#5 Winter 2012
Bert Pfeiffer en de Mini Cooper / Samen werken... doe je zo / Orbis GGZ klaar voor de markt…? Af! / Jong adopteert oud
1 Orbuzz
Mooie, emotionele en soms ook niet vervulbare wensen sieren de fraaie boom in de hal. #3 Voorwoord / #4 Vragen en uitdagen / #6 Extra vitaminen en nieuwe pillen / #7 Samen werken … doe je zo / #8 Orbis GGZ Klaar voor de markt…? Af! / #10 Iets lekkers voor Kerstmis / #12 De mantels zien, de zorg begrijpen / #13 Column / #14 Die Twee / #16 ‘Jong adopteert oud’ / #19 Kopje koffie, buurvrouw? / #20 Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling / #22 Ingekort en Uitgesmeerd
2 Orbuzz
Samen werken Samen is zoveel meer. Het betekent vooral niet alleen. Samen werken is ook één van de drie thema’s die de Raad van Bestuur van Orbis Medisch en Zorgconcern heeft toebedeeld aan het jaar 2013, naast ‘Gezond de toekomst in.’ Dat maakt samen werken dan ook een heel mooi en actueel thema voor deze vijfde Orbuzz. In dit nummer staan verschillende manieren van samen werken centraal. Samen lukt zoveel meer, dat blijkt ook uit de inspirerende verhalen in deze Orbuzz. Medewerkers vinden het bijzonder om te vertellen over wat zij van samen werken vinden. Ook dat lees je in deze Orbuzz. Het woord samen krijgt in 2013 nog een andere dimensie. Het is het jaar waarin de fusie met Atrium MC gestalte moet krijgen. De beste, veiligste en betaalbare zorg in de regio, daar gaan we samen voor. Het is voor het eerst dat Orbuzz alleen in digitale vorm verschijnt. Iedereen kan via zijn mail de link aanklikken en het blad zien, er doorheen bladeren en lezen. Heb je ideeën voor leuke onderwerpen voor de volgende edities van ons blad, aarzel niet en laat het de redactie weten via
[email protected] Veel leesplezier… …en fijne feestdagen
Vergeet niet samen met alle collega’s te toosten op het jaar 2013 op maandag 7 januari tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst rond lunchtijd in het auditorium/ruimte 1 op de Zorgboulevard van OMC.
De redactie van Orbuzz
3 Orbuzz
# ORGANISATIE
vragen en uitdagen
Bert Pfeiffer “Net een oude Mini Cooper!” 1
Wie is Bert Pfeiffer? “Inderdaad met dubbele f, zoals de ziekte. Ik ben 47 jaar, getrouwd en vader van drie kinderen. Ik heb Facility management gestudeerd en heb onder andere tien jaar bij Vodafone gewerkt en in die periode ook een bedrijfskundige opleiding gevolgd. Nu, sinds 1 december 2010, werkzaam als directeur Orbis Diensten Centrum.”
3
Hoe anders is het om na commerciële werkgevers, nu in de zorg te werken? “Als ik heel eerlijk ben, dacht ik ‘hoe anders of complexer kan de zorg zijn dan een willekeurig ander bedrijf?’ Daar heb ik me dus behoorlijk op verkeken. Denk aan: de enorme diversiteit aan zaken die spelen, de vele toezichthoudende instanties in de zorg, het hele krachtenveld of samenspel rondom patiënt, medische staf, verpleegkundige staf en de ondersteunende diensten. Na twee jaar kan ik rustig beamen dat een ziekenhuisomgeving, vergeleken met andere bedrijven, één van de meest complexe omgevingen is om ondersteunende diensten in te moeten regelen.”
2
Je werkterrein hier is heel breed. “Klopt, eigenlijk alles dat ondersteunend is aan het primaire proces. Op een ochtend praat je bij wijze van spreken over de schoonmaak, over onderhoud aan een pand van 330 miljoen, over de salarisbetalingen en dan weer over de bits en bytes. De afwisseling is enorm leuk, met alle facetten heb ik wel iets.”
4 Orbuzz
4
Had je, toen je hier begon, een specifieke opdracht? “Allereerst rust in de tent brengen en de zaken die tussen wal en schip waren gevallen, op te pakken en tot een goed einde te brengen. Er ligt, ook nu nog, een behoorlijke financiële uitdaging. We moeten het met minder geld en mensen doen, maar wel een goede kwaliteit blijven leveren. Dat betekent continu keuzes maken. Moeten we dit wel doen? En zo ja, kijkend naar de processen, hoe pakken we zaken slimmer, sneller en goedkoper op? We willen allemaal wel in een Rolls Royce rijden, maar een Mini Cooper brengt je ook van a naar b.”.”
5
In de wandelgangen is er nogal wat kritiek op jullie werk. “Je bedoelt lange wachttijden, belbomen, dit werkt niet, dat moet sneller…? Ik onderken onmiddellijk dat er zaken tussen zitten die voor verbetering vatbaar zijn. Er wordt aan gewerkt, we doen ons best. Maar de verwachtingen zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd en soms ook niet reëel. Wij zoeken altijd naar passende oplossingen, binnen de kaders van wat met het budget en de beschikbare menskracht mogelijk is.”
6
Hoe ver gaat je service als dienstverlener? “Ondersteunende diensten zijn altijd faciliterend aan het primaire proces. Het proces rondom onze cliënten wordt terecht als het belangrijkste gezien. Maar goede ondersteunende dienstverlening kan alleen tot stand komen door een constructieve onderlinge afstemming. Waar het soms misgaat, is dat dienstverlening wordt verward met dienstbaarheid: dat is naar de pijpen dansen van en dat werkt op lange termijn niet. We zijn allemaal collega’s van elkaar. Als je geen oog hebt voor elkaars mogelijkheden en onmogelijkheden, krijg je geen goede samenwerking en dus ook geen goede dienstverlening.”
