JANUARI 1940 Jaargang No. 1

JANUARI 1940 Jaargang No. 1

GRAND HOTEL PREANGER

BANDOENG

HOTEL MET DE MEEST MODERNE

INRICHTING

Alle kamers met eigen badkamer. Electrische liften. Electrische koel- en vrieskamers. Electrische Wasscherij. Groote Wijnkelder. Dagelijks

Concert

en

Dansmuziek

door

het Preanger

Orchest.

GROOTSTE HOTEL IN

EN M O D E R N S T E NEDER L.-INDIË

LIFTEN HONGAARSCH

ORCHEST

MOOIE ZALEN VOOR BANQUETS, RÉUNIES ENZ. Villa

„osoia"

dépendance. Directeur Fr.

gjgjj

Folo

Bonsenaar

J. A.

van

ES.

Bezienswaardigheden van Bandoeng en Omstreken. B A N D O E N G S C H Z O Ö L O G I S C H PARK (Stichting van „ B A N D O E N G V O O R U I T " ) , Dagelijks geopend van 8 u. v.m. tot 6 u. n.m. Toegang voor Europeanen en Vreemde Oosterlingen f 0,25 „ ,, kinderen van id. en id. . . . ,, 0,15 „ „ Inlanders ,, 0,10 „ „ Scholen per 30 leerlingen met een geleider „ 1,— Maandkaarten voor gezinnen „ 1,— ,, voor personen ,, 0,50

HET JUBILEUMPARK, aan den Huygensweg. Dagelijks geopend van 6 u. v.m tot 6.30 u. n.m. Toegang uitsluitend op vertoon van een toegangskaart, v/elke op aanvraag gratis verstrekt wordt ten Gemeentehuize, Atjehstraat. Geopend alle werkdagen van 7 — 2 uur.

M U S E U M V A N DEN DIENST V A N DEN M I J N B O U W , „Geologisch Museum", aan de Rembrandtstraat. Kosteloos toegankelijk op Maandag, Woensdag en Zaterdag van 10 u. tot 12 u. v.m. Eens p. mnd. ook 's Z o n dags.

M U S E U M V A N DEN POST-, TELEGRAAF- en TELEFOONDIENST, aan de De Katstraat. Kan door belangstellenden in den regel bezichtigd v/orden op werkdagen tusschen 7 u. v.m, en 2 u. n.m., 's Zaterdags tot 12 u. 30 n m.

BADPLAATS M A R I B A J A (21 K.M. v. Bandoeng), gelegen terzijde van den weg Lembang — Tjikidang —Tjibodas. Gelegenheid tot het nemen van geneeskrachtige zwavelbaden. Dagelijks geopend van 6 u. v.m. tot 6 u. n.m. Tarief 1ste klas 40 cent.

V O G E L - EN S C H E L P E N - V E R Z A M E L I N G , O p aanvraag kosteloos te bezichtigen in het Christelijk Lyceum, Dagoweg 8 1 .

CENTRALE GOUVERNEMENTS-VISCHKWEEKERIJ, Dr, De G r o o l w e g , Dagelijks te bezichtigen, ook op feestdagen, behalve des Zondags, tegen 10 cent per persoon.

ZWEMINRICHTINGEN: 't Centrum, Billitonstr. 10; Tjihampelas, Lembangweg; „ I s o l a " ; Grand Hotel Lembang; Tjimindi; Dago; Hotel ,,Berglust", Tjimahi; Hotel ,,Tangkoeban Prahoe", Lembang; Hotel „ T j i t e r e " en „Tjileuntja" Pengalengan.

L U C H T V A A R T A F D E E L I N G , Andir 1ste en 3de Zaterdag v.d. maand 10 — 10.45 v.m, te bezichtigen, onder deskundig geleide. Alle bezoekers dienen zich bij den portier te melden. Na 10,45 geen toegang meer.

MEREN IN DE O M G E V I N G Meren van Tjileuntja en Tjipanoendjang 44 K M , van Bandoeng, V a n Pengalengan uit slechts enkele kilometers. Uiterst geschikt voor watersport, Telaga Patengan, 44 K M van Bandoeng, Een 15 min, voorbij Rantjabali slaat een zijweg rechts naar het meer af. De weg is smal en dus wordt voorzichtig rijden aangeraden.

BOSSCHA-STERRENWACHT, te Lembang, Gratis te bezichtigen, mits vooraf schriftelijk aangevraagd, eiken Woensdagavond 7 u. en eiken Zondagmorgen 9 — 12 u, v,m. Aanvragen uitsluitend en tijdig te richten aan den Directeur der Sterrenwacht.

KRATERS V A N DEN T A N G K O E B A N PRAHOE, boven Lembang, Z i j n van Bandoeng uit per auto in een uur te bereiken. Tolgeld f 2,50 per auto, f 0,50 per motorfiets en per paard. Gidsen verkrijgbaar kantoor B. Vooruit.

KRATERS V A N DEN P A P A N D A J A N . De afstand van Bandoeng tot aan de kraters is 78 K M , In 2y2 uur per auto te bereiken. Aangeraden wordt, de route héén te nemen langs Tjiparaj —Patjet — Santosa en terug langs Santosa —Pengalengan, Tolgeld ƒ 2,50 per auto en ƒ 1 , — per motorfiets.

's L A N D S K I N A - EN THEEBEDRIJF „ T J I N J I R O E A N " , DE B A N D O E N G S C H E GASFABRIEK, K I A R A T J O N DONG. Deze zijn, na nader overleg, waartoe „Bandoeng Vooruit" gaarne bemiddeling zal verleenen, voor groepen toeristen of excursies te bezichtigen.

WATERKRACHTWERK LAMADJANG, bij K,M, 33 aan den weg naar Pengalengan, Te bezichtigen na bekomen vergunning van den leider van het werk.

T J I S A R O E A - W A T E R V A L (boven Tjimahi). In % " " r per auto van Bandoeng uit te bereiken. V r i j e toegang tot den waterval.

DAGO-WATERVAL, in 15 min, per auto van Bandoeng uit te bereiken.

M A L A B A R - R A D I O S T A T I O N , 32 K M , ten Z . van Bandoeng, Gratis te bezichtigen op lederen Woensdag na voorafgaande introductie door het Hoofd van het Bedrijf der Radiostations op Java, Hoofdpostkantoor Bandoeng,

HET BLINDEN-INSTITUUT, Nieuwe Kerkhofweg 10 is te bezichtigen op eiken Donderdag van 9 uur tot 12 uur 's morgens. Alle belangstellenden zijn welkom.

DE P,M,Y.-RADIO STUDIOS G e b o u w Nillmij. zijn voor belangstellenden dagelijks te bezichtigen van 8 u. v.m. tot 1 uur 's nachts. Z o o mogelijk tevoren even telefonisch melden.

f

k^^»fi/m^'^viMi^M>ti^^>fit»>>»>^ii'^'u'i*iMi»»»f'^'»^iit>>>*i^^*»4mf^*'^mi^,i>^tvv'f>^'t^

R U S T I G rt:s .•: ^'^""•••'^-f^^^'-

,

K~

^'•"•Wi"^' ' ^ ^ B }&•.;",

•;>-

^ ^ ^

iw^H '-•"i hm R B K 1

A

FLAT-COMPLEX

iniüMii

.Olcottpnrk

;"-^

«•l-^!.'«iï»

'''~3^U

i y**« a ^

:-r.r:

BANDOENG

•fcf'W*?'

J A V A N.O. I.

' • • • • , ' -

-•' ' r •

:

H ^ ^ ^

V ' ^ i^

SCHITTERENDE LIGGING

C H I Q U E .

RUIME FLAT-GEBOUWEN

EEN SMAAKVOLLE VLOTTE

HOME.

INRICHTING

BEDIENING

GERENOMMEERDE TAFEL FIRST CLASS

SERVICE

and last but not least . .

