Jeugdboekenweek 2014 – 15 tot 30 maart
Hoezo gevaar in de bib?! Het bibliotheekspel is een fel gewaardeerde klassieker tijdens de Jeugdboekenweek. Elk jaar opnieuw gaan bibliotheken creatief met dit spel aan de slag. Na de tijdlijn en het verhalende spel van Lowie vorig jaar hebben we met de werkgroep Jeugdboekenweek even gezocht naar de juiste insteek. ‘Gevaar’ is een heel breed thema waar een bibliotheek zeker mee aan de slag kan. We willen enerzijds niet meteen voor de evidentie van het gevaar kiezen, maar anderzijds ook weer wel. Na enkele brainstorms in de werkgroep en samen met een paar klassen ontwikkelden we een spel waarin alle mogelijke gevaar zit. Er is aandacht voor de bib, de rijke collectie, het curatorschap van Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de ‘gevaarlijke’ blik van Stichting Lezen. Het Jeugdboekenweekspel is dus heel divers, en zoals steeds kneedbaar en aanpasbaar aan de wensen van jouw bibliotheek. We willen graag ook nog even benadrukken dat het spelconcept dit jaar redelijk absurd mag worden opgevat. Dat zal duidelijk worden als je de handleiding leest. Speel het gerust met de knipoog, het mag er allemaal een beetje over zijn. Humor daar houden kinderen van en wij ook. Anneleen Schelstraete namens de werkgroep Jeugdboekenweek.
Opzet De bibliotheek ontving een boodschap van de inspecteur voor ministerieel ondefinieerbaar punctueel nutteloze zaken. Daarin maakt de inspecteur bekend dat de Jeugdbibliotheek gevaarlijk is en ogenblikkelijk moet sluiten. De inspecteur staaft zijn beslissing aan de hand van twaalf argumenten. Dit 12-puntenplan werd per brief en per video naar alle bibliotheken verspreid. Alle bibliotheken worden verplicht het dwingend advies van de inspecteur te volgen en moeten dus sluiten zolang het tegendeel niet bewezen is. De bibmedewerkers gaan uiteraard niet akkoord met deze beslissing. Zij houden de bibliotheek stiekem toch open, en roepen de hulp in van de kinderen. Samen verzamelen ze tegenargumenten om de bib opnieuw open te krijgen. Dit kan zowel tijdens het klassikaal spel maar ook individuele bezoekers kunnen meehelpen om de jeugdbib weer open te krijgen. Als bibliotheek kan je vooraf de videoboodschap of de brief met het puntenplan bezorgen aan de klassen. We voorzien ook campagnemateriaal die deze beslissing kracht bijzet zoals affiches, waarschuwingsborden, slogans,… Gebruik het filmpje gerust om het gemeenschapsgevoel aan te wakkeren in je bib. Iedereen kan meehelpen om argumenten te verzamelen om de Jeugdbib te heropenen. De sluiting kan de kick off vormen van de Jeugdboekenweek in de Bib. Je kan het filmpje overal verspreiden en afspelen. Je kan affiches ophangen bij de lokale handelaars en daar ook petitielijsten leggen tegen de sluiting. Je kan een “pro bib” optocht organiseren in jouw gemeente,… De bib bepaalt zelf welke opdrachten de leerlingen in groep uitvoeren tijdens het klasbezoek en welke uitdagingen individuele bezoekers kunnen aangaan. Telkens met hetzelfde doel: De Jeugdbib moet open blijven! Nadien kan je de dynamiek die het spel creëert vasthouden door een “Wij hebben de bib gered” club op te richten. Je kan een attest geven aan de klassen die meegeholpen hebben, of een bedankingsbrief schrijven,… Doel van het spel Het doel van het spel is het verzamelen van argumenten tegen het 12-puntenplan van de inspecteur. Zo bewijzen de kinderen dat de bib toch niet zo gevaarlijk is, dat het elders veel gevaarlijker is en dat de bibliotheek gewoon opnieuw open moet. De kinderen kunnen de bib weer openen door de opdrachten uit te voeren die de argumenten van de inspecteur ontkrachten. Elke goed uitgevoerde opdracht levert een tegenargument op. Kinderen, families en bib-bezoekers kunnen ook argumenten verzamelen tijdens de hele Jeugdboekenweek. De ontknoping bepaal je zelf: je kan de bib heropenen aan het einde van ieders spel, of je heropent de Jeugdbib aan het einde van de Jeugdboekenweek met een groot boekenfeest.
