Pnis p;i Bummei * vooi -Bigs* ü-cen-üeniMriVooi iion iresmüt'5-cetiietfcn
if eïefoen : Bed. en fidm. 247
ABONNEMENTSPRIJS BELülË Drie maanden . , . fr. 3,A\ Zes maanden. ' . . * . . fr. 6,5. Eenjaar . . . . . fr. .12,50 NEDERLAND Drie maanden . •'..'- .-• fr. «1,75 DEN1 VREEMDE Drie maanden drie maal per •week verzonden) " . fr. 6^7$
Drukste!'--Itjreeister
aam. Maatschappij HET LICHT Verantwoordelijke bestuurder P, DE VISCH Aiooriaanstraat, 1Ï3, Ledeberg . . REDACTIE - • ADMINISTRATIE
HO0GPO0RT, 29, GENT
Orgaan der Belgische WerkHedehpttriij....rr- 'Verschijnende -alle dagen.
Mos ïBonaetrl ilch op alie postbureele»
IE
nom emeen Stemrecht_r'31 De betooging van gister, ij Oogst igü 'is een historische dag. De grootheid, het indrukwekkende der manifestatie wordt door niemand geloochend of die iemand zou zich belachelijk maken. . Onze tegenstrevers zijn er - van overtuigd:. De werkende klasse van België, zooivel de Vlamingen ris, de Walen, wil haar woord te zeggen hebben in de Wetgeving, die feitelijk haar leven, haar bestaan rets?!t, ' ' De werkende klasse wil hel Algemeen • Stemrecht en zal.het liebben.
Het vertrek te Gent
— Is Jat vroeg dat w'er. uit moeten! Reeds om 4 1/4 ure vertrekken! Zoo zegden en... zaagden onze partijgenooten ous verleden week. . Maar, zonderling, toen wij dinsdag morgend om half vier aan de.statie waren,. dan waren wij op verre na den eerste.niet! Da, grootste reklameurs waren er vóór C>ns,, frisch als bïiekskens, opgetogen lachend, de borst versierd met de Stemrechtbloem, de manifestantenkaart :«LEVE A. S. ! Weg met de Schoolwet !» op den hoed. Zelfs het zicht der goederenwagons kon hun geestdrift niet temmen ; niet zoohaast, zaten ze binnen of het zingen nam een aan-' vang : Hebben wij in den loop van onzen veerWat kan 't lot van den werkman verzachten: tigjarigen strijd verloren ? Het Stemrecht ! Neen, wij hebben gewonnen, trots al de en vervolgingen, al den laster, al'de leugens. Plaats voor de proletarcn, Onze vakvereenigingen hebben gewon^ Die noeste Zwoegersscharen, enz. 'Heity onze coopratieven aebben gewörtmn, Eii naarmate de rüamiestanten in-de^.sta-. onze iTeHênbeurzeii hebben gewonnen. kwamen, steeds talrijker en talrijker, WM milt gij meer, Pattijgénóatén ? tie weerklonken krachtiger de zaüg*en, Steeg de i Nèen,jia i' betooging van gister, moet geestdrift. er uit de werkende klasse, een oneindige, 't Is, dat er geen zaak is die de arbeiders een machtige, een onweerstaanbare kreet zoo lief is dan deze van het Algemeen Stemoprijzen: LEVE HET ALGEMEZll recht. STEMRECHT! Laat, voor de verovering van dat recht, de grootste opofferingen worden geëischt, * * * de werkers geven ze. En, is het • niet verheugend voor ons, •'.- En nu de toekomst ! Vlaamsche Werkers, op éénzelfden dag met Toekomend jaar is het kiezing. onze Waalsche vrienden in één machtig baEn wat dan ? tailjon op te rukken, door eikaars bijzijn Alles laat voorzien ddt er kartel zal zijn den machtigen gloed te voelen die ons allen in de meerderheid der arrondissementen. bezielt om de Werkende klas eindelijk tot de Lukken de kartels en valt het klerikaal gelijke te maken der bezittende i gouvernement, alles is goed. Maar indien'het meervoudig stemrecht Onze partijgenooten die te 4 ure vertrokmet zijne trukken en bedriegerijen tegen den algemeenen .volkswil keerde, kortom, ken, waren de eersten niet : den zondag en indien de klerikaien aan het bewind ble- maandag morgend en den maandag avond waren al een klein 600 man opgetrokken, er ven? niet zeker van zijnde dat ze er den dinsdag Wat dan, partijgenooten? zouden geraken. Ehwel wij zeggen het openlijk en stout : Het vertrek liep in de allerbeste voorDAN STAAT BELGIË IN EEN RE- waarden af ; de goederenwagons geven wel VOLUTIONNAIREN TOESTAND. geen al te groot «comfort», maar te BrusDe Socialisten zijn voor Algemeen sel wilde en moest men zijn trots alles 1 En in hetgeen men heet de «beestehwaStemrecht; De. Progressisten zijn voer Algemeen gons » zat men broederlijk ondereen:' de volksvertegenwoordigers en schepenen naast Stemrecht! • werklieden, onze « chicste **- vrouwelijke De Liberalen zijn voor Algemeen Stem- de partijgenooten naast onze fabriekwerkers recht ! ;i. . in hun haar... met het roode strikje er in, De Christene demokraten zijn voor Al- natuurlijk. . . gemeen Stemrecht ! Het 1 l/S tot 3 uren trein werden zingend Dus de overgroote, de verpletterende en aangenaam koutend afgelegd en.toen wij meerderheid van hel land is voor Alge- te Brussel aan de statie Tour-en-Taxis onze mannen en vrouwen te gemoeti kwamen, meen Stemrecht. Het. is:niet aan te nemen dat eene kleri- trok een talrijke groep, zingend achter de kale.re geering geene rekening houdt van fanfare «De Voorwacht» naar het «.Volkshuis» van Molenbeek. zulk een feit. En meer en meer treinen kwamen er aan, En als er een verstandige staatsman in massa's betoogers als het ware uitspuwend. de klerikale groep is,, zal hij zeggen : D i t reeds voorspelde iets grootsch. « Geeft toe en spoedig *>. Poen(ze hét niet, V zij zoo, maar het is eene'domheid die ze zullen bekoopen. *
.
'
!
•i '}-./ • J
m TI
.
•
ïzend''aanhangers wan dit Heilig Recht : ; M anifesfeëréri' iii^-s'-'Lands 'hoofdstad •• • •"•
*_______-__ :_____L_I
'
Donderda****-1-7 Oogst 1 9 1 1
•
*
•
*
.
* * * Partijgenooten, de manifestatie was prachtig, onvergetelijk. Wij roepen' zelve triomf. . Maarbeste.•vrienden, op eene conditie : 't Is dal _ij wakker bij den bakker blijft tn voortstrijdt. De politieke strijd mag ens geen oogenblik. den kamp. der vakvereenigingen, onzen strijd voor de coöperatie of de ziekenoeur'zen doen vergeten. Integendeel, de politieke strijd is niets anders, dan de bekrachtiging van geheel ons streven'op al die gebieden, die wij wettelijk willen doen bekrachtigen en eerbiedigen. 't Is daarom dal de manifestatie van 1 5 Oogst zoo grool,zoo beteekenisvol-was. Zij zegde tot de werklieden : Gij zult en gij kunt eens over uw -eigen lot bedisselt, ds gij georganiseerd en eendrachtig zijt. En wij ziin zeker dat-ij het zullen zijn! « Vooruit n.
Een tochtje in de stad
Alszoovele andere konfraters'nemen v/ij een auto en laten ons naar de acht verschillende statiën voeren, waar overal speciale treinen aankomen: Schaarbeek, Vorst, Etterbeek, Leopoldkwartier, Midi, Brussel West, de Groendreef en Tour-en-Taxis. Wat drukte 1 Wat leven overal! Het is als een stroom die gedurig wast. In den « Nord », waar. geen enkel speciale trein aankwam, was het eene,tot nu toe ongekende beweging: alle treinen zaten meer dan bomvol. En in de stad! Geene vijftig stappen kon men doen zonder muziekkorpsen, zingende groepen, vlaggen en banderollen te ontmoeten. . Aan de Midi kwamen wij juist in tijds aan om vier speciale treinen van den Center te zien binnenloopen. En, er moesten nbf** zes bij komen! De mannen van die vi;r treinen vormden zich in stoet, en, dat was geen k'léinjte,hoor I
Het getal, bloempjes-,- portretten-, postkaart'en-,doodsbi''iévenveikoopers en alie'andere leurders' was ontelbaaj,;.' * * En, allen zullen'/wel'.góetlc- zaken hebben gemaakt;, -want geen enkele manifestant.was er, of hij had minstens' de - bloem in . het knopsgat, dé kaait .pp hoed of klak..; t * -Wij. hebben geen- enkel- soldaat onder onzen weg ontmoetr; bet consigne, was :« Binnen blijven», denkelijk, óm hun. te beletten mede' te '.manifest-peren, zij.'die reeds zware plichten hebben te vervullen, ma_r geene de minste rechten' hebbeh.Opmerkingswaardig j'was de versiering, links; en.rechte. .Ou. i. *.•_...-* . In de wijk der Hóogktraat en der Fqntainaspla^ts ware.n. veile gangjes, — waar het kleine' volk- woont, --Tin- 't. rood versierd : vlaggen en wimpeltje*»-. ' Aan menig burgörsl dis en'in groote cafés staken terzelfderti d roode en blauwe vlaggen uit. 'Als wij om half. tien onze wandeling in de stad.staken, dan eindigen ywij natuurlijk op de plaats waar onze gentsche vrienden zich groepeeren : de' Arduinkaai. Alhoewel hét uur- der vorming enkel voor 10 ure wa_, en het zekerwa's dat men niet vóór 11 l/S ure zou opmai-cheeren, waren onze mannen bijna allen .op post. Natuurlijk leverde « Rood Gent» de helft der vrijzinnige betoogers van Oost-Vlaanderen. *,
De vöriqaing van den stoet Deze" gaat zoo gemakkelijk, als-het maar kan', een stoet van zoowat -200,000 man ,in orde steken;* in SS straten verspreid. Er is veel goeden wil bij-de commissarissen, bij de manifestante» en bij de policie. En- het gaat er langs o m . opgewek*»r naartoe : van alle kanten komen legioenen manifestanten met blauwe en roode-vlaggen, broederlijk vereenigd. De geliefkoosde zangen van allen zijn de Stémrechtliederen. ' ,.',... I n ' v e l e liberale groepen wordt het « A bas la CaJotte **> eveneens zeer gesmaakt.-
De stoet op weg ! Ojn. 11 ure worden op de Antwerpsche laan twee schoten gelost : het signaal van 't vertrek. **. * Tusschen een dichtgepakte menigte t_eschouwers zet de reusachtige optocht-rch in beweging. • ' Een groep van dertig trommelaars en trompetters' openen den'stoet, gevolgd van een tiental ruiters, waar.van twéé dragers van roode en blauwe vlag*1, de anderen van fransche en vlaamsche opschriften : Algemeen Stcnirccht, Verplicht; Onderwijs, Ëén man één stem. ' . Twee groote d*oeken, een franBch en een vlaamsch, volgen danrop, die het doel- van de betooging aankondigen : •Landelijke Botoqgöjg van 15n Oogst, Voor Zuiver Algemeen Stcmrecth, T:oor het Verplicht Onderwijs, Tégen het Wetsvoorstel Schollaert. - Achter eëné bandèjol : De socialistische eu liberale mandat-wasen-in.het parlement, niaroheeren bijna voltallig de volksve-rtegfïnr woordigers van - dé - beide linkerzijden -vah Kamer en Senaat. Zij worden op. den dpprtocht', warm toegejuicht, vooral gezel Vanderveide en;M.;Hym4ns. Een groot doek volgt waarop is afgebeeld, döjopenbare meening'die eene'draak neer'velt.verbéeldend sclidolbóri ën schoolwet,en en.zegevierend het A. S/verheffende Na de banderol .'
Provincie Brabant
en*eene Arron(lissei*)i*iit Brussel komen de talrijke socialistische groepen van de hoofdstad. Eerst, met de' opschriften : Plaats voor de armen, Plaats voor de werkers, de turners,' 'dié langs.b'eide-zijden langs de Harmonie van het Vóllislmis marcheeren. liene dichte groep van vlagjes. van alle natiën, wördt:dan gevolgd van het opschrift : Hrnssclsche Federatie der Werklieileupartij. Talrijke manifestanten stappen achter het opschrift: Wij'zullen het Zuiver 'Algemeen Stemrecht-op 21 jaar weten te veroveren. Volgen'dan tusschen talrijke manifestanten de banderollen:De vbor.tbveiigers.vcrOp den Boulevard d'Anvers ontmoetten verdieucn meer geei-bie-igd te . worden eu wij nog ons-gëntsch korps accordeonisten,, zooveel recht te bezitten als de genieters. dat er flink op lostrok en veel-succes had. Deze van de Brusselsche Jonge Wachten: Be bourgeoisie aanziet (MM» '*»• »«ta»__.e_
vóór 21 jaar:omlief zoogezegd vaderland, te verdedigen, maar vei-klaart ons Onbekwaam om op dien ouderdom te stemmen; eene andere zegt: Tegen liet burgerlijk onderwijs gesteund op hel niiltarisnie en het patrio-. tisnic. .. . . Achter dez banderollen ïtappen de J..VV. van Brussel,. St-Gillis, Anderlecht, Schaarbeek. ''"'-', Volgen dan nog de opschriften : Wij niUen werktuigen en geen vernicliugstuigen; Vpor cen; oiiilcrwijs, gesteund op de wetenschap en de broederlijkheid der volken; De gewapeudé vreilcTiost jaarlijks 1(10 milliarden; De vreese.lijkstc gecsel der menschheid is het militarisme. Na de zangkring De Toekomst wordt het opschrift. gedragen : Wij willen door het verplichtend onderwijs eene bewuste arbeidersklasse scheppen ;achter 1'Emancipation: 'Wij-wjllcri de politieke gelijkheid: Z. •_.. 8. op 21 jaar. Een groot tableau geeft dan als volgt de uitwerkselen Aveer.van het meervoudig stemrecht in de provincie Brabant r VOOR DE KAMER 193,805'kiezers met 1 stem beschikken over 193,805 stemmen; 67619 kiezers met 3 stemmen beschikken over . 135,338 stemmen; 61333, kiezers , met 3 stemmen beschikken over' 183,969 stemmen; 128,943 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 319,307 stem men. Hierachter volgêfi de beambten der openbare diensten-van Brussel, wel twee duizend in getal; na hen k_nt eene schilderij, verbeeldend het heden en het ntorgch : heden 4 stemmen tegen 1; morgen 1 tegen 1. Na het syndikaat der bedienden volgt het tweede cijfertableau over het meervoudig stemrecht' in' Brabant- : VOOR HET SENAAT 143796 kiezers met 1 stem beschikken .over 143796 stemmen; 65695 kiezers met-2 stemmen beschikken over 131390 stemmen; 594S2 kiezers met 3 stemmen beschikken over 178446'stemmen; 125177 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 309836 stemmen. Achter talrijke manifestanten komt dan het muziekkorps van Vilvoorden, waarna volgen de opschriften : Wij willen Z. A. S. op 21jarigeu ouderdom ; Wij strijden voor de politieke gelijkheid : één man, één stem. . . Achter de kring « Voor Strijd en Vréugd » zeer sterk vertegenwoordigd, marcheert de Vrijdenkersbond, de Werkersbond Machelen, de fanfaren van Muysen en Neder-bverHeembeek, de WerkersbohJ van Assche. Een schilderij verbeeldt dan het A. S. op 21 jaar als een sterke vuist die de schoolbbn, het meervoudig stemrecht, de militaire lasten, de kloostersubsidies en het budget van -erediensten vernietigt. Dan komt de Werkersbond van Schaarbeek, voorafgegaan vah'een tafereel : De onrechtvaardigheid van het meervoudig stelsel te Schaarbeek afbeeldend : 10,1)1)1) kiezers niet 1 stem kiezen voor de Kamer, 5000 zijn geen kiezer meer voor de gemeente. Achter hunne vlaggen marcheeren de bonden van Dieghem, Saventhem, Evere, met het opschrift : ' 1 man, 1 stem, verplichtend onderwijs. Tusschen talrijke betoogers volgen, dan weer, eerst- een groot tafereel : . ,1911.: 3. on 4 stemmen; katholieke gemeentebestuurders, 103 leerlingen in eene klas, weldadigheid, aalmoezen, onteering, vcrnederng, Vinccntius a T'aulo, slaafsche onderwerping;. . daarnevens : 1012 : 1 stem tegen 1 slem, demokratisch gemeentebestuur, 40 leerlingen in. eene klas, voedsel voor den geest, voedsel voor de maag, klücdiiig voor het lichaam, vrijheid vnii denken Tusschen de bonden van St-Josse, Woluwe, Hal, Lembeek, worden de banderollen gedragen : Eene regcering uil het meervoudig stemrecht gesim-lenr vertegenwoordigt niet* de meerderheid van de bevolking. Leve Z. A. S. op 21 j a a r ; verder : Weg met de we: .séliooll.'icit;. Geene plichten zonder reenten. , Wij zullen zooals onze voorgangers den strijd voor A. S. tot liet uiterste doordrijven. • Achter deze banderol marcheert dé Brusselsehe federatie van het Boek; dan de andere brusselsche syndikaten : de schoeiselbey erkers met banderol „ Wii - eischen
Z.' A. - S-. op 21 jaarden protesteeren tegen (Ie .wet Schollaert; de hoedenmakers en bewerkers van de grondstoffen voor hoeden- * makerij; de textielbond van Brussel acHter , de banderol*: Wij moeten Z. A'. S. op 21 'jaar 'cn' verplichtend onderwijs hébhen; d e : ontvoogding der arbeiders is ten dien prij-' ze. Tusschen de betoogers volgen dan deopschriften : Het AwS. op 21 jaar zal het schandelijk artikel 310 van het strafwetboek doen verdwijnen: wij eischen de politieke gelijkheid : 1 man, ï stem. Dan komt Anderlecht met zijn muziek^; korps vooraan en de banderol: Wij eisch-**» eene stem op 21 jaar voor man en vrouw. Tüsschen de betoogers, waaronder ,,een flink getal vrouwen, worden ' k l e i n e ' " o p schriften gedragen : De schoolbon verlaagt de onderwijzers;. De schoolbon moet den schooloor&og aanvuren. Achter eene schilderij waarop de vernie-, ling is afgebeeld van kapitalisme, klerikalisme en militarisme door Z. A. S. op ül jaar, volgen de metaalbewerkers van Brus-' sel met het opschrift : De metaalbewerkers^ willen Z. A. S. én prot*,s*tc«'ren tegen \w% schandelijk schoolontwerp St-hoUaert. Tusschen. de verschillende afdeelingen*! loodgieters, , zink-, . fcoperbewerkers, met hunne vlaggen,-worden de opschriften ge-i dragen : Fenc stem aan den arme, 3 eu 4' stemmen aan den rijke, leve Z. A.'S. op 21' jaar. Dan volgen de Houtbewerkers van Brussel.met banderolles:Wij willen door de politicke gelijkheid, één niatt één stem op 21 jaar, de ekonomischè vrijheid verkrijgen eb de afschafiing vAfi fti-tittel 310; dan volgen de rijtuigmakers. Drie tafereelen verbéélden de : kleriknlrechtvaardigheid : -"* a) 1 'stem. aan de .arbeiders; 3 en 4 stem. men aan "de rijken-; -' b) aan de werkliederi-iuisvaders 1 stenig aan de priesters-vrijgezellen 4 stemmen; c) aan de werklieden "die de renten opbrengen l stem, aan hen die ze opbrassen 3 en 4 stemmen- Leve _.. A. S. op 21 jaar ! Hierop volgen de Werkersbond, Vrijdenkersbond, Tooneelkring.. van Laeken; de; bonden van Haeren, .Ganshoren, Jette. De rijtuigmakers van Brussel, marchee-, ren achter eene banderol : Wij .verklarenhet luide-Aat het op,21 jaar is dat wij het' A. S. willen; dan de' rijtuigschilders, de zadelmakers niet banderol : Op 18 jaar mogen wij trouwen, op 20 jaar worden wij verplicht de wapens te dragen; het recht te stemmen op 21 jaar is niet overdreven. Achter de socialistische Harmonie va_ St-Gillis wordt.een groot tafereel gedra-, gen, verbeeldend de arbeider die in 1893 het cynskiesstelsel verplettert, in-1912 het j meervoudig stemreebt den kop afwringt. Volgen dan de groepen met vlaggen van St-Gillis, Ukkel, . Linkebeek, Bhode-St. Genesse,. Eisene, Auderghem.. . Dan komen de bbuwwerklieden van Brussel, met* de banderol: Aan A. S. dulden wij1 vermindering noch verminking; -dan komen * nog de schilders, de doreurs, de beeldhouwers en steenkappers. Na hen * volgt het' opschrift-: -Het meervoudigstemrechtzegt: 1 + 1 = 5; Wij zeggen 1 + 1 = 2. Met het meervoudig stemrecht wordt de mimierheid meerderheid. W e g met de wet der! vier eerloosheden. Hier volgt de Harmonie van- Molenbeek.-i Achter eene schilderij waarop het A. S. i clericalisme en kapitalisme neervelt, volgen de'groepen van Molenbeek. Achter.hen . de sigarenmakers, verwers, passementbewerkers; de groepen van Koekelberg en ; Buysinghe.n. Hierop volgen honderden leden van het «Onderrichtsverbond» waarbij ook Ae\ gentsche «Onderwijzerskring» met vlag., Hunne groep wordt .gesloten door een groot doek : Leve het verplichtend onderwijs. Voorafgegaan van het opschrift : De wetenschap i n d e school,.de godsdienst in de. kerk, volgt de nationale federatie van vrijdenkers. Na hen komen achter éen groot' opschrift : Wat is liet schoolontwerp ? Dat is 20 millioen per jaar aan de'kloosters, de-liberale ,**tudentengroe**>en. !'Dëze gröëj"* verdientoni zijne weinig ernstige-houding en zijn gehuilop de Noordlaan*,, waar Wij ze aantroffen,' eerder eene afkeuring. Wat is de Schoolbon? De handel iu kinderen ; 'Door het onderwijs, naar den vooruitgang. Redden wij onze scholen, zijn de opschriften, waarachter de liberale groepen van Brussel marcheeren. Het liberaal muziekkorps van St-Gillis opent dan een nieuwe reeks van opschriften en .liberale groepen, waaronder de banderol : Aangaande Schoolwet is de wil van het land duidelijk gekend: hij zal geëerbiedigd worden. Volaen. dan liberale groenen van Schaar-