GEMATIGDE PRIJZEN GEZELLIGE INTERIEURS

*^^M»^'»^V»^^<»^<^WVM»^^^N^N^W^^^WWWWM»»^^^^^»»^VV»^^MWWWWM>^^N»^»^<>M»»^^*^^»»»^^^

A\ooi

KAKIMIBN»

OFFICIEEL

ORGAAN

VAN

DE

VEREENIGING „BANOOENG VOÖRöir. REDACTIE: Dr.LvJ.Piil en M.A.J.Kelling.

JANUARI

1940

No. 1 JAARGANG

8

DOEL DER VEREENIGING. De Vereeniging „Bandoeng Vooruit" stelt zich ten doel, de belangen van Bandoeng en omstreken en die van het vreemdelingenverkeer in den meest uitgebreiden zin des woords te behartigen.

BESTUUR. Beschermheer Eerevoorzitter Eereleden Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris-Thesaurier

E. Tacoma, Resident van Priangan. N Beets, Burgemeester van Bandoeng. W . H. Hoogland en Ir. A. Poldervaart. W. H. Hoogland. B. Sluimers. M. A. J. Keiling. Leden A. Bertling, N. A. Douwes Dekker, Fr J A. van Es, J. A. C- de Koek van Leeuwen, Dr. L. v.d. Pijl, Tjen Djin Tjong, Mr. P. A. Ursone, R A. A. Wiranatakoesoema. Gedelegeerd Bestuurslid in Nederland : C. J. Nauta, Jan Luykenstraat 86 Amsterdam, tel. 95164

CONTRIBUTIE. Minimum f 4 , - 's jaars v. personen en f 5 , - 's jaars voor zaken, instellingen, vereenigingen enz Het lidmaatschap geeft recht o p het maandblad „ M o o i Bandoeng" en één toegangskaart 's jaars tot de kraterv/egen van den Tangkoeban Prahoe of den Papandojan. Een persoonlijke contributie van f8,'s jaars geeft recht op twee toegangskaarten.

DONATEURS. Men kan de Vereeniging als Donateur steunen door een jaarlijksche bijdrage van minstens f 2 5 . - , of een gift in eens van minstens f 100 - . Het donateurschap geeft recht op een doorloopende persoonlijke toegangskaart naar de kraterwegen van den Tangkoeban Prahoe en den Papandojan.

ABONNEMENTEN. Niet-leden kunnen zich o p „ M o o i Bandoeng" ad f 2,50 's jaars.

KANTOOR: Naripan 5C. G e o p e n d : alle werkdagen van 8 — 1 en van 2 . 3 0 - 5 u. n.m. Zaterdags van 8 - 1 2 . 3 0 n.m. Telefoon 1600. Vóór en na kantoortijd 1550.

abonneeren

MEDEWERKERS GEVRAAGD Het Bestuur onzer Vereeniging heeft besloten medewerkers aan dit maandblad in den vervolge te honoreeren met F 2,50 per pagina druks en F 1 , - per foto. De beoordeeling, of een artikel of foto voor opname in aanmerking komt, blijft vanzelfsprekend bij de Redactie. Gaarne hopen wij, dat het in uitzicht gestelde honorarium niet alleen, doch vooral ook de wetenschap: mede te werken aan een mooi en nuttig doel, vele leden zal inspireeren tot het inzenden van interessante artikelen en foto's, die betrekking hebben o p o n ze prachtstad met haar mooie omgeving. En dan niet uitstellen I Maar dadelijk de hand aan den ploeg als een goed begin van 1940. HET BESTUUR.

Een mooi hoek|e in onze nieuwste woonwi|k , Dennenlust' .

Een nieuwe reis . .

Foto J

M

ü

Een nieuwe reis vangt dra weer aan. Een nieuwe reis door 't leven. En bonte beelden worden weer Vol kleur aanééngeweven Nóg galmen in onz' ooren na, De allerlaatste slagen, Een nieuwe reis vangt thans weer aan, Drie-honderd-zooveel dagen

W e gaan de schoonste streken langs, Waar heel veel valt te leeren, Tè kort, ja dikwijls, — maar zoo mooi Voor wie ze wil waardeeren. Doch 's levens fraaiste plekjes zijn Helaas weer zóó vergeten Zijn w' eenmaal in het vlakke land. Eentonigheid geheeten!

W e gaan langs rotsen, grauw en vaal, Door zon-besehenen dalen. Geen menseh weet óóit precies vooruit. Wat of hij moet betalen. Den ééne valt het reisgeld mee, Den ander valt het tegen: Hij had op heel z'n reis zoowat, Slechts wolken, mist en regen . . . .

Tóch, op die reizen allemaal, Die saam ons leven vormen. Is altijd wel een béétje zon, Hoe of het ook kan stormen. Maar zonder moed en energie. Valt nooit te overwinnen: Een schip, met zwakke hand bestuurd Loopt in geen haven binnen.

Een nieuwe reis vangt thans weer aan, Drie-honderd-zóóveel dagen. Geen menseh, die zeggen kan: waarheen! Hoe vaak we het ook vragen. Maar.... m o e d , vertrouwen, levensdurf..., Neemt dat mee als Uw lading. Dan vindt ge vast, op élke reis Toch wel iets van uw gading!!

Heus

i^vit^^Cvi

^ - i ^ p ^ V f5 t-^t^

' ^ • • "

BANDOENG

EN DE

ATHLEÏIEK

W(G niei ten volle profiteert van de inogellJRheclen en vooraeelen, welke een bij iiitslek gunstig klimaat nein oieclt, is dat klimaat niet waard.

Naast den reeds jaren bestaanden Bond Voor Lichamelijke Opvoeding (B.V.L.O.) en de Ned. Ind. Athletiek Unie (N.I.A.U.) heeft Bandoeng in het achter ons liggende jaar geboren zien worden een afdeeling van de Vereeniging tot bevordering van de Harmonische l-lchaams Ontwikkeling, kortweg aangeduid als de H.L.O. Velen, nog te weinig bekend met het werkelijke doel van daze jongste vereeniging, opperden al dadelijk de meening of het nu wel noodig was, naast de reeds bestaande B.V.L.O. en N.I.A.U. nog weder een derde vereeniging op te richten. Men dacht daarbij aan versnippering, aan concurrentie, misschien wel aan eer- en heerschzucht. Niets echter is minder waar. W a t i s d e H L O. e n wat b e o o g t zij? De reeds bestaande vereenigingen beoogen de beoefening van sport en athletiek tot in de uiterste perfectie, streven naar het behalen van groeps- en individueele overwinningen en het vestigen van records. Tot fiare leden behooren dan ook de fanatiekelingen en uitblinkers op hun gebied, althans zij, die cianleg en gelegenheid hebben tot systematische en geregelde oefening; voor deze krachten is sport sport en dus, behalve ontspanning, ook meerdere malen zeer zware inspanning. Menig ouderpaar van de op deze wijze aan sport doende, noq aan de studie zijnde kinderen, ziet met angst en beven deze groote sportliefde, daar zij maar al te vaak gepaard gaat met verwaarloozing, althans ten koste van de studie, met al de noodlottige gevolgen daarvan. W a t Is nu de H.L.O. en wat beoogt zij? De H.L.O. is a.h.w. een w e e g s c h a a l , een instrument, waar men zijn eigen fitheid kan controleeren. Evenals een babyboek schalen beval, waarop men door het grafiscfi uitzetten van op regelmatige tijden opgenomen lichaamsgewicht en lichaamslengte, een indruk krijgt van de natuurlijke ontwikkeling

