Jembatan. Voorwoord. ROC-stage in Ambon

Jembatan Jembatan is een uitgave van Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon

Jaargang 3 / nr. 3 / januari / 2008

Voorwoord Terugkijkend kunnen we concluderen dat 2007 een vruchtbaar jaar is geweest voor de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon. Onze samenwerking met Ambon heeft dat jaar nieuwe impulsen gekregen mede door bezoeken vanuit beide steden. Zo zijn er twee delegaties uit Ambon op werkbezoek in Vlissingen geweest, één onder leiding van de Ambonse burgemeester drs. Jopie Papilaya en één onder leiding van de loco-burgemeester dra. Olivia Latuconsina. Beide bezoeken hadden tot doel om de verschillende projecten te bespreken, te evalueren en om nieuwe op te starten zoals het milieuproject in samenwerking met MicMec te Vlissingen en de nieuwe milieuwerkgroep van de SSVA. Een memorabel moment was het ondertekenen van een overeenkomst in Vlissingen, waarbij de Hogeschool Zeeland uit Vlissingen en de Pattimura Universiteit van Ambon de intentie uitspraken om hun samenwerking een structureel karakter te geven. Vanuit Vlissingen hebben we samen met de mensen in Ambon een aantal in het oog springende projecten gedaan. Zo heeft in het kader van een Xplore-project een zestal ROC-studenten twee weken stage gelopen, waarbij ze het toerisme tegen het licht hebben gehouden. Op het moment van schrijven

betreuren we dit ten zeerste. Zij en niet te vergeten haar echtgenoot Paul waren altijd zeer betrokken bij de projecten in Ambon. Paul was verantwoordelijk voor de lessen Engels die op de basisschool De Wissel in Vlissingen werden opgenomen en daarna werden gebruikt in Ambon. Zij gaan binnenkort verhuizen naar Haarlem en wij bedanken Anneke en Paul voor hun enorme inzet voor Ambon en wensen beiden heel veel goeds in de toekomst. Voor het nieuwe jaar gaan we natuurlijk verder met de lopende projecten en zullen we nieuwe opstarten. In januari al gaat de Motva-groep een urologieteam naar Ambon sturen. We verwachten er veel van, te meer daar het ziekenhuis in Ambon geen urologieafdeling heeft. Een grote wens van de SSVA is om jaarlijks medische missies naar Ambon te sturen en het zou geweldig zijn als ook Molukse medici en verpleegkundigen hieraan meedoen. We gaan proberen ze te mobiliseren. Tot slot : namens de Stichting Samenwerking Vlissingen – Ambon wens ik u en de uwen een gezond 2008 ! . Bob Latuheru, voorzitter Stichting Samenwerking Vlissingen - Ambon

ROC-stage in Ambon

Colofon Redactie Rob Boddaert Nico Lopulissa Riet Lekawael Cees Roth

is een viertal Pabo-studenten van de Hogeschool Zeeland bezig met de afronding van een drie maanden durende stage op een aantal basisscholen in de stad Ambon. Deze vier studentes hebben zich voornamelijk beziggehouden met het Engels op de basisschool en met milieu-educatie. Een ander in het oog lopend project was natuurlijk dat van het Motva-team, waarbij op Ambon in de laatste twee maanden van het jaar bijna 300 mensen door Zeeuwse medici werden geopereerd aan staar.Dit in nauwe samenwerking met de plaatselijke chirurgen en het RSU ziekenhuis in Ambon. Positief was natuurlijk ook dat verpleegkundigen die hier twee jaar stage hebben gelopen participeerden in dit project. Ook de afdeling Afvalverwijdering van de gemeente Vlissingen is in 2007 erg actief geweest voor Ambon, gezien de wederzijdse bezoeken. Zo volgde een aantal ambtenaren van de stad Ambon hier in Vlissingen een aantal trainingen op het gebied van afvalverwijdering en milieu. Helaas is nu bekend geworden dat de belangrijkste voortrekker van de stedenband Vlissingen-Ambon in het jaar 2007, burgemeester van Vlissingen Anneke van Dok, door een bestuurscrisis op het stadhuis niet zal terugkeren op haar post. Als SSVA

Redactie-adres Jembatan Wittezeestraat 31 4388 GE Oost-Souburg Email : [email protected]

Secretariaat SSVA J. de Brunestraat 19 4336 DM Middelburg Email : [email protected] Website : vlissingen-ambon.nl Aan dit nummer werkten verder mee : Bob Latuheru, Henk de Haas, Els van de Kerkhof, Jos Manuhuwa, Ronald Elderkamp, Emile Laisina Jembatan (= brug) verschijnt twee keer per jaar. Oplage : 500 ex. Layout: Cees Roth / SRP Middelburg Print: Repro / Gemeente Vlissingen

In mei 2007 ging een zestal ROC-studenten onder leiding van Njonkie Pattinama van de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon voor twee weken naar Ambon. Het Xploreproject van het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dit mogelijk gemaakt. Dit project geeft jongeren de mogelijkheid om ervaringen op te doen met projecten in een ontwikkelingsland en bij terugkomst hierover te vertellen. Gemeente Ambon had zich als doel gesteld om Ambon en omgeving te promoten bij de westerse toeristen en had haar zustergemeente Vlissingen gevraagd om een bijdrage hieraan te leveren. Zo vertrokken op 11 mei Dyrena Cassetta, Marloes Niwele, Lieke Suijk, Floortje Koster, Dominggus Telussa en Jarah de Jong met hun begeleider Njonkie

