Ede 2010
Inwoners aan het woord
Inhoudsopgave 1.… Inleiding�������������������� 5 2.… Gemeentelijke dienstverlening en organisatie �� 6 3.… Politieke betrokkenheid������������� 10 4.… Communicatie ����������������� 12 5.… Voorzieningen en leefbaarheid���������� 14 6.… Cultuur en sport����������������� 17 Kort overzicht van de resultaten����������� 21
3
4
1. Inleiding 1.1. Achtergrond en doel
vragenlijst. De enquêtes onder de niet-
1.3. Respons
westerse allochtonen zijn huis-aan-huis De gemeente Ede peilt sinds 1992 de
afgenomen met behulp van een Turks/
Begin 2010 werden 1578 willekeurig
mening van inwoners over onderwerpen
Marokkaans sprekende interviewer.
gekozen inwoners van 15 jaar en ouder
die met de gemeente te maken hebben.
Voorafgaand aan de enquête kregen de
uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen.
Sinds 2000 worden de resultaten van dit
(potentiële) deelnemers een aankon-
De steekproef is zo getrokken dat
onderzoek gepubliceerd onder de titel
digingbrief.
analyses op gemeenteniveau mogelijk
‘Inwoners aan het woord’.
waren. Uiteindelijk hebben 495 inwoners1 De vragenlijst is met name gebaseerd op
de vragenlijst ingevuld, waarvan 147 via
‘Inwoners aan het woord’ is één van de
de programmabegroting, een begroting
internet. Het responspercentage komt
instrumenten voor het formuleren en het
waarin het beleid gegroepeerd is in
hiermee op 31%.
beoordelen van het gemeentelijk beleid
13 samenhangende programma’s.
op diverse terreinen. Dit jaar werden
Per programma zijn beleidsdoelen en
inwoners uitgenodigd om vragen te
maatschappelijke effecten geformuleerd.
beantwoorden over de volgende onder-
Om de maatschappelijke effecten te
De resultaten van het onderzoek zijn
werpen:
volgen zijn 41 kernindicatoren vastgesteld.
besproken met de betrokken ambtenaren
Voor zover de kernindicatoren bestaan uit
en de portefeuillehouders. In deze
• Gemeentelijke dienstverlening
gedragingen of meningen van burgers zijn
rapportage vindt u achtereenvolgens de
• Gemeentelijke organisatie
ze vertaald in de vragenlijst.
belangrijkste resultaten en conclusies, de
• Communicatie
De vragen over leefbaarheid en
aanbevelingen en de reactie van het
• Politieke interesse
voorzieningen en de gemeentelijke
college van Burgemeester en Wethouders.
• Voorzieningen en leefbaarheid
organisatie zijn afkomstig uit de
• Cultuur
Burgerpeiling van de benchmark
• Sport en bewegen
Waarstaatjegemeente.nl. Met deze
1.4. Opzet rapportage
benchmark kan Ede worden vergeleken 1.2. Methode van onderzoek
met andere gemeenten in Nederland.
Het onderzoek is uitgevoerd door middel
Het onderzoek is opgezet en uitgevoerd
van een enquête. Inwoners hadden de
door de afdeling Strategie en Onderzoek
keuze tussen het invullen van een
van de stafafdeling Concernbeleid,
papieren vragenlijst of een internet-
Ondersteuning en Advies (COA).
1) De vragen zijn voorgelegd aan alle doelgroepen. In de Jeugdmonitor wordt specifiek ingegaan op de doelgroep 12-24 jarigen.
5
2. Gemeentelijke dienstverlening en organisat 2.1 Publieke dienstverlening Ruim de helft (56%) van de inwoners is (zeer) tevreden over de dienstverlening vanuit het Raadhuis in het algemeen; 6% is (zeer) ontevreden. Over de persoonlijke
Figuur 2.1 Tevredenheid dienstverlening vanuit het Raadhuis Persoonlijke behandeling Openingstijden Begrijpelijkheid brieven gemeente
behandeling is de tevredenheid net als in
Wachttijden balies Raadhuis
2008 het grootst: bijna 80% van de inwo-
Telefonische bereikbaarheid
ners is hier (zeer) tevreden over. Over de
Afhandeling van telefoon
openingstijden van het Raadhuis en de tijd tussen aanvraag/verzoek is men minder tevreden: respectievelijk 17 en 15% is hier (zeer) ontevreden over. In 2008 was
Afhandeling van e-mail Tijd tussen aanvraag/verzoek (bijv. bouwvergunning) en afhandeling Algemeen oordeel dienstverlening 0%
nog bijna een kwart ontevreden met de openingstijden. Daarnaast is in vergelij-
Zeer tevreden
Tevreden
10%
20%
30%
40%
Niet tevreden/niet ontevreden
50%
60%
Ontevreden
70%
80%
90%
100%
Geen mening/N.V.T.
Zeer ontevreden
king met 2008 de tevredenheid met de wachttijden licht gestegen (van 48 naar 53%). De tevredenheid met de telefoni-
Figuur 2.2 Stellingen: gemeentebestuur
sche bereikbaarheid laat daarentegen een lichte daling zien (van 40 naar 37%). 2.2 Bestuur en organisatie Wat vinden de inwoners van de gemeentelijke organisatie? Aan de respondenten zijn allereerst enkele stellingen voorgelegd over het gemeentebestuur. Bijna 40% heeft vertrouwen in de burgemeester en wethouders. Daarnaast vindt bijna 30% dat de gemeente goed wordt bestuurd. Ongeveer een derde van de inwoners is van mening als kiezer invloed te hebben
6
Ik heb vertrouwen in de burgemeester en wethouders Als kiezer heb ik invloed op wat er in de gemeente gebeurt De gemeente wordt goed bestuurd Ik voel mij vertegenwoordigd door de gemeenteraad Burgemeester en wethouders maken hun belofte waar 0%
10%
20%
(Zeer) eens
30%
40%
Neutraal
50%
60%
(Zeer) oneens
70%
80%
90%
Geen mening/N.V.T.