van het jonge wezentje, waardoor men tijdig maatregelen kan nemen om afwijkingen te voorkomen, zoo heeft de H.L.O. een groep van eischen opgesteld, waaraan ieder normaal mensch van een bepaalde ouderdomsgroep kan en moet voldoen, wil hij voor zijn of haar leeftijd lichamelijk volwaardig zijn. Door lichte geregelde oefening kan aan deze eischen worden voldaan. Hier is dus geen sprake van te zware inspanning, van recordsjacht, doch een gezonde lichaamsbeweging met als eenigst doel f i t b ! ij v e n e n w e l v o o r n a m e i ij k v a n hen, die de s c h o o l b a n k e n reeds verlaten h e b b e n en d o o r hun werkkring weinig algemeene lichaamsbeweging meer hebb e n , hetgeen dus zijn v r o u w e n e n m a n n e n t u s s c h e n de 20 en 50 j a a r . Dat de jeugd de H.L.O.-proeven afleqt is aardig uit een oogpunt van spontaniteit, terwijl de deelname van „bij de zestigers" aantoont, dat ouderdom soms zeer betrekkelijk kan zijn. Vooral voor de Europeanen in Indië is de H.L.O. heilzaam, indië is nog altijd en misschien vooral juist nu, een land van ingespannen geestesarbeid, van groote, vaak afmattende verantwoordelijkheid, doch het is ook nog, niettegenstaande de veranderde tijden, een land van gemak en luxe voor velen. Men doet alles af per auto, gedwongen door noodzakelijke tijdsbesparing of uit gemakzucht. , , L o o p e n d o e j e i n I n d i ë n i e t", maken nog velen zichzelf wijs. Autobezitters zien maar al te dikwijls op tegen een loopje van 2, ja zelfs van een enkel uurtje en zeggen met een ietwat minachtende uitdrukking op het gelaat: ,,! k z a l w e l w ij z e r z ij n a a n d i e H.L.O. d e e l te n e m e n . " De druiven zijn voor hen echter meer dan ^ '/ zuur. Het is zoo heerlijk te voelen, te we-

den toegelaten, niet te zijn. Deze bapahng is natuurlijk gemaakt om een ieder, zelfs de armste, m de gelegenheid te stellen zijn fitheid te doen controleeren. Zoo komen we vanzelf op het antwoord op de hiervoor gestelde vraag: Hoe de H L O. moet groeien? W e l door deelname, door onderlinge propaganda en door hulp van hen, daartoe door werkkring of positie aangewezen en van hen, tot financieelen steun in staat.

TOUWKLIMMEN (Klimmen Groep III Mannen)

ten, dat men lichamelijk nog fit is, men voelt zich nog meetellen als mensch, maar ook, als het noodig mocht zijn, als vaderlander. Met een intactzijnd lichaam vangt men in dagen van tegenslag, van gedwongen bezuiniging en ontzegging, het zwaarste op en blijft daarbij nog opgewekt en dankbaar. W e e hem, die zijn luxe en gemakken moet ontbeeren en niet over een paar flinke beenen en handen beschikt! Een goed H.L.O.-lied zou zijnIk heb geen auto en ook geen motorfiets Maar 'n flink stel beenen, dat is 'n beter iets. H o e d e H. L. O . moet groeien. Door p r o p a g a n d a dient de massa het groote nut van de H L.O. te gaan inzien. Een beweging, wil ze gezond en blijvend zijn, moet natuurlijk groeien, doch het „Onbekend maakt onbemind," mag toch niet over het hoofd worden gezien Over fondsen beschikt de H L.O. niet, daar het geen ,,gewone" vereeniging, maar meer een beweging, is; men kan begunstiger of lid zijn, maar behoeft dit, om tot het afleggen van de proeven te wor-

De tegenwoordige jeugd beoefent vrijwel algemeen de sport en athletiek in en buiten de school. Laat ze daarmede door blijven gaan, wanneer ze geen jeugd meer is, doch reeds haar plaats in de maatschappij heeft ingenomen. Dat is een persoonlijk, maar tevens een groot maatschappelijk en nationaal belang. P e r s o o n l i j k , omdat de niet

DE WIELRIJDSTERS (Wieirijden Groep II Dames)

overdreven lichamelijke oefening het individu gezond, krachtig en opgewekt houdt; m a a ts c h a p p e l i j k , omdat gezonde individuen gezond en ruim kunnen denken, niet benepen zijn en dus in staat tot solieden opbouw. Gemeenschappelijke sportbeoefening leidt bovendien tot nauwer contact tusschen stands- en bevolkingsgroepen en komt onderlinge waardeering zeer ten goede. En n a t i o n a a l ? W e l , om hoe treurig het ook moge klinken, in staat te zijn handgranaten te kunnen werpen en niet dadelijk als uitvaller achter te moeten blijven of de zoo gemakkelijke beweging van ,,handen o m h o o g " te maken.

Hulp

Foto Lam

Hor^Lm^

, DUURLOOPERS" (Duuiloop Groep III Mannen)

O m na de intrede van de maatschappij de sport geregeld te kunnen blijven beoefenen, is het noodzakelijk, dat men daartoe in de gelegenheid wordt gesteld Hiertoe dient een b e r o e p gedaan te worden o p d i r e c t i e s e n c h e f s om het personeel, hetwelk daartoe den wensch te kennen geeft,

DE SPRONG (Springen Groep III Mannen )

Folo Carry

Horsting

eens per week een paar uur vroeger naar huis te laten gaan. Onder de deelnemers aan de laatste H.L.O.-proeven bevond zich een viertal mannen van middelbaren leeftijd, die door hun chef persoonlijk waren aangemoedigd tot deelname. Hulde aan dien chef, want daar moet het heen. Laat men vooral niet denken, dat die paar uurtjes minder op het kantoor het werk nadeel zullen doen. Integendeel, die z.g. vrije uurtjes, brengen hun rente ruimschoots op. De beoefening van de athletiek brengt den mensch in een andere sfeer, in andere gedachten en haalt vooral de bureaumenschen, die dagelijks op hetzelfde uur, per fiets of auto, met hetzelfde gangetje, langs dezelfde straten, naar hetzelfde lokaal met dezelfde menschen, tafels, stoelen en boeken trekken, uit hun sleur. In ons leven hebben we mijlpalen noodig, bereikbare doeleinden, waarnaar we verlangen. Zoo'n mijl- of beter weekpaaltje zal ongetwijfeld voor velen, eens daarmede bekend, het wekelijksch H.L.O. uurtje blijken te zijn. Frissche lucht, andere menschen, andere beweging, dat maakt iemand van sleurwezen tot levend wezen, hetgeen hemzelf, zijn werk en dus zijn werkgever ten goede komt. Gelegenheid. De H.L.O. voorziet n i e t in het verschaffen van de g e l e g e n h e i d zich t e b e k w a m e n voor het afleggen der proeven. Men dient zich daarvoor zelf te oefenen en kan dit op de aangenaamste wijze doen door het vormen van groepjes van ongeveer gelijke krachten. Maar daarmede is men er nog niet. Voor het gebruik mogen maken van de bestaande sportvelden dient men contribueerend lid van de betreffende vereeniging te zijn. Dat zal voor velen bezwaarlijk zijn. Beenen, armen, longen, ambitie, wilskracht en gepaste eerzucht, daar kan zelf voor gezorgd worden. W a t er dus nog ontbreekt om de H.L.O.-idee praktisch uitvoerbaar te maken voor de massa? W e l , dat zijn Gemeentesportparken Bandoeng, dat reeds in zooveel gevallen het voorbeeld geeft zal ook hierin wel willen

