2014 Jeugdplan Voetbal Club Rinsumageest
Rienk de Haas Technische Jeugd Commissie
Voorwoord De laatste jaren werd er binnen de jeugdafdeling niet volgens een duidelijk plan gewerkt. Dit is ten koste gegaan van de clubidentiteit en de ontwikkeling van sommige jeugdige talenten. Ik heb er daarom voor gekozen om een nieuw beleidsplan te schrijven voor de jeugdafdeling van Voetbal Club Rinsumageest (VCR). Dat beleid is afgestemd op het algemene beleidsplan van VCR. Een nieuw jeugdplan moet de structuur terugbrengen en de jeugdtrainers ondersteunen, waardoor de jeugdafdeling een kwaliteitsimpuls krijgt. Ik heb het jeugdplan geschreven uit naam van de Technische Jeugd Commissie van VCR; het woordje ‘we’ komt dan ook regelmatig voor. Ik heb feedback gekregen van trainers, leiders en bestuurders van VCR en van begeleiders en medestudenten op de ALO. Dank daarvoor! Ik heb geprobeerd de feedback zoveel mogelijk in het jeugdplan te verwerken. Het jeugdplan is onderverdeeld in deel A en deel B. Deel A is veel theorie (algemene info, taken en verantwoordelijkheden, hoe ziet een training er uit); er wordt daarbij toegewerkt naar de wedstrijd op zaterdag. Deel B is eigenlijk de vertaling van deel A in de praktijk en is op de inhoud van de trainingen gericht. Bij deel B hoort een trainingsjaarplan dat ik voor de club heb gekocht. De oefenstof uit dat trainingsjaarplan kan gebruikt worden in combinatie met het jeugdplan. Namens de Technische Jeugd Commissie wens ik u veel plezier met het jeugdplan, Rienk de Haas
1
Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 1 (deel A, theorie)....................................................................................................................................... 5 Hoofdstuk 1 - Werkveldscan ........................................................................................................... 6 §1.1 - Geschiedenis ......................................................................................................................... 6 §1.2 - Algemene informatie............................................................................................................. 6 §1.3 - Huidige accommodatie.......................................................................................................... 6 §1.4 - Organogram VCR ................................................................................................................... 7 §1.5 - Technische Jeugd Commissie ................................................................................................ 7 §1.6 - Taken Technische Jeugd Commissie...................................................................................... 7 §1.7 - Onderwijs in Rinsumageest ................................................................................................... 8 §1.8 - Andere verenigingen in Rinsumageest.................................................................................. 8 Hoofdstuk 2 - Doelstellingen .......................................................................................................... 9 §2.1 - Aanleiding en doelstellingen algemeen beleidsplan VCR ..................................................... 9 §2.2 - Doelstellingen jeugdplan ..................................................................................................... 10 Hoofdstuk 3 - Beleid ....................................................................................................................... 11 §3.1 - Selectiebeleid ...................................................................................................................... 11 §3.1.1 - Lid worden .................................................................................................................... 11 §3.1.2 - Samenstelling jeugdteams ........................................................................................... 11 §3.1.3 - Overschrijven voor 15 juni ........................................................................................... 12 §3.1.4 - Overschrijven na 15 juni ............................................................................................... 12 §3.1.5 - Opzegging ..................................................................................................................... 13 §3.2 - Trainers- en leidersbeleid .................................................................................................... 13 Hoofdstuk 4 - Algemene regels .................................................................................................... 14 Hoofdstuk 5 - Taken en verantwoordelijkheden voor de trainers ........................................... 15 Hoofdstuk 6 - De training in het algemeen ................................................................................ 16 §6.1 - Training ................................................................................................................................ 16 §6.2 - Trainingswetten en -principes ............................................................................................. 16 §6.3 - Trainingsopzet ..................................................................................................................... 17 Hoofdstuk 7 - Inzicht in leersituaties en -processen .................................................................. 18 §7.1 - Goede leersituatie ............................................................................................................... 18 §7.2 - Differentiëren ...................................................................................................................... 18 §7.3 - Van individueel naar samen ................................................................................................ 19 2
§7.4 - Leerstappen ......................................................................................................................... 20 Hoofdstuk 8 - De trainer en training in de praktijk .................................................................... 21 §8.1 - Voor de training................................................................................................................... 21 §8.2 - Tijdens de training ............................................................................................................... 21 §8.3 - Na de training ...................................................................................................................... 22 Hoofdstuk 9 - Het zaalvoetbal ...................................................................................................... 23 Hoofdstuk 10 - Keepers ................................................................................................................. 25 §10.1 - Keeperstraining ................................................................................................................. 25 §10.2 - Keepers tijdens de gewone trainingen.............................................................................. 25 §10.3 - Keepers op zaterdag .......................................................................................................... 25 Hoofdstuk 11 - Taken en verantwoordelijkheden voor de leiders ........................................... 26 Hoofdstuk 12 - De wedstrijd ......................................................................................................... 28 §12.1 - F- en E- pupillen ................................................................................................................. 28 §12.2 - D- pupillen t/m A- junioren ............................................................................................... 28 (deel B, praktijk) .................................................................................................................................... 32 Hoofdstuk 13 - Coerver- methode ............................................................................................... 33 Hoofdstuk 14 - ECO- coachen, ‘het nieuwe trainen’ .................................................................. 35 Hoofdstuk 15 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken .............................................................. 36 §15.1 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken F- en E- pupillen ................................................... 36 F- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) ........................................................................ 41 F- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) ........................................................................ 42 E- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) ........................................................................ 44 E- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) ........................................................................ 45 §15.2 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken D’s t/m A’s ........................................................... 46 D- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 49 D- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 50 C- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 52 C- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 53 B- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 56 B- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 57 A- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 60 A- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) ....................................................................... 61 Bronnenlijst ........................................................................................................................................... 62
3
Bijlage deel A ......................................................................................................................................... 63 KNVB: Visie op het (beter) leren voetballen ................................................................................ 63 Teamfuncties, teamtaken, teamorganisatie, basistaak en voetbalhandelingen .......................... 63 Oefenen in relatie tot de wedstrijd ............................................................................................... 64 Leerbaarheid vergroten door het vereenvoudigen van het spel .................................................. 64 De individuele speler ..................................................................................................................... 65 Niveau............................................................................................................................................ 65 Wiel Coerver .................................................................................................................................. 65 Conditie ......................................................................................................................................... 65 Plezier ............................................................................................................................................ 66 Bijlagen deel B ....................................................................................................................................... 67
4
(deel A, theorie)
5
Hoofdstuk 1 - Werkveldscan §1.1 - Geschiedenis Op 1 april 1964 werd de v.v. VCR opgericht door de heer L. Tuininga en S. Bakker, tezamen het bestuur uitmakende. Bij de oprichting van deze club deed zich direct het pijnlijke gemis voelen van een sportveld. Het gevolg was dat VCR moest uitwijken naar Murmerwoude. Op het terrein van de daar gevestigde voetbalclub De Wâlden mocht VCR haar wedstrijden spelen en komen trainen. Onder toezegging van de gemeente mocht VCR het terrein ‘De Vonder’ in Rinsumageest gratis gebruiken, maar VCR moest dit wel geheel zelfstandig herscheppen in een sportveld vanwege het ontbreken van financiële middelen bij de gemeente. Een gunstige bijkomstigheid bij de ligging van dat terrein was de aanwezigheid van de oude Gereformeerde school, die later werd omgebouwd tot het dorpshuis. Op 19 september 1964 nam de v.v. VCR voor het eerst deel aan de competitie. De eerste thuiswedstrijd speelde VCR in het seizoen 1965/1966 op sportpark ‘De Vonder’ in Rinsumageest. Een aantal jaren later werd ‘De Vonder’ gerenoveerd vanwege de aanleg van de nieuwe autoweg ten noorden van Rinsumageest. Weer moest VCR uitwijken naar een ander speelveld. In het seizoen 1970/1971 werd het nieuwe sportcomplex wederom in gebruik genomen en tot op de dag van vandaag speelt VCR nog steeds haar thuiswedstrijden op ditzelfde sportcomplex. Sinds het seizoen 2009/2010 heeft het dorp Rinsumageest de beschikking gekregen over een nieuw Multi Functioneel Centrum (MFC) waarin meerdere verenigingen zijn gehuisvest. Met de bouw van dit MFC moest het oude trainingsveld van VCR wijken en kreeg de voetbalvereniging de beschikking over een nieuw trainingsveld naast het hoofdveld. Tevens werden de lichtmasten uitgebreid van twee naar vier.
§1.2 - Algemene informatie De vereniging speelt haar wedstrijden op zaterdag. Voor het 1e elftal wordt gezorgd voor een gediplomeerde trainer en een verzorger/ster (die voor alle leden beschikbaar is). Verder zijn er vrijwilligers die actief zijn in de kantine na de trainingen en wedstrijden.
§1.3 - Huidige accommodatie De accommodatie is gelegen aan de Tjaerdaweg te Rinsumageest. De club heeft de beschikking over één speelveld (met tribune en elektronisch scorebord), één trainingsveld voorzien van een moderne professionele lichtinstallatie, vier kleedkamers, twee kleedkamers voor scheidsrechters, een bestuurskamer en een ruimte voor het bergen van materialen en kleding, zowel in het MFC als onder de zittribune. De shirts van alle teams worden door de vereniging aangeschaft. Voetbalschoenen, kousen, voetbalbroekje en scheenbeschermers moeten door de leden aangeschaft worden.
6
§1.4 - Organogram VCR
§1.5 - Technische Jeugd Commissie De Technische Jeugd Commissie (TJC) is opgericht naar aanleiding van een oproep van bestuursleden Piet Hoekstra en Leo Jilderda. Wij werden als 1e-elftal spelers in staat geacht zorg te kunnen dragen voor het voetbalbeleid van de jeugdafdeling van VCR. De commissie kwam officieel tot stand op woensdag 30 november 2011: in overleg met Piet Hoekstra en Leo Jilderda werden de taken verdeeld en de plannen in grote lijnen zichtbaar gemaakt. De TJC zal als één naar buiten treden. Belangrijk te vermelden is dat alles in overleg gaat met de jeugdtrainers. De visie van de TJC met betrekking tot het voetbalbeleid voor de jeugdafdeling moet gezien worden als hulpmiddel; niet als verplichting. In het organogram is te zien dat de Technische Jeugd Commissie rechtstreeks onder het jeugdbestuur valt.
§1.6 - Taken Technische Jeugd Commissie De taken die het jeugdbestuur voor de TJC heeft weggelegd zijn als volgt omschreven:
Geeft voetbaltechnische ondersteuning aan leiders en trainers voor de gehele jeugdafdeling op zowel trainingsgebied als coachen rondom de wedstrijden. Ontwikkelen van het voetbaltechnisch beleid in samenwerking met het jeugdbestuur. Het jeugdbestuur stimuleren om een actief jeugdbeleid te voeren. Contactpersoon tussen elftallen/teams en jeugdbestuur (coördinator jeugdzaken). Regelt samen met de leiders en trainers de ‘dagelijkse’ zaken. Zorgt voor regelmatig overleg tussen de elftallen/teams en de trainers over het te voeren voetbaltechnisch jeugdbeleid.
7
Eerste aanspreekpunt bij wensen en problemen binnen elftallen/teams i.s.m. de coördinator jeugdzaken. Informatie verstrekken aan de begeleiders over nieuwe leden. Informeert het jeugdbestuur over de (dagelijkse) gang van zaken binnen de jeugdafdeling (wangedrag van spelers etc.). Het bewaken van het jeugdopleidingsplan. Werving nieuw kader (trainers en/of leiders) en indeling/begeleiding van bestaand kader i.s.m. het jeugdbestuur. Leiders/trainers stimuleren tot het volgen van opleidingen. Het bezoeken van trainingen en wedstrijden van alle jeugdteams. Afspraken maken over de doorstroming van spelers/indeling nieuwe teams met jeugdbestuur en leiders/trainers.
§1.7 - Onderwijs in Rinsumageest Het MFC wordt ook gebruikt voor de gymlessen van de enige basisschool in Rinsumageest: CBS De Tarissing. De Tarissing valt onder PCBO Dantumadeel.
§1.8 - Andere verenigingen in Rinsumageest Er zijn in het dorp veel mogelijkheden om in verenigingsverband te sporten. Het dorp heeft namelijk ook nog een kaatsvereniging, een tennisvereniging, een korfbalvereniging, een ijsbaanvereniging, een hengelsportvereniging en een damclub. Er zijn drie complexen waar de verenigingen over het algemeen actief zijn: Sportpark ‘De Vonder’, MFC ‘De Beijer’ en de ijsbaan.
8
Hoofdstuk 2 - Doelstellingen §2.1 - Aanleiding en doelstellingen algemeen beleidsplan VCR Vanuit de leden van de voetbalvereniging wordt een helder beleid verwacht, dat consequent wordt uitgevoerd. Wanneer we allemaal volgens dezelfde richtlijnen werken voorkomen we conflictsituaties en is er voor iedereen duidelijkheid. Een tweede aanleiding is de ambitie om de teams op een zo hoog mogelijk niveau te laten spelen. Hierbij is niet alleen een goede organisatie van belang, maar moeten er ook kwalitatieve aspecten in het beleidsplan opgenomen worden. De Technische Commissie Senioren gaat onder auspiciën van het hoofdbestuur, tezamen met de TJC, het voetbalbeleidsplan bewaken en uitdragen binnen de vereniging. De vereniging heeft ten doel het doen beoefenen en het bevorderen van de voetbalsport in al zijn verschijningsvormen, met uitzondering van de beroepsvoetbalsport. De vereniging tracht dit doel onder meer te bereiken door middel van het lidmaatschap van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB). Daarbij horen de volgende zaken: a) deelnamen aan de door de KNVB georganiseerde of goedgekeurde competities en seriewedstrijden; b) wedstrijden buiten competitieverband organiseren; c) evenementen op het gebied van de voetbalsport organiseren; d) nevenactiviteiten organiseren; e) de accommodatie in stand houden en waar nodig verbeteren. De hoofddoelstelling in het kader van het technisch beleid is: ‘Het opleiden en ontwikkelen van kwalitatief goede voetballers voor selectie-elftallen (van jeugd tot senioren) om op een zo hoog mogelijk niveau te kunnen spelen.’ De andere doelstelling is: ‘Kwalitatief mindere voetballers op een zo aangename manier laten functioneren op prestatief/recreatief niveau.’ Voetbal moet weer gaan leven in Rinsumageest en omstreken en daarvoor moeten we samen zaken verbeteren. Naast het organisatorische aspect moet er ook steeds gezocht worden naar mogelijkheden om het technische aspect te verbeteren. Dit technisch beleidsplan is daarbij een leidraad. Het is aan de TJC en Technische Commissie Senioren om hier gestalte aan te geven en aan de vereniging om daar haar voordeel mee te doen. Het is niet de bedoeling om van dit beleidsplan een statisch gebeuren te maken, maar steeds weer aan te passen aan de mogelijkheden. Het bestuur van deze prachtige vereniging wenst de Technische Commissie Senioren, de TJC en de technische staf daarmee veel succes en hoopt dat dit beleidsplan een positieve bijdrage levert aan de ontwikkeling van de club en spelers. Het bestuur verwacht dat alle trainers dit technisch beleidsplan onderschrijven en tot uitvoer brengen.
