Jeugdzorg: Jonge inwoners aan het woord

gemeente Zaanstad Communicatie Postbus 2000, 1500 GA Zaandam T 14 075 [email protected] www.zaanstad.nl maart 2012

Jeugdzorg cover.indd 1

Jeugdzorg: Jonge inwoners aan het woord

12-3-12 11:35

Inleiding De gemeente Zaanstad bereidt zich voor op drie grote taken die naar de gemeente komen: de invoering van de Wet Werken naar Vermogen, de begeleiding en dagbesteding die vanuit de AWBZ aan de Wmo wordt toegevoegd en de decentralisatie van de Jeugdzorg. Nieuwe taken waarvan we vinden dat die bij ons horen. Een gemeente staat dichterbij inwoners en is zo beter in staat om ondersteuning op maat en in samenhang te leveren. De overgang van taken gaat een omslag betekenen. Een omslag die nodig is omdat we geloven dat mensen sterker worden als ze de regie hebben over hun eigen leven. Bovendien is de toenemende vraag naar zorg en ondersteuning op de huidige manier niet meer betaalbaar. De komende jaren zullen we met elkaar moeten uitvinden wat de omslag zal inhouden en betekenen voor inwoners en overheid. De inzet is hierbij dat iedereen, naar vermogen, moet kunnen meedoen én bijdragen aan de maatschappij. Dagelijks leven De gemeente Zaanstad wil zich goed voorbereiden op haar nieuwe taken. In 2011 zijn we daarom begonnen met een oriëntatie op de doelgroep waarmee we bij de uitvoering te maken krijgen. We willen een duidelijk beeld van de mensen waar het om draait. Wie zijn zij, hoe ziet hun dagelijks leven eruit, welke behoefte aan ondersteuning hebben zij? Wat kunnen zij zelf of met hulp van hun omgeving?

Colofon Opdrachtgever Gemeente Zaanstad Concept Iris de Swart, Debby de Ruiter Methode, analyse Verburg organisatieadvies Teksten, kaarten en eindredactie Iris de Swart, Debby de Ruijter, Peiler Tekst, gemeente Zaanstad Fotografie Mezzo Garn.nl Vormgeving Bloem digital imaging Drukwerk Haarmans Groep Uitgave maart 2012 Met speciale dank aan: de organisaties die medewerking verleenden en de inwoners die zijn geportretteerd. Zonder hun medewerking en openheid hadden we deze portretten niet kunnen maken.

Portretten Om een beeld te krijgen van de mensen ‘achter de cijfers’ van de Jeugdzorg gaf de gemeente Zaanstad opdracht om portretten te maken. Hiervoor zijn 10 jonge inwoners van Zaanstad geïnterviewd. De groep jongeren die van de regelingen gebruik maakt is zeer divers, de groep geïnterviewden dus ook. Netwerk Deze jongeren zijn één op één geïnterviewd. De interviewer en de geïnterviewde namen stap voor stap de gemiddelde dag door. Daarbij werd goed gekeken naar de mensen die de geïnterviewde in het dagelijks leven om zich heen heeft. Hoeveel tijd brengt hij of zij met deze mensen door? En welke rol spelen zij in het netwerk van de geïnterviewde? Van deze gegevens is een netwerkanalyse gemaakt. De namen van alle personen die voorkomen in de portretten en in de netwerken zijn om privacy redenen veranderd.

Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie Vader

Materiële/praktische ondersteuning Dhr. Bengali

Paul

Joost

Juf NL Moeder

Daan

Berend

Medeleerlingen

Vanessa

Klaas

Kelly Venus

Fasehuis

Emotionele/psychische ondersteuning

Aantal uren contact

Vader Dhr. Bengali

Paul

'Als ik hoor van anderen hoe ik

Joost

Berend

Moeder

Daan Juf NL

Medeleerlingen

Kelly Vanessa

vroeger was, ben ik

Klaas

nu heel anders.'