7
En dan nu de aanstaande fusie? “Goed dat de fusie doorgaat. Goed voor de kwaliteit, goed voor de continuïteit van beide partijen, kortom een logische stap. Met ICT zijn we al stevig aan de slag: wil je efficiënt met elkaar samenwerken, dan moet je om te beginnen met elkaar kunnen communiceren, eenduidig gegevens kunnen uitwisselen en rapporteren. Bij Inkoop werken ze al heel intensief samen. De inkoopkalenders zijn op elkaar afgestemd en de tactisch inkopers zitten al een jaar bij elkaar in Atrium Heerlen. Ze hebben dat samen supergoed opgepakt en dat mag wat mij betreft als voorbeeld dienen voor de rest van het fusieproces.”
8
Mooie afsluiter? “Het is een bijzondere organisatie. Ik ervaar dat medewerkers trots zijn op Orbis. Ze werken dagelijks hard om het voor de patiënten en het bedrijf goed te doen. Ze hebben een enorm incasseringsvermogen tentoongespreid en weten toch de veerkracht op te brengen om elke keer weer achter Orbis te gaan staan. Er wordt hier veel overlegd en men klaagt hier iets meer dan ik gewend was, maar desondanks zet iedereen er de schouders onder. In het begin was het daarom even wennen, maar inmiddels voelt het erg goed. Om in autometaforen te blijven: het is net een oude Mini Cooper. Het is wat moeilijk om er in te komen, maar als je er eenmaal in zit, rijdt hij fantastisch!”
5 Orbuzz
& Leontine l e t is Chr
Geriatrische revalidatie over op DBC-systematiek
Hospice in Susteren
De afgelopen jaren is in Nederland veel veranderd aan het bekostigingsstelsel van de gezondheidszorg. Naast de invoering van de Zorgverzekeringswet, zijn ook belangrijke stappen gezet met de invoering van de prestatiebekostiging. Daarom is in 2005 de Diagnose Behandel Combinatie (DBC) ingevoerd in de ziekenhuizen. De invoering van DBC’s heeft ook gevolgen voor de instellingen die Geriatrische Revalidatiezorg leveren, zoals Orbis Revalidatie. Bij Orbis Revalidatie kunnen patiënten alleen worden opgenomen als er een ziekenhuisopname aan vooraf is gegaan. Per 1 januari 2013 wordt de bekostiging van deze zorg (de huidige ZZP’s 9a) overgeheveld van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Dit betekent dat Orbis Revalidatie voor die tijd moet beschikken over een werkend DBC registratie- en declaratiesysteem. Naast aanpassingen aan de systemen betekent de overheveling ook veel voor de professionals bij Revalidatie; zij zullen bijvoorbeeld hun behandeltijd (anders) gaan registreren dan zij gewend waren. Voor een succesvolle overheveling van de Geriatrische Revalidatiezorg wordt er een beroep gedaan op iedereen die patiënteninformatie en verrichtingen gaat registreren.
Als alles volgens planning verloopt, wordt in maart 2013 in Susteren het hospice in gebruik genomen. Het wordt na Hospice Orbis Daniken, het tweede high care hospice van Orbis. Het pand, een voormalig klooster van de paters Lazaristen in de wijk Mariaveld, krijgt acht cliëntenkamers. Het hospice is er voor alle inwoners van Midden-Limburg en de aangrenzende gemeenten die palliatieve zorg nodig hebben. De zorg in het hospice, waar een huiselijke en intieme sfeer heerst, richt zich op de kwaliteit van leven voor de cliënt en diens naasten. Als genezing niet mogelijk is, wil dat immers niet zeggen dat er geen professionele hulp en begeleiding meer nodig is. In het hospice krijgen mensen in de laatste fase van hun leven lichamelijke, psychische, sociale en spirituele ondersteuning zodat ze waardig en op geheel ‘eigen’ wijze kunnen sterven.
Samen werken… doe je zo Maike Punter & Karin Pin Maike en Karin werken samen in Orbis Lemborgh. Maike als ergotherapeute en Karin als coach belevingsgerichte zorg. Sinds anderhalf jaar werken ze intensief samen. Ze kijken onder andere hoe de zwaar verzorgingsbehoeftige cliënt op een aangename manier verzorgd kan worden en naar de fysieke belasting van de medewerkers. “We werken heel cliëntgericht. We zijn hierbij niet gefocust op het motiveren van de cliënt maar we accepteren de passiviteit van de cliënt.” Ook proberen ze samen nieuwe hulpmiddelen uit. Maike kijkt naar de effecten voor bewoners vanuit de ergotherapie en Karin naar de effecten voor de verzorging vanuit de belevingsgerichte zorg. “We hebben geen alledaagse samenwerking, het is zelfs uniek binnen Orbis. Maar dat maakt de samenwerking tussen ons nog leuker en uitdagender!”
Jo Cremers & Jo Wehrens
Zorgcarrousel Orbis Thuiszorg houdt op donderdag 21 maart weer een Zorgcarrousel op de Zorgboulevard van Orbis Medisch Centrum. Ben je verzorgende of
Jo & J o
verpleegkundige? Reserveer dan 21 maart in je agenda en laat je bijpraten over de laatste ontwikkelingen op het gebied van wondzorg, stomazorg en hulpmiddelen.
6 Orbuzz
Jo Cremers en Jo Wehrens hebben een bijzonder samenwerkingsverband binnen Orbis. Jo Wehrens geeft leiding aan Jo Cremers, gedetacheerd medewerker vanuit Vixia. Vixia is een organisatie die mensen met een uitkering of een WSW-indicatie weer verbindt met de arbeidsmarkt. “Jo is een bekend gezicht binnen OMC en een fijne collega om mee samen te werken. Ik ben blij met zo’n gemotiveerde medewerker als Jo”, vertelt Jo Wehrens, unitmanager ODC. Jo Cremers is sinds juni van dit jaar werkzaam op de postkamer van Orbis Medisch Centrum. Hij
Maike & Karin
heeft hier verschillende werkzaamheden, zoals het sorteren en rondbrengen van de post. Maar daarbij zorgt hij er ook voor dat de hal van OMC netjes uitziet en zet hij de rolstoelen iedere dag op de juiste plaats in de hal en de parkeergarage. “Ik werk niet intensief samen met Jo Wehrens, maar we zien elkaar iedere dag. Dan maken we een praatje of zwaaien we naar elkaar. Ik werk graag met hem samen, hij is een goede leidinggevende.”
