JOBDIENST
Een studentenjob 2014
Inhoudstafel 1. STUDENTENCONTRACT 1.1 Overeenkomst voor tewerkstelling van studenten 1.2 Proefperiode 1.3 Studentenloon 1.4 Ziekenfonds, ziekte of een arbeidsongeval 1.5 Ontslag nemen of ontslagen worden
p. 2 p. 2 p. 2 p. 3 p. 3 p. 4
2. JOBSTUDENTENSTATUUT 2.1 Sociale zekerheid 2.2 Kinderbijslag 2.3 Belastingen 2.4 Afstuderen, schoolverlater en een studentenjob 2.5 Student en werken als zelfstandige
p. 5 p. 5 p. 6 p. 7 p. 10 p. 10
3. WAARVOOR KAN JE BIJ DE JOBDIENST TERECHT?
p. 11
1
1. Studentencontract 1.1 Overeenkomst voor tewerkstelling van studenten Een studentencontract of ‘overeenkomst voor tewerkstelling van studenten’ is een overeenkomst specifiek voor studenten. Naargelang de aard van het werk gaat het om een contract voor arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers of dienstboden. De studentenovereenkomst is dus geen aparte overeenkomst. Een studentencontract vereist wel een aantal verplichte vermeldingen en heeft verder specifieke kenmerken. Een studentencontract is altijd een overeenkomst van bepaalde duur en het kan gemakkelijk worden opgezegd. De maximumduur bedraagt twaalf maanden. Er zijn specifieke kenmerken bv. wat de proefperiode of beëindiging van het contract betreft. In principe moeten alle studenten (vereist is student in hoofdstatuut te zijn) tewerkgesteld worden met een studentencontract, ongeacht of er gewone sociale zekerheidsbijdragen dan wel een solidariteitsbijdrage (zie 2.1 Sociale Zekerheid) betaald moet worden. Het studentencontract wordt opgemaakt in twee exemplaren: één is bestemd voor de werkgever en één voor jou als student. De arbeidsovereenkomst moet dor beide partijen ondertekend zijn, en dit uiterlijk op de dag van je indiensttreding. Een modelcontract kan je bekomen bij de Jobdienst. Naast je contract moet je ook uiterlijk op je eerste werkdag het arbeidsreglement ontvangen. Hiervoor teken je een ontvangstbewijs. Studenten die echter enkel avondschool of onderwijs met beperkt leerplan (secundair onderwijs) volgen, kunnen niet, of slechts onder bepaalde voorwaarden, tewerkgesteld worden met een studentencontract. Een verplichte stage in het kader van je studies mag niet in de vorm van een studentencontract worden aangeboden en is in principe onbezoldigd. www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/contract
1.2 Proefperiode Sinds de invoering van het eenheidsstatuut voor arbeiders/bedienden is de proefperiode voor studentencontracten gewijzigd. De eerste 3 arbeidsdagen van je contract worden automatisch als proeftijd beschouwd, ook als er geen proefbeding
2
in je contract werd opgenomen. Tijdens deze periode kan zowel jij als student alsook de werkgever het contract beëindigen en dit zonder opzeggingstermijn noch vergoeding.
1.3 Studentenloon Er bestaat niet zoiets als een algemeen ‘jobstudentenloon’. De werkgever moet je het loon betalen dat - na overleg met de vakbonden - werd vastgelegd voor zijn specifiek bedrijf of voor de specifieke sector waartoe zijn bedrijf behoort. Indien er geen specifieke loonafspraken in de onderneming zijn, moet de werkgever minstens het wettelijk minimumloon betalen. Gemiddeld minimum bruto maandinkomen en uurloon (vanaf 1 april 2013) Leeftijd 21 j. 20 j. 19 j. 18 j. 17 j. 16 j.