9
§2.2 - Doelstellingen jeugdplan De belangrijkste doelstelling van het jeugdplan: ‘De jeugd zo spoedig mogelijk technisch en tactisch vaardig laten worden en dus zo goed mogelijk laten ontwikkelen’. Door oefenstof op het juiste moment en op de juiste manier aan te bieden kan deze doelstelling door trainers behaald worden. Hoe de TJC hier op gaat controleren komt in deel B aan bod. ‘Voetbal op een plezierige manier aanbieden’ is een tweede doelstelling. Met plezier in voetbal willen we de clubidentiteit weer op de voorgrond plaatsen. Om als speler een goede ontwikkeling door te kunnen maken op sociaal en voetbaltechnisch gebied moet voetbal boven alles plezierig zijn. Het spelletje moet op een dusdanige manier worden aangeboden dat het plezier oplevert. Er moet worden ingespeeld op verschillen tussen kinderen en kinderen moeten de ruimte krijgen om zelfstandig te kunnen handelen. Daaraan voorbij gaan kan bij veel spelers het spelplezier en de motivatie om te voetballen ernstig ondermijnen. Leuke activiteiten (aparte techniektraining, 4-4- toernooi, clinics) kunnen het plezier benadrukken. Belangrijk is om als TJC bij het organiseren van de dagactiviteiten in overleg te treden met de Jeugd Activiteiten Commissie. We willen die leuke activiteiten ook voor de basisschoolleerlingen van De Tarissing organiseren.
10
Hoofdstuk 3 - Beleid §3.1 - Selectiebeleid §3.1.1 - Lid worden Als iemand lid wil worden van VCR, dan dient diegene het aanmeldformulier (staat op VCRwebsite) in te vullen en daarna in te leveren bij Gelske van Hijum. Gelske geeft de aanmelding door aan het jeugdbestuur, het jeugdbestuur geeft het door aan de KNVB en de KNVB stuurt vervolgens een aanvraagformulier naar het jeugdbestuur. Het potentiële lid moet dit aanvraagformulier ingevuld en met pasfoto inleveren bij Gelske van Hijum. §3.1.2 - Samenstelling jeugdteams Bij de jeugd spelen de leden in principe in de leeftijdscategorie waarin ze thuishoren. Daarnaast wordt bij het samenstellen van de jeugdteams rekening gehouden met de voetbalcapaciteiten van het jeugdlid. Ook de volgende zaken kunnen invloed hebben op de teamsamenstelling: - Wat voor (type) speler is het (keeper, verdediger, middenvelder, aanvaller). - Persoonlijke en fysieke omstandigheden. - Mentaliteit/inzet/trainingsopkomst. - Gedrag. Het belang van de individuele speler staat altijd voorop. Mocht een speler gedurende het seizoen extra progressie maken dan is de mogelijkheid aanwezig om in het belang van de speler deze in een hoger team te laten spelen c.q. trainen. Wanneer een leeftijdsgroep hoger: Dit geldt voor talentvolle spelers (dit zijn in onze ogen spelers die verder zijn in hun ontwikkeling dan andere spelers in dezelfde leeftijdscategorie). De achterliggende gedachte hierbij is om deze talenten onder maximale weer stand te laten spelen en trainen. Dit kan op twee verschillende manieren: 1) Volledig, speler traint en speelt een leeftijdscategorie hoger of 2) Onvolledig, speler traint een leeftijdscategorie hoger en speelt bij zijn eigen team. De beslissing en de verantwoordelijkheid voor deze maatregel ligt bij de TJC. Overleg met de trainer en leider van de desbetreffende speler is daarbij belangrijk. Het kan ook zijn dat een speler in een bepaalde leeftijdsgroep blijft voetballen, terwijl hij qua leeftijd in een oudere groep thuis hoort. Dit zijn de zogenaamde dispensatie spelers. Dispensatie kan aangevraagd worden indien een speler qua fysieke gesteldheid (lengte en/of gewicht) zich onvoldoende staande kan houden in een oudere groep en hij dus beter af is in de groep waar hij in speelde. Uiteraard hoort bij een goede jeugdopleiding ook de zorg voor een goede overgang naar de senioren. Het is van groot belang de talentvolle spelers tijdig te laten 'proeven' aan het seniorenvoetbal. Dit is o.a. te realiseren door deze spelers mee te laten spelen in oefen wedstrijden van het 1e en 2e team. Een andere mogelijkheid is het laten meetrainen (1 x per week) van deze spelers met de selectie. Ook aan de groep 'mindere' spelers dienen we serieus aandacht te besteden. Zij moeten niet het gevoel krijgen er maar 'bij te hangen'. We moeten er voor zorgen dat deze spelers voor VCR en de voetbalsport niet verloren gaan, zij bepalen ook het gezicht van onze vereniging. Het is in 11
ieder geval belangrijk te luisteren naar de spelers en als het nodig is zal er een gesprek tussen speler, trainer en TJC plaatsvinden. §3.1.3 - Overschrijven voor 15 juni Wil je aan het eind van het seizoen naar een andere vereniging dan moet je er tijdig bij zijn. Uiterlijk 15 juni moet je overschrijvingsverzoek binnen zijn bij de KNVB, dus enkele dagen eerder bij je nieuwe vereniging. Handel zorgvuldig, want de KNVB doet moeilijk als je te laat bent. Wacht niet tot het laatste moment, want wij gaan op het laatste moment geen gekke dingen doen om je te helpen. Dan heb je gewoon pech. Bij voorkeur voor 1 juni alles regelen. Ben je jonger dan 13 vraag dan op zaterdag bij VCR een geel formulier en je spelerspas (als je die hebt, niet voor F- en E- pupillen). Vul het formulier in en laat dit door iemand van secretaris/voorzitter tekenen. Neem formulier en spelerspas mee naar je nieuwe vereniging. Ben je 13 jaar of ouder haal dan bij je nieuwe vereniging een blauw overschrijvingsformulier; vul zelf blz. 1 en 2 in. Maak een afspraak op het wedstrijdsecretariaat op zaterdag en laat de wedstrijdsecretaris van VCR het bovenste deel van blz. 3 invullen. Je krijgt een uitdraai van de leden mutatiekaart van de KNVB, die door de secretaris kan worden uitgedraaid (maak een afspraak, dat voorkomt teleurstellingen). Vraag ook je spelerspas op. Geef vervolgens het overschrijvingsformulier en de spelerspas bij je nieuwe club af. Zonder deze formulieren en de spelerspassen kom je nergens en kan je nieuwe club je niet aanmelden bij de KNVB. VCR werkt zonder problemen mee aan overschrijving naar een andere club mits aan alle (financiële) verplichtingen zijn voldaan. Tevens dient u al uw goederen die u in bruikleen heeft in te leveren bij VCR. Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december. Bij tussentijdse beëindiging is contributie voor het gehele jaar verschuldigd. Echter is tussentijdse beëindiging bijna niet mogelijk omdat alle voetbalcompetities gewoon weg worden gespeeld over deze gehele periode. Want voetbal is en blijft een teamsport. Maar bij hoge uitzondering kan lidmaatschapsbeëindiging worden verleend. Deze verantwoording ligt uiteindelijk bij het bestuur van de vereniging. §3.1.4 - Overschrijven na 15 juni Overschrijven na 15 juni kan alleen als je 1 jaar niet hebt gevoetbald of verhuist over een afstand van 30 kilometer of meer. Je kunt dispensatie krijgen om na 15 juni over te schrijven als je van een team in de Bcategorie naar een team in de B- categorie van je nieuwe vereniging gaat. In dat geval moet je een extra blauw inlegvel bij je overschrijvingsformulier invullen. Overschrijven van de Acategorie naar B of andersom is na 15 juni niet mogelijk, tenzij je 1 jaar niet hebt gevoetbald of verhuist over een afstand van 30 kilometer of meer. Uitvoerige informatie staat in het KNVB Bewaarnummer vermeld. Smoezen, zoals team opgeheven, van school veranderd, etc. helpen niet. De grens voor een reguliere overschrijving ligt strikt op 15 juni 24.00 uur. Post die op 16 juni binnenkomt, is al te laat. Neem dus geen risico en wees er op tijd bij. 12
§3.1.5 - Opzegging De jeugd- en senioren voetbalafdeling gaan in april en mei al aan het werk voor het nieuwe seizoen. Om geen dubbel werk te hoeven doen, is het belangrijk precies te weten wie volgend seizoen niet meer wil voetballen bij VCR. Bij de indeling van de nieuwe teams kan hier dan alvast rekening mee worden gehouden. Medio juni hopen we de samenstelling van alle teams voor volgend seizoen rond te hebben. Daarom dient iedereen die niet (meer) wil voetballen bij VCR zich uiterlijk 15 mei schriftelijk af te melden, of zoveel eerder als mogelijk is en bij voorkeur voor 15 mei bij de voorzitter van het jeugdbestuur. De senioren dienen zich af te melden bij de voorzitter van de Technische Commissie Senioren. Er kan niet mondeling worden opgezegd via de leider(s) van een team. Automatische machtigingen worden bij tijdige opzegging automatisch verwijderd. Opzeggingen worden niet apart schriftelijk bevestigd.
§3.2 - Trainers- en leidersbeleid Als iemand trainer of leider van een jeugdteam van VCR wil worden, dan dient diegene contact op te nemen met de voorzitter of secretaris van de TJC van VCR. Diegene zal vervolgens uitgenodigd worden voor een gesprek, waarbij de voorzitter en secretaris van de TJC aanwezig zijn. Het kan ook zo zijn dat de voorzitter of secretaris van de TJC, na overleg, contact opneemt met iemand en diegene uitnodigt voor een gesprek. De TJC is van mening dat ieder team een trainer en een leider moet hebben. Als een team geen leider heeft op zaterdag, dan worden ouders van spelers van het desbetreffende team benaderd en gevraagd om te begeleiden op zaterdag. De trainer moet daarvan wel op de hoogte gebracht worden. In het gesprek moet duidelijk worden of de potentiële trainer of leider aan de eisen van de TJC voldoet: - Kan minstens één keer in de week training geven. Het liefst ook begeleiden op zaterdag. - Kan zich vinden in de regels, taken en verantwoordelijkheden die zijn omschreven in het jeugdplan. - Kan zich vinden in de visie van de TJC en is bereid trainingen te geven op basis van die visie (en het jeugdplan). - Enthousiast en gemotiveerd. - Een diploma of certificaat is geen vereiste, maar wel een pre. Op termijn zullen we wellicht zelf trainerscursussen aanbieden. We willen namelijk dat trainers kennis van zaken hebben.
13
Hoofdstuk 4 - Algemene regels De trainer(s) en leiders maken met het elftal gedurende het seizoen, en met name aan het begin daarvan, afspraken. Hiernaast zijn er algemene regels die bij de vereniging gelden om het een en ander in goede banen te leiden:
Op de aangegeven tijd aanwezig zijn bij training of wedstrijd. Afmelden voor een training bij de trainer. Afmelden voor een wedstrijd bij de leider. Niet afmelden kan betekenen (een volgende keer) niet meespelen. Tijdens de trainingen en wedstrijden volgt men de aanwijzingen van de trainer/leider op. Alleen met toestemming van de trainer tijdens de training het veld verlaten. Alleen met toestemming van de trainer in de bestuurskamer komen. Na afloop van een training/wedstrijd is douchen verplicht vanaf de E- jeugd. Ouders gaan dan ook niet meer mee naar de kleedkamer. Er wordt alleen gebruik gemaakt van de kleedkamer die is toegewezen. In de kleedkamer blijven wij van een ander zijn eigendommen af. Roken in de kleedkamer is ten strengste verboden. Voetbalschoenen buiten schoonmaken en niet in de kleedkamer. Bij de F- en E- jeugd worden na de wedstrijd strafschoppen genomen en wordt er gewacht tot iedereen klaar is. Ieder jeugdlid draagt schone en correcte voetbalkleding. Shirt in de broek en scheenbeschermers horen daar ook bij. We hebben respect voor elkaar, we hebben respect voor de tegenstander, we hebben respect voor de scheidsrechters, we hebben geen vooroordelen, we helpen elkaar en we zijn eerlijk. Tijdens de wedstrijd mag alleen de aanvoerder in discussie gaan met de scheidsrechter en na de wedstrijd geven we de tegenstander en de scheidsrechters een hand. Zorgvuldig omgaan met het materiaal, niet met doeltjes slepen, stang waarmee ballen uit de sloot kunnen worden gevist ophangen aan een lichtmast, via het betonpad naar het trainingsveld lopen en rotzooi in de afvalbak gooien. Het team zorgt er voor dat de kleedkamer na wedstrijd of training schoon achter gelaten wordt. Spelers die zich schuldig maken aan wangedrag, vandalisme of onsportief gedrag zullen aangepakt worden, waarbij evt. de ouders op de hoogte worden gebracht.
