‘Je bent er zuiniger op wanneer het van jezelf is’ Milieucommunicatie op het scherpst van de snede
Ardo de Graaf Wilde Gagel 59 2498ER Den Haag M: 06-52056179 Twitter: ardo_g
Aanleidingen Biesland 1. Stadsverwarming kost te veel per GJ 2. Woning in Biesland verbruikt meer GJ dan je had verwacht 3. Op deze planeet verbruiken we veel te veel (van alles)
Oorspronkelijke propositie 2008 Kansen voor Biesland • • • • •
Gemiddelde energierekening is €2500 per jaar (65% warmte; 35% elektra) Energie besparen levert lagere maandlasten op Zelf energie opwekken wordt steeds leuker bij stijgende energieprijzen Beter energielabel helpt bij woningverkoop Onderdeel van ‘quality of life’ van Biesland/Ypenburg
Oorspronkelijke propositie was te diffuus en zat erg op technisch/financieel; de emotie rond het begrip duurzaamheid kwam er niet in voor
Lange lijst van mogelijke energiebronnen • • • • • • • • • • • • • •
Bewuster stookgedrag Passieve zonnewarmte (glas) Betere isolatie Radiatie (vloerverwarming, wandverwarming) Zonnecollectoren voor warmwater Windenergie Houtkachel Warmtepomp Collectief inkopen elektriciteit en warmte bij o.a. tuinders Benutten restwarmte douche, wasmachine, vaatwasser (WTW) Vraaggestuurde ventilatie PV collectoren Bodemwarmte en opslaan overtollige warmte ‘s zomers Gas… Nederlands aardgas is over 20 jaar op?
Goed geanalyseerd: mensen willen minder dan 7 jaar terugverdientijd
Investering
1 2 3 4 5 6 7
Inregelen CV installatie Zuinig stoken Isolatiepakket Warmtepomp Zonneboiler* Houtkachel Zonnepanelen (el.) *buffervat (300L)
investering subsidie Invest besparing/jr €150 €150 €150 €50 €250 €250 €120 €3.200 €2.000 €1.200 €250 €3.000 €750 €2.250 €250 €2.500 €2.500 €125 €4.000 €4.000 €200 €1.000 €1.000 P.M.
besp 15% 5% 10% 25% 10% 10% 25%
Met ingewikkelde spread sheets krijg je niemand over de streep
TVT 1 0 2 5 9 20 20
Tegemoetkomingen •
• • •
De subsidieregeling Duurzame Warmte voor bestaande woningen is op 10 september van start gegaan. De regeling, die doorloopt tot eind 2011, ondersteunt de aanschaf van duurzame warmtetoepassingen die zonder subsidie nog niet rendabel zijn, o.a. zonneboilers (€750) en warmtepompen (v.a. €2000) Vanaf 15 september 2010 kunt u uw spaarloontegoed belastingvrij opnemen. Het gaat om alle spaarloontegoeden die u in de periode van 2006 tot en met 2009 hebt opgebouwd Verbouwen, isoleren, schilderen, stukadoren en behangen vallen onder het 6%-tarief bij woningen die ouder zijn dan 2 jaar (na 1-1-2008) Bent u een ondernemer die investeert in energiebesparende bedrijfsmiddelen en duurzame energie? U kunt in 2010 gebruik maken van: Energie-investeringsaftrek (warmtepomp €200 per KW), gewone investeringsaftrek 22%, willekeurige afschrijving en BTW aftrek Er is positieve, maar onbegrijpelijke regelgeving
Toen zijn we gaan nadenken
Maak het begrijpelijk: stap voor stap en van individueel naar samen … 2015 2012 2011 2010 2009
5. Geothermie en/of eigen Coll.windenergie
100%
4. Coöperatie Electra&biogas
3. Zelf energie opwekken
2. Verbeteren woningisolatie
1. Bewust worden van eigen energieverbruik
Invullen jaarverbruik en uitlokken discussie op het bewonersforum
40% 30% 20% 10%
Techniek: van simpel naar moeilijk … 2015 2012 2011 2010 2009 Techniek
5. Geothermie en/of eigen Coll.windenergie
4. Coöperatie Electra&biogas
40%
3. Zelf energie opwekken
30%
2. Verbeteren woningisolatie
20%
1. Bewust worden van eigen energieverbruik Zelf het verbruik laten meten & Infrarood foto’s
100%
10% Tonzon “korting” (inzetten schoolverlaters mislukte)
LW warmtepompen
Collectief plaatsen PV panelen
?