Voorbereiding Een toffe inkleding is het begin van de beleving. Om de kinderen helemaal te laten opgaan in het spel raden we aan om de juiste sfeer te creëren en de bibliotheek tijdens het spel, of de hele Jeugdboekenweek aan te kleden. We voorzien hiervoor ook het enkele materialen die je kan vinden op www.gevaarindebib.be maar je kan ook zelf aan de slag. Laat je creatieve fantasie de vrije loop of check de foto’s van de inspiratiedagen op bovenvermelde website. In de afgesloten bib brandt er nauwelijks licht. Tal van zones zijn afgebakend met gevarenlint. Je maakt de kinderen duidelijk dat jij zelf vermoedt dat er geen gevaar dreigt Maar wat als de inspecteur nu wel eens gelijk heeft? Daarom heb je toch het bevel opgevolgd en wijs je op alle mogelijke gevaren in de bib door middel van gevarenborden, zwaailichten, slogans, richtlijnen om de bib enkel te betreden met helm en mondmasker, fluo jasje,... Je gaat hier uiteraard zo ver in als je wil. Inleiding Voorzie voor de inleiding een tiental minuten. Zorg voor een geheimzinnige ontvangst. Betreden op eigen risico! Die sfeerschepping is heel belangrijk. Je vraagt de kinderen om te fluisteren tijdens hun aanwezigheid in de jeugdafdeling en goed uit hun doppen te kijken. De bibliothecaris mag niet weten dat er activiteit is in de jeugdbib. Een noodsignaal afspreken is ook een must: wanneer de bibliothecaris er aankomt moeten de kinderen zich snel kunnen verstoppen. De spelleider is één van de bibliotheekmedewerkers. Je laat de kinderen stiekem binnen in de Jeugdbib en deelt de kinderen mee dat de bib gesloten is. Dit kan aan de hand van het filmpje of het 12-puntenplan. Benadruk dat de sluiting heel vervelend is, net nú tijdens de Jeugdboekenweek! Je vraagt dan ook de hulp van de kinderen om te bewijzen dat de bib niet gevaarlijk is. Spelverloop Per argument uit het 12-puntenplan zijn er diverse opdrachten voorzien. De opdrachten zijn ingedeeld in de categorieën doen, opzoeken en filosoferen. Je kan aan de slag met de verschillende opdrachten zoals je zelf wil. Ook de speelduur bepaal je zelf. Een 50-tal minuten is ideaal. Kies vooraf welke opdrachten je de klas wilt laten doen. We grijpen ook in deze spelformule minder terug naar de klassieke boekenopdrachten, zodat je niet te veel specifieke boeken nodig hebt om het spel te kunnen spelen. Uiteraard staan boeken, taal, bibliotheekbeleving, het thema van de Jeugdboekenweek en de invulling van de curator nog steeds centraal. Het puntenplan werd heel breed opgesteld, zo komt bijna heel de collectie aan bod. Er zijn ook een aantal vrije opdrachten die vooral de creativiteit van de kinderen wil stimuleren. Kinderen kunnen binnen een bepaalde tijdsduur opdrachten uitvoeren in groepjes of in duo.
Je kan een speelbord vormen met de 12 iconen van het puntenplan. Kinderen kunnen de opdracht krijgen om rond elk punt een opdracht uit te voeren. Opdrachten kunnen getrokken worden, dit kan door een icoon te trekken of rechtstreeks een opdracht te trekken. …
De spelleider controleert of de opdrachten correct zijn uitgevoerd en geldig zijn als argument. Dit kan met een stempel, een fysieke teller in de bib, het bijhouden van de kaartjes,... Leuk is een meter te voorzien en er per argument een boek naast te leggen. Of je kan per volbrachte opdracht een kaartje met een stempel ophangen aan een wasdraad in de bib. Kinderen zien graag het fysieke resultaat van hun inspanningen. Slot Dat we naar een climax spelen is duidelijk. Je kan als bib zelf bepalen of de bibliotheek op het einde van het spel weer open kan of niet. Bibliotheken die een slotactiviteit voorzien kunnen er meteen een heropeningsfeest van maken. Op het einde van het spel kan je alle argumenten overlopen of afficheren om de jeugdbib te heropenen.Ter afronding kan je ook bellen naar de inspecteur! We voorzien een filmpje met de inspecteur voor ministerieel ondefinieerbaar punctueel nutteloze zaken waarin je zogezegd live kan bellen met de inspecteur om het aantal argumenten mee te delen. In dit filmpje verklaart de inspecteur de bib opnieuw voor geopend. We voorzien ook een filmpje zonder dialoog waarin de inspecteur toegeeft dat het tegendeel bewezen is en de bib opnieuw open kan. Dat filmpje kan je delen op je sociale media of achteraf bezorgen aan de klassen.