100%
2. Gemeentelijke dienstverlening en organisatie
tie op wat er in de gemeente gebeurt. Voor alle stellingen geldt dat een aanzienlijk deel er neutraal tegenover staat. In de stelling ‘Ik voel me vertegenwoordigd door de gemeenteraad’ kunnen de minste inwoners zich vinden: een kwart is het hiermee (zeer) oneens. In vergelijking met andere gemeenten in Nederland scoort Ede op deze stellingen met betrekking tot
Figuur 2.3 Stellingen: gemeentelijke regels De gemeente heeft duidelijke regels, verordeningen De gemeente controleert en handhaaft deze regels goed Op een aantal terreinen ontbreken gemeentelijke regels Een burger in onze gemeente heeft te maken met tegenstrijdige gemeentelijke regels
de gemeentelijke organisatie gemiddeld
0%
tot hoog. Daarnaast zijn over de gemeen-
10%
20%
(Zeer) eens
30%
40%
Neutraal
50%
60%
(Zeer) oneens
70%
80%
90%
100%
Geen mening/N.V.T.
telijke regels enkele stellingen voorgelegd. Volgens vier van de tien Edenaren heeft de gemeente duidelijk regels, verordeningen. Ruim een kwart vindt dat de gemeente deze regels goed controleert en handhaaft. Tegelijkertijd is bijna een kwart het niet eens met deze stelling. Ook voor deze stellingen geldt dat een aanzienlijk deel neutraal heeft geantwoord. Daarnaast geldt voor deze stellingen dat Ede gemiddeld tot hoog scoort vergeleken met andere gemeenten. Ook tegenover de stellingen met betrekking tot het betrekken van de burger staat een groot deel van de inwoners neutraal. De stelling waarmee relatief gezien de
Figuur 2.4 Stellingen: betrekken van de burger De gemeente is geïnteresseerd in de mening van haar burgers Er zijn voldoende mogelijkheden tot inspraak op gemeentelijke plannen Burgers worden voldoende betrokken bij de totstandkoming van gemeentelijke plannen Burgers worden voldoende betrokken bij de uitvoering van gemeentelijke plannen Burgers hebben voldoende invloed op datgene wat de gemeente doet 0%
10%
20%
(Zeer) eens
30%
40%
Neutraal
50%
60%
(Zeer) oneens
70%
80%
90%
100%
Geen mening/N.V.T.
meeste inwoners het eens zijn luidt ‘De gemeente is geïnteresseerd in de mening van haar burgers’: een derde is het hiermee eens. Met de stelling ‘Burgers hebben voldoende invloed op datgene wat de gemeente doet’ zijn relatief gezien de
7
meeste inwoners het oneens. Ten opzichte van andere gemeenten scoort Ede ook op deze stellingen gemiddeld tot
Figuur 2.5 Bekendheid klachten- en bezwaarschriftregeling Kent mogelijkheid bezwaar te maken
hoog. Kent klachtenregeling
2.3 Klachten over de gemeente De bekendheid met de klachtenregeling van de gemeente Ede is toegenomen; 45% van de inwoners weet van het bestaan van de klachtenregeling af (ten opzichte
Onbehoorlijk behandeld door ambtenaar of bestuurder Kent ombudscommissie
Heeft wel eens bezwaar gemaakt
Heeft wel eens een klacht ingediend
van 40% in 2008 en 30% in 2005). Het aantal inwoners dat daadwerkelijk een klacht
0%
10%
20%
30%
heeft ingediend is echter beperkt (nog
40%
2008
50%
60%
70%
80%
2010
geen 5%). Ruim 15% geeft aan wel eens onbehoorlijk te zijn behandeld door een ambtenaar of bestuurder. Redenen om geen klacht in te dienen zijn vooral ‘Het
de acht inwoners heeft wel eens gehoord
lijkheid bezwaar te maken tegen een
heeft geen zin om een klacht in te dienen’
van de Ombudscommissie. Overigens is
beslissing van het gemeentebestuur. Eén
en ‘Ik vond het niet nodig om een klacht
het niet zo dat alle Edenaren die een
op de zes inwoners heeft wel eens
in te dienen’.
klacht hebben ingediend ook bekend zijn
bezwaar gemaakt (ten opzichte van één
De bekendheid met de Ombudscom-
met de Ombudscommissie. Ruim 70% van
op de tien in 2008).
missie is ongeveer gelijk gebleven: één op
de inwoners is op de hoogte van de moge-
8
2. Gemeentelijke dienstverlening en organisatie
2.4 Aanbevelingen • Beperk de tijd tussen aanvraag en afhandeling. Zorg daarnaast voor een duidelijke communicatie rondom de benodigde tijd. • Verbeter de telefonische bereikbaarheid van het Raadhuis. Neem bij afdelingen met een slechte bereikbaarheid gericht maatregelen. • Besteed aandacht aan de mogelijkheid om klachten in te dienen. Bijvoorbeeld door het invoeren van een slogan als “Heeft u een klacht? Vertel het ons!” of via een artikel op de gemeentelijke infopagina in Ede-stad. Laat hierbij zien dat het indienen van een klacht wel degelijk zinvol kan zijn. • Wijs inwoners die een klacht hebben ingediend nadrukkelijker op het bestaan van de Ombudscommissie. • Vergroot de rol van burgerparticipatie en bekijk in hoeverre ICT hierbij een rol kan spelen. Overweeg bijvoorbeeld burgers mee te laten praten over actuele onderwerpen via online communities. • Koppel vaker terug wat is gebeurd met opgehaalde meningen van de burger.