Pattinama richting Ambon. De stageopdracht van de studenten, die bijna allemaal de opleiding Toerisme volgen, was om een aantal facetten van het toerisme op Ambon en omgeving onder de loep te nemen. De studenten hebben gedurende hun verblijf op Ambon alle medewerking gehad van met name de afdeling toerisme van de gemeente Ambon. Deze had diverse bezoeken geregeld aan hotels, reisbureaus en toeristische attracties. De studenten hadden van hun opleidingsinstituut een soort checklist meegekregen. Gemeente Ambon had ook de plaatselijke pers ingeschakeld, zodat de aanwezigheid van de groep niet onopgemerkt bleef. Zo verscheen de groep op de plaatselijke televisie en werd een aantal interviews Jembatan

1

Sera’s Satè SCHOTELS DIVERSE SOORTEN GEGRILD VLEES MET FRANSE FRIETJES, LEKKERE SAUZEN EN DIVERSE SALADES OOK VEGETARISCHE GERECHTEN BEZORGEN VAN 17.00 - 24.00 UUR ‘S MAANDAGS GESLOTEN

Rehatta Couriers Koeriersdiensten Tel. + 31118638572 Mob. + 31640188397 Fax. + 31118628292 [email protected] www.rehattacouriers.nl

Voor al uw feesten & partijen Info: E.J. Matitaputty Tel. 06 - 16 41 63 82 Fax. 084 - 76 50 824

Email: [email protected]

Altijd Scoren met spullen van

Lederwaren Walstraat 85 Vlissingen Telefoon: 0118 416706 2

Jembatan

gegeven in plaatselijke kranten. De bevindingen van hun onderzoek hebben ze aan de gemeente Ambon, restaurant- en hoteleigenaars en velen die bij de sector toerisme betrokken zijn gepresenteerd. Kort gezegd komt het erop neer dat er nog veel verbeterd moet worden. Deze conclusie werd ook gedeeld door de betrokkenen op Ambon. Met name het punt van de sanitaire voorzieningen heeft eigenlijk de grootste prioriteit wil men toeristen uit het westen naar Ambon trekken. Het was hard werken voor de studenten. Dominggus zei in een interview: “We hebben in die twee weken maar twee vrije dagen gehad. Maar het was zeker de moeite waard.” In een interview met het molukse blad Marinjo zei Marloes zelfs : “ik ben verliefd op Ambon .” Bij terugkomst in Nederland heeft de groep een presentatie gedaan in het Molukse centrum Mae Uku in de Molukse wijk in Oost-Souburg. De presentatie werd geïllustreerd door foto’s, vergroot door een beamer. Het was een bijeenkomst voor familie, vrienden en de Molukse gemeenschap. Het publiek heeft geboeid geluisterd naar de verhalen die soms met heel veel humor werden verteld. Er was heel veel herkenning van mensen in de zaal die wel eens naar Ambon zijn geweest.

Op bezoek bij reisorganiaties Twee ROC-studenten hebben gedurende hun verblijf op Ambon een weblog gemaakt, zodat mensen op internet hun ervaringen konden delen. Marloes Niwele schreef op de weblog van Jarah de Jong over hun bezoek aan reisbureaus.

“We zijn vandaag een aantal toeristische organisaties in Ambon Stad langs geweest. Aan die toeristische organisaties hebben we vragen gesteld en aan de hand daarvan hebben we aantekeningen gemaakt. We geven ze tips over hoe ze hun bedrijf kunnen promoten, bijvoorbeeld via internet. Van één reisbureau hebben we veel foldertjes gehad met georganiseerde tours. We willen daarmee langs de reisbureaus in Nederland. Het gaat om duiktours en landtours. De Molukken heeft hele mooie plekken om te duiken, dat kunnen we in Nederland ook promoten, want er schijnen echt unieke,kleurrijke vissen te zitten maar niemand in Nederland of trouwens niemand in Europa weet dat de Molukken ook een prima duikbestemming kan zijn. Ook heeft het reisbureau een Ambontour gericht op mensen die in een paar dagen Ambon willen zien. Maar er worden ook tours naar Seram en andere Molukse eilanden georganiseerd. Dit zijn meestal 6-daagse tours en ze leken ons best zwaar, dus niet voor iedereen bestemd, maar wel hele mooie tours. Een ander soort reisbureau had dezelfde tours, alleen nu nog niet omdat hij ze niet verkocht vanwege de burgeroorlog nog. Nu verkocht hij alleen vliegtickets. Ook zijn we langs een transportbedrijf geweest die de vrachtschepen en passagiersschepen regelen binnen de Molukken. Vandaag maar een Ambonese simkaart voor mijn mobiel aangeschaft, dan kan ik goedkoper bellen en smsen naar Nederland. Vanavond wilden we eens iets anders eten dan rijst, dus we gingen naar een restaurant waar je Italiaans kon eten. We hebben allemaal een lekkere pizza genomen en we kregen een mooi versierd toetje aangeboden.”