donderdag 17 Oogst 101*1
2 beek, Evere, Anderlecht, Eisene, Watermael, St-Jooet, Etterbeek, Woluwe, Molenbeek, Auderghem, Vilvoorden, Haeren, Ne'der over Heembeek, Beysbroeck, Laeken, Ukkel, Lembeek, met muziekkorpsen, vlaggen en opschriften tegen de schoolwet. Pen nienw cijfer-tafereel geeft de yolgenweer van het meervoudig stemrecht in België: *. VOOR DEN SENAATj 752881 kiezers met 1 stem beschikken over 752881 stemmen; 385946 kiezers, met 2 stemmen beschikken over 771892 stemnlen; 301314 kiezers met 3 stemmen beschikken over 903942 stemmen; €87260 kiezers met 2 en 3 stemman beschikken over 1675834 stemmen. De MEERDEBHEID der kiezers beschikt e n over de MINDERHEID der stemmen. Hierop volgt het arrondissement Lcnvcn: Onze partijgenooten zeer sterk opgekomen en. in flinke, orde marcheerend, zijn voorafgegaan door de banderol: Leuven wil A. S. Zij dragen nog de volgende opschriften : De stndgenooten van Schollaert verwerpen zijne kloosterwct, en verder deze banderpl -die zeer opgemerkt wordt: De strijd voor A. S . : 18 April 1902 té Leuven K dooden. . Nooit zagen we het roode Leuven zóó sterk vertegenwoordigd. .. Daarna de liberale groepen, voorafgegaan door deze banale banderol: Van "'t ongediert der papen, verlos ons vaderland, en talrijke opschriften tegen de klerikaien; groepen van Aerschoot, Diest, waarvan vooral het gewezen; pompierskorps werd opgemerkt, groepen en muziekkorpsen van Schaffen, lidenen." . Het ariAmdissement Nijvel is voorafgegaan door het tweede cijfer-tafereel over hetmeervoudig stemrecht in België: : VOOR DE GEMEENTE 7I-830 kiezers met 1 stem beschikken over 713830 Btemmen. 277727 kiezers met 2 stemmen beschikken over 555455 stemmen.; • 1..V2765 kiezers met 3 stemmen beschikken f-fvr 458295 stemmen; 185192 kiezers met 4 stemmen beschikken over 624768 stemmen. 588684 kiezers met 2, 3 en 4 Btemmen beschikken over 1638517 stemmen. De wet der vier eerloosheden onteert België. Dan ktomt de Socialistische federatie van -Xijvel, met -de Harmonie aan het hcofd. Volgen de -talrijke groepen, met de opschriften : •-.- -" Lange werkuren maken van den arbeider een slaaf; Korte werkuren, leiden --- ontwikkeling; De Niet-voortbrenscr heeft 4 stemmen: de voortbrenger heeft t e stem. Weg met.de Schoolbon. * Dan volgen de groepen van het arrondissement, van Braine-rAüeud, St-Vast, Tubi.ze; Waeskerke. Wauthier-Braine, _*—ine-' le-C'hateau, WTavre, Otüghies, Qu'rast,;. Villers ïa-ville,- Mousty, Jodoigne, enz., met vlajtgf-n en muziekkorpsen.- Na deze volgen de liberale groepen en kojjisan. y^ ,. . . .Daarmede is.de.11 rovincje Brabant rcegló-' "teiï .— 'het défilé' duurt*]' 3/4 uur*, '—'en nu l "yer_\ de *-----*,--*L*7 ^r-*-."*:b*-e-i^».+rt-p--r^_ ~. -A*. ^---^ -1^~ .* j-r-_<*f -- I•
Weer volgen talrijke groepen met de liberale associatie op het einde. Na hen komen de liberale associatie van Willebroeck, met muziekkorps en Lier met do liberale Volkskring en de Groote Harmonie en een schilderij, het kiesbedrog voorstellend. Een nieuw doek :Uitwerksel van het Meer voudig Stemrecht: PROVINCIE ANTWERPEN Voor de Gemeente 81469 kiezers met 1 stem beschikken over 81496 stemmen; 31272 kiezers met 2 stemmen beschikken over 62544 stemmen; 13012 kiezers met 3 stemmen beschikken over 39036 stemmen; 18586 kiezers met 4 stemmen beschikken over 74332 stemmen; 62876.kiezers met 2, 3 en 4 stemmen beschikken' over 175912 stemmen. Hierachter volgen onze partijgenooten van Mechelen met en groot tafereel waarop is geschreven : Weg met de hatelijke schoolwet. — Wij eischen verplichtend onderwijs. — Wij eischen Z. A. S. op 21 j a a r : één man, één stem. Na deze talrijke manifestanten, waaronder de vrouwen verdienen bijzonder gemeld te worden voor hare goede opkomst, volgen de socialistische groepen van Willebroeck, met hunne Harmonie. Dan volgt de socialistische Tooneel- en Studiekring Gelijkheid en Recht van Lier, die een flinke groep vormt.-Het Arrondissement -Turnhout sluit de deelneming der provincie Antwerpen. Onze moedige kameraden, waarbij ook meerdere gezellin, die trots allen dwang en trots den huidigen moeilijken toestend hunner organsatie, gekomen zijn, marcheeren flink achter dé banderol: Wij eischen in,dc Kempen één man, één stem tot onze vrijmaking. Achter hen volgen de socialistische Metaalbewrkérs van Herenthals en "de liberale Associatie van Turnhout.
Provincie Oost-Vlaanderen Gent, de bakermaat van ' t Socialisme en van de herleving, in Arm Vlaanderen, opent.de provincie Oost-Vlaanderen.. Bijzonder sterk zijn d e socialisten en hunne opschriften, die in de'volgende orde defileeren : 1. Banderol: Het Roode C e n t ; . 2. Banderol Citter vroegen wij, . Heden eischen wij, Morgen nemen wij, •*• ALCEMEEN STEMRECHT ! 3. HARMONIE VOORUIT ; . ; 4 Turngrpep; 5. Banderol: _ Alle Beigen gelijk voor de Wet ? Leugen ! Zoolang A. S, niet bestaat ! ; 6. P r o p a g a n d a c l u b ; .-* * 7. Jonge W a c h t en Socialistische studenten ;' ' '.. • 8. Banderol: Algemeen Mannen» en Vrouwenkiesrecht op 81 jaren ; _ j 9. Vrouwenvereenigingen; 10. Banderol: Stemrecht en Levensreoht .Zijn Vader.en Kirj.cl._av j 11. Metaalbewerkersbond ;
en 3 «temmen beschikken over 216854 stemmen. PROVINCIE OOST-VLAANDEREN Hel uitwerksel van ' t meervoudig stemrecht VOOR HET SENAAT 125791 kiezers met 1 stem beschikken over 1-25791 stemmen; 63756 kiezers met 2 stemmen beschikken over 107512 stemmen; 35537 kiezers met 3 stemmen beschikken over 106611 stemmen; 89293 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 214123 stem. men. . , PROVINCIE OOST-VLAANDEREN liet uitwerksel vnn ' t meervoudig stemrecht VOOR DE GEMEENTE 125174 kiezers niet V stem beschikken over 125714 stemmen; 47909 laezers met 2 stemmen beschikken over 95818 stemmen; 18681 kiezers met 3 Btemmen . beschikken over 56043 stemmen;. 18621 kiezers met 4 stemmen beschikken over 76084 stemmen ; 85111 kiezers met 2, 3 en.4. stemmen beschikken over 227946 stemmen. . 45. Bond Moyson ; '•', 46. Banderol: Geen verschil van standen. Alle kinderen in eene volksschooll 47. Rad.-Soc. Schoolbond Rooigem met tableau : Een huisvader. zijn kinderen beschermend tegen* de indringing der dompers. H e t opschrift ervan luidt : «Werkers ! Waakt op uwe kinders! Trotseert alles voor hen ' G e e f t ze eene goede geleerdheid! Zendt ze naar d e stadsschmool. Weg met de kloosterwet Schollaert, die onze stadsseholen wil te niet doen.» 48. De overige wijkclübs van G e n t ; 49. De R.-S: Schoolhouden van Gerit, met - p a s nieuwe vlag ; 50. — De Soc. Vrijdertkefsbond; 51. Fanfare «De Voorwacht» ;. 52-53.,Bahderbüeh.-'a) 'Het katholiek onderwijs vormt -onderkruipers ; b ) Het officieel'onderwijs vormt bewuste a r 50. De Soc. Vrijdenkersbond ; 54. Schilderij : Weer drie schoolbons ; 55. Propagandaclub Ledeberg ; 56. Zangkringen Nelliè.'s en Marxkring ; 57. Schilderij : 58. Zangkringen .Verbroedering, Zustermin en tooneelafdeeling Multatuli'skring. . .-.
GENT GEHULDIGD Op gansch den doortocht van den stoet werd Gent luidruchtig toegejuicht: de .Harmonie, de Accordeonisten, onze drie schilderijen cn onze -opschriften. Het waren p p -Önirnige. plaatsen, ware ovaties die onzjigröep te beurt vielen. Zij waren -véi-di-jhd: geen groep w a s zoo afgewisseld, zna- schilderachtig, de spreuken zóó passend,'de manifestanten zoo .in cir_è,ais d e gentsche groep. ".-.* Dat zai elkeen g-raag bekennen. -
Arm-VlaandererijM ook (lopr,,eenigroot leger vertegenwoordigd. ;.:Daarik-mën- _R._BrQed-riijke wevers Te- kwestie 'vredelievend oplossen ; | •V-HT W<S_t_c_ooU-»t'_«l_Öo; 3 ._oo__i/. 1 13.:Houtbewerkersbond ;••..---." -'.*•,*» j Hoe fier, hóe -gelukkig' stappen onze Provincie Antwerpen :i Het muziekkorps Bloemenkring opent de 14. Banderol: Niet rlle Belgen, maar alle m a n n e n aan,.* ~ 5 frankstukken zijn gelijk voor de N u .komt d é 'fonkelnieuwe vlag van -deelneming van de stad Antwerpen. Wet! den Socialistischen Propagandaclub van Achter hunne talrijke vlaggen. marcLëe1;. -Metsersvereeniging; Selzaete, gevolgd doo eenige . strijders t ren.het liberale Deniokratisch Verbond, het liberaal Vlaamsch Verbond,,. de Liberale 16. Banderol: Wij zijn h e t moede mis- die steeds onverpoegd op de brés zijn. Volksbond, het muziekkorps Gretry, de libekend t e worden, e n eischen AlgeOnze visschers y»n Bouchaute blijven rale vrienden yan Borgerhfjut, het liberaal meen S t e m r e c h t ! ook niet t e n achter; een sterke groep Werkersverbond van Antwerpen, Help U 17. Dokwerkersvereeniging; marcheert ir. den--stoet. Zelve, met muziekkorps, het liberale mu't VerdedigingBkpmiteit d e r openbare ziekkorps Apollon en de liberale groepen v. 18. B a n d e r o l : . Een Werkman is een Rijke waard. scholen w a s vertegenwoordigd door een Berchem, Hoboken, Contich, Hemixem, Ter Leve Algemeen Stemrecht S opschrift w a a r o p , aangekondigd w a s : Mulle, Boom,1 Eeckeren, elk met een mu10. Sigarenmakersbond ; ziekkorps. Gent eischt A. S. en E. V. W e g met den Een groot opschrift ktopdigt dan de komst 20. KORPS ACCORDEONISTEN; schoolbon. aan van de Afdeeling Antwerpen der Belgi- 2 1 . B a n d e r o l : Wij eischen onze politieke De liberalen van Gent volgen- Bijna sche Werkliedenpnrfli. v rechten, als loon onzer plichten. al d e afdeelingen zijn vertegenwoordigd Achter de Harmonie « De Werker », stap- 22. Vlasbewerkersvereeniging ; met h u n n e vaanJelS. pen de Socialistische Vrouwenbond, met-veel 23. Banderol: 1 Nietsdoener is 4 WerWij teeken-en aan: •gezellinnen, de.'Lassal!e's_ring, de tooneelkers waard ! Weg die sohandewet I De Liberale Associatie van Gent; Libekring Waarheid, de sterke groep metaalbe- 24. Katoenbewërkersvereeniging; rale kring Kortrijk-che pcort; Harmonie werkers, allen met hunne vlag; achter de • • . . * ; Rabot; Liberale Kring Heuvelpoort; libeharmonie Arbeid en Kunst, komen dan de 25. Banderol: Voorrecht l e i . , t o t opstand, Jonge Wachten,, de Rijtuigmakers, de Zeerale Voorwacht; de-liberale Jonge W a c h t Gelijkheid voert t o t Vrede. lieden, de Dokwerkers « Willen Is Kunnen », van Gentbrugge; dé kring «De Vade*r* •dé Houtbewerkers, de Schijvenschuurders; 26. Broederlijke Weevrs ; landsliefde» e n . , ' Ó p drie groote b a n d e ook de Wferkersbond van Borgerhoüt, Voor 27. Banderol: rollen lezen wij-. ' A ntwerpen volgen dan nog do fanfare VreWij willen eene Wetgeving DE LIBERALEN "V^AN GENT ROEPEN; dekring gevolgd door de Sigarenmakers, DOOR en VOOR h e t Volk I * Nu nebben we Berchem, met zijne bandeW E G MET.DE W E T SCHOLLAERT 28. Gemengde Weerstandskas ;• rol : 'EN LEVE H E T ZUIVER ALGEMEEN 29. B a n d e r o l : Berchem eischt Z. A. S. voor mannen en STEMRECHT.. . Op 21 j a a r goed voor het Leger vrouwen op 21 j a a r ! Nu k o m t e e n e t a t r i j k c afdeeling.van Ook voor de stembus I en'daarachter,,met hunne vlaggen'den Zang- 30. Schilders.; den Vooruitstrevender. Liberale; Kringkring. Werkersbond en Metaalbewerkers, 3 1 . Schilderij: Door Algemeen Stem- van Gent, met Canilner aan 't hoofd. allen sterk vertegenwoordigd, de eerste ToorHoe gelukkig schi'nen ons al deze afrecht t o t afschaffing van h e t Nachtal met een mooi getal gezellinnen. gevaardigden! werk. . Volgen^ dan de Harmonie « Vooruit» van Zij-waren immers sedlert jaren o p post Boom, met talrijke betoogers, de socialisti- 32. Bakkers, H e t Boek, Schoenmakers o m te s.itrijden voor Zuiver Algemeen en Kleermakers.; sche Propagandaclub van Contich, Hoboken ..,-.. i* c j * met veel gezellinnen van den Vrouwenbond, 33. FANFARE «DE VOLKSVRIENDEN» Stemrecht. Nu zien zij zich eindelijk door al;de die zeer opgemerkt worden en talrijke be- 34. Banderol: Wij rusten niet vooraleer toogers vah.den Metaalbewerkersbond; de Zuiver Algemeen Stemrecht triom- vrijzinnigen van 't l a n d gevolgd in dien Harmonie «Morgenrood» en de socialistische verheven k a m p . •->' feer e I afdeeling van Merxem, met vele vrou- 35. Maatschappij «Vooruit», o Vrije." BakW a t cchoone zelfvoldoening, n a zoo wen, en den Metaalbewerkersbond. Dan eenen nijdigen, - bitteren en onaangekers», «De Werkman», «Volksdrukvoor slot van Antwerpen de Harmonie «De kerij.i), S a m . Weverij, «Het Licht», namen strijdDageraad >. . «De Zaaier», Sam. Bouwwerklieden, De «Cercle Progressiste** heeft h e t o p Mechelen wordt voorafgegaan door het tade Zon» ; •_•- .. schrift: frreel : 36. Wijkclub en, schoolbond! Voetweg, ZONDER VERÉEKIGING VAN LIBEPROVINCIE ANTWERPEN propagandaclubs Sint-AinaniJsberg. en RALEN * ËN' WERKLIEDEN GEEN Voor de Kamer " '.' \'y ! VOLKSGEZINDE REGEERINGHet uitwerksel van het meervoudige slem- G e n t b r u g g e ; 37. Bediendenvereeniging^ ~ . . ' recht. De liberale "I-fing van de wijk Rabot 112176 kiezers met 1 stem beschikken over 38. B a n d e r o l : Door A. S. en Leerplicht roept: • : '"-.f- Z-. 112176 stemmen; 47392 kiezers met 2 stem- tot Volksbestuur van Land en W e r k , — DE W E T SCHOLLAERT IS EEN GE•nten beschikken over 94784 stemmen; 21671 39. B a n d e r o l : VAAR VOOR 'T LAND. LEVE HET kiezers met 3 stemmen beschikken over Middelbaar en Hooger Onderwijs ALGEMEEN STEMRECHT EN E.V. 65013 stemmen; 8906- kiezers met 2 en 3 Ten dienste van het Volkskind.. Nog volgen de liberale k r i n g en de , stemmen beschikken over 159797 stemmen. 40. Federatie der wijclubs mét schilderij: Schoolbond van L»deberg, Het muziekkorps der liberale oudleerlin- Begraving der wet Schollaert,' De liberalen van Eekloo stappen dan in .gen opent; volgen , de liberale associatie en 4 1 . Wijkclübs Voormuide en Muide, groot getal a a n . Wij bemerken ook de talrijke verschillende liberale groepen. Dan 42-43-44. Drie bafiderollen. liberalen van Mellè die goed opgekomen pen tweede tafereel :. PROVINCIE OOST-VLAAJNDEKEN. zijnPROVINCIE ANTWERPEN Het uitwerksel van ' t meervoudig stemrecht Op eerie banderol lezen w i j : Voor de Senaat VOOR DE KAMER S1M8 kiezers met I stem beschikken over SINDS 81 JAAR WERD. D Ë MEERDER811149 stemmen; 46428 kiezers met 2 stem1G1012 kiezers met 1 stem besöbjkkèn-over HEID DER BELGEN VAN HET men bscHIkkeh'óver 92856 stemmen; 80717 181012 stemmen; 54842 kiezers, met; 2.siemKIESRECHT VERSTOKEN, W I J , kiezers mét 3 stemmen beschikken over 92151 men beschikken over 109684 stemmen; HEBBEN NU. LANG „GENOEG* • GE-temm-n'*; 7714. kiezers met 2 e nS stemmen 3(3390 kiezers m e t 3-stemmen beschikken .i__cj___.cn. , - Ï C E aSaOOt EteaiiaeB^ k ^ye*^001TO_|i
'
"
-J--J.1_l.-T
^T^BB
Hierachter volgden: liberalen-Deynze, met muziek', 'liberalen .an Beirvelde, Sleydirige, Moerbeke Waes en vah Wachteheke,* ; .-'••' •*•'.*.— . Daar koint Aalst -iet de banderol: DE, SOClALISTEN : EISCHEN ZUIVER ALGEMEEN STEMRECHT O P -1 JAAR EN ROEPEN: « v/FG DE W E T SCHOLLAERT». De fanfare «Hand aan Hand*- speelt o p wekkende marchen. -Wij bemerken de vlaggen van Bond Moyson, Vrouwenvereeniging, Jonge W a c h t , P r o p a g a n d a c l u b , . Reizigers en Textielbewerkers. Onze vrienden van Ninove. per speeialen stöomtr&m gekomen, zijn d a a r mei al d e aangesloten vereenigingen. Zij dragen het opschrift:
afgegaan door de volgend-.handejr-oj^;_.. PB0VINC1E WEST-VLAANDEREN Hel uitwerksel van bet meervoudig stem-.. recht VOOR DE GEMEENTE 8S3G2 kiezer» met 1 uteni beschikken over S38C2 stemmen ; 34340 kiezers met g stemmen beschikken over 66680 stemmen;'l.lMil kiezers met 3 stemmen beschikken over 391S3 stemmen; 14553 kiezers met 4 steminca besebikken over 58212 stemmen; 6195 kiezers niet 2, 3 en 4 steminen bescliikkea over lbfeü.o stemmen.