voorgaan. Laten we uit het goede, gunstige klimaat van Bandoeng halen, wat er uit te halen is. Maak Bandoeng tot sportcentrum van Java, het biedt alle mogelijkheden. Maar begin met het openen van sportgelegenheid voor de eigen inwoners. Er liggen aan de buitengrens der gemeente vlakke terreinen genoeg, die met weinig kosten kunnen worden ingericht tot eenvoudige sportterreinen. Toegang en gebruikmaking van deze terreinen geve men alleen — door middel van persoonlijke kaarten — aan hen, die werkelijk oefenen. W i e andere mogelijkheden weet, brenge ze naar voren in het algemeen belang. Doch laat een ieder medewerken de H.L.O.gedachte ingang te doen vinden en tot uitvoering te brengen. De w a a r d e van het H. L. O . - E e r e t e e k e n. Er zijn eereteekenen, waaraan men veel of weinig waarde hecht. Het tepas en onpas prijken met medailles van geringe verdiensten kan de waarde daarvaii slechts nog meer verlagen. Maar om bij daartoe geëigende gelegenheden hel eereteeken te dragen, dat men persoonlijk werkelijk verdiend heeft, is iets logisch en begrijpelijks. N u , het H.L.O. eereteeken is een insigne, dat men verdiend en niet gekregen heeft, men heeft aan de gestelde eischen één voor één moeten voldoen, het tekort schieten in één enkel onderdeel, deed diploma en eereteeken aan den neus voorbijgaan. Verder heeft het zijn maatschappelijke waarde, omdat het verkregen kan worden door arm en rijk, mits in het bezit van een gerond en geoefend lichaam. Wanneer een normaal iemand zegt: Ik w i l die proef afleggen, dan k a n hij haf ook. Zoo werkt de H.L.O. naast gezondheid, bevorderend tevens karaktervormend. Zij helpt den wil ontwikkelen. Oefening. Dat oefening noodig is om aan de niet al te zware eischen toch te voldoen, bleek bij de reeds afgenomen examens. Van hen, die het maar eens probeerden, vielen velen —gelukkig — af. Het mag overigens niet voorkomen, dat van een mannengroep van ?7 tot 40 jaar slechts 46 % voldoet. Het afleggen van de proeven mag geen probaeren zijn, doch moet zijn hel bewijs leveren, dat men geoefend heeft en dus voldoet. Gaat daarom allen Het

Lichaam Oefenen. B I ij f t F i t . W o r d t H. L. O . - I i d. L. H. C. Horsting.

GROOT-BANDOENG. Het zal moeilijk zijn in de Oost een beteiG en mooiere stad te vinden dan Bandoeng Bood deze stad voorheen reeds allerhande voordeelen boven andere steden op Java, onze hoofdstad niet uitgezonderd, thans is men overal bezig zoodanige verbeteringen aan te brengen, dat het aanzicht van Bandoeng in de toekomst nog fraaier zal worden. Zooais in zooveel andere opzicfiten nam ook hier weer het gemeentebestuur het initiatief. Daarbij werd niet alleen gelet op de winkelwijken en de buutten der beter gesi tueerden, maar zeer veel aandacht werd ook besteed aan de verbetering der kampongs en volkswijken. Moddergangen werden geasfalteerd en waar zulks noodig was doorbraken uitgevoerd en open slokans langs de voornaamste wegen bedekt, waardoor niet alleen het aanzicht en de hygiëne werden gediend, doch tevens verscheidene straten met enkele meters verbreed werden. De tijd is niet ver meer waarin Katja-Kalja Wetan en de Groote Postweg vier parallelwegen zuilen hebben, hetgeen het drukke verkeer zeer ten goede zal komen Voor het comfort der voetgangers en fietsers zal worden gezorgd door den aanleg van trottoirs en fietspaden. Thans is men bezig de afzichtelijke en gevaarlijke slokan langs den Schoolweg te bedekken, terwijl er plannen bestaan om deze bedekking door te voeren langs Merdika. Nieuwe villa- en woonwijken zullen weldra verrijzen langs den Lembangweg en in Bandoeng-Noord. Het Westerpark, initiatief van den heer Poldervaart, trekt tal van bezoekers en bewonderaars en wanneer het plan-Zorgvliet verwezenlijkt zal zijn, zal

ook dat deel der stad een eigen park annex zwembad hebben, zooais er geen tweede in geheel Indië bestaat. Bovendien wordt het tegenwoordige sawah-complex op de plaats waar de gouvernementsgebouwen zouden komen, ten Noorden van het Geologisch Museum, tusschen de Rembrandtstraat en den Harmsenweg, omgebouwd tot een park, dat weer zal worden geflankeerd door woonhuizen zoodra het stratenplan Oost van den Dagoweg zal zijn verwezenlijkt. O o k bestaan er plannen om de kampongs langs den Lembangweg te doen plaatsmaken voor woningen, terwijl op Kareës een begin werd gemaakt met de doorvoering van het oude stratenplan door den aanleg van de Poetrilaan, welke thans reeds zoo goed als volgebouwd is Het inwonertal der gemeente neamt maandelijks toe en Bandoeng is, wat het inwonertal betreft, de derde stad in Indië Inzake schoonheid en comfort komt de stad echter vóór Batavia en Soerabaia. Omtrent het klimaat behoeven wij in dit verband zelfs niet te reppen Hiervan weten ook de Batavianen mede te praten die, wanneer men ze hoort, in alle opzichten Batavia verkiezen boven Bandoeng, maar die toch iedere vrije minuut waarover zij beschikken, gaarne in onze bergstad zouden doorbrengen Bandoeng groeit. Overal wordt gebouwd; in alle deelen der stad worden nieuwe straten aangelegd, terwijl op de voornaamste punten bruggen worden gebouwd om het verkeer in de hoofdstraten te kunnen ontlasten. Het gemeentebestuur gaf het voorbeeld; het particulier initiatief volgde, aldus S. in ,,De Preanger Post".

Bandoeng vooruit op elk gebied: Bandoeng's nieuwste afweer-wapen tegen ,,luchtaanvallen": de moderne reinigingsdienstwagen onzer vooruitstrevende Gemeente.

8

v/h H.G. J e n n e & Co

„Goede wijn behoeft geen krans"

Slachterij tel. 900

toko tel. 1714

Waarom ?? ? STEEDS

'T

BESTE

Zoudt U geen klant zijn van een slachterij Met Europeesch geschoold vakpersoneel. Welke aan kv/aliteit en bereiding de hoogste eischen stelt. De grootst mogelijke hygiëne betracht. Up to date is ingericht met de meest moderne machines.

ADRES

VOOR

StudioSerie- EN

Buitenopnamen.

Hypermoderne koelkamers heeft. W i j zi|n overal te ontbieden.

Als U

Ook 's nachts, zonder enkele prijsverhooging Bel maar op 2742 of na 8 uur n.m. 2 7 4 0 en onze fotograaf is binnen een kwartier te Uwer beschikking !

êuetaoÉb dan bij andere Europeesche slagers

x ^ «S^ ^ ^e^Jï^„rr?MB^iil, tv «*^!)*v-ss' ^

« ^ 0

.

^°"V ^ .^M^..;^-^'^.e^^^to

^^''^'o^-

,oOt

^ ^ ^ r e r A - ^ . A e ^ ^ ° ; .oov V ev^•

^e\e^°»\o«.^^Ce<^^' P°^^^ vO^ \,cW^'®« VJW "*

^t^t^»*^

*oi^l^ï»^

oS'*"

[

t***

EEN VERLICHT HUISNUMMER IS ALS EEN BAKEN IN Z E E !

N.V. G . E B . B Q I

DRUKKERIJ ^^> O druki niel alleen, maar

OiYmpiAri x^

^

_____— I

.

piekert

OOM v o o r

ONTWERPEN RECLAMEADVIEZEN C L I C H E'S

L!

TELEFOON

336 NA SLUITING

2795

^^^^^1 •

H

IN

1 •••••• H BESTELT MEN

HEI» BIJ DE

BANDOENGSCHE MELK CENTRALE TELEFOON 2 0 0 2

EN

2022

Buftdha De MineraalwaterfabriekTELF. 276 voor ^

ZEISS I K O N

Autoverhuurderij

nieuwe auto's

Uit8luitend

BIJ

Fotohuis ,,Braga'' GEBOUW D E N I.S.

Leverancier

BANDOENG. ||

,,D E H O O P " IJlcweg 10

Tel. No. 1833

CAMERA'S

•

kwaliteitsproducten

van liuurauto s aan diverse Overneiasdiensten

* MODERNE BIJOUX met Granaat - Koraal - O p a a l steenen.

Voor

GOEDE HORLOGES merk Cymo - Standard & de Luxe; AST IN.

FIJNE GOUD-, en ZILVER WERKEN ringen,

armbanden,

hangers

etc.

