Natuurwandelpad
“Joffer Margot”
Doel van het natuurwandelpad Dit pedagogisch wandelpad werd uitgestippeld om U bewust te maken van de natuurlijke historische schoonheid van het gebied van Consdorf en om U de verschillende biotopen van het Müllerthal te laten ontdekken. Tijdens de wandeling zal u zich meer bewust worden van de noodzaak aan bescherming van dit prachtige natuurlijke erfstuk. De informatiepanelen zullen u toelaten de natuurlijke rijkdom van de streek - vaak onbekend – beter te ontdekken. Dit leerpad is opgericht dank zij de gemeente Consdorf, in samenwerking met de “Administration de la Nature et des Forêts”.
Gemeng Konsdref
5 6
4 7 8 9 10 11
3
i
2 1
P © Oorsprong: Administration du Cadastre et de la Topographie, Droits réservés à l’Etat du Grand-Duché de Luxembourg (1998-2000)
Afstand van de vershillende wandelingen
Legende Parking
6,7 km
Informatie: Gemeentehuis Informatiepanelen
6,2 km
Algemene gedragscode: • Blijf op de paden en de gemarkeerde wegen • Houd uw hond aan de lijn • Eerbiedig het natuurlijk leefmilieu • Stoor de wilde dieren niet • Pluk geen bloemen • Gooi uw afval niet weg
4,7 km Het is niet mogelijk het parcours met een kinderwagen te volgen.
Contact 8, Route d’Echternach Tél. 79 00 37-1 www.consdorf.lu
Dank u en een leuke en leerrijke wandeling gewenst! 2
Anguis
De droog-stenen muur
De vijver De meeste vijvers zijn van menselijke origine en dateren uit de middeleeuwen. Oorspronkelijk zijn de vijvers gebouwd om vis in te kweken. De vijvervegetatie is niet gelijkmatig verdeeld. Elke soort koloniseert het gebied dat haar past, afhankelijk van de waterdiepte.
Het droog-stenen metselwerk is een bouwtechniek die bestaat uit stenen, blokken en ruwe of gesneden platen zonder mortel te gebruiken. Droog-stenen muren zijn levende constructies, ze maken deel uit van ons landschap en zijn zeer belangrijk voor de biodiversiteit. De droog-stenen muur is een biotoop van waarde voor vele soorten dieren en planten. Deze herbergt een verscheidenheid van flora die op nutriëntenarme Muurpeper bodems leeft, alsmede een aantal dieren, die gunstige levensvoorwaarden vinden in deze biotopen. De dieren- en plantensoorten, die zich in scheuren, spleten en gaten van de muur, waarvan ze voedsel en bescherming krijgen, vestigen, zijn niet veeleisend.
U kunt verschillende insecten waarnemen op het wateroppervlak. De meest voorkomende is de poelsschaatsenrijder, waarvan de poten uitgerust zijn met waterdichte haren. Het vrije water is het domein van zwemmende insecten, waaronder de geelgerande watertor met zijn hydrodynamische vorm, een gevreesd predator, en de bootsmannetjes, gemakkelijk te identificeren, omdat ze op de rug zwemmen. Op de verzonken vegetatie is het vol van leven! Goed beschermd in hun huisjes grazen de poelslakken de planten. De larven van de libellen en waterjuffers liggen
Bruine kikker
er op de loer naar een prooi. In de vroege lente komen kikkers, padden en tritons terug naar de vijver waar ze geboren zijn, om te paren en hun eieren te leggen. Libellen zijn predatoren, zij eten vliegen, paardvliegen, steekmuggen, haften en bladluizen op, in de meeste gevallen gevangen in volle vlucht.
De vetkruid en tijm verdragen goed dit droog biotoop en bloeien op deze muren. De muurleeuwenbek en het groot robertskruid gedijen op een tapijt van lichen en mossen. De muurhagedis, de anguis en gewone pad 3
De bosbeek
koloniseren de scheuren en het bovenste gedeelte van de muren. Verschillende typen van eenzame bijen en wespen bouwen er hun nesten van aarde en modder in de reten.
De bosbeek is meestal klein en ondiep, ongeveer 20 centimeter. De meeste bevinden zich in de schaduw, sommige drogen uit in de zomer. De planten en dieren zijn afhankelijk van de hoeveelheid licht. De kracht van de stroom is de factor die de diversiteit van de beekstructuren creëert. Het bed van de beek kan zowel uit kale en gepolijste stenen, blokken van rotsen of fijn materiaal, zoals zand, bestaan. Zelfs ophopingen van bladeren of ander fijn organisch materiaal worden beschouwd als structuren en mini-habitats van deze beken. De insecten zijn zeker de belangrijkste dieren. Velen van hen kunnen alleen overleven in dit type van habitat.
