januari 2010

Alle Hens

LPD2 in Afrika Generaal Zuiderwijk:

Marine weer zichtbaar

Maandblad van de Koninklijke Marine december 2009 / januari 2010

Colofon:

Alle Hens

Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Hoofdredacteur: LTZ SD 2 B. Wijnandts Stagiair: F. Postma

Cover

Tijdens een cocktailparty aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt beveiligt deze Senegalese militair het haventerrein. (Foto: Gerben van Es, AVDD)

Aan dit nummer werkten verder mee: MAJMARNS C.A.M. Buter, KAPMARNS W. Diepeveen, A.C. de Leeuw, LTZ 2OC M.F. van der Maas, R. Satijn, J. Smit, LTZ SD 2OC V.J.G. Strijbosch.



4

9

ISSN 0024-0389

12 Tien jaar marinejongerenclub

Tijdens een grote gecombineerde oefening vanuit de luchtmacht georganiseerd, kon de 11e infanteriecompagnie haar vaardigheden met luchtlandingen maximaal trainen. Apaches en F16’s ondersteunen de mariniers als zij hun doelwitten uitschakelen.

Een naam en een geboortedatum zijn in Congo niet zulke vanzelfsprekende gegevens als in Europa. Hoe registreer je dan al je personeel in dienst? LTZ 2 OC Van der Maas begeleidt de missie EUSEC bij de wederopbouw van het Congolese leger.

20 De geur van nieuwigheid

16

Sinds enkele maanden staat er daadwerkelijk een op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Hoe bevalt de NH90 gebruiker? De opleidingen zijn volop aan de gang, de eerste vlieguren zitten erop.

En verder:

Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 11 januari 2010.

Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding.

De marine is een nieuwe weg ingeslagen die voor het personeel en het publiek steeds duidelijker wordt. LTGENMARNS Zuiderwijk concludeert in zijn afscheidsinterview: “Ik ben ervan overtuigd dat wij aan de vooravond staan van een nieuwe maritieme eeuw.”

18 Conseillère in Congo

Internet: www.defensie.nl

Abonnementsprijs: € 17,02 (buitenland € 21,55 per jaar)

Hr.Ms. Johan de Witt maakte de afgelopen maanden een indrukwekkende reis naar West-Afrika. Diverse opleidings- en ontwikkelingsprogramma’s konden gekoppeld worden aan de eigen maritieme oefeningen van het schip.

16 Aanval uit de lucht

Adreswijzigingen veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus 125 3940 AC Doorn Telnr.: 0343 474 150

Redactieadres: (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) Alle Hens Postbus 10.000 1780 CA Den Helder Telnr.: 0  223 657 620 / 657 660 DSN 209 57620 / 57660 E-mail: [email protected] E-mail redactieraad: [email protected]

4 Blik op Afrika

Subs bestaat tien jaar. “Wij willen jongeren uiteindelijk helpen bij een bewuste toekomstkeuze door hen een realistisch beeld te geven van de marinewereld.”

Geen toegang tot Intranet? Vraag naar formulier Dfe 073b bij DC HR: 0800 22 55 733 [email protected]

Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest Telnr.: 0900 226 52 63 (10ct p/m) www.aboland.nl

Inhoud

9 Interview C-ZSK

Lay-out & druk: OBT B.V., Den Haag Adreswijzigingen KM-personeel: Zie Intranet: Portaal >

Maandblad van de Koninklijke Marine

30 Sportkalender 2010 31 Logboek 39 Mensen en mutaties

18

Wereldwijd maritiem dienstbaar Deze tijd van het jaar symboliseert voor mij een moment om terug te blikken op de gebeurtenissen van het afgelopen jaar. Maar ook een moment om terug te blikken op een loopbaan van ruim 41 jaar. Dit is mijn laatste column in Alle Hens en de laatste keer dat ik mij tot u richt. Voor de Koninklijke Marine was 2009 een dynamisch jaar. De veiligheid en welvaart die in Nederland als vanzelfsprekend wordt beschouwd, zijn op vele plekken in de wereld onbekend en onbereikbaar. Daarom levert Nederland een bijdrage aan vrede en stabiliteit in regio’s waar anarchie en strijd hoogtij vieren. Het Commando Zeestrijdkrachten droeg daar het afgelopen jaar substantieel aan bij. Van Afrika tot Afghanistan Zo wierp de intensieve maritieme aanwezigheid bij de Hoorn van Afrika zijn vruchten af. Deze inzet startte met het escorteren van schepen van het Wereldvoedselprogramma, om de aanvoer van voedsel en hulpgoederen naar Somalië te waarborgen. Dit jaar trad Hr.Ms. De Zeven Provinciën in NAVO-verband succesvol op tegen piraterij. In de tweede helft nam Hr.Ms. Evertsen het stokje over en werd vlaggenschip van de EU-missie Atalanta. De gezamenlijke aanpak en intensieve maritieme aanwezigheid hebben bijgedragen aan de veiligheid langs de scheepvaartroutes bij Somalië en de bestrijding van piraterij op zee. Ook op het land droeg ons krijgsmachtdeel bij aan vrede en stabiliteit, zoals met de inzet van het Korps Mariniers in Tsjaad. Daar creëerden de mariniers de voorwaarden voor humanitaire organisaties, om hulp te verlenen aan de vluchtelingen en ontheemden. In Afghanistan levert de 23ste infanteriecompagnie, voorafgegaan door de 22ste, als onderdeel van de Nederlandse Taskforce Uruzgan een belangrijke bijdrage aan de veiligheid in de Afghaanse provincie Uruzgan. Maar ook de mariniers van de maritime special operations compagnie, van het fire support team en onze mensen van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie zijn al langere tijd actief in het gebied. Niet altijd even zichtbaar, is het groot aantal marinemannen en -vrouwen dat het afgelopen jaar op individuele basis werd uitgezonden naar Congo, Libanon, Irak en Soedan. Ook zij leverden een substantiële bijdrage aan vrede en stabiliteit. Dit geldt ook voor onze onderzeeboten, die onzichtbaar en in het geheim waardevol werk verrichtten. Binnen eigen landsgrenzen Naast de diverse missies en uitzendingen, vervult de Koninklijke Marine elke dag haar nationale maritieme taken. Van de Noordzee tot aan de Caraïbische Zee. Zo ruimden de Mijnendienst en Explosieven Opruimingsdienst Defensie het afgelopen jaar weer honderden explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Een intensieve en professionele klus. Handhaaft de ‘Unit Interventie Mariniers’ haar hoge graad van geoefendheid en paraatheid voor inzet voor nationale bestrijding van terrorisme en voert de Hydrografische Dienst het hele jaar door metingen uit, die de veilige vaart in de wateren van het koninkrijk waarborgen. In het Caraïbisch Gebied boekte de marine successen, met de onderscheppingen van drugstransporten over zee. De permanent gestationeerde eenheden, de stationsschepen Hr.Ms. Van Amstel en Hr.Ms. Amsterdam en ook Hr.Ms. Van Speijk leverden een

belangrijke bijdrage aan counterdrugsoperaties en aan de internationale samenwerking met de Zuid-Amerikaanse landen. Respect Als ik terugblik op een dynamisch jaar – waarin de marine haar relevantie wederom onderstreepte – realiseer ik me terdege dat deze prestatie van formaat alleen bereikt kon worden door de inzet, het doorzettingsvermogen en de enorme loyaliteit van ons personeel. Ik heb respect voor u, maar ook voor allen die het belangrijke werk van onze schepen en eenheden mogelijk maken. Er wordt ook achter de schermen keihard nuttig en onmisbaar werk verzet in de administratie, bij de geneeskundige dienst, in de logistieke ondersteuning, bij de personeelsorganisatie, op de scholen, bij de brandweer, de diverse afdelingen en directies, etcetera. Kern van de marine Meer dan 41 jaar heb ik deel mogen uitmaken van het Korps Mariniers en onze mooie Koninklijke Marine. Als ik terugkijk op deze periode, realiseer ik me dat onze omgeving en onze organisatie nooit stilstaan. Veranderingen om ons heen leiden tot veranderingen bij onszelf, ook in de toekomst. Nieuwe aanpassingen vereisen weer flexibiliteit en veerkracht. En daarmee raak ik de kern van onze marine. Want de kracht van onze organisatie ligt in de mentaliteit van ons personeel. Can do, max flex, of welke term u ook gebruikt. De inzet, flexibiliteit en veerkracht die nodig zijn om veranderingen tot een goed einde te brengen, ervaar ik hier keer op keer. Het zijn de mensen binnen de marine die het verschil maken en dit bedrijf maken tot wat het is: een mooie organisatie met fijne collega’s, die veel voor elkaar over hebben en elkaar door moeilijke situaties slepen. Ik ben en blijf onder de indruk van die fantastische mentaliteit. Ik realiseer me dat ik voor een bijzondere organisatie heb mogen werken en voel me bevoorrecht dat ik het commando over de zeestrijdkrachten heb mogen voeren. Ik wil u oprecht bedanken voor alle steun. Ik wens personeel, thuisfront en onze oudgedienden een prettig kerstfeest en een goed uiteinde. Een bijzonder goed verlof voor de thuisblijvers en voor alle uitgezondenen Godspeed, fair winds en following seas! n

De Commandant Zeestrijdkrachten R.L. Zuiderwijk, luitenant-generaal der mariniers

3

Hr.Ms. Johan de Witt combineert oefening met praktisch nut

Kennis en ervaring delen in Afrika Overslag van drugs, illegale visserij, mensensmokkel, komst van georganiseerde misdaad en de gevolgen van nieuwe en bestaande olievondsten leggen vaak grote druk op de jonge Afrikaanse overheden. Het mogelijke effect van deze problemen reikt ver landinwaarts en internationaal. De Verenigde Staten draait al enkele jaren het programma African Partnership Station om de Afrikaanse staten te helpen de maritieme veiligheid en stabiliteit te verbeteren. Hr.Ms. Johan de Witt leverde een belangrijke bijdrage. Tekst: Hr.Ms. Johan de Witt/Foto’s: Gerben van Es (AVDD), Sjaak van Wingerden

4

Hr.Ms. Johan de Witt is na ruim twee maanden in Afrikaanse wateren teruggekeerd in Den Helder. Zij vervulde langs de Atlantische kust de rol van vlaggenschip van het Africa Partnership Station (APS). “Het was tijdens deze reis niet de bedoeling dat we de problemen in Afrika zelf aanpakken”, zegt commandant kapitein-ter-zee Ben Bekkering. “Maar alleen al door hier te zijn geweest, lieten we onze Afrikaanse partners blijken dat zij niet alleen deze problemen hoeven te bestrijden.” De activiteiten die de Johan de Witt met de Afrikaanse partners en de deelnemende landen ondernam waren divers. “We trainden en oefenden, versterkten de maritieme infrastructuur, promoten het belang van een veilige zee voor stabiliteit en economische ontwikkeling en we probeerden de lokale gemeenschappen te bereiken door kleine projecten.” “Door vroegtijdig met ngo’s te overleggen zijn we uit Den Helder vertrokken met aan boord onder meer een brandweerauto, een ambulance, een minibus, twee opgeknapte boten van Rijkswaterstaat, tweehonderd ziekenhuisbedden en nog veel meer”, vertelt de Eerste Officier, kapitein-luitenant-ter-zee Ton Tas. “Al deze spullen hebben inmiddels in de diverse havens hun beoogde nieuwe eigenaar gevonden. En passant heeft de bemanning in Sierra Leone in anderhalve dag hard werken de gehele elektriciteitsvoorziening, een lekkend dak, een gebrekkige watertank en een haperend wagenpark van het Bai Bureh ziekenhuis nabij Freetown kunnen repareren.”

Behoeftes De Franse militairen in Dakar zeiden het al: think Africa, think amphibious! Dat amfibisch optreden hier inderdaad enorme mogelijkheden biedt, werd aan boord van de Johan de Witt al snel duidelijk. “Het mooie van deze reis,” zegt hoofd Operationele Dienst, luitenant-ter-zee 1 Leon Scheffer, “is dat je telkens weer nieuwe mogelijkheden tegenkomt. We hebben een vol programma tot een boordevol geheel kunnen uitbreiden door creatief te blijven.” “Neem Liberia”, vult de Amfibische Operatie Officier, majoor der mariniers Clemens Buter aan, “Wat begon als een amfibische debarkatie van zwaar constructiemateriaal van de Amerikaanse marinegenisten (US Seabees), mondde al snel uit tot iets veel groters. Uit contact met een Nederlander bij de civiele tak van United Nations Mission in Liberia (UNMIL) leerden we dat hier

De wapens zijn uit het straatbeeld verdwenen en de rotzooi is opgeruimd.

nogal wat behoeftes bestonden die UNMIL zelf niet kon invullen. Of de Johan de Witt iets zou kunnen betekenen?” Negen maanden per jaar is transport over de weg niet mogelijk en in de rest van het jaar is het ronduit lastig. Daardoor moeten de VN voortdurend helikopters inhuren om hun personeel te bevoorraden. Het wrak van de oude veerboot Oostvlieland blokkeert een steiger in de haven van Greenville.Dat is nu al anderhalf jaar het geval. Ook de bevoorrading van de vele plantages en hun werknemers stagneert en dat levert veel sociale onrust op. De hydrografische sloep deed een Rapid Environmental Assessment (REA) en duikers markeerden de uiteinden van het wrak. Luitenant-ter-zee 1 Randi Krols, leider van het Amerikaans/Nederlands hydrografisch team, stelde na afloop tevreden vast dat de haven bruikbaar is en dat de VN hun ingehuurde koopvaardijschip met enige beperkingen kunnen inzetten. Ook de overheid van Liberia kan de haven weer gaan gebruiken. Onbekende wateren “Voor REA is Afrika één grote speelplaats”, gaat Krols verder. “Er zijn weinig actuele gegevens bekend en de omgeving is zeer afwisselend. Bijna overal is er wel een reden voor een onderzoek: nieuwe wrakken, oude kaarten, soms zelfs helemaal geen gegevens.” De hoge oceaandeining en de hevige tropische buien, maken het werk niet altijd eenvoudig. Beperkt zicht in onbekende 5

▼

Gewapende kerels, angstige gezichten West-Afrika, van Senegal tot aan Nigeria (verder heeft de Johan de Witt niet kunnen kijken) valt te beschrijven als een langgerekt zandstrand met om de twintig tot veertig kilometer forse rivierdelta’s die soms tot honderden kilometers landinwaarts reiken. Bij Guinee Bissau is een flinke archipel. Bevolkingscentra liggen veelal aan de kust en langs de grote rivieren. Infrastructuur is zeer gebrekkig en lange regentijden maken transport over land bijna ondoenlijk. Verblijf op land is door het klimaat zwaar. Voedsel en water zijn schaars. “Deze regio heeft een afschuwelijke geschiedenis achter de rug”, zegt reservist luitenant-kolonel der mariniers Eisso Kronenberg. Hij voer mee om in de te bezoeken landen kennis en ervaring op te doen bij de kustwachten. Kennis en ervaring die hij volgend jaar bij een missie naar Burundi hoopt te kunnen gebruiken. “De bemanning heeft met eigen ogen aanschouwd uit welk dal bijvoorbeeld Sierra Leone en Liberia moeten komen. Tegelijkertijd hebben ze ook kunnen vaststellen dat er vooruitgang is. En dat bleek nu juist één van de motiverende factoren van deze reis.” Korporaal der mariniers Wouter Koeten is het daar mee eens. “In 2004 lag hier overal rotzooi, liepen overal gewapende kerels en zag ik bij de mensen alleen maar angstige gezichten. Nu is de rotzooi opgeruimd, zijn de wapens uit het straatbeeld verdwenen en zijn in plaats daarvan lachende mensen op straat verschenen. Natuurlijk hebben de mensen nog weinig, maar de vooruitgang is zichtbaar.”

wateren betekende dat het surveyteam omzichtig te werk moest gaan. Normaal gesproken staan de hydrografische sloepen niet aan boord van een Landing Platform Dock. Het is eerder gedaan, maar juist deze reis bleek een unieke gelegenheid om dringend benodigde gegevens te verzamelen voor een veilig gebruik van Afrikaanse havens en tegelijkertijd ervaring op te doen met expeditionaire survey-capaciteiten. “Niet alleen de havenautoriteiten zijn zeer geïnteresseerd in onze bevindingen, ook lokale vissers varen er wel bij”, zegt Krols.

Een deel van de bemanning van Hr.Ms. Johan de Witt bekijkt in het Lungi Hospitaal in Sierra Leone wat er voor verbetering vatbaar is.

Hr.Ms. Johan de Witt bracht voor Ghana een brandweerauto en een ambulance mee uit Nederland.

Aan boord trainen Afrikaanse studenten in maritieme capaciteiten. Onder andere krijgen zij les in brand- en averijbestrijding.