GERO - ARTIKELEN in

g r o o t s t e

JUWELIERS

-

keuze. HORLOGERS

G. EN J. DE LEEUW BANDOENG

BRAGAWEG47a

Uwe

Bloemstukken

gaat

men naar

„HET BlOEmEIIHUIS" Merdika 26. -

BANDOENG Telf. 3.

Billijke prijzen.

Privé service.

\

"^

EXClJRSIE Op ZoKdag., 14

J.OJH.

1940

NAAR S i N D A N G W A N G l E N D E N

T W E E L I N G - W A T E R V A L INDE TJITARIK. VERTREK:

TERUGKOMST :

Des morgens om 6 u. van af het verzamelpunt der auto's, hoek Groote Postweg — Riouv/straat. De deelnemers(sters) worden omstreeks kwart voor zes van huis gehaald. Te Bandoeng omstreeks 1 u. n.m.

KOSTEN :

V o o r leden van „Bandoeng V o o r u i t " ƒ 3.50 p.p.

UITRUSTING :

Veldflesch. Foto- en filmtoestel.

AANMELDING :

Uiterlijk Vrijdag 12 Jan. a.s. om 6 u. Hermans, Riouwstraat 118. Tel. 2334.

BIJZONDERHEDEN :

De auto's brengen ons naar Nagrek. Hier begint de wandeling met een matigen klim door sereh-velden, onder het genot van mooi uitzicht op den G . Mandalawangi, den G . Kalendang, den G . Haroeman en de vlakte van Leles. Het pad brengt ons door struikgewas naar prachtig bosch om ten slotte te eindigen in de heuvelachtige theetuinen van de Onderneming Sindangwangl. Bij de theefabriek vangen de auto's ons op, en na een bezoek aan den gemakkelijk bereikbaren tweeling-waterval in de Tjitarik rijden wij door het schilderachtige dal van dit riviertje naar Tjitjalengka en huiswaarts. Een gemoedelijk wandelingen met veel variatie van maximaal 4 uur loopen.

n.m. bij den Heer C h .

WEGEN VAN HET BOSCHWEZEN. Op verzoek van het Boschwezen deelen wij onzen leden mede, dat alle wegen van het Boschwezen op ZON- EN FEESTDAGEN voor het publiek - verkeer zijn opengesteld. Zij, die op andere dagen daarvan gebruik willen maken, dienen vooraf toestemming daartoe te vragen bij den Opperhoutvester van Midden-Priangan, Tasmanstraat 37, Bandoeng.

Bandoeng : ,,De ideale W o o n - en Vacantiestad." Bandoeng „ A Holiday W o n d e r l a n d . "

Ziehier de titels van het in het Engelsch en Hollandsch verschenen laatste, bijzonder geslaagde, propaganda-geschrift van de Vereeniging ,,Bandoeng Vooruit". De Engelsche editie zag een paar maanden geleden reeds het licht, de Hollandsche in de afgeloopen maand. De laatste is geen vertaling van de eerste, beide toöh zijn gericht tot een ander

publiek. In de Engelsche editie wendt „Bandoeng Vooruit" zich tot de „toeristen van verre", hen uitnoodigend en aanmoedigend tot een korter of langer bezoek. In deze tijden, nu Europa in ellende verkeert en een Europeesch verlof weinig aanlokkelijk is, zeer zeker een poging op het goede moment. Hier toch nog steeds rust en genieten, overvloed en veiligheid, daar in het Westen onzekerheid, gevaar, angst en schaarschte. Zooals de titel reeds aangeeft, is het de bedoeling van de Hollandsche uitgave, eigen landgenooten, in Moederland en Indië, op te wekken zich te Bandoeng tijdelijk of blijvend te komen vestigen en het althans te maken tot hun uitverkoren, geregeld vacantie-oord. Dat voor beide doelstellingen — toeristen of blijvers te trekken — een verschillende tekst, althans tekst in anderen vorm dient opgediend te worden, behoeft geen nadere toelichting Dit is dan ook geschied. Voor de illustraties was zulks niet noodig, die spreken haar eigen taal. Die taal is internationaal en spreekt door het oog tot het hart. Want hoe bekwaam een pen ook moge wezen om indrukken van natuur en omgeving weer te geven, het zal steeds blijven een benaderen, waarbij bovendien de eigen indruk van den schrijver zal blijven overheerschen. Het is daarom beter door het geven van een zeer groot aantal, met zorg gekozen, varieerende en daarbij goed gerangschikte beelden, het geheel aantrekkelijk te maken en daardoor een persoonlijken indruk van den beschouwer resp. candidaatbezoeker mogelijk te maken en op te wekken. Hierin zijn de gidsen schitterend geslaagd. Alle opnamen zijn zonder twijfel van natuurliefhebbers, die met open ooq Bandoeng en omgeving gepeild hebben. Bij elk omslaan van een blad wordt het oog verrast door een drietal — als groep bijeenhoorende — op-

12

[

vallende opnamen, waarbij een kort toepasselijk bijschrift. Is het wonder, dat men den gids dadelijk eerst geheel doorbladert, in bewondering voor zooveel moois en aantrekkelijks! En dat men aan het einde gekomen, zich daarna ook op de hoogte gaat stellen van den tekst, waaruit nadere bijzonderheden, gegevens en raad geput kunnen worden? Het is niet de bedoeling hier in détails op dezen tekst in te gaan; wie er zich voor interesseert, vrage het voor hem bestemde boekje aan. Hij zal het bewonderen om uitvoering en opmaak en er stellig profijt van trekken, ten eigen en Bandoeng's voordeel. Bedoelde boekjes zijn g r a t i s verkrijgbaar ten kantore der Vereeniging, Naripan 5-C. Het zoo bekende: ,,Als dat niet trekt, trekt niemendal", slaat zeer zeker ook op Bandoeng Vooruit's jongste propagandapoging. (A. I. D.)

0iU6panm»ig4o^oJicL „W^taKjpaKk^41 G r o o t meer, r o e i - , z e i l - en m o t o r b o o t e n , kano's en p l e z i e r b o o t e n te huur. Restaurant a n n e x bar. Europ. en Chin, schotels, rijsttafel enz : o n o v e r t r e f b a a r van smaak. Concurreerende prijzen. Europ. milieu, Hollandsche gezelligheid.

Dagelijks gens 7

HET

g e o p e n d van 's m o r t o t 's n a c h t s 1 u u r .

WESTERPARK

GROOTE POSTWEG WEST, ANDIR - BANDOENG

EEN KLEINE WENK: GEEFT STEEDS i. , ^ r

EEN PRACTISCH GESCHENK. N . V .

j.p|£ 'C"-

OOIQ ^O'^

/ " ^ r ^ O F^ r \

I

O.t.D.t.ü.