Leontine Marchal & Christel Reihs Leontine en Christel werken samen als triggerverpleegkundigen voor Orbis Medisch Centrum en tevens voor NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg). Ze voeren sinds 2004 dossieronderzoek uit voor patiëntveiligheid. Hiervoor onderzoeken ze patiëntendossiers van ontslagen of overleden patiënten. Ze reizen hiervoor ook samen door heel Nederland. Toevallig zijn ze ook nog collega’s in de avonddienst op de Coronary Care Unit (CCU). “De samenwerking tussen ons verloopt heel goed. We vormen een goed team en vullen elkaar goed aan. We kunnen niet zonder elkaar op de werkvloer! Mensen komen vaker naar mij toe met vragen, niet zo snel naar Christel. Daarom wil ik Christel graag een keer in het zonnetje zetten.” Vertelt Leontine.
7 Orbuzz
Uitdaging 2: Slimmer werken
# ACHTERGROND
Orbis GGZ
Klaar voor de markt...? Af!
Manon Goertz en Levi Nelissen
Ook in de geestelijke gezondheidszorg doen marktwerking en concurrentie hun intrede. Dat levert voor Orbis GGZ heel wat uitdagingen op voor 2013: de grootste vier staan hieronder (en dan laten we de fusie met Atrium MC voor het gemak nog even buiten beschouwing).
De vraag naar goede, maar veel goedkopere zorg is aan de orde van de dag. Een imago dat nogal aan de geestelijke gezondheidszorg kleeft, is dat men maar door blijft behandelen. Dat is enigszins terecht, dus daar wordt aan gewerkt. Een ander heikel punt: de noodzakelijke administratie kost te veel tijd. Met methodieken als Lean Six Sigma en het Dialoogmodel wordt alles uit de kast gehaald om processen in kaart te brengen en strakker te stroomlijnen. Zo wordt bijvoorbeeld het intakeverslag zodanig aangepast dat het tevens te gebruiken is bij het multidisciplinair overleg. Scheelt alweer een document per patiënt. High professionals worden al aan bij de intake ingezet: wat is de diagnose, hoe pakken we het aan en hoe lang hebben we daarvoor nodig? Deze veel transparantere manier van werken is prettig voor de cliënt die snel weet waar hij of zij aan toe is. Is ook duidelijk voor de doorverwijzer en helder voor de behandelaars zelf. En je mag aannemen dat ook de zorgverzekeraars daar blij mee zijn.
Uitdaging 3: Keuzes maken Elke regionale speler heeft wel een eigen specialiteit. Zo worden cliënten met een eetstoornis, vrijwel altijd doorverwezen naar de eetpoli van het MUMC+ in Maastricht omdat daar de specialisten op dat gebied werken. In de nieuwe situatie is dat niet direct anders. Je kunt nu eenmaal niet van alles verstand hebben en bovendien gun je je cliënten de beste zorg. Al is dat dan bij de concurrent. Gebeurt dat een enkele keer, dan is er geen
man overboord. Maar als nieuwbakken ondernemers in de zorg moet je de ‘trends’ wel goed blijven volgen. Mocht het aantal cliënten met een eetstoornis sterk stijgen, dan valt het te overwegen om zelf die specialisatie in huis te halen. Dat is immers marktgericht denken
Uitdaging 4: Samenwerken Het management van Orbis GGZ ziet in alle aanstaande veranderingen, vooral uitdagingen die een sterk beroep doen op creativiteit. De politiek bepaalt, daar verander je niks aan. Je kunt er alleen voor zorgen dat je - gegeven de omstandigheden van het moment - de best mogelijke oplossingen zoekt. Maar mensen van de werkvloer kun je grofweg verdelen in twee categorieën: ‘kom maar op’ en ‘ga toch weg’. De verwachte transparantie van ‘de nieuwe manier van behandelen’ en het verlichten van de administratieve werkdruk spreken vrijwel iedereen aan. Wellicht dat de invoering van dat soort zaken, de ‘eerst-zien-dangeloven-groep’ alsnog over de streep kan trekken. Hoe dan ook: samen moet je het doen. Meer dan ooit tevoren: in het team, met de collega’s van Orbis, met de doorverwijzers (de huisartsen, de centra voor jeugd en gezin en soms ook de concurrent), met de concurrent (die dus ook soms doorverwijzer is), met gemeenten, met scholen, met … Ketenzorg is en blijft essentieel. Gelukkig zijn wij van Orbis daar erg goed in. Met dank aan Manon Goertz en Levi Nelissen, unitmanagers Orbis GGZ
Uitdaging 1: De markt op De financiering van ‘Kind en jeugd’ wordt vanaf 1 januari 2015 ondergebracht bij de gemeenten. Een dergelijke maatregel betekent dat je je als aanbieder duidelijker dan ooit moet profileren om er voor te zorgen dat een gemeente voor jou kiest. In de regio Westelijke Mijnstreek zijn er veel GGZaanbieders; de markt is er sterk concurrerend. Je moet dus goed communiceren over zaken als: wie ben je, wat doe je en waarin onderscheid je je van de concurrentie? Sterke punten van Orbis zijn de dagbehandeling (voor zowel kinderen, volwassenen als ouderen) en een 24-uurs crisisdienst: dat
heeft de concurrentie niet. Nog zo’n pluspunt: bij Orbis GGZ timmert een aantal gerenommeerde en ervaren psychiaters zowel nationaal als internationaal flink aan de weg. Dat kan helpen. Ze merken nu al dat andere partijen slimme marketing uit de hoed toveren. Stort je je helemaal op de inhoud of moet je ook met een slogan komen? ‘Een heldere koers’ heet het visiedocument voor de komende jaren. Kun je daarmee de boer op? Of moet je het gewoon simpel houden: Orbis GGZ Voor een snelle en goede behandeling. Want eigenlijk is dat is precies wat de cliënten en de doorverwijzers willen.
8 Orbuzz
V.l.n.r.: Manon Vincken, Paula Hamers, Willeke van Rhee, Jacques Maurer, Manon Goertz en Nina Verduijn.
9 Orbuzz
Iets lekkers voor Kerstmis Hobbykok en Orbis-medewerker Franz Crombag deelt zijn passie voor koken graag met zijn collega’s. Hij stelde met veel plezier het volgende menu samen om van te smullen tijdens de feestdagen. Smakelijk eten!
