Jeugd, Onze Zorg. Beleidsplan Jeugdhulp. IJmondgemeenten

Jeugd, Onze Zorg

Beleidsplan Jeugdhulp IJmondgemeenten 2015­2018

Concept, 26 november 2013

2

Inhoudsopgave 0.  Samenvatting 1. Inleiding 2. Voorlopig wettelijk kader 3. Toelichting op het beleidsplan • Waarom dit beleidsplan • Wie is betrokken geweest bij het opstellen van het beleidsplan • De geldigheidsduur van het beleidsplan en de actualisering 4. Situatie IJmondgemeenten • Hoe staat het met de jeugd in de vier IJmondgemeenten • Specifieke ondersteuningsvragen • Opgave voor gemeenten 5. Wat willen we bereiken en wat gaan we er voor doen • Doelgroep • Hoe ziet de gewenste toekomstsituatie er uit • De rollen van de gemeenten in de toekomst • De IJmondgemeenten als opdrachtgever 6. Hoe gaan we het organiseren • Uitwerking geïntegreerd gebied/wijkgericht werken • Hoe gaan we zorgen dat er een kwalitatief hoogwaardige  geïntegreerde zorgstructuur ontstaat • Wat doen we lokaal, wat regionaal en wat bovenregionaal • Uitwerking bovenregionaal aanbod • Samenhang met andere beleidsterreinen/transities 7. Met wie gaan we het uitvoeren 8. Hoe gaan we de kwaliteit van de jeugdhulp bewaken • Toezicht • Welke kwaliteitscriteria hanteren we • Cliëntparticipatie 9. Hoe gaan we om met incidenten en calamiteiten 10. Wat mag het kosten en hoe gaan we de financiële middelen inzetten • Welk budget is beschikbaar • Hoe gaan we dit verdelen • Solidariteitsprincipe • Welke bekostigingssystematiek hanteren we • Hoe gaan we om met risico’s 11. Automatisering en informatisering 12. Juridische kaders • Rechtsbescherming • Vertrouwenspersoon • Verordening • Beleidsregels 13. Monitoring en verantwoording 14. Communicatie 15. Concrete doelstellingen Bijlagen 1. Lijst met afkortingen 2. Startfoto

3. Regionaal Transitie Arrangement Jeugdhulp IJmondgemeenten

3

4. Aandachtspunten vanuit cliëntparticipatie Achtergrondinformatie ­ Kadernota Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten ­ Gezamenlijke visie Passend Onderwijs en Jeugdhulp

4

0. Samenvatting Dit Beleidsplan Jeugdhulp IJmondgemeenten 2015 – 2018, is een uitwerking van het  beleidskader voor de Transitie Jeugdzorg (‘Kadernotitie Transitie Jeugdzorg   IJmondgemeenten’), dat in april/mei 2013 is vastgesteld door de colleges en gemeenteraden.  De komende jaren willen de IJmondgemeenten de jeugdhulp innoveren, door over te gaan  naar geïntegreerde gebied/wijkgerichte jeugdhulp vanuit het CJG­IJmond. Dit betekent dat er  vervolgstappen worden gezet in de doorontwikkeling van het CJG, doordat aanbieders van  jeugdhulp niet alleen op bestuurlijk niveau met elkaar samen werken binnen het  samenwerkingsverband CJG­IJmond, maar dat ook gaan doen op uitvoerend niveau. De  aanbieders gaan medewerkers vanuit hun organisatie naar voren schuiven, om in een  bepaald gebied of wijk met elkaar als team samen te werken en de benodigde jeugdhulp te  leveren, zonder directe aansturing vanuit hun moederorganisatie. Dit werken zonder schotten  krijgt al in 2014 vorm in elke gemeente in tenminste één gebied of wijk. Per wijk of gebied wordt een ‘CJG Team’ gevormd van door de aanbieders geleverde CJG  Coaches. Dit team kent de wijk of het gebied en is daar bekend en aanspreekbaar, deelt met  elkaar kennis, ervaring en ideeën, en levert per wijk of gebied daadwerkelijk de benodigde  jeugdhulp in de gezinnen. Het team schakelt indien nodig specialistische jeugdhulp in, regelt  de zorgcoördinatie, mobiliseert 'eigen kracht' en zorgt voor afstemming van de jeugdhulp met  de andere transities binnen het sociale domein. Doorverwijzingen van (jeugd)artsen worden  opgenomen binnen deze geïntegreerde gebied/wijkgerichte jeugdhulp. Daarbij krijgt elke arts  een korte eenduidige lijn naar de geïntegreerde wijk/gebiedsgericht jeugdhulp via een CJG  Coach, die zorgt voor snelle levering van de benodigde jeugdhulp. Ook het onderwijs zal  nauw verbonden worden met de geïntegreerde gebied/wijk gerichte jeugdhulp; elke school  krijgt een eenduidige korte lijn met een CJG Coach die werkzaam is in de wijk waar de  school zich bevindt, en die zorgt voor snelle levering van de benodigde jeugdhulp. In de  specialistische jeugdhulp zal nauwere samenwerking worden gerealiseerd, en ze zal nauw  verbonden worden met de gebied/wijkgerichte jeugdhulp. Door de overgang naar geïntegreerd gebied/wijkgericht werken, worden behoeften aan  jeugdhulp sneller opgepikt en aangepakt, komt escalatie minder vaak voor, vermindert de  instroom in de dure specialistische jeugdhulp geleidelijk en vindt de terugstroom uit deze zorg  sneller plaats, om daarna weer overgenomen te worden door de gebied/wijkgerichte  jeugdhulp. Het effect van dit beleid is dat de huidige verkokerde zorg van grotendeels los van  elkaar werkende aanbieders, en van dure specialistische zorg die vaak op afstand wordt  geleverd, geleidelijk voor een belangrijk deel vervangen wordt door gebied/wijkgerichte  goedkopere geïntegreerde jeugdhulp, waar de eventueel benodigde specialistische hulp  nauw mee verbonden is. De komende jaren wordt een omslag gemaakt van aanbodgericht naar vraaggericht; van  verkokerd naar geïntegreerd; van hulp los van de leefomgeving van een gezin naar hulp rond  het gezin en van daaruit inschakeling van 'eigen kracht'; van problemen achteraf oplossen  naar problemen of escalatie voorkomen; van praten, doorverwijzen en doorzetten, naar  geïntegreerd werken met elkaar rond gezinnen. De lokale overstap naar geïntegreerd  gebied/wijkgericht werken is de kern van de innovatie de komende jaren van de jeugdhulp in  de IJmondgemeenten. Alle overige veranderingen in de IJmondiale jeugdhulp zijn hiervan  afgeleid of worden hiermee verbonden, inclusief de bovenregionale en landelijke aspecten.  De jaren 2015 en 2016 zijn overgangsjaren. Voortdurend wordt zorgvuldig gemonitord of  bijsturing nodig is, en cliënten worden nauw betrokken bij het innovatieproces. Eind 2016  wordt bezien of dit beleidsplan bijgesteld moet worden.

5

1. Inleiding Het Kabinet Rutte heeft in het Regeerakkoord 2010­2014 en de Bestuursafspraken 2011­ 2015 vastgelegd dat de jeugdzorg in haar geheel gedecentraliseerd wordt van het rijk en de  provincies naar de gemeenten. Op dit moment zijn gemeenten al verantwoordelijk voor de  jeugdgezondheidszorg en het preventieve jeugdbeleid. Bij de voorgenomen decentralisatie  wordt alle geïndiceerde jeugdzorg, jeugd geestelijke gezondheidszorg (Jeugd GGZ), de  hulp/zorg voor jeugd met een verstandelijke beperking (Jeugd VB) en de begeleiding van  jeugdige lichamelijk en/of zintuiglijk gehandicapten (LG en ZG) overgedragen aan de  gemeenten. Deze ingrijpende verandering wordt de 'Transitie Jeugdzorg' genoemd. Ze zal verankerd  worden in een nieuwe wet die de zorg voor kinderen/jeugdigen regelt. Deze wet treedt op 1  januari 2015 in werking. Met de herziening van het jeugdstelsel wil het kabinet de volgende  tekortkomingen aanpakken: ­ er wordt onnodig veel gemedicaliseerd ­ de samenwerking rond kinderen en gezinnen schiet tekort ­ de druk op gespecialiseerde zorg is te hoog ­ de jeugdzorg is te duur Met de decentralisatie van de jeugdzorg worden nieuwe taken en bevoegdheden aan de  gemeente toegekend. Het nieuwe stelsel kent door één wettelijk kader en één integraal  financieringssysteem meer doelmatigheid. Dit maakt integrale hulp in geval van meervoudige  problematiek beter mogelijk: één kind – één gezin – één plan – één regisseur. De  verschuiving van alle hulp/zorg voor kinderen/jeugdigen naar de gemeenten moet er voor  zorgen dat het jeugdstelsel eenvoudiger wordt en beter aansluit op de 'eigen kracht' en  sociale netwerken van kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers. Door versterking van  preventie en de “lichte(re)” vormen van hulp/zorg is het de bedoeling dat het beroep op  complexe/intensieve specialistische jeugdzorg wordt teruggedrongen. De regeldruk kan  verminderen en de bureaucratie kan worden tegengegaan. Quote Cliëntenforum Jeugdzorg “we moeten meer en nauwer aansluiten bij de behoefte van de cliënt”

In de regio Midden­Kennemerland (IJmondregio) hebben de vier IJmondgemeenten,  Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen met elkaar afgesproken dat zij gezamenlijk de  transitie en transformatie van de jeugdzorg voorbereiden en vormgeven. Daarnaast is met de  vijf gemeenten in Zuid­Kennemerland en de gemeente Haarlemmermeer afgesproken dat op  een aantal onderdelen van de jeugdzorg in groter verband wordt samengewerkt (tien  gemeenten), zowel inhoudelijk als op het gebied van inkoop, uitvoering en aansturing. Het  betreft hier de jeugdbescherming, jeugdreclassering, gespecialiseerde jeugdzorg, crisiszorg,  pleegzorg, gesloten jeugdzorg en het advies­ en meldpunt huiselijk geweld en  kindermishandeling (AMHK). Bij deze samenwerking hebben de IJmondgemeenten de  positie van mede­opdrachtgever met een eigen handtekening. De gemeente  Haarlemmermeer werkt in dit verband inhoudelijk samen met de negen gemeenten van  Midden­ en Zuid­Kennemerland maar kent vooralsnog voor een aantal van deze vormen van  jeugdhulp een eigen inkoop­ en uitvoeringstraject. In februari 2012 hebben de vier samenwerkende IJmondgemeenten de notitie “Visie en  Stappenplan Transitie Jeugdzorg” vastgesteld. Een regionaal projectleider werd  aangetrokken om het proces inhoudelijk en organisatorisch aan te sturen. Vervolgens is in de  notities “Uitwerking Visie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten” (het streefbeeld dat we in  

6

2015 willen bereiken) en “Organisatie en Aanpak Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten”  (het plan van aanpak) het gehele proces uitgewerkt. Gekozen is voor een ontwikkelaanpak,  waarbij de transitie langs vijf ontwikkellijnen1 wordt gerealiseerd: 1. Ontwikkelen CJG tot voorportaal van alle Zorg voor Jeugd 2. Samenwerking Zorg voor Jeugd, Passend Onderwijs en andere transities

3. Versterken wijkgericht werken vanuit 'eigen kracht' 4. Ontschotten (aanbod, geldstromen) 5. Inkoop zorg en hulpaanbod In april/mei 2013 hebben de gemeenteraden van de vier samenwerkende IJmondgemeenten  de “Kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten” (het beleidskader) vastgesteld. In dit  beleidsplan wordt het beleidskader nader uitgewerkt en aangevuld.

2. Voorlopig wettelijk kader In de nieuwe Jeugdwet neemt de gemeente de verantwoordelijkheid voor de jeugdhulp over  van de ministeries van VWS en V&J, de provincies en de zorgverzekeraars. Om de  verkokering te doorbreken valt de decentralisatie samen met een aantal andere  stelselwijzigingen (decentralisatie Awbz, Participatiewet, Passend Onderwijs).  De provinciale jeugdzorg, de gesloten jeugdzorg (Jeugdzorg Plus), de jeugd geestelijke  gezondheidszorg (Jeugd GGZ) en de zorg voor verstandelijk beperkte jeugd (Jeugd VB)  gaan geheel onder de nieuwe jeugdwet vallen. Daarnaast worden de begeleiding van  jeugdigen met een lichamelijke of zintuiglijke handicap (LG/ZG) straks de  verantwoordelijkheid van de gemeente. Tevens wordt de gemeente verantwoordelijk voor  maatregelen in het kader van de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Het Rijk kadert  hierbij de gemeentelijke sturing in. Nadere afspraken over samenwerking met  (gecertificeerde) instellingen worden vastgelegd in protocollen. Ook zal het Rijk een aantal  Algemene Maatregelen van bestuur (AMvB’s) opstellen. De nieuwe Jeugdwet spreekt niet meer van Jeugdzorg of Zorg voor Jeugd maar van  ‘Jeugdhulp’. In het wetsvoorstel is de definitie van jeugdhulp breed. Jeugdhulp omvat het  volgende: a. de ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders bij het verminderen,  stabiliseren, behandelen en opheffen van of omgaan met de gevolgen van  psychische, psychosociale, gedrags­ en/of opvoedingsproblemen of problemen met  het omgaan met een verstandelijke beperking b. het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer, het zelfstandig  functioneren van jeugdigen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke  beperking, chronisch psychische of psychosociale problemen.  c. het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van de  persoonlijke verzorging gericht op het opheffen van een tekort aan zelfredzaamheid  bij jeugdigen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking of een  somatische of psychiatrische aandoening of beperking  Door de brede omschrijving van jeugdhulp is de gemeente vanaf januari 2015  verantwoordelijk voor alle kwaliteitseisen rond verantwoorde zorg. Er is in het wetsvoorstel  onderscheid tussen hulpverlening en preventie. Voor preventie gelden andere  kwaliteitseisen. Er is gekozen voor één kwaliteitsregime, waar een landelijke inspectie  toezicht op gaat houden. 1

 Kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten

7

De huisarts, jeugdarts en medisch specialist kunnen onder de nieuwe wet direct verwijzen  naar jeugdhulp. Het Rijk verplicht gemeenten afspraken te maken met huisartsen en  zorgverzekeraars.  De gemeente kan deze afspraken benutten om de toegang tot de jeugdhulp te structureren.  Op deze wijze is beheersing van kosten mogelijk. Het Advies­ en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Advies en Steunpunt Huiselijk  Geweld (ASHG) zullen straks als één organisatie, het Advies­ en Meldpunt Huiselijk Geweld  en Kindermishandeling (AMHK), doorgaan en dit valt dan onder de Wet maatschappelijke  ondersteuning (Wmo).  De Tweede Kamer heeft op 17 oktober 2013 ingestemd met de Jeugdwet.  De behandeling van de wet in de Eerste Kamer is uitgesteld. De behandeling in de Eerste  Kamer is nu voorzien tussen 28 januari en 19 februari 2014.  In de Meicirculaire 2013 zijn het (historische) verdeelmodel en het budget per gemeente  bekend gemaakt. Hiermee wordt duidelijk wat de omvang van het IJmondiale budget  ongeveer zal zijn voor 2015. Het definitieve budget wordt bekend gemaakt in de Meicirculaire  2014. Bij de Meicirculaire in 2014 informeert het Rijk de gemeenten over het objectieve  verdeelmodel en het ingroeipad van het historisch budget naar het normatieve budget.

OUD RIJK Awbz ­ Jeugd VB ­ Jeugd LG     en ZG ­ Pgb voor   Jeugd VB    en Jeugd     GGZ

Zorgverze­ keringswet ­ Jeugd GGZ

NIEUW (2015) Gesloten jeugdzorg ­ Jeugdzorg    Plus

PROVINCIE Wet op de Jeugdzorg ­ Ambulante zorg ­ Dagbehandeling  ­ Open residentiële zorg  ­ Pleegzorg  ­ Spoedeisende zorg  ­ Jeugdbescherming  ­ Jeugdreclassering

GEMEENTEN Wmo (CJG Wpg Wet op de  ) Jeugdzorg  ­ Jeugdgezondheidszorg ­ Opvoed­ en opgroeiondersteuning ­ Lichte ambulante hulp/zorg

RIJK Awbz

Zorgverzekeringswet

GEMEENTEN Nieuwe Jeugdwet ­ CJG als frontoffice/voorportaal ­ Opvoed­ en opgroeiondersteuning ­ Ambulante zorg ­ Dagbehandeling ­ Open residentiële zorg ­ Pleegzorg ­ Spoedeisende zorg ­ Gesloten jeugdzorg (Jeugdzorg Plus) ­ Jeugdbeschermingsmaatregelen ­ Jeugdreclasseringmaatregelen ­ Jeugd­VB ­ Jeugd­ZG en –LG (begeleiding en    persoonlijke verzorging) ­ Jeugd­GGZ ­ PGB o.b.v. Jeugd­GGZ of Jeugd­VB    (kanbepaling) GEMEENTEN Wmo ­ AMHK ­ lokaal   jeugdbeleid

Wpg ­ Jeugdgezondheidszorg    0­19 jaar

8

3. Toelichting op het beleidsplan • Waarom dit beleidsplan Voorliggend beleidsplan is een volgende belangrijke stap in het transitieproces. Het  beleidsplan moet door de gemeenteraden van de vier samenwerkende IJmondgemeenten  worden vastgesteld. Het beleidsplan is een nadere uitwerking van het beleidskader dat in de  “Kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten” staat beschreven.  In het beleidsplan staat op welke wijze de gemeenten in IJmondiaal verband de jeugdhulp  willen inrichten, financieren en (laten) uitvoeren. Er staat ook in hoe gestuurd zal worden op  budget en kwaliteit en hoe belangen en –inspraak/ (mede)zeggenschap van cliënten zijn  geregeld. Daarnaast komt de bovenregionale samenwerking met de gemeenten van Zuid­  Kennemerland en de gemeente Haarlemmermeer aan bod bij het regelen van de  complexe/intensieve gespecialiseerde zorg. Het beleidsplan van de IJmondgemeenten is  daarom ook afgestemd met die gemeenten. Het beleidsplan is eveneens afgestemd met het  onderwijs tijdens een OOGO (op overeenstemming gericht overleg) conform de nieuwe  Jeugdwet. Verder heeft afstemming plaatsgevonden met de overige decentralisaties (Awbz  en Participatiewet).  • Wie is betrokken geweest bij het opstellen van het beleidsplan Het beleidsplan is een uitwerking van de kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten,  die tot stand is gekomen in dialoog met alle betrokken partijen (bestuurders, aanbieders,  uitvoerders, cliënten) via overleg, een snelkookpansessie, een vliegwielbijeenkomst,  workshops, een conferentie met het onderwijs, een conferentie met raadsleden en overleg  met cliëntvertegenwoordigers.  Na vaststelling van de kadernotitie begin 2013 door colleges en gemeenteraden, zijn de  onderdelen van de kadernotitie verder uitgediept en uitgewerkt door de werkgroepen rond de  vijf ontwikkellijnen die in de kadernotitie worden onderscheiden.  Daarnaast zijn er aparte bijeenkomsten/sessies geweest met Wmo­(cliënten)raden en  cliëntorganisaties. Met cliënten, ouders en pleegouders is een ontmoetingsbijeenkomst  gehouden. En met raadsleden nog een conferentie over de 3 decentralisaties. Belangrijke input is ook geleverd door de Regionale Stuurgroep Zorg voor Jeugd en het  Platform Zorg voor Jeugd (beide IJmondiaal). Het proces van totstandkoming van het  beleidsplan is begeleid door een kleine integrale werkgroep (gemeenten, onderwijs,  aanbieders, cliënten). • De geldigheidsduur van het beleidsplan en de actualisering Voorliggend beleidsplan is geldig voor een periode van vier jaar, 2015­2018. Het wordt na  twee jaar (begin 2017) geëvalueerd en op grond van de uitkomsten van de evaluatie zo nodig  bijgesteld. De stelselwijziging betreft niet alleen de transitie van de jeugdzorg maar ook een  transformatie. Het huidige stelsel voldoet om diverse redenen niet: te versnipperd, te veel  schotten, te bureaucratisch, wachtlijsten en te veel kinderen/jeugdigen in specialistische  vormen van zorg. Om dit te veranderen is een transformatie nodig. Die transformatie kan niet  geheel worden gerealiseerd in de drie jaar, die gemeenten en aanbieders/instellingen voor de  voorbereiding op de transitie van het Rijk hebben gekregen. Een transformatie van de  huidige jeugdzorg naar een adequate en integrale jeugdhulp vergt meer tijd.  Deze transformatie is in de voorbereidende transitieperiode in gang gezet aan de hand van  een aantal pilotprojecten2. Deze “oefenprojecten” leveren informatie en ervaring op voor de  2

 Thuiszitterproject, Ambulante Hulpverlening zonder Indicatie, CJG als Voorportaal voor alle Zorg voor    Jeugd en Opvoeden doen we Samen

9

beoogde transformatie. De transformatieperiode loopt nog door na de daadwerkelijke  transitie, die op 1 januari 2015 zijn beslag krijgt. De eerste twee jaar, 2015 en 2016, vormen  een overgangsperiode van het oude stelsel naar het nieuwe. Na evaluatie en bijstelling  volgen nog twee jaar, die dan als voorbereiding op de nieuwe beleidsperiode 2018­2021  worden benut. Het beleidsplan is geen star document. Het biedt ruimte voor bijsturing en het verleggen van  accenten indien de nieuwe colleges en raden, na de verkiezingen van 2014, dat wensen dan  wel nodig achten.  Belangrijk hierbij blijft de continuïteit van hulp/zorg voor de cliënt. Cliënten mogen niet  tussen wal en schip belanden door een aanpassing/wijziging in het gemeentelijke beleid. Dit  is vastgelegd in het Transitiearrangement Jeugdhulp IJmondgemeenten, dat in oktober 2013  bij het Rijk is ingediend.