1

JI-SRI DE SOENDANEESCHE RIJST-MYTHE Evenals bij alle gewichtige momenten in den rijstbouw, worden door de Soendaneezen zeer terecht ook vóór men met het snijden der rijstaren begmt, den Hoogeren Machten eer bewezen en dank gebracht voor den voorspoedigen groei der gewassen. Meer in het bijzonder wendt de Preanger-landbouwer zich dan tot NJI-SRi, - ook wel NJI-POEHATJI genoemd-, oorspronkelijk de personificatie van de rijstplant, naderhand vereenzelvigd met de Hindoe-godin van den Landbouw. Tot op den huidigen dag duurt haar vereering voort, door den één begrepen, maar bij de meesten een onschuldig bijgeloof. ,,ln overoude tijden," zoo verhaalt een legende over Nji-Sri, ,,heerschte over het heelal Sangjang Wenang, niemand anders dan Batara Goeroe. ,,Op zekeren dag nu gaf deze vorst der ,,dèwa's aan ,,Pandji Narada" den last allen ,,schepselen aan te zeggen, elk naar zijn ver,,mogen de noodige bouwstoffen te brengen „voor de vervaardiging van zijn paleis „ O o k dèwa Anta, de slang, werd niet over,,geslagen, ofschoon zij — armen en beenen ,,missend — aan dat bevel bezwaarlijk zou „kunnen voldoen ,,Ten einde raad, dwaalde zij dan ook rond ,,en in hare droefheid ontvloeiden haar drie „tranen, welke terstond veranderden in ,,eieren. Deze besloot zij toen als blijk harer ,,bereidvaardigheid aan den Oppergod aan ,,te bieden en toog daartoe terstond op weg, „ d e eieren in haren mond met zich dragend. ,,Op haar tocht evenwel ontmoette zij den ,,kiekendief, die vertoornd rakend op het on,,gelukkig schepsel, dat hem op zijne vragen ,,geen antwoord kon geven de slang aanviel „en deze twee der eieren deed ontvallen ,,Het derde, laatstovergeblevene bereikte „echter zijne bestemming en werd door den „ O p p e r g o d welwillend aanvaard, met den „last echter, dat dèwa Anta eerst zelf hei zou ,,uitbroeden. En zie, ean meisje werd daaruit „geboren! ,,Batara Goeroe nam dit tot zich en liet het ,,door zijne gemalin, Dèwi Oema, als hunne „dochter opvoeden. „ D o c h schoon als hei meisje opgroeide, „wekte zij, maagd geworden, de lusten op „van den Oppergod zelven, en al spoedig ,,geraakte deze in hevigen tweestrijd tusschen

[

VRAAGT HET HUISHOUDTARIEF

„zijn verlangen en de goddelijke wet (aga„ma). „Aan welke van beide nu ie gehoorzamen? ,,Hij koos een middenweg en plukte een ,,paradijsvruchi (boewah choeldi), welke hij ,,zijne pleegdochter te eten gaf. Deze proef,,de daarvan en weigerde van dat oogenblik af „ander voedsel te nuttigen dan die vruchten, „welke, heiaas, echter niet meer te vinden „waren. ,,Den ganschen dag schreide zij om die ,,heerlijke vrucht en bij den dag wegkwij„nend, stierf zij ten laatste. ,,Batara Goeroe berustte in haar overlijden, ,,de oplossing van zijn inwendigen strijd, en „beval haar lijk te begraven en het graf voort„durend schoon ie houden en te bewaken. „En zie, na verloop van eenigen tijd scho,,ten tal van nuttige gewassen uit het graf op, ,,de kokospalm van uit het hoofdeneinde; uü ,,het rechteroog, een rijsthalm met witte, uii „het linker een met roode korrel, keiansoor,,ien ter plaatse van het hart, uit de overige „lichaamsdeelen weder andere planten, de ,,arènpalm, de koffie, de bamboe, enz. „ A l deze gewassen, doch inzonderheid ,,de rijst, gaf Batara Goeroe aan den vorst ,,van Pakoewon ter uiiplanting en aldus ver,,kreeg het menschdom, dat tot dusver zich ,,slechts met gierst (djawawoed) had gevoed, ,,van de goden zelve den rijstbouw. „ W e l i g schooi de aanplant op, doch af,,gunstige machten, het vee, de varkens, hei ,,gevogelte, het vuur, ja wat niet al, trachten ,,weldra hei ie vernielen. Toen zond de O p ,,pergod Soelandjanah naar de aarde om alle ,,die vijanden van hei rijstgewas ie bestrijden, „welke laatste na veel denkens ten laatste er „in slaagde alle plagen te verdrijven ,,Van deze nu leerden de menschen de „iooverspreuken (djampè) en geneesmidde,,len, waarmede men tot den huidigen dag ,,nog hei rijstgewas tegen onheilen tracht ie ,,beschermen " Zoo verhaalt de ,,Wawatjan Soelandjanah", een dichtsel, hetwelk men in allerlei lezingen over den geheelen Preanger verspreid vindt van Bandjar af tot Soekaboemi toe, en dat in den vóóravond en vóórnacht van den uitzaai, den uiiplant en den oogst pleegt ie worden voorgedragen. K e I I i n g.

OP

PROEF. HET ZAL U BEVALLEN! N . V .

O.t.D.t.O.

]

Kamp-Gepeins Het wel en wee van het kampleven in de hei, op de klei, langs het strand, op de A l penrotsen zoowel als tusschen de krijtrotsen van Albion of op het veen in een Schotsch regengordijn, maar ook in de subtropische zonnewarmte aan de Azuurkust . . . we kenden het. Met den rugzak achterop en de tent erin, hadden we gezworven door het Hooglandsche jachtgebied der Engelsche koningen, de valleien der Andorraansche herders, langs de tournooivelden der Middeleeuwsche ridderschap en de heirwegen der Romeinsche legioenen. De Koningshallen en ,,Gammele Kirke" der Noormannen, noch de bergweiden uit het land van Wilhelm Teil hadden geheimen voor ons. De schoonheid der natuur, maar ook de bouwwerken en hei vernuft der menschen uit vele tijdperken, hebben we steeds intenser leeren bewonderen. Z o o kon steen geen steen blijven en historie geen droge jaartallenkennis. Gestalten maakten zich los uit de rotsen, uit de wouden, iafereelen en tijdperken rezen op uit vestingwallen, gildenhuizen, kasteelen. . . . een nieuwe wereld van fantastische veelzijdigheid opende zich. Levensverrijking. Dwalen en zwerven in de vrijheid van het buitenspoor worden zoo toi genot en levensverrijking. Het spoorzoeken op de voetpaden der historie voert ons langs oneindige wegen door het land, waar fantasie en werkelijkheid verweven zijn tot een tastbaar duizend-en-één-nachi. Daarover mijmerden we op één van die mooie zomeravonden, toen een zilverachtig

[ 14

ER IS NOG STEEDS: BÉTER LICHT

schijnsel over het gerimpelde water van de Boinische Golf lag. Nietig stond de tent daar gespannen aan den oever van de Golf, daar waar enkele fraai opgewassen sparren, als voorposten van een uitgestrekt naaldwoud hun zwarte schaduwen op het tentdak afteekenden. Spanning

Wip-wip-wip. Met energieke boogsprongen wierp een wezel haar lenig lijf van steen op steen op de verspreide oeverkeien, waar een minimale golfslag mei lange, regelmatige tusschenpoozen tegenaan klotste. Merkwaardig gezicht, zoo liggend voor de tentopening, die wezel met de zee op den achtergrond. In spanning blijven we naar de plek kijken, waar we haar, blijkbaar geschrokken, razend snel zagen wegschieten. Zou zij haar ,,struggle for life" voeren, buii op hei spoor zijn? Terwijl we luisteren of we haar jachtkreet hooren, wordt de aandacht afgeleid door geritsel terzijde, bij de linker voorscheeriijn Vlugger dan men voor een exemplaar van zijn gewicht verwachten zou, schuifelt daar een egel voorbij. W a t trippelen die kleine pootjes, 't is alsof hij op wieltjes voortschuift. W e kunnen ons niet bedwingen en — daar schiet een takje door de lucht en valt boven op zijn stekelpels. Meieen verstart hij op de plaats zelf. W e kruipen dichterbij en trachten hem te verlokken 't aardige kopje even te toonen, maar hij doet het niet, de voorzichtigerd! Nauwelijks zitten we weer op ons oude plekje, of — ruisch is hij verdwenen in het avondduister.

N.V. G.E.B.E.O.