14
Hoofdstuk 5 - Taken en verantwoordelijkheden voor de trainers
De trainers werken volgens het beleidsplan en jeugdplan van VCR. Trainers zien toe op de algemene regels en zijn verantwoordelijk voor de sfeer en discipline binnen het team en het gedrag van het team op de trainingsavonden. Spelers die zich schuldig maken aan wangedrag, vandalisme of onsportief gedrag moeten aangepakt worden. Evt. ouders op de hoogte brengen. Trainers hebben een voorbeeldfunctie. Daarbij hoort op tijd aanwezig zijn, een actieve houding, niet roken op het complex, sportkleding en sportief gedrag. Schema van de eerste trainingsweken maken en uitdelen aan de spelers. Indien een trainer een training niet kan verzorgen dient hij een capabele vervanger te regelen. Een trainer moet ook bereid zijn om af en toe voor een ander in te vallen. Als het de eerste training van de avond betreft: er is een beperkt aantal sleutels voor het materialenhok bij de bestuurskamer, waarin de sleutel hangt waarmee je in De Beijer, bestuurskamer en kleedkamers kunt komen (houten blokje als sleutelhanger). Trainer zorgt ervoor dat de kleedkamers open zijn. Zorgen voor trainingsballen. Zo nodig de druk op de ballen corrigeren (zie schema bij ballenpomp). Trainers geven het team verantwoordelijkheid bij het opruimen van het materiaal. Spelers moeten namelijk leren om zorgvuldig om te gaan met het materiaal. Er voor zorgen dat alles weer teruggebracht wordt op de daarvoor bestemde plaatsen (ballen in de rekken en sleutels ophangen in bestuurskamer). Als het de laatste training van de avond betreft: trainer doet de berging op slot en doet de lichten bij het trainingsveld uit. Sleutels ophangen in de bestuurskamer, de sleutel van De Beijer ophangen in het materialenhok bij de bestuurskamer en dan de deur van het materialenhok dichtdrukken (valt automatisch in het slot). Let op: er zijn een beperkt aantal sleutels van het materialenhok in omloop. De trainers weten met de meest voorkomende blessures voldoende om te gaan en kunnen daarbij al wat eerste hulp bieden. Ernstige blessures doorsturen naar de verzorgster van VCR en waar nodig naar de huisarts of poli. Zij begeleiden hun elftal of team gedurende de trainingsavond, dus ook na afloop in de kleedkamer bij het douchen. De trainers zijn bereid trainingen te evalueren met de technische commissies. Zij staan open voor tips en opbouwende kritiek. De trainers bespreken zaken met bestuursleden, collega trainers, leiders of ouders nooit tijdens de training, maar na de training. De trainers zijn alleen verantwoording verschuldigd aan de technische commissies en bestuur. De trainers zijn verplicht de vergaderingen die worden vastgesteld door het bestuur te bezoeken. De trainers bepalen in overleg met de leider de opstelling van hun team en zijn altijd eindverantwoordelijke.
15
Hoofdstuk 6 - De training in het algemeen Het belangrijkste doel van het jeugdplan is dat de jeugdspelers van de vereniging zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen. Het is dan ook belangrijk dat er gestructureerde en passende trainingen gegeven worden.
§6.1 - Training Veel factoren hebben invloed op het prestatievermogen: - Conditionele factoren, zoals uithoudingsvermogen, snelheid, kracht, lenigheid en coördinatie. - Intellectuele, psychische eigenschappen, zoals motivatie, concentratie, faalangst en doorzettingsvermogen. - Technische en tactische factoren. - Factoren zoals gezondheid, bouw en aanleg. Deze zaken zijn op zich niet echt trainbaar, maar bepalen het prestatievermogen in grote mate. De trainingsleer richt zich vooral op de conditionele factoren. Uithoudingsvermogen (goed trainbaar), snelheid (moeilijk trainbaar) of kracht (redelijk goed trainbaar) vormen de basis voor elke sportprestatie. Coördinatie (balans) en lenigheid gelden meer als voorwaardes.
§6.2 - Trainingswetten en -principes - Trainingen moeten in principe steeds zwaarder en langer worden dan het oorspronkelijke uitgangsniveau. Dit wordt het principe van de ‘overload’ genoemd. Omvang en intensiteit zullen dus veranderd moeten worden. Over het algemeen laat je eerst de omvang stijgen en daarna de intensiteit. Omvangrijk trainen, intensief trainen en rust moeten als het ware afgewisseld worden en in balans zijn. Dat is het fundament van de trainingsleer. - Elke kleine prestatieverbetering kost een steeds grotere tijd- en energie- investering naarmate men beter getraind is. Dit wordt het principe van de ‘verminderde meeropbrengst’ genoemd. - Als een bepaald vermogen door training is vergroot, dan zal dit onderhouden moeten worden, omdat dit vermogen anders terugzakt. Dit is het principe van de ‘continue belasting.’ - Je kunt als trainer algemene-, specifieke- en wedstrijdoefeningen aanbieden. In het begin van het seizoen zal de nadruk liggen op het uithoudingsvermogen. Met dat uithoudingsvermogen kun je de techniekoefeningen langer volhouden. Belangrijk is dat die techniekoefeningen gedaan worden aan het begin van de training, aangezien vermoeidheid het coördinatievermogen verstoort. De laatste stap is om alle aangeleerde technieken uit te laten voeren in wedstrijdvormen, zodat deze ook onder druk en in snelheid uitgevoerd kunnen worden. - Principe van veelvuldig herhalen. Bewegingen moeten vaak, veel en met dezelfde, juiste techniek worden geoefend (1075 keer) om een automatisme te worden. De speler moet onder alle omstandigheden over aangeleerde vaardigheden kunnen beschikken, dus is het ook belangrijk om een beweging (bijvoorbeeld een bal kaatsen) in verschillende vormen en 16
omstandigheden te oefenen (techniek moet wel hetzelfde blijven). Het blijft op die manier leuk om te trainen en de techniek wordt steeds beter ontwikkeld. - Principe van veelzijdigheid. Het is belangrijk een speler veelzijdig te belasten. ECO- coachen is daarvan een fantastisch voorbeeld, zie deel B voor uitleg. - Principe van de egalisatie. Sterke punten moeten uiteraard worden uitgebouwd en benut, maar de zwakke punten moeten weggewerkt worden (Kloosterboer, 2010, p. 9-19).
§6.3 - Trainingsopzet In deel B zijn een uitleg en schema’s te vinden met betrekking tot de trainingsopzet. Dit zal duidelijk maken hoe een training er inhoudelijk uit ziet.
17
Hoofdstuk 7 - Inzicht in leersituaties en -processen §7.1 - Goede leersituatie De trainer moet voor goede leersituaties zorgen vinden wij. Er is volgens de KNVB sprake van een goede leersituatie als op onderstaande vragen positief kan worden geantwoord: 1. Wordt het voetbalspel gespeeld? Kan er worden gescoord, is er sprake van verdedigen en aanvallen, etc.? * Loopt het? Zijn de spelbedoeling en de regels duidelijk? * Lukt het? Lukt het bijna? Een training makkelijker maken. Lukt het goed? Een training moeilijker maken. 2. Wordt het spel (beter) geleerd? Zijn spelers beter geworden in aanvallen, verdedigen en/of omschakelen? 3. Wordt er plezier beleefd aan het spel? Vinden de spelers het leuk, zijn ze enthousiast en betrokken?
§7.2 - Differentiëren Het is de taak van de trainer om de weerstanden in de training zodanig aan te passen, dat het voor de kinderen een doel moet zijn om die te overwinnen. Als het te makkelijk wordt gemaakt leren de kinderen niets, maar als het te moeilijk wordt gemaakt, hebben ze er ook niets aan. Een training makkelijker maken: - Grotere ruimte. - Meer medespelers en minder tegenstanders. - Meer tijd geven. - Makkelijkere spelregels gebruiken. Een training moeilijker maken: - Kleinere ruimte. - Meer tegenstanders en minder medespelers. - De spanning verhogen (‘winnende goal’/ ‘de partij die verliest die ruimt op’). - De regels moeilijker maken (maximaal drie keer raken, in één keer doorpassen, etc.). - Alleen het zwakke been gebruiken.
18
§7.3 - Van individueel naar samen Over het algemeen wordt een doelspel altijd opgebouwd van individueel naar samen. Spelers zullen eerst aan individuele vaardigheden moeten werken, voordat je als trainer aandacht kunt besteden aan het samen spelen. Hieronder de opbouw met enkele voorbeelden. 1 - Individuele balbehandeling > 1 tegen 0: > Iedereen dribbelt in een vierkant. Of één bepaalt de route en de ander dribbelt er achteraan. > 1 met 1, overspelen: > Twee rijtjes tegenover elkaar of in een vierkantje bijvoorbeeld. Speler die de bal heeft dribbelt naar het andere rijtje; de speler die daar vooraan staat neemt de bal over en dribbelt ook weer naar de overkant. > Nu tot de helft dribbelen en dan passen. > Nu tot de helft dribbelen, passen en dan een een-tweetje maken. 2 - Individueel scoren > 1 tegen 0: > Scoren op een doel met keeper, zonder of met dribbel. > 1 tegen 1: > Met verdediger, zonder en met weerstand. 3 - Individueel en samenspelend scoren > 1 tegen 1 > 2 tegen 0: > Etc. > Overspelen en scoren op een doel met keeper, zonder of met dribbel. 4 - Individueel en samenspelend passeren en scoren > 2 tegen 1 > 2 tegen 2 > 3 tegen 1 > 3 tegen 2 > 3 tegen 3 > 4 tegen 2 > 4 tegen 3 > Etc. > Overspelen en scoren op een doel met keeper, zonder of met dribbel, met verdediger(s). 5 - Het (als team) uitspelen van de tegenpartij en vervolgens tot scoren komen, eindspel (voetbal) > 4 tegen 4 > 7 tegen 7 > Etc. 19
§7.4 - Leerstappen Voor een trainer is het belangrijk te weten hoe spelers een nieuw leermoment onder de knie krijgen: - onbewust – onbekwaam De speler weet niet dat hij/zij iets fout doet. - bewust – onbekwaam De speler is er op gewezen en bedenkt zich pas na dezelfde fout, dat hij/zij het fout deed. - bewust – bekwaam De speler probeert goed na te denken, zodat hij die fout niet meer maakt. - onbewust – bekwaam De speler maakt automatisch de fout niet meer.
20
Hoofdstuk 8 - De trainer en training in de praktijk Een trainer hoort uit te dragen dat hij een voorbeeldfunctie heeft en er wordt van hem verwacht dat hij zich volledig in zet om de spelers te helpen, dit zowel op sociaal als voetbaltechnisch gebied. Indien mogelijk worden de trainingen gegeven in tweetallen; het liefst tweetallen waarin karakters elkaar aanvullen. Wat betreft de training: we hebben de visie van de KNVB (zie bijlage deel A) vertaald naar de praktijk en hebben daarbij rekening gehouden met onze eigen visie.
§8.1 - Voor de training -
Beginsituatie bepalen: leeftijd, kwaliteiten, motivatie en niveau. Analyseren: formuleren van voetbalprobleem. Daarbij wordt vooral ook gekeken naar de laatste wedstrijd. Doelstellingen benoemen: rekening houden met beginsituatie, aantal spelers, ruimte, materialen, tijd en het weer. Zet alles klaar voor aanvang van de training, zodat je op tijd kunt starten en tijdens de training niets klaar hoeft te zetten. Ideaalbeeld is dat de trainer soms voor de training individueel aan de slag gaat met spelers.
§8.2 - Tijdens de training 1) Voetbaleigen bedoelingen Zorg dat een training of oefening zoveel mogelijk lijkt op het spelletje voetbal. Dat wil zeggen zo veel mogelijk met de bal werken en elementen van samenspelen, doelgerichtheid en doelpunten maken of voorkomen in de oefenstof verwerken. - Tijdens de wedstrijd wordt de bal ingegooid als hij over de zijlijn geweest is. Dit gebeurt dus over het algemeen ook op een training. - Over het algemeen is een positiespel meer gericht op de wedstrijd dan een simpele passvorm zonder verdediger(s). Denk hier dus over na; wellicht dat zo’n passvorm dan thuishoort in de warming-up. - Soms roepen trainers dat je bij een partijspel pas mag scoren als iedereen over de middellijn is of als de bal tien keer over is gespeeld. Onze visie is dat je die regels prima toe kunt voegen, maar dat je er alleen extra punten mee kunt scoren. 2) Veel herhalingen Oefening baart kunst! Zorg dus voor veel balcontacten en beurten, en voorkom lange wachttijden. Door veel te herhalen kun je de oefeningen perfectioneren. 3) Rekening houden met de groep Wanneer een trainer training geeft moet hij weten wie hij voor zich heeft staan en daar zijn training op aanpassen. - Bij VCR is het zo dat veel spelers voetballen voor het plezier. - Arbeid en rust afwisselen. Na een intensieve oefening zouden de spelers bijvoorbeeld even wat kunnen drinken uit de bidons, terwijl de trainer bezig is met de evaluatie van de vorige oefening. - Taalgebruik moet worden afgestemd op de groep.