4. Situatie IJmondgemeenten Er is een paradox in Nederland: met het merendeel van de kinderen gaat het goed, maar  tegelijkertijd heeft één op de zeven kinderen een indicatie voor specialistische zorg of  speciaal onderwijs. Uit de vele analyses die de afgelopen jaren zijn gemaakt blijkt dat kansen  voor kinderen/jeugdigen vergroot kunnen worden wanneer aansluiting wordt gezocht bij hun  eigen leefsituatie. Een voorbeeld is het recente advies van de commissie de Winter over de  jeugdgezondheidszorg. De strekking van dit advies is dat door normaliseren, ontzorgen en   versterking van de 'eigen kracht' niet het probleem, maar de oplossing centraal kan  komen. a. Hoe staat het met de jeugd in de vier IJmondgemeenten? De kinderen/jeugdigen in Midden­Kennemerland verschillen niet van hun leeftijdgenoten  elders in het land. De hierboven genoemde landelijke trend geldt ook voor de IJmondregio.  Globaal geldt dat het met 85% van de kinderen goed gaat en met 10% minder goed en met  5% niet goed. Deze laatste 5 % komen we tegen in bijvoorbeeld de specialistische zorg,  jeugdbescherming en jeugdreclassering. Cijfermatige gegevens3 Aantal kinderen 0 t/m 4 jaar 5 t/m 11 jaar 12 t/m 18 jaar 19 t/m 23 jaar Totaal Samenstelling huishoudens (2012) Gehuwd/paar 1 kind Gehuwd/paar 2 kinderen Gehuwd/paar 3 of meer kinderen Eénouder 1 kind Eénouder 2 kinderen Eénouder 3 of meer kinderen Totaal  Inkomensverschillen bijstanduitkering

Beverwijk

Heemskerk

Uitgeest

Velsen

2.305 3.231 3.095 2.355 10.986

1.762 2.962 3.274 2.500 10.498

647 1.176 1.326 645 3.794

3.145 5.204 6.304 3.985 18.638

1.844 2.334 726 854 406 103 6.267

1.711 2.455 838 733 380 130 6.247 

593 959 320 169 104  36 2.181

3.309 4.138 1.237 1.286 650 159 10.779

303 hh met  kinderen tot 2 3 jaar

274 hh met  kinderen tot  23 jaar

48 hh met  kinderen tot  23 jaar

279 hh met  kinderen tot  18 jaar

3

 Cijfers afkomstig van GBA en CBS 2012

10

Bovenstaande cijfers zijn belangrijk voor het leggen van eventuele accenten, vooral daar  waar het om preventie gaat. De vier IJmondgemeenten hebben een “Startfoto” (zie bijlage 2) van de huidige jeugdzorg  gemaakt. Deze startfoto laat, zien wat aard en omvang van de verschillende cliëntgroepen in  de huidige jeugdzorg zijn.  De startfoto geeft de aantallen cliënten per soort zorg weer en de kosten van deze zorg. De  cijfers zijn van 2010, 2011, 2012, en 2013, en afkomstig van: ­ Gemeentemonitor van de provincie Noord Holland ­ Onderzoek KPMG voor de Transitiearrangementen4 Samenvatting van de cijfers uit de startfoto* Soort zorg Provinciale jeugdzorg Jeugdzorg plus Zorgverzekeringswet Awbz Overig Totaal

Beverwijk 827

Kosten

Kosten

Uitgeest

Kosten

Velsen**

Kosten

€ 780.980

1.106

€ 5.345.913

11

€ 1.485.000

747

€ 3.469.629

174

540.000

4

€ 540.000

0

610

€ 1.312.038

626

€ 1.835.921

202

€ 478.752

1.305

€ 3.571.692

98 0 1.539

€ 1.399.754

100 0 1.477

€ 1.827.317

22 0 398

€ 621.100

183 0 2.605

€ 7.607.480

4

€ 3.727.377

Heemskerk

€

€ 6.979.168

€ 7.672.867

1.880.832

* de cijfers zijn nog niet compleet omdat zorgverzekeraars en zorgkantoor (nog) niet hebben geleverd ** in de cijfers van Velsen zijn de cliënten van Lijn 5 meegenomen, hetgeen niet correct is; de gemeente     waar de gezagvoerder van een cliënt woonachtig is, is de verantwoordelijke gemeente (woonplaatsbeginsel)

Op basis van de startfoto, die ook voor het transitiearrangement is gebruikt, wordt op  hoofdlijnen bepaald welke jeugdhulp voor de periode 2015­2018 benodigd is. In 2014 worden  de cijfers geactualiseerd met de laatste gegevens die dan beschikbaar zijn. De Startfoto gaat  als bijlage bij de beleidsnota. b. Specifieke ondersteuningsvragen De gegevens uit de startfoto laten zien hoeveel kinderen/jeugdigen in Midden­Kennemerland  gebruik maken van de diverse vormen van jeugdzorg. Voor het jaar 2015 geldt een wettelijk  overgangsrecht voor kinderen/jeugdigen die in 2014 al in zorg zijn of komen. Deze moeten  de gemeenten met ingang van 1 januari 2015 één­op­één overnemen.  Genoemde kinderen/jeugdigen behouden de jeugdzorg die zij al hebben ook voor het jaar  2015 en kunnen die blijven afnemen van de instelling/organisatie die hen die zorg in 2014  biedt. Hiermee is ongeveer 40% van het totale budget gemoeid. Kinderen/ jeugdigen die in  pleegzorg zijn behouden dat recht tot de leeftijd van 18 jaar. De IJmondgemeenten kiezen voor een overgangsperiode van 2 jaar (2015­2016) om de  benodigde transformatie van de jeugdzorg gestalte te geven. In deze periode wordt een  herijking van bestaande producten uitgevoerd en worden eventuele nieuwe producten  ontwikkeld. Hierbij kan ook ruimte ontstaan voor nieuwe aanbieders. Daarom wordt het beleid  begin 2017 geëvalueerd om het bij te kunnen stellen. In deze overgangsperiode wordt ook duidelijk of de IJmondgemeenten specifieke  doelgroepen willen onderscheiden, waarbij rekening wordt gehouden met de kaders die de  4

 Ten behoeve van de door het Rijk gevraagde Transitiearrangementen voor zittende cliënten is in bovenregionaal verband opdracht  gegeven aan bureau KPMG de daarvoor benodigde cijfers en andere relevante gegevens te verzamelen voor de 9 gemeenten in  Midden­ en Zuid­Kennemerland. Er is o.a. gebruik gemaakt van de gegevens van Vektis.

11

€ 18.010.085

Jeugdwet stelt. Voor kleine doelgroepen, die hoog specialistische zorg nodig hebben, wordt  gebruik gemaakt van het daarvoor landelijk bestaande aanbod. Een dergelijk aanbod wordt  niet lokaal of regionaal ontwikkeld. c. Opgave voor de gemeenten Het huidige jeugdstelsel belemmert het bieden van integrale hulp/zorg aan  kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers door de verkokerde en versnipperde  financieringsstromen en aansturing.  Dit maakt dat het binnen het huidige stelsel niet mogelijk is de jeugdhulp te innoveren:  “minder en korter beroep op complexe/intensieve specialistische jeugdhulp door deze dichtbij  en integraal aan gezinnen te bieden, de 'eigen kracht' in te schakelen en de preventie te  versterken”. Daarbij hoort ook een eenduidige toegang zodat cliënten hun verhaal niet steeds  opnieuw moeten vertellen.  Het motto bij de omgang met kinderen/jeugdigen en gezinnen luidt: “zelfredzaam waar het   kan, ondersteunen waar het hoort, doorpakken waar het moet”. Met als resultaat een betere  leefsituatie voor kind/jeugdige en gezin. Bij verantwoordelijkheid hebben hoort verantwoording afleggen. Niet alleen aan het Rijk maar  vooral ook aan de burgers in het algemeen en de cliënten in het bijzonder. De  IJmondgemeenten moeten zorgen voor de realisatie van de door hen gestelde doelen en  deze met prestatie­indicatoren meetbaar kunnen maken. Voor een resultaatgerichte overheid  staan drie vragen centraal:  • Wat willen we bereiken? • Wat gaan we er voor doen? • Wat mag het kosten?

5. Wat willen we bereiken en wat gaan we er voor doen • Doelgroep De IJmondgemeenten richten zich op kinderen/jeugdigen tot 23 jaar en hun  ouders/verzorgers. Hoewel de decentralisatie jeugdzorg zich beperkt tot jeugdhulp voor  kinderen/jeugdigen tot 18 jaar wordt steeds duidelijker dat de leeftijdsgrens van 18 jaar op  een groot aantal terreinen achterhaald is. Jongeren raken na hun 18 de natuurlijk in formele zin  volwassen, maar op het terrein van scholing, strafrecht, reclassering en (geestelijke)  gezondheid is continuïteit van aandacht cruciaal. Zo ontwikkelen psychische problemen zich  vaak in de (late) adolescentie. Aandacht voor specifieke problemen en continuïteit van zorg is  dan van groot belang. Daarom richt het beleid zich op de groep tot 23 jaar. Het budget dat gemeenten voor de jeugdhulp ontvangen is echter bedoeld voor  kinderen/jeugdigen tot 18 jaar. Jongeren boven de 18 jaar vallen onder de volwassenenzorg.  De uitdaging ligt in preventie, vroegsignalering en vroeginterventie en minder bureaucratie  zodat het beschikbare budget toereikend is en blijft. In ieder geval moet binnen het  beschikbare budget geopereerd worden. Samenwerking met en warme overdracht naar de  volwassenenhulpverlening/zorg is daarom essentieel. • Hoe ziet de gewenste toekomstsituatie er uit In de Kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten staan zeven hoofdlijnen voor een  adequate jeugdhulp genoemd: 1. Kinderen en ouders De IJmondgemeenten willen bereiken dat kinderen/jeugdigen gezond en veilig opgroeien en  hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen ongeacht stoornis of handicap, om uiteindelijk als  volwaardige burgers te gaan participeren in de maatschappij.  Dit betekent een focus op kansen: een gezonde positieve opvoeding, de mogelijkheid een  opleiding af te maken, talentontwikkeling en participatie in de samenleving.  12

Een stimulerende gezonde en veilige omgeving draagt bij aan deze kansen voor  kinderen/jeugdigen. Daarbij zijn ouders als eerste verantwoordelijk voor de opvoeding van  hun kind(eren). Zij spannen zich in om de benodigde informatie en ondersteuning te vinden  op basis van 'eigen kracht', zelfredzaamheid, en het eigen sociale netwerk.  Vragen over de opvoeding horen bij het leven en dienen niet geproblematiseerd te worden.  Voor jeugd en ouders is informatie beschikbaar over opgroeien en opvoeden, over wat er te  doen is bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de scholen, de kinderopvang, op sportief  en cultureel gebied enz.    Via internet (CJG website) kunnen jeugdigen en opvoeders informatie, advies en voorlichting  verkrijgen. Deze is betrouwbaar, helder en laagdrempelig. Ouders staan er niet alleen voor. Ook familie, buren, vrienden, de school, de sportvereniging,  het kinderdagverblijf, de geloofsgemeenschap en beroepskrachten in het jeugddomein geven  vorm aan het pedagogische klimaat waarin kinderen en jeugdigen opgroeien. Dit noemen we  de Pedagogische Civil Society.  Als deze goed werkt, versterkt dit de opvoeding. Een gebieds­/wijkgerichte aanpak werkt  hierbij het beste. Burgers zijn dan bereid om in de eigen sociale netwerken en in het publieke  domein de verantwoordelijkheid rond het opgroeien en opvoeden van kinderen en jeugdigen  te delen. Een beeld van een gebied/wijk

Religieuze gemeen­ schap Sportclub

Kinder­ opvang

Buren

Jongeren­ werk

Vrienden Familie Jeugd­ gezondheids­ zorg

School

Wijkagent Huisarts

De rol van andere opvoeders is, naast die van de ouders, van groot belang. Zij kennen de  kinderen en de ouders en zijn vaak degenen die problemen als eerste signaleren. Zij zijn ook  belangrijke samenwerkingspartners wanneer beroepskrachten hulp verlenen aan  kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers.

13

2. Jeugdhulp De IJmond gemeenten bieden bij het opvoeden en opgroeien ondersteuning en zorg aan,  dicht bij kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers, vanuit een integrale, vraaggestuurde,  gebieds­/wijkgerichte benadering. Bij het bepalen van welke zorg nodig is geldt als volgorde:  • eerst eigen verantwoordelijkheid/kracht  • dan het sociale netwerk • vervolgens de voorliggende en collectieve voorzieningen  • en tenslotte de individuele voorziening Er is in de nieuwe situatie geen wettelijk recht meer op jeugdzorg, maar de hulp die nodig is  wordt geboden. Voor de gemeenten geldt:  niet ‘zorgen voor’, maar ‘zorgen dat’. Dus als er  direct specialistische jeugdhulp nodig is, wordt deze ook direct ingezet. Wanneer in een gezin meerdere vormen van hulp nodig zijn geldt: één kind – één gezin ­ één  plan ­  één regisseur. Wanneer complexe/intensieve gespecialiseerde hulp nodig is geldt:  ‘niet indiceren maar arrangeren’, maatwerk leveren dus.  3. Samenwerkingsverband jeugdhulp: CJG­IJmond Centraal in de organisatie van de jeugdhulp in de IJmondgemeenten staat het CJG­IJmond.  Het is een netwerk van samenwerkende organisaties dat zorg en ondersteuning aanbiedt  voor jeugd en gezin, en is DE toegang tot integrale jeugdhulp. Het CJG­IJmond biedt sterke  basisvoorzieningen. Prioriteit ligt bij de preventie van problemen en het versterken van 'eigen  kracht'. Omdat ook huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten kunnen doorverwijzen  naar jeugdhulp is nauwe samenwerking en afstemming met deze beroepsgroepen van  essentieel belang. Het CJG kan de doorverwijzing voor deze beroepsgroepen  faciliteren/realiseren zodat zij de spin in het web blijft. 4. Samenhang en structuur jeugdhulp De jeugdhulp in de IJmondgemeenten is georganiseerd binnen één heldere, eenvoudige,  samenhangende ondersteunings­, zorg­ en veiligheidsstructuur, met een gezamenlijke  voorkant en coördinatie van zorg. Dit betekent dat er een goede aansluiting is tussen  onderwijs en jeugdhulp, tussen jeugd­ en volwassenenzorg, en samenhang tussen formele  en informele zorg door vrijwilligers. Dit vereist een goede samenwerking tussen alle  verwijzers. 5. Kwaliteit jeugdhulp Er wordt bezuinigd op bureaucratie en onnodige schijven, niet op kwaliteit en continuïteit. De  kwaliteit wordt voortdurend verbeterd, door feedback vanuit cliënten en sterke  cliëntbetrokkenheid. Er is een klachtenregeling en een vertrouwenspersoon. 6. Eindverantwoordelijkheid jeugdhulp Wanneer kinderen bedreigd worden in hun gezond en veilig opgroeien en/of in hun  ontwikkeling (bijv. bij kindermishandeling en huiselijk geweld) gelden de wettelijke  dwangmaatregelen en uitvoeringsvoorwaarden. Bij stagnerende hulpverlening, is er een  opschalingstructuur. Daarin is het gemeentebestuur, en in het bijzonder de wethouder Jeugd,  eindverantwoordelijk voor de jeugdhulp in de gemeente, binnen het kader van de wet (o.a.  burgerlijk wetboek). Deze eindverantwoordelijkheid van het gemeentebestuur vormt het  sluitstuk van de verantwoordelijkheden van de betrokken organisaties voor jeugdhulp.  7. De burger en jeugdhulp De jeugdhulp in de IJmondgemeenten is ook een zaak van de burgers in het algemeen. Zij  worden gestimuleerd een rol op zich te nemen bij de opvoeding van kinderen en jongeren in  hun gemeente, om zo met elkaar een 'pedagogische civil society' te vormen die 'community  based care’ levert.

14

• De rollen van de gemeenten in de toekomst De rol van de gemeenten verandert fors. Met de decentralisaties krijgen de gemeenten er  meer verantwoordelijkheden bij. Tegelijkertijd moet er selectiever en effectiever worden  opgetreden en gezorgd worden voor maatwerk, dichtbij de burger, met inschakeling van  'eigen kracht'. Door de bezuinigingen, waarmee de decentralisaties gepaard gaan, moeten er  keuzes worden gemaakt.  Een sterkere focus op het resultaat, geen dingen dubbel doen in de uitvoering, ontschotting  van beleidsvelden, tegengaan van stapeling door een einde te maken aan de veelheid aan  interventies en te ver doorgevoerde specialismen. De gemeenten vervullen bij de nieuwe jeugdhulp verschillende rollen, waarvan de  belangrijkste zijn: • Opdrachtgever voor instellingen en aanbieders • Regisseur van de nieuwe jeugdhulp • Controleur van de bereikte resultaten en kwaliteit • Partner (proces, inhoud, publiek domein) De wijze van sturing verschilt substantieel tussen deze rollen.  In de opdrachtgeverrol is er sprake van een zakelijke, hiërarchische relatie. Als  opdrachtgever sturen de IJmondgemeenten op budget en kwaliteit. Dat houdt in dat de  aanbieders die voor de IJmondgemeenten werken binnen vooraf bepaalde budgetten moeten  werken, waarbij hun werkwijze en hun manier van samenwerken binnen CJG­IJmond moet  voldoen aan kwaliteitseisen die aan de toekenning van deze budgetten verbonden zijn. De  IJmondgemeenten sturen niet op de inhoud van de hulpverlening, maar wel op de kwaliteit  ervan. Hiertoe stellen de gemeenten kwaliteitscriteria op waaraan aanbieders moeten  voldoen. Het zijn de professionals bij de aanbieders die bepalen welke hulp, hoe lang nodig  is. Wanneer bij een bepaalde aanbieder de grenzen van het eigen budget overschreden  dreigen te worden, dan zal deze aanbieder, na overleg met de gemeenten, binnen CJG­ IJmond in gesprek gaan met de andere partners hoe dit opgevangen kan worden.  Gezamenlijk zullen de partners binnen het totale budgettaire kader moeten blijven. Jaarlijks  wordt geëvalueerd hoe het sturen op budget en kwaliteit is verlopen, en worden de afspraken  zo nodig aangevuld of bijgesteld. In de regisseursrol wordt vooral gezocht naar gemeenschappelijke doelen en resultaten. Er  wordt met name gestuurd op output en outcome. In deze rol streven de IJmondgemeenten  naar het bereiken van een geïntegreerde zorgstructuur waarbij de aanbieders, die voor de  IJmondgemeenten werken, nauw met elkaar samenwerken, gebruik maken van elkaars  kennis en dicht bij de gezinnen zorgen voor snelle, daadwerkelijk jeugdhulp.  Overwogen kan worden het partnerschap met de diverse aanbieders/instellingen te  formaliseren, bijvoorbeeld een partnerschap met CJG IJmond, dat als voorportaal voor de  jeugdhulp gaat fungeren. Onderzocht moet worden op welke wijze dit juridisch het beste kan  en hoe dit zich verhoudt tot de marktwerking in de zorg. Het partnerschap met  jeugdhulpinstellingen wordt sterker als de werkprocessen van deze instellingen aan kunnen  sluiten op hoe de gemeente het organiseert (bijvoorbeeld het gebieds­/ wijkgericht werken  met CJG­teams of sociale wijkteams). In de controleurrol zijn de gemeenschappelijke doelen en resultaten het uitgangspunt en  worden output en outcome zoveel als mogelijk gemeten (outcome meten blijft altijd lastig  vanwege mogelijke beïnvloeding door andere, vaak onbekende, factoren). In deze rol  verzamelen de IJmondgemeenten de benodigde informatie voor de verantwoording aan  cliënten, burgers en Rijk en voor het ontwikkelen van toekomstig beleid (doorgaan,  aanpassen, stoppen). De verzamelde informatie benutten de IJmondgemeenten voor een  adequate uitvoering van hun rollen als opdrachtgever en regisseur. Een uniform 

15

registratiesysteem is hierbij een essentieel hulpmiddel. Het zal echter nog enige tijd vergen  voordat een dergelijk systeem in de hele regio operationeel is. De gemeente is naast bovengenoemde rollen ook partner van de maatschappelijke  instellingen die de taken uitvoeren. De gemeente trekt, waar nodig en relevant, samen met  hen op in het proces van beleidsontwikkeling en –uitvoering, werkt samen aan de inhoud en  kwaliteit van de jeugdhulp en heeft een spilfunctie in het publieke domein. • De IJmondgemeenten als opdrachtgever De IJmondgemeenten zijn bij de nieuwe jeugdhulp opdrachtgever van instellingen die  uiteenlopende jeugdhulptaken verrichten, zoals: •

•

•

 Algemeen toegankelijke jeugdvoorzieningen  o Informatie en (opvoed)advies (CJG, welzijnsinstellingen) o Jeugd­ en jongerenwerk (welzijnsinstellingen, maatschappelijke dienstverlening) o Jeugdgezondheidszorg (Wet publieke gezondheid) o Huisarts (indirect) o AMHK  Basisjeugdhulp  (gebieds­/wijkgericht)5 o Schoolmaatschappelijk werk (maatschappelijke dienstverlening samen met  het onderwijs) en algemeen maatschappelijk werk o Opvoedondersteuning en hulp (ambulant, JIT) o Gezinscoaching o Aanpak overlastgevende jeugd (o.a. ambulant jongerenwerk,  straathoekwerk, politie, HALT, Veiligheidshuis) o Jeugd VB (begeleiding) o Jeugd GGZ (1ste lijn)  Specialistische jeugdhulp  o Verzorging aan jeugd met een lichamelijke en zintuiglijke beperking o Hulp/zorg aan jeugd met een verstandelijke beperking (specialistische  dagbehandeling en residentiële zorg) (Jeugd VB) o Hulp/zorg aan jeugd met psychiatrische problematiek (Jeugd GGZ) o Jeugdbeschermingsmaatregelen (JB) o Jeugdreclasseringmaatregelen (JR) o Gesloten jeugdzorg (jeugdzorg plus) o Residentiële zorg o Pleegzorg o Crisiszorg o Forensische zorg

Met de aanbieders, die de IJmondgemeenten selecteren voor het leveren van deze taken,  wordt een zakelijke relatie aangegaan. De gemeenten moeten vanuit hun  opdrachtgeverschap scherp kunnen sturen. Dat begint bij de opdrachtformulering.  Vervolgens zijn de selectie van aanbieders en de sturing op voortgang en resultaat van groot  belang. Van de aanbieders wordt verwacht dat zij op professionele wijze hun werk uitvoeren,  het aanbod blijven verbeteren en daarbij innovatief te werk gaan. In  subsidieverleningbeschikkingen en/of inkoopcontracten worden hiertoe criteria en eisen  opgenomen.