Nieuw deze reis was de samenwerking met Amerikaanse collega’s van het US Navy Fleet Survey Team uit Mississippi. Voor hen was het helemaal nieuw om vanaf een Landing Platform Dock te opereren en in een zeer kort tijdsbestek een survey uit te voeren. Ook de kans om met de Amphibious Beach Unit en de Bootcompagnie te oefenen, maakte deze periode volgens het REA-team een prachtervaring en een basis om verder te ontwikkelen. Amfibisch transport Bij de tweede vraag vanuit de Liberiaanse VN-missie kon de Johan de Witt misschien wel het beste staaltje amfibische optreden laten zien en oefening met praktisch nut combineren. De UNMIL wilde voertuigen verplaatsen van Greenville naar Monrovia. Transport over de weg was geen optie en hun eigen transportschip, mv Caterina, moest zich eerst over de resultaten van de REA-survey buigen voordat zij de haven van Greenville zou aandoen. De landingsvaartuigen konden de haven omzeilen en de voertuigen ophalen op een strand nabij Greenville, om ze vervolgens over te varen naar het schip. Een koud kunstje voor de Bootcompagnie die na een strandverkenning van de Amphibious Beach Unit (ABU) snel aan de slag ging. Binnen een drietal uren was de landingseenheid ingezet, waren de voertuigen beladen en waren alle eenheden geëmbarkeerd. Niet alleen een goede oefening voor het schip en de bootcompagnie, maar het leverde voor UNMIL een kostenbesparing van enkele tonnen op. De volgende dag zijn de voertuigen onder grote belangstelling ontladen op het strand van het Pakistaanse hoofdkamp in Monrovia. Rivieroptreden “De kans die we hier langs de westkust van Afrika kregen om realistisch te trainen is geweldig”, zegt Buter. “Hier konden we, vanuit zee en in de kustwateren ons werkterrein uitbreiden naar de rivieren. In Afrika is dat overigens pure noodzaak. Door de slechte staat van de wegen zijn rivieren ware levensaders en bij uitstek de ruimte om te manoeuvreren.” Bij deze oefening werd intensief gebruik gemaakt van het nieuwe landingsvaartuig, de LCVP Mk5 (c). De REA-sloep voerde voor het eerst in haar bestaan een rivierverkenning uit. “Vanaf de Johan de Witt als uitvalsbasis voerden we diverse verkenningen uit om te bepalen waar we de rivier op en vervolgens aan land konden gaan”, zegt sergeant der mariniers Willem Lindhout. “Dit bleek bij St. Louis (Senegal) en bij Buchanan (Liberia) lastig genoeg. De rivieren spugen grote hoeveelheden zand en afval naar buiten. Hierdoor ontstaan vele ondieptes en grondzeeën.” Lindhout was als leider van de ABUverkenningseenheid intensief bij deze fase betrokken. “Een gedegen verkenning is een vereiste. Om naast mijn eigen ABU-recce

Door averij zijn er gewonden die in de ziekenboeg worden behandeld. Voor de meeste Afrikanen een geheel nieuwe ervaring. 6

Een goede amfibische oefening bleek voor UNMIL een kostenbesparing van enkele tonnen ook het REA-team beschikbaar te hebben, is pure winst.” Eenmaal op de rivier zocht het team van ABU-recce verder naar goede landingslocaties, inclusief een geschikte uitgang naar het achterland. Op deze manier zouden grote delen van dit gebied bereikt kunnen worden, bijvoorbeeld voor de logistieke bevoorrading van woongemeenschappen of eigen eenheden. Cursus aan boord Aan boord van het LPD stond het leven ondertussen niet stil. Afrikaanse collega’s kregen lessen in boardingoperaties, varen met kleine vaartuigen en medische hulpverlening. Getraind door Amerikanen en Nederlanders hebben 46 Afrikanen uit Sierra Leone, Senegal en Ghana intensieve weken achter de rug. Dit was zonder meer de meest internationale club aan boord. Een van de studenten was Nicolas Damptsie van de Ghanese marine. Hij volgde medische trainingen aan boord. “Ik vind het APS-

programma erg leerzaam. Ik heb vooral geleerd mijn theoretische kennis in praktijk te brengen. Zo had ik bijvoorbeeld thuis in Ghana nog nooit geoefend op een beademingspop. Dat bleek in de praktijk lastiger dan ik dacht.” De commandant kijkt terug op een leerzame en boeiende periode. “We hebben met zijn allen gezien en beleefd dat Afrika nog vele uitdagingen kent. We hebben ook gezien dat er stappen in de goede richting worden gemaakt. Standaarden van marines helpen verbeteren, ngo’s geholpen, UNMIL veel geld bespaard en bekendheid gegeven aan het belang van een goed gebruik van de zee. En we hebben zelf veel geoefend. Dat allemaal in een relatief korte tijd.” Om vervolgens tot de conclusie te komen dat schip en bemanning, collectief en individu, allemaal een stukje beter uit Afrika terug zijn gekeerd. n

7

Activiteiten in het ­ Vergeten Continent De aandacht van Nederland voor Afrika is de laatste jaren sterk gegroeid. Ook de krijgsmacht toont steeds meer interesse in wat lang het Vergeten Continent is genoemd. “De overvloedige aanwezigheid van (unieke) delfstoffen zoals olie, gas, goud, uranium, lithium en coltan leiden tot een significante uitbreiding van de Chinese en Amerikaanse invloedsfeer op het continent. Gelijktijdig is door de grote lokale armoede en het uitgebreide geweld een migratiestroom op gang gekomen, die een negatief effect op de veiligheid en stabiliteit heeft, ook richting Europa.”, zegt de Maritieme Visie 2030 over dit werelddeel. Naast de delfstoffen en migratiegolven worden er ook drie andere probleemgebieden in genoemd die de basis vormen voor de soorten inzet waarbij de marine een rol kan spelen: drugssmokkel, piraterij en illegale visvangst. In Monrovia (Liberia), brengt de hydrografische opnemingssloep de haven in kaart op wrakken en onveilige dieptes.

“Bijna overal is er wel een reden voor een onderzoek: nieuwe wrakken, oude kaarten, soms zelfs helemaal geen gegevens”

Misschien wel voor de eerste keer wordt de St. John rivier door een sonar bekeken.

8

Afrika is bij uitstek een continent van water De meeste van de 53 staten grenzen aan zee. In het zuidoosten worden veel landen gescheiden door grote meren. Daarnaast zijn er enorme rivieren als de Nijl en de Congo, die door meerdere landen lopen. Bijna het hele continent behoort tot de Derde Wereld en veel staten bevinden zich in een fragiele situatie of zijn al compleet ingestort zoals Somalië. Vanuit de afdeling Bestuursondersteuning buigt luitenant-ter-zee 1 Harry Dekkers zich over hoe het Commando Zeestrijdkrachten op strategisch niveau het meest effectief ingezet kan worden in Afrika. “Onze middelen zijn beperkt en Afrika is een enorm groot continent dus moeten we keuzes maken. We streven naar activiteiten met een duurzaam karakter.” Opleiden in motoronderhoud is volgens Dekkers net zo belangrijk of zelfs belangrijker dan het schenken van een buitenboordmotor. Zo moet er naar de activiteiten in Afrika worden gekeken. “Maar we kunnen en willen dat niet alleen. We zoeken naar samenwerking met andere partners, zowel joint, combined, interdepartementaal en interagency.” Een van de ontwikkellijnen die door Bestuurs­ ondersteuning zijn geformuleerd, is de opbouw van Afrikaanse maritieme capaciteiten. “Uiteindelijk moet dit uitmonden in een situatie met zelfstandige Afrikaanse partners die ‘hun eigen broek kunnen ophouden’”, zegt Dekkers. “We moeten goed inventariseren en luisteren naar wat de Afrikanen nodig hebben. Zij kennen de lokale situatie immers het best.”

Strijd tegen zeeblindheid positieve impuls voor personeel

C-ZSK: Onze inzet telkens weer relevant LTGENMARNS Zuiderwijk: vertrouwen keert langzaam terug

De waarschijnlijk langst dienende Nederlandse militair van dit moment gaat ruimte maken voor een nieuwe generatie. Luitenant-generaal der mariniers Rob Zuiderwijk draagt zijn commando aan schoutbij-nacht Matthieu Borsboom over op 22 januari, om daarna met leeftijdsontslag te gaan en op zijn boerderij in Zweden van zijn vrije tijd te gaan genieten. Als eerste marinier aan het hoofd van de Koninklijke Marine voerde hij het commando in een nieuw hoofdstuk van het maritieme krijgsmachtdeel. Tekst: Barry Wijnandts/ Foto’s: Archief

Maritieme eeuw Ondanks de groeiende – zichtbare – relevantie van het maritiem domein, waarschuwt Zuiderwijk voor het gevaar van zeeblindheid. “Het publiek kan zich niet goed voorstellen wat er allemaal

op zee gebeurt. Ons werk speelt zich af over de horizon, buiten het zichtveld. Hierdoor zien mensen veiligheid op zee vaak als iets vanzelfsprekends.” Door de toenemende piraterij in de wateren rond Somalië en in de Golf van Aden, verandert dit beeld snel. De wereldgemeenschap beseft dat de situatie op zee direct ingrijpt op de wereldhandel en –economie. Hierdoor groeit ook het draagvlak in de samenleving voor het werk van de marine. “Kijkend naar de diverse trends en ontwikkelingen in de wereld, zoals de toenemende behoefte aan delf- en grondstoffen, de klimaatverandering en de groei van de wereldbevolking, ben ik ervan overtuigd dat wij aan de vooravond staan van een nieuwe maritieme eeuw.” Niet meer alleen op missie Door de complexiteit van conflicten en dus ook van operaties, voert de marine missies niet meer zelfstandig uit. “We moeten het ook niet alleen willen doen. Samenwerking is onontbeerlijk. Met andere krijgsmachtdelen, ministeries, nationaal, internationaal of met het bedrijfsleven. Alleen zo kun je blijvend resultaat boeken.” Deze brede samenwerking ziet men duidelijk in de 3D-benadering in Afghanistan. Dit staat voor ‘Defence, Diplomacy, and Development’. Het ministerie van Buitenlandse Zaken met 9

▼

Het ‘tijdperk Zuiderwijk’ volgde op een roerige periode van ingrijpende reorganisaties en de nasleep van incidenten waarmee de marine ernstige imagoschade opliep. Een periode van inkrimping, de afstoting van de M-fregatten, de sluiting van Marinevliegkamp Valkenburg, personeelstekorten en een andere operationele koers. Dit alles resulteerde in veel onrust. Het vertrouwen van het personeel in zichzelf én in de leiding had zwaar te lijden. Bij zijn aantreden pleitte generaal Zuiderwijk ervoor om de rust in de organisatie terug te brengen. “Terugbrengen van rust betekent echter geen stilstand”, benadrukt hij stellig. “De dynamiek in de organisatie is gebleven en zal ook in de toekomst blijven. Maar het grote aantal reorganisaties en de snelheid waarmee deze werden doorgevoerd, gaven het begrip en vertrouwen van het personeel een enorme knauw.” Toch ziet de generaal dat dit vertrouwen langzaam terugkeert. “Er komt meer publieke aandacht voor het maritieme domein, waardoor onze mensen merken dat ook anderen het belang van onze inzet inzien.”

Het publiek ziet steeds meer de noodzaak van het maritiem optreden. Zoals Hr.Ms. De Zeven Provinciën die de vrijgelaten sleper Yenegoa Ocean met haar getraumatiseerde bemanning escorteerde naar een veilige haven.

de minister voor Ontwikkelingssamenwerking en het ministerie van Defensie proberen daar een gemeenschappelijk doel te bereiken met op elkaar afgestemde activiteiten. Zuiderwijk: “Deze benadering past in een postconflict situatie of ter ondersteuning van fragiele staten, om de stabiliteit in een regio te bevorderen.” De joint, combined, interdepartementale en civiel-militaire aanpak biedt een nieuw perspectief waarop de organisatie zich kan richten. Ook bij het personeel dringt volgens Zuiderwijk het besef door wat het nieuwe optreden op en vanuit zee inhoudt. “Het gezamenlijk tot stand brengen van de 3D-aanpak vormt een nieuwe uitdaging. Maar ik zie hoe de visie doordringt bij het personeel en zich steeds meer vertaalt in het denken in nieuwe mogelijkheden en perspectieven. De organisatie is weer overtuigd van haar belang en haar eigen kracht en het vertrouwen groeit.” Afrika De relevantie van het maritieme domein groeit, mede door de

C-ZSK: “Ik zie hoe de visie doordringt bij het personeel en zich steeds meer vertaalt in het denken in nieuwe mogelijkheden en perspectieven.”

ontwikkelingen in en rond het Afrikaanse continent. Een continent gekenmerkt door hoge mate van onrust, instabiliteit en armoede. Een continent waar toenemende zeeroof, piraterij en maritieme criminaliteit, zoals drugssmokkel en mensenhandel, een actuele en reële dreiging vormt van de (economische) belangen. Een continent waar veertig van de 53 staten aan zee grenzen en de infrastructuur samenhangt met lange, dichtbevolkte kuststroken en grote rivierdelta’s. “Om dan vanaf zee activiteiten te ontplooien of logistiek te ondersteunen, zonder een grote en kwetsbare logistieke ‘footprint’ op land, is van onschatbare waarde. Het geeft militaire en politieke vrijheid van opereren.” Zuiderwijk benadrukt dat de krijgsmacht

De wereldgemeenschap beseft dat de situatie op zee direct ingrijpt op de wereldhandel en -economie in deze situatie een belangrijke rol speelt. “Er moet samenhang zijn tussen enerzijds het scheppen van een veilige situatie en anderzijds het ondersteunen van landen in een post- of pre-conflict situatie.” In sommige situaties is het te laat, zoals in Somalië. Een voorbeeld van een gefaalde staat. “Maar in andere landen kunnen we vanuit het maritiem domein een conflict helpen voorkomen.” Om een bijdrage te leveren aan stabiliteit in Afrika, was het CZSK hier de afgelopen jaren op vele manieren actief. Zowel in Ethiopië, Eritrea, Liberia, Senegal, Congo, Sierra Leone, Mali, Soedan, Burundi en Tsjaad. Maar ook op zee, voor de kust van Liberia, op de rivierdelta’s van Senegal en bij de Hoorn van Afrika. De deelname aan het ‘Afrika Partnership Station’ sluit naadloos aan op deze geïntegreerde benadering. “Het is een mooi voorbeeld van hoe we op en vanuit zee gezamenlijk optreden, om instabiele regio’s te stabiliseren en veiliger te maken.” 10

De OMLT’s hielpen de Afghaanse strijdkrachten op te bouwen.

Betere balans Naast een nieuwe operationele koers, het groeiend belang van de 3D-aanpak en het bestrijden van zeeblindheid, streed de generaal tijdens zijn commando ook voor interne verbeteringen. Zo wilde hij het vertrouwen in de organisatie terugbrengen, de operationele druk beter verdelen en de organisatie effectiever maken. “De activiteiten in het operationeel jaarplan zijn beter verdeeld over onze schepen en eenheden. Hierdoor ontstaat een meer gelijkmatige belasting, waarbij ook duidelijk een grens is gesteld aan het aantal vaar- en oefendagen.” Ook de behoefte van het individu en het thuisfront speelden hierbij een belangrijke rol. Als voorbeeld noemt Zuiderwijk de drie-schepen-rotatie van het stationsschip in het Caraïbisch Gebied. “Hiermee creëren we ruimte, om een schip ook na een term in de West nog een interessant vaarprogramma te laten uitvoeren, zonder dat de jaarbelasting te hoog wordt.” Zuiderwijk onderstreept dat in de voorgaande jaren niet zozeer de totale rek eruit was, maar dat er wel minder balans in het jaarprogramma zat. “Door de balans te herstellen, maken we ons krijgsmachtdeel effectiever en tevens aantrekkelijker voor het personeel.”

harmonisatie van de onderofficiersrangen met andere krijgsmachtdelen echter niet gerealiseerd. Zodoende blijft er volgens Zuiderwijk nog voldoende werk liggen voor zijn opvolger. “We kampen nog steeds met personele tekorten. Maar gelukkig neemt de instroom toe en de uitstroom af.” Dit brengt weer nieuwe uitdagingen met zich mee voor de opleidingsscholen en de benodigde PBI-plaatsen aan boord van schepen. Ook de komst van de patrouilleschepen vormt een nieuw en uitdagend hoofdstuk. En op het gebied van onderhoud en de samenwerking tussen het CZSK en het Marinebedrijf en de DMO zijn nog veel verbeterslagen te maken. Het herwonnen vertrouwen doet de generaal zichtbaar goed. “Het personeel is gemotiveerd, veerkrachtig, betrokken en telkens weer bereid om tot het uiterste te gaan. De marine bestaat uit mensen die met plezier hun steentje willen bijdragen aan een betere wereld. Ik ben blij dat ik er zolang deel van heb kunnen uitmaken en het voorrecht heb gehad er leiding aan te mogen geven.” n

Verbeterslagen Ook de hoofdstructuur van het Commando Zeestrijdkrachten werd de afgelopen jaren aangepast, om de bestuurbaarheid van de organisatie te verbeteren. “Het opzetten van een separate Directie Personeel, het terugbrengen van de groepoudsten en het ontwerpen van een strategische kaart voor het CZSK met daaraan gekoppeld de agenda van de Admiraliteitsraad, waren alle belangrijke stappen om de organisatie effectiever te maken.” Een ander speerpunt betrof de herwaardering van de rol van onderofficier. Voor Zuiderwijk een belangrijke voorwaarde om het vertrouwen van het personeel in de organisatie én in de leiding te herwinnen. “De onderofficier vormt de brug tussen de werkvloer en de hogere leidinggevenden. Ze zijn de ruggengraat van de marine. Daarom hecht ik veel waarde aan het ontwikkelen van deze onmisbare positie.” Tot zijn spijt is de noodzakelijke

De kustwacht vormt een oud schoolvoorbeeld van interdepartementaal samenwerken. De organisatie werkt voor zeven ministeries in veertien operationele overheidstaken, waarvan het dagelijks beheer bij de Koninklijke Marine ligt. 11

Groepen worden teams op het SUBS-kamp.