% 100 94 88 82 76 70
maandloon 1 501,82 1 441,75 1 381,67 1 321,60 1 141,38 1 051,27
38 u./week 9,12 8,76 8,39 8,03 6,93 6,38
Je brutoloon verschilt van je nettoloon. Er worden immers bedragen afgehouden van je brutoloon: een beperkte solidariteitsbijdrage (2,71 %) of volledige sociale zekerheidsbijdragen (13,07 %) en soms ook bedrijfsvoorheffing. Als slechts een solidariteitsbijdrage verschuldigd is, wordt nooit bedrijfsvoorheffing ingehouden. De werkgever betaalt bovenop het brutoloon zelf ook nog een sociale zekerheids- of solidariteitsbijdrage. www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/loon
1.4 Ziekenfonds, ziekte of een arbeidsongeval Ziekteverzekering: Doorgaans blijf je (als je ten laste bent van je ouders) ingeschreven bij een ziekenfonds. Een studentenjob verandert doorgaans niets aan dit statuut. Als je inkomsten echter een bepaald bedrag overschrijden, ben je niet meer ten laste van je ouders en word je zelf gerechtigde. Het ziekenfonds moet zelf toezien dat de meest gunstige regel toegepast wordt. Ziekte: Als je ziek wordt tijdens je tewerkstelling moet je onmiddellijk je werkgever verwittigen en hem een medisch attest bezorgen.
3
Op welk gewaarborgd loon je tijdens je ziekteperiode recht hebt, is afhankelijk van verschillende factoren: je tewerkstelling als arbeider dan wel bediende, de duur van je contract en de duur van de reeds gewerkte periode die aan je ziekte voorafgaat. Als je meer dan 7 dagen ziek bent, kan de werkgever je contract beëindigen. Hij moet dan wel een opzeggingsvergoeding uitbetalen. Arbeidsongeval: Voor de tewerkstelling van studenten zijn specifieke richtlijnen voorzien rond arbeidsveiligheid. Bij een arbeidsongeval moet je je werkgever onmiddellijk op de hoogte brengen. De loonwaarborg is wel iets gunstiger dan bij ziekte. Elke werkgever is verplicht een verzekering tegen arbeidsongevallen af te sluiten. Voor werknemers die slachtoffer zijn van een arbeidsongeval bij een onverzekerde werkgever is een speciale regeling voorzien. www.kuleuven.be/jobdienst/statuut.
1.5 Ontslag nemen of ontslagen worden Eén van de voordelen van een studentencontract is dat ook na de proefperiode beide partijen de overeenkomst vrij soepel kunnen beëindigen met een korte opzeggingstermijn. Duur van de overeenkomst tot maximum één maand meer dan één maand
Opzeggende partij Werkgever Student 3 dagen 1 dag 7 dagen 3 dagen
De opzegging moet schriftelijk gebeuren: in de opzeggingsbrief moet het begin en de duur van de opzeggingstermijn worden vermeld. Deze begint pas te lopen de eerste maandag die volgt op de week dat de aangetekende brief werd verstuurd. Voor de bepaling van de verzendingsdatum tel je dag van afgifte bij de post + drie werkdagen (zaterdag telt als werkdag). Een brief moet dus ten laatste op woensdag worden verstuurd om de opzegging te kunnen laten ingaan op de maandag daaropvolgend. Als je zelf als student ontslag neemt, ben je niet verplicht een aangetekende brief te versturen: een student mag zijn opzeggingsbrief ook persoonlijk aan zijn werkgever overhandigen tegen ontvangstbewijs. De opzegging gaat dan in op de maandag na afgifte. Ook wanneer de student of de werkgever een reeds getekend contract wil opzeggen voordat de tewerkstelling effectief aanvangt, moeten deze opzeggingsregels en - termijnen gerespecteerd worden!
4
Als de werkgever geen contract heeft opgesteld dat aan de wettelijke basisvereisten voldoet, mag de jobstudent op elk ogenblik en zonder vooropzeg de overeenkomst beëindigen. De werkgever daarentegen zit in dat geval opgescheept met een overeenkomst van onbepaalde duur. Wil hij het contract beëindigen, dan moet dit met een langere opzeggingstermijn of mits het betalen van een verbrekingsvergoeding.