Jarah achter de draaitafel

Benefietfeest voor staaroperaties in Ambon Twee ROC-studenten die in mei stage liepen in Ambon hebben een vervolg gegeven aan hun kennismaking met de Molukken. Jarah de Jong uit Koudekerke en Dominggus Telussa uit Oostkapelle hebben op 23 augustus j.l. een danceparty georganiseerd in het Schuttershof in Middelburg. De opbrengst was bedoeld voor het Medisch Operatie Team Vlissingen Ambon, het Motva. Het geld zal besteed worden aan staaroperaties op het eiland Ambon, uitgevoerd door zeeuwse oogartsen. De operaties zijn bedoeld voor mensen die het zelf niet kunnen betalen. De Jong zei in een interview met De Faam : “We zijn laatst op Ambon geweest en werden gastvrij ontvangen. Met de opbrengst van dit benefiet kunnen we iets terug doen voor de bevolking. Ik vind het goed dat het team uit Vlissingen staaroperaties verzorgt. De oogartsen offeren hun vrije dagen op en werken gratis.” Danceparty Funkaelectriks heeft 1000 euro opgebracht voor het Motva.

Jembatan

3

Beelden die ik voor altijd in mijn gedachten heb… Begin september 2007 gingen 4 studenten onder auspiciën van de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon voor een drie maandendurende stage naar Ambon. Het Xplore-project van het Ministerie van Buitenlandse Zaken maakte dit mogelijk. De bedoeling van het project is om studenten de mogelijkheid te bieden in een Derde Wereldland ervaringen op te doen en bij terugkomst op diverse manieren erover te vertellen. Marlisa, Kim, Ilse en Masha van Hogeschool Zeeland hebben gedurende hun stage een soort weblog bijgehouden met daarop ook schitterende foto’s. Een aantal passages.

(Pabo-docent en voorzitter SSVA, red.) om te overleggen wat we de komende twee maanden nog allemaal gaan doen en hoe we dat aan gaan pakken. Daarna gezellig met z’n zessen uit eten. ’s Avonds in een kroeg geweest, ja er waren ook behoorlijk wat meisjes van plezier, maar goed wij hebben ons prima vermaakt met een Bintang biertje en muziek.

“Lieve allemaal, Donderdag weer een dag om naar school te gaan. Het was echt super om te zien hoe Meeske en Freddie onze tips opgepakt hebben, ze leren er zo ontzettend veel van en het is ook zo fijn dat ze zo blij zijn met onze komst. We worden zo gewaardeerd hier, dat is echt ontzettend leuk. Na een drukke en vermoeiende ochtend op school zijn we gelukkig met heel veel goede herinneringen naar huis gegaan en dat is natuurlijk waar we dit alles voor doen. ’s Middags lessen voorbereid met Meeske en Freddie en daarna met z’n allen naar een soort van Idols wezen kijken in het culturele centrum. Ook dit was weer een ervaring die super was. Wat zijn er toch veel mensen die goed kunnen zingen hier! Om 17.00 uur een afspraak met Rinze en Bob

Vrijdag naar de universiteit met Rinze, Bob, Lennart en Michel. We wisten totaal niet wat ons te wachten stond, dus we hadden ons hier niet op voorbereid. Toen we daar aankwamen, werden we ontvangen door ibu Nora, een lieve vrouw die ons met open armen ontving op de universiteit. Ze sprak goed Engels, het was erg fijn om zo goed te kunnen communiceren met haar. Toen we de universiteit ingingen om naar een lokaal te gaan werden we ontvangen door mensen in traditionele kleding. We kregen een doek om ons (de groep) heen en werden zo naar binnen begeleid. Ook hier was een superleuke begeleiding van muziekinstrumenten en zang. Toen we eenmaal binnen waren moesten we vooraan gaan zitten. Er werd gezongen, gedanst en er werden toneelstukjes opgevoerd. Super om dit te zien. De Pabo in Vlissingen kan hier een voorbeeld aan nemen, dit was in één woord geweldig! Echt om kippenvel van te krijgen. Dit speciaal voor ons, dat was wel zo ontzettend bijzonder. Hierna werden we ingedeeld in groepjes en

“Nou de dagen vliegen voorbij. Maandag en donderdag zijn we naar school geweest en hebben de kinderen een Engelse toets moeten maken. Gewoon om te kijken wat was blijven hangen en te kijken wat de leraren Engels nou uit de toets halen, de fouten analyseren. En ik moet zeggen, de kinderen deden het echt supergoed. Over het algemeen hebben de kinderen echt veel opgestoken van de behandelde stof. Alleen het schrijven van het Engels is nog niet echt super, maar ze begrijpen het en weten de antwoorden toch fonetisch op te schrijven, echt super. Knappe kindjes zijn het en ik ben trots op ze. Op de leraren wat minder, want die hadden geen idee wat ze met de toets aan moesten.”Huh fouten analyseren?” We hebben uitgelegd dat het goed is als ze kijken naar de toets,

wat is nou blijven hangen bij de kinderen en wat totaal niet. Maar dat begrepen ze en daar gingen ze mee aan de slag. Dus voordat we weggaan nemen we nog eens een toets af. Kijken hoe ze de fouten hebben behandeld en dan kunnen we dit zo met hen bespreken. Donderdag hebben we met de kinderen aan een natuurproject gewerkt. We zijn met de kinderen uit de buurt de bossen rond het huis ingegaan. En we zijn op beestjesjacht geweest. Elk kind kreeg een loeppotje en daar konden ze de beestjes in doen. Nou en al snel waren de beestjes gevonden. Lawalawas (spinnen) en natuurlijk niet de kleine spinnetjes die in de bakjes passen, nee de spinnen moesten erin gepropt worden, whaaah! Maar goed, na een paar keer gillend weggelopen te zijn begin ik een beetje