21
4) Juiste beïnvloeding - De trainer moet op het juiste moment een speler een specifieke aanwijzing kunnen geven. Bij de F- en E- pupillen geen moeilijke termen gebruiken. - De spelers bij de training betrekken. Laat ze niet alleen maar opdrachten uitvoeren, maar grijp in, zet het stop, geef aanwijzingen, laat ze weten waarom, stel vragen en laat ze zelf oplossingen bedenken. - De uitleg zoveel mogelijk in de volgende volgorde: praatje (uitleg), plaatje (voorbeeld geven of laten geven), daadje (aan de slag). Zorg er voor dat je aandacht hebt van iedereen, zet de groep niet met het gezicht naar de zon of naar andere teams die trainen, praat met de wind mee, vermijd lange verhalen, spreek duidelijk en kijk de spelers aan. - Wees enthousiast, wees positief, wees geduldig, geef veel complimenten, motiveer, juich en schep beleving. Jonge spelers nemen heel gauw het enthousiasme van de trainer over. Meerdere korte partijen spelen in plaats van een lange partij kan al motiverend werken, omdat het demotiverend is als je dik achter staat. - Probeer je woorden te ondersteunen met gebaren en gezichtsuitdrukkingen. - Tussen de onderdelen door kun je de spelers hoog laten houden of trucjes laten doen. Daag de spelers uit en stimuleer de spelers om buiten de training om te gaan voetballen door bijvoorbeeld te vragen: ‘Wie kan volgende week de bal 50 keer hooghouden?’ of ‘Wie kan volgende week deze schijnbeweging voordoen?’. - Benadruk volledige inzet, een actieve houding en discipline. - Hanteer duidelijke regels en wees consequent, spelers hebben hier behoefte aan. - Sta als het nodig is boven de groep en stel je waar nodig ook ‘hard’ op. - Breng eigen ervaringen en kwaliteiten over op de spelers. Je kunt ook best eens meedoen om het goede voorbeeld te geven. - Laat de spelers de zin van oefeningen ontdekken en ga na je uitleg gewoon eens kijken of de oefening lukt. Even later kun je dan wel aanpassingen doen, zeggen wat jou op viel en tips geven. Ga zeker niet teveel coachen, want spelers moeten op een gegeven moment zelf de draad oppakken. - Laat tijdens de training blijken dat niets je ontgaat. Hanteer eventueel een fluit.
§8.3 - Na de training Met de spelers bespreken hoe het ging, wat beter kon, etc. Samen het materiaal terugbrengen. De trainer stemt de volgende training af op de evaluatie van de spelers en de eigen evaluatie.
22
Hoofdstuk 9 - Het zaalvoetbal Techniek is in ons ogen erg belangrijk voor een voetballer; dit geldt ook zeker bij het zaalvoetballen. We hebben zaalvoetbal dan ook in het jeugdplan opgenomen. We denken dat VCR op dit gebied zelfs een voorloper kan zijn als er gerichter getraind gaat worden in de zaal. Techniek: Om goed te kunnen zaalvoetballen is het van belang om snel te kunnen handelen, omdat de ruimtes klein zijn en je vaak weinig tijd hebt. Daarvoor heb je een goede techniek nodig. Coaching: Bij zaalvoetbal gaat alles veel sneller dan bij veldvoetbal. ‘Tijd’, ‘draai’, ‘man’ zijn termen die voor iedereen duidelijk zijn. ‘Uitstappen’, ‘voor de man komen’ en ‘een man overgeven’ zijn echter minstens zo belangrijk. Als dit niet gebeurt dan zal de tegenstander namelijk sneller een vrije man vinden. Tactieken aanvallend: De meest logische opstellingen (met keeper) in de zaal zijn 1-2-2 en 1-1-2-1. Wij denken dat 1-2-2 de beste optie is.
Het is belangrijk constant in beweging te zijn en het baltempo hoog te houden, zodat je eerder ruimte creëert. Vooral de twee verdedigers moeten de bal vaak overspelen, totdat er ruimte is om de spits in te spelen. Als de spits ingespeeld wordt, moet eigenlijk iedereen weten wat hij of zij dan moet doen. Dit wordt ook wel een vast patroon genoemd (zie hieronder). We denken dat het werken met zulke vaste patronen mogelijk is vanaf de C’s. Linksonder speelt de spits in en pakt vervolgens de ‘rest’ verdediging op. Spits krijgt de bal, draait open of geeft de bal mee aan de speler rechtsboven. Speler rechtsboven maakt een loopactie naar links en maakt dus ruimte op rechts voor de spits of de speler rechtsonder. Kan tevens de bal meekrijgen van de spits. Speler rechtsonder loopt de ruimte in die vrij is gemaakt door de speler rechtsboven.
23
Tactieken verdedigend: 1-2-2 is ook de meest logische opstelling in verdedigend opzicht. Over het algemeen gebeurt het druk zetten als volgt: je stapt als voorste speler naar binnen als de bal bij de verdediger van de tegenpartij aan de andere kant is en stapt uit als de bal bij de verdediger van de tegenpartij aan jouw kant is. Op die manier wordt het voor de tegenpartij erg lastig om de spits in te spelen:
Je kunt er voor kiezen ‘hoog druk te zetten’ en je kunt er voor kiezen ‘in te zakken’ als team. De trainer/coach bepaalt op basis van kwaliteit van de eigen spelers en de tegenpartij. Hieronder de voor- en nadelen van beide verdedigende tactieken op een rijtje: Voordelen ‘hoog druk zetten’: - Je geeft de tegenstander geen ruimte tot opbouwen - Tegenstander staat gelijk onder druk - Afstand tot de goal is klein bij balverovering Nadelen ‘hoog druk zetten’: - Ruimte tussen verdediging en aanval is groot - Tegenstander staat vaak 1 tegen 1 Voordelen ‘inzakken’: - Ruimtes zijn klein - Elkaar helpen kan sneller - Coachen is makkelijker Nadelen ‘inzakken’: - Tegenstander krijgt alle tijd om de juiste oplossing te zoeken - Omschakeling van verdedigen naar aanvallen duurt langer Regels: Bij zaalvoetbal zijn de regels anders dan bij veldvoetbal. Het is dan ook belangrijk dat de speler weet wat voor regels er zijn. Dit is een taak voor de trainer. Eigen initiatief: Om als speler een betere zaalvoetballer te worden moet er veel geoefend worden. Dit kan in De Beijer en in het MFC in Birdaard voor een klein bedrag, maar oefenen in de pannakooi bij De Beijer of kleine partijtjes tijdens de gewone training kunnen al een voorbereiding zijn op het zaalvoetbal.
24
Hoofdstuk 10 - Keepers §10.1 - Keeperstraining Een keeper is minstens zo belangrijk als een veldspeler voor een team en er wordt veel van een keeper gevraagd. Keeperstraining is dan ook onmisbaar. Ideaalbeeld is dat de jeugdkeepers van VCR (D’s t/m A’s) één keer in de twee weken keeperstraining krijgen van een (voormalig) keeper. De keeperstrainer, de trainer en de leider van het betreffende team zijn samen verantwoordelijk voor de opleiding van de keeper. Zij overleggen regelmatig over de vorderingen en passen het trainingsplan aan als dat nodig is. Overleg is ook belangrijk als de keeperstrainer veldspelers nodig heeft bij bepaalde oefeningen (standaardsituaties bijvoorbeeld).
§10.2 - Keepers tijdens de gewone trainingen Tijdens de gewone trainingen moet een keeper gewoon mee kunnen doen met alle oefeningen. We vinden het namelijk belangrijk dat een keeper goed mee kan voetballen en leert om te coachen. Bij het positiespel kun je er als trainer voor kiezen om de keeper als kaatser aan een zijkant te gebruiken. Op die manier leert hij mee te voetballen en het spel van de ene naar de andere kant te verplaatsen. Natuurlijk kun je ook zeggen dat de keeper alleen de handen mag gebruiken, zodat hij leert een bal te vangen en te verwerken met de handen. Het is raadzaam keepers voor een partijspel een eigen warming up te laten doen en in te (laten) schieten.
§10.3 - Keepers op zaterdag Het is raadzaam om bij de F- pupillen niet voor een vaste, maar voor een roulerende doelverdediger te kiezen. Op die manier komt iedere speler een keer in het doel te staan. Bij de E- pupillen kan er gespeeld worden met twee keepers per wedstrijd: één per helft. Dit rouleren heeft een aantal voordelen: -
Iedereen krijgt enige ervaring met het keepen en een mogelijk talent wordt eerder opgemerkt. Een keeper moet tegenwoordig ook de technische vaardigheden van het voetballen beheersen. Mocht een keeper op latere leeftijd genoeg krijgen van het keepen, dan kan hij zonder al te veel problemen worden omgevormd tot voetballer. Een speler kan op iets hogere leeftijd zelf een betere keuze maken of hij al dan niet in het doel wil staan.
We verwachten van keepers in de D’s, C’s, B’s en A’s dat ze ‘uit de goal gaan staan’ als hun team balbezit heeft, zodat ze mee kunnen voetballen en goed kunnen coachen. ‘Uit de goal gaan staan’ houdt in buiten het vijfmeter- of zelfs zestienmetergebied, afhankelijk van waar de bal is natuurlijk. Als de tegenstander de bal heeft is het ook erg belangrijk dat de keeper coacht en dat de andere spelers daar naar luisteren, vooral ook bij corners en vrije trappen. De keeper kan immers alles goed zien en weet als het goed is hoe de organisatie moet staan.
25
Hoofdstuk 11 - Taken en verantwoordelijkheden voor de leiders
De leiders werken volgens het beleidsplan en jeugdplan van VCR. Leiders zien toe op de algemene regels en zijn verantwoordelijk voor de sfeer en discipline binnen het team en het gedrag van het team op de wedstrijddagen. Spelers die zich schuldig maken aan wangedrag, vandalisme of onsportief gedrag moeten aangepakt worden. Daarbij niet het speelveld betreden. Evt. ouders op de hoogte brengen. Leiders hebben een voorbeeldfunctie. Daarbij hoort op tijd aanwezig zijn, een actieve houding, niet roken op het complex, sportkleding en sportief gedrag. Schema van wedstrijden, tijden, scheidsrechters, chauffeurs (uitwedstrijden) en wassen maken en uitdelen aan de spelers, ouders en betreffende scheidsrechters. Scheidsrechters worden wel vanuit de TJC toegewezen. Leiders moeten zelf een grensrechter regelen of zijn zelf grensrechter. Treden op de wedstrijddag op als vertegenwoordiger van het verenigingselftal of team. Zorgen met de vrijwilliger van de terreindienst voor een correcte ontvangst van de tegenstanders. Melden zich bij uitwedstrijden direct na aankomst bij de ontvangende club. Indien een leider niet aanwezig kan zijn dient hij een capabele vervanger te regelen. Controleren of de tegenstander slecht te onderscheiden tenues draagt en of de inzet van reserve shirts nodig is evt. in overleg met de scheidsrechter. Bij thuiswedstrijden doelen plaatsen (F- en E- pupillen) of doelnetten laten zakken en hoekvlaggen plaatsen. Er voor zorgen dat alles weer wordt teruggebracht als het de laatste wedstrijd van de dag op het betreffende veld is. Belangrijk bij de Fen E- pupillen: geplaatste doelen en ijzeren haringen opruimen. Zorgen voor watertas, inspeelballen en wedstrijdbal. Zo nodig de spanning van de ballen corrigeren. Er voor zorgen dat alles weer teruggebracht wordt op de daarvoor bestemde plaatsen (ballen in de rekken en sleutels ophangen in bestuurskamer). De leiders weten met de meest voorkomende blessures voldoende om te gaan en kunnen daarbij al wat eerste hulp bieden. Ernstige blessures doorsturen naar de verzorgster van VCR en waar nodig naar de huisarts of poli. Zij begeleiden hun elftal of team gedurende de wedstrijddag, dus ook na afloop in de kleedkamer bij het douchen. De leiders staan open voor tips en opbouwende kritiek. De leiders bespreken zaken met bestuursleden of ouders nooit tijdens de wedstrijd, maar na de wedstrijd. De leiders zijn alleen verantwoording verschuldigd aan de technische commissies en bestuur. Zorgen voor de juiste spelerspassen en wedstrijdformulieren invullen. Leiders zijn gedurende het seizoen verantwoordelijk voor de tenues en zorgen voor een representatieve presentatie van het team op het veld.
26
Leiders zijn aanspreekpunt en vertrouwenspersoon van de spelers richting trainer, technische commissies en bestuur. Nemen initiatieven evt. in overleg met Jeugd Activiteiten Commissie en/of bestuur voor het organiseren van nevenactiviteiten (bijvoorbeeld tijdens de winterstop of vakanties). De leiders zijn verplicht de vergaderingen die worden vastgesteld door het bestuur te bezoeken. Schrijven soms een verslagje van de wedstrijd voor op de website.
27
Hoofdstuk 12 - De wedstrijd We vinden het belangrijk dat er ook een rode draad door de vereniging loopt met betrekking tot de wedstrijden. Hierbij zijn er natuurlijk wel weer verschillen tussen de F- en E- pupillen en de D- pupillen t/m A- junioren. De aandachtspunten bij ‘Speelwijze en tactiek’ gelden ook bij het positiespel op de trainingen.
§12.1 - F- en E- pupillen Speelwijze en tactiek: 1-3-3 - Bij balbezit uit elkaar, bij balverlies naar elkaar toe. - Bij aanval sluiten de verdedigers zo snel mogelijk aan. - Bij verdedigen sluiten de aanvallers zo snel mogelijk aan bij de verdedigers . - Spelers moeten op verschillende posities spelen, een topscoorder moet dus ook centrale verdediger staan. Dit bevordert het spelinzicht en het leerproces. - Wanneer spelers er echt aan toe zijn kan er in drie linies gespeeld worden, dus 1-2-2-2. Wedstrijdbespreking Bij de F- en E- pupillen is het al belangrijk een korte wedstrijdbespreking te doen, waarin de simpele taken voor spelers aan bod komen. Warming-up De coach geeft aan wat voor oefeningen de spelers moeten doen tijdens het lopen. Daarna een simpele passvorm met veel beweging. Coachen bij een wedstrijd De coaching dient op een rustige manier te gebeuren. Coachen is helpen, beïnvloeden en dient geen toneelspel te zijn. De coach dient zijn team zoveel mogelijk positief te coachen en kan de spelers met de juiste opmerkingen prikkelen. Het is zijn taak om snel de fouten te ontdekken en via duidelijke aanwijzingen het functioneren van het team bij te stellen of om individuele spelers op essentiële fouten te wijzen. Verantwoord coachen vereist daarom het kunnen ‘lezen’ van de wedstrijd en vraagt dus voldoende kennis. Om goed te kunnen waarnemen is het noodzakelijk dat de coach zich tijdens de wedstrijd niet af laat leiden. Ook niet door emoties laten leiden dus. De coach moet op het juiste moment een speler een specifieke aanwijzing kunnen geven. Bij deze doelgroep geen moeilijke termen gebruiken.