Marine jongerenclub SUBS tien jaar Als twaalfjarige mee op minibivak en allerlei mariniersdingen doen. Via het tijdschrift op de hoogte blijven van het militaire en het maritieme, of hierover praten met leeftijdsgenoten op het forum. Een vaardag winnen. Het kan allemaal als lid van de jongerenclub van de marine. Tekst: Ferdi Postma/Foto’s: Archief SUBS, Ferdi Postma SUBS richt zich op jongeren van twaalf tot en met zeventien jaar en wil hen vooral informeren. Het begon allemaal tien jaar geleden met een adressenbestand van 2500 kinderen onder de zestien. Zij hadden ooit informatie opgevraagd over de marine. Omdat het zonde was om hier niets mee te doen, besloot PVKM hen actief te benaderen. SUBS was geboren. Tien jaar later zijn er ruim 8000 leden. Een van die leden is de zestien jaar oude Joey van Golde die al vijf jaar lid is. Het leukst vindt hij het om met leeftijdsgenoten te praten over de marine. “Zij hebben dezelfde interesse en daardoor snappen we elkaar beter.” Als lid heeft hij ook al heel veel gedaan. “Ik heb meegevaren met een mijnenjager en ben op kamp geweest. Toen sliepen we in tenten, aten voedsel uit blikken en leerden kaart en kompas te gebruiken. Het was echt heel leuk en ook nog eens leerzaam.” Vrijblijvend Coördinator van SUBS, Silvana Amerika vertelt: “SUBS is de manier om op jonge leeftijd al leuke informatie van de marine te ontvangen op een hele actieve, maar ook vrijblijvende manier.” Oud SUBS-lid en inmiddels jongstejaars adelborst Irene van der Heijden vult haar aan: “Al wil je later niet bij de marine, maar

vind je het gewoon leuk om SUBS-dingen te doen, dan ben je er ook van harte welkom.” Een complete en objectieve invalshoek staat dan ook voorop bij SUBS. Het is geen doel om jongeren over te halen om te solliciteren. “Als iemand uit onze informatie concludeert dat een marinebaan niets voor hem is, dan is dat ook winst”, aldus Amerika. “Uitspraken van een personeelslid die het lang van huis zijn of het leven aan boord niet bevalt, laten wij bewust ook horen. Wij willen jongeren uiteindelijk helpen bij een bewuste toekomstkeuze door hen een realistisch beeld te geven van de marinewereld.”

“Niet werven maar informeren” Uitgestippeld Al is het geen doel, een deel van de SUBS-leden kiest wel voor een baan bij de vloot of de mariniers. Acht procent van het totale sollicitantenbestand van de marine is lid geweest van SUBS (cijfers 2008). Joey is ondanks zijn jonge leeftijd al goed op de hoogte van de marine. Zowel via SUBS als via zijn vader die marinier is. Het SUBS-lid geeft direct antwoord als hem gevraagd wordt wat hij later wil. “Helikoptervlieger worden.” 12

SUBS-feiten SUBS werd op 15 november 1999 opgericht. Dit gebeurde omdat veel jongeren geïnteresseerd zijn in de marine. In 2000 verscheen het eerste tijdschrift en in 2003 werd het eerste kamp georganiseerd. SUBS groeide in bestaansjaren, leden en activiteitenaanbod. Tien jaar later telt de jongerenclub ruim 8000 leden. Zij krijgen het jongerenclubblad vier keer per jaar thuisgestuurd, hebben op de website (www.subs.nl) toegang tot speciale pagina’s en mogen meepraten op het forum. Ook zijn er dagen waarop ze mee kunnen varen met een mijnenjager of met andere marinegerelateerde activiteiten meedoen. Verder kunnen SUBS-jongeren zich inschrijven voor een speciaal programma op de marinedagen of voor het jaarlijkse kamp. Leden die daar niet op willen wachten mogen het hele jaar door gratis het Mariniersmuseum en het Marinemuseum in. Irene van der Heijden. Van SUBS-lid naar adelborst.

Irene heeft haar droom al waargemaakt. Zij is inmiddels aspirantofficier Met een glimlach vertelt ze: “Rangen en standen, het leven op het KIM of het opzetten van een boogtent. Ik wist het allemaal al. In mijn SUBS-tijd had ik dat geleerd.” Haar ouders hadden in gedachten haar toekomst al uitgestippeld. De marine kwam daar niet in voor. “Via SUBS hebben ze toen een informatiedag bezocht en inmiddels zijn ze heel enthousiast en staan helemaal achter me.” Het team achter SUBS wil nog lang doorgaan. En dit geldt ook voor vele leden. “Wij zijn lid van SUBS en hebben dat te danken aan de marine”, schrijft Rick op het SUBS-forum. “Hartelijk bedankt en gefeliciteerd.” Mellie reageert: “Op naar de volgende tien jaar.” n

Blauwe en groene activiteiten vereisen samenwerking.

13

Leerlingen vasthouden met Veiligheid en Vakmanschap:

Binden en boeien Bijna iedereen heeft ze al wel eens gezien, groepen scholieren die op de kazerne worden rondgeleid. Soms zijn dit aankomend matrozen die nog aan hun EMMV moeten beginnen, dan weer geïnteresseerden van een middelbare school. Steeds vaker echter volgen deze leerlingen de opleiding Veiligheid en Vakmanschap aan een ROC. Deze jongeren lopen niet alleen in spijkerbroek. Tijdens hun praktijkweken op de kazerne krijgen zij, in uniform, een voorproefje van wat het militaire leven inhoudt. Tekst: Ruud Satijn/Foto’s: Albert Vermeulen Admiraal: “Als ik oud genoeg was geweest, was ik wel meteen naar de marine gegaan.”

“Je moet je steeds weer bezinnen op wat je positie op de arbeidsmarkt is. Als defensie kun je je daar altijd in verbeteren.” Aan het woord is kapitein-ter-zee Marcel Hendriks Vettehen, projectleider Loopbaanlint. Loopbaanlint is de projectnaam waar de opleidingen Veiligheid en Vakmanschap onder vallen. Deze opleidingen bieden jongeren een tweede instroommogelijkheid naast de reguliere EMMV. Er bestond hiervoor al een opleiding Vrede en Veiligheid, maar die was inhoudelijk vooral gericht op Grondoptreden. “Deze hebben we bij de nieuwe opleiding behouden, maar het is nu uitgebreid met de instroomrichtingen Maritiem, Techniek en Logistiek. De opleidingen volgen zoveel mogelijk het civiele onderwijs. Dat maakt de samenwerking tussen defensie en de Regionale Opleidingcentra (ROCa) eenvoudiger en levert de leerling een civiel erkent diploma op”, aldus de projectleider. Duizend leerlingen Kapitein-ter-zee Frank Foreman, hoofd Opleidingen KM is inmiddels aangeschoven. “Leerlingen mogen ook niet zomaar meer bij defensie worden aangenomen als ze nog geen 171/2 zijn. Als ze nog geen diploma hebben moeten ze in het reguliere onderwijs blijven tot hun achttiende. Vaak zijn ze met zestien al klaar met het vmbo en zoeken dan een vervolgstudie op mbo-niveau.” Hendriks Vettehen vervolgt weer: “We zijn begonnen op zeven

verschillende ROCa die verspreid over het land liggen. Daar volgen nu iets meer dan duizend leerlingen deze opleiding waarvan we verwachten dat ongeveer 230 leerlingen voor de marine zullen kiezen. Tijdens de eerste zes maanden worden, naast de gewone lessen, de militaire basisvaardigheden bijgebracht. Er wordt dan nog geen onderscheid gemaakt tussen de krijgsmachtsdelen. Pas na deze zes maanden moeten ze hun keuze definitief aangeven en wordt er meer aandacht besteed aan het vakinhoudelijke gedeelte. Op de scholen zelf wordt soms al een voorschot genomen op een geüniformeerd leven. Op de ROCa lopen de leerlingen bijvoorbeeld in uniform en wordt er aan exercitie gedaan op het schoolplein.” Andere keuze Een mbo-opleiding is verplicht 25 procent van de lestijd als beroepspraktijkvorming aan te bieden. Dat is eigenlijk een stage. De leerlingen Veiligheid en Vakmanschap doen deze stages bij defensie. Kolonel Hendriks Vettehen: “Als wij geen interessante studierichting kunnen bieden aan leerlingen die vroeg klaar zijn met bijvoorbeeld hun vmbo en nog niet in dienst mogen, maken zij misschien andere keuzes.” Als schoolverlaters met zestien of zeventien een ander vak gaan leren, zal de interesse voor een militaire carrière afgenomen zijn tegen de tijd dat ze er wel oud genoeg voor zijn. “De ROCa bieden de opleiding aan op twee niveaus. De leerlingen op mbo2-niveau kunnen matroos of marinier worden en degenen die mbo3-niveau hebben gaan voor

De Opleiding Veiligheid en Vakmanschap is in september 2009 op zeven ROCa van start gegaan. Ongeveer 1080 leerlingen hebben zich ingeschreven waarvan er 230 een voorkeur voor de Koninklijke Marine hebben aangegeven. Het grootste gedeelte zal gaan de naar de landmacht, enkelen zullen doorstromen naar de luchtmacht. De scholieren kunnen kiezen voor vier verschillende instroomrichtingen. Dit zijn Grondoptreden, Maritiem, Techniek en Logistiek. De opleidingen worden gegeven op WEB2* en op WEB3 niveau mbo. De Beroeps Praktijk Vorming algemeen bestaat onder andere uit een oriëntatieweek, een introductiebivak en twee keer een week militaire basisvaardigheden. In het tweede studiejaar zijn de praktijkweken vooral gericht op de vakopleiding en zit er onderscheid in de lessen van de verschillende krijgsmachtsdelen. Leerlingen die de opleiding Veiligheid en Vakmanschap met succes afronden krijgen een kortere EMMV en vaak zelfs ook een verkorting op hun Eerste Vak Opleiding (EVO). Het aantal leerlingen dat bij de Koninklijke Marine de beroepspraktijkvorming doet, zal toenemen van 230 in 2009 tot meer dan 600 in 2013. KTZ Hendriks Vettehen: “Met een zachtere landing kunnen we het uitvalspercentage verkleinen.”

*WEB: Wet Educatie Beroepsonderwijs

14

onderofficier. In geval ze voor de marine hebben gekozen natuurlijk, want een groot gedeelte gaat ook naar de land- of luchtmacht met wie we dit samen organiseren. Loopbaanlint is defensiebreed.” Militair voor de klas Mels Daalder en Sigrid Admiraal volgen sinds september de opleiding Veiligheid en Vakmanschap. Beide hebben een baan bij de Koninklijke Marine voor ogen.” Mels, afkomstig van Texel, is al wel 18 maar wilde eerst nog kijken of de marine wel echt bij hem zou passen. “Ik vind de opleiding erg leuk en ik wil nu ook zeker bij de marine, de Operationele Dienst lijkt me wel wat. Onze leraren hebben een achtergrond bij defensie en hun ervaring brengen ze op ons over.” Sergeant-majoor Rob Biersma is zo’n leraar. Net toen hij nadacht over wat hij na zijn functioneel leeftijdsontslag precies zou gaan doen, kwam dit op zijn pad. Nu geeft hij drie dagen per week les op het ROC Kop van Noord-Holland in Den Helder. “Als instructeur op de SMVBO zie ik natuurlijk altijd jongeren in burger binnenkomen die in minder dan vier maanden militair worden, maar dit is weer heel anders. Ik ben plotsklaps leraar op een school, maar zeer zeker ook nog actief dienend militair!” Sigrid Admiraal is pas zestien jaar en haar naam heeft ze in ieder geval mee. “Ik bouw een hoop conditie op en vond de praktijkweek erg interessant omdat je dan al een beetje te weten komt hoe het is als je echt bij de marine komt. De opleiding is goed, maar als ik oud genoeg was geweest, was ik denk ik wel meteen naar de marine gegaan.” Uiteindelijk wil Sigrid graag Admiraal Admiraal worden, zegt ze lachend. Maar voorlopig is het haar doel om verbindingen te gaan doen bij de vloot. Volwaardige opleiding De projectleider Loopbaanlint is er zich ook zeker bewust van dat een groot aantal leerlingen al voor defensie gekozen heeft. “Het is niet zo dat zij dan maar een beetje hun tijd uitzitten tot ze aan de EMMV mogen beginnen. Het is een volwaardige anderhalf- of tweejarige opleiding op mbo-niveau en bovendien krijgen deze leerlingen ook een kortere initiële opleiding als ze bij de marine komen. Een ander voordeel is de zogenoemde ‘zachtere landing’. Daarmee bedoel ik dat ze al een beetje kunnen wennen aan het militaire leven en wat meer weten wat ze straks te wachten staat. Het uitvalpercentage wordt daardoor verkleind. Deze leerlingen hebben ook al een sportmedische keuring gehad en we weten dus al dat ze in principe gezond zijn. De militaire keuring doen ze aan het begin van hun opleiding nog niet. Dat komt pas als ze daadwerkelijk solliciteren.” Militairen zijn deze leerlingen zeer zeker niet. Hendriks Vettehen is daar duidelijk in. “Ze krijgen een stagevergoeding maar natuurlijk nog geen salaris en ook willen we dat ze aan hun uniform

Daalder: “Eerst kijken of de marine wel echt bij me past.”

herkenbaar zijn als niet-militair. We zullen ze ook nooit een wapen in de hand geven. Dat mag ook niet. Verder willen we dat de Beroeps Praktijk Vorming wel inhoudt dat het maritieme leven getoond wordt. Uiteindelijk zouden we graag zien dat de leerlingen zelfs daadwerkelijk gaan varen. Aan boord bij operationele eenheden is dat eigenlijk niet in te plannen, dus daarom zullen we met een alternatief moeten komen om leerlingen toch deze ervaring mee te kunnen geven. Het grootste gedeelte van de praktijkweken zal zich op de kazerne op bivak, in werkplaatsen en in de praktijklokalen van de OKM-scholen afspelen.” Natuurlijk wordt de druk op de instructeurs en de opleiding in zijn geheel groter. Op Erfprins zijn met alle EMMV’ers en nu ook deze leerlingen inmiddels bijna alle kamers altijd bezet. Ook op de Marinierskazernes in Rotterdam en misschien ook Doorn zullen deze V&V’ers hun praktijkweken gaan volgen. “Er zijn zeker nog wel wat hobbels te nemen. Hier en daar zoeken we nog naar de juiste vorm voor de praktijkweken. We hebben daarbij ieders ondersteuning hard nodig.” n

“Als wij geen interessante studierichting bieden aan vroege schoolverlaters, maken zij misschien andere keuzes” SMJR Biersma: “Leraar op een school en ook nog actief dienend militair.”

15

Als amfibisch getrainde, lichte infanteristen zijn de mariniers van de 11e Infanteriecompagnie bij uitstek geschikt voor optreden in moeilijk begaanbaar terrein. Helikopters hebben ook als belangrijkste kenmerk elk gebied aan te kunnen. Een combinatie van mariniers en vliegende eenheden is dan ook een uiterst daadkrachtig wapen. Oefening Phoenix Challenge toont het. Tekstbewerking: Ferdi Postma/ Foto’s: Leonie van Helmond (AVDD), William Diepeveen Na de operatie vlogen de mariniers terug naar de thuisbasis.

Mariniers luchtwaardig

Zo wijd de hemel strekt 16

Een hele vloot helikopters, een compagnie mariniers, een peloton van de Luchtmobiele Brigade en specialisten van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie oefenen eind oktober in NoordBrabant en Zeeland hoe ze samen een object in vijandelijk gebied veilig kunnen stellen. Tijdens het begin van Phoenix Challenge opereren Apaches en F16’s nog laag in het geweldsspectrum. Mede door de grote snelheid van de Fighting Falcon is de grondsituatie al rap geanalyseerd. De Apaches schakelen vervolgens onmiddellijk om van verkenning naar uitschakeling. Vijandelijke doelen worden met hoge nauwkeurigheid onder vuur genomen. De Deep Attack maakt het mogelijk dat de grondtroepen kunnen komen. Vanuit een Forward Operating Base vliegen de mariniers naar het doelgebied. Terwijl zij verplaatst worden, stromen inlichtingen de transporthelikopter binnen via de intercom. De compagnie wordt op de hoogte gesteld van de doelen van de operatie en de situatie op en rondom de Landing Zones. Twee groepen van elk een Chinook, een Cougar en twee Apaches vliegen hen in en droppen ze daar. Snel en agressief De mariniers nemen hun posities in en ze vallen de panden binnen. De Apaches blijven ondertussen paraat in de lucht hangen. Zij bieden bescherming aan de mariniers op de grond met hun speciale apparatuur. In het hele operatiegebied worden bewegingen in de gaten gehouden en doorgegeven aan de mannen beneden. Waargenomen vijanden schakelen ze direct uit. De aanval is succesvol. De mariniers zitten in beide panden en nemen de high value targets gevangen. Vervolgens breiden ze het beveiligingsgebied rond de panden uit en wachten ze op de versterkingen. Na een Link-up-procedure kan de compagnie de beveiliging overdragen. De mariniers trekken zich terug naar de helikopters en vertrekken naar de thuisbasis. Daar blijven ze klaar voor vervolgoperaties. Mobiel Twee dagen later ontvangt de compagnie opnieuw het order om zich klaar te maken voor de gevangenneming van een high value

Verkenning, troepenverplaatsing, bevoorrading, gebiedsbewaking en uitschakeling. Slechts enkele mogelijkheden voor de inzet van vliegend materieel.

target. Twee Bolkovs (van de Duitse collega’s) en twee Apaches zullen de mariniers hierbij helpen. De marinierscompagnie wordt in twee groepen verdeeld. De aanvalsgroep die via een Chinook in het doelgebied is afgezet, laat al snel weten dat het doelwit is gevlucht naar een safehouse in de omgeving. Daarom roepen zij de tweede groep op, de snelle-reactiemacht. Via een Chinook vliegt deze in en ze voeren vlug een aanvallende actie uit. De opponenten worden gevangengenomen en afgevoerd. Net zo snel als de tweede groep kwam, gaan ze weer. Ook de aanvalseenheid trekt zich terug. Na een hot debrief is de ­oefening dan echt afgelopen. Phoenix Challenge bewijst dat mariniers niet alleen vanuit zee veiligheid op land kunnen brengen. Ook zo wijd de hemel strekt. n