2. Jobstudentenstatuut Werken als jobstudent kan gevolgen hebben voor je statuut: • Om te bepalen of er al dan niet volledige sociale zekerheidsbijdragen moeten betaald worden, telt men het aantal dagen dat je als student effectief betaald krijgt. • Voor de kinderbijslag is het aantal effectief gewerkte uren relevant. • Voor de belastingen telt het bedrag dat je verdient.
2.1 Sociale zekerheid Principe: De jobstudent en de werkgever betalen in principe sociale zekerheidsbijdragen (RSZ) op het loon. Indien er sociale zekerheidsbijdragen worden geïnd, dan vloeien hier een aantal rechten uit voort, zoals de uitbetaling van vakantiegeld. Dit is voor de student het meest belangrijke aangezien dit in belangrijke mate de RSZ-afhouding compenseert. Uitzondering: Voor jobstudenten is er echter een uitzondering waarbij je geen RSZ moet betalen maar slechts een solidariteitsbijdrage. Als student moet je dan wel aan enkele voorwaarden voldoen. 50 DAGEN CONTINGENT EN SOLIDARITEITSBIJDRAGE Als jobstudent kan je 50 dagen werken zonder RSZ-bijdragen te betalen. Van je brutoloon wordt dan slechts een solidariteitsbijdrage van 2,71 % afgehouden. De werkgever betaalt 5,43 % bovenop het brutoloon. Wanneer slechts een solidariteitsbijdrage verschuldigd is, moet er ook geen bedrijfsvoorheffing worden ingehouden. Bijgevolg is je nettoloon gelijk aan je brutoloon verminderd met 2,71 %. Als jobstudent krijg je van de overheid een pakket van 50 dagen waarop je geen sociale zekerheidsbijdragen moet betalen. Dit is je ‘contingent’. 5
Om vrijgesteld te zijn van sociale zekerheidsbijdragen moet je aan volgende voorwaarden voldoen: • Je moet tewerkgesteld zijn met een studentencontract; • Je mag je contingent van 50 dagen nog niet opgebruikt hebben; • Je moet werken op tijdstippen dat je niet verplicht aanwezig moet zijn in je onderwijsinstelling. Via de online teller van de RSZ ‘student@work – 50 days’, kan je nagaan hoeveel dagen van je 50-dagen contingent al gereserveerd zijn door jou werkgever(s) en hoeveel dagen je bijgevolg nog kan werken met RSZ-vrijstelling. www.mysocialsecurity.be/student/nl/index.html Vanaf de 51e dag die je als jobstudent betaald wordt, worden volledige sociale zekerheidsbijdragen afgehouden van je loon. Lees meer: www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/rsz Naast de bijzondere bepalingen voor studentenarbeid bestaan er nog andere regelingen waarbij de sociale zekerheidsbijdrage wegvalt of wordt verminderd: een beperkte tewerkstelling van sport- en speelpleinmonitoren, bij seizoenarbeid e.a. Je informeert best vooraf bij de Jobdienst welke vrijstellingen combineerbaar zijn met elkaar en onder welke voorwaarden. www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/rsz
2.2 Kinderbijslag De vraag of de kinderbijslag behouden blijft als je werkt, wordt dikwijls verkeerd begrepen. Het bedrag dat je verdient of met welk soort contract je bent tewerkgesteld speelt immers geen rol, maar wel de periode waarin je werkt en het aantal gewerkte uren per kwartaal! Dit aantal gewerkte uren wordt door het Kinderbijslagfonds gecontroleerd via de RSZ-aangifte van de werkgever. Tijdens het academiejaar lopende van oktober tot juni (dus het eerste, het tweede en het vierde kwartaal van een kalenderjaar) geldt de 240 uren regel: je behoudt kinderbijslag voor heel het kwartaal, op voorwaarde dat je in dat kwartaal niet meer dan 240 uren hebt gewerkt Overschrijd je in een bepaald kwartaal deze grens, dan verlies je de kinderbijslag voor de 3 maanden van dat kwartaal.