6. Hoe gaan we het organiseren Voor de organisatie op IJmondiaal niveau van de jeugdhulp is de Kadernotitie Transitie  Jeugdzorg IJmondgemeenten het vertrekpunt. Hierin is het volgende bepaald: 5

 Deze voorzieningen vallen deels onder de nieuwe Jeugdwet en deels onder de Wmo

16

o o

o o o o

het CJG IJmond (= het samenwerkingsverband van aanbieders van jeugdhulp die voor  de IJmondgemeenten werken) is de toegangspoort tot de jeugdhulp er wordt gebied/wijk gericht gewerkt de zorgstructuur moet samenhangend/geïntegreerd zijn de daartoe aangewezen beroepskrachten beslissen over de benodigde jeugdhulp,  uitgaande van de 'eigen kracht' van de cliënt/het cliëntsysteem er wordt gewerkt volgens: één kind, één gezin, één plan, één regisseur er wordt gewerkt volgens de Wraparound Care methodiek

Uitwerking geïntegreerde gebied/wijkgericht jeugdhulp, in hoofdlijnen

1. Kinderen/jongeren/gezinnen worden gezien en benaderd in samenhang met hun directe  leefomgeving. Alleen dan is het mogelijk vanuit hun leefomgeving 'eigen kracht' te  mobiliseren. 2. Alle vormen van jeugdhulp in een bepaalde wijk of gebied worden in nauwe samenhang  met elkaar uitgevoerd. Jeugdhulpwerkers in de wijk of het gebied, weten van elkaar wie  jeugdhulp verleent aan welke kinderen/jongeren/gezinnen. Alleen dan is '1 gezin, 1 plan,  1 regisseur' mogelijk.  3. De wijk/gebied gerichte jeugdhulp gaat uit van de al aanwezige basisinfrastructuur van  het CJG: informatie en opvoedadvies, (school)maatschappelijk werk, consultatiebureau,  jeugdgezondheidszorg. Aanvullend daarop wordt in elke wijk of elk gebied een team van  CJG Coaches gevormd dat in die wijk of dat gebied de jeugdhulp levert die de  basisinfrastructuur niet kan leveren. Daarnaast zorgt het team van CJG Coaches  (kortweg: het ‘CJG Team’) voor coördinatie en integratie van alle jeugdhulp in hun wijk of  gebied. Het team heeft overzicht van wie, waar, welke hulp biedt. Het CJG Team zorgt  ook voor samenhang  met de andere sociale domeinen en legt de relatie met eventuele  behoeften wat betreft vervoer, verzorging, begeleiding, en arbeidsparticipatie.  4. De CJG Coaches hebben inzicht in wat er in de wijk speelt: wat zijn de sterke kanten en  wat zijn risicofactoren. Kansen liggen vaak niet alleen op het gebied van preventie,  opvoeding en jeugdhulp, maar ook binnen andere domeinen (inrichting van de  buitenruimte, veiligheid op straat, sportmogelijkheden, onderwijs/opvang,  werkgelegenheid/bijbaantjes e.d.). Al deze aspecten worden door de CJG Coaches  benut bij het aanboren en stimuleren van 'eigen kracht' vanuit de wijk of het gebied  (sociaal netwerk, buren, sportverenigingen, buurthuizen, scouting, kerken, etc.).  5. Wanneer het CJG Team de benodigde wijk/gebiedsgerichte jeugdhulp niet kan leveren  (in principe in 1 op de 5 gevallen), dan zorgt het team voor inschakeling van  gespecialiseerde jeugdhulp en koppelt die nauw aan de wijk/gebiedsgerichte jeugdhulp.  Zij doen dit in overleg met elkaar en de eventueel betrokken medewerkers in de  basisinfrastructuur, op een beargumenteerde en achteraf controleerbare manier. Ook  houden zij rekening met de budgettaire en kwaliteitskaders die door de  IJmondgemeenten gesteld worden.  6. De CJG Coaches zijn medewerkers van de partners van het CJG, die door hun  moederorganisatie ter beschikking gesteld worden om zonder directe aansturing vanuit  hun moederorganisatie in de wijk of het gebied als een team te gaan samenwerken om  de in de wijk of het gebied benodigde jeugdhulp te leveren.   7. Doorverwijzingen van (jeugd)artsen en medisch specialisten worden opgenomen binnen  de geïntegreerde gebied/wijkgerichte jeugdhulp. Daarbij krijgt elke arts een korte  eenduidige lijn naar de geïntegreerde wijk/gebiedsgericht jeugdhulp via een CJG Coach,  die zorgt voor snelle levering van de benodigde jeugdhulp.  Dit alles wordt vastgelegd in  een overeenkomst tussen de IJmondgemeenten en de huis­ en jeugdartsen en medisch  specialisten.

17

8. Het onderwijs zal nauw verbonden worden met de geïntegreerde gebied/wijk gerichte  jeugdhulp. Elke school krijgt een eenduidige korte lijn met een CJG Coach die werkzaam  is in de wijk waar de school zich bevindt, en die zorgt voor snelle levering van de  benodigde jeugdhulp.

9. In de specialistische jeugdhulp zal nauwe samenwerking worden gerealiseerd, en de  specialistische jeugdhulp zal nauw verbonden worden met de gebied/wijkgerichte  jeugdhulp.

10. Aan de bekostiging van de aanbieders die voor de IJmondgemeenten werken, worden  vanaf 2015 eisen verbonden voor hun werkwijze en wijze van samenwerken binnen het  wijk/gebiedsgerichte werken.

CJG Team

1ste schil Eigen netwerk

dwang en drang    (JB/JR)

Algemene basisvoorzieningen en basisjeugdhulp (basisinfrastructuur)

2de  schil Specialistische  jeugdhulp

Fig.1: Geïntegreerde wijk/gebiedsgerichte jeugdhulp, met per wijk of gebied een team van  CJG Coaches (‘CJG Team’)

Door de overgang naar geïntegreerd gebied/wijkgericht werken, worden behoeften aan  jeugdhulp sneller opgepikt en aangepakt, komt escalatie minder vaak voor, vermindert de  instroom in de dure specialistische jeugdhulp geleidelijk en vindt de terugstroom uit deze zorg  sneller plaats, om daarna weer overgenomen te worden door de gebied/wijkgerichte  jeugdhulp. Het effect van dit beleid is dat de huidige verkokerde zorg van grotendeels los van  elkaar opererende aanbieders, en van dure specialistische zorg die vaak op afstand wordt  geleverd, geleidelijk voor een belangrijk deel vervangen wordt door gebied/wijkgerichte  goedkopere geïntegreerde jeugdhulp, waar de eventueel benodigde specialistische hulp  nauw mee verbonden is. Uitwerking geïntegreerd gebied/wijkgericht werken, in detail

18

Basisinfrastructuur Algemene jeugdvoorzieningen en een deel van de basishulp, die dichtbij ouders en kinderen  beschikbaar is, zijn vrij toegankelijk en soms ook kosteloos.  Het gaat om: - het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0­19, inclusief inloopspreekuren - opgroei­ en opvoedondersteuning vanuit het CJG - het voorlichtings­, cursus­ en trainingsaanbod van het CJG - sociaal cultureel werk/opbouwwerk/jeugd­ en jongerenwerk - online hulpverlening Van deze voorzieningen gaat een preventieve werking uit. Het is de bedoeling dat  kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers in de wijk ondersteuning vinden om snel weer  zelf verder op weg te kunnen om zo te voorkomen dat later meer hulp nodig is. Een integrale  benadering van opvoedvragen en andere vragen van ouders en jeugdigen vormt de kern van  deze basisinfrastructuur. Het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg (JGZ) zal, conform het advies van de  commissie De Winter, meer flexibel worden ingezet. Niet alle kinderen hebben immers  dezelfde hulp/zorg nodig. De nadruk ligt op preventieve voorlichting en het normaliseren in  plaats van medicaliseren. Dit preventieve aanbod heeft een belangrijke plaats binnen de  basisinfrastructuur. CJG Teams De  CJG Teams werken outreachend en hebben contact met scholen, buurthuizen,  verenigingen, huisartsen, maatschappelijke dienstverleners, politie, wijkmanagers (b.v. van  de gemeente, de woningcorporatie) en de buurtbewoners. Binnen een gebied/wijk/school is  het CJG Team bekend en is duidelijk op welke wijze contact met het team gelegd kan  worden (fysiek (inlooppunten), telefonisch, digitaal).  De CJG Teams signaleren en analyseren probleemsituaties. Ook krijgen zij soms  probleemsituaties aangereikt, bijvoorbeeld door een bezorgde buur, school, politie,  wijkmanager, woningcorporatie, Jeugdinterventieteam, Streetcornerwork. Indien jeugdhulp  nodig is dan zorgt het CJG Team voor een snelle en resultaatgerichte aanpak. Het  mobiliseren en versterken van de 'eigen kracht' van mensen is hierbij steeds vertrekpunt.  Een CJG Team handelt altijd snel, of het nu gaat om advies, lichte hulp, complexere hulp of  doorverwijzing naar diagnose voor complexe/intensieve specialistische zorg.  Het gaat snel doordat elke team dichtbij gezinnen is georganiseerd, doordat beroepskrachten  elkaar en elkaars deskundigheid kennen, allemaal een brede blik hebben, met elkaar durven  lezen en schrijven. Een CJG Team is geen casusoverleg, maar een nauw met elkaar  samenwerkend team van beroepskrachten dat op de problemen afgaat om ze aan te pakken.  Elk team kent de sociale kaart van het gebied/de wijk en onderhoudt goede banden met  scholen, kinderopvang, (sport) verenigingen en andere voorzieningen in het gebied/de wijk.  Hierdoor kan elk CJG Team in het gebied/de wijk waarin het werkt, de 'eigen kracht'  aanboren, stimuleren en gebruiken. Waar mogelijk biedt een team de jeugdhulp zelf of maakt gebruik van de basisinfrastrucuur.  Is dit niet toereikend, dan wordt de benodigde expertise ingeschakeld. Er wordt dus niet meer  geïndiceerd maar gearrangeerd. Het arrangeren van de complexe/intensieve specialistische  jeugdhulp zal vanuit het team goed beargumenteerd (bijvoorbeeld aan de hand van een  checklist van criteria) en achteraf controleerbaar plaatsvinden. Bij bepaalde criteria is gelijk  duidelijk dat doorgeschakeld moet worden naar de 2 e lijn. Als de specialistische hulp wordt  afgerond, dan weet het CJG Team dit, omdat de zorgcoördinatie bij de CJG Coach blijft die  de specialistische hulp heeft ingeschakeld. Vervolgens kan nazorg geboden worden. Ook bij  deze intensievere, meer complexe trajecten, blijft het uitgangspunt het mobiliseren van de  'eigen kracht' van kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers, zoveel mogelijk in hun eigen  omgeving.  19

Er wordt gewerkt volgens het systeem: één kind, één gezin, één plan, één regisseur. De  regisseur is verantwoordelijk voor de zorgcoördinatie, ook als deze wordt gedelegeerd aan  iemand buiten het team. De regisseur blijft altijd betrokken bij het kind/de jeugdige en het  gezin. Deze werkwijze zorgt dat het CJG IJmond geleidelijk verbonden raakt met de  samenleving in de wijken, buurten en op de scholen. Gezinnen die worden ondersteund door een CJG Team, worden gemeld in de Verwijsindex.  Dit om er voor te zorgen dat ook andere hulpverleners, die nog niet bij het CJG Team in  beeld zijn, maar wel betrokken bij het gezin, weten wie er nog meer bij het gezin betrokken  is/zijn zodat contact kan worden gelegd. Tijdens het uitprobeerjaar 2014 zal in de praktijk al doende lerend, de werkwijze van de CJG  Teams verder worden ontwikkeld. Ook worden in dat jaar verschillende pilotprojecten  uitgevoerd, ter voorbereiding op de transitie in de IJmondregio (“CJG als voorportaal”,  “opvoeden doen we samen”).  De CJG Coaches krijgen scholing/training om hun “nieuwe” functie op adequate wijze te  kunnen uitvoeren. Zij beschikken gezamenlijk over een brede expertise door hun  verschillende achtergronden. Elk CJG Team moet minimaal beschikken over pedagogische  en sociaal­maatschappelijke expertise en ook basiskennis hebben over psychiatrische en  verstandelijke beperkingen.  CJG Coaches blijven in dienst bij de eigen organisatie en worden “vooruitgeschoven” naar de  CJG Teams. Binnen de teams delen de leden kennis, ervaring en ideeën, waarbij zo nodig  teruggevallen kan worden op de kennis en ervaring van de verschillende  moederorganisaties. De CJG Coaches worden vanuit hun CJG Team aangestuurd en niet  vanuit hun moederorganisatie. De werkwijze van de CJG Teams wordt in een convenant  vastgelegd. Het convenant wordt ondertekend door alle ‘leveranciers van CJG Coaches en  de gemeenten. Profiel CJG Coach De CJG Coach heeft verschillende rollen en schakelt hiertussen. Ook schakelt de coach  tussen de verschillende perspectieven van gezin, hulpverlening en organisaties. Als  aannemer werkt de CJG Coach praktisch en meehelpend, neemt de “schade” op in een  gezin en helpt met het maken van het gezinsplan. Als regisseur werkt de CJG Coach  overstijgend en coördinerend, formuleert samen met het gezin doelen en strategie en is  verantwoordelijk voor de methodische uitwerking ervan. Als coach werk hij/zij versterkend en  activerend, staat naast het gezin en stimuleert om zelf oplossingen te zoeken. Methodiek De CJG Coach hanteert de Wraparound Care methodiek. Veel voorkomende taken van de  CJG Coach zijn: - werken vanuit een netwerk - ondersteunen/versterken van de pedagogische basisvoorzieningen - aansluiten bij de vraag en werken op maat - helpen een gezinsplan op te stellen - versterken van de 'eigen kracht' - versterken van de opvoeding Bij generalistische hulp aan gezinnen met complexe en meervoudige problematiek komt daar  vaak het volgende bij: - versterken van andere domeinen - inschatten veiligheid - inschakelen gespecialiseerde hulp - afstemmen en coördineren van de hulp - optreden in crisissituaties

20

Veiligheid De indicatiestellingtrajecten van Bureau Jeugdzorg (BJZ) komen te vervallen. De zorg voor  de veiligheid, die nu nog bij BJZ ligt, wordt een belangrijk blijvend punt van aandacht van elk  CJG Team. Een veiligheidstoets is onderdeel van de door de IJmondgemeenten  vastgestelde eisen aan de werkwijze van CJG Teams. Het CJG Team bepaalt in welke  situatie een veiligheidstoets nodig is. Er wordt gewerkt met het Signs of Safety systeem. De  beschikbare expertise van BJZ op het gebied van de veiligheid wordt hierbij ingezet. Dit kan  zijn middels trainingen en/of het inzetten van BJZ­medewerkers in de CJG Teams. Samenwerking en afstemming met het onderwijs Het onderwijs is een van de belangrijkste vindplaatsen van kinderen/jeugdigen en hun  ouders/ opvoeders. De CJG Teams onderhouden dan ook nauw contact met de scholen en  de kinderopvang/peuterspeelzalen. Een CJG Team dat opereert in een bepaald(e)  gebied/wijk is ook het aanspreekpunt voor de onderwijs­ en opvangvoorzieningen in dat  gebied/die wijk. De CJG Coach vormt de schakel van de school met de geïntegreerde  gebied/wijkgerichte jeugdhulp. In de regel zal ook het schoolmaatschappelijk werk deel uitmaken van een CJG Team of er  anders een nauwe relatie mee hebben. Het schoolmaatschappelijk werk is veelal  vertegenwoordigd in de Zorgteams (primair onderwijs) en Zorg en Adviesteams (voortgezet  onderwijs) dus is er een directe link tussen de scholen en de CJG Teams. 

School CJG  Coach op  locatie

       CJG­team CJG  Coach  basis

Inhoudelijke relatie Functionele relatie     

Scholen zijn vooral gebaat bij een vaste schoolmaatschappelijk werker en voldoende  capaciteit schoolmaatschappelijk werk. Bij het basisonderwijs woont de leerling doorgaans in de wijk waar de school staat. Het CJG  Team steunt de scholen in de wijk of het gebied waar het actief is.  Het helpt de problemen, die er op school zijn, aan te pakken dan wel op te lossen, evenals  de problemen gerelateerd aan de thuissituatie. Hiertoe wordt nadrukkelijk ook met leerplicht  samengewerkt. Bij het voortgezet onderwijs, speciaal basisonderwijs en middelbaar  beroepsonderwijs wonen veel leerlingen buiten de wijk waar de school staat of komen zij  soms zelfs uit een andere gemeente. Het schoolmaatschappelijk werk vervult hier een  belangrijke rol. Is de problematiek niet onderwijs/school gerelateerd dan wordt jeugdhulp  ingeschakeld daar waar de leerling woonachtig is. Dit gaat middels een warme overdracht.

21

Het onderwijs wordt nauw verbonden met de geïntegreerde gebied/wijkgerichte jeugdhulp.  Elke school krijgt een eenduidige korte lijn met een CJG Coach die werkzaam is in de wijk  waar de school zich bevindt, en die zorgt voor snelle levering van de benodigde jeugdhulp. Relatie met huis­, jeugdartsen en medisch specialisten Doorverwijzingen van huis­, jeugdartsen en medisch specialisten worden opgenomen binnen  de geïntegreerde gebied/wijkgerichte jeugdhulp. Daarbij krijgt elke arts een korte eenduidige  lijn naar de geïntegreerde wijk/gebiedsgericht jeugdhulp via een CJG Coach, die zorgt voor  snelle levering van de benodigde jeugdhulp.  Dit alles wordt vastgelegd in een overeenkomst  tussen de IJmondgemeenten en de huis­ en jeugdartsen en medisch specialisten. Relatie met sociale wijkteams Op termijn kunnen CJG Teams gekoppeld worden met andere functionarissen, die in een  wijk werkzaam zijn en uitgroeien tot of aansluiten bij sociale wijkteams. CJG Teams en  sociale wijkteams kunnen ook naast elkaar bestaan, maar dan is nauwe samenwerking en  afstemming essentieel om cliënten/ cliëntsystemen adequaat te kunnen helpen. De voorkeur  gaat uit naar integrale teams die gebieds­/wijkgericht werken. In Heemskerk wordt  bijvoorbeeld al gewerkt met sociale wijkteams. In 2014 willen we uitproberen hoe de  verbinding tussen CJG team en de sociale wijkteams gemaakt kan worden. De gemeente  Velsen bereidt zich eveneens voor op het werken met sociale wijkteams. Daarnaast wordt in  de IJmondgemeenten op het gebied van schoon, heel en veilig ook al wijkgericht gewerkt.  Een onderdeel van deze werkwijze is bijvoorbeeld de aanpak van jeugdoverlast.  Samenwerken en afstemmen is hier het devies. De essentie is dat aangesloten wordt bij de  lokale structuur/ontwikkelingen.

