar. Ook andere middelengerelateerde problematiek wordt opgepakt!
Door wie? Samenwerking Tactus, ZGT Almelo en Hengelo, huisartsenpost Almelo 24
De alcoholpoli Hoe?
De behandelend (kinder)arts verwijst elke jongere tot 18 jaar (en de ouders/verzorgers) met alcoholgerelateerde klachten naar Tactus. Binnen 1 werkdag wordt het eerste contact gelegd om een gesprek te plannen. Vervolg kan zowel preventief als
behandelend zijn. Tactus is hiervoor bereikbaar op alle werkdagen van 08:30 tot 17:00 uur Tel: 06-13533879 (N.B.: voicemail inspreken bij geen gehoor)
25
De alcoholpoli Waarom?
Ziekenhuis / huisarts medische interventies Tactus nazorg in de breedste zin van het woord:
-
Inschatten recidive
Preventie Opvoedingsondersteuning en voorlichting Informeren en interveniëren in (hoog)risico groepen op bv scholen, hobby clubs of zelfs dorpen. Alcoholpoli als onderdeel van alcohol / drugs matiging
-
Zo nodig inzetten passende zorg 26
Resultaten 2010 o o o o o
33 jongeren ( 18 jongens en 15 meisjes)
o
N.B: resultaten 2011 tot juni 2011: 33 aanmeldingen!
Gemiddeld promillage 1,95‰ ( laagst 0,1‰, hoogst 3,4‰) Gemiddelde leeftijd 15,7 jaar ( jongste 13 jaar, oudste 17 jaar) Ouders zijn grotendeels positief over het aanbod van Tactus ZGT protocol huiselijk geweld van kracht
27
De internetbehandeling Volwaardige behandeling ! Stap voor stap, één op één Asynchrone interactie Huiswerkopdrachten Eigen hulpverlener Anoniem maar wel persoonlijk Eigen plaats, tijd en regie
28
Wat is www.alcoholdebaas.nl? Website met informatie Lotgenotencontact: forum Online behandeling Nazorg Wetenschappelijk onderzoek
29
Wat is www.alcoholdebaas.nl? Website met informatie Lotgenotencontact: forum Online behandeling Nazorg Wetenschappelijk onderzoek
30
Meer online behandelingen
31
De internetbehandeling Deel 1 Diagnostiek en functieanalyse Drinkgewoonte onderzoeken
Advies na multidisciplinair overleg Deel 2 Gedragsverandering Drinkgewoonte wijzigen en nieuw gedrag bestendigen Nameting en nazorg
32
33
GHB
34
Wat is GHB? • • •
• • • •
Straatnaam GHB, Liquid E Stofnaam Gamma-hydroxy-boterzuur/ GammaHydroxyButyraat (C4H8O3) Metaboliet/precursor van neurotransmitter Gammaaminoboteruzuur (GABA) - remmende werking CZS Goedkoop en eenvoudig te maken Snelst groeiend verslavingsprobleem ‘Date rape drug’ Lijst II van Opiumwet 35
Geschiedenis • • • • • •
In de jaren ’60 als narcosemiddel (Camille Georges Wermuth) In de jaren ’80 bodybuilders, vetverbranding Eind jaren ’90 recreatief middel (partydrug) in uitgaanssettings ook bekend als ‘date rape drug’ In 2002 opgenomen in Opiumwet Sinds 2008 problematisch gebruik & toename in hulpvraag (aanmeldingen verslavingszorginstellingen) Therapeutisch gebruik bij narcolepsie (slaapstoornis) met kataplexie (spierverslapping) (Xyrem®)
36
Wetgeving • • • •
GHB valt in Nederland onder de Wet op de geneesmiddelenvoorziening. Sinds oktober 2002 valt GHB ook onder de Opiumwet. De overheid treedt hard op tegen de handel in GHB. Commissie adviseert om GHB op harddrugslijst (opiumlijst II) te plaatsen
37
Cijfers • • • •
• • • •
Het aantal behandelingen op SEH in de periode 2003-2008 zorgwekkend gestegen. Het jaarlijks aantal is in deze periode verviervoudigd tot rond de 1200 slachtoffers in 2010. Een derde van deze slachtoffers heeft daarnaast ook alcohol gebruikt. Rond 20% gebruikte daarnaast een andere drug zoals cocaïne, XTC en speed. Ruim 40% van alle op de SEH behandelde slachtoffers denkt slachtoffer te zijn geweest van een ongemerkte toediening van de drug door een ander. Ongeveer 65% van de behandelingen heeft in het weekend plaatsgevonden. Veel GHB intoxicaties p/m binnen SEH. In 2010 binnen Tactus 51 cliënten geregistreerd met GHB 1e probleemstof. 38
Werking GHB •
Snelle absorptie
•
Piekconcentratie: 30-60 min
•
Halfwaardetijd: 29 min.