6
Let wel, de kinderbijslag telt elke gewerkte dag als een voltijdse dag en dit ongeacht het aantal uren dat je werkt. Als je per dag minder uren werkt dan een volledige arbeidsdag en per kwartaal minder dan 240 u., kan je aan het Kinderbijslagfonds het bewijs leveren. Dit doe je aan de hand van je loonbonnen, je contract of door een verklaring opgesteld door je werkgever(s).
Tijdens de zomervakantie (d.w.z. juli, augustus en september) tussen twee opeenvolgende academiejaren mag je als student onbeperkt werken zonder dat je het recht op kinderbijslag verliest. Er is een aparte regeling voor schoolverlaters (zie infra: 2.4 Afstuderen, schoolverlater en een studentenjob). www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/kinderbijslag
2.3 Belastingen Het bedrag dat je als jobstudent verdient, kan een invloed hebben op je eigen belastingen en die van je ouders. Het inkomen dat je verkrijgt uit arbeid wordt nooit bij het inkomen van je ouders gevoegd. Of je fiscaal ten laste bent van je ouder(s) hangt af van het bedrag dat je hebt verdiend en met welk contract je werd tewerkgesteld. Zélf belastingen betalen is afhankelijk van het bedrag dat je zelf hebt verdiend. KIND TEN LASTE Je ouders krijgen een belastingvermindering voor hun kinderen wanneer die zelf weinig of geen inkomen hebben en op 1 januari van het aanslagjaar (dit is het jaar waarin men zijn belastingbrief invult) op hetzelfde adres als hun ouder(s) gedomicilieerd zijn. Deze belastingvermindering stijgt in functie van het aantal kinderen dat de ouders nog ten laste hebben en die nog thuis wonen. Concreet: Om na te gaan of je nog ‘fiscaal ten laste’ blijft van je ouders, moet je rekening houden met de netto-bestaansmiddelen die je ontvangt. Hieronder wordt uitgelegd hoe je de netto-bestaansmiddelen kan berekenen. Dit bedrag stemt immers niet overeen met wat je netto uitbetaald krijgt. Berekening van de netto bestaansmiddelen STAP 1 Je telt alle bruto-inkomsten op die je tussen 1 januari en 31 december van het inkomstenjaar hebt ontvangen: lonen, onderhoudsgelden, leefloon, commissielonen ... Kinderbijslag en studietoelagen worden niet meegeteld! Indien de inkomsten loon uit arbeid betreffen, worden zowel het gewone loon, het vakantiegeld, de premies en toeslagen bedoeld, inclusief het loon waarop slechts solidariteitsbijdragen werden betaald.
7
STAP 2 Van deze bruto-inkomsten trek je de sociale zekerheidsbijdragen of de solidariteitsbijdragen af. Het resultaat is je (bruto-)belastbaar loon. Bij loon uit arbeid is dit bedrag meestal terug te vinden bij ‘belastbaar loon’ op de maandelijkse loonfiches die je moet ontvangen van je werkgever. (Bruto-)- belastbaar loon = brutoloon – RSZ- of solidariteitsbijdragen. STAP 3 Als je met een studentencontract werkte, tel je het belastbaar loon dat hiermee verworven werd pas mee voor het bedrag boven € 2 590. STAP 4 Je totale belastbaar loon verminder je met een forfaitaire kost van 20 %, en met een minimum van € 430 (zie schema). STAP 5 Als je onderhoudsuitkeringen ontvangt, bijvoorbeeld na een scheiding van je ouders, wordt het bedrag boven € 3 110 toegevoegd bij de netto-bestaansmiddelen. Ook dit bedrag mag je verminderen met 20 %. Onderstaand schema verduidelijkt de omrekening van het bruto-belastbaar loon (dit is het loon na aftrek van de sociale zekerheids- of solidariteitsbijdragen) naar de netto-bestaansmiddelen.