De Apaches schakelen waargenomen vijanden direct uit

17

06.00 07.00 08.00 09.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00 24.00

Conseillère Maartje van der Maas

“Hoe heet mijn vrouw ­eigenlijk?” Omgevallen vrachtwagens, zoektochten naar brandstof en elektriciteit, ont­ zettende regenstormen, wegen die door de modder meer op glijbanen lijken, nooit netwerkontvangst op de telefoon. Een operatie in de binnenlanden van Donker Afrika staat synoniem voor behoorlijk wat logistieke en organisatorische Tekst en foto’s: Maartje van der Maas uitdagingen. Hoewel de inhoud van deze functie haar nog niet heel duidelijk op het netvlies stond, vertrok LTZ2OC Maartje van der Maas op 13 september naar de hoofdstad van de roerige oostelijke provincies van de Democratische Republiek Congo. Zes maanden woont ze in Franstalig Afrika om daar aan de slag te gaan als ‘conseiller brigade’ in de missie EUSEC. De afgelopen maanden heeft zij het oosten van het land doorkruist om te assisteren bij de tellingen van de Congolese strijdkrachten. Na een gruwelijke burgeroorlog van vijf jaar is er een wankele vrede gekomen in de republiek Congo. Alle rebellengroepen die in de oorlogstijd actief waren, hebben hun oude uniform aan de palmbomen gehangen en zijn in het groen van het Congolese gouvernementsleger gestoken. Congo heeft dezelfde grootte als heel West-Europa maar er ligt slechts 700 kilometer aan wegen. Er is zeker niet overal internet- of telefoonontvangst, laat staan dat Peoplesoft hier zijn intrede heeft gedaan. De regering is het spoor bijster waar deze ex-rebellen zich bevinden, hoeveel het er zijn en welke rang ze hebben. Het gevolg hiervan is dat deze nieuwe gouvernementsmilitairen niet of nauwelijks betaald worden en dat zorgt voor frictie. Zeker binnen de brigades die voor de helft bestaan uit ‘oude’ militairen die wel een salaris ontvangen, breken er geregeld onlusten uit. Omdat de ‘nieuwe’ militairen ook willen eten en een gezin te onderhouden hebben, gaan ze op plundertocht, wat voor veel onstabiliteit in het land zorgt. Een dure lading De Europese missie EUSEC is na de burgeroorlog in het leven geroepen om de Congolese regering te helpen met de opbouw van een veiligheidsorganisatie in de republiek. Met een personeelsbestand van 65 militairen en burgers uit de verschillende lidstaten van de Europese Unie, helpt EUSEC het leger, politie en justitie te hervormen. Zo schaakte ik mezelf een week na de briefing in een 4x4, op naar de binnenlanden van Congo om 20.000 gedeclareerde ex-rebellen te gaan registeren. Met een groot vraagteken boven mijn hoofd loop ik het hoofdkwartier uit. We hebben net een briefing gehad van het hoofd van de operatie ‘Karibu Ku Jechi’, wat in het Swahili zoveel betekent als ‘welkom in ons huis’. Deze benaming is erg toepasselijk voor 18

de operatie die op touw is gezet om alle sinds januari 2008 geïntegreerde militairen in het Congolese leger te registreren. Mijn vraagteken werd veroorzaakt door de tig verschillende accenten Frans die als een mitrailleurvuur op me af komen en waar ik de hoofdzaak uit probeer te destilleren. Twee dagen geleden is de karavaan van het telteam onder escorte van onze Zuid-Afrikaanse VN-collega’s aangekomen in het dorpje Mweso. Een jeep met twee Europeanen, een vrachtwagen met zeven kisten registratiecomputers en generators en twee minibussen met zeventien Congolese operators plus hun chef. Een aardig dure lading die zich zo door het land beweegt. In het oosten van het land, tegen de grens met Rwanda, is de vrede echter nog niet wedergekeerd en geregeld breken er gevechten uit tussen de FDLR (Rwandese Huturebellen) en het Congolese leger. Omdat EUSEC een ongewapende missie is en we onszelf niet kunnen verdedigen, bewegen we ons altijd voort onder bescherming van de VN die in grote getale aanwezig zijn om de stabiliteit in het land te bewaren. Januari, Gelukkig Nieuwjaar, Gefeliciteerd Vurig houdt de chef van de telmissie een briefing voor de brigade toegestroomde militairen, die hem een beetje schaapachtig staan aan te kijken. “Elke Congolees dient drie namen te hebben: een voornaam, een postnaam en een achternaam. Ik geef een voorbeeld: onze president. Voornaam: Joseph, postnaam: Kabila, achternaam: Kabange. Een militair kan niet geregistreerd worden als hij geen drie namen heeft!” Nadat het registratiecentrum is geïnstalleerd, de tafels en stoelen op de juiste plaats staan, de computers draaien en de generator op de achtergrond staat te brommen, kan het proces beginnen. Duidelijk gebrieft schuiven de militairen aan in de rij. Als eerste

Goed gecamoufleerd.

Met wapens keurig opgeslagen netjes op de beurt wachten.

De Europeanen hebben het horloge, maar de Afrikanen hebben de tijd… gaan de administrateurs aan de slag om een dossier van de militair in te vullen: naam, geboortedatum, adres en zo verder. Gegevens die elke Europeaan op elk willekeurig moment van de dag kan opdreunen, maar waar hier echt het hoofd over gebroken wordt. “In welk jaar ik ben geboren…? Geen idee, ik weet niet hoe oud ik ben. De volledige naam van mijn vrouw… Dat weet ik eigenlijk niet, ik noem haar altijd Françoise.” Bedenk hierbij dan nog bij dat er meer dan achthonderd verschillende dialecten in Congo worden gesproken, het gros van de militairen niet kan lezen of schrijven en het moge duidelijk zijn dat het invullen van een simpel dossier soms wel een uur kan duren. Hierna passeren de militairen langs de computers (een apparaat dat de meesten van hen nog nooit gezien hebben), wordt er een foto genomen en de vingerafdrukken gescand. Bij het verlaten van het centrum heeft de militair een identiteit en is hij officieel onderdeel van het Congolese leger. De mooiste naam die ik heb geregistreerd zien worden, behoorde een jongeman toe die schijnbaar op 1 januari geboren is. Voornaam: Janvier (januari), postnaam: Félicitations (gefeliciteerd), achternaam: Bonannée (Gelukkig Nieuwjaar). Steuntje in de rug Het team Congolese operators had al eerder dergelijke registraties gedaan in 2006 en 2007 en was dus bekend was met de procedure. Aan onze Europese coördinator stelde ik de vraag: “Waarom moeten wij dan mee?” Hij glimlachte en gaf me als antwoord: “Daar kom je snel genoeg achter.” En inderdaad, na een aantal dagen ontdekte ik dat onze Congolese counterparts vol goede wil zitten, maar op organisatorisch gebied wel een steuntje in de rug nodig hebben. De Europese Gemeenschap, met Nederland als een van de grootste donoren, pompt erg veel geld in Congo om de stabiliteit te bewaren en wil de operatie graag zien slagen. Wij waren er dan ook om de logistieke problemen die het terrein met zich meebrengt het hoofd te bieden en dat zijn er nogal wat in een land waar elektriciteit niet vanzelfsprekend is en de wegen nagenoeg onbegaanbaar zijn. Een andere belangrijke rol die voor ons was weggelegd, was het bewaken van de tijdslimieten. Doen we dat niet, dan kan de operatie rustig drie weken langer duren. De Europeanen hebben het horloge, maar de Afrikanen hebben de tijd… Na anderhalve maand zit het werk in het veld erop. De gegevens worden allemaal verzameld en in een grote database in Kinshasa opgeslagen. Over een paar maanden zullen de militaire identiteitskaarten in het veld uitgedeeld worden en dan gaan we weer op pad. n 19

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

De commandant van de sector gaat als eerste op de foto.

Eerste ervaringen met NH90

Nieuwe heli ruikt lekker De NH90 stond de afgelopen maanden daadwerkelijk op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Tijdens de praktijkopleidingen voor de kernbemanning die op de Italiaanse bruikleen plaatsvonden, werd voorzichtig aan Tekst: June Smit/Foto’s: Simone van Es, Archief het toestel geroken. En dat rook niet verkeerd.

Maritiem Vliegkamp De Kooy heeft na lang wachten eindelijk een vliegende NH90 in gebruik. Inmiddels doet het personeel van het Vliegkamp op eigen bodem veel ervaring op met de nieuwe machine. Over de prestaties van het ‘geleende’ Italiaanse toestel, werd al snel gespeculeerd en niet altijd even positief. Het ­transitieteam NH90 klaart de lucht. “We worden ontzettend blij van de eerste ervaringen”, zegt kapitein-ter-zee Rik Janssen, hoofd van het transitieteam. “Binnen de beperkingen (de bruikleen vliegt voor de huidige praktijkopleiding zonder operationele systemen, red.) zijn ze echt fantastisch. We vliegen er ontzettend veel mee. Het transitietraject kost tijd, maar we weten nu al dat we over een paar jaar een kist hebben die vele malen capabeler en beter inzetbaar is.”

Tijd “Een drenkeling uit zee pikken met een Lynx en een AB-412 is heel anders dan met een NH90”, gaat luitenant-kolonel Rob Gouders van het transitieteam verder. “Dat maken we ons eerst eigen, voordat we vanaf een schip een tactisch ingewikkeld scenario gaan uitvoeren. We beginnen daarom eerst met een kern­ bemanning van instructeurs en mensen die de opleidingsprogramma’s gaan evalueren. Daarna kunnen we pas doorgaan met mensen opleiden. Bij alles wat we doen gaat bovendien de meetlat van de Militaire Luchtvaart Autoriteit erlangs. Al die stapjes kosten tijd.”

Zij werken al met de NH90: Onderwijsontwikkelaar sergeant-majoor WDV Henri Zuiderduin: “Nieuwe vakken en lesmethodes” Met vier collega’s schrijft Zuiderduin het onderwijsprogramma voor de NH90 grondschool die techneuten geheel gaan doorlopen en vliegende bemanning in modules. “De NH90 is een heel ander toestel dan de Lynx”, zegt Zuiderduin. “Ik vind het persoonlijk gemakkelijker dan de Lynx, maar bij mij zit na twintig jaar monteurwerkzaamheden de basis van de helitechniek er goed in. Het grootste verschil voor onderhoudsmonteurs zit hem in het materiaal van de kist dat bij de NH90 van composiet is in plaats van aluminium. De corrosie waar je bij een Lynx steeds naar op zoek bent, heb je bij kunststof niet. Een ander verschil is dat de NH90 een fly-by-wirebesturing heeft, waarbij je vliegt met joysticks. Hierbij werkt alles digitaal en hoef je dus geen lagers te smeren en te controleren op speling. Ook werkt de NH90 met databustechnologie, waardoor er twintig signalen over één draadje gaan in plaats van één. Doordat alles vierdubbel is uitgevoerd, vlieg je nog steeds veilig wanneer iets stuk is.

Omdat het een nieuw toestel is, krijgt de grondopleiding ook nieuwe vakken. Zo gaan we veel doen met Computer Aided Instruction, oftewel lesgeven aan de hand van computers. Cursisten hebben hierbij drie beeldschermen voor zich, met bijvoorbeeld op de één een opdracht en op de andere twee de uitvoering. Ook nieuw is de light training device, waarbij je op drie schermen de gehele cockpit van een NH90 ziet.”

20

Tacco luitenant-ter-zee 1 Bart Hoogendoorn: “Je kunt je werk veel beter doen” Hoogendoorn is een van de tacco’s die zijn opleiding krijgt op de NH90. Hij verheugt zich over de hoeveelheid informatie die de missiesystemen van de NH90 geven. “Het verschil tussen de Lynx en NH90 is niet alleen de opleidingsduur die veel langer is, maar vooral dat de helikopter drie generaties verder is. Alles is digitaal en geïntegreerd en dat is echt heel erg anders. Daardoor wordt je heel veel uit handen genomen. Door de maritieme datalink, verbeterde FLIR (Forward Looking Infra Red, red.), groter radarbereik en ESM-systeem heb je veel meer informatie, waardoor je veel beter je werk kunt doen. Het maakt het werk ook veel interessanter, omdat je veel meer mogelijkheden hebt. Voor de tacco zal het een andere manier van werken zijn, je ziet door de techniek en sensoren veel meer dan je gewend bent op de Lynx. De machine is zodanig anders geworden, dat we eerst moeten evalueren hoe de heli optimaal vanaf een schip kan worden ingezet. Eerst stellen we de procedures vast hoe we alle systemen gaan inzetten. Als we weten hoe, kunnen we ook direct de opleidingen gaan schrijven, voor tacco’s, vliegers en sensor­operators.”

Vlieger luitenant-ter-zee 1 Bart Blok: “De tijd nemen voor manoeuvres” Blok krijgt als een van de vier vliegers op dit moment zijn praktijkopleiding op de NH90. Als ex- Lynxvlieger vindt hij de NH90 toch even wennen. “De NH90 is een moderne helikopter die anders vliegt dan de Lynx. Waarbij in de Lynx de stuurinput van de vlieger via stangen en stalen draden wordt om­-gezet in een beweging van de helikopter, gebeurt dit in de NH90 door middel van een elektrisch signaal, fly-by-wire. Het nadeel van het systeem is dat je als vlieger niet meer voelt hoe zwaar of licht de helikopter is en je dus altijd goed bewust moet zijn van de manoeuvres die je nog kan maken. Vooral bij operaties dicht bij de grond of in de buurt van een schip, waarbij maar weinig speelruimte is, moet je goed opletten. De helikopter heeft een maximaal gewicht van 11ton en dat is niet eenvoudig af te remmen. Het grote voordeel van fly-by-wire is dat de vliegeigenschappen van de helikopter door middel van verandering van software aan te passen zijn. De helikopter vliegt na enkele aanpassingen nu erg direct en is ondanks zijn gewicht absoluut geen traag en log apparaat. Uiteindelijk gaat het echter bij de NH90 niet om hoe die vliegt, maar wat je er allemaal mee kunt. Tijdens de theoretische grondopleiding bij AgustaWestland in Italië hebben we veel informatie gekregen over de helikopter, maar daar werd niet uitgelegd hoe we deze moeten gaan inzetten. Dat is aan de gebruiker zelf om te bepalen. Vanaf maart 2010 beginnen we daarom aan de operationele evaluatie NH90, waarbij we gaan onderzoeken hoe we de systemen van de NH90 moeten gebruiken om de schepen in de toekomst zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn.”

Senior technisch officier luitenant-ter-zee 1 Peter Toet: “Je houdt nog steeds het doe-werk” Toet volgde de B2-variant van de fabrieksopleiding. De nieuwe ­technologie van de NH90 boeit hem enorm. “Als techneut wil je weten hoe alles werkt. De fabrieksopleiding in Italië was voor de hoeveelheid systemen dan ook te kort en te theoretisch. In ons vakgebied moet je iets in praktijk zien, dat haal je niet uit een stukje tekst. Pas bij on the jobtraining, waarbij we een Italiaanse NFH uit elkaar mochten halen en weer in elkaar mochten zetten, konden we alles uitproberen. De Lynx is veel meer een mechanisch vliegtuig, waarbij het onderhoud door slechte bereikbaarheid moeilijk uit te voeren is. Bij de NH90 is daar veel beter over nagedacht, maar de hoeveelheid blijft. Ik vind de NH90 een heel interessante kist voor onderhoud. Als je de basis neemt, hebben we nog steeds een rotor, een motor en sensoren. Er moet nog steeds vet tussen de lagers en de filters moeten geïnspecteerd worden. In die zin

houd je het doe-werk. Omdat de onderdelen die gecontroleerd moeten worden makkelijk bereikbaar zijn, zijn het over het algemeen geen moeilijke inspecties. Het wordt ingewikkelder door de hoeveelheid inspecties naarmate het toestel meer uren heeft gevlogen. Voor het basemaintenance of faseonderhoud gaat het echter naar Vliegbasis Gilze-Rijen. Tot 600-uursinspecties blijven we hier op De Kooy doen, waar we als poot onder Squadron 860 gaan vallen, dat Gereedstellen en Onderhoud gaat heten.”

De NH90 is bedoeld als wapensysteem van een fregat, dat het toestel gebruikt om een plaatje van zijn omgeving op te bouwen. De sensoren van de NH90 zijn vele malen geoptimaliseerd ten opzichte van de Lynx en de AB-412, waardoor het afstandbereik voor het opsporen van onderzeeboten bijvoorbeeld vijf maal zo groot is. Ook kan de radar 360 graden rond kijken, in plaats van 180 graden zoals bij Lynx. Bovendien kan de nieuwe FLIR niet alleen worden gebruikt voor zicht in het donker, maar ook om ’s nachts SAR-taken uit te voeren. Verder maakt de NH90 naast spraakverbinding ook gebruik van een maritieme datalink, Link 11. Ook heeft de nieuwe transportheli zonder extra tanks een endurance van vier uur, dat is anderhalf uur langer dan de huidige helikopters.