Een krachtig muziek doet zich boprën. t Is Meenen I,Wat eene. schare geestdriftige mannen, e^ vrouwen. De socialistische zangen dreuh.es. Elkeen begrijpt hoe met zulke vurig bezielde strijders, in de laatste kiezing-zoo'n schitterende triomf behaald werd. _-.*; Daar*is de socialistische harmonie- van v> NINOVÈ ALS ORGANISATIE* NOG Mo-uscro'n. Dat muziek van 100 man verwekte veeL KLEIN, W I L HET STEMRECHT belangstelling. Mouscron leverde 700 maniALGEMEEN. festanten voor zijn deel. De socialistische • ïrJ'jders, van GeeraardsWat de uitwerking is van het meérv-i-dig bergen • zijn * bijzonder * goed vertegenwoor- stemrecht in West-Vlaanderen*, wordt weer digd met hun muziel.. door een transparant aangetoond-: * "/*^Tiƒ bemerken de vlaggen van de KoolPROVINCIE W E S T - V L T A A N D E R É N mijnwerkersbónd,'Vrouwenvereeniging, Jonge Watdjt, Tooneelkring en' dên Propagan- Het uitwerksel van het meervoudige stemrecht daclub van Onkerzeele. VOOR DE SENAAT -.*--* Dahvplgen de liberale muziékén van Ni889(11 kiezers met 1 stein _*c_i_kén prer nove en Aalst, en de libefral". vereeenigingen 88901 sU-imiicii; 47685 kiezers met 2 stemmen van Geeraardsbergen èn Erembodeghern. Nu is liet dê beurt aan den Socialistischen beschikken over 95370 .stemmen; 26-05 kiePropagaiidaelub van Audéiiaerde..-' zer.- met 3 stemmen beschikken bvcr..8l041.*> Een bravo mannen! Lang. warca .de socia- stemmen; 74490 kiezers met 2.cn 3 stemmen listen in-Audenaarde ongekend. Over eenige besebikken over 175785 stemmen. jaren • wcrdèfr wij-gesteenigd • waiuieer:: er Twee' nette schilderachtige ylaggèn-'duimeetings gegeven werden én-nü bezitten wij dên óns de komst aan der vlaamsche groeer reeds een stérke propagandaclub. 'r' • : --, De Vrienden 'van' Rörise die met' hun mu- pen van.Roubaix en Rijsel. De ..Relgisohe vrienden die in Fxaiisfb ziek aahstappeh verwekken b-wonderlnc. r Noorden verblijven, bewijzen eens.te meer •Wat talrijke gViiep mariii»r-VVIiAAND-ER'BN- S 5 _ Ï ? B S ; : " ;ïr'\ •<s_ain>-Espéraii breekt..het-socialisme wel bij u «ok eens • fllj willen de'afschaffing van het nachtbaan!"* - .'••.-• Hét liberaal muziek van Dendermonde werk door 't-Aigemeeu Stemrecht. - ; én Baesrodè volgt, met-de kringen v»n T>ebBij Jolimont: . - _ -. J,."-. beke.-ü Zeléi *:•>:•• ::_;• De martelaars voor het Alfjemecu StemDat- 1B het : slot'van Oost-Vlaanderen* d a t recht, April 1603. De gendarmen veimooreen half uur' floódig had-om voorbij te -trek- den.een werker te Jolimont. ken. '-' :*-i ••'•'•'•'-.' .':! • Evenals rtior de andere provincies werden, Provincie West-Vlaanderen druk gelezen de onderstaande tabellen: PROVINCIE HENEGOUWEN ' Éen "talrijke groep:. groene vlaggen_ vervan het'mè-rvondig stemwèkt de algejieene'.aandacht, 't* Zijn de De uitwerkselen recht VOOR DE.ÈAMER • . , ; christene democraten, waaronder* priester 164440 kiezers met eene stem "beschikken Foptepne.-V . " , •_.-•"_ over 164440 . stemmen.: 82287 kiezers roet 3 Wij.teekènéh aan :.De Werkersbpnd van stemmen beschikken over 164574 stemmen; Jettë,"Weve-s;'^eil van. r t. volk Aalst, Vrije 71032 kiezers met 3 stemmen beschikken -over werklieden . A'afat, Christene democraten 213096 stemmen ; -163319 kiezers met 2 en 3 van Moorseele. Broederlijke Wevers, Nino- stemmen beschikken over 377670 «temmen. ve, Jonge Wacht en Verbroederi*og Dendermonde, Broederliefde; Brugge^ Tiirnelub ; _*ROV_NCiE HENEGOUWEN : Moüsctx>n Werkersbon,d,- Vichte, Werkers- De .uitwerkselen van het.mcèrrondlg ste*--' bond, H-alJev Priester Eónteyne wordt op recht VOOR HET SENAAT :: den docutocht luidruchtig toegejuicht. De . .121625 kiezers met 1 stem beschikken, óver Christene Dêinokraten,. die bijzonder flink 121.25-stemmen; 78912 kiezers niet.8 -temen geestdriftig in den optocht stappen, — men 'beschikken over 1598-4 Btenunen.; C8866 ... als tarten zij Pee Daens, — dragen ka- kiéiers* met 3 stemmen -beschikkeD :over rakteristieke banderollen : 209898 stemmen; .1-19878 kiezers met 2 en 3 1 «Wij-èlsohen Qnde*wijs in eigen taal». stemmen beschikken over 369722 stemmen. «Zoo God ons schiep naar zijn gelijkheid ; PROVINCIE IIENÉGOüWEB:- '••] zoo cischcnirijdè volle rèchtvcerdlgheid — Het uitwerksel vah ' t meervoudig SftlBrecltt 1 man, 1 stem op 21 jaren!» VOOR DE GEMEENTE «ChrtaUg' Leer is broederlijk. 116139 kiezerB met 1 stem-.beschikken-over Voor Stemrecht iedereen gelijk !» 116r39 stemmen;'58802 kiezers met. 2 stem «Leve Leerplicht met vrijheid der huisva» men-beschikken over 11720*t--temmep;-BJ48J1 ders, maar weg met den Schoolbon». kiezers' met 3 stemmen beschikkett • ovei " ' «Wij eischèn-A. S. aan 21 jaren met E. V.» 112452 stemmen; 32021 kiezers met -1 stemmen beschikken over 128084 stemmen ;12810i De socialisten van Brugge zijn «au grand kiezers met 2, 3,* en 4 "stemmen-beschi_keiS complet» in den Btoet. Noemen vrij de Dok- 357740 stemmn. . '. ;; -^ kerkers, Propagandaclub, Tooneelkring, Houtbewerkers-en Metaalbewerkers, Een echt meesterstuk, zoo voor opvattin? Oostkamp- met vriend Mostaert aan ' t als voor uitvoering was de schilderü di» hoofd, maakt een-schoone groep uit. Roux.voorafging en welke verbeelde: MariZee.-Brugge en Heyst deed zich bok verte- anne die aan e-nen ontwakenden werker df genwoordigan. boven de bergen rijzehde.'_on van 't'A.' Ü, Op déze groep volgt onderstaande trans- toont. V; parant r • ' • • - . - - . De schilderij van de Deux-Houdeng-^flci visschen van schoolbons vao 33 franken i' PROVINCIE VfEST-VLAANpEREiN maar aan de geestelijken toegelaten, wc-ri.' Het nitw-rksel van het meervoudig op langdurig gejuich begroet. Van de Federatie der Stijntrerkert yWi hel stemrecht Cent er bass ij n : VOOR DE KAMER v 11-1.916 kiezers met 1 stem beschikken over : Ondanks het meervoudig stemrecht bek 114.916 stemme-; 48621 kiezers met 2 stem- ben de mijnwerkers reeds vele belangrijk' men lis-Schikken over 97242 stemmen; 2751- hervormingen veroverd. Zij willen het.-A. 5 faiezers' met 3 stemmen beschikken over op 21 jaar om morgen nog meer te bckoincn 82539 stemmen ;.96134 kiezers met 2 en 3 . (Aan t e stippen valt.'het buitengewooi stemmen beschikken over 179781 stemmen. succes, welke deze reusachtige -banderol ti -De «Courtraisiens» hebben -waarlijk een beurt viel). . Nog twee transparanten herinneren r ai schoon leger manifestanten geleverd. -De omliggende gemeenten - Harelbeke en • de helden gevallen in 'den strijd vboï'Aj S. Avelghem zijn n i e t t e n ax'hter gebleven. . . Eindelijk werden nog. h'onderdéü pan De" knappe-groep yijn Roeselaerg is yoor- kaarten verspreid- JIB. aedfagen, • waarop _ -
*
•
•
'
*
^
-
Donderdag 17 Oogst '1911 wet Schollaert gehekeld on Z. A. S. geëischt wordt. , ... Henegouwen alleen defileerde vijf Kwart nurs, en wij zagen anders niet dan socialistische groepen. Eindelijk komen de liberale groepen van Bergen, Jemappes en andere gemeenten. Deze manifestanten zijn ook talrijk, iiijna op al de blauwe vlaggen zijn kleine roode vfagjes gehecht.
Provincie Luik Rond drie uur kreeg de provincie Luik het teeken tot oprukken. Voorop marcheerde ée Liberale Jonge Wacht van Luik in dichtgesloten gelederen, voorafgegaan en gevolgd door een veertigtal blauwe v l a d e n , die vroolijk in den wind wapperden. Wij lezen op die vlaggen de namen van Combrau-au-Pont, Fléron, Trooz, Sint-Nikolaas, Montégnée. Drie kluchtbeeldjes vinden bijval bij 't publiek. Een dezer toont Van der Velde, die met een dikken knuppel ongenadig op den houten kop van een Schollaert-popje klopt't Is eenvoudig doch behendig gemachineerd en 't verwekt den lachlust. De massa er achter wandelt gesloten en zingt met geestdrift en overtuiging. Nu komt «La Populaire» en alles dringt er achter zingend, juichend, fier over hun aantal. Weer eene kleine karikatuur: eene non die danst aan een koordje. Uitbundig 's 171. *>P^
Tilleur trekt qp- De mannen, vooral de vrouwen, zien er wat vermoeid uitMaar wie zou het hun kwalijk nemen, de menschen stonden vier uren in zon en wind te wachten, tot wanneer het hunne beurt zou worden. Een groep mijnwerkers verwekt sympathie en wordt door het publiek toegejuicht. Angleur trekt voorbij met de prachtige vlag narer vrijdenkers. . Kort gevolgd door Flémalle-Grande met een trolee van 8 vlaggen. Dan Wandre, — de dichte groep der Metaalbewerkers van HerstalDeze hadtien een tafereel dat indruk maakte: een dikke bourgeois drukt i e hand van een gespierd werkman. Het onderschrift ervan luidde: BURGERS EN PROLETARIERS ZIJN VEREENIGD VOOR A. S. EN TEGEN DE WET SCHOLLAERT. De uitvoering- is geslaagd, het idéé schijnt ons min gelukkig: er kan hier natuurlijk geen spraak zijn van een bestendige vereeniging. Volgt de opgaaf: - -PROVINCIE LUIK GEVOLGEN VAN HET MEËRVÖÜDÏG STEMRECHT:. . . . . . . „.,., Voor de Kamer: 136030 kiezers rnet 1 stem bechikken over 136030 stemmeni30T8 kiezers met 2 stemmen beschikken over 87596 stemmen. 356.0 kiezers met 3 stemmen beschikken ove rl06920 sternen. Dus 79438 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 194516 stemmen. Eene groote banderol verklaart: DE LIBERALE JONGE WACHTEN VAN LUIK EISCHEN HET Z. A. S. Dan volgt weer een ander opschrift: MARTELAARS VAN A. S. — APRIL 1893. — DE GENDARMEN DOODEN 3 WERKLIEDEN TE BORGERHOUT. Volgen dan weer de groepen van Sprtmont, Ougrée, met talrijke partijgenooten, Seraing met eene onafzienbare en geestdriftig zingende menigte en een trofee van zes vlaggen. Dan volgt eene reusachtige teekening: WIJ WILLEN ALGEMEEN STEMRECHT, VERPLICHTEND ONDERWIJS Ï N PENSIOEN VOOR DE OUDERLINGEN. Een forschen werkman werpt in een vuur stembriefjes waarop geschreven staat 2 stemmen, 3 stemmen, 4 stemmen. De indruk is goed en het tafereel wordt toegejuicht. De «Internationale» weerklinkt, door duizend kelen gezongen, 't Is V « e gnies, Votten en het omliggende van Luik dat aanrukt. Weer een tafereel: de begraving van de öctiollaertswet; — eene doodkist wordt weggedragen door eene processie van paters, nonnen, geestelijken van alle soort, «>e-weenen en bitter weeklagen Overgroote bijval. n « , w V 0 l s e n Beyne-Heusau met een vaandels ^UhrAm * waaronder die der heid en S " " l ^ u n t - n d door schoon- h * L ; ~ , a - - r h e i d ' - NESSONVAUX - v \ . x P « _ _ & £ R a i s o n v a n CHENEE, Wpprn S O L S " C H E V R E ^ O N T . Weerom een rouw-banderolle. MARTELAARS^ VAN A. S. APRIL EEN W H ™ ? i R M E N DOODEN EEN WüRKMAN TE JOLIMONT. remme° m t **
ammdisse
™ n i Huy-Wa-
«ngen p g ebest w o n d e Ï T inSma S J * «•o gaato het '««mationale...
Prachtige, levendige groep. Wij noteeren opvolgentlijk: Hoei, Vülers, Amey, Seilles met 4 vlaggen, Vierset-Barse met 3 vlaggen, iloha, enz. Nu komt eene banderol: PROVINCIE LUIK Gevolgen van het meervoudig stemrecht VOOR HET SENAAT 104893 kiezers met 1 stem hebben 104893 stemmen; 42826 kiezers met 2 stemmen hebben 85652 stemmen; 34680 kiezers met 3 stemmen hebben 104040 stemmen ; dus 775C6 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 189692 stemmen. Weldra gevolgd door eene rouwbanderol met volgenden t e k s t : Martelaars van A. S. — April 1S93. Zeven werklieden vallen onder de kogels van de burgerwacht van Slons. Nu komen de socialistische vrouwen van Waremme.Het is een dichtgesloten en goed gedisciplineerde groep. Waremme haalt er eere van. Weer eene banderol": PROVINCIE LUIK Gevolgen van het meervoudig stemrecht VOOR DE GEMEENTE 97462 kiezers met 1 stem hebben 97162 stemmen; 30057 kiezers met 2 stemmen hebben 60114 stemmen; 17334 kiezers met 3 stemmen hebben 53002 stemmen; 17785 kiezers met 4 stemmen hebben 71140 stemmen. Dus 05176 ikezers met 2, 3 en 4 stemmen hebben 183256 stemmen.
stemmen; 25099 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken ever 81942 stemmen. PROVINCIE LUXEMBU VOOR DE - - - . E E N T E 21271 kiezers met 1 stem hebben 21271 -tem men; 10383 kiezers met 2 stemmen ebben 20766 stemmen; 7268 kiezers met 3 t'. :mmen hebben 21804 stemmen; 6277 kiezers hebben 25108 stemmen; 23928 kiezers Lebben 67C78 stemmen. Sir.t-Hubert volg1; met een eigenaardig gekleed muziekkorps; al de leden waren i j boschjagers uitgedoscht. Dan volj*rt eene blauwe vlag waaraan een opschrift hing: Deze vlag is niet door de regeering betaald geestige zinspeling op de. talrijke subsidies door het katholiek ministerie verleend aan katholieke kringen voor het aankoopen van hunne vlaggen. Nog eene rouwbanderol: Martelaars van A. S., April 1S92. Gendarmen schieten te Brussel drie werklieden dood.
Provincie Namen
Namen wordt aangekondigd door de « Avenir » van Andenne, met prachtige vlaggen-trofee, waarachter fier stappen eene gansche scharre lieve meisjes in een licht en licht uniform, de socialistische meisjesgroep. Hierop volgt dan een dicht opeengedrongen en kloek opmarcheerende massa, die een De groepen van Combain sluiten het stemrecht-lied zingt, waarvan eene vrouw arrondissement. de coupletten en al de overigen het refrein Nu treedt het arrondissement Verviers aanheffen. voorop. Volgt Spy, dan Namen met 9 roode vlagHier zijn de liberalen weinig talrijk, wij gen en Sint-Servais met eene nieuw-soorstippen toch aan mooie groepen van Pe- tige vlag: half-blauwe -r- half-roode I! 1 pinster en Spa. Een uitslag der kartelziekte. Maar hierachter volgen dan de standaarSauvinière, Gembloux, Eghezie rukken den der wolbewerkers van de Vesdervallei. voorbij vol leven en opgewektheid. Ze zingen Wat zijn dat toch zeven prachtstukken, dat het dreunt: allen in dezelfden aard uit groene en witte A bas Schollaert (bis) zijde, en rijk met goud geborduurd, met Il faut le pendre avec ses. frocards!! hunne vergulde kopstukken. Hierachter volgt een dichte groep van Dan weer Avelais, Ham-sur-Sambre en de veertien roode vlaggen uit de wollestad en machtige groep van Jemeppe-sur-Sambre het omliggende. met 12 klakkende roode vlaggen! De mannen en vrouwen laten het zich De cijfer-banderollen vermelden: niet verdrieten : zij zingen dat het kraakt PROVINCIE NAMEN en slaan een flikker zelfs. Gevolgen van het meervoudig Stemrecht Dit deel sluit dan met een merkwaardige groep van vrijdenkersvlaggen, waarachVOOR DE KAMER ter eene dichtgesloten massa, zingend aan- 46685 kiezers met 1 stem hebben 466S5 stemstapt. men; 23197 kiezers met 2 stemmen hebben 46394 stemmen; 23737 kiezers met 8 stemmen hebben 71211 stemmen; 46934 kiezers met 2 cn 3 stemmen hebben 117.605 stemHa, daar is het ontwakende Limburg ! Flink is de kleine provincie reeds verte- men. PROVINCIE NAMEN genwoordigd. Gevolgen van het meervoudig Stemrecht HASSELT levert een mooi bataillon liberalen met drie groote, wapperende vlaggen. VOOR HET SENAAT TONGEREN heeft een klein leger van so35387 kiezers niet 1 stem hebben 35387 cialisten te been gebracht met vier roode steinuieu; 22429 kiezel- met 2 stemmen hebvlaggen. ben 44S.S stemmen; 23271 kiezers met 3 SINT-TRUIDEN is goed vertegenwoor- stemmen hebben 69.813 stemmen; 45700 kiedigt. zers met 2 en 3 stcmihën hebben 114.671 - *>-Nu. volgt- eene-reeks- banderollen : . t , , stemmen. e**iie *-•• ; PROVINCIE'LIMBURG PROVINCIE NAMEN jÉfeü uitwerksel van.*-''t> meervoifid'ig Stemrecht Gevolgen van het meervoudig Stemrecht voor de Kamer VÓÓR DE GEMEENÏË 36636 kiezers met 1 stem beschikken over 31652 kiezers met 1 stem hebben 31652 36636 stemmen; 14294 kiezers met 2 stemmen beschikken over 28588 stemmen; 9329 kiezers stemmen; 17837 kiezers met 2 stemmen hebben 35874 stemmen; 13783 kiezers met 3 met 3 stemmen beschikken ove, 27987 stem stemmen hebben 41349 stemmen; L483 kiemen; totaal 23623 kiezers met 2 en 3 stem- zers met 4 stemmen hebben 41932 stemmen; men beschikken over 63575 stemmen. 42203 hj-ezers met 2, 3 en 4 stemmen hebben 119155 stemmen. PROVINCIE LIMBURG Het uitwerksel van 't meervoudig Stemrecht Volgen de groeptn van Fosses, liberalen en voor de Senaat socialisten ondereen, die hebben er niet toe 28125 kiezers met 1 stem beschikken over kunnen besluiten het ordewoord te volgen en 28125 stemmen; 13860 kiezers met 2 setmmen, afzonderlijk op te trekken. beschikken over 27720 stemmen; 9112 kiezers Nu komt D I N A N T - P H I L I P P E V I L L E met met 3 stemmen beschikken over 27336 stem- een wuivendeg roep van 14 ro'ode vlaggen men; 22972 kiezers met 2 en 3 stemmen be- waarvan die yan Couvin, Mazee, Pctignies, schikken over 55056 stemmen. Florennes, Nismes, enz., enz. Een paar rouwbanderollen nog : PROVINCIE LIMBURG Het uitwerksel van 't meervoudig Stemrecht MARTELAARS VAN A. S. voor de Gemeente April 1902 26999 kiezers met 1 stem beschikken over DE BURGERWACHT VERMOORDT ZES 26999 stemmen; 10108 kiezers met 2 stemmen WERKLIEDEN T E LEUVEN beschikken over 20216 stemmen; 6132 kiezers En dan : met 3 stemmen beschikken over 19396 stemmen ; 5628 kiezers met 4 stemmen beschikken EERE AAN DE VOORKAMPERS VAN over 22512 stemmen; 21868 kiezers met 2, 3 HET A. S. en 4 stemmen beschikken over 61124 stem- DUIZENDEN DER ONZEN HEBBEN men. IN DEN KERKER GEZUCHT OM DE POLIEKE G E L I J K H E I D GEËISCHT Eene reusachtige banderol maakt nu geTE HEBBEN. weldigen indruk; zij meldt:
Provincie Limburg
«Te St-Trniden zijn 400 paters, 300 nonnen, 1- rijke kloosters en 18 rijke kerken maar ook 10.000 ARMEN.» Zulke cijfers spreken, zij zijn verschrikkelijk !!