I

Waar anders en hoe beter kan men zich zóó opgenomen voelen in het wonder der natuur dan in het vrije veld met de tent als schutplaats? V'olkomen nacht wordt het hier nog niet in dit jaargetijde, een zacht schijnsel blijft in de lucht hangen. De weerspiegeling in het wijde watervlak legt een sfeer van rust over dit heerlijke plekje aarde. Geen rust, die verlamt, maar rust, waarin verlangens loswoelen en hunkering opwelt. Een rust, die inspireert. Brokken ideeën groeien tot een plan. 'n K n a p p e r e n d vuurtje. De avondkilte trekt op. Nu moet er vuur bij komen, de gloed van een knapperend vuurtje zal goed doen. Daar lekken de vlammen langs de dunne sparrentwijgjes, een harsbal vat vlam en een sparappel. Berkenbast laait op en een dikke tak wordt aangeschoven. Nu knettert en leeft het vuur, dat het een lust is! De kilte wijkt. De sfeer blijft, verlevendigt. Grillig als de schaduwen der speelsche vlammen springen onze gedachten. De mensch moet, denken we, waar hij ook is, wat hij ook doet, zoo nu en dan uit zijn gareel gehaald worden om te beseffen, dat de wereld ruimer is dan de weg tusschen huis en kantoor v.v. Hij moet er telkens weer mei zijn neus bijgesleept worden om te doorvoelen, dat er machtiger invloeden zijn dan die van concerns en politici, 't Bouwen van steden, het overbruggen van wateren, wereldverkeer te land, ter zee en door de lucht, handelsverdragen, congressen, goud, leiding, militaire paraatheid hebben ons een gevoel van eigenwaarde gegeven, trekken in hun betrekkelijke grootheid, zoowel als in hun nietigheden, zoodanig onze belangstelling, dat we te dikwijls vergeten, dat er nog werkelijke grootheid bestaat, dat er nog werkelijke rust en nog ongerepte schoonheid te genieten vallen. Wat wordt er gekrakeeld, machten en invloeden uitgespeeld en nutteloos, maar toch quasi gewichtig, gerede-

kaveld! 't W i l er bij mij niet meer uit, dat twee mannen aan het kampvuur, die elkaar zwijgend in de oogen kijken, elkaar beter verstaan dan zij, die wekenlang confereeren in 's werelds indrukwekkendste congreszalen. En toch voelen de eersten zich klein en gelukkig en de laatsten zich groot, maar ontevreden. De vlammen van ons vuur zijn lager en lager gezakt. W e staren nog even in den gloed van onze berkenblokken en leggen de laatste teug warme chocolade op de tong. Het is tijd om in den slaapzak te kruipen.

En in de stilte van den nacht, die hier nog rust is, tusschen sparrenwoud en zee, rijpen nieuwe plannen voor nieuwe zwerftochten naar nieuwe kampplaatsen tusschen hemel en aarde, als de oasen, waar geen kranten- en radioberichten het evenwicht verstoren. Gelukkig, dat er nog zulke plaatsen zijn, waar we onszelf weer kunnen vinden.

HOE MEER ZIELEN HOE MEER VREUGD

NIEUWE LEDEN ingaande JANUARI P. C. TIMMER, Gedong Delapan E. 16, Tjimahi. H H ZWAAN, weg 17.

Helmers-

Mevrouw W E N N E C K E N D O N K , Firma Lehman & Co , Medan

G H V A N DER SCHATTE OLIVIER, Tjiandjoerweg 20, E. L. S I A H A Y A , Lembang- Batavia-C. weg 319. C SASBURG, Keyserstraat F VERSCHOOR, Hu>ze 32. „ E l d o r a d o " , Tjioemboeleuit. J. H. H O N D I U S V A N HERJ. T. M E U R I N G , Pahud de W E R D E N , Atjehstraat 6. Mortagnesweg 1 . H. P. C, K I L I A A N , MerdiH. P. STOCKER, Bragaweg kaweg 34. 33 P. V A N DE W A L L , BragaP. R. A . V A N V L O D R O P , weg 29. Huize ,,Irene" Tjioemboeleuit.

Boschlaan,

W . D. A M B R O S I U S , „ D e n nenlust", Bandoeng.

Mr. CHEN C H E N K U N , St F J F R A N K V O O R T , Pahud John's University, Seamans de Mortagnesweg 12 pav. Hail Room 103, Shanghai, M. V A S T E N H O U W , JavaChina straat 2 A . Mr. T A N T J O A N K E N G , Boekit Toenggoelweg 51 A , J. E. P A L T I N G SIBERG, Lembangweg K M. 9. Tjioemboeleuit. M e v r o u w M. H. TIBAUT, T. E. Th ter B R U G G E N HÜGENHOLTZ, TjikapaHotel Wilhelmina jangweg 7.

rjlONG SOEN SOEI, Kroe-

koet-Tengah 85, Molenvliet West, Batavia-C.

Soerabaiasche

P. DE HEER, Gevangenisweg E 29, Tjimahi.

Motorenhandel

Groote Postweg Oost 135, Bandoeng Tel. 49ó.

HYPOTHEKEN DE N. V. DE EERSTE NED. IND. SPAARKAS TE BANDOENG

HEEFT

GELDEN

BESCHIKBAAR TEGEN ONDERPAND

VAN

WOON-

EN/OF WINKELHUIZEN OP EIGENDOMSPERCEELEN IN

HOOFDPLAATSEN. Vleeschhouwerij

en

Worstfabriek van

AANVRAGEN T E RICHTEN

L. S C H R O D E R

AAN DE

N.V. „DENIS" TE

Groote Lengkong IA. Bandoeng

-

Tel. No. 756 en 2774

BANDOENG. r^-*

DJOKJASCHE KUNSTHANDEL T A M B L O N G W E G 17 — TELEFOON 1860 Het O U D S T E en BESTE adres voor FIJN Koper, Leer, Katoen- en Zijden Batilc. Zilver-, Goud-, Scliildpad-, Tin- en Houtsnijwerk. Tevens artikelen van de firma A. C. B U I S S O N — Uitsluitend Landarbeid. ^ M M M iM«^W^^»«*<>»»M»W^^>l»*IWW*^^»»^»<W*«»^^»^^«»**^<"l»»^««»>M>^^<>^«>l'<»M«»^^»«>«»«»W»W^«<WWW>>»»ll^^»»l»»W»»»/«Wi»»«l'VW»W"l

L

GLASHANDEL

HET

A. N. L G. G. I.

BEKENDSTE

Bantjeuj - Bandoeng - Tel. 1351

OUDSTE

TER

EN

ADRES

PLAATSE.

M^A^^M^«MM^^^«M^^MMA^^A^^rtlffAA^^AA^A^«^^^NMMM^«W^^^4«M
Voor medicijnen gaat men naar de

MINERAALWATERFABRIEK

BandoengsihB npotheek

NO

Gr. Postweg O . 9 -

Tel. 6 6 8 - 6 6 9

KUNDANDAS

BROS

Nieuwe Bombay Toko BragBweg40

—

Bandoeng

V A OOSTEINDE 57 TELEFOON 1210

CONCORDIA-CUP,

EEN

VER-

BEAUTIFUL

SILKS & CARPETS

FRISSCHENDE - W I J N D R A N K 11

WASCHBARE KLEEDING Tropicals - Palm-Beach

AVONDKLEEDING in zwart en midnight-biue

EUROPEESCHE

UITRUSTINGEN

BANDOENG.

Voor

Uw Vacantie

1

Telefoon 1099 Bragaweg 61 Bandoeng

i 1

1

SALON D E COIFFURE

i

i

MAISOIV SMIT

i

•

Specialisten

;

f

Permanent-wave

]

•I ; 1

Khaki schirts Shorts (khaki & wit) Polo-shirts Wollen Sportkousen Rugzakken Puttees Beenkappen Bergschoenen Bergstokken Helmhoeden Pullovers Slipovers

"•i .

w UBO MMARCHÉ f^ -

—

^

n

ip

^^^t^V^wimvi^W

BANDOENG

Manicure Epileeren

Water-wave MASSAGE

Autover h uurderij Tel.

j i

PREANGER 1

1616

Bandoeng Residents weg 25

G o e d e cliauffeurs, billijke prijzen Coulante bediening

Maakt Uw „Home" gezellig met onze lampen, zoowel moderne, als antieke stijl. Grootste keuze-Concurreerende prijzen.