•
Duur: 2-4 uur
•
Inname met alcohol verhoogd de plasmaconcentratie en halfwaardetijd en daarmee de toxische effecten 39
Werking GHB •
GHB passeert bloedhersenbarrière
•
agonist GABA-B receptoren, GHB-specifieke receptoren.
• -
Effect op o.a: Dopamine (lage dosering remt afgifte, hoog stimuleert) serotonine (verhogend) Acetylcholine (verhogend)
•
Fysiologische concentraties: invloed op de slaap, de temperatuurregulatie, het cerebrale glucosemetabolisme en de doorbloeding, het geheugen en de controle van emoties 40
Werking analogen GHB • • • • • •
Snel gemetaboliseerd tot GHB na inname vormen: vloeistof, poeder vloeistof is geur en kleurloos, zoute zeepachtige smaak Klinische effecten van GBL GHB zijn hetzelfde GBL wordt omgezet door een perifeer lactonase (halfwaardetijd minder dan 1 min) GHB en GBL worden meestal ingenomen in vloeistof vorm. GHB bestaat ook in poedervorm 41
Werkingsduur
Inwerking
10 – 20 min
Opkomst
15 – 30 min
Tijdsduur
45 – 90 min
Afbouw
15 – 30 min
Na-effecten
2 – 4 uur
42
Effecten lichamelijk & psychisch Lichamelijke effecten
Psychische effecten
Misselijkheid, duizeligheid en braken
Euforie
Daling van lichaamstemperatuur
Ontspannen
Ademhalingsdepressie
Milde visuele hallucinaties
Hoge bloeddruk
Ontremmend
Verlaagde hartslag
Seksueel stimulerend
Slaperigheid
Amnesie
Bewusteloosheid
Hoofdpijn
43
3 niveaus van effecten bij concentraties 1. 1 tot 1,5 gr. GHB: euforie, drang tot (glim)lachen, zin om te dansen en versterkt en intensiveert zicht en gehoor. Emoties van gelukzaligheid nemen toe. 2. 2 tot 3 gr. GHB maakt je erg ontspannen, tevreden, dromerig, zweverig. 3. 4 gram GHB: Brengt je op het randje van de slaap, je zweeft half in dromenland. Alsof je midden in de nacht wakker wordt uit een diepe slaap. Wakker blijven is moeilijk, slapen een plezier. De effecten van GHB hangen onder meer af van je gewicht, je geslacht en of je een lege maag hebt. 44
GHB overdosering • • • • • •
Smalle therapeutische breedte grote interindividuele verschillen wisselende concentraties in een waterige oplossing sneller met gebruik andere middelen niet te onderscheiden van alcohol of benzodiazepineafhankelijkheid aantal op SEH tussen 2003 en 2010 (1200). Bron consument en veiligheid
45
Effecten GHB overdosering • • • • • • • • • •
hypotensie bradycardie bradypneu hypothermie coma agitatie amnesie myoclonus, epilepsieachtige aanvallen Ataxie braken
46
Risico’s GHB gebruik • • • • • • • • • • •
Volgens experts onderschatten veel jongeren de risico´s van GHB Overdosis ‘out’ gaan Bewusteloosheid met kans op verstikking door tong en/of braaksel Ernstige longletsel, ademhalingsstoornissen tot ademstilstand Kans op tensieproblematiek, coma en hartstilstand. Mensen met hart- en vaatziekten, tensieafwijkingen hebben grote kans op fatale gevolgen Kan onopgemerkt toegediend worden (GHB = vloeibaar, kleurloos) Ontwaken uit een bewusteloze slaap kan gepaard gaan met agressie & verwarring In verkeer heeft GHB vergelijkbare effecten als alcohol Nog weinig bekend over de risico's van GHB na langdurig gebruik met name hersenschade Lichamelijke en geestelijke verslaving
47
“Rape - drug”
48
Hersenschade? • 1 case report uit 2006: 32 jarige man met 18 mnd GHB gebruik. Blijvende dysartrie en gangproblemen na chronisch GHB misbruik. CT + MRI: milde cerebrale atrofie •
neurotoxische effecten bij ratten (2009) - herhaalde toediening GHB (10 en 100 mg/kg) Conclusie: neurologische schade, verslechtering grijpreflex, verandering werkgeheugen en ruimtelijk geheugen. Histologie: drastisch neuronaal verlies in hippocampus regio en prefrontale cortex (cognitieve en neurologische functies)
49
Aantoonbaarheid • • • • •
GHB is een stof die al van nature in het lichaam zit. In principe is 5 uur na inname bijna alle GHB weer uit het lichaam (99,7%) En dus niet meer aantoonbaar in bloed en/of urine. Bij hoge doseringen tot 8 uur aantoonbaar in bloed en tot 12 uur in urine. Afhankelijk van freq, duur, hoeveelheid, metabolisme, lefu, etc.