2.5 Reactie van het college van Burgemeester en wethouders Het is goed te zien dat onze inwoners tevreden zijn over onze dienstverlening in het algemeen. Ons sterke punt is onze persoonlijke behandeling aan de balie. Dit willen wij graag zo houden. Minder sterke punten zijn onze bereikbaarheid en onze snelheid. Al dit jaar gaan wij maatregelen nemen die ervoor zorgen dat burgers sneller en beter geholpen worden. Er zullen meer mogelijkheden komen om zaken via het internet te regelen. Burgers hoeven dan niet meer voor alles naar het Raadhuis te gaan, hoeven minder documenten mee te nemen en door de begrijpelijkheid van onze brieven te verbeteren, kan de noodzaak om te bellen, minder worden. Door onze processen anders in te richten, kunnen wij de tijd die het burgers kost om een voorziening of een vergunning te krijgen, verkorten. Het programma ‘Ede Beter’ bevat concrete doelstellingen. Zo gaan wij in 2011 het nummer 140318 introduceren zodat er maar 1 ingang is voor de burger. Burgers komen dan bij het klantencontactcentrum terecht waar ze of direct of via het doorverbinden naar de juiste collega, het goede antwoord krijgen. Mooi dat we goed scoren op de stellingen over bestuur en organisatie. Wel is het belang dat voor de opvolging van aanbevelingen iemand verantwoordelijk wordt gemaakt. Kijk na bepaalde tijd terug of er wat met de aanbeveling is gedaan! Wij krijgen in verhouding met andere gemeenten weinig klachten van burgers. Klachten beschouwen wij als een gratis advies. Wij gaan onze klachtafhandeling opnieuw bekijken en zorgen ervoor dat het makkelijker wordt om klachten in te dienen. Een klacht kan straks via de website binnenkomen en hoeft niet via een papieren formulier of een brief. Daarnaast gaan we in het kader van ‘Ede Beter’ kijken hoe wij ideeën van burgers over onze dienstverlening beter kunnen benutten. De gemeenteraad heeft ons in september 2009 in een raadsbrede motie gevraagd beleid te ontwikkelen op het gebied van burgerparticipatie. Dergelijk beleid willen wij baseren op aanbevelingen die de nationale Ombudsman op dit terrein gedaan heeft. Wij zijn momenteel met een aantal wijk- en dorpsraden in gesprek om te komen tot een dergelijk beleid. Wij willen bij het verder uitwerken daarvan graag samenwerken met een werkgroep uit de gemeenteraad. Dat de mogelijkheden die internet daarvoor biedt verder verkend en uitgebuit moeten worden, staat voor ons vast.
9
3. Politieke betrokkenheid 3.1. Interesse in de lokale politiek De politieke betrokkenheid van de bevolking van Ede neemt toe: bijna 40% van de inwoners is geïnteresseerd in de lokale politiek (in 2008 35% en in 2005 31%). Vooral onder laagopgeleide Edenaren is de interesse toegenomen. Inwoners met een hoge opleiding hebben vaker inte-
Figuur 3.1 Politieke interesse Gaat waarschijnlijk stemmen wanneer er morgen gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn Geïnteresseerd in de lokale politiek
Vindt dat er voldoende mogelijkheden zijn om informatie over lokale politiek te vinden 0%
resse dan inwoners met een lage oplei-
10%
20%
ding. Verder speelt net als in 2008 leeftijd
30%
40%
2008
50%
60%
70%
80%
2010
een rol: hoe ouder hoe vaker men interesse heeft. Zo is van de 65-plussers bijna de helft geïnteresseerd, tegenover een derde van de 15-44 jarigen. En zijn autochtone Edenaren (41%) vaker politiek geïnteresseerd dan de niet-westerse
Figuur 3.2 Mogelijkheden om informatie te vinden over de lokale politiek Geen mening 29%
Er zijn (te) weinig mogelijkheden 11%
allochtonen (24%) en westerse allochtonen (22%) woonachtig in de gemeente. 3.2. Naar de stembus?
Er zijn veel mogelijkheden 3%
Net als in 2008 gaat ruim 80% van de
Er zijn voldoende mogelijkheden 57%
inwoners (waarschijnlijk) stemmen, wanneer er morgen gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn. De daadwerkelijke opkomst bij de gemeenteraadsverkiezin-
gaan dan laagopgeleide inwoners, hoewel
nen vaker te gaan stemmen dan allochto-
gen op 3 maart 2010 was 60% (in 2006
het verschil afneemt. Ook neemt net als
nen. Alleen boven de 65 is er sprake van
64%). Hoogopgeleide inwoners zijn nog
de politieke interesse de stembereidheid
een lichte daling.
steeds vaker geneigd naar de stembus te
toe met de leeftijd; en zeggen autochto-
10
3. Politieke betrokkenheid
3.4. Aanbevelingen 3.3. Informatie over de lokale politiek
• Stimuleer de politieke interesse van specifieke doelgroepen zoals jongeren en allochtonen. Betrek bijvoorbeeld de jongerenraad hier nog meer bij. • Ga na op welke wijze de infovoorziening rond de Edese politiek nog beter kan. Neem
Zijn er voldoende mogelijkheden om
hierbij de wensen van de burger mee (eventueel via het Inwonerspanel).
informatie te vinden over de Edese politiek? Volgens circa 60% zijn er voldoende tot veel mogelijkheden. Ongeveer één op
3.5. Reactie van het college van Burgemeester en Wethouders
de tien inwoners vindt dat er te weinig mogelijkheden zijn; bijna 30% heeft geen
De betrokkenheid van Edese burgers bij lokale politiek ontwikkelt zich positief. Het blijft een
mening.
democratische opdracht om de betrokkenheid van burgers en de informatievoorziening aan te passen aan de eisen van de tijd. Het gemeentebestuur zet daarom de komende bestuursperiode in op: • het nog eerder, vaker en beter gebruik maken van de kracht en de mogelijkheden van de Jongerenraad; • het vergroten van burgerparticipatie op momenten dat deze er toe doet en in vormen die aansluiten bij de verwachtingen van zowel burgers als gemeentebestuur; • het uitbreiden van de communicatiemogelijkheden tussen burgers en gemeentebestuur (bijv. inzet moderne media, gebruik (digitaal) Inwonerspanel voor tussentijdse meningpeiling); • periodieke werkbezoeken van de gemeenteraad aan kernen, wijken/wijkorganisaties, maatschappelijke organisaties e.a. • het nog meer zichtbaar maken van de bijdrage van de gemeenteraad en raadsleden aan de politieke besluitvorming via het uitnodigen van ‘’Gasten van de raad’’, mediauitingen e.a.