4

Jembatan

moesten we allemaal individueel samen met de studenten van de universiteit een gesprek voeren. Spannend zeg, helemaal alleen met ongeveer 20 studenten. We wilden dit eerst niet alleen doen, maar liever in tweetallen. Na afloop was ik ontzettend blij dat ik het alleen had gedaan, dit was echt super om mee te maken. Ik heb iets over mezelf en de Pabo verteld, daarna kregen de studenten de gelegenheid om mij vragen te stellen. Het was ontzettend leerzaam voor beide partijen om zo samen te praten. We hebben toen afgesproken om elke vrijdag naar de universiteit te gaan en activiteiten te doen met de studenten! Deze drie maanden worden gevuld met supermooie, leuke,(maar ook met minder leuke dingen ) en met indrukwekkende beelden die ik voor altijd in m’n gedachten heb. Deze eerste weken zijn echt voorbij gevlogen en ik denk dat de tijd verder ontzettend snel zal gaan. Ik geniet van elke dag en hoop jullie nog vaak op de hoogte te brengen van al mijn reisverhalen.”

Marlisa Weeland (Uit : marlisainambon.waarbenjij.nu/)

aan de beestjes te wennen. Zolang ze in de potjes zaten was ik veilig. De kinderen vonden het geweldig en hebben hun beestjes helemaal onderzocht in de loeppotjes en daarna met kleurpotloden getekend. Wat kunnen die kids goed tekenen! Ze waren zo geconcentreerd bezig dat bij sommigen de tong uit de mond stak,. Tja, daar heb ik zelf ook altijd last van, haha. Daarna een lekkere lolly uitgedeeld en daar zaten ze heerlijk van te smikkelen. Dan vliegen opeens de stokjes rond onze oren, maar dat is niet de bedoeling. We grijpen in en komen met Pieter de Pier (een worm van stof) naar buiten en vertellen in gebrekkig Indonesisch dat hij geen plastic lust. We proberen door middel van boekjes uit te leggen dat je niet alles op straat moet gooien. Dit wilden we vandaag eigenlijk doen, maar het

was een mooi moment om in te grijpen. Nadat de kids hadden geluisterd en mee hadden gekeken naar de platen, gingen ze nog even verder met de diertjes tekenen. Daarna zijn we weer de straat opgegaan en hebben we naar dingen gezocht die Piet niet lust. De kinderen waren super enthousiast en we gaan volgende week samen met de kids

kijken of het nog steeds een beetje schoon is. We hadden dus een super leuke dag met de kinderen. En de kinderen hebben er ook echt van genoten. Nou, dit was het wel weer. Voor de rest niet zoveel boeiends gedaan. O ja, vandaag zijn we nog even naar de motorraces vlak bij ons huis geweest. En we stonden er nog geen

tien minuten en toen er alweer een op zijn bek viel en echt pijn in zijn bil had.”

Ilse de Lange, studente aan de Hogeschool Zeeland (Pabo) was een van de vier studentes die drie maanden stage liep in Ambon. Aan het eind van haar stageperiode mocht zij een oogoperatie bijwonen. Op haar weblog schreef ze hierover.

Hier waren mensen de dag ervoor behandeld aan een ernstige vorm van staar. Deze mensen konden helemaal niks meer zien en na de behandeling weer wel, dat was natuurlijk heel mooi om te zien. Ook was het mooi om het verschil te zien tussen een behandeld oog en een niet behandeld oog. Nadat de controles waren uitgevoerd zijn we teruggegaan naar het ziekenhuis in Ambon Stad om daar bij de operaties te kunnen zijn. Eerst werd uitgelegd hoe er verdoofd wordt en hebben we dit ook nauwkeurig kunnen volgen, niet een lekker gezicht kan ik je vertellen. Maar ik kon er beter tegen dan ik verwacht had. Daarna gingen we de operatiekamer in, dit was natuurlijk helemaal indrukwekkend. In Nederland krijg je die kans niet zomaar om een operatie bij te wonen. Dus Masha en ik werden in onze mooie “steriele” outfit gehesen en hebben drie operaties bijgewoond.

gen gesteld. Het was echt gaaf om te zien hoe ze dat doen in ’n toch wel kwetsbaar oog! Wondje net boven de iris, daar het oog in en dan de lens eruit halen die helemaal donker is, dat is de staar als het ware. Dan wordt er een kunstmatige lens in teruggezet. Toch mooi dat het kan, hè! Dus oma, ik weet niet of u al aan beide ogen behandeld bent, zo niet …ik weet nu precies hoe het moet! Nu ga ik echt genieten van mijn vakantie op Bali, maandag de 3e vertrekken we vanuit Ambon daarheen om dan zondagochtend 9 december weer voet op Nederlandse bodem te zetten. Dikke kus,”