Provincie Luxemburg Luxemburg levert flinke mannen. Eere zij hun I Zij hebben eene zware en verre reis ondernomen om hun wil aan den lande te doen kennen. Virton marcheert voorop, met een groepje van zes vlaggen, waaronder die van Etbe en St-Leger. Virton draagt eene banderol waarop staat: «Wij vragen onze normaalschool terug, de eenige die in de provincie Luxemburg bestond en die in 1889 werd opgeschorst door de klerikale regcering!» Etalle geeft een vol en talrijk muziekkorps, — volgen dan Nassogne, Bertrix, Bouillon, Neufchateau. De volgende cijferopschriften. PRO» IN CIE LUXEMBURG VOOR OE KAMER 30370 kiezers met stem beschikken over 30370 stemmen; 13915 kiezers met 2 stemmen beschikken over 27630 stemmen; 12042 kiezers met 3 stemmen beschikken over 36126 stemmen; 25857 kiezers met 2 en 3 stemmen beschikken over 63756 stemmen. PROVINCIE LUXEMBURG VOOR HET SENAAT 23214 kiezers met 1 stem beschikken over 23214 stemmen; 13355 kiezers met 2 stemmen beschikken over 26710 stemmen; 11744 kie_ers met 3 stemmen besebikken over 35232 I
De stoet wordt gesloten door het prachtig muziekkorps van Boussu-Walcourt dat dreunende Internationale's speelt, t n met het groote tafereel : GIJ ZULT IN 1912 DE BOTERTEIL MOETEN LATEN SCHIETEN . waarop eene reusachtige boterteil, waarvan drupneuzend weggestooten werden paters, generaals, ministers, enz.
* *
*
Van het standpunt waar wij den stoet opnamen (Hotel Esplanade, Antwerpschelaan) dus niet verre van het punt van vertrek had de stoet juist 4 uren en 25 minuten noodig om voorbij te trekken. Er waren op dat punt bijna geene gapingen in den stoet, en de dicht opeengeslote nrangtn, gingen voorbij met eene snelheid van 38 tot 49 rangen per minuut. In den stoet gingen dus op dit punt minstens 150.000 man. Doch van lieverlede is die stoet verder nog aangedikt. Aan het « Maison du Peuple », (begin der Hoogpoort), trok hij in 5 UREN 10 MINUTEN VOORBIJ. Daar telde hij vast en zeker meer dan 200,000 manifestanten. Voegen wij erbij dat er minstens 150,000 toeschouwers op den doortocht geprangd stonden, dat de drievierden dezer hoogst sympathiek waren aan de betooging en dit heten blijken door het dragen der stemrechtbloem, der roode of blauwe kokarde, en mtn mag gerust zeggen dat gisteren te Brussel meer dan 300,000 personen hunnen eisch voor Z. A. S. betoogd hebben ! 1 Tegen zulk ontzagelijk leger is geen vijand bestaand I ! Leve ! Leve Z. A. S.ü
Langs den doortocht De policie per fits en te voet, de ruiten „ommissarissen en leden van het innch tingscomiteit hebben een zeer lastig werk op zich om — hoe breed de Noord- en An spachlanen ook zijn — den stoet een door tocht door de dicht opeeng?pa_te menigte te banen. De aanblik op bovengenoemde boule vards, met hunne hooge, prach-.ge en zware gebouwen, is betooverend. Alle verdiepen zijn dicht bezet met toe schouwers — zoowel damen als heeren — die allen om het meest de volksvertegenwoordigers der oppositiepartijen en in het bijzonder onzen vriend Vanderveide toejuichen. De damen zelf manifesteeren van op de balkons mede. Velen onder haar hebben roode en blauwe zonneschermen, en zwaaien met dito nup&sdoeken. De geestdrift is overweldigend en doet ons onwillekeurig het hart poppelen van vreugde, fierheid en geluk omdat wij met volle overtuiging tot dat leger behooren, dat van over meer dan 30 jaren den strijd voor Z. A. S. 'cn verplichtend onderwijs aanging. De stoet gaat dus in het begin traag aan maar zeker voorwaarts, te midden der dicht opeengepakte menigte welke onophoudend toejuicht én de kreten van : Leve Zuiver Algemeen Stemrecht ! Weg met de wet Schollaert ! Leve het Verplichtend Onderwijs ! aanheft. De roode en blauwe bloemen, roode en blauwe vlagjes — ook rood-blauwe — roode knopjes den eisch van het Zuiver Algemeen Stemrecht weergevende, kaarten met denzelfden eisch en ook de portretten van Vanderveide, Hymans en Janson voorstellende, vormen eene kleurenschakeering op de borsten en hoeden, zoowel van de toeschouwers als vaa de manifestanten zelf. Aan de Beurs is de aanblik waarlijk overweldigend. Op de breede en hooge trappen van dit reusachtig gebouw, evenals op de monumentale leeuwen staan honderden en nogho nderden toeschouwers. Op de Groote Markt is de plaats voor de doortocht uitstekend geschikt. De massa is niettemin aanzienlijk opeengepakt. Aan het lokaal der liberalen hangt eene reus 7 achtige banderol met het opschrift : WEG MET DE WET SCHOLLAERT ! LEVE HET VERPLICHTEND ONDERWIJS 1 WEG MET HET MEERVOUDIG STEMRECHT ! LEVE HET ALGEMEEN STEMRECHT!! In de Lombardstraat zijn de toeschouwers tot over eene afsluiting geklommen en alleD hebben de strijdbloem op de borst. Aan en rechtover de lokalen van het r. Volkshuis > zijn talrijke roode vlaggen en wimpels geheseben over de straat heen. Aan het koffiehuis zelf zijn vele pankaarten aan de drape-.-ring m e t : Wij eischen Z. A. S. op 21 jaar en Weg met den Schoolbon. Dit is oprecht de «Roode Plaatss ' O p djt.pogenblik speelt de Harmonie onzer brusselsche partijgenooten ofe ïrilié'rnationale. -De plaats biedt eenen prachtigep sahblik. ' .".. De Hoogstraat is op gansch de lengte overspannen met robde wimpels en aan vele der huizen steekt df roode vlag. Uit de zijstraten van dezen Dij uitstek Brusselschen werkerswijk komen de huisvrouwen toegeloopen om deze te zien voorbijtrekken die politieke gelijkheid vragen en een volledig onderwijs foor hunne kinderen, faktoren die den hefboom zijn zullen om hen tot eene betere samenleving te voeren. Aan de Hallepoort staat het volk rondom de plaats geschaard ; ' t is 12 u. 20 m., wij komen op den steenweg van Waterloo op het grondgebied van St-Gillis, de plaats waar in 1890 de eed gedaan werd die heden zal hernieuwd worden. Voorbij het prachtige gemeentehuis van St-Gillis gaande, — een juweel van bouwtrant — komen wij aan het park van StGillis, dat op het grondgebied der gemeente Vorst ligt. De overheid der gemeente Vorst ontvangt deze reusachtige, geestdriftige, beteekenisvolle en vrijheidslievende betooging op officieele wijze. Een triomfboog is opgesteld, versierd met roode, blauwe en nationale vlaggen met middenin : Welkom aan de manifestanten! Leve Algemeen Stemrecht Weg met de wet Schollaert! Daar wacht de vrijzinnige groepen van den gemeenteraad de betooging op, met den burgemeester, M. Denis, aan het hoofd. Hij wenscht, in naam van het gemeentebestuur 3e betoogers welkom. M. Hymans antwoordt. Het panorama dat men hier ten aanschouwe krijgt, is overheerlijk. Brussel, Anderlecht en andere gemeenten liggen in de verte beneden u. Onzen plicht volbrengende ten voordeele der belgische bevolking, genieten wij eenige oogenblikken van het natuurschoone. IN HET PARK Het Park van St-Gilles.dat men zoo noemt alhoewel het op het grondgebied Vorst ligt, beslaat eene oppervlakte van 16 hectaren. Midden verheft zich een hoogen berg. Daar rondom zijn zeven tribunen opgericht, met groote cijfers aangeduid, waar, weldra vlaamsche en fransche socialistische en liberale volksvertegenwoordigers het woord zullen voeren. Om 1 ure kwam het hoofd van den stoet in het Park van St-Gillis. (De groepen van Mechelen waren alsdan op de Groote J-'arkt en het hoofd van Gent was op de _>e Brouckèreplaats I)
De Meetings Het inrichtend koniiteit had het noodig gevonden 14 meetings in te richten, in twee reeksen: te 1 en te 2 1/2 ure. De redenaars waren in opzicht yan politieke partij verdeeld als volet: 13 liberalen. 13 socialisten en 2 christen demokraten . Voor de eerste reeks werden de verhoogen achtereenvolgens bekleed door de gezel Royer en M. Mechelynck; gezel Anseele en priester Eonteyne; gezel Cpppieters cn M.
Van de Waüe; gezel Vanderveide en 11.Hy-, _*ans; M jlasson en gf"^! Denis; s i . Buvl en gezel lerwagne; Ai __ysse en gezel Q< .Juysu.ans. V oor de tweede reeks, doot M. Buisset cn! .•ezel Lembton; _i. Lorrnd en gezel i'urne-i nont; _ J . .Neven CD Plancquaert; _ i , --••:* v*iii_ en ezel .Jaroille: gezel Colard enj *_ Giroul, gezel AIan:art en M. Persoons; ?ezel Debunne n M. Franck. Weldra verspreidde zich, bij de aankomst, de massa betoogers naar da tribunen. Het oogenblik wordt plechtigDe sprektr.-, treden op de tafels, terwijl de massa meer en meer toestroomt. 't Wo**at eene ware kleurenschakeering op dit uitgestrekte plein, van roode* blauwe en andere gekleurde vlaggen.
De redevoeringen Het is ons natuurlijk onmogelijk al dd redevoeringen te geven, daar"wij heel zeker in herhalingen zouden vallen., --J Bepalen wij ons tot cn'-elen-
Tribuun 1 (FRANSCHE SPREKERS) M. Hymans neemt onder luide toejuicKin-' gen eerst he* woord. REDE VAN M. HYMANS De plechtige betooging die heden de s t r a , ten van de hoofdstad doortrok is de groot-* sche uitdrukking van de openbare meening tegen de blinde en sectarisch* politiek dejj klerikale regeering. (Toej.) Welke weg is afgelegd sinds 3 maanden. Ziet waar wij toen waren en waar wjj nu, zijn. De oppositiepartijen waren van elkaar; verwijderd en de klerikaien trokken voor-, ' deelen uit hunne verdeeldheid. Een zaak, edel boven allen, heeft ze samen gebracht» (Toej.) De geestdrift van onze gelijkloopendii' werking, de ontwaking van de- openbare meening heeft ons van onze macht bewust gemaakt. De manifestatie van heden is zoo reusach-' tig als geene andere ooit is geweest. j Van alle hoeken van het land, van dei; Kempen tot de Borinage, van Vlaanderen tot het Luikerland zijn duizenden, van den; vroegen morgen, naar hier gekomen om zich} bij ons aan te sluiten. i Gebruik makend van hunne grondwettelijke rechten zijn zij hier komen manifesteereii voor hunne eischen en grieven, voor trat zij, willen en wat zij niet willen. Zij willen niet dat de opvoeding der jeng
^glDohdërflag 17 Oogst 1911 'de klerikaien overwinnen, dan is het 'do onbopaalde verdaging van het A. S. en _de herleving van het'noodlottig ontwerp om het officieel onderwijs to vernietigen. Het land zal kiezen of het een stap voorwaarts wil doen. De betooging van heden toont dat de liberale bourgeoisie en het bewuste proletariaat bereid zijn om samen te gaan. Deze vriendelijke verstandhouding moet behouden blijven. Wij weten dat dit niet gaat zonder eenige moeilijkheden, Wij weten dat een uiterste vleugel der liberale partij terugschrikt voor den demokratischen stap die hunne partij doet. Wij weten d a t in onze eigene partij er vrienden zijn die voor het samengaan van het proletariaat met het demokratische deel der burgerij vreezen. Dat alles zijn bijkomstigheden, ondergeschikte dingen. (Toej.) . . . Wanneer men iets krachtdadig wil, dan moet men ook de middelen willen om het te doen zegepralen. Wij gaan den terugkeer der klerikaien aan het bewind onmogelijk maken en de democratie in België op onvernietigbare basis \ estigen. En, om tot dezen uitslag te komen, zal c-ns niets afschrikken; noch de aanvallen der vijanden, noch de kritieken onzer vrienden zullen ons van den rechten weg doen afwijken Wij zullen strijden voor A. S. tot het uiterste. (Grootsche ovatie.) " > '•
Tribuun 2 Fransche sprekers -' V Hior voeren beurtelings DENIS (socialist), MASSON (lib.), DEMBLON (soc.) en BUISSET (lib.) liet woord. Allen spreken om ts geestdriftiger en gezonde redevoeringen uit. Zij begroeten de dag, die in aantocht is, waarop de politieke gelijkheid heerschen zal: Het uur is geslagen, niet meer gerust! Weg de Schoolbonswet, dat is de kreet die de socialistische en liberale partijen samenbracht. Nu gaan ze tot het uiterste den strijd aan voor A. S. M. MASSON zegt dat de roode vlag niet langer als deze van het bloed mag aanzien worden, maar deze van de wetenschap, het recht en den economischen vooruitgang. Allen moeten te samen blijven strijden, niets mag ons scheiden tot wanneer volle recht ons verleend is. ' Op het einde zijner rede leest M. Masson . den eed voor, die de honderden omstaanders herhalen. Met krachtige overtuigende stem hoort men slechts één woord : « Wij zweren ! » Gezel DEMBLON brengt een groet uit aan de oude voorkampers van het A. S. waarónder Cesar Depaepe, Van Beveren, Osc. 1 Beek,* enz. Ook groet hij P. Janson die nog I steeds .op de bres staat om die politieke - gelijkheid te veroveren. Hij richt ook een bijzonderen oproep tot de vrouwen. . M. BUISSET brengt hulde aan de socia' listische arbeiders.die jaren lang reeds alles offerden om A. S. te bekomen. Laat ons nu samen voortwerken. zegt hij, en alle politieke onrecht zal verdwijnen. Te midden den grootsten geestdrift sluit bier de meeting,'* ' *
Tribuun 6 (Vlaamsche Sprekers) Eerst spreekt ANSEELE-: Over 21 jaar (1890) manifesteerden de socialisten voor de • eerste maal en legden hier den eed af, niet te rusten voor Zuiver Algemeen Stemrecht onrukt te hebben. Twee jaren nadien dwongen wij het princiep van A. S. af, verminderd en verminkt " door het Meervoudig Stemrecht. Sinsdien heeft de Werklieden-Partij niet 'gerust om het Z. A. S. te bekomen. Gedurig en onafgebroken is er voor dit -.echt gewerkt. Heden komen wij hier voor de voorlaatste 'maal; de toekomende keer is het om den 'triomf te vieren van hetZ. A. S. Heden beleven wij den schitterendstendag. Terwijl menigmaal de walen tegen de vlamingen waren gekant, de rijken tegen de 'armen, en omgekeerd, de boeren tegen de werkers en omgekeerd, zijn van dag boeren, stedelingen, werklieden, socialisten,rijke en arme liberalen allen hier in dit prachtig park en onder de schitterende en gloeiende zon vereenigd tot het veroveren van Z.A. S. 'Deze prachtige eenheid zal den triomf van het Z. A. S. verzekeren. Het leger van Z. A. S., méér dan 200,000 man, is het sterkste van ons land. Het belgisché leger samen met de burgerwacht is cp oorlogsvoet zoo sterk niet. . De katholieken willen doen gelooven dat de werklieden Z. A . S . niet vragen. Méér dan 200.000 man zijn heden te Brussel vereenigd, en er is hier meer rust dan ooit. Een volk dat tot zoo iets in staal is, dat zóó bewust is van zijnen wil, dat VOIK is machtig.
De katholieken willen doen gelooven dat het volk Z. A. S. niet noodig heeft. Alles ten lande bewijst juist het tegenovergestelde. Zij beweren ook dat het volk Z. A. S. niet mag bezitten ter wille van zijne overmacht. De rijken bezitten alles en hebben steeds de wezenlijke overmacht bezeten. Wij hadden Diets, noch geld, noch onderwijs, en de werken welke wij stichtten getuigen zij niet van onze bekwaamheid? Onze politieke werkzaamheid evenals onze vakvereenigingen, ziekenbeurzen, coopera-tieven, enz., toonen ten sterkste onze bekwaamheid, en wij verdienen zoo goed A. S. gis in Zwitserland, Frankrijk, Duitschland, pnz., juist omdat wij toonen ruim zoo beKwaam te zijn als zij. Waarom is de dag van heden zoo gewichtig én hebben wij zulken schoonen uitslag ? De liberalen zouden niets veroveren zonder de hulp de/ socialisten. De socialisten hebben de liberalen van iioode om in vrede het Z. A. S. te veroveren. Zij hebben onze macht van doen om de eactie te verpletteren. Wij, om ons recht te bekomen zijn tijdelijk
vereenigd voor den triomf van dit monschenrecht. Ik spreek in de naam der Vlaanderen dat onder den hiel ligt van kasteelheer en den priester, dat Vlaanderen, dat uitgestrekt veld, prachtig, vruchtbaar, moten» levende zon, tlie alles doet groeien en bloeien. Dat zeilde Vlaanderen lag als onder cen zwart lloers waar de zon niet doordringen kon. Wij gingen stukken uit dat zwart floers snijden, eerst in de steden, dm in de gemeenten en kleine dorpen, opdat er licht zou binnen dringen, opdat de weldadige stralen onzer zon ook Vlaanderen zou kunnen bereiken. Van stad tot stad zijn wij gegaan cn sneden zooveel stukken uit het tloers, zoodal er nog enkel een net overblijft, dat ook zullen wij doen verdwijnen. Wij hebben daar vertrouwen in.Wij weten dat wij een lastigen strijd gehad hebben, maar weten ook dat een nog lastigere voorde deur staat. Enorm is de afgelegde weg. Over 30 jaren konden wij onze mannen tellen ; nu kunnen wij dat niet meer, op tien duizenden. Na mij zal CRU priester spreken. Ik sprak over het strijden ; hij zal spreken over het lijden van ons Volk, maar beiden zullen wij tegen de wandaden der katholieken hebben gesproken Het katholiek; gouvernement zal tegen zulken stroom niet opkunnen. Hier, evenals over 21 jaren, zult gij, manDen, zweren alles te doen, alles te trotseeren voor het Z. A. S. Nu begint nog maar de nieuwe groote strijd, mannen. Zweert, zweert het. (Alle aanwezigen, zonder onderscheid van taal, rang of stand, mot den zakdoek ot' hoed in de hand of wel mét de hand in de hoogte, leggen den eed af, of liever hernieuwen dozen van over 21 jaren). In afwachting der komst van Priester Fonteyne beklimt WANSART het spreekgestoelte. — lo" Oogst wor tt een geschiedkundige dag. Over _l jaar zwoeren wij tot het uiterste te gaan. De dag van heden heeft twee strekkingen: deze der politieke gelijkheid en der benamping der wet Schollaert. Als wij in de straten van Brussel zulke groote massa manifestanten kunnen bijeen brengen, — als wij overdenken dat wij onze mannen van 3 en 4 uren in den morgen in beweging kunnen brengen, — als wij deze gebeurtenis goed nagaan, rnogetl w.j zeggen dat de zaak gewonnen is. De kieswet is slecht en moet vervangen worden door Z. A. S., door «j-èna man, ééne stem. » October nadert, de kiezingen zijn nakend en wij hopen dat het de laatste anti zal zijn, dat wij met het stelsel der t.er aerloosheden zullen kiezen.. -„-Van rnxaf itrOeiiiT een. J'3rQep.xup.ii allen, om als één man mede te helpen óm de papen.jn Mei.iaiü Qtn yerre te .werpenDè wet Schollaert heeft het gélakkig gevolg gehad de twee oppositiepartijen bijeen te brengen. In Mei 1912 moeten wij triomfeeren en daarom moeten wij allen aanhoudend strijden, en tot diegenen gaan spreken die nog van onze gedachten niet doorgrond zijn. Zooals Anseele zeg ik: « Walen en Vlamingen aan 't werk, ten strijd om te beletten dat de papen het land niet nog meer onheilen berokkenen.» M. PERSOONS, liberaal, herinnert aan de groote gebeurtenis. Vanderveide en Hymans die zwoeren dat, zoolang de wet Schollaert niet ingetrokken werd, er in België slechts ééne oppositie zou geweest hebben. Spreker toont hoe gansch het land : proletariërs, geleerde, burgers en rijken tegen de wet Schollaert gekant zijn en voor plicht hebben voor Z. A. S.te strijden. De liberale partij wil met de socialisten rechtzinnig in net land depolitieke gelijkheid {toejuiching). ANSEELE herbegint terug, want priester Fonteyne is nog op den weg met zijne manifestanten. Hij spreekt eene tweede gloedvolle redevoering uit en brengt het schoone panorama dat het park van StGilis oplevert met zijne fabriekschouwen en eenen kerktoren, in verband met de bewegingWij zwoeren reeds niet te rusten vooraleer A. S. is veroverd. Wij hebben hierbij ook een andere plicht te vervullen. Voor dit menschenrecht zijn slachtoffers gevallen te Roux, Burgerhout, Leuven, enz. Hier op dit plein, hebben wij allen eene openlijke hulde te brengen aan die helden en ten teeken van eerbied het hoofd te ontblooten. (Allen ontblooten het hoofd en zijn diep bewogen.) Anseele vervolgt: Het veroveren van Z. A. S. heeft ook eene groote sociale strekking. Het is het machtigste middel tot het veroveren van werkurenvermindering en verzekering van ons lot.' Wij willen alle schatten der wetenschap bereikbaar voor het volk. Wij willen door Z. A. S; komen tot het recht op leven voor den werkman, het hoogste recht onzer klasse. Overal zijn wij vreemden, te huis, want dit behoort den eigenaar, in de fabriek in de stad, overal, overal! *Wij willen door Z. A. S. nietals vreemden aanzien worden, maar overal ons medezeggingschap hebben. Dat is de sociale beteekenis van het Z. A. S. In de Hoogstaat, — terwijl wij in stoet voorbij trokken — zagen wij honderden moeders, mannen en kinderen opeengepakt als in eene ton. In de kloosters leven de kloosterlingen als in echte .paleizen met alle gemakken.