Belastbaar loon met studentencontract boven € 2 590 + belastbaar loon met ander contract + andere inkomsten uit arbeid = (bruto-) belastbaar - 20 % forfaitaire aftrek (minimum € 430) = netto bestaansmiddelen + onderhoudsgeld boven € 3 110 + leefloon + ... - 20 % forfaitaire aftrek = netto bestaansmiddelen (met onderhoudsuitkering)
gehuwde/wettelijk samenwonende ouders
éénoudergezin
€ 3 887,5 € -777,5 € 3 110
€ 5 612,5 € -1 122,5 € 4 490
€ 4 490
In het kalenderjaar 2014 ben je als student uit een gezin met gehuwde of wettelijk samenwonende ouders niet meer fiscaal ten laste als je netto-bestaansmiddelen meer dan € 3 110 bedragen. Ben je een kind van een alleenstaande ouder dan geldt de hogere grens van € 4 490. Bekijk een concreet voorbeeld: www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/belastingen. Je ouders betalen meer belastingen als je fiscaal niet meer ten laste bent. In volgende tabel vind je het bedrag van de federale meerbelasting (excl. gemeentebelasting) ten gevolge van het wegvallen van een kind ten laste (inkomen 2014). Wanneer bij co-ouderschap het belastingvoordeel voor kinderen ten laste verdeeld wordt onder beide ouders gelden er andere bedragen.
8
Evolutie Aantal kinderen ten laste
Meerbelasting Gehuwde/wettelijk samenwonende ouder met een belastbaar inkomen van meer dan € 26 280
Alleenstaande ouder met een belastbaar inkomen van meer dan € 26 280
375 705,5 1 778 2 164,5 2 407,5 2 407,5
819,5 719 1 920 2 239,5 2 407,5 2 407,5
van 1 naar 0 van 2 naar 1 van 3 naar 2 van 4 naar 3 van 5 naar 4 en volgende
ZELF BELASTINGEN BETALEN Gelukkig mag de ongehuwde student al heel wat meer verdienen vooraleer hij zelf belastingen moet betalen. De bedrijfsvoorheffing die op het loon wordt ingehouden, is een voorschot op de inkomstenbelasting. Als er bedrijfsvoorheffing werd ingehouden en het netto-belastbaar inkomen (zie verder) blijft lager dan € 7 350, zal deze bedrijfsvoorheffing na controle door de belastingdiensten volledig worden terugbetaald. Om te berekenen of je als jobstudent al dan niet zelf belastingen moet betalen, wordt rekening gehouden met je netto-belastbaar inkomen. Dit is het brutobelastbaar inkomen verminderd met je beroepskosten (kleding, vervoer …); die forfaitair zijn vastgesteld (in 2014: 28,7 % op de eerste € 5 710, 10 % op het gedeelte tussen € 5 710 en € 11 340 ...). Je wordt slechts zelf belastingplichtig als je meer dan € 7 350 netto-belastbaar inkomen hebt ontvangen. Uitgedrukt in een brutoloon ligt dit bedrag uiteraard hoger. Omrekening van bruto belastbaar loon naar netto-belastbaar inkomen (enkel van toepassing bij beroepsinkomsten) € 9 353 bruto-belastbaar - € 2 003 (forfaitaire beroepskosten) € 7 350 netto-belastbaar
Als je onderhoudsuitkeringen ontvangt, wordt 80 % van deze uitkering meegerekend voor het netto-belastbaar inkomen. Honoraria of commissielonen die je verdiende als freelancer of zelfstandige, … tellen ook mee voor het netto-belastbaar inkomen. Leefloon wordt niet belast. Voorbeelden en de meest recente bedragen vind je op onze website
www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/belastingen http://financien.belgium.be/nl/particulieren/gezin/student/
9