“Hallo allemaal, Hier nog even een kort berichtje van mij. Het laatste weekend Ambon staat nu dan echt voor de deur. De koffer is zo goed als gepakt en ik heb gelukkig nog een aardig gaatje over kunnen houden, zodat ik op Bali mezelf nog even kan laten gaan en niet heel erg in hoef te houden wat betreft het kopen van leuke dingetjes. Ik wilde verder nog even kort verslag doen van mijn avontuur afgelopen donderdag. We zijn deze dag meegelopen met het Medisch Operatie Team Vlissingen-Ambon, oftewel het Motva-team. Dit was echt zeer interessant en heel bijzonder om mee te mogen maken. In de ochtend zijn we eerst naar twee afgelegen dorpjes op Ambon gegaan.

“Het lijkt dan misschien een vakantie door de enthousiaste leuke verhalen, maar ik heb serieus zweet op m’n voorhoofd van het werken en niet alleen van de warmte. Elke dag zijn we of op de basisschool, op de universiteit om colleges te volgen of thuis hard aan het werk. We maken namelijk onze eindscriptie en daarnaast ook nog een leskist voor in Nederland (d.w.z. kant en klare lessen met de daarbij behorende materialen voor een serie van 4 à 5 lessen voor de middenbouw), een film over het leven op Ambon en de basisschool in het bijzonder en een presentatie voor in Nederland. Wat ook ontzettend veel werk kostte was het schrijven van een handleiding voor pedagogisch en didactisch verantwoorde lessen Engels voor de groepen 5,6,7 en 8. Allemaal aansluitend op het niveau. De mogelijkheden zijn zeer beperkt hier. Zo hebben de kinderen geen werkboeken zoals in Nederland, geen kopieerapparaat, geen

Kim Kwakkelaar (Uit: kimopambon.waarbenjij.nu / )

Ilse de Lange (Uit : 4meidenopambon.waarbenjij.nu/ )

De dokter was erg vriendelijk en vertelde uitvoerig over wat hij wanneer deed en waarom. Ook hebben we natuurlijk veel vra-

computers,enz. We willen wel dat het duurzaam is, dus zorgen we dat er in de handleiding voor de komende jaren alleen maar praktische lessen staan zodat het voor de school mogelijk is zonder veel moeite toch aantrekkelijke Engelse lessen te geven. Zo hebben we aan de vriend van Kim gevraagd of hij uit Nederland een lamineerapparaat mee wilde brengen, zodat we alles konden lamineren en het veel langer meegaat dan gewoon papier. We maken Engelse woordspellen, memory waarbij woorden met plaatjes gecombineerd worden, bingo, enz. Simpele dingen die de les aantrekkelijk maken voor de kinderen zodat ze niet alleen maar van het bord overschrijven. Zo vinden ze Engels leuk. Het lamineerapparaat geven we aan het eind van onze periode als cadeau aan de school zodat ze in het vervolg ook dingen kunnen lamineren. Daarnaast maken we bij de handleidingen ook alle materialen klaar voor een volledig schooljaar voor 4 klassen en geven die ook

aan het eind van de periode cadeau. Natuurlijk hebben we voor het eind met alle leerkrachten Engels een evaluatie over de vooruitgang van de kinderen en wat ze aan onze bijdrage hebben gehad. Maar ook belangrijk is een duidelijke uitleg over hoe de handleidingen met bijbehorende materialen te gebruiken, dus we zijn zeker druk bezig. Dit was dan weer eens een informatief stukje wat betreft onze werkzaamheden. Ik verwacht jullie natuurlijk allemaal bij onze eindpresentatie in Nederland.”

Masha de Jong (Uit : maschadejong.waarbenjij.nu / )

Jembatan

5

6

Jembatan

Njonkie Pattinama, secretaris SSVA Sinds twee jaar is Njonkie Pattinama secretaris van de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon. In 2007 was hij begeleider van een groep ROC-studenten die twee weken stage liep in Ambon.

naam

Njonkie Pattinama

Leeftijd

52 jaar.

Getrouwd met….

Yvonne, we hebben twee kinderen Yassine (24), Oriana (18)

Werkt als

Inburgeringsconsulent bij Gemeente Vlissingen

Waarom in het bestuur

Ik wil een bijdrage leveren aan projecten en activiteiten voor de Molukken.

Hoogtepunt in 2007

Ongetwijfeld de stage met ROC-studenten op Ambon en omliggende eilanden. Ik heb in die 2 weken meer gedaan en gezien dan bij al mijn eerdere bezoeken aan de Molukken bij elkaar. We hebben vele facetten van het toerisme belicht. Met name de presentatie voor gemeente Ambon en betrokkenen van de sector door de ROC-groep was boeiend. Het was zwaar die twee weken, maar zeer de moeite waard.

Verwachting voor 2008

Ik hoop op een structurele uitwisseling van studenten uit Ambon en Vlissingen en een jaarlijks terugkerende medische missie naar Ambon. Ik hoop natuurlijk ook op structurele subsidie om dit allemaal mogelijk te maken.