Dit moet uit zijn en eindigen dat de wolklieden als het ongedierte in ongezonde en vuile wijken opeen gehoopt worden. Konden wij, mi wij allen regen noodig hebben, bij middel eener kraan den hemel openzetten, wij zouden allen helpen om deze zoo wijd mogelijk te openen, opdat voor allen genoeg regen zijn zou. Hewel, met het Stemrecht is het evenzoo, dat is de kraan van de parlementaire macht. Hoe meer de werklieden aan die kraan trekken, sleuren, om ze wijd open te krijgen, hoe meer de demokratische wetten er zullen uitvloeien. Wij zijn iets verplicht aan Priester Fonteyne. Hij is de eenigste priester die zich durven stellen heeft. Wij wachten op hem, niet waar mannen ? — Ja, ja! riepen de aanwezigen. Gezel J. LAMPENS beklimt midderwijl de tribuun en Zegt het volgende : In 1890 kwamen wij te Brussel met enkele burgers; drie jaren nadien bekwamen wij een stuk stemrecht. Nu zijn wij weerom te Brussel doch met 50.000 burgers! Wij zu len nu geen 3 jaren meer moeten wachten om te verkrijgen wat wij willen. Toekomende,jaar moeten de klerikaien buiten en wij binnen. Heden komen niet alleen socialisten, liberalen, doch ook duizenden-kristenen demokreten en zal Priester Fonteyne hier op de tribuun komen spreken. Het moet gedaan zijn me', de facade wetten, geene 9 eens daags pensioen meer! V .rbetering aan de ongevallenwet. Weg met de hongerloonen ! Is het nu niet beter, nu er socialisten in de Kamers zetelen, of vroeger ? (Geroep : « J a ! Ja! ».) Wij willen alles verbeteren, niot alleen ons lot, doch ook dit onzer kinderen. Wij moesten vroeger aan hot werk van 11-12 jaren, ons onderwijs was gering, ondanks dit werkten wij, streden cn gingen wijvooruit. Er zal nog harder moeten gestreden worden. Rekent Op.ons, mogen wij ook op U Dekenen ? (Geroep : « Ja ! Ja! >:) ANSEELE spreekt voor de derde maal : Mannen, daar, linksen rechts, voor ons en achter ons, zijn alle meetings géindigd. Wij blijven, om aan Priesser Fonteyne gelegenheid te geven te spreken. Wanneer hij niet komt zullen wij doen zooals MahoihedVde berg kwam niet tot hem; hij ging tot den berg. Hewel, als Priester Fonteyne hier niet komt, zu'llen-'.wtj hem te gemoct gaan! Wij zijn-gelukkig toch één "priester' in Vlaanderen te bezitten die bereid is de volksrechten met ons te veroveren. Eenpaar*'stemrêcht_ederen worden aangeheven, terwijl nog altoos de massa manifestanten in dichte gelederen aankomen en de mensclienzee nog vergrooten : Het is.nu een verrukkelijj-^lcfit. Van boven tot onder den berg is,liet,ééjie massa: reeds twee uren staat**- m&h in de brandende zon. Eindelijk om S:;-3/4 urè komt Priester Fonteyne aan hét hoofd van vele"manifestanten met groene vlaggen, * Een geroep en "gejuich stijgt op. Hij wordt opgetild en op de'tribuun gestoo_en. Anseele springt er_c_op "én aan den volkstribun en volkspriester wórdt eene roerende ovatie gebracht. De duizenden en. duizenden ; gansch de menschenzee, roept, juicht, minuten lang. Dan spreekt priester FONTEYNE : Ik geloof dat bij hét zien van die zee van volk, dat machtig leger van Maas en Schelde, van Vlamingen en Walen, hand aan hand, voor het heilig recht, de zegepraal verzekerd
volk verbeteren, en maken dat het niet langer den slaaf zal blijven der pastoors. De klerikaien hebben niets anders gemaakt dan facadewetten. Zij hebben de kloosters verrijkt. Wij willen die kliek, die er op belust is lediggangers te voeden, niet langer aan het bewind. Op 27 jaren bestuur hebben de katholieken nog niets gedaan voor den werkenden stand. Het pensioen voor de ouderlingen is een ellendige aalmoes. En vooral op den buiten is het meer een geschenk van den pastoor, want wie niet in zijne gunst staat, krijgt het niet. Voor de boeren hebben zij niets anders voor gevonden clan het stichten van boerenbonden, om hun gemakkelijker te kunnen onder den hiel houden. En, wanneer het iemand mocht wagen op te staan, ruineeren zij hem. Dwang, broodroof en schrikaanjagingen, dat is de leus der klerikaien voor den vlaamschen boer, maar van werkelijke verbeteringen is er geen spraak. Met enkele slechte wetten, trachtten zij de 3 stemmen vau den boer binnen te palmen, die hun door de schandelijke kieswet zoo gemakkelijk kan worden toegestaan. Maar voor de arme werklieden hebben zij niets anders dan verachting, omdat zij deze hunne stemmen niet kunnen visschen, en daarom doen zij voor hen ni.ets. Welnu,weg met zulke schanderegeering ! De manifestatie van heden zal en moet ons al de nieuwe hervormingen brengen, die wij als demokraten voor het volk willen. Wij zullen het A. S. veroveren, alsook het Verplichtend Onderwijs. Niet meer gerust! Op, in het gelid tot de overwinning. Mijn vriend Huysmans ral u den eed voordragen die de socialistsche partij reeds vroeger deed. Wilt gij dien eed gestaan houden! (Donderend g e r o e p : J a ! Ja!) Welnu, dan ^vooruit en de klerikale boel zal verdwijnen. (Geestdriftige toejuichingen.)
brengt nogmaals hulde aan deze voormannen. Hij .f-'St dan de formule voor die aangenomen wordt onder-de toejuichingenvan , de massa aanwezigen. Eene warme ovatie valt onzen gezrj l_uy_mans te beurt on plechtig is het oogenblik wanneer al de aanwezigen met ontbloote ' hoofden den volgenden eed zweren, ook ge.*. zworen aan alle tribunes: «Ue werklieden cn democraten van België.. -Vereenigd op 15 Uogst te Brussel, zweren in ''(leze manifestatie zonder rust noch poozo »!c kamjicn :ot (ie besliste intrekking van »hct wetsontwerp Schollaert en tot Ue v.er-«czcnlljkihg vau het Zuiver Algemeen «Stemrecht en tot verplicht onderwijs.»
De ontbinding
't Is 4 1/4 ure als wij het plein verlatenj en nog steeds hooren en zien wij in da verte do manifestanten aankomen, terwijl duizenden reeds naar de stad terug-*keeren, de betoogers kruisend v a n de' provinciën Luik, Limburg, L u x e m b u r g en Namen. Deze ..loeten aan de:Hallepoort s t o p pen, en de laatsten kunnen slechts .pj,' aan de Brouckèreplaats opstappen. St* Uills kon de massa niet slikken!. De vloed van om recht strijdende a r b e i ders en burgers is .overweldigend. Heb schouwspel is onvergetelijk. De ontbinding geschiedt hier ook met het grootste gemak. Zingend, n o g vol geestdrift alsof zij slechts aanstapten, trok de menschenzee naar de stad af,: naar de verschilligj staties. Tot laat in den avond is net een leven en gewemel, d a t eikeen in d e n geest s a l blijven. En ondanks alles, o n d a n k s deze m e n schenzee, zagen wij met een enkel voorval dat aanleiding tot o p s p r a a k k a n ger. Aan gezel CAMIEL HUYSMANS wordt ven. Alles is in geestdrift, m a a r zondec eene ovatie gebracht. — Meer dan twintig jaar gelegen werd hier iu het Park van _c- uitdaging. De stad is in niets gestoord,. _illis een eed gezworen, een eed van trouw wat de orde en tucht, m a a r tevens n e t aan het A. S., een eed om niet te rusten vuur en de overtuiging voor ons heilig tot wanneer dit heilig volkerenrecht zou beginsel bewijst. triomfeeren. De policie moet niet tusschenkomen; Hun getal was niet zoo talrijk als nu, de heer burgemeester Max verklaart zich' maar hun moed, hun wil was overweldi- gelukkig e n voldaan over het g e m a k k e gend. En heden kunnen wij er op wijzen lijke en ordevolle verloop. E n wij zijn dat hunne kloekmoedige overtuiging niet is het dubbel omdat _e smaad, laster en h e t te loor gegaan, want zij heeft steeds nieuwe vuil dat de klerikaien morgen zullen-veraa.nhangers gewonnen. Heeft het denkbeeld dier moedige voor- spreiden op eigen neus zal terugvallen-, —*— gangers van A S. sedert eenigen tijd gesluimerd, 't .was omdat het in de toekomst meer en beter zou opflikkeren. En dat herinnert mij aan cen duitsch Na de manifestatla vernemen we van. sprookje van een graaf die ter jacht ging. verschillend: zijden volgend treffend Midden in den winter klonken de tonen voorval. -.. van zijn jachttrompet- do.f en dikwijls klankToen de provincie Luik de Hallepoort loos, omdat zij afstuitten op het barre van de natuur. Maar met de lente verlevendig- voorbij was, en terwijl de muzieken* den die toonen, om, met den vollen zomer, krachtige marchen speelden en de betoo*- gers geestdriftig zongen, kwam langs dei als heldere klanken over de. velden te weerklinken en zich te vereenigen en als dusda- steenweg van Waterloo eene lijkplechtignig, eene prachtige harmonie te vormen. heid aangestapt. ".;. • ..-* . ._. ...ZqQook wa.s. h._t.pet,het A.^jS^De^joonén . Niet.zoodva hadden de manifestanleii : van dit grootsche recht wai en°vërstïji_,' de kristelij" begraving gezien of al\~e| maar nu zijn ze warm geworden door cie zweeg, eene eerbiedwaaidige stTUg • ma-pht d?]r -soeiali&tische Werkliedenpartij en'-e.demokratie'.'Nu juicht' eén groot legér heef* chtè^Iofny --t-rwi jt- tt- T*-_.oet __6B'" splitste en zoo eene dubbele rij vormdie tooiien 'toe. Huysmans brengt hulde aan de 1SÖ0 ma- de om dea lijkstoet te laten voorbijtrek-' nifestanten, die uit het hartje der Kempen ken. Alle hoofden * ontblootten ziêh en, men ging niet eerder opnieuw in rang,' zijn komen manifesteeren. Daar hangen zij nog meer dan elders af het muziek -begon niet eerder te spelen,. van de politieke vijanden, die hun met dan wanneer de lijkstoet langs de. Van \ dwang en honger vervolgen. Daarom hul- Meenenplaats uit het oog verdwenen: digen wij hen. Dat zegt ons nog eens te was. . . . i meer dat er brand is gansch het land door, Dergelijke eerbied van vrijdenkers. en het A. S. moet triomfeeren. (Kouderenvoor een overledene kristen, steekt gun-' de toejuichingen.) De eisch voor A. S. ging als het ontstaan stig af bij de houding- der priesters- Hun van eene beek, die ergens.ontspruit in eene eerbied voor den doode reikt niet altijd i * - • .. vallei. Andere beken vloeien er bij en dat zoover,' alles vormt een groote stroom, een stroom MORGEN GEVEN WIJ HET QÖR-die vruchtbaarheid brengt aan de velden, DEEL DER PERS OVER DEN'STOÊT: • nijverheden schept en rijkdom. De volksstroom brengt ons A. S. (Toej.) is. ;i Door plaatsgebrek kunnen wij onze geWeg met de hatelijke schoolwet zij ook Gij zult vragen : « Hoe durft Priester onze kreet, daar zij gericht was tegen de ar- wone nieuwsberichten u i t Buitenland, BinFonteyne hier spreken » ?* beidende klasse om van haar te maken in nenland, Geut, Antwerpen, enz.,'enz., ne-' Men heeft gezegd dat allen die hier te Brus- de toekomst: eene kudde van slaven,zooals den onmogelijk geven. sel waren, schoefie's zijn. de dompers van Gent, om hunne werkbroeWat moeten wij dan zeggen van hun die ders t e verraden, mannen zonder wilskracht, die gebukt liggen onder den.hiel te huis blijven. van den pastoor en redweeë slaven zouden LIJK OPGETfiOKKEN. — Dinsdag Zijn dit Engelen ?! morgend, om 5 uur, heeft men" uit de^Brug-' Ik ben tevreden hier. bij de scholie's te blijvpn voor- eeuwig. sche va-.rt het lijkopge.trokkéh.van ten onWij hebben die wet niet gewild.Dunk aan zijn ! liberalen, omdat zij ons. trouw bijston- bekende, schijnende 40 jaar oud. Zijn uUt-: Die massa' volk is als eene zee. Wanneer de den om die wét te doen 'vallen. En dit werk stond op 11 uur stil. ik een kind was, ik herinner mij het goed, bracht er hen ook tóe bij om hen heden te Het is waarschijnlijk het lijk-van den per-, zag ik de kinderen eenen berg maken. soon die Zondag avond om 11 uur in-'t water, doen mede manifesteeren voor A. S. De zee kwam, de golven klommen en de De conservatieve partij moet weg. Onze gevallen is aan de Bargiebrug. : kinderen waanden zich sterk. De man had bruin haar en bruine knevels; 1 vlaamsche gemeenten en kleine steden, waar De zee spoelde in eens den berg.de kinde- klerikaien de meesters zijn, zijn zoo rct als hij droeg een zwart kostuum, grijze kousen, goede schoenen, groen-zwart fantasiehemd,;-i de kleine 'plaatsen in Hongarië. ren weg. .' ; . . . Daarom eischen wij A. S. Do beteekenis rechte witte col, half hémd' en zwarte plas-' Wij zullen doen zooals de zee en den berg van onreehten gemaakt door de katholieken, van.heden is ook dat wij moede zijn van de tron.' klerikaien. Vandaag passeeren wij revue, Buiten zijn uurwerk en ketting, vond men' wegspoelen, ofwel weg maar morgen begint de groote strijd, in zijne zakken èenen geldbeugel met eer'-jj (Een schot weerklinkt: het sein van ein- wordt de groote slag geleverd. De dag van geld en eenen witten zakdoek. v- ; ' ' digen). Priester Fonteyne sluit in krachtige morgen moet ons de victorie brengen, en bij AA>'GEHOUDEN. — Een kerel die{ woorden, en men naat uiteen 'in den groot- de kaart, die we heden op den hoed dragen, van eene dame -in de • Tweebruggenstraat * sten geestdrift.. • -.steken wij morgen de pluim der overwin- eene sacoche stool en langs de.Kleine Vis-* ning. (Toej.) scherij wegliep, werd.door 'voorbijgangers' . W.ij zijn. aa-n iemand dank verschuldigd. achtervolgd e n aangehouden.. ; Niet aan gezel Vandersmissen en den heer OVEBSTBOOMING. — Maandag' REDE VAN M. BUYSSE (liberaal) _-être,de twee organiseerders van den stoet, avond, om 7 ure, is een deel van de XolWanneer men ziet, hoe groot het aantal voor Hunne opoffering voor het wellukken huisdreef onder water geloopen,tengevo!g«; betoogers is,, dat. haar Brussel is gekomen der betooging. Die verdienen onzen partij- van het springen eener buis van het st-ds-j om den eisch -ie stellen voor A. S., dan heb- dank. Maar wie wij hier opentlijk moeten water. -. ben wij dé "Overtuiging dat het uur der red- bedanken, dat is SCHOLLAERT (geroep : OMGEWOBPEX. — Het zesjarig: y ding weldra zal slaan. Aoe ! Aoe !) want zonder zijn politiek dom kind Albert Deneef, Doorgang Van dar Ik spreek bier in naam der vrijzinnigen maneuver waren wij niet hier. Dank aan Donckt, werd in de Brabantdam door ee" van Vlaanderen .die de slachtoffers zijn van Schollaert is de vrijzinnige bevolking wak- auto omgeworpen. Het kind is aan W hatelijke vervolgingen vanwege de klerika- ker geschud, nu vereenigd, tot vechtens ge- rechterbeen gekwetst. ,, ien. reed. Iu 'T WATEB. — Maandag morgen» ] Maar dat'zal veranderen, wanneer wij Wij groeten hem eerbiedig.Hij is de oorzaak om 3 1/2 ure, is Jozef Ameye, Hertstraat,! eendrachtig zijn. Socialisten cn liberalen geweest van een keerpunt in de belgisché n. 27, aan den Reep in het water gevallen, i kunne samen den triomf verwezenlijken. politiek.Daarom,Schollaert. hartelijk dank, Hij werd gered door den nachtwaker G"5" (Toej.) gaat en vermenigvuldigt. (Gelach). taaf De Ley. Heden is het éen heugelijke dag, die zal De klerikaien zijn onbekwaam eene betooGERED— Maandag avondi.om " u.i geboekt blijven in de beweging der demo- ging op touw te zetten ten voordeele van het is Gustaaf Mertens, wonende aan boord, kratïe, en dank daaraan zullen wij het A. meervoudig stemrecht, zelfs niet in het van het schip zijner ouders, in de Brugscne* S. overwinnen: (Toej.) kleinste plaatsje v*m ons land: Maar zij rc-u- Vaart gevallen.De jongen werd gered'doorj Sedert 1895 was ik voorstaander van Ket den ook niet durven. Edw. Driesen, Eksterstraat, dip geheel ge- . Kartel en ik ben gelukkig dat wij er kunnen Wij alleen zijn in staat zulk machtig leger kleed in het water is gesprongen. a op wijzen dat het bijna overal gesloten te been te brengen, omda* wij het recht - ^ HET VU UB. — Heden morgend,* voorstaan. Die het land mee heeft is gewon- kwart voor 2 ure, werden de pompiers, wordt. !,';[.; van Wij willeD het-A...S. omdat.het den eisch nen. Wij hebben het land mede cn zullen naar de Süjpstraat geroepen. Een begin brand was uitgeborsten in het ni8ga.zlln, is van het volk, en ^boral van het werken- overwinnen. Daarna herinnert onze vriend aan den van den heer Eduard Van Baele, kruidede volk. Door het A.S.'willen wij het lot van 'het eed die óv.er 21 iarea. ,w.e__ __zw.oren,.en nier, Eenijje zakkèjn ziin ojpKebran»» i_j-_i--'
Een roerend .oor.al-
Stadsnieuws
Tribuun 6
_OTïts_r_ag TT gogsi tSTT
5 Bijvoegsel van 17 Oogst