21

Drie vrouwen klimmen uit het dal

Marinebedrijf creëert kansen Soms gaat het leven niet helemaal als verwacht en neemt het een totaal andere wending. Drie vrouwen vertellen hoe zij in zware tijden alleen voor hun gezin kwamen te staan. Dankzij het werk-leerproject van het Marinebedrijf vonden ze een weg uit de ellende. Tekst: Anne Catherine de Leeuw/foto’s: Yvette Coppoolse-Vrijland, Simone van Es Het leven van deze drie vrouwen was niet altijd gemakkelijk. Zo kwam Johanna na haar scheiding alleen te staan met haar vijf kinderen, vluchtte Flaviana met haar kind naar een ‘Blijf-vanmijn-lijfhuis’ en zocht Mye asiel nadat ze in haar eigen land niet meer welkom was. Het is niet gemakkelijk voor vrouwen in dit soort zware leefomstandigheden om een totaal andere richting in te slaan. Want hoe kun je een redelijke baan vinden, als je de juiste opleiding niet hebt? Hoe zit het met de zorg over je kinderen als je weer fulltime naar school moet? En hoe richt je een nieuw leven in, als je de taal niet eens spreekt? Het werk-leerproject van het Marinebedrijf biedt deze vrouwen een antwoord. En slaat daarbij twee vliegen in een klap. De organisatie heeft te maken met vergrijzing van medewerkers in technische vakken en zij voorziet in de toekomst een aanzienlijke uitstroom. Om op sterkte te blijven, heeft zij in samenwerking

met Tetrix, Bedrijfsopleidingen en stichting ROC, een werk-leertraject opgericht waarin geselecteerde deelnemers een leerarbeidsovereenkomst krijgen. De leerlingen volgen een opleiding op mbo-niveau bij Tetrix en ROC, lopen stage bij het Marinebedrijf en ontvangen een salaris. De opleiding duurt twee jaar en bij behalen van het diploma en goed functioneren, stromen zij in bij het Marinebedrijf. Daarnaast streeft het Marinebedrijf naar diversiteit in haar personele bezetting. In samenwerking met de gemeente Den Helder, het Internationale Vrouwencentrum, de Stichting Divers(iteit) en het UWV is voor (allochtone) vrouwen met een achterstand tot de arbeidsmarkt, een werk-leertraject richting elektrotechniek geïnitieerd. Deze is zodanig ingericht dat deze deelneemsters naast de reguliere opleiding, ook een stuk begeleiding krijgen om hun thuissituatie en werk in goede banen te leiden. n

Flaviana Thielman-Daniel, Mye Zhang en Johanna Coenraads vertellen hoe hun leven drastisch is veranderd door dit project. Flaviana Thielman-Daniel (38 jaar)

Flaviana is op haar zeventiende vanuit Curaçao naar Nederland gekomen om aan de meao in Amsterdam te studeren. “Halverwege mijn opleiding raakte ik in verwachting van mijn dochtertje. Hierdoor ben ik weer teruggegaan naar Curaçao. Helaas krijg je daar zonder opleiding geen goede baan, dus kon ik alleen bij McDonald’s aan de slag. Toen mijn kindje vier jaar was, ging ik weer terug naar Nederland waar ik gelukkig een leuke baan kreeg als administratief mede­werkster.”

“Op dat moment was ik samen met een jongen. Toen ik zwanger werd van hem veranderde hij en begon hij me te mishandelen. Toen hij dreigde om mijn dochter te slaan, ben ik gevlucht naar een Blijf-van-mijn-lijfhuis in Den Helder. Hier werd mijn zoontje geboren. Vervolgens kreeg ik een flatje en leerde ik mijn huidige man kennen, waar ik nog een kindje mee heb gekregen.” Na de geboorte van haar derde kindje begon ze met vrijwilligerswerk bij het Internationale Vrouwencentrum. “Hier mocht ik na een tijdje aan de slag als assistent-coördinator projecten. Dit was geweldig”, zegt Flaviana enthousiast. “Ik gaf fietscursussen en ik coördineerde het project ‘Digitales’. Helaas was er na een tijd geen geld meer voor deze baan, dus raakte ik werkloos. Ik had gelukkig veel contacten opgebouwd binnen de gemeente en kon weer verder met vrijwilligerswerk, maar ik wilde meer dan dat.” Nieuwe uitdaging “Mijn oude chef bij het Internationale Vrouwencentrum belde mij uiteindelijk of ik geïnteresseerd was in het werk-leer project. Technisch werk heeft mij altijd al geïnteresseerd, ik wilde

dolgraag een vaste baan en het leek me spannend om voor de marine te werken. Dus ik begon aan een nieuwe uitdaging! Mijn kinderen gaan naar voor- en naschoolse opvang en mijn man helpt me goed mee in het huishouden. Zo lukt het me om fulltime te werken en leren.” “Na de rondleiding bij het Marinebedrijf, koos ik ervoor om bij de afdeling Optronica te beginnen. De volgende stage zal op een andere afdeling zijn, maar voorlopig vind ik dit ontzettend leuk en interessant werk. Nu houd ik me vooral bezig met het ontleden en in elkaar zetten van de apparatuur, maar in de toekomst hoop ik ook het meer technische werk op deze afdeling te kunnen doen. Bijvoorbeeld bij de afdeling Warmtebeeld.” Trots “Ik ben heel trots dat ik het voor elkaar heb gekregen om het werken en leren te combineren met mijn privéleven. Nu krijg ik een mooie kans om mijn toekomstbeeld te vergroten. Het project is druk en niet altijd makkelijk, maar ik weet zeker dat ik het ga halen. Ik kan de komende jaren binnen een heel mooi bedrijf werken, doorgroeien en een interessant vak beoefenen!”

22

Johanna Coenraads

Mye Zhang (52 jaar) Mye Zhang vluchtte in 1992 uit China omdat ze ongetrouwd zwanger was geworden van haar zoon William. Mye is er nog hevig van geëmotioneerd en vertelt: “Wij kwamen eerst in het asielzoekerscentrum in Hengelo terecht waar William werd geboren. Na een jaar tijd verhuisden wij naar Den Helder en kregen we een huisje. We leefden elke dag in angst dat de politie zou komen om ons het land uit te zetten, want we hadden nog geen verblijfsvergunning.”

(38 jaar) Johanna kreeg op haar negentiende haar eerste kindje en kon daardoor de opleiding op de lts niet afronden. Ze trouwde met haar man en kreeg daarna nog vier kinderen. In de tussentijd werkte ze een aantal uren per week op de Helderse visafslag. “Afgelopen december heeft mijn man ons in de steek gelaten”, vertelt Johanna. “Als je vijf kinderen hebt, weet je gewoon niet hoe je, zonder een inkomen, verder rond moet komen. Na een maand besloot ik niet meer bij de pakken neer te gaan zitten en me aan te melden bij de sociale dienst. Ik zag het niet zitten om elke maand mijn handje op te houden voor geld, dus wilde ik per se aan het werk.”

“Ik probeerde het beste van ons leven te maken. Al op zijn tweede was William erg muzikaal. Ik besloot te sparen voor een keyboard voor William. Toen wij op zijn vijfde in een muziekwinkel in Schagen waren om een keyboard te kopen, hoorde de eigenaar William pingelen op een piano. Het klonk heel goed, terwijl hij nog nooit gespeeld had. De eigenaar wilde ons een oude piano lenen omdat hij hoopte dat William zijn talenten zou kunnen ontwikkelen.”

Johanna kreeg de kans om bij een lokale kringloop­ winkel te wennen aan een nieuw leven met een fulltime baan. “Dat ging best goed”, zegt Johanna enthousiast. “Mijn oudste kinderen en mijn schoonouders zorgden voor de kleintjes en zo kon ik toch fulltime aan de slag. Via WNK Bedrijven kreeg ik een uitnodiging voor het werk-leerproject. Ik zou elektronica gaan studeren en op deze manier uiteindelijk een vaste baan kunnen krijgen bij het Marinebedrijf. Dat zag ik wel zitten!”

“William kon bij de muziekschool terecht voor lessen. Helaas had ik geen werk en kon ik zijn studie en onkosten niet betalen. Zijn lerares stuurde hem een jaar later naar een eerste concours en die won hij! Door nog verschillende concoursen te winnen, kon William zijn eigen opleiding bij elkaar verdienen. Ook verschillende kerkgemeenschappen hoorden over hem en startten een stichting voor hem. Zo kon hij vanaf zijn achtste naar het conservatorium in Den Haag, ondanks de hoge kosten voor trein en studie.” Eindelijk een verblijfsvergunning “In 2007 kregen wij eindelijk een verblijfsvergunning. Ik deed in de jaren daarvoor veel vrijwilligerswerk bij onder andere het Internationale Vrouwencentrum en volgde Nederlandse les. De verblijfsvergunning betekende dat ik eindelijk kon gaan werken. De coördinator bij het Internationale Vrouwencentrum vertelde mij dat jaar over het werk-leer project. Ik was direct enthousiast. Door een opleiding en uiteindelijk een vaste baan te krijgen bij het Marinebedrijf zou ik eindelijk kunnen betalen voor een opleiding die William verdient. Techniek is voor mij altijd een leuk vak geweest. Ik had in China al ervaring opgedaan in metaalbewerking. Dus ik meldde mij aan.”

Sleutelen aan testkabels “Uit de beoordeling bleek dat ik genoeg technisch inzicht had voor een functie in de elektronica. Nu hebben we twee maanden les gehad en ben ik vier dagen per week aan het werk bij de afdeling SEWACO van het Marinebedrijf, onderafdeling Goalkeepers. Het bevalt me heel goed! Er is een leuke sfeer, iedereen is gelijk aan elkaar en ik doe veel verschillende dingen. Zo sleutel ik aan testkabels en schrijven we de software voor de testkabels.”

“Gelukkig werd ik ondanks mijn leeftijd en slechte taalkennis aangenomen bij het Marinebedrijf. We zijn met zestien leuke vrouwen die nu verdeeld zijn in twee groepen. Ik zit nu nog twee maanden op school en vanaf februari ga ik stage lopen bij het Marinebedrijf. Ik weet nog niet op welke afdeling. Ik heb er ontzettend veel zin in om daar straks te beginnen. Nu zie ik wel een goede toekomst tegemoet. Ik hoop na deze opleiding verder te gaan met niveau drie en vier en de komende jaren bij het Marinebedrijf te blijven werken.”

“Ik zie de toekomst nu weer zonnig tegemoet voor mijn gezin en mij. Ik ben echt opgebloeid in zo’n korte tijd en heb veel zelfvertrouwen gekregen. Ik wil nooit meer financieel afhankelijk zijn van een man, maar mijn eigen geld binnen brengen. Ik weet nu dat ik het kan!”

“Nu krijg ik een mooie kans om mijn toekomstbeeld te vergroten”

23

Een happy organisatie! Al een uur sprak ik met ambtenaren van verschillende ministeries uit Den Haag. Ze waren geïnteresseerd in defensie en op bezoek bij het CZSK. Commandeur De Waard (directeur Marinebedrijf) en ik praatten ze bij over onze bedrijvigheid. Over onze schepen oost en west van Afrika, over het succes van Hr.Ms. Van Speijk in de West, over oefeningen met Remusteams in de Rotterdamse haven, over onze keurkorps-mariniers in Afghanistan en meer. De (top)ambtenaren zeiden onder de indruk te zijn. En trots! Ze stelden enkele kritische vragen. De discussie bleef rustig. Tot het onderwerp vulling van het CZSK aan de orde kwam. En in het bekende rijtje ‘uitdagend programma, heldere doctrine, uitstekend materieel en gemotiveerd personeel’ onderstreepte ik dat met ‘de organisatie moet gewoonweg happy zijn.’ Toen was er enige commotie, rumoer en verbazing. Happy in defensie? Zo’n uitspraak paste blijkbaar niet in het beeld. Mijn antwoord: de Admiraliteit moet ervoor zorgen dat marinemensen zich senang (kunnen) voelen! Alleen daardoor zullen ze ongemakken blijven accepteren, veel flexibiliteit opbrengen, hun thuisfront weten te overtuigen dat het marine­leven de moeite waard is, etc. De Admiraliteit doet dat door aan te sturen op maatschappelijk relevante opdrachten, door te bewerkstelligen dat marinemannen en -vrouwen, militairen en burgers, als vakman en persoon worden gewaardeerd en door loyaliteit net zo vanzelfsprekend te laten zijn als hoor en wederhoor. Kortom door een CZSK na te streven dat met beide benen in de wereld van vandaag staat. En onder andere ook aan medezeggenschap de ruimte geeft die het verdient. Die uitleg van happy werd begrepen. Besluit medezeggenschap Ik meende het. Medezeggenschap op alle niveaus is een van de voorwaarden voor een happy marine. Medezeggenschap bij een enkele eenheid, meerdere afdelingen, groepen, CZSK en sinds kort ook heel defensie. Luitenant Van der Linde, de huidige voorzitter van het marine-DMC is nu al weer twee keer in Den Haag geweest om met de secretaris-generaal en collega’s van de andere defensieonderdelen te praten over defensiebrede onderwerpen. Veelal over bedrijfsvoering. Een goede ontwikkeling en sluitstuk van een belangrijk traject, de introductie van het nieuwe Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD). Heeft het ons gebracht wat we ervan verwachten, doen we er genoeg aan, komen de juiste onderwerpen aan bod? Het is tijd om daar langer bij stil te staan. De marineleiding steunt die gedachte. Het is dan ook met veel genoegen dat ik hier ruimte maak voor de volgende mededeling. Op 10 februari 2010 wordt er een CZSK-medezeggenschapsdag georganiseerd in het multifunctioneel centrum Albatros te Den Helder. Deze (jaarlijkse) dag is voor medezeggenschapscommissie leden en overlegvoorzitters maar ook voor overigen die geïnteresseerd zijn in medezeggenschap.

Zelf nadenken Sinds 2007 is de Hoofd Directie Personeel actief in het ­stimuleren van een cultuurverandering op het gebied van medezeggenschap. Ook is sinds een jaar het nieuw BMD in gebruik. Sinds die tijd hebben medezeggenschapsdagen plaatsgevonden bij de ­v erschillende defensieonderdelen. De komende CZSKmedezeggen­s chaps­d ag verloopt anders dan andere jaren. Het moeten de deelnemers zelf zijn die nadenken over wat zij verstaan onder goed medezeggenschap. Of beter gezegd ideale medezeggenschap. Wat betekent ideale medezeggenschap? Wij hopen hier op 10 februari antwoord op te krijgen. Waarschijnlijk wordt daar verschillend over gedacht en dat is goed. Belangrijk is dat er een discussie op gang komt, om erachter te komen wat we van elkaar verwachten om medezeggenschap binnen de Koninklijke Marine tot een groot succes te maken. Er is gekozen voor een kort programma, voorgezeten door een ervaren dagvoorzitter van buiten het CZSK. Er zullen workshops worden gegeven. Er zijn twee tekenaars aanwezig, een zwartkijker en een optimist, die de dag beeldend zullen begeleiden en vastleggen. Medezeggenschap moet door de hele organisatie worden gedragen en onderkend. Zij komen op voor uw belangen. Medezeggenschap betrekt werknemers bij de totstandkoming van besluiten binnen de organisatie. Via medezeggenschap kunnen de werknemers invloed uitoefenen op de gang van zaken in de organisatie waarin zij werken. Anderzijds krijgt de leiding van de organisatie via medezeggenschap belangrijke informatie vanaf de werkvloer. Daar kan de leiding haar voordeel mee doen. n

De plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten Wim Nagtegaal, schout-bij-nacht Voor de bijeenkomst op 10 februari 2010 kunt u zich opgeven bij: Janice Wissink, Ambtelijk Secretaris DMC, telnr.: 0223654680, gsm: 06-12945620, e-mail: [email protected].

24

De schipper van Hr.Ms. Tromp, Andries van der Veen: “Er zijn veel manieren om als militair de belangen van defensie te schaden. In een buitenlandse haven schreeuwen en lallen op straat, grof zijn, vechten en het uniform niet correct dragen zijn daar voorbeelden van. Regels zijn daarom nooit verkeerd. Binnen de marine hebben en hanteren wij die altijd al. Gedragscode komt daar weer bovenop. Hoewel ik het inhoudelijk eens ben met de opgestelde pijlers, is het betuttelend. Als schipper wil ik onder andere dat mijn bemanning in correct tenue loopt. Als een van hen buiten de baret niet draagt, dan spreek ik hem of haar daarop aan. Soms vraag ik mezelf af waarom collega-onderofficieren dat niet doen. De reden is dat ze geen zeikerd willen zijn. Ik vind dat niet de juiste houding. Populair zijn mag niet meespelen.”

Ik houd mijn kennis en vaardigheden, zowel vakinhoudelijk als sociaal, op het vereiste peil. Daardoor kan ik, ook onder moeilijke omstandigheden, mijn taken goed uitvoeren. 25

Gedragscode in beeld

“Gedragscode komt bovenop bestaande regels”

Gekaapt schip wacht bezoek uit onverwachte hoek

Ongezien in de blau Via de scheepsomroep van Hr.Ms. Walrus wordt al het personeel opgeroepen om op post te gaan staan. De bemanning begint met voorbereiden: mensen komen in beweging, ruimtes worden afgesloten, de boot gaat onderwater. Deze keer met een bijzondere opdracht: in de boegbuiskamer staat een team kikvorsmannen klaar om via een single escape tower de onderzeeboot ongezien en ongehoord te verlaten. Tekst: Vanessa Strijbosch/Foto’s: Peter Bijpost (AVDD) Het kikvorsteam van de Maritime Special Operations Force (MARSOF) is, enkele zeemijlen van Curaçao, aan boord van Hr.Ms. Walrus als onderdeel van de oefening Blue Waves. De oefening, die voor het laatst in 2007 werd gehouden, kenmerkt zich door drie onderdelen: een lange verplaatsing onder water met behulp van onderwaterscooters, ontsnappen en terugkeren (exit en re-entry) uit en in een onderzeeboot en onderwaternaderingen. De Caraïbische Zee biedt de kikkers een ultieme oefengelegenheid, concludeert de teammanager. “We beschikken hier over alle faciliteiten: naast goed zicht onder water kunnen wij ons in het warme water ook langer verplaatsen.” Maar het grote voordeel manifesteert zich volgens hem in de gelegenheid tot oefenen in realistische scenario’s. Met behulp van een ontsnapping uit een onderzeeboot, kunnen wij snel en ongezien aan land komen. Ook kunnen we een gekaapt schip of boorplatform naderen en veilig stellen. Om die specialistische vaardigheden te kunnen doorontwikkelen is het belangrijk dat we dit regelmatig oefenen.”