Daan Daan (18) kwam anderhalf jaar geleden in aanraking met justitie, omdat hij geld had gestolen van zijn moeder. Het ging op dat moment helemaal niet goed met Daan. Daans vader is alcoholist en onderhoudt zichzelf slecht. De moeder van Daan heeft een geestelijke beperking. De huisarts greep niet in, maar de politie heeft Daan doorverwezen naar professionele hulpverleners. Verschillende mensen begonnen zich met Daan te bemoeien: psycholoog Klaas van de Opvoedpoli, Vanessa van de jeugdreclassering.

Venus

Het gaat steeds beter met Daan. Hij is bezig zijn leven op te bouwen. Hij hoopt dat hij binnenkort terecht kan in een fasehuis. Daar kan hij begeleid wonen en een nieuwe stap zetten op weg naar zelfstandigheid.

Fasehuis

Binnenste cirkel > 12 uur per week Middelste cirkel 4 - 12 uur per week Buitenste cirkel < 4 uur per week

Louise

Netwerk in kaart

Louise (22) ging op haar zestiende het huis uit door familieproblemen. Nu, zes jaar later, speelt haar familie geen enkele rol meer in haar leven. Louise woont zelfstandig in een woongroep zonder begeleiding. Ze brengt veel tijd door met haar vrienden, waaronder haar partner Bram en goede vriendin Roxan. Tegelijkertijd probeert ze mensen een beetje op afstand te houden. Louise is gediagnosticeerd met een borderline-persoonlijkheidsstoornis, een aandoening die een laag gevoel van eigenwaarde en verlatingsangst met zich meebrengt. Eens in de twee weken heeft ze hiervoor contact met therapeut Femke. Haar

vertrouwenspersoon Mathijs opent vaak de deur naar verdere hulp. Zo heeft hij Femke twee keer in contact gebracht met het Straathoekwerk om samen naar een oplossing voor praktische problemen te zoeken.

Louise is onafscheidelijk verbonden met haar MacBook. Ze is veel te vinden op internet, vooral op Facebook en andere Social Media. Hier besteedt ze veel tijd aan. Te veel, vindt ze zelf. Ze houdt er vooral oppervlakkige contacten aan over.

Sociale media

Netwerk vrienden/familie

Materiële/praktische ondersteuning Nancy

Straathoekwerker 1

Simone Straathoekwerker 2 Bram

Louise

Max

'Als ik er zo over nadenk, zit ik wel heel veel op Facebook.'

Mathijs

Roxan

Femke Daniël Emotionele/psychisch ondersteuning

Aantal uren contact

Sociale media

Nancy

Simone

Bram

Max

Roxan

Straathoekwerker 1

Straathoekwerker 2

Louise Sebastiaan

Daniël Femke


Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie

Jur

Oma

Opa

Materiële/praktische ondersteuning Mingele

Daphne Moeder

Danny

Anouska

Misha Broertje

Gezinsvoogd Martijn Emotionele/psychische ondersteuning

Aantal uren contact

Jur

Opa Mingele Oma

Moeder

Danny

Daphne

Danny Danny (16) en zijn broertje zijn allebei op jonge leeftijd uit huis geplaatst. Danny was toen 10 jaar oud. Hij heeft een aantal jaar in een pleeggezin gewoond, maar dat is misgelopen. Nu woont hij onder begeleiding in een woongroep met jongeren die in een vergelijkbare situatie terecht zijn gekomen. Doordat hij al zo lang niet meer in een normale thuissituatie leeft, ziet hij de kinderen en jongeren van de woongroep als zijn broertjes en zusjes. Vooral bij Anouska en Misha is dit gevoel sterk.

'Laat ik het zo zeggen, ik was eerst een stressroker, nu meer een gezelligheidsroker.' Danny is wel eens bij zijn ouders, maar liever bij zijn opa. Hun praktische hulp en begeleiding waardeert hij even hoog als die van zijn loopbaancoach Mingele. Over de gezinsvoogd is Danny minder enthousiast. Hij heeft niet het idee dat hij veel hulp van hem krijgt.

Broertje Anouska Gezinsvoogd Martijn

Misha


Anouska

Netwerk in kaart

De ouders van Anouska (15) accepteren niet dat hun dochter een relatie heeft met haar vriend Mark. Anouska is daarop het huis uitgezet. Samen met Mark heeft ze een paar dagen op straat geleefd. Via de crisisopvang is ze terechtgekomen in een project voor begeleid wonen.