HET LAMPENHUIS „B R A G A"

Bragaweg 13 A

-

Tel. 998

>»wwiW»w»^^^>^^*i»>^^^*»^»MS^^^^^lWMM^^<**

17

BADPLAATS TJIHAMPELAS BANDOINGe HET EENIGE BAD TER PLAATSE MET DOORLOOPENDE VERVERSCHING MET EIGEN BRONWATER. STAAT ONDER DEN D I E N S T

Poeder

U

na

het

bad

REGELMATIGE CONTROLE VAN DER V O L K S G E Z O N D H E I D .

niET UOOR niETS

met

mogen Dat versterkt het gevoel van welbehagen ! In de badkamer, op de toilettafel, in de kinderkamer is

wij steeds op een bezoek rekenen.

De reden is:

Wij leveren steeds

GOEDE

WAAR

iB.ayojta's SioxoJbexi

V O O R U W GELD!

een weldoener voor de huid.

KomtU zich in BANDOENG vestigen? Dan weet U waar U wezen moet

Groote

blikken

met

&s

poederkwast

I 1 25.

MODE-MAGAZIJN voor Uw MODE-ARTIKELEN en KLEEDINGSTOFFEN

fgAVÖSJAi APOTHEKERS B ra g a w e g Tel. 319-320.

18

druk

I i

Telefoon 1055

Afdeeling PROV & DRANKEN voor Uw LEVENSMIDDELEN Telefoon No. 1155 - 1156

TjCattg. Tjo-an Jiatu

Tazkcatg. Qig.C ^*%

f9

ALPH DiR, F, VERSCHOOR

Maarschalklaan 11 Bandoeng,

(lava)

H.J. SNEEP

H

Het van ouds bekende adres; SNEL - JAWIS - H J . S . - FONGERS BURGERS - PHILIPS - HERCULES en GAZELLE-rijwielen. Contant en op, gemakkelijke conditien T C—,y>/>*» Bandoeng - Bragaweq 28 -• Tel 2157 . J . O l l C C p Batavia - Semarang-Djocja^Buitenzorg

l e i m $c Co. effecten, ^aste (Soeberen

Vacant

COMPUTE AoTo,"

TELEf.783

StüVict^mioii

mwM

BESTE EN BILLIJKSTE SERVICE STATION TE BANDOENG REPARATIES GRATIS LUCHT A U T O LIFT BENZINEPOMP DAG EN NACHT GEOPEND.

i^tUmïj'-sebouto Cel. 124 en 125.

"MOOI BANDOENG" HELP DAARAAN MEDE.

VERFRAAI UW TUIN MET DE Z A D E N V. D.

VERFRAAI UW TUI N MET

ZADEN

V. D.

ZEEUWSCHE-ZAADHANDEL HUYGENSWEG

- TELF. 1831 -

BANDOENG

ZEEUWSCHE-ZAADHANDEL HUYGENSWEG

- TELF. 1831 -

BANDOENG

AGENTE

BLOEM. M A G . L O T U S B R A G A

HOTEL-PENSION VAN RHIJN

P E N S I O N „WELGELEGEN"

Oude Hospitaalweg 32 Bandoeng — Tel. 2660.

BURG. K U H R W E G 5 T E L . 632 Iste Rangs Kui. Pension BillijKe prijzen. Uitstekende tafel. C-entiaal gelegen, 1 ennisbaan. M A A N D - EN D A G K A M E R S .

Huis van den eersten rang, gelegen in 't Centrum der stad.

H O T E L

S U M A T R A Kebon Djati 6/8 v / t Station, Telefoon 274 — Bandoeng. Billijke

iLuropeescn b e n e e r

—

prijzen Uitstekencie taiel.

HOTEL „SCHOMPER" N a r i p a n l l - Bandoeng - Tel No 3100-1489 GERENOMMEERDE UITSTEKENDE

KEUKEN SERVICE

COMFORTABELE KAMERS.

Dag l o g i e s vanaf f 5,--

N. V. ^ O T E L

„Het BRAGA

meest exclusieve 64,

BANDOENG.

Wanneer

gt]

eerst naar

T.N.K.

Voor

restaurant"

-

Groote

Bij verblijf van 14 dagen 10% korting.

METROPOLE

Kepatilian N o . 12A Telefoon 172 li/rKencl één eter beste en goecikoopste fainiliepensions. Gunstig gelegen in centrum bij Postkantoor, Gouvernements-Bureaux, Bankinstellingen, Sociëteiten en \Vinkels Beleefd aanbe\elend, de Directrice

naar

Europa vei trekt Handwerk cursus. 1

Postweg

Uwe

Oost 92.

winterkleeding.

Bij langer verblijf speciale prijzen.

Hotel Tangkoeban Prahoe Lembang K.M. 21

Telefoon 24

2 0 . 0 0 0 M ^ eigen d e n n e n b o s c L 2 tennisbanen — zwembad met eigen kristalnelder bronwater. G;arages. Gelegen m de onmiddellijke nabij n e i d d e r kraters. V r a a g t offerte.

• • • • ©

DOE ALS IK,ZORQ TUDia

'^I^^HSI

i r ™ " " ' II- V- levewemlierifrHaatscIlapplr

M ^

,PHS BELANG"

l^4i*^?a^^i i f ! # W 1 '1

;Wr^-'

I

Lage premien. Mei aandeel in de Winst = KANTOOP VOOP INDIË

Javastraat 1 • BANDOENGTel. 651

X B i' E li s " Bandoeng. tel. 808

11^ I « 99! I L • I»

W O N E N TE BANDOENG beteekent

een

bJ.flnTtionusz oanncntcr LOn&0KSTMIfl-TEL.2iyi3

combinatie

van de voordeelen van het wonen in een groote stad en het wonen in een aan natuurschoon

De ideale

rijke

streek. VACANT

woonvorm:

het ééngezinshuis

mei

eigen tuin, is te Bandoeng voor iedere beurs bereikbaar. De heeft

Gemeente gunstig

Bandoeng gelegen

F. J. DE GRIMF

BOUWTERREINEN,

NARIPAN 78

-

TELEFOON 280

tegen bilii|ken prijs te koop.

Algemeen Administratie en

Crediet-Kantoor

I n l i c h t i n g e n verstrekt het

Spaar- en Depositokas Bouw- en Woningbureau Assurantiën en Hypotheken •

GEMEENTELIJK GRONDBEDRIJF ATJEHSTRAAT T E L E F O O N 4 5 4 TOESTEL 18

Hulzenbeheer • Commissionnairs in Onroerende Goederen en Effecten • Hypotheekbezorgers.

EEN VAN DE AARDIGSTE CADEAUX waarmede U Uw vrienden en kennissen gelukkig kunt maken is:

EEN LIDMAATSCHAPSKAART VAN JANDOENG VOORUIT" Het kost slechts f4.— en de gelukkige bezitter heeft er

EEN HEEL JAAR GENOEGEN EN VOORDEEL VAN, want elk lid ontvangt: Ie

g r a t i s een t o l k a a r t voor de kraterwegen naarden Papandajan of Tangkoeban-Prahoe;

2e

g r a t i s een a b o n n e m e n t Orgaan „Mooi Bandoeng';

3e

gratis

4e

g r a t i s alle toeristieke voorlichting en service bij uitstapjes, autotochten, vacantietrips enz.

5e

r e d u c t i e s op alle e x c u r s i e s der Natuur Historische eeniging en der Bandoengsche Excursie Vereeniging;

6e

r e d u c t i e s op alle uitgaven van de ,,Bandoeng Vooruit'-serie en publicaties der O f f i c i e e l e V e r e e n i n g voor Toeristenverkeer

1

op het prachtig geïllustreerd actueel

een G i d s met p l a t t e g r o n d

van Bandoeng;

E n d i t alles v o o r s l e c h t s f 4 . — p e r

Ver-

jaar!

M A A K T U W V R I E N D E N EN K E N N I S S E N DUS LID VAN „BANDOENG V O O R U I T " NARIPAN 5c - Telefoon 1600.

1 '

^S^VW^m-

EEN CADEAU VOOR HET HEELE JAAR! VORKtNK BANDOENG

\fc

V