Sardientje Op de scheepsomroep wordt aan de commandocentrale gevraagd of de single escape tower beschikbaar en gereed is. De laatste checks worden gedaan: lekt er niets, is alles afgesloten? Via een smal trappetje klimt de kikvorsman in de single escape tower (SET), die door de duikers gekscherend ook wel de ‘melkbus’ wordt genoemd. Met recht, de kikvorsman kan zich amper bewegen in de witte ronde tunnel. Het onderluik wordt afgesloten, na enkele tests geeft hij het signaal om de SET te vullen. Het gezegde ‘als een sardientje in een blik’ moet menigmaal door het hoofd van kikvorsman gaan wanneer het water begint te stijgen.

Dubbelrol Het gekaapte schip in het scenario van Blue Waves is Hr.Ms. Pelikaan, die eigenlijk een dubbelrol speelt. Want het schip fungeert eveneens als ondersteuningsvaartuig, met aan boord een decompressietank, duikerarts en duikziekenverpleegkundige. Het is voor het eerst dat het schip in deze setting aan de oefening meedoet. Wanneer iedereen aan boord van de Walrus op post staat, verplaatst de aandacht zich naar de boegbuiskamer. Daar maken kikvorsmannen zich gereed voor iets wat zelfs in een lange duikcarrière niet vaak voorkomt: een ontsnapping uit een onderzeeboot. “Voor enkele onder hen wordt dit nog maar de tweede keer dat ze dit doen”, legt de teammanager uit. “Ze zien er relaxed uit, maar neem van mij aan dat dit voor menig kikvorsman toch wel spannend voor ze is.”

“Ze zien er relaxed uit, maar dit is toch wel spannend voor ze”

26

uwe golven Inmiddels is hij overgeschakeld op zijn systeem. De druk in de SET wordt gelijk gesteld en even later gaat het bovenluik open. De lichtblauwe kleur van het Caraïbische water weerschijnt op het gezicht van de duikerassistent die via een raampje in het onderluik kan meekijken met deze exit. De kikvorsman zwemt uit de Walrus, maar daarmee is de actie nog niet afgerond. Kompasvaardigheid Nadat de andere duikers uit het luik zijn ontsnapt, kan het team het doelschip, naderen. “Dit beoefenen we meestal ’s nachts”, legt de teammanager uit. “Dan moet de duiker beschikken over een goede kompasvaardigheid.” Wanneer

Na de ontsnapping uit de onderzeeboot is de actie nog niet afgelopen. De kikvorsmannen kunnen met behulp van onderwaterscooters lange afstanden afleggen en zo tactisch duikend het land op komen.

27

Nadat de duiker in de SET is geklommen, en alle checks zijn afgerond, geeft hij het signaal dat de SET gevuld kan worden. Na de ontsnapping moet het water uit de SET weer afgevoerd worden.

De kikvorsman zwemt uit de Walrus, maar dan gaat de actie nog verder

de duikers zich net onder het wateroppervlak hebben verzameld, schatten ze in waar het doelschip zich bevindt. In de duisternis zijn alleen enkele boordlichten zichtbaar. Het is de kunst het kompas uiterst nauwkeurig in te stellen zodat de duikers ongezien en ongehoord aan boord kunnen klimmen om de gekaapte bemanning te bevrijden. Mission statement “Wij kunnen ingezet worden bij verkenningen onder alle klimatologische omstandigheden, onder andere vanuit water, bij diverse vormen van terreur op het maritieme vlak. Denk daarbij aan ondersteuning bij het ontzetten van boorplatformen of gekaapte schepen”, verwoordt de teammanager de mission statement van de kikvorsmannen die nu als c-squadron onder de Maritime Special Operations Force (MARSOF) vallen. “Met andere woorden: alles tussen land, zee en lucht”, verduidelijkt hij. Daarnaast fungeren de kiksvorsmannen ook als advanced force operators en zijn een onder28

deel van NLMARFOR. “Wij ondersteunen NLMARFOR met speciale verkenningen. Voordat de mariniers het land op gaan, hebben wij de boel daar al verkend.” Onderwaterscooters De kikvorsmannen hadden tijdens Blue Waves ook de beschikking over onderwaterscooters, die nog maar net in gebruik zijn bij de marine. “Daarmee waren we in staat om ons langer en verder onder water te verplaatsen. Zo konden we makkelijk van de ene baai naar de andere zwemmen. De duikers zijn in staat om tactisch duikend aan land te komen zonder gezien of gehoord te worden. Een beklimming van een boorplatform of steiger, gaan ze daarbij niet uit de weg. Via een smal trappetje, klimt de kikker behendig vanuit het water naar boven. Soepel bewegend staat hij snel op de steiger om daar de actie af te ronden. Zowel de kikkers als ook de bemanning van de Walrus en Pelikaan, waren enthousiast over de oefening Blue Waves. De teammanager is resoluut: “We mogen hopen dat er geen Nederlands schip gekaapt gaat worden, maar als het zover is, zijn wij er in ieder geval klaar voor.” n

29

Sportkalender 2010 Datum 2010

MK / Kampioenschap Cat Cat Cat Cat NMK / HS HV1 HV2 DS OPEN

Organi- serend KMD

Locatie

20-jan 20-jan 10-feb 24-25 feb 10-mrt 17-mrt 23-mrt 24-mrt 30 mrt-2 apr 31-mrt 7-apr 19 - 23 april 21-apr 28-apr 4-mei 7-mei 12-mei 19-mei 19-mei 20-mei 27-28 mei 2-jun 7-11 jun 9-jun 11-jun 11-jun 14 - 16 juni 15-jun 16-17 jun 18-jun 23-jun 24-jun 30 jun-1 jul 27-aug 1-sep 22-sep 8-9 sept 15-sep 8-sep 29-sep 6-okt 15-okt 10-nov 17-nov 18-nov 8-dec

MK NMK OPEN MK MK NMK NMK OPEN MK NMK NMK OPEN NMK NMK OPEN OPEN NMK OPEN OPEN NMK OPEN NMK OPEN OPEN NMK OPEN OPEN OPEN NMK OPEN NMK MK NMK NMK OPEN MK OPEN NMK MK NMK NMK OPEN NMK NMK OPEN OPEN

KM KL KL KM KM KM KNMSV KLu KM Kmar KM KM KL Kmar KMar KL KLu KL KLu KL KM KL KLu KL MRV KL KM Klu KM Klu KLu KM KL KL KM KM KLu KL KM KM KL KL KMar Klu KL KL

MKWD Den Helder LBO Oldebroek Flevonice Biddinghuizen KIM / NLDA Den Helder MKWD Den Helder MKWD Den Helder KIM / NLDA Den Helder Klimhal Eindhoven MKWD/SSB Den Helder Hanzehal Zutphen MKWD Den Helder Opschool Den Helder Groesbeek Politie-academie Apeldoorn Den Haag NRC Amsterdam KMA / NLDA Breda ISK Harskamp Atletiekveld Uden ISK Harskamp Amstelmeer De Haukes Flevonice Biddinghuizen Vliegveld Malden Wezep Amersfoort KMA / NLDA Breda Amstelmeer De Haukes Rotterdam Amsterdam Heumensoord Nijmegen AOCS Nw. Millingen MKWD Den Helder RvS Oirschot Vlasakkers Amersfoort Scheveningse Strand MKWD Den Helder VLB Woensdrecht P.I. Bankenbosch Assen Erfprins Den Helder MKWD Den Helder Ermelo LBO ‘t Harde LTK ‘t Harde FC Spakenburg GSK Ermelo Wijchen

Zaalvoetbal * * Cross Country (lang + kort) * * * * Schaatsen (20km + 40km) * * Volleybal - tevens selectie NMK * * Basketbal - tevens selectie NMK * * Zaalvoetbal * Selectie * Schermen * * Indoor Klimmen * * Schieten geweer en pistool * Volleybal * Selectie * Basketbal * Selectie * Sloepzeilen * Golf * Judo * * Strandloop Rugby * Zwemmen * * ODL schieten geweer + pistool * Atletiek * Geweer/Pistool * Zeilen - Centaur * Triathlon OD - 1/8 - Tri togehter * * * Zweefvliegen * Oriëntering ODL teams * * * Ruitersport * Speedmars * * Aanmoedingingswedstr. Sloepzeilen * Sportschieten * Tennis * * Sportschieten (Cramer revolver) * Mountainbike * * Duathlon * * Miltaire Vijfkamp * * * Wielrennen * * * Beachvolleybal 4:4 * * Veldvoetbal * * Hondenbiatlon * Survivalrun ind/koppel * * * Long distance run (P.T.P. loop) * * 1/2 Marathon * * * * Oriënteren individueel * * * Klein terrein Veldvoetbal D + V * * Badminton * * Veldvoetbal (dames 7-7) * Selectie * Cross-estafette * * * Volleybal veteranen *

Inschrijven via intranet: inschrijvensport.intranet.mindef.nl

30

Atalanta wordt ­verlengd Nederland levert ook volgend jaar een bijdrage aan de Europese maritieme missie Atalanta. Hiermee ging het kabinet akkoord. Vanaf februari 2010 nemen Hr.Ms. Tromp en Hr.Ms. Johan de Witt achtereenvolgens deel aan deze missie ter bestrijding van piraterij in de Hoorn van Afrika. Operatie Atalanta zou oorspronkelijk lopen tot eind van dit jaar. Door de blijvende slechte humanitaire situatie in Somalië en de niet aflatende dreiging van piraterij voor de kust van het land, besloot de Europese Unie deze maand om de missie met een jaar te verlengen. De ministerraad stemde in met ook een verlenging van de Nederlandse bijdrage. In de Luchtvaartkalender huidige planning neemt Hr.Ms. Tromp van medio februari tot medio april deel 2010 aan operatie Atalanta en Hr.Ms. Johan de Witt van medio april tot medio juni.

Marinemilitair gaat hardlopen Zesduizend paar hardloopschoenen zijn gratis verstrekt aan marinemilitairen. De marineleiding wil hiermee uiten dat zij een goede lichamelijke conditie erg belangrijk vindt. Ook gebeurde de verstrekking ter aanmoediging van de Defensie Conditie Proef (DCP). “De Admiraliteitsraad hoopt dat iedereen meedoet en nog meer plezier gaat beleven aan sport. Zij meent dat daar een aanmoediging bij hoort”, aldus senior medewerker FT&S, MAJMARNS Erwin Dingenouts. “Als ziekenverpleger zie ik collega’s die te dik zijn en een slechte conditie hebben. Ik vind dat ze daar wat aan moeten doen voor hun eigen gezondheid en om goed te kunnen functioneren in hun beroep”, vertelt SGTLDGD Ans Verwoert als ze haar nieuwe schoenen komt ophalen. “Dit is een goed initiatief om bij marinepersoneel sport te stimuleren.” In het korte tijdsbestek van een maand werden duizenden hardloopschoenen verstrekt vanuit verschillende defensielocaties aan alle in Nederland geplaatste KM-militairen. “We moesten schoenen uit heel Europa laten leveren om voldoende voorraad te hebben. We verstrekten 250 tot 300 paar schoenen per dag”, aldus Erna Redecker van Runnersworld Hoorn. Personeel dat in november 2009 op (vredes)missie of aan boord van een schip

buiten Nederland was, wordt in een later stadium voorzien van schoenen. Voor degenen die geplaatst zijn in het Caraïbisch Gebied zal verstrekking naar verwachting medio 2010 plaatsvinden. Militairen die in november voor hun functie op andere dan bovengenoemde plekken of in het buitenland waren geplaatst, of die al bij hun eerste opkomst in 2009 hardloopschoenen verstrekt hebben gekregen, vallen buiten de regeling. Vanaf eind 2010 is voor elke marinemilitair de mogelijkheid om bij het KPU bedrijf een nieuw sporttenue aan te vragen.

LCF krijgt kerstboom Sinds 1958 schenkt het Comité Groningen elk jaar een kerstboom aan de Koninklijke Marine. Deze traditie begon aan boord van Hr.Ms. Groningen. Zonder schip met deze naam wordt de boom nu geschonken aan Hr.Ms. De Zeven Provinciën omdat Groningen destijds een van de Zeven Provinciën was. Ten tijde van de Oostzeehandelsvaart hingen schepen van de Groninger vloot die voor Kerst naar huis voeren de kerstboom in de mast als een teken voor andere schepen dat zij hun post mee konden geven. Bij de schenking van de kerstboom vertelde commandant KTZ Ruud Ramaekers over Allied Protector. Ook plantte hij een esdoorn in het Bevrijdingsbos als eerbetoon aan de Canadese bevrijders van de stad Groningen.

Hr.Ms. Van Amstel is tweede schip op SAP Voor de tweede keer is een operationele eenheid overgegaan op SAP. Ditmaal werd het tweede M-fregat Hr.Ms. Van Amstel op het nieuwe informatiesysteem overgebracht. Commandant KLTZ René Luyckx heeft symbolisch de eerste SAP-transactie uitgevoerd. De invoering van SAP aan boord gaat gepaard met het opschalen van de walinstanties MATLOG en onderdelen van het Marinebedrijf. Projectleider KTZ Hans Leeflang: “Ik ben erg trots dat het

project betrekkelijk geruisloos alle voorbereidingen heeft kunnen doen voor de go live van de Van Amstel. Het bevestigt dat het draaiboek dat we voor de voorbereidingen hebben gebruikt, succesvol is en dat we dit ook voor de volgende uitrollen in de zeeketen kunnen gebruiken. Ik heb er vertrouwen in dat we in de komende periode SAP verder kunnen doorvoeren binnen het CZSK. De exacte planning zal in januari worden bekendgemaakt.”

de deadline voor het aanleveren van artikelen voor het februarinummer van Alle hens is maandag 11 januari 2010 31

Nieuwe specialist voor amfibische operaties De nieuwe Landing Craft Vehicle Personnel’s (LCVP’s) zijn ceremonieel overgedragen van DMO aan het CZSK. Twaalf nieuwe LCVP’s van type Mk V(c) gaan de bestaande LCVP Mk II en Mk III vervangen, omdat deze verouderd zijn en niet in de davits van het LPD Johan de Witt passen. De allereerste zeesoldaten maakten al gebruik van kleine vaartuigen om als eerste voet aan land vanuit zee te zetten. Het nieuwste vaartuig voor deze taak is ceremonieel overgedragen, waarvan in 2011 de laatste opgeleverd wordt. “De oude LCVP’s waren dringend aan vervanging toe. Met de Mk V(c) kan worden voldaan aan de behoeften van nu en de gestelde maritieme visie voor de komende twintig jaar”, aldus Commandant OCAMFIB LTKOLMARNS Michiel Posthumus. “Er zijn al drie LCVP’s geleverd, waarvan twee zijn ingezet vanaf de Johan de Witt

tijdens het Africa Partnership Station.” De Mk V(c)’s zijn voorzien van verbeterde communicatieapparatuur, worden voortgestuwd door waterjets in plaats van een schroef en passen in de davits van de Johan de Witt. “De snelheid kan worden opgevoerd tot boven de 16 knopen en er kunnen 30 volledig bepakte mariniers of 35 passagiers worden verplaatst door een bemanning van drie man”, aldus projectleider LCVP Mk V, Willem Burger van DMO. “Met dit snelle, zeewaardige en heftige bootje zijn we in staat de situatie op het land te beïnvloeden. Ik ben blij dat dit vaartuig er is voor de mannen in het groen en het blauw”, aldus DOST CDR Kees Boelema Robertus. Souschef Ressort Zeesystemen van DMO, CDR André van Koningsbrugge en medewerkers van Scheepswerf Visser waren ook aanwezig bij de overdracht.

Kerstpakket 2009 In december zal dit jaar wederom een kerstpakket worden verstrekt aan: alle werknemers die per 1 december 2009 werkzaam zijn binnen het CZSK, militairen die in de periode van 1 juli tot en met 30 november 2009 de dienst met LOM, FPU of UBM hebben verlaten, nabestaanden van in 2009 overleden militairen en burgers, reservisten die in 2009 zijn ingezet, vrijwilligers van het CZSK en stagiairs die per 1 december 2009 werkzaam zijn binnen het CZSK. Binnen het Caraïbische Gebied en in Groot-Brittannië is voor het daar geplaatste personeel separaat een kerstpakket verworven. Personeel dat geplaatst is in het buitenland zal een geldelijke vergoeding ontvangen. Het KM-kerstpakket wordt naar het huisadres zoals vermeld in Peoplesoft op 30 november van de medewerker gezonden. Verzending van het kerstpakket vindt plaats op 17 december. Mocht u onverhoopt op 21 december nog geen kerstpakket ontvangen hebben, dan kunt u tot en met 26 februari 2010 contact opnemen met Bureau Bijzondere Personele Zorg, telnr: 54415, e-mail [email protected].

Directie Operaties schenkt aan Villa Joep

Stichting de Opkikker op LCF Hr.Ms. De Zeven Provinciën heeft €  4716,06 gedoneerd aan Stichting de Opkikker. De stichting verzorgt Opkikker­ dagen voor gezinnen met een langdurig ziek kind. De bemanning heeft het hele

jaar acties aan boord gehouden om geld binnen te halen voor dit goede doel. Zo is er een veiling gehouden waarbij onder andere uitslapen, ontbijt op bed en een dag commandant zijn werden geveild.