§12.2 - D- pupillen t/m A- junioren Speelwijze en tactiek: 1-4-3-3 Balbezit - Lang en breed maken en de ruimtes opzoeken. - Bij een uittrap van de eigen keeper staat iedereen achterin breed, zodat er opgebouwd kan worden. Sta je in de dekking? Loop naar voren en laat je dan ineens uitzakken. De bal wordt rustig overgespeeld achterin, de middenvelders maken ruimte voor de bal naar de spits en kunnen vervolgens zelf onderkomen, de bal ontvangen en dan de linker- of rechterspits aanspelen of diep sturen. Bij 4-4-2: als de back weinig afspeelmogelijkheden heeft, dan gaat de middenvelder aan die kant naar binnen. Op die manier kan de back de bal de hoek inspelen naar de spits. De spits moet dus niet alleen het veld lang houden, maar ook veel bewegen in de breedte. 28
- Als de keeper er voor kiest om de bal ver uit te trappen dan zo snel mogelijk naar binnen en de ruimtes klein maken. - Als de linkerspits de bal heeft dan gaan de spelers op de rechterflank een beetje naar binnen staan, zodat er minder snel gevaar kan ontstaan bij balverlies. - Afspeelmogelijkheden creëren (driehoekje maken, dus minimaal twee afspeelmogelijkheden). - Probeer open te draaien en aanvallend te denken. - Achterin niemand in de dekking aanspelen. Geen risico dus. - Maak ruimtes niet te klein, dus kom niet te snel in. Bij een ingooi maak je bijvoorbeeld eerst ruimte door weg te trekken; dan kom je in. - Probeer variatie te krijgen in loopacties, vooral ook van spitsen. Als spitsen elkaar kruisen dan is dat verwarrend voor verdedigers. Balbezit van de tegenstander - Klein maken en met het hele team proberen de bal weer te veroveren. - Bij een zwakke tegenstander kun je ervoor kiezen om de tegenstander vast te zetten op eigen helft en daar druk te zetten met het hele team. - Bij druk zetten is het belangrijk dat je teamgenoten voor je aancoacht, omdat jij het overzicht hebt. Daarom is een coachende keeper ook zo belangrijk. - Als de tegenstander met twee spitsen speelt dan dekken de backs de spitsen, de laatste man speelt er achter voor de rugdekking en de voorstopper dekt de aanvallende middenvelder. Als de tegenstander met drie spitsen speelt dan dekken de backs de linker- en rechterspits, de laatste man speelt er achter voor de rugdekking en de voorstopper dekt de spits. Er wordt toegewerkt naar vaste posities. Dit systeem is gemakkelijk uit te leggen aan jeugdspelers. De taken zijn, zowel per linie als individueel, duidelijk. Verder is bewezen dat spelers die uit een jeugdopleiding komen waarin dit systeem werd gespeeld zich sneller aanpassen aan een ander concept dan spelers die in hun jeugd een ander concept hebben leren spelen. Er zou ook nog voor 1-4-4-2 gekozen kunnen worden, maar dit is wel afhankelijk van de kwaliteiten van de spelers. Het is misschien wel de meest Engelse stijl die over is gebleven van het voetbal. Voornamelijk zijn er twee type spitsen die verschillend fungeren, één targetman en een soort '10' maar dan in de spits. De targetman heeft veel kracht nodig, hij is het aanspeelpunt voor de verdedigers als ze lange ballen geven en middenvelders die de één- twee aan willen gaan. De '10' in de spits is een speler die een vrije rol heeft. Hij mag naar links lopen en naar rechts als de flanken geen aanspeelmogelijkheden hebben. Wedstrijdbespreking Vanaf de D’s is het belangrijk een wedstrijdbespreking te doen, waarin iedere keer weer (vaak dezelfde) aandachtspunten benoemd worden. Maak het daarbij inzichtelijk voor spelers door alles op het bord uit te tekenen met een whiteboardmarker. Tijdens de rust is er altijd eerst een echt rustmoment. Daarna kan benoemd worden wat goed (!) en minder goed ging.
29
Warming-up De aanvoerder leidt de warming up. Eerst gaat het team rondjes lopen, daarna gaat de warming up verder over de breedte van het veld. De aanvoerder geeft aan wat er moet gebeuren (lopen, hakken naar de billen, knieheffing, tripling, zijwaarts, kruispas, armenzwaaien, knieën van binnen naar buiten en van buiten naar binnen, korte sprintjes). Belangrijk is dat iedereen op één lijn loopt. Na het lopen kan er (dynamisch!) gerekt worden. Daarna gaat iedere linie apart de bal rondspelen. De trainer loopt langs de linies en kan nog wat instructies geven. De keeper wordt ingeschoten door de wisselspelers. Daarna doen de basisspelers een positiespel. Als afsluiting wordt een afrondvorm gedaan. Coachen bij een wedstrijd De coaching dient op een rustige manier te gebeuren. Coachen is helpen, beïnvloeden en dient geen toneelspel te zijn. De coach dient zijn team zoveel mogelijk positief te coachen en kan de spelers met de juiste opmerkingen prikkelen. Het is zijn taak om snel de fouten te ontdekken en via duidelijke aanwijzingen het functioneren van het team bij te stellen of om individuele spelers op essentiële fouten te wijzen. Verantwoord coachen vereist daarom het kunnen ‘lezen’ van de wedstrijd en vraagt dus voldoende kennis. Om goed te kunnen waarnemen is het noodzakelijk dat de coach zich tijdens de wedstrijd niet af laat leiden. Ook niet door emoties laten leiden dus. De coach moet op het juiste moment een speler een specifieke aanwijzing kunnen geven. Vanaf de D’s wordt de coaching intensiever, steeds uitgebreider en meer gericht op de speelwijze en taken. Ook moeten de spelers elkaar onderling coachen, zeker vanaf de C’s. Waarom is het zo belangrijk dat ook de spelers elkaar coachen? - Het vraagt scherpte en dus nadenken van degene die coacht. - Het roept concentratie en scherpte op bij de speler aan wie de coaching gericht is. - Het is een belangrijk hulpmiddel om misverstanden te voorkomen en geeft dus duidelijkheid. - Als er in een team gecoacht wordt dan maakt dat de eigen ploeg scherper. - De tegenstander raakt er door geïmponeerd. ‘Tijd’, ‘draai’, ‘man’, ‘druk zetten’, ‘rugdekking geven’, ‘uitstappen’, ‘voor de man komen’, ‘een man overgeven’, ‘inzakken’ zijn voorbeelden van termen die volgens ons wel voor iedereen duidelijk zijn. Hieronder nog enkele termen die we kort uitleggen: Kantelen/knijpen: de hele formatie schuift bij balbezit van de tegenstander op naar de flank waar de tegenstander de bal heeft, ongeveer tot hoogte van de tweede doelpaal. De laatste man geeft rugdekking aan de kant van het veld waar de tegenstander de bal heeft. Openen: het verplaatsen van het spel van de ene naar de andere kant van het veld. Aanbieden: speler moet bewust (al dan niet met schijnbeweging) uit de dekking van de tegenstander komen.
30
Uithalen: als er weinig ruimte is voor een actie of schot de bal naar een medespeler achter je passen, zodat er weer rust in het spel komt. Cooling down Om spierpijn te voorkomen en herstel te bevorderen doen we na de wedstrijd een cooling down: gezamenlijk twee rondjes uitlopen (waardoor zwaarbelaste spieren de kans krijgen om de afvalstoffen af te voeren) en lichte rekoefeningen (die halen de spanning van de spieren af, waardoor de doorbloeding verbetert en de spieren beter herstellen).
31
(deel B, praktijk)
32
Hoofdstuk 13 - Coerver- methode Binnen de Zeister visie wordt de Coerver-methode gebruikt als onderdeel. Wij vinden techniektraining zelf ook erg belangrijk. Het gebruik van Coervers oefeningen eist al een bepaalde technische vaardigheid. De spelers zullen op zoek zijn naar de ‘zin’ van de oefening, laat ze dus nooit op signaal werken en leg uit wat je met deze oefening bereikt in een wedstrijd. Wiel Coerver: ‘Voetballen doe je 20% met je hoofd, 20% met je benen en 60% met je hart. Dus speel met je hart. Fouten maken mag, sterker nog: durf fouten te maken, dit is goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Je wordt rustiger en krijgt daardoor meer vertrouwen. Door mentaal sterker te worden wordt je weerbaarder’. De vaststelling van Wiel Coerver: De velden worden bevolkt met middelmatige werkvoetballers die bedreven zijn in het uitschakelen van hun directe tegenstander, maar die eens ze in balbezit zijn, een machteloze indruk maken. Het is voor trainers eenvoudiger een speler op te leiden om de tegenstander het scoren te beletten, in plaats van spelers die met oogstrelende acties scoringskansen creëren tegen een muur van verdedigers. De voetbaljeugd die staat te popelen om zoveel mogelijk technische vaardigheden met de bal aan te leren, wordt voortdurend lastig gevallen met rondjes rond het veld, stretchoefeningen en om paaltjes sprinten. En als er eindelijk met de bal getraind wordt moeten ze lang wachten tot ze een beurt krijgen. De oplossing: Men moet er eindelijk toe overgaan trainers op te leiden die in staat zijn vooral de jeugd de nodige kwaliteiten bij te brengen die onmisbaar zijn bij attractieve en individuele acties, openingen en scoringskansen. Om dit bij de jeugd zo jong en goed mogelijk te realiseren moeten ze zich in vier onmisbare onderdelen bekwamen: 1. het verwerven van een veelzijdige dynamische balvaardigheid. 2. zo sterk mogelijk worden in de moeilijke één tegen één situaties. 3. zo goed mogelijk individueel en met behulp van medespelers over de tegenstanders heengaan. 4. zoveel mogelijk scoringskansen creëren. De vele voordelen die uit de Coerver- methode kunnen gehaald worden zijn meerdere malen beschreven: 1. wie sterk aan de bal is, kan ook zijn medespelers gemakkelijk overzien. Een speler die tactisch is aangelegd is machteloos als hij het technisch niet kan uitvoeren. Hoe meer technieken een speler verwerft, des te meer mogelijkheden hij heeft om het meeste resultaat uit een wedstrijdsituatie te halen waarbij hij betrokken is. 2. tijdens balvaardigheidoefeningen schommelt de polsslag meestal rond de 120 slagen per minuut, waardoor onbewust een prima basisconditie wordt verworven. Later kan men de oefeningen op snelheid en met tegenstanders zo vaak herhalen dat men er spelenderwijs een aan het voetbal aangepaste conditie mee verwerft. 3. de hoeveelheid van de bewegingen staat er garant voor dat men elk onderdeel, zoals richtingveranderingen, draaiingen en wendingen met de bal, het afschermen en vrijspelen van de bal en het dribbelen en drijven, gevarieerd en doelgericht kan 33
oefenen. De spelers ontdekken vanzelf met welke bewegingen ze het meeste succes hebben in een bepaalde situatie. 4. bij het oefenen van balvaardigheid en balperfectie wordt de jeugd geen moment bezig gehouden met onrealistische oefeningen. Iedere beweging heeft een duidelijk en gericht doel, mede door het succes wordt de interesse gestimuleerd. 5. wie sterk is aan de bal heeft zelfvertrouwen en zal de bal eerder opeisen (v.v. Vliegdorp, z.d.). De volgende zaken vallen volgens ons onder techniek: (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppen). Extra techniektraining op vrijdagmiddag zou ideaal zijn voor de jeugdleden.
34
Hoofdstuk 14 - ECO- coachen, ‘het nieuwe trainen’ In deel A is de term ECO- coachen al genoemd. Kort samengevat richt ECO- coachen zich op het mentale vlak van de sporter en het benut door kruisbestuiving de kracht van andere sporten. ECO- coaching en de oefeningen die je daarbij doet (in bijvoorbeeld een turnzaal) kunnen een speler op fysiek en mentaal vlak een extra boost geven. Een speler kan door bepaalde oefeningen bijvoorbeeld grote sprongen maken op het gebied van coördinatie en motivatie. ECO- coaching is voetbalgericht omdat de oefeningen zich richten op de ‘totale voetballer’. Er is een zeer interessante link die meer inzicht geeft in ECO- coachen: http://www.youtube.com/watch?v=9WtJhC0ACBA&feature=youtu.be We vinden het belangrijk dat er veelzijdig getraind wordt en hopen dan ook dat de oefeningen uit het filmpje in de trainingen gebruikt worden!
35
Hoofdstuk 15 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken In dit hoofdstuk hebben we de trainingsopzet en leeftijdskenmerken voor de F- pupillen t/m de A’s uitgewerkt. Belangrijk is dat de thema’s uit de trainingsopzet aangehouden worden en dat er rekening wordt gehouden met de leeftijdskenmerken. We hebben plezier hoog in het vaandel staan; kinderen hebben meer plezier in het voetballen als hun ontwikkelingsmogelijkheden op het juiste moment en de juiste wijze worden aangesproken. Vooral bij de pupillen is spelvreugde erg belangrijk. Er moet veel nadruk worden gelegd op de beleving en technische vaardigheden. Iedere training moeten er veel spelvormen gedaan worden met veel balcontacten. Bij de junioren geldt dit ook, maar daar kan er meer aan tactische training worden gedaan. Ieder jaar wordt opgedeeld in vier blokken van acht weken. Per blok wordt aangegeven welke thema’s aan bod komen. Dikgedrukte thema’s worden in het betreffende blok behandeld; niet dikgedrukte thema’s zijn wel belangrijk maar hoeven niet per se centraal te staan. Brede scholing wat betreft techniek en tactiek is erg belangrijk. Ieder blok wordt er dan ook aandacht besteed aan techniek en tactiek; dit wordt steeds per leeftijdscategorie uitgebreid.