Spelmaterialen Opdrachten De opdrachten zijn beschikbaar in een Excel document, en in afdrukklare vorm. Je kiest zelf welke opdrachten je gebruikt. Ze zijn ingedeeld in makkelijk moeilijk, niet volgens leeftijd omdat het heel moeilijk is om een leeftijd op de opdrachten te plakken. Je kan je makkelijk aanpassen aan het niveau van de klas tijdens het spel. Filmpjes
Een boodschap van de inspecteur waarin ze meedeelt dat bib wordt gesloten en de argumenten meegeeft waarom. Open dialoog waarbij bib argumenten kan doorgeven aan inspecteur. Officiële mededeling inspecteur dat het tegendeel bewezen is en bibliotheken weer mogen openen. Dit filmpje kan je delen op je sociale media.
inkleding
12 iconen voor het puntenplan die je kan afprinten en gebruiken om een spelbord mee te maken of op te hangen in de bib. Affiches met twaalf puntenplan. Anti boek uitdrukkingen en bib verkeersborden. Affiches: Houd de Jeugdbib open, om op te hangen buiten de jeugdbib of in je stad. Printbare logo’s voor de boekenmeter. Gevarenlint kan je bestellen bij Stichting Lezen.
Suggesties Er zijn zoveel suggesties die we kunnen doen, zoveel variaties mogelijk op het spel. We geven er enkele en weten dat jullie een grote fantasie hebben om met dit spel aan de slag te gaan. Deel vooral jullie ideeën op kenniskantoor. Inkleding
Versier de bib met gevarenlint, netten, tape op de vloer,… Hang ook uitdrukkingen en gevarenborden op in de volwassen afdelingen. Zo betrek je de hele bib. Laat bezoekers een handtekening zetten op een betreden op eigen risico formulier.
Voor klassen
Stuur vooraf een brief naar de klas over de sluiting, of laat de boodschap in de klas bekijken. Vraag de klas om verkleed te komen, of in een outfit aangepast aan het gevaar in de bib.
Kleuters Het spel is aanpasbaar voor kleuters. Vertel de kleuters dat de bib gesloten is omdat ze gevaarlijk is, en ze kunnen helpen om de bib opnieuw open te krijgen. Ze kunnen bijvoorbeeld telkens een deel van de inkleding weghalen, zoals de verkeersborden en gevarenlinten. Er zijn enkele opdrachten die bruikbaar zijn voor kleuters en het staat iedereen vrij om zelf nog opdrachten te bedenken en bijvoorbeeld met kleurplaten te werken. Groepsgevoel
Iedereen die meegeholpen heeft om argumenten te verzamelen mag lid worden van de “wij hebben de bib gered club” of de “ministerieel ondefinieerbaar punctueel nutteloze zaken … busters”. Betrek het hele dorp bij de actie om de bib open te houden, hang affiches bij jeugdbeweging, bakker, kerk,… organiseer een protestmars, een groot openingsfeest,… Verwittig wel even je betrokken schepen dat het om een ludieke Jeugdboekenweek actie gaat. Leg de petitie om de bib open te houden op andere plekken in het dorp, of geef ze mee met bezoekers en klassen.
Tijdens de hele Jeugdboekenweek
Laat de lichten uit in de jeugdafdeling tijdens de hele Jeugdboekenweek. Geef de bibliothecaris een mondmasker, een wit pak of rubberen handschoenen. Laat bezoekers een handtekening zetten op een betreden op eigen risico formulier. Zet een rek populaire boeken (vb de stiltons, dagboeken van een loozer) achter slot en grendel, of span een lint met de mededeling: Gevaarlijk wend u tot de balie. Natuurlijk kunnen kinderen het gewenste boek lenen, maar eerst krijgen ze een opdracht! Geef families een opdracht die ze kunnen doen op zaterdag of woensdagnamiddag: Een kruiswoordraadsel, een zoekplaat,… zo kunnen zij ook mee argumenten verzamelen.