“We zijn er heel gelukkig mee en bedanken iedereen van de Directie Operaties voor het opgehaalde bedrag ten behoeve van Villa Joep”, aldus een zeer blijde Gabriëlle D’Ancona, ambassadrice van Villa Joep. Stichting Villa Joep stimuleert en financiert onderzoek naar kinderen met neuroblastoomkanker. Het hele jaar door hebben MATR1LDA Romano van Mazijk, Joke Verbrugge, Anne Marie Blokdijk-Kamp en LTZ2 Walter Roeleven zich ingezet voor deze stichting. Via socials, een Spinning Event en een feestavond is er € 3.115 bijeengebracht. Het personeel van de Witte Raaf op de Nieuwe Haven, de band Living on the Edge, medewerkers van de sportschool en de spinninginstructeurs hebben allen belangeloos meegewerkt.

vindt u alle hens te ‘groen’? mail het aan redactieraad. allehens@ mindef.nl

32

Dolfijn verblijdt Brandwonden­stichting Een dagje niet meehelpen met schoonschippen, daar had MATR 1 OD Daniël Oosterbaan € 170,- voor over. Samen met een andere ‘big spender’ die voor hetzelfde privilege € 160,- betaalde en daarnaast nog enkele andere donaties in de goededoelenpot stortte, en met de rest van de bemanning van Hr.Ms. Dolfijn zamelde de onderzeebootbemanning met ludieke acties € 2595- in voor de Brandwondenstichting. De cheque werd op 5 november aan boord overhandigd aan Angèle Bolten van de stichting door grootdonateur Oosterbaan, de oudste officier, LTZ 2 OC Bastiaan Ruizeveld de Winter, LTZ 2 Bertrand Wajer en SPR Pier van der Bij. Het geld is ingezameld tijdens de voorjaarsreis van de Dolfijn.

Landdag Officieren Operationele Dienst en Mariniers Op 27 januari 2010 wordt de landdag Officieren Operationele Dienst en Mariniers gehouden in gebouw Dukdalf op de oude Rijkswerf. Het doel van deze dag is de doelgroep actief te betrekken bij de toekomst en de ontwikkelingen van de marine. Zodra het programma bekend is, zal dit bekend gesteld worden per bericht. Opgave voor deelname kan tot 18 januari 2010 per e-mail aan AOOODOPS R.M.C. Kellner ([email protected]) of per bericht aan NLBEOPS onderwerp: opgave landdag officieren.

Herdenking Walcheren

Aan de 65e herdenking van de bevrijding van Walcheren hebben Hr.Ms. Van Amstel en twee LCVP’s een belangrijke bijdrage geleverd. Op 1 november 1944 landden Britse Royal Marines op de westelijke landpunt van het eiland Walcheren voor de Operatie Infatuate. Dit gebied vormde een strategische positie aan de Schelde. De bezetter op Walcheren blokkeerde de toegang tot Antwerpen. Deze haven was voor de geallieerden cruciaal om de logistieke aanvoerlijnen van de oprukkende geallieerde legers zeker te stellen. Operatie Infatuate was de codenaam voor de invasie van Walcheren, een enorme operatie met een amfibische landing en een aanval op de verstevigde Duitse stellingen. De operatie was vanuit militair oogpunt gezien een groot succes. De Duitse weerstand brak en een heel Duits garnizoen gaf zich op 8 november 1944 over. De toegang tot de Antwerpse haven was daarmee zeker gesteld. Voor

de lokale bevolking had de bevrijding een wrange bijsmaak. Om de Duitsers te verdrijven werden de dijken bij West-Kapelle gebombardeerd om het achterland onder water te zetten. Hoewel de lokale bevolking via het verzet op de hoogte was dat er gebombardeerd zou worden, was dit doel grotendeels onbekend. De burgers zochten hun heenkomen in schuilkelders. Overvallen door het binnendringende zeewater verdronken velen van hen. Samen met tientallen Britse veteranen nam een delegatie van Hr.Ms. Van Amstel deel aan diverse kransleggingen. Niet alleen gevallen militairen werden herdacht. Ook werd een krans gelegd op het civiele kerkhof van West-Kapelle ter nagedachtenis aan de burgerslachtoffers. Achter de dijk bij West-Kapelle, nabij de locatie van de dijkdoorbraak, lag Hr.Ms. Van Amstel. De twee minuten stilte bij het monument werden vooraf gegaan en besloten met een saluutschot vanaf het schip. Twee LCVP’s van het Korps Mariniers waren ter plekke om de amfibische landing te symboliseren. Namens de Britse Royal Marines was Major General John Rose CB MBE aanwezig. Voor zowel de bevolking van Walcheren als voor de Britse veteranen was de herdenking een emotionele gebeurtenis.

Mariniers kunnen tas afhalen Mariniers hebben sinds mei een andere tas in hun persoonsgebonden uitrusting. Iedereen die recht heeft op deze tas, heeft op het huisadres een brief ontvangen om deze op zijn kledingservicepunt op te halen. De tassen die niet worden opgehaald voor 31 december, zullen worden teruggestuurd naar het KPU. De travelingbag olive drab (NSN 8460-99130-4897) is vervangen door de ‘tas goederen, groot, zwart, met draagbanden (NSN 8465-17-121-6890). De nieuwe tas heeft meer volume en meer draagmoge-

33

lijkheden. De tas wordt ook opgenomen in het PGU-pakket voor vlootpersoneel dat ondersteunend is aan marinierseenheden. Op korte termijn zal er nog een aantal nieuwe artikelen voor het basis 100-pakket uitgeleverd worden via het kledingservicepunt. Dit zijn onder andere een multitool, handdoek microvezel, tas voor lege houders (droppouch) en de nieuwe poncho liner die voorzien wordt van een rits. Het kledingservicepunt levert deze artikelen gezamenlijk uit of in twee keer twee artikelen.

CAMS-Force Vision TOP ICT bedrijf 2009

Waker blijkt onherstelbaar

Voor de derde keer op rij is het CAMSForce Vision uitgeroepen tot Top ICTwerkgever van het jaar. CRF Netherlands bv heeft na een onafhankelijk onderzoek dit keurmerk aan het CAMS-Force Vision toegekend op basis van arbeidscultuur, arbeidsvoorwaarden, opleiding en training, werksfeer en werkomstandigheden, interne promotiekansen en zijn innovatieve vermogen. CAMSForce Vision is het kennis- en automatiseringscentrum voor maritieme systemen van de DMO.

meer was en patrouilleerde dan in de nabijheid van de verkeersbanen en olieen gasplatformen. Ook werd het schip ingezet bij de opsporing en redding van drenkelingen, brandbestrijding en ruimden zij olieverontreinigingen op. Er is intensief gezocht naar een opvolger. Een aantal schepen zijn inmiddels de revue gepasseerd en binnenkort zal bekend zijn welk schip het nieuwe Emergency Towing Vessel voor de Kustwacht op de Noordzee zal zijn.

De hevige machinekamerbrand die het kustwachtvaartuig de Waker trof in september, is het 33 jaar oude schip fataal geworden. De reparatiekosten overtreffen de economische waarde van de oceaansleper en de Kustwacht heeft besloten om het schip van de sterkte af te voeren. De Waker was sinds 1995 in dienst van de Kustwacht en had als hoofdtaak calamiteiten voorkomen. Het schip was altijd op zee als de windkracht vijf Beaufort of

Vastgoedsoftware rolt uit Het Marine Etablissement Amsterdam is overgegaan op nieuwe software waarmee de facilitaire diensten worden verleend. De medewerkers van de kazerne werken sinds half september met de software Planon om aanvragen van legering, catering en vergaderfaciliteiten te verwerken en te registreren. Andere modules van de software waarmee vastgoed wordt beheerd, worden voorlopig nog niet gebruikt. In de toekomst voert heel defensie dit informatiesysteem in, mede met het voornemen om alle facilitaire diensten van de verschillende defensieonderdelen samen te voegen tot het Facilitair Bedrijf Defensie (FBDio) onder het CDC. Op de meeste marinelocaties zijn de facilitaire diensten op dezelfde wijze ingericht maar elk FSP geeft op zijn eigen manier invulling aan de facilitaire processen. Hoe en waar facilitaire diensten moeten worden aangevraagd bij een FSP, bleek voor de klant niet inzichtelijk. Met de huidige verschillende werkwijzen was het ook niet mogelijk eenduidige managementinformatie over de facilitaire processen te verkrijgen. De nieuwe facilitaire bedrijfsvoeringsoftware gaat dit verbeteren. De uitrol op de andere facilitaire steunpunten van

het CZSK in Nederland is in gang gezet. Gelijktijdig stapt men ook bij de andere defensieonderdelen over op Planon. In het voorjaar van 2010 zal Planon in gebruik worden genomen op Curaçao en

Aruba. Planon is al een aantal jaren in gebruik bij het Commando Landstrijdkrachten en het CDC/Haags Facilitair Bedrijf.

KPLODOPS Beekhof, SMJRODOPS Timmerman en KPLODOPS Doorn buigen zich over nieuwe software.

34

Minister bezoekt ­Onderzeedienst Minister van Defensie Eimert van Middelkoop heeft een werkbezoek gebracht aan de Onderzeedienst. Hij werd ingelicht over de laatste stand van zaken, heeft met verschillende bemanningsleden gesproken en heeft de onderzeebootsimulator en Hr.Ms. Dolfijn bezocht. “Het bezoek vergt wel wat van me, want ik ben in lichte mate claustrofobisch”, aldus een vooruitblikkende Van Middelkoop op zijn rondleiding in een onderzeeboot. Hij kreeg een indruk van de beperkte ruimte aan boord tijdens de demonstratie in de onderzeebootsimulator. Tijdens het afsluitende bezoek aan Hr.Ms. Dolfijn heeft de minister Luchtvaartkalender die de waterdichte deuren van de torpedoruimte tot in2010 de dieselruimte passeerde, even ervaren hoe het is om te werken en te leven op een onderzeeboot. Hij stelde praktische vragen als hoe ver een torpedo geleid kan worden naar een doel. De bemanning stelde de getoonde belangstelling van Van Middelkoop op prijs. PC-ZSK, SBN Wim Nagtegaal, Groepsoudste KTZ Peter de Harder en stafadjudant chef d’equipage Eric Wagemans hebben de minister ontvangen.

Onthulling ‘slag op de Medway, Chatham 1667’ Een imposant doek over de slag op de Medway in 1667, één van de belangrijke zeeslagen van Michiel de Ruyter, is de grote blikvanger van de De Ruyterzaal in gebouw Albatros. De schilder, Jan de Quelery, presenteerde het doek aan de C-ZSK en de Admiraliteitsraad op 3 november. Het schilderij toont een moment uit de Tocht naar Chatham op 23 juni 1667. Ter hoogte van Upnor Castle wordt een ‘branderaanval’ op de overgebleven Engelse kapitale schepen ingezet. Onder dekking van vier lichte schepen van ’s Lands Vloot,

varen de branders en de met zeesoldaten bemande sloepen over de ondiepe, smalle rivier de Medway, langs het kasteel waarvan de geschutbatterijen onophoudelijk vuren. Een typisch staaltje van geïntegreerd optreden van vloot en mariniers met als resultaat drie vernietigde kapitale, vijandelijke schepen. Behalve de Hollandse schepen en de sloepen met zeesoldaten, toont de creatie van De Quelery ook de Royal Oak die na een branderaanval ten prooi valt aan de vlammen.

Onderzeedienst kan automatisch plotten Aan het handmatig inplotten van contacten komt een einde op de onderzeeboten nu het Automatisch Contact Evaluatie Plot wordt ingevoerd. Het AutoCEP, zoals het nieuwe plot wordt genoemd, is ontwikkeld door CAMS-Force Vision in nauwe samenwerking met het Marine­ bedrijf en de gebruiker. Het AutoCEP doet meer dan alleen plotten. Onderzee­ boten opereren vaak passief, waardoor het

een uitdaging is om van een contact de afstand te bepalen. Om deze te berekenen zijn in het AutoCEP diverse componenten met de daarvoor benodigde algoritmiek geprogrammeerd. Het omgevingsbewustzijn wordt hiermee sterk verbeterd. Het eerste exemplaar is geleverd aan de Gipsytrainer van de NLBEOPS en vervolgens zal het AutoCEP ingebouwd worden in de onderzeeboten.

De minister wordt onderwezen door ‘teacher’ KLTZ Platel.

HEEFT U EEN ADRESWIJZIGING? KIJK HIERVOOR IN HET COLOFON

Directeur CAMS-Force Vision, KTZ Geilenkirchen (r), droeg het AutoCEP over aan de CDT NLBEOPS, KLTZ Van Loon.

35

* PC-ZMCARIB, KTZ Jeroen van Zaalen, is beëdigd tot militair lid van de rechtbank van Curaçao. Het militaire hof is bevoegd om militaire zaken in hoger beroep te beoordelen De bevoegdheid strekt zich alleen uit tot zaken waarbij de veroordeelde als militair geplaatst is in de Nederlandse Antillen en Aruba of waarbij de veroordeelde geplaatst is bij de Antilliaanse/Arubaanse militie. Voor militairen geplaatst buiten de Nederlandse Antillen en Aruba is de militaire rechter in Arnhem bevoegd.

een van de deelnemers AOOODOPS Peter Roelofs. De cursus is internationaal

* KLTZ Pieter Blank ontving aan de Erasmusuniveristeit de hoogste waardering, een tien, voor zijn scriptie ‘Gang­ maken in het Schouwen’. De scriptie beschrijft een zoektocht naar de diepere oorzaak waarom de invoering van grote ICT-projecten, ondanks de vele recepten, nog steeds problematisch is. Blank beschrijft in zijn scriptie een bepaalde systematiek die inmiddels als cursus binnen defensie wordt verzorgd. Met dit unieke resultaat rondt Blank zijn master Bedrijfskunde cum laude af.

* Het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum stelt twee keer per jaar twee plaatsen beschikbaar in de Gevorderde Leider­ schaps­cursus die gegeven wordt op de Hohere Kaderausbildungsschule van het Zwitserse leger in Luzern. Dit jaar was

C-ZSK bezoekt de West C-ZSK, LGENMARNS Rob Zuiderwijk, heeft een laatste werkbezoek gebracht aan de Nederlandse Antillen. Hij sprak met minister-president Emily de Jongh-Elhage van de Nederlandse Antillen, volgde twee operationele briefings en ontmoette de Gouverneur van de Nederlandse Antillen, Frits Goedgedrag. De generaal ondertekende ook een overeenkomst tussen het ministerie van Defensie en de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen & Aruba voor de levering van wederzijdse ondersteunende diensten. Na het bezoek aan Curaçao vertrok de delegatie naar Aruba waar commandant LKOLMARNS Ed

georiënteerd. Deze klas bestond uit 27 cursisten uit dertien landen van alle krijgsmachtdelen. “Iedereen die werkzaam is op een internationaal hoofdkwartier zou ik deze cursus aanbevelen”, aldus Roelofs.

Hofma hen op Marinierskazerne Savaneta ontving. Ook daar heeft de C-ZSK de ­gouverneur, Fredis Refunjol en de minister-president van Aruba Mike Eman ontmoet.

Hr.Ms. Amsterdam zet zich in voor zieke ­kinderen

Zuiderwijk is zelf C-ZMCARIB en oudcommandant van marinierskazerne Savaneta geweest en heeft een speciale band met de eilanden waar hij bijna tien jaar woonde. “Het is altijd fijn om weer hier te zijn. Ik heb een goede tijd gehad op de eilanden en ik zal er na mijn vertrek bij de marine zeker nog regelmatig terug­ komen.”

Twintig bemanningsleden van het stationsschip in de West, Hr.Ms. Amsterdam, staken de handen uit de mouwen voor het kinderherstellingsoord Siloam op Curaçao. Gedurende twee weken knapten de bemanningsleden de slaapgebouwen op voor de terminaal zieke kinderen die in het oord verblijven. Naast het herstellen van de slaapverblijven, richtten de bemanningsleden zich ook op het activiteitengebouw, waar de kinderen les krijgen of een kerkdienst kunnen bijwonen. Na tien dagen klussen was het gebouw weer als nieuw. De bemanningsleden plaatsten nieuwe toiletten en wastafels, vervingen kozijnen en verfden de muren.

Vijftig kilo in een kajak Een man in een open kajak heeft getracht vijftig kilo verdovende middelen naar Aruba te smokkelen. In het holst van de nacht werd hij ontdekt door een Superrhib van de kustwacht. De man peddelde bij de ingang van Barcadera baai. De controleurs troffen drie balen verdovende middelen aan.

36

De West loopt warm voor APK Bureau Leiderschap timmert flink aan de weg in de West. Het afgelopen jaar volgden een kleine honderd marinemedewerkers de module sociale aspecten van leidinggeven (APK) en werden er vijf teambuildings gegeven. De laatste module APK is afgerond. “De animo was opvallend hoog. Onder meer met dank aan chef d’equipage AOOODOPS Rob van Es, die hier veel aandacht voor vroeg”, reageerde een tevreden eerste trainer APK Leiderschap LTZA 1 Karen Boelema Robertus. PC-ZMCARIB, KTZ Jeroen van Zaalen, reikte het certificaat uit aan Nelson Miguel da Silva da Silva, chef multimetaalbewerker. Hij blikte terug op een geslaagde module: “Ik heb voor

het eerst een leidinggevende functie. Door de module kan ik beter inschatten hoe ik met mensen om moet gaan.”

Da Silva: omgang met mensen beter inschatten ...

Vaardag CZMCARIB

Spectaculaire demonstraties en hoog bezoek tijdens de jaarlijkse vaardag van CZMCARIB en de kustwacht. Dit jaar namen er opvallend veel eenheden deel aan de vaardag. Waarnemend gouverneur Adèle van der Pluijm-Vrede, minister-president van de Nederlandse Antillen, Emily de JonghElhage, staatssecretaris Ank Bijleveld en gezaghebber van Curaçao Lisa Dindial genoten – naast andere vertegenwoordigers uit het gebied – zichtbaar van de demonstraties van de marine en kustwacht. Naast het stations­schip was ook Hr.Ms. Van Speijk vertegenwoordigd. De twee marineschepen

voeren samen met Hr.Ms. Pelikaan, de Panter en de Superrhibs enkele zeemijlen voor de kust van Curaçao. Hr.Ms. Amsterdam toonde haar specialiteit en voerde een bevoorrading op zee uit. In de lucht pakte de Lynx en AS355 vliegers uit. Leden van de Unit Interventie Mariniers demonstreerden een ‘fast rope’ op de Pelikaan. De Dash-8 van de kustwacht zorgde voor het toetje en liet zich tegen zonsondergang ook zien met een spectaculaire fly-by. Met deze vaardag hebben CZMCARIB en de kustwacht de banden met de lokale bevolking aangehaald.

