Jongens scoren met lezen! Inspirerend en informatief congres over jongens en lezen

Presentatie van de voordracht Jongens en lezen door Dr. Gijsbert Stoet gehouden op de conferentie: Jongens scoren met lezen! Inspirerend en informatief congres over jongens en lezen Deze voordracht vond plaats in de Arena in Amsterdam op 9 April 2014 De conferentie werd georganiseerd door de Stichting Lezen: http://www.lezen.nl

Internet links met meer informatie: Programma: http://www.lezen.nl/lezen-centraal-jongens-scoren-met-lezen/programma-in-het-kort Website van Gijsbert Stoet: http://volition.gla.ac.uk/~stoet Relevant artikel van Gijsbert Stoet over PISA en lezen (en wiskunde): http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0057988 Relevante video van Gijsbert Stoet over PISA, lezen, en wiskunde: http://www.youtube.com/watch?v=m9WxvT-82Xg Interview met NRC over leeskloof: http://volition.gla.ac.uk/~stoet/pdf/stoet2013-nrc-interview.pdf Contact email: [email protected]

Jongens en lezen Dr. Gijsbert Stoet

Overzicht voordracht Achtergrond Verklaringen waarom jongens minder lezen PISA Hoe doet Holland het in vergelijking? De toekomst van jongens en lezen Advies voor politiek en maatschappij

Achtergrond Mentale vaardigheden Lezen en rekenen Aandacht PISA Verschillen tussen mannen & vrouwen, jongens & meisjes

Wat is het nut van onderzoek naar de verschillen tussen jongens en meisjes? Jongens en meisjes doen het niet even goed op school. Hoe komt dat? Wat kunnen we eraan doen? Jongens en meisjes hebben verschillende psychologische problemen.

! We praten over de gemiddelde jongen en het gemiddelde meisje. Er zijn veel andere faktoren, dus we moeten wel oppassen met te grote generalisaties!

Evolutionair psychologische benadering Menselijk lichaam & denken zijn een aanpassing aan het leven in de steentijd Veel van ons denken en doen wordt bepaald door snelle onbewuste denkprocessen Kinderspel is een voorbereiding op het volwassen leven; dit verklaart de verschillen in speelgedrag tussen jongens en meisjes Werkverdeling tussen mannen en vrouwen was efficient in stenen tijdperk; dit heeft sporen in onze hersenen achtergelaten Evolutionair gezien is lezen is iets heel nieuws, en daarom moeilijk te leren


Psychologen onderzoeken de oorzaken van menselijk gedrag Er zijn twee categorieën van faktoren die schoolprestaties en leesgedrag verklaren: 1 2

Motivatie en houding

Mentale vaardigheden Leergedrag + Schoolprestaties

Verschillende verklaringsmodellen over verschillen tussen jongens en meisjes focussen zich meestal op een van die twee hoofdcategorieën.

Wat zijn de verschillende psychologische verklaringen voor verschillen in leesgedrag? Jongens lopen achter in taalontwikkeling. Jongens en meisjes hebben verschillende interesses. Jongens hebben concentratie problemen, kunnen niet stil zitten. Jongens doen liever andere dingen; computerspelletjes, enz. Er zijn veel te weinig mannelijke leraren; onderwijs te vrouwelijk. Te weinig aandacht voor hoe jongens leren.

Er zitten verschillen in de taalontwikkeling tussen jongens en meisjes Al in de eerste 2 levensjaren zijn er behoorlijke verschillen! Marten Eriksson en collegae vergeleken jongens en meisjes van 0-2 jaar in 10 verschillende taalculturen in Europa. Al vanaf 1 jaar gebruiken meisjes meer woorden. Meisjes combineren woorden eerder. Deze verschillen zijn volledig onafhankelijk van het land en cultuur.