11
4. Communicatie 4.1. Gemeentelijke informatievoorziening Inwoners geven gemiddeld een 6.9 als rapportcijfer voor de gemeentelijke informatie. Bijna 60% is van mening dat de gemeente in het algemeen duidelijke informatie geeft. Ruim de helft van de
Figuur 4.1 Stellingen: gemeentelijke informatie Ik kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie komen De gemeentelijke informatie via de lokale kranten is goed De informatie op de gemeentelijke website is goed De gemeente geeft in het het algemeen duidelijke informatie
inwoners geeft aan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie te kunnen
Ik kan de informatie op de website gemakkelijk vinden
komen. Bijna 10% van de inwoners is het oneens met de stelling “Ik kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie
0% Zeer eens
10% Eens
20%
30%
40%
Neutraal
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Geen mening/N.V.T.
Zeer ontevreden
komen”. Ruim 60% vindt de gemeentelijke informatie via de lokale kranten goed; en bijna 40% vindt de informatie op de gemeentelijke website goed. Een ongeveer even groot deel heeft hier geen mening over. Ruim een derde geeft aan de informatie op de website gemakkelijk te kunnen vinden. Ook hier heeft een even groot deel geen mening over. Voor al deze
Figuur 4.2 Bezoekfrequentie www.ede.nl naar leeftijd 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30%
stellingen geldt dat Ede gemiddeld tot
20%
hoog scoort in vergelijking met andere
0%
gemeenten1 in Nederland. 4.2. Bezoek website
10% 15-24 jaar
Nooit bekeken
25-44 jaar
45-64 jaar
Eén keer bekeken
>= 65 jaar
Paar keer bekeken
Vaak bekeken
Bijna alle Edenaren weten intussen dat de gemeente een eigen website heeft: 13%
Zo is bijna één op de drie niet-westerse
van het bestaan van de website af. Toch is
van de inwoners nog niet (in 2008 11%).
allochtonen onbekend met de website en
70% van de 65-plussers wel bekend met
Het zijn relatief vaak allochtonen die niet
één op de vijf van de westerse allochto-
de website.
afweten van het bestaan van www.ede.nl.
nen. Ook ouderen weten relatief vaak niet
12
4. Communicatie
4.4. Aanbevelingen • Zorg eerst dat de website wordt aangepast. Bekijk vervolgens samen met de inwoners hoe de website nog verder kan worden verbeterd. Maak hierbij bijvoorbeeld gebruik van het Inwonerspanel. Overweeg daarnaast om de waardering van de website te meten via een korte vragenlijst op de website zelf. • Zorg dat de zaken die digitaal kunnen worden geregeld makkelijker en sneller op de website zijn te vinden.
4.5. Reactie van het college van Burgemeester en Wethouders De website is een steeds belangrijker hulpmiddel voor burgers en gemeente om snel en makkelijk zaken met elkaar te regelen. De Ede-website wordt, net als die van andere gemeenten, doorlopend gemonitored op aspecten als volledigheid, gemakkelijke navigatie, digitale producten en –diensten, e.d. Mede op basis van die input werkt de gemeente continue aan verbeteringen. De bezoekfrequentie van de website is ongeveer gelijk aan 2008. 60% van de
De meeste burgers bezoeken de website om online producten en/of diensten af te nemen.
inwoners heeft de website minstens één
Om de vindbaarheid van het aanbod te vergroten, veranderen we binnenkort de term
maal bezocht (ten opzichte van 58% in
‘producten en diensten’ in ‘Digitaal loket’. Het digitaal loket plaatsen we prominent (met
2008). Hoogopgeleiden bezoeken de site
een banner) op de startpagina. Bovendien wordt het aantal digitale diensten vergroot. Veel
nog wel steeds vaker dan inwoners met
burgers maken nu bijvoorbeeld gebruik van het digitale ‘Melding openbare ruimte’. In deze
een lage opleiding. Terwijl in 2008 de
lijn ontwikkelen we het digitale loket verder door steeds meer digitale diensten beschikbaar
bezoekfrequentie afnam met de leeftijd,
te stellen. Steeds meer burgers zullen zo gemak en plezier kunnen beleven aan onze
neemt het bezoek van de website nu juist
website.
toe met de leeftijd. Alleen het bezoek van de 65-plussers blijft nog duidelijk achter.
De website moet ook zoveel mogelijk toegankelijk zijn voor mensen met een lagere opleiding, allochtonen en ouderen. Deze groepen maken (nog) minder gebruik van de
4.3 Waardering website
website. Eén van de maatregelen die we in dit kader nemen is het (her)schrijven van de teksten op b1 niveau, het niveau dat de meeste mensen kunnen begrijpen.
De waardering van de website is iets afgenomen. In 2007 gaven de inwoners een
Om de vindbaarheid van onderwerpen te verbeteren, optimaliseren we de structuur van de
7.0 als gemiddeld rapportcijfer; in 2010 is
website en van de zoekmachine. Bovendien introduceren we een ‘landingspagina’ waar
dit een 6.8. Via de website kunnen inwo-
de bezoeker 4 banners vindt: digitaal loket, toerisme, gemeenteraad en de gemeentelijke
ners een aantal zaken regelen. Voor bijna
website. Zo komt de bezoeker sneller bij de gezochte informatie.
alle zaken geldt dat het aandeel inwoners dat er gebruik van heeft gemaakt licht is
Ede is een van de eerste gemeenten die burgers online inschakelt (4e kwartaal 2010)
toegenomen. Het doorgeven van een mel-
om de teksten op de website te verbeteren. Burgers kunnen online suggesties doen voor
ding bij het Meldpunt Beheer scoort het
tekstverbeteringen en krijgen terugkoppeling over wat er wel of niet met die suggesties
hoogst. Ruim een tiende van de inwoners
wordt gedaan.
bekend met de gemeentelijke website heeft hier weleens gebruik van gemaakt.