Per stap een andere communcatie aanpak … 2015 2012 2011 2010 2009
5. Geothermie en/of eigen Coll.windenergie
4. Coöperatie Electra&biogas
40%
3. Zelf energie opwekken
30%
2. Verbeteren woningisolatie
20%
1. Bewust worden van eigen energieverbruik
Techniek
Zelf het verbruik laten meten & Infrarood foto’s
Aanpak
Vul uw verbruik in en kijk hoe u scoort tov anderen
100%
10% Tonzon “korting” (inzetten schoolverlaters mislukte)
LW warmtepompen
Collectief plaatsen PV panelen
Instructie Bijeenkomsten; en discussie op maximaal ontzorgen het bewonersforum en veel korting
Op plekken waar veel mensen komen (bioboer; scholen)
?
Ridderzuring Koekoeksbloem Koekoeksbloem Koekoeksbloem Koolzaad Meidoorn Meidoorn Koekoeksbloem Koekoeksbloem Ereprijs Ereprijs Ereprijs Koekoeksbloem Koekoeksbloem Meidoorn Vogelkers Vogelkers Vogelkers Hoefblad Hoefblad Hoefblad Ereprijs Rietorchis Ereprijs Heermoes Heermoes Heermoes Heermoes Vogelkers Sleedoorn Veldzuring 1 Veldzuring 1 Veldzuring 1 Veldzuring 2 Gentiaan Gentiaan Gentiaan Gentiaan Knoopkruid Knoopkruid Knoopkruid Dotterbloem Dotterbloem Pinksterbloem Pinksterbloem Weegbree Weegbree Weegbree Pijlkruid Knoopkruid Pijlkruid Abeel Abeel Knoopkruid Abeel Pijlkruid Pijlkruid
M3 woninginhoud
600
500 60
400 50
40
300 30
200 20
10
100 0
Er zijn grote verschillen in verbruik, Rc volgens de technische omschrijving (3,5 W/m2*C) wordt door niemand gehaald Jaarverbruik (GJ)
1. Woningen in Biesland verbruiken meer GJ’s dan verwacht Benchmark Stadsverwarming Biesland 2009 90
80
70
2. Oplossing: na-isoleren woningen
2009: vergelijken jaarverbruik op bewonerssite & na-isoleren kruipruimte • • • • • • •
Onvrede piekt rond de jaarnota energiebedrijf Prikkelen nieuwsgierigheid werkt (maar ebt snel weg) Je moet handelingsperspectief bieden Sommige buren helpen elkaar met aanbrengen isolatie in de kruipruimte Korting doet eigenlijk weinig Aanbod van goedkope installatie-uren mislukte doordat aannemers geen belangstelling hebben voor inzetten stagiares en schoolverlaters Subsidieregelingen voor oudere woningen (en niet voor nieuwe) wekt ergernis
17% energiebesparing onder deelnemers, maar ondanks bewezen voordeel doet een deel vd bewoners nog steeds niet mee
Gebruik telkens begrijpelijke slogans … 2015 2012 2011 2010 2009
4. Coöperatie Electra&biogas
100% 40%
3. Zelf energie opwekken
30%
2. Verbeteren woningisolatie
20%
1. Bewust worden van eigen energieverbruik
10%
Zelf het verbruik laten meten & Infrarood foto’s
Tonzon “korting” (inzetten schoolverlaters mislukte)
LW warmtepompen
Collectief plaatsen PV panelen
Aanpak
Vul uw verbruik in en kijk hoe u scoort tov anderen
Instructie en story telling op bewonersforum
Bijeenkomsten org; maximaal ontzorgen en 30% korting
Gebruikmaken van plekken waar mensen komen (bioboer; scholen)
Slogan
‘Zie je wel, we betalen te veel’
Techniek
5. Geothermie en/of eigen Coll.windenergie
Verbeter uw comfort Voor minder geld (geen koude dag & nacht vloer meer) dezelfde temperatuur
Investeer dicht bij huis voor een beter milieu
?