Jembatan

7

Visserijproject in Ambon Henk de Haas is voorzitter van de werkgroep Visserij van de Stedenband Vlissingen-Ambon. Een jaar of twee geleden vroeg de toenmalige wethouder en voorzitter van de stuurgroep van de stedenband, Lenie Poppe de Looff, hem voor deze functie. Henk was zelf jarenlang wethouder in Vlissingen, onder andere voor Havens en Economische Zaken. Hij is nu fractievoorzitter van de Partij van de Arbeid in de gemeenteraad van Vlissingen. Hieronder zijn verslag over de stand van zaken rondom het visserijproject. Veerkracht “In september vorig jaar was ik voor het eerst op Ambon. Ik maakte deel uit van de bestuurlijke delegatie die het eiland bezocht voor de stedenband. Dat bezoek heeft veel indruk op mij gemaakt. Als je aan komt vliegen doemt er een stukje paradijs onder je op dat mij deed denken aan de Bountyreclames van vroeger. Zeker voor iemand van het vlakke Zeeuwse land is de confrontatie met de overdadige tropische natuur indrukwekkend. Maar uiteindelijk was ik toch het meest onder de indruk van de veerkracht van de mensen op Ambon. Ondanks de armoedige omstandigheden waaronder velen van hen leven en ondanks de naweeën van de spanningen tussen bevolkingsgroepen, heb ik uitsluitend vrolijke en vriendelijke mensen ontmoet.

Visverkoop op de markt in Ambonstad

Seri Door de gespannen situatie op het eiland van een aantal jaren daarvoor was ook het visserijproject stil komen te liggen. Om het weer op gang te krijgen, leek het de werkgroep Visserij noodzakelijk om ter plekke de stand van zaken op te nemen en een beeld te krijgen van de verwachtingen die men op Ambon had. Ooit, bij de start van het project, was het de bedoeling de commerciële visserij in Seri te helpen ontwikkelen. Daartoe zouden een visserijhaven, een reparatiewerkplaats, een werf en een koel- en vriesloods gebouwd worden. De kosten voor onderzoek, ontwerp en materialen zouden door Vlissingen gedragen worden. Bovendien zou de gemeente Vlissingen onderzoeken of er kansen waren voor export van vis, in het

bijzonder tonijn, naar Europa. Tijdens ons bezoek bleek dat het oorspronkelijke project achterhaald was door nieuw beleid van de gemeente Ambon. Seri was in haar ogen niet langer de meest geschikte locatie voor de vestiging van een visserijhaven. De gemeente had voorkeur voor de locatie Eri en was daar zelfs al bezig met de aanleg van een visserijhaven. Er was een steiger in aanbouw en het hoofdgebouw en een aantal bijgebouwen stonden er al.

“Leer ons hoe het moet!” Een deel van de oorspronkelijke afspraken bleek dus achterhaald door de voortvarendheid van het gemeentebestuur van Ambon. Met het gemeentebestuur hebben wij daarom afgesproken dat de werkgroep Visserij voorstellen zou doen voor een nieuwe invulling van de Vlissingse bijdrage aan het visserijproject. De werkgroep kwam tot de conclusie dat het weinig zin heeft te zoeken naar mogelijkheden om nog materieel bij te dragen aan de visserijhaven en de voorzieningen daar. Er is nu vooral behoefte aan technische en organisatorische ondersteuning bij de verbetering van de commerciële visserij en bij de bedrijfsvoering van de visserijhaven en de vismijn. Of zoals de burgemeester van Ambon, drs. M.J. Papilaya, tijdens de laatste stuurgroepvergadering in mei uitriep : “Leer ons hoe het moet!” Overheid, onderwijs en ondernemingen In de nieuwe overeenkomst met Ambon staat dan ook de Vlissingse inbreng bij onderzoek, advies en opleiding centraal. De werkgroep gaat de komende maanden aan de slag om de afspraken uit die overeenkomst ‘handen en voeten’ te geven. Wij zullen de gemeente Vlissingen vragen haar deskundigheid beschikbaar te stellen, maar we zullen ook bedrijven en onderzoek- en onderwijsinstellingen in de regio benaderen om hen te interesseren voor deelname aan het project.”

Henk de Haas

8

Jembatan

Project afvaleducatie Ambon Binnen de stedenband Vlissingen-Ambon komt ook het verbeteren van het leefmilieu aan bod. Er is b.v. een vuilniswagen naar Ambon verscheept en er worden milieu-ambtenaren opgeleid om een inzamelsysteem op te gaan zetten, want Ambon moet veel schoner! Nu valt of staat een inzamelsysteem met de bekendheid ervan en de wil om er gebruik van te maken. Hiervoor is voorlichting en educatie nodig. Samen met MicMec Walcheren, dat het MilieuEducatiecentrum in Vlissingen heeft, is hiervoor een programma gemaakt.

Delegatie uit Ambon op bezoek in MicMec. Bob Latuheru geeft uitleg aan de burgemeester (links) over de leskisten voor de basisscholen.