Er zitten verschillen in de taalontwikkeling tussen jongens en meisjes Tussen anderhalf en drie jaar oud begrijpen meisjes taal beter, alhoewel de taalontwikkeling bij jongens in deze periode iets sneller gaat. Desondanks blijven de jongens achter. Opleidingsniveau van moeders beinvloedt hoe snel kinderen taalbegrip ontwikkelen. Jongens van hoogopgeleide moeders hebben toch nog een slechter taalbegrip dan meisjes van laag opgeleide moeders. Dat laat zien hoe enorm de verschillen tussen jongens en meisjes zijn. Zambrana en collegae, 2012, groot Noorweegs onderzoek

Er zitten verschillen in de taalontwikkeling tussen jongens en meisjes Taalstoornissen komen vaker voor bij jongens. Stotteren komt 4x zoveel voor bij jongens. Dyslexie komt 2x zoveel voor bij jongens.

Evans et al. (2013)

Jongens en meisjes verschillen qua leesinteresses Meisjes lezen liever romans, verhalen, en tijdschriften, en jongens liever kranten en stripboeken (visuele ondersteuning). Jongens zijn meer geinteresseerd in verhalen waarin de hoofdpersoon mannelijk is. En meer in actieverhalen, horror, mysterieromans, en in verhalen over dingen die ze zelf graag doen

Voor jongens is het moeilijker zich lang te concentreren en stil te zitten Jonge jongens (basisonderwijs) spelen wildere spelletjes Jongens worden veel vaker als hyperactief gediagnostiseerd Leraren vinden jongens vaak moeilijker te handhaven vanwege dit soort dingen

Jongens spelen te veel "video games" (computer spelletjes) Games zijn "verslavend" Games kosten enorm veel tijd, en hebben geen echte positieve eﬀekten op mentale vaardigheden Het zal heel moeilijk zijn hier iets tegen te doen door individuele scholen of ouders, tenzij er een nationaal gecoördineerde strategie komt!

UOT

"Jongens [van 6-9 jaar] die het computer gaming system direct kregen speelden meer computer spelletjes en deden minder naschoolse educatieve activiteiten dan de kinderen die het system niet kregen. [Deze jongens] hadden ook lagere cijfers voor lezen en schrijven, en meer door de leraren opgemerkte problemen." Weis & Carankosky, 2010

UOT

"...zorgen over verwaarlozing van de schoolverantwoordelijkheden (lezen en huiswerk) zijn gerechtvaardigd." Cummings & Vandewater, 2007

Er is te weinig mannelijk personeel in scholen Onderzoekers zijn het er niet over eens hoe belangerijk dit werkelijk is voor schoolsuccess. Meer mannelijke leraren zijn niet alleen goed voor jongens, maar ook voor meisjes. Mannelijk leraren begrijpen jongens beter. Mannelijk leraren kunnen boeken kiezen die ze zelf leuk vonden als kind.


PISA Programma voor Internationale Leerlingenevaluatie Het grootste en belangrijkste vergelijkende onderzoek Sinds 2000 -- vindt elke 3 jaar plaats onder 15 jarigen Nadruk ligt op lezen, wiskunde, en natuurwetenschap Vraagstukken moeten opgelost worden Scholieren beantwoorden allerlei vragen over vrije tijd, huiswerk, enz. Heeft grote invloed op onderwijspolitiek In 2012 namen 68 landen en economische regios deel In 2012 namen 4460 Nederlandse kinderen in 537 scholen deel

Wat PISA ons over jongens en lezen vertellen kan Jongens lopen behoorlijk achter in het begrijpen van tekst Dit probleem wordt in alle landen gevonden, alhoewel het probleem varieert van land to land De jongens/meisjes leeskloof is het grootst onder de zwakste studenten; de kloof bestaat echter ook tussen de bestpresterende jongens en meisjes.

De leeskloof in rijke (en progressieve) landen is opmerkelijk groot, en groeit.