•

Hoe gaan we zorgen dat er een kwalitatief hoogwaardige geïntegreerde  zorgstructuur ontstaat? In bovenstaande paragraaf staat uitgebreid beschreven op welke wijze de jeugdhulp in de  IJmondgemeenten georganiseerd gaat worden. Op genoemde wijze ontstaat een kwalitatief  hoogwaardige en geïntegreerde zorgstructuur. Deze wordt bovendien geborgd door: - eisen te stellen aan de werkwijze van jeugdhulpaanbieders die voor de  IJmondgemeenten werken en deze eisen te koppelen aan de bekostiging - eisen te stellen aan de samenwerking tussen jeugdhulpaanbieders die voor de  IJmondgemeenten werken en deze eisen te koppelen aan de bekostiging (zoals het  CJG­partnerschap aangaan) - afspraken te maken over de intergemeentelijke samenwerking op het gebied van de  jeugdhulp en de wijze van financiering en aansturing van de jeugdhulp De te stellen eisen en te maken afspraken kunnen worden vastgelegd in een  Gemeenschappelijke Regeling (GR) Jeugdhulp IJmond of een andere juridische regeling.  Een vorm die nu al door een aantal gemeenten wordt gebruikt is de Regionale  Uitvoeringsdienst (RUD). Voor het sociale domein wordt in Overijssel gewerkt met zogeheten  netwerk­RUD’s, waarbij de medewerkers in dienst blijven van hun oorspronkelijke  organisaties. Welk instrument voor Midden­Kennemerland het meest geschikt is, wordt nog  nader onderzocht. Eind 2014 moet de juridische structuur zijn geregeld. • Wat doen we lokaal, wat regionaal en wat bovenregionaal In hoofdstuk 5 staat beschreven dat de IJmondgemeenten bij de nieuwe jeugdhulp  opdrachtgever van instellingen, die uiteenlopende jeugdhulptaken verrichten, zijn. Daarbij  wordt een onderscheid gemaakt tussen: - algemeen toegankelijke voorzieningen (lokaal) - basishulp (lokaal/regionaal) - specialistische hulp (boven)regionaal)

22

Lokaal In de Kadernotitie Transitie Jeugdzorg IJmondgemeenten is opgenomen dat de jeugdhulp  zoveel als mogelijk gebieds­/wijkgericht wordt aangeboden, dus zoveel mogelijk lokaal. Dit  sluit aan bij de keuze voor het CJG als toegangspoort en CJG Teams die outreachend  werken. De lokale toegangspoort dient op gebieds­/ wijkniveau de beschikking te hebben  over een breed arsenaal aan ondersteuning en hulp/zorg, die in hoofdstuk 5 omschreven is  als algemeen toegankelijke jeugdhulp en basisjeugdhulp.  Een deel van de producten die onder deze vormen van hulp vallen worden lokaal  gesubsidieerd of ingekocht, deels bij lokale partijen, én lokaal ingezet. Een ander deel wordt  wél lokaal ingezet maar op (boven)regionaal niveau gesubsidieerd of ingekocht bij (boven) regionale partijen. Het definitieve schaalniveau van gebieds­/wijkgerichte jeugdhulp moet nog nader worden  bepaald. Het heeft te maken met nabijheid, korte lijnen en efficiënt organiseren. Het gaat om  het bepalen van het meest efficiënte volume per fte. Daarnaast kan de ideale schaal per  functie verschillen. Het jaar 2014 is hiervoor het “testjaar” omdat in dit jaar geoefend wordt  met de CJG Team en de gebieds­/ wijkgerichte aanpak. De ervaringen van het “testjaar”  moeten leiden tot duidelijkheid over het schaalniveau. Hierbij spelen in ieder geval de  volgende zaken een rol: - een historische analyse van de aanwezige functies per gebied/wijk (volume/fte) - profielen van gebieden/wijken onder andere op basis van bestaande wijkprofielen en  gemeentemonitoren - gesprekken met aanbieders over onder andere hun mogelijkheden bij het organiseren  van de functies op een zeker schaalniveau - mogelijke bundeling van functies, creëren van meer samenhang, aansluiting bij  bestaande zorgnetwerken

Quote moeder met kind in de jeugdzorg “als ouder moet je keihard knokken voor je kind”

(Boven)regionaal Op het gebied van de specialistische jeugdhulp wordt samengewerkt met Zuid­ Kennemerland en Haarlemmermeer. Niet alleen aangaande subsidiëring of inkoop maar ook  inhoudelijk. Bij bovenregionale uitvoering hebben de IJmondgemeenten de positie van mede­ opdrachtgever, met een eigen budget en een eigen handtekening. Om te zorgen voor  koppeling van de IJmondiale jeugdhulp met de bovenregionale jeugdhulp, worden zo nodig  aanvullende voorwaarden toegevoegd aan een af te sluiten overeenkomst.

23

Lokaal (gebied/wijk)/IJmondiaal Informatie, (opvoed)advies en cliëntondersteuning (CJG,  welzijnsinstellingen, Wmo­loket) Jeugd­ en jongerenwerk

(Boven)regionaal AMHK 

Jeugdgezondheidszorg 0­19 jaar

Hulp/zorg aan jeugd met een verstandelijke  beperking (specialistische dagbehandeling en  residentiële zorg) (Jeugd VB)

Schoolmaatschappelijk werk (maatschappelijke  dienstverlening samen met het onderwijs) en algemeen  maatschappelijk werk

Jeugdbeschermingsmaatregelen (JB)

Observatie en diagnostiek (intersectoraal)

Jeugdreclasseringmaatregelen (JR)

Ambulante jeugd­ en opvoedhulp (groepsgericht en  individueel)

Gesloten jeugdzorg (jeugdzorg plus)

Gezinscoaching

Residentiële zorg

Aanpak overlastgevende jeugd (o.a. ambulant  jongerenwerk, straathoekwerk, politie, HALT,  Veiligheidshuis)

Pleegzorg

Ambulante Jeugd GGZ hulp (groepsgericht en individueel)

Crisiszorg

Ambulante (naschoolse) begeleiding Jeugd VB sector

Verzorging aan jeugd met een lichamelijke en/of  zintuiglijke beperking

Hulp/zorg aan jeugd met psychiatrische  problematiek (Jeugd GGZ)

IJmondiale taken - beleidsontwikkeling en afstemming - doorontwikkeling CJG en het gebieds­/wijkgericht werken met CJG Teams en mogelijke  aansluiting bij sociale wijkteams - afspraken met huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten - monitoring, evaluatie, bijstelling afspraken met aanbieders - zorgen voor sturing en coördinatie van de IJmondiale jeugdhulp vanuit het CJG­IJmond - communicatie en PR Gemeentelijke taken - prestatieafspraken met lokale uitvoerders en monitoring, evaluatie en bijstelling van deze  afspraken - (deel)opdrachtgeverschap bij (boven)regionale inkoop/financiering en uitvoering - inrichten juridische samenwerkingsvorm i.s.m. de andere betrokken gemeenten  (IJmondiaal en (boven)regionaal) - input leveren voor de IJmondiale taken - inrichten digitale processen t.b.v. de jeugdhulp (subsidieverlening, inkoop, registratie) - communicatie en PR

Dan zijn er nog een aantal landelijke functies:

24

De VNG heeft voor een aantal specialistische functies een landelijk transitiearrangement  opgesteld. Voor deze schaarse en voornamelijk landelijk georganiseerde functies worden  landelijke inkoopafspraken gemaakt. Dit zijn:  1. landelijke specialismen JeugdzorgPlus,  2. GGZ met een landelijke functie,  3. behandeling jongeren met VB en complexe meervoudige problematiek,  4. gespecialiseerde diagnostiek, observatie en exploratieve behandeling aan jeugd VB en  GGZ met bijkomende complexe problematiek,  5. expertise­ en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties  onder 18 jaar;  6. forensische zorg. Voor deze landelijke taken dienen gemeenten naar verwachting 2,2% van hun  jeugdhulpbudget te reserveren. Daarnaast wordt op de buitengewone algemene ledenvergadering van de VNG van 29  november 2013 het voorstel behandeld om 3 randvoorwaardelijke functies collectief te  financieren uit het gemeentefonds. Het gaat om: 1. landelijke publieke informatiefunctie voor opvoeden, opgroeien en gezondheid voor  ouders, opvoeders en jeugdigen (Stichting Opvoeden) 2. laagdrempelige vraagbaak voor kinderen (Kindertelefoon)

3. nazorg in het kader van adoptie (onderdeel van Stichting Adoptievoorzieningen) •

Uitwerking bovenregionaal aanbod

Voor het organiseren van de complexe/intensieve specialistische jeugdhulp werken de  regio’s IJmond, Zuid Kennemerland en Haarlemmermeer met elkaar samen. Het gaat daarbij  om: a) Specialistische zorg voor jeugdigen  b) Jeugdbescherming en jeugdreclassering c) Meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK), Crisisdienst, crisisopname en  crisiszorg d) Pleegzorg e) Jeugdzorg Plus Belangrijk uitgangspunt is dat de uitvoering, de directe aansturing hierop en de toegang zo  lokaal mogelijk gebeurt. De samenwerking zal (in elk geval in de eerste periode) niet voor elk  onderdeel gelijk zijn. Een van de oorzaken hiervan is dat er voor gekozen is om in de eerste  periode in belangrijke mate bij de huidige aanbieders in te kopen. Dit om de continuïteit van  zorg en een zorgvuldige overgang te realiseren. Haarlemmermeer heeft veelal met andere  aanbieders te maken daar zij voor de jeugdhulp momenteel onderdeel uitmaken van de  Stadsregio Amsterdam. Haarlemmermeer heeft veelal met andere aanbieders te maken, omdat zij voor de jeugdhulp  momenteel onderdeel uitmaken van de Stadsregio Amsterdam. Er zijn drie vormen:

1. Opdrachtgeverschap regio’s IJmond en Zuid Kennemerland gezamenlijk én daarnaast   afzonderlijk opdrachtgeverschap gemeente Haarlemmermeer 

25

Dit betreft de taken: jeugdreclassering, de jeugdbescherming en de specialistische zorg voor  jeugd. De regio’s IJmond en Zuid­Kennemerland en de gemeente Haarlemmermeer maken  hierbij zo mogelijk uniforme afspraken over de inkoop (bijvoorbeeld qua  bekostigingssystematiek en producten) en de werkwijze (bijvoorbeeld voor wat betreft  kwaliteit, verantwoording, klachtenafhandeling). 2. Opdrachtgeverschap regio’s IJmond en Zuid­Kennemerland gezamenlijk én daarnaast   afzonderlijk opdrachtgeverschap gemeente Haarlemmermeer, waarbij ­ in aanvulling op   het gestelde onder sub 1 ­ bij de inkoop de mogelijkheid van het uitwisselen van   aanbod/plekken wordt betrokken (flexibiliteit/voorkomen kwetsbaarheid).  Dit betreft de gesloten jeugdzorg, de pleegzorg, de crisisopname en de crisiszorg. Ook hierbij maken de regio’s Zuid­ Kennemerland, IJmond  en de gemeente  Haarlemmermeer zo mogelijk uniforme afspraken over de inkoop en de werkwijze.  3. Opdrachtgeverschap regio’s IJmond, Zuid Kennemerland én Haarlemmermeer   gezamenlijk.  Dit betreft de crisisdienst en het Advies en Meldpunt huiselijk geweld en  kindermishandeling (AMHK).  In 3 bovenregionale werkgroepen vindt verdere uitwerking plaats van wat er gaat veranderen  en welke afspraken daartoe gemaakt zullen worden. a. Specialistische zorg voor jeugdigen Specialistische zorg is bedoeld voor de jeugdigen en opvoeders die niet (voldoende)  geholpen kunnen worden in de basisvoorzieningen of door de CJG Coaches. Er is specifieke,  hooggespecialiseerde of intensievere ondersteuning nodig. Het gaat om gespecialiseerde  vormen van:  • jeugd Geestelijk Gezondheidszorg (Jeugd­GGZ) • forensische zorg • zorg voor jeugd met een (Licht) Verstandelijke Beperking (Jeugd­VB) • verslavingszorg • jeugd­ en opvoedhulp Gemeenten en zorgaanbieders hebben in zeven punten aangeven welke beweging zij willen  realiseren in de inzet van specialistische zorg: 1. Minder en kortere inzet specialistische zorg 2. Snellere inzet van de juiste specialistische zorg (minder schakels en ‘niet passende  inzet’)  3. Ombouwen van residentiële zorg naar ambulante zorg en deeltijd varianten 4. Een efficiënt gebruik van dagbehandeling 5. Plaatsen van jeugdigen in pleeggezinnen en gezinsvarianten 6. Integrale crisiszorg 7. Verschuiving dwang naar drang Om deze doelen  daadwerkelijk te verwezenlijken wordt hieronder aangegeven waarop  geïnvesteerd zal worden.  1.  •

Minder en kortere inzet specialistische zorg Door de kracht van ouders en jeugdigen en hun sociale omgeving te versterken en te  ondersteunen o Versterken pedagogische civil society (allemaal opvoeders) o Familienetwerkberaad, EKC

26

Inzet specialistische expertise (o.a. consult, observatie thuis)bij professionals  in de basisinfrastructuur,  handvaten bieden om jeugdigen thuis te kunnen  blijven opvangen en begeleiden om (intensieve) specialistische inzet te  voorkomen, te verminderen o In stand houden en versterken van respijtzorg (logeerhuizen, weekend en  naschoolse gastgezinnen, kinderdagcentra, woongroepen). Hierbij de  prioriteit geven aan minder duurdere vormen zoals naschoolse opvang  boven logeerhuizen Door het lokale veld (kinderopvang, onderwijs, welzijn, sportverenigingen, etc.)  te  versterken en met hen samen te werken o Inzet specialistische expertise (consult, observatie, gezamenlijk (huis)bezoek ) handvaten bieden om jeugdigen te kunnen blijven opvangen en begeleiden  in het lokale veld en (intensieve) specialistische inzet te voorkomen  (Alert4you).  o Samenwerking tussen specialisten en vrijwilligers en mantelzorgers Door snellere uitstroom mogelijk te maken  o Huisvesting jeugdigen zowel met als zonder begeleiding o Goede samenwerking met eigen netwerk en vrijwilligers voor ondersteuning  en vinger aan de pols o Goede verbinding intensieve trajecten en lokale zorg, o.a. kennisoverdracht  voor goede nazorg, rol FACT Meer differentiatie in de ambulante zorg  Aansluiten bij  CJG coaches Goede samenwerking met de volwassenenzorg o

•

•

• • •

2.  Snellere inzet van de juiste specialistische zorg (minder schakels en ‘niet passende   inzet’)  • Goede  ‘toegang’ waarin geborgd is dat snel, met zo min mogelijk schakels , op basis  van een goede (waar nodig integrale) afweging/eerste diagnose de juiste zorg wordt  ingezet en die bijdraagt aan een verantwoorde kostenbeheersing • Door snelle goede inschatting van problematiek o Brede basiskennis bij generalisten zodat zij goed kunnen inschatten wanneer  verdere  screening, diagnostiek nodig is o Specialistische expertise aan de voorkant die er eenvoudig bijgehaald kan  worden voor (integrale) screening en diagnostiek • Door blijvende beschikbaarheid van de benodigde specialistische expertise en  capaciteit • Door uitbreiden multifocale trajecten o Trajecten op maat samenstellen uit verschillende hulp en  ondersteuningsvormen zodat op het goede moment de goede expertise  in  de best passende vorm wordt ingezet   • Tijdig een beslissing nemen over de opvoedsituatie waarin een kind gaat opgroeien 3. 

• • • •

4 .  • •

Ombouwen van residentiele zorg naar ambulante zorg en deeltijd varianten Door meer ambulante inzet vanuit verschillende sectoren, meer multifocale trajecten o Ondersteund door goede intervisie, werkbegeleiding (wanneer moet je er  iemand anders bijhalen en/of kan je afbouwen) Door meer respijtzorgplaatsen, logeerhuizen, gastgezinnen, woongroepen Door adequate dagbehandeling/deeltijdvarianten in te zetten Door meer samenwerking met eigen netwerk en vrijwilligers voor ondersteuning en  vinger aan de pols in combinatie met ambulante zorg Een efficiënt gebruik van dagbehandeling Door adequate ambulante hulp kan dagbehandeling voorkomen of beperkt worden. Door adequate dagbehandeling kan 24­uurs zorg voorkomen of beperkt worden.

27

5.  Plaatsen van jeugdigen in pleeggezinnen en gezinsvarianten • Door blijvende aandacht voor het werven van geschikte pleeggezinnen • Door het (waar nodig) intensiever ondersteunen en begeleiden van pleeggezinnen o Uitbreiding begeleidingsuren o Ondersteunen bij randvoorwaarden in huisvesting, plaatsing op een school,  kinderopvang en/of naschoolse opvang • Door het faciliteren van woonvormen waarin het elkaar ondersteunen bij het  opvoeden/ gezamenlijk opvoeden makkelijker is 0 Gekoppelde gezinshuizen, woongroepen, etc 6.  Integrale crisiszorg • Door het ombouwen van een deel van de crisisplaatsen naar ambulante spoedhulp o Door grotere beschikbaarheid van (integrale, samenwerkende) ambulante spoedhulp • Door het samenvoegen van crisisbedden in de jeugd en opvoedhulp, (L)VB en J­ GGZ • Het bundelen van de fysieke beschikbaarheid en het koppelen hieraan van de  (oproepbare) benodigde expertise 7.  • •

Verschuiving dwang naar drang Door het goed toerusten en ondersteunen van CJG­coaches Door aan de beschermingstafel drang in te kunnen zetten

De vernieuwing van de specialistische zorg krijgt vorm doordat zorgaanbieders hun  medewerkers geleidelijk gaan verschuiven naar nieuwe rollen en nieuwe activiteiten: • CJG coaches • Multifocale trajecten (combinatie jeugdzorg en jeugd­GGZ en zorg voor kinderen met  een  (licht) verstandelijke beperking) • Diagnostiek in het lokale veld • Integrale crisiszorg

Jeugd en Opvoedhulp  In de IJmond wordt de jeugd en opvoedhulp geleverd door OCK het Spalier. De volgende  veranderingen worden doorgevoerd:  • dagbehandelingscapaciteit om bouwen naar ambulante capaciteit • bezuinigen op residentiele zorg door groepen te sluiten • projectgezinnen uit breiden • begeleid wonen uit breiden • multifocaal groepsaanbod uit breiden (samenwerking jeugd en opvoedhulp en LVB) • crisiszorg verminderen door uitbreiding ambulante spoedhulp • uitbreiding plaatsen in crisisgezinnen (ter vervanging 24­uurs capaciteitsplaatsen  voor jongere jeugd) • verschuiven medewerkers naar multifocale trajecten en de rol van CJG Coach. Zorg voor kinderen door de jeugd GGZ In het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ 2013 – 2014 zijn afspraken gemaakt over het  versterken van de huisartsenzorg en het ontwikkelen van een generalistische basis­ggz om  kwaliteit en kostenbeheersing te waarborgen. Die kostenbeheersing moet tot stand komen  door een vermindering van het beroep op specialistische GGZ. De uitgangspunten in het  bestuurlijk Akkoord zijn in lijn met de uitgangspunten geformuleerd door de zorgaanbieders  en gemeenten inZuid­Kennemerland, IJmond en Haarlemmermeer. De te realiseren 

28

kortingen en de gewenste verschuivingen worden dan ook op deze nieuwe indeling  gebaseerd. Zorgverzekeraar Nederland (ZN) en de VNG zijn met elkaar in gesprek over de inkoop van  de jeugd GGZ gedurende 3 jaar. Na deze 3 jaar kopen gemeenten zelf in. Deze werkwijze  waarborgt een zachte landing van de jeugd GGZ. ZN en VNG overleggen momenteel over de  voorwaarden. De periode van 3 jaar wordt benut voor een goed overgangstraject met  deskundigheidsbevordering op basis van een landelijk ondersteuningsprogramma. De Generalistische Basis GGZ  (GBGGZ)  De GBGGZ wordt in 2014 gevormd door verschuiving van de huidige eerstelijns GGZ  (met  name de eerstelijns psychologen) en delen van de tweedelijns GGZ. Er wordt naar gestreefd  meer cliënten die nu in de specialistische GGZ worden behandeld in de GBGGZ te gaan  behandeld.  In 2015 wordt niet op de GBGGZ bezuinigd. Er wordt binnen de GBGGZ extra financiële  ruimte gecreëerd door verschuivingen van de specialistische GGZ naar de GBGGZ. Specialistische GGZ (SGGZ) Onder de Specialistische GGZ (SGGZ) vallen delen van de huidige tweedelijns GGZ en de  klinische derdelijns GGZ. Naar de SGGZ wordt in 2014 verwezen door de huisarts, jeugdarts  etc. als er een vermoeden van een DSM benoemde stoornis bestaat, met een hoge mate van  complexiteit en/of hoog risico. De diagnostiek in de SGGZ is vaak multidisciplinair gezien de  complexiteit van de problematiek.  De volgende ontwikkeling zal plaatsvinden: • Het reduceren van residentiële plaatsen (o.a. door onderzoeken mogelijkheid  dagklinieken, ambulante inzet) • Kortere behandeling (o.a. door combinatie met eigen omgeving en stut en steun,  waar mogelijk medicatie verstrekking door huisarts en inzet CJG coaches teams  zie  ook volgende punt) • Minder behandelingen (o.a. door uitwerken mogelijkheid om de teams CJG coaches  te versterken een psycholoog/Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige en de inzet van  multifocale trajecten) • Door de financiering op basis van DBC af te schaffen (op langere termijn), op kortere  termijn door de behandelminuten van een DBC lang op te splitsen (zodat kortere  behandeling ook daadwerkelijk een lagere vergoeding betekent, zo veel mogelijk  feitelijke inzet af rekenen). 

