YOUKÉ
Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders
Sprekers: Arieke van Andel: gemeente Amersfoort Mariette Rutjes: leidinggevende cluster vrouwenopvang en gezinnen
Inleiding • Ontschotting in de opvang van jonge ouders:
WMO: Opvang + Jeugdzorg + AWBZ
Eén arrangement voor jonge moeders en hun kinderen.
Ontstaan Bestuurlijk arrangement Antilliaanse risicojongeren 2005 - 2008:
2008: 3 tijdelijke opvangplaatsen voor Antilliaanse tienermoeders (16-25 jaar) Ambulante begeleiding van 1 Antilliaanse tienermoeder Woon- en trajectbegeleiding door opvangorganisatie Kwintes Opvoedingsondersteuning door jeugdzorgorganisatie Youké (voorheen: Zandbergen) Middelen: • reguliere kosten opvang: bestaande plaatsen tussenhuis, met aanvullende begeleiding • AWBZ (op indicatie) • Jeugdzorg (tijdelijk provinciaal budget voor voorbereiding transitie)
Ontstaan Wens: • aparte locatie voor opvang tienermoeders • specifieke begeleiding van tienermoeders. Reden: • Opvanglocaties niet ingericht op opvang van moeders met een baby. • Specifieke woon en trajectbegeleiding kon op een aparte locatie goed vorm krijgen. • Mogelijkheid om de doelgroep te verbreden naar nietAntilliaanse tienermoeders.
Ontstaan 2009: 3 structurele plaatsen tienermoederopvang+3 tijdelijke plaatsen Antilliaanse tienermoeders 2011: 2 extra structurele plaatsen+tijdelijke plaatsen structureel gemaakt voor alle tienermoeders Totaal: 8 plaatsen Middelen: • Decentralisatie-uitkering vrouwenopvang: Beleidsbrief Beschermd en Weerbaar ministerie VWS (sinds 2008 toevoeging voor dit doel) • AWBZ (op indicatie) • Jeugdzorg (op indicatie)
Ontstaan Discussie middelen jeugdzorg: • Preventie (gemeente) of interventie (jeugdzorg)? • Niet alle moeders jonger dan 18: indicatie voor de moeder of het kind? (volwassenenzorg of jeugdzorg?) Onderzoek in opdracht van provincie: Trajecten na 4 maanden geëvalueerd (observaties en meetinstrumtenten)
Ontstaan Conclusie onderzoek: • Moeders met forse problematiek • Met name: cognitieve klachten, paranoïde gedachten, psychoticisme • ook: interpersoonlijke gevoeligheid, depressieve stemming, hostiliteit, fobische angst In traject vooruitgang, met name op: somatische klachten, cognitieve klachten, interpersoonlijke gevoeligheid, angsten, en hostiliteit Beperkte conclusies mogelijk wat betreft kindproblematiek (door wijze van meting: deels gebaseerd op oordeel moeders)
Ontstaan • Conclusie: kinderen zijn zelf ook risicogroep • Goede afspraken tussen Kwintes en BJZ over welke informatie nodig voor beoordeling indicatie jeugdzorg • Daarmee financiering van Youké (voorheen: Zandbergen) regulier mogelijk
Vraag die op de achtergrond blijft spelen: “Kan begeleiding moeders ook vanuit GGZ?” Voordeel decentralisaties: Minder afbakeningsdiscussies
Intermezzo • Succesfactoren ontschotting: Opdracht: Wat hebben we tot nu toe gehoord aan succesfactoren? Wat zijn volgens u de belangrijkste succesfactoren?
Definitie jonge ouder • Per jaar worden ongeveer 2500 meisjes onder de 20 jaar moeder. Zij staan voor een dubbele taak: – Hun eigen ontwikkeling én – De ontwikkeling van hun kind.
• De meeste gemeenten hanteren als definitie van tienermoeder: meisjes tussen de 15-19 jaar die moeder worden. • Hulpverleners hanteren meestal een bredere definitie en gaan uit van kwetsbare jonge ouders tot en met 23 jaar.
Problematiek: Op meerdere levensgebieden •
Geen zelfstandige huisvesting
•
Financiële problemen
•
Dagbesteding: veelal geen afgeronde opleiding en werkloosheid
•
De opvoeding vormt een belangrijke bron van stress
•
Veelal alleenstaand, resulterend in angstige en onzekere gevoelens
•
Een deel van de doelgroep heeft aantoonbare psychische problemen
•
Gering of niet steunend sociaal netwerk
Eén arrangement
Kwintes gericht op dagelijks leven
Wonen en werk (Kwintes)
Casemanagement (Kwintes)
Financiën (Kwintes)
Youké: Ouderschap, hechting.
Opvoeding (Youké)
Indien nodig: Behandeling GGZ
Opvang • Onderdeel van Het Tussenhuis (begeleid wonen). • Woonruimte en begeleiding aan vrouwen (met of zonder kinderen) die tijdelijk onderdak nodig hebben. • De begeleiding is gericht op ondersteuning bij het (weer) zelfstandig gaan wonen. • Het opzetten van een hulpnetwerk maakt onderdeel uit van de begeleiding. • Alle bewoners van Het Tussenhuis worden begeleid door een woonbegeleider en een trajectbegeleider of externe hulpverlener.
Systeemgericht • In de opvang wordt systeemgericht gewerkt. • Hierbij wordt het systeem breed opgevat. Niet alleen de moeder (en evt vader) en het kindje vormen een systeem, ook de familie, vriendinnen en hulpverleners worden tot het systeem gerekend. • Systeemgericht werken houdt in dat de interactie tussen de cliënt en de omgeving centraal staat.
Krachtwerk
Belangrijke uitgangspunten: - Werken vanuit een integraal beeld van de cliënt. Op 8 levensgebieden. - Vaste begeleider, maatschappelijk werker, voor hele traject inclusief na-begeleiding. - Krachtgericht, vanuit mogelijkheden. - Niet problematiseren.
Andere samenwerkingspartners • • • • • • • • •
BJZ/ CJG: verwijzing en advies AI/ ROC: opleiding en trajectbegeleiding Consultatiebureau Verloskundige Kinderopvang (SKA) Welzijn: buurtnetwerken Stadsring 51: schuldhulpverlening GGZ/ verslavingszorg LVG-sector
Gesprek • Ontschotting betekent voor organisaties:…… • Ontschotting betekent voor medewerkers:……. Opdracht: Schrijf op een geeltje wat ontschotting volgens jou betekent voor organisaties en medewerkers. Plak deze op de flap.