Bij een patrouille ving de kustwachtcutter Poema 39 kilo marihuana aan boord van een verdachte go-fast. De Poema, gestationeerd op Sint Maarten, merkte ’s nachts een verdacht vaartuig op die met met hoge snelheid van Sint Maarten richting St. Croix voer. De cutter maande de go-fast, met twee 200 pk buitenboordmotoren en één bestuurder tot stoppen. De bestuurder, het vaartuig en de contrabande zijn op Sint Maarten aan de douane van de Nederlandse Antillen overgedragen.

ruim duizend kilo drugs onderschept

Hr.Ms. Amsterdam en Van Speijk wisten drugstransporten te verstoren.

Kustwacht kiest Medewerkers van de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba zijn naar de stembus geweest om de eerste medezeggenschapsraad te kiezen. De medezeggenschapsraad betrekt personeel bij de besluitvorming over de dagelijkse bedrijfsvoering. Alle steunpunten van de kustwacht beschikken straks over een eigen (decentrale) medezeggenschapsraad. De centrale medezeggenschapsraad vergadert minimaal twee keer per jaar met de plaatsvervangend directeur van de kustwacht. De medezeggenschap bij de kustwacht is in nauwe samenwerking met de vakbonden tot stand gekomen. De opkomst van de verkiezingen was met 85 procent erg hoog. De komende tijd wordt benut om de

drugstransport onderschept

gekozen leden middels trainingen voor te bereiden op de eerste vergaderingen.

37

Dankzij de drugsbestrijdingoperatie Carib Venture heeft meer dan duizend kilo drugs de klant niet bereikt. Maritieme eenheden uit Nederland, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Colombia werkten drie weken nauw samen onder leiding van de Koninklijke Marine om drugstransporten in het Caraïbische Gebied tegen te gaan. En met succes: Hr.Ms. Amsterdam heeft een drugstransport van 120 kilo cocaïne verstoord en Hr.Ms. Van Speijk heeft bijna 900 kilo marihuana onderschept. Voor het eerst namen Trinidad en Tobago deel aan deze operatie. Onder aansturing van Commander Task Group 4.4 vond van 7 tot en met 27 oktober de derde fase van de multinationale operatie plaats.

Hr.Ms. Amsterdam vindt vermist schip terug

Hr.Ms. Amsterdam heeft 30 mijl ten noordwesten van Grenada een vermist Guyaneese schip gevonden en naar Grenada gesleept. De helikopterbemanning ontdekte het spookschip tijdens een patrouillevlucht. Deuren en luiken waren geopend maar er was geen menselijke activiteit te bekennen. Niemand reageerde op oproepen via de VHFcommunicatie. Met behulp van de rhib werd

Vereniging voor Korps Administratie Een nieuwe veteranenvereniging is ontstaan, de Vereniging Veteranen En OudMilitairen Korps Militaire Administratie (VVO-MA). De VVO-MA is aangesloten bij het Veteranenplatform. Tijdens de 13e reünie en dodenherdenking is de VVOMA gepresenteerd. De vereniging bestaat uit veteranen, pré-veteranen en begunstigers. Voorzitter is Bertus van Kaathoven. Nadere informatie: GJM.Houterman@ mindef.nl met vermelding VVO-MA in onderwerp of per post gericht aan OTCLog/Bureau Regimenten, t.a.v. VVOMA, antwoordnummer 5006, 3769 ZJ Soesterberg. 25 jaar Oud-officierenkring De Kring van Oud-officieren van de Elektrotechnische Dienst is opgericht in 1985 en bestaat in 2010 25 jaar. De Kring telt ongeveer 110 leden en staat open voor oud-officieren van de elektrotechnische dienst van de marine. Het ledenbestand bestaat uit ED-officieren die met LOM (FLO) zijn gegaan en uit officieren die de KM eerder hebben verlaten. Jaarlijks wordt er een aantal excursies georganiseerd. Een van de excursies wordt meestal gecombineerd met de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Zo bracht de Kring dit jaar een bezoek aan TNO Den Haag, het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart­labora­ torium en het Gerechtshof in ’s-Hertogenbosch. De jaarlijkse contributie bedraagt € 15,-. Daarnaast wordt voor de excursies een bijdrage van de leden gevraagd. Contactadres: Secretariaat Kring van Oud-ED-Officieren, Lavendel­tuin 22,

een deel van het scheepsboardingteam naar het schip gestuurd om te constateren dat er inderdaad niemand aan boord was. Het vaartuig bleek al enige tijd als vermist opgegeven in Guyana. De Guyanese krant Starbroek News schrijft dat de kleine bevoorrader, de Island Princess twee weken ervoor verdwenen was van de Essequibo rivier. Enkele dagen na de vermissing zijn wel drie zwaar verminkte lichamen van de vier bemanningsleden aangespoeld op de Guyanese kust. Het vierde lid is nog steeds spoorloos. Om te voorkomen dat het schip een gevaar voor de scheepvaart op zou blijven leveren, sleepte de Amsterdam de Island Princess naar Grenada. Daar is ze overgedragen voor nader onderzoek. De lokale media speculeren over een misgelopen drugsdeal.

Walrus bezoekt ­Willemstad Hr.Ms. Walrus passeerde 27 oktober majestueus de havenhoofden van Willemstad. De onderzeeboot bracht een bezoek aan de haven. De Walrus oefende in de West met Nederlandse marineeenheden. Het binnenvaren van de Walrus, met op de achtergrond het cruiseschip de Zuidam van de Holland America Line, trok veel bekijks in Punda en Otrobanda.

2724 PE Zoetermeer, telnr.: 079 3421383, e-mail [email protected]

Voor meer informatie en aanmeldingen: www.congress.co.il/submariners47

Reünies * 17 maart: zesde reünie Hr.Ms. Amsterdam NNG 1959-1961. Locatie: Marine Etablissement Amsterdam. Inlichtingen bij: W.A. Smits, telnr.: 0316373113, e-mail: [email protected]

* Datum onbekend: QPO42 NederlandsNieuw Guinea. De organisatoren van de reünies QPO21 en QPO 22 zijn op zoek naar oud-collega’s van QPO42. In mei of juni 1962 is QPO 21 (onder leiding van MAJMARNS Romijn en KAPMARNS Toet) overgegaan in QPO 42 (onder leiding van MAJMARNS Dulfer en KAPMARNS Smagge). Zij kunnen zich aanmelden voor de volgende reünie in 2010 bij: Joop Duijn, telnr.: 023 5323759 of e-mail: [email protected]

* 27 maart: Hr.Ms. Woendi. Locatie: Nico Schuurmanshuis, Fort Orthen, Ketsheuvel 50, Den Bosch. Kosten € 17,50 p.p. Voor informatie: Ock van Loo, telnr. 0416 279 817. Anna van Burenstraat 8, 5161 HH Sprang-Capelle. * 31 maart: Landingsvaartuigen L9607, 9608, 9609. Locatie: Marine Etablis­se­ ment Amsterdam. De reünie is voor personeel van de landingsvaartuigen die in de periode 1952-1962 in het voormalige Nederlands Nieuwe Guinea dienst hebben gedaan. Ook de mariniers 1961-1962 zijn van harte welkom. Voor inlichtingen en opgaven: Jan van Asch, telnr.: 040 2532002, e-mail: [email protected] * 23-27 mei: International Submariners Association. Locatie: Haifa (Israel). Dit samenwerkingsverband van internationale Onderzeedienst (reünisten-)verenigingen houdt sinds 1962 bijeenkomsten in een van de landen van de aangesloten verenigingen. Aan deze bijeenkomsten kunnen OZD-mensen - zowel actief als reünist - en andere betrokkenen (waaronder partners) deelnemen. Kosten $ 460-. Aanmelden voor 1 februari.

38

Reüniegroep Zeemacht Nederland Jaaroverzicht 24 februari: Witte Marine, Canon-klasse, Roofdier-klasse. 17 maart: Hr.Ms. Tromp en De Ruijter (GW-Fregatten). 21 april: Hr.Ms. A- en B-jagers. 19 mei: Korvetten/KVD/OVV’ers. 12 oktober: Hr.Ms. Karel Doorman Ned. Nieuw Guinea, Wereldreis max.350 deelnemers 23 oktober: M-, L-, en S-Fregatten. Al deze reünies worden gehouden in de Kumpulan, Bronbeek in Arnhem. Daarnaast zullen dit jaar een bezoek aan de Awacs-basis in Duitsland, en een speenvarken-eet-evenement met een excursie in het Duitse Tuten worden georganiseerd. Aanmelden voor leden van de Reüniegroep Zeemacht Nederland: Ronsseweg 275, 2803 ZB, Gouda. E-mail: [email protected]

Bevorderingen

MANSCHAPPEN

MARN 3 ALG T.J. Hendriksen,

AOOWDE G. van Hest,

MATR 1 BDMTD F. van Brink,

MATR 3 LDV J.A. Kloosterman,

KOLMARNS T. Buijs,

AOOTDV B.P. Kaan,

MATR 1 OD C. Buijteweg,

MARN 3 ALG L.L. van Leeuwen,

KLTZ M.E.M. de Natris,

SMJRODVB T.R. Baanvinger,

MATR 1 OD J. Doop,

MARN 3 ALG B. Leeuwrik,

LTZE 1 R. van Eis,

SMJRTDE R. den Baas,

MATR 1 OD B. van Duijvenvoorde,

MARN 3 ALG J.D.K. Linger,

LTZ 1 E.R.J. Hanenburg,

SMJRWDV R. van Beenen,

MATR 1 TD T.A.W. Herweijer,

MARN 3 ALG M.F.R. van Loenhout,

LTZA 1 O.A.J. van der Leij,

SMJRODND J.A.F. Dousi,

MATR 1 OD I. Huizinga,

MATR 3 OD N. Nissen,

LTZ 2 OC D.M. Boom,

SMJRLDA J. Kok,

MATR 1 OD B.A. de Laat,

MARN 3 ALG D. Oldenburg,

KAPTMARNS C.F.J. Janischka,

SMJRWDW R.H.H. de Moel,

MATR 1 OD R.G. Loot,

MARN 3 ALG D.J.A. Pappers,

KAPTMARNS W.P. de Lange,

SMJRTDW M. Peters,

MATR 1 WDS E.F. Rijpstra,

MATR 3 LDA A. Poel,

LTZA 2 OC G.W. van Olderen,

SMJRMARNALG R. Poesiat,

MATR 1 OD S. Vergouwen.

MATR 3 TD I.J.J. Ravlic,

LTZT 2 OC E.J.P. Tiggelman,

SMJRWDW M.G. Rossen,

LTZA 2 OC D.J.W. van Vark,

SMJRTDV R.G. van Schagen,

Dienstverlaters

MARN 3 ALG J.W.F. Schenkelaars,

LTZ 2 P.L Mens,

SMJRWDV L.A.L. Schijfsma,

ADBM P.C. Dijkshoorn,

MARN 3 ALG E.A.H. Sijl,

LTZ 2 J.D. van Uitert.

SMJRTDV P. Scholte,

MATR 1 L.D.V. S van Norden,

MARN 3 ALG J. Snijders,

offIcieren

AOOWDE A. de Haan,

Bevorderingen

AOOTDW C.G. d’ Hamecourt,

MARN 3 ALG M.F. de Jonge,

MARN 3 ALG D. van Rijn,

SMJRLDA W. Tikken,

MATR 1 OD M.P.H. Gerards,

MARN 3 ALG M. Spanjersberg,

Dienstverlaters

SMJRMARNALG S. Zwarts,

MATR 1 ODVB N. Gillemans,

MARN 3 ALG M.A. Stuurman,

VADM P.S. Bedet,

SGTMARNALG A. de Graaf,

MARN 1 ALG S.H. Hikspoors,

MATR 3 LDGB R. Treffers,

CDR M.T. Tegelberg,

SGTMARNALG F. van der Looij,

MARN 1 ALG M. Karis,

MATR 3 LDA C. Varewijck,

KTZ M.C. Wouters,

SGTODOPS J. Poortema,

MATR 1 LDV E. Klaassens,

MARN 3 ALG J. Vleghaar,

KLTZ J.D.R. Kleywegt,

SGTBDAV H.P. Westendorp,

MARN 1 ALG M. van der Kolk,

MARN 3 ALG L.A. Weathers,

MAJMARNS J.C. Bijlsma,

KPLLDGD J. van Alphen,

ADBM V. Meering,

MARN 3 ALG W. Yu,

LTZT 1 M. Grootjen,

KPLMARNVB L. van Doleweerd,

MARN 1 ALG K. de Meijer,

MARN 3 ALG S.H. Zwaan.

LTZW 2 OC R.P.A.C. Scheepens.

KPLMARNVB L.A. Kaat,

MARN 1 ALG L.A. Monart,

KPLMARNVB R.L.B. Klein

MARN 1 ALG W.R.W. Mulder,

­Meulekamp,

MARN 1 ALG R.J. Peeters,

OnderoffIcieren

Burgers

KPLLDGD N.M. van Leeuwen,

MARN 1 ALG M. Renirie,

Bevorderingen

Bevorderingen

KPLMARNVB R. van den Tol,

MARN 1 ALG R. Roosenburg,

A.M.A. Reus, 14,

S-AOO2 TDW D.C. Baars,

KPLLDGB R.J.A. Willems,

MARN 1 ALG K. Snabilie,

M.J.H. Meeuwisse, 13,

MARN 1 ALG A. Stouten,

K.S. Ramautar, 11,

S-AOO2 TDW T.I. Bais, S-AOO2 MARNALG E.G. Bergman,

Dienstverlaters

MARN 1 ALG L.L.J. Thijssen,

A.M.H. van Bakel, 8,

S-AOO2 TDW L.J. Beugen,

AOOTDE W. Maat,

MARN 1 ALG M.P. Versluijs,

S. van Erp, 6,

S-AOO2 WDE O.E. van den Broek,

AOOLDV N. de Nijs,

MARN 1 ALG R. Waij,

J.D.J. Rahakbauw, 6,

S-AOO2 LDA P. Bronkhorst,

AOOWDW J.C.M. Sjouke,

MARN 1 ALG G. van Wijnen,

H.L. Terpstra, 6,

S-AOO2 ODOPS R. van Es,

AOOODOPS P.A. van der Steeg,

MARN 1 ALG P.A. Woudstra,

D. Wagenaar, 5.

S-AOO2 ODOPS J.F.M. van Hest,

AOOODVB J. Vink,

MATR 2 OD M.A. Feenstra,

S-AOO2 MARNALG M. de Jong,

SMJRMARNALG A. van den Broek,

MATR 2 LDV P.G.A. Gulickx,

Dienstverlaters

S-AOO2 ODOPS W.T. van Leeuwen,

SMJRODVB H.J. Legters,

MATR 2 ODVB S. Kaptein,

L. Makelaar,

S-AOO2 TDE H.J. Nicolaije,

SMJRLDGD F. Schuiling,

MARN 3 ALG M. van Beek,

A.P. van Dongen,

S-AOO2 AOOWDE J. Russchenberg

SMJRTDW A.J.W. Sponselee,

MATR 3 ODVB C.M.B. Boon,

E. Kikkert,

S-AOO2 ODOPS H. Schmaal,

SMJRMARNALG M.D. Zahradnik,

MARN 3 ALG J.F. Bulthuis,

W.A.J. de Nooij.

S-AOO2 MARNALG J.C. Schmitz,

SGTLDGD G.A.M. Coene,

MARN 3 ALG P. van de Burgt,

S-AOO2 ODOPS M.A.M. van Oosten,

KPLMARNALG Y. Baak,

MARN 3 ALG R.R. Delgado Morais,

S-AOO2 AOOODVB U.F. Vastert

KPLWDS E. Kellner,

MARN 3 ALG R. van Dijk,

S-AOO2 ODOPS R.C.K. Westerveld,

KPLWDS N.C. van Krimpen,

MARN 3 ALG R. Donkersloot,

S-AOO2 TDE D.H.P. Willemsen,

KPLLDGD L.J. Lakerveld,

MARN 3 ALG G.G.R. Evers,

S-AOO2 WDW R.R.A. de Wit,

KPLTDW D.A. Ploegaert.

MATR 3 ODVB L. Fortuin,

S-AOO2 MARNALG W.C.M.

MARN 3 ALG M.R. Geers,

­Zoetemelk,

MARN 3 ALG M. Haak,

Deze gegevens zijn afkomstig uit PeopleSoft en beschikbaar gesteld door Bureau Rapportages DC HR Enschede. Indien de getoonde informatie onjuist is, dient u contact op te nemen met DC HR: *06 733-3/ 0800 2255733 of P&O van uw defensieonderdeel.

39

BRAZILIË, 19 JANUARI

135 MAN AFMEREN IS EEN HELE VERANTWOORDELIJKHEID! Op een marineschip werken ruim 135 mensen die precies weten wat ze moeten doen, bijvoorbeeld als we de haven van Rio aandoen. Op zo’n moment sta ik in contact met de brug, de matrozen op het achterdek en mensen aan Na een paar wal. Zonder een greintje stress hoor! jaar studeren bij de marine heb ik heel wat van de wereld gezien en collega’s als vrienden leren kennen. Ook zin in een unieke studententijd? Kijk op werkenbijdemarine.nl