§15.1 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken F- en E- pupillen De website, het trainingsjaarplan en de ‘Jaarplanning F- en E- pupillen’ (zie bijlagen deel B) kunnen gebruikt worden voor de trainingen. In het trainingsjaarplan staan warming-ups, spelvormen, afrondvormen en partijvormen beschreven. De spelvormen kunnen in dit geval als kern 1 of 2 gebruikt worden. Warming up De trainer legt uit wat de bedoeling is. In de warming up moeten de spelertjes uit kunnen razen door te dribbelen in een vierkant. Voor de beleving kan er afgesloten worden met een spelletje. Dit moet dan wel in het teken staan van de techniek. Kern 1 Kern 2 Afrondvorm Partijvorm Belangrijk is dat al het geleerde toegepast wordt tijdens het partijspel. De trainer zorgt voor de terugkoppeling van al het geleerde en betrekt daarbij de spelers. Na de partijvorm sluit de trainer de training af. Cooling down De training wordt afgesloten met gezamenlijk een rondje uitlopen en lichte rekoefeningen.
36
Circuitmodel VCR kiest er voor om het circuitmodel toe te passen bij de F- en E- pupillen. Aan het eind van ieder blok zal er bij de F- en E- pupillen een circuittraining plaatsvinden. Kern 1, kern 2 en de afrondvorm worden dan vervangen door drie thema’s. Trainers kunnen hierin oefenstof van de voorgaande periode herhalen en aan de TJC laten zien dat ze passende oefenstof op de juiste manier aanbieden. In de ‘Jaarplanning F- en E- pupillen’ zijn voorbeelden van een circuittraining te vinden. Het circuitmodel is een model voor de organisatie van een training; een organisatie waarin de voetballers in groepen werken. Elke groep werkt gedurende een bepaalde periode een voetbalvorm af. Natuurlijk zijn er ook andere vormen van training geven maar de KNVB staat achter het circuitmodel omdat er leuke resultaten mee worden gehaald. Waarom circuittraining? Thema’s worden herhaald en alle spelbedoelingen komen tijdens zo’n training aan bod. In een kleine groep werken kinderen makkelijker samen dan in een grote groep; de begeleider kan zich eventueel meer richten op een groepje dat (leer)hulp nodig heeft. Daarnaast helpt het de (beginnende) trainer om een overzichtelijke organisatie neer te zetten. Het is van belang om een training met zoveel mogelijk voetbaleigen vormen te geven, waarbij de spelertjes zoveel mogelijk met de bal bezig zijn en zo weinig mogelijk stil staan. Hoe werkt het circuitmodel? In verband met de beschikbare ruimte zijn er twee alternatieven. Houd bij het afmeten van het veld rekening met de doelgroep en gebruik voor de duidelijkheid zoveel mogelijk de lijnen van het voetbalveld. Alternatief 1: Een half trainingsveld
U zet drie voetbalvormen uit (bijvoorbeeld: een mikvorm, een afwerkvorm, een pingelvorm) en een eindvorm (een partijvorm). Nadat elke groep de drie vormen heeft doorlopen, sluiten we de training af met een partijvorm. Alle spelers doen tegelijk mee in deze vorm en spelen een partij. Hoe vaak horen we immers van de spelertjes ‘Trainer, wanneer gaan we nou partijen?’. Met het circuitmodel werken we gericht aan de techniek van de spelers en sluiten we af met de bekende partijvorm. Zo trainen we gericht in een plezierige setting.
37
Alternatief 2: Een kwart trainingsveld
De uitvoering van het circuitmodel verschilt niet met de vorm op een half veld. Er is echter wellicht iets dat u opvalt. De partijvorm ontbreekt. Door ruimtegebrek kunnen we deze niet apart uitzetten. Wel ziet u vier oranje stippen. Dit zijn de (extra) pionnen/hoedjes die u als trainer vooraf uitzet voor de partijvorm. Op deze manier hoeft u enkel de pionnen/hoedjes van de andere vormen weg te halen. De partijvorm blijft dan automatisch staan en hoeft u niet apart nog eens uit te zetten. Dit bespaart u een hoop tijd en extra werk. Na het weghalen van de voetbalvormen ziet de organisatie er als volgt uit:
U kunt nu de partijvorm spelen, zonder dat u vertraging had doordat u deze vorm eerst nog moest uitzetten en na moest denken over de afmetingen. Dit voorwerk is immers gedaan. Alternatieven Afhankelijk van de grootte van de groep kan de uiteindelijke partijvorm ook in twee groepen worden opgedeeld. Daarnaast kunt u meerdere vormen uitzetten (afhankelijk van de ruimte en de groep) om te rouleren. Zorg echter wel dat het leeraspect gewaarborgd blijft (GoAhead Kampen, z.d.).
38
F- en E- pupillen algemeen Naast het doelpunten maken vooral gericht op het in het bezit houden van de bal, het pingelen, het spelen van de bal naar een medespeler en schieten op doel. In de trainingen ligt het accent op het leren omgaan met de bal in basisvormen, waarbij er veel met kleine aantallen wordt geoefend (bijv. 3 tegen 1, 3 tegen 2, 1 tegen 1, 5 tegen 2 en allerlei variaties daarvan). Het partijspel dat zich het meest leent om het voetballen te ontwikkelen is 4 tegen 4, dat als de kleinste vorm van de echte wedstrijd kan worden gezien. In verschillende variaties van het 4 tegen 4 kunnen verschillende accenten worden gelegd, waarin de handelingen van spelers met de bal benadrukt worden (zoals dribbelen- passeren, passen en schieten). Maar uiteraard leren kinderen ook om te verdedigen, want als je de bal niet hebt probeer je die zo snel mogelijk weer terug te krijgen. En - zeker bij E- pupillen - leren ze dat ook steeds meer samen te doen. Ook komen voorkeuren voor posities meer tot uiting, de één vindt het prettiger om meer verdediger te zijn, de ander is meer een aanvallend type (Voetbalmedia, z.d.).
39
Leeftijdskenmerken F- pupillen (6-8 jaar): De kinderen hebben een grote speldrang, ze zien de training en wedstrijd als een avontuur, ze doen de dingen om het plezier van het doen, anders gezegd: voor hen zijn bewegen en spelen hetzelfde, spelen is hun doel. De doelstelling van de trainer is anders, voor hem zijn de trainingsvormen een middel om de spelers tot ontwikkeling te laten komen. De kinderen hebben een drang tot nabootsen. Elke nieuwe beweging / voetbalhandeling ontstaat uit een goed voorbeeld van de trainer of wat ze van hun idolen hebben gezien. Ze zijn snel afgeleid, soms is de bal even helemaal niet interessant meer. De kinderen kunnen zich maar een korte tijd richten op eenzelfde (uitdagende) activiteit, hun zogenaamde spanningsboog bedraagt maximaal vijftien tot twintig minuten. Ze leven voornamelijk nog in een fantasiewereld en zijn erg speels. De kinderen zijn erg gericht op zichzelf en hebben nog weinig gevoel om dingen samen te doen. Wanneer een bal in het spel is, leidt dit tot een gevecht om het kleinood. En eenmaal in balbezit, blijkt het toch heel lastig om die bij je te houden. Het motto is: ‘Ik en de bal’. Het spel kenmerkt zich nog door zeer veel individueel handelen. De coördinatie van de kinderen neemt langzaam toe maar ze hebben nog weinig kracht en hun balgevoel en inzicht is nog beperkt. De kinderen hebben een beperkt duurvermogen maar ze kunnen veel in een relatief kort tijdsbestek en herstellen snel (AFC Ijburg, z.d.).
40
F- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, loopscholing, aannemen, passen) 2) Spelregels (basis) 3) Standaardsituatie: ingooi oefenen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Spelregels -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Spelregels -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Spelregels -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Spelregels -Standaardsituatie: ingooi oefenen
Hoofddoelstelling: doelgericht leren handelen met bal.
41
F- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, loopscholing, aannemen, passen) 2) Tactiek (vrijlopen) 3) Standaardsituatie: ingooi oefenen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
Hoofddoelstelling: doelgericht leren handelen met bal.
42
Leeftijdskenmerken E- pupillen (8-10 jaar): E- pupillen hebben een grote bewegingsdrang. Ze zijn snel afgeleid en kunnen zich maar een korte tijd richten op eenzelfde (uitdagende) activiteit, hun zogenaamde spanningsboog bedraagt maximaal vijftien tot twintig minuten. Het oefenen van technische vaardigheden gebeurt veel bewuster en doelgerichter dan voorheen. De technische vaardigheden kunnen verder worden ontwikkeld en elementaire tactische beginselen kunnen worden aangeboden, als de spelers er rijp voor zijn. Onderling zijn er grote verschillen in technische vaardigheid. Het motorisch handelen ontwikkelt zich snel. De succesbeleving van de Epupillen is puur op de eigen persoon gericht. De E- pupillen zijn leergieriger en hebben al een betere coördinatie en meer balgevoel. Ze nemen de dingen bewust op en proberen oefeningen volgens aanwijzingen uit te voeren. E- pupillen zijn al beter in staat opdrachten uit te voeren. E- pupillen zijn al veel doelgerichter, ze willen scoren ! Ze hebben al veel meer gevoel om samen te spelen en hebben al veel meer inzicht in de bedoelingen van het spel. Ze krijgen langzaam besef van posities en de taken die daarbij horen. Ze ontwikkelen een voorkeur voor bepaalde posities, hebben geldingsdrang en een groter doorzettingsvermogen. Ook zij hebben net als de F- pupillen een grote drang tot nabootsen. Ook de meeste van deze spelers leven nog in een fantasiewereld. Er is een groot verschil in vaardigheid tussen 1e en 2e jaars. De kracht en de duurprestaties nemen toe en ze herstellen snel na een inspanning (AFC Ijburg, z.d.).
43
E- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, passen en trappen, schijn- en passeerbewegingen, speels koppen) 2) Tactiek (vrijlopen, ruimtes klein maken bij verdedigen en ruimte creëren bij aanvallen) 3) Standaardsituatie: ingooi oefenen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen
Hoofddoelstelling: leren samen doelgericht te spelen.
44
E- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, (kort en lang) passen en trappen, schijn- en passeerbewegingen, speels koppen) 2) Tactiek (vrijlopen, ruimtes klein maken bij verdedigen en ruimte creëren bij aanvallen, positiespel) 3) Standaardsituatie: ingooi oefenen 4) Voetbaltaal gebruiken Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen -Voetbaltaal gebruiken
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen -Voetbaltaal gebruiken
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen -Voetbaltaal gebruiken
-Techniek -Tactiek -Standaardsituatie: ingooi oefenen -Voetbaltaal gebruiken
Hoofddoelstelling: leren samen doelgericht te spelen.
45
§15.2 - Trainingsopzet en leeftijdskenmerken D’s t/m A’s De website en het trainingsjaarplan (zie bijlagen deel B) kunnen gebruikt worden voor de trainingen. In het trainingsjaarplan staan warming-ups, spelvormen, afrondvormen en partijvormen beschreven. De spelvormen kunnen in dit geval als kern 1 of 2 gebruikt worden. Warming up De warming-up probeert de overgang van rust naar maximale inspanning zo gelijkmatig mogelijk te laten verlopen. Voor hart, longen, spieren en gewrichten is het veiliger om rustig over te gaan naar een hoger inspanningsniveau. Het is een belangrijk aspect van blessurepreventie. Ook kan een warming up er voor zorgen dat spelers in de sfeer van de training komen en zich goed gaan concentreren. De leeftijd, tijd van de dag, psychische instelling, trainingstoestand en temperatuur hebben uiteraard invloed op de warming up, maar we hebben hieronder wel ons ideale warming up omschreven: De aanvoerder leidt de warming up. Eerst gaat het team rondjes lopen, daarna gaat de warming up verder over de breedte van het veld. De aanvoerder geeft aan wat er moet gebeuren (lopen, hakken naar de billen, knieheffing, zijwaarts, kruispas, armenzwaaien, knieën van binnen naar buiten en van buiten naar binnen, korte sprintjes). Belangrijk is dat iedereen op één lijn loopt. Na het lopen kan er (dynamisch!) gerekt worden. Bij statisch rekken gaat de spanning die nodig is voor een inspanning namelijk van de spieren af, je koelt juist af en blessures voel je minder snel. De trainer legt vervolgens uit wat de bedoeling is. Daarna kan er aandacht worden besteed aan de techniek. Voor de beleving kan er afgesloten worden met een spelletje. Dit moet dan wel in het teken staan van de techniek. Kern 1 Kern 2 Afrondvorm Partijvorm Belangrijk is dat al het geleerde toegepast wordt tijdens het partijspel. De trainer zorgt voor de terugkoppeling van al het geleerde en betrekt daarbij de spelers. Na de partijvorm sluit de trainer de training af. Cooling down Om spierpijn te voorkomen en herstel te bevorderen doen we na de training een cooling down: gezamenlijk twee rondjes uitlopen (waardoor zwaarbelaste spieren de kans krijgen om de afvalstoffen af te voeren) en lichte rekoefeningen (die halen de spanning van de spieren af, waardoor de doorbloeding verbetert en de spieren beter herstellen). In de training aan het eind van ieder blok bij de D’s t/m A’s kunnen trainers hun oefenstof van de voorgaande periode herhalen en aan de TJC laten zien dat ze passende oefenstof op de juiste manier aanbieden.
46
D- pupillen en C- junioren algemeen Vanaf de D- pupillen wordt 11 tegen 11 gespeeld. Kinderen beheersen hun eigen bewegingen en willen samen met hun teamgenoten wedijveren met anderen. Ze ontwikkelen inzicht in het spel 11 tegen 11, leren omgaan met een groot speelveld, spelregels en het spelen in een opstelling. Dit betekent voor de training dat er meer aandacht komt voor de veldbezetting, spelen met linies en de verschillende taken die er per linie en per positie zijn. Zeker bij de D- pupillen kan het voetballen nog vaak geoefend worden met kleine aantallen, waarbij accenten kunnen worden gelegd op het aanvallen of het verdedigen. Als de spelers ouder en vaardiger zijn, zal vaker gekozen kunnen worden voor meer complexe vormen. Het partijspel 4 tegen 4 blijft een goed leermiddel, maar in 7 tegen 7 of 8 tegen 8 kan meer aandacht worden besteed aan de samenwerking tussen de linies (Voetbalmedia, z.d.).