Voorgerecht (4p) Hartig Zalmarrangementje Hartig wentelteefje • ½ ongesneden (3 dagen oud) stevig witbrood • 2 eieren - 50 ml slagroom - 50 ml volle melk • 1 tl gehakte verse rozemarijn - 1 limoen 1 el roomboter - 2 el olijfolie Avocadomousse • 100 ml slagroom - 100 g zure room 1 rijpe avocado - zout en peper (uit molen)
Groene asperges - Wrijf de asperges lichtjes in met olijfolie en gril ze in de grilpan. Laat afkoelen en bewaar afgedekt in de koelkast. Afmaken Wentelteefjes - Klop de eieren, slagroom, melk en rozemarijn door elkaar en voeg de rasp van een halve limoen toe. Breng op smaak met een beetje zeezout uit de molen. Wentel het brood door het beslag zodat het beslag in het brood kan trekken. Moet sponzig aanvoelen, dus niet slap! Verhit de olie en de boter in een pan tot de boter gesmolten is en bak de wentelteefjes op laag vuur aan alle kanten goudgeel en krokant. Groene asperges - Klontje roomboter in de pan, afgestreken eetlepel rietsuiker erbij, asperges erbij en laat ze karamelliseren.
Bosbessen-portsaus • 500 ml wildfond - 250 ml rode port - 1 vanille- stokje - 1 bakje bosbessen - 1 el suiker - zout / peper (uit molen) Voorbereiden (tot 4 uur vooraf) Zuurkool - Was de zuurkool en breng hem met de witte wijn, boter, laurier en gembersiroop aan de kook. Laat circa 1,5 uur op lage temperatuur stoven en breng op smaak met zout en peper. Saus - Breng de wildfond, port, vanille, bosbessen en suiker aan de kook. Kook tot twee-derde in. Breng op smaak met zout en peper. Afmaken Biefstuk - Verhit olie en boter in pan. Peper en zout de biefstuk. Leg biefstuk in de pan, voeg sjalot, knoflook (grof gesneden) en tijmtakjes toe. Op middelhoog vuur de biefstuk ca. 3 minuten per kant braden.
massa is verkregen. Neem pan van fornuis en laat de chocolademassa afkoelen tot handwarm; wel af en toe roeren! Spatel de mascarpone door de handwarme massa. Klop de rest van de slagroom lobbig en spatel dit voorzichtig door de chocolademousse. Laat in de koelkast 2 uur opstijven. Afmaken Sabayon - Klop de eidooiers met de kristalsuiker en basterdsuiker, espresso, kastanjelikeur en kaneel met de handmixer in circa 3 minuten schuimig. Klop de sabayon in 4-5 minuten op laag vuur (of au-bain-marie) met een garde tot het warm, dik en luchtig is. (Blijf voortdurend kloppen, anders stollen de eidooiers op de bodem en wordt het roerei!). Opmaak bord Serveer de sabayon in diep bord, schep mooie bol vanille-ijs erin en serveer chocomousse apart erbij! Een groen blaadje verse munt kleurt er mooi bij!
Opmaak bord Verdeel de zuurkool over 4 borden. Leg er de hertenbiefstuk op en schep royaal de saus erover!
Nagerecht (4p) Trio de Luxe
Opmaak bord Leg op elk bord een warm wentelteefje. Leg er schuin enkele asperges op. Vervolgens stukjes wilde zalm en tot slot nog enkele asperges. Vers gemalen peper uit de molen erover. Serveer de avocadomousse in een apart bakje op het bord erbij.
Opmaak bord • 200 gr Sockeye wilde zalm • 200 gr kleine groene asperges
Vanille roomijs • 0,5 liter Canadese chocolade mousse • 200 gr chocolade (70% cacao) - 2 el water 3 el maple syrup - 2,5 dl slagroom - 1,5 dl mascarpone
Voorbereiden (tot 4 uur vooraf) Brood - Snijd de korst van het brood en snijd het brood in rechthoekige plakken van 1 centimeter dik. Leg opzij voor de eindbereiding. Avocadomousse - Pureer de geschilde avocado met enkele druppels limoensap. Klop de slagroom tot yoghurt dikte. Roer er de zure room en gepureerde avocado door, breng op smaak met een beetje zeezout en klop indien nodig nog iets verder tot mousse dikte. Bewaar de avocadomousse, afgedekt met folie, in de koelkast voor de eindbereiding.
Hoofdgerecht (4p) Hertenbief met Bosbessen-Portsaus Hertenbiefstukjes (4x) • 4 hertenbiefstukjes - 1 el olijfolie en 1 el roomboter - sjalotje - knoflook - enkele takjes tijm - zout/peper (uit molen) Zuurkool • 600 ml zuurkool - 500 ml Pinot Blanc - 150 g boter - 1 laurierblad (inscheuren) - 1 el gembersiroop - zout - versgemalen peper
10 Orbuzz
Espresso-kastanjelikeur sabayon • 3 eidooiers - 1 el kristalsuiker - 1 el bruine basterdsuiker - 25 ml espresso - 20 ml crème de chataigne (kastanjelikeur) - ½ mespuntje kaneelpoeder Voorbereiden Mousse (halve dag vooraf) - Breek de chocolade boven een steelpan. Voeg water, vanille, siroop en een flinke scheut slagroom toe. Verwarm op laag vuur tot chocolade is gesmolten en er een egale 11 Orbuzz
g
romba Franz C
# COLUMN
De mantels zien, de zorg begrijpen Leerlingen waren onde r de indruk van de ‘mantels’
Sinds kort sieren zes ‘mantels’ de hal van Orbis Hoogstaete. Deze ‘mantels’ zijn om niet gemaakt door de ‘NoordOostkunst-kunstenaars,’ ook wel ‘De Verfraaiers’ genoemd. Ze zijn bedoeld als een ode aan mantelzorgers en waren in november in het kader van de landelijke Mantelzorgdag te zien in het azM. Begin februari verhuizen de ‘mantels’ naar Orbis Vastrada en vervolgens naar Orbis De Egthe. Joke Bremmers, docent Leeuwenborgh Opleidingen, werd door de mantels ook geïnspireerd en bezocht op 3 december met leerling-helpenden de expositie in Orbis Hoogstaete. “Deze mantels verbeelden de mantelzorg: de ontvanger en de gever. Als docent maakt je dat gelukkig want je kunt een belangrijk onderwerp als mantelzorg uitleggen tijdens een rondleiding. We werden geraakt door de gedichten, de woorden en de schoonheid. In een aantal reacties kun je lezen wat het met de leerlingen deed. De kern van deze mooie, warme en betrokken zorg werd direct opgepakt, leerlingen lazen elkaar gedichten voor en het werd even stil…Met oprechte dank aan kunstenaars van dit bijzondere project en aan Geert Leenders, Alzheimer Centrum Limburg.