-Officieele lijst DEK \VI>">E>'DE STJMMEBS VAM DE GROOTE TOMBOLA 'DER TEKTOO>'. STELLIXG VAN D E S HUISARBEID. 691.1- 160 524064 468 599350 424 511385 5G9 69.464 159 470557 767 426194 559 214170 562 602353 557 434033 560 262671 104 409581 474 659.32 714 340298 40 571484 353 304052 42 367.713 908 508386 390 690249 101 575106 745 553080 719 620023114 409504 417 286543 2 485423 518 342035 1.15 6006.10 864 590311' 391 498643 216 307368 524 220762 225 2)7144 221 287742 643 564501 645 548052 222 650498 102 435820 898 337276 484 647516 310 393184 704 698458 702 547692 986 428639 361 601925 667 698458 702 547692 966 428639 361 601925 667 642037 98 446835 830 630304 395 663306 500 575323 456 550714 708 417640 653 346550 709 657449 710 484922 175 241525 734 438535 3§6 604256 652 471546 845 415121 501 304530 457 560909 416 531975 340 626601 460" 394242 802 640998 656 419736 568 216449 711 435813 923 569203 713 668436 502 610406 405 570325 712 fi78n"l 644 563456 338330986 886 384955 454 -. '__ 179 223255 659 33293r. 288 410598 184 335248 842 491559 577 593214 149 4S0998 575 639443 513 469668 759 622926 207 395028 885 «8832-48 615S50 901 257960 37 570156 724 567544 587 426285-96 394S30 588 467028 589 290537 881 53.940 495 305647 494 486251 137 440467 217 377407 370 209414 347 .J6223 442 377712 158 582212 680 254213 45 59991.6 744 87.6625 684 261226 781 476954 309 542758 176 688135 654 509683 214 234801 917 545670 22 4-1094 262 201254 698 307874 459 628915 397 5451*31 839 237463 965 369922 501 339048 14 475477 71 417253 921 249219 540 471589 621 268275 627 593670 853 665486 413 462870 766 498290 271 413226 882 239664 151 577224 754 673423 466 666312 407 580Ó53 967 607475 443 65Q381 964 567576 887 532593 191 638349 314 «=""" 46 •<= óöo-i-lin 322614 791 £,03850 111 532794 798 657991 600433 793 664693 24 252024 485 425681 905 679198 56 416909 539 569574 623 538421 829 204931 545 269612 651 273./1486 677358 107 579036 856 306001 814 523171 400 593068 398 242519 565 573420 916 619390 298 596040 346 • 295173 538 439016 358 233643 173 482166 896 257935 74 665634 75 281197 544 313762 76 , 217239 718 518816 933 658879 761 278550 229 615064 660 510012 125 6778.13 127 601669 130 362283 797 414443 655 686961671 379664847 210675 471 428856 199 359022 691 644499 943 574718 932 5260S6 771 220206 23S 314373 650 354639 844 403785 963 626085 150 494359 447 639238 342 258338 103 655192 339 372949 257 642175 547. 247213 16 267595 88 627075 689 522141 492 279186558 418123 239 526083 246 468123 65 441465 461 292658 139 636969140 392268 877 486121 147 621566 49 413772 630 665099 146 317250 97 577572 385 599785 Sx-'475436 412 670633 578 500030 423 487875 541 626436 422 489067 420 579121 418 678956 425 687724432 494473 583 225067 311 292088 626 '417785 227 357958 8 311133772 410205 296 565992 909 393289 804 635501747 606241913 '672220235 542199 406 349Ö37193 391759 925 T8Ö6-3.4S3' 256885 939. 667833 720 560163 144 51.178143 435212 858 254533 50 4362-1.154 238022-47 559926 753 376221329 649852 244 67T798'-04 329551 7-23 469088 911 285346 506 B721-43 34 377644343 493976 92 59091026. 31893180- 459144182 5S0264809 693952 841 , 216599 899 616126 87 513221 813 628917 801 649524 372 428092 835 525491 19 468912870 .41-865 820 267259 812. 681194 823 354864 483 436328 12 227377 '7 311185 686 664618 566 6-3251 959 428400958 620427 274 267336 674 249719956 667502 236 567527 957 32045S743 604364 86 644946 676 681565 218 592430 717 563496551 696012 220 372541 861 267812 525 686424 263 282256 31 525845 156 463442 30 367128 349 505048 550 307601 783 407257 185 501423 880 271643 672 526959 463 454933 394 679383 451 237012183 531274673 498100 27 221776 26 451949 852 471503 570 467699 511 ; 664089 889 221550687 337321517 305599 929 327483 489 354386 859 371451 634 208627 824 510896 142 366371 693 554505 426 687437 429 39134.819 581949 662 395446 68 277129 733 445879 148 542678 888 442385 373 629494 873 372912 542 692564 369 383189 2Ö5 644990 496 " 250390 499 668460116 229195 119 '445589 427 606313316 338410930 285803 258 513595 223 467965 300 588632 682 666114444 396094 360 300001 192 452336 188 237631 629 288300 154 684789280 446105 268 469835 701 529645 208 300964355 664243 722 260306 414 437823 622 301.77 52 691742 942 610628 941 226061 632 348730515 644097 857 285651 799 286535 62 440009 780 579785912 543104 497 341688 900 463127 862 557531 473 435649 354 562923 516 625018 359 687040 640 694529 663 585076 565 653148 165 649333 706 370092 47 294559 884 413088 762 518363 77 568331 326 401852 202 599011324 686943 282 307985 323 609322 281 560057 286 253290152 463206 357 420935 219 697248 555 410806 433 465154 343 618517 573 227181 6 613892 51 401695 868 643952 467 313029 775 360640291 635813 526 308923 290 665905133 598068 33 471342 604 666185195 497035 203 403264 934 393438 39 389158 469 207909 277 672965 430 559822 276 374215 166 678041 904 471829 810 384197 812 205587 668 667168 441 673393 436 415072438 349064 78 221815 80 508931736 580747 198 680056 593 581818 254 365524 94 655843 826 650295 273 360669 843 210273 327 462425 167 592934301 488924367 211360 376 658288 449 480473 243 37.7502181 628038 412 309867 946 627840241
218455642 572031716 410008 478 448875 168 541654591 347646 827 343507 602 383473 615 262358 491 540720 211 670995 658 489954 581 267842 868 346620 336 516324 833 309715 614 202146 38 246861'613 447623 612 320896 611 332U2 608 200938 303 489738 124 455941408 59 ^oo-S "74 388 381540 510 265327 922 S 5 * 5 554976 567 347359 411 496265155 __>-«?•__ •*2?725 832 687024 487 417103 UI 617068 «OT4__ _-_ 784 429752*649 307524 462 « w S a i S 429562S67 493880 1 517435 480 667278 Sn!-?-!! '05 210232 879 523496 85 ___-_*!£ S26291395 599920 272 408814 249 8 8 4 3 749 9 _ ^ « S I tl 297964 312 256309 607 _ ^ _ _ i 5 ? 0 91 " 9»1 33201379164 316469 874 _ H _ S ? £ S S 46695 *J309 638 448801935 tZ™£cl „T.? -478394 699 560999 93 5ft_|_25 S2, 1 8 8 2 6 3 330707122 350143 546 4 2 3 0 280102 tf_-to_32 ^ ï - ? 18 481860434 «aar-» 4 -- _ _ S 2 1 0 0 529833 475 320280 93 ______» £ _ £ _ _ * a-9833 7.6 297172'66 £ £ • ? ? £ _ S S * ? 934 4 312411362 412922 931
iSEïïH iïSfJ ? ™Ut 80 299128 609 •_*____£ JSS-S 1 «MM»» 577180252
.;32895_.2__ __a833523 48^363 697 618482 854
240802 178 378130 26? 228252 61 577797 40» 499984 681 568464 36» 625278 228 280166 332 489709 384 328524 733 685198 364 231160 729 236586 35 309473 3 482033 S90 27Ï084 223 615793 897 618401 8!_ 574225 893 573860 439 336991 534 343613 59
587710 960 662990 105 .301950 696 408270639 430552 57 608931383 647917 739 241507 786 630015 579 518941 564 598335 53
253416 520 599972113 414465 174 567162 .5 250146 177 217776 727 452368 970 483681 7S5 270917 83 312307 730 5909C0906
205028 504 452396 172 610391321 656943 751 308276 605 376217 9 215274 507 661212 657 522931920 376921760 365834 661 644492 596 536325 445 587478 304 236075 865 237605 294 624114 194 330963 740 262808 307 663547 70 427393 341 431337 962 413S36 548 434729 919 368778 265 661696 213 3S7455 212 570943 851 354120 190 427195 647 592440 663 266213 Q61 596195 815 247814 109 615860 527 265918 807 694348 24 519020306 579317 769 645003 351 294194 334 271000 352 390292 648 458975 32S 409673 816 607419 574 554617 512 216432 21 534107 758 625218 387 611894 782 335573 949 658756 950 315540952 265338 822 530797 937 354304 106
670069 240 582189 757 411458 59 509950 299 368985 878 649051 503 635866 84 341694 669 3475S7 214178 537 282695 322 502964 196 511298 350 344054 606 314206 742 407455248 331003 855 591564 5_. 323436 592 336500 73 3S7218 685 609161 44 446702752 205251 913 415344 903 414529 803 43403 670 254181169 412040 694 678534 28 293926 969 334208 331 520495 892 376863 597 541545 470 604210 927 298222 556 676763 278 201S22 232 281504134 26703Q 245 675356 635 397916 535 333092 234 404474 476 324364 746 242626 333 605941 S34 227165 375 448680 666 509106 374 236129 741 551458 748 541979 61S 523552 20 222371 458 225574 335 219653 313 589165 378 687263 6SS 421551 17 259631431 5Q1227 576 600951 128 370584 776 527632 590 504248157 340442 603 587696 393 200957 25 439793 121 355431 770 671381 599 258508 953 205436 677 522825 633 475927 275 442235 036 401747 584 249241 580 304724948 484828187 267706 421 221373 945 327543 318 283745 938 376744 129 613394 636 635557 89 551276 778 577113 794 447753132 582229 625 211901 664 349889 345 580764 869 303940 317 618367 895 219217 620 539985 954 591769 595 356595136 385941 763 228441 210 49085S 110 349263260 336728 731 269877 82 423614 907 51459Q631 324794 600 396038521 390245 448 210944 795 230679 181 694453 15 431297 777 603592 292 674822 231 208388112 255038 11 438940 755 385093 404 555621105 263142 616 54Q742594 326438 440 600240 488 519882 285 561311519 468430284 598577 415 585471283 667079 69 214487646 534737138 693263123 267909 773 284386 505 488045 295 540837875 212887 533 358105 532 373688 779 334618 788 289427 914 663081624 377631789 4Q8573 -55 521180141 467653 36 636733 43 474467 806 688131 836 235585493 478102 725 573998 170 352760951 586394 765 299533 58 288286' 67 226918 95 686103 678 678205 479 418651 477 2Q5537 617 235486 876 257317 200 255208 790 293511 296 650917 528
OMSLAGEN NUMMERS
— Müfcl.ien kun', (e me ir. uw eigen fabriek aanmoedigende blikken gaven hem nieuwen wel een plaatsje geven), ik wil gaarne alles doen, moed. waagde I mil zijn reef le vragen. — Daar hebt pij 't, gij kent Amerika no*: niel. In de Nieuwe Theater beleefde het drama van Inde eeisle plaats moei gij weien dat een fabriek geen liefdadigheidsgesticht is. ln een .fabriek Emil Bolew o De portefeuille-maker » zijn eerste opvoering. Het première publiek was voltallig. kan men alben menschen gebruiken waar men voordeel van \ci wachten kan. En van u Leb ik Ook de rijke familie van Bolew was er. Reeds geen gicote veiwachlingci'.Nccn.in mijn fabriek heteerste bedrijf' had een goede ontvangst bij het pukliek. Het tweede was een groo: succes. Het heb ik geen pl.iais vcor u. Fmil Eolew zccht -ij.i rijke blcedvenvanlen. publiek riep om den schrijver. Het meest onderden cen na den ander, cp, in de hoop dat zij scheiden zich de rijke bloedverwanten van den hem bebulj za; m zonden zijn i m ren heirekking a-jleiir hierbij. Zij scheeuwden en brulden den te vinden. Ovtial kieeg hij heizelfde antworrd : naam van Bolew. die ook de hunne was, als in Amerika waren alleen werklui noodig, vakai- vilden zij tergelijke?iijd reclame maken voor hun fabriek. beideis of stevige daglocners. Na net tweede bedrijf was paus. In de foyer — « Krlpyeiirsclf B beet '1 bij ons in Amerika,zei htm /ijn rijke oopi.ten mriifcb moet voor weid Bolew door zijn rijke familie enthousiaszich en zijn eigen gezin zorgen. Volg mijn raad tiscli begroet. Zij omarmden en kusten hem. Zij stelden hem met trots aan al hun vrienden i help vcuisell' >. voor. . . Emil Eolew f ad dal heel goed begrepen. Maar — Hij is mijn neef. Ik wist altijd dat hij een hoe kaï men zich zelf vooruit beljun in een talentvolle kerel was. Van begin af aan wist ik vreemd Itr.c,onder \refmde merischen, zonder hij zich op het tooneel moest toeleggeu;daar vakkenii)s,zci.dcr voldoende lichamelijke kracht dat hooit hij thuis en niet op een fabriek. Daarom cm dfsiocdsm de dokken als dokweiker le heb hem aan mijn fabriek ook geen betrekdirnci.? Dat was l.(m een i3adsel. De vsnuuop kingikwillen geven. nabij — want de weinige dollars, die hij had — Nu, Emil. dal hebt ge mij allemaal te danincegébiachi, va ien bijna vcrleeid — liep bij dooi de diukke siiaicn. Hij \oelde zich vreese- ken.Ik hel.' u steeds weer gezegd : help jourself. lijk eerz;;m in dé gicoie mcnscl.eimenigie. Ik ben trots op u. En'als gij geld noodig hebt, Emil, mijn cheque-boek staat tot uw dienst. . Hij kende niemand en niemand leiieop hem. beste neef, het is werkelijk niet mooi Toen zag bij t-cn andej oom, cen bankier in van—u,Maar u me nooit komt opzoeken, h dweep Wal! Sti eet. Deze sfrak hun ock vriendelijk met hetdat tooneelen gij hebt inij nooii uw werk aan. laten lezen. Neen, gij moet ons gauw en heel — Ga mee. in mijn Broadvay restaurant. vaak komen bezoeken. Zeker, Lei is niel goedkoop, maar gij zult — Emil, niet al te bescheiden. Gij zijt van er eien, zooals gij in Europa nooit gegeten onze familie. Gij kunt altijd mijn huis als het hebt. uwe besschouwen. — Dar.ki; wel, oom, ik ga liever.njet mee, — Emi!,na de voorstelling vieren wij uw sucmaar leent n mü 1.*^dollar. in het Waldorf Astoiia-hotel. Op een paar — Wal, ik zal u 1.1 dollar lfenen? Ik ben toch ces honderd dollar hoeven we niet te zien. ;Komt geen Cainegie. cm mijn geld maar zoo een, gij twee. diie vcg te geven. Bij God, ik len lang ren.nn ook, dat moogt gij uw familie niet weigegeen Ceuld en als men 15,000 dollar per jaar Zoo ging het steeds door. De rijke bloedvernoodig hce fi.ir.ee! mor voorzichtig (ingaan met zijn geld. Ovtiigeiis* had ik u al lang willen zeg- wanten en hun vrienden — nu zijn vrienden — gen dat gij een groote domheid 1 egaan hebt door gaven aan de bewondering door stevigen handnaar Amciikate kemen. Gij deugt niet voor druk uiting. Slechts wien hij zocht, naar wij hij verlangde, Amerika. Jiaarenfin, wees maar niet zoo terneergeslsgen,-hier hebt £e 5 dollar, maar in de vond Bolew niet in den foyer. Zij zat op een plaats in de galerij: zij had op haar handen getoekomst moei ge cp mij riet rekenen. klapt, toen bet publiek opplaudisseerde en den Het v s s .juist mitd; g. De fabriekarbeiders schrijver bejubelde. Tranen stroomden uit kwamen naar buiten e meen luchtje te schep- haar oogen. Tranen van vreugde. Tranen van pen. geluk. Bolew werd door een arbeidar herkend en succes is mijn verlies.Als hij maar gelukaangesp] oF-ira. Het was een landsman en school- kigZijn is, fluisterde zij. kameii-,"d. Be lev vertelde hem zijn leed. De voorstelling was afgeloopen. Het was een — Hm, zeide jeugdvriend, nei m t ' t niet zco geweest. De rijke familieleden van den iragiscli op. Gij kunt wel geholpen worden. Ga succes haastten zich naar Waldorf Astoria.De maar niee.dan spreek ik mei den meesterknecht, schrijver auteur bracht den kunstenaars een groet ten afdan kriigt ge wel weik. Vijf dollar of misschien scheid dat hij eenzaam noodig had om te bekozes, vei"dic-nl gij zeker vel. Dan kunt ge ten- men van emotie. Een balf uur later klom minste een tijdje uw hoofd bo\en water houden, Bolew de de trappen op in de oude huurkazertot gij eils beleis gevonden hebt.dat meer in over- ne van de vijf Oostzijde. • Hij klopte aan de deur. eensti mnimg is met uw kennis. Selma's moeder deed open en schrikte toen zij — Ulaar, zei Bolew, ik heb geen flauw begrip den laten bezoeker zag. van de yorlefeuillefabrikatie, — Wat, riep Selma, gij hier en niet,.. — Ü«ar Emil, gij weet tcch vel dat ik ook — Ja, hier, antwoordde Bolew, hier wil ik niet al* poiteleuille maker geboren ben. Men onzen zonsopgang vieren. moet 'l leeren en moeilijk is 't niét. Eu de kameraden zullen u wel bdpen.WeiwaaiJuflrouw Selma, gij zult onzen vriend toch ook wel willen behulpzaam zijn?
66793 363 28405135 26089 23 68796 162 55869 455 24552 377 37500 153 39504 72 69215 81 67897 846 68831 32 39025 800 28898 792 30706 549 56323 4 61957 610 56642131 22584386 -6254Q 171 29746259 fe !K-;*'.*_*:,!_.''I: 49421' 787 ' 62644 536 56996108 37216 264 36385 13 36875 206 59284955 55992 11V Den volgenden zaterdagavond is Bolew zijn .65280 126. 59958805 36934860 41568 940 weekloon. 5 dollar.uitbetaald, Hiiysaser bizon56057928 39622 918 51566 529 30228 721 der mee jn zijrt schik. Bei eersle geld, dat hij 64563 598 20907.437 25603 428 56527 270 in Amerika verdiend had. Een gevoel van groo28091 2 7 Q 53852 446 65053 828 68955 481 ter lewustzijn maakle zirh van hem meester. 28323 737 65745 242 - 23902 251 34034 256 Hij gevoeld zich zelfstandig, onafhankelijk. 47511 700 29549 253 48559 503 42283 522 Nog denzelfden avond ging hij naar zijn oom. 39422 619 41756 54 39861 530 34717 410 Met eenigen trots zei hij: 69574224 57199 215 34148 401 39080 715 — Hier zijn uw* vijf dollar, oom Ik dank u. 67094675 25022 732 45537 735 33377 267 — Faimy, Annie. riep de oom opgewonden 54681 269 37990968 27704 756 26297 563 zijn vrcuw'en dochter ice. kijk, Emil heeft mij ,69697 289 55251 894 36052 894 30052 99 de vijf dollar leruggel racht. Is dat niet merk40838186 67890 490 36738 750 43783 233 waardig? 35383 902 46908 501 36453 392 26042 774 Tante er nicht keken Polew met verbaasde 65609811 .64621.41 33726 572 oogen aan. Hij wei d er verlegen van. 36846 396 60051 872 66943 368 . 25362 464 — lkTrgii.ipuv vu bazing niel. Wat is daar 40215 910 52374 601 44609 553 22635 665 merkwaaidig aan dat ik een'schuld betaal? Ik .62352 498 21396 03 53393 641 . 46845 382 heb het geld verdiend. 36397 514 62527 850 . .49431509 • 65019 637 68177 703 — Maar, Emil. viel de ocm hem in de rede, 67143 344 32782543 5899.- 90 het komt er lij mij toch niel ój* vijf dollar aan. 27059 356 41598419 -66794 337 44154 330 Ik heb behalve mijn zaak vel meer dan hon62109 308 47123 189 45801 692 31326 768 derdduizend rp de bank slaan Gij hadt ze gerust 63433 305 65555 582 '40952 297 28696 764 kunnen houden. '21161818 30974 883 63556 866 52528 472 23656 628 36883 180 En slak ondtr 't spreken het S dollar in zijn 57436 840 47599302 65739 399 41416 325 zak. 32704 389 65060 707 21787319 40680 972 — Mijnheer Bolew, zijt ge dan inderdaad 45823 825 66060 728 52669 871 werkman, vroeg de nicht. 31132 293 48621 937 67911 974 — Zeker, juffrouw, dat ben ik.'
Oud en nieuw op post #
Old England is toch broeder Jonathan voor! Men schrijft dat in het begin der vorige maand te Londen de eerste vliegpost is aangekomen. De brieven droegen een rood stempel met het opschrift: « First aerial Post a eshibition Allahabah *.(Eerste luchtpost van de tentoonstelling van Allahabah.) Buiten de gewone postzegel zat er nog een ander zegel op, waarop afgebeeld Btond een vliegtoestel, dat over de bergen zweeft. Van uit Allahabah,. in voor Indië, zijn die brie. ven verder op den gewone weg naar, Londen gezonden. Zou. onze profetie van toekomstige vliegende postkantoren werkelijk in vervulling gaan? Over vliegende . postboden schreef een Amerikaansch blad, doch het Vliegpostkantoor schijnt bij de hooge Oomes nog niet een punt van overleg te zijn; het -zal echter komen - te bekwamer tijd ».