Nadat een aantal van de hiervoor genoemde maatregelen zijn doorgevoerd, willen wij
In iets mindere mate is de website
het Inwonerspanel betrekken om te peilen hoe de website wordt ervaren en om verdere
gebruikt voor een afspraak maken voor
suggesties te genereren voor verbeteringen.
het aanvragen van een reisdocument, het aangeven van een binnengemeentelijke verhuizing, het regelen van de hondenbelasting of het aanvragen van een uitreksel uit het GBA. Van de overige zaken heeft 5% of minder gebruik gemaakt.
1) Een vergelijking is gemaakt met het gemiddelde van alle gemeenten die in 2008 participeerden in Waarstaatjegemeente.nl; en de gemeenten Zoetermeer en Haarlemmermeer in 2009. Overigens doen veel (vooral grote) gemeenten niet mee aan deze benchmark, waardoor de vergelijking met enige voorzichtigheid moet worden behandeld.
13
5. Voorzieningen en leefbaar 5.1. Tevredenheid voorzieningen
Figuur 5.1 Tevredenheid voorzieningen in de buurt
in de buurt
Winkels voor dagelijkse boodschappen
Hoe tevreden zijn de inwoners met de voorzieningen in de buurt? Met de win-
De wijze waarop het afval wordt ingezameld Bereikbaarheid van de buurt met de auto
kels voor dagelijkse boodschappen zijn de inwoners het meest tevreden: bijna 90%
Basisonderwijs Het schoonhouden van de buurt
is hier (zeer) tevreden over (in 2007 84%1 ).
Openbaar vervoer
Ook met de wijze waarop het afval wordt
Verkeersveiligheid Parkeergelegenheid
ingezameld en de bereikbaarheid per
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
auto is driekwart of meer tevreden. De parkeergelegenheid2, het schoonhouden
Zeer tevreden
Tevreden
Niet tevreden/niet ontevreden
Ontevreden
Geen mening/N.V.T.
van de buurt en de verkeersveiligheid zijn de voorzieningen die het minst goed scoren: 20% of meer is hier ontevreden over. De tevredenheid met het basisonderwijs en het openbaar vervoer nemen een tussenpositie in. Met het basisonderwijs is 68% tevreden (47% in 2007) en slechts 2% ontevreden (3% in 2007); met het openbaar vervoer is 53% tevreden (41% in 2007) en 13% ontevreden (15% in 2007)3. Een aanzienlijk deel van de inwoners heeft geen mening over het basisonderwijs en het openbaar vervoer, omdat men er waarschijnlijk geen gebruik van maakt. Hoe scoort Ede ten opzichte van andere gemeenten? Wat betreft de tevredenheid
Figuur 5.2 Tevredenheid voorzieningen in de gemeente Totale winkelaanbod Sportvoorzieningen Gezondheidsvoorzieningen in het algemeen Onderwijs in het algemeen Aanbod van verenigingen, clubs, cursussen en dergelijke Uitgaansmogelijkheden, horeca en dergelijke Aanbod van culturele voorzieningen Verkeersveiligheid in de gemeente Openbaar vervoer in de gemeente Onderhoud van wegen en fietspaden Welzijnsvoorzieningen (zoals een buurthuis of jongerencentrum)
met voorzieningen in de buurt is Ede vergelijkbaar met andere gemeenten van ongeveer dezelfde omvang4.
14
0% Zeer tevreden
Tevreden
10%
20%
30%
Niet tevreden/niet ontevreden
40%
50% Ontevreden
60%
70%
Zeer ontevreden
80%
90%
100%
Geen mening/N.V.T.
5. Voorzieningen en leefbaarheid
Tabel 5‑1 Rapportcijfer voorzieningen in de buurt Ede 2010
rheid
Winkels voor dagelijkse boodschappen Basisonderwijs Wijze waarop het afval wordt ingezameld Het schoonhouden van uw buurt Verkeersveiligheid
5.2. Tevredenheid voorzieningen in
Bereikbaarheid van de buurt met de auto
de hele gemeente
Openbaar vervoer Parkeergelegenheid
Ook is gevraagd naar de tevredenheid
Zoetermeer 2009*
Haarlemmermeer 2009*
8,33
7,8
8,3
8,30
8,2 -
8,2 -
-
-
6,67
6,8
6,5
7,68
7,9
7,4
7,04
7,5
7,2
6,48
6,5
6,8
7,78 6,75
met de voorzieningen in de hele
*Voor de wijze waarop het afval wordt ingezameld en het schoonhouden van de buurt zijn geen recente
gemeente. Het winkelaanbod kent de
referentiecijfers beschikbaar.
grootste tevredenheid: 85% van de inwoners is hier (zeer) tevreden mee.
Tabel 5‑2 Rapportcijfer voorzieningen in de gemeente
Daarnaast is driekwart of meer tevreden
Ede 2010
met de gezondheidsvoorzieningen en de
Zoetermeer 2009
Haarlemmermeer 2009
7,87
8
7,9
7,27
6,8 -
5,6 -
7,8
7,4
sportvoorzieningen. Over het onderhoud van wegen en fietspaden, verkeerveilig-
Totale winkelaanbod
heid, openbaar vervoer en uitgaansmoge-
Uitgaansmogelijkheden, horeca e.d.
lijkheden is 10% of meer van de inwoners
Aanbod van culturele voorzieningen
ontevreden.
Aanbod van verenigingen, clubs, cursussen e.d. Sportvoorzieningen
Ook voor de tevredenheid met voorzie-
Onderwijs in het algemeen
ningen in de gemeente is een vergelijking
Gezondheidsvoorzieningen in het algemeen
gemaakt met soortgelijke gemeenten.