“Ik vind de kleinste ma ntel het mooiste omdat het gaat over een klein iemand die al zorg kan geven en bieden. Zelf bied ik ook mantelzorg aan mijn ouders, het is meestal erg ver moeiend en ook niet altijd leuk op mijn leeftijd want ik heb bijna nooit tijd voo r mijzelf. Maar ik vind het de moeite wa ard om mijn tijd er aan te besteden. Daarom vind ik de alle rkleinste mantel het leukste, maar ook het mooiste en het gedicht was ook erg mooi. Het sprak me wel aan om dat ik iedere dag hetzelfde beleef.” Angelique “Ik vond die van Ester Janssen heel mooi en speciaal. De tekst is mooi omdat deze mij aans prak. Ik ben zelf al enkele jaren mante lzorger van mijn vader. Hij lijdt aan ee n spierziekte en heeft al meerder dingen gehad en moeten doorstaan. Mijn vader spreekt altijd over ‘Mijn engel’. En ik ben zijn engel, waardoor deze tekst mij iets me t me doet en me laat denken aa n mijn vader. Mantelzorg is dankba ar werk”. Silvana “We zijn gaan kijken naar de kunstwerken. Ik vond het heel mooi en apart. Het geeft mij een heel warm gevoel. Het gebaar van de mantels heeft mij aan het de nken gezet. Iedereen verdient ee n mantel, een warme arm. Ben er voo r elkaar, zorg voor elkaar”. Leonie
12 Orbuzz
Join een club, en wordt meer dan 100 Dan
Buettner, een Amerikaanse onderzoeker, bezocht het Japanse eiland Okinawa en ging op de thee bij een groep vriendinnen. Ze zijn gemiddeld 102 jaar oud en al 97 jaar de beste maatjes. Hun ouders zetten de dames bijna 100 jaar geleden bij elkaar en vormden zo een cirkel van vriendinnen, die nog steeds stand houdt. Ze noemen zo’n cirkel in Okinawa een Moai. Nicholas Christakis deed een groot onderzoek naar de verspreiding van obesitas onder de inwoners van de Amerikaanse stad Framingham en concludeert dat obesitas zich verspreidt via sociale netwerken. Als meer mensen in je netwerk te zwaar zijn, vergroot dat de kans dat ook jij te zwaar wordt. Twee voorbeelden die aangeven dat je relaties, de cirkels waarin je je beweegt, een positieve of een negatieve impact op je gezondheid kunnen hebben. Maar het tegenovergestelde is ook waar. Als de mensen waar jij om geeft actief leven, op hun eten letten et cetera, dan is de kans heel groot dat jij dat ook doet. Samenwerken dus: niet alleen om goede zorg voor je patiënten te kunnen leveren, maar vooral ook om goed voor jezelf te zorgen. Dan Buettner zette wat hij leerde van de dames op leeftijd in Okinawa (en een aantal andere plekken waar de mensen héél oud worden) om in projecten: Blue Zones. De Moaicirkels vormen daarbij een centraal thema. De collega’s die ik iedere dag samen tijdens de lunch een rondje rond het OMC zie wandelen, zijn stiekem een Moai. Door een Moai-achtige cirkel te creëren sla je meerdere vliegen in één klap. Hoe sterker de sociale banden, des te groter is de kans dat je goed in je vel zit. Zet die clubs in om bijvoorbeeld meer te bewegen en (gezamenlijke lunchwandeling, samen met de hond wandelen, hardlopen, de kids te voet naar school brengen of wat dan ook) en je creëert een routine die je jaren kunt volhouden. Dus: Join een club en wordt meer dan 100! Luc Renierkens, Orbis Vigor
13 Orbuzz
Altijd al iets meer willen weten over de persoon achter de functie? Die Twee biedt je deze kans!
Hugo: “Mooi om te zien dat ik nu ook bij haar terecht kan als ik even niet meer weet hoe het zat.” Brigit: “Na mijn afstuderen wil ik graag nog een jaar hier blijven om ook de opleiding tot klinisch farmacoloog te volgen. Daarna kan het alle kanten op.”
Aan de ene kant van de tafel: Hugo van der Kuy, ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog bij OMC en tevens opleider. Aan de andere kant: Brigit van Oijen. Rond de tijd dat deze Orbuzz verschijnt, is haar vierjarige opleiding tot ziekenhuisapotheker bij Orbis net afgerond. “Hoopt ze,” zo zegt haar opleider. De toon van het gesprek is gezet. Hieronder de dialoog die volgde. Stevig samengevat, dat dan weer wel.
Brigit 29 jaar, ziekenhuisapotheker in opleiding (bijna afgerond)
Hugo: “Weet je dat Brigit de apotheker is die het langst in het nieuwe ziekenhuis werkt? We hebben haar vooruitgeschoven om in te richten en in te ruimen.” Brigit: “Ik kende hier al perfect de weg, terwijl zij nog helemaal verdwaalden.” Hugo: “Je kunt je verantwoordelijkheid als ziekenhuisapotheker zien als de farmaceutische zorg voor de patiënten in je ziekenhuis, zelfs in je regio. Maar ik vind dat het verspreiden van je kennis ook bij je vak hoort. Dat is bij ons ook een soort van traditie: jonge enthousiaste collegae iets leren, te begeleiden. Ik heb daar geen seconde over getwijfeld. Natuurlijk kost dat tijd en energie, maar het is verschrikkelijk leuk om te doen. En vergeet niet: ik leer daar ook veel van.”