In de couranten doet een berichtje de ronde van zenuwachtige telefonisten in Buda-Pest. Twee en veertig dames van de 250, die op het oogenblik dat een werkman in het dienstlokaal van een ladder viel, — Maar loe kan dal? Gij zijt nog familie van dienst deden, kregen een zenuwaanval, zooD e Ioien zijn alle werkdagen te verkrijons. Laatst vas ik in de fabriek van mijn neef dat ze onder onmiddellijke geneeskundige gen van middag (12 uren) tot 4 ure namiden heb de werklui eens aangekeken. Maar hoe behandeling moesten worden gesteld. De dag,, tot.den 31.Augusti.1911, aan het Sekrekan mer, nu werkman worden! overigen waren zoo van streek geraakt, dat tariaat der Tentoonstelling van den huisarEr was juist een gezellig avondje bij Bolews de toestellen eenigen tijd stop moesten beid, 35, Lombardstraat, Brussel. oom, Emil werd den gasten niet voorgesteld, worden gezet. Zekerlijk is telefoon- en teleD e loten op den 31 Augusti voor 4 ure vaaff chijnlijk dcor een vergissing van den gast- graafdienst op drukke kantoren een zenuwnamiddag niet geëischt, blijven het bezit herr.Maarwel f pi aken zijn bloedverwanten hem aangrijpende dienstverrichting evenals het van de maatschappij. op neerbnigerden loon loe. sorteeren van brieven. Het publiek heeft er — Zco, maakt gij portefeuilles, zei de rijke geen besef van, wat er bij de post omgaat I neef. En verdient ge dam mee \ijf dollar per Edison heeft een nieuwe uitvinding geweek Nu, \eel is 't niet. Men kan ergeenmil- daan, hiervoor zal hij zijn 801. brevet verlionair bij woiden. bahaha! Maar, beste jongen, overen, .'t is de kinetofoon o£ sprekende VERHALEN de mer.sclien kunnen niet alb maal gelijk zijn. cinematograaf. Er moeien fabrikanten zijnen aibeideis. Net De geleerde Amerikaan, niet ten onzoo als (i hurgrimenscheii eu adellijken moeten zijn. leder rroet levieden zijn mei wal het lot rechte bijgenaamd de «Toovenaar van Menlo hrmtocl*(d(C'li. Ik lebl.etu al vic.e-.ei gezegd Park *>, schijnt er in geslaagd te zijn een toedoor S. BLOCK Emil : bier in Amerika is de leus «hein, stel uit te denken, dat, behalve de reproductie der menschelijke stem, ook die geeft ..De.teerling ispieworpen, nu kan ik niet meer youiself 11. En; gij »tel" : verken is hier van het menschelijk lichaam in zijn verschilterug! Mf't déze woorden besteeg Emil.. Bolew geen sol ande. Weik maar rustig voort enhelD lende bewegingen, zulks . langs fotogra•••* de,'groote stoomboot. Hij 'leunde tégen de jourself. fischen weg. — Anna, wie is dat da'ai? verschansing. Nog één blik op Europa. Een Voor een twaalftal journalisten heeft laatste afscheidsblik. Had hij genoeg van Euro— Och, dat is.... een immigrant, zei de Edison man kunnen vertoonen, die pa?-Bij had nietgenueg van-de plaats -waar- hij nicht tot haar vriendin, ik veel zijn naam niét drukke een bewegingen maakte en sprak. Hij jong-was geweest, waar-hij gehoopt had — en eens. was in een gekleede jas en stond op het teleurgesteld was.Teleurstelling dreef hem eruit, Nicirand wist hoe en v*anheei Bolév het ge- doek geteekend, achteraan in de zaal. ' t Wat wacht mij daar ver weg? - Wal? Hoe? -Wat zelsch.'p verliet. Was dus geen levend wezen, maar een zal ik daar doen? Wat zal ik beleven? Wal zal Niettegenslaande de kameraden hem op alle Hij begon met een stalen kogel op ik worden? En ironisch lachje speelde om zijn manieren hielpen en met raad en daad terzijde plaatje. grond te werpen, wat een duidelijk te lippen, ik ga liggen, fluisterde Emil en laat mij stonden, kon hij 'iniet verder brengen dan vijf den onderscheiden geluid veroorzaakte; vervoldoor den stroom meeslepen. do.laipcr week. En hij had heel wat moeite om gens brak hij een bord in stukken met het Io 'Amerika. In het land, waar men ten tweede daarmee rond tekoine n.In liet klein kamerije.dat bekende geluid aan het breken van vaatmale geboren wordt, waar men een nieuw leven hij met eeu anderen commensaal moest deelen werk, eigen; eindelijk klppte.de meneer met begint. — waarvoor hij de gewei e huur van drie dollar houten hamer op een tafel met zulk geweld, — .la.mijn beste Emil, Amerika is geen Euro- per maand moest belalen — was het hem nau- dat den toeschouwers hooren en zien verpa.- Hier moet gewerkt werden, zei hem -zijn welijks mogelijk zijn litlerairen arbeid te vervol- ging. De vertooning eindigde met twee of gen, l-nhij was loch aan gioot verk begonnen. drie stooten op een automobielhoorn. rijke neef, dien hij om raad vroeg. — Ik zal u-werk. een betrekking geven? Ja- Een drama uit bel sociale leven. En het meest Edison is nu drie-en-zestig jaar n.d. Hij wel, alsof ik niets anders te doen had. Gij denkt drukte hen: de ai morde cn de vrees, dat bij zijn is gebortn in 1847. Ondanks ïijn sterk gezeker dat wij bier/evenals in Europa, met de doel'niel zcu bereiken. Vei strooiing en troost stel, hadden zijn onafgebroken arbeid, zijn handen in de zakken ïondslenteren. Als gij eens vond hij alleen in het gezelschap van zijn fa- moeilijke en soms gevaarlijke nasporingen wist wat'het beteekent eén omzet te krijgen van brieksvriendin Selma, die bij van tijd tot lijd m zijn organisme ernstig geschokt. Bij een oneen millioen dollar en wat nog moeilijker is, haar ouderlijk huis bezocht. derzoek der violette stralen had hij bijna 300 werklui te regeeren: -Neen, ik heb genoeg — Moed houder, Emil. Werkt maar door aan het gezicht verloren, naar men zegt. En voor.mü zelfjie doen, dan dat. ik mij met het uw grootsche taak. Zonder zonsondeigang komt tengevolge van een ongeluk in zijn laboravinden/ van een-betrekking voor u kanophou- er geen zonsongang. :',.. . torium, heeft hij twee vingers moeten laten = l_n.- " ~ ~ ~ *• r r ^ ^ ê j v r i e ^ e l ^ i j w _ l _ _ r _ va° g i j i f f l -°?JL afzettea, Mi^^(_if(L getracht hem over t e
SUCCES
halen voorgoed van zijn electrische studiën af te zien en hem een verleidelijk plan voorgelegd van een reis in Europa en van een langdurig verblijf in Florida, waar hij eeh villa heeft gekocht, en hem herinnerd aait zijn voornemen om zich voortaan slechts aan de scheikunde te wijden; maar indien ; het nieuws van de uitvinding der kinetofoon j waar is, dan zou Edison nog steeds worden vastgehouden in zijn ëlectriciteitswerkplaats ' door denkbeelden, waarvan hij zich nooit heeft kunnen losmaken. Denkbeelden hebben hun despotische macht I De wereld is in afwachting, dat bij heli vraagstuk oplost van den krachtigen.en lichten motor, die het wonder der luchtvaart zal volmaken. Met zijn kinetofoon heeft hij zijn laatste uitkomsten van de praktische toepa.ssing der electriciteit in verbinding met het geluid weten ten nutte te maken. '
Het betrekkelijk klein, in het Oosten van Azia gelegen eiland Japan, komt vpor een duur van tien jaren een verbond te sluiten met het opjpermachtig wereldrijk Engeland — en te dezer gelegenheid is weer een werk verschenen waarin wij voor onze lezers eenige grepen doen. Op eene ongehoord snelle wijze ontwikkelt Japan zich niet alleen tot een politieken en militairen Staat, waarmede de europeesche groot-machten moer en meer zullen te rekenen hebben, maar pok tot een modern, kapitalistisch nijverheidsland, d a . j zijn invloed doet gevoelen op de wereldmarkt. Het is nog niet een vierde van eene eeuw. geleden dat Japan plaats kwam nemen tus- -' schen de moderne tarnden en zich eene :' grondwet aanschafte. Tot in 1868 was Japan nog een zuiver feudaalland. Eerst in 1871 werd er de op europeesche wijze ingerichte brievenposterij in- j gevoerd. En eerst na 1877, na deo opstand ' der Satsuma, begon men aan den aanleg i van een telegrafische gemeenschap. Dit tijdperk van zoowat tien jaar was vol- I doende, om het verachterd land op politiek" en sociaal gebied heelemaal herinterichten en het heel nieuw staatswezien te schenken. De ongehoorde vlucht van het japaneesch rijk is het best vast te stellen door het feit dat er zooveel dadelijk winsten afwerpende spoorwegen aangelegd werden, die op korten tijd door den Staat werden overgenomen en uitgebaat — terwijl, zooals men weet, de spoorwegen in Engeland, Frank-, rijk en Amerika, nog in de handen va.n kapitalisten gebleven zijn. De volgende tabel tPönt aan hoeveel kilometers spoorwegen er lagen in de-opgegeven jaren: Andere Staatalijnen Samen kilom. kilom. kilom.. 1882 280 280 — 1892 890 1,860 2,750 1905 2,465 5,230 7,696 1608 7,300 .70 8,070 Het is waar dat de jipansehe spoorwegen niet zijn wat de onze zijn, daar zij, wegens, de bergachtigheid des lands, doorgaans met smal-spoor liggen. Maar de groote coreaansche lijn, voor den doorvoer tot Tokio en Schimonoseki, gaat nu op normaal spoor gelegd worden en dat zal den Staat niet minder dan 230,000,000 fr. kosten. Deze verrassende ontwikkeling vaji de verkeerswegen is een rëchtstreeksch gevolg van de ontwikkeling der nijverheden. Zooals in alle oudere landen is het hier ook de textielnijverheid die het eerst dé groPtkapitalistisch. vormen heeft aangenomen. In 1882 werd te Osaka de eerste grootai katoenspinnerij opgericht, en de volgende tabol toont ons welke vlucht deze nijverheid genomen heeft: Spinnerijen Spillen Voortbrengst (Pikul vaa. 60 k.) 1886 . 2 0 65,000 48,000 1892 39 403,000 625,000 1896 61 692,000 1,224,000: 1899 83 1,170,000 2,686,0001903 80 1,290,000 >» T" 1907 83 1,500,000 2,958,000 1908 86 1,403,000 2,679,000 De uitvoer van gesponnen garen steeg van 0 in 1886 tot 1,023,000 pikul in 1899, om terug tevallen op 479,000 pikul in 1908. • Het is in de jaren 1909 en 1910 dat h e t getal der spillen zich het meest vermenigvuldigd heeft en dat de uitvoer het ergst toegenomen heeft. In dezelfde maat heeft de invoer van ga-, ren afgenomen, zich. beperkend tot bet zeer fijn garen, en deze gegevens bewijzen dat Japan zich, voor wat de katoennijverheid betreft, heelemaal onafhankelijk heeft gemaakt met allen, maar dat het op de wereldmarkt een te duchten mededinger gaat worden. • _' De ontwikkeling der overige kapitalisti-. sche ondernemingen toont ons heelemaal hetzelfde beeld van vooruitgang. Het getal der japaneesche handelsmaatschappijen heeft zich van 2,844 in 1894 vermenigvuldigd tot 10,720 in 1908, waarvan.' 4,731 aandeelmaatschappijen op zijn euro-" peesch waren. Het getal door motoren gedreven fabrieken is van 2,409 in 1894 tot 5,617 in 1908. Dit der fabrieken zonder motoren steeg van 3,576 in hetzelfde jaar tot 5,773 in hetzelfde , jaar. Het getal van allerhande fabrieken steeg in denzelfden tijdvan 5,985 op 11,390. ! Einde der tachtiger jaren bracht men i a , Japan 2,000,000 ton kolen voort en in 1908 , meer dan 14,000,000 ton. Het is niet zoozeer de huidige hoogte ' als wel de snelle ontwikkeling die hier van : de hoogste beteekenis moet genoemd worden. De oude europeesohe landen hadden' eeuwen van jaren noodig om zich los t o worstelen uit de feudale toestanden, om zich kapitalistisch te ontwikkelen, en thans volbrengen de nieuwe landen dit ontwikkelingswerk in den tijd van tientallen van jaren I De nijverheidsontwikkeling volgt de poli-' tieke en sociale ontwikkeling en op dea voet en deze vlucht wordt steeds hooger ent' hooger in. de opkomende landen.
6
i
-
1
wet nog leer achterlijk is. De volksmassa is in de wetgeveaing nog feitelijk uitgesloten, slechts 17 op 1000 Japaneezen, of 800,000 op 50,000,000 hebben stemrecht. Dit heeft voor onvermijdelijk gevolg dat er den lande door ee^o sterke democratische beweging ontstaat, waarvan de leiding in handen ko*ut der zoogezegde handelskamers en de endere nüvsrheiavereenigingen. De kennerj ven de j**o&neesche toestanden verzekeren dat Japan binnen een kwart van eoca eeuw een zesr democr&tischen staatsvorm moet hebben. Hier én daar ziet men aooren zelfs van de socialictieche bs^egin^-, <_.- eon even onvermijdelijk govolg zal zii-n van de kapitalistische uitbuiting. De ongehoorde ontwikkeling van Japan blijkt even klaar nit de groote toename der ontvang-sten en uitgaven van den Staat, die in de volgende jaren bedroegen in yen (1 yen 6 franken.) Ontvangsten Uitgaven 1869 33,000,000 30,500,000 1875 86,200,000 66,100,000 1895 98,100,000 78,100,000 1905 535,200,000 420,700,000 1910 536,300,000 634,300,000 Het dient gezogd t e worden d»t de uitgaven voor loger en vloot in Japan eene buiJ I I I ^ " * " " - groote rol in het budget spelen. In 1910 b-Meps- zij do som van 160,000,000 yen. In 1910 werd er echter ook 100,000,000 fr. uitgegeven aan akkerbpuw en nijverheidsinrichtingen. Er werden ook aanzienlijke sommen uitgegsven voor ds inrichting van het volksonderwijs, ïoodat de volksschool er eene goede ontwikkeling ondergaat — iets wat met voorliefde door <ïe japaneesche rejjeering getoond wordt op alle internationale tentoonstellingen. Maar Japan is vporal gekend wegens zijne onbegrijpelijke lage loonen, alhoewel er, naast da algemeene ontwikkeling een bestendijj stijgen vastgesteld wordt. H e t l o o n van den gewonen arbeider steeg van 16 sen in 1887 tot omtrent 50 sen op onze dagen. L a a r de waarde van het japaneesch geld echter zeer veranderlijk is, kan men hier niet met meer zekerheid zeggen of de koopkracht van dezen arbeider geste-
m DöiWerfag 17. Oogst r . i r W'• lijk de premie van drie procent voCr drie maanden. Dat wil zeggen, wanneer ik handelsbelangen heb die door een oorlog tusschen Engeland en Duitschland kunnen worden getroffen, dan kan ik mij tot dis premie tegen deze risiko dekken. Gesteld ik heb goederen te betrekkeu uit Amerika of Noord-Europa, of waar ook - indaan. Indien er oorlog komt zullen de vrachten snel rijzen en moet ik ver boven mijn schatting betalen. Of ik heb voor mijn bedrijf veel steenkolen noodig. Indien er oorlog komt zullen de steenkolenprijzen sterk rijzen. Om deze of een andere reden wensch ik dat mij een som gelds wordt uitbetaald, indien er binnen drie maanden oorlog tusschen Duitschland en Engeland wordt verklaard. Voor iedere duizend franken, die ik mij aldus verzekeren wi'•'. - betaalde ik de vorige week dertig franken. Er bleek tot die premie veel vraag voor verzekering. Binnen enkele dagen sterj de premie tot vier per honderd en zelfs tot vijf en een kwart. Zoo werd toen de kans op oorlog reeds eiken dag uitgedrukt in een prunie. Wij vermelden het geval om den lezer een kijk t e geven op een kant van den oorlog die men gewoonlijk niet ziet. Er is, het blijkt ook hieruit, in dezen tijd niets dat niet in geldswaarde wordt uitgedrukt, geen ellende of geen verschrikking voor de massa, die niet het voorwerp is van winstmakerij.