Welzijnsvoorzieningen
Hieruit blijkt dat Ede relatief hoog scoort
Onderhoud van wegen en fietspaden
op uitgaansmogelijkheden, verkeers-
Verkeersveiligheid in de gemeente
veiligheid, onderwijs-, gezondheids- en
Openbaar vervoer in de gemeente
welzijnsvoorzieningen en verkeerveiligheid. De Atlas voor de gemeenten (2010)
7,31 7,77 7,91
7,9
7,5
7,85
7,6
7,5
7,80
7,6
7,6
6,93
6,4
5,8
6,55
6,8
6,6
6,88
7,2
6,6
7,11
7,5
7,1
*Voor het aanbod van culturele voorzieningen zijn geen recente referentiecijfers beschikbaar.
laat echter juist zien dat Ede achterblijft wat betreft evenementen, popconcerten en theatervoorstellingen in vergelijking met de andere G50-gemeenten.
1) Bron: Monitor Leefbaarheid, Veiligheid en Maatschappelijke participatie 2007 2) De ontevredenheid met de parkeergelegenheid is vergelijkbaar met het niveau van 2007 3) Bron: Monitor Leefbaarheid, Veiligheid en Maatschappelijke participatie 2007 4) Een vergelijking is gemaakt met de cijfers van Zoetermeer en Haarlemmermeer uit 2009
(bron: Waarstaatjegemeente.nl). Aangezien er geen recente cijfers beschikbaar zijn van andere
soortgelijke gemeenten, moet deze vergelijking met enige voorzichtigheid worden behandeld.
5) Bron: Ede in beeld. Resultaten marktanalyse. OO&S 2009.
15
5.3. Aanbeveling • Ga na in welke wijken het onderhoud van fietspaden, de parkeergelegenheid, het schoonhouden van de buurt en de verkeersveiligheid vooral te wensen over laat. Zie hiervoor ook de resultaten van de Veiligheidsmonitor.
5.4. Reactie van het college van Burgemeester en Wethouders De gemeenteraad heeft bepaald op welk niveau het schoonhouden van de buurt uitgevoerd moet worden. Dit is niveau 3 op een schaal van 1 t/m 5. Bij dit niveau is regelmatig sprake van enig zwerfvuil of onkruidgroei. Ook mankeert er bij niveau 3 best wel het een en ander aan de diverse onderdelen van de openbare ruimte. Dit is dus een bewuste keus, waarbij wij ons realiseren dat een flink aantal burgers zich altijd zal blijven ergeren aan de toegestane gebreken. Door de vraagstelling kan geen onderscheid gemaakt worden tussen wegen en fietspaden. De wegen liggen er redelijk bij, maar vooral de wegen in het buitengebied hebben een grote opknapbeurt nodig. In het meerjarenperspectief stellen we voor om hier komende jaren een inhaalslag te maken. Fietspaden moeten echt glad zijn wil een fietser deze als comfortabel ervaren. Maar Ede is een boomrijke gemeente, waardoor we veel hinder hebben van wortelopdruk. Binnen onze financiële middelen doen we alles wat mogelijk is om de fietspaden veilig en comfortabel te houden. Bovenstaande aspecten spelen in de hele gemeente Ede; het parkeerprobleem is vooral wijkgebonden. In en rond de centrumgebieden en in de relatief dichtbebouwde wijken als Kernhem en Rietkampen is de ervaren overlast groter dan in de overige delen van Ede. In en rond de centrumgebieden werkt de gemeente hard aan het reguleren van de parkeerdruk via vergunningparkeren. In de nog aan te leggen nieuwbouwwijken worden de normen voor het minimale aantal parkeerplaatsen heel strak gehandhaafd. Maar het toenemende aantal auto’s per gezin/woning zorgt ervoor dat er nooit overal voldoende parkeergelegenheid gerealiseerd kan worden. Al jarenlang investeert gemeente Ede forse bedragen in het verbeteren van de verkeersveiligheid. Uit de verkeersongevallencijfers blijkt dat dit ook resultaten heeft. Het aantal verkeersslachtoffers neemt in lichte mate af, terwijl het steeds drukker wordt op de wegen. Ondanks deze positieve ontwikkeling ervaren burgers in hun wijk toch dikwijls een flinke mate van onveiligheid. Nu de grote probleempunten in het wegennet veilig gemaakt zijn zal de focus verschuiven naar de wijken. Maar niet alle onveiligheid kan met maatregelen opgelost worden; het rijgedrag van de verkeersdeelnemers heeft ook een groot effect; en dit is door de gemeente maar in een heel beperkte mate te beïnvloeden. Wanneer we de tevredenheid met betrekking tot de uitgaansmogelijkheden in Ede afzetten tegen die van Zoetermeer en Haarlemmermeer dan mogen we trots zijn op het resultaat. Ede scoort een 7,3 tegenover Zoetermeer een 6,8 en Haarlemmermeer een 5,6. Nu is een kengetal een samenvatting van een aantal aspecten. Een verdiepingsslag in het cijfermateriaal kan uitwijzen dat bepaalde vormen van uitgaan minder goed of beter dan gemiddeld scoren. Ook kunnen de uitgaansmogelijkheden niet goed gespreid zijn over het grondgebied van gemeente Ede. Hier zal nog nader onderzoek voor nodig zijn.
16
6. Cultuur en sport 6.1. Cultuuraanbod
Tabel 6‑1 Percentage inwoners dat voldoet aan de beweegnorm, naar leeftijdsklasse en etniciteit Leeftijdsklasse
Wat vinden de Edenaren van het cultuuraanbod in hun gemeente? Ruim 60% is van mening dat er voldoende tot veel aanbod is, ten opzichte van 55% in 2008
Etniciteit
en 48% in 2005. Eén op de zes inwoners vindt het cultuuraanbod onvoldoende (in 2008 één op de vier; 2005 één op de zes).