'Alles betekent wel iets voor me, omdat ik ze heb gekregen van mensen.'

Netwerk vrienden/familie Marks opa

Marks oma

Materiële/praktische ondersteuning

Moeder Vader

Abel

Misha Anne Eva

Chantal

Anouska

Mark

Thea

Vanessa Jolanda Fatima

Danny

Fatima´s moeder

Fatima´s zus

Nicole Emotionele/psychische ondersteuning

Aantal uren contact

Marks opa

Moeder

Marks oma

Vader Abel

Anne

Misha

Chantal

Eva

Thea

Anouska

Mark

Jolanda Vanessa Nicole Danny

Fatima´s moeder Fatima

Anouska kan heel goed opschieten met de medewerker van haar woongroep, Thea. Ook met haar begeleiders Anne en Chantal, lerares Jolanda en therapeute Nicole heeft ze goed contact. Daar staat tegenover dat ze geen enkele binding heeft met Abel, de

casemanager die haar vanuit jeugdzorg is toegewezen. Anouska heeft veel contact met de opa en oma van Mark. Zij zijn de enigen die hun relatie accepteren. Anouska breit veel, voor

haarzelf en voor anderen. Daarnaast is ze regelmatig met haar beste vriendin te vinden op de kinderboerderij. Ze draagt veel kettingen. Die betekenen stuk voor stuk iets speciaals, omdat zij die heeft gekregen van vrienden.

Fatima´s zus


Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie Materiële/praktische ondersteuning

6 klasgenoten

Mentoren

Moeder

Stiefvader

Stiefbroertje

Lucas Mevrouw de Bruin

4 vrienden Lerares 1e klas

Jongeren internaat Oom, tante, nichtje


Aantal uren contact

Moeder

Stiefvader 6 klasgenoten Stiefbroertje

'Ik deel eigenlijk niet echt wat met anderen, ik hou het meestal voor mezelf.'

Lucas Op zijn dertiende ging Lucas (16) het huis uit. Twee jaar lang woonde hij in een internaat, daarna verbleef hij in verschillende woongroepen. Tegenwoordig woont hij begeleid in een groep. De jongeren met wie hij in het internaat heeft gezeten, spreekt hij nog wel eens via Ping. Lucas zit op school om horecamedewerker te worden. Mevrouw De Bruin is zijn mentor. Daarnaast kan hij altijd terecht bij een lerares

van wie hij het eerste jaar les kreeg. Lucas loopt stage bij een lunchroom. De andere collega's van de lunchroom ziet hij ook

regelmatig buiten school- en werktijd. Ze gaan bijna wekelijks samen stappen in Amsterdam. Lucas praat niet over zijn gevoelens met anderen. Hij heeft verschillende mentoren, maar die gebruikt hij vooral voor praktische zaken. En met zijn vrienden doet hij liever gewoon leuke dingen.

Mentoren

4 vrienden

Lucas Jongeren internaat Mevrouw de Bruin Oom, tante, O t t nichtje Lerares 1e klas


Joris Een aantal jaar geleden is bij Joris (11) een hersentumor ontdekt. De tumor lag op een moeilijk bereikbare plek. De kans op een toekomst leek klein. Toch is de tumor onlangs voor 98% verwijderd, wat succesvol is. Door de operatie is Joris eenzijdig verlamd geraakt en heeft hij intensieve begeleiding nodig. Joris heeft op dit moment negen verschillende hulpverleners, waaronder een neuropsycholoog, gedragsbehandelaar, pedagogisch medewerker, fysiotherapeut en ergotherapeut. Joris heeft veel aan de oppas die wordt betaald vanuit zijn persoonsgebonden

budget. Ook Joris´ moeder levert een belangrijk deel van de zorg die hij nodig

heeft. Het is voor iedereen echter een grote omschakeling: eerst was Joris heel erg ziek, nu heeft hij ineens weer perspectief. Daarom gaat hij nu naar een leefgroep met kinderen met vergelijkbare fysieke of mentale problemen. Eerst wilde hij daar helemaal niet heen. Nu hij weet dat hij daar meer mag gamen, heeft hij er bijna zin in.