PISA Relatie tussen lees en wiskundekloof Vooral in de rijkere landen doen jongens het een beetje beter dan meisjes in de wiskunde: Wiskundekloof De wiskundekloof wordt bij de middelmaat en betere scholieren gevonden; onder de slechtst presterende kinderen is geen wiskundekloof De leeskloof is 3x zo groot als de wiskundekloof Er zijn veel interventieprogramma's om de wiskundekloof uit de weg te ruimen. Er zijn weinig programmas om de veel grotere leeskloof uit de weg te ruimen.


Hoe doet Nederland het? Nederland behoort tot de betere landen als het om het lezen gaat In Europa behoort Nederland tot de top in lezen, samen met Finland, Ierland, Polen, Liechtenstein In Nederland is de leeskloof kleiner dan het gemiddelde in de rijkere landen (maar is desondanks behoorlijk groot) Als je een ranglijst van alleen de jongens maakt, doen de Nederlandse jongens het goed; in de EU liggen alleen in Liechtenstein en Ierland de leesprestaties hoger


Toekomst

Faktoren die een rol zullen spelen in de ontwikkeling van de leeskloof Technologische ontwikkelingen "Gaming" heeft negatieve invloed Leerondersteuning kan positieve invloed hebben

Sociale ongelijkheid Sociale klasse is sterk gekoppeld aan schoolprestaties Toegankelijkheid van bibliotheken, ondersteuning van ouders

Concurrentie met andere landen De landen die leeskloof het eerst oplossen zullen enorme voorsprong hebben

Waardering van het literaire lezen in de samenleving Als lezen niet meer gewaardeerd wordt, zal er weinig ondersteuning uit politiek of bevolking komen te investeren in taalontplooing

Bewustwording van het probleem Hoe meer we ons bewust zijn van de leeskloof, hoe waarschijnlijker er een oplossing komt


Politiek Wie maakt de beslissingen? Hoe worden beslissingen gemaakt?

De regering kan prioriteiten stellen, en het huidige regeerakkoord is een goed voorbeeld.

"Onderwijs en wetenschap in Nederland zijn van hoog niveau, maar onze ambitie reikt verder: wij willen tot de top vijf van de wereld gaan horen. De kwaliteit van de man of vrouw voor de klas of in de collegezaal is daarbij van doorslaggevende betekenis."

Wat kan de regering doen? Probleem

Actie

Er is een grote kloof in leesgedrag en leesprestaties tussen jongens en meisjes.

De grote kloof in leesprestaties moet een grotere algemene prioriteit krijgen

Het leesprobleem bij jongens is het grootst onder kinderen uit sociaal zwakkere groepen.

Armere kinderen moeten toegang hebben tot bibliotheken. Sluiten van bibliotheken treft armere kinderen/families hardst!

Ouders en kinderen lezen minder

We moeten meer investeren in het begrijpen en veranderen van de vrijetijds besteding van kinderen

Moeten we op een nieuwe manier over opvoedingswaarden gaan nadenken? Intelligent zijn en uitblinken op school worden niet heel erg gewaardeerd Er ligt momenteel grote nadruk op vrije keus in vrijetijds besteding Voordeel: Kinderen zijn redelijk tevreden Nadeel: Kinderen ontplooien zich niet volledig

Samenvatting Jongens hebben minder leesplezier, lezen minder, en presteren niet even goed als meisjes. Een groeiend probleem! Als we niets doen wordt de situatie hoogstwaarschijnlijk nog extremer. Er is momenteel vooral een focus op motivatie in interventies. Er zijn veel faktoren die een rol spelen, zowel motivationele als kognitieve faktoren. Er is meer onderzoek nodig om testen welke interventies het best werken. We moeten er voor zorgen dat interventies gebaseerd zijn op onderzoek, en niet op intuities. Nederlandse initiatieven zijn heel positief, en de Stichting Lezen, Nederlandse scholen, bibliotheken, en politici kunnen ervoor zorgen dat Nederland een model voor de rest van Europa wordt. Bedankt voor uw aandacht. Email: [email protected]

Jongens scoren met lezen! Inspirerend en informatief congres over jongens en lezen

Recommend Documents