18-24 25-44 45-64 65+
48% 35% 43% 36%
autochtonen westerse allochtonen niet-westerse allochtonen
40% 39% 26% 40%
Gemiddelde alle inwoners
Ongeveer een vijfde heeft geen mening. Uit de Atlas voor gemeenten blijkt dat het aanbod van culturele voorzieningen achterblijft bij vergelijkbare gemeenten. Het aandeel inwoners dat het aanbod culturele voorzieningen (een beetje) interes-
Figuur 6.1 Vindt u het culturele aanbod in de gemeente Ede voldoende? Geen mening 21%
Er is (te) weinig aanbod 17%
Er is veel aanbod 5%
sant vindt is toegenomen. Zo vindt 68% van de Edenaren het aanbod (een beetje) interessant ten opzichte van 63%1 in 2008 en 61%2 in 2006. Ruim 10% is van mening
Er is voldoende aanbod 57%
dat het aanbod niet interessant is (in 2008 14% en 2006 15%). Hoe hoger de leeftijd, hoe vaker het aanbod interessant wordt gevonden. Boven de 65 neemt de tevredenheid weer af. Zo vindt 16% van de 15-24 jarigen het cultuuraanbod interessant, ten opzichte van 29% van de 45-64 jarigen. 1) Bron: Cultuur- en uitgaansmonitor 2008 2) Bron: Onderzoek cultuurparticipatie in Ede 2006
17
6.2. Beweegnorm
Figuur 6.2 Vindt u het culturele aanbod in de gemeente Ede interessant?
Om aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen te voldoen moet je minstens
Geen mening 21%
Er is (te) weinig aanbod 17%
vijf dagen in de week 30 minuten tenminste matig intensieve lichaamsbeweging hebben. Matig intensieve lichaams-
Er is veel aanbod 5%
beweging is beweging die tenminste even inspannend is als stevig doorlopen of fietsen. Van de Edenaren3 voldoet 40%
Er is voldoende aanbod 57%
aan deze beweegnorm. Dit is relatief laag in vergelijking met andere gemeenten in Nederland (in 2007 voldeed 59%4 van de Nederlandse volwassenen aan de
Figuur 6‑3 Sportbeoefening naar leeftijd
beweegnorm). In de zomer hebben de inwoners gemiddeld 4.5 dagen zulke lichaamsbeweging; in de winter 3.6 dagen. Jongeren (18-24 jarigen) voldoen relatief vaak aan de beweegnorm. Het percentage 65-plussers en 25-44 jarigen dat voldoet aan deze
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30%
norm ligt daarentegen iets onder het
20%
gemiddelde. Daarnaast speelt etniciteit
10%
een rol. Zo voldoet slechts ongeveer een kwart van de niet-westerse allochtonen aan de beweegnorm. 6.3. Beoefening sport Het percentage sporters is iets toegenomen: 58% van de inwoners doet aan sport ten opzichte van 55%5 in 2007. Boven de 65 neemt het aandeel inwoners dat sport wel aanzienlijk af. Zo sport 30% van de 65-plussers. Daarnaast doen niet-westerse allochtonen relatief weinig aan sport (36%). Vooral de sportparticipatie van allochtone vrouwen blijft achter. 46% van de sporters sport in clubverband (in 2008 54%6). Hoogopgeleiden sporten iets vaker in clubverband dan laagopgeleiden (respectievelijk 52% en 44%).
3) Het betreft hier de Edenaren van 18 jaar en ouder. Voor de Edenaren onder de 18 jaar geldt een andere beweegnorm. 4) Een vergelijking is gemaakt met cijfers van het NISB uit 2007. Als kanttekening moet worden gemaakt dat de enquete aan de Edenaren is voorgelegd in een periode met strenge vorst. Dit kan mogelijk een bijdrage hebben geleverd aan de lage score van Ede. 5) Bron: Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2008 6) Bron: Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2008
18
0% 15-24 jaar
25-44 jaar
45-64 jaar
Ja
Nee
=65 jaar
6. Cultuur en sport 6.4 Aanbevelingen • Zorg dat het cultuuraanbod voor alle leeftijdsgroepen interessant is. Vergroot bijvoorbeeld het aanbod voor de jeugd door meer popoptredens en festivals in Ede te organiseren. Uit de Cultuur- en uitgaansmonitor (2008) blijkt dat hier behoefte aan is. • Stimuleer de sportdeelname van ouderen en allochtone vrouwen, bijvoorbeeld door het organiseren van activiteiten speciaal voor deze groepen. Breng eerst in beeld wat de precieze wensen zijn, bijvoorbeeld via inburgeringscursussen. • Richt de openbare ruimte zo in dat sporten en bewegen worden gestimuleerd. Denk hierbij aan goed onderhouden en duidelijk aangegeven fietspaden, wandel- en hardlooproutes.