dus énkel vermelden, heeveel dagbladen en tijdschriften er engeveer ever de wereld verschijnen. «Jok over de talen waarin deze zijn opgesteld kunnen wij niet veel zeggen omdat wij er geene gegevens over bezitten, het zou anders ook belangwekkend zijn te vernemen in welke verhouding de door de dagbladen gebruikte talen tot het aantal dezer bladen over de wereld staan. Aan de spits van alle volkeren der aarde staat, wat het aantal betreft, de Amerikansche pers, zoowel wat de oplaag als het aantal verschillende bladen aangaat. In 1908 reeds, verschenen e r in de Vereenigde Staten niet minder dan 21.435 bladen, waarvan 2500, of 700 morgend- en 1800 avondbladen, dagelijks het licht zien. Al deze bladen verschijnen niet in het Engelsch, men heeft er in verschillende talen, onder andere verschijnen er zes a zeven honderd in het Duitsch en zekere daarvan zijn zeer belangrijk, ook weten wij van een 40tal bladen die in Amerika in onze taal worden uitgegeven. De drukkers van dagbladen en tijdschriften verbruiken in de Unie jaarlijks voor 130 millioen frank papier en hebben te samen eene bruto-inkomst van 950 millioen frank, waarvan 500 millioen frank van aankondigingen en 450 millioen van den verkoop der bladen. In Canada verschijnen 1200 bladen, 100 dagelijks, verscheidene in de Fransche taal. Heel Midden- en Ziiid-Amerika geraakt slechts tot het dubbele van dit aantal, Mexico, Brazilië cn Chili, met elk ongeveer 300 bladen, Venezuela 170, Ecuador 40, Argentina 750, enz. De tweede plaats in de vergelijkende internationale persstatistiek komt toe aan Duitschland met zijn meer dan 10.000 bladen en tijdschriften. Men kan dit aantal verdeelen i n : 4000 politieke bladen, waarvan 1500 dagelijks verschijnen met eene oplage van omtrent 25 millioen exemplaren per dag. Duitschland geeft per jaar 6 milliard dagbladnummers uit, waarvan slechts 1/3 per post wordt besteld. In al de Duitsche koloniën bestaan reeds L-iden en wel drie, zoowel in Duitsch Zuid-West-Afrika als in Duitsch Oost-Afrika; op Samoa en in Tsingtau verschijnen er twee, in de andere kleinere koloniën verschijnt alleen een officieel blad. Na Duitschland komt Frankrijk met 9000 bladen en tijdschriften en slechts 500 dagbladen ; dan volgt Oostenrijk-Hongarië met 5600 en eindelijk op de vierde plaats komt eerst Groot Britanje met 4400 bladen, waaronder de 230 dagbladen worden meegerekend. België heeft meer dagbladen dan Italië, dit land heeft er slechts 100 die dagelijks verschijnen, 3500 in het geheel; Spanje 2000, 300 worden alle dagen uitgegeven. In beide landen zijn echter zeer veel menschen die niet lezen kunnen. Rusland met zija ruim 100 millioen inwoners heeft f«-og niet zooveel bladen als België, amper 2000 (200 dagbladen) en dan is het aantal in de laatste twintig jaar nog bijna verdrievoudigd; in 1890 waren daar slechts 800 bladen. In Rusland kunnen-echter weinig menschen lezen. België gaat dus met zijn kleine bevolking tot over de 2000 bladen. We schamen ons een beetje om te bekennen in de hoop echter van beterschap, dat de drie vierden in het Fransch worden uitgegeven. Zwitserland met zijn 3 1/2 millioen inwoners heeft 1200 bladen (800 in ' t Duitsch, 350 in ' t Fransch en. 50 Italiaansche), 100 verschijnen dagelijks. Denemarken met drie millioen inwoners spant de kroon met 1450 bladen. Zweden heeft 1000 bladen; Nederland, zoo verzekert men, 2000, waaronder zeer belangrijke. Dan komen Noorwegen en Rumenië elk met 600, Turkije met 300, Griekenland met 150 bladen. Nog geen 100 halen Portugal, Bulgarië, Servië en Luxemburg. In dé overige landen staat aan het hoofd, vèr boven de andere landen uit, Japan met zijn 2000 bladen, waarvan 1/5 dagelijks met eene zeer groote oplage verschijnen. Wij wenschen onze zetters geluk dat zij hun vak niet in Japan moeten uitvoeren ; hunne gele yakgenooten moeten met 100 verschillende letterteekens en 50.000 verschillende typen werken om de hoogere Japansche taal t e kunnen drukken. China daarentegen heeft nog ni:t een blad per twee millioen inwoners. Het reusachtige Siberië geraakt niet tot een paar dozijn bladen; doch Britsch Indië t_lt er 1800, Australië 1000. In Afrika worden alleen in Egypte, Algiers en de Unie van Zuid-Afrika iets meer dan 100 bladen per genoemde streek uitgegeven. IJsland met zijn nauwelijks 80.000 inwoners, waarvan er niet één niet lezen noch schrijven kan, bezit 30 bladen en tijdschriften 1 (Het Handelsblad)
peil van ongeveer 23 dollars aangeland, en De voortbrengst van alle afgewerkte* gelijksoortige prijsverlagingen vielen e r staalartikelen 6edert 1900 wordt als volgt voor de verschillende soorten van afgewerk- opgegeven: te staalartikelen waar te nemen. 1900 9,487,443 t o n n e n De oorzaak van deze slapte besprekende, 1901 12,549,327 zegt het verslag allereerst, dat na de snelle > 1902 13,944.116 verlevendiging, welke er in nijverheid na de > 1903 13,207,697 crisis van 1907 intrad, een teruggang kan » 1904 12,013,381 worden'verwacht. » 1905 16,840,015 Vervolgens had de theatrale terugkeer van » 1906 19,588,468 I Theodore Roosevelt zijn invloed op produc1907 19,664,822 toe, prijzen en beleggingen. Gedurende » 1908 11,628,192 > eenigen tijd suggereerde hij het publiek dat 1909 19,644,690 de November-verkiezingen zijne radikale > 1910 21,621,279 beginselen zouden komen bevestigen Zaken» lieden waren zeer omzichtig in het doen van nieuwe bestellingen, toen de ex-president dag aan dag zijne vlammende redevoeringen afstak. Vervolgens bestond er terughoudendheid ZE ZIJN « B - 1 T E » .1 hangende de uitspraak der trustgedingen bij het Opperste Gerechtshof.Daarna kwam een Groot, door groepen beuken en dennen, nieuwe tariefsherziening de zaken versto- omgeven grasveld, dat schuin aflooopt naar.' ren. Ten slotte onthielden de spoorwegen een ringvormigen vijver, waarin een hoog, zich van het plaatsen van orders zoolang zij dichtbegroeid eiland. in het onzekere verkeerden of de HandelsHet grasveld is bijna geheel door feilen commissie zou toestaan de vrachttarieven al zonnegloed overgoten — alleen aan den dan niet te verhoogen. Het zijn al deze invloeden geweest welke rand is een reep schaduw, die benut wordt er toe hebben bijgedragen om de ijzer- en door jassen- en boordenlopze heeren, door, < staalnijyerheid gedurende 1910 t e drukken. dames, die haar hoed hebben thuisgelaten Sedert is er in den toestand niet veel ver- ('t staat zoo echt c en pension-zijn-aöhtig », betering ten gunste ingetreden. Zoo n.i en niet waar 1) door bezweete kinderen, wier; dan viel er wel iets meer levendig in den rappe voeten bij deze Juli-hitte ook eindelijk ijzer- en staalhandel waar te nemen, doch den dienst weigeren. Komen aangewandeld dwars over de in nimmer was zulks een onderdeel van een algemeene opleving in handel en nijverheid. zonnebrand liggende vlakte, een dame, dia, een kinderwagen duwt, drie jongetjes van, De beursprijzen te New-York mogen na Het record van uurwerkmakerskunst is 15 Mei, toen de uitspraak in het Standard naar schatting, 3, 5 en 7 jaar, een heer in de klok, die op het oogenblik in de FaraOil geding afkwam, wel zijn verbeterd, van tip-top grijs kostuum, met zeer hoogen day-werkplaatsen in Leicester voor rekeden toestand in den ijzerhandel kan zulks boord en breed beveterde schoenen, een bening van een verzekeringsmaatschappij in niet worden gezegd. Integendeel, op 24 Mei jaarde, grijze dame in zwart-satijnen japon Liverpool gebouwd wordt en die niet alleen verlaagde een der voornaamste producenten en nog een heer, deftig in ' t zwart met dito merkwaardig is om haar reusachtige afde prijzen harer artikelen en de leidende boord als de heer in ' t grijs. De voorste dame staat midden op ' t veld metingen, maar ook om de verbazende fijnstaalfabrikanten volgden daarop met overheid van haar vervaardiging. eenkomstige prijsverminderingen eenige da- stil, waarschijnlijk blij den hobbelenden wa-> gen eens stil t e kunnen laten staan. gen later. De maand Juni is de slapste De klok komt, 72 meter boven den bemaand in dit jaar tot dusverre geweest. < Daar iz'n mooi plekkie **-, zegt ze, op ' t ' ganen grond, in een toren te staan. De Het verslag gaat in den breede de poli- eiland wijzend, < daar moste we naar toe, vier wijzerplaten hebben een middelijn van tieken factoren na, welke een ongunstigen ma I » meer dan 8 meter, de lengte van den miinvloed op den loop der ijzer en staalmarkt nuutwijzer is 4,53 meter en zijn grootste t Kan je met de wage niet komme >, zegt hebben gehad en is lang niet malsch is zijne de eene heer. breedte 91 centimeter. De twaalf cijfers kritiek op president Taft voor zijn doordrijzijn 1 meter lang en de omtrek van den « Waarom niet ï An d'andere kant toch zeven het reciprociteitsverdrag met Canada- ker wel. » cirkel waarin de minuutstrepen staat is Niet alleen dat hangende de beraadslaging 21,21 meter. In overeenstemming met deze c Ach, la we hier nou maar blijve>, stelt over het ontwerp de handel uiterst op zijn «ma» voor, « ik bin zoo warrem, daar is ' t maten zijn ook de gewichten. Iedere wij« en **• ••*._-_ hoede moest wezen, het brengt bovendien zerplaat weegt 3,000 kg. toch ook goed.*» Ze richt haar b l i k o p de De- loonen van wevers en spinners bearoe-, vrijhandel voor vele artikelen,onbegrijpelijk paar vierkante meters schaduw,waarin r*njaVeel zorg hebben de vervaardigers van gen over hsteelfde tijdstip: van niemand die voor herhaaldelijk verklaar korpus eenige koelte vindt. dit enorme uurwerk besteed om de klok zoo Mannen U,7 — 39,5 — 44 sen. een protectionist te zijn goed mogelijk tegen weerinvloeden t e beIk word ongerust — als ze es werkelijk op1 Vrouwen 7,4 — 1»,* — 24 sen. De bijeenroeping van het nieuw gekozen dat onzalige voorstel ingingen! veiligen en haar bovendien zoo nauwkeurig 'Als men den sen vermenigvuldigt met de te maken, dat ze met de beste uurwerken Congres in buitengewone zitting om over ' t Gelukkig 1 de wagen voerster is romantisch middelmatige waarde van 5 centiemen, dan kan wedijveren. Canadeesche verdrag t e beraadslagen, ter- aangelegd. Met een smachtenden blik kijkt komt men t o t het verschrikkelijk laag loon wijl het verwacht kon worden dat de demoHiervoor heeft men verschillende inrichze naar het eiland. •van 2,20 fr. voor di» mannen en 1,20 fr. tingen bedacht; een daarvan j-reeft den kreten de gelegenheid niet zouden laten < Daar, o, daar is ' t prachtig!* yoor de vroiwen 1 voorbijgaan om aan een Das aangenomen wijzers bijvoorbeeld een gelijkmatige bewe< Bè, bé,» klinkt het uit den wagen. Het spreekt van zelf dat er in een land ging, in tegenstelling met de wijzers van tarief t e tornen, noemt het verslag niet al« Ach, hou je toch stil; vin je ' t hier dan met zulke lage loonen ook heel andere le- gewone electrische klokken, die altijd met leen een nieuwen slag de nijverheid toege- niet goddelijk ?> venstoestanden, heel andere verhoudingen een sprongetje vooruitgaan. Deze beweging bracht, doch het geeft als zijne meening t e e Bé, bé I » is ' t antwoord. moeten bestaan dan de onze, en dat er met heeft men verkregen door een bijzonderen, kennen, dat, hoe men de zaak ook bekijkt, 'n resolute beweging wendt de moeg-poe zoo ongehoorde ontwikkeling van ver- langzaam bewegenden,motor, die de wijzers die bijeenroeping absoluut niet noodig ge- derMet den wagen en rijdt weer voort. keer en nijverheid voor de arbeiders heel ronddraait en die door een régulateur geweest was. . -Ma» kijkt nog es zuchtend naar mijn •ndere behoeften moeten ontstaan, die voor regeld wordt. Deze régulateur staat in verIndien wij dan toch een ernstige inbreuk onvermijdelijke gevolgen zullen hebben dat binding met de sterrenwacht van Greenop onze beschermende politiek hadden t e beuk en volgt dan evenals de anderen. In de stovende hitte beweegt de stoet zich de arbeiders hooge eischen zullen moeten wich. maken, zegt de heer Swank, in het belang stellen, hoogere loonen zullen moeten van Canada en i ö het nadeel van onze land- langzaam en verdwijnt uit het'gezicht. Tien De vier wijzerplaten worden electrisch eischen. bouwers, dan had 'Canada best t o t de ge- minuten later komen ze met nog rooder kopverlicht, door middel van, bij het vallen Loonbewegingen en zelfs werkstakingen "•"•an den avond, automatisch ontbrandende wone zitting vn het nieuw gekozen Congres pen terug. Ze hadden het eiland niet kunzijn dan ook geene zeldzaamheden meer in lampen, die tegen den morgen ook weer van kunnen wachten. Déze en andere onaange- nen bereiken ! De vijver loosde aan den kant Japan. I n het Parlement werd zelfs nu en zelf uitgaan. Het toestel, d a t hiervoor naamheden en lasten hebben niet nagelaten waarlangs ze voortsukkelden, op ' n breede 'dan reeds ernstig gestre_e_ voor arbeiders- dient, regelt zichzelf naar de lengte van de een treurigen invloed op den veorspoed van sloot, waarin eerst een kwartier verder een dam lag I beschermende wetten. het land te oefenen. dagen in de verschillende jaargetijden. De Weer stonden ze midden op ' t veld t e braVerandering ten gunste is et nog niet waar Daar in de laatste jaren het getal der fa- klok behoeft niet gelijkgezet t e worden. t e nemen. Verre van dat. Wij staan thans den. briekwerkers zich in verhouding met al het De makers hebben haar zoo ingericht, Inmiddels was er een gezelschap weggevoor een van de ergste en schadelijkste inoverige vermenigvuldigde tot millioenen, dat zij in den loop van 30 jaar op zijn vloeden, namelijk éene aanhoudende tariel- gaan, zoodat er een plaats onder een beuk' kan de vereenigÈag en de stiehtinar der pro- hoogst 10 minuten achter mag zijn. Zij zal beweging, met verdere verlagingen in het open was. letarische kls-sepsrtij onmogelijk uitblij- spoedig haar hooge plaats gaan innemen. < Hier gaan ik sitte », zei sterkwillend de vooruitzicht. Deze zucht tot tariefverlaging ven. Het in elkaar zetten van de klok is op een strekt den buitenlanders ten voordeel.zegt heer in ' t zwart. Voorzichtig ontdeed hij Al deze politieke, sociale en andere ver- zeer oorspronkelijke wijze gevierd. zich van 'z gekleede jas, maar op een Mihet verslag. schijnsels zijn van aard om voor den eenEen van de wijzerplaten werd, bij wijze Aan het statische gedeelte van het verslag van de jongste dame, klaarblijkelijk z'n vondigsten socioloog t e bewijzen dat Japan van tafel, op schragen in een groote zaal zijn de volgende vergelijkende cijfers ont- vrouw, trok hy die met een wanhopig re'-aar meer en meer van oeteekenis wordt in het neergezet en aan deze ronde tafel vierden weer a a n ; spreidde zijn onberispelijk witten leend : concert der international. Staten en den genoodigden vroolijk feest t e r eere van dit zakdoek op den grond uit en w i . j gaan gewonen weg op moet. record van uurwerkmakerskunst. 1 zitten. ""- " ' 1910 1909 Het is eene economische onmogelijkheid « Neen», zei z'n vrouw, c we gaan nog nietTons Tons geworden dat Japan op den ingeslagen weg zitte. We motte nog heikels hebbe. »IJverig Lake Superior êrtsverblijft staan en zich van de bereikte hoogte schepingen . 43,142,397 42,5-6,869 gaat de moeder met de drie jongentjes onderin de diepte stort. Zooals a l l . andere grootde denneboomen naar denneappels zoeken. Verschepingen v. Pennkapitalistische landen moet Japan naar de € Wat zeg je me daar nou fan 1 Hier legge sylvania anthraciet 64,905,786 61,969,885 democratie en langs daar naar het sociaheelemaal geen heikels. En zoo effe had jé Verschepingen v. Cumlisme • berland steenkool 7,148,968 6,000,130 ze maar voor ' t ojprape 1 > Productie van pig iron 27,303,567 25,795,471 De dame komt in de buurt van een desMen zegt wel eens dat de pers een macht Productie v. Bessemer kundige. is waarmede af t e rekenen valt. Daar schijnt stalen staven, enz. 9,113,772 9,330,783 « Mevrouw **>, licht hij in, < u moet onder indrdaad wel iets van waar t e zijn; als Productie v.Open Haard die gindsche boome zoeke — d a t benne men bedenkt dat, wat de jongste statistiestalen staven enz. 16,501,509 14,'492,936 d e n n eboome; u loopt nou onder b e u k e ken hebben uitgewezen, ruim 70.000 dagTotale productie van boome. > Er zijn aan den oorlog zeer verschillende bladen en tijdschriften hunnen goeden of stalen staven, enz. 26,014,919 23,995,021 < Heb ik je .vel gezegd », bromt de e-ht-' kanten. Er is ook de kant aan van zaken- kwaden invloed over de bevolking der Productie van Bessemer * genoot. verspreiden. Het is ons doel niet doen. Wij bedoelen nu niet voor de leveran- aarde stalen rails 1,884,412 1,767,171 < Och >, roept de zoekster ten hoogste verciers van oorlogsmater-cel, van wapens, ka- hier in dit artikel over de waarde van de Productie v.Open Haard baasd uit, < benne dit beukeboomel En weere t e spreken, alhoewel ook dit niet van nonnen, oorlogsschepen, van alles wat de stelen rails 1,751,359 1,256,674 komme hier nog wel ekspres foor de denne-. elang ontbloot is daar, zoo het waar is moderne techniek uitdenkt om te vernielen dat Productie van alle soorInch I En dat skaap in de wage mot van del de pers altijd in elk land een spiegel is en t e verwoesten. Want voor die leveran- van den volksgeest, ook het tegenovergeten rails 3,636,031 3,023,845 dokter denneluch hebbe. We gane naar dei ciers, voor het groot-kapitaal dat dit gebied stelde wel een3 waar zou kunnen zijn en Productie v. bouw consoverkant», beveelt ze. van de groot-winstmakerij beheerscht, is de de volksgeest meer dan eens naar den geest tructie staal 2,266,890 2,275,562 Maar nu wordt het den man t e kras. oorlog ten allen tijde een bron van rijko der pers gevormd, een beeld zou kunnen Invoeren van ijzererts 2,591,031 1,691,957 « Ik blijf hier sitte », verklaart l_j ene***-, winst. Uitvoeren van ijzererts 644,875 455,934 geven van de pers. Uitgaande van een vergiek, « de denneluch waait toch hierheen -' ?.' Vooral de oorlog zoolang die er niet is. schillend beginpunt, komt men daardoor Het dezer dagen verschenen jaarverslag < We salie de biefstuk voor jon es !» da; Want in een tijd van langdurigen vrede ver- echter t o t hetzelfdo besluit. Wanneer wij der American Iron and Steel Association, De invoer van ijzer en staal vertegenwoor- keuke late staan, bitst de vrouw 'LI toe, ouderen er verschillende stelsels van oor- hier nu niet de waarde van de dagbladpers samengesteld door den bestuurder dezer digde in 1910 eene waarde r a n 30,571,542 < dan ken de luch ook naar je oferwaaie, welogsschepen, pantserplaten, wanenen, enz. over de wereld, maar het aantal bladen vereeniging, den heer James Swank, bevat dollars (38,867,119), terwijl de uitvoeren vnn salie dan es sien, of je der soo genoeg an enz. en is er telkens gelegenheid om nieuwe welke in de verschillende landen verschij- wederom een schat van statistieke gegevens 157,674,394 dollars in 1909 tot 201,271,903 d. heb. » types t e leveren. Maar ook de oorlog die er nen, willen bespreken, mag daaruit ook betreffende de ijzer- en staalnfjverheid zoo- in 1910 zijn gestegen. In dezen uitvoer was Allen, minus de echtgenoot, steken weer is. Omdat dan het oprlogstuig bl wordt ver- weer het besluit niet worden getrokken wel der Vereenigde Staten in het bijzonder 31,291,351 dollars (27,327,428) begrepen voor het gloeiende veld over — eindelijk zijn ze • den uitvoer van landbouwartikelen, voorts nietigd M onvoldoende Wijkt, daarna in dat men het belang der pers in de verschil- als van andere landen in het algemeen. in « denneluch », eindelijk vinden ze « bei-<. beide gevallen wordt vernieuwd. Gedurende lende landen kan meten naar het aantal Aan de algemeene beschouwingen van dit 10,162,522 dollars (8,519,793) voorstalen rails, kels ». 9,644,119 dollars (9,375,369 d.) voor pijlen en de dan volgende vrede weer steeds wordt bladen en tijdschriften welke in dit land verslag is het volgende ontleend: Pletseling hevig angstgeschrei van «ï_a"5-' 8,142,765 dollars (7,425,070 d.) vaor De gemiddelde maandelijksche productie buizen, vernieuwd en aangevuld. Zoo zijn voor het verschijnen, want dan zou men zich weer « O, God I Miere 1! Miere I I ! » schrijfmachienen, enz. grootkapitaal dat het oorlogsmaterieel le- erg misrekenen. Niet het aantal verschil- van gieterijen in de Vereenigde Staten beGeschreeuw tegen de jongens : De gemiddelde jaarlijksche prijzen van vert, de luchtschepen zijn er thans ook bij lende bladen, maar het aantal oplagen droeg in het eerste gedeelte van 1910 € Niet der bij I Ga weg 1 Pas op t! P » s enkele staalartikelen waren als volgt: gekomen, de zaken steeds goed. In vrede en dezer bladen heeft hierin een groot be-- 2,500,000 tons, hetgeen naar d>.n maatstaf op I! » in oorlog. Het trekt uit de toebereiding tot lang en daarover bezitten wij weer geene van een jaarlijksche productie van ongeveer Tien tellen later komt de stoet ontdaan Dollars gegevens, welke hierbij te pas kunnen 30,000,000 tons was. den oorlog steeds op grooter schaal zi„':i onterug. (Ma», ziet heel bleek; het kind in deri 1910 1909 1908 1907 1906 komen. In April begon de productie af te nemen getelde millioenen. Het volk betaalt. In wagen gilt; het driejarig jongentje dreint —' Indien men bij voorbeeld het aantal bla- welke vermindering zich in volgende maan- Cude rails t e Duitschland heet het Michel.in Frankrijk heeft van den schrik wat en 'z br-iek gedaan Philadephia . 19,09 19,42 18,61 23,88 -11,03 den voortzette,zoodat de productie voor het den welke in België verschijnen wilde ver'Jean, in Engeland Jack en in Nederland en is gestraft met een paar warme oorvij-t n.1 Foundry Pig de oudste jongen is in z'n overhaaste Sijmen. Maar overal betaalt het. Doch wij gelijken met deze van Groot-Britanje, dan tweede half jaar gemiddeld slechts 2,000,000 Iron id. id. 17,36 17,81 17,70 23,89 20,98 gen; vlucht met z'n « beste blouse » asn 'n denbedoelen nu een andere kant van zaken- zou men t o t eene overschatting komen van tons per maand bedroeg, hetgeen naar den n.2 Foundry Pig nentak blijven haken; gevolg : een groote doen. Het zaken-doen, door lieden die bui- het belang der Belgische pers welke waar- maatstaf is van ongeveer 24,000,000 tons per id., id. 16,86 17,31 17,20 23,14 20,19 scheur; het andere jongentje heeft een gro°' ten alle oorlogsleveranties staan, maar voor lijk al te ver zou reiken. Men mag niet ver- jaar. n.2 Foundry Pig De vermindering in de productie van pig geten dat Groot-Britanje vele bladen telt gat in z'n linkerkous. wie de oorlog die er nog niet is toch ook een te Birmingham 11,90 12,75 12,25 2Ó,Ó3 15,51 gelegenheid Is voor zaken en voor winst. waarvan de oplage misschien we^ zoo hoog iron toont deun ook vrij nauwkeurig den om- Stalen rails in Ze zijn < buite » 1 vang van den achteruitgang in de vraag stijgt als de oplage van al de Belgische .Zoo is er aan den oorlog tusschen DuitschPennsylvania 28",00 28,00 28,00 28,00 28,00 (Kotenkraker) TBESnaar afgewerkte staalartikelen aan.Met een dagbladen bijeen. Wij Belgen staan in aanland. en Engeland, die er naar wij Lopen bladen gelijk met Japan, doch in dit en ander ging een verlaging der prijzen ge- Basisch gietijzer niet zal komen, voor het geval die er niet tal te Pittsburg 15,66 16,40 16,17 21,98 19,13 verschijnen dagbladen, zooals de paard. N. 2 Fonndry te Philadelphia ging komt al aardig verdiend. In de vorige wee: land «Schi-Schi-Simpo> met eene oplage van van 19 in Januari tot 15,50 dollars in De- Stalen staven t e reeds werden er aan de Londensche beurs 400.000 exemplaren per dag. en daar zul- cember terug. De noteering yan stalen staPittsburg 25,38 24,62 26,31 29,25 27,45 een aantal verzekeringen op de oorlogs- len onze groote Belgische bladen nog wel ven, welke in het begin des jaars nog 27,50 Draadnagels t e S , kansen_gesloten. E r geld voor oorlog tusChicago. 1,96 SjOft^X-L V-S. ï«$8 _*L»^El_-___3 aanvanke^i_^_ajS__l____
Het record van uurwerkmakerskunst
Het dagbladwezen over de wereld
Oe oorlog en de zaken
E
Vacantie-kiekjes
IJzer en Staag
Leest en verspreidt Uw blad.