Een belangrijk onderdeel hiervan is het ontwikkelen van leskisten voor de basisscholen van Ambon met als voorbeeld het materiaal dat de scholen hier gebruiken. Zo maken de kinderen kennis met het onderwerp Afval met wormenpop Pieter de Pier en zijn vriendjes de bodemdiertjes. Samen met de kinderen wordt gezocht naar wat ze wèl lusten (alle afval uit de natuur), wat nìet (plastic, blik, etc.) en waar ze zelfs dood van gaan (batterijen). Al heel snel wordt duidelijk dat dit soort afval dus niet op straat hoort maar in een bak en ook dat bodemdiertjes de afvalopruimerss in de natuur zijn en dus hartstikke belangrijk. Voorzien van bakjes, schepjes en naamzoekkaarten worden rondom de school zo veel mogelijk soorten verzameld en beter bekeken. Vervolgens komt het eigen

afval aan bod. Wat hebben we allemaal en wat doen we ermee? Is het allemaal echt afval of kunnen we er nog iets mee? Zo komt het inzamelsysteem van de gemeente aan de orde en kunnen tevens op de scholen zelf voorzieningen getroffen worden. Bijvoorbeeld een composteervoorziening maken, papier recyclen en batterijen inzamelen. Het is ook de bedoeling dat basisschool De Wissel in Vlissingen een Nederlandse versie van deze kist krijgt en dat er uitwisseling komt met een school op Ambon over dit onderwerp en wel in het Engels. In 2008 zou een aantal scholen op Ambon een Ambonese versie moeten krijgen. Hieraan werkt MicMec samen met de Molukse leerkrachten Mary de Lima, Riet Lekawael, Bob Lilipaly en Nico Lopulissa.

Eind oktober was er een delegatie uit Ambon op bezoek waar ook een directeur van een basisschool en een directeur van een middelbare school deel van uitmaakten. Samen met de MicMec en de Molukse leerkrachten hebben zij een training gevolgd, gesproken over de leskisten en de inhoud van de kisten bepaald.

Els van de Kerkhof Coördinator MicMec Walcheren Korenbloemlaan 5 4382 PD Vlissingen

Jembatan

9

Medische missies naar Ambon Vrijdag 16 november vertrekt er weer een medisch team naar Ambon. Evenals vorig jaar worden er staaroperaties uitgevoerd. Op dit moment zijn op Ambon de voorbereidingen in volle gang. Paulien Joël Pareira en Rachelle Hehalatu promoten het project bij de bevolking. De IHTP verpleegkundigen die in Nederland bijna twee jaar stage hebben gelopen (Jopie, Sherly,Librek, Edda en Josua) gaan de komende weken de kampongs langs om patiënten voor te selecteren. Er is voor gekozen om aan de noordkant van Hitu te beginnen, omdat deze zijde van het eiland vorig jaar geheel niet aan bod is gekomen..

“Met een efficiënte werkwijze willen we dit jaar in 10 dagen 300 ogen opereren, dit zijn er 100 meer dan vorig jaar. Het dr. Haulussy Ziekenhuis in Ambon heeft 30 bedden, 2 operatiekamers en een voorbereidingsruimte beschikbaar gesteld. Ook de operatiemicroscopen van het ziekenhuis mogen we weer gebruiken. De IHTPverpleegkundigen worden vrijgesteld van hun normale werk om het project te ondersteunen. De oogpoli en de medewerkers staan tot onze beschikking evenals alle apparatuur. Het team uit Nederland wordt ondergebracht in de Bapelkes, een ideaal verblijf op een steenworp afstand van het ziekenhuis. In tegenstelling tot vorig jaar willen we nu staarpatiënten van het hele eiland Ambon helpen. Voor mensen van verre waren de reiskosten een probleem. Dit jaar komt het team naar de kampongs toe om voor te selecteren, te selecteren en nacontroles te doen. De dag vóór de operatie in Ambon Stad worden de patiënten gratis met een bus opgehaald en aan het eind van de operatiedag weer gratis naar huis gebracht. We hopen zo ons project voor iedereen toegankelijk te maken. Er zijn zes instrumentensets nodig. Drie sets kunnen we kosteloos lenen van Medical Workshop, een firma uit Nederland. De andere drie sets heeft de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon (SSVA) aangeschaft in Jakarta en worden gedoneerd aan het ziekenhuis in Ambon. Ook is er een sterilisatieapparaat door de SSVA in Jakarta gekocht. Deze apparatuur is niet alleen beschikbaar voor het Nederlandse operatieteam, maar voor alle chirurgen in het dr. Haulussy Ziekenhuis. Alle operatiematerialen zoals nieuwe lenzen, hechtmateriaal,oogkapjes,spuiten, gazen en medicijnen zijn in Jakarta gekocht en worden op Ambon afgeleverd. Alleen patiënten die de operatie niet zelf kunnen betalen komen in aanmerking voor gratis hulp. We controleren dit aan de hand 10