Zorg voor kinderen uit de AWBZ: onder andere (Licht) Verstandelijk Beperking  De volgende ontwikkeling zal plaatsvinden: • De combinatie van formele en informele zorg waardoor de tijdsinzet van  professionals kan afnemen (met name voor het onderdeel begeleiding) • In overleg met ouders werken met flexibele zorgarrangementen waarbij verschillende  producten in afstemming flexibelere ingezet kunnen worden. • Behandeling individueel (in sommige instellingen ruimte in tarieven) • Onderzocht wordt of (op termijn) een deel van de zwaardere zorgvormen waaronder  ook intramurale zorg korter of (op onderdelen) lichter ingezet kunnen worden als de  randvoorwaarden goed zijn (zoals goede ambulante begeleiding, mogelijkheid 'losse  onderdelen' aan te bieden in kinderdagverblijf of naschoolse opvang).    b. Jeugdbescherming en jeugdreclassering

29

De jeugdbeschermingsmaatregel is er voor jeugdigen bij wie de gezonde en veilige  ontwikkeling (ernstig) wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet (voldoende) helpt. De rechter legt  de maatregel dwingend op.  Ter bescherming van het kind zijn er verschillende jeugdbeschermingsmaatregelen die als  instrumenten ingezet kunnen worden om de veiligheid te garanderen. Binnen het vrijwillig  kader als ouders meewerken en binnen het drang en dwang kader als ouders onwelwillend of  onmachtig zijn. Bureau Jeugdzorg is de uitvoerende organisatie binnen het dwang kader. Er  zijn drie jeugdbeschermingsmaatregelen die de rechter kan opleggen: een onder  toezichtstelling (OTS) (dit is veruit de meest voorkomende jeugdbeschermingsmaatregel),  ontzetting uit de ouderlijke macht of ontheffing uit de ouderlijke macht. De taken van bureau  jeugdzorg verschillen per maatregel.  Jeugdreclassering kan worden ingezet bij jongeren die een strafbaar feit plegen. Jongeren  van 12 tot 18 jaar komen in aanmerking voor begeleiding door de jeugdreclassering.  Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter en in een aantal gevallen ook  door de officier van justitie (OM­afdoening).  Ook kan jeugdreclassering worden ingezet bij nazorg na verblijf in een justitiële inrichting op  verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming. In deze gevallen gaat het om  jeugdreclassering op vrijwillige basis. Jeugdreclassering is een combinatie van intensieve hulp aan en controle op een jongere. Er  kunnen verschillende maatregelen ingezet worden. Op een verzoek van de raad neemt een  rechter een strafrechtelijke beslissing. Ook de leerplichtambtenaar kan een proces verbaal  opmaken en toezenden aan het OM en de raad met een verzoek voor JR. De raad adviseert  het OM in deze. Het merendeel van de jeugdbeschermingsmaatregelen wordt uitgevoerd door Bureau  jeugdzorg. In IJmond en Zuid Kennemerland is dit Bureau Jeugdzorg Noord Holland (BJZ­NH ) en in Haarlemmermeer Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA). Daarnaast zijn er een aantal landelijk werkende instellingen die onder mandaat van Bureau  jeugdzorg de jeugdbeschermings­ en jeugdreclasseringsmaatregelen uitvoeren: o William Schrikker Groep o Leger des Heils o SGJ Gezinsvoogdij (alleen JB) o Stichting Nidos (alleen JB) Beschermingstafel Om te onderzoeken en te beoordelen of een jeugdbeschermingsmaatregel ingezet moet  worden vindt een melding bij de Raad voor de Kinderbescherming plaats. In de huidige  werkwijze lopen alle meldingen aan de Raad via bureau jeugdzorg. In de toekomstige  inrichting van de zorg voor jeugd waarin CJG coaches een grotere rol gaan spelen en langer  en steviger naast het gezin kunnen blijven staan is het niet logisch een extra stap via bureau  jeugdzorg  in te voegen. De toegang tot jeugdbescherming willen wij daarom organiseren aan de hand van drie lokale  ‘beschermingstafels’ (Zuid­Kennemerland, IJmond en Haarlemmermeer) waaraan de  Raad  voor de Kinderbescherming, bureau Jeugdzorg en een ‘expert vrijwillig kader’ zitten. De CJG  coach (waar mogelijk met gezin) schuift aan en vraagt een advies/besluit in een specifieke  casus. Hierdoor wordt de expertise van de Raad voor de kinderbescherming en de gecertificeerde  instelling meer naar voren in het traject gehaald.  Zo wordt tijdig samen met professionals in  het lokale veld (en waar mogelijk met het gezin) beoordeeld of de jeugdige/het gezin verder  geholpen kan worden in het vrijwillig kader (met extra handvaten) of dat inzet vanuit het  gedwongen kader nodig is.

30

Voor deze ontwikkeling is goede kwaliteit en ondersteuning (intervisie en werkbegeleiding)  van CJG coaches, zodat zij in staat zijn om casuïstiek op het juiste moment en met de juiste  informatie naar de beschermingstafel te brengen, van groot belang. Om verder inhoudelijk en procesmatig invulling te geven aan beschermingstafels en goed in  kaart te brengen aan welke randvoorwaarden voldaan moet worden, wordt in 2014 een pilot  gestart. In 2015 moeten de beschermingstafels voor IJmond, Zuid Kennemerland en  Haarlemmermeer  functioneren. Onderdeel van de pilot is ook het monitoren en stimuleren  van een verantwoorde  afname  van de inzet van jeugdbescherming en jeugdreclassering. c. Meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK), Het Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) is een  samenvoeging van het AMK en SHG. Het is bestemd voor: • burgers van 0 tot 100 jaar die te maken hebben (gehad) met een vorm van geweld in  afhankelijkheidsrelaties. Dit kan gaan om kindermishandeling, geweld tussen (ex) partners maar ook om bijvoorbeeld ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld. • professionals voor informatie, advies of consultatie over vermoedens van huiselijk  geweld en/of kindermishandeling. • met de recente Wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling geldt voor  beide doelgroepen ook het kunnen doen van meldingen van huiselijk geweld en/of  kindermishandeling. De crisiszorg richt zich in ieder geval op jeugdigen van 0 tot 23 en hun ouders, in een  crisissituatie met betrekking tot ernstige opvoed­ of opgroeiproblematiek en/of psychiatrische  problematiek. Het gaat om situaties waarin er: • gevaar is voor zelfdoding bij jeugdige (J­GGZ) • jeugdige een psychose heeft (J­GGZ) • jeugdige verwaarloosd dreigt te worden of wordt of zich in onveilige situatie bevindt  (jeugdzorg) • een duidelijke aanwijzing is  voor seksueel misbruik en/of lichamelijke mishandeling  (jeugdzorg) Op de crisisdienst en crisisopname voor jeugdigen wordt een beroep gedaan, door  jeugdigen, ouders of verwijzers (huisarts, of andere professional).  Het AMHK en crisiszorg  Het AMHK vormt de toegang/frontoffice voor advies, consult en melding op gebied van  Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, daarnaast doen zij aan de hand van  vraagverheldering, screening en triage met partners een voorstel voor een initieel plan van  aanpak. Indien nodig wordt er, tijdelijk, hulpverlening nabij het gezin/huishouden  ingeschakeld en/of onderzoek verricht naar de melding. Het AMHK is regisseur, tot de hulp  lokaal (bij het CJG Team of het wijkteam) of bij de gecertificeerde instelling belegd is. Zij  sturen op een vasthoudende aanpak met een duurzame borging in het systeem. Uitvoering  van preventieve maatregelen en voorlichting voor inwoners gebeurt vanuit het lokale veld. Binnen het AMHK worden in ieder geval de volgende functies en bevoegdheden belegd: 1. Advies en consult 2. Melding  3. Onderzoek

31

4. Bevoegdheid om gegevens op te vragen over betrokkenen zonder medeweten van  betrokkenen 5. Toeleiding tot hulp (indien van toepassing) 6. In kennis stellen van de Raad voor de Kinderbescherming(RvdK) of politie (indien  van toepassing) 7. Terugkoppelen naar melder over genomen stappen 8. Informeren van gemeente over toeleiding naar de RvdK In het wettelijk kader van het AMHK worden toeleiding tot hulpverlening, casemanagement,  preventie, voorlichting en training, zoals die nu nog uitgevoerd worden door het AMK en  SHG, niet benoemd als vereist onderdeel van het AMHK. Deze onderwerpen zijn echter wel  verbonden aan de huidige taken van het AMK en SHG en moeten mogelijk opnieuw belegd  worden. Een eerste beeld hierover wordt dan ook meegenomen in deze schets evenals de  integrale afhandeling van crisis en meer specifiek crisisinterventie. In 2014 wordt gestart met een pilot AMHK. Vanuit praktijkervaring wordt daarna gewerkt aan  organiseren van werkprocessen en het beschrijven van protocollen. e. Pleegzorg Soms lukt het in een gezin niet meer en moet(en) een kind/de kinderen voor korte of langere  tijd geheel of gedeeltelijk uit huis worden geplaatst. Dit kan plaatsing in een pleeggezin zijn  en als dat niet mogelijk is plaatsing in een residentiële setting. OCK Het Spalier is de uitvoerende instelling voor de pleegzorg in Midden­ en Zuid­ Kennemerland. Pleegzorg wordt nu gefinancierd door de provincie. In Midden­Kennemerland  zijn zo’n 140 kinderen in pleegzorg (cijfers OCK Het Spalier 2012). Voor pleegzorg is nu een  indicatie van Bureau Jeugdzorg nodig. Het Rijk heeft bepaald dat kinderen, die in 2014 in  pleegzorg zijn of nog komen dat recht behouden tot zij 18 jaar zijn. Waar nodig is een uitloop  tot 23 jaar mogelijk. De kosten voor verblijf in een pleeggezin bedragen ongeveer € 10.000 ­  € 15.000 op jaarbasis (verblijf in een instelling komt op € 80.000 ­ € 85.000 op jaarbasis). Dit  is exclusief aanvullende hulpverlening.

32

Vormen van Pleegzorg Door bekenden (netwerkpleegouders) Voltijd (alle dagen van de week) Langdurig (opvoedingsvariant) Regulier Informele pleegzorg (meestal niet bekend)

Door vreemden  (bestandspleegouders) Deeltijd (weekends, vakanties) Kortdurend (hulpverlening) Specialistisch (kinderen met ernstige  beperkingen) Crisisopvang

Pleegzorg is een mooie vorm van jeugdhulp omdat het kind/de kinderen de mogelijkheid  krijgen in een gezinssetting op te groeien. - In Midden­Kennemerland wordt de uitvoering van de pleegzorg voor de periode 2015­ 2018 belegd bij de J&O instelling OCK Het Spalier omdat zij de benodigde kennis en  ervaring in huis heeft, een groot netwerk van pleegouders heeft en klanttevredenheid  onderzoeken geen aanleiding geven tot verandering van aanbieder – een en ander in  samenwerking en afstemming met Zuid­Kennemerland en Haarlemmermeer - Voor een volgende beleidsperiode kan overwogen worden meer aanbieders toe te laten - OCK Het Spalier draagt zorg voor voldoende pleeggezinnen voor de regio - Pleegzorg is beschikbaar voor kinderen van 0­18 jaar, met een mogelijke uitloop tot 23  jaar - Er wordt gestreefd naar minder residentiële plaatsingen door meer plaatsingen in  pleeggezinnen (beter voor het kind en goedkoper) - Er wordt gestreefd naar meer plaatsingen in netwerkgezinnen ten opzichte van  plaatsingen in bestandspleeggezinnen (beter voor het kind en het eigen gezin), waarbij  alertheid nodig is omdat bij plaatsing in een netwerkpleeggezin soms familieruzies  ontstaan. - Er wordt gestreefd naar een uitbreiding/versterking van de deeltijd pleegzorg omdat dit  een belangrijke vorm van “respijtzorg” is en hiermee soms voorkomen wordt dat een  kind permanent uitgeplaatst moet worden - Aan het gezin, waar het kind toe behoort, wordt tijdig adequate opvoed­ en  opgroeiondersteuning geboden met als doel permanente uithuisplaatsing te voorkomen - Er wordt gezorgd voor overbruggingszorg als een goede match tussen pleegkind(eren)  en pleegouders nog op zich laat wachten - De CJG Coach/het CJG Team/het sociale wijkteam leidt toe naar Pleegzorg, de  uitvoerende instelling draagt zorg voor de match met een pleeggezin - Het kind/de jeugdige en diens ouders/verzorgers hebben een stem bij de beslissing over  het inzetten van pleegzorg; dit geldt niet voor justitiële plaatsingen, daar beslist de  rechter - Een kind wordt bij voorkeur in een netwerkpleeggezin geplaatst, zo mogelijk dichtbij het  eigen gezin, de buurt, de school (maar soms zijn er redenen dit juist niet te doen) - Een pleeggezin krijgt professionele begeleiding vanuit de uitvoerende organisatie,  waarbij maatwerk nodig is voor netwerkpleegouders en bestandspleegouders (de  behoeften zijn nl. verschillend vanwege de emotionele band die netwerkpleegouders  hebben met het kind/gezin) - Pleegouders worden betrokken bij afspraken rond de jeugdhulp - Naast deze pleegzorgbegeleiding wordt, zo nodig, ook adequate jeugdhulp ingezet  (pleegkinderen hebben vaak meerdere problemen) - Pleegouders ontvangen een vergoeding (wordt vastgesteld door het Rijk) - Omdat er soms extra kosten zijn, waartoe de landelijk vastgestelde vergoeding niet  toereikend is (b.v. studiemateriaal, reiskosten, hulpmiddelen) wordt er een (boven) regionaal fonds ingesteld waarop pleegouders een beroep kunnen doen Quote pleegzorgonderzoekster Adimka Uzosie

33

“een pleegkind is in de beginfase van plaatsing eigenlijk heel alleen”

f. Jeugdzorg Plus Jongeren met ernstige gedragsproblemen al dan niet in combinatie met psychiatrische  problematiek, een verstandelijke beperking en/of problemen op het gebied van middelen  gebruik  kunnen in instellingen voor jeugdzorgplus worden geplaatst. Daar krijgen zij, in hun  eigen belang, hulp in een gesloten omgeving. Voor plaatsing is een beslissing nodig van de  kinderrechter. Jongeren uit IJmond en Zuid­Kennemerland gaan momenteel met name naar Transferium en  jongeren uit Haarlemmermeer naar de Koppeling in Heerhugowaard. De gemiddelde  verblijfsduur is 8­11 maanden. Met 90% van de kinderen/jeugdigen gaat het uiteindelijk goed.  Over de resterende 10% bestaan zorgen. Het gaat hier met name om jongeren boven de 18  met een verstandelijke beperking gecombineerd met andere problematiek (psychiatrie,  verslaving e.d.).In 2012 verbleven 135 jongeren in Transferium, waarvan 32 uit de regio  Midden­ en Zuid­Kennemerland, met een gemiddelde verblijfsduur van 8,5 maand. De kosten  in de gesloten jeugdzorg bedragen ongeveer € 140.000 p.p. op jaarbasis. Op termijn kan de instroom in de jeugdzorg plus afnemen. Dit kan door de jeugdzorg plus  nauwer te verbinden met de lokale en regionale zorg voor jeugd, goede aansluiting op het  onderwijs  en door het lokale veld te versterken. Daarnaast kan het verblijf verkort worden  door andere werkwijzen zoals de combinatie met zeer intensieve ambulante (bemoei)zorg en  gezinsvarianten ondersteund door een multidisciplinair team. Aandachtspunten is dat er  volume nodig is in de jeugdzorg plus onder andere om aan de veiligheidsnormen te kunnen  voldoen.  Dit maakt dat 6 jongeren op 1 groep kan net zo duur kunnen  zijn als 8 jongeren op  een groep. 

Quote van ouder met kind in de jeugdzorg “als je als ouder niet in je waarde wordt gelaten ga je ontzettend twijfelen aan jezelf”

• Samenhang met andere beleidsterreinen/transities De Jeugdhulp heeft een relatie met veel verschillende beleidsterreinen:  Passend Onderwijs. Allereerst is er een relatie met Passend Onderwijs (hierboven al  beschreven). Scholen zijn heel belangrijke vindplaatsen van kinderen/jeugdigen.  Het inzetten van hulp/zorg waarbij leerlingen worden toegeleid naar het (voortgezet) speciaal  onderwijs, het speciaal basisonderwijs, het praktijkonderwijs, het leerwegondersteunend  onderwijs en opvangvoorzieningen, behoeft nadere uitwerking en samenwerkingsafspraken  met het onderwijs. Dit is onderdeel van de samenwerking tussen de Jeugdhulp en het  Passend Onderwijs, waarvoor een IJmondiale werkgroep is opgezet. Zowel in Midden­Kennemerland (incl. Castricum) – Voortgezet en Primair Onderwijs (VO en  PO) – als in Zuid­Kennemerland – Voortgezet Onderwijs (VO) – is een gezamenlijke visie  opgesteld. Deze gaan als achtergrondinformatie bij dit beleidsplan. In Zuid­Kennemerland, waar Velsen voor het VO onder valt, is deze gezamenlijke visie  opgenomen in het Ondersteuningsplan VO van het samenwerkingsverband.  In Midden­Kennemerland wordt op basis van de gezamenlijke visie binnen het VO en PO een  aantal pilots uitgevoerd op scholen, waarbij de CJG Coaches werkzaam zijn op de scholen 

34

en betrokken zijn bij de Zorgadviesteams (ZAT’s)/Zorgteams. De CJG Coach werkt hier dus  nauw samen met de zorgstructuur van het passend onderwijs. De uitkomsten van de pilots  worden gebruikt voor de uiteindelijke werkwijze van het passend onderwijs en de jeugdhulp. Op overeenstemming gericht overleg In het kader van de Wet passend onderwijs moeten scholen een ondersteuningsplan  schrijven. Het eerste ondersteuningsplan moet uiterlijk 1 mei 2014 worden voorgelegd aan  het Rijk. Voorafgaand daaraan moeten scholen een op overeenstemming gericht overleg  (OOGO) voeren met de gemeenten. In het kader van de nieuwe Jeugdwet moeten  gemeenten een beleidsplan jeugdhulp maken. Dit beleidsplan moet door de gemeenteraad  worden vastgesteld. Voorafgaand aan deze besluitvorming moet de gemeente haar  beleidsplan jeugdhulp in een OOGO bespreken met het onderwijs. Het is essentieel voor een  adequate jeugdhulp dat ondersteuningsplan en beleidsplan op elkaar zijn afgestemd opdat  kinderen niet tussen wal en schip belanden. Voor het voortgezet onderwijs valt de gemeente Velsen onder een ander  samenwerkingsverband dan de overige IJmondgemeenten. In het samenwerkingsverband  waartoe de overige IJmondgemeenten behoren zit ook de gemeente Castricum. Door deze  “grensverschillen” moeten er twee OOGO’s worden georganiseerd om tot overeenstemming  te komen over het beleidsplan jeugdhulp van de IJmondgemeenten en drie  ondersteuningsplannen passend onderwijs (2 x VO en 1 x PO) van drie  onderwijssamenwerkingsverbanden. In Zuid­Kennemerland wordt het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) benut voor een OOGO  en in Midden­Kennemerland de Stuurgroep Zorg voor Jeugd. RBO en Stuurgroep worden  daartoe eenmalig uitgebreid met de bestuurders, die voor een OOGO wettelijk noodzakelijk  zijn. Naast de afstemming van beleidsplan en ondersteuningsplannen worden in de OOGO’s  ook wederzijdse afspraken gemaakt over de wijze waarop en door wie hulp/zorg wordt  ingezet en wie de regie voert. De OOGO’s zijn voorzien voor november 2013. De uitkomsten hiervan worden vastgelegd in  een verslag dat als achtergrondinformatie bij dit beleidsplan gaat. Awbz. Ook is er een relatie met de decentralisatie Awbz. Jongeren, die nu een indicatie  hebben voor Awbz zorg in de vorm van begeleiding/ondersteuning raken die indicatie met  ingang van 2015 kwijt. Zij komen daarmee deels onder het regiem van de nieuwe Jeugdwet  te vallen en deels onder de Wmo.  Daar waar straks bijvoorbeeld voorliggende en/of collectieve voorzieningen (vallen onder  basisjeugdhulp) worden ingezet om deze jongeren van dienst te zijn bij een hulp/zorgvraag,  komt de Wmo in beeld. Daar waar specialistische jeugdhulp nodig is komt de Jeugdwet in  beeld.  Het kind/de jeugdige in kwestie moet niet merken dat er vanuit verschillende wetten wordt  gewerkt. Er moet dus een integraal aanbod zijn. De inzet is om te komen tot gezamenlijke afspraken over de toegang en het te gebruiken  “instrument” zodat we zoveel mogelijk op dezelfde manier vaststellen wat nodig is, we van  het andere domein geïnformeerd moet worden etc. Participatiewet. Verder is er een relatie met de Participatiewet. Jongeren, die (nog) niet aan  het arbeidsproces deelnemen, niet (meer) naar school gaan en eventueel al in een uitkering  zitten krijgen te maken met “IJmond Werkt”.  Om deze jongeren de benodigde ondersteuning/hulp te bieden is het belangrijk dat de  situatie van de jongere integraal wordt bekeken zodat nog andere mogelijk aanwezige  problemen ook kunnen worden aangepakt en dat afstemming met andere hulpverleners kan  plaatsvinden.

35

De Kanteling. Dit is weliswaar geen beleidsterrein maar de Kanteling is als werkwijze ook  voor de Jeugdhulp van belang. De kanteling in het denken en doen van medewerkers in de  jeugdhulp is noodzakelijk om het doel van de decentralisaties te bereiken: door middel van  een goede vraaganalyse (keukentafelgesprek) komen tot het samen met de cliënt bepalen  van de benodigde hulp/ondersteuning zodat maatwerk kan worden geleverd. Welzijn Nieuwe Stijl. Het brede welzijnsterrein gaat een belangrijke rol vervullen bij de  jeugdhulp. Er wordt meer en meer een beroep gedaan op de 'eigen kracht' van de cliënt en  zijn netwerk/omgeving om te voorkomen dat elke hulpvraag leidt tot het inzetten van dure  professionele hulp. Er zal meer gebruik worden gemaakt van voorliggende en/of collectieve  voorzieningen uit het welzijnsveld (algemeen toegankelijke voorzieningen en basisjeugdhulp)  voordat gespecialiseerde jeugdhulp wordt ingezet. Daar waar gespecialiseerde jeugdhulp  echt nodig is wordt deze uiteraard direct ingezet. Veiligheid. Op dit gebied is er ook een relatie. Daarbij moet gedacht worden aan het  onderwerp Jeugd en Veiligheid waarbij het vooral gaat om veiligheid in en om school,  overlastgevende jeugd op straat en jeugd die in de criminaliteit terecht is gekomen of dreigt  te komen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er samengewerkt en afgestemd wordt met het  ambulant jongerenwerk, streetcornerwork, Bureau Halt, de politie, wijkmanagers, de GGD en  het Veiligheidshuis. Het onderdeel huiselijk geweld en kindermishandeling valt ook onder veiligheid. Het nieuw op  te zetten AMHK (advies­ en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling) valt vanaf  2015 onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (zie ook hierboven).