2.4 Afstuderen, schoolverlater en een studentenjob Als je afstudeert en je wil nog werken als jobstudent, gelden er specifieke regels. www.kuleuven.be/jobdienst/statuut/schoolverlater www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/afstuderensociaalstatuut/werkzoeken KINDERBIJSLAG Als je in juni afstudeert heb je nog recht op kinderbijslag in de daaropvolgende zomermaanden (juli, augustus en september) als je aan één van de volgende voorwaarden voldoet: • Je werkt in die zomermaanden in totaal niet meer dan 240 uur OF • Je verdient per maand minder dan € 520,08 bruto. De meest gunstige vorm is van toepassing. Om na de zomervakantie nog kinderbijslag te ontvangen, moet je ingeschreven zijn als werkzoekende bij de VDAB zodat je beroepsinschakelingstijd kan beginnen lopen. De kinderbijslag vervalt dan voor elke maand waarin je meer dan € 520,08 bruto verdient. www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/afstuderensociaalstatuut/ werkzoeken/Beroepsinschakelingstijd/kinderbijslag
2.5 Student en werken als zelfstandige Je kan als student in bepaalde situaties tewerkgesteld worden als ‘zelfstandige’. Je zal in dit geval zelf moeten instaan voor de eventuele betalingen aan de sociale zekerheid voor zelfstandigen en de belastingen. Via de belastingadministratie wordt de Rijksdienst voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen op de hoogte gebracht van je activiteiten en soms zijn de gevolgen niet te overzien! Voor sommige studenten is er een specifieke regeling mogelijk. Zich voorafgaandelijk informeren via de Jobdienst is aangewezen. Een aparte brochure ‘Een studentenjob ... als zelfstandige’ kan je bekomen bij de Jobdienst.
De wetgeving en bedragen kunnen veranderen. Uitgebreide en up-to-date informatie en bedragen zijn terug te vinden op www.kuleuven.be/jobdienst
10
3. Waarvoor kan je bij de Jobdienst terecht? Informatie en advies De Jobdienst geeft informatie en advies omtrent je studentenstatuut (de gevolgen van studentenarbeid op je sociale bijdragen, je kinderbijslag en je belastingen), alle aspecten van je studentencontract (proef, opzeggingsmogelijkheden, verloning …) en zo meer. Een job zoeken of aanbieden via de Jobdienst van de KU Leuven. Studenten die studeren aan de KU Leuven campus Leuven en Kortrijk, KHLeuven, Groep T en het LUCA-Campus Lemmensinstituut kunnen bij de Jobdienst terecht om een studentenjob te zoeken. www.kuleuven.be/jobdienst/student/ Werkgevers (zowel bedrijven, diensten van de KU Leuven en particuliere werkgevers) kunnen op de online Databank Studentenjobs kosteloos jobaanbiedingen plaatsen op voorwaarde dat ze zich ertoe verbinden om de wettelijke reglementering op studentenarbeid te respecteren. Bekijk de Databank Studentenjobs: www.kuleuven.be/studentenjobs Conflictbemiddeling De Jobdienst bemiddelt tussen jou als student en de werkgever in geval van conflicten of misverstanden. FAQ Vaak gestelde vragen (zoals Jobstudent of werkstudent? Wat als ik meer dan 50 dagen werk? Hoeveel mag ik verdienen als jobstudent? ...) zijn handig gebundeld. Een antwoord op de veelgestelde vragen is terug te vinden op www.kuleuven.be/jobdienst/faq.
11
©Jobdienst KU Leuven. Maart 2014.
12
JOBDIENST Van Dalecollege, Naamsestraat 80 bus 5415 3000 LEUVEN, België tel. + 32 16 32 44 34 fax + 32 16 32 44 39
[email protected] www.kuleuven.be/jobdienst Databank studentenjobs: www.kuleuven.be/studentenjobs
Studeer je als KU Leuven-student op een andere campus dan Leuven of Kortrijk, dan kun je enkel daar terecht voor de Jobdienst.
Studentenvoorzieningen KU Leuven werkt voor de Jobdienst samen met de sociale voorzieningen voor studenten KHLeuven (Studentenservice KHLeuven), Groep T (inter S) en LUCA - Campus Lemmensinstituut
v.u.: Jan De Vriendt, Naamsestraat 80, 3000 Leuven
Bezoekuren: elke werkdag tussen 14 en 17 u. of na afspraak