Hugo 45 jaar, ziekenhuisapotheker en opleider van Brigit
Brigit: “Het leuke in Sittard is dat de mensen in opleiding volwaardig lid zijn van het team. Dat is op andere plekken echt wel anders. We zijn hier met z’n achten en iedereen draait alle diensten. De mensen in opleiding - Hugo de Wit en ik - praten mee, beslissen mee. Er is hier een heel open cultuur. Dan komt er weer uit het niets een vraag over het muurtje: “waarom wordt dit en dit middel ook al weer voorgeschreven bij…? Het houdt je wel wakker.” 14 Orbuzz
Hugo: “Dat is een dilemma waar ik sterk mee worstel. Je probeert van de mensen die je opleidt de ideale ziekenhuisapotheker te maken. Zo iemand wil je natuurlijk graag houden: hij of zij past immers perfect binnen jouw ideale profiel en binnen je team. Maar voor iemands persoonlijke en professionele ontwikkeling is het ontzettend leerzaam om na vier jaar ergens anders te gaan werken. Dus je gunt het de mensen ook om die extra bagage op te doen. Hopelijk komen ze daarna weer terug.” Brigit: “Wie weet?” Hugo: “Als er een vacature is, kiezen we eigenlijk altijd voor een jong iemand, die we nog kunnen vormen. Op meerdere gebieden overigens dan puur de farmaceutische zorg: ook een stukje wetenschap en hoe ga je met elkaar om en met lastige situaties? Het is wat zwaar gezegd, maar we maken er niet alleen een betere ziekenhuisapotheker van, maar ook een beter mens.”
cytostatica of dat samen gaat met de thuismedicatie. Die informatie sturen we ook naar de thuisapotheker. Het lijkt heel logisch dat die afstemming plaatsvindt, maar de praktijk is anders. “ Brigit: “Met zo’n digitaal systeem is alle informatie gemakkelijk toegankelijk. Ideaal voor onderzoek ook.” Hugo: “Het is hier ook een soort van traditie dat je tijdens je opleiding promoveert. Of in elk geval een flink eind op weg bent met je onderzoeken, zoals Brigit met haar promotieonderzoek op het gebied van oncologie.” Brigit: “Ik onderzoek onder andere of het nieuwe anti-emeticaprotocol, dat we vorig jaar hebben ingevoerd om misselijkheid en braken bij oncologiepatiënten te voorkomen, effectief is. Sinds 2008 liggen al de gegevens van patiënten al digitaal vast. Die kan ik dus heel gemakkelijk vergelijken met de gegevens van na het nieuwe protocol. Alvast een tipje van de sluier? Oké, het nieuwe protocol is veel effectiever dan het oude.” Hugo: “Nu nog afstuderen.” Brigit: “Gaat vast lukken.”
Brigit: “Dat is bij sommigen wel heel moeilijk, hè Hugo?” Hugo: “Ha, een mission impossible soms.” Brigit: “Wat ik sowieso heel erg ga missen is het digitale ziekenhuissysteem. Dat is echt fantastisch werken. Ook bij oncologie en zelfs op de IC gebruiken ze het zelfde systeem. In de meeste ziekenhuizen gebeurt de overdracht nog gewoon op papier: overschrijven dus. Hier ligt alles kant-en-klaar vast in het systeem. Dat is echt uniek: er zijn maar twee ziekenhuizen in Nederland waar dat ook zo is.” Hugo: “Wij controleren bij alle nieuwe patiënten die starten met intraveneuze 15 Orbuzz
# Actueel
‘Jong adopteert Oud’ in Echt: iedereen is enthousiast
Van alles
Meerdere doelen
Zorgcentrum ‘t Pejjerhoes in Echt is opgezet als kleinschalig wonen. Groepjes van zes cliënten bewonen elk een ‘huis’ in het complex. Volgens Bart Heuts, unitmanager intramuraal van Orbis, een ideale locatie voor een dergelijk project: “Zes cliënten, twee medewerkers - eentje extra zodat de zorg gewoon door gaat en er tijd is om de kinderen te begeleiden - en twee kinderen: dat is overzichtelijk en rustig.” De kinderen doen samen met de bewoners heel verschillende dingen: sjoelen, kaarten, knutselen, spelen met de bal, kienen, soms bakken ze een cake of koekjes, ze dekken de tafel…
Allemaal anders
Elke vrijdagochtend krijgen de bewoners van ’t Pejjerhoes in Echt zorgcentrum voor mensen met dementie - bezoek van vier kinderen uit groep 7 of 8 van basisschool Angela in Echt. Alzheimercentrum Limburg bedacht en organiseert dit initiatief onder de noemer ‘Jong adopteert Oud’. Ze zochten een zorgcentrum, vonden een basisschool in de buurt en brachten de partijen bij elkaar. 16 Orbuzz
Elk kind gaat er weer anders mee om. De een stapt aarzelend over de drempel, maar er zitten er ook tussen die onbevangen de deur opendoen en zelf het initiatief nemen. Alsof het de normaalste zaak is van de wereld om als elf- of twaalfjarig kind tijd door te brengen met ouderen met dementie die je niet eens kent. Bart Heuts van Orbis weet dan onmiddellijk: dat zou straks wel eens een collega kunnen worden.
Iris Partouns van het Alzheimer Centrum Limburg beaamt dat het enthousiast maken van jongeren voor werken in de gezondheidszorg een van de doelen is van dit project: “Met steeds meer ouderen in de samenleving, zal de jeugd steeds meer in aanraking komen met dementie. Daarom is het een goed idee om ze nu alvast voor te bereiden hoe ze daarmee om kunnen gaan. Dat kun je wel vertellen, maar het zelf ervaren is natuurlijk de beste leerschool.” Het Alzheimer Centrum Limburg pakt de begeleiding van deze projecten zorgvuldig aan. Inclusief voorlichting aan de ouders en een uitgebreide gastles in de klas waar Iris de kinderen uitlegt wat dementie is en wat dat met een mens doet. Iris vertelt waarom gekozen is voor kinderen uit de hoogste groepen van de basisschool: “Zij maken het allemaal bewust mee en kunnen er thuis en op de sportclub over vertellen. Hun ervaringen helpen mee om het taboe dat dementie is, te doorbreken.”
17 Orbuzz
Kopje koffie, buurvrouw?
maar hij zou het graag willen. Iris Partouns ziet een kans en pakt die onmiddellijk: “Dan kom ik die ochtend wel in jouw klas.” Geregeld.