Netwerk in kaart Materiële/praktische ondersteuning Netwerk vrienden/familie

Anna Fysiotherapeut

Moeder Vincent

Simone

Joris

Martin

Anja Patrick

'Door het gamen, heb ik er bijna gewoon zin in.'

Pedagoog Psycholoog Randy

Max

Ellen Geke Monique Emotionele/psychische ondersteuning

Aantal uren contact

Anna Vincent

Simone

Martin

Moeder

Patrick

Fysiotherapeut

Joris Anja

Randy

Geke Max

Psycholoog

Ellen

Pedagoog

Monique


Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie

Moeder


´Papa´ (buurman)

Mentor

´Mama´ (buurvrouw) Stiefvader

Vriend

Marle

Sandra

Oma A. Oma B.

Nina

Shanti

Aantal uren contact

´Papa´ (buurman)

Moeder

Mentor

Stiefvader

´Mama´ (buurvrouw)

Vriend

Marle

Oma A. Nina

Marle Marle (18) is een kind van gescheiden ouders. Allebei haar ouders hebben een nieuw gezin gesticht. Marle had hier tijdens haar puberteit veel moeite mee. Daarom is op haar zestiende besloten om haar uit huis te plaatsen. Ze woont nu zelfstandig, met begeleiding op afstand van Sandra. Ze werkt veel en gaat één dag per week naar school. Marle hecht veel aan familiebanden. Ze waardeert de begeleiding vanuit haar netwerk van familie en vrienden net zo hoog als de professionele hulp. Bij haar beide

oma´s kan ze altijd terecht. Hier heeft ze veel steun aan. Haar vroegere buren ziet ze als familie. Ze noemt hen papa en mama en gaat er vaak langs wanneer ze vrij is. Haar moeder

'Dan valt het ook wel heel erg op hoe belangrijk mensen voor je zijn.' ziet ze af en toe, maar met haar vader heeft ze bijna geen contact. In haar huis heeft Marle een gedenkhoekje. Hier staan spulletjes van mensen en dieren die zijn overleden.

Oma B. Shanti


Sandra

Bas

Netwerk in kaart Materiële/praktische ondersteuning

Bij Bas (8) is ADHD vastgesteld. Bas woont in een hecht gezin met beide ouders, een broertje en een zusje. In zijn vrije tijd voetbalt Bas veel met zijn vriendjes en buurjongens Koos en Bastiaan. Ook is hij veel te vinden achter zijn drumstel. Muziekdocent Willem geeft hem een uur per week drumles.

Netwerk vrienden/familie

'Soms los ik het zelf op, soms ga ik naar juf.'

Kerk

Koos

Overblijf Vader

Bastiaan Moeder Tijn

Bas Juf Iris

Leroy Wessel Fay

Oma Ilse

Willem

Emotionele/psychisch ondersteuning

Aantal uren contact

Kerk Vader

Koos

Overblijf

Leroy Moeder

Bas

Bastiaan Tijn Fay

Juf Iris Oma Ine

Wessel


Nadat de diagnose ADHD werd gesteld, zijn allebei zijn ouders minder gaan werken. Ook is Bas van school gewisseld. Hij zit nu op een streekschool waar veel ruimte is voor

ouderparticipatie. Bas heeft een lieve juf, bij wie hij altijd terecht kan. Door deze combinatie van maatregelen gaat het zo goed met Bas, dat hij niet meer in aanmerking komt

voor het eerder aangevraagde persoonsgebonden budget.