50
Verslaving • • •
• •
Tolerantieontwikkeling around the clock use elke 2-4 uur 6 jaar geleden eerste verslaafde bij NovadicKentron Bij stoppen hyperactiviteit CZS Lichamelijk - & geestelijke afhankelijkheid
51
Behandeling - ambulant • • • • • •
Geen somatische en psychische contra-indicaties Advies voor afbouw bij < 30 ml GHB p/d 24 uur aanwezigheid van een relatie (partner, vriend, hulpverlener) voor de duur van detox Altijd door een arts iom de directeur Zorg Ambulant afbouwen heeft GEEN voorkeur ivm het moeilijk tot niet kunnen monitoren van cliënt. Protocol ambulante GHB detox is in ontwikkeling (Novadic-Kentron, NISPA, Tactus)
52
Behandeling - klinisch • • • • • -
Voor – en natraject door eigen regio van aanmelding bij Tactus Verslavingszorg Klinisch detoxificatie binnen locatie Piet Heinstraat in Zutphen GHB detoxificatie volgens GHB- detoxificatie protocol Tactus Farmaceutische GHB (150 mg/ml) Inclusiecriteria: afhankelijkheid van GHB wens tot detoxificatie en motivatie voor verdere langdurige abstinentie en behandeling/begeleiding getekende akkoordverklaring 2x 53
Cannabis (marihuana/wiet) •Straatnaam:
Weed, pot, skunk
•Uiterlijk:
Gedroogde groene tot groenbruine toppen van de plant
•Gebruiksmethoden:
Roken en eten (spacecake)
•Werkingsduur:
Circa 2 tot 4 uur
•Afhankelijkheid:
Geen lichamelijke afhankelijkheid, wel gewenning; geestelijke afhankelijkheid alleen bij frequent gebruik
54
•Straatnaam:
Cannabis (hasj)
Hasj, stuff, shit, tempel
•Uiterlijk:
Samengeperste poeder afkomstig van de toppen van de plant
•Gebruiksmethoden:
Roken en eten (spacecake)
•Werkingsduur:
Circa 2 tot 4 uur
•Afhankelijkheid:
Geen lichamelijke afhankelijkheid, wel gewenning; geestelijke afhankelijkheid alleen bij frequent gebruik
55
Cannabis (marihuana/wiet en hasj) Effecten:
• • • • • • •
Versterking van de stemming Verhoogde gevoeligheid voor zintuiglijke waarneming en verandering in de beleving van tijd en ruimte Verhoogde fantasie en creativiteit (“high”) Vreet- en lachkick Zwaar aanvoelen van spieren (“stoned”) Slaperigheid en vermoeidheid Vermindering van pijnklachten
Risico’s:
• • • • •
Ademhalingsproblemen Bepaalde vormen van kanker (vooral door het roken) Paranoia, angst en psychosen Storing in het korte termijn geheugen. Bij schizofrenie, depressies of andere psychische stoornissen extra risico
56
Tactus Jeroen van Gestel T 053- 483 05 50 M 06 – 10 19 96 40 E
[email protected] I www.tactus.nl
57