Aanmoedingsprijs Het Alzheimer Centrum Limburg won met het initiatief ‘Jong adopteert Oud’ begin november de aanmoedigingsprijs van de actie ‘Appeltje van Oranje’ van het Oranjefonds. Het bedrag van 2.500 euro kunnen ze goed gebruiken, maar het pluimpje en de erkenning die onlosmakelijk met zo’n prijs verbonden is, wordt ook zeer gewaardeerd.
Pleziertjes Kinderen die volwassenen adopteren. Het lijkt de omgedraaide wereld. Maar kijk eens een uurtje mee op zo’n vrijdagochtend en je begrijpt onmiddellijk waarom dit zo’n goed idee is. Als de kinderen zijn opgehaald en het leven in ’t Pejjerhoes weer overgaat tot de orde van de dag, zegt de ene cliënte tegen de andere: “Hebben we de jeugd toch maar mooi een pleziertje gedaan, hè?” Laat dat nou precies het gevoel zijn dat de kinderen ook hebben. Maar dan andersom!
Veel verhalen te vertellen En dan de kinderen. Hoe ervaren zij een ‘ochtendje bejaardenhuis’? Jelle en Sjoerd spelen mens erger je niet met de bewoners. Als een paar bewoners een beetje beginnen te ‘vreigelen’ kijken ze verbaasd op. Doen oude mensen dat ook? Tara en Kelly hadden eigenlijk verwacht meer huishoudelijke dingen te moeten doen: “De was opvouwen of zo.” Maar eigenlijk hebben ze vooral spelletjes gespeeld: er was een meneer die steeds maar zessen bleef gooien bij mens- erger-je-niet. Kelly heeft zich al de hele week verheugd op de vrijdag. Als de kinderen worden opgehaald, wil zij samen met Tara eigenlijk best nog even blijven. Meester Wim van groep 8: “Vrijdagmiddag in de groep mogen ze alle verhalen vertellen en alle vragen stellen. Dan hoor je over de mevrouw die steeds in slaap viel of de meneer die niet tegen z’n verlies kon.” Of hij zelf ook al eens een ochtend is mee geweest? Dat blijkt niet het geval,
Evaluatie Pas aan het einde van het schooljaar gaan de betrokken partijen met elkaar evalueren. Maar het moet al heel gek lopen, wil het project geen blijvertje zijn. Alle partijen zijn enthousiast. De betrokken leerkrachten van de Angela-school – Wim Jacobs van groep 8 en Ruud Reijnders van groep 7 – vinden dat kinderen op die manier leren om iets voor de medemens te doen. Bovendien is het een zinvolle invulling van het vak ‘actief burgerschap’.
De interviews en de foto’s zijn op verschillende dagen genomen. De kinderen in het verhaal, staan dus niet op de foto.
18 Orbuzz
Laat ik mijn buren eens uitnodigen, dacht Lou Spee, eigenaar van de Biesenhof in Geleen. Een uitnodiging die was ingegeven door de Burendagactie van Douwe Egberts. De buren wonen wel op een kleine kilometer afstand van de gerestaureerde carré-boerderij aan de rand van Geleen. Maar dat was voor de bewoners van de Drie Musketiers (kleinschalig wonen) en de 66 appartementen (samen Orbis Daniken) absoluut geen probleem. Met veel plezier namen zo’n 85 bewoners de uitnodiging aan en togen op donderdag 29 november naar de Biesenhof voor een gezellige middag met niet alleen koffie en vlaai, maar ook een borreltje of een glas wijn. Het was zichtbaar genieten voor de bewoners van het pas geopende Orbis Daniken. Dagbestedingscoaches Marina Theunissen, Rüdi Stams en Corry Koster genieten mee. “Dit is zo’n leuk initiatief. De bewoners zien het monumentale pand liggen, maar denken vaak
dat het ver weg is. Nu kunnen ze ervaren dat ze de afstand kunnen lopen of afleggen met hun scootmobiel. Het brengt de buitenwereld een stukje dichterbij,” vertelt Rüdi. Harrie Meels is door Lou Spee uitgenodigd om iets te vertellen over de geschiedenis van de Biesenhof. Het monument speelt al meer dan 750 jaar een belangrijke rol in de geschiedenis van de streek. “Niet alle bewoners van Orbis Daniken kennen de Biesenhof. Daarom is het leuk om samen met hen in de geschiedenis te duiken. In 2007 ging het pand, nadat het vele jaren een bouwval was geweest, weer open. Er is 2,5 jaar gebouwd om er een brasserie/hostellerie van te maken. De groep bewoners kwam niet met lege handen. Voor Drieny Beckers, bedrijfsleider van de Biesenhof, was er als dank voor de uitnodiging een fraai boeket bloemen.
19 Orbuzz
Wie werkt in de gezondheidszorg krijgt te maken met slachtoffers en/of plegers van huiselijk geweld of kindermishandeling. Dat brengt altijd schrik en emotie met zich mee. Buiten het feit dat de zorg extra gecompliceerd wordt door rechten en plichten van ons als professionals is het erg belangrijk goede zorg te organiseren in een zo vroeg mogelijk stadium.
# Actueel
Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling komt eraan 20 Orbuzz
Om zorgprofessionals hierbij te ondersteunen zijn er meldcodes ontwikkeld vanuit de verschillende beroepsverenigingen (KNMG, V&VN, GGZ Nederland), allen gebaseerd op het VWS Basismodel meldcode. Zorginstellingen zijn, in de loop van 2013, wettelijk verplicht een eigen protocol gebaseerd op deze meldcode te implementeren. Hierin moet duidelijk omschreven zijn hoe de hulp voor slachtoffers van huiselijk geweld en of kindermishandeling in gang gezet kan worden. Samenwerking met instanties als het Advies-en Meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld worden hierin gekaderd binnen de rechtelijke plichten van iedere arts en verpleegkundige. Binnen Orbis Medisch Centrum en Orbis GGZ is nu een unieke samenwerking ontstaan waarin deze meldcode wordt uitgewerkt tot één protocol. Gezamenlijk overleg en advies gaan bijdragen aan een optimaal beleid wanneer huiselijk geweld en/ of kindermishandeling worden vermoed.