47
Leeftijdskenmerken D- pupillen (10-12 jaar): Een 1e jaars D- pupil heeft goede lichaamsverhoudingen en een goede coördinatie. Anders wordt het voor sommige 2e jaars. Zij kunnen al te maken krijgen met de zogenaamde groeispurt, een snelle lengtegroei in een relatief korte tijdsperiode. Voor de coördinatie en belastbaarheid heeft dit de nodige consequenties. Bij de D- pupillen neemt de kracht toe, zij kunnen de bal over grotere afstanden verplaatsen. Op deze leeftijd ontwikkelt zich een eigen wil, zij willen zich laten gelden. Steeds vaker zullen zij hun eigen vaardigheden vergelijken met die van anderen. Ook zullen zij kritischer zijn ten aanzien van de eigen prestatie, maar ook op die van de medespeler. Ook de trainer kan onder vuur komen te liggen ! Tegelijkertijd kan hij zich in hoge mate gaan spiegelen aan idolen, zie de hoeveelheid aan clubshirts met beroemde spelersnamen in deze leeftijd. De D- pupil stelt hoge eisen aan zichzelf en aan anderen, er is veel prestatievergelijking. Tijdens oefenvormen kunnen ze al wat langer geconcentreerd blijven en vaak zien ze het nut er wel van in. Kortom, er is hier sprake van een ideaal leerklimaat Een D- pupil is in staat om veel meer wedstrijdgericht te trainen en complexere voetbalsituaties te overzien. Partijvormen spreken enorm aan in deze leeftijdscategorie. De D- pupil vindt het prettig wanneer hij van de trainer meer individuele aandacht krijgt. Eerst zullen ze nog op zichzelf gericht zijn, maar langzaam ontwikkelt zich een teamspeler en dus het groepsgevoel. Het begrip voor samenwerken en tactiek ontstaat. De relatie met de wedstrijd is voor deze groep in grote lijnen duidelijk. Ze zijn prestatiegericht en zetten zich voor 100% in, hoewel ze hun krachten nog slecht kunnen verdelen. Er wordt meer groepsbewust gedacht, de D- pupil kan zich al aan bepaalde groepsregels houden. Ze kennen hun plaats in de groep razend snel. In de D- jeugd wisselen spelers al veel minder van vrienden. Er ontstaan vaste vriendengroepen met een duidelijke groepsorde. Wie wat kan die is wat! Het samenwerkingsgedrag neemt toe en daarom kan er al meer aandacht voor tactiek en samenspel zijn. Dat je de wedstrijd niet alleen kunt winnen is de D- pupil duidelijk. Het vermogen om samen te spelen is sterk gegroeid. Ze zijn op dit punt goed aanspreekbaar en kunnen al beter luisteren dan hun jongere collega's. Hun bewegingsdrang is groot en middelmatige duurbelasting tot ± 20 minuten is mogelijk. Kinderen van deze leeftijdcategorie zijn enthousiast, leergierig en vragen om technische scholing. Door hun motorische ontwikkeling, zijn ze in staat om de technische vaardigheden snel aan te leren. Er is een hoger leertempo dan bij de E– pupillen (AFC Ijburg, z.d.).
48
D- pupillen 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, speels koppen) 2) Tactiek (vrijlopen, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, positiespel grote ruimte) 3) Spelregels (uitbreiding met buitenspel en andere afstanden bij standaardsituaties) 4) Balansoefeningen 5) Conditie 6) Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Spelregels -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Spelregels -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Spelregels -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Spelregels -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
Hoofddoelstelling: leren spelen vanuit een basistaak.
49
D- pupillen 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, speels koppen) 2) Tactiek (vrijlopen, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, opbouwen, omschakeling, positiespel grote ruimte) 3) Balansoefeningen 4) Conditie 5) Passeren/verdedigen 1op1 6) Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
-Techniek -Tactiek -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken en (onderlinge) coaching stimuleren
Hoofddoelstelling: leren spelen vanuit een basistaak.
50
Leeftijdskenmerken C- junioren (12-14 jaar): Jongeren in deze leeftijdscategorie ondergaan een groot aantal biologische en sociale veranderingen maar zijn minder volwassen dan dat ze zich aan de omgeving voordoen. Het is de categorie dat jongens en meisjes snel groeien (groeispurt) en zich verder gaan ontwikkelen tot jonge mannen en vrouwen. Voor kinderen zelf vaak een lastige periode (‘er lukt niets meer’), maar zeer zeker ook voor de omgeving (‘ik doe toch niets goed’) en (‘jullie nemen me niet serieus’). Vooral de relatie naar de volwassenen loopt in deze periode niet altijd even soepel (coach, leider, scheidsrechter en andere kaderleden). De leeftijdsgroep van de C- junioren (12 tot 14 jarigen) laat hele grote verschillen zien zowel fysiek als geestelijk. De ene speler is een stuk verder dan de andere. De geldingsdrang en de behoefte zich te meten met anderen neemt steeds meer toe. Voetballend gezien kunnen er eisen aan de C- junioren gesteld worden wat betreft de taakverdeling binnen het team. Verdedigen, vrijlopen en samenspelen zijn accenten die op dit moment nader belicht kunnen worden. De trainer moet heel duidelijk zijn in wat hij wil aangeven. Hij zal, zonder daar diep op in te gaan, duidelijk aan moeten geven wat er goed gaat en wat er fout gaat. Als enkele spelers daar moeite mee hebben en zich gaan afzetten, is het van groot belang dat de trainer niet direct het conflict hoog laat oplopen tijdens de training, maar zich wat van zijn diplomatieke kant laat zien. Begrip hebben voor de reacties, maar het een beetje relativeren. Iemand op de training keihard aanpakken mag dan voor de trainer bevredigend zijn, voor de speler lost het niets op, want hij wordt niet gekend. Het klinkt vaak heel tegenstrijdig, maar juist de wat onwillige spelers meer belonen bij een goede actie in het veld kan veel meer effect sorteren dan de meeste trainer-coaches denken. De C- junior weet inmiddels heel goed waar het om gaat tijdens de wedstrijd. Dit betekent dat hier ook het moment is aangebroken op de training wedstrijdgericht te gaan werken. Het coachen van elkaar moet nadrukkelijk opgepakt worden. Zo vaak als mogelijk moeten de spelers met wedstrijdsituaties geconfronteerd worden (AFC Ijburg, z.d.).
51
C- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, opbouwen, omschakeling, positiespel kleine ruimte) 3) Passeren/verdedigen 1op1 4) Balansoefeningen 5) Conditie 6) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: afstemmen van basistaken binnen team.
52
C- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, verdedigend opstellen, rugdekking geven, opbouwen, omschakeling, vleugelspel, positiespel kleine ruimte) 3) Passeren/verdedigen 1op1 4) Balansoefeningen 5) Conditie 6) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: afstemmen van basistaken binnen team.
53
B- en A- junioren algemeen In de derde fase wordt toegewerkt naar het spelen van wedstrijden als doel. De afgelopen en de eerstkomende wedstrijd worden belangrijker als uitgangspunt van de training. Spelers moeten leren het rendement van hun taakuitvoering te verbeteren, sneller te handelen en zich te specialiseren in de teamtaken waarin ze het best zijn. Daar hoort ook bij het ondergeschikt maken aan het teambelang en het leren omgaan met spanning en de druk van de wedstrijd. De trainingen zullen nog meer wedstrijdgericht zijn, waarbij het team en de spelers individueel zich stap voor stap ontwikkelen in het aanvallen, verdedigen en omschakelen. Door middel van het periodiseren van de voetbaltraining wordt enerzijds gewerkt aan het beter aanvallen, verdedigen en omschakelen en daarnaast door het spelen van voetbalvormen aan het verbeteren van de voetbalconditie van de spelers. Dit krijgt betekenis voor de spelers vanuit hun teamtaak en individuele basistaak (Voetbalmedia, z.d.).
54
Leeftijdskenmerken B- junioren (14-16 jaar): Veel spelers maken in de B- jeugd dus grote veranderingen mee. Dat gaat gepaard met de nodige emotionele onrust. De motivatie kan in deze periode dus heel wisselend zijn. Spelers kunnen in een bepaalde periode ‘wegvallen’. Ook de prestaties in een wedstrijd zijn soms zeer wisselvallig. Deze fase kenmerkt zich ook door de gevolgen van de grote veranderingen van het lichaam. De lengtegroei zet zich verder door. Alle kenmerken van puberteit, zoals lusteloosheid, lamlendigheid, onredelijkheid en humeurigheid komen nog voor. Er is vaak de vraag naar het ‘waarom’. Vaak is ook gedrag te zien waarbij het lijkt dat heel de wereld tegen de speler is (‘de scheidsrechter heeft de pik op me’, ‘ik sta op de verkeerde positie’, enz.). Vaak hebben B- spelers ook grote moeite met het naleven van de groepsafspraken, omdat die niet passen bij de normen, die zij aan zichzelf stellen. Van de andere kant willen Bjunioren ook verantwoording hebben en dragen. Bij de B- junioren wordt vaak de basis gelegd voor het ontwikkelen van eigen verantwoordelijkheid en inzicht in teambelangen. Bjunioren kunnen waarde toekennen aan een teamprestatie en kunnen ook redelijk hun eigen prestatie beoordelen. De spelers vinden het van belang, dat iedereen met dezelfde grondgedachte speelt. Als de spelers elkaar begrijpen en aanvoelen kunnen zij de spelsituaties beter begrijpen. In het algemeen is deze leeftijdsgroep erg gemotiveerd en is men kritisch zowel op anderen als op zichzelf. B junioren zijn al in staat om het spel kritisch te analyseren. Het winnen van wedstrijden was voor deze spelers al belangrijk toen ze in de C- jeugd speelden, maar nu krijgt dit ook echte waarde toegekend. De manier waarop een wedstrijd gewonnen wordt, kan nu objectiever beoordeeld worden en eigen prestatie en teamprestatie kunnen redelijk worden ingeschat. Als de spelers de vorige fase redelijk hebben doorlopen, kunnen ze ook zelf aangeven wat er globaal wel en niet functioneerde. Je staat soms versteld van het scherpe analysevermogen van sommige spelers. De directe wedstrijd (de vorige of de aankomende) wordt nu ook het referentiekader van waaruit geput wordt voor de trainingsinhoud. De B- junior weet heel goed waar het om gaat tijdens de wedstrijd. Dat betekent dat er op de training wedstrijdgericht gewerkt kan worden. Het coachen van elkaar moet verder gestimuleerd worden en zo vaak als mogelijk moeten de spelers met wedstrijdsituaties geconfronteerd worden. Verdere leeftijdskenmerken: begin van een harmonische lichaamsgroei, kracht, interval- en duurarbeid kan verhoogd worden toenemende zelfkritiek en zelfkennis denken meer in het teambelang en zijn geschikt voor prestatief denken er is sprake van een langzaamaan betere verhouding met het gezag (trainer, scheidsrechter enz.) alles in een hoog tempo, erg onstuimig en ongecontroleerd de B- junior overschat zijn eigen mogelijkheden (AFC Ijburg, z.d.).
55
B- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, verdedigend opstellen, vooruitverdedigen, druk zetten, rugdekking geven, opbouwen, omschakeling, wisselpass, vleugelspel, positiespel kleine ruimte) 3) Passeren/verdedigen 1op1 4) Balansoefeningen 5) Conditie 6) Standaardsituaties 7) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Standaardsituaties -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Standaardsituaties -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Conditie -Standaardsituaties -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Passeren/ verdedigen 1op1 -Balansoefeningen -Standaardsituaties -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: spelen als een team.
56
B- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, verdedigend opstellen, vooruitverdedigen, druk zetten, rugdekking geven, opbouwen, omschakeling, wisselpass, vleugelspel, positiespel kleine ruimte) 3) Standaardsituaties 4) Balansoefeningen 5) Krachttraining 6) Conditie 7) Passeren/verdedigen 1op1 8) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Balansoefeningen -Krachttraining -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Balansoefeningen -Krachttraining -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: spelen als een team.