7. Met wie gaan we het uitvoeren? Transitiearrangement (overgangssituatie) Het Rijk heeft in april 2013 bepaald dat cliënten, die in 2014 al in Jeugdzorg zijn of nog  komen, voor het jaar 2015 hun recht op deze zorg bij dezelfde aanbieder kunnen behouden.  Voor deze cliënten wordt voor 2015 de jeugdhulp dus ingekocht bij de aanbieder waar de  cliënt in 2014 in zorg is of komt. Cliënten die in 2014 in Pleegzorg zijn of nog komen,  behouden dit recht tot zij de leeftijd van 18 jaar bereiken.  In dit kader heeft het Rijk de gemeenten opdracht gegeven om voor deze “zittende cliënten”  Transitiearrangementen op te stellen om de continuïteit en kwaliteit van hulp/zorg te  garanderen. Het door de colleges vastgestelde Transitiearrangement Jeugdhulp  IJmondgemeenten gaat als bijlage bij dit beleidsplan. Het arrangement is erop gericht in 2015  een 'zachte landing' te bereiken, en de frictiekosten zo laag mogelijk te laten zijn, door in  principe door te werken met de bestaande aanbieders, en door de innovatie van de  jeugdhulp te bereiken door verschuiving binnen het budget van de aanbieders van  medewerkers naar de wijk/gebiedsgerichte jeugdhulp. Niet alle cliënten, die in Midden­Kennemerland woonachtig zijn, zijn in zorg bij  jeugdzorgaanbieders uit deze regio.  Er zijn cliënten in zorg buiten de regio of bij een landelijke instelling.  Daar waar het landelijke instellingen betreft komt het Rijk met Transitie Arrangementen voor  het jaar 2015.  Hoe een en ander na 2015 wordt geregeld is nog onderwerp van gesprek op landelijke  niveau. Daar waar cliënten in een andere regio jeugdhulp ontvangen, worden afspraken  gemaakt met de betreffende aanbieder(s). Het belang van het kind is hier leidend. Na de overgangsperiode gelden de volgende uitgangspunten voor de selectie van  aanbieders zijn:

36

-

-

Continuïteit in en behoud van de kwaliteit van de hulp/zorg Vasthouden en benutten van aanwezige kennis en ervaring Een zo groot mogelijke beperking van frictiekosten Nieuwe aanbieders moeten meerwaarde bieden t.o.v. het bestaande aanbod Alle aanbieders moeten voldoen aan de door de IJmondgemeenten gestelde eisen  t.a.v. tekenen van het CJG convenant, gebruik Verwijsindex Risicojeugd, werkwijze  en samenwerking met andere aanbieders en informatie delen binnen de wettelijke  kaders

8. Hoe gaan we de kwaliteit van de jeugdhulp bewaken? • Toezicht Momenteel is er sprake van meerdere rijkstoezichthouders op het terrein van de jeugdzorg,  jeugdbescherming en jeugdreclassering. Het toezicht op de jeugdhulp blijft straks landelijk  geregeld. Er is een onderscheid te maken tussen toezicht op de instellingen voor jeugdhulp  en het interbestuurlijke toezicht (tussen overheden). Het Rijk houdt toezicht op de uitvoering  van de wet door de gemeenten. Het toezicht op de instellingen voor jeugdhulp houdt verband  met het kwaliteitsregime dat wordt opgenomen in de Jeugdwet. Het Rijk kiest voor een vereenvoudigd kwaliteitsregime. Dit regime sluit zoveel mogelijk aan  bij de huidige zorgwetgeving. De kwaliteitseisen zullen betrekking hebben op alle vormen van  jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. De kwaliteitseisen gelden niet voor  preventie. Via een AMvB kan het Rijk extra kwaliteitseisen stellen. Ook gemeenten kunnen  aan instellingen extra kwaliteitseisen opleggen. Naast de kwaliteitseisen worden aan de  instellingen die jeugdbescherming en jeugdreclassering uitvoeren certificeringeisen gesteld.  Het normenkader van deze certificering regelt het Rijk via een ministeriële regeling.   De Inspectie Jeugdzorg (IJZ)voert per 1 januari 2015 het toezicht uit op de kwaliteit van de  jeugdhulp en de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) en de IJZ houden straks gezamenlijk  toezicht op de naleving van de wettelijke eisen. Het toezicht ten aanzien van de kwaliteit van  de uitvoering van strafrechtelijke beslissingen wordt door de Inspectie Veiligheid en Justitie  (IVJ) uitgevoerd.  Om zo optimaal mogelijk met het toezicht op integrale jeugdhulp aan te sluiten stemmen  eerder genoemde inspecties samen met de Inspectie voor Onderwijs en de Inspectie Sociale  Zaken zoveel mogelijk af in het Samenwerkend Toezicht Jeugd (STJ). Voor specifiek IJmondiale problemen of accenten kunnen de IJmondgemeenten hun wensen  kenbaar maken voor het jaarwerkprogramma van de inspecties. De inspecties overleggen  ieder jaar met de gemeenten over hun wensen ten aanzien van het toezicht. Daarnaast  kunnen de IJmondgemeenten de Rijksinspectie vragen om onderzoek in te stellen naar een  bepaalde aanbieder van jeugdhulp of gecertificeerde instelling. Of dit op IJmondiaal niveau of  bovenregionaal niveau gaat plaatsvinden is nog niet bekend. 

• Welke kwaliteitscriteria hanteren we Indien het kwaliteitsregime in de jeugdwet door de IJmondgemeenten als onvoldoende wordt  beschouwd worden extra kwaliteitseisen aan de aanbieders van jeugdhulp opgelegd.  In ieder geval dient de te verlenen hulp/zorg te voldoen aan de volgende eisen 6:

-

Inhoudelijk Kind en opvoeder centraal o de jeugdhulp dient antwoord te geven op de behoeften en vragen van  kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers (er wordt vraaggericht gewerkt) 6

 Opgesteld door het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) op basis van de nieuwe Jeugdwet

37

beroepskrachten en hun organisaties praten zo min mogelijk óver cliënten maar  zoveel mogelijk mét hen o gebruikers worden niet doorgeschoven als complexe/intensieve specialistische  hulp nodig is maar, als het kan, laten zij specialisten aanschuiven o als er sprake is van een zorgteam, is de gebruiker er altijd lid van 'eigen kracht' versterkend o de voorzieningen en beroepskrachten richten zich op versterking van de 'eigen  kracht' van kinderen/jeugdigen, ouders/verzorgers, andere opvoeders en sociale  netwerken o professionele jeugdhulp maakt niet afhankelijk maar is er op gericht zonder hulp  verder te kunnen Uitnodigend (hoog bereik) o algemene voorzieningen, voorzieningen als het CJG en voorzieningen van  aanbieders van jeugdhulp zijn uitnodigend en kennen geen onnodige barrières  voor diverse bevolkingsgroepen om er gebruik van te maken o beroepskrachten werken outreachend, d.w.z. dat zij plaatsen opzoeken waar  kinderen/jeugdigen en ouders/verzorgers en andere opvoeders elkaar al veel  ontmoeten o beroepskrachten sluiten aan bij de ontwikkeling dat kinderen/ jeugdigen en  ouders/verzorgers in toenemende mate met media als internet en e­mail  antwoord zoeken op hun vragen Vroegtijdig o ondersteuning en hulp/zorg vinden in een zo vroeg mogelijk stadium plaats via  outreachend werken en een goede signalering van risico’s of problemen o beroepskrachten die problemen en/of risico’s signaleren zijn zodanig toegerust  dat zij in 80% van de gevallen afdoende ondersteuning kunnen bieden (dus niet  doorschuiven) Vasthoudend o als de veiligheid van het kind/de jeugdige of die van de samenleving in het  geding is kaarten beroepskrachten dat aan maar laten zij het kind/de jeugdige en  zijn ouders/verzorgers niet los o de mogelijkheid om met drang en dwang te handelen is aanwezig Effectief en efficiënt o de geboden jeugdhulp is zoveel mogelijk op wetenschappelijke inzichten en  ervaring met betrekking tot de effectiviteit gestoeld o de geboden jeugdhulp is efficiënt en klantvriendelijk o er is geen onnodige bureaucratie en er wordt kosteneffectief gewerkt Integraal en samenwerkend o de geboden jeugdhulp is samenhangend en goed gecoördineerd: één kind, één  gezin, één plan, één regisseur o over het plan is overleg met het kind/de jeugdige en diens ouders/ verzorgers o het aantal betrokken beroepskrachten bij een kind/gezin (volgtijdelijk of tegelijk)  is zo klein als mogelijk: zo min mogelijk gezichten o

-

-

-

-

-

-

-

-

Organisatorisch Gemotiveerde en competente beroepskrachten o beroepskrachten die met kinderen/jeugdigen werken gáán en stáán voor “hun”  kinderen/jeugdigen o de bejegening naar kinderen/jeugdigen en ouders/verzorgers is gepast o beroepskrachten zijn deskundig op hun vakgebied en geven duidelijke informatie Lerende organisatie o beroepskrachten en aanbieders van jeugdhulp verzamelen gegevens over hun  bereik, de kwaliteit van het aanbod, de werkwijzen en de resultaten die ze  boeken en laten zien wat goed gaat en waar verbeteringen mogelijk zijn

38

beroepskrachten en aanbieders van jeugdhulp/zorg benutten de gegevens om  de kwaliteit van het werk steeds verder te verbeteren Verklaring omtrent gedrag o aanbieders van jeugdhulp zijn in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag  als bedoeld in artikel 28 van de Wet justitiële strafvorderlijke gegevens van  personen die in hun opdracht beroepmatig of niet incidenteel als vrijwilliger in  contact kunnen komen met kinderen/jeugdigen of ouders/verzorgers aan wie de  aanbieder jeugdhulp verleent Transparantie o ouders/verzorgers weten nu vaak onvoldoende wat de specialiteiten van een  aanbieder/instelling zijn o aanbieders/instellingen dienen over hun specialiteiten (wat hebben ze wel in huis  en wat niet) duidelijkheid te verschaffen aan burgers en cliënten/cliëntsystemen o

-

-

Om te kunnen bepalen of een aanbieder van jeugdhulp voldoet aan deze criteria wordt een  meetinstrument ontwikkeld. • Cliëntparticipatie   Voor de consolidatie en (door)ontwikkeling van adequate jeugdhulp is cliëntparticipatie  onontbeerlijk. Dit betekent goed luisteren naar cliënten (zie ook bijlage 5) en hun  opmerkingen en ideeën vertalen in bijsturing en verbetering van de jeugdhulp. De  IJmondgemeenten hebben al belangrijke stappen gezet in het organiseren van de  cliëntparticipatie in de vorm van discussiebijeenkomsten met cliënten. Voor jongeren zal een  cliëntenpanel worden gevormd. Daarnaast zijn ook het klachtrecht en medezeggenschap van belang. De Jeugdwet legt de  rechten en plichten van jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen en van cliënten/  cliëntsystemen vast. In het kort komt het er op neer dat: o aanbieders van jeugdhulp en gecertificeerde instellingen een regeling voor de  behandeling van klachten moeten treffen o de klachten worden behandeld door een klachtencommissie o iedere jeugdhulpaanbieder en gecertificeerde instelling een cliëntenraad in moet  stellen voor het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van  kinderen/jeugdigen en hun ouders/ verzorgers waaraan jeugdhulp wordt verleend o de ingestelde cliëntenraad over gevraagd en ongevraagd adviesrecht beschikt o aanbieders van pleegzorg een pleegouderraad in moeten stellen voor het  behartigen van de gemeenschappelijke belangen van pleegouders Omdat de gemeente eindverantwoordelijk is voor de jeugdhulp is het belangrijk dat ook de  gemeente een regeling heeft voor klachten en voor medezeggenschap van  cliënten/cliëntsystemen. Dit vergt nadere uitwerking. Klachtenregeling De gemeente dient er voor te zorgen dat er een effectieve en laagdrempelige  klachtenregeling is voor kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers en pleegouders bij de  instelling waarvan zij hulp ontvangen (zie hierboven). In de afspraken, die gemeenten maken  met de instellingen worden de wettelijke vereisten voor de klachtencommissie gevolgd.  Daarbij gaat het onder andere over termijnen waarbinnen een klacht moet worden  behandeld, het reglement van de klachtencommissie en de wijze van registreren en  rapporteren. Als de cliënt/het cliëntsysteem niet tevreden is met de wijze waarop zijn klacht is  afgehandeld, kan deze zich richten tot de klachtencommissie van de gemeente. De voorkeur  gaat daarbij uit naar de mogelijkheid om in de eerste plaats via mediation te werk te gaan om  het probleem op te lossen en pas als dat niet lukt de klachtencommissie in te schakelen. 

39

Uitgezocht moet nog worden of dit het beste lokaal, regionaal of bovenregionaal  georganiseerd kan worden. Medezeggenschap In het kader van de medezeggenschap kan gedacht worden aan bijvoorbeeld een  cliëntenpanel of –platform speciaal voor de jeugdhulp.  Op de langere termijn behoort het omvormen van de Wmo­(cliënten)raden, Cliëntenraden  WWB en Gehandicaptenraden tot (cliënten)raden voor het sociale domein tot de  mogelijkheden. Dit moet goed worden onderzocht op meerwaarde en mogelijke effectiviteit.  Cliënten geven aan dat de ervaringen op dit gebied (o.a. in Noord­Kennemerland) nog lang  niet optimaal zijn. Vooralsnog worden kleinschalige ontmoetingsbijeenkomsten met cliënten, ouders en  pleegouders belegd. Vanuit deze bijeenkomsten wordt gekeken naar de meest geschikte  vorm van cliëntparticipatie. Zorgverzekeraars werken op dit moment vaak met klantenpanels om de vraag en behoeftes  naar zorg in kaart te brengen. In 2011 is in Noord Holland Noord een start gemaakt om  samen met cliëntorganisaties inkoopspecificaties vanuit cliëntperspectief mee te nemen bij  het contracteren van de zorg. De volgende zorginkoopcriteria 7 worden gehanteerd: - aanbieders moeten aantonen op welke wijze Shared Decision Making binnen de  organisatie geborgd is (behandelaar en cliënt werken samen om tot een behandelplan te  komen) - aanbieders moeten aantonen dat herstelondersteunende zorg deel uitmaakt van het  behandelpakket van de instelling en dat dit toegankelijk is voor cliënten - aanbieders dienen aan te tonen dat zij een vastgesteld familiebeleid hebben en dat dit is  opgenomen in de kwaliteitscyclus - aanbieders dienen aan te tonen dat zij periodiek effectonderzoek uitvoeren om de  effectiviteit van de geleverde behandeling/begeleiding te verantwoorden Overwogen wordt deze criteria ook te hanteren bij de subsidiëring of inkoop van jeugdhulp  (zie ook hierboven onder kwaliteitscriteria).

9. Hoe gaan we om met incidenten en calamiteiten Er zijn in de nieuwe Wet Jeugdhulp een aantal waarborgen opgenomen, die gericht zijn op  de veiligheid van kinderen, die jeugdhulp ontvangen. Een van die waarborgen is de  meldplicht van jeugdhulpaanbieders, gecertificeerde instellingen en AMHK om calamiteiten te  melden bij de IJZ. Dit loopt via een daarvoor aangestelde/benoemde ambtenaar bij de  gemeente(n). Kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers staan bij de verlening van  jeugdhulp of de uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering in een  afhankelijkheidsrelatie tot de medewerker van de betreffende aanbieder/ instelling. Dit maakt  hen extra kwetsbaar en daarom is het van belang dat de toezichthouder onverwijld op de  hoogte wordt gesteld wanneer er sprake is van geweld of calamiteit. Op grond van de nieuwe Jeugdwet moeten aanbieders van jeugdhulp en gecertificeerde  instellingen (uitvoerders van kinderbeschermingsmaatregelen of jeugdreclassering) dus  melding doen aan de met toezicht belaste ambtenaar van de gemeente van: a. iedere calamiteit die bij de verlening van jeugdhulp of bij de uitvoering van een  kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering heeft plaatsgevonden b. geweld bij de verlening van jeugdhulp of de uitvoering van een  kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering 7

 Aanbevelingen Landelijk Platform GGZ

40

De jeugdhulpaanbieder, jeugdhulpverlener en de gecertificeerde instelling verstrekken bij en  naar aanleiding van een melding als hierboven beschreven aan de met toezicht belaste  ambtenaar van de gemeente de gegevens (persoonsgegevens, gezondheidsgegevens en  andere bijzondere persoonsgegevens, die voor het onderzoeken van de melding nodig zijn. Werkwijze bij incidenten: i. eerst onderzoeken wat er precies aan de hand is, analyseren en evalueren ii. op grond van een afgewogen evaluatie besluiten tot het nemen van  noodzakelijke maatregelen iii. vervolgens bepalen of er beleidsbijstellingen nodig zijn Werkwijze bij calamiteiten: iv. wanneer kinderen bedreigd worden in hun gezond en veilig opgroeien en/of  in hun ontwikkeling (bijv. bij kindermishandeling en huiselijk geweld) gelden  de wettelijke dwangmaatregelen en uitvoeringsvoorwaarden v. bij stagnerende hulpverlening, is er een opschalingstructuur, waarin het  gemeentebestuur, en in het bijzonder de wethouder Jeugd,  eindverantwoordelijk is voor jeugdhulp in de gemeente, binnen het kader van  de wet (o.a. burgerlijk wetboek)8  De eindverantwoordelijkheid van het gemeentebestuur vormt het sluitstuk van de  verantwoordelijkheden van de betrokken organisaties voor jeugdhulp. 

10. Wat mag het kosten en hoe gaan we de financiële middelen  inzetten? Het budget voor de uitvoering van de Jeugdwet wordt overgemaakt naar een deelfonds  sociaal domein binnen het Gemeentefonds. Het fonds zal daarnaast bestaan uit het budget  voor participatie en de middelen voor maatschappelijke ondersteuning. De huidige middelen  voor het inkomensdeel van de Wet werk en bijstand worden er niet aan toegevoegd. De

nadere uitwerking van de vormgeving van het deelfonds komt in de meicirculaire 2014 van het Gemeentefonds te staan. Voor het budget voor jeugdhulp wordt een verdeelmodel ontwikkeld met als uitgangpunt het  principe van kostenoriëntatie. Dit betekent dat de gemeente ook voor een kind/jeugdige,  waarvan de jeugdhulp (tijdelijk) in een andere gemeente plaatsvindt, de kosten moet dragen  zolang het gezin van het kind/de jeugdige, waar in de regel naar wordt teruggekeerd, binnen  deze gemeente blijft wonen. De decentralisatie van de jeugdzorg gaat gepaard met een beoogde besparing van 15%  (landelijk € 450 mln. op een totaal van € 3 mrd.). In de Meicirculaire 2013 is het financiële  kader voor de jeugdhulp voor 2015 op basis van historische gronden vastgesteld. Het lukt het  Rijk niet om tijdig een nieuw definitief verdeelmodel op basis van objectieve indicatoren te  presenteren. De planning daarvoor is nu de Meicirculaire 2014. Een ingroeipad van een  historisch naar een objectief verdeelmodel is voorzien. • Welk budget is er beschikbaar Volgens de gecorrigeerde Meicirculaire 2013 zijn voor de vier IJmondgemeenten voor de  jeugdhulp voor 2015 de volgende bedragen, in de vorm van een decentralisatie­uitkering  jeugdzorg, beschikbaar (gebaseerd op budget 2012 minus korting): Beverwijk 8

€   5.785.070

Dit opschalingmodel staat reeds beschreven in het Convenant Centrum Jeugd en Gezin IJmond

41

Heemskerk Uitgeest Velsen

€   8.436.836 €   1.661.869 € 12.614.269

De berekeningen van KPMG9 op basis van de cijfers van Vektis, zijn als volgt: Budget Budget KPMG 2012 Korting 7% Budget KPMG 2015 Verschil Meicirculaire  2013 en KPMG 2015

Beverwijk € 6.979.168  € 488.541­ € 6.490.627

Heemskerk** € 7.672.867 € 537.100­ € 7.135.767

Uitgeest € 1.880.832   € 131.658­ € 1.749.174

Velsen*** € 18.010.085 € 1.260.706­ € 16.749.379

 € 705.557­

€ 1.301.069

   € 87.305­

€ 4.135.110­

** Heemskerk heeft op basis van deze cijfers als enige geen tekort *** het tekort van Velsen is deels verklaarbaar door het niet hanteren van het woonplaatsbeginsel bij de cliënten van  Lijn 5 (behelst ongeveer € 3,5 mln.)

In 2015 is naar verwachting voor de IJmondgemeenten een totaal budget voor de jeugdhulp  beschikbaar dat gelijk is aan het budget van 2012 min 7%.   Opgemerkt moet worden dat de cijfers uit de Meicirculaire gebaseerd zijn op de cijfers van  2010 en 2011 en dat KPMG ook cijfers uit 2012 heeft gebruikt. Mede daardoor zitten er  verschillen in de cijfers. In de jaren 2016 en 2017 daalt het beschikbare budget verder met  circa 5% per jaar. De budgetcijfers zijn dus zeer onzeker. Er is sprake van een  onzekerheidsmarge van + of –  25%. Onderdeel van het macrobudget zijn de uitvoeringsmiddelen die gemeenten krijgen om  de apparaatskosten te dekken. Hierover zijn in de bestuursafspraken 2011­2015 de volgende  afspraken gemaakt: ­ De kosten voor indicatiestelling en casemanagement door de bureaus jeugdzorg (ca. €  125 miljoen) zijn opgenomen in de doeluitkering jeugdzorg en zijn daarmee integraal  onderdeel van het macrobudget.