2010/2011: LW warmtepompen Ondanks €1000 korting en €1500 subsidie nauwelijks belangstelling – 75% Korting op de aanschafprijs hielp zelfs niet – Klant wil geholpen worden met bepalen plaats buitenunit (leverancier vraagt €250 extra voor installatie advies ter plaatse) – Warmtepomp is technisch ingewikkeld te begrijpen; grafiekjes en tabellen onvoldoende overtuigend om het ding aan de man te brengen – Angst voor ‘herrie’ (stomme opmerking tijdens presentatie) – Leverancier heeft invulinstructie opgesteld, maar verzuimt belangstellenden na te bellen; subsidieformulieren blijven liggen – Subsidieregeling ging open vlak voor de zomervakantie en was tegen de herfst uitverkocht; geld voor 2011 is nog steeds niet beschikbaar – Consument moest vooraf betalen (logisch gezien hoge korting, maar ongebruikelijk) – Binnenkort opnieuw proberen met andere leverancier en subsidieregime
Constante communicatiemis-match tussen leverancier en consument Branche heeft vooral technische focus en negatieve attitude (‘u snapt er niks van, wij weten het beter’) en bleek niet in staat tot verkopen ‘emotie’
2011/2012: Buurtbewoners investeren samen in zonnepanelen op twee scholen en een boerenbedrijf – – – – – –
‘Geen gedoe, geen troep en kost geen tijd’ Aanzicht woning verandert niet Laag instapbedrag (€500) Fin. rendement van 7% Groepje vindt het intellectueel uitdagend om voor elkaar te krijgen Door besluitvorming via schoolbesturen dit voorjaar gemist (=negeren wens ouders) – Biologisch boerenbedrijf onverwachte (pro)motor; klantenbinding door ‘mijn’ zonnepaneel op ‘mijn’ boerderij (speelt goed in op emotie) – Communicatie via lokale open dag: ‘Bieslandse dagen’, 3&4 september
Naast Bewonersvereniging wordt momenteel cooperatie opgericht; veel belangstelling onder bewoners om mee te doen
Hoe krijg je de meerderheid zover? Duurzaamheid = Emotie Maar emotie van duurzaamheid wordt soms verschilend beleefd: •
Early adopters – – – –
Hebben veel energie Zijn in de minderheid Vinden ingewikkelde dingen leuk Hebben (soms) sterke natuur & milieu focus – Zetten je mogelijk op het verkeerde spoor door technische fascinatie
Hoe krijg je de meerderheid zover? Duurzaamheid = Emotie •
Early adopters – – – –
•
Hebben veel energie Zijn in de minderheid Vinden ingewikkelde dingen leuk Hebben (soms) sterke natuur & milieu focus – Zetten je mogelijk op het verkeerde spoor door technische fascinatie – Kosten jezelf veel tijd (emailen, bellen, bij elkaar komen)
De meerderheid – … is in de meerderheid – Heeft altijd gelijk – Heeft geen tijd voor ingewikkelde dingen – Dus hou het simpel en begrijpelijk, – dan doen zij zelf het werk – Alleen niet in jouw tempo, maar in dat van hen zelf – Maar uiteindelijk doen ze het wel – En daar gaat het toch om?
Dus richt je op wie je wilt bereiken; de meerderheid vindt hele andere dingen belangrijk dan een enthousiaste kopgroep !