Veldbies-Beukenbos Men vindt deze Veldbies-Beukenbossen enkel in de overgangszone tussen de Atlantische en de Midden-Europese gebieden. Ze worden gedomineerd door de beuk die goed op zure bodem gedijt. De beuk vindt men vaak samen met de wintereik, de zomereik, de fijnspar of de den. Het kreupelhout, indien aanwezig, bestaat voornamelijk uit beuk, haagbeuk en hulst. De karakteristieke flora is de witte veldbies, een plant die deel uitmaakt van de russenfamilie. De kruidenlaag bestaat hoofdzakelijk uit
Deze insecten zijn een bron van voedsel voor heel veel dieren. Bijna alle dieren van het bos komen bij de beek om een of andere reden. Kleine en grote dieren komen er om vers, zuiver en zuurstofrijk water te drinken. Vogels en andere dieren kunnen er ook in baden.
veldbies, adelaarsvaren en ook eventueel blauwe bosbes, klaverzuring en wilgenroosje. In de lente komen er bedden van anemonen en lievevrouwebedstro voor. Men kan er de zwarte specht, de grote bonte specht, de boomklever en de bosuil observeren. Deze holbroeders zijn afhankelijk van oude of dode bomen. De buizerd, de zwarte en de rode wouw en de zwarte ooievaar nesten in deze oude bomen. De ree en het wilde zwijn zijn er ook aanwezig met eveneens kleine zoogdieren zoals de eekhoorn, de relmuis, de tuinslaper, de hazelmuis en de bosmuis.
Schrale hooilanden De schrale hooilanden ontwikkelen zich op nutriëntenarme bodems. Ondanks de armoede van die bodem komt er een rijke flora voor. Het gebrek aan water bevordert een belangrijk netwerk van wortels. Om deze redenen is de flora er meer droogte-resistent. Dit netwerk is ook een goede bescherming tegen erosie en draagt bij tot een beter stabilisatie van de bodem. De schrale hooiland valt op wegens de veelheid en de verscheidenheid aan kleurrijke 4
ze volwassenen zijn, vallen ze ten prooi aan vogels. Een groot aantal zoogdieren en vogels drinken en baden in de poel.
De boomgaard Traditionele boomgaarden omvatten hoogstammige rustieke fruitbomen, ze maken deel uit Hoornaar van ons agragisch landschap. Dankzij hun vruchten blijven regionale producten bestaan zoals eau-de-vie, appelsap, confituur en taarten, die deel uitmaken van onze cultuur. Boomgaarden vereisen weinig of geen behandeling en hun vruchten zijn gezond. Deze groene ruimten zijn schuilplaatsen voor specifieke vogels, zoals de draaihals, de steenuil en zijn een voorraad van voedsel voor insecten zoals bijen.
bloemen. Ze bieden dankzij het late maaien een habitat aan voor vele insecten zoals mieren, sprinkhanen, krekels, kevers, spinnen en vlinders. Insectensoorten zijn er des te meer gevarieerd, tevens als de flora. Verschillende vogels maken er hun nesten waaronder de kwartel, de kievit en de veldleeuwerik waarvan men het gezang kan horen hoogkomend vanuit de hemel.
Koninginnepage
De poel De poel is een miniatuur ecosysteem gegraven door de mens. Hij herbergt diverse planten, die wortels schieten op verschillende diepten. Sommigen zijn geworteld in diep water, anderen op de oevers of drijven op het open water. Verschillende soorten amfibieën, ongewervelden en bacteriën koloniseren de poelen. Sommigen verblijven er het hele jaar, anderen een paar maanden, zoals volwassen salamanders of hun larven. De meeste amfibieën zoals kikkers, salamanders en padden komen er in de lente om hun eieren te leggen. In de zomer koloniseren een groot aantal libellen, bootsmannetjes, waterkevers en andere insecten heel snel de poel. Muggen worden er gereguleerd, hun aquatische larven worden opgegeten door waterroofkevers, larven van libellen of salamanders en wanneer
Dood hout Dood hout is het hout die ongeacht zijn vorm, recht staand of op de grond gevallen, geen levende cellen meer bevat. Wat niet voldoende erkend wordt, is dat de belangrijkste oorzaak van de achteruitgang van de biodiversiteit van de bossen in Europa, het verdwijnen is van zeer oude bomen en dood hout. Dit bedreigt het voorbestaan van 30% van de bossoorten. Zeer oude bomen en dood hout bieden een biotoop voor wilde dieren. Zij beschermen 5
of voeden vogels, vleermuizen en andere zoogdieren en zijn van belang voor de minder zichtbare meerderheid, die afhankelijk zijn van de bossen. Dit betreft zowel insecten, zoals kevers, en paddenstoelen. De specht, de bosuil en de boomklever hebben behoefte aan zeer oude bomen om te nesten. Het afnemen van de bosvleermuis is ook rechtstreeks verbonden
ringwerk, kunnen we meer informatie verkrijgen over de vogeltrek en over de dichtheid van de lokale vogelpopulatie.
Glanskop met ring
Als een trekvogel teruggevangen wordt, geven de ringgegevens aan welke afstand hij heeft afgelegd en kunnen we te weten komen waar hij verblijft of overwintert. Hoe meer en vollediger het beeld dat we hebben over elke vogelsoort wat betreft broedgebied, broedcyclus, trek, enz …, des te beter. Deze kennis zal ons immers toelaten om hen beter te beschermen en ook om de voor hen broodnodige habitats te behouden en te verbeteren.