­

De van rijkswege vrijvallende uitvoeringkosten worden gekwantificeerd en overgeheveld  naar gemeenten. Dit is onderzocht door Deloitte. De vrijvallende uitvoeringskosten van  AWBZ (CIZ en zorgkantoren) zijn becijferd op € 10,4 miljoen. Het Rijk wilt dit bedrag  vanaf 2015 toevoegen aan het gemeentefonds. Geschat wordt, dat de  vrijvallende uitvoeringskosten bij de zorgverzekeraars € 20 miljoen bedragen. Dit moet  gevalideerd worden met een vervolgonderzoek bij de zorgverzekeraars. Er is een  schatting gemaakt van het vrijvallende budget voor uitvoeringskosten bij  provincies/grootstedelijke regio’s (€ 2,7 miljoen). Dit zijn middelen in het provinciefonds,  die buiten de doeluitkering jeugdzorg lopen. Het Rijk wil dat dit bedrag onderwerp van  gesprek is tussen Rijk, IPO en VNG.

­

Vergoeding voor extra uitvoeringskosten: in 2015 wordt € 16 miljoen en vanaf 2016  structureel € 26 miljoen toegevoegd aan het gemeentefonds als vergoeding voor de extra  uitvoeringskosten bij de Transitie Jeugdzorg.

• Hoe gaan we dit verdelen De verdeling van de budgetten vindt plaats op basis van landelijke en provinciale gegevens,  voor zover die nu bekend zijn. Daarnaast ook op basis van de gemaakte startfoto, t.b.v. de  transitie arrangementen, over het gebruik van de huidige jeugdzorg in de IJmondregio.  De beschikbare gegevens maken het mogelijk om tot een globale verdeling van budgetten  over de verschillende segmenten van de jeugdhulp en de producten daarbinnen te komen.  9

De cijfers dienen met grote voorzichtigheid te worden bekeken. Er zitten nog heel veel onzekerheden in de bedragen waardoor er geen conclusies uit kunnen worden getrokken.

42

Voor de bekostiging van de jeugdhulp is de belangrijkste stap het vaststellen van de omvang  van de problematiek en de feitelijke hulpbehoefte.  Er moeten gekeken worden welk soort hulpvraag aangepakt dient te worden en welke  bekostiging daarbij hoort. Als grove indeling wordt in dit stadium gekozen voor de indeling: - basale opvoedvragen - lichte problematiek - complexe problematiek Verdere verfijning naar type zorgvragen (sociaal maatschappelijk – pedagogisch –  psychiatrisch – verstandelijk beperkt) is nodig, startend met een eerste benadering van de  inhoudelijk vraag. Het aanbod van de jeugdhulp wordt, aansluitend op de aard van de problematiek, ingedeeld  naar: - Basisinfrastructuur (voorzieningen zoals het CJG, de CJG Teams, de VIR, AMHK) - Algemeen vrij toegankelijke jeugdvoorzieningen (bijvoorbeeld: informatie en advies,  jeugd­ en jongerenwerk, JGZ) - Basisjeugdhulp (hulp door CJG Coaches/CJG Teams/sociale wijkteams) - Specialistische jeugdhulp (jeugdhulp inzetbaar na een diagnose of onderzoek) Het kan zijn dat deze indeling en de gehanteerde termen gaandeweg nog verandert op basis  van de uiteindelijke Jeugdwet en/of nieuwe inzichten. De verdeling komt er als volgt uit te zien: Basisinfrastructuur en basisjeugdhulp Basisinfrastructuur Algemeen vrij toegankelijke voorzieningen

Middelen CJG, Wmo, VIR Middelen JGZ, Wmo, jeugd­ en jongerenwerk

Jeugdhulp budget in 2015 en een doorkijk naar 2017 Zorgtypen Awbz Jeugdzorg Plus Provinciale jeugdzorg Zorgverzekeringswet Gebieds­/wijkgericht werken  met CJG coaches Totaal IJmondregio Bron budget 2012: KPMG 

Budget 2012

Aandeel in % 2012

€ 11.456.000 €   2.565.000 € 13.324.000 €   7.198.000

33 7 39 21

Verwacht aandeel in % in  2017 26 6 25 15

­

­

28

€ 34.543.000

100%

100%

Het beleid van de IJmondgemeenten is er op gericht om in de periode 2014 – 2018 (en  verder) dure verkokerde specialistische jeugdhulp die op afstand wordt geleverd, geleidelijk  te vervangen door geïntegreerde gebieds­/wijkgerichte goedkopere jeugdhulp.  Het effect van dit beleid kan in getallen worden weergegeven in de vorm van  budgetverschuiving van specialistische jeugdhulp op afstand naar meer lokale geïntegreerde  jeugdhulp. Vanaf 2015 worden per gemeente de afzonderlijke budgetten samengevoegd tot  één jeugdhulpbudget, waardoor de verschuivingen in de verdeling van het totale budget in  2017 een terugrekening is naar de situatie vóór 2015.  De verschuivingen in bovenstaand overzicht worden dus door de aanbieders binnen hun  budget verricht, door anders te gaan werken en hun mensen anders in te gaan zetten.  Daardoor blijven de frictiekosten minimaal. Budget 2015 per aanbieder Op grond van de uitgangpunten van het Transitie Arrangement (zie bijlage 2) kan elke  aanbieder die in 2014 jeugdhulp levert aan de IJmondgemeenten voor 2015 een budget  verwachten op basis van de Meicirculaire 2013. Als bekostigingsvoorwaarde zullen de  IJmondgemeenten voorwaarden stellen aan werkwijze en wijze van samenwerking met de 

43

andere aanbieders die voor de IJmondgemeenten werken. Het gaat daarbij vooral om het  gezamenlijk vormgeven aan geïntegreerd, gebieds­/wijkgericht werken, inschakelen van  'eigen kracht', het beperken van de inschakeling van specialistische jeugdhulp en kwaliteit.  De IJmondgemeenten monitoren de budgettaire en kwaliteitskaders en evalueren en stellen  deze regelmatig bij. De aanbieders van de huidige jeugdzorg en Bureau Jeugdzorg (BJZ) moeten tot en met 31  december 2014 hun zorg binnen de huidige wettelijke kaders verlenen. Daarnaast is wettelijk  bepaald dat cliënten, die in 2014 in zorg zijn of komen, hun recht op zorg in 2015 bij dezelfde  aanbieder kunnen behouden. Dit wordt geregeld in de Transitie Arrangementen, die 31  oktober 2013 aan het Rijk zijn aangeboden.   • Solidariteitsprincipe Het voornemen is om bij de financiering van de Jeugdzorg Plus het solidariteitsprincipe te  hanteren. Dit om te voorkomen dat een gemeente in een bepaald jaar te maken krijgt met  grote budgetoverschrijdingen door het hebben van een onverwacht groot aantal cliënten in  specialistische zorg. Hierover worden nog nadere schriftelijke afspraken gemaakt.  • Welke bekostigingssystematiek hanteren we Over de bekostigingssystematiek is nog geen besluit genomen. De huidige Provinciale  Jeugdzorg wordt volledig gesubsidieerd. Ander aanbod wordt vergoed door  Zorgverzekeraars die zorg inkopen of door de Awbz (Zorgkantoor koopt in). De vraag is dus:  contracteren (overeenkomst),  subsidiëren of een combinatie van die twee? Van belang  hierbij is te realiseren dat zowel in geval van een overeenkomst als bij een subsidie met  contractuele aspecten het aanbestedingsrecht van toepassing kan zijn. Dit dient juridisch  goed uitgezocht te worden. Contracteren en subsidiëren hebben voor en nadelen. Per soort jeugdhulp moet hier een  weloverwogen afweging tussen worden gemaakt. Voordelen contract: - contractsvrijheid (uiteraard binnen grenzen van algemene beginselen van behoorlijk  bestuur) -

civielrechtelijke rechtsbescherming (kort geding) voor contractsluiting

Nadelen contract: - Wijziging relatie met instemming partijen (binnen grenzen aanbestedingsrecht)

-

21% BTW tenzij BTW­ vrijstelling. Het is op dit moment nog niet duidelijk of er een 

BTW­vrijstelling gaat gelden indien gekozen wordt voor een contract. Voordelen subsidievorm: - Toetsing bestuursrechter tot nu toe marginaal -

Intrekken en wijzigen op initiatief gemeente

-

Geen BTW

Nadelen subsidie: - Beperkingen inhoud overeenkomst -

Afbouw langdurige relaties (vergoeding)

-

Hoe flexibiliteit inbouwen

44

-

Eerst civielrechtelijke rechtsbescherming (want aanbesteed) en dan ook  bestuursrechtelijke rechtsbescherming?

De bekostigingssystematiek bij inkoop kent vijf hoofdvormen: 1. Beschikbaarheidbekostiging (een budget voor het beschikbaar houden van een  dienst 2. Populatiegebonden bekostiging (een budget voor het bedienen van een doelgroep of  populatie 3. Prestatiebekostiging (bedragen per verrichting of per persoon) 4. Persoonsgebonden betalingen (PGB’s) 5. Resultaatbekostiging (een vergoeding of beloning voor een resultaat bij een persoon  of groep. Binnen deze hoofdvormen zijn er nog weer subvormen. Welke systematiek gehanteerd gaat  worden per soort jeugdhulp is nog niet bekend. Voor de toekomst kan worden overgegaan tot het werken met wijkbudgetten. De middelen  centraal regelen maar decentraal inzetten. Zeker als gemeenten gaan werken met sociale  wijkteams die gebieds­/wijkgericht worden ingezet is het werken met wijkbudgetten een  efficiënte en effectieve manier van werken. De inkoop van vooraf bepaalde  hulp/zorgpakketten, zoals dat nu gebeurt door de zorgverzekeraars, werkt een  productieprikkel in de hand. Inkoop via wijkgebonden financiering voorkomt dit. Sommige  zorgverzekeraars kijken ook nu al naar de mogelijkheden van populatiegebonden  bekostiging. Doordat zittende cliënten in 2014 hun recht op zorg behouden en ook bij de aanbieder waar  zij die afnemen kunnen blijven ligt echter ongeveer 40% van het budget al vast. Daarnaast  komt er vanuit het Rijk nu de aanbeveling om de Zorgverzekeraars voor de jaren 2015 en  2016 de zorg in het kader van de Jeugd GGZ nog in te laten kopen (de Zorgverzekeraars  hebben zelf een periode van 5 jaar voorgesteld). Of dit bij een aanbeveling blijft of dat het  een verplichting wordt is nog niet bekend, daar wordt bij het Rijk nog over gesproken.  Voortzetten van de inkoop door zorgverzekeraars biedt minder mogelijkheden tot  innovatie/het anders inrichten van de jeugdhulp en belemmert de mogelijkheid tot het  verminderen van de kosten van de jeugdhulp. De VNG wil dat gemeenten dan op zijn minst  aan tafel zitten bij de zorgverzekeraars om over het in te kopen aanbod te kunnen  onderhandelen. De vragen die nog beantwoord moeten worden zijn: - wat inkopen en/of wat subsidiëren - welke instantie bepaalt wie welke jeugdhulp krijgt - wie geeft de beschikking af en hoe wordt bezwaar geregeld - wat moet worden ingekocht aan jeugdhulp (uitgaan van historisch zorggebruik of kijken  wat daadwerkelijk nodig is, met ruimte om te schuiven in de budgetten) - wordt het PGB gecontinueerd, komt er een cliëntvolgend budget of alleen jeugdhulp in  natura - is het budget of de kwaliteit leidend - met hoeveel en welke aanbieders van jeugdhulp wordt in zee gegaan Het is de bedoeling om uiterlijk 1 juli 2014 duidelijk te hebben welke financieringssystematiek  gehanteerd gaat worden in IJmond en Zuid­Kennemerland. Dit is ook onderdeel van de  hierboven genoemde bovenregionale verkenning. • Hoe gaan we om met risico’s Aan de volgende risico’s moet worden gedacht:

45

a. de door het Rijk op voorhand ingeboekte bezuiniging van 15% op de jeugdzorg  b. c. d. e. f.

(verspreid over 3 jaar, met 7% voor het jaar 2015); het door het Rijk opgelegde transitiearrangement voor de zogenoemde zittende cliënten  uit 2014 die hun recht op zorg in 2015 bij dezelfde aanbieder behouden (hiermee ligt  40% van het budget voor 2015 al vast en is een bezuiniging op dat deel niet mogelijk); het voorstel om de inkoop van de jeugd GGZ nog 3 jaar bij de zorgverzekeraars te  beleggen, waardoor gemeenten mogelijk minder invloed op aard en volume van het  aanbod kunnen hebben en innovatie in die sector langer op zich laat wachten; een mogelijke boeggolf aan cliënten door het actief gebieds­/wijkgericht werken van de  CJG Teams op het gebied van de jeugdhulp, waarbij vroegsignalering in het begin tot  meer casuïstiek kan leiden; te trage of uitblijvende transformatie/innovatie; frictiekosten.

Ad a. De decentralisatie van de jeugdzorg gaat gepaard met een landelijke besparing van 15%,  verspreid over 3 jaar10. Omdat het definitieve verdeelmodel nog niet bekend is, is nog niet  zeker met welk bezuinigingspercentage de IJmondgemeenten precies rekening moeten  houden. Het kan lager maar ook hoger liggen. Zodra de Meicirculaire 2014 hierover  duidelijkheid geeft kan hierop geanticipeerd worden voor de begroting voor 2015.  Ad b. Doordat cliënten, die in 2014 in zorg zijn of komen, hun recht op zorg bij dezelfde instelling  kunnen behouden voor het jaar 2015, ligt ongeveer 40% van het budget voor 2015 al vast  (voor de IJmondgemeenten gezamenlijk is dit  € 11.394.210). De te behalen bezuiniging voor dat jaar moet dus uit de resterende 60% van  het budget worden gerealiseerd.  Ad c. De Zorgverzekeraars hebben voorgesteld de inkoop van Jeugd GGZ nog gedurende 5 jaar  volgens de oude werkwijze uit te voeren. Het Rijk heeft voorgesteld dit voor maximaal 2 jaar  te laten doen. Een besluit hierover is nog niet genomen. Indien de zorgverzekeraars  inderdaad de Jeugd GGZ nog voor een aantal jaren gaan inkopen is het zaak dat de  gemeenten bij hen aan tafel zitten om te onderhandelen over welke zorg wordt ingekocht,  anders is een besparing op de Jeugd GGZ niet mogelijk. De beoogde besparingen moeten worden gerealiseerd door “slimmer” te gaan werken en  door meer inzet op preventie en signalering waardoor minder vaak specialistische zorg nodig  is. Het moet efficiënter en door innovatie dienen ook nieuwe product/marktcombinaties te  worden ontwikkeld. Op sommige punten zal het ook soberder moeten. Deze zaken moeten er  voor zorgen dat er voldoende jeugdhulp blijft tegen aanvaardbare kosten. Ad d. De verwachting is dat meer aandacht voor preventie en 'eigen kracht' het beroep op de  specialistische jeugdhulp kan verminderen.  Ervaringen met de decentralisatie jeugdzorg in Denemarken hebben echter geleerd dat de  invoering kan leiden tot een zogenaamde boeggolf. Door actievere aandacht worden in  eerste instantie meer kinderen/jeugdigen en gezinnen geïdentificeerd die ondersteuning  nodig hebben. In een later stadium stabiliseert de situatie. Deze boeggolf moet uit de  middelen voor 2015 en mogelijk ook nog 2016 worden gedekt, hetgeen een financieel risico  10

 In 2015 wordt het bezuinigingspercentage vrijwel zeker 7%

46

met zich mee kan brengen. Dit zal als zodanig voor die jaren in de begroting moeten worden  opgenomen. Ad e. Transformatie en innovatie kunnen er toe leiden dat sommige functies verdwijnen of dat er  minder mensen voor nodig zijn en dat er nieuwe functies ontstaan. Voor aanbieders van  jeugdhulp ligt er een uitdaging om haar beroepskrachten zodanig mee te nemen in het  proces van transformatie en innovatie dat eventuele ontslagen zoveel mogelijk kunnen  worden voorkomen.  Echter, voor instellingen die al langere tijd bezig zijn hun kosten te verlagen en hun schil van  tijdelijke krachten al hebben afgestoten, leidt de algemene bezuiniging van het Rijk tot  ontslag van vaste medewerkers en leegstand van gebouwen.  Daarnaast geldt voor gemeenten dat bij verandering van aanbieder op basis van haar  inkoopbeleid, in ieder geval wordt geprobeerd personeel van de ene aanbieder over te laten  stappen naar de andere aanbieder. Van aanbieders wordt daarbij de nodige medewerking en  flexibiliteit verwacht. Bij het opstellen van een subsidieverleningbeschikking of inkoopcontract kunnen hierover  mogelijk bepalingen worden opgenomen. Dit moet juridisch worden uitgezocht. Ad f. Door van de transformatie een geleidelijk proces te maken en zoveel mogelijk aan te sluiten  bij wat er al is kunnen de risico’s zoveel mogelijk worden beperkt. Zie verder onder c., d. en  e. Beheersbaarheid volume Om het volume van de jeugdhulp beheersbaar te houden zijn er  beïnvloedingsmogelijkheden: ­ de wijze waarop de toegang tot jeugdhulp wordt georganiseerd (niet te snel naar  complexe/intensieve specialistische jeugdhulp grijpen, alleen indien écht nodig) ­ het budgetteren van de verschillende segmenten en producten (niet te gedetailleerd  zodat verschuivingen binnen het totale budget mogelijk zijn) ­ centraal opdrachtgeverschap voor aanbieders (voldoende onderhandelingskracht  genereren) ­ de wijze van regievoering (stellen van contractuele voorwaarden, benchmarking,  vraagsturing vergroten) Risico analyse De transitie jeugdzorg is een ingrijpende verandering. Vele geldstromen met, in de  IJmond,  een omvang van in totaal ongeveer € 30 mln. worden verlegd, en de organisaties die er van  afhankelijk zijn moeten zich daar op instellen. De veranderingen raken direct of indirect de  meeste kinderen, jongeren en gezinnen in de IJmond. Het veranderingsproces is van te  voren slechts ten dele te overzien, en kent vele onzekerheden en risio's.  De IJmondgemeenten hanteren een ontwikkelaanpak om aan de veranderingen vorm te  geven, van stap voor stap al doende lerend het ideaalbeeld dat in dit beleidsplan is  vastgelegd te realiseren. Vanaf juli 2012 zijn alle belanghebbenden bij de transitie betrokken  bij het formuleren van dit ideaalbeeld en daarna bij de verdere uitwerking en vormgeving. In  het Regionale Transitie Arrangement IJmond (bijlage 3) zijn de uitgangspunten zó gekozen,  dat het maximale gedaan wordt om de continuïteit van de jeugdhulp te handhaven en te  zorgen voor een 'zachte landing' in 2015. In 2014 wordt al gestart met een uitprobeerjaar  voor het wijk/gebiedsgerichte werken, zodat in de praktijk geleerd kan worden hoe daaraan  het beste vorm gegeven kan worden. Bij alle veranderingen wordt zorgvuldig gemonitord hoe  die uitpakken en waar bijgestuurd moet worden, in samenspraak met de betrokkenen en ook  met cliënten. Het netwerk van betrokkenen is stevig georganiseerd, onder andere met een 

47

breed samengestelde Stuurgroep Zorg voor Jeugd en een Platform Zorg voor Jeugd. Al deze  elementen bij elkaar zorgen er voor dat de vele onzekerheden en risico's die de transitie  jeugdzorg met zich meebrengt beheersbaar zijn. 

11. Automatisering en informatisering Een goede informatievoorziening is noodzakelijk voor het slagen van de decentralisaties. De  gemeente heeft betrouwbare sturingsinformatie nodig om de financiële en maatschappelijke  opdracht in het sociaal domein waar te kunnen maken. De burger moet adequaat  geïnformeerd worden over zorg in de buurt, en over de mogelijkheden om zelf zorg te  organiseren om de zelfredzaamheid te versterken. Ook de gegevensuitwisseling met  ketenpartners moet goed geregeld zijn. De colleges van de IJmond hebben daarom een  intentie overeenkomst gesloten om per 2017 te komen tot een gedeelde ICT­ infrastructuur. De VNG heeft in nauwe samenwerking met KING (Kwaliteits Instituut Nederlandse  Gemeenten) het onderzoek “Verkenning Informatievoorziening Sociaal Domein” uitgevoerd  en in kaart gebracht wat de decentralisaties betekenen voor de gemeentelijke  informatievoorziening. De verkenning schetst de contouren voor de mogelijke inrichting van  de informatievoorziening van het sociaal domein.  Het bestuur van de VNG legt aan de buitengewone algemene ledenvergadering van de VNG  van 29 november 2013 het voorstel informatievoorziening sociaal domein voor, een landelijk  aanpak die gemeenten ondersteunt bij het inrichten van hun eigen informatievoorziening in  het sociaal domein. Cliëntregistratie­ en volgsysteem Het CJG IJmond hanteert nu nog een handmatig cliëntregistratiesysteem. Dit kan niet meer  als het CJG straks het voorportaal voor alle jeugdhulp is. De Gemeente Heemstede voert  een pilot uit met het systeem Jeugdlink. In de IJmond is een pilot uitgevoerd met Smart on  People. Aan beide systemen zitten de nodige haken en ogen. De gemeente Haarlem heeft  gekozen voor Mens Centraal. Daarnaast speelt een rol dat de aanbieders alle hun eigen cliëntregistratie en –volgsysteem  hebben. Deze zijn lang niet allemaal compatible met elkaar. De J&O instelling OCK Het Spalier is een pilot gestart met het systeem Yoronline. Dit is  echter meer een dossierbeheersysteem. Positief in dit systeem is dat de cliënt (en de ouders)  het eigen dossier kunnen beheren. Onderzocht wordt in hoeverre Yoronline geschikt is of kan  worden gemaakt om als volwaardig cliëntregistratie en ­volgsysteem te fungeren voor het  CJG. Bij voorkeur wordt in de hele samenwerkingsregio met hetzelfde systeem gewerkt. Website en sociale kaart Het CJG IJmond beschikt al over een IJmondiale website en een IJmondiale digitale sociale  kaart van BiblionetID. Deze functioneren naar tevredenheid en vergen geen grote  aanpassingen. Verwijsindex Risicojeugd (VIR) De VIR is al een aantal jaren operationeel en bedient de regio’s Midden­ en Zuid­  Kennemerland. De IJmondgemeenten zijn aangesloten op de VIR. Verbeteringen en/of  aanpassingen worden met de beheerder (Multisystems) geregeld. Inkoop en subsidiëring Op dit terrein hebben de gemeenten al de nodige ervaring in huis.  Het is zaak zoveel mogelijk aan te sluiten bij de bestaande digitale systemen. Per gemeente  moet bekeken worden in hoeverre er aanpassingen nodig zijn.  Een bovenregionale werkgroep gaat hiermee aan de slag. 