Willem

Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie Materiële/praktische ondersteuning

Opa (moeder) Oma (moeder)

Opa (vader)

Juf Marjan

Moeder

Scouting

Storm

Vader Oma (vader)

Schaakclub

Pianolerares

Zusje


Joris Magnus Sterre

Aantal uren contact

Opa (moeder) Oma (moeder)

Scouting

Moeder Opa (vader)

Juf Marjan

Schaakclub

Storm

Vader Oma (vader) Zusje

Storm Storm (12) is een actieve jongen. Bij hem is het Syndroom van Asperger vastgesteld, een stoornis in het autismespectrum. Storm zit op de basisschool bij juf Marjan. Buiten schooltijd doet hij veel verschillende dingen. Hij heeft pianoles, zit op een schaakclub en op scouting. Storm speelt regelmatig met een paar goede vriendjes, Joris en Magnus. Met hen doet hij vooral technische dingen, zoals het bouwen van een raket. Op de buitenschoolse opvang

is Storm goede vrienden met Sterre. Hij voelt zich door haar begrepen en denkt dat dat komt omdat zij zelf een broertje met Asperger heeft.

'We ontdekten dat we dezelfde hobby's hadden, we zijn allebei wel technisch.' Storm heeft geen professionele hulpverleners om zich heen.

Joris Magnus

Sterre


Pianolerares

Leeswijzer

Netwerk in kaart Netwerk vrienden/familie Moeder Vader

Flip


Pamela

Daniel

Bob

Netwerk in kaart Dit schema is het netwerk van de geïnterviewde. Hoe verder een persoon of instantie van de centrale persoon staat, hoe minder deze voor hem of haar van belang is. Met de afstand verandert ook de kleur van donker (dichtbij) naar licht (ver weg).

Roxan Roos

Max Niels

Piet

Kees Mentor opleiding

Katinka


Irene

Aantal uren contact

Geen verbindingslijn Wanneer de verbindingslijn ontbreekt, krijgt de cliënt op dit moment geen facilitaire hulp of begeleiding van de relatie. De cliënt heeft hooguit een vriendschappelijke, emotionele band met hem of haar.

Roxan Flip

'Ze helpt me, of eerder, ze zag dat het niet goed met me ging.'

Max Max (23) woont tijdelijk weer bij zijn ouders. Hij heeft een tijd zelfstandig gewoond, maar na het stranden van zijn relatie is hij weer ingetrokken in zijn ouderlijk huis. Max heeft een dysthyme stoornis, een vorm van depressie die zich kenmerkt door een gebrek aan plezier in het leven die een lange periode duurt. Hiervoor krijgt hij een uur per week individuele therapie van zijn therapeut Piet.

Moeder

Bob

Vader

Max

Daniel Roos Kees Niels

Wel een verbindingslijn Als de cliënt facilitaire steun of begeleiding van de relatie krijgt, is dit in het schema aangegeven met een verbindingslijn. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de geïnterviewde voor het inkomen afhankelijk is van zijn of haar partner. Of wanneer vrienden psychische ondersteuning geven. De lengte van de verbindingslijn varieert van 1 (onmisbaar) tot 3 (van weinig belang).

Piet

Irene Hanna

Geen directe lijnen Als er in het schema lijnen staan tussen personen in het netwerk, dan betekent dit dat de hoofdpersoon niet zelf een directe lijn ervaart met de persoon of instantie. Dit contact is er dan via een ‘tussenpersoon’ in het netwerk.

Katinka


Aantal uren contact Dit schema geeft aan hoeveel tijd de geïnterviewde met anderen doorbrengt. Hoe verder een persoon of instantie van de centrale persoon staat, hoe minder tijd deze met hem of haar doorbrengt. Legenda:

Max heeft een aantal vrienden om zich heen. Met een van hen gaat hij wekelijks sporten. Behalve sportief is Max ook creatief. Anderhalf uur per week speelt hij muziekin-

strumenten onder leiding van zijn muziekleraar Bob. Max doet een opleiding om zelf de hulpverlening in te gaan.

Netwerk familie/vrienden Materiële/praktische ondersteuning Emotionele/psychische hulp

gemeente Zaanstad Communicatie Postbus 2000, 1500 GA Zaandam T 14 075 [email protected] www.zaanstad.nl maart 2012

Jeugdzorg cover.indd 1

Jeugdzorg: Jonge inwoners aan het woord

12-3-12 11:35

Jeugdzorg: Jonge inwoners aan het woord

Recommend Documents