Jembatan

van Kartu Sehat, Askes of Askesin. Patiënten die deze papieren niet kunnen overleggen maar wel staar hebben willen we overigens gerust helpen maar dan wel tegen het gangbare tarief in Indonesië. We willen niemand uitsluiten en vooral mensen van hun staar afhelpen. Het team is zeer enthousiast. De helft van het team is al meerdere keren op Ambon geweest, voor de anderen wordt het een

eerste kennismaking met de Molukken. De SSVA wil het staarproject jaarlijks laten terugkeren. Om die reden is het belangrijk een pool van vrijwilligers te vinden die twee of drie weken vakantie op willen nemen om dit werk te kunnen doen. Alle deelnemers aan het project doen dit werk zonder financiële vergoeding. De reiskosten VlissingenAmbon neemt de SSVA voor haar rekening. Cordaid is de grootste sponsor van het project, maar ook de opbrengst van het

benefietfeest georganiseerd door Dominggus Telussa en Jara de Jong (twee ROC-studenten die via de SSVA in Ambon stage hebben gelopen), wordt aangewend om de mensen

op Ambon te helpen. De operaties zullen plaatsvinden van maandag 26 november tot en met vrijdag 7 december.

Het operatieteam bestaat uit Folkert Tegelberg Nico Buisman Sietske Crop Hellie Stoel Jolanda de Mooij Frits Wille Bert Graaf Jos Manuhuwa Gabriëlle Bertels Ronald Elderkamp

oogarts oogarts poortarts OK-ass. OK-ass. Techniek Techniek Coördinatie Verslaglegging Anesthesie/Coördinatie

Goes Apeldoorn Goes Goes Bern (CH) Goes Middelburg Vlissingen Goes Vlissingen

Urologische operaties in Ambon Op 13 januari 2008 vertrekt er nog een medisch team vanuit Vlissingen. Dit team gaat urologische operaties uitvoeren: niersteenoperaties, nierverwijderingen, prostaatoperaties en waterbreuken. We denken zo’n 50 operaties uit te kunnen voeren. De gemeente Ambon maakt via posters en radio-oproepen promotie voor het project. Het dr. Haulussy Ziekenhuis stelt een operatiekamer en patiëntenbedden beschikbaar. Alle operatiematerialen worden in Jakarta aangeschaft en op Ambon afgeleverd. Indien mogelijk zal dr. Sietse Crop in november een eerste selectie van patiënten uitvoeren.

Om een goed gevuld operatieprogramma te krijgen zal er voor dr. John Vriesde een polikliniek georganiseerd worden, kort na aankomst op 15 januari in Ambon. Er is momenteel geen uroloog op Ambon werkzaam. De SSVA is erg verheugd met de bereidwilligheid van dit team uit Ziekenhuis Walcheren om in deze behoefte te voorzien. Alle deelnemers werken belangeloos mee en nemen vakantiedagen op bij hun werkgever. Beide projecten (staaroperaties en urologische operaties) zullen zowel op Ambon als na terugkomst in Nederland geëvalueerd worden. “

Het team dat de urologische operaties gaat uitvoeren bestaat uit:

Foto’s: Nico Lopulissa

John Vriesde Ina Wisse Christie Janse Linda de Miranda-Vriesde Ronald Elderkamp

uroloog OK-ass. OK-ass. Verslaglegging Anesthesie/Coördinatie

Vlissingen Middelburg Vlissingen Vlissingen Vlissingen

Jos Manuhuwa / Ronald Elderkamp

Rijwielspeciaalzaak BATAVUS|GAZELLE|GIANT|KOGA MIYATA

voor al uw fietsplezier

TOON’S RIJWIELSHOP W i n k e l c e n t r u m “ Pa p e g a a i e n b u r g ”

4 3 8 6 DA V l i s s i n g e n

Te l e fo o n 0 1 1 8 4 7 9 5 6 5 Jembatan

11

Foto’s: Nico Lopulissa

Projectpresentaties in Mae Uku

Op vrijdag 11 januari j.l. verzorgde de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon (SSVA) een informatiebijeenkomst in het Moluks cultureel centrum Mae Uku in Oost-Souburg. Centraal stonden de ervaringen van 4 studentes van Hogeschool Zeeland (afdeling Pabo) die 3 maanden stage hebben gelopen op Ambonse scholen. De vier studentes vertelden over hun lessen Engels en over hun activiteiten op het gebied van natuuronderwijs. Dit deden ze met foto’s via

12

Jembatan

een powerpoint presentatie. Met name hun ervaringen met het ‘dagelijkse leven’ op Ambon gaf veel herkenning bij het publiek. Ook het complete Motva-team gaf acte de presence. Motva staat voor Medisch Operatie Team Vlissingen-Ambon. Dit team, bestaande uit medici en verpleegkundigen uit de ziekenhuizen van Vlissingen, Goes en Apeldoorn, opereerde eind 2007 bijna 300 mensen met staar op Ambon. Dokter Sietske Crop gaf met een powerpoint presentatie het publiek inzicht in de activiteiten van de groep in de Ambonse dorpen en in het RSU

ziekenhuis in de stad Ambon. Ook stelde Motva-coördinator Ronald Elderkamp het urologie-team voor aan de aanwezigen. Dit team onder leiding van dokter John Vriesde vertrok 13 januari j.l. richting Ambon. Pabo-docent Rinze Friso vertelde kort over de samenwerking met de Pattimura Universiteit in Ambon en Ron Steenaert van gemeente Vlissingen vertelde over het project Afvalverwijdering in Ambon. De bijeenkomst trok honderd belangstellenden.