6.5 Reactie van het college van Burgemeester en Wethouders De waardering van het cultuuraanbod is inderdaad toegenomen. De cijfers uit de Atlas zijn bekend: Ede scoort qua cultuur in vergelijking met andere gemeenten niet zo goed. Voor de komende jaren willen we de stijgende lijn vasthouden in het streven naar een aantrekkelijk cultureel aanbod voor de huidige inwoners. Daarnaast willen we, mede vanwege het versterken van het vestigingsklimaat in Ede voor bedrijven en nieuwe groepen inwoners, werken aan het versterken van het aanbod van culturele voorzieningen in de gemeente onder andere, door middel van de ontwikkeling van een multifunctioneel gebouw - het exposeum en het openluchttheater. Het percentage Edenaren dat voldoet aan de beweegnorm is zeker laag. Daar moeten we wat aan gaan doen. Voor de jeugd willen we samen met sportverenigingen, scholen, Sportservice Ede en landelijke organisaties zoals het NISB en NOC*NSF, sport binnen en buiten schooltijden stimuleren. Daarmee stimuleren wij een gezond leefpatroon en ontwikkelen we sociale vaardigheden bij de jeugd. We zijn dan ook bijzonder blij dat het NISB in Ede is gebleven. Voor de volwassenen vinden we het vooral belangrijk dat mensen iets aan sport doen. Hoe is minder van belang. Als je niet in clubverband wilt sporten, doe dan iets voor jezelf. Hier kunnen we ons ook in een campagne op richten, bijvoorbeeld in samenwerking met het NISB en Sportservice Ede. Ondanks dat topsport geen prioriteit heeft in Ede, is topsport van groot belang als voorbeeld voor onze inwoners. De uitstraling van topsport moeten we daarom in Ede meer benutten. Neem bijvoorbeeld recent de successen van het damesteam van de Polar Bears. In onze regio zijn er ongeveer 70 topsporters. Daarom is het goed dat er een sportklas is op Havo/ VWO-niveau (Pallas), waardoor talenten de kans krijgen om te excelleren in sport én op school. Voor het VMBO (Het Streek) komt er straks ook zo’n opleiding. Ook deze ontwikkelingen stimuleren wij met onze partners zoals Sportservice Ede en het Olympisch Netwerk Gelderland. Met laatste aanbeveling zijn we het helemaal eens. Door een goede inrichting van de openbare ruimte stimuleer je mensen om meer te bewegen doordat ze bijvoorbeeld goed op de fiets boodschappen kunnen doen.
19
20
Kort overzicht van de resultaten Dienstverlening vanuit het
bezoekfrequentie van de website is onge-
onvoldoende. Bijna 70% vindt het aanbod
Raadhuis
veer gelijk aan 2008. Wel is het aantal
culturele voorzieningen (een beetje) inte-
Ruim de helft van de inwoners is (zeer)
inwoners dat via de website bepaalde
ressant. Ruim 10% is van mening dat het
tevreden over de dienstverlening vanuit
zaken (zoals het doorgeven van een mel-
aanbod niet interessant is.
het Raadhuis in het algemeen. Over de
ding, regelen hondenbelasting etc.) regelt
persoonlijke behandeling is de tevreden-
toegenomen. De waardering van de web-
Sport en bewegen
heid het grootst. Over de openingstijden
site is iets afgenomen.
Om aan de Nederlandse Norm Gezond
van het Raadhuis en de tijd tussen aan-
Bewegen te voldoen moet je minstens vijf
vraag/verzoek is men minder tevreden.
Politieke interesse
dagen in de week 30 minuten tenminste
Wel is de ontevredenheid met de ope-
De politieke betrokkenheid van de bevol-
matig intensieve lichaamsbeweging heb-
ningstijden ten opzichte van 2008 duide-
king van Ede neemt toe: bijna 40% heeft
ben. Van de Edenaren voldoet 40% aan
lijk afgenomen.
interesse in de lokale politiek. Net als in
deze beweegnorm, hetgeen relatief laag is
2008 gaat ruim 80% van de inwoners
in vergelijking met andere gemeenten in
Gemeentelijke organisatie
(waarschijnlijk) stemmen, wanneer er
Nederland. Het percentage sporters is iets
Veel inwoners staan neutraal tegenover
morgen gemeenteraadsverkiezingen zou-
toegenomen: 58% van de inwoners doet
de gemeentelijke organisatie. Toch geeft
den zijn. De meerderheid vindt dat er vol-
aan sport. Bijna de helft van de sporters
bijna 40% aan vertrouwen te hebben in de
doende mogelijkheden zijn om informa-
sport in clubverband.
burgemeester en wethouders. Daarnaast
tie te vinden over de Edese politiek.
vindt bijna 30% dat de gemeente goed wordt bestuurd. Ongeveer een derde van
Voorzieningen en leefbaarheid
de inwoners is van mening als kiezer
Met de voorzieningen in de buurt zijn de
invloed te hebben op wat er in de
inwoners over het algemeen tevreden. De
gemeente gebeurt.
winkels voor dagelijkse boodschappen kennen de grootste tevredenheid, gevolgd
Klachten
door de wijze waarop het afval wordt
De bekendheid met de klachtenregeling
ingezameld en de bereikbaarheid per
van de gemeente Ede is toegenomen. Het
auto. Wel is een deel van de inwoners
aantal inwoners dat daadwerkelijk een
ontevreden over de parkeergelegenheid,
klacht heeft ingediend is echter beperkt.
het schoonhouden van de buurt en de
Redenen om geen klacht in te dienen zijn
verkeersveiligheid.
vooral ‘Het heeft geen zin om een klacht
Ook met de voorzieningen in de hele
in te dienen’ en ‘Ik vond het niet nodig
gemeente zijn de inwoners over het alge-
om een klacht in te dienen’. De meerder-
meen tevreden. Vooral over het winkel-
heid van de inwoners is op de hoogte van
aanbod, de gezondheidsvoorzieningen en
de mogelijkheid bezwaar te maken tegen
de sportvoorzieningen is men positief.
een beslissing van het gemeentebestuur.
Het onderhoud van wegen en fietspaden, verkeerveiligheid, openbaar vervoer en
Communicatie
uitgaansmogelijkheden zou nog beter
De informatie van de gemeente wordt
kunnen.
door de meeste inwoners duidelijk gevonden. Ruim de helft van de inwoners geeft
Cultuur
aan gemakkelijk aan gemeentelijke infor-
Inwoners zijn redelijk tevreden met het
matie te kunnen komen. Bijna alle
cultuuraanbod in Ede. Ruim 60% vindt dat
Edenaren weten intussen dat de
er voldoende tot veel aanbod is. Eén op de
gemeente een eigen website heeft. De
zes inwoners vindt het cultuuraanbod
21
Colofon Uitgave November 2010 gemeente Ede Tekst Saskia Heins, Strategie & Onderzoek Vormgeving Mediaprodukties Druk Bureau Repro en Post Oplage 150
22