57
Leeftijdskenmerken A- junioren (16-18 jaar): De spelers beginnen zich zo langzamerhand als volwassen spelers voor te doen. De plaats is bevochten, de kwaliteiten, tekortkomingen, karaktertrekken hebbelijk- en onhebbelijkheden zijn bekend en hun positie op het veld en in het team hebben een meer definitief karakter gekregen. Ook de lichamelijke ontwikkeling kent niet meer van die onstuimige kenmerken. Hierdoor kunnen spelers zich ook meer gaan richten op waar ze talent en passie voor hebben. Ze kunnen zich ook meer op verder gelegen doelen richten en overzien dingen beter. Spelers in deze leeftijd hebben de groeispurt achter de rug. De coördinatie en mobiliteit worden steeds beter. De looptechniek is gelijk aan die van een volwassene. De snelheid, die hij in de C en B- junioren door de groeispurt enigszins verloor, komt terug. Ook het balgevoel komt terug op het oude niveau. Het is aan te raden om serieus aandacht te besteden aan een grondige warming-up met aandacht voor coördinatie, kracht en lenigheid. Het is voor A- junioren heel belangrijk, dat ze bij een groep horen. De A- speler is heel gevoelig voor zijn plaats in het team: de pikorde ! Binnen een voetbalteam wordt de hiërarchie bepaald, door de belangrijkheid voor het team. Veel A- spelers zijn bij conflicten minder aanspreekbaar en kiezen, bang voor gezichtsverlies, snel voor rigoureuze stappen. Ze hebben behoefte aan duidelijkheid, vanzelfsprekende, maar nooit geforceerde discipline en eerlijkheid. A- junioren zijn gevoelig voor kritiek op hun functioneren en oneerlijkheid door leidinggevende personen. Het is een maatschappelijke trend dat jongeren in de in de leeftijd van 16 tot 18 jaar snel geneigd zijn om af te haken als ze met tegenslagen of kritiek geconfronteerd worden. Ook hebben ze een speciale antenne als ze denken dat een trainer niet eerlijk handelt. De specifieke leeftijdskenmerken zijn: het karakter stabiliseert zich toenemende zelfkritiek en zelfkennis denken meer in het teambelang en zijn geschikt voor prestatief denken niet alleen de groep is belangrijk maar ook de eigen ik wil graag op de voorgrond willen verantwoording samen dragen willen presteren en zich doen gelden benadering lichamelijke volwassenheid , nauwelijks gevaar voor overbelasting kracht, interval- en duurarbeid kan verhoogd worden meer toenemende breedtegroei en spiervolume, hoogtepunt in het leren van motorische vaardigheden betere verhouding met het gezag (trainer, scheidsrechter enz.) hebben meer controle, zijn in staat om te temporiseren Hoewel de trainer vooral de opleidingsdoelen in de gaten moet houden, is voor de A- speler winnen heel belangrijk. Daarom kan hij aangesproken worden over zijn bijdrage aan het wedstrijdresultaat. De A- speler kan dus leren dat hij zich ondergeschikt moet maken aan het teambelang. Het gaat om het samenwerken en presteren als team. Als trainer kun je ingaan op zowel individuele-, linie- als teamtaken. Van de anderen kant is de aandacht voor het individu binnen het team een belangrijke opdracht voor de trainer van deze leeftijdsgroep. De spelers van het team zetten zich in voor het bereiken van een bepaalde doelstelling (bijvoorbeeld kampioen worden). Het wordt duidelijk dat ze ergens in willen investeren. Er wordt begrepen dat je eerst moet trainen om daar in een later stadium profijt van te krijgen. De A- junioren begrijpen waar het om gaat en vinden het mooi wanneer het positief uitpakt. 58
Spelers zijn nu in het algemeen beter bestand tegen de moeilijkheden die het spelen in de kleine ruimte met zich meebrengt. Het onrustige dat de B- junioren kenmerkt is er af en maakt plaats voor een beheerster optreden. Door spelers wordt onderling ook meer gelet op het spel van elkaar, hetgeen zich uit in het elkaar meer en gerichter coachen in het veld. De technische vaardigheden zijn op deze leeftijd volop ontwikkeld. Bij individuele spelers is er vooral vooruitgang te zien op het tactische en fysieke vlak. De A- junior weet heel goed waar het om gaat tijdens de wedstrijd. Dat betekent dat er op de training wedstrijdgericht gewerkt kan worden. Het coachen van elkaar moet verder gestimuleerd worden en zo vaak als mogelijk moeten de spelers met wedstrijdsituaties geconfronteerd worden (v.v. DVOL, z.d.).
59
A- junioren 1e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, verdedigend opstellen, vooruitverdedigen, druk zetten, rugdekking geven, opbouwen, omschakeling, wisselpass, vleugelspel, positiespel kleine ruimte) 3) Standaardsituaties 4) Krachttraining 5) Balansoefeningen 6) Conditie 7) Passeren/verdedigen 1op1 8) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: presteren als team in de competitie.
60
A- junioren 2e jaars (aandachtspunten training) 1) Techniek (dribbelen en drijven, kappen en draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, opendraaien, (kort en lang) passen en trappen, kaatsen, schijn- en passeerbewegingen, koppend afronden) 2) Tactiek (meerdere afspeelmogelijkheden creëren, uitleg spelsysteem met betrekking tot verdedigen en aanvallen, verdedigend opstellen, vooruitverdedigen, druk zetten, rugdekking geven, opbouwen, omschakeling, wisselpass, vleugelspel, positiespel kleine ruimte) 3) Standaardsituaties 4) Krachttraining 5) Balansoefeningen 6) Conditie 7) Passeren/verdedigen 1op1 8) Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Conditie -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
-Techniek -Tactiek -Standaardsituaties -Krachttraining -Balansoefeningen -Passeren/ verdedigen 1op1 -Voetbaltaal gebruiken, (onderlinge) coaching en vooractie eisen
Hoofddoelstelling: presteren als team in de competitie.
61
Bronnenlijst Literatuur Kloosterboer, T. 2010. Elementaire trainingsleer en trainingsmethoden, p. 9-19. De Fontein|Tirion uitgevers bv, Baarn. Internet AFC Ijburg. Zonder datum. De Rode Draad F-pupillen. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.afcijburg.com/afcijburg/technischecommissie/opleiding-binnen-de-club-obc/overige-documenten/ AFC Ijburg. Zonder datum. De Rode Draad E-pupillen. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.afcijburg.com/afcijburg/technischecommissie/opleiding-binnen-de-club-obc/overige-documenten/ AFC Ijburg. Zonder datum. De Rode Draad D-pupillen. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.afcijburg.com/afcijburg/technischecommissie/opleiding-binnen-de-club-obc/overige-documenten/ AFC Ijburg. Zonder datum. De Rode Draad C-junioren. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.afcijburg.com/afcijburg/technischecommissie/opleiding-binnen-de-club-obc/overige-documenten/ AFC Ijburg. Zonder datum. De Rode Draad B-junioren. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.afcijburg.com/afcijburg/technischecommissie/opleiding-binnen-de-club-obc/overige-documenten/ Go-Ahead Kampen. Zonder datum. Het Circuitmodel. Geraadpleegd in 2013 van http://www.goaheadkampen.nl/training/home_circuit.html Voetbalmedia. Zonder datum. KNVB: Visie op het (beter) leren voetballen. Geraadpleegd eind van het jaar 2013 van http://trainers.voetbal.nl/voetbaltechnisch/knvb-voetbalvisie v.v. DVOL. Zonder datum. Beleidplan A-junioren. Gedownload eind van het jaar 2013 van http://www.dvol.nl/de-club/downloads/ v.v. Vliegdorp. Zonder datum. Techniek training bij een amateur vereniging. De Wiel Coerver en Zeister visie. Geraadpleegd in 2013 van http://www.vliegdorp.nl/info/techniektraining.htm ‘Trainingsjaarplan F- pupillen 1e jaars’ in de bijlagen deel B: besteld van www.jeugdvoetbalopleiding.nl op 16 augustus 2013 Referenties - Docenten en studenten op de ALO in Groningen - Leden van de TJC en van het jeugdbestuur van VCR - Trainers en leiders van VCR
62
Bijlage deel A KNVB: Visie op het (beter) leren voetballen Voetballen als uitgangspunt Vanaf 1985 is de KNVB onder leiding van toenmalig technisch directeur Rinus Michels zich gaan verdiepen in de jeugdopleiding van de clubs. De technische staf heeft het voetballeerproces geanalyseerd. Ondermeer werd gekomen tot een herwaardering van het straatvoetbal. De waardevolle elementen van het straatvoetbal zijn omgewerkt tot een leerplan voor het jeugdvoetbal. Voetballen is het uitgangspunt, want voetballen leer je door te voetballen.
Teamfuncties, teamtaken, teamorganisatie, basistaak en voetbalhandelingen Het gaat in het voetballen altijd om meer doelpunten maken dan de tegenpartij: winnen van de wedstrijd. Om dit voor elkaar te krijgen zal het team moeten aanvallen. Dit betekent automatisch dat de tegenpartij verdedigt. En omdat balbezit voortdurend wisselt, is er naast het aanvallen en verdedigen ook sprake van omschakelen. Aanvallen, verdedigen en omschakelen noemen we teamfuncties. Teamfuncties kunnen worden onderverdeeld in teamtaken (bij aanvallen zijn dat opbouwen en scoren; bij verdedigen zijn dat storen en doelpunten voorkomen). Een teamorganisatie en een onderlinge taakverdeling zijn noodzakelijk om de wedstrijd te kunnen winnen. Binnen de teamorganisatie krijgen de 11 spelers een individuele basistaak. Pas vanuit een bepaalde teamfunctie en teamtaak krijgen de voetbalhandelingen van spelers betekenis.
De voetbaleigenschappen worden dus onderverdeeld in Techniek, Inzicht en Communicatie (TIC). Des te groter de ‘TIC’, des te groter het voetbalvermogen.
63
Oefenen in relatie tot de wedstrijd Het (beter) leren voetballen van (jeugd)spelers gebeurt dicht bij het voetballen zelf en sluit aan bij de drie teamfuncties in een wedstrijd: aanvallen, verdedigen en omschakelen. Oefeningen in het passen, dribbelen, passeren, schieten, het maken van schijnbewegingen, het uitvoeren van een sliding, enz. moeten bij herhaling en in wisselende spelsituaties waarin de relatie naar de echte wedstrijd kan worden gelegd - worden uitgevoerd. De spelers moeten maximaal in de gelegenheid worden gesteld om deze voetbalhandelingen te oefenen zonder onnodige onderbrekingen en wachttijden.
Leerbaarheid vergroten door het vereenvoudigen van het spel Met een verwijzing naar het straatvoetbal van vroeger leer je voetballen door te voetballen. De leerbaarheid van het spel wordt vergroot door het voetbal voor jonge spelers te vereenvoudigen en overzichtelijker te maken: 4 tegen 4 en 7 tegen 7 in plaats van 11 tegen 11. Het gevolg is kleinere velden en doelen en het vereenvoudigen van de regels. De weerstanden die een speler tegenkomt in de echte wedstrijd zijn ook aanwezig in de vereenvoudigde spelsituaties, maar dan in aangepaste vorm. Bijvoorbeeld door minder (tegen)spelers en meer ruimte is er meer tijd om een bal aan te nemen en door te passen. De tekortkomingen die daarin zijn te zien, krijgen op de training aandacht in aanwijzingen en verdere vereenvoudigingen van het spel. Deze zijn gericht op handelingen met bal (techniek), maar ook handelingen zonder balcontact (dekken, vrijlopen, etc.). De trainer geeft ook aanwijzingen die te maken hebben met spelinzicht (waarnemen) en de onderlinge communicatie (het afstemmen van de handelingen van de spelers op elkaar).
Samenvattend zijn er drie fasen te onderscheiden: Mini - F - E - pupillen
Ontwikkelen van basisvaardigheden
D - C - B - junioren
Ontwikkelen van de basis- en teamtaken
A - junioren en senioren Ontwikkelen van wedstrijd- en resultaatgericht werken De hoofddoelstellingen en drie fasen zijn verder uitgewerkt bij ‘Trainingsopzet en leeftijdskenmerken’ in deel B. 64
De individuele speler In de visie van de KNVB op jeugdvoetbal ligt de nadruk op de inbreng van de individuele speler binnen het spel. Elf goede voetballers kunnen ook een winnend team vormen, waarin spelers elk hun specifieke taak vervullen, elkaars kwaliteiten aanvullen, elkaars zwakke punten compenseren, doelgericht met elkaar communiceren en zich gezamenlijk instellen op de kwaliteiten van de tegenpartij. De weg er naar toe wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling die jonge spelers fasegewijs doorlopen. Jeugdvoetbal kan zodoende niet een afspiegeling zijn van het volwassen voetbal; een volgende stap in het leerproces wordt ingezet als de ontwikkeling van de spelers dit toelaat. Daarom is de methodiek van de KNVB kindvriendelijk en vooral kindvolgend te noemen.
Niveau Een ander gevolg van het centraal stellen van de individuele (jeugd)speler is dat ieder lid op zijn of haar niveau wedstrijden moet kunnen spelen en moet kunnen deelnemen aan trainingen. Vandaar ook dat de KNVB het gemengd voetbal toestaat tot en met 19 jaar en dat er in de F- en E- pupillen jeugdcompetities worden georganiseerd en geen aparte jongens- en meisjescompetities.
Wiel Coerver Bij elke voetbal vereniging wordt zijn naam wel eens genoemd, Wiel Coerver. Coerver was trainer en is vooral bekend geworden met de ‘Coerver- methode’. Die is gericht op een zo volledig mogelijke balbeheersing, aangevuld met de nodige techniek. Coerver zegt dat spelers zo goed mogelijk kunnen leren voetballen door bewegingen met de bal aan te leren. Wiel Coerver is van mening dat een speler die alle bewegingen beheerst een voetballer is die uit bijna elke voetbalsituatie winnend te voorschijn zal kunnen komen. Hij gaat dan voorbij aan alle andere weerstanden die door een voetballer moeten overwonnen worden om succes te hebben. Vaak wordt de Coerver- methode dan ook gezien als concurrerende benadering, maar zolang de technische uitvoering geen doel op zich is en de individuele uitvoering een plaats krijgt in spelvormen hoeven verschillende opvattingen elkaar niet te bijten. Techniek is dan een middel om uitvoering te geven aan de teamfunctie aanvallen en de teamtaken opbouwen en scoren. De handelingen met bal als dribbelen, passeren, passen en schieten worden dan gezien als middelen om kansen te creëren en kansen te benutten. Als techniek echter wordt gezien als doel in zichzelf geeft dat niet de garantie dat spelers daardoor ook beter gaan voetballen. Al met al is techniek zeer belangrijk voor een voetballer; binnen de Zeister Visie wordt de Coerver- methode dan ook gebruikt als onderdeel.
Conditie Voor conditietraining geldt een vergelijkbare redenering als voor de techniek. De conditie verbeter je door veel te voetballen, bijvoorbeeld als de voetbalsituatie vereist dat spelers veel sprintjes moeten trekken om vrij te komen of vaak druk moeten zetten om de opbouw van de tegenpartij te verstoren. Lopen zonder bal levert waarschijnlijk geen enkele directe bijdrage aan het beter aanvallen, verdedigen en omschakelen van een speler.
65
Plezier Kinderen dienen oefeningen voorgeschoteld te krijgen die ze aankunnen. Dat geeft meer plezier en meer plezier betekent een grotere motivatie en dus een groter leereffect (Voetbalmedia, z.d.).
66
Bijlagen deel B http://www.voetbaloefenstof.com/index.html voor techniektraining (inclusief passen en trappen en passeerbewegingen), positiespel, afwerkvormen, partijvormen, en keeperstraining. http://www.voetbalhuiswerk.be/clip.php voor filmpjes van techniekoefeningen (inclusief dribbelen, draaien, lichaamscoördinatie, loopscholing, jongleren, aannemen, passen en trappen, schijn- en passeerbewegingen en koppen) en oefeningen voor keepers. Het trainingsjaarplan en de Jaarplanning F- en E- pupillen zijn te vinden in de bijlagen als losse bestanden. We verwachten dat trainers zelf conditieoefeningen, krachtoefeningen, rekoefeningen en balansoefeningen opzoeken.
67