48

12. Juridische kaders De uitvoering van de nieuwe Wet Jeugdhulp impliceert ook zaken die juridisch geregeld  dienen te worden. • Verordening Gevolg van de nieuwe Jeugdwet is dat de IJmondgemeenten een verordening moeten  opstellen waarin hun keuzes ten aanzien van de volgende thema’s worden opgenomen: - de te verlenen voorzieningen en wie daarvoor in aanmerking komen - de wijze waarop de toegang is geregeld - de kwaliteit van het jeugdhulpaanbod - de voorwaarden waaronder iemand recht heeft op het ontvangen van jeugdhulp (eigen  bijdrage, zorg in natura, PGB, financiële tegemoetkoming - de manier waarop burgers en belanghebbenden betrokken worden bij de vormgeving van  beleid - vertrouwenspersoon en klachtrecht De verordening moet ruimte bieden voor de professional zodat maatwerk kan worden  geleverd. Deze verordening wordt opgesteld op basis van dit beleidsplan en moet door de  gemeenteraden van de vier IJmondgemeenten worden vastgesteld. Om de verordening te  kunnen vaststellen moet eerst de nieuwe Jeugdwet zijn gepubliceerd. De publicatie van de  wet is voorzien in het voorjaar van 2014. Daarna gaat het besluitvormingstraject voor de  verordening in. • Beleidsregels Er dienen ook beleidsregels te worden opgesteld door de vier IJmondgemeenten. Het gaat  daarbij om de volgende thema’s: - schaal van intergemeentelijke samenwerking - bovenlokale afspraken - protocol voor samenwerkingsverbanden onderwijs - protocol voor samenwerking met de Raad voor de Kinderbescherming - afspraken met huisartsen, jeugdartsen, medisch specialisten en zorgverzekeraars - De beleidsregels kunnen tegelijk met de verordening de besluitvorming in. • Rechtsbescherming Voor niet vrij toegankelijke vormen van ondersteuning zal eerst beoordeeld moeten worden  of de jeugdige of zijn ouders deze ondersteuning daadwerkelijk nodig hebben. Deze niet vrij  toegankelijke voorzieningen veronderstellen altijd een verleningbeslissing op basis van een  beoordeling van de persoonlijke situatie en behoeften van de aanvrager.  Het verlenen van een dergelijke individuele voorziening brengt verder met zich mee dat  hiervoor een beschikking wordt afgegeven, waarmee de rechtsbescherming van de burger  wordt gewaarborgd. Daar waar een verleningbeschikking wordt afgegeven treedt de Algemene wet bestuursrecht  (Awb) in werking en deze omvat een bezwaarmogelijkheid voor de ontvanger, en de  mogelijkheid voor beroep en voorlopige voorzieningen. Juridisch wordt onderzocht wat hier  de mogelijkheden zijn en hoe een en ander moet worden ingericht. •

Vertrouwenspersoon

49

De gemeente dient er zorg te zorgen dat er een vertrouwenspersoon beschikbaar is voor  kinderen/jeugdigen en hun ouders/verzorgers en pleegouders die te maken hebben met  hulpverleners. Momenteel is de vertrouwensfunctie voor verschillende doelgroepen zeer uiteenlopend. Het  inrichten van een vertrouwensfunctie vraagt gerichte kennis en vaardigheden. De  vertrouwenspersoon is nadrukkelijk onafhankelijk. Mogelijk wordt deze functie uiteindelijk  landelijk georganiseerd. Mocht dit niet het geval zijn dan gaat de voorkeur uit naar een  bovenregionale regeling. Onderdeel van de afspraken met aanbieders moet zijn dat zij  verplicht zijn het werk van de vertrouwenspersoon mogelijk te maken. Klachtrecht en medezeggenschap staan beschreven in hoofdstuk 8.

13. Monitoring en verantwoording Structurele monitoring is gewenst aangaande de Jeugdhulp. Daarbij moet worden bekeken of  de aanpak gewenst verloopt (het proces), wat de opbrengsten zijn en of deze voldoen aan de  verwachtingen (output) en of de beoogde effecten worden bereikt (outcome). Monitoring vindt  plaats op de onderdelen kwaliteit, kosten en cliënt. Hiervoor is een adequaat  monitoringinstrument nodig met per onderdeel een aantal meetbare indicatoren. Onderdelen Kwaliteit

Kosten

Aanbieder

Indicatoren monitoring - cliënttevredenheid over kwaliteit jeugdhulp (inhoud en proces) - effectiviteit aangeboden jeugdhulp - mate voldaan aan kwaliteitscriteria - verschuiving van zware/complexe zorg naar lichte(re) zorg - aantal klachten - kostenontwikkeling (lager, hoger) - gerealiseerde besparingen - aantal kenmerken aanbieder (soort instelling) - type jeugdhulp - omvang jeugdhulp (cliënten per aanbod) - duur/frequentie jeugdhulp - mate van recidive/draaideurcliënten - mate van innovatie - mate van afname AMHK meldingen - mate inzet eigen verantwoordelijkheid cliënt - stijging zelfredzaamheid - cliëntparticipatie -

Aangaande de af te leggen verantwoording, die is zowel verticaal als horizontaal. De  verticale verantwoording vindt jaarlijks plaats richting het Rijk.  De horizontale verantwoording vindt plaats richting zowel de gemeenteraden als de  cliënten/burgers. Van het Rijk zal een instrument voor de verticale verantwoording aan hen worden aangereikt.  Voor de horizontale verantwoording moeten gemeenten zelf een instrument ontwikkelen. Bij de verantwoording gaat het niet alleen over de uitvoering van het beleid maar vooral ook  over de resultaten van het beleid.

14. Communicatie 50

De bijeenkomst met cliënten, ouders en pleegouders heeft duidelijk gemaakt dat  communicatie binnen de jeugdzorg van groot belang is voor het goed laten verlopen van de  hulp/zorg/ondersteuning. Dit is iets waar vooral de professionals in de zorg en de  aanbieders/instellingen een rol te vervullen hebben. Voor de gemeenten, als opdrachtgever, regisseur, controleur en partner is communicatie  over de jeugdhulp, waarvoor zij vanaf 2015 verantwoordelijk zijn, op zijn minst even  belangrijk. Op het gebied van communicatie11 krijgt de IJmondiale samenwerking al vorm. Ambtelijk is er  een communicatiemedewerker van een van de vier gemeenten “benoemd” tot  communicatiemedewerker voor de drie transities, waar onder de transitie jeugdzorg.

-

-

-

-

Op welke terreinen dienen de gemeenten de burgers en cliënten al tijdens het transitieproces  met regelmaat te informeren het gemeentelijke beleid in het kader van de jeugdhulp o wat gaat er veranderen en wat betekent dit voor (potentiële) cliënten o welk aanbod is straks waar en bij wie beschikbaar o met welke aanbieders gaan de gemeenten in zee o waar kunnen burgers met vragen, signalen, zorgen terecht o hoe gaat het gebieds­/wijkgericht werken met de CJG Teams en CJG Coaches o hoe wordt de toegang tot jeugdhulp geregeld o welke kwaliteitseisen stellen de gemeenten aan de aanbieders o hoe gaan de gemeenten sturen op de kwaliteit van de jeugdhulp o hoe gaan de gemeenten om met incidenten en calamiteiten rechtsbescherming cliënten o beschikking niet vrij toegankelijke jeugdhulp en mogelijkheid tot bezwaar o klachtenregeling en –procedure cliëntparticipatie o op welke wijze krijgen cliënten de mogelijkheid invloed uit te oefenen op het  gemeentelijke beleid o op welke wijze stimuleren de gemeenten aanbieders een actief  cliëntparticipatiebeleid, zoals vastgelegd in de nieuwe Wet Jeugdhulp, te  voeren (cliëntenraad, pleegouderraad e.d.) Op welke terreinen dienen de gemeenten de huidige en nieuwe aanbieders al tijdens het  transitieproces met regelmaat te informeren: het gemeentelijke beleid in het kader van de jeugdhulp o in welke richting willen de gemeenten de transformatie en innovatie in de huidige  jeugdzorg zien o welk aanbod willen gemeenten straks beschikbaar hebben en bij wie o met welke aanbieders gaan de gemeenten in zee o het partnerschap van het CJG IJmond als voorwaarde o komen er nieuwe aanbieders bij voor de jeugdhulp o wie “leveren” de CJG Coaches voor de CJG Teams o hoe wordt de toegang tot jeugdhulp geregeld o welke kwaliteitseisen stellen gemeenten aan de aanbieders o hoe gaan de gemeenten sturen op instroom, volume, uitstroom en kwaliteit o welk budget is straks voor welk aanbod en welke aanbieder beschikbaar Communicatiekanalen Bij hun communicatie maken de gemeenten gebruik van de volgende communicatiekanalen: - de gemeentelijke website 11

 Dit geldt ook voor financiën en juridische zaken

51

-

-

de website van het CJG IJmond de websites van de aanbieders (van basisvoorzieningen tot basisjeugdhulp tot  specialistische hulp en onderwijsinstellingen) de plaatselijke en regionale pers/media uitingen als folders, brochures, posters (gemeente/stadhuizen, CJG inlooppunten,  wijkcentra, wachtkamers van huisartsen en jeugdartsen, loketten maatschappelijke  dienstverlening, onderwijsinstellingen) gerichte correspondentie (aanbieders/instellingen, cliënten, financiers)

Voor bovenstaande wordt een communicatieplan opgesteld.

15. Concrete doelstellingen De volgende doelstellingen zijn voor de periode 2015­2018 geformuleerd: a. Per 1­1­2015 is het Centrum Jeugd en Gezin IJmond (CJG IJmond) operationeel als  voorportaal voor alle jeugdhulp in Midden­Kennemerland b. Er vallen geen kinderen buiten de boot c. Per 1­1­2015 zijn er in de Midden­Kennemerland minimaal 4 CJG Teams operationeel  die daadwerkelijk de jeugdhulp in een bepaald(e) gebied/wijk verzorgen en v.a. 2016  wordt het aantal stapsgewijs uitgebreid d. De CJG Teams werken gebieds­/wijkgericht en outreachend; de teamleden, en benutten  elkaars  kennis en ervaring door nauwe samenwerking onderling.  e. De CJG Teams werken allereerst aan de versterking van het eigen netwerk ('eigen  kracht') van de cliënt/het cliëntsysteem en zetten alleen daar waar nodig andere vormen  van hulp/zorg in (inclusief vrijwillige inzet) f. De CJG Teams zoeken actief de aansluiting bij de sociale wijkteams waar die er al zijn,  het voorliggende welzijnswerk en de (O)GGZ g. De CJG Teams zijn zorgen voor een goede aansluiting tussen de jeugdhulp en de  scholen, met een korte, duidelijke lijn per school. h. Eind 2016 is in minimaal 4 wijken de “pedagogische civil society” een feit ('eigen kracht'  en samenkracht worden optimaal benut); daarbij spelen de CJG Teams in die wijken een  stimulerende rol; vanaf 2016 wordt dit stapsgewijs uitgebreid i. Aanbieders op het gebied van de jeugdhulp (van eenvoudig tot complex/intensief)  worden nadrukkelijk uitgenodigd partner van het CJG IJmond te worden en pro­actief  mee te werken aan het transformatieproces; indien geen partnerschap met het CJG  wordt aangegaan is er op termijn geen financiering j. Doorverwijzingen van huisartsen, jeugdartsen en specialisten verlopen bij voorkeur via  de CJG Coahces, die zelf de benodigde jeugdhulp verlenen of zo nodig gespecialiseerde  jeugdhulp inschakelen; over dit onderdeel worden de afspraken met deze  beroepsgroepen nog gemaakt en vastgelegd k. Gedurende de periode 2015­2018 wordt een ingrijpende innovatie in de jeugdhulp  gerealiseerd, door het werken vanuit zelfstandige en onafhankelijke aanbieders te  vervangen door gebieds­/wijkgericht werken door CJG Teams (of sociale wijkteams) die  zelf daadwerkelijk de benodigde hulp verlenen, of zo nodig gespecialiseerde hulp kunnen  inzetten; de CJG Teams worden gevormd/gevuld vanuit de bestaande aanbieders en als  team werken zij vanuit het CJG­IJmond  l. De verwachting is dat door de onder l. genoemde innovatie minimaal 10% minder  kinderen in specialistische vormen van zorg terechtkomen (door middel van betere  vroegsignalering, effectieve preventie, snellere inzet van lichte vormen van hulp); in 2014  zal dit alles op pilotbasis uitgevoerd worden en op basis van de opgedane ervaringen  verder worden verbeterd; deze innovatie moet ook een kostenbesparing opleveren

52

Bijlage 1: Lijst met afkortingen AMK AMHK

AMvB ASHG Awbz BJZ CBS CJG FACT GBA GR GGZ HALT ICT IGZ IJZ IVenJ JB J&O instelling JGZ JR KING LG LWI MHS OM OOGO OTS PGB PO PO PR RBO RIAGG RUD RvdK SGJ STJ T&B TNS NIPO TSJ VB V&J VHH VIR VNG VO VWS Wmo Wpg ZAT ZG

advies­ en meldpunt kindermishandeling advies­ en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling algemene maatregel van bestuur advies­ en steunpunt huiselijk geweld algemene wet bijzondere ziektekosten bureau jeugdzorg centraal bureau voor de statistiek centrum jeugd en gezin functie assertive community treatment gemeentelijke basisadministratie gemeenschappelijke regeling geestelijke gezondheidszorg Het ALTernatief informatie en communicatie technologie inspectie voor de gezondheidszorg inspectie jeugdzorg inspectie justitie en veiligheid jeugdbescherming jeugd & opvoedinstelling jeugdgezondheidszorg jeugdreclassering kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten lichamelijk gehandicapt landelijk werkende instelling maatregel hulp en steun openbaar ministerie op overeenstemming gericht overleg ondertoezichtstelling persoonsgebonden budget passend onderwijs primair onderwijs public relations regionaal bestuurlijk overleg regionale instelling voor ambulante geestelijke  gezondheidszorg regionale uitvoeringsdienst raad voor de kinderbescherming Christelijke Jeugdzorg Jeugdbesch. Jongeren samenwerkend toezicht jeugd toezicht en begeleiding opinieonderzoeksbureau transitiecommissie stelsel jeugd verstandelijk beperkt veiligheid en justitie veiligheidshuis verwijsindex risicojeugd vereniging van Nederlandse gemeenten voortgezet onderwijs volksgezondheid, welzijn en sport wet maatschappelijke ondersteuning wet publieke gezondheid zorgadviesteam zintuiglijk gehandicapt 53

Zvw

zorgverzekeringswet

Bijlage 2: Startfoto Specialistische jeugdhulp12 Zorgtypen

 Bestaand aanbod en gebruik ­ cijfers 2011­2012 

AWBZ

 Beverwijk 

 Heemskerk 

 Uitgeest  

 Velsen 

begeleiding groep

 €     109.999,00 

 €     237.348,00 

 €       73.908,00 

 €     411.118,00 

begeleiding individueel

 €     107.329,00 

 €     120.179,00 

 €       21.328,00 

 €     111.623,00 

behandeling groep

 €     106.839,00 

 €       37.584,00 

 €       14.545,00 

 €     102.486,00 

persoonlijke verzorging

 €       28.690,00 

 €         4.584,00 

 €                  ­   

 €         1.824,00 

verblijf tijdelijk

 €         5.878,00 

 €         3.616,00 

 €                  ­   

 €       17.313,00 

vervoer

 €       45.160,00 

 €       35.950,00 

 €         5.934,00 

 €       80.572,00 

Extramuraal

Intramuraal

 €                  ­   

langdurige zorg GGZ

 €                  ­   

 €         9.386,00 

 €         6.295,00 

 €                  ­   

langdurige zorg LVG

 €       44.384,00 

 €       71.608,00 

 €       28.028,00 

 €   5.247.769,00 

langdurige zorg VG

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

langdurige zorg ZG

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

PGB

 €     951.474,00 

 €   1.307.063,00 

 €     471.062,00 

 €   1.634.776,00 

 €       30.449,00 

 €       31.953,00 

 €       10.079,00 

 €       41.845,00 

behandeling kort

 €     121.144,00 

 €     117.315,00 

 €       47.196,00 

 €     271.410,00 

diagnostiek kort

 €       36.031,00 

 €       21.604,00 

 €       11.315,00 

 €       73.169,00 

behandeling lang

 €     513.316,00 

 €     631.321,00 

 €     141.368,00 

 €   1.048.113,00 

behandeling middel

 €     555.287,00 

 €     516.778,00 

 €     185.082,00 

 €   1.295.200,00 

crisisinterventie 0……………  diagnostiek kort

 €         3.201,00 

 €         3.567,00 

 €         1.066,00 

 €         9.326,00 

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

 €                  ­   

diagnostiek middel

 €       31.085,00 

 €       24.814,00 

 €         3.457,00 

 €       99.539,00 

verblijf kort

 €       21.525,00 

 €       10.931,00 

 €                  ­   

 €       17.333,00 

verblijf lang

 €                  ­   

 €     415.272,00 

 €       79.189,00 

 €     435.490,00 

verblijf middel

 €                  ­   

 €       62.365,00 

 €                  ­   

 €     280.268,00 

JeugdzorgPlus

 €      540.000,00  

€      540.000,00  

JRJB vrijwillig

 €     109.188,00 

 €       78.858,00 

 €       12.132,00 

 €       66.726,00 

JRJB dwang

 €     923.081,00 

 €   1.050.478,00 

 €     119.499,00 

 €   1.274.832,00 

BJZNH toegangstaken

 €     277.299,00 

 €     204.228,00 

 €       39.159,00 

 €     259.563,00 

Meldpunt kindermishandeling

 €     234.312,00 

 €     198.204,00 

 €       53.256,00 

 €     290.565,00 

JZ ambulant

 €     337.988,00 

 €     283.669,00 

 €       72.426,00 

 €     549.231,00 

JZ crisis

 €     248.413,00 

 €     224.446,00 

 €       47.014,00 

 €     294.801,00 

JZ dagbehandeling

 €     827.556,00 

 €     528.717,00 

 €     229.877,00 

 €     666.643,00 

JZ pleegzorg

 €     259.695,00 

 €     271.223,00 

 €       87.654,00 

 €     533.986,00 

JZ residentieel individueel

 €     509.843,00 

 €     629.806,00 

 €     119.963,00 

 €   1.409.567,00 

ZVW Eerstelijns psychologie Generalistische zorg

Specialische zorg

€   1.485.000,00  

Provinciale jeugdzorg

Totaal  €   6.979.168,00   €   7.672.867,00   €   1.880.832,00  * in dit bedrag zijn alle cliënten van Lijn 5 meegenomen; dit wordt nog nader uitgezocht door KPMG     i.v.m. het woonplaatsbeginsel uit de nieuwe Wet Jeugdhulp

 € 18.010.085,00* 

12

 Cijfers (van Vektis/KPMG) zijn onder voorbehoud omdat ze niet compleet zijn , daar de    zorgverzekeraars (nog) niet hebben geleverd en de cijfers van Jeugdzorg Plus er evenmin in    opgenomen zijn

54

Bijlage 3: Regionaal Transitiearrangement Jeugdhulp IJmondgemeenten

55

Bijlage 4: Aandachtspunten vanuit cliëntparticipatie Een bijeenkomst met cliënten, ouders en pleegouders, waar zij hun ervaringen met de  jeugdzorg hebben gedeeld, heeft belangrijke aandachtspunten opgeleverd: - het allerbelangrijkste is een goede communicatie - een goede diagnose laat soms te lang op zich wachten/wordt te laat gesteld, de  problematiek verergert daardoor juist - na de diagnose is een warme overdracht naar de jeugdhulp belangrijk - neem de cliënt, diens ouders/pleegouders, maar ook grootouders, te allen tijde  serieus, je gaat nl. niet voor niets naar de jeugdzorg - de VB­groep wordt vaak slecht gehoord en zij kunnen niet altijd goed voor zichzelf  opkomen - ouderbegeleiding en nazorg zijn uitermate belangrijk - wissel zo min mogelijk van gezinsvoogd, zorg voor continuïteit - een goede persoonlijke klik tussen cliënt en hulpverlener is essentieel - kijk vooral naar wat het kind wel kan i.p.v. naar wat het niet kan en probeer hen bij  het gewone leven te houden - neem signalen van zelfmoorduitspraken/dreigingen serieus - het verwijzen dient te worden verbeterd - samenwerken ik belangrijk, aanbieders zitten allemaal op hun eigen eiland - bezuinig niet op de kwaliteit van de jeugdhulp, goede jeugdhulp aan het begin van  het traject levert uiteindelijk winst op - lever zorg op maat, wees flexibel - aandacht voor de groep van 18+, niet alle kinderen zijn volwassen op hun 18de

56