Wat is ....? Huiselijk geweld is geweld gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. De huiselijke kring betekent: partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden.
Orbis Medisch Centrum hanteert al enkele jaren een protocol kindermishandeling. Bij alle minderjarigen die op de SEH worden behandeld, wordt bijvoorbeeld standaard een zogenaamde Bengerlijst ingevuld met vier vragen die vermoedens van kindermishandeling aan het licht brengen. Alle positieve ‘Bengers’ worden besproken in het multidisciplinair samengestelde Team Kindermishandeling, dat toekijkt op een correcte naleving van het protocol. Voor de ontwikkeling van de OMC Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is het bestaande Team Kindermishandeling uitgebreid met professionals van Orbis GGZ. Dit OMC-brede Team Kindermishandeling komt tweewekelijks bij elkaar om casuïstiek te bespreken. Daarbij sluit ook een vertrouwensarts van het AMK en hulpverlener van BJZ aan. De toegevoegde waarde van deze verschillende disciplines samen is groot. Ook wordt er actief gewerkt aan de scholing en bewustwording van alle medewerkers van OMC/ Orbis GGZ Ook het nieuw opgerichte Team Huiselijk Geweld gaat op deze manier werken. Het implementatieplan voor de meldcode OMC ligt op dit moment bij de directie en wordt naar verwachting in maart 2013 ingevoerd. In dit korte artikel kunnen we niet het hele nieuwe protocol doornemen. Wat we wel kunnen doen, is alvast de vijf algemene stappen laten weten waarop ook het Orbis-protocol voor huiselijk geweld en kindermishandeling is gebaseerd.
Vijf stappen:
Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief, opdringen, waardoor ernstige schade wordt of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek letsel en of psychisch letsel.
Stap 1: in kaart brengen van signalen. Stap 2: overleggen met een collega en eventueel raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of het Steun- punt Huiselijk Geweld (SHG). Stap 3: gesprek met de patiënt/ouders van de patiënt Stap 4: wegen van het geweld of de kinder mishandeling. Stap 5: hulp organiseren voor de patiënt of melding doen bij het AMK/steunpunt Huiselijk Geweld. Vooraf en tijdens de start van het werken met de OMC meldcode zul je hierover veel meer horen en leren. Wordt vervolgd.
21 Orbuzz
lidmaatschap van de personeelsvereniging
HET VIJFDE NUMMER
APV van Orbis groeit en bloeit
Stukje geschiedenis
Wat is het doel van de APV? Het bevorderen en het behoud van de goede geest en samenwerking onder de personeelsleden die werken bij Orbis Medisch en Zorgconcern. Oud-mederkers kunnen lid blijven van de APV.
In 1947 was er al een soort van personeelsvereniging bij ziekenhuis De Goddelijke Voorzienigheid met dertig leden, allen lekenverpleegkundige. Als men destijds iemand een attentie wilde bewijzen, ging iemand persoonlijk langs alle afdelingen om bij de medewerkers een bijdrage van 25 cent te innen.
Wat doen jullie zoal? • Dagtochten naar bijvoorbeeld het EK schaatsen of de huishoudbeurs, (kerst) shoppen in Bonn of Gouda, naar Leuven, Luik, Scheveningen of paleis Soestdijk (en nog veel meer) • Reizen naar onder andere Dublin, Londen, Parijs, Disneyland of op wintersport • Creatieve workshops zoals sieraden maken, appels schilderen, kerststukken maken • Culinaire workshops: tapas uit vier landen • Naar het Gaiapark of een populaire musical, naar de Night of the Proms, Phantasialand of het Limburgse kerstcircus • Kortingen op pretparken, fitnesscentra, sauna enz. • Van popconcert tot een klassiek piano conert van Beethoven • Van kienen tot nordic walking • Soms voor het hele gezin, soms met een introducé, soms alleen voor de leden • Soms voor jong, soms voor oud, soms voor iedereen Hoe kun je lid worden? Door je aan te melden via de website (zie hiernaast). Lidmaatschap € 1,75 per maand. Dit bedrag wordt van het salaris afgeschreven.
17 mei 1967: de oprichting van de Algemene Personeels Vereniging, dankzij een donatie van 2000 gulden van Overste Mère Vicaire en Overste Ma Mère. Toen was er maar een handvol leden. Door de samenwerking met de Sittardse verpleeghuizen Invia en St. Agnetenberg en later met het Barbaraziekenhuis en de daarbij behorende verpleeghuizen St. Jansgeleen en St. Odilia in Geleen, steeg het aantal leden explosief: 1.700 leden in 1998.
WIL JE REAGEREN OP ARTIKELEN, DAN KAN DAT. HEB JE LEUKE IDEEËN, TIPS OF SUGGESTIES WAAR WE AANDACHT AAN KUNNEN BESTEDEN? LAAT ONS DAT WETEN VIA
[email protected]
Wederom een explosieve stijging door de toetreding van zorgcentra De Baenje, De Kollenberg, St. Maarten, Vastrada en De Egthe in het jaar 2000. Ledenaantal: 2.700. Daarna nog een groei door toetreding van Thuiszorg en op de drempel van 2013 staat de teller op 4.000 leden.
Stukje toekomst Met trots presenteert de APV rond nieuwjaar de geheel nieuwe website. Strak, overzichtelijk en bijzonder gebruikersvriendelijk, helemaal aangepast aan de mogelijkheden en eisen van nu. De site zal je positief verrassen! Komt dat allen zien: www.orbisapv.nl
Colofon Orbuzz is een magazine voor, door en over medewerkers en vrijwilligers van Orbis Medisch en Zorgconcern. Orbuzz verschijnt digitaal. Creatief team Teksten: www.comeander.nl en afdeling Communicatie, ontwerp en vormgeving: www.vermeulen.eu, fotografie: Laurens Eggen, Ermindo Armino en afdeling Communicatie. Redactieadres Orbuzz Postbus 5500, 6130 MB Sittard t.a.v. afdeling Communicatie 088 4597375 /
[email protected] Iets uit deze uitgave overnemen? In principe geen probleem, maar laat het ons wel even weten.
APV is voor jong en oud
22 Orbuzz
23 Orbuzz