Dood hout
met het verlies van schuilplaatsen in dode bomen. De Administratie van Bosbeheer behoudt oude bomen en dood hout. Ten minste 15 tot 20% van dood hout wordt achtergelaten.
Vogels
Insektenhotel
In de lente hoor je de verschillende zangers fluiten, zoals de fitis of de tjiftjaf. U kunt het jaar rond bosvogels waarnemen, zoals de vink, de boomkluiver, de grote bonte specht en de middelste bonte specht, ook vogels van heggen en struiken zoals de zanger, het roodborstje, de heggemus, de merel, de geelgors, de groenvink, de putter en de goudvink.
Men kent de nestkasten voor de vogels van onze tuin, en onlangs interesseert men zich in nestkasten voor insecten. De insecten zijn zeer nuttig voor het bestrijden van parasieten in de tuin. Het verschaffen van een schuilplaats of een hotel voor insecten, bevordert deze fauna die de bestuiving bevordert en de parasieten van de planten vernietigt.
Vogels ringen Het vangen van vogels met mistnetten laat ons toe om de verschillende soorten te bestuderen. Zo leren we veel over de broedcyclus en over hun voorkomen (waar, wanneer en hoeveel). Elke vogel wordt geïdentificeerd, geringd, gemeten en gewogen. De ringen, die een uniek nummer dragen, zijn rond en vervaardigd uit een licht metaal. Door dit wetenschappelijke
Eenzame bij in het nest
Men trekt op die wijze bijen en eenzame wespen, lieveheersbeestjes, kevers en oorwormen aan die er nesten en overwinteren. 6
mardelles zijn ontstaan door een daling van de kalkachtige ondergrond en waterdichting van kleideponering. Sommige mardelles zijn gegraven in de ijzertijd, om klei uit te trekken voor de pottenbakkers. Ze hebben vaak een interessante en overvloedige flora zoals rietgras, boterbloem, walstro en grote wederik. Kikkers, padden en salamanders komen er in het voorjaar om hun eieren te leggen. Het entomologische belang is van grote waarde. Libellen en vlinders zijn bijzonder talrijk. De fauna, zoals herten, wilde zwijnen en vossen, komen er om te drinken.
De bijenkorf Sociale bijen vormen een kolonie, waarin drie soorten bijen in voorkomen. Een enkele vrouw: de moeder of de koningin. Zij legt honderdduizenden eieren voor het onderhoud en de uitbreiding van de kolonie. Werkbijen: onvolledig ontwikkelde vrouwtjes, die diverse functies, afhankelijk van hun leeftijd, in de kolonie uitvoeren zoals het bouwen en schoonmaken van de cellen. Ze kunnen ook voedsters en nectarverzamelaarsters zijn. Ze leven twee tot drie maanden, maar vaak drie tot vier weken. Mannetjes leven alleen tijdens de periode van het zwermen en verdwijnen wanneer er geen honingoost is. Hun aantal overschrijdt niet een paar duizend individuen en hun rol is voornamelijk het bevruchten van de jonge koninginnen die nieuwe kolonies zullen stichten. .
De haag De haag biedt vele voordelen in het dynamiseren van het landschap door een elegant netwerk door de landbouwoppervlakken en heeft een gunstige invloed op natuurlijke factoren zoals vochtigheid, bescherming tegen de wind, bodemfixatie en nitraat behandeling. De overvloedige vegetatie van onze hagen trekt natuurlijk veel insecten en herbivoren, zaadetende of plantenetende dieren aan, die het begin zijn van verschillende voedselketens. Dit alles wordt bevordert door het bestaan van meerdere microklimaten als schaduw- en lichtzones, min of meer vochtige zones en zones die min of meer blootgesteld zijn aan de wind. Deze grote diversiteit draagt bij tot het evenwicht van het milieu en beperkt de risico’s van proliferatie van soorten, die zeer schadelijk zijn voor de cultuur. De avifauna van het coulisselandschap is gevarieerd en kan tientallen vogelsoorten bevatten.
Mardelle De mardellen zijn meestal merkwaardige opgravingen in de vorm van trechters op kalkhoudende bodems, vaak van circulaire vorm, soms zelfs ovaal.
De meest voorkomende afmetingen zijn tussen 2 en 10 m in diameter met een diepte van 1 tot 3 meter. De meeste vindt men in bossen. Sommigen zijn uitgedroogd in de zomer, anderen zijn echte permanente poelen. Zij zijn essentieel voor de handhaving van de ecologische maaswijdte. De oorsprong van de mardelles kan zowel kunstmatig zijn, door de mens gegraven, of natuurlijk, dat wil zeggen van geologische oorsprong. Natuurlijke
Egel Illustraties, foto›s en layout © Ann-Kathrin Wirth Text: Pierre-Paul Penen, Ann-Kathrin Wirth Alle rechten voorbehouden.
7
